1366.07.29: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1366 |نام = 1366.07.29 |نام دیگر= بیست و نه مهر |روز=29 مهر 1366 |تاریخ شمسی= 1366.07.29 |تاریخ میلادی=21 اکتبر 1987 |تاریخ قمری= 27 صفر 1408 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.07.29</div> <div class="bootstrap-btn">1360....» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۲۵: سطر ۲۵:




==گزارش - 1==
==گزارش - 514 ==
در پي تعويق عمليات در غرب منطقه ماووت، يگان‌هاي قرارگاه نجف به بازسازي و آماده‌سازي نيروهاي خود پرداختند و اقدامات مهندسي را ادامه دادند. فرمانده قرارگاه نجف نيز صبح امروز به فرمانده تيپ زرهي20 رمضان دستور داد: «به تانك‌ها بگوييد كه امروز جنگِ تيرمستقيم راه بيندازند و داخل تنگه باساوا، قميش، تنگه دولبشك، ژاژيله و برده‌هوش را بزنند. شب هم از روي ژاژيله به طرف جاده روي گرده‌رش كه نيروهاي دشمن تردد مي‌كنند شليك كنيد.» وي افزود: «هرچه مهمات خرج كرديد، بياييد بگيريد.» فرمانده قرارگاه نجف به فرمانده تيپ20 رمضان تأكيد كرد كه صبح اولين روز عمليات نزد وي حضور داشته باشد تا در صورت لزوم روي قواي دشمن تمركز آتش داده شود.<ref>سند شماره 1522 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه نجف در عمليات نصر8 انجام نشده (نادر نوروزشاد)، 27/7 تا 4/8/1366، ص37 و 38.</ref>
از سوي ديگر، با توجه به مشخص نشدن زمان قطعي عمليات، يگان‌هاي قرارگاه رمضان كه به داخل عراق رفته‌اند و همچنين اتحاديه ميهني كردستان عراق كه با اين قرارگاه همكاري مي‌كند، خواهان قطعي شدن وضعيت عمليات هستند. در جلسه‌اي كه بعدازظهر امروز با حضور برادر جعفري فرمانده قرارگاه رعد (قرارگاه فرعي قرارگاه رمضان) با مسئولان نظامي اتحاديه برگزار شد، وي دليل اصلي تأخير كنوني در عمليات را هشياري و آمادگي دشمن ذكر كرد و از مسئولان اتحاديه خواست كه تدابيري براي فريب دشمن اتخاذ كنند تا باور كند كه عمليات اجرا نمي‌شود يا در مورد منطقة عمليات فريب بخورد. از جمله اينكه از دستگاه‌هاي بي‌سيم پي.آر.سي77 استفاده نشود؛ چون دشمن آن را شنود مي‌كند. همچنين چون بي‌سيم جلال طالباني شنود مي‌شود، به‌گونه‌اي در مكالمات به او گفته شود كه عمليات لغو شده، او هم به اين تصميم اعتراض كند. راه ديگر، ايجاد شايعه بين جاش‌ها (نيروهاي مزدور عراقي) است. برادر جعفري تأكيد كرد كه اگر دشمن باورش شود كه ما عمليات نمي‌كنيم خيلي مهم است. وي نزديك‌ترين زمان احتمال اجراي عمليات را دوم آبان اعلام كرد. در اين جلسه همچنين درباره طرح مانور، تغييرات پيشنهادي در طرح مانور، چگونگي هماهنگي بين نيروهاي ايران و نيروهاي اتحاديه، شناسايي هدف‌هاي عمليات و لزوم همكاري نيروهاي اتحاديه با يگان‌هاي خودي در كار شناسايي و ... بحث شد. برادر جعفري به مسئولان اتحاديه گفت: «ما براي عمليات بزرگ هم داريم كار مي‌كنيم. ما اعتقادمان اين است كه اگر راه را باز كنيم كه تدارك‌رساني به دشت كركوك آسان باشد، شايد جنگ تمام شود.»<ref>سند شماره 1533 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه رمضان در عمليات نصر8 (مسعود سرمدي)، 23/7 تا 2/8/1366، ص66 تا 76.</ref>
براي مشخص شدن مأموريت، پيشنهادها و اعلام وضعيت، امروز چند پيام از داخل عراق به قرارگاه رمضان و برعكس رد و بدل شد. امروز فرمانده قرارگاه رمضان طي پيامي براي جلال طالباني اعلام كرد كه تغييري در عمليات ايجاد نشده بلكه به‌دليل بارندگي شديد و بالا آمدن آب و ناممكن بودن عبور از رودخانه، خستگي نيروهايي كه به‌دليل تأخير سه روزه زير پاي دشمن در باران بوده‌اند و آماده نشدن نيروهايي كه به داخل عراق آمده‌اند و اطلاع و آمادگي صددرصد دشمن، در زمان آن تغييراتي ايجاد شده است.<ref>همان، ص1/78.</ref>
در ساعت 13:15 نيز از قرارگاه رعد پيامي براي فرمانده قرارگاه رمضان ارسال شد:
«1- اتحاديه با زمان پيشنهادي (2/8/1366) موافقت كرده است. 2- لشكر بدر و تيپ ويژه پاسداران خواسته‌اند تا ساعت 15 هدف‌ها مشخص شود. 3- اين دو يگان از هدف‌هاي قبلي شناسايي ندارند و اتحاديه هم راهنما ندارد.»<ref>همان، ص76.</ref>
فرمانده قرارگاه رمضان طي تماسي با فرمانده قرارگاه رعد در ساعت 16:35 اعلام كرد كه طرح مانور قبلي به قوت خود باقي است و تغييري در مأموريت داده نشده است. وي درخواست كرد كه آخرين اطلاعات منطقه ارسال گردد تا روي دشمن آتش اجرا شود و همچنين خواست تا طرح فريبي مبني بر بازگشت نيروها به ايران اجرا شود.<ref>همان، ص77.</ref>
در پي درخواست فوق و با توجه به اطلاعات دريافتي از مسئولان اتحاديه، عصر امروز پيام زير از قرارگاه رعد براي فرمانده قرارگاه رمضان ارسال شد: «1- دشمن "زرون" را تقويت كرده و احتمال پيشروي به سمت ما وجود دارد. 2- دشمن نيروي كمكي به "سفره" فرستاده است.
3- نيروهاي دشمن در "رانيه" تجمع كرده‌اند و احتمال حمله به "مرگه" هست. 4- دشمن نيروهاي جيش‌الشعبي پايگاه‌هاي "قره‌سرت" را به "سفره" برده است و نيروي جاش جايگزين كرده است. 5- تيپ20 ارتش عراق به "سيداحمدان" آمده و شايع است كه مي‌خواهد به "دوپازا" حمله كند. 6- براي فريب دشمن، با توپخانه دوكان و قره سرت را بزنيد؛ تأكيد مي‌شود.»<ref>همان، ص78.</ref>
عصر امروز و شب‌هنگام با حضور برادران جعفري، دهقان، شمس و فتاح بررسي‌هايي درباره طرح مانور و پيشنهاد تغييراتي در آن صورت گرفت؛ از جمله با توجه به عدم شناسايي و ابهامي كه در هدف تيپ ويژه پاسداران وجود داشت، پيشنهاد ‌شد كه مأموريت قبلي اين تيپ حذف شود و اين تيپ در ادامة محور لشكر بدر، عمليات كند.<ref>همان، ص85 و 86.</ref>
 
==  گزارش- 515 ==
تسلط ارتش عراق بر شهر قره‌داغ، اقدام ارتش عراق براي جلوگيري سقوط شهرك دكور و حمله كردهاي بارزاني به چند پايگاه ارتش عراق از مهم‌ترين اقدامات امروز ارتش عراق و مبارزان كرد در كردستان عراق است.
به نوشته راوي قرارگاه رمضان امروز ارتش عراق به شهر عراقي قره‌داغ كه در كنترل نيروهاي مبارز كرد بود، حمله كرد كه در پي آن درگيري شديدي رخ داد كه تا شب‌هنگام ادامه يافت و شهر به تصرف ارتش عراق درآمد.<ref>همان، ص83.</ref>
از سوي ديگر، بنا به گزارش سپاه پانزدهم رمضان پيشمرگان حزب دمكرات كردستان عراق (بارزاني‌ها) شب‌هنگام به پايگاه‌هاي ارتش عراق روي ارتفاعات "گاره" حمله كردند و به نيروهاي عراقي خسارت زيادي زدند. در اين درگيري كه تا ساعت 6:30 صبح طول كشيد، دو پايگاه و يك مركز گردان منهدم و شش پايگاه ديگر به تصرف نيروهاي مبارز كرد درآمد. همچنين بيش‌از 50 نيروي دشمن كشته و 14 تن اسير شدند.<ref>سند شماره 26302 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي سپاه پانزدهم - معاونت اطلاعات، به فرماندهي نيروي زميني سپاه - معاونت اطلاعات، 29/7/1366.</ref>
در منطقه قلعه‌ديزه عراق، قواي دشمن به‌دليل ترس از سقوط شهرك "دكور" در اطراف شهر كانالي احداث كرده است. گزارش قرارگاه رمضان، مركز جنگ‌هاي نامنظم سپاه پاسداران، حاكي است كه تعداد زيادي جاش و نيروهاي ارتش عراق در اطراف اين كانال مستقر شده‌اند تا در مقابل حمله نيروهاي خودي از آن دفاع كنند. همچنين افرادي از حزب دمكرات كردستان ايران در اطراف اين شهرك حضور دارند. اقدام ارتش عراق موجب مسدود شدن راه قاچاقچيان شده و تردد آنها كاهش يافته است.<ref>سند شماره 029500 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي شماره 70، فرماندهي سپاه پانزدهم رمضان - معاونت اطلاعات، 29/7/1366.</ref>
 
