1362.07.15: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1362 |نام = 1362.07.15 |نام دیگر= پانزده مهر |روز=15 مهر 1362 |تاریخ شمسی= 1362.07.15 |تاریخ میلادی= 7 اکتبر 1983 |تاریخ قمری=29 ذیحجه 1403 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.07.15</div> <div class="bootstrap-btn">1360....» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| سطر ۲۸: | سطر ۲۸: | ||
<div style="text-align:justify"> | <div style="text-align:justify"> | ||
== گزارش - 737 == | |||
درپی جلسات روز گذشته فرماندهان قرارگاه مقدم حمزه برای رفع موانع همکاری یگان‌های ارتش و سپاه در آماده‌سازی نهایی قرارگاه‌های پنج‌گانه تاکتیکی حمزه در عملیات والفجر4 (منطقه دهانه شیلر)، امروز با حضور فرمانده تیپ2 لشکر28 کردستان و فرمانده لشکر8 نجف در جلسات مشترک قرارگاه مقدم حمزه در پادگان بانه* آخرین وضعیت قرارگاه تاکتیکی حمزه3 (جبهه بانه) بررسی شد. | |||
بااینکه در نشست مشترک روز گذشته، هماهنگی‌های نهایی بین یگان‌های ارتش و سپاه مستقر در قرارگاه تاکتیکی حمزه3 برای اجرای محور شمالی عملیات والفجر4 در منطقه دهانه شیلر حاصل شد، هنوز فرماندهان دو یگان مزبور در برخی جزئیات طرح مانور، تأمین جاده‌ها و توپخانه این محور به توافق قطعی دست نیافته‌اند. براین‌‌اساس امروز احمد کاظمی فرمانده لشکر8 نجف، ضمن اعلام آمادگی كامل برای اجرای عملیات در این منطقه، در نامهای به علی رضائیان فرمانده قرارگاه مقدم حمزه، با ذکر دلایلی درمورد موفقیت عملیات ابراز تردید كرد. وی در این نامه مسائلی همچون ازبین‌رفتن جناح‌دهی دشمن پس از تخلیه ارتفاعات شمالی شیلر در شهریورماه، سرمای هوا، ناهماهنگی در طرح‌ها، کم‌تجربگی نیروهای ارتش در عملیات برون‌مرزی، بی‌اهمیت بودن عملیات در نظر فرماندهان رده بالا، کمبود نیرو و ضعف عملکرد توپخانه را از عوامل بروز تردید در موفقیت عملیات برشمرد. | |||
در بخشی از جلسات امروز قرارگاه مقدم حمزه که به‌منظور بررسی میزان پیشرفت کار و رفع موانع پیش روی قرارگاه تاکتیکی حمزه3 در پادگان بانه برگزار شد، فرمانده تیپ2 لشکر28 کردستان و فرمانده لشکر8 نجف از آخرین اقدامات آماده‌سازی محور بانه گزارش دادند. در این نشست احمد کاظمی ضمن اعلام آمادگی مجدد خود برای اجرای عملیات،<ref>سند شماره 295/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه مقدم حمزه سیدالشهدا در عملیات والفجر4، محمد دیانی، 13/7/1362 تا 29/7/1362، صص 34 - 28.</ref> درمورد طرح مانور عملیات قرارگاه تاکتیکی حمزه3 پیشنهاد کرد كه یک گردان از جلو به ارتفاع لری حمله كرده و یک گردان از چپ ارتفاع لری (از آخرین نقطه یال لری که به پایگاه دشمن منتهی می‌شود) وارد عمل شود و سپس یک گردان نیز از سمت راست ارتفاع لاله حمرین و یک گردان از چپ کنگرک و از پشت به گردان دوم در محور کنگرک دست داده و درنهایت یک گردان مستقل روی گرمک عمل كند. در این طرح دو گردان ادغامی به‌همراه دو گردان مستقل سپاه روی ارتفاعات کنگرک و لری؛ یک گردان مستقل ارتش برای جاده و دو گردان ادغامی برای احتیاط در نظر گرفته شده است.<ref>سند شماره 13044/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه عملیات والفجر4، (قرارگاه مقدم حمزه، 15/7/1362، نوار شماره 13044)، صص 29 و40.</ref> | |||
پس از پایان جلسات امروز در پادگان بانه، برخی از فرماندهان ارشد با بالگرد اقدام به شناسایی هوایی مشترک بر روی محور شمالی دهانه شیلر کردند. امروز جلسه‌ای نیز در سنندج* برگزار و پیشنهاد عملیات هم‌زمان در محور سورن و پنجوین بار دیگر مطرح شد. در این جلسه سرهنگ قویدل رکن2 نیروی زمینی ارتش، ضمن اذعان به اهمیت محور سورن، در موقعیت فعلی کمبود نیرو را علت اصلی حذف این محور اعلام کرد. | |||
درمجموع در پایان جلسات امروز، مقرر شد عملیات مطابق همان طرح اولیه‌ای که چندی پیش به‌صورت کتبی ابلاغ شده بود اجرا شود. بدین‌ترتیب لشکر25 کربلا روی مارو، تیپ44 قمر بنی‌هاشم(ع) روی هرگنه، لشکر14 امام حسین(ع) روی پنجوین، لشکر31 عاشورا به‌عنوان احتیاط جبهه بانه و لشکر41 ثارالله(ع) درقالب احتیاط جبهه مریوان همگی به‌طور هم‌زمان وارد عمل خواهند شد.<ref>سند شماره 295/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 45 - 38.</ref> | |||
== گزارش - 738 == | |||
فرماندهان ارتش و سپاه در ادامة بررسی دستور جزءبه‌جزء طرح مانور عملیات والفجر5 در منطقه دربندیخان، امروز نیز در جلسه‌ای مشترک با حضور محسن رضایی فرمانده کل سپاه و علی صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی ارتش* دراین‌باره به بحث و تبادل‌‌نظر پرداختند. | |||
در این جلسه فرماندهان ارتش معتقد بودند با ورود گسترده هوانیروز بر روی شاخ بمو می‌توان عملیات قرارگاه نجف را اجرا كرد، درحالی‌كه مسئولان سپاه امکان اجرای عملیات در منطقه دربندیخان را منوط به اقدام هم‌زمان بر روی ارتفاعات شاخ بمو و شاخ خشیک می‌دانستند. | |||
در ابتدای جلسه، سرهنگ صیاد شیرازی در تبیین طرح مانور عملیات والفجر5 در منطقه دربندیخان، تأمین و تصرف خطوط نصر و فتح** را از اهداف اصلی این عملیات برشمرد و درمورد وابستگی خطوط مذکور افزود: «اگر این دو تا [خطوط نصر و فتح] هر کدامشان به اشکال برخورد کند و انجام نشود مانور نصرت*** هم انجام‌شدنی نیست.» | |||
در ادامه، فرمانده نیروی زمینی ارتش مانور زمینی و مانور هوایی عملیات را این‌طور تشریح كرد: «مسیر حرکت هلیکوپترها از مله‌کبود به‌سمت باغ کوه از کنار سلمانه که ازسمت چپ بمو زیر ارتفاعات می‌رود به‌سوی تنگه سرتک [می‌باشد] که نرسیده به محل فرود در مسیر دو شاخه می‌شود.» پس از آن یک گروهان نیروی پیاده با حرکت به‌سمت یال جلوی شاخ بمو، برای تثبیت منطقه اقدام می‌كند و یک گروهان نیز با حرکت به‌سمت بالای بمو با سایر نیروها الحاق برقرار خواهد كرد و در همین هنگام یک دسته پیاده نیز به‌طرف پایگاه مشرف به تنگه می‌روند. سرهنگ صیاد شیرازی با اشاره به کمبود نیرو و امکانات قوای خودی و دشمن در روی ارتفاع بمو تأكید كرد که برتری در این منطقه با کسی است که بهتر بجنگد و تدارک طرف مقابل را از بین ببرد. وی در ادامه خطاب به فرماندهان حاضر در جلسه گفت: درصورتی‌که مانور مزبور تا این مرحله با موفقیت انجام شود، با استفاده از شنوک‌ها و با اجرای سریع طرح هلی‌برن نیروها، می‌توان در منطقه دشمن پیشروی و حتی پاک‌سازی کرد. | |||
فرمانده نیروی زمینی ارتش در طرح هلی‌برن پیشنهادی خود احتمال تهدید ستون ممتد و پرواز ردیفی و پشت‌سرهم بالگردهای خودی ازسوی دشمن را زیاد دانست و با اشاره به پیش‌بینی بالگردهای شنوک و 214، سه راه برای کاهش تلفات بالگردها پیشنهاد کرد: | |||
1. تصرف شاخ کیله هم‌زمان با اجرای عملیات روی ارتفاع بمو كه این امر موجب تضمین تلاش اصلی خواهد شد و براثر تقویت مداوم و تدارک پی‌درپی نیروها، کیفیت رزم افزایش خواهد یافت. | |||
2. درگیر نگه‌داشتن شاخ کیله با به‌كارگیری تعداد اندكی از نیروها؛ بدین‌ترتیب فرصت بیشتری از دشمن گرفته و به‌جای حرکت از پایین به بالا، «از کمر ارتفاعات بتوانیم هلیکوپترها را ببریم.» | |||
3. هدایت آتش سنگین روی شاخ کیله؛ یعنی «آتش طرح‌ریزی بکنیم که دشمن را پشت‌سرهم زیر آتش بگذاریم تا هلیکوپترها بتوانند بروند.» | |||
