1365.07.24: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1365 |نام = 1365.07.24 |نام دیگر= بیست و چهار مهر |روز=24 مهر 1365 |تاریخ شمسی= 1365.07.24 |تاریخ میلادی= 16 اکتبر 1986 |تاریخ قمری= 11 صفر 1407 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.07.24</div> <div class="bootstrap-btn">...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(یک نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۲۴: سطر ۲۴:




==گزارش -1==
==گزارش -437==
در پي تصويب كليات طرح مانور عمليات بزرگ آينده در شرق بصره در جلسه 17/7/65 قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص)، امروز مناطق عمليات‌هاي اصلي، پشتيباني و فريب و وظايف قرارگاه‌ها در اين عمليات‌ها مشخص گرديد. به گزارش راوي قرارگاه خاتم‌الانبيا، در جلسه امروز قرارگاه نيروي زميني سپاه براي عمليات اصلي نام "غدير" انتخاب گرديد. در اين جلسه برادر شمخاني فرمانده نيروي زميني سپاه درباره مأموريت قرارگاه‌هاي مختلف گفت: «قرارگاه كربلا يك عمليات اصلي، يك عمليات يدك و يك عمليات فريب دارد. قرارگاه نجف نيز آماده‌سازي عمليات اصلي و دو عمليات فريب را به عهده دارد. قرارگاه قدس فقط در عمليات اصلي مأموريت دارد و قرارگاه نوح عمليات اصلي و يك عمليات فريب را در برنامه خود دارد. قرارگاه رمضان هم آماده‌سازي يك عمليات اصلي را دنبال خواهد كرد و يك عمليات پراكنده (نامنظم) همزمان با عمليات اصلي را نيز در برنامه دارد. وي در ادامه خواستار زمان‌بندي اقدامات لازم براي آماده‌سازي زمينه اجراي اين عمليات‌ها شد.<ref>سند شماره 17117/پ.ن مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: جلسه قرارگاه نيروي زميني (24/7/1365، نوار 20101)، ص‌ص6 تا 8.</ref> در ادامه جلسه، وظايف و خط حد يگان‌ها و قرارگاه‌هاي نيروي زميني سپاه مشخص گرديد( ضميمه دارد).
در اين جلسه به منظور حفاظت عمليات، نام‌گذاري مناطق عملياتي تغيير كرد و براي منطقه عمليات اصلي نام "غدير" جايگزين نام قبلي آن (حيدر) شد. همچنين براي منطقه عمليات يدك در هور نام "احد" و براي عمليات‌هاي فريب نام "حُنين" انتخاب شد. عمليات آتي نيروهاي خودي در منطقه سليمانيه نيز "بعثت" ناميده شد.
همچنين مقرر شد كه نيروي زميني سپاه در خصوص عمليات اصلي (غدير) و فريب (حنين) موارد زير را مشخص نمايد: 1- مشخص كردن قرارگاه‌هاي مجري 2- تعيين منطقه عمليات 3- تعيين عقبه‌يگان‌ها 4- مخدوش كردن شبكه اطلاعاتي عراق 5- طرح‌ريزي عملياتي و اطلاعاتي.
در ادامه جلسه، منطقه فكه تا چزابه، ام‌القصر، مهران و قصرشيرين براي عمليات فريب انتخاب گرديد. در خاتمه جلسه امروز، وظايف قرارگاه‌هاي نيروي زميني، نجف و رمضان نيز در مورد عمليات در بهار سال آينده در منطقه سليمانيه تعيين شد.<ref>سند شماره 1227 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه نيروي زميني (اسدالله احمدي)، 16 تا 27/7/1365، ص‌ص101 تا 107.</ref>
==گزارش -438==
فعاليت‌هاي شناسايي دشمن براي كسب اطلاع از عمليات آينده رزمندگان اسلام در مناطق مختلف جبهه‌ها ادامه دارد. به گزارش معاونت اطلاعات سپاه يكم كربلا، در ساعت 22:20 يك دسته از نيروهاي دشمن در منطقه نهر عنبر قصد نزديك شدن به نيروهاي خودي را داشتند كه با آتش رزمندگان مواجه شدند و فرار كردند.<ref>سند شماره 024080 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: معاونت اطلاعات سپاه يكم كربلا، گزارش نوبه‌اي شماره 5، 2/8/1365، ص2.</ref> همچنين بنا به گزارش نيروي زميني سپاه يك گروه گشتي 20 نفره دشمن به منطقه اشكان در حوالي سردشت وارد شدند و پس از بررسي و شناسايي منطقه به مواضع خود برگشتند.<ref>سند شماره 24162 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: معاونت اطلاعات نيروي زميني سپاه، گزارش نوبه‌اي شماره 33، 9/8/1365، ص2.</ref> سپاه دوم نيروي زميني نيز گزارش داد: يك گروه گشتي به استعداد 15 تن در حوالي ارتفاع 654 منطقه "قطعه" مشاهده شد كه با آتش نيروهاي خودي فرار كردند.<ref>سند شماره 24046 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: معاونت اطلاعات سپاه دوم نيروي زميني سپاه، گزارش نوبه‌اي شماره‌ 108، 30/8/1365.</ref>
==گزارش -439==
در پي اجراي عمليات نامنظم فتح1 (19/7/65) كه رزمندگان قرارگاه رمضان با همكاري نيروهاي اتحاديه ميهني كردستان عراق در منطقه كركوك عراق به انجام رساندند، رژيم عراق به شيوه‌هاي مختلف كردستان عراق را تحت فشار قرار داده‌است. به گزارش قرارگاه رمضان در چند روز گذشته هواپيماها و هلي‌كوپترهاي عراقي چندين بار روستاهاي بخش شمالي كردستان، بخش كوه سنجين و بخش سورداش را مورد حمله قرار داده، جمعي از اهالي اين روستاها را به خاك و خون كشيدند.<ref>روزنامه جمهوري‌اسلامي، 24/7/1365، ص2.</ref> همچنين درگيري در طول جاده دهوك ـ زاخو به شدت ادامه دارد و قواي دشمن به منظور اعمال جنگ رواني، كل منطقه را مورد تهاجم هوايي قرار دادند طوري كه از جمله در روستاي شيوه 10 تن شهيد شده‌اند.<ref>سند شماره 23945 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: معاونت اطلاعات سپاه پنجم رمضان، 24/7/1365.</ref>
گزارش سپاه چهارم حمزه نيز حاكي است كه در پي عمليات فتح1، ارتش عراق ضمن افزايش اقدامات پدافندي در اين منطقه، جنوب شرقي قلعه‌ديزه، ماؤوت و كاريزه را به شدت تقويت كرده‌است، زيرا اين نقاط تحت كنترل نيروهاي اتحاديه ميهني كردستان عراق است و عقبه عمليات فتح1 محسوب مي‌شود.<ref>سند شماره 23954 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: يگان اطلاعات سپاه چهارم حمزه، گزارش نوبه‌اي شماره 38، 25/7/1365.</ref> قرارگاه رمضان اقدامات ديگر دشمن بعد از اين عمليات را اعدام تعدادي از جاش‌ها به جرم همكاري با ايران و اعدام دو تن از خلبانان ارتش عراق در كركوك، به جرم مخالفت با حكومت بعثي ذكر كرده‌است.<ref>سند شماره 24850 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: معاونت اطلاعات سپاه پنجم رمضان، بولتن هفتگي، شماره 8، 15/9/1365، ص19.</ref> اين قرارگاه در گزارشي ديگر وضعيت اقتصادي منطقه كردستان عراق را بسيار وخيم توصيف نمود و اعلام كرد: اجناس اوليه زندگي از جمله برنج، چاي، روغن و مواد سوختي بسيار گران و كمياب است و قيمت بنزين و گازوئيل سه برابر شده‌است.<ref>پيشين، ص11.</ref>
==گزارش -440==
هواپيماهاي عراقي امروز نيز چند منطقه نظامي و اقتصادي را هدف قرار دادند. به گزارش قرارگاه نوح، هواپيماهاي دشمن "نيم ايستگاه نود" (جاده اهواز ـ خرمشهر)، شهر فاو و اطراف آن را بمباران كردند.<ref>سند شماره 24009 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اطلاعات قرارگاه نوح، گزارش نوبه‌اي شماره 79، 27/7/1365، ص4.</ref> گزارش نيروي زميني ارتش نيز حاكي است كه در ساعت 11:05 امروز چهار جنگنده عراقي تأسيسات صنعتي اطراف بهبهان و گچساران را بمباران كردند.<ref>سند شماره 24062 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: معاونت عمليات و اطلاعات نزاجا، گزارش نوبه‌اي شماره 31، 30/7/1365، ص9.</ref> خبرگزاري جمهوري‌اسلامي نيز گزارش داد: هواپيماهاي جنگنده عراقي ظهر امروز به دو سكوي نفتي ايران (سلمان و رشادت) در خليج فارس و يك دكل دريايي در نزديكي ساحل ابوظبي را بمباران كردند. در حمله به سكوي رشادت (جنوب لاوان) از كاركنان شركت ملي نفت فلات قاره ايران 2 تن شهيد و 7 تن مجروح شدند.<ref>خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش ويژه"، نشريه شماره 211، 25/7/1365، ص يك.</ref>
==گزارش -441==
عراق در اطلاعيه نظامي خود اعلام كرد كه ميادين نفتي رستم و ساسان و همچنين جزيره خارك را مورد حمله قرار داده‌است.<ref>پيشين، ص يك، راديو صوت‌الجماهير، 24/7/1365.</ref> يونايتدپرس با اشاره به اطلاعيه مذكور، به نقل از كارشناسان اضافه كرده‌است كه هلي‌كوپترهاي ايران كه از جزيره ابوموسي عمليات انجام مي‌دهند، ممكن است به تلافي حمله عراق، به سكوي حفاري نفت ابوظبي حمله كرده باشند.<ref>مأخذ شماره 13، ص دو، يونايتدپرس، 24/7/1365.</ref> اما خبرگزاري رويتر به نقل از يك كارشناس نجات دريايي اعلام كرد كه جنگنده‌هاي عراقي ظاهراً سكوي نفتي ابوظبي موسوم به "ماركس ويكتوري" را كه در اجاره يك شركت فرانسوي قرار دارد، با يك سكوي ايراني اشتباه گرفته‌اند.<ref>مأخذ شماره 13، ص دو، رويتر، 24/7/1365.</ref>
از سوي ديگر، طبق گزارش قرارگاه عملياتي جنوب، در ساعت 12:10 امروز يك جنگنده عراقي در منطقه جنوب از ناحيه باك بنزين هدف قرارگرفت و سرنگون شد.<ref>سند شماره 146896 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اطلاعات نيروي زميني سپاه، گزارش نوبه‌اي شماره 32، 30/7/65، ص5.</ref>
==گزارش -442==
