1365.07.19: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1365 |نام = 1365.07.19 |نام دیگر= نوزده مهر |روز=19 مهر 1365 |تاریخ شمسی= 1365.07.19 |تاریخ میلادی= 11 اکتبر 1986 |تاریخ قمری= 6 صفر 1407 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.07.19</div> <div class="bootstrap-btn">[[1360.07.19]...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| سطر ۲۴: | سطر ۲۴: | ||
==گزارش -1== | ==گزارش -365== | ||
ساعت 1:30 بامداد امروز عمليات بزرگ نفوذي سپاه‌پاسداران انقلاب‌اسلامي با همكاري نيروهاي اتحاديه ميهني كردستان عراق در دو محور در استان "كركوك" عراق با نام فتح1 آغاز شد. از اولين دقايق شروع عمليات، تأسيسات نفتي، صنعتي و نظامي كركوك از سه محور با خمپاره‌اندازهاي 120 ميلي‌متري، تفنگ 106 ميلي‌متري و ميني‌كاتيوشاي 107 ميلي‌متري نيروهاي خودي زيرآتش شديد قرارگرفت.<ref>سند شماره 294 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "عمليات فتح1 (كركوك)"، گزارش راوي قرارگاه رمضان (مسعود سرمدي)، ص‌ص46 و 47.</ref> | |||
به گزارش راوي قرارگاه رمضان (مسعود سرمدي)، با اجراي آتش در محور "جبل‌بر" و "جمبور" عمليات آغاز شد. نيروها در محور دوم (سقزلي و دارامان) نيز ساعتي بعد عمليات خود را آغاز كردند. در محور سوم (ارتفاعات كاني دملان) هم با اندكي تأخير و پس از رفع مشكلات موجود، درگيري در پاسگاه دشمن و بلافاصله اجراي آتش روي تأسيسات نفتي "باباگرگر" آغاز گشت. در پي اين اقدام، منطقه دچار آتش‌سوزي گسترده‌اي شد و تمام آن را دود غليظي احاطه كرد به نحوي كه ديده‌بان‌ها ديگر قادر به مشاهده نقاط اصابت گلوله نبودند. آتش‌سوزي تأسيسات باباگرگر از فاصله 40 كيلومتري به‌خوبي ديده مي‌شد و حتي از آن سوي قله كاني دملان (با ارتفاع 480 متر) نيز قابل مشاهده بود. | |||
در پايگاه هوايي كركوك اصابت گلوله‌هاي ميني‌كاتيوشا به يك هواپيما، علاوه بر انهدام آن، آتش‌سوزي وسيعي ايجاد كرد. چند هلي‌كوپتر نيز (حداقل سه فروند) در اين پايگاه منهدم شد. | |||
وقتي تأسيسات نفتي و بعضي از هدف‌ها در شهر كركوك زير آتشي سهمگين كه از ارتفاعات اطراف فرومي‌باريد، قرار گرفت، دشمن سراسيمه با سلاح‌هاي پدافندهاي هوايي خود به تيراندازي پرداخت، زيرا ابتدا مي‌پنداشت كه حمله هوايي صورت گرفته‌است و به هيچ‌وجه احتمال نمي‌داد كه خمپاره‌اندازهاي ما با اين تعداد در اطراف شهر مستقر شده‌باشند. | |||
به گزارش مركز شنود، با شروع اين عمليات، پايگاه هوايي كركوك از موصل و بغداد درخواست كمك كرد كه در پي آن، نيروي‌هوايي عراق دو فروند هواپيما به كركوك فرستاد. اين هواپيماها در محور "جبل‌بر" تعدادي فيلر پرتاب كردند و در روشنايي آنها به تجسس پرداختند. هلي‌كوپترهاي دشمن نيز به چند نقطه به‌طور پراكنده با راكت حمله كردند.<ref>مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، جنگ در سال 1365(تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، 1367)، ص‌ص195 و 196.</ref> به‌رغم اين‌گونه اقدامات تدافعي دشمن، نيروهاي خودي با شليك بي‌وقفه سه‌هزار انواع گلوله روي تأسيسات شهر كركوك و اطراف آن كه تا ساعت 4 بامداد ادامه داشت، اين منطقه را مملو از آتش و دود ساختند، به طوري كه هرچند لحظه يك‌بار بر اثر انفجارهاي مهيب، منطقه عملياتي به لرزه درمي‌آمد و از نور انفجارات، همچون روز روشن مي‌شد.<ref>سند شماره 0897 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: نيكويي، احمد، "حماسه فتح1"، پايان‌نامه دانشكده فرماندهي ستاد، تهران، 1370، ص116.</ref> | |||
تأسيسات نفت و گاز "شورآوا" نيز كاملاً منهدم شد. در محور "جبل بر" و "جمبور" انفجارات شديدي رخ داد كه به احتمال قوي اين تأسيسات كاملاً منهدم شدند. اما به‌دليل عدم شناسايي و نرسيدن برد قبضه‌هاي ادوات، نيروهاي خودي نتوانستند روي "الجليله" و "الحصار" آتش بريزند.<ref>مأخذ شماره 1، نقل از ضميمه گزارش اصلي، ص‌ص16 و 17.</ref> | |||
پس از شليك همه گلوله‌ها به اهداف اقتصادي و نظامي مورد نظر، نيروهاي عمل‌كننده با آرامش كامل قبضه‌ها و كليه تجهيزات را جمع‌آوري و به سمت عقب حركت كردند. در اين حين ناگهان انفجاري عظيم منطقه را روشن كرد و لرزاند كه مشخص گرديد مخازن گاز و تأسيسات نفتي منفجر شده‌است. | |||