در ادامه جلسه، فرماندهان سپاه به ارزیابی طرح ارائه شده پرداختند. محمدعلی جعفری فرمانده قرارگاه نجف، دراین‌باره گفت: باتوجه‌به بررسی‌ها و شناسایی‌های انجام‌شده، در وهله اول به‌علت پیوستگی خط دشمن روی شاخ کیله، امکان اجرای عملیات وجود ندارد، باوجود این چنانچه بخواهیم عملیات کنیم باید پس از اقدام بر روی ارتفاع بمو و به‌صورت مرحله‌ای وارد عمل شویم. در وهله دوم درصورتی‌که بخواهیم طرح پیشنهادی شما را اجرا کنیم باید فرمانده لشکر27 را قانع کرد؛<ref>سند شماره 12803/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ارزیابی عملیات بمو، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 15/7/1362، نوار شماره 12803)، صص 7 - 1؛ و - سند شماره 285/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا در عملیات والفجر4، داوود رنجبر، 11/7/1362 تا 28/7/1362، صص 103 - 100.</ref> به عقیده فرمانده این لشکر اگر یکی از این هلیکوپترها كه حامل 60 نیرو است، هدف قرار گیرد تضمینی وجود ندارد که بقیه خلبان‌ها از ادامه عملیات منصرف نشوند. جعفری در ادامه ضمن تبیین مشکلات هلی‌برن نیروها روی ارتفاعات بمو، درمورد عملیات پیشنهادی فرمانده نیروی زمینی ارتش گفت: عملیات را در سه مرحله می‌توان اجرا کرد بدین‌نحوكه در مرحله اول جابه‌جایی نیروها با هلیکوپترها، در مرحله دوم اشغال یال جلوی بمو و در مرحله سوم الحاق روی ارتفاع بمو انجام شود. وی با استناد به این گفته صیاد شیرازی كه "بمو کلید کل این منطقه هست"، این منطقه را فاقد جناح خواند و مشکل اصلی عملیات را مقاومت در مقابل فشارهای دشمن به‌خصوص توپ‌های هلیکوپتر دانست. فرمانده قرارگاه نجف تأكید داشت تا بمو تصرف نشود موفقیت در محورهای دیگر منتفی است. | |||
در پاسخ به اشکالات فوق، صیاد شیرازی ضمن گلایه از بی‌اعتمادی درباره استفاده گسترده از ظرفیت هوانیروز در طرح عملیات هلی‌برن، به سابقه هلی‌برن نیروها در عملیات والفجر2 اشاره کرد و گفت: ما در این عملیات از نیروهای کیفی و کماندو استفاده خواهیم کرد که با فاصله حرکت می‌کنند. وی افزود: می‌توان با برگزاری تمرین‌های مشابه نیروهای کیفی و کماندو ضریب اعتماد به آنها را افزایش داد تا پس از حمله به یال بمو و اجرای هلی‌برن، خود را به‌سمت بالای ارتفاع بمو بکشند.<ref>سند شماره 12803/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 26 - 13.</ref> بر مبنای این پیشنهاد فرمانده نیروی زمینی ارتش قرار شد پس از انجام مانور تمرینی در منطقه‌ای مشابه ارتفاعات بمو، درمورد اجرای عملیات والفجر5 در منطقه دربندیخان تصمیم قطعی گرفته شود. | |||
بااین‌حال، فرمانده قرارگاه نجف و فرمانده لشکر27 محمد رسول‌الله(ص) همچنان تأكید دارند كه اجرای عملیات والفجر5 در منطقه دربندیخان درصورتی امكان‌پذیر است که عملیات به‌صورت هم‌زمان در ارتفاعات بمو و شاخ خشیک اجرا شود، زیرا درصورت اقدام هم‌زمان، به‌علت تقسیم آتش دشمن، تلفات کمتری به نیروهای خودی وارد شده و راه‌های پاتک زمینی عراق نیز بسته خواهد شد. علاوه‌براین ضمن افزایش ضریب غافلگیری، احتمال بسته‌شدن شیار قلب نیز کاهش می‌یابد. از سوی دیگر، سقوط ارتفاعات بمو از راه شاخ خشیک موجب دستیابی به دید و تیر بر روی عقبه دشمن می‌شود و درنتیجه قدرت حفظ مواضع و میزان تضمین عملیات نیز افزایش می‌یابد.<ref>سند شماره 12804/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه بررسی عملیات بمو، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 15/7/1362، نوار شماره 12804)، صص 3 - 1؛ و - سند شماره 285/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 108 - 107.</ref> | |||
== گزارش - 739 == | |||
پس از قریب به دو ماه کشمکش رسانه‌ای و تبلیغات گسترده درخصوص اعطای هواپیماهای سوپراتاندارد فرانسوی به عراق و درحالی‌که در این مدت اخبار متعدد و گاه ضد و نقیضی درباره زمان و چگونگی تحویل این جنگنده‌ها انتشار یافته است، امروز مطبوعات داخلی ایران از تحویل قطعی هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق خبر دادند. | |||
مطبوعات ایران گزارش دادند: درحالی‌كه براساس گزارش‌های قبلی می‌بایست تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق به‌صورت قطعات جدا از هم و ازطریق دریا انجام می‌گرفت، امروز خلبانان فرانسوی این جنگنده‌ها را از پایگاهی در غرب فرانسه به‌سوی عراق به پرواز درآورده‌اند.<ref>سند شماره 12804/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه بررسی عملیات بمو، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 15/7/1362، نوار شماره 12804)، صص 3 - 1؛ و - سند شماره 285/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 108 - 107.</ref> روزنامه صبح آزادگان به نقل از خبرگزاری فرانسه، ضمن تأیید خبر خروج پنج فروند هواپیمای سوپراتاندارد از محل استقرار خود در فرانسه، تأکید کرد: «خلبانان هواپیماها فرانسوی بوده‌اند.»<ref>سند شماره 295/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه مقدم حمزه سیدالشهدا در عملیات والفجر4، محمد دیانی، 13/7/1362 تا 29/7/1362، صص 34 - 28.</ref> | |||
روزنامه اطلاعات نیز به نقل از خبرگزاری آسوشیتدپرس نوشت: «هواپیماهای مزبور در جریان یک توقف برای سوخت‌گیری که احتمالاً در محلی در حوزه مدیترانه خواهد بود، تحویل خلبانان عراقی خواهند شد.»<ref>روزنامه اطلاعات، 17/7/1362، ص16.</ref> | |||
== گزارش - 740 == | |||
آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی دفاع، به‌عنوان خطیب نمازجمعه این هفته تهران، ضمن پرداختن به واقعه حمله موشکی اخیر عراق به دزفول، مسائلی نظیر وحدت و یکپارچگی مسئولان و بازگشایی و نوگشایی دانشگاه‌ها را تشریح کرد. | |||
رئیس‌جمهور ابتدا با اشاره به سخنان اخیر امام خمینی درخصوص تلاش برای پرهیز از اختلافات گفت: «آنچه در این سخن حکیمانة مصلحت‌بین، نقطه اصلی محسوب می‌شود این است که ما توجه کنیم که دشمن مایل است اختلاف بیندازد. اگر نتوانست اختلاف بیندازد وانمود می‌کند که اختلاف هست. ما در مقابل هر دو تلاش خباثت‌آمیز دشمن باید مقاومت کنیم. اولاً نگذاریم اختلاف بیندازد، ثانیاً نگذاریم به دروغ با تبلیغ، با استفاده از بعضی نمودارهای طبیعی یک جامعه این‌جور وانمود کند که گویا میان مردم، میان مسئولان، میان این یا آن شخص اختلافی هست.» وی سپس از رسانه‌ها و محافل سیاسی مذهبی خواست: «آن چیزی که به‌عنوان اختلاف سلیقه یا حتی اختلاف‌نظر سیاسی بین دو نفر، دو جریان، دو جمع وجود دارد مایه اختلاف بزرگ نسازند.» | |||
امام‌جمعه تهران افزود: «اختلاف سیاسی عیب نیست، اختلاف‌نظر فقهی عیب نیست، اختلاف‌نظر مذهبی عیب نیست، وجود دارد باید هم وجود داشته باشد، اشکال هم ندارد، اما این اختلاف‌نظرها به معنای دو شقه شدن نیست، به معنای در مقابل هم قرار گرفتن نیست. مثل اختلاف فقها در فتواست و کمتر از آن، [که] هیچ اشکالی ندارد. ... امروز در میان مسئولان هیچ‌چیزی که آنها را به دو جناحی که باید باهم مبارزه کنند [تقسیم کند] وجود ندارد ما این را بارها در گفتارهای عمومی، در خطبه و در سخنرانی‌ها و جاهای دیگر گفتیم. بعضی‌ها نتوانستند این را درست هضم کنند، فکر کردند ما می‌گوییم اصلاً هیچ اختلاف‌نظر بین زید و عمرو، عمرو و بکر، بکر و خالد وجود ندارد. مگر می‌شود اختلاف‌نظر وجود نداشته باشد. بین دو برادر و دو همکار اختلاف‌نظر درباره مسائل مختلفی هست، هیچ اشکال هم ندارد. آنچه بد است دشمنی است، علیه هم کار کردن است. آنچه بد است هدف‌های مشترک را به‌خاطر اختلافات جزئی فراموش‌کردن است.» | |||
آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به تلاش‌هایی که برای وحدت شیعه و سنی انجام می‌گیرد، اظهار كرد: «ما که یک چنین کار مهمی را داریم انجام می‌دهیم در سطح جهان اسلام، چگونه نتوانیم در داخل کشورمان انجام بدهیم.» وی افزود: «یک عده‌ای از روی بی‌توجهی - نمی‌خواهم به خودم بقبولانم که از روی عناد و غرض می‌خواهم بگویم از روی بی‌توجهی - به‌خاطر علاقه‌مندی به این یا آن شخصیت، اختلافاتی را که وجود دارد، کوچک است، عمده می‌کنند، بزرگ می‌کنند و جناح‌بندی می‌کنند و این کار، کار درستی نیست، امام به ما دستور دادند. خط امام این است آنهایی که دنبال این هستند که خط امام را پیدا کنند، پیدا کنند امام خطشان را معین کردند به ماها امام صریحاً در این سخنرانی سه روز پیششان گفتند (به ما عمامه‌ای‌ها) گفتند به مردم بگویید که اختلاف نیست، این خط امام است و من خواهش می‌کنم همه قلم‌به‌دستان و همه گویندگان، چه آنهایی که درزمینه مسائل سیاسی و یا مسائل مذهبی سخن می‌گویند و می‌نویسند این خط را دقیقاً دنبال کنند.» | |||
رئیس‌جمهور در ادامه باتوجه‌به بازگشایی و نوگشایی دانشگاه‌ها، «دانش و جهت‌گیری انقلابی» را دو عنصر لازم و ملزوم یکدیگر در دانشگاه خواند و ضمن تأکید بر فراهم‌سازی زمینه برای بهره‌گیری از توان و تخصص دانشمندان و اساتید دانشگاه، تصریح کرد: «ما علم را برای دانشگاه می‌خواهیم، اما انقلابمان را قربان علم نمی‌کنیم. باید خط حزب‌الله، خط انقلاب بر دانشگاه حاکم باشد نه به معنای بی‌نظمی، نه به معنای دخالت کسانی که حق دخالت ندارند. بلکه به معنای اینکه مسئولان قانونی دانشگاه‌ها، ستاد انقلاب فرهنگی که امروز بحمدالله به عنایت و اشاره امام تأیید شده و امکان کار زیادی در دانشگاه دارد، اینها دقیقاً برنامه‌ریزی را آن‌چنان بکنند که خط علمی بر روی جهت‌گیری حزب‌اللهی این ملت انجام بگیرد و حرکت کند. دانشگاه جزئی از ملت است و این ملت، ملت حزب‌الله است، امت حزب قرآن است، امت انقلابی است. دانشگاه باید برکنار نماند. به‌هرحال، مسئولان دانشگاه‌ها به قاطعیت در این روزگار از همه‌چیز بیشتر نیاز دارند. ملاحظه یکی از طرفین را نکنید، برادران مسئول دانشگاه‌ها ملاحظه حق را بکنند. هم علم را هم تعهد را در دانشگاه‌ها وارد کنند.» | |||
رئیس شورای عالی دفاع در بخش دیگری از خطبه‌های نمازجمعه این هفته تهران، به مسئله جنگ به‌ویژه حمله موشکی اخیر عراق به دزفول پرداخت و گفت: «[این حادثه] بسیار برای ما تأسف‌انگیز است نه از باب اینکه رژیم نابخردان در عراق، موشک می‌اندازد، این کاری است که از اول جنگ تا حالا کرده‌اند، ما عادت کردیم. ... تأسف از آن کسانی است در دنیا است که خودشان را در حد این رژیم سفیه و پست نمی‌دانند [بلکه] برخوردار از پختگی سیاسی هم می‌دانند، اما این حرکت ناجوانمردانه را با خونسردی تماشا می‌کنند و اظهار وجود نمی‌کنند، محکوم نمی‌کنند و یا حتی به آن کمک می‌کنند. امروز برای ما کاملاً روشن است که قدرت‌های بزرگ و دو قدرت بزرگ برتر به‌طور مستقیم و غیرمستقیم دارند به عراق کمک می‌کنند. این موشک‌هایی که بر روی مردم پرتاب می‌شود ساخت عراق که نیست، ساخت کجاست؟ آیا آن کسانی که این موشک‌ها را به عراق می‌دهند آن کشور سازنده‌ای که مرتب وسیله کشتار آدم‌های بی‌دفاع این شهرهای امن و امان را دست این دیوانگان می‌سپرد، آیا می‌داند که برای او چه عواقبی خواهد داشت؟ من به آن کسانی که این موشک‌ها را می‌سازند و می‌دانند که ما آنها را می‌شناسیم که چه کسانی هستند اخطار می‌کنم که این موشک‌ها فقط خانه‌های مردم ما را ویران نمی‌کند، این موشک‌ها پل ارتباط دو ملت، دو کشور را هم ویران می‌کند. این موشک‌ها احساسات ملی مردم ما را هم جریحه‌دار می‌کند. شما دارید با فرستادن این موشک‌ها و رساندن آن به دست این دیوانگان خون‌آشام سد نفوذناپذیر میان دو کشور را لحظه‌به‌لحظه بلند می‌کنید. ملت ایران نمی‌تواند این را تحمل کند. همچنین کسانی که وسیله می‌شوند تا این موشک‌ها به دست عراقی‌ها برسد. من تعجب می‌کنم و واقعاً جای تأسف است که چطور قدرت‌های بزرگ اروپایی و همچنین بعضی از دولت‌های منطقه به فکر آینده سیاسی و اقتصادی خودشان نیستند. سرنوشت خودشان را با سرنوشت یک رژیمی که هیچ شکی نیست که این رژیم دیری نخواهد پایید و زایل خواهد شد، مرتبط کردند. فکر نمی‌کنند که میلیون‌ها انسان در این کشور و چندبرابر آن، انسان در کشورهای دیگر این حرکت موذیانه را محکوم می‌کنند و این برای آینده سیاسی آنها بسیار زیان‌بخش است.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، صص 10 و 11.</ref> | |||
== گزارش - 741 == | |||
یوسف العلوی عبدالله وزیر مشاور در امور خارجی عمان، خواستار ورود ایران «به مذاکرات مسالمت‌آمیز جهت تحقق امنیت و صلح در منطقه خلیج [فارس] گردید.» به گزارش رادیو بغداد، العلوی «از رژیم ایران دعوت کرد تا به ابتکارهای مسالمت‌آمیز جنبش غیرمتعهد و کنفرانس اسلامی و سازمان ملل متحد پاسخ مثبت دهد. وی نیز رژیم ایران را از ادامه تهدید علیه کشتیرانی در تنگه هرمز بر حذر ساخته و گفت که این مسئله به دخالت نیروهای بزرگ در منطقه خواهد انجامید.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، صص 10 و 11.</ref> | |||
== گزارش - 742 == | |||
دو هسته مقاومت گردانی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در صومعه‌سرا کشف و اعضای آن دستگیر شدند. | |||
فرمانده سپاه صومعه‌سرا امروز در سخنرانی قبل از خطبه‌های نمازجمعه این شهر ضمن تشریح چگونگی دستگیری این دو هسته گردانی با نامهای "گردان غلام‌نیا" و "گردان مسئله‌گو" اقدامات خرابکارانه و فعالیت‌های تروریستی اعضای گروه‌های مذکور را چنین برشمرد: «حمله به مردم در 5 مهرماه 1360 با اسلحه یوزی و نارنجک که هنگام شکستن حصر آبادان اتفاق افتاد، پرتاب نارنجک در انجمن اسلامی شهید مطهری، ترور یک جوان حزب‌اللهی در کسماء توسط کلت، آتش‌زدن منزل دو حزب‌اللهی یکی در صومعه‌سرا و دیگری در روستای نفوت، طرح ترور شهید برزو، تخریب دفتر مخابرات کسماء و فراهم‌نمودن زمینه درگیری‌های یک ماه و نیم پیش گوراب زرمیخ.» وی همچنین افزود: «تشکیل هسته‌های نظامی در سراسر روستاهای منطقه، ترور امام‌جمعه صومعه‌سرا و امام‌جمعه آستانه اشرفیه، ترور چند تن از برادران سپاه، ترور یکی از مسئولین پایگاه‌های بسیج، ترور یکی از ائمه جماعات فومن و حمله به ستاد جنگ چوکا از برنامه‌های تروریستی در دست انجام این گروه بوده است.» فرمانده سپاه صومعه‌سرا سلاح‌های به‌دست‌آمده از اعضای دستگیرشده گردان‌های مقاومت سازمان مجاهدین خلق(منافقین) را به این شرح اعلام کرد: «نارنجک، مین ضدنفر، فشنگ، یک قبضه اسلحه یوزی، یک قبضه اسلحه ژ3 و چندین قبضه کلت.»<ref>روزنامه کیهان، 17/7/1362، ص3.</ref> | |||
== گزارش - 743 == | |||
درحالی‌که صادرات نفت عراق درپی ازکارافتادن بندر ام‌القصر براثر حملات ایران و مسدودشدن خط لوله انتقال نفت این كشور ازطریق سوریه، فقط به خط لوله عبوری از خاک ترکیه محدود شده است، عراق می‌كوشد صادرات نفت خود از خلیج‌فارس را از سر بگیرد. | |||