در پي حملات هوايي چند روز گذشته، هواپيماهاي عراقي به مناطق مسكوني و اقتصادي و به خصوص حمله روز گذشته به يك هواپيماي مسافري در فرودگاه شيراز، شبانگاه بغداد هدف يك موشك قرارگرفت و بصره و چند مركز نظامي و اقتصادي اطراف آن گلوله‌باران شد. به گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، چند ساعت پس از اطلاعيه ستاد تبليغات جنگ مبني‌بر درخواست از مردم عراق براي تخليه مناطق حوالي تأسيسات نظامي و اقتصادي شهرهاي عراق،<ref>روزنامه جمهوري‌اسلامي، 26/7/1365، ص2.</ref> سپاه‌پاسداران اعلام كرد كه ساعت 21:15 امشب (24/7/65) يك فروند موشك زمين به زمين يگان موشكي نيروي هوايي سپاه به سوي مركز مخابرات بغداد هدف‌گيري شد. در ادامه اطلاعيه، بر آمادگي سپاه براي تداوم اقدامات بازدارنده تأكيد شده‌است.<ref>پيشين، ص2، اطلاعيه سپاه‌پاسداران.</ref>
پس از اين حمله موشكي، ستاد تبليغات جنگ در اطلاعيه‌اي اعلام كرد: حمله موشكي رزمندگان اسلام در روند اقدامات بازدارنده ايران انجام گرفت و هدف آن جلوگيري از شرارت‌هاي حكام بغداد است. جمهوري‌اسلامي ايران، در چند روز گذشته به دنبال تشديد حملات رژيم عراق به مناطق مسكوني و نظامي كشورمان تلاش كرد با اقدامات بازدارنده محدود، اين رژيم جنايت‌كار را از ادامه شرارت‌هايش باز دارد، اما حكام بغداد متنبه نشدند و دست به جنايت ديگري زدند و يك هواپيماي مسافربري را در فرودگاه شيراز بمباران كردند، لذا مقابله جدي با اين اقدامات لازم و غيرقابل ترديد شد. ايران اسلامي هرگز تمايلي به كشيده شدن جنگ به خارج از جبهه‌ها را ندارد و تمام كوشش خود را نيز در اين طريق به كار گرفته‌است، اما حاكمان بغداد با نقض قوانين و اصول متعارف بين‌المللي قصد كشاندن جنگ به صحنه‌هاي غير از جبهه‌هاي جنگ را داشته‌اند. مسلماً در قبال اين سياست، جمهوري‌اسلامي ايران نمي‌تواند ساكت بماند.<ref>مأخذ شماره 18، ص2.</ref>
در ساعت 23:15 يك سخن‌گوي نظامي رژيم عراق، از راديو بغداد ضمن اعلام حمله موشكي ايران به بغداد، ادعا كرد كه اين موشك روي مناطق مسكوني سقوط كرده و به يك مدرسه و يك مسجد اصابت كرده‌است. وي تهديد به نابودي كامل شهرهاي ايران كرد.<ref>مأخذ شماره 13، ص12، راديو بغداد.</ref> تلويزيون بي‌بي‌سي، خبرگزاري رويتر و … نيز شبانه خبر از انفجار شديد در بغداد دادند و تأكيد كردند ساعاتي پس از اين‌كه ايران اعلام نمود كه به تلافي حمله هوايي عراق به فرودگاه شيراز حملاتي به شهرهاي عراق صورت مي‌دهد، انفجار شديدي بغداد را لرزاند.<ref>مأخذ شماره 13، ص‌ص11 و 12.</ref> آسوشيتدپرس نيز گزارش داد كه ساكنان بغداد نور قرمز مشعشعي را در آسمان مشاهده كرده‌اند و صداي آژير آمبولانس‌ها را شنيده‌اند. شدت انفجار موشك به حدي بود كه بغداد را تكان داد و پنجره‌ها را به شدت به صدا درآورد. پس از انفجار موشك تعداد زيادي آمبولانس و ماشين‌هاي آتش‌نشاني به طرف صحنه حادثه هجوم بردند و بولدوزرها نيز به آنان پيوستند. گرچه پليس و نيروهاي امنيتي از نزديك شدن به محل حادثه جلوگيري مي‌كنند ولي ستون‌هاي دود حاصل از انفجار را از راه دور مي‌توان مشاهده كرد.<ref>خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش ويژه"، نشريه شماره 212، 26/7/1365، ص دو، آسوشيتدپرس، 25/7/1365.</ref>
روزنامه كيهان به نقل از مسلمانان مخالف رژيم عراق اعلام كرد كه موشك مذكور در منطقه سعدون در جنوب غربي بغداد و در شرق دجله به ساختمان مخابرات مركزي اين شهر اصابت كرده‌است.<ref>روزنامه كيهان، 26/7/1365.</ref>
در راستاي همين اقدامات، تأسيسات اقتصادي و مراكز نظامي بصره با مختصات از پيش تعيين شده، هدف آتش شديد توپخانه نيروهاي خودي قرارگرفت. گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي حاكي است كه در جريان گلوله‌باران تأسيسات اقتصادي و نظامي عراق، مقر سپاه ششم در شرق دجله، پادگان تنومه، مركز آموزش پياده بصره و ايستگاه توليد برق الحارثه، هدف قرارگرفتند و خسارات كلي ديدند. از سوي ديگر، پل گرمه علي (در بصره) كه تنها محل عبور سپاه‌هاي سوم، چهارم و ششم عراق است، با مختصات تعيين شده، هدف سلاح‌هاي سنگين نيروهاي خودي قرارگرفت و در تردد واحدهاي پشتيباني دشمن اختلالاتي به وجود آمد. اين گزارش حاكي است كه متعاقب اخطار ستاد تبليغات جنگ و شوراي عالي دفاع، عده‌اي از اهالي بصره اطراف تأسيسات اقتصادي و مراكز نظامي استان بصره را تخليه كردند و ادعاي عراق مبني‌بر گلوله‌باران مناطق مسكوني بصره توسط نيروهاي اسلام عاري از حقيقت است.<ref>مأخذ شماره 18، ص2.</ref> نماينده عراق در سازمان ملل با تسليم يادداشتي به دبيركل اين سازمان مدعي شده‌است كه در گلوله‌باران بصره از سوي ايران، 12 غير نظامي كشته و 16 تن مجروح شده‌اند.<ref>مأخذ شماره 13، ص شش، خبرگزاري كويت، 24/7/1365.</ref>
==گزارش -443==
نماينده جمهوري‌اسلامي ايران در سازمان ملل، امروز طي نامه‌اي به دبيركل اين سازمان ضمن انعكاس حمله هواپيماهاي عراقي به يك هواپيماي مسافربري در شيراز كه منجر به كشته شدن 6 تن و جراحت 30 تن ديگر شد، خواستار اعزام تيم سازمان ملل مستقر در تهران براي بازديد و تحقيق درباره اين حمله شد.<ref>U.N Yearbook 1986 S/18410 16 Oct 1986 P.235.</ref>
از سوي ديگر، نماينده عراق در سازمان ملل نيز طي نامه‌اي به دبيركل ادعا كرد كه اين حمله به مركز تجمع هواپيماهاي نظامي C-130 ايران صورت گرفته‌است.<ref>U.N Yearbook 1986 S/18407 16 Oct 1986.</ref>
==گزارش -444==
به گزارش دفتر سياسي سپاه‌پاسداران، مقرهاي چند "هيز" (دسته) از حزب دمكرات و ديگر گروه‌هاي ضدانقلاب مستقر در داخل خاك عراق، با شناسايي قبلي، هدف بمباران يك جنگنده نيروي هوايي ارتش جمهوري‌اسلامي ايران قرارگرفت و منهدم گرديد.<ref>سپاه‌پاسداران انقلاب‌اسلامي، دفتر سياسي نمايندگي امام، نشريه رويدادها، شماره 116، 29/7/1365.</ref> در ادامه درگيري با نيروهاي ضدانقلاب در كردستان، قرارگاه حمزه سيدالشهدا (ع) اعلام كرد: ساعت 17:30 امروز نيروهاي خودي، مستقر در پايگاه قوريچه مريوان، با 40 نفر از چته‌هاي گروهك كومه‌له درگير شدند كه از نيروهاي خودي چند تن شهيد و 20 تن مجروح شدند<ref>سند شماره 36545 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اطلاعات قرارگاه حمزه سيدالشهدا، 5/8/1365.</ref> و سه تن از افراد كومه‌له نيز كشته شدند.<ref>سند شماره 024000 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرماندهي قرارگاه حمزه، 27/7/1365.</ref> قرارگاه حمزه در گزارش ديگري آورده‌است كه طي درگيري در روستاي "كندكيچ" پيرانشهر با چته‌هاي هيزقنديل، از افراد ضدانقلاب دو تن كشته و سه تن زخمي شدند و از نيروهاي خودي دو تن به شهادت رسيدند.<ref>سند شماره 24001 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرماندهي قرارگاه حمزه، 27/7/1365.</ref> گزارش منبع مذكور از منطقه "نيزرود" نيز حاكي است كه در درگيري نيروهاي خودي با چته‌هاي دمكرات دو نفر از اشرار به هلاكت رسيدند و پنج نفر زخمي شدند و نيروهاي خودي سالم به پايگاه برگشتند.<ref>سند شماره 24000 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرماندهي قرارگاه حمزه، 27/7/1365.</ref>
معاونت اطلاعات نيروي زميني ارتش نيز امروز اعلام كرد كه پرسنل تأمين پايگاه قلات در محور پيرانشهر با اشرار درگير شدند كه ضمن آن 6 تن از اشرار كشته شدند و يك سرباز خودي مجروح شد.<ref>سند شماره 24062 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: معاونت عمليات اطلاعات نزاجا، گزارش نوبه‌اي شماره 31، 30/7/1365، ص10.</ref> به گزارش همين منبع، در ساعت 8 صبح امروز پرسنل يك پايگاه مرزي ايران و تركيه، واقع در جنوب "سرو" با اشرار درگير شدند كه دو سرباز به گروگان اشرار درآمدند. در تعقيب اشرار، يك خودرو سپاه با مين برخورد كرد كه يك تن شهيد و 10 تن مجروح شدند.<ref>پيشين.</ref>
از سوي ديگر، عده‌اي از عناصر سازمان مجاهدين خلق (منافقين) نيز در حين ورود به خاك جمهوري‌اسلامي، در منطقه بانه با نيروهاي بارزاني درگير و مجبور به عقب‌نشيني شدند. در اين درگيري دو قبضه آرپي‌جي 7 و مقداري تجهيزات انفرادي به دست نيروهاي بارزاني افتاد.<ref>مأخذ شماره 33.</ref>
==گزارش -445==
امروز تعداد 925 تن نيرو از ناحيه خوزستان در كارواني با نام "نينوا" عازم جبهه‌ها شدند. اين كاروان از 685 تن نيروي رزمنده، 177 تن نيروي تخصصي و 63 تن نيروي آموزشي تشكيل شده‌است.<ref>سند شماره 44834 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: سپاه ناحيه خوزستان، دفتر نمايندگي امام، 28/7/1365.</ref>
==گزارش -446==
احتمال حمله قريب‌الوقوع ايران و وضعيت استحكامات و مواضع دفاعي عراق براي مقابله با آن، از جمله مباحث امروز رسانه‌هاي غربي است. واشنگتن تايمز در اين زمينه نوشته‌است: «مقام‌هاي امريكايي كه به عكس‌هاي ماهواره‌اي دسترسي دارند آشكارا گفته‌اند انتظار دارند ايران حمله خود را طي چند هفته آينده آغاز كند. امريكايي‌ها پيش‌بيني مي‌كنند كه عراق مي‌تواند دو برابر حمله مورد انتظار مقاومت كند و ژنرال‌هاي عراقي ابراز اطمينان كرده‌اند كه قادرند هر حمله بزرگي را دفع كنند.» واشنگتن‌تايمز مي‌افزايد: «ديپلمات‌ها هدف حمله ايراني‌ها را جدا كردن جنوب شيعه‌نشين عراق و بندر بصره از بقيه كشور ذكر كرده‌اند و نتيجه كار را بيشتر بسته به اين مي‌دانند كه عراق چگونه از قدرت هوايي، تانك و توپخانه‌اش عليه آنچه انتظار مي‌رود، يعني امواج نيروي انساني ايران، استفاده كند.»<ref>روزنامه كيهان 24/7/1365، راديو امريكا، واشنگتن تايمز.</ref>
