1364.10.15: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''<big>روزشمار جنگ</big>''' '''<big>پنجشنبــــــه</big>''' '''<big>16 آبان 1364</big>''' '''<big>23 صفر 1406</big>''' '''<big>7 نوامبر 1985</big>''' == 1 == در تلاش برای ادامه طرح‌ریزی و آماده‌سازی عملیات گسترده سپاه پاسداران در سال جاری در منطقه فاو عراق (که منطقه عملیاتی فدک نام‌گذا...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(یک نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۱: سطر ۱:
'''<big>روزشمار جنگ</big>'''


'''<big>پنجشنبــــــه</big>'''
{{جعبه زندگینامه
|عنوان =روزشمار جنگ سال 1364
|نام = 1364.10.15
|نام دیگر=پانزده دی
|روز=15 دی 1364
|تاریخ شمسی=1364.10.15
|تاریخ میلادی=5 ژانویه 1986
|تاریخ قمری=23 ربیع‌الثانی 1406
|اسامی عملیات=
|اسامی شهدا=
|اسامی اسرا=
}}
  <div class="bootstrap-btn">[[1359.10.15]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1360.10.15]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1361.10.15]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1362.10.15]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1363.10.15]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1365.10.15]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1366.10.15]]</div> 


'''<big>16 آبان  1364</big>'''


'''<big>23 صفر    1406</big>'''
<div style="text-align:justify">


'''<big>7 نوامبر 1985</big>'''


== 1 ==
==گزارش -443==
در تلاش برای ادامه طرح‌ریزی و آماده‌سازی عملیات گسترده سپاه پاسداران در سال جاری در منطقه فاو عراق (که منطقه عملیاتی فدک نام‌گذاری شده است)، امروز در قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران جلسه‌ای با حضور فرماندهان ارشد سپاه پاسداران: رحیم صفوی فرمانده نیروی زمینی سپاه، غلامعلی رشید مسئول معاونت عملیات نیروی زمینی سپاه، عزیز جعفری فرمانده قرارگاه قدس سپاه، عباس محتاج فرمانده قرارگاه سلمان و فرمانده ناحیه 4 سپاه، احمد غلامپور (جانشين قرارگاه كربلا) و... تشکیل شد. در این جلسه مسئولان نیروی زمینی سپاه، باتوجه‌به مشکلات بسیاری که در سر راه عبور از اروندرود و اجرای عملیات در منطقه فاو وجود دارد، مخالفت جدی خود را با اجرای عملیات در این منطقه اعلام کردند و برای اجرای عملیات در مناطق دیگر پیشنهادهایی دادند.
[[رده:1]]
درپی تصمیم روز گذشته ستاد قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) درباره چگونگی پشتیبانی هوایی از عملیات در منطقه فاو، فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، فرمانده نیروی هوایی ارتش را مأمور تشكیل قرارگاهی به فرماندهی سرهنگ بابایی كرد:
خلاصه‌ای از گزارش امروز راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه مرکزی سپاه، درباره دیدگاه‌های مسئولان نیروی زمینی سپاه چنین است:
«فرماندهی محترم نهاجا - سركار سرهنگ صدیق
سلام علیكم.
بدین‌وسیله به جناب‌عالی مأموریت داده می‌شود تا با بهره‌گیری از تمامی مقدورات سازمانی نهاجا، قرارگاه رعد را به فرماندهی سركار سرهنگ عباس بابایی تشكیل داده و تحت فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) سپاه، مأموریت‌های زیر را به انجام رسانید.
1. پشتیبانی نزدیك هوایی برای 15 روز عملیات سپاه، قابل‌تمدید تا یك‌ ماه.
2. بمباران‌های عقبه‌های دشمن.
3. پدافند موشكی و توپخانه‌ای ارتفاع بالا و پست.  
4. پوشش هوایی منطقه.  
5. عكس‌برداری از منطقه.
6. پشتیبانی از عملیات نزاجا و نداجا.
لازم است كلیه امكانات پیش‌بینی‌شده حداكثر تا روز 25 دی‌ماه 64 برای اجرای مأموریت در منطقه عملیاتی آماده گردد.
و من‌الله‌التوفیق - اكبر هاشمی رفسنجانی»<ref>سند شماره 449153 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) به فرمانده نهاجا، 15/10/1364.</ref>


پس از یک‌ روز وقفه در بررسی طرح‌‌های عملیاتی ـ که صرف پیگیری کار مهندسی در مناطق عملیاتی هور و فدک (منطقه عملیاتی فاو) گردید ـ از اوایل امروز بار دیگر مباحث اصلی عملیات آغاز شد. در طول روز مسئولان نیروی زمینی سپاه گفت‌وگو‌های بسیاری کردند و درباره مطالب متعددی ازجمله تأمین شرایط لازم برای اجرای عملیات تبادل‌نظر شد. به‌تدریج مباحث گسترده‌تر و موضوعات جدیدی مطرح شد تا جایی که غلامعلی رشید مسیر بحث را تغییر داد و گفت:
==گزارش -444==
فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) سپاه امروز دستورالعمل كاهش آسیب‌پذیری ارتباطات مخابراتی در منطقه عمومی فدك (عملیات آتی) را به فرماندهان قرارگاه‌های كربلای2 و نوح(ع) ابلاغ كرد كه در آن بر اهمیت این موضوع و رعایت همه نكات دستورالعمل تا رده دسته تأكید شده است. در مقدمه این دستورالعمل آمده است: «دشمن ازطریق تقویت سیستم شنود خود به‌محض احساس خطر در یك یا چند محور منتظر به دست آوردن علائم حضور و فعالیت نیروهای خودی ازطریق فعالیت‌های مخابراتی است تا از این طریق زمان شروع و محدوده تك را كشف و به‌موقع خنثی نماید و به‌محض شروع عملیات گزارشات به‌دست‌آمده ازطریق شنود به وی كمك می‌كند كه ضعف‌ها و كمبودها و شیوه ادامه عملیات را كشف و ضربات خود را وارد نماید. بدین‌منظور دستورالعمل زیر جهت كاهش آسیب‌پذیری سیستم مخابراتی خودی تهیه گردیده كه لازم‌الاجرا در كلیه رده‌ها است.»
در این دستورالعمل بر محدودیت‌هایی برای نصب دكل‌های مخابراتی تأكید شده است ازجمله ممنوعیت نصب دكل ماكس جدید حداقل در فاصله 60 كیلومتری خط دشمن رو به‌سمت ارتش عراق و نیز ممنوعیت نصب دكل ماكس جدید حداقل در فاصله 30 كیلومتری خط دشمن پشت به دشمن و ممنوعیت نصب دكل‌های فرستنده بیش از 10 کیلومتر در منطقه عمومی عملیات. همچنین باتوجه‌به قابل‌شنود بودن سیستم fx، مكالمه با این سیستم قبل از شروع عملیات ممنوع شده است. درمورد سیستم بی‌سیم نیز مكالمه كشف (آشكار) در این سیستم ممنوع و تأكید شده كه دفترچه‌های كد و رمز در 6 روز اول عملیات هر 24 ساعت یك بار تعویض و پس از آن با تصمیم مخابرات نیروی زمینی و اجازه فرماندهی خواهد بود و مخابرات نیروی زمینی مسئول تأمین و تعویض به‌موقع دفترچه‌های كد و رمز و جدول‌های نشانی تا رده تیپ و لشكر اعلام شده است. تعویض كد و رمز دسته‌ها و گروهان‌ها غیرضروری اعلام شده و تأكید شده درصورت مفقود شدن به رده بالاتر خبر دهند.
در پایان این دستورالعمل بر آموزش كافی اپراتورها ازجمله روش مقابله با پارازیت، سكوت در موقع لزوم و... تأكید شده است.<ref>سند شماره 11424 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 15/10/1364.</ref>