دراین‌زمینه امروز نشریه پلاتس اویل گرام نیوز وایر که به‌طور اختصاصی اخبار مربوط به نفت را منتشر می‌کند نوشت: «عراق بی‌سروصدا سعی می‌کند اسکله فاو را جهت بارگیری نفت خام در خلیج‌فارس بازسازی کند تا بتواند صدور نفت خام از خلیج‌فارس را از سر گیرد.» این نشریه با اشاره به اینکه برخی مسئولان عراق برای راه‌اندازی مجدد اسکله فاو با تعدادی از شرکت‌های اروپایی تماس گرفته‌اند، افزود: «احتمالاً تصمیم عراق با پشت‌گرمی پوشش هوایی سوپراتانداردها اتخاذ شده است.»<ref>سند شماره 12803/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 26 - 13.</ref> | |||
از سوی دیگر، طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق، در مصاحبه‌ای که امروز از رادیو بی‌بی‌سی پخش شد، هشدار داد: «عراق از این پس به ایران اجازه نخواهد داد که به صادرات نفت ازطریق خلیج‌فارس ادامه دهد، مگر آنکه عراق نیز بتواند به‌طور مشابه نفت خود را از این طریق صادر کند.» بی‌بی‌سی با اشاره به اینکه مصاحبه طارق عزیز قبل از اعلام خبر ارسال هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق - که امروز انجام شد - صورت گرفته است، افزود: «طارق عزیز گفته است که وضعیت فعلی که به‌موجب آن ایران بتواند نفت خود را از خلیج‌فارس صادر کند ولی عراق نتواند، قابل‌قبول نیست و وی از امکاناتی برخوردار است که از آنچه که وی موقعیتی غیرعادی توصیف کرده، اجتناب کند.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 18/7/1362، ص9، رادیو بی‌بی‌سی، 15/7/1362.</ref> | |||
== گزارش - 744 == | |||
خبرگزاری جمهوری اسلامی گزارش داد: امروز در مراسمی که ازسوی «جمعیت اتحاد عالم اسلام پاکستان»* در راولپندی برگزار شد، سخنرانان - که به اکثر آنها توصیه شده بود بر خاتمه فوری جنگ ایران و عراق تأكید كنند - با مقصر قلمداد کردن ایران در تداوم جنگ درباره پایان‌دادن به منازعه ایران و عراق مطالبی بیان کردند. | |||
در این مراسم که با حضور وابسته مطبوعاتی و دو تن از اعضای سفارت عراق در اسلام‌آباد برگزار شد انور جلیس رئیس «جمعیت اتحاد عالم اسلام پاکستان» در سخنانی «جنگ ایران و عراق را ضربه بزرگی به جهان اسلام و به نفع اسرائیل خواند و ایران را به‌خاطر عدم آمادگی برای صلح مورد انتقاد قرار داد.» وی ضمن ابراز حمایت از تلاش‌های ضیاء الحق برای اجرای نظام اسلامی در پاکستان و خاتمه‌دادن به جنگ عراق و ایران، تأکید کرد: «طرفین باید به قرآن عمل کنند و قبل از آغاز ماه محرم جنگ را خاتمه دهند.» براساس گزارش مذکور، در ادامة این مراسم محمد گلزار كه یک سرتیپ بازنشسته است، «ضمن اعتراف به اینکه آغاز جنگ یک حرکت احمقانه بود، ... ایران را در ادامه جنگ مقصر خواند» و گفت: «نباید این عمل احمقانه ادامه یابد.» | |||
سفیرالدین جوگازیه وزیر بهداری پاکستان كه به‌عنوان میهمان ویژه در این مراسم حضور داشت، «برخلاف انتظار برگزارکنندگان جلسه پیرامون اوضاع کشور [پاکستان] و کوشش‌های اسلامی دولت و لزوم وحدت و یکپارچگی مردم پاکستان سخن گفت و فقط برای خاتمه جنگ ایران و عراق در پایان التماس دعا کرد.» | |||
علاوه‌براین، سرتیپ حیات خان رئیس سابق حکومت کشمیر و ممتاز علوی وزیر اسبق امور خارجه پاکستان که ریاست جلسه را به عهده داشت، در سخنرانی‌های خود خواستار خاتمه سریع جنگ ایران و عراق شدند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 204، 18/7/1362، صص 17 - 16، اسلام‌آباد - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 16/7/1362.</ref> | |||
== گزارش - 745 == | |||
طرح آتش‌بس لبنان درحالی وارد دوازدهمین روز خود می‌شود که گروه‌های مسلمان حمایت خود را از دولت و طرح مذکور ابراز كرده و بر خروج نیروهای بیگانه تأکید می‌کنند. در سوی دیگر اختلافاتی جدی میان سازمان آزادیبخش فلسطین و نیروهای سوری مستقر در خاک لبنان در جریان است. | |||
شیعیان لبنان پس از برگزاری دو نشست مهم که به‌ترتیب با حضور اعضای مجلس اعلای شیعیان لبنان به ریاست شیخ محمد مهدی شمس‌الدین و برخی از نمایندگان شیعه مجلس این کشور با عده‌ای از وزرای سابق شیعه به ریاست کامل اسعد رئیس پارلمان لبنان، برگزار شد، ضمن اتخاذ تصمیماتی تأکید کردند که «با هیچ شکل از اشکال جنگ و درگیری با ارتش لبنان موافق نیستند و کلیه نیروها و احزاب لبنان موظف هستند که در این مرحله و شرایط حساس کلیه امکانات خود را درجهت پشتیبانی و حمایت از حکومت قانونی و به‌ویژه ارتش لبنان به‌منظور پایان‌دادن به مسئله اشغال لبنان بسیج نمایند.»<ref>روزنامه اطلاعات، 17/7/1362، ص16.</ref> | |||
همچنین خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از روزنامه السفیر (چاپ بیروت) گزارش داد: «دروزی‌ها و مسلمانان شیعه عضو جنبش امل به ارتش لبنان اطلاع داده‌اند که با حضور ناظران غربی برای حفظ آتش‌بس در لبنان مخالفتی نخواهند کرد.»<ref>همان، ص15، بیروت - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 15/7/1362.</ref> | |||
این درحالی است که عبدالحلیم خدام معاون نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه سوریه، دیروز اعلام کرد کمیته نظامی لبنان که از فالانژیست‌ها، ارتش لبنان، جنبش ملی و شیعیان عضو جنبش امل تشکیل شده است و درحال‌حاضر بر حفظ آتش‌بس در این کشور نظارت دارد، تنها مرجعی است که می‌تواند درمورد ادامه آتش‌بس و حضور ناظران غربی تصمیم بگیرد. خبرگزاری کویت با اعلام این خبر افزود: مقامات سوری تأکید کرده‌اند ناظران نباید ازطرف سازمان ملل باشند؛ زیرا درگیری لبنان یک درگیری داخلی است. این خبرگزاری به نقل از خدام اضافه کرد: «پیشنهاد مربوط به استقرار ناظران سازمان ملل در لبنان ازسوی دولت جمیل و امریکا درحقیقت نقض موافقت‌نامه لبنان می‌باشد.»<ref>همان.</ref> | |||
دراین‌زمینه گزارش روزنامه کیهان نیز حاكی است: «عوامل طرف‌دار سوریه از امین جمیل خواسته‌اند قبل از تشکیل کنفرانس آشتی ملی از موافقت‌نامه منعقده با اسرائیل چشم‌پوشی کند، اما امریکا جمیل را تشویق نموده است که موافقت‌نامه با دروزی‌ها را امضا نکند، زیرا اسرائیل موافقت کرده است تحت شرایط جمیل از لبنان خارج شود.» | |||
به نوشتة این روزنامه، «در همین حال، خبرنگار اعزامی رادیو صدای امریکا از بیروت گزارش داد شفیق وزان نخست‌وزیر لبنان، طی بیانیه‌ای که در رادیو بیروت منتشر شد گفت لبنان می‌تواند موافقت‌نامه‌اش را مورد بررسی مجدد قرار دهد به‌دلیل اینکه اسرائیل با استقرار مجدد در منطقه شوف پیمان لبنان - اسرائیل را نقض کرده است و درنتیجه نقض این پیمان سه هفته جنگ را در منطقه مذکور بین شبه‌نظامیان مسیحی، شبه‌نظامیان دروز، ارتش لبنان و سایر نیرو [ها] به وجود آورده است.»<ref>روزنامه کیهان، 16/7/1362، ص24.</ref> | |||
از سوی دیگر، یاسر عرفات رهبر سازمان آزادیبخش فلسطین در مصاحبه‌ای با روزنامه لوموند تصریح كرد: «هیچ قصدی برای ترک‌کردن منطقه شمال لبنان نداشته و به‌همراه جنگجویان و چهل هزار آواره فلسطینی در منطقه مزبور خواهد ماند.» وی با اشاره به حضور 12 هزار نیروی سوری در لبنان، در پاسخ به سؤالی راجع به درگیری با نیروهای سوری گفت: «شکی نیست که آنها برای انجام چنین امری آماده می‌شوند و این درگیری می‌تواند در دو یا سه روز آینده اتفاق افتد.» عرفات درباره تلاش‌های سوریه درخصوص تعویض وی به‌عنوان رهبر سازمان آزادیبخش فلسطین و فتح گفت: «من ازطریق کودتا به این عنوان دست نیافته‌ام، بلکه با تصمیم دمکراتیک فلسطینیان به این مقام رسیدم.»<ref>همان.</ref> | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۰۵