==  گزارش- 516 ==
ارتش جمهوري اسلامي ايران در گزارش روزانه خود درباره وضعيت امروزِ بخشي از جبهه‌هاي جنوب كه يگان‌هاي ارتش در آن پدافند مي‌كنند، نوشت: «تبادل آتش در مناطق عملياتي جنوب ادامه داشت و نيروهاي خودي ضمن تحكيم و تثبيت مواضع پدافندي با اعزام گروه‌هاي گشتي، برقراري پست‌هاي استراق سمع و ديده‌باني با اجراي آتش روي مواضع، راه‌هاي تداركاتي و ستون‌هاي خودرويي دشمن سه سنگر اجتماعي و يك خودرو آنان را منهدم و بيش از 10 نيروي عراق را كشته يا زخمي كردند. از يگان‌هاي خودي 2 تن شهيد و 19 تن مجروح شدند و به سه خودرو و دو قبضه تفنگ ژـ3، يك قبضه تيربار ژـ3 و دو قبضه خمپاره‌انداز خساراتي وارد گرديد…»<ref>سند شماره 134514 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش روزانه، ارتش جمهوري اسلامي ايران، ستاد مشترك از 30/7 الي 1/8/1366، ص2 و 3.</ref>
در گزارش ارتش درباره بخشي از جبهه شمال‌غرب كه نيروهاي ارتش در آن پدافند مي‌كنند، آمده است: «در جبهه شمال‌غرب نيز تبادل آتش ميان نيروهاي خودي و دشمن ادامه داشت. در گلولـه‌باران مواضع دشمن چند سنگر اجتماعي آنان منهدم شد، به چندين دستگاه خودرو و تانك خساراتي وارد گرديد و تعدادي از افراد عراق كشته و زخمي شدند و يك نفر هم اسير شد. از يگان‌هاي خودي 13 تن مجروح شدند و به يك دستگاه تانكر آب و يك قبضه تفنگ 106 ميلي‌متري خساراتي وارد گرديد.»<ref>همان، ص1.</ref>
 
==  گزارش- 517 ==
هواپيماهاي دشمن امروز به حريم هوايي رامهرمز و جزيره خارك تجاوز كردند و نفتكش خارك‌ ـ4 را هدف حمله قرار دادند. نفتكش خارك‌ ـ4 حامل 208 هزار تن نفت سنگين بود كه در ساعت 20:35 در فاصله 7/1 مايلي اسكله تي در شرق جزيره خارك از ناحيه انبار روي عرشه كشتي و از قسمت راست مورد اصابت قرار گرفت. بنا به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي در حدود ساعت 20:12 در جزيره خارك وضعيت قرمز اعلام شد و سپس دو هواپيماي عراقي تا فاصله 40 مايلي جزيره نفوذ كردند كه اين نفوذ به حمله به نفتكش خارك‌ ـ4 انجاميد. در اين حمله تنها يكي از كاركنان نفتكش به‌طور سطحي زخمي شد و آتش ساعتي بعد كاملاً خاموش شد و محموله نفتكش سالم ماند. قبل از اين حمله و بعد از آن نيز 2 گروه هواپيماي عراقي در ناحيه خارك ظاهر شدند.<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، شماره 217، 1/8/1366، ص3؛ و - سند شماره 91540 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: نيروي دريايي سپاه، آمار كشتي‌هاي سانحه‌ديده در خليج فارس، 18/10/1368.</ref>
در منطقه رامهرمز نيز چند هواپيماي عراقي در ساعت 5:35 و ساعت 11:55 به تلمبه‌خانه شماره2 رامهرمز حمله كردند كه با شليك به موقع پدافند هوايي متواري شدند.<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، شماره 216، 30/7/1366، ص3.</ref>
 
==  گزارش- 518 ==
فرمانده و مسئولان نيروي دريايي سپاه در جلسه امروز صبح خود به بررسي مصوبات قرارگاه خاتم و چگونگي اجراي آن پرداختند. در اين جلسه همچنين اهداف امريكا از حمله به سكوهاي نفتي رشادت بررسي شد. يكي از كارشناسان وزارت خارجه در اين‌باره گفت كه امريكا با قصد ابراز قدرت در سه سطح بين‌الملل، ناتو و اعراب دست به اين اقدام زد؛ به‌خصوص به‌منظور نشان دادن نزديكي خود به اعراب و رفع نگرانيِ آنها چنين كرد. از سوي ديگر، اقدام خود را محدود كرد و به افراد روي سكوها اطلاع داد كه ما آسيب كم‌تري ببينيم چون قصد ندارد بر ما چنان فشار بياورد كه ما به طرف شوروي برويم.
موضوع ديگر جلسه اتخاذ تدابيري در مقابله با حملات احتمالي امريكا به جزاير و سواحل و تأسيسات جمهوري اسلامي ايران بود و همچنين با توجه به پيش‌بيني همكاري امريكا، عراق و ديگر كشورهاي منطقه براي باز‌پس‌گيري فاو، تصميم گرفته شد به نيروهاي تحت امر نيروي دريايي سپاه در منطقه فاو آماده‌باش داده شود. درضمن تيپ15 امام حسن(ع) كه از نيروي زميني سپاه به نيروي دريايي سپاه مأمور شده بود، براي تقويت منطقه فاو در نظر گرفته شد. علاوه بر اين، مقرر شد طرح‌هايي براي مقابله با بمباران شيميايي، حمله هواپيماهاي امريكا و عراق و كشورهاي منطقه و مقابله با هلي‌برن قواي دشمن در اين منطقه، تدوين شود.<ref>سند شماره 1554 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه نيروي دريايي سپاه (سعيد سرمدي)، 11/7 تا 29/7/1366، ص249 تا 254.</ref>
در جلسه ديگري كه بعدازظهر امروز با حضور فرمانده و مسئولان نيروي دريايي سپاه برگزار شد، چگونگي مقابله با اقدامات دشمنان در منطقه خليج فارس و عمليات تلافي‌جويانه و همچنين چگونگي دفاع از جزاير خودي و امكانات لازم و همچنين نحوة همكاري سپاه و ارتش در خليج فارس بررسي شد.<ref>همان، ص255 تا 261.</ref>
فرماندهي نيروي دريايي سپاه پاسداران امروز با ارسال دستورالعملي به فرماندهي منطقه سوم دريايي سپاه پاسداران دستور آماده‌باش كامل داد. در اين دستورالعمل آمده است: «با توجه به تهديدات مكرر دشمنان اسلام (امريكا، كويت و ...) در منطقه استراتژيك فاو، بدين ‌وسيله به كليه نيروهاي تحت امر در منطقه آماده‌باش صددرصد ابلاغ مي‌گردد.» در ادامه ضمن اعلام زمان آماده‌باش به مدت 10 روز، تأكيد شده كه فرمانده منطقه يا جانشين وي و همچنين فرماندهان يگان‌هاي مسئول در اين مدت در منطقه حضور داشته باشند و همچنين تيپ امام حسن(ع) پدافند ساحل خورعبدالله را به عهده گيرد و استعداد پدافند هوايي منطقه و استحكامات منطقه تقويت شود. در ادامة اين دستورالعمل بر آمادگي لازم براي مقابله با حملات گسترده هوايي، شيميايي، هلي‌برن و زميني امريكا و عراق با حمايت كويت، تأكيد شده است.<ref>سند شماره 97728 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي نيروي دريايي سپاه، به فرماندهي منطقه سوم دريايي سپاه، 29 /7/1366.</ref>
 
==  گزارش- 519 ==
به منظور مقابله با حملات احتمالي امريكا در خليج فارس، در استان بوشهر وضعيت اضطراري و فوق‌العاده اعلام شد. يك مقام آگاه در استانداري بوشهر گفت: «به مراكز درماني و ساير مراكز امدادي و تداركاتي، آمادگي‌هاي لازم داده شده است. همچنين بيمارستان 50 تختخوابي اميرالمؤمنين(ع) بندر گناوه كه در آستانه بهره‌برداري بود به‌طور اضطراري طي چند روز اخير مجهز شده است و به‌دليل نزديكي اين بيمارستان به تأسيسات نفتي خارك و بهرگان، اين محل به يك مركز درماني فوق‌العاده در منطقه مبدل شده است. 60 تختخواب در اين بيمارستان مجهز شده و وسائل درماني نيز طي روز گذشته و امروز به بندر گناوه انتقال يافته است. در شهرهاي تابعه استان نيز گروه‌هاي امداد حمل مجروح، اطفاء حريق، خنثي‌سازي بمب، تداركات و حمل‌ونقل تشكيل شده كه آمادگي‌هاي ضروري را در مواقع لزوم دارند.<ref>مأخذ 14، ص5، بوشهر - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 29/7/1366.</ref>
خبرگزاري فرانسه در اين‌باره گزارش داد: «مقام‌هاي ايراني از بيم بمباران هوايي امريكا از يك هفته قبل شروع به دادن دستوراتي در زمينه لغو فعاليت‌هاي اقتصادي بندرعباس در تنگه هرمز واقع در خليج فارس كرده‌اند. در طرح تخليه كه به مسئولان ذي‌ربط داده شده انتقال وسائل، حفاظت از انبار مال‌التجاره و ذخاير به بنادر كوچك مجاور پيش‌بيني شده است. از سوي ديگر يك منبع ديپلماتيك غربي تصريح كرد بمباران تأسيسات بندرعباس يكي از سناريوهايي است كه نيروي دريايي امريكا براي تلافي حملات ايرانيان طراحي كرده است.
دراين‌حال به گفته يك منبع ايراني پاسداران انقلاب، مسئولان مأمور نظارت براي تأمين مواد غذايي كشور در تمام استان‌ها را معين كرده‌اند. آنها در روزهاي اخير با مديريت انبارهاي توليدات غذايي و سيلوهاي گندم و برنج براي اطلاع از ميزان ذخيره‌ها تماس گرفته‌اند ولي فعلاً آنها هيچ قدرتي در مورد توزيع اين مواد ندارند.»<ref>مأخذ 14، ص21 و 22، پاريس - خبرگزاري فرانسه، 29/7/1366؛ و - مأخذ 13، ص32.</ref>
 