«اصلاً بیاییم پیشنهاد بدهیم که امسال در جنوب، عملیات وسیع انجام ندهیم. تا عید 15 عملیات قدس [عملیات محدود] می‌توانیم انجام دهیم و در این فاصله دو الی سه منطقه را از هر نظر آماده کنیم و در سال آینده عملیات بزرگ انجام دهیم. امر غافلگیری برای ما مهم است. با نیرویی که حداکثر تا 70 گردان می‌رسد می‌توانیم در شمال‌غرب عملیاتی نسبتاً خوب انجام دهیم.»
==گزارش -445==
چند گروه شناسایی لشكر25 كربلا در ساعت‌های مختلف شامگاه امروز به شناسایی وضعیت ساحل و خط دشمن پرداختند. در گزارش یکی از شناسایی‌ها آمده است: «ساعت 20:33 از لبه اروند به‌طرف دشمن حركت كردیم و در ساعت 21:06 به روبه‌روی اسكله چوبی رسیدیم. بعد از 10 دقیقه استراق‌سمع، شروع به كار در خط نمودیم. میله نبشی (موانع) 33 سانت داخل گل‌ولای فرورفته بود و بعضی میله‌ها داخل گل فرو نرفته بود و تا چند متری داخل چولان را آب گرفته بود. بعضی جاها چولان‌ها 30 الی 40 سانت بالاتر از سطح آب بوده و بعضی جاها فقط آب بود و چولان نبود. ساعت 21:20 از ساحل دشمن حركت كردیم و چون آب درحال جزر بود با بیش از 400 متر انحراف، ساعت 21:50 به ساحل خودی رسیدیم.»<ref>سند شماره 11441 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: واحد شناسایی احد5، 15/10/1364.</ref>
یك گروه دیگر، شناسایی خود را از ساعت 21:30 در حالت مد راكد آغاز کرده كه در گزارش خود آورده است: در گل‌ولای ساحل دشمن در حالت مد، پا تا مچ در گل فرومی‌رود و در محدودة شناسایی پوشش گیاهی (چولان) وجود دارد. موانع دشمن در این قسمت شامل سه ردیف موانع خورشیدی است كه فاصله هر ردیف دو متر است و در ردیف سوم علاوه‌بر موانع خورشیدی، سیم‌خاردارهای حلقوی و رشته‌ای نیز وجود دارد.<ref>سند شماره 449153 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) به فرمانده نهاجا، 15/10/1364.</ref>


حاضران در جلسه با این پیشنهاد که پیش‌ازظهر و بدون حضور محسن رضایی مطرح شد، موافقت و هریک به‌نوعی آن را تصدیق ‌کردند. در ادامه بحث مزیت‌هایی برای این طرح پیشنهادی بیان شد:
==گزارش -446==
واحد اطلاعات عملیات قرارگاه كربلا در گزارشی از منطقه هورالهویزه به فرماندهی این قرارگاه اعلام كرد: «در ساعت 14 روز 15/10/64، نیروهای دشمن بر روی سیل‌بند اول جنوب ابوخصاف، مقابل نهر المچری در حالت تجمع مشاهده شده و در همان زمان دو فروند بلم دشمن در آبراه المچری به‌طرف كمین‌های خودی حركت كرده كه در این هنگام با قایق خودی كه جهت سركشی رفته بود، برخورد كرده و اقدام به تیراندازی متقابل می‌نمایند و براثر آتش نیروهای خودی، یك فروند از بلم‌های دشمن منهدم و سرنشین آن مجروح و مفقود می‌شود.»<ref>سند شماره 11482 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: واحد اطلاعات قرارگاه كربلا، 18/10/1364.</ref>


1. رعایت غافلگیری.
==گزارش -447==
فرمانده یكی از یگان‌های سپاه هفتم ارتش عراق، امروز در گزارشی از تحركات نیروهای ایران در مناطق خرمشهر، آبادان، خسروآباد و حاشیه اروندرود، به فرماندهان عراقی درمورد استفاده فرماندهان ایرانی از نیروی غواص برای گرفتن سرپل در غرب اروندرود هشدار داده است.* در بخش نتیجه‌گیری این گزارش چنین آمده است:
«1. مداومت بر افزایش تلاش مهندسی در جلو منطقه لشكر26 (از خسروآباد به جنوب) به‌منظور تكمیل میدان نبرد و آماده كردن آن برای تعرض آینده.
2. افزایش شلیك گلوله‌های توپخانه، خمپاره‌انداز و كاتیوشا جهت تأثیر بر توپخانه خودی و جلوگیری از تلاش مهندسی خودی.
3. دیدبانی و ردیابی دو ستون خودرو متشكل از 70 و 30 خودرو میان خسروآباد و خرمشهر و در تاریخ 20 و 21/9/1364 چراغ‌های 32 خودرو در جنوب خسروآباد درحال حركت به‌سوی بهمنشیر بودند مشاهده شده كه احتمالاً دشمن واحدهای روبه‌روی منطقه لشكر26 را تعویض نموده و یا ممكن است خودروهای مهندسی باشند.
4. دشمن مردان قورباغه‌ای به‌سمت جزیره‌های ام‌الرصاص و ام‌البابی اعزام نموده كه 2 نفر از آنها در روز 22/9/1364 زیر پلی كه بلجانبه و ام‌البابی را وصل می‌كند درحال گرفتن اسیر از گردان2 تیپ 240، در ساعت 20 همان روز، دستگیر شدند كه این شواهد بیانگر دلایل زیر می‌باشند:
الف) در گذشته مرد قورباغه‌ای كه در جزیره‌ ام‌الرصاص در روز 29/8/1364 دستگیر شده اعتراف نمود كه 30 نفر از مردان قورباغه‌ای در آبادان موجود هستند و همچنین دو اسیر فوق‌الذكر اظهار نمودند آموزش آنها به‌مدت یك ماه در منطقه خرمشهر در رود كارون بوده و تعداد شركت‌كنندگان در این دوره 25 تا 30 نفر بوده‌اند كه بدین‌ترتیب جمع افراد آموزش‌دیده در منطقه خرمشهر و آبادان به 50 تا 60 نفر رسیده كه این نشان می‌دهد كه دشمن برای دستیابی به اطلاعات آنها را افزایش داده و به مناطق بیشتری اعزام می‌نماید.
ب) به‌علت وجود مانع آبی (شط‌العرب) استحكام مواضع پدافندی خودی و موانع جلو آن و بودن كرانه شرقی در دید و آتش نیروهای خودی بعید نیست كه دشمن افراد زیادی را پس از آموزش شنا در خرمشهر و افزودن تعداد مردان قورباغه‌ای آنها را در رده‌های مقدم جهت گرفتن سرپل در هر تعرض آینده به كار گیرند.
ج) اعزام دوباره مردان قورباغه‌ای به‌سمت جزیره‌ ام‌الرصاص و منطقه البحار به معنای اهمیت دادن دشمن در جمع‌آوری اطلاعات مفصل از منطقه است كه این مقدمه‌ای برای تعرض به‌ویژه در مناطق مذكور می‌باشد.
سرگرد سهام احمد فهمی - فرمانده آتشبار688 سبك»<ref>سند شماره 11446 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: ترجمه گزارش فرمانده عراقی، 15/10/1364.</ref>


