1364.09.13: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''<big>روزشمار جنگ</big>''' '''<big>پنجشنبــــــه</big>''' '''<big>16 آبان 1364</big>''' '''<big>23 صفر 1406</big>''' '''<big>7 نوامبر 1985</big>''' == 1 == در تلاش برای ادامه طرح‌ریزی و آماده‌سازی عملیات گسترده سپاه پاسداران در سال جاری در منطقه فاو عراق (که منطقه عملیاتی فدک نام‌گذا...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۱: سطر ۱:
'''<big>روزشمار جنگ</big>'''


'''<big>پنجشنبــــــه</big>'''
{{جعبه زندگینامه
|عنوان =روزشمار جنگ سال 1364
|نام = 1364.09.13
|نام دیگر= سیزده آذر
|روز=13 آذر 1364
|تاریخ شمسی= 1364.09.13
|تاریخ میلادی= 4 دسامبر 1985
|تاریخ قمری= 21 ربیع‌الاول 1406
|اسامی عملیات=
|اسامی شهدا=
|اسامی اسرا=
}}


'''<big>16 آبان  1364</big>'''


'''<big>23 صفر    1406</big>'''
  <div class="bootstrap-btn">[[1359.09.13]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1360.09.13]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1361.09.13]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1362.09.13]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1363.09.13]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1365.09.13]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1366.09.13]]</div>


'''<big>7 نوامبر 1985</big>'''


== 1 ==
در تلاش برای ادامه طرح‌ریزی و آماده‌سازی عملیات گسترده سپاه پاسداران در سال جاری در منطقه فاو عراق (که منطقه عملیاتی فدک نام‌گذاری شده است)، امروز در قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران جلسه‌ای با حضور فرماندهان ارشد سپاه پاسداران: رحیم صفوی فرمانده نیروی زمینی سپاه، غلامعلی رشید مسئول معاونت عملیات نیروی زمینی سپاه، عزیز جعفری فرمانده قرارگاه قدس سپاه، عباس محتاج فرمانده قرارگاه سلمان و فرمانده ناحیه 4 سپاه، احمد غلامپور (جانشين قرارگاه كربلا) و... تشکیل شد. در این جلسه مسئولان نیروی زمینی سپاه، باتوجه‌به مشکلات بسیاری که در سر راه عبور از اروندرود و اجرای عملیات در منطقه فاو وجود دارد، مخالفت جدی خود را با اجرای عملیات در این منطقه اعلام کردند و برای اجرای عملیات در مناطق دیگر پیشنهادهایی دادند.
[[رده:1]]
خلاصه‌ای از گزارش امروز راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه مرکزی سپاه، درباره دیدگاه‌های مسئولان نیروی زمینی سپاه چنین است:


پس از یک‌ روز وقفه در بررسی طرح‌‌های عملیاتی ـ که صرف پیگیری کار مهندسی در مناطق عملیاتی هور و فدک (منطقه عملیاتی فاو) گردید ـ از اوایل امروز بار دیگر مباحث اصلی عملیات آغاز شد. در طول روز مسئولان نیروی زمینی سپاه گفت‌وگو‌های بسیاری کردند و درباره مطالب متعددی ازجمله تأمین شرایط لازم برای اجرای عملیات تبادل‌نظر شد. به‌تدریج مباحث گسترده‌تر و موضوعات جدیدی مطرح شد تا جایی که غلامعلی رشید مسیر بحث را تغییر داد و گفت:


«اصلاً بیاییم پیشنهاد بدهیم که امسال در جنوب، عملیات وسیع انجام ندهیم. تا عید 15 عملیات قدس [عملیات محدود] می‌توانیم انجام دهیم و در این فاصله دو الی سه منطقه را از هر نظر آماده کنیم و در سال آینده عملیات بزرگ انجام دهیم. امر غافلگیری برای ما مهم است. با نیرویی که حداکثر تا 70 گردان می‌رسد می‌توانیم در شمال‌غرب عملیاتی نسبتاً خوب انجام دهیم.»
<div style="text-align:justify">


حاضران در جلسه با این پیشنهاد که پیش‌ازظهر و بدون حضور محسن رضایی مطرح شد، موافقت و هریک به‌نوعی آن را تصدیق ‌کردند. در ادامه بحث مزیت‌هایی برای این طرح پیشنهادی بیان شد:


1. رعایت غافلگیری.


2. آماده‌کردن سه منطقه فدک (فاوحیدر (روطه ـ قرنه) در هور و شمال منطقه عملیاتی بدر.
== گزارش - 637 ==
در جلسه امروز قرارگاه نیروی زمینی سپاه پاسداران که با حضور فرمانده نیروی زمینی سپاه، مسئول ستاد قرارگاه خاتم‌الانبیای سپاه و مسئولان قرارگاه کربلا برگزار شد، * درباره سازمان رزم، مأموریت یگان‌ها و طرح مانور قرارگاه کربلا، تک پشتیبانی و سرپل‌گیری، جاده‌سازی و عقبه‌سازی، وضعیت شهر فاو و... بحث و گفت‌وگو شد. در این جلسه بحث درباره این موضوعات به نتیجه قطعی نرسید، اما بسیاری از ابهامات مطرح و مشخص شد که برای دستیابی به طرح مانور قطعی نیاز به تفکر، تلاش و اطلاعات بیشتری است.
راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در گزارش خود درباره تلاش‌هایی که تا این زمان برای تعیین مأموریت یگان‌های زیر امر قرارگاه کربلا انجام شده، نوشته است: «در مدتی که طراحی عملیات والفجر8 انجام می‌گرفت، خط حد و طرح مانور یگان‌ها به‌طور مکرر دستخوش تغییرات می‌شد. ازجمله عوامل مؤثر در این تغییرات: کیفیت و توان کمی یگان‌ها؛ توانایی فرماندهان یگان‌ها؛ موقعیت و وضعیت زمین منطقه عملیات؛ اقدامات احتمالی دشمن؛ طرح‌های جانبی؛ طرح‌های فریب و... بود.»
در ادامه این گزارش آمده است: «فرماندهی قرارگاه کربلا پس از بررسی‌های طولانی، سرانجام روز 12 آذر 1364 سازماندهی یگان‌های تحت‌امر را چنین اعلام کرد:
- یگان‌های خط‌شکن از پایین به بالا (از جنوب به‌سمت شمال) به‌ترتیب: لشکر7 ولی‌عصر(عج)، لشکر25 کربلا، لشکر31 عاشورا، لشکر‌8 نجف.
- یگان‌های دنبال پشتیبان از پایین به بالا به‌ترتیب: ‌لشکر5 نصر، لشکر21 امام رضا(ع)، لشکر27 محمد رسول‌الله(ص)، لشکر14 امام حسین(ع).
- یگان‌هایی که مأموریت گرفتن سرپل را به ‌عهده دارند، از پایین به‌سمت بالا: لشکر17 علی‌‌بن‌ابی‌طالب(ع)، تیپ44 قمربنی‌هاشم(ع).
- یگان‌هایی که دنبال پشتیبان یگان‌های سرپل هستند، از پایین به بالا: تیپ10 سیدالشهدا(ع)، تیپ‌32 انصارالحسین(ع).<ref>سند شماره 637/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش عملیات قرارگاه‌ خاتم‌الانبیا، عملیات والفجر8، مأموریت قرارگاه‌های کربلا و نوح، (جواد زمان‌زاده، محمد درودیان، محسن رشیدص8.</ref>
درپی اعلام این سازماندهی، این موضوع در جلسه امروز قرارگاه نیروی زمینی سپاه موردبحث قرار گرفت. فرمانده قرارگاه کربلا دراین‌باره گفت: خط حدی که مشخص ‌شده، براساس خط حد ابلاغی قرارگاه خاتم است. در این سازماندهی، در محورهایی که نیاز به نیروی زرهی دارد، یگان‌هایی مثل لشکر‌14 امام حسین(ع) و لشکر‌27 محمد رسول‌الله(ص) را گذاشتیم که در مرحله دوم و بعد از اینکه یگان‌های خط‌شکن خط اول را شکستند، یگان‌هایی که واحد زرهی دارند وارد عمل شده، پیشروی را ادامه دهند. عباس محتاج افزود: یگان‌های دنبال پشتیبان که بعد از یگان‌های خط‌شکن وارد عمل می‌شوند، در مرحله اول نقش نیروی احتیاط یگان‌های خط‌شکن را دارند. همچنین وقتی یگان‌های مرحله دوم وارد عمل شدند، یگان‌های مرحله اول، نقش نیروی احتیاط را ایفا می‌کنند.
رحیم صفوی در بحث سازماندهی و تعیین مأموریت یگان‌ها تأکید می‌کند که: «مانورهای حساس و محورهای مهم را به لشکرهایی که تردید و مشکل دارند، * نباید بسپاریم؛ مثلاً لشکر8 نجف و لشکر‌14 امام حسین(ع) را که تردید دارند در مرحله اول عملیات و برای خط‌شکنی مأموریت ندهیم. روزه شک‌دار نباید بگیریم. لشکرهایی که هم داوطلب‌اند و هم علاقه‌ دارند، در مرحله اول و برای خط‌شکنی بگذارید و آنها که شک دارند را برای احتیاط و پشتیبانی.»<ref>سند شماره 20956/پ.ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه قرارگاه نیروی زمینی سپاه (13/9/1364، نوار 16886)، جواد زمان‌زاده، صص 4 ـ 3 و 8.</ref>
احمد غلامپور دراین‌باره می‌گوید: «مطلبی که شما درباره لشکرهای 8، 14 و 27 گفتید، در تعیین مأموریت و طرح‌ریزی مانور دست ما را می‌بندد و مشکل ایجاد می‌کند.»<ref>سند شماره 21847/پ.ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه قرارگاه نیروی زمینی سپاه، 13/9/1364، نوار 16887)، راوی: جواد زمان‌زاده، ص4.</ref>
در ادامه جلسه، موضوع "طرح مانور یگان‌های قرارگاه کربلا" مطرح شد. رحیم صفوی دراین‌باره گفت: برای طرح‌ریزی مانور دو موضوع مهم را در نظر بگیرید: هماهنگی در گرفتن هدف و پاک‌سازی منطقه. در شب اول نمی‌توانیم به همه اهداف برسیم، اما اهدافی هست که باید حتماً در شب اول به آن برسیم و در روز اول پاک‌سازی کنیم؛ مثل پایگاه موشکی. تصرف پایگاه موشکی را به یک یگان واگذار کنید که آن را سریع پشت سر بگذارد یا اصلاً دور بزند. اگر در شب و روز اول به اهداف مشخص‏شده نرسیم، مشکل ایجاد می‌شود. چگونگی پاک‌سازی شهر فاو و منطقه تانک‌فارم‌ها را پیش‌بینی کنید.<ref>سند شماره 21847/پ.ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه قرارگاه نیروی زمینی سپاه، 13/9/1364، نوار 16887)، راوی: جواد زمان‌زاده، ص4.</ref>


3. آمادگی تجهیزات.
جانشین فرمانده قرارگاه کربلا دراین‌باره چنین توضیح داد: طرح مانور لشکر‌25 کربلا برای تصرف شهر فاو، مانور احاطه‌ای است؛ شهر را دور می‌زند و از پشت وارد شهر می‌شود. در مدتی که نیروها مشغول دورزدن شهر هستند، آتش پرحجمی روی شهر اجرا می‌کنیم. در محورهای دیگر پیش‌بینی ما این است که یگان‌ها حدود ساعت 4 تا 5 صبح به جاده سوم می‌رسند که اینجا خط هماهنگی برای ادامه عملیات است.
مسئول اطلاعات قرارگاه کربلا درباره وضعیت شهر فاو گفت: با بررسی آخرین عکسی که از منطقه فاو در تاریخ 23 فروردین 1364 برداشته شده، مشخص شد که عراقی‌ها در این شهر فقط 8 خیابان باقی گذاشته‌اند و بقیه شهر را کاملاً صاف کرده‌اند.<ref>مأخذ3، ص3.</ref>
رحیم صفوی در ادامه نکاتی که درباره طرح‌ریزی مانور گفت، افزود: ما حتماً باید خط اول دشمن را شب اول پاک‌سازی کنیم و در آن نیرو مستقر کنیم که دشمن نیاید سنگرهایش را پس بگیرد و رودخانه را ناامن کند و مانع عبور نیروها و یگان‌های پشتیبانی شود. ما درصورتی می‌توانیم توسعه وضعیت دهیم که ساحل رودخانه دستمان باشد.
غلامرضا محرابی در اینجا دو موضوعی که در آغاز عملیات می‌تواند مشکل‌ساز باشد مطرح می‌کند: باتوجه‌به بتونی‌بودن سنگرهای ساحلی دشمن، ما نمی‌توانیم خط اول را با آتش بشکنیم و پاک‌سازی کنیم، خط اول باید با تلاش نیروها پاک‌سازی شود. مسئله دیگر، همه تلاش‌ها برای پشتیبانی و رساندن امکانات باید در زمان مدّ آب اروندرود انجام شود که طول مدت مد فقط 6 ساعت است. پس از آن، 6 ساعت جزر داریم که نهرها خالی می‌شود و امکان تردد قایق در نهرها نیست.
فرمانده نیروی زمینی سپاه دراین‌باره می‌گوید که مهندسی باید فکری برای حل این مشکل بکند، نمی‌شود که در مدت 6 ساعت جزر، پشتیبانی نیروها قطع شود. وی همچنین بر سرعت‏دادن به کار جاده‌سازی‌های ضروری تأکید می‌کند. فرمانده قرارگاه کربلا با بیان اینکه لشکر‌25 کربلا، 45 کیلومتر شن‌ریزی و جاده‌سازی انجام داده و 30 کیلومتر جاده خاکی دیگر به ارتفاع 2 متر هم باید احداث کند، افزود که یگان‌ها خودشان می‌توانند جاده‌سازی کنند، اما امکانات ندارند. باید تجهیزات مهندسی بدهیم تا عقبه و جاده‌های لازم را بسازند.<ref>مأخذ2، ص24 ـ 23 و مأخذ3، ص2.</ref>
تک پشتیبانی از دیگر مباحث مهم جلسه امروز بود. فرمانده قرارگاه کربلا دراین‌باره گفت: «برای تک پشتیبانی منطقه‌ای نزدیک به منطقه اصلی عملیات، یعنی در محل پیچ اروندرود، مقابل کارخانه نمک و شمال منطقه اصلی عملیات را انتخاب کرده‌ایم. این منطقه نزدیک‌ترین جایی است که می‌توانیم به جاده اول (جاده البحار، غرب اروندرود) برسیم. تیپ‌های32 انصارالحسین(ع)، 44 قمربنی‌هاشم(ع)، 10 سیدالشهدا(ع) و لشکر‌17 مأموریت گرفتن این سرپل را دارند. این سرپل تهدیدی است برای دشمن و درگیر‌کردن بخشی از توان او و گرفتن فرصت از دشمن است که بتوانیم منطقه اصلی را تثبیت کنیم.»<ref>مأخذ2، ص7.</ref>
رحیم صفوی با بیان اینکه دراین‌باره باید بیشتر کار شود، اشکالاتی به این طرح می‌گیرد: «اینکه ما اینجا را به‌عنوان عملیات پشتیبانی بگیریم و بعد از دو سه روز خالی کنیم، مناسب نیست؛ یگان‌هایی که برمی‌گردند ازجنبه روحی آمادگی برای ادامه عملیات در جای دیگر ندارند. مسئله دیگر چگونگی حفاظت سرپل‌ تصرف‌شده درمقابل پاتک‌های دشمن است.»
فرمانده و جانشین فرمانده قرارگاه کربلا که بر اجرای این طرح اصرار دارند، دراین‌باره چنین توضیح می‌دهند: اولاً این عملیات پشتیبانی، هم‌زمان با عملیات اصلی و هنگام غافل‏بودن دشمن انجام می‌شود. برای حفظ منطقه تصرف‌شده نیز پدافند دورتادور و مستقل تشکیل می‌شود و می‌کوشیم که این منطقه را به منطقه اصلی عملیات وصل کنیم. اجرای این عملیات برای تثبیت منطقه اصلی هم مناسب‌تر است تا اینکه نیروی دنبال پشتیبان برای ادامه عملیات در‌ نظر بگیریم؛ چون به‌طور معمول یگان‌های دنبال پشتیبان زمانی وارد عملیات می‌شوند که دشمن درحال پاتک است، که در این وضعیت خسارت می‌بینند.<ref>سند شماره 637/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش عملیات قرارگاه‌ خاتم‌الانبیا، عملیات والفجر8، مأموریت قرارگاه‌های کربلا و نوح، (جواد زمان‌زاده، محمد درودیان، محسن رشید)، ص8.</ref>
احمد غلامپور درباره نیروی موردنیاز برای اجرای تک پشتیبانی می‌گوید که برآورد کلی برای اجرای عملیات در منطقه فاو 258 گردان بود، ولی در بررسی‌ها به این رسیدیم که مجموع استعداد یگان‌هایی که برای منطقه فاو درنظرگرفته ‌شده‌اند، حدود 160 گردان است، لذا برآورد اولیه 50 گردان که برای سرپل پیش‌بینی کرده ‌بودیم کاهش دادیم و حدود 23 گردان درنظرگرفتیم.<ref>مأخذ3، صص 10 ـ 9.</ref>
"طرح‌ریزی آتش" موضوع دیگری بود که در این جلسه مطرح شد، فرمانده نیروی زمینی دراین‌باره بر نکاتی تأکید کرد: «در طرح‌ریزی آتش، آتش‌ها باید روی گره‌ها (تقاطع‌ها و چهارراه‌ها و محل‌های اصلی تجمع دشمن) متمرکز شود. برای طرح‌ریزی آتش باید منطقه عملیات را از شلمچه تا فاو فرض بگیریم و در این منطقه گسترده کار دید‌بانی، پدافند هوایی، توپخانه و... بکنیم تا این خود طرحی برای فریب دشمن باشد. دشمن می‌داند ما به حاشیه اروند آمده‌ایم، در جزیره مینو کار مهندسی کرده‌ایم، در خسروآباد فعالیم. در جزیره ام‌الرصاص از ما یک اسیر گرفته است. این گستردگی کار دشمن را درمورد یک منطقه خاص دچار تردید می‌کند و همین کمک بزرگی برای فریب دشمن است.»<ref>مأخذ2، صص 7 ـ 4.</ref>‌


4. امکان فراهم‌آوردن نیروی بیشتر برای جنوب در زمستان آینده.
== گزارش - 638 ==
نیروهای عراقی امروز در جزیره جنوبی مجنون تک محدودی اجرا کردند. ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران با صدور اطلاعیه نظامی شماره 2310 اعلام کرد: «تلاش امروز عناصری از دشمن که با چهار فروند قایق در حوالی جزیره جنوبی مجنون به مواضع خودی حمله کردند. پس از دو ساعت درگیری ناکام ماند و تلفات و خساراتی به دشمن وارد شد.»
در ادامه این اطلاعیه آمده است که در طول 24 ساعت گذشته، شهرهای آبادان و خرمشهر زیر آتش‌های پراکنده و دوربرد دشمن قرار داشتند که خسارتی به بار نیامد.<ref>روزنامه کیهان، 16/9/1364، ص3.</ref>