روزنامه تايمز نيز درباره استحكامات عراق در شرق بصره نوشته‌است: كارشناسان نظامي غرب كه فقط عكس‌هاي ماهواره‌اي را ديده‌اند، معتقدند كه خطوط دفاعي عراق در طول جبهه 733 مايلي (1180 كيلومتر)، شاه‌كاري از مهندسي نظامي به نظر مي‌آيد. با اين حال به گفته بسياري از تحليل‌گران نظامي از جمله افسران عراقي چنين سپر دفاعي غيرقابل نفوذ به شمار نمي‌آيد.<ref>سند شماره 23953 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: واحد اطلاعات ستاد مركزي سپاه، گزارش نوبه‌اي شماره 128، 24/7/1365، ص10.</ref> از سوي ديگر، هفته‌نامه جينز ديفنس چاپ لندن با اشاره با تاكتيك‌هاي ويژه رزمندگان براي نفوذ به استحكامات عراق، نوشته‌است:«تاكتيك‌هاي ويژه ايران در حمله به خطوط عراق در سراسر جبهه‌ها باعث تضعيف روحيه عراقي‌ها شده‌است.»<ref>مأخذ شماره 13، ص8، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي.</ref>
==گزارش -447==
وزير خارجه امريكا (جورج شولتز) ايران را تهديد به دخالت نظامي كرد. وي در مصاحبه‌اي با مجله "كرسنت اينترنشنال" گفت: «در صورت پيروزي ايران در جنگ، ايالات متحده دخالت نظامي خواهد كرد … و چنين دخالتي از حمايت كامل شوروي برخوردار خواهد بود؛ زيرا هر دو ابرقدرت داراي يك نفع متقابل در مشاهده پايان اين جنگ هستند.» شولتز افزود: اين تفاهم بر اين واقعيت استوار است كه پيروزي ايران در جنگ، تعادل نظامي منطقه را بر هم مي‌زند و وضعيت سياسي آن را كاملاً تغيير خواهد داد.<ref>اداره كل مطبوعات و رسانه‌هاي خارجي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، "بررسي مطبوعات جهان"، نشريه شماره 1186، 7/8/1365، به نقل از كرسنت اينترنشنال، كانادا، 16 تا 31 اكتبر 1986 (9 تا 24/7/1365).</ref>
از سوي ديگر، واشنگتن‌تايمز طي تحليلي به بهبود روابط ايران و شوروي پرداخته، مي‌نويسد: در حالي كه ايران خود را آماده تهاجم عمده پاييزه عليه عراق مي‌كند، همچنان به شوروي نيز نزديكتر مي‌شود. تهران روابط اقتصادي جديدي با شوروي برقرار كرده‌است. برخي مفسرين معتقدند كه ايران اميد دارد در صورتي كه جنگ خليج‌(فارس) به ديگر كشورهاي عربي منطقه كشيده شود، در مقابله احتمالي با امريكا از حمايت شوروي برخودار گردد …
نزديكي به ايران بعضي تناقضات در استراتژي ديپلماتيك شوري در خاورميانه را حل خواهد كرد و مي‌تواند اروپاي غربي و ژاپن را به نيات و عملكرد خوب اين كشور در جهت بازنگهداشتن معبر نفتي خليج(فارس) متكي نمايد. اين احتمال نيز وجود دارد كه روسيه در رقابت با چين روابط خود را با تهران بهبود داده باشد. همچنين شرمنده ساختن امريكا ممكنست از جمله دلايل بهبود روابط مسكو ـ تهران باشد.<ref>مأخذ شماره 23، ص33.</ref>
==گزارش -448==
طرح‌هاي امريكا براي جلوگيري از سقوط صدام و فشار بر جمهوري‌اسلامي در نشريه عربي زبان العالم مورد اشاره قرارگرفته‌است. العالم نوشته‌است: «از زمان ارسال گزارش ويليام كيسي (رئيس سازمان سيا) به جان پويندكستر (مشاور امنيت ملي ريگان) درباره قريب‌الوقوع بودن سقوط صدام، كاخ سفيد و وزارت خارجه امريكا تمامي احتمالات و راه‌ها را براي جلوگيري از پيروزي قطعي ايران بر عراق مورد بررسي قرار داده‌اند.» به نوشته العالم، منابع آگاه مي‌گويند كه امريكا در اين زمينه چندين طرح براي جلوگيري از پيروزي ايران و سقوط صدام انتخاب كرده‌است يكي از اين طرح‌ها وادار كردن عراقي‌ها به استفاده كامل از نيروي هوايي خود عليه تأسيسات اقتصادي ايران است. براساس نوشته العالم، علي‌رغم ترديد كمي كه سفير واشنگتن در اين زمينه از خود نشان داد، بغداد اين راه‌چاره را كه شروع دور جديد جنگ شهرها را نيز در بردارد، انتخاب كرده‌است. تلاش ديگري كه امريكا دنبال مي‌كند، ايجاد فشار بين‌المللي براي جلوگيري از حمله ايران و دعوت از شوراي امنيت سازمان ملل براي تشكيل جلسه درباره جنگ ايران و عراق و افزايش اقدامات مسالمت‌آميز بين طرف‌هاي درگير است. العالم مي‌افزايد: چاره ديگري كه امريكا در اين زمينه انتخاب كرده‌است تهديد و با زور فرستادن نيروها و كارشناسان نظامي به مناطق درگيري است. اين منابع مي‌گويند تلاش‌هاي امريكا احتمالاً به صورت موقت موفقيت‌هايي به دست آورده‌است و حمله ايران به تأخير انداخته‌است، اما منابع ديگر تعويق حمله ايران را به علل ديگري كه مهم‌ترين آنها را كامل نبودن آمادگي‌هاي نظامي ايران براي حمله‌اي بزرگ در چند محور جبهه جنگ است، مربوط مي‌دانند.<ref>مأخذ شماره 13، ص28.</ref>
==گزارش -449==
سوريه با توجه به وابستگي‌هاي اقتصادي كه به كشورهاي ديگر دارد، در قبال جنگ مواضع كج‌دار و مريز اتخاذ مي‌كند. فاروق الشرع وزير خارجه سوريه در مصاحبه با نشريه الحوادث گفت: «كشورش متعهد به دفاع از كشورهاي عرب منطقه خليج(فارس) در صورت حمله ايران است.» وي افزود: «عراق مرتكب يك اشتباه تاريخي بزرگ شده و بايد نتايج آن را تحمل كند ولي كشورهاي عرب حوزه خليج(‌فارس) در اين جنگ درگير نشده‌اند. آنها جنگي راه نينداخته‌ و مواضع سختي نگرفته‌اند كه نتوانند آن را توجيه كنند.» آسوشيتدپرس كه مصاحبه فوق را نقل كرده، در گزارش خود اضافه مي‌كند كه ايران به كرات كشورهاي عرب ساحل غربي خليج(فارس) به ويژه عربستان و كويت را متهم كرده‌است كه با حمايت فعال از عراق، اين كشور را قادر مي‌سازند به جنگ ادامه دهد. كشورهاي عرب خليج(فارس) از بيم اين‌كه جنگ به مرزهاي آنها كشيده شود از سوريه خواسته‌اند از ايران بخواهد از گسترش جنگ خودداري كرده، به تهديد عليه آنها خاتمه دهد.<ref>مأخذ شماره 13، ص32.</ref>
از سوي ديگر، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي گزارش داد: «حافظ اسد روز گذشته به رفيق‌دوست (وزير سپاه‌پاسداران) قول داد كه دمشق تا زمان شكست عراق، در كنار ايران خواهد ماند.» در مقابل اين گزارش، آسوشيتدپرس گزارش داد كه حافظ اسد اوايل ماه جاري به روزنامه‌نگاران اردني گفت: «سوريه اشغال خاك عراق را از سوي هيچ كشوري نخواهد پذيرفت زيرا سرزمين عراق يك سرزمين عرب است.»<ref>مأخذ شماره 13، ص32.</ref>
==گزارش -450==
دبيركل سازمان ملل از توجه جمهوري‌اسلامي ايران به شوراي امنيت اظهار خوشنودي كرد. وي در مصاحبه با روزنامه لوموند گفت: «من مقداري احساس آرامش مي‌كنم زيرا علي‌رغم اين‌كه ايران قطع‌نامه اخير شوراي امنيت را رد كرده‌است ليكن همچنان به اين شورا در جهت ايجاد راه‌حلي براي جنگ اعتماد مي‌كند.»<ref>مأخذ شماره 13، ص پنج.</ref> در همين حال نماينده ايران در سازمان ملل گفت كه بعد از قطع‌نامه شوراي امنيت سازمان ملل، تحول مهمي در زمينه جنگ تحميلي روي نداده‌است.<ref>مأخذ شماره 13، ص پنج، راديو بي‌بي‌سي، 24/7/1365.</ref>
==گزارش -451==
وزير امورخارجه انگليس طي مصاحبه‌اي با هفته‌نامه الحوادث گفت: اگرچه دورنماي پايان قريب‌الوقوع جنگ ايران و عراق چندان روشن نيست ولي با اين حال مجامع بين‌المللي بايد حداكثر تلاش خود را براي برقراري صلح بين جناح‌هاي متخاصم به كار بندند.<ref>مأخذ شماره 13، ص چهار، خبرگزاري كويت، 24/7/65.</ref>
شيخ عيسي بن سلمان، حاكم بحرين نيز طي بيانيه‌اي كه در روزنامه الشرق‌الاوسط به چاپ رسيد اظهار اميدواري كرد كه جنگ ايران و عراق خاتمه يابد و دو كشور بتوانند از منابع خود براي مقاصد صلح‌آميز و عمران و آبادي استفاده كنند.<ref>مأخذ شماره 13، ص شش، خبرگزاري كويت، 24/7/65.</ref>
==گزارش -452==
در ادامه اخراج كارگران ايراني از كويت، دولت كويت صبح امروز پنج ايراني را كه داراي مجوز اقامت قانوني در شيخ نشين كويت بودند پس از 8 روز بازداشت، از طريق مرزهاي آبي خليج‌فارس اخراج كرد.<ref>مأخذ شماره 24.</ref>
==گزارش -453==
ويتنام امروز اخبار منتشره مبني‌بر امضاي توافق‌نامه‌اي با ايران براي فروش تجهيزات نظامي امريكايي به دست آمده پس از سال 1975 را به تهران، شديداً تكذيب كرد. يك منبع رسمي ويتنام كه مورد سؤال خبرگزاري فرانسه قرارگرفت، اين اخبار را جعلي و بدخواهانه دانست. روزنامه الاتحاد چاپ ابوظبي روز گذشته نوشته بود كه ويتنام تجهيزات نظامي امريكايي را كه پس از سقوط رژيم ويتنام جنوبي در سال 1975 به دست آورده‌است به مبلغ 400 ميليون دلار به ايران مي‌فروشد.<ref>مأخذ 23، ص هشت، خبرگزاري فرانسه، 25/7/65.</ref> الاتحاد از جمله تجهيزات مورد معامله را هواپيماهاي اف-5، هلي‌كوپتر كبري، تانك، زره‌پوش، موشك هوا به هوا و توپخانه ذكر كرده‌بود.<ref>مأخذ شماره 29، ص14.</ref>
==گزارش -454==
خبرگزاري فرانسه به نقل از يك منبع قضايي آلمان گزارش داد كه يك مهندس يوناني به اتهام تلاش براي فروش محرمانه خمپاره به ايران كه مغاير با قوانين آلمان غربي در مورد كنترل سلاح‌هاي جنگي است، در دادگاه حضور يافت. وي متهم است در معامله‌اي به منظور فروش خمپاره به ايران به مبلغ 8/6 ميليون دلار، بدون مجوز قانوني دست داشته‌است.<ref>مأخذ شماره 23، ص34، خبرگزاري فرانسه، 25/7/65.</ref>

