1364.10.11: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(جایگزینی صفحه با ' {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1364 |نام = 1364.10.11 |نام دیگر=یازده دی |روز=11 دی 1364 |تاریخ شمسی=1364.10.11 |تاریخ میلادی=1 ژانویه 1986 |تاریخ قمری=19 ربیع‌الثانی 1406 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.10.11</div> <div class="bootstrap-btn">1360.10.11</div> <d...')
برچسب: جایگزین شد
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۲۴: سطر ۲۴:




==گزارش -1==
==گزارش -363==
ارزیابی اقدامات آماده‌سازی یگان‌ها برای اجرای عملیات در منطقه فاو، امروز با حضور فرمانده كل سپاه و چند تن دیگر از فرماندهان برای بررسی وضعیت، عملكرد، مشكلات و طرح مانور لشكر31 عاشورا در مقر این لشكر ادامه یافت.*
در آغاز جلسه امین شریعتی فرمانده لشكر عاشورا به وضعیت كلی این لشكر اشاره كرد و گفت كه گردان‌ها و واحدهای این لشكر با استفاده از نیروهای اعزامی تكمیل شده‌اند و حدود 60 تا 70 روز از آغاز مأموریت آنان گذشته است و برای اینكه در ادامه كار مشكلی بروز نكند آنان به مرخصی فرستاده شده‌اند تا هم مأموریتشان را تمدید كنند و هم به خانواده سر بزنند و با اطمینان بیشتری به كار ادامه دهند. این نیروها آموزش دیده‌اند و تا هفته بعد از مرخصی برمی‌گردند. وی ضمن معرفی افرادی از لشكر عاشورا كه در جلسه حضور دارند افزود كه این برادران به عملیات توجیه شده و درحال پیگیری كار آماده‌سازی هستند.
سپس كریم فتحی مسئول واحد اطلاعات لشكر عاشورا درباره كسب اطلاعات از دشمن گفت كه در منطقه مأموریت لشكر یعنی از نهر منطقه تا نهر ناصر، اطلاعاتی كه در یكی دو ماه گذشته از دیدگاه‌های واقع در خط و نیز با استفاده از دكلی كه پشت نخل‌ها احداث كردیم به دست آورده‌ایم این است كه دشمن به‌شدت مشغول تقویت خط اول و دوم خود است. سنگرهایش را به هم وصل كرده است و حدود هر 30 متر یک سنگر دارد كه از هر پنج سنگر در یكی نیرو مستقر كرده و بقیه خالی است. ازطریق نگهبانی‌هایش چه در كشتی (كشتی به گل نشسته نزدیك ساحل عراق) و چه در خط، به‌خصوص روی دهانه نهرهای ساحل خودی مراقبت شدید دارد و با مشاهده كوچك‌ترین حركتی، اجرای آتش می‌كند. شناسایی نزدیک ازطریق اروند را هم از دو شب پیش به‏وسیله دو نیرو شروع كرده‌ایم كه در زمان جزر آب، نیم‏ساعته تا 150 متری كشتی رفته‌اند. وی وضعیت موانع ساحلی دشمن شامل سیم‌خاردارهای به‌هم‏پیوسته، موانع خورشیدی و احداث سنگر بتونی روی اسكله و افزایش ارتفاع خاكریز خط اول را تشریح كرد و فاصله خط خودی تا خط دشمن را در محدوده این لشكر حدود 700 تا 1000 متر و فاصله خط خودی تا اولین جاده اصلی دشمن را 3 تا 4 كیلومتر اعلام كرد.
فرمانده كل سپاه دلیل تأخیر در شناسایی از نزدیك را سؤال كرد كه مسئول واحد اطلاعات پاسخ داد چون نیروهایمان درگیر بودند، فرصت نداشتیم و در فرصت باقیمانده كار را تمام می‌كنیم.
محسن رضایی گفت: «ازنظر شناسایی عقب هستید؛ خیلی هم عقب هستید و باید یك فكری بكنید كه به سرعت برسید. از اطلاعات لشكرهای دیگر استفاده كنید.»
در ادامه علیرضا نوین مسئول واحد مهندسی لشكر عاشورا اقدامات این واحد را بیان كرد: «كارهای ما جاده‌كشی، ایجاد استحكامات و كانال‌كشی و اسكله‌سازی بوده است. جاده را بازسازی و عریض كرده‌ایم طوری‏كه دو خودرو به‌راحتی روی آن تردد می‌كند. قرار است مهندسی قرارگاه روی آن شن‌ بریزد و ما آن را تسطیح كنیم. جاده دیگری را هم با پركردن 7 نهر آماده كرده‌ایم كه قرار است به خط وصل كنیم. خط حدّ ما حدود 4 كیلومتر است كه جاده را به‌صورت T شكل به آن وصل می‌كنیم و كنار آن هم درحال احداث كانال بزرگی با یك بیل مكانیكی هستیم كه روزانه 10 تا 15 متر پیش می‌رود. برای تسریع كار، قرارگاه باید بیل بیشتری به ما بدهد.» وی ازجمله اقدامات دیگر را ایجاد سنگرها و استحكامات برای محل بُنه‌ها و تداركات، اورژانس، آشپزخانه و مهمات اعلام کرد که با زدن سوله‌ها و دوسقفه‌كردن اتاق‌های موجود در منطقه آماده شده است. مسئول مهندسی لشکر عاشورا از مشكلات را كمبود كمپرسی اعلام و تقاضا کرد یك واحد مهندسی جهاد سازندگی برای كمك به پیشرفت كار به این لشكر مأمور شود.
در ادامه مسئول مهندسی آمادگی لشكر عاشورا را برای استفاده از سطحه‏های شناور جهت انتقال تجهیزات سنگین از رودخانه اعلام كرد و گفت كه نیروهایش برای این كار به‌خوبی آموزش دیده‌اند.
محسن رضایی درباره اقدامات مهندسی لشكر عاشورا گفت كه الحمدلله مهندسی شما رشد كرده است؛ تقویتش كنید و كار را سریع‌تر كنید. مخصوصاً آماده‌سازی این جاده‌ها را با كمك واحد جهادی كه به شما می‌دهند تسریع كنید. بچه‌های ادوات را هم برای زدن موضع سلاح‌ها به‌خصوص موضع خمپاره‌انداز120 میلی‌متری تقویت كنید. در این منطقه لازم است كه سكوی تانك بزنید كه راحت بتوانید جاده دشمن را كه فاصله‌اش 4 كیلومتر بیشتر نیست، ببندید.
مسئول واحد ادوات (سلاح‏های نیمه‌سنگین) در ادامه جلسه به بیان آمار تسلیحات و طرح اجرای آتش برای عملیات در منطقه فاو پرداخت و گفت 5 دستگاه مینی‏كاتیوشا، 9 قبضه خمپاره‌انداز120 میلی‌متری، 12 قبضه خمپاره‌انداز81 میلی‌متری، 16 قبضه تفنگ106 میلی‌متری، 30 قبضه دوشكا و 3 قبضه تفنگ82 میلی‌متری برای عملیات سازماندهی كرده‌ایم و قرار است كه آر.پی.جی11 هم بدهند كه در شكستن خط خیلی مؤثر است. وی گفت تفنگ 57 میلی‌متری نیز در اینجا خیلی لازم است كه نداریم.
فرمانده كل سپاه بر طرح‌ریزی دقیق برای اجرای آتش ادوات در مراحل مختلف و ضرورت آمادگی پیشروی و انتقال این تسلیحات هماهنگ با پیشروی رزمندگان تأكید كرد و همچنین اجرای آتش‌های منحنی را در این عملیات به‏دلیل نخلستانی بودن منطقه مهم خواند و نیز بر ضرورت هماهنگی واحدهای آتش با فرماندهان گردان‌های عمل‌كننده تأكید كرد و گفت خمپاره‌انداز‌های 81 را به 20 قبضه و خمپاره‌اندازهای 120 میلی‌متری را حداقل به 15 قبضه برسانید. وی افزود اگر بتوانید توپ‌های ضدهوایی 23 و 57 میلی‌‌‌متری را به‏دلیل دقتی كه دارند درصورت لزوم برای شكستن خط استفاده كنید، مناسب است.
در ادامه جلسه، شیوه شكستن خط دشمن را فرماندهان دو گردان خط‌شكن بیان كردند. به گفته آنان، این لشكر برای شكستن خط دو محور طراحی كرده كه در هر محور سه دستة تقویت‌شده نیروی غواص به فاصله اندكی از یكدیگر وارد عمل می‌شوند. در هریك از دو محور اولین دسته غواص كه دارای نیروهایی زبده‌تر شامل تك‌ور، تخریبچی و اطلاعات هستند می‌كوشند تا در همان خیز اول خاكریز و خط اول دشمن را تصرف كنند. پشت سر دسته اول به فاصله حدود 5 دقیقه، دسته غواص دوم كه احتیاط نزدیك است حركت می‌كنند كه اگر نیروهای دسته اول به مشكلی برخوردند یا توانشان كفایت نكرد، غواصان دسته دوم بی‌درنگ خط‌شكنی و پاك‌سازی را ادامه دهند و تاحدممكن سمت چپ و راستشان را پاك‌سازی كنند. دسته سوم غواصان سوار بلم‌هایی با موتورهای بی‌صدا هستند كه تیربار و آر.پی.جی7 با خود می‌برند.
فرماندهان گردان‌های خط‌شكن توضیح دادند كه برادران در مشورت به این نتیجه رسیدند كه باتوجه‌به مقتضیات اروندرود و ساحل دشمن و وضعیت خط اول و سنگرهای نیروهای عراقی، برای شكستن خط به سلاح‌هایی كه غواصان می‌توانند با خود ببرند، نباید اكتفا شود، لذا دسته سوم غواصان در هر محور به‏محض رسیدن دسته دوم به خط دشمن یا به فاصله كوتاهی‌ از شروع حركت دسته دوم با بلم حركت می‌كنند تا با استفاده از تیربار و آر.پی.جی به مقابله با تیربارها و سنگرهای مقاوم دشمن بپردازند.
درباره طرح مذكور و احتمال هشیار شدن دشمن قبل از درگیری و چگونگی استفاده از بلم یا قایق بحث‌هایی شد و قرار شد فرماندهان لشكر عاشورا دراین‌باره بررسی بیشتری بكنند. محسن رضایی نیز تأكید كرد كه نیروهای خط‌شكن نباید از داخل آب و قبل از رسیدن به ساحل تیراندازی كنند و حتی در ساحل تلاش كنند كه از روبه‌رو با دشمن درگیر نشوند و با ورود به خط دشمن و گردش به چپ و راست پاك‌سازی را شروع كنند. وی افزود كه برای باز كردن معبر و تخریب موانع ساحل دشمن از تجربه لشكرهای ثارالله(ص) و فجر استفاده شود.<ref>سند شماره 17404/پ‏ن مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه قرارگاه مرکزی سپاه برای بررسی آمادگی لشكر عاشورا (11/10/1364، مقر لشكر عاشورا، نوار شماره 16982)، صص 29 - 1.</ref>
وضعیت آموزش نیروهای لشكر عاشورا را در ادامه جلسه برادر بهمنی از مسئولان این لشكر توضیح داد و گفت كه دو گردان خط‌شكن هركدام حداقل 80 غواص دارند كه آموزش دیده‌‌اند. دیگر نیروهای این لشكر نیز آموزش‌های عمومی و انفرادی را گذرانده‌اند. برای رزم در نخلستان هم قرار است در حاشیه كارون تمرین كنند.
فرمانده كل سپاه در ادامه جلسه به فرمانده لشكر عاشورا چند دستور داد: «برای هفته آینده طرح مانور گردان‌های پاك‌سازی‏كننده، مانور گردان‌های پدافندكننده، طرح‌ریزی آتش ادوات و بار دیگر مانور گردان‌های خط‌شكن را به‏صورت جزئی‌تر بگویید. فرمانده گروهان‌های خط‌شكن را هم بیاورید كه ببینیم چطور صحبت می‌كنند.» وی افزود كه همچنین در زمینی مشابه منطقه مأموریت، مانور انجام دهید. برای پاك‏سازی، نیروی احتیاط پیش‌بینی كنید. دكل دیدبانی آماده كنید و در شب عملیات نصب كنید و برای اجرای آتش‌ها، به‌خصوص هدایت آتش خمپاره‌120 میلی‌متری، از دیدبانی استفاده كنید. روی دیدبانی در این منطقه و هدایت آتش سرمایه‌گذاری بسیاری بكنید. آمادگی داشته باشید از صبح عملیات با هلیكوپترهای دشمن مقابله كنید.<ref>سند شماره 17405/پ‏ن مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه قرارگاه مركزی سپاه برای بررسی آمادگی لشكر عاشورا (11/10/1364، مقر لشكر عاشورا، نوار شماره 16983)، صص 11 - 1.</ref>
 
==گزارش -364==
فرمانده لشكر8 با معاونش (احمد كاظمی و زین‌علی) در اواخر جلسه امروز فرمانده كل سپاه با لشكر عاشورا در این جلسه حضور یافتند تا باتوجه‌به اینكه لشكر نجف یگان دنبال پشتیبان لشكر عاشورا است و مأموریتش بعد از شكسته‌شدن خط دشمن و پاك‌سازی خط اول، در مرحله دوم با عبور از خط لشكر عاشورا شروع می‌شود، چگونگی هماهنگی این دو لشكر مشخص گردد.
احمد كاظمی در آغاز این بحث گفت منطقه‌ای كه الآن لشكر عاشورا مستقر شده، یكی دو ماه دست ما بود و برادران ما به آنجا آشنایی دارند. تعدادی از مسئولان تداركات و اطلاعات به این منطقه رفته‌اند و به ساحل خودی و دشمن توجیه شده‌اند و درباره شناسایی با برادران اطلاعات و گردان‌ها صحبت شده است. وی افزود مانور ما باید ان‌شاءالله طبق بررسی‌ها و پیشرفت‌های لشكر عاشورا طرح‌ریزی شود، چون ما بعد از این لشكر وارد عمل می‌شویم.
فرمانده كل سپاه با یادآوری اینكه هدف لشكر نجف مستقل از هدف لشكر عاشورا است و لشكر نجف به‌طور مستقل برای رسیدن به هدف خود باید طرح‌ریزی كند، بر ضرورت هماهنگی دو لشكر و واحدهای پشتیبانی دو لشکر تأكید كرد و گفت ادوات هر لشكر علاوه‏ بر تلاش برای رسیدن به هدف خودش باید به یگان سمت شمال خودش هم كمك كند. لذا مهمات و قبضه بیشتری به شما می‌دهند كه بتوانید هم مأموریت خودتان را انجام بدهید و هم به یگان‌ جناح راست خودتان کمک بدهید.
محسن رضایی همچنین به فرمانده لشكر نجف تأكید کرد كه باید هم آمادگی عبور از لشكر عاشورا و هم آمادگی عبور از لشكر25كربلا را داشته باشید و نیز از همان شب اول باید تانك‌های شما در شكستن خط، لشكر عاشورا را كمك كند و به‌محض باز شدن امكان تردد وسایل سنگین، تانك‌هایتان را به غرب اروند منتقل كنید و تا 24 ساعت بعد از شروع عملیات به‌تدریج 30 دستگاه تانك آن‌طرف ببرید و در پدافند به كار گیرید.
فرمانده كل سپاه به فرمانده قرارگاه كربلا نیز دستور داد كه جلسه هماهنگی میان واحدهای دو لشكر تشكیل شود و واحدهای جهاد سازندگی كه باید به این لشكرها مأمور شود، زودتر مشخص گردد. وی به مسئول لجستیك سپاه نیز دستور داد كه لشكرهای عاشورا، نجف و كربلا را ازنظر مهمات و قبضه تفنگ57 میلی‌متری تقویت كند.<ref>همان، صص 18 - 11.</ref>
 