| روزشمار جنگ سال 1362 1362.07.15 | |
|---|---|
| نامهای دیگر | پانزده مهر |
| تاریخ شمسی | 1362.07.15 |
| تاریخ میلادی | 7 اکتبر 1983 |
| تاریخ قمری | 29 ذیحجه 1403 |
گزارش - 737
درپی جلسات روز گذشته فرماندهان قرارگاه مقدم حمزه برای رفع موانع همکاری یگان‌های ارتش و سپاه در آماده‌سازی نهایی قرارگاه‌های پنج‌گانه تاکتیکی حمزه در عملیات والفجر4 (منطقه دهانه شیلر)، امروز با حضور فرمانده تیپ2 لشکر28 کردستان و فرمانده لشکر8 نجف در جلسات مشترک قرارگاه مقدم حمزه در پادگان بانه* آخرین وضعیت قرارگاه تاکتیکی حمزه3 (جبهه بانه) بررسی شد. بااینکه در نشست مشترک روز گذشته، هماهنگی‌های نهایی بین یگان‌های ارتش و سپاه مستقر در قرارگاه تاکتیکی حمزه3 برای اجرای محور شمالی عملیات والفجر4 در منطقه دهانه شیلر حاصل شد، هنوز فرماندهان دو یگان مزبور در برخی جزئیات طرح مانور، تأمین جاده‌ها و توپخانه این محور به توافق قطعی دست نیافته‌اند. براین‌‌اساس امروز احمد کاظمی فرمانده لشکر8 نجف، ضمن اعلام آمادگی كامل برای اجرای عملیات در این منطقه، در نامهای به علی رضائیان فرمانده قرارگاه مقدم حمزه، با ذکر دلایلی درمورد موفقیت عملیات ابراز تردید كرد. وی در این نامه مسائلی همچون ازبین‌رفتن جناح‌دهی دشمن پس از تخلیه ارتفاعات شمالی شیلر در شهریورماه، سرمای هوا، ناهماهنگی در طرح‌ها، کم‌تجربگی نیروهای ارتش در عملیات برون‌مرزی، بی‌اهمیت بودن عملیات در نظر فرماندهان رده بالا، کمبود نیرو و ضعف عملکرد توپخانه را از عوامل بروز تردید در موفقیت عملیات برشمرد. در بخشی از جلسات امروز قرارگاه مقدم حمزه که به‌منظور بررسی میزان پیشرفت کار و رفع موانع پیش روی قرارگاه تاکتیکی حمزه3 در پادگان بانه برگزار شد، فرمانده تیپ2 لشکر28 کردستان و فرمانده لشکر8 نجف از آخرین اقدامات آماده‌سازی محور بانه گزارش دادند. در این نشست احمد کاظمی ضمن اعلام آمادگی مجدد خود برای اجرای عملیات،[۱] درمورد طرح مانور عملیات قرارگاه تاکتیکی حمزه3 پیشنهاد کرد كه یک گردان از جلو به ارتفاع لری حمله كرده و یک گردان از چپ ارتفاع لری (از آخرین نقطه یال لری که به پایگاه دشمن منتهی می‌شود) وارد عمل شود و سپس یک گردان نیز از سمت راست ارتفاع لاله حمرین و یک گردان از چپ کنگرک و از پشت به گردان دوم در محور کنگرک دست داده و درنهایت یک گردان مستقل روی گرمک عمل كند. در این طرح دو گردان ادغامی به‌همراه دو گردان مستقل سپاه روی ارتفاعات کنگرک و لری؛ یک گردان مستقل ارتش برای جاده و دو گردان ادغامی برای احتیاط در نظر گرفته شده است.[۲] پس از پایان جلسات امروز در پادگان بانه، برخی از فرماندهان ارشد با بالگرد اقدام به شناسایی هوایی مشترک بر روی محور شمالی دهانه شیلر کردند. امروز جلسه‌ای نیز در سنندج* برگزار و پیشنهاد عملیات هم‌زمان در محور سورن و پنجوین بار دیگر مطرح شد. در این جلسه سرهنگ قویدل رکن2 نیروی زمینی ارتش، ضمن اذعان به اهمیت محور سورن، در موقعیت فعلی کمبود نیرو را علت اصلی حذف این محور اعلام کرد. درمجموع در پایان جلسات امروز، مقرر شد عملیات مطابق همان طرح اولیه‌ای که چندی پیش به‌صورت کتبی ابلاغ شده بود اجرا شود. بدین‌ترتیب لشکر25 کربلا روی مارو، تیپ44 قمر بنی‌هاشم(ع) روی هرگنه، لشکر14 امام حسین(ع) روی پنجوین، لشکر31 عاشورا به‌عنوان احتیاط جبهه بانه و لشکر41 ثارالله(ع) درقالب احتیاط جبهه مریوان همگی به‌طور هم‌زمان وارد عمل خواهند شد.[۳]
گزارش - 738
فرماندهان ارتش و سپاه در ادامة بررسی دستور جزءبه‌جزء طرح مانور عملیات والفجر5 در منطقه دربندیخان، امروز نیز در جلسه‌ای مشترک با حضور محسن رضایی فرمانده کل سپاه و علی صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی ارتش* دراین‌باره به بحث و تبادل‌‌نظر پرداختند. در این جلسه فرماندهان ارتش معتقد بودند با ورود گسترده هوانیروز بر روی شاخ بمو می‌توان عملیات قرارگاه نجف را اجرا كرد، درحالی‌كه مسئولان سپاه امکان اجرای عملیات در منطقه دربندیخان را منوط به اقدام هم‌زمان بر روی ارتفاعات شاخ بمو و شاخ خشیک می‌دانستند. در ابتدای جلسه، سرهنگ صیاد شیرازی در تبیین طرح مانور عملیات والفجر5 در منطقه دربندیخان، تأمین و تصرف خطوط نصر و فتح** را از اهداف اصلی این عملیات برشمرد و درمورد وابستگی خطوط مذکور افزود: «اگر این دو تا [خطوط نصر و فتح] هر کدامشان به اشکال برخورد کند و انجام نشود مانور نصرت*** هم انجام‌شدنی نیست.» در ادامه، فرمانده نیروی زمینی ارتش مانور زمینی و مانور هوایی عملیات را این‌طور تشریح كرد: «مسیر حرکت هلیکوپترها از مله‌کبود به‌سمت باغ کوه از کنار سلمانه که ازسمت چپ بمو زیر ارتفاعات می‌رود به‌سوی تنگه سرتک [می‌باشد] که نرسیده به محل فرود در مسیر دو شاخه می‌شود.» پس از آن یک گروهان نیروی پیاده با حرکت به‌سمت یال جلوی شاخ بمو، برای تثبیت منطقه اقدام می‌كند و یک گروهان نیز با حرکت به‌سمت بالای بمو با سایر نیروها الحاق برقرار خواهد كرد و در همین هنگام یک دسته پیاده نیز به‌طرف پایگاه مشرف به تنگه می‌روند. سرهنگ صیاد شیرازی با اشاره به کمبود نیرو و امکانات قوای خودی و دشمن در روی ارتفاع بمو تأكید كرد که برتری در این منطقه با کسی است که بهتر بجنگد و تدارک طرف مقابل را از بین ببرد. وی در ادامه خطاب به فرماندهان حاضر در جلسه گفت: درصورتی‌که مانور مزبور تا این مرحله با موفقیت انجام شود، با استفاده از شنوک‌ها و با اجرای سریع طرح هلی‌برن نیروها، می‌توان در منطقه دشمن پیشروی و حتی پاک‌سازی کرد. فرمانده نیروی زمینی ارتش در طرح هلی‌برن پیشنهادی خود احتمال تهدید ستون ممتد و پرواز ردیفی و پشت‌سرهم بالگردهای خودی ازسوی دشمن را زیاد دانست و با اشاره به پیش‌بینی بالگردهای شنوک و 214، سه راه برای کاهش تلفات بالگردها پیشنهاد کرد: 1. تصرف شاخ کیله هم‌زمان با اجرای عملیات روی ارتفاع بمو كه این امر موجب تضمین تلاش اصلی خواهد شد و براثر تقویت مداوم و تدارک پی‌درپی نیروها، کیفیت رزم افزایش خواهد یافت. 2. درگیر نگه‌داشتن شاخ کیله با به‌كارگیری تعداد اندكی از نیروها؛ بدین‌ترتیب فرصت بیشتری از دشمن گرفته و به‌جای حرکت از پایین به بالا، «از کمر ارتفاعات بتوانیم هلیکوپترها را ببریم.» 