2. آماده‌کردن سه منطقه فدک (فاو)، حیدر (روطه ـ قرنه) در هور و شمال منطقه عملیاتی بدر.
==گزارش -448==
در حمله امروز هواپیماهای عراقی به جزیره خارك، خسارتی به تأسیسات نفتی وارد نشد. هواپیماهای عراقی امروز همچنین به شهرهای ارومیه و پیرانشهر تجاوز كردند.
به‌ گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی: «هواپیماهای مهاجم عراقی ساعت 10:10 صبح امروز به جزیره خارك حمله كردند. در این حمله هواپیماهای عراقی بمب‌های خود را در نزدیكی مخزن ذخیره نفت شماره 36 و دكل مخابرات شركت‌ نفت مجاور مخزن شماره 23 پرتاب كردند كه خوشبختانه هیچ‌گونه تلفات جانی یا خسارات مالی در بر نداشت.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 292، 16/10/1364، ص3، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 15/10/1364.</ref>
در این حمله دو جنگنده میگ25 از ارتفاع 65 هزار پایی 4 بمب به‌سوی جزیره خارك پرتاب كردند كه 3 بمب در اطراف مخازن نفت اصابت كرد.<ref>روابط عمومی فرماندهی كل سپاه، نشریه گزارش‌های روز، شماره 98، 18/10/1364، ص5، 15/10/1364.</ref> گزارش دیگری حاكی است كه در این حمله دو جنگندة دیگر، میگ‌های عراقی را در بمباران جزیره خارك اسكورت می‌كردند.<ref>وزارت اطلاعات، نشریه گزارش روزانه، شماره 138، 16/10/1364، ص1.</ref>
هواپیماهای عراقی همچنین ساعت 14:45 امروز به حریم هوایی شهرستان ارومیه و حدود ساعت 15 به حریم هوایی پیرانشهر تجاوز كردند كه با مقابله آتش پرحجم سلاح‌های دفاع هوایی مجبور به فرار شدند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 292، 16/10/1364، صص 3 و 4، ارومیه - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 15/10/1364.</ref>
از سوی دیگر، ارتش عراق با انتشار اطلاعیه نظامی شماره 2074، ادعا كرد كه صبح امروز دست به یك عملیات موفقیت‌آمیز علیه خارك زده و آن را به آتش كشیده است.<ref>همان، ص1، رادیو صوت‌الجماهیر، 15/10/1364.</ref>


3. آمادگی تجهیزات.
==گزارش -449==
قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب در جمع‌بندی حملات هوایی دشمن به منطقه شمال غرب طی یك هفته (از 8 تا 15 دی 1364) اعلام كرد: «در این دوره بیش از 136 فروند از هواپیماهای عراقی ضمن 31 بار تجاوز به حریم هوایی مناطق پیرانشهر، جلدیان، پسوه، مریوان، لولان، بانه و اشنویه ضمن عكس‌برداری و شناسایی، مبادرت به بمباران مناطق فوق نموده و دراین‌رابطه تعداد 27 نفر از نیروهای نظامی شهید و 191 نفر مجروح و 28 نفر دچار موج‌گرفتگی شده‌اند. تعداد 6 نفر غیرنظامی نیز مجروح شدند و 5 باب منزل مسكونی در محور پیرانشهر به جلدیان منهدم شده است.» در این گزارش آمده كه درپی حمله هواپیماهای دشمن به اطراف مریوان، مردم این شهر به دلیل نگرانی به روستاها و ارتفاعات اطراف كوچ كردند.<ref>سند شماره 011644 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: واحد اطلاعات قرارگاه عملیاتی خاتم‌الانبیا(ص) سپاه، گزارش نوبه‌ای، شماره 154، 27/10/1364، ص8.</ref>


4. امکان فراهم‌آوردن نیروی بیشتر برای جنوب در زمستان آینده.
==گزارش -450==
نفتكش كونكار متعلق به یك شركت از كشور مالت، ساعت 13:30 امروز در فاصله 25 مایلی جنوب بوشهر هدف موشك یك هواپیمای عراقی قرار گرفت و دچار آتش‌سوزی شد. خدمه این نفتكش كه 26 تن بودند آسیب ندیدند، ولی ناچار به ترك آن شدند.* این نفتكش در 25 آبان 1364 نیز هدف یك موشك عراقی قرار گرفت. خبرگزاری فرانسه از بغداد گزارش داد كه عراق مسئولیت حمله به این نفتكش را در جنوب جزیره خارك به عهده گرفته است. این دومین حمله عراق به نفتكش‌ها از آغاز سال جدید میلادی است. اولین حمله عراق در روز اول این سال (11 دی) به نفتكش یونانی سوپریوك در نزدیكی خارك بود. در این حمله یك موشك به سوپریوك اصابت كرد ولی عمل نكرد كه متخصصان نیروی دریایی ایران درصدد خنثی‌سازی آن هستند.<ref>وزارت اطلاعات، نشریه گزارش‌ روزانه، شماره 138، 16/10/1364، ص2؛ و - خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 293، 17/10/1364، صص 47 و 48.</ref>


5. تکمیل و تثبیت تشکیلات نیروی زمینی سپاه تا سال آینده.
==گزارش -451==
در ادامة اعزام نیروهای داوطلب و كمك‌های مردمی به جبهه‌ها و درپی دعوت فرمانده عالی جنگ، امروز نیز گروه‌هایی از نیروهای رزمی، تخصصی و پشتیبانی از شهرهای مختلف عازم جبهه‌های نبرد شدند.
امروز گروهی از دبیران مدارس كرج، گروهی از آموزشیاران نهضت‌ سوادآموزی از سرخة سمنان، 170 تن از دانشجویان و كاركنان دانشگاه صنعتی اصفهان، 40 تن از نیروهای اعزام مجدد بسیج سپاه پاسداران محلات، گروهی از اعضای پایگاه‌های مقاومت شهری و روستایی بسیج سپاه پاسداران سلماس و همچنین اعضای كادر دو گردان از گردان‌های احتیاط سپاه پاسداران ناحیه همدان، گروهی از رزمندگان سپاه تویسركان، گروهی از نیروهای رزمی استان چهارمحال و بختیاری و نیز اعضای گردان‌های محمد رسول‌الله(ص) و امام حسن(ع) از تیپ الغدیر پس از نوحه‌خوانی و سینه‌زنی در محل بسیج سپاه پاسداران یزد در میان بدرقه گرم و پرشور مردم یزد عازم جبهه‌های نبرد شدند.
علاوه‌براین، گروه كثیری از نیروهای متخصص شامل مكانیك خودروهای سبك و سنگین، آهنگر، آشپز و دیگر نیروهای خدماتی از شهرستان قم، سی‌وپنجمین گروه راه‌سازی اداره كل راه‌وترابری استان كهكیلویه و بویراحمد با تجهیزات و ماشین‌آلات سبك و سنگین راه‌سازی از یاسوج، كاروانی از كامیون‌داران ارسنجان همراه با 20 دستگاه كامیون، گروه كثیری از نیروهای تخصصی از بسیج بیرجند و شهرستان‌های سبزوار و تربت حیدریه به‌سوی جبهه‌ها عزیمت كردند.<ref>روزنامه اطلاعات، 15/10/1364، ص18؛ و - روزنامه اطلاعات، 16/10/1364، ص18؛ و - روزنامه كیهان، 16/10/1364، ص3.</ref>