5. تکمیل و تثبیت تشکیلات نیروی زمینی سپاه تا سال آینده.
== گزارش - 639 ==
حمله هوایی امروز عراق به جزیره خارک خسارتی نداشت.  
خبرگزاری جمهوری اسلامی گزارش داد که یک جنگنده عراقی در ساعت 10:50 با تجاوز به منطقه خلیج‌فارس، چهار بمب به‌سوی جزیره خارک پرتاب کرد. یک مقام آگاه در استانداری بوشهر دراین‌باره گفت: دو بمب در فاصله پنجاه متری مخازن نفتی به زمین اصابت کرد و محل اصابت دو بمب دیگر هنوز مشخص نشده است. خوشبختانه این حمله هیچ‌گونه تلفات جانی و خسارت مالی در بر نداشته‌ است.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 260، 14/9/1364، ص3، بوشهر ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/9/1364.</ref>
خبرگزاری جمهوری اسلامی همچنین گزارش داد: «ادعای عراق درزمینه حمله موفقیت‌آمیز هواپیماهایش به یک هدف بزرگ دریایی در سواحل ایران، تاکنون ازسوی هیچ‌یک از منابع مستقل دریایی موردتأیید واقع نشده است.»<ref>مأخذ12، ص5، لندن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/9/1364.</ref>
از سوی دیگر، ارتش عراق با صدور اطلاعیه نظامی شماره 2042 اعلام کرد که در حمله ساعت 10:20 هواپیماهای این کشور به جزیره خارک، هدف‌های تعیین‌شده به‌طور دقیق مورد اصابت قرار گرفته است.<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 14/9/1364، ص1، به نقل از رادیو بغداد، 13/9/1364.</ref> خبرگزاری فرانسه نیز گزارش داد: «یک سخنگوی نظامی در بغداد اعلام کرد که نیروی هوایی عراق بامداد روز چهارشنبه دو حمله، یکی بر ترمینال اصلی نفت ایران در جزیره خارک و دیگری بر یک هدف مهم دریایی در نزدیکی سواحل ایران انجام داد.»<ref>مأخذ12، ص4، بغداد ـ خبرگزاری فرانسه، 13/9/1364.</ref>


در مخالفت با اجرای عملیات در منطقه فاو نیز دلایل زیر برشمرده شد:
== گزارش - 640 ==
امروز در مناطق شمال‌غرب کشور چندین درگیری میان نیروهای خودی و افراد گروه‌های ضدانقلاب رخ داد:
1. سپاه پاسداران سردشت گزارش داد: امروز نیروهای گردان حضرت رسول(ص) که برای گشت وارد یکی از روستاهای سردشت شده ‌بودند به کمین هیز مینه (از واحدهای نظامی حزب دمکرات) افتادند. در این کمین 6 تن از نیروهای خودی شهید و 2 تن مجروح شدند. از تلفات ضدانقلاب خبری در دست نیست.<ref>سند شماره 424403 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه سردشت به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 24/9/1364.</ref>
2. شهربانی کردستان گزارش داد: در یکی از روستاهای شهرستان بوکان بین نیروهای خودی و عناصری از گروه کومه‌له درگیری رخ‌ داد. در این درگیری 2 تن از افراد ضد‌انقلاب کشته و تعدادی زخمی شدند.<ref>سند شماره 442355 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان کردستان به استانداری استان کردستان، 14/9/1364.</ref>
3. به گزارش شهربانی کردستان، در منطقه مریوان با اجرای کمین علیه نیروهای ضد‌انقلاب، 2 تن از آنها کشته شدند.<ref>سند شماره 442336 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان کردستان به استانداری استان کردستان، 16/9/1364.</ref>
4. در عملیات پاک‌سازی یکی از روستاهای اطراف مهاباد، نیروهای خودی با افراد ضدانقلاب درگیر شدند که این درگیری بدون تلفات خاتمه یافت.<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 74، 26/9/1364، ص23.</ref>
5. براثر برخورد یک خودرو ارتش با مین و انفجار آن در اطراف سردشت، 2 تن از برادران شهید و 2 تن دیگر مجروح شدند.<ref>همان.</ref>
6. به گزارش شهربانی استان کردستان، در جاده نوسود ـ پاوه، یک خودرو خودی با مین برخورد کرد که با انفجار مین یکی از سرنشینان خودرو مجروح شد.<ref>سند شماره 442358 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان کردستان به استانداری استان کردستان، 16/9/1364.</ref>


1. رعایت غافلگیری ناممکن است.
== گزارش - 641 ==
امروز از شهرهای گوناگون کشور نیروهای داوطلب و کمک‌های مردمی به جبهه‌های نبرد اعزام شدند.  
کاروان عظیم راهیان کربلا شامل نیروهای رزمی و تخصصی و هدایای مردمی از استان اصفهان؛ بسیجیان اعزام مجدد شهرستان دلیجان؛ جمع کثیری از بسیجیان شهرستان‌های ساوه، فسا و داراب؛ کاروان راهیان کربلا از کرمان‌ (کهنوج به‌همراه امام‌جمعه، مسئولان شهرستان و کمک‌های مردمی)؛ بسیجیان شهرستان بافت به‌همراه کمک‌های مردمی و سه میلیون ریال وجه نقد؛ نیروهای مردمی شهر اردل (استان چهارمحال و بختیاری)؛ کاروان راهیان کربلا از شهرستان‌ها، بخش‌ها و روستاهای استان آذربایجان‌غربی (شهرستان‌های میاندوآب نقده، خوی، سلماس، ارومیه، صائین‌دژ، تکاب، ماکو) به‌همراه کمک‌های مردمی این استان؛ بیش از صد تن از رزمندگان شهر بابک به‌همراه 9 کامیون حامل مواد غذایی، پوشاک و وسایل موردنیاز رزمندگان و نیز سه میلیون ریال وجه نقد؛<ref>روزنامه اطلاعات، 14/9/1364، صص 4 و 19.</ref> چندین هزار نفر از راهیان کربلا از شیراز به‌همراه بیش از صدها تن مایحتاج رزمندگان؛ صدها نفر رزمنده بسیجی به‌همراه کمک‌های نقدی از شهرستان خمین و حومه آن؛ هزاران نفر از نیروهای آموزش‌دیده استان فارس به‌همراه کمک‌های مردمی و کاروان راهیان کربلا از استان کردستان عازم جبهه‌های نبرد شدند.<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 74، 26/9/1364، ص23.</ref>
همچنین روزنامه کیهان در شماره امروز خود نوشته است: «کاروان راهیان کربلا به‌همراه نیروهای تخصصی و مجاهدین عراقی روز 18 آذرماه جاری طی مراسمی از شهرستان کرج رهسپار جبهه‌های جنگ می‌شود.»<ref>روزنامه کیهان، 13/9/1364، ص3.</ref>
ستاد جذب و هدایت کمک‌های مردمی نیز اعلام کرد، کمک‌های مردمی استان تهران در آینده نزدیک در قالب کمک‌های راهیان کربلا به جبهه‌های نبرد ارسال خواهد شد.<ref>روزنامه اطلاعات، 13/9/1364، ص3.</ref>


2. شرایطی که فرماندهان برای اجرای عملیات مشخص کرده‌اند، تأمین نشده است.
== گزارش - 642 ==
دکتر محمد فرهادی وزیر فرهنگ و آموزش عالی در پیامی از دانشگاهیان دعوت کرد که با حضور خود در جبهه‌ها بر صلابت صفوف امت حزب‌الله بیفزایند. متن پیام چنین است:
«اکنون که کاروان عظیم کربلا، این مؤمنان عازم جبهه‌های نور علیه ظلمت و عاشقان لقاء‌الله از شهرها و روستاها و از اقصا نقاط مملکت بسیج شده‌اند تا طومار رژیم جنگ‌افروز بعث و مزدور استکبار جهانی را درهم بپیچند و باتوجه‌به تقاضای مکرر دانشجویان عزیز جهت اعزام به جبهه‌ها، بر ما دانشگاهیان (استادان، دانشجویان و کارکنان) فرض است دوشادوش امت حزب‌الله و با بهره‌گیری از تخصص‌ها و امکانات و اطلاعات ذی‌قیمت دانشگاهی خود بر شکوه و عظمت کاروان راهیان کربلا بیفزاییم و بدین مقصود، وزارت فرهنگ و آموزش عالی ضمن هماهنگی با نهادهای ذی‌ربط از شما دانشگاهیان و دانشجویان عزیز دعوت می‌کند با حضور فعال خود در جبهه‌ها بر صلابت صفوف توده‌های میلیونی امت حزب‌الله بیفزایید. بدیهی است برای دانشگاهیان عزیزی که در این حرکت مشارکت می‌کنند با همکاری مسئولان محترم دانشگاه‌ها و جهاد دانشگاهی تسهیلاتی فراهم خواهد شد تا به‌لحاظ آموزش تحصیلی و سازماندهی اعزام مشکلی نداشته باشند.»<ref>مأخذ23، ردیف2، ص22.</ref>


3. زمان کافی برای آماده‌کردن زمین ازجنبه مهندسی دراختیار نیست.
== گزارش - 643 ==
محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، امروز با حضور در اجتماع کاروان راهیان کربلای استان فارس در صحن مطهر حضرت احمدبن‌موسی(ع)، به بررسی اهداف دشمنان از تحمیل جنگ به ایران و نتایج آن در موقعیت کنونی پرداخت و به تغییر مواضع شورای همکاری خلیج‌فارس اشاره کرد.
محسن رضایی در این اجتماع گفت: «دشمنان انقلاب اسلامی جنگ را برای دستیابی به سه هدف عمده به ملت ما تحمیل کردند: اول، زدن یک ضربه ناگهانی و شکست قطعی ما بود که به نتیجه نرسید. دوم، فشار سیاسی و نظامی برای بیعت [ما] با امریکا و سازش با استکبار جهانی بود که دشمن به این هدف نیز دست نیافت و هدف سوم این بود که ما را و اسلام و انقلاب را متوقف کنند تا در یک زمان مطلوب بتوانند با بسیج امکانات و توانایی‌های خود با انقلاب و اسلام یک مقابله جدی کنند و پیام و ندای اسلام را خاموش نمایند.»
وی افزود: «با شکست هدف اول در سال دوم جنگ با فتح خرمشهر و شکست هدف دوم براثر مقاومت مردم دربرابر فشارهای سیاسی و نظامی، اکنون دشمنان ما هدف نهایی خود را دنبال می‌کنند که محدود‌کردن ما ازطرق مختلف است؛ ولی به لطف الهی هم‌اکنون دنیایی که به‌دنبال این می‌گشت که ما کمر خم کنیم و درمقابل بت امریکا سجده کنیم، امروز با دید دیگری به ملت ما می‌نگرد و این تنها به‌دلیل مقاومت مردم و مسئولین و برخورد قاطع ما در صحنه سیاست داخلی و خارجی است.»
فرمانده کل سپاه با اشاره به فرموده حضرت امام ـ که امسال را سال مقاومت خوانده‌اند ـ گفت: «اینکه امروز دنیا دارد می‌آید به‌سمت جمهوری اسلامی به‌دلیل مقاومت بی‌نظیر ملت ماست.»<ref>روزنامه ابرار، 14/9/1364، ص1.</ref> وی افزود: «شورای همکاری خلیج‌فارس امروز به اشتباه خود پی برده است و دیگر پشتیبان صدام نیست. این کشورها در آخرین جلسه این شورا دیگر از صدام پشتیبانی نکرده‌اند.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 14/9/1364، ص10.</ref>


4. نیروی موردنیاز تأمین نشده است.
== گزارش - 644 ==
سرهنگ صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، امروز در مراسم بیست‌وهشتمین دوره فارغ‌التحصیلی خلبانی و فنی هلیکوپتر هوانیروز با اشاره به وابستگی نیروهای ارتش در زمان طاغوت به اجانب گفت: این پایگاه توسط امریکایی‌ها تأسیس شد و نیروهای هوانیروز در اینجا زیر نظر مستشاران امریکایی دوره می‌دیدند و با پیروزی انقلاب اسلامی و بیرون‌راندن مستشاران امریکایی پرسنل تلاشگر هوانیروز همگام با سایر نیروهای مردمی دست‌به‌دست هم دادند و روزبه‌روز گام‌های مفیدتر و مؤثری در رفع وابستگی برداشتند.
در این مراسم، فرمانده مرکز آموزش هوانیروز نیز در سخنانی به نحوه تأسیس و شروع به کار این مرکز در سال 1352 به‌دست امریکایی‌ها و چگونگی بیرون‌راندن مستشاران امریکایی پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و ادامه فعالیت این مرکز به‌همت نیروهای جان‌برکف و پرتلاش‌ هوانیروز پرداخت. سپس فرمانده دانشکده هوانیروز از پایان دوره فنی خلبانی این دانشکده گزارش داد.<ref>مأخذ27، ص17.</ref>


5. هماهنگی در فعالیت‌هایی که برای تأمین امکانات می‌شود وجود ندارد.
== گزارش - 645 ==
ارتشبد ستاد عدنان خیرالله معاون فرمانده کل نیروهای مسلح و وزیر دفاع عراق، امروز از بخش عملیاتی شرق دجله (منطقه عملیاتی سپاه ششم ارتش عراق) و تعدادی از مواضع خط مقدم بخش عملیاتی شرق میسان (منطقه عملیاتی سپاه چهارم ارتش عراق) بازدید کرد و در ملاقات با افسران و فرماندهان واحدهای سپاه ششم، اوضاع خطوط رویارویی و آمادگی یگان‌های عراقی را برای مقابله با حمله ایران بررسی و برای تحکیم خطوط دفاعی و آمادگی رزمی نیروها توصیه‌هایی کرد.
عدنان خیرالله در این بازدید به خبرگزاری عراق گفت: نتایج هرگونه تعرضی که حکام ایران در هریک از نقاط مرزی دست به آن بزنند تلخ و شدید خواهد بود. وی افزود: عراق با تمامی تمایل خود به تحقق‌یافتن صلح و جلوگیری از ریخته‌شدن خون‌ها، تمایل بیشتری دارد تا امنیت ملت و سلامتی و حاکمیت خاک خود را حفظ کند.<ref>مأخذ12، صص 10 و 11، به نقل از رادیو صوت‌الجماهیر، 13/9/1364.</ref>


6. اجرای تک پشتیبانی در جزیره مینو میسر نیست.
== گزارش - 646 ==
دبیر شورای عالی دفاع و رئیس کمیسیون اداره اسرای عراقی این شورا، اعلام کرد: «ایران کلیه اسرای مزدور سودانی را که در جنگ عراق با ایران دوشادوش متجاوزین عراقی علیه ایران اسلامی وارد جنگ شده‌اند، درصورت اظهار ندامت و پشیمانی و تعهد دولت سودان به خارج‌کردن نیروهایش از عراق، به کشورشان بازمی‌گرداند.»
آقای نظران ضمن اعلام این مطلب و با اشاره به تقاضای لیبی برای میانجیگری میان ایران و سودان دراین‌باره، افزود: «یک هیئت سودانی نیز به همین منظور از ایران دیدار کرد، لیکن هیئت مزبور در برخورد با مزدوران سودانی آن صداقتی که جمهوری اسلامی انتظار داشت بروز نداد و به‌منظور بهره‌برداری تبلیغاتی بعدی از این موضوع و باوجود اعتراف صریح مزدوران دربرابر هیئت سودانی مبنی‌بر دریافت پول از رژیم عراق و عزیمت داوطلبانه به میادین جنگ با ایران، به آنان تلقین می‌کردند که شما کارگر هستید و به‌زور وارد جنگ شده‌اید.»
رئیس کمیسیون اداره اسرای عراقی افزود: «جمهوری اسلامی علی‌رغم اینکه طبق عرف بین‌المللی و قوانین ژنو، مزدور حکم و حالت اسیر را ندارد و "مهدور‌الدم" می‌باشد، اما به‌حکم وظیفه اسلامی و انسانی خویش هریک از مزدوران سودانی را که اظهار ندامت و پشیمانی کنند، درصورت تعهد دولت سودان به خارج‌کردن نیروهایش از عراق و جلوگیری از درگیری‌ مزدوران سودانی در میادین جنگ با ایران و همچنین عدم بهره‌برداری تبلیغاتی این کشور از این موضوع، آنان را آزاد ساخته و به موطن خود بازمی‌گرداند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 261، 15/9/1364، صص 7 و 8، ساری ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/9/1364.</ref>


درمجموع هرچه مباحث عمیق‌تر می‌شد، انگیزه اصلی و دلیل انتخاب منطقه عملیاتی فاو با ابهام بیشتر مواجه و حتی گفته می‌شد که منطقه فاو براثر فشارهای سیاسی برای عملیات انتخاب شده است.
== گزارش - 647 ==
مصر، پاکستان و عراق برای گسترش همکاری‌های اتمی توافق کردند و فرانسه به عراق قول بازسازی مرکز آزمایش هسته‌ای این کشور را داد.
روزنامه الاتحاد چاپ امارات، نوشته است: «مصر، پاکستان و عراق اخیراً درمورد توسعه همکاری‌های اتمی با یکدیگر به توافق رسیده‌اند.» به گزارش این روزنامه: «مذاکرات اصولی جهت اجرای همکاری‌ها که شامل مبادله تکنولوژی پیشرفته، همکاری‌های علمی و مبادله تجربیات و اعزام گروه‌های فنی و علمی می‌باشد، به عمل آمده است.»<ref>مأخذ12، ص30، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/9/1364.</ref>
همچنین نشریه کانارآنشته چاپ فرانسه، در شماره امروز خود (4 دسامبر 1985) نوشته است: «عراقی‌ها با نگرانی در انتظار نتایج انتخابات فرانسه هستند و حق هم به‌جانب آنهاست، زیرا شیراک به آنها قول داده است که درصورت پیروزی و درصورت احراز مقام نخست‌وزیری، اجازه بازسازی "مرکز آزمایش هسته‌ای تموز" را ـ که در ماه ژوئن 1981 به‌وسیله اسرائیلی‌ها بمباران گردید ـ به شرکت‌های فرانسوی بدهد. این مرکز با استفاده از تکنولوژی فرانسوی، نیروی برق هسته‌ای تولید می‌نماید، اما قادر به تولید مقدار کمی پلوتونیوم نیز می‌باشد. دولت فرانسه موفق شده تاکنون از دادن پاسخ به عراق دراین‌مورد طفره برود و هم‌زمان روابط خود را به‌ویژه درمورد تحویل اسلحه به بهترین وجهی با عراق حفظ نماید. شیراک، پیشاپیش، وعده و وعیدهایی دراین‌مورد داده و این امر طبیعی است، زیرا وی به دوستی با رهبران عراق وفادار مانده است. عراقی‌ها متقابلاً به دوستی او پاسخ می‌دهند.»<ref>اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، بررسی مطبوعات جهان، شماره 1000، 7/10/1364، ص6.</ref>
رادیو اسرائیل نیز دراین‌باره گفت: «پرزیدنت صدام حسین اخیراً گله کرده بود که پرزیدنت میتران رئیس‌جمهوری فرانسه، تاکنون حاضر نشده این کوره را از نو بسازد. کارشناسان نظامی می‌گویند اگر عراق با تأسیس کوره اتمی موفق به ساختن بمب هسته‌ای شود، در درجه اول اهالی ایران موردتهدید قرار خواهند گرفت.»<ref>مأخذ31، ص25، به نقل از رادیو اسرائیل، 14/9/1364.</ref>