3. هدایت آتش سنگین روی شاخ کیله؛ یعنی «آتش طرح‌ریزی بکنیم که دشمن را پشت‌سرهم زیر آتش بگذاریم تا هلیکوپترها بتوانند بروند.» در ادامه جلسه، فرماندهان سپاه به ارزیابی طرح ارائه شده پرداختند. محمدعلی جعفری فرمانده قرارگاه نجف، دراین‌باره گفت: باتوجه‌به بررسی‌ها و شناسایی‌های انجام‌شده، در وهله اول به‌علت پیوستگی خط دشمن روی شاخ کیله، امکان اجرای عملیات وجود ندارد، باوجود این چنانچه بخواهیم عملیات کنیم باید پس از اقدام بر روی ارتفاع بمو و به‌صورت مرحله‌ای وارد عمل شویم. در وهله دوم درصورتی‌که بخواهیم طرح پیشنهادی شما را اجرا کنیم باید فرمانده لشکر27 را قانع کرد؛[۴] به عقیده فرمانده این لشکر اگر یکی از این هلیکوپترها كه حامل 60 نیرو است، هدف قرار گیرد تضمینی وجود ندارد که بقیه خلبان‌ها از ادامه عملیات منصرف نشوند. جعفری در ادامه ضمن تبیین مشکلات هلی‌برن نیروها روی ارتفاعات بمو، درمورد عملیات پیشنهادی فرمانده نیروی زمینی ارتش گفت: عملیات را در سه مرحله می‌توان اجرا کرد بدین‌نحوكه در مرحله اول جابه‌جایی نیروها با هلیکوپترها، در مرحله دوم اشغال یال جلوی بمو و در مرحله سوم الحاق روی ارتفاع بمو انجام شود. وی با استناد به این گفته صیاد شیرازی كه "بمو کلید کل این منطقه هست"، این منطقه را فاقد جناح خواند و مشکل اصلی عملیات را مقاومت در مقابل فشارهای دشمن به‌خصوص توپ‌های هلیکوپتر دانست. فرمانده قرارگاه نجف تأكید داشت تا بمو تصرف نشود موفقیت در محورهای دیگر منتفی است. در پاسخ به اشکالات فوق، صیاد شیرازی ضمن گلایه از بی‌اعتمادی درباره استفاده گسترده از ظرفیت هوانیروز در طرح عملیات هلی‌برن، به سابقه هلی‌برن نیروها در عملیات والفجر2 اشاره کرد و گفت: ما در این عملیات از نیروهای کیفی و کماندو استفاده خواهیم کرد که با فاصله حرکت می‌کنند. وی افزود: می‌توان با برگزاری تمرین‌های مشابه نیروهای کیفی و کماندو ضریب اعتماد به آنها را افزایش داد تا پس از حمله به یال بمو و اجرای هلی‌برن، خود را به‌سمت بالای ارتفاع بمو بکشند.[۵] بر مبنای این پیشنهاد فرمانده نیروی زمینی ارتش قرار شد پس از انجام مانور تمرینی در منطقه‌ای مشابه ارتفاعات بمو، درمورد اجرای عملیات والفجر5 در منطقه دربندیخان تصمیم قطعی گرفته شود. بااین‌حال، فرمانده قرارگاه نجف و فرمانده لشکر27 محمد رسول‌الله(ص) همچنان تأكید دارند كه اجرای عملیات والفجر5 در منطقه دربندیخان درصورتی امكان‌پذیر است که عملیات به‌صورت هم‌زمان در ارتفاعات بمو و شاخ خشیک اجرا شود، زیرا درصورت اقدام هم‌زمان، به‌علت تقسیم آتش دشمن، تلفات کمتری به نیروهای خودی وارد شده و راه‌های پاتک زمینی عراق نیز بسته خواهد شد. علاوه‌براین ضمن افزایش ضریب غافلگیری، احتمال بسته‌شدن شیار قلب نیز کاهش می‌یابد. از سوی دیگر، سقوط ارتفاعات بمو از راه شاخ خشیک موجب دستیابی به دید و تیر بر روی عقبه دشمن می‌شود و درنتیجه قدرت حفظ مواضع و میزان تضمین عملیات نیز افزایش می‌یابد.[۶]
گزارش - 739
پس از قریب به دو ماه کشمکش رسانه‌ای و تبلیغات گسترده درخصوص اعطای هواپیماهای سوپراتاندارد فرانسوی به عراق و درحالی‌که در این مدت اخبار متعدد و گاه ضد و نقیضی درباره زمان و چگونگی تحویل این جنگنده‌ها انتشار یافته است، امروز مطبوعات داخلی ایران از تحویل قطعی هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق خبر دادند. مطبوعات ایران گزارش دادند: درحالی‌كه براساس گزارش‌های قبلی می‌بایست تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق به‌صورت قطعات جدا از هم و ازطریق دریا انجام می‌گرفت، امروز خلبانان فرانسوی این جنگنده‌ها را از پایگاهی در غرب فرانسه به‌سوی عراق به پرواز درآورده‌اند.[۷] روزنامه صبح آزادگان به نقل از خبرگزاری فرانسه، ضمن تأیید خبر خروج پنج فروند هواپیمای سوپراتاندارد از محل استقرار خود در فرانسه، تأکید کرد: «خلبانان هواپیماها فرانسوی بوده‌اند.»[۸] روزنامه اطلاعات نیز به نقل از خبرگزاری آسوشیتدپرس نوشت: «هواپیماهای مزبور در جریان یک توقف برای سوخت‌گیری که احتمالاً در محلی در حوزه مدیترانه خواهد بود، تحویل خلبانان عراقی خواهند شد.»[۹]
گزارش - 740
آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی دفاع، به‌عنوان خطیب نمازجمعه این هفته تهران، ضمن پرداختن به واقعه حمله موشکی اخیر عراق به دزفول، مسائلی نظیر وحدت و یکپارچگی مسئولان و بازگشایی و نوگشایی دانشگاه‌ها را تشریح کرد. رئیس‌جمهور ابتدا با اشاره به سخنان اخیر امام خمینی درخصوص تلاش برای پرهیز از اختلافات گفت: «آنچه در این سخن حکیمانة مصلحت‌بین، نقطه اصلی محسوب می‌شود این است که ما توجه کنیم که دشمن مایل است اختلاف بیندازد. اگر نتوانست اختلاف بیندازد وانمود می‌کند که اختلاف هست. ما در مقابل هر دو تلاش خباثت‌آمیز دشمن باید مقاومت کنیم. اولاً نگذاریم اختلاف بیندازد، ثانیاً نگذاریم به دروغ با تبلیغ، با استفاده از بعضی نمودارهای طبیعی یک جامعه این‌جور وانمود کند که گویا میان مردم، میان مسئولان، میان این یا آن شخص اختلافی هست.» وی سپس از رسانه‌ها و محافل سیاسی مذهبی خواست: «آن چیزی که به‌عنوان اختلاف سلیقه یا حتی اختلاف‌نظر سیاسی بین دو نفر، دو جریان، دو جمع وجود دارد مایه اختلاف بزرگ نسازند.» امام‌جمعه تهران افزود: «اختلاف سیاسی عیب نیست، اختلاف‌نظر فقهی عیب نیست، اختلاف‌نظر مذهبی عیب نیست، وجود دارد باید هم وجود داشته باشد، اشکال هم ندارد، اما این اختلاف‌نظرها به معنای دو شقه شدن نیست، به معنای در مقابل هم قرار گرفتن نیست. مثل اختلاف فقها در فتواست و کمتر از آن، [که] هیچ اشکالی ندارد. ... امروز در میان مسئولان هیچ‌چیزی که آنها را به دو جناحی که باید باهم مبارزه کنند [تقسیم کند] وجود ندارد ما این را بارها در گفتارهای عمومی، در خطبه و در سخنرانی‌ها و جاهای دیگر گفتیم. بعضی‌ها نتوانستند این را درست هضم کنند، فکر کردند ما می‌گوییم اصلاً هیچ اختلاف‌نظر بین زید و عمرو، عمرو و بکر، بکر و خالد وجود ندارد. مگر می‌شود اختلاف‌نظر وجود نداشته باشد. بین دو برادر و دو همکار اختلاف‌نظر درباره مسائل مختلفی هست، هیچ اشکال هم ندارد. آنچه بد است دشمنی است، علیه هم کار کردن است. آنچه بد است هدف‌های مشترک را به‌خاطر اختلافات جزئی فراموش‌کردن است.» آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به تلاش‌هایی که برای وحدت شیعه و سنی انجام می‌گیرد، اظهار كرد: «ما که یک چنین کار مهمی را داریم انجام می‌دهیم در سطح جهان اسلام، چگونه نتوانیم در داخل کشورمان انجام بدهیم.» وی افزود: «یک عده‌ای از روی بی‌توجهی - نمی‌خواهم به خودم بقبولانم که از روی عناد و غرض می‌خواهم بگویم از روی بی‌توجهی - به‌خاطر علاقه‌مندی به این یا آن شخصیت، اختلافاتی را که وجود دارد، کوچک است، عمده می‌کنند، بزرگ می‌کنند و جناح‌بندی می‌کنند و این کار، کار درستی نیست، امام به ما دستور دادند. خط امام این است آنهایی که دنبال این هستند که خط امام را پیدا کنند، پیدا کنند امام خطشان را معین کردند به ماها امام صریحاً در این سخنرانی سه روز پیششان گفتند (به ما عمامه‌ای‌ها) گفتند به مردم بگویید که اختلاف نیست، این خط امام است و من خواهش می‌کنم همه قلم‌به‌دستان و همه گویندگان، چه آنهایی که درزمینه مسائل سیاسی و یا مسائل مذهبی سخن می‌گویند و می‌نویسند این خط را دقیقاً دنبال کنند.» رئیس‌جمهور در ادامه باتوجه‌به بازگشایی و نوگشایی دانشگاه‌ها، «دانش و جهت‌گیری انقلابی» را دو عنصر لازم و ملزوم یکدیگر در دانشگاه خواند و ضمن تأکید بر فراهم‌سازی زمینه برای بهره‌گیری از توان و تخصص دانشمندان و اساتید دانشگاه، تصریح کرد: «ما علم را برای دانشگاه می‌خواهیم، اما انقلابمان را قربان علم نمی‌کنیم. باید خط حزب‌الله، خط انقلاب بر دانشگاه حاکم باشد نه به معنای بی‌نظمی، نه به معنای دخالت کسانی که حق دخالت ندارند. بلکه به معنای اینکه مسئولان قانونی دانشگاه‌ها، ستاد انقلاب فرهنگی که امروز بحمدالله به عنایت و اشاره امام تأیید شده و امکان