در مخالفت با اجرای عملیات در منطقه فاو نیز دلایل زیر برشمرده شد:
==گزارش -452==


1. رعایت غافلگیری ناممکن است.
نماینده امام خمینی در جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران (حجت‌الاسلام غیوری)كه با چندتن از مسئولان این جمعیت و كاروانی از كمك‌های مردمی به ارومیه سفر كرده است، در تشریح فعالیت‌های هلال‌احمر در اوضاع جنگی گفت: از 28 كامیون كالای امدادی به مناطق غرب كشور كه وارد ارومیه شده و ارزش آن معادل 70 میلیون ریال است، حدود 20 میلیون ریال كالا دراختیار مستمندان و بقیه دراختیار رزمندگان قرار خواهد گرفت.
معاون امداد و درمان جمعیت هلال‌احمر نیز ضمن تشریح فعالیت‌ها و خدمات امدادی هلا‌ل‌احمر و اشاره به بمباران‌های سال گذشته شهرها، گفت معادل 120 میلیون تومان لوازم منزل دراختیار آسیب‌دیدگان جنگی قرار گرفته است.
وی درباره نقش هلال‌احمر در شناسایی و مبادله اسیران گفت: «رژیم بعثی عراق همواره از افشای نام اسرا خودداری كرده و آنها را مخفی می‌كند و لیكن اخیراً توسط هلال‌احمر تركیه به مبادله تعدادی از اسرا پرداخته است.» وی با  بیان اینكه جمهوری اسلامی ایران تاكنون بدون توقع تعداد زیادی از اسیران سالمند و معلول عراقی را به‌طور یك‌جانبه آزاد كرده است، افزود: «موضوع مخفی‌ كردن اسرای ایرانی در عراق را برادران هلال‌احمر تركیه و صلیب‌سرخ جهانی نیز ابراز و اقرار كرده‌اند.»<ref>روزنامه اطلاعات، 16/10/1364، ص18.</ref>


2. شرایطی که فرماندهان برای اجرای عملیات مشخص کرده‌اند، تأمین نشده است.
==گزارش -453==
اداره وظیفه عمومی با انتشار اطلاعیه‌ای مشمولان عادی متولد 1338 تا 1345 و داوطلبان دیپلمه و عادی متولد 1346 را به خدمت فراخواند.<ref>روزنامه كیهان، 15/10/1364، ص2.</ref>
سرهنگ خلیل رزمجو رئیس اداره وظیفه عمومی نیز گفت لایحه‌ای در هیئت دولت درحال بررسی است كه طبق ضوابطی به مشمولانی كه خانواده‌ آنها ازنظر مالی در تنگنا قرار می‌گیرند كمك شود. وی افزود كه طرحی نیز به مجلس شورای اسلامی تقدیم شده كه براساس آن مشمولان غایبی كه خود را معرفی كنند سه ماه بیش از مشمولان عادی و مشمولان غایبی كه دستگیر شوند شش ماه بیش از دیگران خدمت خواهند كرد. وی گفت باتوجه‌به طرح جدید، مشمولان غایب اگر تا سه ماه آینده خود را معرفی كنند، خدمت آنان همان دو سال خواهد بود.
وی با اشاره به اینكه عده معدودی با استفاده از معافیت تحصیلی، بدون اینكه قصد تحصیل داشته باشند، تحت عنوان تحصیل از انجام ‌دادن خدمت وظیفه شانه ‌خالی می‌كنند، گفت برای كسانی كه مشغول تحصیل هستند حد معینی در نظر گرفته شده است به این ترتیب كه اگر سن دانش‌آموزان یا دانشجویان خدمت وظیفه به 20، 22، 24، 26، 28 سال تمام رسیده باشد و به‌ترتیب موفق به اخذ مدرك دیپلم، فوق‌دیپلم، لیسانس، فوق‌لیسانس یا دكترا و معادل آن نشده باشند، باید خدمت دوره ضرورت را انجام داده و سپس به تحصیل خود ادامه دهند.<ref>روزنامه اطلاعات، 15/10/1364، ص2.</ref>


3. زمان کافی برای آماده‌کردن زمین ازجنبه مهندسی دراختیار نیست.
==گزارش -454==
ژاپن برای جلب نظر ایران جهت شركت در جلسه شورای امنیت تلاش می‌كند.
روزنامه ژاپنی ماینجی شیمبون در شماره امروز خود نوشته است كه وزیر امور خارجه ژاپن تصمیم گرفته است مازوكه میاكه كارشناس امور خاورمیانه را به‌منظور درك دیدگاه‌های مقامات ایرانی درباره شركت احتمالی نماینده ایران در جلسه شورای امنیت سازمان ملل كه طی آن درباره جنگ میان ایران و عراق بحث خواهد شد به ایران اعزام كند. به‌ نوشته این روزنامه، وزیر خارجه ژاپن به‌هنگام سخنرانی‌اش در مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر گذشته (شهریورماه) از همتای ایرانی و همتای عراقی خود خواست تا در جلسه شورای امنیت شركت كنند. روزنامه مزبور افزوده است كه ایران درمورد این پیشنهاد واكنش مثبت نشان داده و عراق نیز كاملاً آن را رد نكرده است.
ماینجی شیمبون نوشته است اگر دیدار میاكه از تهران مثمرثمر باشد وزیر خارجه ژاپن به ایران سفر خواهد كرد.<ref>روزنامه اطلاعات، 16/10/1364، ص18.</ref>
به‌ نوشته نشریه وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، میاكه و هیئتی از مجلس نمایندگان ژاپن از 20 دی‌ماه به‌مدت سه روز به ایران سفر می‌كنند. این نشریه افزوده است كه وزارت امور خارجه ایران و سفارت جمهوری اسلامی ایران در توكیو به مقامات ژاپنی تأكید كرده‌اند از هرگونه تبلیغات درخصوص ارتباط این سفر با جنگ تحمیلی و به‌خصوص تلاش‌های میانجیگرانه ژاپن اجتناب كنند.<ref>دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، نشریه شماره 184/3، 17/10/1364، صص 4 - 3.</ref>