==گزارش -365==
درپی جلسات روزهای گذشته فرمانده كل سپاه پاسداران با چند یگان مأمور به عملیات در منطقه فاو، امروز قرارگاه مركزی خاتم‌الانبیاء(ص) سپاه دستورالعملی به قرارگاه كربلای2 ابلاغ كرد:
«سلام‌علیكم! بدین‏وسیله موارد اعلام‏شده در جلسات مورخ 10/10/1364 ابلاغ می‌گردد:
1. مانور قرارگاه به این ترتیب تصحیح شود كه:
الف) لشكر17 در مرحله اول [عملیات] با عبور از سمت راست لشكر25 تمامی منطقه مستطیلی پایگاه موشكی را تأمین می‌نماید.
ب) لشكر27 در مرحله دوم با عبور از سمت راست لشكر25، عملیات را در سمت راست (جنوب منطقه لشکر عاشورا) گسترش می‌دهد.
2. جاده آنتنی سمت راست منطقه لشكر25 (مقابل اسكله فاو) باتوجه‌به حجم وسیع ترابری ازنظر عرض و كیفیت سطح آن به‏نحوی توسعه یابد (اتوبانی شود) كه ظرفیت ترابری لازم را داشته باشد. همچنین این جاده تا كنار ساحل رودخانه امتداد یافته و در ساحل به‏نحو مناسبی اسكله‌سازی شود (ثابت یا شناور).
3. جاده ساحلی و حتی‌الامكان كانال مربوطة آن در سرتاسر منطقه سریعاً وصل شده و ازنظر عرض و كیفیت، ظرفیت ترابری بالا را داشته باشد.
4. باتوجه‌به حجم بالای كار مهندسی و عقب بودن كارها به‌خصوص در منطقه لشكر ولی‌عصر(عج) سریعاً با تشكیل جلسه‌ای بین مهندسی قرارگاه (برادر رضوی) و مسئول مهندسی خاتم و مسئولین مهندسی یگان‌ها و مسئول جهاد در قرارگاه، سازمان كار (روش تقسیم كار بین دستگاه‌های مختلف اجرایی) مهندسی را در قرارگاه تعیین و یك نسخه از دستور‌العمل مربوطه جهت اطلاع به خاتم‌ ارسال نمایید.
5. با تشكیل جلسه‌ای بین یگان‌های 25، 17 و 27 طرح هماهنگی استقرار آنها در عقبه‌ و هماهنگی ترابری نیرو و امكانات آنها در حین عملیات به‏طرف مقابل تهیه و یك نسخه از دستورالعمل مربوطه جهت اطلاع به خاتم ارسال گردد. همچنین طی جلسه‌ای با حضور مسئولین دریایی یگان‌ها و واحد دریایی خاتم، موضوع تشكیل یك سازمان دریایی ترابر از گردان‌های دریایی‌ لشكرهای 17 و 27 و 25 زیر نظر قرارگاه جهت ترابری (به‌خصوص امكاناتی كه كمبود هست نظیر [قایق] ریجیندر و لباس غواصی) بررسی و نتیجه به خاتم اعلام شود.
6. طرح اجرایی اقدامات تخریب موانع را جهت شكستن خط طی جلسه‌ای با حضور مسئولین تخریب یگان‌ها و تخریب خاتم تهیه نمایید.
7. طی جلسه‌ای با فرماندهان گردان‌های خط‌شكن یگان‌های قرارگاه، ضمن انتقال تجربیات طرح مرحله‌ای شكستن خط در كلیه یگان‌ها را تهیه نمایید.
8. با بررسی وضعیت جزرومد و جمع‌آوری اطلاعات لازم طی جلسه‌ای با مسئولین عملیات و اطلاعات و فرماندهان یگان‌ها و عملیات و اطلاعات خاتم، مناسب‌ترین زمان برای شروع تك را تعیین نموده و همراه استدلالات مربوطه به خاتم اعلام نمایید.
9. طی جلسه‌ای با حضور مسئول عملیات زرهی خاتم و مسئولین زرهی لشكرهای 25 و 27 و فرماندهی یگان‌ها طرح استقرار زرهی در منطقه جهت اجرای آتش مستقیم برای كمك به شكستن خط و پاك‌سازی و نیز طرح انتقال تدریجی زرهی به‏طرف مقابل و دستور عملیاتی زرهی در تثبیت خط و پدافند را تهیه و جهت اطلاع به خاتم اعلام نمایید.
10. با تشكیل جلسه‌ای از مسئولین ادوات یگان‌ها و ادوات خاتم طرح استفاده از آتش ادوات درجهت تسهیل شكستن خط و پاك‌سازی را تهیه و به خاتم اعلام نمایید.
11. ماكت بزرگ شهر فاو را درجهت توجیه گردان‌های خط‌شكن و پاك‌سازی‏كننده تهیه نمایید.
12. كلیه یگان‌های در خط قرارگاه و مسئولین گردان‌ها و واحدهای آنها آمادگی داشته باشند تا هفته آینده بخش‌های زیر را در جلساتی كه به‏منظور بررسی پیشرفت كار تشكیل می‌شود گزارش نمایند:
مانور جزءبه‏جزء عبور و شكستن خط؛ مانور جزءبه‏جزء پاك‌سازی؛ طرح عبور تجهیزات؛ طرح به‌كارگیری كامل ادوات؛ طرح مهندسی در عقبه، عبور و پدافند.
13. كلیه یگان‌های دنبال پشتیبان قرارگاه (لشكر14، لشكر27، لشكر17، تیپ44، لشكر8) آماده باشند در هفته آینده بحث‌های اولیه مربوط به طرح عبور، استقرار در عقبه و مانور خود را ارائه نمایند.
14. طی جلسه‌ای با حضور مسئولین ش.م.ر. یگان‌ها و خاتم، مانور ش.م.ر. در نخلستان تهیه و به خاتم اعلام شود.
15. طرح كامل اقدامات مهندسی قرارگاه را در عقبه، عبور تجهیزات و پدافند در جلسه‌ای با حضور مهندسی قرارگاه (برادر رضوی) و مسئولین مهندسی یگان‌ها و مهندسی خاتم تهیه و جهت اطلاع به خاتم اعلام شود.
16. طی جلسه‌ای با مسئولین آموزش یگان‌ها و مسئول آموزش خاتم موضوعات خاص آموزشی دررابطه‏با مانور و زمان‌بندی اجرای آنها به یگان‌ها ابلاغ شود.
17. كلیه یگان‌ها محلی را برای مانور كل یگان‌ آماده نموده و آماده باشند تا دو هفته آینده تمامی عملیات یگان را در محل مربوطه تمرین (مانور) نمایند.
18. موارد فوق‌الذكر می‌باید تا هفته آینده انجام شود و گزارش آن در جلسه‌ای كه به‏منظور پیگیری پیشرفت كار در قرارگاه تشكیل می‌شود ارائه گردد.
گفتنی است این دستورعمل را سیدعلی تاش از طرف محسن رضایی امضا کرده و همچنین برای فرماندهی قرارگاه نوح جهت اقدام مشابه درمورد یگان‌ها و منطقه مأموریت این قرارگاه و نیز برای واحد طرح و عملیات قرارگاه خاتم جهت پیگیری و هماهنگی واحدهای این قرارگاه ارسال شده است.<ref>سند شماره 11380 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی كل سپاه به فرماندهی قرارگاه كربلای2، 11/10/1364.</ref>
 
==گزارش -366==
دستورالعمل تردد وسایل نقلیه در مناطق عمومی آبادان (عقبه منطقه عملیات آتی) را امروز مسئول حفاظت اطلاعات قرارگاه خاتم به قرارگاه‌های كربلا و نوح ابلاغ كرد و خواست تا با ارسال آن برای یگان‌های تحت امر، همه فرماندهان به مفاد آن توجیه شوند و واحدهای حفاظت اطلاعات یگان‌ها بر اجرای آن نظارت و تخلفات را به حفاظت اطلاعات قرارگاه خاتم ارسال كنند.
در این دستورالعمل ازجمله وظایف دژبانی‌های منطقه، جلوگیری از حركت ستونی (بیش از 4 دستگاه وسیله سنگین) در طول شبانه‌روز؛ جلوگیری از ورود وسایل نقلیه بدون پوشش با محموله قایق، مهمات، ادوات و پل؛ و جلوگیری از ورود وسایل نقلیه سنگین دارای محموله از ساعت 10 شب اعلام شده است. همچنین تأکید شده که وسایل نقلیه باید چراغ‌های خود را به رنگ آبی استتار كنند و فیوزهای چراغ‌های اضافی و كوچك خود را بردارند. در بخش دیگری از منطقه نیز ورود وسایل نقلیه سنگین دارای محموله، صرفاً از ساعت 19 تا 24 مجاز اعلام شده است.<ref>مرکز مطالعات وتحقیقات جنگ: گزیده اسناد عملیات بزرگ والفجر8، جلد2، ص230.</ref>
 
==گزارش -367==
اقدامات مهندسی مورد نیاز در جبهه شمال‏غرب برای آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات‌های مورد نظر در این جبهه در بهار سال 1365و نیز اقدامات مهندسی ضروری و فوری در این جبهه برای پشتیبانی از پایگاه‌ها و خطوط پدافندی در جلسه امروز قرارگاه خاتم‌الانبیای(ص) سپاه بررسی و اولویت و زمان‏بندی آنها مشخص شد.*
در این جلسه فرمانده كل سپاه پاسداران و فرمانده قرارگاه نجف بر اجرای اقدامات مهندسی مورد نیاز در جبهه شمال‌غرب، به‌خصوص ترمیم جاده‌های مناطق عملیاتی و نیز احداث جاده‌های ضروری تا پایان سال 1364 و حداكثر تا پایان فروردین 1365 تأكید بسیاری کردند تا امكان اجرای عملیات‌ها در این جبهه از اردیبهشت 1365 فراهم شود. البته سردی هوا، بارش برف و یخبندان از یك‌طرف و از طرف دیگر به‌كارگیری بیشترین واحدهای مهندسی سپاه پاسداران و جهاد سازندگی برای تسریع در آماده‌سازی منطقه شرق اروندرود برای اجرای عملیات در منطقه فاو، و نیز ایجاد ناامنی و كمین به‌وسیله گروه‌های ضدانقلاب، پدیده‌هایی است كه پرداختن به اقدامات مهندسی در جبهه شمالی را با مشكل مواجه کرده است. باوجوداین، فرمانده قرارگاه مهندسی خاتم‌الانبیا(ص) قول داد كه به‌ترتیب اولویت‌ها، با استفاده از ظرفیت موجود واحدهای مهندسی سپاه و جهاد مستقر در جبهه شمال‌غرب و نیز واحدهای اداره راه قدس* حداكثر تلاش دراسرع‏وقت انجام شود.
باتوجه‌به عملیات‌های پیش‌بینی‌شده برای جبهه شمال‌غرب، فرمانده قرارگاه نجف و معاون عملیاتی وی اقدامات ضروری مهندسی را در این منطقه چنین تعیین كردند:
1. ترمیم و شن‌ریزی جاده شیلر به هزار قلّه، حدود 20 كیلومتر.
2. احداث جاده كخلان به شیلر، حدود 15 كیلومتر.
3. ترمیم پل روی رودخانه قزلچه (جنوب شیلر و شمال پنجوین).
4. ترمیم جاده مریوان تا گرمك.
5. احداث یك قرارگاه در شیلر نزدیك بیمارستان.
6. اتصال محور بوالحسن - صالح به تنگ چومان در منطقه بانه، حدود 3 كیلومتر.
7. احداث جاده تاژان، گوین، برده بوك به پل آویچ.
8. جاده مرزی كانی ابراهیم در منطقه سردشت، حدود یك كیلومتر.
9. جاده تاژان - كوپل - برده بوك به پل آلر، حدود 20 كیلومتر.
10. جاده نوری به ماؤوت تا كنار رودخانه در منطقه سردشت، حدود 10 كیلومتر.
11. جاده اسلام‌آباد به زینو و شیخی در منطقه سردشت، حدود 10 كیلومتر.
12. احداث بیمارستان در منطقه سردشت.
13. احداث بیمارستان در منطقه بانه.
14. شن‌ریزی جاده دزلی به ملخور.
15. جاده محور گوزیل حدود 7 كیلومتر.
16. ترمیم جاده‌های شاخ شمیران.
17. احداث ادامه جاده بین‏سخت به كانی‏سالار و دو پل بزرگ آن، حدود 15 كیلومتر.
18. ترمیم و احداث جاده در زیر محور شاخ سورمر، 5 كیلومتر احداث، 15 كیلومتر ترمیم.
19. ترمیم و شن‌ریزی جاده محور دزلی - پاوه - جوانرود.
20. ترمیم جاده شیخ‌صله تا پل جمهوری.
محسن رضایی بر اهمیت تسریع این اقدامات چنین تأكید کرد: «ما كارهای مهندسی را باید قبل از اینكه هوا خوب شود انجام بدهیم تا از حداكثر زمانی كه هوا خوب است برای عملیات استفاده كنیم. اگر این كار را نكنیم نتیجه‌اش این خواهد شد كه بخش مهمی از یك فصل خوب از دست می‌رود و نتیجة كار مهندسی این می‌شود كه تا می‌آییم آماده شویم دوباره هوا خراب شده است. ... سه محور چومان و ماؤوت و چوراتا را باهم یك تمركز بدهید. دزلی و پاوه و سد را هم باهم یك تمركز بدهید و تمام كنید. اگر اینها را یكی‌یكی تمام كنید و تحویل بدهید خیلی خوب است. اینها را ما یك ماه دیگر از شما می‌خواهیم.»
محمد فروزنده (فرمانده قرارگاه مهندسی خاتم‌الانبیا(ص)) در این باره گفت: «دوتا مشكل داریم: یكی اینكه بعضی جاها واقعاً الآن قابل كار كردن نیست؛ مثل باتلاق‌ها كه باید كلی كار اضافه كرد. دیگر اینكه قرار بوده امكانات به جبهه جنوب برود، حالا چگونه مقداری از امكانات را اینجا نگه داریم یا دنبال راه دیگری برویم.» وی افزود كه اگر این كارها در زمستان بخواهد انجام شود خیلی وقت و امكانات می‌برد، درحالی‌كه در اردیبهشت نصف چنین امكاناتی لازم است.
فروزنده در گزارشی كارهای مهندسی انجام‌شده در جبهه‌ شمال‏غرب را چنین بیان کرد: «تابستان گذشته در كردستان و آذربایجان‏غربی درمجموع 2200 كیلومتر جاده احداث شده، 1500 كیلومتر جاده ترمیم شده، نزدیك 1000 متر پل ساخته شده و 170 كیلومتر جاده آسفالت شده است.»
فرمانده كل سپاه در پایان برای اجرای برخی كارهای مهندسی در این جبهه تا 15 فروردین 1365 مهلت تعیین کرد و برای برخی دیگر حداكثر یك ماه. وی گفت: «ما برای شما زمان‌بندی می‌كنیم هر طریقی خودتان می‌دانید عمل كنید. ما محور دزلی و پاوه و جوانرود را یك‏ماهه می‌خواهیم.» مصطفی ایزدی نیز بر سرعت بخشیدن به ترمیم محور هزار قلّه تأكید کرد.
درپی این تأكیدها، محمد فروزنده پرسید كه برای انجام دادن این كارها، اختیار جابه‌جایی واحدهای مهندسی را هم می‌دهید یا باید به جنوب ببریم. محسن رضایی پاسخ داد كه دراختیار شما می‌گذاریم.<ref>سند شماره 17412/پ‏ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه بررسی اقدامات مهندسی مورد نیاز در جبهه شمال‏غرب (11/10/1364، قرارگاه خاتم، نوار شماره 16984)، صص 29 - 1.</ref>
 