درنهایت رحیم‌ صفوی، غلامعلی ‌رشید، عزیز جعفری، احمد ‌غلامپور و... برای دادن پیشنهادهای جدید و مخالفت با اجرای عملیات در منطقه فاو به نتیجه قطعی رسیدند و قرار شد در جلسه‌ای با فرمانده کل سپاه دراین‌باره به بحث بپردازند.<ref>سند شماره 0634/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: انتخاب منطقه عملیاتی فدک (فاو)، گزارش راوی قرارگاه خاتم، در عملیات والفجر8، داوود رنجبر، صص 92 ـ 91.</ref>
== گزارش - 648 ==
وزیر امور خارجه ایران به دعوت همتای سعودی‌اش، شنبه آینده عازم عربستان خواهد شد. امروز درپی اعلام این خبر، رسانه‌های خارجی به تفسیر این موضوع و بررسی رابطه این سفر با سفر هیئت سوری به ایران و نیز ارتباط آن با مواضع جدید شورای همکاری خلیج‌فارس پرداختند.  
روزنامه کیهان با اعلام خبر سفر دکتر ولایتی به عربستان به دعوت رسمی سعود الفیصل، نوشته است: «این دیدار در پاسخ دیدار سال گذشته وزیر خارجه عربستان از تهران انجام می‌گیرد.»
خبرگزاری رویتر دراین‌باره گزارش داد: «مقامات ایرانی به‌طور خصوصی گفته‌اند که هدف اصلی ولایتی از این دیدار تلاش در ترغیب عربستان سعودی جهت فاصله‌گرفتن از صدام حسین رئیس‌جمهوری عراق می‌باشد. عربستان سعودی یکی از حامیان مالی عمده عراق در جنگ پنج‏ساله‌اش با ایران بوده است. شرط اصلی ایران برای صلح، برکناری صدام از قدرت می‌باشد. مقامات آگاه می‌گویند اگر صدام حسین به طرق صلح‌آمیز از قدرت کنار نرود ایران که اخیراً نیروهای خود را در جبهه جنگ خلیج [فارس] تقویت کرده است، به‌منظور پایان‌دادن به جنگ دست به عملیات عمده‌ای خواهد زد.»<ref>مأخذ12، صص 24 و 25، تهران ـ خبرگزاری رویتر، 13/9/1364.</ref>
خبرگزاری یوگسلاوی نیز گزارش داد: ‌«مقامات ایرانی پس از نشست سران شش کشور عرب در عمان، در ارزیابی خود تاکنون بر این مدعا هستند که این شش کشور عرب موضع خصمانه خود نسبت به جمهوری اسلامی را تغییر داده‌اند. تهران مساعدت مالی و سیاسی دربار سعودی به بغداد را به‌عنوان مانع عمده در ایجاد روابط حسنه ایران‌ ـ‌ سعودی قلمداد می‌کند. مع‌هذا تبادل دیدار وزیران خارجه دو کشور به‌وضوح بیانگر تمایل طرفین به پرکردن این شکاف است که جنگ پنج‌ساله خلیج [فارس] میان آنها ایجاد کرده است.»<ref>مأخذ12، ص24، تهران ـ خبرگزاری یوگسلاوی، 13/9/1364.</ref>
رادیو اسرائیل نیز دراین‌باره گفت: «گزارش‌های قبلی حاکی‌از آن بود که نخست‌وزیر سوریه به درخواست عربستان سعودی به تهران رفته تا سران حکومت اسلامی را متقاعد سازد به جنگ با عراق پایان بخشند.»<ref>مأخذ14، ص8، رادیو اسرائیل، 13/9/1364.</ref>  


== 2 ==
== گزارش - 649 ==
[[رده:2]]
در ادامه بحث درباره طراحی عملیات در منطقه فاو، بعدازظهر امروز جلسه‌ای با حضور محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، و برادرانی که در جلسه صبح حضور داشتند. در قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران تشکیل شد. نخست رحیم صفوی شروع به صحبت کرد:
طارق عزیز معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه عراق، که روز گذشته به دعوت دولت انگلیس وارد لندن شده ‌است، امروز با مارگارت تاچر نخست‌وزیر انگلیس، گفت‌وگو کرد. روابط دوجانبه، صلح خاورمیانه، جنگ ایران و عراق، آزادی خطوط کشتیرانی در خلیج‌فارس و حمایت‌های سیاسی‌ ـ اقتصادی انگلیس از عراق از موضوعات موردتوجه در این سفر است.
به گزارش خبرگزاری کویت: «وزیر خارجه عراق که پس از یک توقف کوتاه در فرودگاه بلگراد و گفت‌وگو با مقامات رسمی یوگسلاوی وارد لندن شده ‌است، در یک جلسه بحث و مذاکره مجلس عوام انگلیس شرکت کرد و با تعدادی از نمایندگان عمده پارلمان گفت‌وگو کرد.» خبرگزاری کویت افزود: «بنا به اظهار منابع انگلیسی در مذاکرات عزیز و رهبران انگلیس مسائل عمده و متعددی ازقبیل روابط دوجانبه، جنگ ایران و عراق، آخرین تحولات منطقه به‌ویژه اوضاع لبنان و کوشش‌هایی که برای ازسرگیری پیشرفت تدریجی صلح در خاورمیانه صورت می‌گیرد مطرح خواهد شد. منابع انگلیسی همچنین گفتند که انتظار می‌رود عزیز به اصرار از دولت انگلیس و هم‌پیمانان غربی‌اش بخواهد تا فشارهای جدیدی را برای جلب موافقت ایران با پایان‌دادن به جنگ و یافتن یک راه‌حل صلح‌آمیز بر این کشور وارد آورند.»<ref>مأخذ27، ص24.</ref>
خبرگزاری فرانسه هم در گزارشی از این سفر آورده است: «... چندین نهاد مدافع حقوق بشر به سفر طارق عزیز به انگلستان اعتراض کردند و خانم اوهانا مک‌دونالد نماینده حزب کارگر انگلستان، ابراز عقیده کرد که مارگارت تاچر می‌بایست اختناق ملت عراق و اعدام‌های دسته‌جمعی و اعمال شکنجه علیه زندانیان را تقبیح می‌کرد.»<ref>مأخذ31، ص26، لندن ـ خبرگزاری فرانسه، 14/9/1364.</ref>
رادیو بی‌بی‌سی نیز به تفسیر این سفر پرداخت: «مذاکرات وزیر خارجه عراق با دولت بریتانیا درباره وضع کلی خاورمیانه، جنگ ایران و عراق و روابط عراق با بریتانیا خواهد بود. روابط عراق با بریتانیا درحال‌حاضر روی‌هم‌رفته خوب است. مثلاً تجارت بین دو کشور اخیراً‌ بازار گرمی به خودگرفته، دولت بریتانیا به میزان 575 میلیون لیره استرلینگ اعتبار دراختیار عراق نهاده و وزیر بازرگانی بریتانیا در هفته گذشته گفت که در سال آینده هنگامی‌که عراق از تمام آن پول استفاده کرده باشد، بریتانیا به‌احتمال‌زیاد مقادیر بیشتری دراختیارش خواهد نهاد. در سال گذشته، صادرات بریتانیا به عراق تقریباً 300 میلیون لیره ارزش داشت و امسال این مبلغ چهل درصد بالا رفته است. درعین‌حال، بریتانیا در سال گذشته به ارزش 90 میلیون لیره از عراق جنس وارد نمود، اما احتمالاً وزیر خارجه سر جفری‌هاو و نخست‌وزیر خانم تاچر، یک موضوع مورد اختلاف را هم با وزیر خارجه عراق مطرح خواهند نمود و آن سرنوشت دو نفر انگلیسی است که دولت عراق چند سال است به‌اتهامات رشوه‌پردازی و جاسوسی آنها را در زندان نگه‌داشته است. [...]
دولت بریتانیا همچنین در مذاکراتشان با طارق عزیز اظهار امیدواری خواهند کرد که جنگ ایران و عراق هرچه زودتر به پایان برسد. حملات اخیر عراق به جزیره خارک ایران و توسل ایران به توقیف کشتی‌هایی که فکر می‌کند برای عراق کالا حمل می‌کنند این نگرانی را ایجاد کرده که جنگ حتی پای کشورهای دیگری را هم به میان بکشاند. وزیر خارجه عراق نیز به‌احتمال‌زیاد شکایت خواهد کرد که دولت بریتانیا در سال گذشته اجازه داد یک کشتی مهمات‌رسانی و دو کشتی دیگر که توانایی حمل سرباز دارند به ایران تحویل داده شوند. جواب معمول دولت بریتانیا درمقابل این انتقاد آن است که گرچه می‌گذارد وسایلی مانند کامیون، تحویل نیروهای مسلح دو کشور داده شود، هرگز نمی‌گذاشته وسایل ساخت بریتانیا به دست آنها برسد که باعث شود جنگ بیش از این ادامه یابد و درنتیجه بریتانیا کاملاً در این جنگ بی‌طرف است. دولت بریتانیا درواقع بر این عقیده است که اگر همه دولت‌های دیگر این‌چنین روشی در پیش گیرند جنگ ایران و عراق زودتر پایان خواهد گرفت.»<ref>مأخذ14، صص 4 ـ 3، به نقل از رادیو بی‌بی‌سی، 13/9/1364.</ref>


برادران حاضر در این جلسه از ابتدای جنگ، در جنگ بوده‌اند و فلسفه وجودی‌شان در جنگ یک فلسفه محکم زیربنایی و عقیدتی است و براساس پایبندی به مقام ولایت آمدند در جنگ و با اعتقاد به اینکه این جنگ، جنگ بین حق و باطل است و جبهه حسینی‌ها علیه یزید‌ی‌هاست و اینکه هر زمانی هم که امام تکلیف کند، حاضر به ریختن خونشان به پای درخت ایمان و عقیده‌شان هستند... .
== گزارش - 650 ==


... برادران با یک دید واقع‌بینانه می‌خواهند روی مسئله جنگ فکر و کار کنند. ما دید واقع‌بینانه را از این نظر می‌گوییم که اگر به یک چیزهایی که می‌دانیم آماده نمی‌شود و در زمان لازم امکان فراهم‌شدن آن نیست توجه نکنیم، این یک دید غیرواقع‌بینانه است. من اساس تردید را عدم واقع‌بینی مسائل می‌دانم؛ اگر کسی واقع‌بینانه وارد یک صحنه و یک عملی بشود، در او هیچ تردیدی نیست.
ولیعهد اردن، ایران را مسئول جنگ دانست؛ رئیس مجلس تونس خواستار تلاش برای برقراری صلح عادلانه شد و رهبر حرکت توحید اسلامی لبنان، حکومت عراق را متجاوز خواند.
خبرگزاری فرانسه گزارش داد: حسن بن طلال ولیعهد اردن و همسرش که در سفری رسمی به سوئد رفته‌اند، امروز در کاخ سلطنتی هاگاه واقع در نزدیکی استکهلم گفت: اردن، تهران را مسئول این جنگ پنج‌ساله می‌داند. وی افزود: از شواهد امر برمی‌آید که ایران تمایلی به صلح ندارد.<ref>مأخذ31، ص2، استکهلم ـ خبرگزاری فرانسه، 14/9/1364.</ref>
محمود المسعدی رئیس مجلس امت تونس در گفت‌وگو با مجله الفبا چاپ بغداد، خواستار همبستگی اعراب شد. به گزارش خبرگزاری عراق: «وی ضمن هشدار درمورد خطرات ادامه جنگی که هرروز امت عربی را تضعیف می‌کند، افزود: عراق به‌دلیل مشغول‌شدن به دفع تجاوز از سرزمین‌های خود، از ایفای نقش مطلوب برای آزادی، وحدت و پیشرفت اعراب بازمانده است. وی با تأکید بر اینکه تلاش امت عربی و اسلامی باید صرف رسیدن به صلح عادلانه گردد، از سازمان‌ها و شخصیت‌های عربی و اسلامی خواست تا برای بستن درهای منطقه بر روی قدرت‌های فتنه‌انگیزی که از ادامه این جنگ سوءاستفاده می‌کنند با یکدیگر متحد شوند. وی گفت: اگر امت عربی تمام نیروهای خود را جمع کند می‌تواند در هر جنگی پیروز شود، زیرا این نیروها یک قدرت کامل و حساب‌شده در ابعاد سیاسی و اقتصادی را تشکیل می‌دهند.»<ref>مأخذ12، ص10، بغداد ـ خبرگزاری عراق، 13/9/1364.</ref>
از سوی دیگر، شیخ سعید شعبان رهبر"حرکت توحید اسلامی لبنان" در گفت‌وگو با خبرنگاران در پاکستان حکومت عراق را متجاوز اعلام کرد و افزود: کشورهای کمک‌دهنده به صدام مسئول ادامه جنگ هستند و درحقیقت منافع ابرقدرت‌ها را تأمین می‌کنند. وی با حمایت از مواضع ایران در جنگ، گفت: «ادامه جنگ ازسوی ایران قابل‌توجیه است، زیرا این کشور برای استقرار حق می‌جنگد.»<ref>مأخذ22، ص4.</ref>


ما از عملیات‌های رمضان تا والفجرها و حتی خیبر و بدر به این نتیجه قطعی رسیده‌ایم که با مقدورات و امکانات موجود نمی‌توانیم عملیات گسترده‌ای داشته باشیم. البته عملیات گسترده در توان جمهوری اسلامی هست ولی در توان سپاه پاسداران نیست. الآن هیچ‌کدام از شرایط اجرای عملیات حاصل نیست. شما از شرایط اجرای عملیات را "حفظ غافلگیری" اعلام کرده‌اید. خوب ما چشممان را ببندیم و بگوییم دشمن نفهمیده؟ این‌همه اقدامات مهندسی شده، این‌همه جاسوس‌های دشمن در منطقه‌ هست. شما گفته بودید که از شرایط اجرای عملیات این است که "ما 150 گردان نیرو" داشته باشیم. فرماندهان مناطق ما می‌گویند که این نیرو فراهم نمی‌شود. شورای عالی سپاه می‌گوید این نیرو حاصل نمی‌شود و از 76 هزار بسیجی که باید داشته باشیم الآن حدود 26 هزار نفر موجود داریم، یعنی یک‌سوم؛ این دوسوم نیروی دیگری که به‌صورت بسیجی باید بیاید، با این مسائلی که الآن هست و باتوجه‌به زمان و آموزش و... نمی‌آیند. ما می‌گوییم وقتی نیرو آمد 55 الی 60 روز وقت لازم است تا برای عملیات آماده بشوند.
== گزارش - 651 ==
مهندس میرحسین موسوی نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران، امروز در پایان جلسه هیئت دولت درباره مواضع کمیته حقوق بشر علیه ایران و دست‌های پنهان در این موضع‌گیری‌ها، سکوت این‌گونه سازمان‌ها دربرابر تحرکات و اقدامات قدرت‌های بزرگ و ابرقدرت‌ها و نیز اهدافی که در پشت این تحرکات وجود دارد، گفت: «موضع‌گیری‌های غیرمنصفانه سازمان‌های جهانی که داعیه دفاع از حقوق بشر و مردم را دارند، اما درحقیقت از فرقه‌های صهیونیستی و جاسوسی حمایت می‌کنند نمی‌توانند تأثیری در سیاست جمهوری اسلامی ایران داشته باشند و انقلاب هرگونه تحرکی که قصد براندازی نظام را داشته باشد سرکوب خواهد کرد.»
نخست‌وزیر در تشریح توطئه‌هایی که علیه کشورمان و با هدف بد جلوه‏دادن انقلاب اسلامی انجام می‌شود، به فعالیت کمیته حقوق بشر و سازمان عفو بین‌المللی اشاره کرد و با تأکید بر اینکه عناصری از صهیونیسم بین‌الملل در این سازمان‌ها دخالت دارند، گفت: اینها فعالیت‌های گسترده‌ای را در موقعیتی که ما در تدارک یک آمادگی عمومی بودیم و هفته وحدت در کشور ما برپا بود علیه ما تدارک دیدند.
نخست‌وزیر با بیان اینکه منابع خبری این سازمان‌ها منافقین، سلطنت‌طلب‌ها و تروریست‌های آدمکش هستند، خاطرنشان کرد که همه این‌ اقدامات برای اعمال فشار بر جمهوری اسلامی انجام می‌شود. آقای موسوی گفت درحالی‌که جنایات امریکا و فرانسه و سایر ابرقدرت‌ها در جهان نادیده گرفته می‌شود و حقوق مسلمانان جنوب فرانسه پایمال می‌شود و آزادی‌طلبان جهان زیر فشار چکمه‌های زورگویان له می‌شوند، چرا باید کشوری که علیه امریکا و امپریالیسم می‌جنگد موردتهاجم قرار گیرد. وی تأکید کرد روشن است این تعارض‌ها به‌دلیل سیاست‌های ضدنژادپرستانه، ضدصهیونیستی و ضدامپریالیستی انقلاب اسلامی می‌باشد و طبیعی است سیاست دولت براساس آرمان‌های بلند مردم و رهبری امام بر این اساس استوار باشد که به این داوری‌ها اهمیت ندهد. آقای موسوی اعلام کرد هرنوع تحرکی که قصد براندازی نظام را داشته باشد سرکوب خواهد شد و این سیاست دولت است و منافع جمهوری اسلامی تحت‌تأثیر چنین قضاوت‌هایی قرار نخواهد گرفت.
نخست‌وزیر با تأکید بر اینکه برای آشکار‌کردن ماهیت پلید دست‌هایی که پشت سر سازمان‌های بین‌المللی برای ضربه‌زدن به انقلاب حضور دارند باید کارهای گسترده‌ای انجام شود، گفت: «ما چیزی نداریم که از جهانیان مخفی کنیم و کوچک‌ترین نرمشی نشان نخواهیم داد و درعین‌حال وضع این سازمان‌ها را برای ملت‌های جهان‌ سوم و اسلامی روشن خواهیم کرد.» نخست‌وزیر افزود: «مهم است که برای جامعه یک میلیاردی مسلمانان روشن شود که چگونه این سازمان‌ها از یک فرقه صهیونیستی سیاسی ـ که در 150 سال اخیر مشغول دسیسه، توطئه و جاسوسی برای کشورهای بیگانه به‌ویژه انگلیس و اسرائیل بوده است ـ چگونه حمایت می‌شود و ما با هر نوع حرکتی ازاین‌قبیل مقابله خواهیم کرد.»
آقای موسوی دلیل طرح چنین مسائلی را یأس دشمنان انقلاب از شکست‌دادن جمهوری اسلامی درزمینه‌های اقتصادی و نظامی دانست و یادآور شد که هدف آنها ایجاد یک نوع بدبینی نسبت به انقلاب است تا از گسترش علاقه مستضعفان و مسلمانان به جمهوری اسلامی جلوگیری کنند.
نخست‌وزیر تلاش رسانه‌های جمعی و دستگاه‌های دولتی را برای روشن‌ساختن ماهیت مخالفان انقلاب، ضروری دانست و انحطاط مسائل اخلاقی در رهبری سازمان‌های مخالف انقلاب به‌ویژه منافقین و ترورهای کور آنان را تشریح کرد و متذکر شد که شناخت راه‌هایی که استکبار برای اعمال فشار به جمهوری اسلامی به‌ کار می‌برد می‌تواند سیاست‌های آنها را خنثی کند که دراین‌مورد باید افکار عمومی جهان موردخطاب قرار گیرند و جنایات امپریالیسم برای آنها افشا شود.<ref>مأخذ27.</ref>


می‌گوییم مهمات‌ در وضع بسیار بدی است، ما حدود یک‌چهارم، یک‌پنجم، مهمات لازم را داریم و این چیزی نیست که در یک‌ ماه یا دو ماه آینده دست ما برسد. آمار برخی از اقلام مهمات یک‌دهم و یک‌ششم تعداد لازم است. ما اگر بخواهیم اینها را نادیده بگیریم که همان عملیات بدر می‌شود. آن مقدار تجهیزات موردنیاز که برآورد شده برای عملیات، برخی تا شش ماه و یک سال دیگر قابل‌تهیه‌شدن نیست. ...
== گزارش - 652 ==
سفیر آلمان‌غربی در پایان مأموریت خود در جمهوری اسلامی ایران، صبح امروز در ملاقات با آقای هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، ضمن ابراز امیدواری برای گسترش روابط دو کشور، گفت: «پیروزی ایران در این جنگ نمی‌تواند برای غرب بد باشد.» آقای هاشمی نیز به وی گفت: «به‌ نظر ما هراس غربی‌ها از انقلاب اسلامی ایران بی‌مورد است. اگر آنها قبول داشته باشند که باید با جمهوری اسلامی ایران روابط صحیح و عادلانه داشته باشند، ما هیچ برخوردی با آنها نخواهیم داشت. شما در این مدت شاهد روابط جمهوری اسلامی ایران با آلمان بوده‌اید، ما در این روابط هیچ تهدیدی برای منافع مشروع شما نداشته‌ایم. طبعاً اگر دیگران هم درست عمل کنند، با ما روابط خوبی خواهند داشت.»<ref>مأخذ22، ص2.</ref>


