1363.05.30

روزشمار جنگ سال 1363 1363.05.30
نام‌های دیگر	سی مرداد
تاریخ شمسی	1363.05.30
تاریخ میلادی	21 اوت 1984
تاریخ قمری	23 ذیقعده 1404

1359.05.30

1360.05.30

1361.05.30

1362.05.30

1364.05.30

1365.05.30

1366.05.30

گزارش- 1

1. در ادامه مباحث مربوط به تصمیم‏گیری برای طراحی عملیات آتی، امروز جلسه‏ای با حضور فرمانده کل سپاه، فرمانده نیروی زمینی ارتش و رئیس مجلس شورای اسلامی تشکیل شد. حجت‏الاسلاموالمسلمین هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی درمورد این جلسه در یادداشت‏های روزانه خود نوشته است: «عصر، آقایان صیاد [شیرازی] و [محسن] رضایی آمدند. راجع به عملیات پیشنهادی جدید، نظر ستادهای خودشان را آوردند. به پیشنهاد سپاه دو امتیاز بیشتر داده بودند - ٧ به ٥ - ولی در اصل با هر دو مخالفت داشتند و آقای صیاد هم با پیشنهاد سپاه در شمال [غرب کشور] موافق نبود. مقداری درباره اداره جنگ صحبت شد و تقریباً باز همان مسئلة فرماندهی واحد برای حل مشکل توسط آقای صیاد مطرح گردید؛ البته به شکلی نرم‏تر. قرار شد تا روز جمعه پس از دریافت نظرهای فرماندهان اعزامی به منطقه نظر نهایی بدهند.»

گزارش- 2

2. در مناطق غرب و شمال‏غرب کشور، همزمان با ادامه عملیات فتح، عناصر مسلح غیرقانونی نیز دست به تحرکات ایذائی زدند. براساس اعلام قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) در ادامه عملیات فتح، امروز نیروهای جندالله با گشت‏زنی در روستاهای باگردان بالا و پایین، شیخان، سرو، چمان بالا و پایین و ارتفاعات روته و دوتپه ضمن پاکسازی این مناطق از وجود عناصر ضدانقلاب، در روستای شیخان ٢ قبضه تفنگ ژ٣ و جسد یک نفر را در چادرهای ضدانقلاب کشف کردند. همچنین تیپ ویژه شهدا در منطقه عملیاتی کلیه غارها و مواضع عناصر مسلح غیرقانونی را پاکسازی و تعداد قابلتوجهی ادوات نظامی و غیرنظامی و نیز اسناد هیز افشین و دیگر هیزها، تعداد زیادی سلاح سبک، خمپاره و سایر مهمات و مواد منفجره کشف کردند. قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) در گزارش خود ارائه آمار دقیق تلفات عناصر ضدانقلاب در عملیات فتح را به آینده موکول کرده و افزوده است: تلفات دشمن زیاد بود و ١٢ جسد از آنان در منطقه جا مانده است. درهمینحال، سپاه ارومیه گزارش داد یک خودروی متعلق به پاسگاه خیزان (اطراف سیلوانا) با ٣ سرنشین در مسیر حرکت بهسمت ارومیه در ساعت ١١ صبح با مینی که افراد ضدانقلاب کاشته بودند، برخورد کرد. در این حادثه ٢ تن از سرنشینان خودرو مصدوم شدند و بخش جلوی آن آسیب دید. گزارش واحد عملیات سپاه صائین‏دژ نیز حاکی است ساعت ١٦:٣٠ در جریان کمین افراد مسلح غیرقانونی بین پایگاه زیرکندی و منبر، ٢ تن از نیروهای خودی زخمی شدند. درگیری بین عناصر ضدانقلاب و نیروهای پایگاه شورگل (در ٢٥ کیلومتری جنوب سلماس) که از دیروز آغاز شده بود، ساعت ٢ بامداد امروز بدون تلفات نیروهای خودی پایان یافت.