==  گزارش- 520 ==
صبح امروز يك انفجار شديد در سواحل جنوبي كويت در منطقه "رأس الزوار" واقع در مرز ميان كويت و عربستان به وقوع پيوست. اين انفجار كه در ساعت 8 صبح به وقت محلي رخ داد، موجب قطع جريان برق شد. منابع كشتي‌راني انفجار امروز را ناشي از شليك موشك از سوي ايران اعلام كردند. خبرگزاري آلمان با گزارش اين خبر نوشت: «اين واقعه هنگامي روي داد كه يك كاروان از نفتكش‌هاي كويتي تحت پرچم امريكا در حوالي اين محل به‌سوي جنوب خليج فارس در حركت بود.»<ref>مأخذ 14، ص40، منامه - خبرگزاري آلمان، 29/7/1366.</ref>
جمهوري اسلامي ايران دخالت در اين انفجار را رد كرد. علي آهني مديركل امور سياسي وزارت خارجه ايران كه به آلمان غربي سفر كرده است، در "بن" گفت: «جمهوري اسلامي ايران مسئول انفجار شنيده شده در نزديكي "مينا السعود" واقع در كويت، نيست.» وي‌افزود: «ايران تصميم گرفته است حمله امريكا به دو سكوي نفتي ايران در خليج فارس را با ضربه‌زدن به منافع امريكا و نه منافع كشورهاي ديگر تلافي كند.» علي آهني همچنين گفت: «ما مايل نيستيم به حاكميت كشورهاي خليج فارس تجاوز كنيم. پاسخ ايران لزوماً در اين منطقه نخواهد بود بلكه امكان دارد در جاي ديگر صورت گيرد.»<ref>مأخذ 14، ص11، بن - خبرگزاري فرانسه، 30/7/1366.</ref>
در همين حال اعلام شد كويت براي جلوگيري از خطرهاي احتمالي به يك سلسله اقدامات بازدارنده دست زده است. ديپلمات‌هاي غربي گفتند كويت براي مقابله با حملات موشكي ايران از شبه جزيره فاو، تعدادي موشك امريكايي هاوك در جزيره فيلكه مستقر كرده است.<ref>مأخذ 14، ص20، بحرين - خبرگزاري رويتر، 29/7/1366.</ref> راديو بي‌بي‌سي با اعلام اين خبر افزود: «ضرورت استقرار اين موشك‌ها در آن است كه كويت مي‌تواند به پشتوانه آن به مشتريان نفت خود اطمينان دهد كه پايانه‌هاي نفتي‌اش از امنيت كافي براي بارگيري نفتكش‌هاي خارجي برخوردار است.»<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه" شماره217، 1/8/1366، ص14، راديو بي‌بي‌سي.</ref>
همچنين گارد ساحلي كويت در دستوري كه امروز صادر شد، صيد ماهي و تردد هرگونه قايق تفريحي در آب‌هاي ساحلي اين كشور را تا اطلاع ثانوي ممنوع اعلام كرد.»<ref>سند شماره 046273 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سماجا2 - معاونت اطلاعات، به نداجا - معاونت اطلاعات، 2/8/1366.</ref>
 
==  گزارش- 521 ==
جمهوري اسلامي ايران با ارسال پيام‌هاي جداگانه به دبيركل سازمان ملل متحد، كنفرانس اسلامي و رئيس كنفرانس وزيران خارجه جنبش عدم تعهد، خواستار محكوميت امريكا و خروج نيروهاي بيگانه از خليج فارس شد.<ref>روزنامه كيهان، 2/8/1366، ص3.</ref>
عليرضا معيري، معاون سياسي نخست‌وزير، درباره حمله امريكا و پيام بعد از آن به ايران مبني بر خاتمه مسئله، و اقدامات دولت براي مقابله با تجاوزات جديد گفت: «امريكا بعد از تعرض به كشتي تجاري "ايران - اجر" از طريق كشورهاي مختلف براي ما پيغام فرستاد كه آن را تمام شده تلقي كنيم، اما بعد از آن باز به سكوهاي نفتي ما حمله كرد. ما مي‌دانيم كه اين ترفندهاي امريكا به لحاظ مشكلات داخلي اين كشور مي‌باشد.» وي افزود: «تجاوز امريكا به سكوهاي نفتي ما در فلات قاره ايران، به لحاظ حقوق بين‌المللي، تجاوز به قلمرو جمهوري اسلامي تلقي مي‌شود و ما پاسخ لازم را به طور مناسب در وقت مقتضي خواهيم داد.» وي خاطرنشان كرد: «از سوي دولت خدمتگزار پيش‌بيني‌هاي لازم براي يك مقاومت طولاني مردم حتي در بدترين شرايط صورت گرفته و ما با قدرت تمام از اصول انقلابمان در برابر تجاوزكاران دفاع خواهيم كرد. تحركاتي كه از سوي امريكا و هم‌پيمانانش در خليج فارس و جامعه بين‌المللي صورت مي‌گيرد، براي جلوگيري از شكست رژيم عراق مي‌باشد.»<ref>روزنامه جمهوري اسلامي، 2/8/1366، ص12.</ref>
 
==  گزارش- 522 ==
اعلام مواضع كشورهاي مختلف جهان در قبال حمله امريكا به سكوهاي نفتي ايران و تجزيه و تحليل ابعاد و پيامدهاي آن با گذشت سه روز از زمان حادثه، همچنان ادامه دارد. سخنگوي وزارت خارجه جمهوري خلق چين گفت: «ما از تشنج فزاينده در خليج فارس بسيار نگران هستيم و در مورد اقدام نظامي ناوگان امريكا كه روز دوشنبه عليه يك سكوي نفتي ايران انجام گرفت، ابراز تأسف عميق مي‌كنيم. ما با درگيري نظامي قدرت‌هاي بزرگ در خليج فارس مخالف هستيم.»<ref>مأخذ 14، ص22، پكن - خبرگزاري فرانسه، 29/7/1366؛ و - مأخذ 23، ص27، راديو امريكا، 29/7/1366.</ref> وي با اشاره به حمله با موشك ساخت چين كه از ايران عليه يك نفتكش كويتي شليك شد، توسعه اقدامات خصمانه جنگي به كشورهاي ثالث را نيز محكوم كرد.
از سوي ديگر، رسانه‌هاي جهان دليل محدود بودن حمله امريكا را عمدتاً با توجه به روابط ايران و شوروي و روابط امريكا و شوروي ارزيابي مي‌كنند. از جمله راديو كلن گفت: «امريكا و شوروي در آستانه انعقاد قراردادي درباره كاهش و حذف موشك‌هاي ميان‌بُرد قرار دارند و امريكا مايل نيست بهبود جوَّ سياسي‌اي را كه از اين طريق حاصل شده به خطر بيندازد و براي همين واكنش امريكا به حمله موشكي ايران به يك نفتكش كويتي كه با پرچم امريكا حركت مي‌كرد، از حدود معيني تجاوز نكرد و در ابعاد نسبتاً محدود صورت گرفت. دولت شوروي هم اين اقدام را فقط لفظاً محكوم كرد كه بيش‌تر حالت انجام وظيفه ديپلماتيك و سياسي داشته است. يعني شكي نيست كه شوروي هم از اوضاع جاري در خليج فارس زياد احساس آسودگي و رضايت نمي‌كند و هم از انقلاب اسلامي بيم دارد.»<ref>مأخذ 14، ص45، راديو كلن، 29/7/1366، به نقل از روزنامه فرانكفورتر الگماينه.</ref>
 
==  گزارش- 523==
در پي حمله امريكا به سكوهاي رشادت و احتمال دست‌زدن ايران به اقدامات متقابل و درگير شدن امريكا در جنگي گسترده‌تر، مجلس سناي امريكا پيشنهاد جديدي براي سازش بين رئيس‌جمهور و كنگره امريكا ارائه كرد. راديو امريكا صبح امروز گزارش داد: «سناي امريكا با هدف سپردن نقشي مهم‌تر به كنگره اين كشور در تعيين سياست امريكا در منطقه پرآشوب خليج فارس، اقدام‌هاي تازه‌اي را آغاز كرده است. بر اساس قانون محدوديت اختيارات جنگي رئيس‌جمهوري امريكا كه تاكنون به ندرت اجرا شده است، رئيس‌جمهوري بايد حداكثر طي 48 ساعت هرگونه درگيري نيروهاي نظامي اين كشور را در عمليات خصمانه به كنگره گزارش دهد. براساس اين پيشنهاد پرزيدنت ريگان بايد حداكثر ظرف 30 روز پس از آنكه پيشنهاد جنبه قانوني يابد گزارشي دقيق و مفصل به كنگره ارائه دهد. همچنين كنگره موظف خواهد بود 30 روز پس از دريافت چنين گزارشي يا 90 روز پس از تصويب و قطعيت يافتن پيشنهاد، در مورد سياست دولت امريكا در منطقه خليج فارس تصميم‌گيري كند. پيشنهادي كه ديروز در سناي امريكا به تصويب رسيد درصورتي جنبه قانوني و قطعيت مي‌يابد كه در مجلس نمايندگان تصويب شود و رئيس‌جمهوري امريكا آن را امضا كند.»<ref>مأخذ 23، ص30 و 31.</ref>
 