برای این عملیات‌ها ما قرارگاه‌ها و لشکرهایمان هنوز هیچ شکلی نگرفته است.
== گزارش - 653 ==
دفتر رئیس مجلس شورای اسلامی امروز ادعای فرانسویان را درباره دعوت از هیئت فرانسوی برای دیدار از ایران تکذیب کرد. به گزارش خبرگزاری فرانسه از تهران: «دفتر حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس ایران در پاسخ به پرسش خبرگزاری فرانسه درمورد دیدار احتمالی یک گروه از نمایندگان فرانسوی از تهران، اظهار داشت: درحال‌حاضر، دعوت رسمی از اعضای پارلمان فرانسه به عمل نیامده است. در همین حال، دفتر نخست‌وزیر ایران که روز دوشنبه دعوت از اعضای پارلمان فرانسه را با ذکر این نکته که هیچ دلیلی برای آمدنشان وجود ندارد، تکذیب کرده بود، روز چهارشنبه به خبرگزاری فرانسه اظهار داشت که دراین‌رابطه تغییر موضع نداده است.»<ref>مأخذ12، ص16، تهران ـ خبرگزاری فرانسه، 13/9/1364.</ref>


مسئله‌مان الآن عملیات گسترده آینده است؛ بیشتر فرماندهان از آقای مرتضی قربانی و احمد کاظمی تا دیگر برادران به ما اعتراض می‌کنند که اینجا نمی‌توانیم عمل کنیم.
== گزارش - 654 ==


از شرایط دیگر برای عملیات این بود که در جزیره مینو تک پشتیبانی انجام بگیرد که 50 درصد موفقیت در این است؛ این شرط هم آماده نیست.
علی‌محمد بشارتی معاون وزیر امور خارجه ایران، در ادامه سفر به کشورهای افریقایی، امروز وارد تانزانیا شد و با وزیر و قائم‌مقام وزارت خارجه این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد. وزیر خارجه تانزانیا با تحسین انقلاب اسلامی گفت: «انقلابی که در ایران به وقوع پیوسته، یک حرکت اجتماعی است و درحالی‌که بر این مردم یک جنگ تحمیل شده، درعین‌حال آنها برای توسعه اجتماعی خود تلاش می‌کنند.» آقای بشارتی نیز ضمن تجلیل از نقش ارزنده آقای نایرره در مبارزات مردم جنوب افریقا علیه استعمار و بالأخص نژادپرستی در جنوب افریقا، به تشریح دستاوردهای انقلاب اسلامی پرداخت.<ref>مأخذ22، ص3.</ref>
رادیو اسرائیل در گزارشی درباره این سفر گفت: «آقای بشارتی حامل پیامی از حجت‌الاسلام خامنه‌ای برای رئیس‌جمهوری تانزانیا می‌باشد. تانزانیا بابت خرید نفت مبالغ کلانی به ایران بدهکار است و به ‌همین جهت مقامات ایرانی به نفتکش 65 هزار تنی که به بندر دارالسلام رسیده دستور دادند تا اطلاع ثانوی از تخلیه نفت خودداری کند. ایران خواستار آن است که تانزانیا حداقل 10 درصد از بدهی خود را مستهلک سازد و بهای این محموله 65 هزار تنی را نیز نقداً بپردازد.»<ref>مأخذ31، ص17، رادیو اسرائیل، 14/9/1364.</ref>
 
== گزارش - 655 ==
 
به‌دلیل بروز اختلاف میان عراق با عربستان و کویت، صدور نفت عراق از بندر ینبع متوقف شد.
واحد مرکزی خبر به نقل از نشریه العالم چاپ لندن، گزارش داد: «گزارش‌های سیاسی مخابره‌شده به لندن حاکی است اختلاف عمده میان عربستان و کویت با رژیم عراق، بر سر عایدات ناشی از فروش نفت منطقه بی‌طرف که بین سه کشور مذکور واقع شده است، می‌باشد. به نوشته العالم، کشورهای عربستان و کویت در اعتراض به صدور نفت این منطقه که عایدات ناشی از فروش آن تماماً به رژیم عراق تعلق می‌گرفت، بندر ینبع را به روی صادرات نفتی عراق مسدود کردند. العالم افزوده است: سفر ناگهانی وزیر نفت رژیم عراق به عربستان سعودی و دیدارش با وزیر نفت عربستان سعودی، در همین رابطه صورت گرفته است.
به نوشته العالم: «سفر وزیر نفت عراق و تلاش مقامات این کشور کلاً بی‌نتیجه بوده و صدور نفت عراق از دریای سرخ همچنان متوقف مانده است. به عقیده ناظران سیاسی، نظر به اینکه فروش نفت تنها منبع تأمین ارز رژیم عراق می‌باشد، انتظار می‌رود توقف صدور نفت نرخ تورم را در این کشور که درحال‌حاضر نیز رقم بالایی است، افزایش دهد.»<ref>مأخذ25، ص20.</ref>
 
== گزارش - 656 ==
 
وام‌های دریافتی عراق از منابع خارجی به 55 میلیارد دلار رسید. خبرگزاری جمهوری اسلامی از الجزایر گزارش داد: «مجله نفت و گاز عرب ـ که ازسوی مرکز عرب برای پژوهش‌های نفتی منتشر می‌شود ـ‌ در آخرین شماره خود به نقل از اکونومیست انتلیجنس یونیت اعلام کرده است: وام‌های خارجی عراق در پایان سال 1984 به رقم 55 میلیارد دلار بالغ شده است. برپایه این گزارش، وام‌های خارجی عراق در سال 1980 مبلغ 5/2 میلیارد دلار، در سال 1983 مبلغ 4/26 میلیارد دلار و در سال 1984 تا رقم 55 میلیارد دلار افزایش یافت. این مجله افزوده است: بانک رافدین عراق اخیراً بانک بین‌المللی خلیج را مأمور کرده تا مبلغ 500 میلیون دلار از بانک‌های بین‌المللی برای عراق وام بگیرد.»<ref>مأخذ24، ص24.</ref>
 
== گزارش - 657 ==
 
رادیو بی‌بی‌سی نتیجه سفر نخست‌وزیر سوریه به ایران را توافق‌های مهم درباره مسائل سیاسی اعلام کرد و روزنامه البیان هدف این سفر را پایان‌دادن به جنگ عراق با ایران دانست.
رادیو بی‌بی‌سی با اشاره به بیانیه مشترک ایران و سوریه گفت: «یکی از نکات مهمی که در این بیانیه مشترک به چشم می‌خورد تأکید بر ادامه جنگ با عراق است. در این بیانیه دولت‌های ایران و سوریه حمایتشان را از تلاش‌های مردم عراق علیه آنچه که رژیم فاشیستی حاکم بر عراق توصیف شده اعلام کرده‌اند بدون آنکه اشاره‌ای به چگونگی رژیم آینده این کشور کرده‌ باشند.»
این رادیو درباره توافق ایران و سوریه بر سر تحولات لبنان گفت: «چنین به نظر می‌رسد که سوریه توانسته است درمورد مسئله لبنان به توافق مهمی دست یابد، زیرا برای اولین‌بار جمهوری اسلامی رسماً و علناً کلیه اقدامات سوریه را به‌منظور حفظ و برقراری صلح در میان آنچه که فرزندان ملت لبنان توصیف شده و همچنین ایجاد وحدت در این کشور موردتأیید قرار داده است.»
رادیو بی‌بی‌سی در پایان چنین نتیجه‌گیری می‌کند: «باتوجه‌به توافق‌های مهم دو کشور بر سر مسائل سیاسی، ظاهراً اختلاف‌نظرهای دو دولت ایران و سوریه بر سر مسائل اقتصادی و مالی در درجه دوم اهمیت قرار گرفته است. به گفته صاحب‌نظران، بعد از توافق دو کشور بر سر مسائل عمده سیاسی، برخورد دولت ایران درقبال آشکار‌شدن اختلاف‌نظرهای طرفین بر سر مسائل اقتصادی بسیار مسالمت‌آمیز بوده است و ایران دراین‌مورد مشکل سوریه را که ناشی از عدم توانایی این کشور در پرداخت بدهی‌هایش به ارزهای معتبر است درک کرده است.»<ref>مأخذ14، صص 6 ـ 5، رادیو بی‌بی‌سی، 13/9/1364.</ref>
اما به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریات منطقه تفسیر دیگری از این ‌رویداد منتشر کردند: «روزنامه البیان چاپ امارات به نقل از منابع موثق خود نوشت: هدف از دیدار نخست‌وزیر سوریه از تهران میانجیگری میان ایران و عراق جهت پایان‌دادن به جنگ بوده است. به گزارش البیان، این اقدام تازه سوریه به درخواست کشورهای عربی ـ که توسط دولت اردن به مقامات سوری ابلاغ شده است ـ صورت گرفت. منابع مذکور بر این عقیده‌اند که این تصمیم با موافقت قبلی بغداد اتخاذ شده، زیرا این کشور بارها آمادگی خود را جهت حل مناقشات موجود به‌گونه‌ای عادلانه اعلام کرده است.
به گفته این منابع، هدف از به‌تأخیرافتادن دیدار نخست‌وزیر سوریه از امان و موکول‌شدن آن به بعد از بازگشت وی از تهران، این بوده‌ است که وی پس از سفر به اردن مقامات آن کشور را در جریان آخرین نتایج دیدار خود از تهران قرار دهد تا اردن نیز این مطلب را به اطلاع مقامات عراقی برساند. منابع مذکور خاطرنشان کرده‌اند که این اقدام سوریه باب تازه‌ای را در روابط دمشق و بغداد خواهد گشود و دراصل، موفقیت بزرگی برای کمیته آشتی جامعه عرب به ریاست ولیعهد عربستان سعودی محسوب خواهد شد.»
 
== گزارش - 658 ==
 
یکی از اعضای شورای روابط خارجی امریکا در بررسی اوضاع خاورمیانه و روابط سوریه با ایران، اردن، عراق، عربستان، لبنان و شوروی، هشدار داده است که امریکا نباید سیاست نادیده‌گرفتن حافظ اسد را در دیپلماسی خاورمیانه ادامه دهد، چون ادامه این سیاست می‌تواند به فاجعه بینجامد.
به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه نیویورک‌ تایمز در مقاله‌ای با عنوان"دیپلماسی خاورمیانه نمی‌تواند اسد را نادیده بگیرد" به قلم دنیس مولین از اعضای "شورای روابط خارجی" (از مؤسسات بانفوذ در تعیین سیاست خارجی امریکا)، دلایل ناگزیربودن سوریه به پذیرش دوستی با اردن را برای شرکت در مذاکرات صلح با اسرائیل چنین برشمرده است: «اول آنکه اسد نگران این است که از کنفرانس صلح کنار گذاشته شود. وی می‌خواهد اطمینان یابد که موضوع تپه‌های جولان در دستور کار کنفرانس صلح قرار داشته باشد. همچنین اسد نگران احتمال برقراری مجدد روابط دیپلماتیک شوروی با اسرائیل می‌باشد که درآن‌‌صورت وی احساس می‌نماید شوروی وی را درمقابل اسرائیل تنها خواهد گذاشت. دومین دلیل، همسانی اسد و حسین در تنفر طبیعی و ناسازگاری با عرفات ذکر شده است. [مولین] دلیل سوم را نیاز سوریه به استراتژی جدیدی در مقابله با وقایع خلیج‌فارس برشمرده و می‌نویسد: دشمن بعثی عمده اسد (صدام) آن‌چنانکه اسد امید داشت به‌وسیله جنگ ایران و عراق نابود نشده است. درواقع، عراقی‌ها این اواخر اوضاعشان بهتر نیز شده است و جت‌های آنها جریان صدور نفت ایران از جزیره خارک را قطع نموده‌اند، لذا اسد را از میلیون‌ها دلار کمک نفتی ایران محروم ساخته‌اند. درنتیجه اسد به کمک‌های اقتصادی جدیدی ازجانب عربستان سعودی نیازمند می‌باشد. درعوض، اینک سوریه موافقت نموده که موضع معتدل‌تری را در حمایت خود از تهران اتخاذ نماید و همچنین به شاه حسین اجازه دهد تا زمینه‌های تشکیل یک کنفرانس بین‌المللی را فراهم سازد. چهارم آنکه آقای اسد به‌صورت روبه‏ازدیادی از رشد قدرت جنبش شیعیان در لبنان نگران می‌باشد. ربودن دیپلمات‌های روسی در بیروت به‌صورت ناگواری زنگ خطر را برای دمشق به‌ صدا در‌آورد و منابع تسلیحاتی این کشور از شوروی را موردتهدید قرار داد.
دنیس مولین ـ که از نویسندگان نشریه هفتگی اخبار امریکا و گزارشات جهان می‌باشد ـ در ادامه می‌نویسد: برای سوریه سودمند خواهد بود که تشکیل یک کنفرانس بین‌المللی که به مسئله فلسطینی‌ها نیز رسیدگی کند را تشویق نماید و نگذارد که اردن خود به‌تنهایی وارد مذاکرات صلح با اسرائیل شود. نویسنده در پایان هشدار می‌دهد که امریکا نباید سیاست نادیده‌گرفتن اسد در دیپلماسی خاورمیانه را ادامه دهد که این امر می‌تواند منجر به فاجعه شود.»<ref>مأخذ31، صص 17 و 19، واشنگتن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 14/9/1364.</ref>
 
== گزارش - 659 ==
 
تری ‌ویت فرستاده ویژه کلیسای کانتربری انگلیس در ادامه تلاش برای آزادی گروگان‌‌های امریکایی در لبنان، قصد سفر به کویت و سوریه را داشت که با مخالفت این دو کشور روبه‌رو شد.
یونایتدپرس گزارش داد: «انتظار می‌رود تری ‌ویت که اظهار تمایل کرده بود پیرامون مأموریت خود با مقام‌های کویت به مذاکره بنشیند، هفته آینده پس از مشورت‌هایی که در امریکا و سازمان ملل با مقام‌های امریکایی انجام می‌دهد، به بیروت باز ‌گردد. رادیو صدای مسیحیان لبنان به نقل از منابع دیپلماتیک گفت: ویت خواستار سفر به کویت برای بحث درباره سرنوشت گروگان‌های امریکایی بود، لکن مقام‌های کویتی به وی گفته‌اند نمی‌توانند به او ویزا بدهند و نمی‌خواهند وی به کویت سفر کند؛ چه، این سفر به‌عنوان نشانه‌ای از تسلیم‌شدن دربرابر خواسته‌های ربایندگان گروگان‌های امریکایی تلقی خواهد شد.
کویت بارها اعلام کرده است در هیچ‌گونه تلاشی برای تأمین آزادی گروگان‌های امریکایی شرکت نخواهد کرد و ارتباطی را بین آزادی آنان و سرنوشت 17 زندانی محبوس در کویت که به‌جرم بمب‌گذاری علیه اهداف امریکایی و فرانسوی در دسامبر 1983 بازداشت شده‌اند، نمی‌پذیرد. رادیو صدای لبنان افزود: سوریه نیز نمی‌خواهد با ویت ملاقات کند، لکن دلایل امتناع سوریه دراین‌مورد ذکر نشده است.»<ref>مأخذ22، ص20.</ref>
 
== گزارش - 660 ==
جوانان مسلمان فلسطینی با ابداع شیوه‌های نو در مبارزه، حکومت اشغالگر قدس را به هراس افکنده‌اند. این روش مبارزه رودررو، همگانی و همیشگی است و جوانان فلسطینی با کمترین امکانات ممکن به آن دست می‌زنند.
به‌گزارش خبرگزاری رویتر از بیت‌المقدس: «سردبیر روزنامه الفجر چاپ بیت‌المقدس، گفت: احساس می‌شود جوانان فلسطینی از تاکتیک‌ جنگی شیعیان لبنانی در بیروت ـ که به واردآوردن تلفات سنگین به ارتش اسرائیل و سرانجام خروج آنان منجر شد ـ الهام گرفته‌اند. به گزارش رویتر، این جوانان در حملات خود از اسلحه‌های سرد، تفنگ‌های غنیمتی یا نارنجک دستی استفاده می‌کنند. مقامات صهیونیستی ازجمله ژنرال امنون شاهاک فرمانده مرکزی ارتش اسرائیل، معتقدند درمقابل این عملیات ـ که ریشه‌های اعتقادی دارد ـ هیچ راه‌حلی جز افزایش فشار و گسترش تدابیر امنیتی وجود ندارد. در همین زمینه، اسحق رابین وزیر جنگ رژیم صهیونیستی، معتقد به اعمال سیاست مشت آهنین است. وی می‌گوید که خانه شهروندان مظنون باید منفجر شود و فلسطینی‌های ناراضی باید از کشور اخراج شوند. امنون شاهاک جلاد فلسطینیان، ازجمله راه‌های مبارزه با جوانان مسلمان فلسطین را تشدید شکنجه بلافاصله پس از دستگیری مبارزان می‌داند و می‌گوید مجازات برای آنکه مؤثر باشد باید سریع اعمال شود.
مقامات اسرائیلی برای شیوه جدید عملیات فلسطینی‌ها اهمیت به‌مراتب بیشتری نسبت به بمب‌گذاری‌ها ـ که ممکن است تلفات بیشتری داشته باشند ـ قائل هستند و به‌شدت از آن نگران‌اند، زیرا این شیوه مبارزه اولاً رودرروست، ثانیاً عوامل آن از بین نسل جوان و نوجوان برخاسته‌اند. نویسنده روزنامه هاآرتص عقیده دارد این حملات در مقایسه با بمب‌گذاری‌ها تلفات کمتری دارد، اما از آنجا که امکان حمله‌ همه‌وقت و همه‌جا وجود دارد، آسایش را از اسرائیلی‌ها گرفته است.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 13/9/1364، ص3، خبرگزاری رویتر.</ref>
 
 
 
 
 
== پاورقی‌ها ==
<references group="پاورقی"/>
== <big>منابع و مآخذ روزشمار 1364/09/13 </big> ==


حاصل‌نشدن این شرایط، برابر است با شکست و این شکست هم دیگر شکست بدر و خیبر نیست، شکستی است که هم فرماندهان ما روحیه‌شان خرد و شکسته می‌شود و هم نسبت به رده‌های بالاتر اصلاً بی‌اعتقاد می‌شوند. الآن بسیجی‌های کاظمی [لشکر8 نجف] به فرمانده‌شان ایرادی ندارند، به مسئولین جنگ و مملکت اعتراض دارند. می‌گویند اینها چه مسئولینی هستندکه نمی‌آیند ببینند چه شده؟ در عملیات قادر چه گذشته؟ یعنی یک اعتراض عمومی را خواهیم داشت، الآن فرمانده لشکرها به قرارگاه‌ها بی‌اعتمادند، این بی‌اعتمادی اوج می‌گیرد.[[پرونده:Rahim-safavi-1.jpg|بندانگشتی|رحيم صفوي فرمانده نيروي زميني سپاه، اجراي عمليات محدود در سال 1364 و آمادگي براي عمليات گسترده در سال 1365 را پيشنهاد مي‌كند.]]رحیم صفوی در ادامه، پیشنهاد خود و دیگر مسئولان نیروی زمینی سپاه را چنین مطرح می‌کند:


«با این نیرو‌هایی که دارند می‌آیند، تا اوایل سال آینده 10 الی 15 عملیات محدود و موفق انجام بدهیم و هم‌زمان با این عملیات‌ها، خودمان را آماده کنیم و برای اوایل سال آینده در منطقه شمال‌غرب بجنگیم و هم‌زمان با آنها منطقه فدک و منطقه حیدر و حتی منطقه بالاتر را یعنی شمال منطقه عملیات بدر را آماده کنیم. یعنی تمام کارهایش آماده بشود و در این سه منطقه بعد از عملیات‌های شمال‌غرب عملیات کنیم. عملیات‌های شمال‌غرب را با نیرویی به‌اندازه 60 تا 70 گردان عمل کنیم، ولی عملیات‌های جنوب را که ارزش و اهمیتش کاملاً روشن است احتیاج به غافلگیری، آماده‌کردن منطقه و آمادگی تجهیزات، وسایل و امکانات دارد، آماده بشوند تا عملیات را جلو ببریم. ما شرایط خودمان را با [عملیات‌های] خیبر و بدر بسنجیم، اگر موفقیتی نمی‌بینیم دست به عملی نزنیم که باعث ناراحتی بشود. برویم محکم به مسئولین بگوییم ما عملیات‌های محدود را ادامه می‌دهیم تا چندین ماه دیگر، بعد هم در شمال‌غرب می‌جنگیم و بعد از آن در جنوب.»<ref>همان، صص 94 ـ 92.</ref>[[پرونده:Mohsen-rezaii-1.jpg|بندانگشتی|فرمانده كل سپاه محسن رضايي، در جلسه قرارگاه مركزي سپاه با اشاره به اهميت اجراي عمليات آتي (فاو)، اين جلسه را تلخ‌ترين جلسه در طول دوران فرماندهي‌اش ناميد.]]پس از سخنان رحیم صفوی، محسن رضایی درحالی‌که ناراحتی در چهره‌اش نمایان بود، پس از چند دقیقه تأمل شروع به صحبت کرد که بخش‌هایی از آن چنین است: «متأسفانه این جلسه برای ما تلخ‌ترین جلسه‌ای است که در تاریخ عمر جنگ دارم. تازه می‌فهمم که عمق ترمزی که الآن در آن پایین و عمق سدی که در بالای ما ایجاد شده، از پایین داریم ترمز می‌کنیم و از بالا یک سدی شده هم آن سد و هم ترمز شما، درست آن بن‌بستی که در جنگ پیدا شده، الآن پیدا کرده است. شما در بدر آمدید گفتید که بیاییم عملیات شماره 2 را، اول انجام بدهیم، گفتیم برادران این حرف را نزنید اگر یک ماه به شما فرصت دادیم، رفتید روی عملیات شماره 2 کار کردید، شاید وسط کار دوباره گفتید که نباید انجام بدهیم... چقدر استدلال شما یا برادرمان رشید آوردید که چرا نباید عملیات شماره 2 را انجام بدهیم؟... الآن تنها راه ما "فاو" است، فاو مهم است. حالا می‌گوییم فاو، اول می‌گویید القرنه بعد از القرنه می‌آیید می‌گویید نخیر، شمال‌غرب. خدا وکیلی همه‌تان می‌توانید بزنید روی قرآن که اگر یک ‌ماه دیگر رفتید روی شمال‌غرب فکر کردید، دوباره نیایید بگویید که نمی‌شود و... زمان دارد می‌گذرد و این دو ضعف که ضعف اساسی است و مبنای ترمز را تشکیل داده از پایین داریم ترمز می‌کنیم، از بالا هم که سد راه رشد توان رزمی و رشد قوه رزمی پیدا شده، حالا این وسط چه باید کرد؟ ما باید بفهمیم می‌خواهیم بجنگیم ولو با 2 نفر، حتی با یک‌گروهان می‌شود جنگید و می‌شود از دشمن تلفات گرفت. با 2 نفر هم می‌شود جنگید. ضعف سومی که هست این است که شما می‌گویید که توان جمهوری اسلامی می‌رسد، توان جمهوری اسلامی می‌رسد یعنی ضعف سوم. این ترمز و آن سد، جنگ را به بن‌بست رساندند، کی می‌گوید توان جمهوری اسلامی می‌رسد جمهوری اسلامی معجونی است از دستاورد انقلاب و رژیم سابق که دست ما مانده، شما صحبت از یک توان بالقوه‌ای می‌کنید که می‌گویید ما می‌توانیم این را به فعل در بیاوریم... مگر توان یک چیز ساده‌ای است، فهم توان پنج سال وقت می‌خواهد شما تا پنج سال دیگر نمی‌توانید بفهمانید. الآن 100 تا کمپرسی در جنگ می‌خواهید. همین الآن اگر بگویید 100 تا کمپرسی، می‌گویند ببینید اینها بهانه آوردند که می‌خواهند نجنگند که 100 کمپرسی را گفتند. چه کسی این را می‌گوید، جز افراد بالای شما این را می‌گویند، چرا؟ با شما لج دارند؟ اینها غیرانقلابی‌اند؟ نه، طبیعی است، ما هم به‌جای آنها بودیم همین حرف را می‌زدیم، برای اینکه در جنگ نیستند ما چه انتظاری داریم؟ چهار سال است خواستیم اینها را در جنگ بیاوریم، اما ورود ناقص اینها در جنگ کار را بدتر کرد. پس این توانی که از جمهوری اسلامی می‌گویید، شما خودتان را دارید بازی می‌دهید، یک ذهنیتی را درست می‌کنید که عذاب وجدانتان را حل کنید بعد آن را می‌گویید نه ما اگر این حرف را می‌زنیم خوب دلیل داریم. می‌گویید توان جمهوری اسلامی باید بیاید جلو، کدام توان؟ کدام کار؟ پس این هم ضعف سوم شما. جمهوری اسلامی یعنی در کل دولت 100 نفر آدم، تازه این 100 نفر که حزب‌اللهی و انقلابی هستند نمی‌دانند جنگ چیست چهار سال و پنج سال دیگر می‌فهمند. باوجوداین باید پیش برویم، پس این توان که می‌گویید، این است. من یک‌مرتبه نسبت به برخورد شما غافلگیر شدم، فکر نمی‌کردم، حالا بعد فکر می‌کنم که چه ضعف‌های دیگری ما داریم باید این ضعف‌ها را در‌آوریم و آنها را حل کنیم. ...» سخنان رحیم صفوی و محسن رضایی در این جلسه آغازی بود برای ادامه بحث: رحیم صفوی: ما می‌گوییم با این توان، نه می‌شود در القرنه بجنگیم و نه در فاو. حال شما هی می‌خواهید فشار بیاورید... اگر شما می‌فرمایید که متناسب با توانمان منطقه تعیین کنیم، الآن این منطقه تناسبی با توانمان ندارد، اگر برویم شکست می‌خوریم. سپاه با این توان قادر به اجرای عملیات گسترده نیست، باید توان بالاتری به دست بیاورد تا بتواند بجنگد. محسن رضایی: این کلی است، این را چه کسی از شما قبول می‌کند؟ شما با استدلال ثابت کنید که اینجا چند گردان می‌خواهد و چند گردان تابه‌حال رسیده. این بحث‌های نارس شما، کار شما را سد کرده و وقتی که این کار سد بشود معلوم است که نمی‌توانید آماده بشوید». در ادامه جلسه یکی دیگر از مسئولان نیروی زمینی سپاه، وارد بحث می‌شود. غلامعلی رشید: ما این‌را به‌وضوح می‌بینیم که اگر 50، 60 گردان نیروی بسیجی بدون امکانات و تجهیزات لازم فراهم شود، دستور عملیات صادر می‌شود؛ چشم‌پوشی می‌شود از غافلگیری؛ چشم‌پوشی می‌شود از برآورد مهمات و... ما می‌گوییم ما یک تاجر ورشکسته هستیم، نمی‌توانیم یک معامله بزرگ انجام دهیم. این خیالی است که ما قبلاً می‌کردیم. ما در فتح‌المبین یک تاجر خوب بودیم، می‌توانستیم معامله کنیم. الآن دیگر قادر نیستیم آن معامله بزرگ را بکنیم. ما می‌گوییم با یک‌ نفر هم می‌شود جنگید، اما یک‌ نفر وقتی بجنگد، سه نفر عراقی را بکشد و خودش هم شهید بشود، این پیروزی است، اما مجموعه عملیات‌های بدر و خیبر می‌شود شکست؛ پیروزی نیست. قضیه عاشورا پیروزی است، 72 نفر بودند به 30 هزار نفر. می‌شود جنگید، اما تا یک‌ ماه دیگر این 50، 60 گردان می‌شود قوی‌ترین عامل فشار. رضایی: صحیح است که شما می‌خواهید از من اعتراف بگیرید که اگر همه توان فراهم نشد نجنگید؟ کجای مردانگی این‌طور است؟ غلامعلی رشید: ما نسبت به فرماندهی خودمان اعتمادمان کم نشده، تردید نداریم. ما عقل شما و علم و تدبیر شما را عالی‌ترین تدبیر برای خودمان می‌شناسیم. ما بی‌اعتمادیم به اینکه امکانات نمی‌رسد، این تردید در بچه‌ها به وجود می‌آورد. یکی از علت تردیدها این است که بی‌اعتمادند به امکانات، بی‌اعتمادند به این نیرویی که باید فراهم شود، ... و دیدند هم این فراهم نشده و نیرو می‌آید پای‌کار و بعد می‌گویند عمل کنید و عمل هم کردند. ما می‌گوییم جلوگیری کنیم از این‌کار. ما اگر هم یک مقدار پارسال منطقه 2 را پیشنهاد می‌دادیم، می‌دیدیم که آن‌موقع پذیرای این نیست که بگوییم عملیات گسترده، در جنوب نمی‌توانیم انجام دهیم. ولی الآن به این نتیجه رسیدیم که واقعیات را ببینیم. در این جنوب هدف‌های بسیار ارزشمندی هست که زیر زبان همه مزه می‌کند. تا گفتیم فاو، گفتند: به‌به، چه چیز خوبی است و... اینجا هدف‌هایش ارزشمند است و امکانات و نیرو می‌خواهد و ما سه سال است که در اینجا تلاش می‌کنیم، نتوانستیم یک گام قوی برداریم، ما به‌عنوان یک پیشنهاد می‌گوییم که: تا پایان سال عملیات محدود انجام دهیم، 15تا عملیات محدود انجام می‌دهیم، بعد برویم شمال‌غرب؛ آنجا می‌شود با 50، 60 گردان جنگ کرد، بعد به جنوب برگردیم. در این فاصله کار مهندسی بکنیم که بشود غافلگیری را رعایت کرد. الآن تمام یگان‌های ما در سرزمین جنوب هستند. غافلگیری از بین رفته است، دیگر معنی و مفهوم ندارد. کار مهندسی که ما می‌کنیم فردایش می‌خواهیم عمل کنیم. شما کار مهندسی جزیره آبادان را انجام دهید و یک ‌سال بعد عملیات کنید. این معنای دیگری پیدا می‌کند. غافلگیری، آب حیات ماست.


<references />
<references />
</div>
{{#css:/bootstrap.css}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۱۰

روزشمار جنگ سال 1364
1364.09.13
نام‌های دیگر سیزده آذر
تاریخ شمسی 1364.09.13
تاریخ میلادی 4 دسامبر 1985
تاریخ قمری 21 ربیع‌الاول 1406





گزارش - 637

در جلسه امروز قرارگاه نیروی زمینی سپاه پاسداران که با حضور فرمانده نیروی زمینی سپاه، مسئول ستاد قرارگاه خاتم‌الانبیای سپاه و مسئولان قرارگاه کربلا برگزار شد، * درباره سازمان رزم، مأموریت یگان‌ها و طرح مانور قرارگاه کربلا، تک پشتیبانی و سرپل‌گیری، جاده‌سازی و عقبه‌سازی، وضعیت شهر فاو و... بحث و گفت‌وگو شد. در این جلسه بحث درباره این موضوعات به نتیجه قطعی نرسید، اما بسیاری از ابهامات مطرح و مشخص شد که برای دستیابی به طرح مانور قطعی نیاز به تفکر، تلاش و اطلاعات بیشتری است. راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در گزارش خود درباره تلاش‌هایی که تا این زمان برای تعیین مأموریت یگان‌های زیر امر قرارگاه کربلا انجام شده، نوشته است: «در مدتی که طراحی عملیات والفجر8 انجام می‌گرفت، خط حد و طرح مانور یگان‌ها به‌طور مکرر دستخوش تغییرات می‌شد. ازجمله عوامل مؤثر در این تغییرات: کیفیت و توان کمی یگان‌ها؛ توانایی فرماندهان یگان‌ها؛ موقعیت و وضعیت زمین منطقه عملیات؛ اقدامات احتمالی دشمن؛ طرح‌های جانبی؛ طرح‌های فریب و... بود.» در ادامه این گزارش آمده است: «فرماندهی قرارگاه کربلا پس از بررسی‌های طولانی، سرانجام روز 12 آذر 1364 سازماندهی یگان‌های تحت‌امر را چنین اعلام کرد: - یگان‌های خط‌شکن از پایین به بالا (از جنوب به‌سمت شمال) به‌ترتیب: لشکر7 ولی‌عصر(عج)، لشکر25 کربلا، لشکر31 عاشورا، لشکر‌8 نجف. - یگان‌های دنبال پشتیبان از پایین به بالا به‌ترتیب: ‌لشکر5 نصر، لشکر21 امام رضا(ع)، لشکر27 محمد رسول‌الله(ص)، لشکر14 امام حسین(ع). - یگان‌هایی که مأموریت گرفتن سرپل را به ‌عهده دارند، از پایین به‌سمت بالا: لشکر17 علی‌‌بن‌ابی‌طالب(ع)، تیپ44 قمربنی‌هاشم(ع). - یگان‌هایی که دنبال پشتیبان یگان‌های سرپل هستند، از پایین به بالا: تیپ10 سیدالشهدا(ع)، تیپ‌32 انصارالحسین(ع).[۱] درپی اعلام این سازماندهی، این موضوع در جلسه امروز قرارگاه نیروی زمینی سپاه موردبحث قرار گرفت. فرمانده قرارگاه کربلا دراین‌باره گفت: خط حدی که مشخص ‌شده، براساس خط حد ابلاغی قرارگاه خاتم است. در این سازماندهی، در محورهایی که نیاز به نیروی زرهی دارد، یگان‌هایی مثل لشکر‌14 امام حسین(ع) و لشکر‌27 محمد رسول‌الله(ص) را گذاشتیم که در مرحله دوم و بعد از اینکه یگان‌های خط‌شکن خط اول را شکستند، یگان‌هایی که واحد زرهی دارند وارد عمل شده، پیشروی را ادامه دهند. عباس محتاج افزود: یگان‌های دنبال پشتیبان که بعد از یگان‌های خط‌شکن وارد عمل می‌شوند، در مرحله اول نقش نیروی احتیاط یگان‌های خط‌شکن را دارند. همچنین وقتی یگان‌های مرحله دوم وارد عمل شدند، یگان‌های مرحله اول، نقش نیروی احتیاط را ایفا می‌کنند. رحیم صفوی در بحث سازماندهی و تعیین مأموریت یگان‌ها تأکید می‌کند که: «مانورهای حساس و محورهای مهم را به لشکرهایی که تردید و مشکل دارند، * نباید بسپاریم؛ مثلاً لشکر8 نجف و لشکر‌14 امام حسین(ع) را که تردید دارند در مرحله اول عملیات و برای خط‌شکنی مأموریت ندهیم. روزه شک‌دار نباید بگیریم. لشکرهایی که هم داوطلب‌اند و هم علاقه‌ دارند، در مرحله اول و برای خط‌شکنی بگذارید و آنها که شک دارند را برای احتیاط و پشتیبانی.»[۲] احمد غلامپور دراین‌باره می‌گوید: «مطلبی که شما درباره لشکرهای 8، 14 و 27 گفتید، در تعیین مأموریت و طرح‌ریزی مانور دست ما را می‌بندد و مشکل ایجاد می‌کند.»[۳] در ادامه جلسه، موضوع "طرح مانور یگان‌های قرارگاه کربلا" مطرح شد. رحیم صفوی دراین‌باره گفت: برای طرح‌ریزی مانور دو موضوع مهم را در نظر بگیرید: هماهنگی در گرفتن هدف و پاک‌سازی منطقه. در شب اول نمی‌توانیم به همه اهداف برسیم، اما اهدافی هست که باید حتماً در شب اول به آن برسیم و در روز اول پاک‌سازی کنیم؛ مثل پایگاه موشکی. تصرف پایگاه موشکی را به یک یگان واگذار کنید که آن را سریع پشت سر بگذارد یا اصلاً دور بزند. اگر در شب و روز اول به اهداف مشخص‏شده نرسیم، مشکل ایجاد می‌شود. چگونگی پاک‌سازی شهر فاو و منطقه تانک‌فارم‌ها را پیش‌بینی کنید.[۴]