گزارش- 3

3. در ادامه اعزام داوطلبان به جبهه‏های جنگ امروز، گروهی از جوانان بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منطقه٩ از مقر پادگان صاحب‏الزمان(عج) شیراز عازم میدان‏های نبرد شدند. روزنامه اطلاعات ضمن اعلام این خبر نوشته است: «این طلایه‏داران میدان‏های نبرد که برای چندمین بار جهت پیوستن به سپاهیان نور عازم جبهه‏های جنگ می‏شوند، مراحل مختلف آموزش نظامی را در نواحی هشتگانه منطقه٩ در استان‏های فارس، بوشهر، هرمزگان و کهگیلویه و بویراحمد طی کرده‏اند و پیش از عزیمت، طی مراسمی با اجرای نوحه‏سرایی و سینه‏زنی بر ادامه راه شهدا تا سرنگونی استکبار جهانی تأکید کردند.»

گزارش- 4

4. درحالیکه اظهارنظرها و ابراز امیدواری‏ها برای خاتمه جنگ عراق و ایران همچنان ادامه دارد یک مقام کویتی گفت تمامی فعالیت‏ها برای پایان‏دادن به مخاصمه عراق و ایران متوقف شده است. امروز روزنامه الخلیج به نقل از منابع دیپلماتیک اعلام کرد: ایندیرا گاندی نخستوزیر هند، که ریاست جنبش عدم تعهد را برعهده دارد، حاضر است برای پایاندادن به جنگ ایران و عراق «به کوشش‏های سیاسی مبادرت نموده و از پایتخت‏های دو کشور دیدن کند.» این روزنامه همچنین افزود: جنبش عدمتعهد در روزهای آینده نقش مهمی را در مجمع عمومی سازمان ملل متحد برای پایاندادن به این جنگ ایفا خواهد کرد. باوجوداین، رادیو عربی مونت‏کارلو در گزارشی تحلیلی به نقل از یک مقام کویتی اعلام کرد تمام فعالیت‏های مربوط به خاتمه‏دادن به جنگ ایران و عراق متوقف شده است. این رادیو گفت: «این مقام که پست مهمی در قوه مقننه [کویت] دارد گفت یک دولت عربی دارای روابط حسنه با ایران سعی کرده بود نزد مقامات مسئول ایرانی وساطت کند، ولی اینها وساطت را رد و تشکیل کنفرانس با شرکت خود و فقط مقامات کشورهای شورای همکاری خلیج[فارس] بدون شرکت هر مقام عراقی را پیشنهاد نمودند.» رادیو مونت کارلو در ادامه این گزارش افزوده است: «این مقام [کویتی] به رادیو مونت کارلو گفت به‏ هنگامی که در جلسات کنفرانس بین‏المجالس عرب در دمشق شرکت داشته، اطلاعاتی از شخصیت‏های مهم سوری به‏ دست آورده که حکایت دارد رژیم حاکم در تهران با افزایش وساطت‏ها برای متقاعدساختن آن به متوقف‏کردن جنگ سرسخت‏تر می‏شود. [همچنین ایران] وعده داده بود که اگر کشورهای شورای همکاری خلیج[فارس] از حمایت مادی و معنوی عراق خودداری کنند از تعرض به آنها اجتناب خواهد نمود و حکومت تهران بر سرنگونی رژیم فعلی عراق اصرار می‏کند و ازبین‏رفتن این رژیم را شرط مذاکره با رژیم جدید قائل شده است.»