با دور شدن نيروها از منطقه، دشمن به سمت محل استقرار قبضه‌ها پيش‌روي كرد و با تعدادي هلي‌كوپتر مواضع نيروهاي خودي را مورد حمله قرار داد، ولي با تخليه به‌موقع اين مواضع از بروز هرگونه حادثه‌اي جلوگيري شد. نيروهاي عمل‌كننده سپس با عبور از جاده سليمانيه ـ كركوك به سمت يك روستاي امن در منطقه حركت كردند.<ref>مأخذ شماره3، ص116؛ وـ سند شماره 1254 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه رمضان در عمليات فتح1، (مسعود سرمدي)، ص‌ص121 و 125.</ref> | |||
نتايج كامل اين عمليات را قرارگاه خاتم‌الانبيا (ص) طي اطلاعيه‌اي چنين اعلام كرد: | |||
در عمليات متهورانه مشترك "فتح1" نتايج زير به‌دست آمد: | |||
1- انهدام تأسيسات پالايشگاه كركوك كه ظرفيت 30 هزار بشكه در روز را داراست و سوخت (نفت سفيد، بنزين و گازوئيل) استان‌هاي شمالي عراق را تأمين مي‌كند. | |||
2- انهدام واحد بهره‌برداري شماره1 از تأسيسات نفتي عراق كه بدين ترتيب 60 درصد از توان بهره‌برداري از نفت عراق در كركوك از دشمن سلب شد. | |||
3- انهدام نيروگاه حرارتي برق كركوك كه برق مناطق صنعتي و شهر كركوك را تأمين مي‌كرد. | |||
مقر فرماندهي مالبند 1 در ارتفاعات قره‌داغ | |||
سايت متحرك موشك ضدهوايي سام 7 (سهند) بر دوش يكي از رزمندگان | |||
4- انهدام 3 پايگاه موشكي زمين به هوا در منطقه كركوك كه مسئوليت حفاظت هوايي اين منطقه را به عهده داشت. | |||
5- انهدام مقر منافقين و ضدانقلاب و كشته شدن افراد مستقر در آن. | |||
6- انهدام تأسيسات تفكيك نفت و گاز "جمبور" كه داراي ظرفيت 300 هزار بشكه نفت در روز است. همچنين انهدام تأسيسات تصفيه مقدماتي گاز و تأسيسات گاز اين مجموعه كه دشمن را از دست‌يابي به 100 ميليون فوت مكعب گاز محروم كرد. | |||
7- انهدام تأسيسات تفكيك نفت و گاز "جبل‌بر". | |||
8- انهدام تأسيسات نفت و گاز "شوراوا" كه ظرفيت جداسازي و تفكيك 100 هزار بشكه را در روز دارا بود. | |||
9- حمله و اجراي آتش روي قرارگاه لشكر هشتم و قرارگاه سپاه يكم عراق كه به اين دو قرارگاه ضايعات و خسارات سنگيني وارد شد و تعدادي از فرماندهان ارتش عراق كشته يا مجروح شدند. | |||
10- انهدام پادگان "دارامان" كه محل استقرار دو تيپ عراقي بود كه شمار كثيري از نفرات دشمن در اين حمله كشته و يا زخمي شدند. | |||
11- تسخير و انهدام بيش از 20 پايگاه روي ارتفاعات دملان و كشته شدن و به اسارت درآمدن تعدادي از نفرات اين پايگاه‌ها. | |||
12- انهدام مركز استراق سمع الكترونيكي و پارازيت عراق در شمال اين كشور واقع در "سقزلي". | |||
13- به آتش كشيدن ايستگاه تلويزيوني سازمان امنيت و محل استقرار نيروهاي دشمن و انهدام دكل تلويزيوني و ماكروويو كركوك. | |||
14- انهدام ايستگاه راه‌آهن "بي بايكوره" كه كار انتقال نفت و فرآورده‌هاي سوختي را به عهده داشت.<ref>روزنامه كيهان، 20/7/1365، ص 18.</ref> | |||
از سوي ديگر، در مسير بازگشت نيروهاي عملياتي فتح1، عصر امروز در يك درگيري بين نيروهاي سازمان مجاهدين [منافقين] و اتحاديه ميهني كردستان عراق، 11 تن از منافقين هلاك و دوتن از نيروهاي اتحاديه كشته شدند. عناصر سازمان مجاهدين در حالي كه براي انجام دادن عمليات، قصد نفوذ به ايران را داشتند، با نيروهاي اتحاديه درگير شدند.<ref>سند شماره 78240 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد مركزي سپاه كشوري (معاونت اطلاعات)، گزارش "درگيري بين نيروهاي عملياتي فتح1 و منافقين"، 24/7/1365.</ref> | |||
به گزارش راوي قرارگاه رمضان، به دنبال عمليات فتح1، در ساعت 13:10 هواپيماهاي دشمن روستاي سورقاشان (عسگر) را بمباران كردند.<ref>مأخذ شماره 5، رديف دوم، ص 118.</ref> طبق همين گزارش، دشمن امروز تحرك هوايي چنداني در منطقه نداشت؛ پروازهاي او حداكثر به ده مرحله پرواز در تمامي منطقه رسيد.<ref>مأخذ شماره 5 رديف دوم، ص121.</ref> | |||
گفتني است كه رژيم عراق در اطلاعيه شماره 2396 خود كه امشب انتشار يافت، هيچ اشاره‌اي به عمليات فتح1 نكرد!<ref>مأخذ شماره6، ص 18.</ref> | |||
بازگشت رزمندگان از عمليات فتح1 ـ رديف جلو از راست: محسن ثروتي مسئول عمليات تيپ هوابرد، محمد ناضري جانشين مسئول عمليات تيپ هوابرد، يوسف مولايي مسئول اطلاعات قرارگاه رمصان، اكبر قبادي مسئول آتشبـار تيپ هوابرد، شهيد حميد قمصري مسئول ادوات تيپ هوابرد. | |||
ارتفاعات قره‌داغ ـ از چپ: شهيد سعيد چيذري جانشين مسئول محور جمبور، محسن چيذري مسئول محور جمبور | |||
==گزارش -366== | |||