4. نیروی موردنیاز تأمین نشده است.
==گزارش -455==
در آستانه سفر رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به چند كشور افریقایی و آسیایی، روابط ایران با كشورهای خط مقدم جبهه مبارزه با افریقای جنوبی در جلسه امروز هیئت دولت بررسی شد. در این جلسه راه‌های كمك‌ به مقاومت علیه نژادپرستان افریقایی بررسی شد و براین‌اساس كمیسیونی زیر نظر معاون اجرایی نخست‌وزیر مأمور نظارت بر پیشرفت همكاری‌های جمهوری اسلامی ایران با كشورهای خط مقدم جبهة مبارزه با افریقای جنوبی شد.<ref>روزنامه كیهان، 15/10/1364، ص1.</ref>
به‌ گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور به دعوت ضیاءالحق رئیس‌جمهور پاكستان به این كشور سفر خواهد كرد.<ref>روزنامه اطلاعات، 16/10/1364، ص3.</ref> از سوی دیگر، رئیس دفتر رئیس‌جمهوری دمكراتیك خلق یمن با پیام كتبی علی ناصر محمد برای رئیس‌جمهوری اسلامی ایران وارد تهران شد تا از آیت‌الله خامنه‌ای برای سفر به یمن جنوبی دعوت كند. رئیس دفتر علی ناصر محمد گفت كه این سفر موجب گسترش روابط دوجانبه و تحكیم مبارزه مشترك دو كشور علیه صهیونیسم و امپریالیسم است.<ref>همان، ص10.</ref>


5. هماهنگی در فعالیت‌هایی که برای تأمین امکانات می‌شود وجود ندارد.
==گزارش -456==
نخست‌وزیر تركیه امروز با رئیس‌ مجلس شورای اسلامی در تهران دیدار كرد. اوزال ضمن درخواست گسترش روابط دو كشور، بر ضرورت پایان یافتن جنگ تأكید كرد. آقای هاشمی در پاسخ، این تصور كشورهای همسایه را كه ایران نمی‌تواند در جنگ پیروز شود و نیز موضع كمیته صلح را كه موضع روشنی درمورد تجاوز عراق اتخاذ نكرده است، اشتباه خواند و از بین رفتن صدام را ازجمله راه‌های حل مسئله اعلام كرد. گزارش وزارت امور خارجه از این ملاقات چنین است:
«آقای اوزال: ما سیاست گسترده روابط با ایران را در پیش گرفته‌ایم. در خلال دو سال اخیر روابط فیمابین بسیار پیشرفت داشته است، ولی آن‌ را كافی نمی‌دانیم. طبیعی است كه غرب خواهان پیشرفت و توسعه ما نیست. ما معتقدیم كه اقتصاد دو كشور می‌تواند مكمل یكدیگر باشد. قبلاً و در سال 1983 كه به ایران مسافرت كردم پیرامون خط لوله (نفت و گاز به تركیه) مذاكراتی داشتم كه اگر تاكنون ساخته شده بود، صادرات (نفت و گاز) نیز اكنون انجام می‌شد. همچنین امكان استفاده از ماهواره‌ بین ما (تركیه) و پاكستان و ایران وجود دارد. درزمینه صنعتی هم از كارخانه پارس الكتریك بازدید كرده‌ایم. امكانات شما خیلی وسیع است می‌توانیم دراین‌زمینه با یكدیگر همكاری كنیم و تلویزیون به ممالك دیگر صادر نماییم.
آقای هاشمی: ما ناظر تلاش شما در تركیه هستیم و حاضریم تلاش كنیم تا فكر شما در تركیه پیروز شود. درمورد همكاری صنعتی نیز ترجیح می‌دهیم با یك كشور اسلامی نظیر تركیه همكاری داشته باشیم.
آقای اوزال: اگر جنگ پایان یابد شما رشد اقتصادی زیادی خواهید نمود، جنگ بسیاری از امكانات شما را از بین می‌برد.
آقای هاشمی: تلقی ما همین است، اما هیچ راهی بجز خلاص‌ شدن از حزب بعث وجود ندارد. اگر شما راه‌حلی دارید مطرح كنید.
آقای اوزال: هیچ راهی در نظر نداریم، ولی اگر جنگ به ‌طریق معقولی تمام شود به ‌نفع دو كشور است. اگر صلح بشود و عراق خسارت بپردازد آیا جناب‌عالی فكر می‌كنید رژیم عراق خواهد ماند؟ گمان‌ ما این است كه نخواهد ماند.
آقای هاشمی: اگر صدام محكوم شود گمان می‌كنم كه صدام نمی‌ماند. اینكه مطرح کردید كه اگر جنگ تمام شود و خسارت‌ها را كشورهای دیگر بپردازند به‌ معنای نگه‌ داشتن صدام است.
آقای اوزال: این درست است، اما اگر عراق مجبور شود خسارت بدهد كشورهای دیگر می‌توانند پول را در یك صندوق بگذارند و خسارت پرداخت شود.
آقای هاشمی: برخی از همسایگان ما تصور می‌كنند كه با جنگ نمی‌توانیم پیروز شویم. این اشتباه است.
آقای اوزال: ما این را نگفته‌ایم، بلكه معتقدیم كه آینده به‌ نفع ایران است.
آقای رفسنجانی: ما سیاست صبر و انتظار را پیشه كرده‌ایم، اگرچه هر ماه می‌توانیم یكی دو عملیات انجام دهیم. انتظار داریم كه كشورهای مجاور و دلسوز وارد ماجرا شوند و نظر و حرف منطقی ما را مطرح كنند. مثلاً همین كمیته صلح كه شما هم عضو آن هستید صریحاً اعلام كند كه صدام متجاوز است و باید محاكمه شود، از اشتباهات كمیته صلح این بود كه موضع روشنی اتخاذ نكرد، همیشه به‌ ما می‌گویند شما ببخشید.
آقای اوزال: آیا به هر صورتی كه صدام از بین برود مسئله حل می‌شود؟
آقای رفسنجانی: بله.
آقای اوزال: یعنی كاری به حزب بعث ندارید؟
آقای رفسنجانی: به هر جهت باید مسئله خسارت قابل‌حل باشد.
آقای اوزال: مطمئن هستم كه ایران بعد از جنگ خیلی پیشرفت خواهد كرد و عراق دیگر جرئت نمی‌كند به ایران حمله كند.
آقای رفسنجانی: ان‌شاءالله این عبرتی برای همه كشورها باشد.»<ref>دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، نشریه شماره 187/3، 22/10/1364، گزارش ضمیمه، صص 8 - 6.</ref>