==گزارش -368==
اجرای عملیات‌های نفوذی و محدود در جبهه میانی و تعیین‌ خط حد برای یگان‌های تابع سپاه شمال و ضرورت فعال شدن مناطق مختلف جبهه میانی، مهم‌ترین موضوع‌هایی است كه در جلسه شامگاه امروز قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) (قرارگاه مركزی سپاه پاسداران) بررسی و درباره آن تصمیم‌گیری شد.*
درپی مأموریتی كه فرمانده كل سپاه پاسداران به قرارگاه نجف داده كه نقاط مختلف جبهه میانی را برای یافتن مناطق مناسبِ عملیات محدود بررسی كند، در این جلسه مسئولان قرارگاه نجف نتایج بررسی‌ها را مطرح كردند. پس از بحث‌هایی كه دراین‌باره شد، فرمانده كل سپاه مطالب را جمع‌بندی و تدبیر نهایی را چنین اعلام كرد: «عملیات دو قسمت شد: یكی عملیاتی كه تیپ امیرالمؤمنین(ع) و تیپ مسلم‌بن‏عقیل(ع) و گردان‌های احتیاط می‌توانند انجام دهند كه عمدتاً عملیات نفوذی است؛ یعنی بروند، حمله كنند، به دشمن بزنند و تعدادی اسیر بگیرند و بیاورند. اینها احتیاج دارند كه شناسایی‌ها و [واحد] تخریبشان را تقویت كنند. یكی هم عملیات میمك بود كه آن را كتباً به شما ابلاغ می‌كنیم و برای آن از همین حالا از تیپ‌های 32 انصار، 21 امام رضا (ع) و ویژه شهدا سه تیم بیایند مستقر شوند و كار شناسایی‌شان را شروع كنند.»
وی ضمن تأكید بر ضرورت جبران عقب‌ماندگی‌ها، باتوجه‌به اشتغال و توجه اصلی فرماندهان دشمن به مناطق مختلف جبهه جنوب -كه عملیات بزرگ ایران را در آنجا پیش‌بینی می‌كنند - سرعت دادن به طرح‌ریزی و اجرای عملیات در جبهه میانی را ضروری خواند و گفت: «این موقع‌ها می‌شود اینجا را مثلاً با 10 گردان عمل كرد كه در شرایط دیگر با 40 گردان هم نمی‌شود اینجا را عمل كرد.»
ازجمله مشكلاتی كه جبهه میانی برای اجرای عملیات‌ها با آن مواجه است، ضعف اطلاعات و شناسایی و نداشتن واحدهای اطلاعات عملیات قوی است. فرماندهان حاضر برای رفع این مشكل، راه‌های مختلفی پیشنهاد كردند. حسین همدانی پیشنهاد کرد: «به یگان‌هایی كه پایین (جنوب) هستند ابلاغ شود هركدام یك تیم (حتی سه چهار نفره) دراختیار قرارگاه نجف قرار بدهند، درآن‏صورت می‌توان همه هدف‌هایی را كه در منطقه هست كار كرد.»
مصطفی ایزدی نیز پیشنهاد کرد: «برای آن قرارگاهی كه ما در جنوب داریم و قرارگاهی كه در غرب داریم، كلاً منطقه شمال‌شرق پشتیبان آن باشد، یعنی هم نیروی شناسایی و نیروی طرح و عملیات و... را در حدی كه نیاز داریم به ما بدهد. ...» برادر خادم‌الحسینی از مسئولان اطلاعات قرارگاه نجف نیز می‌گوید یگان‌های این منطقه به‏دلیل اینكه مأموریت عملیاتی نداشته‌اند، نیروهای اطلاعاتشان بی‌كیفیت شده‌اند و خیلی از نیروهای كیفی هم به جنوب رفته‌اند. سیدعلی حسینی‏تاش نیز پیشنهاد پایه‌گذاری اطلاعات برای این جبهه را مطرح کرد: «به هریك از مناطق شمال‌شرق، شمال‌غرب و منطقه ثارالله بگویند كه شروع به پایه‌گذاری یك گروهان اطلاعات كنند كه برای منطقه ثابت بماند. ما كه بالاخره باید گردان‌های اطلاعات را از بالا تا پایین شكل بدهیم.»
محسن رضایی برای تسریع كار به فرمانده قرارگاه نجف2 حمزه حمیدی‌نیا، چنین دستور داد: «شما تلاشتان را بكنید تا ان‌شاءالله ده پانزده نفر را سریع جمع كنید و كار را شروع كنید.» نورعلی شوشتری نیز گفت: «در حد ده پانزده نفر نیرو دارند؛ ما هم تقویت می‌كنیم. آقای حمیدی‌نیا سی چهل نیروی شناسایی دارند.» حمزه حمیدی‏نیا نیز ضمن تأیید اینکه تعدادی نیروی شناسایی دارد، درخواست کرد كه لازم است از هر یگان، مسئولی برای این كار باشد تا كار شناسایی شروع شود. محسن رضایی هم تأكید کرد با تركیبی از نیروهای شناسایی موجود و نیروهایی كه از یگان‌ها مأمور می‌شوند كار زودتر شروع شود.
موضوع دیگر، نیروی رزمی است دراین‏باره باتوجه‌به آمادگی استان‌های پشتیبانِ سپاه شمال برای اعزام نیرو، از مسئولان سپاه شمال خواسته شد كه ضمن آماده‌شدن برای دریافت نیرو، از استان‌ها درخواست نیروی سازماندهی‌شده و دارای كادر كنند و تأكید كنند كه پشتیبانی آنها هم به‌عهده استان‌هاست. دراین‌باره حمزه حمیدی‏نیا گفت: «اینها اسلحه و تجهیزات و خودرو می‌خواهند با یگان‌ها صحبت كرده‌ایم، با تیپ امیرالمؤمنین(ع) صحبت كردیم، گفتند درصورتی‏كه تجهیزات، تسلیحات و امكانات خودرویی به ما بدهند ما برای پذیرش نیرو آمادگی داریم.» برای رفع این نیازها، محسن رضایی به سیدعلی حسینی‏تاش گفت: «به این یگان‌ها برای دو گردان امكانات اضافه بدهند؛ البته امانتی است، بعد هم بگیرید برای سپاه شمال نگه دارید.»
از سوی دیگر، برای فراهم شدن امكان سازماندهی، برنامه‌ریزی و اجرای عملیات‌های آفندی و پدافندی، مصطفی ایزدی فرمانده سپاه شمال و قرارگاه نجف، چنین پیشنهاد کرد: «نظر من این است كه كلاً از منطقه اشنویه تا چنگوله را تقسیم‌بندی كنیم و هر قسمتی را به یك یگان‌ بدهیم و یگان‌هایی كه جمعی سپاه شمال هستند كلاً در این منطقه خط حد داشته باشند كه دقیقاً شناسایی بكنند و بعد هم اگر لازم شد در آن محدوده نفرات كمی كه برای شناسایی در نظر دارند، ما بتوانیم در جای دیگر هم از آنها استفاده كنیم.»
فرمانده كل سپاه ضمن تأیید این نظر گفت: «طرحی تهیه كنید به ما بدهید كه آن را تأیید كنیم و بعد عمل كنید.» غلامرضا صالحی هم می‌گوید كه طرح الآن آماده است. محسن رضایی در پایان جلسه گفت: «بحث تمام شد؛ فقط كار كُند است و اشكال كُندی هم شاید به این دلیل باشد كه نیرو برایتان نیامده است و یكی اینكه نیروهای موجود كه دارید، الآن به اینها ابلاغ كتبی بشود و اینها را به‏دنبال كار بدوانید. یعنی جایی كه تیپ مسلم(ع) هست، آنجا عمل كند. تیپ امیرالمؤمنین(ع) برود پشت قلاویزان عمل كند. این گردان‌های احتیاط كه آمدند برای عملیات نفوذی تقسیم شوند. شما ان‌شا‌ءالله كار را سرعت بدهید، چون ما فكر می‌كردیم تا الآن می‌توانیم اینجا ظاهر بشویم [عملیات كنیم]، اما هنوز یك كمی كار عقب است. ان‌شاءالله به كار سرعت بدهید.»
فرمانده سپاه شمال نیز از فرمانده كل سپاه خواست كه به مناطق پشتیبانی ابلاغ شود كه قرارگاه‌های این سپاه را پشتیبانی كنند. محسن رضایی هم گفت كه با آقای حسینی‏تاش دراین‌باره به نتیجه برسید.<ref>سند شماره 17437/پ‏ن مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) برای فعال‌كردن جبهه میانی (11/10/1364، قرارگاه خاتم، نوار شماره 16985)، راوی: محمد درودیان، صص 31 - 1.</ref>
 
==گزارش -369==
هواپیماهای عراقی امروز نیز جزیره خارك را بمباران و به آسمان منطقه تأسیسات نفتی بحرگان تجاوز كردند.
به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از بوشهر، هواپیماهای عراقی ساعت 10:25 صبح امروز بار دیگر جزیره خارك را هدف قرار دادند. در این حمله 2 فروند میگ 25 شركت داشتند كه از مسافت بسیار بالا 4 بمب به‏سوی تأسیسات نفتی رها كردند كه همگی به زمین‌های اطراف اصابت كرد و خسارتی درپی نداشت.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های‌ ویژه، شماره 288، 12/10/1364، ص3.</ref>
ساعت 9:50 صبح امروز نیز 3 هواپیمای متجاوز عراقی كه قصد شناسایی یا بمباران تأسیسات نفتی بحرگان واقع در منطقه امامزاده حسن گناوه را داشتند با آتش مؤثر و پرحجم دفاع هوایی مستقر در منطقه مواجه شدند و از منطقه گریختند. گفتنی است كه در حوالی این منطقه پروژه احداث اسكله شناور صدور نفت در دست اجرا است.<ref>وزارت اطلاعات، نشریه گزارش روزانه، شماره 135، 12/10/1364، ص1.</ref>
ارتش عراق در اطلاعیه‌ نظامی شماره 2070 خود اعلام كرد: «امروز عقابان تیزپرواز ما تأسیسات جزیره خارك را مورد حمله موفقیت‌آمیز خود قرار دادند و آنها را به آتش كشیدند.»<ref>واحد مركزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 12/10/1364 ص1، رادیو بغداد، 11/10/1364.</ref>
 
==گزارش -370==
تجاوز هوایی عراق به شهرها و بمباران مناطق نظامی و غیرنظامی ایران امروز نیز ادامه یافت.
به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از باختران: «نیروی هوایی ارتش بعثی عراق امروز به‌عنوان مقابله با حملات شكاری بمب‌افكن‌های جمهوری اسلامی ایران به مناطق سلیمانیه و العماره، در یك خط سیر از عین‌خوش در ایلام، روستای گلان، اطراف صالح‌آباد، حدفاصل میمك و گیسكه، منطقه‌ای بین قصرشیرین و خسروی، حدفاصل نوسود و مریوان و پادگان‌های مریوان، بانه، پسوه و جلدیان مبادرت به بمباران جهت در هم ریختن آرایش نظامی نیروهای اسلام كرده است.
از شواهد امر چنین برمی‌آید كه در دو ماه اخیر عراق دست به یك سری نقل‏وانتقالات نظامی زده و چندین واحد پیاده كوهستانی از نیروهایش را در منطقه سلیمانیه گرد آورده است و چنین وانمود می‌كند كه با این تجمع نیرو قصد ضربه وارد آوردن به انقلابیون مسلمان كرد عراق را دارد درحالی‌كه این تجمع نیرو صرفاً برای مقابله با حملات احتمالی نیروهای اسلام از شمال‌غرب می‌باشد.»<ref>همان، صص 18 - 11.</ref>
واحد اطلاعات قرارگاه عملیاتی خاتم‌الانبیای(ص) سپاه نیز گزارش داد كه امروز در ساعت‌های 11:55 و 12 سه هواپیمای دشمن در مناطق پسوه و محور مهاباد - سردشت اقدام به عملیات شناسایی و بمباران كردند كه بمب‌ها عمل نكرد.<ref>سند شماره 11476 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای قرارگاه عملیاتی خاتم‌الانبیا(ص) سپاه (واحد اطلاعات)، شماره 155، 18/10/1364.</ref>
از سوی دیگر، ارتش عراق در اطلاعیه نظامی امروز خود اعلام کرد هلیكوپترهای توپ‌دار عراقی دو مركز تجمع نفرات پیاده‌‌نظام ایران را در بخش عملیاتی شرق میسان در منطقه سپاه چهارم عراق منهدم كردند و سالم به پایگاه‌های خود بازگشتند.<ref>واحد مركزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 12/10/1364، ص1، رادیو بغداد، 11/10/1364.</ref>
 
==گزارش -371==
ستاد مشترك ارتش جمهوری اسلامی ایران با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام كرد: «در پاسخ به شرارت‌های اخیر دشمن، شكاری بمب‌افكن‌های ایران صبح امروز (11/10/1364) تأسیسات ارتباطی و رادیویی دشمن واقع در منطقه سیدصادق را بمباران كردند.»<ref>روزنامه اطلاعات، 12/10/1364، ص18.</ref>
از سوی دیگر، رادیو بغداد دراین‌باره ادعا كرد كه ساعت 11:30 صبح امروز دو هواپیمای ایرانی با تجاوز به مناطق مسكونی استان سلیمانیه یك زن و یك مرد عراقی را كشتند و چهار غیرنظامی را مجروح كردند.<ref>واحد مركزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 12/10/1364، ص2، رادیو بغداد، 11/10/1364.</ref>
 
==گزارش -372==
در درگیری‌های امروز در برخی مناطق شمال‌غرب كشور چند تن از نیروهای خودی شهید یا مجروح شدند.
افراد حزب دمكرات امروز در محور نوسود - تشار به نیروهای خودی كمین زدند و یكی از برادران ارتشی را شهید و یك تن دیگر را مجروح كردند.<ref>وزارت اطلاعات، نشریه گزارش روزانه، شماره 136، 13/10/1364، ص2.</ref>
همچنین در درگیری‌ میان نیروهای بسیجی و افراد ضدانقلاب در روستای گل (محور میاندوآب - بوكان) دو تن از بسیجیان میاندوآب مجروح شدند.
در درگیری‌ دیگری میان نیروهایی از گردان رسول‌الله(ص) در حوالی روستای توكل‌آباد كردستان با عوامل حزب دمكرات، دو پاسدار وظیفه به شهادت رسیدند. در شهرستان مهاباد نیز افراد ضدانقلاب به‏سوی یك پاسدار وظیفه از تیپ ویژه شهدا تیراندازی كردند كه وی مجروح شد.<ref>وزارت اطلاعات، نشریه گزارش روزانه، شماره 137، 15/10/1364، ص2.</ref>
 