در ادامه اخباري كه روزهاي قبل دربارة تحركات دشمن در ام‌القصر داده مي‌شد، امروز نيز واحد اطلاعات قرارگاه نوح گزارش داد: دشمن از جانب خورعبدالله احساس خطر مي‌كند، به اين جهت اقدام به تقويت استحكامات خود در ساحل اين خور نموده‌است و ضمن استقرار 12 دستگاه تانك در آن‌جا، اكثر شب‌ها با منور آسمان منطقه را روشن مي كند. اقدامات پدافندي دشمن نيز در منطقه مشهود است و قايق‌هاي او نيز بيش‌تر اوقات تا بويه‌هاي 23 و 25 مي‌آيند و گشت مي‌زنند. ناوچه‌هاي عراقي نيز در "دهانه وربه" و "خورشيطانه" استقرار دارند.<ref>سند شماره 23881 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: واحد اطلاعات قرارگاه نوح (ع)،"گزارش نوبه‌اي و اطلاعاتي شماره 77"، 20/7/1365، ص 5.</ref> | |||
==گزارش -367== | |||
در ادامه پناهندگي مردم عراق به جمهوري‌اسلامي ايران، به گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي از اروميه و باختران، امروز نيز 72 تن ديگر از مردم مسلمان عراق از طريق يكي از مرزهاي غربي كشور به ايران پناهنده شدند. از اين تعداد، 17 تن سرباز، 3 تن دانشجو، 4 تن دانش‌آموز، يك تن معلم و بقيه نيز چند خانواده عراقي هستند. اين عده علت پناهندگي خود را افزايش ظلم و اختناق در عراق و فرار از دست عوامل بعثي اعلام كردند.<ref>روزنامه جمهوري‌اسلامي، 22/7/1365، ص2، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي.</ref> | |||
==گزارش -368== | |||
به گزارش راديو بغداد، "سعدون حمادي" نايب رئيس شوراي فرماندهي انقلاب عراق و عضو شوراي ملي اين كشور، امروز در سخنان خود در هفتاد و ششمين كنفرانس اتحاديه بين المجالس ـ كه از 14 مهرماه جاري در آرژانتين آغاز شده و تاكنون شش روز ادامه داشته‌است ـ از جامعه بين‌المللي درخواست كرد كه به منظور پايان دادن به جنگ، بر ايران فشار آورند. وي در خصوص حمله آتي ايران و توانايي‌هاي عراق براي مقابله با آن، گفت: «ايران تهديد كرده‌است كه دامنه جنگ را به ديگر كشورهاي منطقه خليج‌فارس گسترش مي‌دهد و اين يك مسئله پنهاني نيست، زيرا مقامات ايراني اين تهديد را مرتباً تكرار مي‌كنند. آنان نيروهاي خود را در مناطق مختلف عملياتي متمركز كرده تا به حمله‌اي كه به گفته آنان نهايي و پاياني خواهد بود، دست بزنند. آنان حمله خود را با حمله به شمال عراق و آب‌هاي خليج‌فارس و منطقه مركزي و جنوب جبهه آغاز كردند اما تاكنون كليه حملات آنان با شكست مواجه شده‌است. آنچه كه رهبران ايران را به اتخاذ اين روش تشويق كرده، انگيزه فرصت‌طلبانه آنان است و مسامحه با آنها به پافشاري آنان بر ادامه بيش‌تر جنگ منجر مي‌شود.» وي در خاتمه ضمن درخواست اعمال فشار بيش‌تر بر ايران و جلوگيري از ارسال سلاح به اين كشور، اعمال مجازات‌هاي ديپلماتيك و اقتصادي را عليه ايران ضروري دانست.<ref>خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارشهاي ويژه"، نشريه شماره 206، 20/7/1365، ص6، راديو صوت‌الجماهير، 19/7/1365.</ref> | |||
==گزارش -369== | |||
"وحيد خلف اغلو" وزير امورخارجه تركيه امروز در مصاحبه‌اي كه پس از ملاقات با مقامات امريكايي انجام داد، بر اهميت نقش تركيه در جنگ ايران و عراق تأكيد كرد و در مورد عمليات اخير نيروهاي ايراني در كركوك، منافع تركيه در اين منطقه و مذاكرات خود با مقامات امريكايي دربارة جنگ، چنين گفت: «همه معتقدند كه تركيه در جنگ ايران و عراق جايگاه ويژه‌اي دارد و احتمالاً در آينده نقش مهمي در اين جنگ ايفا خواهد كرد.» تلويزيون تركيه در بخش خبري امشب خود ضمن انتشار اين اظهارات، افزود كه خلف اوغلو در پاسخ به سؤال خبرنگاران در مورد حمله اخير نيروهاي ايران به كركوك و منافع تركيه در اين منطقه، گفته است: «تركيه حمله اخير نيروهاي ايراني را مورد ارزيابي لازم قرار خواهد داد و با توجه به گستردگي برنامه‌هاي آينده ايران در مورد جنگ، نسبت به آن موضع‌گيري خواهد كرد. تركيه در كركوك صاحب منافعي است و دوستان ايراني تا كنون به اين مسئله توجه داشته‌اند.» خلف اوغلو همچنين به مذاكرات خود با "جورج شولتز" وزير امورخارجة امريكا و ديگر مقامات امريكايي در واشنگتن اشاره كرد و افزود: «در اين مذاكرات مسائل خاورميانه كه موضوع جنگ ايران و عراق از مهم‌ترين آن به‌شمار مي‌رود از جمله مسائل طرح شده در اين مذاكرات بود.»<ref>روزنامه جمهوري‌اسلامي، 21/7/1365، ص7، آنكارا، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، به نقل از تلويزيون تركيه.</ref> | |||