6. اجرای تک پشتیبانی در جزیره مینو میسر نیست.
==گزارش -457==
در جلسه مقدماتی گردهمایی وزیران خارجه كشورهای اسلامی، ایران و سوریه و لیبی خواستار قطع رابطه مصر با اسرائیل شدند.
خبرگزاری فرانسه امروز ضمن اعلام اینكه شانزدهمین اجلاس وزیران خارجه كشورهای اسلامی فردا (16/10/1364) آغاز خواهد شد، گزارش داد: «در جلسه مقدماتی این كنفرانس در روز گذشته (14/10/1364)، قاهره مورد حمله لفظی ایران، سوریه و لیبی قرار گرفت. این سه كشور از دیگر اعضای سازمان كنفرانس اسلامی دعوت كردند تا از مصر بخواهند كه روابط دیپلماتیك خود را با اسرائیل قطع نماید. این درخواست از مصر كه درپی پنج سال تعلیق، سال گذشته بار دیگر به داخل سازمان كنفرانس اسلامی راه یافته است، با درگیری‌های لفظی شدیدی همراه بوده است. ... اما هیئت مصری این پیشنهاد را بی‌نتیجه خواند.»
به ‌گزارش خبرگزاری فرانسه، بعد از انقلاب اسلامی، این نخستین‌بار است كه یك هیئت دولتی ایران دعوت شركت در سازمان كنفرانس اسلامی را كه مراكش ترتیب داده، می‌پذیرد. جنگ ایران و عراق از موضوع‌های مهم دستور كار 90 ماده‌ای این اجلاس پنج‌روزه است. از دیگر موضوع‌های مهم این گردهمایی تهدیدهای امریكا علیه لیبی، مسائل خاورمیانه، مسئله فلسطین، جنگ افغانستان، تروریسم و همبستگی در مبارزه با راهزنی هوایی است.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 292، 16/10/1364، صص 24 - 22، فاس - خبرگزاری فرانسه، 15/10/1364.</ref>


درمجموع هرچه مباحث عمیق‌تر می‌شد، انگیزه اصلی و دلیل انتخاب منطقه عملیاتی فاو با ابهام بیشتر مواجه و حتی گفته می‌شد که منطقه فاو براثر فشارهای سیاسی برای عملیات انتخاب شده است.
==گزارش -458==
میخائیل یوحنا عزیز (طارق عزیز) معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه عراق در مصاحبه‌ای با روزنامة كویتی السیاسه - كه در شماره امروز این روزنامه منتشر شده است - به موضوع‌های متعدد پرداخت، ازجمله: غیرمحتمل بودن حمله ایران به كشورهای منطقه؛ مشكلات ایران در تهیه تجهیزات نظامی؛ رابطه ایران با سوریه و لیبی؛ انگیزه ایران در بسیج نیرو؛ نتایج سیاسی نظامی خطرناك برای ایران در حمله آتی؛ مواضع كشورهای حوزه خلیج‌ فارس در جنگ؛ اعلام اینكه جنگ در سال 1983 ازلحاظ سیاسی و نظامی پایان یافته است؛ اوضاع داخلی ایران و حاكمیت ولی‌فقیه در ایران؛ اعتراف به ناتوانی كشورش در شكست ایران؛ سیاست خارجی ایران و روابط ایران و عراق با فرانسه؛ سیاست شوروی درباره جنگ و ابراز اینكه ایران سرانجام روزی پای میز مذاكره خواهد نشست.
به‌ گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از كویت، طارق عزیز در این مصاحبه ادعا كرد جنگ میان ایران و عراق از سال 1983 عملاً به پایان رسیده است و تنها اعتراف ایران به این موضوع باقی ‌مانده است. وزیر خارجه عراق مدعی شد ایران در پرتگاه سقوط قرار دارد و در مقابل، رژیم عراق توانا و قدرتمند است.
وی در پاسخ به اینكه آیا ممكن است ایران به كشورهای عربی حوزه خلیج ‌(فارس) حمله كند؟ حمله ایران به این كشورها را خودكشی خواند و گفت ایران از اشغال خاك كشورهای عرب منطقه همچون كویت، عربستان سعودی، قطر و بحرین به‌طور مطلق عاجز است زیرا دیگر نیروی احتیاطی ندارد كه برعلیه این كشورها به كار برد. طارق عزیز ایران و سوریه را به خرابكاری در كویت متهم كرد و گفت: ایران بالاترین توانایی خود را علیه امنیت داخلی كویت به كار برده است. ایران و سوریه ستون پنجم در پشت عملیات ارعاب منطقه هستند.
وی درمورد تلاش برای جلوگیری از رسیدن سلاح به ایران گفت: ما در ممانعت از پایه‌‌گذاری روابط تسلیحاتی ثابت و گسترده میان ایران و كشورهای جهان موفق بوده‌ایم. ایران كه یك كشور پهناور است و نیاز به سلاح دارد، همچون معاملات خرید مواد مصرفی مورد نیاز خود، سلاح از بازار آزاد و با قیمت نقد خریداری می‌كند. این سبك تهیه منابع تسلیحاتی نمی‌تواند یك ارتش كلاسیك را مجهز كند و تنها قادر است سلاح مورد نیاز یك نبرد را تأمین كند. وی افزود: ایران سلاح‌های مهم و مورد نیاز خود را از لیبی و سوریه كه قادرند سلاح را آزادانه خریداری نمایند به‌ دست می‌آورد. وی ادعا كرد كه عراق چندین معامله تسلیحاتی را كه قرار بود با ایران منعقد شود خنثی كرده است.
طارق عزیز افزود: ایران قادر نیست سلاح‌های پیشرفته خریداری كند. شوروی هم از ارسال سلاح‌های خود به ایران اطلاع دارد و دراین‌زمینه تلاش خواهد كرد كه این اقدام دیگر صورت نگیرد. وی ادعا كرد كه در دو بار ملاقات با عبدالحلیم خدام معاون رئیس‌جمهور سوریه در سال 1982 و ملاقات اخیر با مقامات لیبیایی در رباط، مقامات هر دو كشور اعلام كرده‌اند كه از ادامه روابطشان با ایران نگران هستند. وی گفت ایران و سوریه و لیبی به یكدیگر اطمینان ندارند و افزایش تعداد ملاقات‌ها میان آنان، افزایش مشكل و تردید آنها به یكدیگر را منعكس می‌كند.
وزیر خارجه عراق درمورد حمله نظامی آتی ایران گفت: ایرانیان هم‌اكنون در یك بن‌بست قرار گرفته‌اند درصورتی‌كه حمله كنند نتایج سیاسی و نظامی خطرناكی برای آنان به بار خواهد آمد.
وی گفت: امنیت خلیج (فارس) یكپارچه است لذا منطقه خلیج ‌(فارس) هم‌اكنون در حالت جنگ با ایران به سر می‌برد چه به این مسئله اعتراف كنیم چه نكنیم. كشوری كه این مسئله را قبول ندارد در امنیت داخلی خود ضرر خواهد دید. از كشورهای منطقه خواسته می‌شود تا زمان اعلام خاتمه جنگ ازسوی ایران، عراق را مورد تأیید قرار دهند.
طارق عزیز ادعا كرد كه جنگ عملاً از سال 1983 درپی عملیات شرق میسان ازطریق نظامی پایان یافته است و در‌صورتی‌كه در ایران رهبری منطقی حاكم بود، جنگ از آن موقع پایان‌یافته اعلام شده بود. جنگ هم‌اكنون ازلحاظ نظامی و سیاسی پایان‌یافته تلقی می‌شود، ولی مسئله این است كه رهبری ایران كی می‌خواهد به این حقیقت اذعان كند.
وی در ارزیابی اوضاع داخلی ایران از دیدگاه رژیم عراق، گفت كه ایران تاكنون مسئله رهبری سیاسی را حتی با حضور امام خمینی فیصله نداده است. در مراكز تصمیم‌گیری در ایران اختلال وجود دارد. آنان هنگامی‌كه خواستند ولایت فقیه را به یك مؤسسه ثابت تبدیل كنند شكست خوردند. آیت‌الله منتظری را انتخاب كردند ولی انتخاب وی ناكام ماند. عجز و ناتوانی دربرابر مشكلات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در ایران بیداد می‌كند. در ایران برنامه و طرح مشخصی برای كشاورزی و منابع و تجارت خارجی و داخلی وجود ندارد. آنان بر سر اینكه آیا سیاست اقتصادی درهای باز یا بسته یا ملی كردن باشد، اختلاف دارند این یك بن‌بست است.
وی در پاسخ به این سؤال كه آیا یك ضربه نظامی علیه ایران كار را یكسره نخواهد كرد؟ ضمن بعید دانستن این نتیجه‌گیری، گفت: ایران یك كشور پهناوری است، وارد كردن یك ضربه نظامی كار را تمام نمی‌كند. وی شرط قطع صدور سلاح به عراق برای تجدید روابط میان فرانسه و ایران را مورد تمسخر قرار داد و گفت مسئولین ایران نمی‌دانند كه عمر روابط تسلیحاتی عراق و فرانسه ده سال است. وی این شرط ایران را ناشی‌از جهل به قواعد و اصول سیاست بین‌المللی دانست.
طارق ‌عزیز ضمن تمجید از دیدار صدام از مسكو گفت كه رهبران شوروی اعلام كرده‌اند دیدگاه‌های سیاسی آنان با دیدگاه‌های عراق منطبق است. وی درباره موضع شوروی درمورد جنگ ایران و عراق گفت: شوروی می‌خواهد جنگ تمام شود و در این مسئله شكی نیست، ولی سیاست روس‌ها در منطقه به دیدگاه‌های آنان پیرامون امنیت شوروی و مسئله حسن‌هم‌جواری بستگی دارد. مسئله همسایگی برای شوروی مسئله بسیار مهمی تلقی می‌شود. البته این بدین معنی نیست كه آنان از رژیم حاكم بر ایران خوششان می‌آید بالعكس ما از سال 1981 دریافتیم كه لجبازی ایران موجب بدبینی شدید روس‌ها از تهران شده است.
وی در مصاحبه خود گفت اجلاس اخیر سران شوروی و امریكا در ژنو مسئله جنگ ایران و عراق را بررسی نكرده است، ولی وزیران خارجه دو كشور این مسئله را پیگیری كردند. وی در پایان از تعیین چشم‌اندازی برای جنگ خودداری كرد و گفت ایران روزی در كنار میز مذاكرات خواهد نشست.<ref>همان، صص 8 - 4، كویت - خبرگزاری جمهوری اسلامی.</ref>
یونایتدپرس در گزارشی از این مصاحبه آورده است كه طارق عزیز درباره تمركز اخیر صدها هزار سرباز ایرانی در طول مرز با عراق و تهدید به تهاجم گفت: «نقل‌وانتقال نیروها و هشدارها اقدامی ازسوی ایران برای ترساندن كشورهای محافظه‌كار طرف‌دار عراق در خلیج‌ (فارس) است. وی از كشورهای خلیج (فارس) خواست خود را درحال جنگ با ایران بدانند، لكن گفت این بدان معنی نیست كه از این كشورها می‌خواهد علیه ایران اسلحه به ‌دست گیرند. لكن می‌بایست تا زمانی‌كه ایران به جنگ خاتمه نداده است از عراق حمایت كنند.»<ref>روزنامه اطلاعات، 16/10/1364 ص20.</ref>