  جانشین فرمانده قرارگاه کربلا دراین‌باره چنین توضیح داد: طرح مانور لشکر‌25 کربلا برای تصرف شهر فاو، مانور احاطه‌ای است؛ شهر را دور می‌زند و از پشت وارد شهر می‌شود. در مدتی که نیروها مشغول دورزدن شهر هستند، آتش پرحجمی روی شهر اجرا می‌کنیم. در محورهای دیگر پیش‌بینی ما این است که یگان‌ها حدود ساعت 4 تا 5 صبح به جاده سوم می‌رسند که اینجا خط هماهنگی برای ادامه عملیات است. مسئول اطلاعات قرارگاه کربلا درباره وضعیت شهر فاو گفت: با بررسی آخرین عکسی که از منطقه فاو در تاریخ 23 فروردین 1364 برداشته شده، مشخص شد که عراقی‌ها در این شهر فقط 8 خیابان باقی گذاشته‌اند و بقیه شهر را کاملاً صاف کرده‌اند.[۵] رحیم صفوی در ادامه نکاتی که درباره طرح‌ریزی مانور گفت، افزود: ما حتماً باید خط اول دشمن را شب اول پاک‌سازی کنیم و در آن نیرو مستقر کنیم که دشمن نیاید سنگرهایش را پس بگیرد و رودخانه را ناامن کند و مانع عبور نیروها و یگان‌های پشتیبانی شود. ما درصورتی می‌توانیم توسعه وضعیت دهیم که ساحل رودخانه دستمان باشد. غلامرضا محرابی در اینجا دو موضوعی که در آغاز عملیات می‌تواند مشکل‌ساز باشد مطرح می‌کند: باتوجه‌به بتونی‌بودن سنگرهای ساحلی دشمن، ما نمی‌توانیم خط اول را با آتش بشکنیم و پاک‌سازی کنیم، خط اول باید با تلاش نیروها پاک‌سازی شود. مسئله دیگر، همه تلاش‌ها برای پشتیبانی و رساندن امکانات باید در زمان مدّ آب اروندرود انجام شود که طول مدت مد فقط 6 ساعت است. پس از آن، 6 ساعت جزر داریم که نهرها خالی می‌شود و امکان تردد قایق در نهرها نیست. فرمانده نیروی زمینی سپاه دراین‌باره می‌گوید که مهندسی باید فکری برای حل این مشکل بکند، نمی‌شود که در مدت 6 ساعت جزر، پشتیبانی نیروها قطع شود. وی همچنین بر سرعت‏دادن به کار جاده‌سازی‌های ضروری تأکید می‌کند. فرمانده قرارگاه کربلا با بیان اینکه لشکر‌25 کربلا، 45 کیلومتر شن‌ریزی و جاده‌سازی انجام داده و 30 کیلومتر جاده خاکی دیگر به ارتفاع 2 متر هم باید احداث کند، افزود که یگان‌ها خودشان می‌توانند جاده‌سازی کنند، اما امکانات ندارند. باید تجهیزات مهندسی بدهیم تا عقبه و جاده‌های لازم را بسازند.[۶] تک پشتیبانی از دیگر مباحث مهم جلسه امروز بود. فرمانده قرارگاه کربلا دراین‌باره گفت: «برای تک پشتیبانی منطقه‌ای نزدیک به منطقه اصلی عملیات، یعنی در محل پیچ اروندرود، مقابل کارخانه نمک و شمال منطقه اصلی عملیات را انتخاب کرده‌ایم. این منطقه نزدیک‌ترین جایی است که می‌توانیم به جاده اول (جاده البحار، غرب اروندرود) برسیم. تیپ‌های32 انصارالحسین(ع)، 44 قمربنی‌هاشم(ع)، 10 سیدالشهدا(ع) و لشکر‌17 مأموریت گرفتن این سرپل را دارند. این سرپل تهدیدی است برای دشمن و درگیر‌کردن بخشی از توان او و گرفتن فرصت از دشمن است که بتوانیم منطقه اصلی را تثبیت کنیم.»[۷] رحیم صفوی با بیان اینکه دراین‌باره باید بیشتر کار شود، اشکالاتی به این طرح می‌گیرد: «اینکه ما اینجا را به‌عنوان عملیات پشتیبانی بگیریم و بعد از دو سه روز خالی کنیم، مناسب نیست؛ یگان‌هایی که برمی‌گردند ازجنبه روحی آمادگی برای ادامه عملیات در جای دیگر ندارند. مسئله دیگر چگونگی حفاظت سرپل‌ تصرف‌شده درمقابل پاتک‌های دشمن است.» فرمانده و جانشین فرمانده قرارگاه کربلا که بر اجرای این طرح اصرار دارند، دراین‌باره چنین توضیح می‌دهند: اولاً این عملیات پشتیبانی، هم‌زمان با عملیات اصلی و هنگام غافل‏بودن دشمن انجام می‌شود. برای حفظ منطقه تصرف‌شده نیز پدافند دورتادور و مستقل تشکیل می‌شود و می‌کوشیم که این منطقه را به منطقه اصلی عملیات وصل کنیم. اجرای این عملیات برای تثبیت منطقه اصلی هم مناسب‌تر است تا اینکه نیروی دنبال پشتیبان برای ادامه عملیات در‌ نظر بگیریم؛ چون به‌طور معمول یگان‌های دنبال پشتیبان زمانی وارد عملیات می‌شوند که دشمن درحال پاتک است، که در این وضعیت خسارت می‌بینند.[۸] احمد غلامپور درباره نیروی موردنیاز برای اجرای تک پشتیبانی می‌گوید که برآورد کلی برای اجرای عملیات در منطقه فاو 258 گردان بود، ولی در بررسی‌ها به این رسیدیم که مجموع استعداد یگان‌هایی که برای منطقه فاو درنظرگرفته ‌شده‌اند، حدود 160 گردان است، لذا برآورد اولیه 50 گردان که برای سرپل پیش‌بینی کرده ‌بودیم کاهش دادیم و حدود 23 گردان درنظرگرفتیم.[۹] "طرح‌ریزی آتش" موضوع دیگری بود که در این جلسه مطرح شد، فرمانده نیروی زمینی دراین‌باره بر نکاتی تأکید کرد: «در طرح‌ریزی آتش، آتش‌ها باید روی گره‌ها (تقاطع‌ها و چهارراه‌ها و محل‌های اصلی تجمع دشمن) متمرکز شود. برای طرح‌ریزی آتش باید منطقه عملیات را از شلمچه تا فاو فرض بگیریم و در این منطقه گسترده کار دید‌بانی، پدافند هوایی، توپخانه و... بکنیم تا این خود طرحی برای فریب دشمن باشد. دشمن می‌داند ما به حاشیه اروند آمده‌ایم، در جزیره مینو کار مهندسی کرده‌ایم، در خسروآباد فعالیم. در جزیره ام‌الرصاص از ما یک اسیر گرفته است. این گستردگی کار دشمن را درمورد یک منطقه خاص دچار تردید می‌کند و همین کمک بزرگی برای فریب دشمن است.»[۱۰]

گزارش - 638

نیروهای عراقی امروز در جزیره جنوبی مجنون تک محدودی اجرا کردند. ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران با صدور اطلاعیه نظامی شماره 2310 اعلام کرد: «تلاش امروز عناصری از دشمن که با چهار فروند قایق در حوالی جزیره جنوبی مجنون به مواضع خودی حمله کردند. پس از دو ساعت درگیری ناکام ماند و تلفات و خساراتی به دشمن وارد شد.» در ادامه این اطلاعیه آمده است که در طول 24 ساعت گذشته، شهرهای آبادان و خرمشهر زیر آتش‌های پراکنده و دوربرد دشمن قرار داشتند که خسارتی به بار نیامد.[۱۱]

گزارش - 639

حمله هوایی امروز عراق به جزیره خارک خسارتی نداشت. خبرگزاری جمهوری اسلامی گزارش داد که یک جنگنده عراقی در ساعت 10:50 با تجاوز به منطقه خلیج‌فارس، چهار بمب به‌سوی جزیره خارک پرتاب کرد. یک مقام آگاه در استانداری بوشهر دراین‌باره گفت: دو بمب در فاصله پنجاه متری مخازن نفتی به زمین اصابت کرد و محل اصابت دو بمب دیگر هنوز مشخص نشده است. خوشبختانه این حمله هیچ‌گونه تلفات جانی و خسارت مالی در بر نداشته‌ است.[۱۲] خبرگزاری جمهوری اسلامی همچنین گزارش داد: «ادعای عراق درزمینه حمله موفقیت‌آمیز هواپیماهایش به یک هدف بزرگ دریایی در سواحل ایران، تاکنون ازسوی هیچ‌یک از منابع مستقل دریایی موردتأیید واقع نشده است.»[۱۳] از سوی دیگر، ارتش عراق با صدور اطلاعیه نظامی شماره 2042 اعلام کرد که در حمله ساعت 10:20 هواپیماهای این کشور به جزیره خارک، هدف‌های تعیین‌شده به‌طور دقیق مورد اصابت قرار گرفته است.[۱۴] خبرگزاری فرانسه نیز گزارش داد: «یک سخنگوی نظامی در بغداد اعلام کرد که نیروی هوایی عراق بامداد روز چهارشنبه دو حمله، یکی بر ترمینال اصلی نفت ایران در جزیره خارک و دیگری بر یک هدف مهم دریایی در نزدیکی سواحل ایران انجام داد.»[۱۵]

گزارش - 640

امروز در مناطق شمال‌غرب کشور چندین درگیری میان نیروهای خودی و افراد گروه‌های ضدانقلاب رخ داد: 1. سپاه پاسداران سردشت گزارش داد: امروز نیروهای گردان حضرت رسول(ص) که برای گشت وارد یکی از روستاهای سردشت شده ‌بودند به کمین هیز مینه (از واحدهای نظامی حزب دمکرات) افتادند. در این کمین 6 تن از نیروهای خودی شهید و 2 تن مجروح شدند. از تلفات ضدانقلاب خبری در دست نیست.[۱۶] 2. شهربانی کردستان گزارش داد: در یکی از روستاهای شهرستان بوکان بین نیروهای خودی و عناصری از گروه کومه‌له درگیری رخ‌ داد. در این درگیری 2 تن از افراد ضد‌انقلاب کشته و تعدادی زخمی شدند.[۱۷] 3. به گزارش شهربانی کردستان، در منطقه مریوان با اجرای کمین علیه نیروهای ضد‌انقلاب، 2 تن از آنها کشته شدند.[۱۸] 4. در عملیات پاک‌سازی یکی از روستاهای اطراف مهاباد، نیروهای خودی با افراد ضدانقلاب درگیر شدند که این درگیری بدون تلفات خاتمه یافت.[۱۹] 5. براثر برخورد یک خودرو ارتش با مین و انفجار آن در اطراف سردشت، 2 تن از برادران شهید و 2 تن دیگر مجروح شدند.[۲۰] 6. به گزارش شهربانی استان کردستان، در جاده نوسود ـ پاوه، یک خودرو خودی با مین برخورد کرد که با انفجار مین یکی از سرنشینان خودرو مجروح شد.[۲۱]

گزارش - 641

امروز از شهرهای گوناگون کشور نیروهای داوطلب و کمک‌های مردمی به جبهه‌های نبرد اعزام شدند. کاروان عظیم راهیان کربلا شامل نیروهای رزمی و تخصصی و هدایای مردمی از استان اصفهان؛ بسیجیان اعزام مجدد شهرستان دلیجان؛ جمع کثیری از بسیجیان شهرستان‌های ساوه، فسا و داراب؛ کاروان راهیان کربلا از کرمان‌ (کهنوج به‌همراه امام‌جمعه، مسئولان شهرستان و کمک‌های مردمی)؛ بسیجیان شهرستان بافت به‌همراه کمک‌های مردمی و سه میلیون ریال وجه نقد؛ نیروهای مردمی شهر اردل (استان چهارمحال و بختیاری)؛ کاروان راهیان کربلا از شهرستان‌ها، بخش‌ها و روستاهای استان آذربایجان‌غربی (شهرستان‌های میاندوآب نقده، خوی، سلماس، ارومیه، صائین‌دژ، تکاب، ماکو) به‌همراه کمک‌های مردمی این استان؛ بیش از صد تن از رزمندگان شهر بابک به‌همراه 9 کامیون حامل مواد غذایی، پوشاک و وسایل موردنیاز رزمندگان و نیز سه میلیون ریال وجه نقد؛[۲۲] چندین هزار نفر از راهیان کربلا از شیراز به‌همراه بیش از صدها تن مایحتاج رزمندگان؛ صدها نفر رزمنده بسیجی به‌همراه کمک‌های نقدی از شهرستان خمین و حومه آن؛ هزاران نفر از نیروهای آموزش‌دیده استان فارس به‌همراه کمک‌های مردمی و کاروان راهیان کربلا از استان کردستان عازم جبهه‌های نبرد شدند.[۲۳] همچنین روزنامه کیهان در شماره امروز خود نوشته است: «کاروان راهیان کربلا به‌همراه نیروهای تخصصی و مجاهدین عراقی روز 18 آذرماه جاری طی مراسمی از شهرستان کرج رهسپار جبهه‌های جنگ می‌شود.»[۲۴] ستاد جذب و هدایت کمک‌های مردمی نیز اعلام کرد، کمک‌های مردمی استان تهران در آینده نزدیک در قالب کمک‌های راهیان کربلا به جبهه‌های نبرد ارسال خواهد شد.[۲۵]

گزارش - 642

دکتر محمد فرهادی وزیر فرهنگ و آموزش عالی در پیامی از دانشگاهیان دعوت کرد که با حضور خود در جبهه‌ها بر صلابت صفوف امت حزب‌الله بیفزایند. متن پیام چنین است: «اکنون که کاروان عظیم کربلا، این مؤمنان عازم جبهه‌های نور علیه ظلمت و عاشقان لقاء‌الله از شهرها و روستاها و از اقصا نقاط مملکت بسیج شده‌اند تا طومار رژیم جنگ‌افروز بعث و مزدور استکبار جهانی را درهم بپیچند و باتوجه‌به تقاضای مکرر دانشجویان عزیز جهت اعزام به جبهه‌ها، بر ما دانشگاهیان (استادان، دانشجویان و کارکنان) فرض است دوشادوش امت حزب‌الله و با بهره‌گیری از تخصص‌ها و امکانات و اطلاعات ذی‌قیمت دانشگاهی خود بر شکوه و عظمت کاروان راهیان کربلا بیفزاییم و بدین مقصود، وزارت فرهنگ و آموزش عالی ضمن هماهنگی با نهادهای ذی‌ربط از شما دانشگاهیان و دانشجویان عزیز دعوت می‌کند با حضور فعال خود در جبهه‌ها بر صلابت صفوف توده‌های میلیونی امت حزب‌الله بیفزایید. بدیهی است برای دانشگاهیان عزیزی که در این حرکت مشارکت می‌کنند با همکاری مسئولان محترم دانشگاه‌ها و جهاد دانشگاهی تسهیلاتی فراهم خواهد شد تا به‌لحاظ آموزش تحصیلی و سازماندهی اعزام مشکلی نداشته باشند.»[۲۶]

گزارش - 643

محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، امروز با حضور در اجتماع کاروان راهیان کربلای استان فارس در صحن مطهر حضرت احمدبن‌موسی(ع)، به بررسی اهداف دشمنان از تحمیل جنگ به ایران و نتایج آن در موقعیت کنونی پرداخت و به تغییر مواضع شورای همکاری خلیج‌فارس اشاره کرد. محسن رضایی در این اجتماع گفت: «دشمنان انقلاب اسلامی جنگ را برای دستیابی به سه هدف عمده به ملت ما تحمیل کردند: اول، زدن یک ضربه ناگهانی و شکست قطعی ما بود که به نتیجه نرسید. دوم، فشار سیاسی و نظامی برای بیعت [ما] با امریکا و سازش با استکبار جهانی بود که دشمن به این هدف نیز دست نیافت و هدف سوم این بود که ما را و اسلام و انقلاب را متوقف کنند تا در یک زمان مطلوب بتوانند با بسیج امکانات و توانایی‌های خود با انقلاب و اسلام یک مقابله جدی کنند و پیام و ندای اسلام را خاموش نمایند.» وی افزود: «با شکست هدف اول در سال دوم جنگ با فتح خرمشهر و شکست هدف دوم براثر مقاومت مردم دربرابر فشارهای سیاسی و نظامی، اکنون دشمنان ما هدف نهایی خود را دنبال می‌کنند که محدود‌کردن ما ازطرق مختلف است؛ ولی به لطف الهی هم‌اکنون دنیایی که به‌دنبال این می‌گشت که ما کمر خم کنیم و درمقابل بت امریکا سجده کنیم، امروز با دید دیگری به ملت ما می‌نگرد و این تنها به‌دلیل مقاومت مردم و مسئولین و برخورد قاطع ما در صحنه سیاست داخلی و خارجی است.» فرمانده کل سپاه با اشاره به فرموده حضرت امام ـ که امسال را سال مقاومت خوانده‌اند ـ گفت: «اینکه امروز دنیا دارد می‌آید به‌سمت جمهوری اسلامی به‌دلیل مقاومت بی‌نظیر ملت ماست.»[۲۷] وی افزود: «شورای همکاری خلیج‌فارس امروز به اشتباه خود پی برده است و دیگر پشتیبان صدام نیست. این کشورها در آخرین جلسه این شورا دیگر از صدام پشتیبانی نکرده‌اند.»[۲۸]

گزارش - 644

سرهنگ صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، امروز در مراسم بیست‌وهشتمین دوره فارغ‌التحصیلی خلبانی و فنی هلیکوپتر هوانیروز با اشاره به وابستگی نیروهای ارتش در زمان طاغوت به اجانب گفت: این پایگاه توسط امریکایی‌ها تأسیس شد و نیروهای هوانیروز در اینجا زیر نظر مستشاران امریکایی دوره می‌دیدند و با پیروزی انقلاب اسلامی و بیرون‌راندن مستشاران امریکایی پرسنل تلاشگر هوانیروز همگام با سایر نیروهای مردمی دست‌به‌دست هم دادند و روزبه‌روز گام‌های مفیدتر و مؤثری در رفع وابستگی برداشتند. در این مراسم، فرمانده مرکز آموزش هوانیروز نیز در سخنانی به نحوه تأسیس و شروع به کار این مرکز در سال 1352 به‌دست امریکایی‌ها و چگونگی بیرون‌راندن مستشاران امریکایی پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و ادامه فعالیت این مرکز به‌همت نیروهای جان‌برکف و پرتلاش‌ هوانیروز پرداخت. سپس فرمانده دانشکده هوانیروز از پایان دوره فنی خلبانی این دانشکده گزارش داد.[۲۹]

گزارش - 645

ارتشبد ستاد عدنان خیرالله معاون فرمانده کل نیروهای مسلح و وزیر دفاع عراق، امروز از بخش عملیاتی شرق دجله (منطقه عملیاتی سپاه ششم ارتش عراق) و تعدادی از مواضع خط مقدم بخش عملیاتی شرق میسان (منطقه عملیاتی سپاه چهارم ارتش عراق) بازدید کرد و در ملاقات با افسران و فرماندهان واحدهای سپاه ششم، اوضاع خطوط رویارویی و آمادگی یگان‌های عراقی را برای مقابله با حمله ایران بررسی و برای تحکیم خطوط دفاعی و آمادگی رزمی نیروها توصیه‌هایی کرد. عدنان خیرالله در این بازدید به خبرگزاری عراق گفت: نتایج هرگونه تعرضی که حکام ایران در هریک از نقاط مرزی دست به آن بزنند تلخ و شدید خواهد بود. وی افزود: عراق با تمامی تمایل خود به تحقق‌یافتن صلح و جلوگیری از ریخته‌شدن خون‌ها، تمایل بیشتری دارد تا امنیت ملت و سلامتی و حاکمیت خاک خود را حفظ کند.[۳۰]

گزارش - 646

دبیر شورای عالی دفاع و رئیس کمیسیون اداره اسرای عراقی این شورا، اعلام کرد: «ایران کلیه اسرای مزدور سودانی را که در جنگ عراق با ایران دوشادوش متجاوزین عراقی علیه ایران اسلامی وارد جنگ شده‌اند، درصورت اظهار ندامت و پشیمانی و تعهد دولت سودان به خارج‌کردن نیروهایش از عراق، به کشورشان بازمی‌گرداند.» آقای نظران ضمن اعلام این مطلب و با اشاره به تقاضای لیبی برای میانجیگری میان ایران و سودان دراین‌باره، افزود: «یک هیئت سودانی نیز به همین منظور از ایران دیدار کرد، لیکن هیئت مزبور در برخورد با مزدوران سودانی آن صداقتی که جمهوری اسلامی انتظار داشت بروز نداد و به‌منظور بهره‌برداری تبلیغاتی بعدی از این موضوع و باوجود اعتراف صریح مزدوران دربرابر هیئت سودانی مبنی‌بر دریافت پول از رژیم عراق و عزیمت داوطلبانه به میادین جنگ با ایران، به آنان تلقین می‌کردند که شما کارگر هستید و به‌زور وارد جنگ شده‌اید.» رئیس کمیسیون اداره اسرای عراقی افزود: «جمهوری اسلامی علی‌رغم اینکه طبق عرف بین‌المللی و قوانین ژنو، مزدور حکم و حالت اسیر را ندارد و "مهدور‌الدم" می‌باشد، اما به‌حکم وظیفه اسلامی و انسانی خویش هریک از مزدوران سودانی را که اظهار ندامت و پشیمانی کنند، درصورت تعهد دولت سودان به خارج‌کردن نیروهایش از عراق و جلوگیری از درگیری‌ مزدوران سودانی در میادین جنگ با ایران و همچنین عدم بهره‌برداری تبلیغاتی این کشور از این موضوع، آنان را آزاد ساخته و به موطن خود بازمی‌گرداند.»[۳۱]