==گزارش -370== | |||
به گزارش خبرگزاري‌ها، نخستين دور مذاكرات "رونالد ريگان" رئيس‌جمهور امريكا و "ميخائيل گورباچف" دبيركل حزب كمونيست شوروي امروز در "ريكياويك" ايسلند پايان يافت. به گزارش يونايتدپرس، ريگان و گورباچف ابتدا يك ساعت به‌طور خصوصي گفت‌وگو كردند، سپس وزيران امورخارجه دو كشور به آنها پيوستند. نخستين دور مذاكرات ريگان و گورباچف دو ساعت به‌طول انجاميد و قرار است دو مذاكره دو ساعته ديگر نيز داشته‌باشند. طبق اين گزارش، "لاري اسپيكس" سخن‌گوي كاخ سفيد مذاكرات ديروز را دوستانه خوانده‌است.<ref>روزنامه جمهوري‌اسلامي، 20/7/1365، ص7، واحد مركزي خبر به نقل از خبرگزاري يونايتدپرس.</ref> | |||
مذاكرات رئيس‌جمهوري امريكا (ريگان) و دبيركل حزب كمونيست شوروي (گورباچف) | |||
از سوي ديگر، روزنامه "الرأي‌العام" امروز در سرمقاله‌اي ضمن متهم ساختن امريكا و شوروي به هماهنگي در مخالفت با برقراري صلح و ثبات در خاورميانه، اعلام كرد: «هيچ نشانه روشني از پايان يافتن جنگ ايران وعراق مشاهده نمي‌شود و امريكا و شوروي تنها جناح‌هاي ذينفع از ادامه جنگ ايران و عراق هستند. جنگ ايران و عراق كه نگراني شديدي در بين كشورهاي خليج‌فارس به‌وجود آورده‌است، ظاهراً نگراني خاصي براي ابرقدرت‌هاي شرق و غرب ايجاد نكرده‌است.» اين روزنامه در سرمقاله خود همچنين از اظهارات مقامات دولت امريكا مبني‌بر اين‌كه امريكا از هرگونه تلاش براي توقف خون‌ريزي در جنگ خليج‌فارس عاجز است، به شدت انتقاد كرد.<ref>مأخذ شماره13، ص5، روزنامه "الرأي‌العام" چاپ كويت.</ref> | |||
==گزارش -371== | |||
در تاريخ 16/7/1365 ايران انعقاد يك پيمان امنيتي با كشورهاي منطقه خليج‌فارس را طي يادداشتي به سازمان ملل پيشنهاد كرد كه در واكنش به آن، روزنامه كويتي السياسه در سرمقاله امروز خود مدعي شد كه ايران با طرح اين پيشنهاد، تلاش مي كند نقش ژاندارمي منطقه را مجدداً باز يابد.<ref>مأخذ شماره 13، ص5، روزنامه "السياسه".</ref> | |||
==گزارش -372== | |||
هفته‌نامه "اورمان دو ژوردي" چاپ پاريس در گزارشي با عنوان "صدام ديوانه مي‌شود" به بررسي وضعيت داخلي عراق پرداخته و درباره اعدام‌هاي اخير عراق نوشته است: «اخيراً 7 نفر از شخصيت‌هاي مهم عراقي كه جرم آنها اختلاس عنوان شد در بغداد در انظار عمومي به دار آويخته و بدن‌هايشان ـ كه آثار شكنجه بر روي آنها مشهود بود ـ به مدت 6 ساعت از دارها آويزان شدند تا عبرتي براي ديگران باشند… يكي از قربانيان به نام "سعيد المهدي" از بازرگانان سرشناسي بود كه مبالغ حاصله از اختلاس و رشوه را با برادر صدام حسين تقسيم مي‌كرد و بديهي است برادر صدام از اين سركوبي و مجازات‌ها مصون مانده‌است… وي[صدام] اخيراً سرهنگي را كه مسئول تخليه شهر مهران به هنگام حمله ايران بود، نزد خود فرا خواند و به‌دليل ترس و بزدلي او را مورد ملامت قرار داد و با تپانچه خود كشت. صدام سپس حكم اعدام "نعيم حدام" رئيس سابق مجلس را كه از سران محلي حزب بعث نيز بود، صادر كرد.»<ref>روزنامه جمهوري‌اسلامي، 19/7/1365، ص7.</ref> | |||
==گزارش -373== | |||
كارشناسان كشورهاي عضو اوپك بعدازظهر امروز به مذاكرات خود دربارة سهميه‌هاي توليدي خاتمه دادند و بررسي تعيين روش قيمت‌گذاري نفت را آغاز كردند. به گزارش خبرنگار خبرگزاري جمهوري‌اسلامي از ژنو، كارشناسان با عدم موفقيت در مورد تعيين ضرايب براي هر يك از هفت عامل مؤثر در سهميه توليدي، آن را به اجلاس وزيران محول كردند. | |||
از نتايج كار چند روزه كارشناسان در مورد سهميه‌هاي توليد، گزارش موثق در دست نيست. توليد تاريخي، ظرفيت توليد، هزينه توليد، مصرف داخلي، جمعيت، وابستگي به صادرات نفت و ذخاير نفتي، هفت عامل انتخابي براي تعيين سهميه‌هاي توليدي هريك از اعضا است. | |||
"سوبروتو" وزير نفت اندونزي كه رياست گروه كارشناسان را برعهده دارد قرار است با توجه به مذاكرات كارشناسان، چندين راه‌حل ممكن براي تعيين سهميه‌ها را در گزارشي به وزيران نفت پيشنهاد كند.<ref>روزنامه اطلاعات، 20/7/1365، ص 4، ژنو، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي.</ref> | |||
==گزارش -374== | |||