==گزارش -373==
گردهمایی كارگران و دانش‌آموزان استان تهران صبح امروز با شركت بیش از 13 هزار تن از نیروهای بسیج كارگری و دانش‌آموزی متشكل درگردان‌های كاروان‌های احتیاط "راهیان كربلا" در استادیوم آزادی برگزار شد.*
در این گردهمایی حجت‌الاسلام دری نجف‌آبادی نماینده مجلس شورای اسلامی درباره جهاد و دفاع سخنرانی كرد و حاضران آمادگی خود را جهت اعزام به جبهه‌ها و مقابله با دشمنان اسلام اعلام كردند. در پایان این گردهمایی بیش از 250 كامیون از هدایای كارگران و دانش‌آموزان و پایگاه‌های تحت پوشش منطقه یك ثارالله(ع) به‌همراه 300 صندوق از كمك‌های نقدی كارگران به جبهه‌های نبرد حق علیه باطل ارسال شد.<ref>روزنامه اطلاعات، 12/10/1364، ص18.</ref>
امروز همچنین 84 نفر از پرسنل فنی و رانندگان شركت واحد داوطلبانه به ستاد پشتیبانی این شركت مستقر در اهواز پیوستند.<ref>همان، ص18.</ref>
 
==گزارش -374==
دعوت فرمانده عالی جنگ از نیروهای داوطلب برای اعزام به جبهه‌ها و شركت در عملیات گسترده آتی و آثار آمادگی رزمندگان برای نبردی بزرگ، سران و فرماندهان عراق را در خوف فروبرده است. آنان برای كاستن از اضطراب خود و سربازانشان مدتی است دست به جنگی تبلیغاتی - روانی زده‌اند كه نمونه‌های آن، گفتار امروز رادیو بغداد و گزارش خبرگزاری عراق است.
رادیو بغداد صبح امروز در برنامه صبحگاهی خود گفت: «رفسنجانی عراق را تهدید به حمله نموده است و می‌كوشد با هر نیرنگ و ترفندی برای تأمین نیروی انسانی در جریان این حمله، دانش‌آموزان مدارس، كارگران و دانشجویان دانشكده‌ها، پیشه‌وران و فقرا و مستضعفان را آتش آن حمله موعودش قرار دهد تا دربرابر آتش عراقیان تباه شوند. ولی این‌بار به همان نحوی كه حضرت رئیس‌جمهور رهبرمان بیان نموده‌اند احدی از آنان برنخواهند گشت تا از رویدادهای جبهه پیام‌رسان باشد، چون آتش مرگ‌بار و نابودكننده عراقیان در انتظارشان است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 288، 12/10/1364، ص5، تهران- خبرگزاری جمهوری اسلامی، 11/10/1364.</ref>
خبرگزاری عراق نیز گزارش داد: «فرماندهان نظامی امروز تأكید كردند اصرار ایران بر ادامه جنگ به بهای نابودی تمام منافع و اهداف حیاتی آن كشور تمام خواهد شد. این فرماندهان، ایران را از پافشاری در جنگ، كه منجر به وقوع فجایع عظیمی در ایران خواهد شد، برحذر داشتند. آنان همچنین گفتند مهم‌ترین حوادث سال 1985 نابودی جزیره خارك و پیروزی‌های به‌دست‏آمده توسط نیروهای عراقی در هورالهویزه بوده است. سرلشكر خلبان حمید شعبان فرمانده نیروی هوایی عراق، گفت: ایران با اصرار خود به جنگ و تجاوز، بهایی بسیار سنگین خواهد پرداخت و روزهای آینده حكام ایران شاهد فجایع جدید و عظیمی خواهند بود.»<ref>همان، صص 3 و 4، تهران- خبرگزاری جمهوری اسلامی، 11/10/1364.</ref>
از سوی دیگر، وزیر كشور و رئیس سازمان دفاع غیرنظامی عراق (سعدون شاكر)، امروز با صدور بیانیه‌ای همه سازمان‌های دولتی و دولتی - خصوصی عراق را كه در پروژه‌های حیاتی، تولیدی و ساختمانی مشغول به كار هستند به ساختن پناهگاه‌های عمومی ملزم كرد. در این بیانیه به همه سازمان‌های مذكور دستور داده شده تا تحت‏نظر سازمان دفاع غیرنظامی حجم پناهگاه‌های عمومی و نوع آن را مشخص سازند.<ref>همان، ص15، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 11/10/1364، به نقل از خبرگزاری عراق.</ref>
 
==گزارش -375==
پس از دو روز تأخیر به‌دلیل تهدید خطوط هوایی تركیه به‌وسیله عراق، وزیر مشاور در امور اقتصادی تركیه صبح امروز از مسیر شوروی به كشورش بازگشت.
وی در فرودگاه تهران گفت ما قرار بود ساعت 11 روز دوشنبه (9 دی) با هواپیمایی كه از آنكارا به تهران می‌آمد به تركیه بازگردیم، لیكن به‏دلیل تهدید عراق، این هواپیما از نیمه راه به آنكارا بازگشت. وی افزود: پس از تماس دولت تركیه با مسئولین عراقی هنگامی‌كه متوجه شدیم عراق بر تهدید خود اصرار می‌ورزد، تصمیم گرفتیم ازطریق فضای شوروی به تركیه بازگردیم. وزیر مشاور تركیه گفت که پس از اطلاع از جزئیات این مسئله در آنكارا و انجام بررسی‌های لازم، نظرش را درمورد این عمل عراق اعلام خواهد كرد.<ref>روزنامه اطلاعات، 11/10/1364، ص3.</ref>
دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه ایران دراین‌باره نوشته است كه آقای تیناز تی‏تیز پس از دو روز تأخیر - كه به‌خاطر مشاجره با عراق بر سر ایمنی هواپیمایش صورت گرفت - به كشورش بازگشت. منابع خبری بغداد ضمن تكذیب این خبر اعلام كردند زمانی‏كه هواپیمای خطوط هوایی تركیه درحال پرواز بود، ایران تهاجم خود را برعلیه مناطق غیرنظامی و هدف‌های اقتصادی شمال عراق انجام داد و تهران مطمئن بود كه هواپیماهای عراق هواپیماهای دشمن را در مدتی كه هواپیمای حامل وزیر تركیه درحال عبور از منطقه است تعقیب نخواهد كرد.
به نوشته این نشریه آقای تیناز تی‏تیز در هنگام خروج از ایران ضمن مذاكره تلفنی با روزنامه جمهوریت گفت كه دو كشور باهم درحال جنگ هستند و مرزهای ما در داخل منطقه جنگی قرار دارد و هر دو كشور می‌خواهند كه جنگ را در راستای امكانات خود به پیش ببرند و بهره‌برداری بدین شكل ازطرف هر دو كشور طبیعی است.<ref>دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، نشریه شماره 181/3، 12/10/1364، صص 4 - 3.</ref>
 
==گزارش -376==
به‏تلافی حملات روز گذشته رژیم صهیونیستی به روستاهای جنوب لبنان، امروز سازمان مستضعفان جهان با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام كرد دومین جاسوس اسرائیلی گروگان خود را اعدام كرده است.
در این اطلاعیه آمده است: «در انتقام آخرین تجاوز اسرائیل به روستای كوئین، اعلام می‌كنیم كه اسحاق تراب دومین جاسوس اسرائیلی را اعدام كردیم و این به مفهوم تأیید مطالبی است كه در اطلاعیه‌های قبلی خود اعلام كردیم: انتقام برای تروریسم مداوم، اشغالگری، سلطه‌طلبی، اخراج مردم از خانه‌هایشان، بمباران روستاها.»
سازمان مستضعفان جهان قبلاً اعلام كرده بود چهار جاسوس یهودی اسرائیل را تنها درصورتی آزاد خواهد كرد كه اسرائیل و مزدوران بومی آن در جنوب لبنان، بیش از 300 تن از مسلمانانی را كه در روستاهای اشغالی خیام زندانی كرده‌اند آزاد كنند اما شامیر وزیر خارجه رژیم صهیونیستی این تقاضا را رد كرد.<ref>روزنامه كیهان، 11/10/1364، ص24.</ref>
 
==گزارش -377==
درپی افزایش اعزام رزمندگان به جبهه‌های نبرد، سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در چارچوب سیاست‌های رژیم عراق، دستورالعمل جدیدی را برای افزایش تحرك نیروهای خود در ایران صادر كرد.
به نوشته‌ نشریه وزارت اطلاعات، براساس اطلاعیه فرماندهان منافقین به‌ویژه تأكید رجوی دراین‏باره، اعضای این سازمان موظف به وارد كردن سلاح به ایران و استفاده از اسلحه شده‌اند و به همین منظور از همه سوژه‌های وصل و مرتبط خواسته شده درجهت اختفای سلاح، سكونت دادن تیم‌های عملیاتی و مسلح كردن آنان برای عملیات اقدام كنند. این سازمان از حدود سه هفته قبل شروع به تدارك برنامه‌ریزی و اقدام برای اجرای این هدف كرده است.<ref>وزارت اطلاعات، نشریه گزارش روزانه، شماره 135، 12/10/1364 صص 1و2.</ref>
گردان مرزی ژاندارمری شهرستان ایلام نیز در گزارشی از اطلاعاتی كه درباره تحركات سازمان مجاهدین خلق (منافقین) كسب كرده نوشته است: «منافقین قصد دارند چند روزی در نوار مرزی كردستان به فرماندهی مسئول نظامی شاخه كردستان و عضو دفتر سیاسی سازمان توسط گردان‌ها مانور نظامی برگزار نمایند و در این عملیات دو گردان از زنان منافقین نیز شركت دارند.»<ref>همان، ص2.</ref>
 
ضمیمه گزارش373: عوامل جذب بسیجیان به‌سوی جبهه‌ها و نقش دین و قیام امام حسین(ع)
روزنامه ماینیچی چاپ ژاپن در شماره امروز خود در مقاله‏ای به قلم آقای نیشی این موضوع را بررسی کرده است. متن مقاله به این شرح است:
«اخیراً جریانات بسیاری در حوادث بین‌المللی مشاهده می‌شود كه قهرمان پشت‌ پرده آن مذهب است. چرا امروز همه‌جا درباره مذهب (دین) صحبت می‌شود؟ از دیدگاه معنوی به جست‌وجوی ارتباط سیاست با علم منطق می‌رویم.
در هوای سرد بارانی، گوسفندانی كه قربانی شده بودند، آخرین نفس‌ها را می‌كشیدند و خون آنها بر كف خیابان جاری شده بود. بدرقه‌كنندگانِ بسیجیانی كه نواری به دور سر خویش بسته بودند و فریاد می‌كشیدند "پیش به‌سوی كربلا"، اسپند و كندر دود می‌كردند و نقل بر سر رزمندگان می‌پاشیدند.
در شهر همدان هم بسیجیانی كه عازم جبهه هستند، رژه می‌روند. در ماه گذشته بیش از 200 هزار نفر از اعضای بسیج به مرزهای ایران و عراق فرستاده شدند. قبلاً در این منطقه 600 هزار تن از رزمندگان مستقر بودند، بنابراین حمله بزرگی تدارك دیده شده است. در بین بسیجیان افرادی نیز هستند كه سن آنان بیش از 50 سال بوده و ریش آنها سفید است. و نیز دانش‌آموزانی با چهره‌‌ای معصوم دیده می‌شوند. افرادی كه ممكن است تا دیروز به‌عنوان كارگری در كارخانه یا راننده تاكسی مشغول به كار بوده‌اند، امروز با یك هدف و آن شكستن خط دفاعی و بازكردن راه كربلا، راهی جبهه شده‌اند. مسلسل و دستگاه بی‌سیمی كه دراختیار بسیجیان قرار دارد، در مقایسه با تجهیزات عراق 10 سال عقب‌تر می‌باشد ولی این بسیجیان هستند كه از میدان مین می‌گذرند و سیم‌خاردار را پاره می‌كنند و در طول شش سال در موقعیتی مساوی با عراق می‌جنگند.
راز "كربلا" چیست؟ كربلا سرزمینی است واقع در 110 كیلومتری جنوب‏غربی عراق و مشهد امام حسین(ع)، امام سوم شیعیان می‌باشد. امام حسین(ع) و 72 تن از یارانش در سرزمین‌ كربلا توسط 40 هزار تن از سربازان معاویه (یزید بن معاویه) محاصره می‌شوند. آنها بااینكه می‌دانستند شكست می‌خورند، ولی جنگیدند و همگی كشته ‌شدند. به این ترتیب مصیبت بزرگی در تاریخ ثبت شد و این ماجرا كه 1300 سال قدمت دارد، مسلمانان شیعه را همچنان تحریك می‌كند. ...
شهدای جنگ ایران و عراق به‌عنوان یاران امام حسین محسوب می‌شوند.
یكی از دلائل قیام ملت و انقلاب ایران و واژگون شدن رژیم شاه عدم وجود مساوات و عدل، و وجود اختناق در جامعه بود كه این مخالفت در بین افراد روشنفكر آغاز شد و فراموش نشود كه دانشجویانی كه در مقابل مزدوران شاه پهلوی سینه سپر كرده و مقاومت می‌كردند، از ماجرای امام حسین(ع) روحیه گرفته بودند. درزمینه‌ جنگ ایران و عراق، دولت شوروی می‌گوید: "این جنگ هیچ معنی و مفهومی ندارد و از منطق به دور است" و بوق‌های تبلیغاتی غرب می‌گویند: "جنگ برای این است كه افكار و توجهات مردم به‌سوی نارسایی‌های اقتصادی و سیاسی جلب نشود." اما این سخنان هیچ فایده‌ای ندارد. بسیجیان به‌سوی كربلا حركت می‌كنند. منشأ این انرژی و نیروی تحرك، حادثه كربلای امام حسین(ع) است. و این واقعیتی است كه نمی‌توان آن را نادیده گرفت. زمانی بود كه اسلام و مسلمانان دنیا را به اشغال خود درآورده بودند، ولی پس از قرن 18، شكست‌های پی‌درپی موجب عقب‌نشینی آنها و سرانجام از دست رفتن سرزمین‌هایشان شد. اما این انقلاب اسلامی ایران بود كه مجدداً اسلام را زنده كرد. در ماه فوریه سال 1979(بهمن 1357)، حكومت انقلاب اسلامی در ایران تشكیل شد كه نخستین حكومت اسلامی در جهان می‌باشد كه احكام اسلامی را در كشور جاری می‌سازد. مثلاًٌ در داخل كشور خوردن مشروبات الكلی ممنوع گردیده است و مدارس دخترانه و پسرانه از یكدیگر مجزا شده‌اند. شریعت اسلامی احیا گردیده و ربا از سیستم بانكی حذف گردیده است. ایران كه شش سال است با عراق در جنگ است به كشورهای اسلامی پیشنهاد می‌كند احكام و قوانین قرآن را مبنا قرار دهند. ...
آقای نیكسون رئیس‌جمهور سابق امریكا كه در جنگ ویتنام، با دراختیار داشتن بهترین تجهیزات جنگی و سازماندهی كامل، طعم شكست مفتضحانه‌ای را چشید، اخیراً اخطار كرده است كه: احتمالاً در آینده شعار انقلاب برای "تجدید حیات اسلام"، جای شعار انقلاب برای "آزادی مستضعفان" را خواهد گرفت.»<ref>اداره كل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 1021، صص 14 - 12، به نقل از روزنامه ماینیچی چاپ ژاپن، 1 ژانویه 1986 (11/10/1364).</ref>
 





نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۱۷

روزشمار جنگ سال 1364
1364.10.11
نام‌های دیگر یازده دی
تاریخ شمسی 1364.10.11
تاریخ میلادی 1 ژانویه 1986
تاریخ قمری 19 ربیع‌الثانی 1406



گزارش -363

ارزیابی اقدامات آماده‌سازی یگان‌ها برای اجرای عملیات در منطقه فاو، امروز با حضور فرمانده كل سپاه و چند تن دیگر از فرماندهان برای بررسی وضعیت، عملكرد، مشكلات و طرح مانور لشكر31 عاشورا در مقر این لشكر ادامه یافت.* در آغاز جلسه امین شریعتی فرمانده لشكر عاشورا به وضعیت كلی این لشكر اشاره كرد و گفت كه گردان‌ها و واحدهای این لشكر با استفاده از نیروهای اعزامی تكمیل شده‌اند و حدود 60 تا 70 روز از آغاز مأموریت آنان گذشته است و برای اینكه در ادامه كار مشكلی بروز نكند آنان به مرخصی فرستاده شده‌اند تا هم مأموریتشان را تمدید كنند و هم به خانواده سر بزنند و با اطمینان بیشتری به كار ادامه دهند. این نیروها آموزش دیده‌اند و تا هفته بعد از مرخصی برمی‌گردند. وی ضمن معرفی افرادی از لشكر عاشورا كه در جلسه حضور دارند افزود كه این برادران به عملیات توجیه شده و درحال پیگیری كار آماده‌سازی هستند. سپس كریم فتحی مسئول واحد اطلاعات لشكر عاشورا درباره كسب اطلاعات از دشمن گفت كه در منطقه مأموریت لشكر یعنی از نهر منطقه تا نهر ناصر، اطلاعاتی كه در یكی دو ماه گذشته از دیدگاه‌های واقع در خط و نیز با استفاده از دكلی كه پشت نخل‌ها احداث كردیم به دست آورده‌ایم این است كه دشمن به‌شدت مشغول تقویت خط اول و دوم خود است. سنگرهایش را به هم وصل كرده است و حدود هر 30 متر یک سنگر دارد كه از هر پنج سنگر در یكی نیرو مستقر كرده و بقیه خالی است. ازطریق نگهبانی‌هایش چه در كشتی (كشتی به گل نشسته نزدیك ساحل عراق) و چه در خط، به‌خصوص روی دهانه نهرهای ساحل خودی مراقبت شدید دارد و با مشاهده كوچك‌ترین حركتی، اجرای آتش می‌كند. شناسایی نزدیک ازطریق اروند را هم از دو شب پیش به‏وسیله دو نیرو شروع كرده‌ایم كه در زمان جزر آب، نیم‏ساعته تا 150 متری كشتی رفته‌اند. وی وضعیت موانع ساحلی دشمن شامل سیم‌خاردارهای به‌هم‏پیوسته، موانع خورشیدی و احداث سنگر بتونی روی اسكله و افزایش ارتفاع خاكریز خط اول را تشریح كرد و فاصله خط خودی تا خط دشمن را در محدوده این لشكر حدود 700 تا 1000 متر و فاصله خط خودی تا اولین جاده اصلی دشمن را 3 تا 4 كیلومتر اعلام كرد. فرمانده كل سپاه دلیل تأخیر در شناسایی از نزدیك را سؤال كرد كه مسئول واحد اطلاعات پاسخ داد چون نیروهایمان درگیر بودند، فرصت نداشتیم و در فرصت باقیمانده كار را تمام می‌كنیم. محسن رضایی گفت: «ازنظر شناسایی عقب هستید؛ خیلی هم عقب هستید و باید یك فكری بكنید كه به سرعت برسید. از اطلاعات لشكرهای دیگر استفاده كنید.» در ادامه علیرضا نوین مسئول واحد مهندسی لشكر عاشورا اقدامات این واحد را بیان كرد: «كارهای ما جاده‌كشی، ایجاد استحكامات و كانال‌كشی و اسكله‌سازی بوده است. جاده را بازسازی و عریض كرده‌ایم طوری‏كه دو خودرو به‌راحتی روی آن تردد می‌كند. قرار است مهندسی قرارگاه روی آن شن‌ بریزد و ما آن را تسطیح كنیم. جاده دیگری را هم با پركردن 7 نهر آماده كرده‌ایم كه قرار است به خط وصل كنیم. خط حدّ ما حدود 4 كیلومتر است كه جاده را به‌صورت T شكل به آن وصل می‌كنیم و كنار آن هم درحال احداث كانال بزرگی با یك بیل مكانیكی هستیم كه روزانه 10 تا 15 متر پیش می‌رود. برای تسریع كار، قرارگاه باید بیل بیشتری به ما بدهد.» وی ازجمله اقدامات دیگر را ایجاد سنگرها و استحكامات برای محل بُنه‌ها و تداركات، اورژانس، آشپزخانه و مهمات اعلام کرد که با زدن سوله‌ها و دوسقفه‌كردن اتاق‌های موجود در منطقه آماده شده است. مسئول مهندسی لشکر عاشورا از مشكلات را كمبود كمپرسی اعلام و تقاضا کرد یك واحد مهندسی جهاد سازندگی برای كمك به پیشرفت كار به این لشكر مأمور شود. در ادامه مسئول مهندسی آمادگی لشكر عاشورا را برای استفاده از سطحه‏های شناور جهت انتقال تجهیزات سنگین از رودخانه اعلام كرد و گفت كه نیروهایش برای این كار به‌خوبی آموزش دیده‌اند. محسن رضایی درباره اقدامات مهندسی لشكر عاشورا گفت كه الحمدلله مهندسی شما رشد كرده است؛ تقویتش كنید و كار را سریع‌تر كنید. مخصوصاً آماده‌سازی این جاده‌ها را با كمك واحد جهادی كه به شما می‌دهند تسریع كنید. بچه‌های ادوات را هم برای زدن موضع سلاح‌ها به‌خصوص موضع خمپاره‌انداز120 میلی‌متری تقویت كنید. در این منطقه لازم است كه سكوی تانك بزنید كه راحت بتوانید جاده دشمن را كه فاصله‌اش 4 كیلومتر بیشتر نیست، ببندید. مسئول واحد ادوات (سلاح‏های نیمه‌سنگین) در ادامه جلسه به بیان آمار تسلیحات و طرح اجرای آتش برای عملیات در منطقه فاو پرداخت و گفت 5 دستگاه مینی‏كاتیوشا، 9 قبضه خمپاره‌انداز120 میلی‌متری، 12 قبضه خمپاره‌انداز81 میلی‌متری، 16 قبضه تفنگ106 میلی‌متری، 30 قبضه دوشكا و 3 قبضه تفنگ82 میلی‌متری برای عملیات سازماندهی كرده‌ایم و قرار است كه آر.پی.جی11 هم بدهند كه در شكستن خط خیلی مؤثر است. وی گفت تفنگ 57 میلی‌متری نیز در اینجا خیلی لازم است كه نداریم. فرمانده كل سپاه بر طرح‌ریزی دقیق برای اجرای آتش ادوات در مراحل مختلف و ضرورت آمادگی پیشروی و انتقال این تسلیحات هماهنگ با پیشروی رزمندگان تأكید كرد و همچنین اجرای آتش‌های منحنی را در این عملیات به‏دلیل نخلستانی بودن منطقه مهم خواند و نیز بر ضرورت هماهنگی واحدهای آتش با فرماندهان گردان‌های عمل‌كننده تأكید كرد و گفت خمپاره‌انداز‌های 81 را به 20 قبضه و خمپاره‌اندازهای 120 میلی‌متری را حداقل به 15 قبضه برسانید. وی افزود اگر بتوانید توپ‌های ضدهوایی 23 و 57 میلی‌‌‌متری را به‏دلیل دقتی كه دارند درصورت لزوم برای شكستن خط استفاده كنید، مناسب است. در ادامه جلسه، شیوه شكستن خط دشمن را فرماندهان دو گردان خط‌شكن بیان كردند. به گفته آنان، این لشكر برای شكستن خط دو محور طراحی كرده كه در هر محور سه دستة تقویت‌شده نیروی غواص به فاصله اندكی از یكدیگر وارد عمل می‌شوند. در هریك از دو محور اولین دسته غواص كه دارای نیروهایی زبده‌تر شامل تك‌ور، تخریبچی و اطلاعات هستند می‌كوشند تا در همان خیز اول خاكریز و خط اول دشمن را تصرف كنند. پشت سر دسته اول به فاصله حدود 5 دقیقه، دسته غواص دوم كه احتیاط نزدیك است حركت می‌كنند كه اگر نیروهای دسته اول به مشكلی برخوردند یا توانشان كفایت نكرد، غواصان دسته دوم بی‌درنگ خط‌شكنی و پاك‌سازی را ادامه دهند و تاحدممكن سمت چپ و راستشان را پاك‌سازی كنند. دسته سوم غواصان سوار بلم‌هایی با موتورهای بی‌صدا هستند كه تیربار و آر.پی.جی7 با خود می‌برند. فرماندهان گردان‌های خط‌شكن توضیح دادند كه برادران در مشورت به این نتیجه رسیدند كه باتوجه‌به مقتضیات اروندرود و ساحل دشمن و وضعیت خط اول و سنگرهای نیروهای عراقی، برای شكستن خط به سلاح‌هایی كه غواصان می‌توانند با خود ببرند، نباید اكتفا شود، لذا دسته سوم غواصان در هر محور به‏محض رسیدن دسته دوم به خط دشمن یا به فاصله كوتاهی‌ از شروع حركت دسته دوم با بلم حركت می‌كنند تا با استفاده از تیربار و آر.پی.جی به مقابله با تیربارها و سنگرهای مقاوم دشمن بپردازند. درباره طرح مذكور و احتمال هشیار شدن دشمن قبل از درگیری و چگونگی استفاده از بلم یا قایق بحث‌هایی شد و قرار شد فرماندهان لشكر عاشورا دراین‌باره بررسی بیشتری بكنند. محسن رضایی نیز تأكید كرد كه نیروهای خط‌شكن نباید از داخل آب و قبل از رسیدن به ساحل تیراندازی كنند و حتی در ساحل تلاش كنند كه از روبه‌رو با دشمن درگیر نشوند و با ورود به خط دشمن و گردش به چپ و راست پاك‌سازی را شروع كنند. وی افزود كه برای باز كردن معبر و تخریب موانع ساحل دشمن از تجربه لشكرهای ثارالله(ص) و فجر استفاده شود.[۱] وضعیت آموزش نیروهای لشكر عاشورا را در ادامه جلسه برادر بهمنی از مسئولان این لشكر توضیح داد و گفت كه دو گردان خط‌شكن هركدام حداقل 80 غواص دارند كه آموزش دیده‌‌اند. دیگر نیروهای این لشكر نیز آموزش‌های عمومی و انفرادی را گذرانده‌اند. برای رزم در نخلستان هم قرار است در حاشیه كارون تمرین كنند. فرمانده كل سپاه در ادامه جلسه به فرمانده لشكر عاشورا چند دستور داد: «برای هفته آینده طرح مانور گردان‌های پاك‌سازی‏كننده، مانور گردان‌های پدافندكننده، طرح‌ریزی آتش ادوات و بار دیگر مانور گردان‌های خط‌شكن را به‏صورت جزئی‌تر بگویید. فرمانده گروهان‌های خط‌شكن را هم بیاورید كه ببینیم چطور صحبت می‌كنند.» وی افزود كه همچنین در زمینی مشابه منطقه مأموریت، مانور انجام دهید. برای پاك‏سازی، نیروی احتیاط پیش‌بینی كنید. دكل دیدبانی آماده كنید و در شب عملیات نصب كنید و برای اجرای آتش‌ها، به‌خصوص هدایت آتش خمپاره‌120 میلی‌متری، از دیدبانی استفاده كنید. روی دیدبانی در این منطقه و هدایت آتش سرمایه‌گذاری بسیاری بكنید. آمادگی داشته باشید از صبح عملیات با هلیكوپترهای دشمن مقابله كنید.[۲]

گزارش -364

فرمانده لشكر8 با معاونش (احمد كاظمی و زین‌علی) در اواخر جلسه امروز فرمانده كل سپاه با لشكر عاشورا در این جلسه حضور یافتند تا باتوجه‌به اینكه لشكر نجف یگان دنبال پشتیبان لشكر عاشورا است و مأموریتش بعد از شكسته‌شدن خط دشمن و پاك‌سازی خط اول، در مرحله دوم با عبور از خط لشكر عاشورا شروع می‌شود، چگونگی هماهنگی این دو لشكر مشخص گردد. احمد كاظمی در آغاز این بحث گفت منطقه‌ای كه الآن لشكر عاشورا مستقر شده، یكی دو ماه دست ما بود و برادران ما به آنجا آشنایی دارند. تعدادی از مسئولان تداركات و اطلاعات به این منطقه رفته‌اند و به ساحل خودی و دشمن توجیه شده‌اند و درباره شناسایی با برادران اطلاعات و گردان‌ها صحبت شده است. وی افزود مانور ما باید ان‌شاءالله طبق بررسی‌ها و پیشرفت‌های لشكر عاشورا طرح‌ریزی شود، چون ما بعد از این لشكر وارد عمل می‌شویم. فرمانده كل سپاه با یادآوری اینكه هدف لشكر نجف مستقل از هدف لشكر عاشورا است و لشكر نجف به‌طور مستقل برای رسیدن به هدف خود باید طرح‌ریزی كند، بر ضرورت هماهنگی دو لشكر و واحدهای پشتیبانی دو لشکر تأكید كرد و گفت ادوات هر لشكر علاوه‏ بر تلاش برای رسیدن به هدف خودش باید به یگان سمت شمال خودش هم كمك كند. لذا مهمات و قبضه بیشتری به شما می‌دهند كه بتوانید هم مأموریت خودتان را انجام بدهید و هم به یگان‌ جناح راست خودتان کمک بدهید. محسن رضایی همچنین به فرمانده لشكر نجف تأكید کرد كه باید هم آمادگی عبور از لشكر عاشورا و هم آمادگی عبور از لشكر25كربلا را داشته باشید و نیز از همان شب اول باید تانك‌های شما در شكستن خط، لشكر عاشورا را كمك كند و به‌محض باز شدن امكان تردد وسایل سنگین، تانك‌هایتان را به غرب اروند منتقل كنید و تا 24 ساعت بعد از شروع عملیات به‌تدریج 30 دستگاه تانك آن‌طرف ببرید و در پدافند به كار گیرید. فرمانده كل سپاه به فرمانده قرارگاه كربلا نیز دستور داد كه جلسه هماهنگی میان واحدهای دو لشكر تشكیل شود و واحدهای جهاد سازندگی كه باید به این لشكرها مأمور شود، زودتر مشخص گردد. وی به مسئول لجستیك سپاه نیز دستور داد كه لشكرهای عاشورا، نجف و كربلا را ازنظر مهمات و قبضه تفنگ57 میلی‌متری تقویت كند.[۳]