گزارش - 647

مصر، پاکستان و عراق برای گسترش همکاری‌های اتمی توافق کردند و فرانسه به عراق قول بازسازی مرکز آزمایش هسته‌ای این کشور را داد. روزنامه الاتحاد چاپ امارات، نوشته است: «مصر، پاکستان و عراق اخیراً درمورد توسعه همکاری‌های اتمی با یکدیگر به توافق رسیده‌اند.» به گزارش این روزنامه: «مذاکرات اصولی جهت اجرای همکاری‌ها که شامل مبادله تکنولوژی پیشرفته، همکاری‌های علمی و مبادله تجربیات و اعزام گروه‌های فنی و علمی می‌باشد، به عمل آمده است.»[۳۲] همچنین نشریه کانارآنشته چاپ فرانسه، در شماره امروز خود (4 دسامبر 1985) نوشته است: «عراقی‌ها با نگرانی در انتظار نتایج انتخابات فرانسه هستند و حق هم به‌جانب آنهاست، زیرا شیراک به آنها قول داده است که درصورت پیروزی و درصورت احراز مقام نخست‌وزیری، اجازه بازسازی "مرکز آزمایش هسته‌ای تموز" را ـ که در ماه ژوئن 1981 به‌وسیله اسرائیلی‌ها بمباران گردید ـ به شرکت‌های فرانسوی بدهد. این مرکز با استفاده از تکنولوژی فرانسوی، نیروی برق هسته‌ای تولید می‌نماید، اما قادر به تولید مقدار کمی پلوتونیوم نیز می‌باشد. دولت فرانسه موفق شده تاکنون از دادن پاسخ به عراق دراین‌مورد طفره برود و هم‌زمان روابط خود را به‌ویژه درمورد تحویل اسلحه به بهترین وجهی با عراق حفظ نماید. شیراک، پیشاپیش، وعده و وعیدهایی دراین‌مورد داده و این امر طبیعی است، زیرا وی به دوستی با رهبران عراق وفادار مانده است. عراقی‌ها متقابلاً به دوستی او پاسخ می‌دهند.»[۳۳] رادیو اسرائیل نیز دراین‌باره گفت: «پرزیدنت صدام حسین اخیراً گله کرده بود که پرزیدنت میتران رئیس‌جمهوری فرانسه، تاکنون حاضر نشده این کوره را از نو بسازد. کارشناسان نظامی می‌گویند اگر عراق با تأسیس کوره اتمی موفق به ساختن بمب هسته‌ای شود، در درجه اول اهالی ایران موردتهدید قرار خواهند گرفت.»[۳۴]

گزارش - 648

وزیر امور خارجه ایران به دعوت همتای سعودی‌اش، شنبه آینده عازم عربستان خواهد شد. امروز درپی اعلام این خبر، رسانه‌های خارجی به تفسیر این موضوع و بررسی رابطه این سفر با سفر هیئت سوری به ایران و نیز ارتباط آن با مواضع جدید شورای همکاری خلیج‌فارس پرداختند. روزنامه کیهان با اعلام خبر سفر دکتر ولایتی به عربستان به دعوت رسمی سعود الفیصل، نوشته است: «این دیدار در پاسخ دیدار سال گذشته وزیر خارجه عربستان از تهران انجام می‌گیرد.» خبرگزاری رویتر دراین‌باره گزارش داد: «مقامات ایرانی به‌طور خصوصی گفته‌اند که هدف اصلی ولایتی از این دیدار تلاش در ترغیب عربستان سعودی جهت فاصله‌گرفتن از صدام حسین رئیس‌جمهوری عراق می‌باشد. عربستان سعودی یکی از حامیان مالی عمده عراق در جنگ پنج‏ساله‌اش با ایران بوده است. شرط اصلی ایران برای صلح، برکناری صدام از قدرت می‌باشد. مقامات آگاه می‌گویند اگر صدام حسین به طرق صلح‌آمیز از قدرت کنار نرود ایران که اخیراً نیروهای خود را در جبهه جنگ خلیج [فارس] تقویت کرده است، به‌منظور پایان‌دادن به جنگ دست به عملیات عمده‌ای خواهد زد.»[۳۵] خبرگزاری یوگسلاوی نیز گزارش داد: ‌«مقامات ایرانی پس از نشست سران شش کشور عرب در عمان، در ارزیابی خود تاکنون بر این مدعا هستند که این شش کشور عرب موضع خصمانه خود نسبت به جمهوری اسلامی را تغییر داده‌اند. تهران مساعدت مالی و سیاسی دربار سعودی به بغداد را به‌عنوان مانع عمده در ایجاد روابط حسنه ایران‌ ـ‌ سعودی قلمداد می‌کند. مع‌هذا تبادل دیدار وزیران خارجه دو کشور به‌وضوح بیانگر تمایل طرفین به پرکردن این شکاف است که جنگ پنج‌ساله خلیج [فارس] میان آنها ایجاد کرده است.»[۳۶] رادیو اسرائیل نیز دراین‌باره گفت: «گزارش‌های قبلی حاکی‌از آن بود که نخست‌وزیر سوریه به درخواست عربستان سعودی به تهران رفته تا سران حکومت اسلامی را متقاعد سازد به جنگ با عراق پایان بخشند.»[۳۷]

گزارش - 649

طارق عزیز معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه عراق، که روز گذشته به دعوت دولت انگلیس وارد لندن شده ‌است، امروز با مارگارت تاچر نخست‌وزیر انگلیس، گفت‌وگو کرد. روابط دوجانبه، صلح خاورمیانه، جنگ ایران و عراق، آزادی خطوط کشتیرانی در خلیج‌فارس و حمایت‌های سیاسی‌ ـ اقتصادی انگلیس از عراق از موضوعات موردتوجه در این سفر است. به گزارش خبرگزاری کویت: «وزیر خارجه عراق که پس از یک توقف کوتاه در فرودگاه بلگراد و گفت‌وگو با مقامات رسمی یوگسلاوی وارد لندن شده ‌است، در یک جلسه بحث و مذاکره مجلس عوام انگلیس شرکت کرد و با تعدادی از نمایندگان عمده پارلمان گفت‌وگو کرد.» خبرگزاری کویت افزود: «بنا به اظهار منابع انگلیسی در مذاکرات عزیز و رهبران انگلیس مسائل عمده و متعددی ازقبیل روابط دوجانبه، جنگ ایران و عراق، آخرین تحولات منطقه به‌ویژه اوضاع لبنان و کوشش‌هایی که برای ازسرگیری پیشرفت تدریجی صلح در خاورمیانه صورت می‌گیرد مطرح خواهد شد. منابع انگلیسی همچنین گفتند که انتظار می‌رود عزیز به اصرار از دولت انگلیس و هم‌پیمانان غربی‌اش بخواهد تا فشارهای جدیدی را برای جلب موافقت ایران با پایان‌دادن به جنگ و یافتن یک راه‌حل صلح‌آمیز بر این کشور وارد آورند.»[۳۸] خبرگزاری فرانسه هم در گزارشی از این سفر آورده است: «... چندین نهاد مدافع حقوق بشر به سفر طارق عزیز به انگلستان اعتراض کردند و خانم اوهانا مک‌دونالد نماینده حزب کارگر انگلستان، ابراز عقیده کرد که مارگارت تاچر می‌بایست اختناق ملت عراق و اعدام‌های دسته‌جمعی و اعمال شکنجه علیه زندانیان را تقبیح می‌کرد.»[۳۹] رادیو بی‌بی‌سی نیز به تفسیر این سفر پرداخت: «مذاکرات وزیر خارجه عراق با دولت بریتانیا درباره وضع کلی خاورمیانه، جنگ ایران و عراق و روابط عراق با بریتانیا خواهد بود. روابط عراق با بریتانیا درحال‌حاضر روی‌هم‌رفته خوب است. مثلاً تجارت بین دو کشور اخیراً‌ بازار گرمی به خودگرفته، دولت بریتانیا به میزان 575 میلیون لیره استرلینگ اعتبار دراختیار عراق نهاده و وزیر بازرگانی بریتانیا در هفته گذشته گفت که در سال آینده هنگامی‌که عراق از تمام آن پول استفاده کرده باشد، بریتانیا به‌احتمال‌زیاد مقادیر بیشتری دراختیارش خواهد نهاد. در سال گذشته، صادرات بریتانیا به عراق تقریباً 300 میلیون لیره ارزش داشت و امسال این مبلغ چهل درصد بالا رفته است. درعین‌حال، بریتانیا در سال گذشته به ارزش 90 میلیون لیره از عراق جنس وارد نمود، اما احتمالاً وزیر خارجه سر جفری‌هاو و نخست‌وزیر خانم تاچر، یک موضوع مورد اختلاف را هم با وزیر خارجه عراق مطرح خواهند نمود و آن سرنوشت دو نفر انگلیسی است که دولت عراق چند سال است به‌اتهامات رشوه‌پردازی و جاسوسی آنها را در زندان نگه‌داشته است. [...] دولت بریتانیا همچنین در مذاکراتشان با طارق عزیز اظهار امیدواری خواهند کرد که جنگ ایران و عراق هرچه زودتر به پایان برسد. حملات اخیر عراق به جزیره خارک ایران و توسل ایران به توقیف کشتی‌هایی که فکر می‌کند برای عراق کالا حمل می‌کنند این نگرانی را ایجاد کرده که جنگ حتی پای کشورهای دیگری را هم به میان بکشاند. وزیر خارجه عراق نیز به‌احتمال‌زیاد شکایت خواهد کرد که دولت بریتانیا در سال گذشته اجازه داد یک کشتی مهمات‌رسانی و دو کشتی دیگر که توانایی حمل سرباز دارند به ایران تحویل داده شوند. جواب معمول دولت بریتانیا درمقابل این انتقاد آن است که گرچه می‌گذارد وسایلی مانند کامیون، تحویل نیروهای مسلح دو کشور داده شود، هرگز نمی‌گذاشته وسایل ساخت بریتانیا به دست آنها برسد که باعث شود جنگ بیش از این ادامه یابد و درنتیجه بریتانیا کاملاً در این جنگ بی‌طرف است. دولت بریتانیا درواقع بر این عقیده است که اگر همه دولت‌های دیگر این‌چنین روشی در پیش گیرند جنگ ایران و عراق زودتر پایان خواهد گرفت.»[۴۰]

گزارش - 650

ولیعهد اردن، ایران را مسئول جنگ دانست؛ رئیس مجلس تونس خواستار تلاش برای برقراری صلح عادلانه شد و رهبر حرکت توحید اسلامی لبنان، حکومت عراق را متجاوز خواند. خبرگزاری فرانسه گزارش داد: حسن بن طلال ولیعهد اردن و همسرش که در سفری رسمی به سوئد رفته‌اند، امروز در کاخ سلطنتی هاگاه واقع در نزدیکی استکهلم گفت: اردن، تهران را مسئول این جنگ پنج‌ساله می‌داند. وی افزود: از شواهد امر برمی‌آید که ایران تمایلی به صلح ندارد.[۴۱] محمود المسعدی رئیس مجلس امت تونس در گفت‌وگو با مجله الفبا چاپ بغداد، خواستار همبستگی اعراب شد. به گزارش خبرگزاری عراق: «وی ضمن هشدار درمورد خطرات ادامه جنگی که هرروز امت عربی را تضعیف می‌کند، افزود: عراق به‌دلیل مشغول‌شدن به دفع تجاوز از سرزمین‌های خود، از ایفای نقش مطلوب برای آزادی، وحدت و پیشرفت اعراب بازمانده است. وی با تأکید بر اینکه تلاش امت عربی و اسلامی باید صرف رسیدن به صلح عادلانه گردد، از سازمان‌ها و شخصیت‌های عربی و اسلامی خواست تا برای بستن درهای منطقه بر روی قدرت‌های فتنه‌انگیزی که از ادامه این جنگ سوءاستفاده می‌کنند با یکدیگر متحد شوند. وی گفت: اگر امت عربی تمام نیروهای خود را جمع کند می‌تواند در هر جنگی پیروز شود، زیرا این نیروها یک قدرت کامل و حساب‌شده در ابعاد سیاسی و اقتصادی را تشکیل می‌دهند.»[۴۲] از سوی دیگر، شیخ سعید شعبان رهبر"حرکت توحید اسلامی لبنان" در گفت‌وگو با خبرنگاران در پاکستان حکومت عراق را متجاوز اعلام کرد و افزود: کشورهای کمک‌دهنده به صدام مسئول ادامه جنگ هستند و درحقیقت منافع ابرقدرت‌ها را تأمین می‌کنند. وی با حمایت از مواضع ایران در جنگ، گفت: «ادامه جنگ ازسوی ایران قابل‌توجیه است، زیرا این کشور برای استقرار حق می‌جنگد.»[۴۳]

گزارش - 651

مهندس میرحسین موسوی نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران، امروز در پایان جلسه هیئت دولت درباره مواضع کمیته حقوق بشر علیه ایران و دست‌های پنهان در این موضع‌گیری‌ها، سکوت این‌گونه سازمان‌ها دربرابر تحرکات و اقدامات قدرت‌های بزرگ و ابرقدرت‌ها و نیز اهدافی که در پشت این تحرکات وجود دارد، گفت: «موضع‌گیری‌های غیرمنصفانه سازمان‌های جهانی که داعیه دفاع از حقوق بشر و مردم را دارند، اما درحقیقت از فرقه‌های صهیونیستی و جاسوسی حمایت می‌کنند نمی‌توانند تأثیری در سیاست جمهوری اسلامی ایران داشته باشند و انقلاب هرگونه تحرکی که قصد براندازی نظام را داشته باشد سرکوب خواهد کرد.» نخست‌وزیر در تشریح توطئه‌هایی که علیه کشورمان و با هدف بد جلوه‏دادن انقلاب اسلامی انجام می‌شود، به فعالیت کمیته حقوق بشر و سازمان عفو بین‌المللی اشاره کرد و با تأکید بر اینکه عناصری از صهیونیسم بین‌الملل در این سازمان‌ها دخالت دارند، گفت: اینها فعالیت‌های گسترده‌ای را در موقعیتی که ما در تدارک یک آمادگی عمومی بودیم و هفته وحدت در کشور ما برپا بود علیه ما تدارک دیدند. نخست‌وزیر با بیان اینکه منابع خبری این سازمان‌ها منافقین، سلطنت‌طلب‌ها و تروریست‌های آدمکش هستند، خاطرنشان کرد که همه این‌ اقدامات برای اعمال فشار بر جمهوری اسلامی انجام می‌شود. آقای موسوی گفت درحالی‌که جنایات امریکا و فرانسه و سایر ابرقدرت‌ها در جهان نادیده گرفته می‌شود و حقوق مسلمانان جنوب فرانسه پایمال می‌شود و آزادی‌طلبان جهان زیر فشار چکمه‌های زورگویان له می‌شوند، چرا باید کشوری که علیه امریکا و امپریالیسم می‌جنگد موردتهاجم قرار گیرد. وی تأکید کرد روشن است این تعارض‌ها به‌دلیل سیاست‌های ضدنژادپرستانه، ضدصهیونیستی و ضدامپریالیستی انقلاب اسلامی می‌باشد و طبیعی است سیاست دولت براساس آرمان‌های بلند مردم و رهبری امام بر این اساس استوار باشد که به این داوری‌ها اهمیت ندهد. آقای موسوی اعلام کرد هرنوع تحرکی که قصد براندازی نظام را داشته باشد سرکوب خواهد شد و این سیاست دولت است و منافع جمهوری اسلامی تحت‌تأثیر چنین قضاوت‌هایی قرار نخواهد گرفت. نخست‌وزیر با تأکید بر اینکه برای آشکار‌کردن ماهیت پلید دست‌هایی که پشت سر سازمان‌های بین‌المللی برای ضربه‌زدن به انقلاب حضور دارند باید کارهای گسترده‌ای انجام شود، گفت: «ما چیزی نداریم که از جهانیان مخفی کنیم و کوچک‌ترین نرمشی نشان نخواهیم داد و درعین‌حال وضع این سازمان‌ها را برای ملت‌های جهان‌ سوم و اسلامی روشن خواهیم کرد.» نخست‌وزیر افزود: «مهم است که برای جامعه یک میلیاردی مسلمانان روشن شود که چگونه این سازمان‌ها از یک فرقه صهیونیستی سیاسی ـ که در 150 سال اخیر مشغول دسیسه، توطئه و جاسوسی برای کشورهای بیگانه به‌ویژه انگلیس و اسرائیل بوده است ـ چگونه حمایت می‌شود و ما با هر نوع حرکتی ازاین‌قبیل مقابله خواهیم کرد.» آقای موسوی دلیل طرح چنین مسائلی را یأس دشمنان انقلاب از شکست‌دادن جمهوری اسلامی درزمینه‌های اقتصادی و نظامی دانست و یادآور شد که هدف آنها ایجاد یک نوع بدبینی نسبت به انقلاب است تا از گسترش علاقه مستضعفان و مسلمانان به جمهوری اسلامی جلوگیری کنند. نخست‌وزیر تلاش رسانه‌های جمعی و دستگاه‌های دولتی را برای روشن‌ساختن ماهیت مخالفان انقلاب، ضروری دانست و انحطاط مسائل اخلاقی در رهبری سازمان‌های مخالف انقلاب به‌ویژه منافقین و ترورهای کور آنان را تشریح کرد و متذکر شد که شناخت راه‌هایی که استکبار برای اعمال فشار به جمهوری اسلامی به‌ کار می‌برد می‌تواند سیاست‌های آنها را خنثی کند که دراین‌مورد باید افکار عمومی جهان موردخطاب قرار گیرند و جنایات امپریالیسم برای آنها افشا شود.[۴۴]

گزارش - 652

سفیر آلمان‌غربی در پایان مأموریت خود در جمهوری اسلامی ایران، صبح امروز در ملاقات با آقای هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، ضمن ابراز امیدواری برای گسترش روابط دو کشور، گفت: «پیروزی ایران در این جنگ نمی‌تواند برای غرب بد باشد.» آقای هاشمی نیز به وی گفت: «به‌ نظر ما هراس غربی‌ها از انقلاب اسلامی ایران بی‌مورد است. اگر آنها قبول داشته باشند که باید با جمهوری اسلامی ایران روابط صحیح و عادلانه داشته باشند، ما هیچ برخوردی با آنها نخواهیم داشت. شما در این مدت شاهد روابط جمهوری اسلامی ایران با آلمان بوده‌اید، ما در این روابط هیچ تهدیدی برای منافع مشروع شما نداشته‌ایم. طبعاً اگر دیگران هم درست عمل کنند، با ما روابط خوبی خواهند داشت.»[۴۵]

گزارش - 653

دفتر رئیس مجلس شورای اسلامی امروز ادعای فرانسویان را درباره دعوت از هیئت فرانسوی برای دیدار از ایران تکذیب کرد. به گزارش خبرگزاری فرانسه از تهران: «دفتر حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس ایران در پاسخ به پرسش خبرگزاری فرانسه درمورد دیدار احتمالی یک گروه از نمایندگان فرانسوی از تهران، اظهار داشت: درحال‌حاضر، دعوت رسمی از اعضای پارلمان فرانسه به عمل نیامده است. در همین حال، دفتر نخست‌وزیر ایران که روز دوشنبه دعوت از اعضای پارلمان فرانسه را با ذکر این نکته که هیچ دلیلی برای آمدنشان وجود ندارد، تکذیب کرده بود، روز چهارشنبه به خبرگزاری فرانسه اظهار داشت که دراین‌رابطه تغییر موضع نداده است.»[۴۶]