==  گزارش- 524 ==
كاسپار واينبرگر، وزير دفاع امريكا، در جلسه كميته روابط خارجي سناي امريكا، استراتژي امريكا در منطقه را تشريح كرد و براي حضور نظامي در خليج فارس هدف‌هاي زير را برشمرد:
1- حفظ آزادي كشتي‌راني براي كشتي‌هاي حامل پرچم امريكا.
2- حفاظت از دست‌يابي جهان آزاد به منابع نفتي منطقه.
3- حفظ امنيت و ثبات رژيم‌هاي ميانه‌رو عربي.
4- مقابله با توسعه و گسترش راديكاليسم ايران.
5- تضعيف نفوذ شوروي در منطقه.
وي افزود: «امريكا براي خاتمه بخشيدن به جنگ ايران و عراق در دو محور سياسي و اقتصادي فعاليت مي‌كند. در سازمان ملل كه به رهبري امريكا قطعنامه 598 به اتفاق آراي اعضاي شوراي امنيت به تصويب رسيد، اميدواريم قطعنامه ديگري كه حامل تحريم اقتصادي ايران باشد به تصويب برسد. با اين قطعنامه توان رزمي ايران در ادامه جنگ مي‌خشكد. اگر اين حقيقت به ايران فهمانده شود كه نمي‌تواند در جنگ با عراق برنده شود، آنگاه صلح و ثبات به منطقه باز خواهد گشت.» وي گفت: «يكي از اهداف ما جلوگيري از توسعه راديكاليسم ايران است. ما سعي داريم توان رزمي ايران را كاهش دهيم و در چند ماه آينده در تحريم اقتصادي عليه ايران موفق خواهيم شد.» واينبرگر درباره امكان پيروزي ايران بر عراق گفت: «سقوط عراق يك فاجعه خواهد بود و عراقي‌ها سعي دارند جنگ را به طريق مسالمت‌آميز خاتمه بخشند.»<ref>روزنامه اطلاعات، 2/8/1366، ص16.</ref>
 
==  گزارش- 525 ==
جمهوري اسلامي ايران طرح شش ماده‌اي دبيركل سازمان ملل متحد [رك‌ به: 23/7/66 و 28/7/66] را مثبت ارزيابي مي‌كند. دكتر لاريجاني معاون بين‌المللي وزارت خارجه درباره طرح دبيركل گفت: «طرح شش ماده‌اي دبيركل ايده‌اي است مبتني بر شش محور كه مشخص كردن متجاوز، حدود تجاوز، تخلف از قوانين و مقررات بين‌المللي، خودداري از حمله به كشتي‌ها در خليج فارس و عدم گسترش جنگ در آن گنجانده شده است. اين ايدة دبيركل از قطعنامه 598 به مراتب بهتر و كاراتر است، ولي رژيم عراق و امريكا با آن مخالفت مي‌كنند. امريكا نمي‌خواهد دبيركل در اين راه توفيقي داشته باشد و عراق ايده اجرايي دبيركل براي اجراي قطعنامه 598 را قبول ندارد.» وي افزود: «شوراي امنيت به‌طور رسمي قبول كرده كه معرفي آغازگر جنگ بايد جزو قدم‌هاي اوليه پايان جنگ باشد و اين از موفقيت‌هاي ديپلماتيك ايران است.»<ref>روزنامه رسالت، 2/8/1366، ص3.</ref>
آقاي هاشمي رفسنجاني در ديدار با رئيس مجلس هند (بال رام جاكار) مواضع جمهوري اسلامي ايران در قبال اقدامات شوراي امنيت سازمان ملل متحد را تشريح كرد: «ما براي حل سياسي مسئله جنگ راه‌حل مشخصي را اعلام كرديم و گفتيم در اين قطعنامه شوراي امنيت بند مربوط به معرفي متجاوز را جلو بيندازد و اين چيزي است كه از وظايف اصلي شوراي امنيت است. اگر در همان روزهاي اول جنگ وقتي كه عراقي‌ها هشتاد كيلومتر در خاك ما بودند اعلام مي‌كردند كه عراق تجاوز كرده است، جنگ به اينجا نمي‌كشيد. ما الان هم مي‌گوييم شما كه همه‌تان متجاوز را مي‌شناسيد، رسماً اعلام كنيد و اين كليد حل جنگ است ولي آنها اين قدر يك‌طرفه حركت مي‌كنند كه اين را هم نمي‌خواهند بپذيرند.»<ref>مأخذ 25، ص2.</ref>
 
==  گزارش- 526 ==
وزير امورخارجه ايتاليا پيشنهاد كرد كه دادگاه بين‌المللي لاهه مأمور رسيدگي به اين مسئله گردد كه كدام يك از دو طرف آغازگر جنگ ايران و عراق بوده است. به گزارش يونايتدپرس "جوليو آندرئوتي" اين پيشنهاد را در گزارشي به كميته امور خارجه سناي ايتاليا كه در حال بررسي آخرين تحولات بحران خليج فارس است، ارائه كرد. وي گفت: «تصميم روز 15 اكتبر (23/7/1366) شوراي امنيت سازمان ملل مبني بر دادن اختيارات تام به دبيركل سازمان ملل براي تمركز تلاش‌هايش در جهت برقراري آتش‌بس در جنگ ايران و عراق، مهم‌ترين تحول سياسي در طي هفته‌هاي اخير بوده است.»<ref>مأخذ 23، ص8، خبرگزاري يونايتدپرس.</ref>
آندر‌ئوتي درباره مذاكرات وزيران خارجه كشورهاي اروپايي در خصوص جنگ ايران و عراق گفت: «حل تشنج خليج فارس از طريق اقدامات سازمان ملل در نشست اخير لوكزامبورگ مورد توافق وزيران خارجه كشورهاي اروپايي قرار گرفته است. در تصميمات جديد يك تاريخ نامعلوم پيش‌بيني شده است كه در آن تاريخ دو كشور موظف خواهند بود نيروهاي خود را به مرزهاي بين‌المللي فراخوانند و اسيران جنگي را مبادله كنند. درهمين‌حال يك گروه بي‌طرف ناظر بر عمليات خواهد بود و دبيركل مذاكره با طرفين را آغاز خواهد كرد. به احتمال قوي كار تعيين مسئول جنگ برعهده دادگاه لاهه خواهد بود، اما تاريخ آغاز كار آن هنوز مشخص نيست. طرفين درگيري موظف هستند تا 29 اكتبر (7 آبان) نظر خود را درباره طرح زمان‌بندي فوق اعلام دارند. درصورت ارائه پاسخ منفي به اين طرح موضع دولت‌هايي كه خواهان اعمال تحريم نظامي هستند، متأسفانه تقويت خواهد شد.»<ref>مأخذ 14، ص14 و 15، رم - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 29/7/1366.</ref>
 
==  گزارش- 527 ==
راديو كومه‌له اعلام كرد كه پنج تن از هواداران اين حزب كه قبلاً به نيروهاي ايران پيوسته بودند و با آنها همكاري مي‌كردند، به حكم دفتر سياسي حزب اعدام شدند.<ref>سند شماره 097735 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرماندهي قرارگاه حمزه سيدالشهداء(ع)، 30/7/1366.</ref>
 
==  گزارش- 528 ==
امروز نيز نيروهاي دولتي افغانستان هفت گلولـه خمپاره به داخل خاك ايران پرتاب كردند. اين گلولـه‌ها به نزديكي پاسگاه و روستاي متروكه "پيش‌رباط" اصابت نمود كه با مقابله به مثل نيروهاي ايراني پايان يافت.<ref>سند شماره 046291 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي قرارگاه عمليات ثارالله - معاونت اطلاعات، به ستاد نيروي زميني سپاه - معاونت اطلاعات، 3/8/1366.</ref>
به گزارش سپاه دهم نبي‌اكرم(ص)، مسئول مالي و پشتيباني جبهه موسوم به "مجاهدين بلوچستان" در ماه گذشته در عراق حضور داشته است. وي كه "محمدامين ميرلاشاري" نام دارد، هفته‌اي دو ساعت براي بلوچ‌هاي ايران پيام راديويي دارد كه از عراق پخش مي‌شود. سپاه دهم نبي‌اكرم(ص) همچنين اعلام كرد فردي به نام سرهنگ افشار كه در كراچي پاكستان به سر مي‌برد، به نمايندگي از بختيار با افراد ناراضي گروهك فوق رابطه برقرار مي‌كند.<ref>سند شماره 097712 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سپاه دهم نبي‌اكرم(ص) - اطلاعات، به ستاد مركزي سپاه - اطلاعات، 29/7/1366.</ref>
 




نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۵۲

روزشمار جنگ سال 1366
1366.07.29
نام‌های دیگر بیست و نه مهر
تاریخ شمسی 1366.07.29
تاریخ میلادی 21 اکتبر 1987
تاریخ قمری 27 صفر 1408


1359.07.29
1360.07.29
1361.07.29
1362.07.29
1363.07.29
1364.07.29
1365.07.29



گزارش - 514

در پي تعويق عمليات در غرب منطقه ماووت، يگان‌هاي قرارگاه نجف به بازسازي و آماده‌سازي نيروهاي خود پرداختند و اقدامات مهندسي را ادامه دادند. فرمانده قرارگاه نجف نيز صبح امروز به فرمانده تيپ زرهي20 رمضان دستور داد: «به تانك‌ها بگوييد كه امروز جنگِ تيرمستقيم راه بيندازند و داخل تنگه باساوا، قميش، تنگه دولبشك، ژاژيله و برده‌هوش را بزنند. شب هم از روي ژاژيله به طرف جاده روي گرده‌رش كه نيروهاي دشمن تردد مي‌كنند شليك كنيد.» وي افزود: «هرچه مهمات خرج كرديد، بياييد بگيريد.» فرمانده قرارگاه نجف به فرمانده تيپ20 رمضان تأكيد كرد كه صبح اولين روز عمليات نزد وي حضور داشته باشد تا در صورت لزوم روي قواي دشمن تمركز آتش داده شود.[۱] از سوي ديگر، با توجه به مشخص نشدن زمان قطعي عمليات، يگان‌هاي قرارگاه رمضان كه به داخل عراق رفته‌اند و همچنين اتحاديه ميهني كردستان عراق كه با اين قرارگاه همكاري مي‌كند، خواهان قطعي شدن وضعيت عمليات هستند. در جلسه‌اي كه بعدازظهر امروز با حضور برادر جعفري فرمانده قرارگاه رعد (قرارگاه فرعي قرارگاه رمضان) با مسئولان نظامي اتحاديه برگزار شد، وي دليل اصلي تأخير كنوني در عمليات را هشياري و آمادگي دشمن ذكر كرد و از مسئولان اتحاديه خواست كه تدابيري براي فريب دشمن اتخاذ كنند تا باور كند كه عمليات اجرا نمي‌شود يا در مورد منطقة عمليات فريب بخورد. از جمله اينكه از دستگاه‌هاي بي‌سيم پي.آر.سي77 استفاده نشود؛ چون دشمن آن را شنود مي‌كند. همچنين چون بي‌سيم جلال طالباني شنود مي‌شود، به‌گونه‌اي در مكالمات به او گفته شود كه عمليات لغو شده، او هم به اين تصميم اعتراض كند. راه ديگر، ايجاد شايعه بين جاش‌ها (نيروهاي مزدور عراقي) است. برادر جعفري تأكيد كرد كه اگر دشمن باورش شود كه ما عمليات نمي‌كنيم خيلي مهم است. وي نزديك‌ترين زمان احتمال اجراي عمليات را دوم آبان اعلام كرد. در اين جلسه همچنين درباره طرح مانور، تغييرات پيشنهادي در طرح مانور، چگونگي هماهنگي بين نيروهاي ايران و نيروهاي اتحاديه، شناسايي هدف‌هاي عمليات و لزوم همكاري نيروهاي اتحاديه با يگان‌هاي خودي در كار شناسايي و ... بحث شد. برادر جعفري به مسئولان اتحاديه گفت: «ما براي عمليات بزرگ هم داريم كار مي‌كنيم. ما اعتقادمان اين است كه اگر راه را باز كنيم كه تدارك‌رساني به دشت كركوك آسان باشد، شايد جنگ تمام شود.»[۲] براي مشخص شدن مأموريت، پيشنهادها و اعلام وضعيت، امروز چند پيام از داخل عراق به قرارگاه رمضان و برعكس رد و بدل شد. امروز فرمانده قرارگاه رمضان طي پيامي براي جلال طالباني اعلام كرد كه تغييري در عمليات ايجاد نشده بلكه به‌دليل بارندگي شديد و بالا آمدن آب و ناممكن بودن عبور از رودخانه، خستگي نيروهايي كه به‌دليل تأخير سه روزه زير پاي دشمن در باران بوده‌اند و آماده نشدن نيروهايي كه به داخل عراق آمده‌اند و اطلاع و آمادگي صددرصد دشمن، در زمان آن تغييراتي ايجاد شده است.[۳] در ساعت 13:15 نيز از قرارگاه رعد پيامي براي فرمانده قرارگاه رمضان ارسال شد: «1- اتحاديه با زمان پيشنهادي (2/8/1366) موافقت كرده است. 2- لشكر بدر و تيپ ويژه پاسداران خواسته‌اند تا ساعت 15 هدف‌ها مشخص شود. 3- اين دو يگان از هدف‌هاي قبلي شناسايي ندارند و اتحاديه هم راهنما ندارد.»[۴] فرمانده قرارگاه رمضان طي تماسي با فرمانده قرارگاه رعد در ساعت 16:35 اعلام كرد كه طرح مانور قبلي به قوت خود باقي است و تغييري در مأموريت داده نشده است. وي درخواست كرد كه آخرين اطلاعات منطقه ارسال گردد تا روي دشمن آتش اجرا شود و همچنين خواست تا طرح فريبي مبني بر بازگشت نيروها به ايران اجرا شود.[۵] در پي درخواست فوق و با توجه به اطلاعات دريافتي از مسئولان اتحاديه، عصر امروز پيام زير از قرارگاه رعد براي فرمانده قرارگاه رمضان ارسال شد: «1- دشمن "زرون" را تقويت كرده و احتمال پيشروي به سمت ما وجود دارد. 2- دشمن نيروي كمكي به "سفره" فرستاده است. 3- نيروهاي دشمن در "رانيه" تجمع كرده‌اند و احتمال حمله به "مرگه" هست. 4- دشمن نيروهاي جيش‌الشعبي پايگاه‌هاي "قره‌سرت" را به "سفره" برده است و نيروي جاش جايگزين كرده است. 5- تيپ20 ارتش عراق به "سيداحمدان" آمده و شايع است كه مي‌خواهد به "دوپازا" حمله كند. 6- براي فريب دشمن، با توپخانه دوكان و قره سرت را بزنيد؛ تأكيد مي‌شود.»[۶] عصر امروز و شب‌هنگام با حضور برادران جعفري، دهقان، شمس و فتاح بررسي‌هايي درباره طرح مانور و پيشنهاد تغييراتي در آن صورت گرفت؛ از جمله با توجه به عدم شناسايي و ابهامي كه در هدف تيپ ويژه پاسداران وجود داشت، پيشنهاد ‌شد كه مأموريت قبلي اين تيپ حذف شود و اين تيپ در ادامة محور لشكر بدر، عمليات كند.[۷]

گزارش- 515

تسلط ارتش عراق بر شهر قره‌داغ، اقدام ارتش عراق براي جلوگيري سقوط شهرك دكور و حمله كردهاي بارزاني به چند پايگاه ارتش عراق از مهم‌ترين اقدامات امروز ارتش عراق و مبارزان كرد در كردستان عراق است. به نوشته راوي قرارگاه رمضان امروز ارتش عراق به شهر عراقي قره‌داغ كه در كنترل نيروهاي مبارز كرد بود، حمله كرد كه در پي آن درگيري شديدي رخ داد كه تا شب‌هنگام ادامه يافت و شهر به تصرف ارتش عراق درآمد.[۸] از سوي ديگر، بنا به گزارش سپاه پانزدهم رمضان پيشمرگان حزب دمكرات كردستان عراق (بارزاني‌ها) شب‌هنگام به پايگاه‌هاي ارتش عراق روي ارتفاعات "گاره" حمله كردند و به نيروهاي عراقي خسارت زيادي زدند. در اين درگيري كه تا ساعت 6:30 صبح طول كشيد، دو پايگاه و يك مركز گردان منهدم و شش پايگاه ديگر به تصرف نيروهاي مبارز كرد درآمد. همچنين بيش‌از 50 نيروي دشمن كشته و 14 تن اسير شدند.[۹] در منطقه قلعه‌ديزه عراق، قواي دشمن به‌دليل ترس از سقوط شهرك "دكور" در اطراف شهر كانالي احداث كرده است. گزارش قرارگاه رمضان، مركز جنگ‌هاي نامنظم سپاه پاسداران، حاكي است كه تعداد زيادي جاش و نيروهاي ارتش عراق در اطراف اين كانال مستقر شده‌اند تا در مقابل حمله نيروهاي خودي از آن دفاع كنند. همچنين افرادي از حزب دمكرات كردستان ايران در اطراف اين شهرك حضور دارند. اقدام ارتش عراق موجب مسدود شدن راه قاچاقچيان شده و تردد آنها كاهش يافته است.[۱۰]