ضميمه گزارش شماره 437:
در جلسه امروز قرارگاه نيروي زميني سپاه، وظايف قرارگاه‌ها و يگان‌ها به شرح زير اعلام شد:
الف) وظايف قرارگاه نيروي زميني سپاه:
1- پي‌گيري امور محوله به قرارگاه‌ها و يگان‌ها. 2- پي‌گيري تأمين امكانات و نيرو. 3- طرح‌ريزي عمومي تا آماده‌سازي عمليات اصلي. 4- طرح‌ريزي آتش، مهندسي، مخابرات، حفاظت، پدافند، پشتيباني هوايي و مبحث احتمالات در مانور. 5- پي‌گيري عمليات‌هاي يدك و فريب و عمليات‌هاي قرارگاه رمضان و آماده‌سازي عمليات آينده در سليمانيه. 6- طرح‌ريزي انتقال وسايل و امكانات واحد ش.م.ر. 7- تعيين وظايف نزاجا، نهاجا، نيروي هوايي سپاه و پدافند هوايي موشكي (براي عمليات اصلي). 8- پي‌گيري انجام دادن تمرين‌هاي ويژه عبور، انتقال و …
ب) وظايف قرارگاه‌ها:
1- گرفتن خط حد، طرح‌ريزي مانور، نظارت و پي‌گيري مانور خود يگان‌هاي زير امر. 2- كنترل منطقه خود و انجام دادن شناسايي‌ها. 3- ارائه گزارش پيشرفت كار يگان‌ها، ابلاغ دستور عملياتي. 4- كسب آمادگي جهت اجراي عمليات فريب و يدك.
ج) وظايف يگان‌ها:
1- يگان‌هاي خط‌شكن، خط حد بگيرند. 2- شناسايي‌ها را در خط خود شروع كنند. 3- فرستادن نيروها به مرخصي كه تا شروع عمليات نيازي به مرخصي نداشته‌باشند. 4- شروع آموزش نيروها. 5- تكميل سازمان از لحاظ نيرو و امكانات و تشكيل كميته‌اي مركب از ناحيه و يگان. 6- آماده‌سازي عقبه. 7- توجيه و عناصر ستادي و عملياتي در مورد عمليات به تناسب كار و زمان. 8- طرح‌ريزي و انتقال عقبه.<ref>مأخذ شماره 2.</ref>
 




نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۵۸

روزشمار جنگ سال 1365
1365.07.24
نام‌های دیگر بیست و چهار مهر
تاریخ شمسی 1365.07.24
تاریخ میلادی 16 اکتبر 1986
تاریخ قمری 11 صفر 1407
1359.07.24
1360.07.24
1361.07.24
1362.07.24
1363.07.24
1364.07.24
1366.07.24



گزارش -437

در پي تصويب كليات طرح مانور عمليات بزرگ آينده در شرق بصره در جلسه 17/7/65 قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص)، امروز مناطق عمليات‌هاي اصلي، پشتيباني و فريب و وظايف قرارگاه‌ها در اين عمليات‌ها مشخص گرديد. به گزارش راوي قرارگاه خاتم‌الانبيا، در جلسه امروز قرارگاه نيروي زميني سپاه براي عمليات اصلي نام "غدير" انتخاب گرديد. در اين جلسه برادر شمخاني فرمانده نيروي زميني سپاه درباره مأموريت قرارگاه‌هاي مختلف گفت: «قرارگاه كربلا يك عمليات اصلي، يك عمليات يدك و يك عمليات فريب دارد. قرارگاه نجف نيز آماده‌سازي عمليات اصلي و دو عمليات فريب را به عهده دارد. قرارگاه قدس فقط در عمليات اصلي مأموريت دارد و قرارگاه نوح عمليات اصلي و يك عمليات فريب را در برنامه خود دارد. قرارگاه رمضان هم آماده‌سازي يك عمليات اصلي را دنبال خواهد كرد و يك عمليات پراكنده (نامنظم) همزمان با عمليات اصلي را نيز در برنامه دارد. وي در ادامه خواستار زمان‌بندي اقدامات لازم براي آماده‌سازي زمينه اجراي اين عمليات‌ها شد.[۱] در ادامه جلسه، وظايف و خط حد يگان‌ها و قرارگاه‌هاي نيروي زميني سپاه مشخص گرديد( ضميمه دارد). در اين جلسه به منظور حفاظت عمليات، نام‌گذاري مناطق عملياتي تغيير كرد و براي منطقه عمليات اصلي نام "غدير" جايگزين نام قبلي آن (حيدر) شد. همچنين براي منطقه عمليات يدك در هور نام "احد" و براي عمليات‌هاي فريب نام "حُنين" انتخاب شد. عمليات آتي نيروهاي خودي در منطقه سليمانيه نيز "بعثت" ناميده شد. همچنين مقرر شد كه نيروي زميني سپاه در خصوص عمليات اصلي (غدير) و فريب (حنين) موارد زير را مشخص نمايد: 1- مشخص كردن قرارگاه‌هاي مجري 2- تعيين منطقه عمليات 3- تعيين عقبه‌يگان‌ها 4- مخدوش كردن شبكه اطلاعاتي عراق 5- طرح‌ريزي عملياتي و اطلاعاتي. در ادامه جلسه، منطقه فكه تا چزابه، ام‌القصر، مهران و قصرشيرين براي عمليات فريب انتخاب گرديد. در خاتمه جلسه امروز، وظايف قرارگاه‌هاي نيروي زميني، نجف و رمضان نيز در مورد عمليات در بهار سال آينده در منطقه سليمانيه تعيين شد.[۲]

گزارش -438

فعاليت‌هاي شناسايي دشمن براي كسب اطلاع از عمليات آينده رزمندگان اسلام در مناطق مختلف جبهه‌ها ادامه دارد. به گزارش معاونت اطلاعات سپاه يكم كربلا، در ساعت 22:20 يك دسته از نيروهاي دشمن در منطقه نهر عنبر قصد نزديك شدن به نيروهاي خودي را داشتند كه با آتش رزمندگان مواجه شدند و فرار كردند.[۳] همچنين بنا به گزارش نيروي زميني سپاه يك گروه گشتي 20 نفره دشمن به منطقه اشكان در حوالي سردشت وارد شدند و پس از بررسي و شناسايي منطقه به مواضع خود برگشتند.[۴] سپاه دوم نيروي زميني نيز گزارش داد: يك گروه گشتي به استعداد 15 تن در حوالي ارتفاع 654 منطقه "قطعه" مشاهده شد كه با آتش نيروهاي خودي فرار كردند.[۵]

گزارش -439

در پي اجراي عمليات نامنظم فتح1 (19/7/65) كه رزمندگان قرارگاه رمضان با همكاري نيروهاي اتحاديه ميهني كردستان عراق در منطقه كركوك عراق به انجام رساندند، رژيم عراق به شيوه‌هاي مختلف كردستان عراق را تحت فشار قرار داده‌است. به گزارش قرارگاه رمضان در چند روز گذشته هواپيماها و هلي‌كوپترهاي عراقي چندين بار روستاهاي بخش شمالي كردستان، بخش كوه سنجين و بخش سورداش را مورد حمله قرار داده، جمعي از اهالي اين روستاها را به خاك و خون كشيدند.[۶] همچنين درگيري در طول جاده دهوك ـ زاخو به شدت ادامه دارد و قواي دشمن به منظور اعمال جنگ رواني، كل منطقه را مورد تهاجم هوايي قرار دادند طوري كه از جمله در روستاي شيوه 10 تن شهيد شده‌اند.[۷] گزارش سپاه چهارم حمزه نيز حاكي است كه در پي عمليات فتح1، ارتش عراق ضمن افزايش اقدامات پدافندي در اين منطقه، جنوب شرقي قلعه‌ديزه، ماؤوت و كاريزه را به شدت تقويت كرده‌است، زيرا اين نقاط تحت كنترل نيروهاي اتحاديه ميهني كردستان عراق است و عقبه عمليات فتح1 محسوب مي‌شود.[۸] قرارگاه رمضان اقدامات ديگر دشمن بعد از اين عمليات را اعدام تعدادي از جاش‌ها به جرم همكاري با ايران و اعدام دو تن از خلبانان ارتش عراق در كركوك، به جرم مخالفت با حكومت بعثي ذكر كرده‌است.[۹] اين قرارگاه در گزارشي ديگر وضعيت اقتصادي منطقه كردستان عراق را بسيار وخيم توصيف نمود و اعلام كرد: اجناس اوليه زندگي از جمله برنج، چاي، روغن و مواد سوختي بسيار گران و كمياب است و قيمت بنزين و گازوئيل سه برابر شده‌است.[۱۰]

گزارش -440

هواپيماهاي عراقي امروز نيز چند منطقه نظامي و اقتصادي را هدف قرار دادند. به گزارش قرارگاه نوح، هواپيماهاي دشمن "نيم ايستگاه نود" (جاده اهواز ـ خرمشهر)، شهر فاو و اطراف آن را بمباران كردند.[۱۱] گزارش نيروي زميني ارتش نيز حاكي است كه در ساعت 11:05 امروز چهار جنگنده عراقي تأسيسات صنعتي اطراف بهبهان و گچساران را بمباران كردند.[۱۲] خبرگزاري جمهوري‌اسلامي نيز گزارش داد: هواپيماهاي جنگنده عراقي ظهر امروز به دو سكوي نفتي ايران (سلمان و رشادت) در خليج فارس و يك دكل دريايي در نزديكي ساحل ابوظبي را بمباران كردند. در حمله به سكوي رشادت (جنوب لاوان) از كاركنان شركت ملي نفت فلات قاره ايران 2 تن شهيد و 7 تن مجروح شدند.[۱۳]

گزارش -441

عراق در اطلاعيه نظامي خود اعلام كرد كه ميادين نفتي رستم و ساسان و همچنين جزيره خارك را مورد حمله قرار داده‌است.[۱۴] يونايتدپرس با اشاره به اطلاعيه مذكور، به نقل از كارشناسان اضافه كرده‌است كه هلي‌كوپترهاي ايران كه از جزيره ابوموسي عمليات انجام مي‌دهند، ممكن است به تلافي حمله عراق، به سكوي حفاري نفت ابوظبي حمله كرده باشند.[۱۵] اما خبرگزاري رويتر به نقل از يك كارشناس نجات دريايي اعلام كرد كه جنگنده‌هاي عراقي ظاهراً سكوي نفتي ابوظبي موسوم به "ماركس ويكتوري" را كه در اجاره يك شركت فرانسوي قرار دارد، با يك سكوي ايراني اشتباه گرفته‌اند.[۱۶] از سوي ديگر، طبق گزارش قرارگاه عملياتي جنوب، در ساعت 12:10 امروز يك جنگنده عراقي در منطقه جنوب از ناحيه باك بنزين هدف قرارگرفت و سرنگون شد.[۱۷]