به دنبال انتشار اخباري مبني‌بر تأثير كاهش درآمدهاي ارزي كشور بر روند توليد، يك نشريه داخلي سپاه گزارش داد كه كارخانه پلاستيك پوليكا در شيراز كه توليدات آن انواع لوله‌هاي پوليكا مي‌باشد، با 133 تن پرسنل امروز به‌علت كمبود مواد اوليه (پي.وي.سي) تعطيل شد. به گفته مدير شركت، احتمالاً تا رسيدن مواد اوليه كه شش ماه به طول مي‌انجامد، كارخانه تعطيل خواهد بود.<ref>سند شماره 226120 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: منابع سياسي داخلي سپاه، 16/7/1365، ص37.</ref> | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۳۰
| روزشمار جنگ سال 1365 1365.07.19 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | نوزده مهر |
| تاریخ شمسی | 1365.07.19 |
| تاریخ میلادی | 11 اکتبر 1986 |
| تاریخ قمری | 6 صفر 1407 |
گزارش -365
ساعت 1:30 بامداد امروز عمليات بزرگ نفوذي سپاه‌پاسداران انقلاب‌اسلامي با همكاري نيروهاي اتحاديه ميهني كردستان عراق در دو محور در استان "كركوك" عراق با نام فتح1 آغاز شد. از اولين دقايق شروع عمليات، تأسيسات نفتي، صنعتي و نظامي كركوك از سه محور با خمپاره‌اندازهاي 120 ميلي‌متري، تفنگ 106 ميلي‌متري و ميني‌كاتيوشاي 107 ميلي‌متري نيروهاي خودي زيرآتش شديد قرارگرفت.[۱] به گزارش راوي قرارگاه رمضان (مسعود سرمدي)، با اجراي آتش در محور "جبل‌بر" و "جمبور" عمليات آغاز شد. نيروها در محور دوم (سقزلي و دارامان) نيز ساعتي بعد عمليات خود را آغاز كردند. در محور سوم (ارتفاعات كاني دملان) هم با اندكي تأخير و پس از رفع مشكلات موجود، درگيري در پاسگاه دشمن و بلافاصله اجراي آتش روي تأسيسات نفتي "باباگرگر" آغاز گشت. در پي اين اقدام، منطقه دچار آتش‌سوزي گسترده‌اي شد و تمام آن را دود غليظي احاطه كرد به نحوي كه ديده‌بان‌ها ديگر قادر به مشاهده نقاط اصابت گلوله نبودند. آتش‌سوزي تأسيسات باباگرگر از فاصله 40 كيلومتري به‌خوبي ديده مي‌شد و حتي از آن سوي قله كاني دملان (با ارتفاع 480 متر) نيز قابل مشاهده بود. در پايگاه هوايي كركوك اصابت گلوله‌هاي ميني‌كاتيوشا به يك هواپيما، علاوه بر انهدام آن، آتش‌سوزي وسيعي ايجاد كرد. چند هلي‌كوپتر نيز (حداقل سه فروند) در اين پايگاه منهدم شد. وقتي تأسيسات نفتي و بعضي از هدف‌ها در شهر كركوك زير آتشي سهمگين كه از ارتفاعات اطراف فرومي‌باريد، قرار گرفت، دشمن سراسيمه با سلاح‌هاي پدافندهاي هوايي خود به تيراندازي پرداخت، زيرا ابتدا مي‌پنداشت كه حمله هوايي صورت گرفته‌است و به هيچ‌وجه احتمال نمي‌داد كه خمپاره‌اندازهاي ما با اين تعداد در اطراف شهر مستقر شده‌باشند. به گزارش مركز شنود، با شروع اين عمليات، پايگاه هوايي كركوك از موصل و بغداد درخواست كمك كرد كه در پي آن، نيروي‌هوايي عراق دو فروند هواپيما به كركوك فرستاد. اين هواپيماها در محور "جبل‌بر" تعدادي فيلر پرتاب كردند و در روشنايي آنها به تجسس پرداختند. هلي‌كوپترهاي دشمن نيز به چند نقطه به‌طور پراكنده با راكت حمله كردند.[۲] به‌رغم اين‌گونه اقدامات تدافعي دشمن، نيروهاي خودي با شليك بي‌وقفه سه‌هزار انواع گلوله روي تأسيسات شهر كركوك و اطراف آن كه تا ساعت 4 بامداد ادامه داشت، اين منطقه را مملو از آتش و دود ساختند، به طوري كه هرچند لحظه يك‌بار بر اثر انفجارهاي مهيب، منطقه عملياتي به لرزه درمي‌آمد و از نور انفجارات، همچون روز روشن مي‌شد.[۳] تأسيسات نفت و گاز "شورآوا" نيز كاملاً منهدم شد. در محور "جبل بر" و "جمبور" انفجارات شديدي رخ داد كه به احتمال قوي اين تأسيسات كاملاً منهدم شدند. اما به‌دليل عدم شناسايي و نرسيدن برد قبضه‌هاي ادوات، نيروهاي خودي نتوانستند روي "الجليله" و "الحصار" آتش بريزند.[۴] پس از شليك همه گلوله‌ها به اهداف اقتصادي و نظامي مورد نظر، نيروهاي عمل‌كننده با آرامش كامل قبضه‌ها و كليه تجهيزات را جمع‌آوري و به سمت عقب حركت كردند. در اين حين ناگهان انفجاري عظيم منطقه را روشن كرد و لرزاند كه مشخص گرديد مخازن گاز و تأسيسات نفتي منفجر شده‌است. با دور شدن نيروها از منطقه، دشمن به سمت محل استقرار قبضه‌ها پيش‌روي كرد و با تعدادي هلي‌كوپتر مواضع نيروهاي خودي را مورد حمله قرار داد، ولي با تخليه به‌موقع اين مواضع از بروز هرگونه حادثه‌اي جلوگيري شد. نيروهاي عمل‌كننده سپس با عبور از جاده سليمانيه ـ كركوك به سمت يك روستاي امن در منطقه حركت كردند.