گزارش- 516

ارتش جمهوري اسلامي ايران در گزارش روزانه خود درباره وضعيت امروزِ بخشي از جبهه‌هاي جنوب كه يگان‌هاي ارتش در آن پدافند مي‌كنند، نوشت: «تبادل آتش در مناطق عملياتي جنوب ادامه داشت و نيروهاي خودي ضمن تحكيم و تثبيت مواضع پدافندي با اعزام گروه‌هاي گشتي، برقراري پست‌هاي استراق سمع و ديده‌باني با اجراي آتش روي مواضع، راه‌هاي تداركاتي و ستون‌هاي خودرويي دشمن سه سنگر اجتماعي و يك خودرو آنان را منهدم و بيش از 10 نيروي عراق را كشته يا زخمي كردند. از يگان‌هاي خودي 2 تن شهيد و 19 تن مجروح شدند و به سه خودرو و دو قبضه تفنگ ژـ3، يك قبضه تيربار ژـ3 و دو قبضه خمپاره‌انداز خساراتي وارد گرديد…»[۱۱] در گزارش ارتش درباره بخشي از جبهه شمال‌غرب كه نيروهاي ارتش در آن پدافند مي‌كنند، آمده است: «در جبهه شمال‌غرب نيز تبادل آتش ميان نيروهاي خودي و دشمن ادامه داشت. در گلولـه‌باران مواضع دشمن چند سنگر اجتماعي آنان منهدم شد، به چندين دستگاه خودرو و تانك خساراتي وارد گرديد و تعدادي از افراد عراق كشته و زخمي شدند و يك نفر هم اسير شد. از يگان‌هاي خودي 13 تن مجروح شدند و به يك دستگاه تانكر آب و يك قبضه تفنگ 106 ميلي‌متري خساراتي وارد گرديد.»[۱۲]

گزارش- 517

هواپيماهاي دشمن امروز به حريم هوايي رامهرمز و جزيره خارك تجاوز كردند و نفتكش خارك‌ ـ4 را هدف حمله قرار دادند. نفتكش خارك‌ ـ4 حامل 208 هزار تن نفت سنگين بود كه در ساعت 20:35 در فاصله 7/1 مايلي اسكله تي در شرق جزيره خارك از ناحيه انبار روي عرشه كشتي و از قسمت راست مورد اصابت قرار گرفت. بنا به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي در حدود ساعت 20:12 در جزيره خارك وضعيت قرمز اعلام شد و سپس دو هواپيماي عراقي تا فاصله 40 مايلي جزيره نفوذ كردند كه اين نفوذ به حمله به نفتكش خارك‌ ـ4 انجاميد. در اين حمله تنها يكي از كاركنان نفتكش به‌طور سطحي زخمي شد و آتش ساعتي بعد كاملاً خاموش شد و محموله نفتكش سالم ماند. قبل از اين حمله و بعد از آن نيز 2 گروه هواپيماي عراقي در ناحيه خارك ظاهر شدند.[۱۳] در منطقه رامهرمز نيز چند هواپيماي عراقي در ساعت 5:35 و ساعت 11:55 به تلمبه‌خانه شماره2 رامهرمز حمله كردند كه با شليك به موقع پدافند هوايي متواري شدند.[۱۴]

گزارش- 518

فرمانده و مسئولان نيروي دريايي سپاه در جلسه امروز صبح خود به بررسي مصوبات قرارگاه خاتم و چگونگي اجراي آن پرداختند. در اين جلسه همچنين اهداف امريكا از حمله به سكوهاي نفتي رشادت بررسي شد. يكي از كارشناسان وزارت خارجه در اين‌باره گفت كه امريكا با قصد ابراز قدرت در سه سطح بين‌الملل، ناتو و اعراب دست به اين اقدام زد؛ به‌خصوص به‌منظور نشان دادن نزديكي خود به اعراب و رفع نگرانيِ آنها چنين كرد. از سوي ديگر، اقدام خود را محدود كرد و به افراد روي سكوها اطلاع داد كه ما آسيب كم‌تري ببينيم چون قصد ندارد بر ما چنان فشار بياورد كه ما به طرف شوروي برويم. موضوع ديگر جلسه اتخاذ تدابيري در مقابله با حملات احتمالي امريكا به جزاير و سواحل و تأسيسات جمهوري اسلامي ايران بود و همچنين با توجه به پيش‌بيني همكاري امريكا، عراق و ديگر كشورهاي منطقه براي باز‌پس‌گيري فاو، تصميم گرفته شد به نيروهاي تحت امر نيروي دريايي سپاه در منطقه فاو آماده‌باش داده شود. درضمن تيپ15 امام حسن(ع) كه از نيروي زميني سپاه به نيروي دريايي سپاه مأمور شده بود، براي تقويت منطقه فاو در نظر گرفته شد. علاوه بر اين، مقرر شد طرح‌هايي براي مقابله با بمباران شيميايي، حمله هواپيماهاي امريكا و عراق و كشورهاي منطقه و مقابله با هلي‌برن قواي دشمن در اين منطقه، تدوين شود.[۱۵] در جلسه ديگري كه بعدازظهر امروز با حضور فرمانده و مسئولان نيروي دريايي سپاه برگزار شد، چگونگي مقابله با اقدامات دشمنان در منطقه خليج فارس و عمليات تلافي‌جويانه و همچنين چگونگي دفاع از جزاير خودي و امكانات لازم و همچنين نحوة همكاري سپاه و ارتش در خليج فارس بررسي شد.[۱۶] فرماندهي نيروي دريايي سپاه پاسداران امروز با ارسال دستورالعملي به فرماندهي منطقه سوم دريايي سپاه پاسداران دستور آماده‌باش كامل داد. در اين دستورالعمل آمده است: «با توجه به تهديدات مكرر دشمنان اسلام (امريكا، كويت و ...) در منطقه استراتژيك فاو، بدين ‌وسيله به كليه نيروهاي تحت امر در منطقه آماده‌باش صددرصد ابلاغ مي‌گردد.» در ادامه ضمن اعلام زمان آماده‌باش به مدت 10 روز، تأكيد شده كه فرمانده منطقه يا جانشين وي و همچنين فرماندهان يگان‌هاي مسئول در اين مدت در منطقه حضور داشته باشند و همچنين تيپ امام حسن(ع) پدافند ساحل خورعبدالله را به عهده گيرد و استعداد پدافند هوايي منطقه و استحكامات منطقه تقويت شود. در ادامة اين دستورالعمل بر آمادگي لازم براي مقابله با حملات گسترده هوايي، شيميايي، هلي‌برن و زميني امريكا و عراق با حمايت كويت، تأكيد شده است.[۱۷]

گزارش- 519

به منظور مقابله با حملات احتمالي امريكا در خليج فارس، در استان بوشهر وضعيت اضطراري و فوق‌العاده اعلام شد. يك مقام آگاه در استانداري بوشهر گفت: «به مراكز درماني و ساير مراكز امدادي و تداركاتي، آمادگي‌هاي لازم داده شده است. همچنين بيمارستان 50 تختخوابي اميرالمؤمنين(ع) بندر گناوه كه در آستانه بهره‌برداري بود به‌طور اضطراري طي چند روز اخير مجهز شده است و به‌دليل نزديكي اين بيمارستان به تأسيسات نفتي خارك و بهرگان، اين محل به يك مركز درماني فوق‌العاده در منطقه مبدل شده است. 60 تختخواب در اين بيمارستان مجهز شده و وسائل درماني نيز طي روز گذشته و امروز به بندر گناوه انتقال يافته است. در شهرهاي تابعه استان نيز گروه‌هاي امداد حمل مجروح، اطفاء حريق، خنثي‌سازي بمب، تداركات و حمل‌ونقل تشكيل شده كه آمادگي‌هاي ضروري را در مواقع لزوم دارند.[۱۸] خبرگزاري فرانسه در اين‌باره گزارش داد: «مقام‌هاي ايراني از بيم بمباران هوايي امريكا از يك هفته قبل شروع به دادن دستوراتي در زمينه لغو فعاليت‌هاي اقتصادي بندرعباس در تنگه هرمز واقع در خليج فارس كرده‌اند. در طرح تخليه كه به مسئولان ذي‌ربط داده شده انتقال وسائل، حفاظت از انبار مال‌التجاره و ذخاير به بنادر كوچك مجاور پيش‌بيني شده است. از سوي ديگر يك منبع ديپلماتيك غربي تصريح كرد بمباران تأسيسات بندرعباس يكي از سناريوهايي است كه نيروي دريايي امريكا براي تلافي حملات ايرانيان طراحي كرده است. دراين‌حال به گفته يك منبع ايراني پاسداران انقلاب، مسئولان مأمور نظارت براي تأمين مواد غذايي كشور در تمام استان‌ها را معين كرده‌اند. آنها در روزهاي اخير با مديريت انبارهاي توليدات غذايي و سيلوهاي گندم و برنج براي اطلاع از ميزان ذخيره‌ها تماس گرفته‌اند ولي فعلاً آنها هيچ قدرتي در مورد توزيع اين مواد ندارند.»[۱۹]