گزارش- 5

5. هرچند دولت ایالات متحده امریکا در جنگ عراق و ایران اعلام بی‏طرفی کرده است، اما برخی مواضع و اقدامات این دولت آشکارا به ضرر ایران در جریان است، این درحالی است که نشانه‏هایی از برقراری مجدد روابط بین عراق و امریکا پدیدار شده است. امروز خبرگزاری کویت از واشنگتن گزارش داد: نیروی هوایی ایالات متحده قصد دارد ٨٥ فروند موشک ضدکشتی هارپون متعلق به ایران را که در زمان حکومت پیشین (رژیم پهلوی) سفارش داده شده بود،* تصاحب کند. این خبرگزاری به نقل از مجله ایوشین ویک افزود: «نیروی هوایی امریکا که سابقاً این موشک‏ها را در لیست سلاح‏های خود قرار نداده بود، هم‏اکنون در نظر دارد از آنها برای مقاصد دریایی استفاده نماید.» همچنین روزنامه فرانسوی لوماتن در شماره امروز خود نوشت: «دادگاه لاهه پس از بازپرداخت میلیون‏ها دلار خسارت به کمپانی‏ها و اشخاص حقوقی امریکایی از حساب‏های مسدودشده جمهوری اسلامی، اخیراً تصمیم گرفت فقط ٨ میلیون دلار به جمهوری اسلامی بازگرداند. ... بهدنبال قرارداد الجزایر میان جمهوری اسلامی و امریکا که منجر به آزادی گروگان‏های امریکایی شد، میلیاردها دلار از دارایی‏های ایران برای پرداخت خسارت به کمپانی‏ها و اشخاص حقوقی امریکایی در بانک‏های انگلستان و امریکا توقیف شده و دادگاهی در لاهه تشکیل شد که به شکایات رسیدگی کند و از محل سپرده‏های توقیفشده ایران مبالغ مورد درخواست شاکیان را بپردازد. دادگاه لاهه تاکنون میلیون‏ها دلار به کمپانی‏های امریکایی پرداخت کرده است و تنها از ١٢ میلیارد دلار دارایی‏های ایران ٨ میلیون دلار آن را به جمهوری اسلامی بازگردانده است.» این درحالی است که رادیو لیبی چندی پیش در گزارشی با بیان اینکه صدام حسین رئیس‏جمهور عراق، اخیراً تمایل خود را برای برقراری روابط سیاسی با دولت امریکا ابراز کرده است، اعلام کرده بود: «اخیراً تماس‏های فشرده‏ای برای برقراری روابط طبیعی بین دو کشور برقرار شده است.»

گزارش- 6

6. در واکنش به نگرانی‏ها درباره احتمال سوءاستفاده عراق از کارخانه تولید حشره‏کش برای دستیابی به گازهای سمی و بهکارگیری آن در جنگ علیه ایران، امروز یک سخنگوی دولت آلمانغربی اظهار امیدواری کرد دولت متبوعش بهزودی با عراق درمورد بازدید از یکی از تأسیسات تولید مواد شیمیایی کشاورزی که با مشارکت یک شرکت آلمانی در عراق ساخته شده است، به توافق برسد. گفتنی است مجله نیوزویک اخیراً گزارشی منتشر کرده بود مبنیبر اینکه «عراق از این تأسیسات برای تولید گازهای سمی در جنگ علیه ایران استفاده می‏کرده [است].» این درحالی است که لطیف نظیف جاسم وزیر اطلاعات عراق، چنین گزارش‏هایی را «خالی از حقیقت» و «بخشی از کارزار تبلیغاتی علیه کشورش» توصیف کرده است.

گزارش- 7

7. رئیسجمهور امروز دو ملاقات جداگانه با فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) و جمعی از اقشار مختلف مردم همدان داشت. مصطفی ایزدی فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، در دیدار با آیت‏الله خامنه‏ای رئیسجمهور، ابتدا از وضعیت منطقه تحت فعالیت این قرارگاه گزارش داد و سپس درمورد عملیات پاکسازی فتح که در بخش‏هایی از مناطق کردنشین شمال‏غرب اجرا شد و منجر به برچیده‏شدن مقرهای ضدانقلاب در این مناطق گردید، توضیحاتی بیان کرد. ایزدی همچنین در این گزارش اخبار و اطلاعاتی از استقبال گرم مردم مسلمان کرد از رزمندگان و تسلیم بی‏سابقه عناصر ضدانقلاب را به اطلاع رئیس شورایعالی دفاع رساند. آیت‏ الله خامنه ‏ای نیز ضمن تأکید بر برخورد صمیمانه با مردم مسلمان کرد درباره هریک از مسائل مطرحشده رهنمودهایی را مطرح کرد. امروز همچنین، تعدادی از اقشار مختلف مردم همدان بههمراه علی آقا‏محمدی نماینده این شهر در مجلس شورای اسلامی، با آیت‏الله خامنه‏ای رئیس‏جمهور، دیدار کردند. رئیس‏جمهور در این ملاقات، علت شکست برخی انقلاب‏ها پس از گذشت مدت زمانی اندک از پیروزی را ازدست‏دادن حمایت‏های مردمی عنوان کرد و گفت: «نمی‏توان دستگاه حاکمه‏ای را فرض نمود که بدون پشتیبانی مردم بتواند با همه مشکلات مبارزه کند.» وی در ادامه با تأکید بر اینکه حکومت‏هایی که پشتوانه مردمی ندارند، «مجبورند به اتکاء قدرت‏های خارجی زندگی کنند»، افزود: «آن انقلابی که از مردم جدا نمی‏شود هم باقی می‏ماند و استمرار می‏یابد و هم محتاج به قدرت‏های سیاسی، نظامی و یا اقتصادی نمی‏شود که انقلاب ما از این‏گونه است. تاکنون بدین صورت بوده و روند آن تا آخر نیز به همین صورت خواهد بود. نظام جمهوری اسلامی ایران نظامی متکی به ولایت فقیه است و این خود تضمین‏کننده بقای آن است و در رأس انقلاب ما ولی ‏فقیهی است که مردم آنقدر به او عشق‏، ایمان، اعتقاد و خضوع دارند که امور دین و دنیای خود را از او می‏پرسند.»