کار زیادی در دانشگاه دارد، اینها دقیقاً برنامه‌ریزی را آن‌چنان بکنند که خط علمی بر روی جهت‌گیری حزب‌اللهی این ملت انجام بگیرد و حرکت کند. دانشگاه جزئی از ملت است و این ملت، ملت حزب‌الله است، امت حزب قرآن است، امت انقلابی است. دانشگاه باید برکنار نماند. به‌هرحال، مسئولان دانشگاه‌ها به قاطعیت در این روزگار از همه‌چیز بیشتر نیاز دارند. ملاحظه یکی از طرفین را نکنید، برادران مسئول دانشگاه‌ها ملاحظه حق را بکنند. هم علم را هم تعهد را در دانشگاه‌ها وارد کنند.» رئیس شورای عالی دفاع در بخش دیگری از خطبه‌های نمازجمعه این هفته تهران، به مسئله جنگ به‌ویژه حمله موشکی اخیر عراق به دزفول پرداخت و گفت: «[این حادثه] بسیار برای ما تأسف‌انگیز است نه از باب اینکه رژیم نابخردان در عراق، موشک می‌اندازد، این کاری است که از اول جنگ تا حالا کرده‌اند، ما عادت کردیم. ... تأسف از آن کسانی است در دنیا است که خودشان را در حد این رژیم سفیه و پست نمی‌دانند [بلکه] برخوردار از پختگی سیاسی هم می‌دانند، اما این حرکت ناجوانمردانه را با خونسردی تماشا می‌کنند و اظهار وجود نمی‌کنند، محکوم نمی‌کنند و یا حتی به آن کمک می‌کنند. امروز برای ما کاملاً روشن است که قدرت‌های بزرگ و دو قدرت بزرگ برتر به‌طور مستقیم و غیرمستقیم دارند به عراق کمک می‌کنند. این موشک‌هایی که بر روی مردم پرتاب می‌شود ساخت عراق که نیست، ساخت کجاست؟ آیا آن کسانی که این موشک‌ها را به عراق می‌دهند آن کشور سازنده‌ای که مرتب وسیله کشتار آدم‌های بی‌دفاع این شهرهای امن و امان را دست این دیوانگان می‌سپرد، آیا می‌داند که برای او چه عواقبی خواهد داشت؟ من به آن کسانی که این موشک‌ها را می‌سازند و می‌دانند که ما آنها را می‌شناسیم که چه کسانی هستند اخطار می‌کنم که این موشک‌ها فقط خانه‌های مردم ما را ویران نمی‌کند، این موشک‌ها پل ارتباط دو ملت، دو کشور را هم ویران می‌کند. این موشک‌ها احساسات ملی مردم ما را هم جریحه‌دار می‌کند. شما دارید با فرستادن این موشک‌ها و رساندن آن به دست این دیوانگان خون‌آشام سد نفوذناپذیر میان دو کشور را لحظه‌به‌لحظه بلند می‌کنید. ملت ایران نمی‌تواند این را تحمل کند. همچنین کسانی که وسیله می‌شوند تا این موشک‌ها به دست عراقی‌ها برسد. من تعجب می‌کنم و واقعاً جای تأسف است که چطور قدرت‌های بزرگ اروپایی و همچنین بعضی از دولت‌های منطقه به فکر آینده سیاسی و اقتصادی خودشان نیستند. سرنوشت خودشان را با سرنوشت یک رژیمی که هیچ شکی نیست که این رژیم دیری نخواهد پایید و زایل خواهد شد، مرتبط کردند. فکر نمی‌کنند که میلیون‌ها انسان در این کشور و چندبرابر آن، انسان در کشورهای دیگر این حرکت موذیانه را محکوم می‌کنند و این برای آینده سیاسی آنها بسیار زیان‌بخش است.»[۱۰]
گزارش - 741
یوسف العلوی عبدالله وزیر مشاور در امور خارجی عمان، خواستار ورود ایران «به مذاکرات مسالمت‌آمیز جهت تحقق امنیت و صلح در منطقه خلیج [فارس] گردید.» به گزارش رادیو بغداد، العلوی «از رژیم ایران دعوت کرد تا به ابتکارهای مسالمت‌آمیز جنبش غیرمتعهد و کنفرانس اسلامی و سازمان ملل متحد پاسخ مثبت دهد. وی نیز رژیم ایران را از ادامه تهدید علیه کشتیرانی در تنگه هرمز بر حذر ساخته و گفت که این مسئله به دخالت نیروهای بزرگ در منطقه خواهد انجامید.»[۱۱]
گزارش - 742
دو هسته مقاومت گردانی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در صومعه‌سرا کشف و اعضای آن دستگیر شدند. فرمانده سپاه صومعه‌سرا امروز در سخنرانی قبل از خطبه‌های نمازجمعه این شهر ضمن تشریح چگونگی دستگیری این دو هسته گردانی با نامهای "گردان غلام‌نیا" و "گردان مسئله‌گو" اقدامات خرابکارانه و فعالیت‌های تروریستی اعضای گروه‌های مذکور را چنین برشمرد: «حمله به مردم در 5 مهرماه 1360 با اسلحه یوزی و نارنجک که هنگام شکستن حصر آبادان اتفاق افتاد، پرتاب نارنجک در انجمن اسلامی شهید مطهری، ترور یک جوان حزب‌اللهی در کسماء توسط کلت، آتش‌زدن منزل دو حزب‌اللهی یکی در صومعه‌سرا و دیگری در روستای نفوت، طرح ترور شهید برزو، تخریب دفتر مخابرات کسماء و فراهم‌نمودن زمینه درگیری‌های یک ماه و نیم پیش گوراب زرمیخ.» وی همچنین افزود: «تشکیل هسته‌های نظامی در سراسر روستاهای منطقه، ترور امام‌جمعه صومعه‌سرا و امام‌جمعه آستانه اشرفیه، ترور چند تن از برادران سپاه، ترور یکی از مسئولین پایگاه‌های بسیج، ترور یکی از ائمه جماعات فومن و حمله به ستاد جنگ چوکا از برنامه‌های تروریستی در دست انجام این گروه بوده است.» فرمانده سپاه صومعه‌سرا سلاح‌های به‌دست‌آمده از اعضای دستگیرشده گردان‌های مقاومت سازمان مجاهدین خلق(منافقین) را به این شرح اعلام کرد: «نارنجک، مین ضدنفر، فشنگ، یک قبضه اسلحه یوزی، یک قبضه اسلحه ژ3 و چندین قبضه کلت.»[۱۲]
گزارش - 743
درحالی‌که صادرات نفت عراق درپی ازکارافتادن بندر ام‌القصر براثر حملات ایران و مسدودشدن خط لوله انتقال نفت این كشور ازطریق سوریه، فقط به خط لوله عبوری از خاک ترکیه محدود شده است، عراق می‌كوشد صادرات نفت خود از خلیج‌فارس را از سر بگیرد. دراین‌زمینه امروز نشریه پلاتس اویل گرام نیوز وایر که به‌طور اختصاصی اخبار مربوط به نفت را منتشر می‌کند نوشت: «عراق بی‌سروصدا سعی می‌کند اسکله فاو را جهت بارگیری نفت خام در خلیج‌فارس بازسازی کند تا بتواند صدور نفت خام از خلیج‌فارس را از سر گیرد.» این نشریه با اشاره به اینکه برخی مسئولان عراق برای راه‌اندازی مجدد اسکله فاو با تعدادی از شرکت‌های اروپایی تماس گرفته‌اند، افزود: «احتمالاً تصمیم عراق با پشت‌گرمی پوشش هوایی سوپراتانداردها اتخاذ شده است.»[۱۳] از سوی دیگر، طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق، در مصاحبه‌ای که امروز از رادیو بی‌بی‌سی پخش شد، هشدار داد: «عراق از این پس به ایران اجازه نخواهد داد که به صادرات نفت ازطریق خلیج‌فارس ادامه دهد، مگر آنکه عراق نیز بتواند به‌طور مشابه نفت خود را از این طریق صادر کند.» بی‌بی‌سی با اشاره به اینکه مصاحبه طارق عزیز قبل از اعلام خبر ارسال هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق - که امروز انجام شد - صورت گرفته است، افزود: «طارق عزیز گفته است که وضعیت فعلی که به‌موجب آن ایران بتواند نفت خود را از خلیج‌فارس صادر کند ولی عراق نتواند، قابل‌قبول نیست و وی از امکاناتی برخوردار است که از آنچه که وی موقعیتی غیرعادی توصیف کرده، اجتناب کند.»[۱۴]
گزارش - 744
خبرگزاری جمهوری اسلامی گزارش داد: امروز در مراسمی که ازسوی «جمعیت اتحاد عالم اسلام پاکستان»* در راولپندی برگزار شد، سخنرانان - که به اکثر آنها توصیه شده بود بر خاتمه فوری جنگ ایران و عراق تأكید كنند - با مقصر قلمداد کردن ایران در تداوم جنگ درباره پایان‌دادن به منازعه ایران و عراق مطالبی بیان کردند. در این مراسم که با حضور وابسته مطبوعاتی و دو تن از اعضای سفارت عراق در اسلام‌آباد برگزار شد انور جلیس رئیس «جمعیت اتحاد عالم اسلام پاکستان» در سخنانی «جنگ ایران و عراق را ضربه بزرگی به جهان اسلام و به نفع اسرائیل خواند و ایران را به‌خاطر عدم آمادگی برای صلح مورد انتقاد قرار داد.» وی ضمن ابراز حمایت از تلاش‌های ضیاء الحق برای اجرای نظام اسلامی در پاکستان و خاتمه‌دادن به جنگ عراق و ایران، تأکید کرد: «طرفین باید به قرآن عمل کنند و قبل از آغاز ماه محرم جنگ را خاتمه دهند.» براساس گزارش مذکور، در ادامة این مراسم محمد گلزار كه یک سرتیپ بازنشسته است، «ضمن اعتراف به اینکه آغاز جنگ یک حرکت احمقانه بود، ... ایران را در ادامه جنگ مقصر خواند» و گفت: «نباید این عمل احمقانه ادامه یابد.» سفیرالدین جوگازیه وزیر بهداری پاکستان كه به‌عنوان میهمان ویژه در این مراسم حضور داشت، «برخلاف انتظار برگزارکنندگان جلسه پیرامون اوضاع کشور [پاکستان] و کوشش‌های اسلامی دولت و لزوم وحدت و یکپارچگی مردم پاکستان سخن گفت و فقط برای خاتمه جنگ ایران و عراق در پایان التماس دعا کرد.» علاوه‌براین، سرتیپ حیات خان رئیس سابق حکومت کشمیر و ممتاز علوی وزیر اسبق امور خارجه پاکستان که ریاست جلسه را به عهده داشت، در سخنرانی‌های خود خواستار خاتمه سریع جنگ ایران و عراق شدند.[۱۵]