گزارش- 520

صبح امروز يك انفجار شديد در سواحل جنوبي كويت در منطقه "رأس الزوار" واقع در مرز ميان كويت و عربستان به وقوع پيوست. اين انفجار كه در ساعت 8 صبح به وقت محلي رخ داد، موجب قطع جريان برق شد. منابع كشتي‌راني انفجار امروز را ناشي از شليك موشك از سوي ايران اعلام كردند. خبرگزاري آلمان با گزارش اين خبر نوشت: «اين واقعه هنگامي روي داد كه يك كاروان از نفتكش‌هاي كويتي تحت پرچم امريكا در حوالي اين محل به‌سوي جنوب خليج فارس در حركت بود.»[۲۰] جمهوري اسلامي ايران دخالت در اين انفجار را رد كرد. علي آهني مديركل امور سياسي وزارت خارجه ايران كه به آلمان غربي سفر كرده است، در "بن" گفت: «جمهوري اسلامي ايران مسئول انفجار شنيده شده در نزديكي "مينا السعود" واقع در كويت، نيست.» وي‌افزود: «ايران تصميم گرفته است حمله امريكا به دو سكوي نفتي ايران در خليج فارس را با ضربه‌زدن به منافع امريكا و نه منافع كشورهاي ديگر تلافي كند.» علي آهني همچنين گفت: «ما مايل نيستيم به حاكميت كشورهاي خليج فارس تجاوز كنيم. پاسخ ايران لزوماً در اين منطقه نخواهد بود بلكه امكان دارد در جاي ديگر صورت گيرد.»[۲۱] در همين حال اعلام شد كويت براي جلوگيري از خطرهاي احتمالي به يك سلسله اقدامات بازدارنده دست زده است. ديپلمات‌هاي غربي گفتند كويت براي مقابله با حملات موشكي ايران از شبه جزيره فاو، تعدادي موشك امريكايي هاوك در جزيره فيلكه مستقر كرده است.[۲۲] راديو بي‌بي‌سي با اعلام اين خبر افزود: «ضرورت استقرار اين موشك‌ها در آن است كه كويت مي‌تواند به پشتوانه آن به مشتريان نفت خود اطمينان دهد كه پايانه‌هاي نفتي‌اش از امنيت كافي براي بارگيري نفتكش‌هاي خارجي برخوردار است.»[۲۳] همچنين گارد ساحلي كويت در دستوري كه امروز صادر شد، صيد ماهي و تردد هرگونه قايق تفريحي در آب‌هاي ساحلي اين كشور را تا اطلاع ثانوي ممنوع اعلام كرد.»[۲۴]

گزارش- 521

جمهوري اسلامي ايران با ارسال پيام‌هاي جداگانه به دبيركل سازمان ملل متحد، كنفرانس اسلامي و رئيس كنفرانس وزيران خارجه جنبش عدم تعهد، خواستار محكوميت امريكا و خروج نيروهاي بيگانه از خليج فارس شد.[۲۵] عليرضا معيري، معاون سياسي نخست‌وزير، درباره حمله امريكا و پيام بعد از آن به ايران مبني بر خاتمه مسئله، و اقدامات دولت براي مقابله با تجاوزات جديد گفت: «امريكا بعد از تعرض به كشتي تجاري "ايران - اجر" از طريق كشورهاي مختلف براي ما پيغام فرستاد كه آن را تمام شده تلقي كنيم، اما بعد از آن باز به سكوهاي نفتي ما حمله كرد. ما مي‌دانيم كه اين ترفندهاي امريكا به لحاظ مشكلات داخلي اين كشور مي‌باشد.» وي افزود: «تجاوز امريكا به سكوهاي نفتي ما در فلات قاره ايران، به لحاظ حقوق بين‌المللي، تجاوز به قلمرو جمهوري اسلامي تلقي مي‌شود و ما پاسخ لازم را به طور مناسب در وقت مقتضي خواهيم داد.» وي خاطرنشان كرد: «از سوي دولت خدمتگزار پيش‌بيني‌هاي لازم براي يك مقاومت طولاني مردم حتي در بدترين شرايط صورت گرفته و ما با قدرت تمام از اصول انقلابمان در برابر تجاوزكاران دفاع خواهيم كرد. تحركاتي كه از سوي امريكا و هم‌پيمانانش در خليج فارس و جامعه بين‌المللي صورت مي‌گيرد، براي جلوگيري از شكست رژيم عراق مي‌باشد.»[۲۶]

گزارش- 522

اعلام مواضع كشورهاي مختلف جهان در قبال حمله امريكا به سكوهاي نفتي ايران و تجزيه و تحليل ابعاد و پيامدهاي آن با گذشت سه روز از زمان حادثه، همچنان ادامه دارد. سخنگوي وزارت خارجه جمهوري خلق چين گفت: «ما از تشنج فزاينده در خليج فارس بسيار نگران هستيم و در مورد اقدام نظامي ناوگان امريكا كه روز دوشنبه عليه يك سكوي نفتي ايران انجام گرفت، ابراز تأسف عميق مي‌كنيم. ما با درگيري نظامي قدرت‌هاي بزرگ در خليج فارس مخالف هستيم.»[۲۷] وي با اشاره به حمله با موشك ساخت چين كه از ايران عليه يك نفتكش كويتي شليك شد، توسعه اقدامات خصمانه جنگي به كشورهاي ثالث را نيز محكوم كرد. از سوي ديگر، رسانه‌هاي جهان دليل محدود بودن حمله امريكا را عمدتاً با توجه به روابط ايران و شوروي و روابط امريكا و شوروي ارزيابي مي‌كنند. از جمله راديو كلن گفت: «امريكا و شوروي در آستانه انعقاد قراردادي درباره كاهش و حذف موشك‌هاي ميان‌بُرد قرار دارند و امريكا مايل نيست بهبود جوَّ سياسي‌اي را كه از اين طريق حاصل شده به خطر بيندازد و براي همين واكنش امريكا به حمله موشكي ايران به يك نفتكش كويتي كه با پرچم امريكا حركت مي‌كرد، از حدود معيني تجاوز نكرد و در ابعاد نسبتاً محدود صورت گرفت. دولت شوروي هم اين اقدام را فقط لفظاً محكوم كرد كه بيش‌تر حالت انجام وظيفه ديپلماتيك و سياسي داشته است. يعني شكي نيست كه شوروي هم از اوضاع جاري در خليج فارس زياد احساس آسودگي و رضايت نمي‌كند و هم از انقلاب اسلامي بيم دارد.»[۲۸]

گزارش- 523

در پي حمله امريكا به سكوهاي رشادت و احتمال دست‌زدن ايران به اقدامات متقابل و درگير شدن امريكا در جنگي گسترده‌تر، مجلس سناي امريكا پيشنهاد جديدي براي سازش بين رئيس‌جمهور و كنگره امريكا ارائه كرد. راديو امريكا صبح امروز گزارش داد: «سناي امريكا با هدف سپردن نقشي مهم‌تر به كنگره اين كشور در تعيين سياست امريكا در منطقه پرآشوب خليج فارس، اقدام‌هاي تازه‌اي را آغاز كرده است. بر اساس قانون محدوديت اختيارات جنگي رئيس‌جمهوري امريكا كه تاكنون به ندرت اجرا شده است، رئيس‌جمهوري بايد حداكثر طي 48 ساعت هرگونه درگيري نيروهاي نظامي اين كشور را در عمليات خصمانه به كنگره گزارش دهد. براساس اين پيشنهاد پرزيدنت ريگان بايد حداكثر ظرف 30 روز پس از آنكه پيشنهاد جنبه قانوني يابد گزارشي دقيق و مفصل به كنگره ارائه دهد. همچنين كنگره موظف خواهد بود 30 روز پس از دريافت چنين گزارشي يا 90 روز پس از تصويب و قطعيت يافتن پيشنهاد، در مورد سياست دولت امريكا در منطقه خليج فارس تصميم‌گيري كند. پيشنهادي كه ديروز در سناي امريكا به تصويب رسيد درصورتي جنبه قانوني و قطعيت مي‌يابد كه در مجلس نمايندگان تصويب شود و رئيس‌جمهوري امريكا آن را امضا كند.»[۲۹]

گزارش- 524

كاسپار واينبرگر، وزير دفاع امريكا، در جلسه كميته روابط خارجي سناي امريكا، استراتژي امريكا در منطقه را تشريح كرد و براي حضور نظامي در خليج فارس هدف‌هاي زير را برشمرد: 1- حفظ آزادي كشتي‌راني براي كشتي‌هاي حامل پرچم امريكا. 2- حفاظت از دست‌يابي جهان آزاد به منابع نفتي منطقه. 3- حفظ امنيت و ثبات رژيم‌هاي ميانه‌رو عربي. 4- مقابله با توسعه و گسترش راديكاليسم ايران. 5- تضعيف نفوذ شوروي در منطقه. وي افزود: «امريكا براي خاتمه بخشيدن به جنگ ايران و عراق در دو محور سياسي و اقتصادي فعاليت مي‌كند. در سازمان ملل كه به رهبري امريكا قطعنامه 598 به اتفاق آراي اعضاي شوراي امنيت به تصويب رسيد، اميدواريم قطعنامه ديگري كه حامل تحريم اقتصادي ايران باشد به تصويب برسد. با اين قطعنامه توان رزمي ايران در ادامه جنگ مي‌خشكد. اگر اين حقيقت به ايران فهمانده شود كه نمي‌تواند در جنگ با عراق برنده شود، آنگاه صلح و ثبات به منطقه باز خواهد گشت.» وي گفت: «يكي از اهداف ما جلوگيري از توسعه راديكاليسم ايران است. ما سعي داريم توان رزمي ايران را كاهش دهيم و در چند ماه آينده در تحريم اقتصادي عليه ايران موفق خواهيم شد.» واينبرگر درباره امكان پيروزي ايران بر عراق گفت: «سقوط عراق يك فاجعه خواهد بود و عراقي‌ها سعي دارند جنگ را به طريق مسالمت‌آميز خاتمه بخشند.»[۳۰]