گزارش - 654

علی‌محمد بشارتی معاون وزیر امور خارجه ایران، در ادامه سفر به کشورهای افریقایی، امروز وارد تانزانیا شد و با وزیر و قائم‌مقام وزارت خارجه این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد. وزیر خارجه تانزانیا با تحسین انقلاب اسلامی گفت: «انقلابی که در ایران به وقوع پیوسته، یک حرکت اجتماعی است و درحالی‌که بر این مردم یک جنگ تحمیل شده، درعین‌حال آنها برای توسعه اجتماعی خود تلاش می‌کنند.» آقای بشارتی نیز ضمن تجلیل از نقش ارزنده آقای نایرره در مبارزات مردم جنوب افریقا علیه استعمار و بالأخص نژادپرستی در جنوب افریقا، به تشریح دستاوردهای انقلاب اسلامی پرداخت.[۴۷] رادیو اسرائیل در گزارشی درباره این سفر گفت: «آقای بشارتی حامل پیامی از حجت‌الاسلام خامنه‌ای برای رئیس‌جمهوری تانزانیا می‌باشد. تانزانیا بابت خرید نفت مبالغ کلانی به ایران بدهکار است و به ‌همین جهت مقامات ایرانی به نفتکش 65 هزار تنی که به بندر دارالسلام رسیده دستور دادند تا اطلاع ثانوی از تخلیه نفت خودداری کند. ایران خواستار آن است که تانزانیا حداقل 10 درصد از بدهی خود را مستهلک سازد و بهای این محموله 65 هزار تنی را نیز نقداً بپردازد.»[۴۸]

گزارش - 655

به‌دلیل بروز اختلاف میان عراق با عربستان و کویت، صدور نفت عراق از بندر ینبع متوقف شد. واحد مرکزی خبر به نقل از نشریه العالم چاپ لندن، گزارش داد: «گزارش‌های سیاسی مخابره‌شده به لندن حاکی است اختلاف عمده میان عربستان و کویت با رژیم عراق، بر سر عایدات ناشی از فروش نفت منطقه بی‌طرف که بین سه کشور مذکور واقع شده است، می‌باشد. به نوشته العالم، کشورهای عربستان و کویت در اعتراض به صدور نفت این منطقه که عایدات ناشی از فروش آن تماماً به رژیم عراق تعلق می‌گرفت، بندر ینبع را به روی صادرات نفتی عراق مسدود کردند. العالم افزوده است: سفر ناگهانی وزیر نفت رژیم عراق به عربستان سعودی و دیدارش با وزیر نفت عربستان سعودی، در همین رابطه صورت گرفته است. به نوشته العالم: «سفر وزیر نفت عراق و تلاش مقامات این کشور کلاً بی‌نتیجه بوده و صدور نفت عراق از دریای سرخ همچنان متوقف مانده است. به عقیده ناظران سیاسی، نظر به اینکه فروش نفت تنها منبع تأمین ارز رژیم عراق می‌باشد، انتظار می‌رود توقف صدور نفت نرخ تورم را در این کشور که درحال‌حاضر نیز رقم بالایی است، افزایش دهد.»[۴۹]

گزارش - 656

وام‌های دریافتی عراق از منابع خارجی به 55 میلیارد دلار رسید. خبرگزاری جمهوری اسلامی از الجزایر گزارش داد: «مجله نفت و گاز عرب ـ که ازسوی مرکز عرب برای پژوهش‌های نفتی منتشر می‌شود ـ‌ در آخرین شماره خود به نقل از اکونومیست انتلیجنس یونیت اعلام کرده است: وام‌های خارجی عراق در پایان سال 1984 به رقم 55 میلیارد دلار بالغ شده است. برپایه این گزارش، وام‌های خارجی عراق در سال 1980 مبلغ 5/2 میلیارد دلار، در سال 1983 مبلغ 4/26 میلیارد دلار و در سال 1984 تا رقم 55 میلیارد دلار افزایش یافت. این مجله افزوده است: بانک رافدین عراق اخیراً بانک بین‌المللی خلیج را مأمور کرده تا مبلغ 500 میلیون دلار از بانک‌های بین‌المللی برای عراق وام بگیرد.»[۵۰]

گزارش - 657

رادیو بی‌بی‌سی نتیجه سفر نخست‌وزیر سوریه به ایران را توافق‌های مهم درباره مسائل سیاسی اعلام کرد و روزنامه البیان هدف این سفر را پایان‌دادن به جنگ عراق با ایران دانست. رادیو بی‌بی‌سی با اشاره به بیانیه مشترک ایران و سوریه گفت: «یکی از نکات مهمی که در این بیانیه مشترک به چشم می‌خورد تأکید بر ادامه جنگ با عراق است. در این بیانیه دولت‌های ایران و سوریه حمایتشان را از تلاش‌های مردم عراق علیه آنچه که رژیم فاشیستی حاکم بر عراق توصیف شده اعلام کرده‌اند بدون آنکه اشاره‌ای به چگونگی رژیم آینده این کشور کرده‌ باشند.» این رادیو درباره توافق ایران و سوریه بر سر تحولات لبنان گفت: «چنین به نظر می‌رسد که سوریه توانسته است درمورد مسئله لبنان به توافق مهمی دست یابد، زیرا برای اولین‌بار جمهوری اسلامی رسماً و علناً کلیه اقدامات سوریه را به‌منظور حفظ و برقراری صلح در میان آنچه که فرزندان ملت لبنان توصیف شده و همچنین ایجاد وحدت در این کشور موردتأیید قرار داده است.» رادیو بی‌بی‌سی در پایان چنین نتیجه‌گیری می‌کند: «باتوجه‌به توافق‌های مهم دو کشور بر سر مسائل سیاسی، ظاهراً اختلاف‌نظرهای دو دولت ایران و سوریه بر سر مسائل اقتصادی و مالی در درجه دوم اهمیت قرار گرفته است. به گفته صاحب‌نظران، بعد از توافق دو کشور بر سر مسائل عمده سیاسی، برخورد دولت ایران درقبال آشکار‌شدن اختلاف‌نظرهای طرفین بر سر مسائل اقتصادی بسیار مسالمت‌آمیز بوده است و ایران دراین‌مورد مشکل سوریه را که ناشی از عدم توانایی این کشور در پرداخت بدهی‌هایش به ارزهای معتبر است درک کرده است.»[۵۱] اما به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریات منطقه تفسیر دیگری از این ‌رویداد منتشر کردند: «روزنامه البیان چاپ امارات به نقل از منابع موثق خود نوشت: هدف از دیدار نخست‌وزیر سوریه از تهران میانجیگری میان ایران و عراق جهت پایان‌دادن به جنگ بوده است. به گزارش البیان، این اقدام تازه سوریه به درخواست کشورهای عربی ـ که توسط دولت اردن به مقامات سوری ابلاغ شده است ـ صورت گرفت. منابع مذکور بر این عقیده‌اند که این تصمیم با موافقت قبلی بغداد اتخاذ شده، زیرا این کشور بارها آمادگی خود را جهت حل مناقشات موجود به‌گونه‌ای عادلانه اعلام کرده است. به گفته این منابع، هدف از به‌تأخیرافتادن دیدار نخست‌وزیر سوریه از امان و موکول‌شدن آن به بعد از بازگشت وی از تهران، این بوده‌ است که وی پس از سفر به اردن مقامات آن کشور را در جریان آخرین نتایج دیدار خود از تهران قرار دهد تا اردن نیز این مطلب را به اطلاع مقامات عراقی برساند. منابع مذکور خاطرنشان کرده‌اند که این اقدام سوریه باب تازه‌ای را در روابط دمشق و بغداد خواهد گشود و دراصل، موفقیت بزرگی برای کمیته آشتی جامعه عرب به ریاست ولیعهد عربستان سعودی محسوب خواهد شد.»

گزارش - 658

یکی از اعضای شورای روابط خارجی امریکا در بررسی اوضاع خاورمیانه و روابط سوریه با ایران، اردن، عراق، عربستان، لبنان و شوروی، هشدار داده است که امریکا نباید سیاست نادیده‌گرفتن حافظ اسد را در دیپلماسی خاورمیانه ادامه دهد، چون ادامه این سیاست می‌تواند به فاجعه بینجامد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه نیویورک‌ تایمز در مقاله‌ای با عنوان"دیپلماسی خاورمیانه نمی‌تواند اسد را نادیده بگیرد" به قلم دنیس مولین از اعضای "شورای روابط خارجی" (از مؤسسات بانفوذ در تعیین سیاست خارجی امریکا)، دلایل ناگزیربودن سوریه به پذیرش دوستی با اردن را برای شرکت در مذاکرات صلح با اسرائیل چنین برشمرده است: «اول آنکه اسد نگران این است که از کنفرانس صلح کنار گذاشته شود. وی می‌خواهد اطمینان یابد که موضوع تپه‌های جولان در دستور کار کنفرانس صلح قرار داشته باشد. همچنین اسد نگران احتمال برقراری مجدد روابط دیپلماتیک شوروی با اسرائیل می‌باشد که درآن‌‌صورت وی احساس می‌نماید شوروی وی را درمقابل اسرائیل تنها خواهد گذاشت. دومین دلیل، همسانی اسد و حسین در تنفر طبیعی و ناسازگاری با عرفات ذکر شده است. [مولین] دلیل سوم را نیاز سوریه به استراتژی جدیدی در مقابله با وقایع خلیج‌فارس برشمرده و می‌نویسد: دشمن بعثی عمده اسد (صدام) آن‌چنانکه اسد امید داشت به‌وسیله جنگ ایران و عراق نابود نشده است. درواقع، عراقی‌ها این اواخر اوضاعشان بهتر نیز شده است و جت‌های آنها جریان صدور نفت ایران از جزیره خارک را قطع نموده‌اند، لذا اسد را از میلیون‌ها دلار کمک نفتی ایران محروم ساخته‌اند. درنتیجه اسد به کمک‌های اقتصادی جدیدی ازجانب عربستان سعودی نیازمند می‌باشد. درعوض، اینک سوریه موافقت نموده که موضع معتدل‌تری را در حمایت خود از تهران اتخاذ نماید و همچنین به شاه حسین اجازه دهد تا زمینه‌های تشکیل یک کنفرانس بین‌المللی را فراهم سازد. چهارم آنکه آقای اسد به‌صورت روبه‏ازدیادی از رشد قدرت جنبش شیعیان در لبنان نگران می‌باشد. ربودن دیپلمات‌های روسی در بیروت به‌صورت ناگواری زنگ خطر را برای دمشق به‌ صدا در‌آورد و منابع تسلیحاتی این کشور از شوروی را موردتهدید قرار داد. دنیس مولین ـ که از نویسندگان نشریه هفتگی اخبار امریکا و گزارشات جهان می‌باشد ـ در ادامه می‌نویسد: برای سوریه سودمند خواهد بود که تشکیل یک کنفرانس بین‌المللی که به مسئله فلسطینی‌ها نیز رسیدگی کند را تشویق نماید و نگذارد که اردن خود به‌تنهایی وارد مذاکرات صلح با اسرائیل شود. نویسنده در پایان هشدار می‌دهد که امریکا نباید سیاست نادیده‌گرفتن اسد در دیپلماسی خاورمیانه را ادامه دهد که این امر می‌تواند منجر به فاجعه شود.»[۵۲]

گزارش - 659

تری ‌ویت فرستاده ویژه کلیسای کانتربری انگلیس در ادامه تلاش برای آزادی گروگان‌‌های امریکایی در لبنان، قصد سفر به کویت و سوریه را داشت که با مخالفت این دو کشور روبه‌رو شد. یونایتدپرس گزارش داد: «انتظار می‌رود تری ‌ویت که اظهار تمایل کرده بود پیرامون مأموریت خود با مقام‌های کویت به مذاکره بنشیند، هفته آینده پس از مشورت‌هایی که در امریکا و سازمان ملل با مقام‌های امریکایی انجام می‌دهد، به بیروت باز ‌گردد. رادیو صدای مسیحیان لبنان به نقل از منابع دیپلماتیک گفت: ویت خواستار سفر به کویت برای بحث درباره سرنوشت گروگان‌های امریکایی بود، لکن مقام‌های کویتی به وی گفته‌اند نمی‌توانند به او ویزا بدهند و نمی‌خواهند وی به کویت سفر کند؛ چه، این سفر به‌عنوان نشانه‌ای از تسلیم‌شدن دربرابر خواسته‌های ربایندگان گروگان‌های امریکایی تلقی خواهد شد. کویت بارها اعلام کرده است در هیچ‌گونه تلاشی برای تأمین آزادی گروگان‌های امریکایی شرکت نخواهد کرد و ارتباطی را بین آزادی آنان و سرنوشت 17 زندانی محبوس در کویت که به‌جرم بمب‌گذاری علیه اهداف امریکایی و فرانسوی در دسامبر 1983 بازداشت شده‌اند، نمی‌پذیرد. رادیو صدای لبنان افزود: سوریه نیز نمی‌خواهد با ویت ملاقات کند، لکن دلایل امتناع سوریه دراین‌مورد ذکر نشده است.»[۵۳]

گزارش - 660

جوانان مسلمان فلسطینی با ابداع شیوه‌های نو در مبارزه، حکومت اشغالگر قدس را به هراس افکنده‌اند. این روش مبارزه رودررو، همگانی و همیشگی است و جوانان فلسطینی با کمترین امکانات ممکن به آن دست می‌زنند. به‌گزارش خبرگزاری رویتر از بیت‌المقدس: «سردبیر روزنامه الفجر چاپ بیت‌المقدس، گفت: احساس می‌شود جوانان فلسطینی از تاکتیک‌ جنگی شیعیان لبنانی در بیروت ـ که به واردآوردن تلفات سنگین به ارتش اسرائیل و سرانجام خروج آنان منجر شد ـ الهام گرفته‌اند. به گزارش رویتر، این جوانان در حملات خود از اسلحه‌های سرد، تفنگ‌های غنیمتی یا نارنجک دستی استفاده می‌کنند. مقامات صهیونیستی ازجمله ژنرال امنون شاهاک فرمانده مرکزی ارتش اسرائیل، معتقدند درمقابل این عملیات ـ که ریشه‌های اعتقادی دارد ـ هیچ راه‌حلی جز افزایش فشار و گسترش تدابیر امنیتی وجود ندارد. در همین زمینه، اسحق رابین وزیر جنگ رژیم صهیونیستی، معتقد به اعمال سیاست مشت آهنین است. وی می‌گوید که خانه شهروندان مظنون باید منفجر شود و فلسطینی‌های ناراضی باید از کشور اخراج شوند. امنون شاهاک جلاد فلسطینیان، ازجمله راه‌های مبارزه با جوانان مسلمان فلسطین را تشدید شکنجه بلافاصله پس از دستگیری مبارزان می‌داند و می‌گوید مجازات برای آنکه مؤثر باشد باید سریع اعمال شود. مقامات اسرائیلی برای شیوه جدید عملیات فلسطینی‌ها اهمیت به‌مراتب بیشتری نسبت به بمب‌گذاری‌ها ـ که ممکن است تلفات بیشتری داشته باشند ـ قائل هستند و به‌شدت از آن نگران‌اند، زیرا این شیوه مبارزه اولاً رودرروست، ثانیاً عوامل آن از بین نسل جوان و نوجوان برخاسته‌اند. نویسنده روزنامه هاآرتص عقیده دارد این حملات در مقایسه با بمب‌گذاری‌ها تلفات کمتری دارد، اما از آنجا که امکان حمله‌ همه‌وقت و همه‌جا وجود دارد، آسایش را از اسرائیلی‌ها گرفته است.»[۵۴]



پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1364/09/13

  1. سند شماره 637/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش عملیات قرارگاه‌ خاتم‌الانبیا، عملیات والفجر8، مأموریت قرارگاه‌های کربلا و نوح، (جواد زمان‌زاده، محمد درودیان، محسن رشید)، ص8.
  2. سند شماره 20956/پ.ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه قرارگاه نیروی زمینی سپاه (13/9/1364، نوار 16886)، جواد زمان‌زاده، صص 4 ـ 3 و 8.
  3. سند شماره 21847/پ.ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه قرارگاه نیروی زمینی سپاه، 13/9/1364، نوار 16887)، راوی: جواد زمان‌زاده، ص4.
  4. سند شماره 21847/پ.ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه قرارگاه نیروی زمینی سپاه، 13/9/1364، نوار 16887)، راوی: جواد زمان‌زاده، ص4.
  5. مأخذ3، ص3.
  6. مأخذ2، ص24 ـ 23 و مأخذ3، ص2.
  7. مأخذ2، ص7.
  8. سند شماره 637/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش عملیات قرارگاه‌ خاتم‌الانبیا، عملیات والفجر8، مأموریت قرارگاه‌های کربلا و نوح، (جواد زمان‌زاده، محمد درودیان، محسن رشید)، ص8.
  9. مأخذ3، صص 10 ـ 9.
  10. مأخذ2، صص 7 ـ 4.
  11. روزنامه کیهان، 16/9/1364، ص3.
  12. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 260، 14/9/1364، ص3، بوشهر ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/9/1364.
  13. مأخذ12، ص5، لندن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/9/1364.
  14. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 14/9/1364، ص1، به نقل از رادیو بغداد، 13/9/1364.
  15. مأخذ12، ص4، بغداد ـ خبرگزاری فرانسه، 13/9/1364.
  16. سند شماره 424403 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه سردشت به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 24/9/1364.
  17. سند شماره 442355 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان کردستان به استانداری استان کردستان، 14/9/1364.
  18. سند شماره 442336 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان کردستان به استانداری استان کردستان، 16/9/1364.
  19. دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 74، 26/9/1364، ص23.
  20. همان.
  21. سند شماره 442358 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان کردستان به استانداری استان کردستان، 16/9/1364.
  22. روزنامه اطلاعات، 14/9/1364، صص 4 و 19.
  23. دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 74، 26/9/1364، ص23.
  24. روزنامه کیهان، 13/9/1364، ص3.
  25. روزنامه اطلاعات، 13/9/1364، ص3.
  26. مأخذ23، ردیف2، ص22.
  27. روزنامه ابرار، 14/9/1364، ص1.
  28. روزنامه جمهوری اسلامی، 14/9/1364، ص10.
  29. مأخذ27، ص17.
  30. مأخذ12، صص 10 و 11، به نقل از رادیو صوت‌الجماهیر، 13/9/1364.
  31. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 261، 15/9/1364، صص 7 و 8، ساری ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/9/1364.
  32. مأخذ12، ص30، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/9/1364.
  33. اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، بررسی مطبوعات جهان، شماره 1000، 7/10/1364، ص6.
  34. مأخذ31، ص25، به نقل از رادیو اسرائیل، 14/9/1364.
  35. مأخذ12، صص 24 و 25، تهران ـ خبرگزاری رویتر، 13/9/1364.
  36. مأخذ12، ص24، تهران ـ خبرگزاری یوگسلاوی، 13/9/1364.
  37. مأخذ14، ص8، رادیو اسرائیل، 13/9/1364.
  38. مأخذ27، ص24.
  39. مأخذ31، ص26، لندن ـ خبرگزاری فرانسه، 14/9/1364.
  40. مأخذ14، صص 4 ـ 3، به نقل از رادیو بی‌بی‌سی، 13/9/1364.
  41. مأخذ31، ص2، استکهلم ـ خبرگزاری فرانسه، 14/9/1364.
  42. مأخذ12، ص10، بغداد ـ خبرگزاری عراق، 13/9/1364.
  43. مأخذ22، ص4.
  44. مأخذ27.
  45. مأخذ22، ص2.
  46. مأخذ12، ص16، تهران ـ خبرگزاری فرانسه، 13/9/1364.
  47. مأخذ22، ص3.
  48. مأخذ31، ص17، رادیو اسرائیل، 14/9/1364.
  49. مأخذ25، ص20.
  50. مأخذ24، ص24.
  51. مأخذ14، صص 6 ـ 5، رادیو بی‌بی‌سی، 13/9/1364.
  52. مأخذ31، صص 17 و 19، واشنگتن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 14/9/1364.
  53. مأخذ22، ص20.
  54. روزنامه جمهوری اسلامی، 13/9/1364، ص3، خبرگزاری رویتر.