گزارش- 8

8. وزیر تجارت خارجی چکسلواکی که بههمراه یک هیئت عالی‏رتبه اقتصادی در ایران به سر می‏برد، امروز در دومین دور مذاکرات خود با مقامات ایرانی با رئیس سازمان برنامهوبودجه، وزیر معادن و فلزات و وزیر کشاورزی ایران دیدار و گفتوگو کرد. در مذاکراتی که بین هیئت اقتصادی چکسلواکی به ریاست بوهمیل اوریان وزیر تجارت خارجی چکسلواکی، با هیئت ایرانی به سرپرستی محمدتقی بانکی وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامهوبودجه ایران، انجام شد، تفاهمنامه‏ای که سال گذشته (١٣٦٢) در چکسلواکی به امضا رسیده بود، مورد بررسی قرار گرفت و هیئت چکسلواکی دیدگاههای خود را درمورد تفاهم‏نامه جدیدی که به امضا خواهد رسید اعلام کرد. در ادامه نیز درمورد پروژه‏هایی نظیر کارخانه قند دزفول، سیمان ری و پروژه شیمیایی ویژه و سایر طرح‏هایی که با همکاری کارشناسان چکسلواکی در ایران درحال اجراست، گفت‏وگو شد. در این مذاکرات همچنین اوریان خواستار مشارکت فعال‏تر کشورش در اجرای پروژه‏های عمرانی ایران شد و بانکی نیز ضمن ابراز رضایت از کار کمیته مشترکی که برای امضای تفاهمنامه جدید درحال فعالیت است آمادگی ایران را برای همکاری‏های بیشتر در زمینه های اقتصادی، فنی، صنعتی و فناوری با چکسلواکی اعلام کرد. بوهمیل اوریان امروز همچنین با حسین نیلی که بهتازگی متصدی وزارت معادن و فلزات ایران شده است دیدار و گفت‏وگو کرد. در این دیدار وزیر تجارت خارجی چکسلواکی ضمن تبریک انتصاب نیلی به وزارت معادن و فلزات، پشتیبانی کشور متبوعش را از جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد. نیلی نیز «از وزیر تجارت خارجی چکسلواکی خواست تا اشکالات موجود در ارسال قطعات یدکی و بسته‏بندی کالاهای وارده از کشور چکسلواکی برطرف گردد.» وی همچنین در پاسخ به درخواست بوهمیل اوریان مبنیبر توسعه مبادلات بازرگانی درزمینه مواد معدنی، اعلام کرد که ایران آماده صدور کنسانتره سرب، روی و کرومیت به آن کشور می‏باشد. وزیر تجارت خارجی چکسلواکی در ادامه مذاکرات خود با مقامات ایرانی، با عباسعلی زالی وزیر کشاورزی، نیز دیدار کرد. در این ملاقات زالی ضمن اشاره به پیشرفت‏های ایران درزمینه کشاورزی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، گفت: «ما خواهان گسترش بیشتر روابطمان با کشورهایی هستیم که به حقانیت انقلاب اسلامی احترام می‏گذارند و چکسلواکی ازجمله کشورهایی است که ما درزمینه گسترش روابط با آن موفق بود‏ه‏ایم. ... ما می‏توانیم در زمینه‏های مختلف کشاورزی ازجمله اصلاح بذر، ماشین‏آلات، پرورش ماهی، جنگل‏ها و مراتع، تعاونی‏های روستایی، تحقیقات و مبادله کارشناس همکاری داشته [باشیم] و از تجربیات یکدیگر استفاده کنیم.» اوریان نیز ضمن تأکید بر گسترش روابط دو کشور اظهار کرد: «کشور ما از بدو انقلاب اسلامی در ایران از آن پشتیبانی کرده است و ما خواهان روابط بیشتری بین دو کشور می‏باشیم. ... با تجربیاتی که کشور ما در زمینه‏های تولید انواع محصولات کشاورزی و همچنین صنایع وابسته به آن دارد، می‏تواند با جمهوری اسلامی ایران در زمینه‏های صنعتی و کشاورزی همکاری‏های مفیدی داشته باشد.»