گزارش- 525

جمهوري اسلامي ايران طرح شش ماده‌اي دبيركل سازمان ملل متحد [رك‌ به: 23/7/66 و 28/7/66] را مثبت ارزيابي مي‌كند. دكتر لاريجاني معاون بين‌المللي وزارت خارجه درباره طرح دبيركل گفت: «طرح شش ماده‌اي دبيركل ايده‌اي است مبتني بر شش محور كه مشخص كردن متجاوز، حدود تجاوز، تخلف از قوانين و مقررات بين‌المللي، خودداري از حمله به كشتي‌ها در خليج فارس و عدم گسترش جنگ در آن گنجانده شده است. اين ايدة دبيركل از قطعنامه 598 به مراتب بهتر و كاراتر است، ولي رژيم عراق و امريكا با آن مخالفت مي‌كنند. امريكا نمي‌خواهد دبيركل در اين راه توفيقي داشته باشد و عراق ايده اجرايي دبيركل براي اجراي قطعنامه 598 را قبول ندارد.» وي افزود: «شوراي امنيت به‌طور رسمي قبول كرده كه معرفي آغازگر جنگ بايد جزو قدم‌هاي اوليه پايان جنگ باشد و اين از موفقيت‌هاي ديپلماتيك ايران است.»[۳۱] آقاي هاشمي رفسنجاني در ديدار با رئيس مجلس هند (بال رام جاكار) مواضع جمهوري اسلامي ايران در قبال اقدامات شوراي امنيت سازمان ملل متحد را تشريح كرد: «ما براي حل سياسي مسئله جنگ راه‌حل مشخصي را اعلام كرديم و گفتيم در اين قطعنامه شوراي امنيت بند مربوط به معرفي متجاوز را جلو بيندازد و اين چيزي است كه از وظايف اصلي شوراي امنيت است. اگر در همان روزهاي اول جنگ وقتي كه عراقي‌ها هشتاد كيلومتر در خاك ما بودند اعلام مي‌كردند كه عراق تجاوز كرده است، جنگ به اينجا نمي‌كشيد. ما الان هم مي‌گوييم شما كه همه‌تان متجاوز را مي‌شناسيد، رسماً اعلام كنيد و اين كليد حل جنگ است ولي آنها اين قدر يك‌طرفه حركت مي‌كنند كه اين را هم نمي‌خواهند بپذيرند.»[۳۲]

گزارش- 526

وزير امورخارجه ايتاليا پيشنهاد كرد كه دادگاه بين‌المللي لاهه مأمور رسيدگي به اين مسئله گردد كه كدام يك از دو طرف آغازگر جنگ ايران و عراق بوده است. به گزارش يونايتدپرس "جوليو آندرئوتي" اين پيشنهاد را در گزارشي به كميته امور خارجه سناي ايتاليا كه در حال بررسي آخرين تحولات بحران خليج فارس است، ارائه كرد. وي گفت: «تصميم روز 15 اكتبر (23/7/1366) شوراي امنيت سازمان ملل مبني بر دادن اختيارات تام به دبيركل سازمان ملل براي تمركز تلاش‌هايش در جهت برقراري آتش‌بس در جنگ ايران و عراق، مهم‌ترين تحول سياسي در طي هفته‌هاي اخير بوده است.»[۳۳] آندر‌ئوتي درباره مذاكرات وزيران خارجه كشورهاي اروپايي در خصوص جنگ ايران و عراق گفت: «حل تشنج خليج فارس از طريق اقدامات سازمان ملل در نشست اخير لوكزامبورگ مورد توافق وزيران خارجه كشورهاي اروپايي قرار گرفته است. در تصميمات جديد يك تاريخ نامعلوم پيش‌بيني شده است كه در آن تاريخ دو كشور موظف خواهند بود نيروهاي خود را به مرزهاي بين‌المللي فراخوانند و اسيران جنگي را مبادله كنند. درهمين‌حال يك گروه بي‌طرف ناظر بر عمليات خواهد بود و دبيركل مذاكره با طرفين را آغاز خواهد كرد. به احتمال قوي كار تعيين مسئول جنگ برعهده دادگاه لاهه خواهد بود، اما تاريخ آغاز كار آن هنوز مشخص نيست. طرفين درگيري موظف هستند تا 29 اكتبر (7 آبان) نظر خود را درباره طرح زمان‌بندي فوق اعلام دارند. درصورت ارائه پاسخ منفي به اين طرح موضع دولت‌هايي كه خواهان اعمال تحريم نظامي هستند، متأسفانه تقويت خواهد شد.»[۳۴]

گزارش- 527

راديو كومه‌له اعلام كرد كه پنج تن از هواداران اين حزب كه قبلاً به نيروهاي ايران پيوسته بودند و با آنها همكاري مي‌كردند، به حكم دفتر سياسي حزب اعدام شدند.[۳۵]

گزارش- 528

امروز نيز نيروهاي دولتي افغانستان هفت گلولـه خمپاره به داخل خاك ايران پرتاب كردند. اين گلولـه‌ها به نزديكي پاسگاه و روستاي متروكه "پيش‌رباط" اصابت نمود كه با مقابله به مثل نيروهاي ايراني پايان يافت.[۳۶] به گزارش سپاه دهم نبي‌اكرم(ص)، مسئول مالي و پشتيباني جبهه موسوم به "مجاهدين بلوچستان" در ماه گذشته در عراق حضور داشته است. وي كه "محمدامين ميرلاشاري" نام دارد، هفته‌اي دو ساعت براي بلوچ‌هاي ايران پيام راديويي دارد كه از عراق پخش مي‌شود. سپاه دهم نبي‌اكرم(ص) همچنين اعلام كرد فردي به نام سرهنگ افشار كه در كراچي پاكستان به سر مي‌برد، به نمايندگي از بختيار با افراد ناراضي گروهك فوق رابطه برقرار مي‌كند.[۳۷]




منابع و مآخذ روزشمار 1366/07/29

  1. ↑ سند شماره 1522 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه نجف در عمليات نصر8 انجام نشده (نادر نوروزشاد)، 27/7 تا 4/8/1366، ص37 و 38.
  2. ↑ سند شماره 1533 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه رمضان در عمليات نصر8 (مسعود سرمدي)، 23/7 تا 2/8/1366، ص66 تا 76.
  3. ↑ همان، ص1/78.
  4. ↑ همان، ص76.
  5. ↑ همان، ص77.
  6. ↑ همان، ص78.
  7. ↑ همان، ص85 و 86.
  8. ↑ همان، ص83.
  9. ↑ سند شماره 26302 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي سپاه پانزدهم - معاونت اطلاعات، به فرماندهي نيروي زميني سپاه - معاونت اطلاعات، 29/7/1366.
  10. ↑ سند شماره 029500 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي شماره 70، فرماندهي سپاه پانزدهم رمضان - معاونت اطلاعات، 29/7/1366.
  11. ↑ سند شماره 134514 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش روزانه، ارتش جمهوري اسلامي ايران، ستاد مشترك از 30/7 الي 1/8/1366، ص2 و 3.
  12. ↑ همان، ص1.
  13. ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، شماره 217، 1/8/1366، ص3؛ و - سند شماره 91540 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: نيروي دريايي سپاه، آمار كشتي‌هاي سانحه‌ديده در خليج فارس، 18/10/1368.
  14. ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، شماره 216، 30/7/1366، ص3.
  15. ↑ سند شماره 1554 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه نيروي دريايي سپاه (سعيد سرمدي)، 11/7 تا 29/7/1366، ص249 تا 254.
  16. ↑ همان، ص255 تا 261.
  17. ↑ سند شماره 97728 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي نيروي دريايي سپاه، به فرماندهي منطقه سوم دريايي سپاه، 29 /7/1366.
  18. ↑ مأخذ 14، ص5، بوشهر - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 29/7/1366.
  19. ↑ مأخذ 14، ص21 و 22، پاريس - خبرگزاري فرانسه، 29/7/1366؛ و - مأخذ 13، ص32.
  20. ↑ مأخذ 14، ص40، منامه - خبرگزاري آلمان، 29/7/1366.
  21. ↑ مأخذ 14، ص11، بن - خبرگزاري فرانسه، 30/7/1366.
  22. ↑ مأخذ 14، ص20، بحرين - خبرگزاري رويتر، 29/7/1366.
  23. ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه" شماره217، 1/8/1366، ص14، راديو بي‌بي‌سي.
  24. ↑ سند شماره 046273 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سماجا2 - معاونت اطلاعات، به نداجا - معاونت اطلاعات، 2/8/1366.
  25. ↑ روزنامه كيهان، 2/8/1366، ص3.
  26. ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 2/8/1366، ص12.
  27. ↑ مأخذ 14، ص22، پكن - خبرگزاري فرانسه، 29/7/1366؛ و - مأخذ 23، ص27، راديو امريكا، 29/7/1366.
  28. ↑ مأخذ 14، ص45، راديو كلن، 29/7/1366، به نقل از روزنامه فرانكفورتر الگماينه.
  29. ↑ مأخذ 23، ص30 و 31.
  30. ↑ روزنامه اطلاعات، 2/8/1366، ص16.
  31. ↑ روزنامه رسالت، 2/8/1366، ص3.
  32. ↑ مأخذ 25، ص2.
  33. ↑ مأخذ 23، ص8، خبرگزاري يونايتدپرس.
  34. ↑ مأخذ 14، ص14 و 15، رم - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 29/7/1366.
  35. ↑ سند شماره 097735 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرماندهي قرارگاه حمزه سيدالشهداء(ع)، 30/7/1366.
  36. ↑ سند شماره 046291 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي قرارگاه عمليات ثارالله - معاونت اطلاعات، به ستاد نيروي زميني سپاه - معاونت اطلاعات، 3/8/1366.
  37. ↑ سند شماره 097712 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سپاه دهم نبي‌اكرم(ص) - اطلاعات، به ستاد مركزي سپاه - اطلاعات، 29/7/1366.






برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1366.07.29&oldid=2318»