درنهایت رحیم‌ صفوی، غلامعلی ‌رشید، عزیز جعفری، احمد ‌غلامپور و... برای دادن پیشنهادهای جدید و مخالفت با اجرای عملیات در منطقه فاو به نتیجه قطعی رسیدند و قرار شد در جلسه‌ای با فرمانده کل سپاه دراین‌باره به بحث بپردازند.<ref>سند شماره 0634/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: انتخاب منطقه عملیاتی فدک (فاو)، گزارش راوی قرارگاه خاتم، در عملیات والفجر8، داوود رنجبر، صص 92 ـ 91.</ref>
==گزارش -459==
درحالی‌كه گفته می‌شود گروگان‌های فرانسوی كه در لبنان ربوده شده‌اند دراختیار سوریه قرار گرفته‌اند و به‌زودی آزاد خواهند شد، یك هیئت فرانسوی وارد ایران شده است.
نشریه لیبراسیون چاپ فرانسه با اشاره به اینكه گروگان‌ها هم‌اكنون دراختیار سوریه هستند نوشته است: «چنانچه آزادی گروگان‌ها ازطریق سوریه انجام گیرد به این علت نخواهد بود كه گروگان‌ها در اسارت سوریه به سر می‌برند، بلكه دمشق از این پس به‌عنوان میانجی‌ میان ربایندگان و فرانسه عمل خواهد كرد. به نظر می‌رسد چهار گروگان فرانسوی چند روزی است كه به یك ناحیه تحت كنترل سوریه منتقل شده‌اند. شاید این امر مقدمه‌ای باشد برای آزادی آنها طی چند روز آینده مشروط بر آنكه آخرین جزئیات مسائل مورد گفت‌وگو میان حافظ اسد و فرانسوا میتران حل گردد. چنانچه همه چیز بر وفق مراد پیش رود، رئیس‌جمهور سوریه به‌عنوان شخصی كه گروگان‌ها را پس داده است، وجهة تازه‌ای به‌ دست خواهد آورد و ضمناً "ضامن" اجرای توافق‌هایی خواهد بود كه ممكن است بین ایرانی‌ها و فرانسوی‌ها درمورد آزادی ژان پل كوفمن، میشل سورا، مارسل كارتن و مارسل فونتن به‌ دست آمده باشد.
از این پس، همه می‌دانند كه شرط رسمی آزادی گروگان‌ها حل اختلاف درمورد اوردیف (بازپرداخت وام ایران به فرانسه) تعیین شده است. ژاك مارتن مأمور بررسی مسائل اقتصادی بین ایران و فرانسه دیروز رهسپار تهران شد. مسئله‌ای كه باقی می‌ماند درخواست آزادی 5 عامل سوءقصد علیه نخست‌وزیر سابق ایران شاهپور بختیار می‌باشد كه هم‌اكنون در فرانسه، زندانی هستند. برخی اطلاعات گویای آن است كه فرانسوا میتران به‌وضوح گفته است "هر 5 تن" را نمی‌توان آزاد نمود.»<ref>اداره كل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 1020، 30/10/1364، صص 22 و 23.</ref>