گزارش -365

درپی جلسات روزهای گذشته فرمانده كل سپاه پاسداران با چند یگان مأمور به عملیات در منطقه فاو، امروز قرارگاه مركزی خاتم‌الانبیاء(ص) سپاه دستورالعملی به قرارگاه كربلای2 ابلاغ كرد: «سلام‌علیكم! بدین‏وسیله موارد اعلام‏شده در جلسات مورخ 10/10/1364 ابلاغ می‌گردد: 1. مانور قرارگاه به این ترتیب تصحیح شود كه: الف) لشكر17 در مرحله اول [عملیات] با عبور از سمت راست لشكر25 تمامی منطقه مستطیلی پایگاه موشكی را تأمین می‌نماید. ب) لشكر27 در مرحله دوم با عبور از سمت راست لشكر25، عملیات را در سمت راست (جنوب منطقه لشکر عاشورا) گسترش می‌دهد. 2. جاده آنتنی سمت راست منطقه لشكر25 (مقابل اسكله فاو) باتوجه‌به حجم وسیع ترابری ازنظر عرض و كیفیت سطح آن به‏نحوی توسعه یابد (اتوبانی شود) كه ظرفیت ترابری لازم را داشته باشد. همچنین این جاده تا كنار ساحل رودخانه امتداد یافته و در ساحل به‏نحو مناسبی اسكله‌سازی شود (ثابت یا شناور). 3. جاده ساحلی و حتی‌الامكان كانال مربوطة آن در سرتاسر منطقه سریعاً وصل شده و ازنظر عرض و كیفیت، ظرفیت ترابری بالا را داشته باشد. 4. باتوجه‌به حجم بالای كار مهندسی و عقب بودن كارها به‌خصوص در منطقه لشكر ولی‌عصر(عج) سریعاً با تشكیل جلسه‌ای بین مهندسی قرارگاه (برادر رضوی) و مسئول مهندسی خاتم و مسئولین مهندسی یگان‌ها و مسئول جهاد در قرارگاه، سازمان كار (روش تقسیم كار بین دستگاه‌های مختلف اجرایی) مهندسی را در قرارگاه تعیین و یك نسخه از دستور‌العمل مربوطه جهت اطلاع به خاتم‌ ارسال نمایید. 5. با تشكیل جلسه‌ای بین یگان‌های 25، 17 و 27 طرح هماهنگی استقرار آنها در عقبه‌ و هماهنگی ترابری نیرو و امكانات آنها در حین عملیات به‏طرف مقابل تهیه و یك نسخه از دستورالعمل مربوطه جهت اطلاع به خاتم ارسال گردد. همچنین طی جلسه‌ای با حضور مسئولین دریایی یگان‌ها و واحد دریایی خاتم، موضوع تشكیل یك سازمان دریایی ترابر از گردان‌های دریایی‌ لشكرهای 17 و 27 و 25 زیر نظر قرارگاه جهت ترابری (به‌خصوص امكاناتی كه كمبود هست نظیر [قایق] ریجیندر و لباس غواصی) بررسی و نتیجه به خاتم اعلام شود. 6. طرح اجرایی اقدامات تخریب موانع را جهت شكستن خط طی جلسه‌ای با حضور مسئولین تخریب یگان‌ها و تخریب خاتم تهیه نمایید. 7. طی جلسه‌ای با فرماندهان گردان‌های خط‌شكن یگان‌های قرارگاه، ضمن انتقال تجربیات طرح مرحله‌ای شكستن خط در كلیه یگان‌ها را تهیه نمایید. 8. با بررسی وضعیت جزرومد و جمع‌آوری اطلاعات لازم طی جلسه‌ای با مسئولین عملیات و اطلاعات و فرماندهان یگان‌ها و عملیات و اطلاعات خاتم، مناسب‌ترین زمان برای شروع تك را تعیین نموده و همراه استدلالات مربوطه به خاتم اعلام نمایید. 9. طی جلسه‌ای با حضور مسئول عملیات زرهی خاتم و مسئولین زرهی لشكرهای 25 و 27 و فرماندهی یگان‌ها طرح استقرار زرهی در منطقه جهت اجرای آتش مستقیم برای كمك به شكستن خط و پاك‌سازی و نیز طرح انتقال تدریجی زرهی به‏طرف مقابل و دستور عملیاتی زرهی در تثبیت خط و پدافند را تهیه و جهت اطلاع به خاتم اعلام نمایید. 10. با تشكیل جلسه‌ای از مسئولین ادوات یگان‌ها و ادوات خاتم طرح استفاده از آتش ادوات درجهت تسهیل شكستن خط و پاك‌سازی را تهیه و به خاتم اعلام نمایید. 11. ماكت بزرگ شهر فاو را درجهت توجیه گردان‌های خط‌شكن و پاك‌سازی‏كننده تهیه نمایید. 12. كلیه یگان‌های در خط قرارگاه و مسئولین گردان‌ها و واحدهای آنها آمادگی داشته باشند تا هفته آینده بخش‌های زیر را در جلساتی كه به‏منظور بررسی پیشرفت كار تشكیل می‌شود گزارش نمایند: مانور جزءبه‏جزء عبور و شكستن خط؛ مانور جزءبه‏جزء پاك‌سازی؛ طرح عبور تجهیزات؛ طرح به‌كارگیری كامل ادوات؛ طرح مهندسی در عقبه، عبور و پدافند. 13. كلیه یگان‌های دنبال پشتیبان قرارگاه (لشكر14، لشكر27، لشكر17، تیپ44، لشكر8) آماده باشند در هفته آینده بحث‌های اولیه مربوط به طرح عبور، استقرار در عقبه و مانور خود را ارائه نمایند. 14. طی جلسه‌ای با حضور مسئولین ش.م.ر. یگان‌ها و خاتم، مانور ش.م.ر. در نخلستان تهیه و به خاتم اعلام شود. 15. طرح كامل اقدامات مهندسی قرارگاه را در عقبه، عبور تجهیزات و پدافند در جلسه‌ای با حضور مهندسی قرارگاه (برادر رضوی) و مسئولین مهندسی یگان‌ها و مهندسی خاتم تهیه و جهت اطلاع به خاتم اعلام شود. 16. طی جلسه‌ای با مسئولین آموزش یگان‌ها و مسئول آموزش خاتم موضوعات خاص آموزشی دررابطه‏با مانور و زمان‌بندی اجرای آنها به یگان‌ها ابلاغ شود. 17. كلیه یگان‌ها محلی را برای مانور كل یگان‌ آماده نموده و آماده باشند تا دو هفته آینده تمامی عملیات یگان را در محل مربوطه تمرین (مانور) نمایند. 18. موارد فوق‌الذكر می‌باید تا هفته آینده انجام شود و گزارش آن در جلسه‌ای كه به‏منظور پیگیری پیشرفت كار در قرارگاه تشكیل می‌شود ارائه گردد. گفتنی است این دستورعمل را سیدعلی تاش از طرف محسن رضایی امضا کرده و همچنین برای فرماندهی قرارگاه نوح جهت اقدام مشابه درمورد یگان‌ها و منطقه مأموریت این قرارگاه و نیز برای واحد طرح و عملیات قرارگاه خاتم جهت پیگیری و هماهنگی واحدهای این قرارگاه ارسال شده است.[۴]

گزارش -366

دستورالعمل تردد وسایل نقلیه در مناطق عمومی آبادان (عقبه منطقه عملیات آتی) را امروز مسئول حفاظت اطلاعات قرارگاه خاتم به قرارگاه‌های كربلا و نوح ابلاغ كرد و خواست تا با ارسال آن برای یگان‌های تحت امر، همه فرماندهان به مفاد آن توجیه شوند و واحدهای حفاظت اطلاعات یگان‌ها بر اجرای آن نظارت و تخلفات را به حفاظت اطلاعات قرارگاه خاتم ارسال كنند. در این دستورالعمل ازجمله وظایف دژبانی‌های منطقه، جلوگیری از حركت ستونی (بیش از 4 دستگاه وسیله سنگین) در طول شبانه‌روز؛ جلوگیری از ورود وسایل نقلیه بدون پوشش با محموله قایق، مهمات، ادوات و پل؛ و جلوگیری از ورود وسایل نقلیه سنگین دارای محموله از ساعت 10 شب اعلام شده است. همچنین تأکید شده که وسایل نقلیه باید چراغ‌های خود را به رنگ آبی استتار كنند و فیوزهای چراغ‌های اضافی و كوچك خود را بردارند. در بخش دیگری از منطقه نیز ورود وسایل نقلیه سنگین دارای محموله، صرفاً از ساعت 19 تا 24 مجاز اعلام شده است.[۵]

گزارش -367

اقدامات مهندسی مورد نیاز در جبهه شمال‏غرب برای آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات‌های مورد نظر در این جبهه در بهار سال 1365و نیز اقدامات مهندسی ضروری و فوری در این جبهه برای پشتیبانی از پایگاه‌ها و خطوط پدافندی در جلسه امروز قرارگاه خاتم‌الانبیای(ص) سپاه بررسی و اولویت و زمان‏بندی آنها مشخص شد.* در این جلسه فرمانده كل سپاه پاسداران و فرمانده قرارگاه نجف بر اجرای اقدامات مهندسی مورد نیاز در جبهه شمال‌غرب، به‌خصوص ترمیم جاده‌های مناطق عملیاتی و نیز احداث جاده‌های ضروری تا پایان سال 1364 و حداكثر تا پایان فروردین 1365 تأكید بسیاری کردند تا امكان اجرای عملیات‌ها در این جبهه از اردیبهشت 1365 فراهم شود. البته سردی هوا، بارش برف و یخبندان از یك‌طرف و از طرف دیگر به‌كارگیری بیشترین واحدهای مهندسی سپاه پاسداران و جهاد سازندگی برای تسریع در آماده‌سازی منطقه شرق اروندرود برای اجرای عملیات در منطقه فاو، و نیز ایجاد ناامنی و كمین به‌وسیله گروه‌های ضدانقلاب، پدیده‌هایی است كه پرداختن به اقدامات مهندسی در جبهه شمالی را با مشكل مواجه کرده است. باوجوداین، فرمانده قرارگاه مهندسی خاتم‌الانبیا(ص) قول داد كه به‌ترتیب اولویت‌ها، با استفاده از ظرفیت موجود واحدهای مهندسی سپاه و جهاد مستقر در جبهه شمال‌غرب و نیز واحدهای اداره راه قدس* حداكثر تلاش دراسرع‏وقت انجام شود. باتوجه‌به عملیات‌های پیش‌بینی‌شده برای جبهه شمال‌غرب، فرمانده قرارگاه نجف و معاون عملیاتی وی اقدامات ضروری مهندسی را در این منطقه چنین تعیین كردند: 1. ترمیم و شن‌ریزی جاده شیلر به هزار قلّه، حدود 20 كیلومتر. 2. احداث جاده كخلان به شیلر، حدود 15 كیلومتر. 3. ترمیم پل روی رودخانه قزلچه (جنوب شیلر و شمال پنجوین). 4. ترمیم جاده مریوان تا گرمك. 5. احداث یك قرارگاه در شیلر نزدیك بیمارستان. 6. اتصال محور بوالحسن - صالح به تنگ چومان در منطقه بانه، حدود 3 كیلومتر. 7. احداث جاده تاژان، گوین، برده بوك به پل آویچ. 8. جاده مرزی كانی ابراهیم در منطقه سردشت، حدود یك كیلومتر. 9. جاده تاژان - كوپل - برده بوك به پل آلر، حدود 20 كیلومتر. 10. جاده نوری به ماؤوت تا كنار رودخانه در منطقه سردشت، حدود 10 كیلومتر. 11. جاده اسلام‌آباد به زینو و شیخی در منطقه سردشت، حدود 10 كیلومتر. 12. احداث بیمارستان در منطقه سردشت. 13. احداث بیمارستان در منطقه بانه. 14. شن‌ریزی جاده دزلی به ملخور. 15. جاده محور گوزیل حدود 7 كیلومتر. 16. ترمیم جاده‌های شاخ شمیران. 17. احداث ادامه جاده بین‏سخت به كانی‏سالار و دو پل بزرگ آن، حدود 15 كیلومتر. 18. ترمیم و احداث جاده در زیر محور شاخ سورمر، 5 كیلومتر احداث، 15 كیلومتر ترمیم. 19. ترمیم و شن‌ریزی جاده محور دزلی - پاوه - جوانرود. 20. ترمیم جاده شیخ‌صله تا پل جمهوری. محسن رضایی بر اهمیت تسریع این اقدامات چنین تأكید کرد: «ما كارهای مهندسی را باید قبل از اینكه هوا خوب شود انجام بدهیم تا از حداكثر زمانی كه هوا خوب است برای عملیات استفاده كنیم. اگر این كار را نكنیم نتیجه‌اش این خواهد شد كه بخش مهمی از یك فصل خوب از دست می‌رود و نتیجة كار مهندسی این می‌شود كه تا می‌آییم آماده شویم دوباره هوا خراب شده است. ... سه محور چومان و ماؤوت و چوراتا را باهم یك تمركز بدهید. دزلی و پاوه و سد را هم باهم یك تمركز بدهید و تمام كنید. اگر اینها را یكی‌یكی تمام كنید و تحویل بدهید خیلی خوب است. اینها را ما یك ماه دیگر از شما می‌خواهیم.» محمد فروزنده (فرمانده قرارگاه مهندسی خاتم‌الانبیا(ص)) در این باره گفت: «دوتا مشكل داریم: یكی اینكه بعضی جاها واقعاً الآن قابل كار كردن نیست؛ مثل باتلاق‌ها كه باید كلی كار اضافه كرد. دیگر اینكه قرار بوده امكانات به جبهه جنوب برود، حالا چگونه مقداری از امكانات را اینجا نگه داریم یا دنبال راه دیگری برویم.» وی افزود كه اگر این كارها در زمستان بخواهد انجام شود خیلی وقت و امكانات می‌برد، درحالی‌كه در اردیبهشت نصف چنین امكاناتی لازم است. فروزنده در گزارشی كارهای مهندسی انجام‌شده در جبهه‌ شمال‏غرب را چنین بیان کرد: «تابستان گذشته در كردستان و آذربایجان‏غربی درمجموع 2200 كیلومتر جاده احداث شده، 1500 كیلومتر جاده ترمیم شده، نزدیك 1000 متر پل ساخته شده و 170 كیلومتر جاده آسفالت شده است.» فرمانده كل سپاه در پایان برای اجرای برخی كارهای مهندسی در این جبهه تا 15 فروردین 1365 مهلت تعیین کرد و برای برخی دیگر حداكثر یك ماه. وی گفت: «ما برای شما زمان‌بندی می‌كنیم هر طریقی خودتان می‌دانید عمل كنید. ما محور دزلی و پاوه و جوانرود را یك‏ماهه می‌خواهیم.» مصطفی ایزدی نیز بر سرعت بخشیدن به ترمیم محور هزار قلّه تأكید کرد. درپی این تأكیدها، محمد فروزنده پرسید كه برای انجام دادن این كارها، اختیار جابه‌جایی واحدهای مهندسی را هم می‌دهید یا باید به جنوب ببریم. محسن رضایی پاسخ داد كه دراختیار شما می‌گذاریم.[۶]