گزارش -442

در پي حملات هوايي چند روز گذشته، هواپيماهاي عراقي به مناطق مسكوني و اقتصادي و به خصوص حمله روز گذشته به يك هواپيماي مسافري در فرودگاه شيراز، شبانگاه بغداد هدف يك موشك قرارگرفت و بصره و چند مركز نظامي و اقتصادي اطراف آن گلوله‌باران شد. به گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، چند ساعت پس از اطلاعيه ستاد تبليغات جنگ مبني‌بر درخواست از مردم عراق براي تخليه مناطق حوالي تأسيسات نظامي و اقتصادي شهرهاي عراق،[۱۸] سپاه‌پاسداران اعلام كرد كه ساعت 21:15 امشب (24/7/65) يك فروند موشك زمين به زمين يگان موشكي نيروي هوايي سپاه به سوي مركز مخابرات بغداد هدف‌گيري شد. در ادامه اطلاعيه، بر آمادگي سپاه براي تداوم اقدامات بازدارنده تأكيد شده‌است.[۱۹] پس از اين حمله موشكي، ستاد تبليغات جنگ در اطلاعيه‌اي اعلام كرد: حمله موشكي رزمندگان اسلام در روند اقدامات بازدارنده ايران انجام گرفت و هدف آن جلوگيري از شرارت‌هاي حكام بغداد است. جمهوري‌اسلامي ايران، در چند روز گذشته به دنبال تشديد حملات رژيم عراق به مناطق مسكوني و نظامي كشورمان تلاش كرد با اقدامات بازدارنده محدود، اين رژيم جنايت‌كار را از ادامه شرارت‌هايش باز دارد، اما حكام بغداد متنبه نشدند و دست به جنايت ديگري زدند و يك هواپيماي مسافربري را در فرودگاه شيراز بمباران كردند، لذا مقابله جدي با اين اقدامات لازم و غيرقابل ترديد شد. ايران اسلامي هرگز تمايلي به كشيده شدن جنگ به خارج از جبهه‌ها را ندارد و تمام كوشش خود را نيز در اين طريق به كار گرفته‌است، اما حاكمان بغداد با نقض قوانين و اصول متعارف بين‌المللي قصد كشاندن جنگ به صحنه‌هاي غير از جبهه‌هاي جنگ را داشته‌اند. مسلماً در قبال اين سياست، جمهوري‌اسلامي ايران نمي‌تواند ساكت بماند.[۲۰] در ساعت 23:15 يك سخن‌گوي نظامي رژيم عراق، از راديو بغداد ضمن اعلام حمله موشكي ايران به بغداد، ادعا كرد كه اين موشك روي مناطق مسكوني سقوط كرده و به يك مدرسه و يك مسجد اصابت كرده‌است. وي تهديد به نابودي كامل شهرهاي ايران كرد.[۲۱] تلويزيون بي‌بي‌سي، خبرگزاري رويتر و … نيز شبانه خبر از انفجار شديد در بغداد دادند و تأكيد كردند ساعاتي پس از اين‌كه ايران اعلام نمود كه به تلافي حمله هوايي عراق به فرودگاه شيراز حملاتي به شهرهاي عراق صورت مي‌دهد، انفجار شديدي بغداد را لرزاند.[۲۲] آسوشيتدپرس نيز گزارش داد كه ساكنان بغداد نور قرمز مشعشعي را در آسمان مشاهده كرده‌اند و صداي آژير آمبولانس‌ها را شنيده‌اند. شدت انفجار موشك به حدي بود كه بغداد را تكان داد و پنجره‌ها را به شدت به صدا درآورد. پس از انفجار موشك تعداد زيادي آمبولانس و ماشين‌هاي آتش‌نشاني به طرف صحنه حادثه هجوم بردند و بولدوزرها نيز به آنان پيوستند. گرچه پليس و نيروهاي امنيتي از نزديك شدن به محل حادثه جلوگيري مي‌كنند ولي ستون‌هاي دود حاصل از انفجار را از راه دور مي‌توان مشاهده كرد.[۲۳] روزنامه كيهان به نقل از مسلمانان مخالف رژيم عراق اعلام كرد كه موشك مذكور در منطقه سعدون در جنوب غربي بغداد و در شرق دجله به ساختمان مخابرات مركزي اين شهر اصابت كرده‌است.[۲۴] در راستاي همين اقدامات، تأسيسات اقتصادي و مراكز نظامي بصره با مختصات از پيش تعيين شده، هدف آتش شديد توپخانه نيروهاي خودي قرارگرفت. گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي حاكي است كه در جريان گلوله‌باران تأسيسات اقتصادي و نظامي عراق، مقر سپاه ششم در شرق دجله، پادگان تنومه، مركز آموزش پياده بصره و ايستگاه توليد برق الحارثه، هدف قرارگرفتند و خسارات كلي ديدند. از سوي ديگر، پل گرمه علي (در بصره) كه تنها محل عبور سپاه‌هاي سوم، چهارم و ششم عراق است، با مختصات تعيين شده، هدف سلاح‌هاي سنگين نيروهاي خودي قرارگرفت و در تردد واحدهاي پشتيباني دشمن اختلالاتي به وجود آمد. اين گزارش حاكي است كه متعاقب اخطار ستاد تبليغات جنگ و شوراي عالي دفاع، عده‌اي از اهالي بصره اطراف تأسيسات اقتصادي و مراكز نظامي استان بصره را تخليه كردند و ادعاي عراق مبني‌بر گلوله‌باران مناطق مسكوني بصره توسط نيروهاي اسلام عاري از حقيقت است.[۲۵] نماينده عراق در سازمان ملل با تسليم يادداشتي به دبيركل اين سازمان مدعي شده‌است كه در گلوله‌باران بصره از سوي ايران، 12 غير نظامي كشته و 16 تن مجروح شده‌اند.[۲۶]

گزارش -443

نماينده جمهوري‌اسلامي ايران در سازمان ملل، امروز طي نامه‌اي به دبيركل اين سازمان ضمن انعكاس حمله هواپيماهاي عراقي به يك هواپيماي مسافربري در شيراز كه منجر به كشته شدن 6 تن و جراحت 30 تن ديگر شد، خواستار اعزام تيم سازمان ملل مستقر در تهران براي بازديد و تحقيق درباره اين حمله شد.[۲۷] از سوي ديگر، نماينده عراق در سازمان ملل نيز طي نامه‌اي به دبيركل ادعا كرد كه اين حمله به مركز تجمع هواپيماهاي نظامي C-130 ايران صورت گرفته‌است.[۲۸]

گزارش -444

به گزارش دفتر سياسي سپاه‌پاسداران، مقرهاي چند "هيز" (دسته) از حزب دمكرات و ديگر گروه‌هاي ضدانقلاب مستقر در داخل خاك عراق، با شناسايي قبلي، هدف بمباران يك جنگنده نيروي هوايي ارتش جمهوري‌اسلامي ايران قرارگرفت و منهدم گرديد.[۲۹] در ادامه درگيري با نيروهاي ضدانقلاب در كردستان، قرارگاه حمزه سيدالشهدا (ع) اعلام كرد: ساعت 17:30 امروز نيروهاي خودي، مستقر در پايگاه قوريچه مريوان، با 40 نفر از چته‌هاي گروهك كومه‌له درگير شدند كه از نيروهاي خودي چند تن شهيد و 20 تن مجروح شدند[۳۰] و سه تن از افراد كومه‌له نيز كشته شدند.[۳۱] قرارگاه حمزه در گزارش ديگري آورده‌است كه طي درگيري در روستاي "كندكيچ" پيرانشهر با چته‌هاي هيزقنديل، از افراد ضدانقلاب دو تن كشته و سه تن زخمي شدند و از نيروهاي خودي دو تن به شهادت رسيدند.[۳۲] گزارش منبع مذكور از منطقه "نيزرود" نيز حاكي است كه در درگيري نيروهاي خودي با چته‌هاي دمكرات دو نفر از اشرار به هلاكت رسيدند و پنج نفر زخمي شدند و نيروهاي خودي سالم به پايگاه برگشتند.[۳۳] معاونت اطلاعات نيروي زميني ارتش نيز امروز اعلام كرد كه پرسنل تأمين پايگاه قلات در محور پيرانشهر با اشرار درگير شدند كه ضمن آن 6 تن از اشرار كشته شدند و يك سرباز خودي مجروح شد.[۳۴] به گزارش همين منبع، در ساعت 8 صبح امروز پرسنل يك پايگاه مرزي ايران و تركيه، واقع در جنوب "سرو" با اشرار درگير شدند كه دو سرباز به گروگان اشرار درآمدند. در تعقيب اشرار، يك خودرو سپاه با مين برخورد كرد كه يك تن شهيد و 10 تن مجروح شدند.[۳۵] از سوي ديگر، عده‌اي از عناصر سازمان مجاهدين خلق (منافقين) نيز در حين ورود به خاك جمهوري‌اسلامي، در منطقه بانه با نيروهاي بارزاني درگير و مجبور به عقب‌نشيني شدند. در اين درگيري دو قبضه آرپي‌جي 7 و مقداري تجهيزات انفرادي به دست نيروهاي بارزاني افتاد.[۳۶]

گزارش -445

امروز تعداد 925 تن نيرو از ناحيه خوزستان در كارواني با نام "نينوا" عازم جبهه‌ها شدند. اين كاروان از 685 تن نيروي رزمنده، 177 تن نيروي تخصصي و 63 تن نيروي آموزشي تشكيل شده‌است.[۳۷]

گزارش -446

احتمال حمله قريب‌الوقوع ايران و وضعيت استحكامات و مواضع دفاعي عراق براي مقابله با آن، از جمله مباحث امروز رسانه‌هاي غربي است. واشنگتن تايمز در اين زمينه نوشته‌است: «مقام‌هاي امريكايي كه به عكس‌هاي ماهواره‌اي دسترسي دارند آشكارا گفته‌اند انتظار دارند ايران حمله خود را طي چند هفته آينده آغاز كند. امريكايي‌ها پيش‌بيني مي‌كنند كه عراق مي‌تواند دو برابر حمله مورد انتظار مقاومت كند و ژنرال‌هاي عراقي ابراز اطمينان كرده‌اند كه قادرند هر حمله بزرگي را دفع كنند.» واشنگتن‌تايمز مي‌افزايد: «ديپلمات‌ها هدف حمله ايراني‌ها را جدا كردن جنوب شيعه‌نشين عراق و بندر بصره از بقيه كشور ذكر كرده‌اند و نتيجه كار را بيشتر بسته به اين مي‌دانند كه عراق چگونه از قدرت هوايي، تانك و توپخانه‌اش عليه آنچه انتظار مي‌رود، يعني امواج نيروي انساني ايران، استفاده كند.»[۳۸] روزنامه تايمز نيز درباره استحكامات عراق در شرق بصره نوشته‌است: كارشناسان نظامي غرب كه فقط عكس‌هاي ماهواره‌اي را ديده‌اند، معتقدند كه خطوط دفاعي عراق در طول جبهه 733 مايلي (1180 كيلومتر)، شاه‌كاري از مهندسي نظامي به نظر مي‌آيد. با اين حال به گفته بسياري از تحليل‌گران نظامي از جمله افسران عراقي چنين سپر دفاعي غيرقابل نفوذ به شمار نمي‌آيد.[۳۹] از سوي ديگر، هفته‌نامه جينز ديفنس چاپ لندن با اشاره با تاكتيك‌هاي ويژه رزمندگان براي نفوذ به استحكامات عراق، نوشته‌است:«تاكتيك‌هاي ويژه ايران در حمله به خطوط عراق در سراسر جبهه‌ها باعث تضعيف روحيه عراقي‌ها شده‌است.»[۴۰]