گزارش - 745
طرح آتش‌بس لبنان درحالی وارد دوازدهمین روز خود می‌شود که گروه‌های مسلمان حمایت خود را از دولت و طرح مذکور ابراز كرده و بر خروج نیروهای بیگانه تأکید می‌کنند. در سوی دیگر اختلافاتی جدی میان سازمان آزادیبخش فلسطین و نیروهای سوری مستقر در خاک لبنان در جریان است. شیعیان لبنان پس از برگزاری دو نشست مهم که به‌ترتیب با حضور اعضای مجلس اعلای شیعیان لبنان به ریاست شیخ محمد مهدی شمس‌الدین و برخی از نمایندگان شیعه مجلس این کشور با عده‌ای از وزرای سابق شیعه به ریاست کامل اسعد رئیس پارلمان لبنان، برگزار شد، ضمن اتخاذ تصمیماتی تأکید کردند که «با هیچ شکل از اشکال جنگ و درگیری با ارتش لبنان موافق نیستند و کلیه نیروها و احزاب لبنان موظف هستند که در این مرحله و شرایط حساس کلیه امکانات خود را درجهت پشتیبانی و حمایت از حکومت قانونی و به‌ویژه ارتش لبنان به‌منظور پایان‌دادن به مسئله اشغال لبنان بسیج نمایند.»[۱۶] همچنین خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از روزنامه السفیر (چاپ بیروت) گزارش داد: «دروزی‌ها و مسلمانان شیعه عضو جنبش امل به ارتش لبنان اطلاع داده‌اند که با حضور ناظران غربی برای حفظ آتش‌بس در لبنان مخالفتی نخواهند کرد.»[۱۷] این درحالی است که عبدالحلیم خدام معاون نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه سوریه، دیروز اعلام کرد کمیته نظامی لبنان که از فالانژیست‌ها، ارتش لبنان، جنبش ملی و شیعیان عضو جنبش امل تشکیل شده است و درحال‌حاضر بر حفظ آتش‌بس در این کشور نظارت دارد، تنها مرجعی است که می‌تواند درمورد ادامه آتش‌بس و حضور ناظران غربی تصمیم بگیرد. خبرگزاری کویت با اعلام این خبر افزود: مقامات سوری تأکید کرده‌اند ناظران نباید ازطرف سازمان ملل باشند؛ زیرا درگیری لبنان یک درگیری داخلی است. این خبرگزاری به نقل از خدام اضافه کرد: «پیشنهاد مربوط به استقرار ناظران سازمان ملل در لبنان ازسوی دولت جمیل و امریکا درحقیقت نقض موافقت‌نامه لبنان می‌باشد.»[۱۸] دراین‌زمینه گزارش روزنامه کیهان نیز حاكی است: «عوامل طرف‌دار سوریه از امین جمیل خواسته‌اند قبل از تشکیل کنفرانس آشتی ملی از موافقت‌نامه منعقده با اسرائیل چشم‌پوشی کند، اما امریکا جمیل را تشویق نموده است که موافقت‌نامه با دروزی‌ها را امضا نکند، زیرا اسرائیل موافقت کرده است تحت شرایط جمیل از لبنان خارج شود.» به نوشتة این روزنامه، «در همین حال، خبرنگار اعزامی رادیو صدای امریکا از بیروت گزارش داد شفیق وزان نخست‌وزیر لبنان، طی بیانیه‌ای که در رادیو بیروت منتشر شد گفت لبنان می‌تواند موافقت‌نامه‌اش را مورد بررسی مجدد قرار دهد به‌دلیل اینکه اسرائیل با استقرار مجدد در منطقه شوف پیمان لبنان - اسرائیل را نقض کرده است و درنتیجه نقض این پیمان سه هفته جنگ را در منطقه مذکور بین شبه‌نظامیان مسیحی، شبه‌نظامیان دروز، ارتش لبنان و سایر نیرو [ها] به وجود آورده است.»[۱۹] از سوی دیگر، یاسر عرفات رهبر سازمان آزادیبخش فلسطین در مصاحبه‌ای با روزنامه لوموند تصریح كرد: «هیچ قصدی برای ترک‌کردن منطقه شمال لبنان نداشته و به‌همراه جنگجویان و چهل هزار آواره فلسطینی در منطقه مزبور خواهد ماند.» وی با اشاره به حضور 12 هزار نیروی سوری در لبنان، در پاسخ به سؤالی راجع به درگیری با نیروهای سوری گفت: «شکی نیست که آنها برای انجام چنین امری آماده می‌شوند و این درگیری می‌تواند در دو یا سه روز آینده اتفاق افتد.» عرفات درباره تلاش‌های سوریه درخصوص تعویض وی به‌عنوان رهبر سازمان آزادیبخش فلسطین و فتح گفت: «من ازطریق کودتا به این عنوان دست نیافته‌ام، بلکه با تصمیم دمکراتیک فلسطینیان به این مقام رسیدم.»[۲۰]
پاورقی‌ها
منابع و مآخذ روزشمار 1362/07/15
- ↑ سند شماره 295/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه مقدم حمزه سیدالشهدا در عملیات والفجر4، محمد دیانی، 13/7/1362 تا 29/7/1362، صص 34 - 28.
- ↑ سند شماره 13044/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه عملیات والفجر4، (قرارگاه مقدم حمزه، 15/7/1362، نوار شماره 13044)، صص 29 و40.
- ↑ سند شماره 295/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 45 - 38.
- ↑ سند شماره 12803/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ارزیابی عملیات بمو، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 15/7/1362، نوار شماره 12803)، صص 7 - 1؛ و - سند شماره 285/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا در عملیات والفجر4، داوود رنجبر، 11/7/1362 تا 28/7/1362، صص 103 - 100.
- ↑ سند شماره 12803/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 26 - 13.
- ↑ سند شماره 12804/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه بررسی عملیات بمو، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 15/7/1362، نوار شماره 12804)، صص 3 - 1؛ و - سند شماره 285/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 108 - 107.
- ↑ سند شماره 12804/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه بررسی عملیات بمو، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 15/7/1362، نوار شماره 12804)، صص 3 - 1؛ و - سند شماره 285/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 108 - 107.
- ↑ سند شماره 295/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه مقدم حمزه سیدالشهدا در عملیات والفجر4، محمد دیانی، 13/7/1362 تا 29/7/1362، صص 34 - 28.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 17/7/1362، ص16.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، صص 10 و 11.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، صص 10 و 11.
- ↑ روزنامه کیهان، 17/7/1362، ص3.
- ↑ سند شماره 12803/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 26 - 13.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 18/7/1362، ص9، رادیو بی‌بی‌سی، 15/7/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 204، 18/7/1362، صص 17 - 16، اسلام‌آباد - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 16/7/1362.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 17/7/1362، ص16.
- ↑ همان، ص15، بیروت - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 15/7/1362.
- ↑ همان.
- ↑ روزنامه کیهان، 16/7/1362، ص24.
- ↑ همان.