گزارش -368

اجرای عملیات‌های نفوذی و محدود در جبهه میانی و تعیین‌ خط حد برای یگان‌های تابع سپاه شمال و ضرورت فعال شدن مناطق مختلف جبهه میانی، مهم‌ترین موضوع‌هایی است كه در جلسه شامگاه امروز قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) (قرارگاه مركزی سپاه پاسداران) بررسی و درباره آن تصمیم‌گیری شد.* درپی مأموریتی كه فرمانده كل سپاه پاسداران به قرارگاه نجف داده كه نقاط مختلف جبهه میانی را برای یافتن مناطق مناسبِ عملیات محدود بررسی كند، در این جلسه مسئولان قرارگاه نجف نتایج بررسی‌ها را مطرح كردند. پس از بحث‌هایی كه دراین‌باره شد، فرمانده كل سپاه مطالب را جمع‌بندی و تدبیر نهایی را چنین اعلام كرد: «عملیات دو قسمت شد: یكی عملیاتی كه تیپ امیرالمؤمنین(ع) و تیپ مسلم‌بن‏عقیل(ع) و گردان‌های احتیاط می‌توانند انجام دهند كه عمدتاً عملیات نفوذی است؛ یعنی بروند، حمله كنند، به دشمن بزنند و تعدادی اسیر بگیرند و بیاورند. اینها احتیاج دارند كه شناسایی‌ها و [واحد] تخریبشان را تقویت كنند. یكی هم عملیات میمك بود كه آن را كتباً به شما ابلاغ می‌كنیم و برای آن از همین حالا از تیپ‌های 32 انصار، 21 امام رضا (ع) و ویژه شهدا سه تیم بیایند مستقر شوند و كار شناسایی‌شان را شروع كنند.» وی ضمن تأكید بر ضرورت جبران عقب‌ماندگی‌ها، باتوجه‌به اشتغال و توجه اصلی فرماندهان دشمن به مناطق مختلف جبهه جنوب -كه عملیات بزرگ ایران را در آنجا پیش‌بینی می‌كنند - سرعت دادن به طرح‌ریزی و اجرای عملیات در جبهه میانی را ضروری خواند و گفت: «این موقع‌ها می‌شود اینجا را مثلاً با 10 گردان عمل كرد كه در شرایط دیگر با 40 گردان هم نمی‌شود اینجا را عمل كرد.» ازجمله مشكلاتی كه جبهه میانی برای اجرای عملیات‌ها با آن مواجه است، ضعف اطلاعات و شناسایی و نداشتن واحدهای اطلاعات عملیات قوی است. فرماندهان حاضر برای رفع این مشكل، راه‌های مختلفی پیشنهاد كردند. حسین همدانی پیشنهاد کرد: «به یگان‌هایی كه پایین (جنوب) هستند ابلاغ شود هركدام یك تیم (حتی سه چهار نفره) دراختیار قرارگاه نجف قرار بدهند، درآن‏صورت می‌توان همه هدف‌هایی را كه در منطقه هست كار كرد.» مصطفی ایزدی نیز پیشنهاد کرد: «برای آن قرارگاهی كه ما در جنوب داریم و قرارگاهی كه در غرب داریم، كلاً منطقه شمال‌شرق پشتیبان آن باشد، یعنی هم نیروی شناسایی و نیروی طرح و عملیات و... را در حدی كه نیاز داریم به ما بدهد. ...» برادر خادم‌الحسینی از مسئولان اطلاعات قرارگاه نجف نیز می‌گوید یگان‌های این منطقه به‏دلیل اینكه مأموریت عملیاتی نداشته‌اند، نیروهای اطلاعاتشان بی‌كیفیت شده‌اند و خیلی از نیروهای كیفی هم به جنوب رفته‌اند. سیدعلی حسینی‏تاش نیز پیشنهاد پایه‌گذاری اطلاعات برای این جبهه را مطرح کرد: «به هریك از مناطق شمال‌شرق، شمال‌غرب و منطقه ثارالله بگویند كه شروع به پایه‌گذاری یك گروهان اطلاعات كنند كه برای منطقه ثابت بماند. ما كه بالاخره باید گردان‌های اطلاعات را از بالا تا پایین شكل بدهیم.» محسن رضایی برای تسریع كار به فرمانده قرارگاه نجف2 حمزه حمیدی‌نیا، چنین دستور داد: «شما تلاشتان را بكنید تا ان‌شاءالله ده پانزده نفر را سریع جمع كنید و كار را شروع كنید.» نورعلی شوشتری نیز گفت: «در حد ده پانزده نفر نیرو دارند؛ ما هم تقویت می‌كنیم. آقای حمیدی‌نیا سی چهل نیروی شناسایی دارند.» حمزه حمیدی‏نیا نیز ضمن تأیید اینکه تعدادی نیروی شناسایی دارد، درخواست کرد كه لازم است از هر یگان، مسئولی برای این كار باشد تا كار شناسایی شروع شود. محسن رضایی هم تأكید کرد با تركیبی از نیروهای شناسایی موجود و نیروهایی كه از یگان‌ها مأمور می‌شوند كار زودتر شروع شود. موضوع دیگر، نیروی رزمی است دراین‏باره باتوجه‌به آمادگی استان‌های پشتیبانِ سپاه شمال برای اعزام نیرو، از مسئولان سپاه شمال خواسته شد كه ضمن آماده‌شدن برای دریافت نیرو، از استان‌ها درخواست نیروی سازماندهی‌شده و دارای كادر كنند و تأكید كنند كه پشتیبانی آنها هم به‌عهده استان‌هاست. دراین‌باره حمزه حمیدی‏نیا گفت: «اینها اسلحه و تجهیزات و خودرو می‌خواهند با یگان‌ها صحبت كرده‌ایم، با تیپ امیرالمؤمنین(ع) صحبت كردیم، گفتند درصورتی‏كه تجهیزات، تسلیحات و امكانات خودرویی به ما بدهند ما برای پذیرش نیرو آمادگی داریم.» برای رفع این نیازها، محسن رضایی به سیدعلی حسینی‏تاش گفت: «به این یگان‌ها برای دو گردان امكانات اضافه بدهند؛ البته امانتی است، بعد هم بگیرید برای سپاه شمال نگه دارید.» از سوی دیگر، برای فراهم شدن امكان سازماندهی، برنامه‌ریزی و اجرای عملیات‌های آفندی و پدافندی، مصطفی ایزدی فرمانده سپاه شمال و قرارگاه نجف، چنین پیشنهاد کرد: «نظر من این است كه كلاً از منطقه اشنویه تا چنگوله را تقسیم‌بندی كنیم و هر قسمتی را به یك یگان‌ بدهیم و یگان‌هایی كه جمعی سپاه شمال هستند كلاً در این منطقه خط حد داشته باشند كه دقیقاً شناسایی بكنند و بعد هم اگر لازم شد در آن محدوده نفرات كمی كه برای شناسایی در نظر دارند، ما بتوانیم در جای دیگر هم از آنها استفاده كنیم.» فرمانده كل سپاه ضمن تأیید این نظر گفت: «طرحی تهیه كنید به ما بدهید كه آن را تأیید كنیم و بعد عمل كنید.» غلامرضا صالحی هم می‌گوید كه طرح الآن آماده است. محسن رضایی در پایان جلسه گفت: «بحث تمام شد؛ فقط كار كُند است و اشكال كُندی هم شاید به این دلیل باشد كه نیرو برایتان نیامده است و یكی اینكه نیروهای موجود كه دارید، الآن به اینها ابلاغ كتبی بشود و اینها را به‏دنبال كار بدوانید. یعنی جایی كه تیپ مسلم(ع) هست، آنجا عمل كند. تیپ امیرالمؤمنین(ع) برود پشت قلاویزان عمل كند. این گردان‌های احتیاط كه آمدند برای عملیات نفوذی تقسیم شوند. شما ان‌شا‌ءالله كار را سرعت بدهید، چون ما فكر می‌كردیم تا الآن می‌توانیم اینجا ظاهر بشویم [عملیات كنیم]، اما هنوز یك كمی كار عقب است. ان‌شاءالله به كار سرعت بدهید.» فرمانده سپاه شمال نیز از فرمانده كل سپاه خواست كه به مناطق پشتیبانی ابلاغ شود كه قرارگاه‌های این سپاه را پشتیبانی كنند. محسن رضایی هم گفت كه با آقای حسینی‏تاش دراین‌باره به نتیجه برسید.[۷]

گزارش -369

هواپیماهای عراقی امروز نیز جزیره خارك را بمباران و به آسمان منطقه تأسیسات نفتی بحرگان تجاوز كردند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از بوشهر، هواپیماهای عراقی ساعت 10:25 صبح امروز بار دیگر جزیره خارك را هدف قرار دادند. در این حمله 2 فروند میگ 25 شركت داشتند كه از مسافت بسیار بالا 4 بمب به‏سوی تأسیسات نفتی رها كردند كه همگی به زمین‌های اطراف اصابت كرد و خسارتی درپی نداشت.[۸] ساعت 9:50 صبح امروز نیز 3 هواپیمای متجاوز عراقی كه قصد شناسایی یا بمباران تأسیسات نفتی بحرگان واقع در منطقه امامزاده حسن گناوه را داشتند با آتش مؤثر و پرحجم دفاع هوایی مستقر در منطقه مواجه شدند و از منطقه گریختند. گفتنی است كه در حوالی این منطقه پروژه احداث اسكله شناور صدور نفت در دست اجرا است.[۹] ارتش عراق در اطلاعیه‌ نظامی شماره 2070 خود اعلام كرد: «امروز عقابان تیزپرواز ما تأسیسات جزیره خارك را مورد حمله موفقیت‌آمیز خود قرار دادند و آنها را به آتش كشیدند.»[۱۰]

گزارش -370

تجاوز هوایی عراق به شهرها و بمباران مناطق نظامی و غیرنظامی ایران امروز نیز ادامه یافت. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از باختران: «نیروی هوایی ارتش بعثی عراق امروز به‌عنوان مقابله با حملات شكاری بمب‌افكن‌های جمهوری اسلامی ایران به مناطق سلیمانیه و العماره، در یك خط سیر از عین‌خوش در ایلام، روستای گلان، اطراف صالح‌آباد، حدفاصل میمك و گیسكه، منطقه‌ای بین قصرشیرین و خسروی، حدفاصل نوسود و مریوان و پادگان‌های مریوان، بانه، پسوه و جلدیان مبادرت به بمباران جهت در هم ریختن آرایش نظامی نیروهای اسلام كرده است. از شواهد امر چنین برمی‌آید كه در دو ماه اخیر عراق دست به یك سری نقل‏وانتقالات نظامی زده و چندین واحد پیاده كوهستانی از نیروهایش را در منطقه سلیمانیه گرد آورده است و چنین وانمود می‌كند كه با این تجمع نیرو قصد ضربه وارد آوردن به انقلابیون مسلمان كرد عراق را دارد درحالی‌كه این تجمع نیرو صرفاً برای مقابله با حملات احتمالی نیروهای اسلام از شمال‌غرب می‌باشد.»[۱۱] واحد اطلاعات قرارگاه عملیاتی خاتم‌الانبیای(ص) سپاه نیز گزارش داد كه امروز در ساعت‌های 11:55 و 12 سه هواپیمای دشمن در مناطق پسوه و محور مهاباد - سردشت اقدام به عملیات شناسایی و بمباران كردند كه بمب‌ها عمل نكرد.[۱۲] از سوی دیگر، ارتش عراق در اطلاعیه نظامی امروز خود اعلام کرد هلیكوپترهای توپ‌دار عراقی دو مركز تجمع نفرات پیاده‌‌نظام ایران را در بخش عملیاتی شرق میسان در منطقه سپاه چهارم عراق منهدم كردند و سالم به پایگاه‌های خود بازگشتند.[۱۳]

گزارش -371

ستاد مشترك ارتش جمهوری اسلامی ایران با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام كرد: «در پاسخ به شرارت‌های اخیر دشمن، شكاری بمب‌افكن‌های ایران صبح امروز (11/10/1364) تأسیسات ارتباطی و رادیویی دشمن واقع در منطقه سیدصادق را بمباران كردند.»[۱۴] از سوی دیگر، رادیو بغداد دراین‌باره ادعا كرد كه ساعت 11:30 صبح امروز دو هواپیمای ایرانی با تجاوز به مناطق مسكونی استان سلیمانیه یك زن و یك مرد عراقی را كشتند و چهار غیرنظامی را مجروح كردند.[۱۵]

گزارش -372

در درگیری‌های امروز در برخی مناطق شمال‌غرب كشور چند تن از نیروهای خودی شهید یا مجروح شدند. افراد حزب دمكرات امروز در محور نوسود - تشار به نیروهای خودی كمین زدند و یكی از برادران ارتشی را شهید و یك تن دیگر را مجروح كردند.[۱۶] همچنین در درگیری‌ میان نیروهای بسیجی و افراد ضدانقلاب در روستای گل (محور میاندوآب - بوكان) دو تن از بسیجیان میاندوآب مجروح شدند. در درگیری‌ دیگری میان نیروهایی از گردان رسول‌الله(ص) در حوالی روستای توكل‌آباد كردستان با عوامل حزب دمكرات، دو پاسدار وظیفه به شهادت رسیدند. در شهرستان مهاباد نیز افراد ضدانقلاب به‏سوی یك پاسدار وظیفه از تیپ ویژه شهدا تیراندازی كردند كه وی مجروح شد.[۱۷]

گزارش -373

گردهمایی كارگران و دانش‌آموزان استان تهران صبح امروز با شركت بیش از 13 هزار تن از نیروهای بسیج كارگری و دانش‌آموزی متشكل درگردان‌های كاروان‌های احتیاط "راهیان كربلا" در استادیوم آزادی برگزار شد.* در این گردهمایی حجت‌الاسلام دری نجف‌آبادی نماینده مجلس شورای اسلامی درباره جهاد و دفاع سخنرانی كرد و حاضران آمادگی خود را جهت اعزام به جبهه‌ها و مقابله با دشمنان اسلام اعلام كردند. در پایان این گردهمایی بیش از 250 كامیون از هدایای كارگران و دانش‌آموزان و پایگاه‌های تحت پوشش منطقه یك ثارالله(ع) به‌همراه 300 صندوق از كمك‌های نقدی كارگران به جبهه‌های نبرد حق علیه باطل ارسال شد.[۱۸] امروز همچنین 84 نفر از پرسنل فنی و رانندگان شركت واحد داوطلبانه به ستاد پشتیبانی این شركت مستقر در اهواز پیوستند.[۱۹]