گزارش -447

وزير خارجه امريكا (جورج شولتز) ايران را تهديد به دخالت نظامي كرد. وي در مصاحبه‌اي با مجله "كرسنت اينترنشنال" گفت: «در صورت پيروزي ايران در جنگ، ايالات متحده دخالت نظامي خواهد كرد … و چنين دخالتي از حمايت كامل شوروي برخوردار خواهد بود؛ زيرا هر دو ابرقدرت داراي يك نفع متقابل در مشاهده پايان اين جنگ هستند.» شولتز افزود: اين تفاهم بر اين واقعيت استوار است كه پيروزي ايران در جنگ، تعادل نظامي منطقه را بر هم مي‌زند و وضعيت سياسي آن را كاملاً تغيير خواهد داد.[۴۱] از سوي ديگر، واشنگتن‌تايمز طي تحليلي به بهبود روابط ايران و شوروي پرداخته، مي‌نويسد: در حالي كه ايران خود را آماده تهاجم عمده پاييزه عليه عراق مي‌كند، همچنان به شوروي نيز نزديكتر مي‌شود. تهران روابط اقتصادي جديدي با شوروي برقرار كرده‌است. برخي مفسرين معتقدند كه ايران اميد دارد در صورتي كه جنگ خليج‌(فارس) به ديگر كشورهاي عربي منطقه كشيده شود، در مقابله احتمالي با امريكا از حمايت شوروي برخودار گردد … نزديكي به ايران بعضي تناقضات در استراتژي ديپلماتيك شوري در خاورميانه را حل خواهد كرد و مي‌تواند اروپاي غربي و ژاپن را به نيات و عملكرد خوب اين كشور در جهت بازنگهداشتن معبر نفتي خليج(فارس) متكي نمايد. اين احتمال نيز وجود دارد كه روسيه در رقابت با چين روابط خود را با تهران بهبود داده باشد. همچنين شرمنده ساختن امريكا ممكنست از جمله دلايل بهبود روابط مسكو ـ تهران باشد.[۴۲]

گزارش -448

طرح‌هاي امريكا براي جلوگيري از سقوط صدام و فشار بر جمهوري‌اسلامي در نشريه عربي زبان العالم مورد اشاره قرارگرفته‌است. العالم نوشته‌است: «از زمان ارسال گزارش ويليام كيسي (رئيس سازمان سيا) به جان پويندكستر (مشاور امنيت ملي ريگان) درباره قريب‌الوقوع بودن سقوط صدام، كاخ سفيد و وزارت خارجه امريكا تمامي احتمالات و راه‌ها را براي جلوگيري از پيروزي قطعي ايران بر عراق مورد بررسي قرار داده‌اند.» به نوشته العالم، منابع آگاه مي‌گويند كه امريكا در اين زمينه چندين طرح براي جلوگيري از پيروزي ايران و سقوط صدام انتخاب كرده‌است يكي از اين طرح‌ها وادار كردن عراقي‌ها به استفاده كامل از نيروي هوايي خود عليه تأسيسات اقتصادي ايران است. براساس نوشته العالم، علي‌رغم ترديد كمي كه سفير واشنگتن در اين زمينه از خود نشان داد، بغداد اين راه‌چاره را كه شروع دور جديد جنگ شهرها را نيز در بردارد، انتخاب كرده‌است. تلاش ديگري كه امريكا دنبال مي‌كند، ايجاد فشار بين‌المللي براي جلوگيري از حمله ايران و دعوت از شوراي امنيت سازمان ملل براي تشكيل جلسه درباره جنگ ايران و عراق و افزايش اقدامات مسالمت‌آميز بين طرف‌هاي درگير است. العالم مي‌افزايد: چاره ديگري كه امريكا در اين زمينه انتخاب كرده‌است تهديد و با زور فرستادن نيروها و كارشناسان نظامي به مناطق درگيري است. اين منابع مي‌گويند تلاش‌هاي امريكا احتمالاً به صورت موقت موفقيت‌هايي به دست آورده‌است و حمله ايران به تأخير انداخته‌است، اما منابع ديگر تعويق حمله ايران را به علل ديگري كه مهم‌ترين آنها را كامل نبودن آمادگي‌هاي نظامي ايران براي حمله‌اي بزرگ در چند محور جبهه جنگ است، مربوط مي‌دانند.[۴۳]

گزارش -449

سوريه با توجه به وابستگي‌هاي اقتصادي كه به كشورهاي ديگر دارد، در قبال جنگ مواضع كج‌دار و مريز اتخاذ مي‌كند. فاروق الشرع وزير خارجه سوريه در مصاحبه با نشريه الحوادث گفت: «كشورش متعهد به دفاع از كشورهاي عرب منطقه خليج(فارس) در صورت حمله ايران است.» وي افزود: «عراق مرتكب يك اشتباه تاريخي بزرگ شده و بايد نتايج آن را تحمل كند ولي كشورهاي عرب حوزه خليج(‌فارس) در اين جنگ درگير نشده‌اند. آنها جنگي راه نينداخته‌ و مواضع سختي نگرفته‌اند كه نتوانند آن را توجيه كنند.» آسوشيتدپرس كه مصاحبه فوق را نقل كرده، در گزارش خود اضافه مي‌كند كه ايران به كرات كشورهاي عرب ساحل غربي خليج(فارس) به ويژه عربستان و كويت را متهم كرده‌است كه با حمايت فعال از عراق، اين كشور را قادر مي‌سازند به جنگ ادامه دهد. كشورهاي عرب خليج(فارس) از بيم اين‌كه جنگ به مرزهاي آنها كشيده شود از سوريه خواسته‌اند از ايران بخواهد از گسترش جنگ خودداري كرده، به تهديد عليه آنها خاتمه دهد.[۴۴] از سوي ديگر، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي گزارش داد: «حافظ اسد روز گذشته به رفيق‌دوست (وزير سپاه‌پاسداران) قول داد كه دمشق تا زمان شكست عراق، در كنار ايران خواهد ماند.» در مقابل اين گزارش، آسوشيتدپرس گزارش داد كه حافظ اسد اوايل ماه جاري به روزنامه‌نگاران اردني گفت: «سوريه اشغال خاك عراق را از سوي هيچ كشوري نخواهد پذيرفت زيرا سرزمين عراق يك سرزمين عرب است.»[۴۵]

گزارش -450

دبيركل سازمان ملل از توجه جمهوري‌اسلامي ايران به شوراي امنيت اظهار خوشنودي كرد. وي در مصاحبه با روزنامه لوموند گفت: «من مقداري احساس آرامش مي‌كنم زيرا علي‌رغم اين‌كه ايران قطع‌نامه اخير شوراي امنيت را رد كرده‌است ليكن همچنان به اين شورا در جهت ايجاد راه‌حلي براي جنگ اعتماد مي‌كند.»[۴۶] در همين حال نماينده ايران در سازمان ملل گفت كه بعد از قطع‌نامه شوراي امنيت سازمان ملل، تحول مهمي در زمينه جنگ تحميلي روي نداده‌است.[۴۷]

گزارش -451

وزير امورخارجه انگليس طي مصاحبه‌اي با هفته‌نامه الحوادث گفت: اگرچه دورنماي پايان قريب‌الوقوع جنگ ايران و عراق چندان روشن نيست ولي با اين حال مجامع بين‌المللي بايد حداكثر تلاش خود را براي برقراري صلح بين جناح‌هاي متخاصم به كار بندند.[۴۸] شيخ عيسي بن سلمان، حاكم بحرين نيز طي بيانيه‌اي كه در روزنامه الشرق‌الاوسط به چاپ رسيد اظهار اميدواري كرد كه جنگ ايران و عراق خاتمه يابد و دو كشور بتوانند از منابع خود براي مقاصد صلح‌آميز و عمران و آبادي استفاده كنند.[۴۹]

گزارش -452

در ادامه اخراج كارگران ايراني از كويت، دولت كويت صبح امروز پنج ايراني را كه داراي مجوز اقامت قانوني در شيخ نشين كويت بودند پس از 8 روز بازداشت، از طريق مرزهاي آبي خليج‌فارس اخراج كرد.[۵۰]