گزارش- 9

9. همزمان با انتشار اخباری درمورد سقف تولید نفت اوپک، امروز خبرگزاری فرانسه تحلیلی درمورد وضعیت فروش نفت ایران منتشر کرده است که حاکیاز وجود برخی مشکلات و چالش‏ها در بازار این محصول راهبردی برای ایران است. بلقاسم نبی وزیر انرژی و صنایع شیمیایی و پتروشیمی الجزایر، امروز اعلام کرد کشورهای عضو اوپک آمادگی دارند درصورت مواجه‏شدن بازار نفت با چالش عدم تعادل، سقف تولید خود را کاهش دهند. وی با صدور بیانیه‏ای تأکید کرد: به‏منظور تثبیت بازار نفت، تماس‏هایی با کشورهای حوزه خلیج‏فارس و رهبران کشورهای عضو اوپک گرفته شده تا تصمیم این سازمان را محترم شمارند. آرتور هرناندز وزیر انرژی ونزوئلا نیز اعلام کرد: «سازمان اوپک تولید خود را در ماه اوت ٥/١ میلیون بشکه در روز کاهش می‏دهد و میزان این تولید حدوداً به ٥/١٦ میلیون بشکه در روز خواهد رسید.» همزمان با این اظهارات امروز خبرگزاری فرانسه با انتشار گزارشی به برخی از مشکلات ایران در فروش نفت پرداخته است. به گزارش این خبرگزاری از لندن «ایران طی سه ماهه اخیر به‏طور چشمگیری در بهای نفت خود تخفیف داده به‏طوری‏که این تخفیف بین ٥/١ تا ٣ دلار در هر بشکه را شامل می‏شود. این تخفیف‏ها به‏خاطر جبران مخارج بیمه و حملونقل‏‏های اضافی که دراثر حمله به نفتکش‏های حامل نفت خام ایران توسط هواپیماهای عراقی صورت می‏گیرد، در نظر گرفته شده است.» این خبرگزاری همچنین افزوده است: شرکت‏های اجاره‏دهنده کشتی و واسطه‏های خرید و فروش نفت مدعی شده‏اند از هفته گذشته اجاره‏کردن کشتی به مقصد جزیره خارک بسیار کاهش یافته است. خبرگزاری فرانسه در ادامه با استناد به «گزارش‏های رسیده از تهران» ضمن اینکه مدعی شده است معامله‏کنندگان ژاپنی در ماه جاری در سه مورد برنامه‏های مربوط به بارگیری نفت ایران را لغو کرده‏اند، اعلام کرده است: «گفته‏ می‏شود که صادرات نفت [ایران] اکنون به سطح پایین‏تر از ١ میلیون بشکه در روز کاهش یافته است و عمده صادرات آن به مقصد سوریه و ترکیه است.»

________________________________________

• شاه مخلوع ایران در سال ١٣٥٦ موشک‏های ضدکشتی هارپون را بههمراه چند نوع جنگ‏افزار دیگر به امریکا سفارش داده بود، اما پس از وقوع انقلاب در ایران و سرنگونی رژیم پهلوی این سلاح‏ها هرگز به ایران تحویل داده نشد. حتی دولت ایالات متحده پس از توافق الجزایر - که به آزادی گروگان‏های امریکایی در ایران انجامید - این سلاح‏ها را در فهرست اموالی که موافقت کرده بود به ایران بازپس دهد منظور نکرده بود. [خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره ١٥٥، ٣١/٥/١٣٦٣، ص٦، واشنگتن - خبرگزاری کویت، ٣٠/٥/١٣٦٣]

منابع و مآخذ روزشمار 1363/05/30