[۵] نتايج كامل اين عمليات را قرارگاه خاتم‌الانبيا (ص) طي اطلاعيه‌اي چنين اعلام كرد: در عمليات متهورانه مشترك "فتح1" نتايج زير به‌دست آمد: 1- انهدام تأسيسات پالايشگاه كركوك كه ظرفيت 30 هزار بشكه در روز را داراست و سوخت (نفت سفيد، بنزين و گازوئيل) استان‌هاي شمالي عراق را تأمين مي‌كند. 2- انهدام واحد بهره‌برداري شماره1 از تأسيسات نفتي عراق كه بدين ترتيب 60 درصد از توان بهره‌برداري از نفت عراق در كركوك از دشمن سلب شد. 3- انهدام نيروگاه حرارتي برق كركوك كه برق مناطق صنعتي و شهر كركوك را تأمين مي‌كرد. مقر فرماندهي مالبند 1 در ارتفاعات قره‌داغ سايت متحرك موشك ضدهوايي سام 7 (سهند) بر دوش يكي از رزمندگان 4- انهدام 3 پايگاه موشكي زمين به هوا در منطقه كركوك كه مسئوليت حفاظت هوايي اين منطقه را به عهده داشت. 5- انهدام مقر منافقين و ضدانقلاب و كشته شدن افراد مستقر در آن. 6- انهدام تأسيسات تفكيك نفت و گاز "جمبور" كه داراي ظرفيت 300 هزار بشكه نفت در روز است. همچنين انهدام تأسيسات تصفيه مقدماتي گاز و تأسيسات گاز اين مجموعه كه دشمن را از دست‌يابي به 100 ميليون فوت مكعب گاز محروم كرد. 7- انهدام تأسيسات تفكيك نفت و گاز "جبل‌بر". 8- انهدام تأسيسات نفت و گاز "شوراوا" كه ظرفيت جداسازي و تفكيك 100 هزار بشكه را در روز دارا بود. 9- حمله و اجراي آتش روي قرارگاه لشكر هشتم و قرارگاه سپاه يكم عراق كه به اين دو قرارگاه ضايعات و خسارات سنگيني وارد شد و تعدادي از فرماندهان ارتش عراق كشته يا مجروح شدند. 10- انهدام پادگان "دارامان" كه محل استقرار دو تيپ عراقي بود كه شمار كثيري از نفرات دشمن در اين حمله كشته و يا زخمي شدند. 11- تسخير و انهدام بيش از 20 پايگاه روي ارتفاعات دملان و كشته شدن و به اسارت درآمدن تعدادي از نفرات اين پايگاه‌ها. 12- انهدام مركز استراق سمع الكترونيكي و پارازيت عراق در شمال اين كشور واقع در "سقزلي". 13- به آتش كشيدن ايستگاه تلويزيوني سازمان امنيت و محل استقرار نيروهاي دشمن و انهدام دكل تلويزيوني و ماكروويو كركوك. 14- انهدام ايستگاه راه‌آهن "بي بايكوره" كه كار انتقال نفت و فرآورده‌هاي سوختي را به عهده داشت.[۶] از سوي ديگر، در مسير بازگشت نيروهاي عملياتي فتح1، عصر امروز در يك درگيري بين نيروهاي سازمان مجاهدين [منافقين] و اتحاديه ميهني كردستان عراق، 11 تن از منافقين هلاك و دوتن از نيروهاي اتحاديه كشته شدند. عناصر سازمان مجاهدين در حالي كه براي انجام دادن عمليات، قصد نفوذ به ايران را داشتند، با نيروهاي اتحاديه درگير شدند.[۷] به گزارش راوي قرارگاه رمضان، به دنبال عمليات فتح1، در ساعت 13:10 هواپيماهاي دشمن روستاي سورقاشان (عسگر) را بمباران كردند.[۸] طبق همين گزارش، دشمن امروز تحرك هوايي چنداني در منطقه نداشت؛ پروازهاي او حداكثر به ده مرحله پرواز در تمامي منطقه رسيد.[۹] گفتني است كه رژيم عراق در اطلاعيه شماره 2396 خود كه امشب انتشار يافت، هيچ اشاره‌اي به عمليات فتح1 نكرد![۱۰] بازگشت رزمندگان از عمليات فتح1 ـ رديف جلو از راست: محسن ثروتي مسئول عمليات تيپ هوابرد، محمد ناضري جانشين مسئول عمليات تيپ هوابرد، يوسف مولايي مسئول اطلاعات قرارگاه رمصان، اكبر قبادي مسئول آتشبـار تيپ هوابرد، شهيد حميد قمصري مسئول ادوات تيپ هوابرد. ارتفاعات قره‌داغ ـ از چپ: شهيد سعيد چيذري جانشين مسئول محور جمبور، محسن چيذري مسئول محور جمبور
گزارش -366
در ادامه اخباري كه روزهاي قبل دربارة تحركات دشمن در ام‌القصر داده مي‌شد، امروز نيز واحد اطلاعات قرارگاه نوح گزارش داد: دشمن از جانب خورعبدالله احساس خطر مي‌كند، به اين جهت اقدام به تقويت استحكامات خود در ساحل اين خور نموده‌است و ضمن استقرار 12 دستگاه تانك در آن‌جا، اكثر شب‌ها با منور آسمان منطقه را روشن مي كند. اقدامات پدافندي دشمن نيز در منطقه مشهود است و قايق‌هاي او نيز بيش‌تر اوقات تا بويه‌هاي 23 و 25 مي‌آيند و گشت مي‌زنند. ناوچه‌هاي عراقي نيز در "دهانه وربه" و "خورشيطانه" استقرار دارند.[۱۱]
گزارش -367
در ادامه پناهندگي مردم عراق به جمهوري‌اسلامي ايران، به گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي از اروميه و باختران، امروز نيز 72 تن ديگر از مردم مسلمان عراق از طريق يكي از مرزهاي غربي كشور به ايران پناهنده شدند. از اين تعداد، 17 تن سرباز، 3 تن دانشجو، 4 تن دانش‌آموز، يك تن معلم و بقيه نيز چند خانواده عراقي هستند. اين عده علت پناهندگي خود را افزايش ظلم و اختناق در عراق و فرار از دست عوامل بعثي اعلام كردند.[۱۲]
گزارش -368