گزارش -453

ويتنام امروز اخبار منتشره مبني‌بر امضاي توافق‌نامه‌اي با ايران براي فروش تجهيزات نظامي امريكايي به دست آمده پس از سال 1975 را به تهران، شديداً تكذيب كرد. يك منبع رسمي ويتنام كه مورد سؤال خبرگزاري فرانسه قرارگرفت، اين اخبار را جعلي و بدخواهانه دانست. روزنامه الاتحاد چاپ ابوظبي روز گذشته نوشته بود كه ويتنام تجهيزات نظامي امريكايي را كه پس از سقوط رژيم ويتنام جنوبي در سال 1975 به دست آورده‌است به مبلغ 400 ميليون دلار به ايران مي‌فروشد.[۵۱] الاتحاد از جمله تجهيزات مورد معامله را هواپيماهاي اف-5، هلي‌كوپتر كبري، تانك، زره‌پوش، موشك هوا به هوا و توپخانه ذكر كرده‌بود.[۵۲]

گزارش -454

خبرگزاري فرانسه به نقل از يك منبع قضايي آلمان گزارش داد كه يك مهندس يوناني به اتهام تلاش براي فروش محرمانه خمپاره به ايران كه مغاير با قوانين آلمان غربي در مورد كنترل سلاح‌هاي جنگي است، در دادگاه حضور يافت. وي متهم است در معامله‌اي به منظور فروش خمپاره به ايران به مبلغ 8/6 ميليون دلار، بدون مجوز قانوني دست داشته‌است.[۵۳]  ضميمه گزارش شماره 437: در جلسه امروز قرارگاه نيروي زميني سپاه، وظايف قرارگاه‌ها و يگان‌ها به شرح زير اعلام شد: الف) وظايف قرارگاه نيروي زميني سپاه: 1- پي‌گيري امور محوله به قرارگاه‌ها و يگان‌ها. 2- پي‌گيري تأمين امكانات و نيرو. 3- طرح‌ريزي عمومي تا آماده‌سازي عمليات اصلي. 4- طرح‌ريزي آتش، مهندسي، مخابرات، حفاظت، پدافند، پشتيباني هوايي و مبحث احتمالات در مانور. 5- پي‌گيري عمليات‌هاي يدك و فريب و عمليات‌هاي قرارگاه رمضان و آماده‌سازي عمليات آينده در سليمانيه. 6- طرح‌ريزي انتقال وسايل و امكانات واحد ش.م.ر. 7- تعيين وظايف نزاجا، نهاجا، نيروي هوايي سپاه و پدافند هوايي موشكي (براي عمليات اصلي). 8- پي‌گيري انجام دادن تمرين‌هاي ويژه عبور، انتقال و … ب) وظايف قرارگاه‌ها: 1- گرفتن خط حد، طرح‌ريزي مانور، نظارت و پي‌گيري مانور خود يگان‌هاي زير امر. 2- كنترل منطقه خود و انجام دادن شناسايي‌ها. 3- ارائه گزارش پيشرفت كار يگان‌ها، ابلاغ دستور عملياتي. 4- كسب آمادگي جهت اجراي عمليات فريب و يدك. ج) وظايف يگان‌ها: 1- يگان‌هاي خط‌شكن، خط حد بگيرند. 2- شناسايي‌ها را در خط خود شروع كنند. 3- فرستادن نيروها به مرخصي كه تا شروع عمليات نيازي به مرخصي نداشته‌باشند. 4- شروع آموزش نيروها. 5- تكميل سازمان از لحاظ نيرو و امكانات و تشكيل كميته‌اي مركب از ناحيه و يگان. 6- آماده‌سازي عقبه. 7- توجيه و عناصر ستادي و عملياتي در مورد عمليات به تناسب كار و زمان. 8- طرح‌ريزي و انتقال عقبه.[۵۴]



منابع و مآخذ روزشمار 1365/07/24

  1. ↑ سند شماره 17117/پ.ن مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: جلسه قرارگاه نيروي زميني (24/7/1365، نوار 20101)، ص‌ص6 تا 8.
  2. ↑ سند شماره 1227 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه نيروي زميني (اسدالله احمدي)، 16 تا 27/7/1365، ص‌ص101 تا 107.
  3. ↑ سند شماره 024080 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: معاونت اطلاعات سپاه يكم كربلا، گزارش نوبه‌اي شماره 5، 2/8/1365، ص2.
  4. ↑ سند شماره 24162 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: معاونت اطلاعات نيروي زميني سپاه، گزارش نوبه‌اي شماره 33، 9/8/1365، ص2.
  5. ↑ سند شماره 24046 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: معاونت اطلاعات سپاه دوم نيروي زميني سپاه، گزارش نوبه‌اي شماره‌ 108، 30/8/1365.
  6. ↑ روزنامه جمهوري‌اسلامي، 24/7/1365، ص2.
  7. ↑ سند شماره 23945 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: معاونت اطلاعات سپاه پنجم رمضان، 24/7/1365.
  8. ↑ سند شماره 23954 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: يگان اطلاعات سپاه چهارم حمزه، گزارش نوبه‌اي شماره 38، 25/7/1365.
  9. ↑ سند شماره 24850 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: معاونت اطلاعات سپاه پنجم رمضان، بولتن هفتگي، شماره 8، 15/9/1365، ص19.
  10. ↑ پيشين، ص11.
  11. ↑ سند شماره 24009 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اطلاعات قرارگاه نوح، گزارش نوبه‌اي شماره 79، 27/7/1365، ص4.
  12. ↑ سند شماره 24062 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: معاونت عمليات و اطلاعات نزاجا، گزارش نوبه‌اي شماره 31، 30/7/1365، ص9.
  13. ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش ويژه"، نشريه شماره 211، 25/7/1365، ص يك.
  14. ↑ پيشين، ص يك، راديو صوت‌الجماهير، 24/7/1365.
  15. ↑ مأخذ شماره 13، ص دو، يونايتدپرس، 24/7/1365.
  16. ↑ مأخذ شماره 13، ص دو، رويتر، 24/7/1365.
  17. ↑ سند شماره 146896 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اطلاعات نيروي زميني سپاه، گزارش نوبه‌اي شماره 32، 30/7/65، ص5.
  18. ↑ روزنامه جمهوري‌اسلامي، 26/7/1365، ص2.
  19. ↑ پيشين، ص2، اطلاعيه سپاه‌پاسداران.
  20. ↑ مأخذ شماره 18، ص2.
  21. ↑ مأخذ شماره 13، ص12، راديو بغداد.
  22. ↑ مأخذ شماره 13، ص‌ص11 و 12.
  23. ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش ويژه"، نشريه شماره 212، 26/7/1365، ص دو، آسوشيتدپرس، 25/7/1365.
  24. ↑ روزنامه كيهان، 26/7/1365.
  25. ↑ مأخذ شماره 18، ص2.
  26. ↑ مأخذ شماره 13، ص شش، خبرگزاري كويت، 24/7/1365.
  27. ↑ U.N Yearbook 1986 S/18410 16 Oct 1986 P.235.
  28. ↑ U.N Yearbook 1986 S/18407 16 Oct 1986.
  29. ↑ سپاه‌پاسداران انقلاب‌اسلامي، دفتر سياسي نمايندگي امام، نشريه رويدادها، شماره 116، 29/7/1365.
  30. ↑ سند شماره 36545 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اطلاعات قرارگاه حمزه سيدالشهدا، 5/8/1365.
  31. ↑ سند شماره 024000 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرماندهي قرارگاه حمزه، 27/7/1365.
  32. ↑ سند شماره 24001 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرماندهي قرارگاه حمزه، 27/7/1365.
  33. ↑ سند شماره 24000 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرماندهي قرارگاه حمزه، 27/7/1365.
  34. ↑ سند شماره 24062 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: معاونت عمليات اطلاعات نزاجا، گزارش نوبه‌اي شماره 31، 30/7/1365، ص10.
  35. ↑ پيشين.
  36. ↑ مأخذ شماره 33.
  37. ↑ سند شماره 44834 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: سپاه ناحيه خوزستان، دفتر نمايندگي امام، 28/7/1365.
  38. ↑ روزنامه كيهان 24/7/1365، راديو امريكا، واشنگتن تايمز.
  39. ↑ سند شماره 23953 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: واحد اطلاعات ستاد مركزي سپاه، گزارش نوبه‌اي شماره 128، 24/7/1365، ص10.
  40. ↑ مأخذ شماره 13، ص8، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي.
  41. ↑ اداره كل مطبوعات و رسانه‌هاي خارجي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، "بررسي مطبوعات جهان"، نشريه شماره 1186، 7/8/1365، به نقل از كرسنت اينترنشنال، كانادا، 16 تا 31 اكتبر 1986 (9 تا 24/7/1365).
  42. ↑ مأخذ شماره 23، ص33.
  43. ↑ مأخذ شماره 13، ص28.
  44. ↑ مأخذ شماره 13، ص32.
  45. ↑ مأخذ شماره 13، ص32.
  46. ↑ مأخذ شماره 13، ص پنج.
  47. ↑ مأخذ شماره 13، ص پنج، راديو بي‌بي‌سي، 24/7/1365.
  48. ↑ مأخذ شماره 13، ص چهار، خبرگزاري كويت، 24/7/65.
  49. ↑ مأخذ شماره 13، ص شش، خبرگزاري كويت، 24/7/65.
  50. ↑ مأخذ شماره 24.
  51. ↑ مأخذ 23، ص هشت، خبرگزاري فرانسه، 25/7/65.
  52. ↑ مأخذ شماره 29، ص14.
  53. ↑ مأخذ شماره 23، ص34، خبرگزاري فرانسه، 25/7/65.
  54. ↑ مأخذ شماره 2.






برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1365.07.24&oldid=3006»