گزارش -374

دعوت فرمانده عالی جنگ از نیروهای داوطلب برای اعزام به جبهه‌ها و شركت در عملیات گسترده آتی و آثار آمادگی رزمندگان برای نبردی بزرگ، سران و فرماندهان عراق را در خوف فروبرده است. آنان برای كاستن از اضطراب خود و سربازانشان مدتی است دست به جنگی تبلیغاتی - روانی زده‌اند كه نمونه‌های آن، گفتار امروز رادیو بغداد و گزارش خبرگزاری عراق است. رادیو بغداد صبح امروز در برنامه صبحگاهی خود گفت: «رفسنجانی عراق را تهدید به حمله نموده است و می‌كوشد با هر نیرنگ و ترفندی برای تأمین نیروی انسانی در جریان این حمله، دانش‌آموزان مدارس، كارگران و دانشجویان دانشكده‌ها، پیشه‌وران و فقرا و مستضعفان را آتش آن حمله موعودش قرار دهد تا دربرابر آتش عراقیان تباه شوند. ولی این‌بار به همان نحوی كه حضرت رئیس‌جمهور رهبرمان بیان نموده‌اند احدی از آنان برنخواهند گشت تا از رویدادهای جبهه پیام‌رسان باشد، چون آتش مرگ‌بار و نابودكننده عراقیان در انتظارشان است.»[۲۰] خبرگزاری عراق نیز گزارش داد: «فرماندهان نظامی امروز تأكید كردند اصرار ایران بر ادامه جنگ به بهای نابودی تمام منافع و اهداف حیاتی آن كشور تمام خواهد شد. این فرماندهان، ایران را از پافشاری در جنگ، كه منجر به وقوع فجایع عظیمی در ایران خواهد شد، برحذر داشتند. آنان همچنین گفتند مهم‌ترین حوادث سال 1985 نابودی جزیره خارك و پیروزی‌های به‌دست‏آمده توسط نیروهای عراقی در هورالهویزه بوده است. سرلشكر خلبان حمید شعبان فرمانده نیروی هوایی عراق، گفت: ایران با اصرار خود به جنگ و تجاوز، بهایی بسیار سنگین خواهد پرداخت و روزهای آینده حكام ایران شاهد فجایع جدید و عظیمی خواهند بود.»[۲۱] از سوی دیگر، وزیر كشور و رئیس سازمان دفاع غیرنظامی عراق (سعدون شاكر)، امروز با صدور بیانیه‌ای همه سازمان‌های دولتی و دولتی - خصوصی عراق را كه در پروژه‌های حیاتی، تولیدی و ساختمانی مشغول به كار هستند به ساختن پناهگاه‌های عمومی ملزم كرد. در این بیانیه به همه سازمان‌های مذكور دستور داده شده تا تحت‏نظر سازمان دفاع غیرنظامی حجم پناهگاه‌های عمومی و نوع آن را مشخص سازند.[۲۲]

گزارش -375

پس از دو روز تأخیر به‌دلیل تهدید خطوط هوایی تركیه به‌وسیله عراق، وزیر مشاور در امور اقتصادی تركیه صبح امروز از مسیر شوروی به كشورش بازگشت. وی در فرودگاه تهران گفت ما قرار بود ساعت 11 روز دوشنبه (9 دی) با هواپیمایی كه از آنكارا به تهران می‌آمد به تركیه بازگردیم، لیكن به‏دلیل تهدید عراق، این هواپیما از نیمه راه به آنكارا بازگشت. وی افزود: پس از تماس دولت تركیه با مسئولین عراقی هنگامی‌كه متوجه شدیم عراق بر تهدید خود اصرار می‌ورزد، تصمیم گرفتیم ازطریق فضای شوروی به تركیه بازگردیم. وزیر مشاور تركیه گفت که پس از اطلاع از جزئیات این مسئله در آنكارا و انجام بررسی‌های لازم، نظرش را درمورد این عمل عراق اعلام خواهد كرد.[۲۳] دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه ایران دراین‌باره نوشته است كه آقای تیناز تی‏تیز پس از دو روز تأخیر - كه به‌خاطر مشاجره با عراق بر سر ایمنی هواپیمایش صورت گرفت - به كشورش بازگشت. منابع خبری بغداد ضمن تكذیب این خبر اعلام كردند زمانی‏كه هواپیمای خطوط هوایی تركیه درحال پرواز بود، ایران تهاجم خود را برعلیه مناطق غیرنظامی و هدف‌های اقتصادی شمال عراق انجام داد و تهران مطمئن بود كه هواپیماهای عراق هواپیماهای دشمن را در مدتی كه هواپیمای حامل وزیر تركیه درحال عبور از منطقه است تعقیب نخواهد كرد. به نوشته این نشریه آقای تیناز تی‏تیز در هنگام خروج از ایران ضمن مذاكره تلفنی با روزنامه جمهوریت گفت كه دو كشور باهم درحال جنگ هستند و مرزهای ما در داخل منطقه جنگی قرار دارد و هر دو كشور می‌خواهند كه جنگ را در راستای امكانات خود به پیش ببرند و بهره‌برداری بدین شكل ازطرف هر دو كشور طبیعی است.[۲۴]

گزارش -376

به‏تلافی حملات روز گذشته رژیم صهیونیستی به روستاهای جنوب لبنان، امروز سازمان مستضعفان جهان با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام كرد دومین جاسوس اسرائیلی گروگان خود را اعدام كرده است. در این اطلاعیه آمده است: «در انتقام آخرین تجاوز اسرائیل به روستای كوئین، اعلام می‌كنیم كه اسحاق تراب دومین جاسوس اسرائیلی را اعدام كردیم و این به مفهوم تأیید مطالبی است كه در اطلاعیه‌های قبلی خود اعلام كردیم: انتقام برای تروریسم مداوم، اشغالگری، سلطه‌طلبی، اخراج مردم از خانه‌هایشان، بمباران روستاها.» سازمان مستضعفان جهان قبلاً اعلام كرده بود چهار جاسوس یهودی اسرائیل را تنها درصورتی آزاد خواهد كرد كه اسرائیل و مزدوران بومی آن در جنوب لبنان، بیش از 300 تن از مسلمانانی را كه در روستاهای اشغالی خیام زندانی كرده‌اند آزاد كنند اما شامیر وزیر خارجه رژیم صهیونیستی این تقاضا را رد كرد.[۲۵]

گزارش -377

درپی افزایش اعزام رزمندگان به جبهه‌های نبرد، سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در چارچوب سیاست‌های رژیم عراق، دستورالعمل جدیدی را برای افزایش تحرك نیروهای خود در ایران صادر كرد. به نوشته‌ نشریه وزارت اطلاعات، براساس اطلاعیه فرماندهان منافقین به‌ویژه تأكید رجوی دراین‏باره، اعضای این سازمان موظف به وارد كردن سلاح به ایران و استفاده از اسلحه شده‌اند و به همین منظور از همه سوژه‌های وصل و مرتبط خواسته شده درجهت اختفای سلاح، سكونت دادن تیم‌های عملیاتی و مسلح كردن آنان برای عملیات اقدام كنند. این سازمان از حدود سه هفته قبل شروع به تدارك برنامه‌ریزی و اقدام برای اجرای این هدف كرده است.[۲۶] گردان مرزی ژاندارمری شهرستان ایلام نیز در گزارشی از اطلاعاتی كه درباره تحركات سازمان مجاهدین خلق (منافقین) كسب كرده نوشته است: «منافقین قصد دارند چند روزی در نوار مرزی كردستان به فرماندهی مسئول نظامی شاخه كردستان و عضو دفتر سیاسی سازمان توسط گردان‌ها مانور نظامی برگزار نمایند و در این عملیات دو گردان از زنان منافقین نیز شركت دارند.»[۲۷]

ضمیمه گزارش373: عوامل جذب بسیجیان به‌سوی جبهه‌ها و نقش دین و قیام امام حسین(ع) روزنامه ماینیچی چاپ ژاپن در شماره امروز خود در مقاله‏ای به قلم آقای نیشی این موضوع را بررسی کرده است. متن مقاله به این شرح است: «اخیراً جریانات بسیاری در حوادث بین‌المللی مشاهده می‌شود كه قهرمان پشت‌ پرده آن مذهب است. چرا امروز همه‌جا درباره مذهب (دین) صحبت می‌شود؟ از دیدگاه معنوی به جست‌وجوی ارتباط سیاست با علم منطق می‌رویم. در هوای سرد بارانی، گوسفندانی كه قربانی شده بودند، آخرین نفس‌ها را می‌كشیدند و خون آنها بر كف خیابان جاری شده بود. بدرقه‌كنندگانِ بسیجیانی كه نواری به دور سر خویش بسته بودند و فریاد می‌كشیدند "پیش به‌سوی كربلا"، اسپند و كندر دود می‌كردند و نقل بر سر رزمندگان می‌پاشیدند. در شهر همدان هم بسیجیانی كه عازم جبهه هستند، رژه می‌روند. در ماه گذشته بیش از 200 هزار نفر از اعضای بسیج به مرزهای ایران و عراق فرستاده شدند. قبلاً در این منطقه 600 هزار تن از رزمندگان مستقر بودند، بنابراین حمله بزرگی تدارك دیده شده است. در بین بسیجیان افرادی نیز هستند كه سن آنان بیش از 50 سال بوده و ریش آنها سفید است. و نیز دانش‌آموزانی با چهره‌‌ای معصوم دیده می‌شوند. افرادی كه ممكن است تا دیروز به‌عنوان كارگری در كارخانه یا راننده تاكسی مشغول به كار بوده‌اند، امروز با یك هدف و آن شكستن خط دفاعی و بازكردن راه كربلا، راهی جبهه شده‌اند. مسلسل و دستگاه بی‌سیمی كه دراختیار بسیجیان قرار دارد، در مقایسه با تجهیزات عراق 10 سال عقب‌تر می‌باشد ولی این بسیجیان هستند كه از میدان مین می‌گذرند و سیم‌خاردار را پاره می‌كنند و در طول شش سال در موقعیتی مساوی با عراق می‌جنگند. راز "كربلا" چیست؟ كربلا سرزمینی است واقع در 110 كیلومتری جنوب‏غربی عراق و مشهد امام حسین(ع)، امام سوم شیعیان می‌باشد. امام حسین(ع) و 72 تن از یارانش در سرزمین‌ كربلا توسط 40 هزار تن از سربازان معاویه (یزید بن معاویه) محاصره می‌شوند. آنها بااینكه می‌دانستند شكست می‌خورند، ولی جنگیدند و همگی كشته ‌شدند. به این ترتیب مصیبت بزرگی در تاریخ ثبت شد و این ماجرا كه 1300 سال قدمت دارد، مسلمانان شیعه را همچنان تحریك می‌كند. ... شهدای جنگ ایران و عراق به‌عنوان یاران امام حسین محسوب می‌شوند. یكی از دلائل قیام ملت و انقلاب ایران و واژگون شدن رژیم شاه عدم وجود مساوات و عدل، و وجود اختناق در جامعه بود كه این مخالفت در بین افراد روشنفكر آغاز شد و فراموش نشود كه دانشجویانی كه در مقابل مزدوران شاه پهلوی سینه سپر كرده و مقاومت می‌كردند، از ماجرای امام حسین(ع) روحیه گرفته بودند. درزمینه‌ جنگ ایران و عراق، دولت شوروی می‌گوید: "این جنگ هیچ معنی و مفهومی ندارد و از منطق به دور است" و بوق‌های تبلیغاتی غرب می‌گویند: "جنگ برای این است كه افكار و توجهات مردم به‌سوی نارسایی‌های اقتصادی و سیاسی جلب نشود." اما این سخنان هیچ فایده‌ای ندارد. بسیجیان به‌سوی كربلا حركت می‌كنند. منشأ این انرژی و نیروی تحرك، حادثه كربلای امام حسین(ع) است. و این واقعیتی است كه نمی‌توان آن را نادیده گرفت. زمانی بود كه اسلام و مسلمانان دنیا را به اشغال خود درآورده بودند، ولی پس از قرن 18، شكست‌های پی‌درپی موجب عقب‌نشینی آنها و سرانجام از دست رفتن سرزمین‌هایشان شد. اما این انقلاب اسلامی ایران بود كه مجدداً اسلام را زنده كرد. در ماه فوریه سال 1979(بهمن 1357)، حكومت انقلاب اسلامی در ایران تشكیل شد كه نخستین حكومت اسلامی در جهان می‌باشد كه احكام اسلامی را در كشور جاری می‌سازد. مثلاًٌ در داخل كشور خوردن مشروبات الكلی ممنوع گردیده است و مدارس دخترانه و پسرانه از یكدیگر مجزا شده‌اند. شریعت اسلامی احیا گردیده و ربا از سیستم بانكی حذف گردیده است. ایران كه شش سال است با عراق در جنگ است به كشورهای اسلامی پیشنهاد می‌كند احكام و قوانین قرآن را مبنا قرار دهند. ... آقای نیكسون رئیس‌جمهور سابق امریكا كه در جنگ ویتنام، با دراختیار داشتن بهترین تجهیزات جنگی و سازماندهی كامل، طعم شكست مفتضحانه‌ای را چشید، اخیراً اخطار كرده است كه: احتمالاً در آینده شعار انقلاب برای "تجدید حیات اسلام"، جای شعار انقلاب برای "آزادی مستضعفان" را خواهد گرفت.»[۲۸]



منابع و مآخذ روزشمار 1364/10/11

  1. سند شماره 17404/پ‏ن مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه قرارگاه مرکزی سپاه برای بررسی آمادگی لشكر عاشورا (11/10/1364، مقر لشكر عاشورا، نوار شماره 16982)، صص 29 - 1.
  2. سند شماره 17405/پ‏ن مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه قرارگاه مركزی سپاه برای بررسی آمادگی لشكر عاشورا (11/10/1364، مقر لشكر عاشورا، نوار شماره 16983)، صص 11 - 1.
  3. همان، صص 18 - 11.
  4. سند شماره 11380 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی كل سپاه به فرماندهی قرارگاه كربلای2، 11/10/1364.
  5. مرکز مطالعات وتحقیقات جنگ: گزیده اسناد عملیات بزرگ والفجر8، جلد2، ص230.
  6. سند شماره 17412/پ‏ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه بررسی اقدامات مهندسی مورد نیاز در جبهه شمال‏غرب (11/10/1364، قرارگاه خاتم، نوار شماره 16984)، صص 29 - 1.
  7. سند شماره 17437/پ‏ن مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) برای فعال‌كردن جبهه میانی (11/10/1364، قرارگاه خاتم، نوار شماره 16985)، راوی: محمد درودیان، صص 31 - 1.
  8. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های‌ ویژه، شماره 288، 12/10/1364، ص3.
  9. وزارت اطلاعات، نشریه گزارش روزانه، شماره 135، 12/10/1364، ص1.
  10. واحد مركزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 12/10/1364 ص1، رادیو بغداد، 11/10/1364.
  11. همان، صص 18 - 11.
  12. سند شماره 11476 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای قرارگاه عملیاتی خاتم‌الانبیا(ص) سپاه (واحد اطلاعات)، شماره 155، 18/10/1364.
  13. واحد مركزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 12/10/1364، ص1، رادیو بغداد، 11/10/1364.
  14. روزنامه اطلاعات، 12/10/1364، ص18.
  15. واحد مركزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 12/10/1364، ص2، رادیو بغداد، 11/10/1364.
  16. وزارت اطلاعات، نشریه گزارش روزانه، شماره 136، 13/10/1364، ص2.
  17. وزارت اطلاعات، نشریه گزارش روزانه، شماره 137، 15/10/1364، ص2.
  18. روزنامه اطلاعات، 12/10/1364، ص18.
  19. همان، ص18.
  20. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 288، 12/10/1364، ص5، تهران- خبرگزاری جمهوری اسلامی، 11/10/1364.
  21. همان، صص 3 و 4، تهران- خبرگزاری جمهوری اسلامی، 11/10/1364.
  22. همان، ص15، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 11/10/1364، به نقل از خبرگزاری عراق.
  23. روزنامه اطلاعات، 11/10/1364، ص3.
  24. دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، نشریه شماره 181/3، 12/10/1364، صص 4 - 3.
  25. روزنامه كیهان، 11/10/1364، ص24.
  26. وزارت اطلاعات، نشریه گزارش روزانه، شماره 135، 12/10/1364 صص 1و2.
  27. همان، ص2.
  28. اداره كل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 1021، صص 14 - 12، به نقل از روزنامه ماینیچی چاپ ژاپن، 1 ژانویه 1986 (11/10/1364).