به گزارش راديو بغداد، "سعدون حمادي" نايب رئيس شوراي فرماندهي انقلاب عراق و عضو شوراي ملي اين كشور، امروز در سخنان خود در هفتاد و ششمين كنفرانس اتحاديه بين المجالس ـ كه از 14 مهرماه جاري در آرژانتين آغاز شده و تاكنون شش روز ادامه داشته‌است ـ از جامعه بين‌المللي درخواست كرد كه به منظور پايان دادن به جنگ، بر ايران فشار آورند. وي در خصوص حمله آتي ايران و توانايي‌هاي عراق براي مقابله با آن، گفت: «ايران تهديد كرده‌است كه دامنه جنگ را به ديگر كشورهاي منطقه خليج‌فارس گسترش مي‌دهد و اين يك مسئله پنهاني نيست، زيرا مقامات ايراني اين تهديد را مرتباً تكرار مي‌كنند. آنان نيروهاي خود را در مناطق مختلف عملياتي متمركز كرده تا به حمله‌اي كه به گفته آنان نهايي و پاياني خواهد بود، دست بزنند. آنان حمله خود را با حمله به شمال عراق و آب‌هاي خليج‌فارس و منطقه مركزي و جنوب جبهه آغاز كردند اما تاكنون كليه حملات آنان با شكست مواجه شده‌است. آنچه كه رهبران ايران را به اتخاذ اين روش تشويق كرده، انگيزه فرصت‌طلبانه آنان است و مسامحه با آنها به پافشاري آنان بر ادامه بيش‌تر جنگ منجر مي‌شود.» وي در خاتمه ضمن درخواست اعمال فشار بيش‌تر بر ايران و جلوگيري از ارسال سلاح به اين كشور، اعمال مجازات‌هاي ديپلماتيك و اقتصادي را عليه ايران ضروري دانست.[۱۳]
گزارش -369
"وحيد خلف اغلو" وزير امورخارجه تركيه امروز در مصاحبه‌اي كه پس از ملاقات با مقامات امريكايي انجام داد، بر اهميت نقش تركيه در جنگ ايران و عراق تأكيد كرد و در مورد عمليات اخير نيروهاي ايراني در كركوك، منافع تركيه در اين منطقه و مذاكرات خود با مقامات امريكايي دربارة جنگ، چنين گفت: «همه معتقدند كه تركيه در جنگ ايران و عراق جايگاه ويژه‌اي دارد و احتمالاً در آينده نقش مهمي در اين جنگ ايفا خواهد كرد.» تلويزيون تركيه در بخش خبري امشب خود ضمن انتشار اين اظهارات، افزود كه خلف اوغلو در پاسخ به سؤال خبرنگاران در مورد حمله اخير نيروهاي ايران به كركوك و منافع تركيه در اين منطقه، گفته است: «تركيه حمله اخير نيروهاي ايراني را مورد ارزيابي لازم قرار خواهد داد و با توجه به گستردگي برنامه‌هاي آينده ايران در مورد جنگ، نسبت به آن موضع‌گيري خواهد كرد. تركيه در كركوك صاحب منافعي است و دوستان ايراني تا كنون به اين مسئله توجه داشته‌اند.» خلف اوغلو همچنين به مذاكرات خود با "جورج شولتز" وزير امورخارجة امريكا و ديگر مقامات امريكايي در واشنگتن اشاره كرد و افزود: «در اين مذاكرات مسائل خاورميانه كه موضوع جنگ ايران و عراق از مهم‌ترين آن به‌شمار مي‌رود از جمله مسائل طرح شده در اين مذاكرات بود.»[۱۴]
گزارش -370
به گزارش خبرگزاري‌ها، نخستين دور مذاكرات "رونالد ريگان" رئيس‌جمهور امريكا و "ميخائيل گورباچف" دبيركل حزب كمونيست شوروي امروز در "ريكياويك" ايسلند پايان يافت. به گزارش يونايتدپرس، ريگان و گورباچف ابتدا يك ساعت به‌طور خصوصي گفت‌وگو كردند، سپس وزيران امورخارجه دو كشور به آنها پيوستند. نخستين دور مذاكرات ريگان و گورباچف دو ساعت به‌طول انجاميد و قرار است دو مذاكره دو ساعته ديگر نيز داشته‌باشند. طبق اين گزارش، "لاري اسپيكس" سخن‌گوي كاخ سفيد مذاكرات ديروز را دوستانه خوانده‌است.[۱۵] مذاكرات رئيس‌جمهوري امريكا (ريگان) و دبيركل حزب كمونيست شوروي (گورباچف) از سوي ديگر، روزنامه "الرأي‌العام" امروز در سرمقاله‌اي ضمن متهم ساختن امريكا و شوروي به هماهنگي در مخالفت با برقراري صلح و ثبات در خاورميانه، اعلام كرد: «هيچ نشانه روشني از پايان يافتن جنگ ايران وعراق مشاهده نمي‌شود و امريكا و شوروي تنها جناح‌هاي ذينفع از ادامه جنگ ايران و عراق هستند. جنگ ايران و عراق كه نگراني شديدي در بين كشورهاي خليج‌فارس به‌وجود آورده‌است، ظاهراً نگراني خاصي براي ابرقدرت‌هاي شرق و غرب ايجاد نكرده‌است.» اين روزنامه در سرمقاله خود همچنين از اظهارات مقامات دولت امريكا مبني‌بر اين‌كه امريكا از هرگونه تلاش براي توقف خون‌ريزي در جنگ خليج‌فارس عاجز است، به شدت انتقاد كرد.[۱۶]
گزارش -371
در تاريخ 16/7/1365 ايران انعقاد يك پيمان امنيتي با كشورهاي منطقه خليج‌فارس را طي يادداشتي به سازمان ملل پيشنهاد كرد كه در واكنش به آن، روزنامه كويتي السياسه در سرمقاله امروز خود مدعي شد كه ايران با طرح اين پيشنهاد، تلاش مي كند نقش ژاندارمي منطقه را مجدداً باز يابد.[۱۷]
گزارش -372
هفته‌نامه "اورمان دو ژوردي" چاپ پاريس در گزارشي با عنوان "صدام ديوانه مي‌شود" به بررسي وضعيت داخلي عراق پرداخته و درباره اعدام‌هاي اخير عراق نوشته است: «اخيراً 7 نفر از شخصيت‌هاي مهم عراقي كه جرم آنها اختلاس عنوان شد در بغداد در انظار عمومي به دار آويخته و بدن‌هايشان ـ كه آثار شكنجه بر روي آنها مشهود بود ـ به مدت 6 ساعت از دارها آويزان شدند تا عبرتي براي ديگران باشند… يكي از قربانيان به نام "سعيد المهدي" از بازرگانان سرشناسي بود كه مبالغ حاصله از اختلاس و رشوه را با برادر صدام حسين تقسيم مي‌كرد و بديهي است برادر صدام از اين سركوبي و مجازات‌ها مصون مانده‌است… وي[صدام] اخيراً سرهنگي را كه مسئول تخليه شهر مهران به هنگام حمله ايران بود، نزد خود فرا خواند و به‌دليل ترس و بزدلي او را مورد ملامت قرار داد و با تپانچه خود كشت. صدام سپس حكم اعدام "نعيم حدام" رئيس سابق مجلس را كه از سران محلي حزب بعث نيز بود، صادر كرد.»[۱۸]
گزارش -373
كارشناسان كشورهاي عضو اوپك بعدازظهر امروز به مذاكرات خود دربارة سهميه‌هاي توليدي خاتمه دادند و بررسي تعيين روش قيمت‌گذاري نفت را آغاز كردند. به گزارش خبرنگار خبرگزاري جمهوري‌اسلامي از ژنو، كارشناسان با عدم موفقيت در مورد تعيين ضرايب براي هر يك از هفت عامل مؤثر در سهميه توليدي، آن را به اجلاس وزيران محول كردند. از نتايج كار چند روزه كارشناسان در مورد سهميه‌هاي توليد، گزارش موثق در دست نيست. توليد تاريخي، ظرفيت توليد، هزينه توليد، مصرف داخلي، جمعيت، وابستگي به صادرات نفت و ذخاير نفتي، هفت عامل انتخابي براي تعيين سهميه‌هاي توليدي هريك از اعضا است. "سوبروتو" وزير نفت اندونزي كه رياست گروه كارشناسان را برعهده دارد قرار است با توجه به مذاكرات كارشناسان، چندين راه‌حل ممكن براي تعيين سهميه‌ها را در گزارشي به وزيران نفت پيشنهاد كند.[۱۹]
گزارش -374
به دنبال انتشار اخباري مبني‌بر تأثير كاهش درآمدهاي ارزي كشور بر روند توليد، يك نشريه داخلي سپاه گزارش داد كه كارخانه پلاستيك پوليكا در شيراز كه توليدات آن انواع لوله‌هاي پوليكا مي‌باشد، با 133 تن پرسنل امروز به‌علت كمبود مواد اوليه (پي.وي.سي) تعطيل شد. به گفته مدير شركت، احتمالاً تا رسيدن مواد اوليه كه شش ماه به طول مي‌انجامد، كارخانه تعطيل خواهد بود.[۲۰]
منابع و مآخذ روزشمار 1365/07/19
- ↑ سند شماره 294 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "عمليات فتح1 (كركوك)"، گزارش راوي قرارگاه رمضان (مسعود سرمدي)، ص‌ص46 و 47.
- ↑ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، جنگ در سال 1365(تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، 1367)، ص‌ص195 و 196.
- ↑ سند شماره 0897 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: نيكويي، احمد، "حماسه فتح1"، پايان‌نامه دانشكده فرماندهي ستاد، تهران، 1370، ص116.
- ↑ مأخذ شماره 1، نقل از ضميمه گزارش اصلي، ص‌ص16 و 17.
- ↑ مأخذ شماره3، ص116؛ وـ سند شماره 1254 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه رمضان در عمليات فتح1، (مسعود سرمدي)، ص‌ص121 و 125.
- ↑ روزنامه كيهان، 20/7/1365، ص 18.
- ↑ سند شماره 78240 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد مركزي سپاه كشوري (معاونت اطلاعات)، گزارش "درگيري بين نيروهاي عملياتي فتح1 و منافقين"، 24/7/1365.
- ↑ مأخذ شماره 5، رديف دوم، ص 118.
- ↑ مأخذ شماره 5 رديف دوم، ص121.
- ↑ مأخذ شماره6، ص 18.
- ↑ سند شماره 23881 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: واحد اطلاعات قرارگاه نوح (ع)،"گزارش نوبه‌اي و اطلاعاتي شماره 77"، 20/7/1365، ص 5.
- ↑ روزنامه جمهوري‌اسلامي، 22/7/1365، ص2، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي.
- ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارشهاي ويژه"، نشريه شماره 206، 20/7/1365، ص6، راديو صوت‌الجماهير، 19/7/1365.
- ↑ روزنامه جمهوري‌اسلامي، 21/7/1365، ص7، آنكارا، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، به نقل از تلويزيون تركيه.
- ↑ روزنامه جمهوري‌اسلامي، 20/7/1365، ص7، واحد مركزي خبر به نقل از خبرگزاري يونايتدپرس.
- ↑ مأخذ شماره13، ص5، روزنامه "الرأي‌العام" چاپ كويت.
- ↑ مأخذ شماره 13، ص5، روزنامه "السياسه".
- ↑ روزنامه جمهوري‌اسلامي، 19/7/1365، ص7.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 20/7/1365، ص 4، ژنو، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي.
- ↑ سند شماره 226120 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: منابع سياسي داخلي سپاه، 16/7/1365، ص37.