== 2 ==
==گزارش -460==
[[رده:2]]
در ادامه بحث درباره طراحی عملیات در منطقه فاو، بعدازظهر امروز جلسه‌ای با حضور محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، و برادرانی که در جلسه صبح حضور داشتند. در قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران تشکیل شد. نخست رحیم صفوی شروع به صحبت کرد:
درپی گسترش جنایات رژیم صهیونیستی علیه مردم بی‌پناه جنوب لبنان و آوارگی هزار تن از اهالی روستاهای اشغالی در جبل عامل، تجمع علمای مسلمین لبنان با ارسال تلگرامی به محضر امام خمینی، خواستار پشتیبانی سیاسی و معنوی بیشتر از ستمدیدگان لبنان شد. در این تلگرام ضمن اشاره به اعمال وحشیانه صهیونیست‌ها در روستاهای اشغالی، هدف این اقدامات اسرائیل، خالی كردن مناطق مرزی لبنان از ساكنان آن و تبدیل آن به مناطق یهودی‌نشین اعلام و تأكید شده كه "حسینیان زمان با ادامه نبرد قهرمانانه خود دشمن را آرام نمی‌گذارند." در این پیام از امام خمینی و مقامات جمهوری اسلامی درخواست شده كه با كمك‌های سیاسی و معنوی خود مانع این جنایات شوند. همچنین ضمن اشاره به مسئولیت‌های سازمان ملل و جوامع عربی و اسلامی كه سكوت اختیار كرده‌اند، تأكید شده كه «این سكوت ما را بر آن می‌دارد كه مصالح امریكا و اسرائیل را در هر جای دنیا به خطر اندازیم.»<ref>روزنامه اطلاعات، 15/10/1364، ص3.</ref>


برادران حاضر در این جلسه از ابتدای جنگ، در جنگ بوده‌اند و فلسفه وجودی‌شان در جنگ یک فلسفه محکم زیربنایی و عقیدتی است و براساس پایبندی به مقام ولایت آمدند در جنگ و با اعتقاد به اینکه این جنگ، جنگ بین حق و باطل است و جبهه حسینی‌ها علیه یزید‌ی‌هاست و اینکه هر زمانی هم که امام تکلیف کند، حاضر به ریختن خونشان به پای درخت ایمان و عقیده‌شان هستند... .
==گزارش -461==
درپی اقداماتی كه علیه دفاتر هواپیمایی اسرائیل در فرودگاه‌های رم و وین رخ داد و تهدیدهای اسرائیل و امریكا علیه لیبی، موضع‌گیری دولت‌های مختلف درمورد این بحران ادامه دارد.
قذافی رهبر لیبی، امروز گفت اقدامات نظامی امریكا در مدیترانه دنیا را در آستانه جنگ قرار داده است. وی هشدار داد، چنانچه ریگان دستور حمله تلافی‌جویانه‌ای را صادر كند، لیبی جوخه‌های انتحاری را به خیابان‌های امریكا اعزام خواهد كرد. قذافی ضمن رد حضور ابونضال در لیبی و نیز تكذیب كمك لیبی به مهاجمان به دفترهای هواپیمایی اسرائیل افزود: «به عقیده ما این یك وضعیت جنگی است، بنابراین ما نیروی هوایی، دفاع هوایی و نیروی دریایی خود را به حالت آماده‌باش كامل درآورده‌ایم.» وی هشدار داد كه امریكا به بازی خطرناكی دست زده است.
از سوی دیگر، یونایتدپرس به نقل از مقام‌های اسرائیلی گزارش داد: امریكا درصدد محاصره دریایی لیبی است و این محاصره می‌تواند با حملات هوایی علیه هدف‌های حیاتی لیبی تشدید شود.<ref>روزنامه اطلاعات، 16/10/1364، ص20.</ref>
همچنین به گزارش یونایتدپرس: «كرملین خصومت امریكا را نسبت به لیبی نوعی تروریسم دولتی خواند و هم‌زمان رسانه‌های رسمی شوروی تهدیدات نظامی امریكا را علیه رژیم سرهنگ معمر قذافی محكوم نمودند.»
شورای جامعه عرب در تونس، امریكا و اسرائیل را به‌دلیل تهدیداتشان علیه لیبی و تشدید تشنج در خاورمیانه و مدیترانه متهم و تأكید كردند كه بسیج نیروی دریایی امریكا در مدیترانه به فاجعه می‌انجامد. كویت نیز از امریكا خواست به لیبی حمله نكند و ایتالیا و آلمان‌غربی هشدار دادند كه حمله انتقام‌جویانه خشونت‌ها را افزایش می‌دهد. مالت نیز حمله احتمالی امریكا علیه لیبی را محكوم كرد.
وزیر دفاع رژیم مصر نیز امروز تأكید كرد كه مصر هیچ‌گونه نیت از پیش تدارك دیده شده علیه لیبی ندارد!<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 16/10/1364، ص1.</ref>
از سوی دیگر، به گفته رادیو كلن، ریگان این گزارش را كه امریكا نیروهای خود در دریای مدیترانه را آماده مداخله نظامی در لیبی می‌سازد تكذیب كرد و چند تن از مسئولان پنتاگون اعلام كردند ناوهای جنگی امریكا هیچ‌گونه تحرك غیرعادی در دریای مدیترانه انجام نداده‌اند.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 15/10/1364، ص11؛ و - خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 293، 17/10/1364، ص55، واشنگتن - خبرگزاری فرانسه، 16/10/1364.</ref>
یاسر عرفات رئیس كمیته اجرایی سازمان آزادی‌بخش فلسطین نیز در مصاحبه با روزنامه واشنگتن پست گفت كه سوریه و لیبی در پشت سوءقصدهای تروریستی اخیر در مدیترانه و اروپا قرار دارند و تلاش می‌كنند تا سازمان آزادی‌بخش فلسطین را بی‌اعتبار ساخته و از یك توافق میان این سازمان با اسرائیل جلوگیری نمایند. عرفات در این مصاحبه ابونضال را كه مظنون به فرماندهی سوءقصدهای مذكور می‌باشد به‌عنوان "آلت دست سرویس‌های اطلاعاتی برخی از كشورهای عربی" تقبیح كرد.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 292، 16/10/1364، صص 33 - 32، واشنگتن - خبرگزاری فرانسه، 15/10/1364.</ref>


... برادران با یک دید واقع‌بینانه می‌خواهند روی مسئله جنگ فکر و کار کنند. ما دید واقع‌بینانه را از این نظر می‌گوییم که اگر به یک چیزهایی که می‌دانیم آماده نمی‌شود و در زمان لازم امکان فراهم‌شدن آن نیست توجه نکنیم، این یک دید غیرواقع‌بینانه است. من اساس تردید را عدم واقع‌بینی مسائل می‌دانم؛ اگر کسی واقع‌بینانه وارد یک صحنه و یک عملی بشود، در او هیچ تردیدی نیست.


ما از عملیات‌های رمضان تا والفجرها و حتی خیبر و بدر به این نتیجه قطعی رسیده‌ایم که با مقدورات و امکانات موجود نمی‌توانیم عملیات گسترده‌ای داشته باشیم. البته عملیات گسترده در توان جمهوری اسلامی هست ولی در توان سپاه پاسداران نیست. الآن هیچ‌کدام از شرایط اجرای عملیات حاصل نیست. شما از شرایط اجرای عملیات را "حفظ غافلگیری" اعلام کرده‌اید. خوب ما چشممان را ببندیم و بگوییم دشمن نفهمیده؟ این‌همه اقدامات مهندسی شده، این‌همه جاسوس‌های دشمن در منطقه‌ هست. شما گفته بودید که از شرایط اجرای عملیات این است که "ما 150 گردان نیرو" داشته باشیم. فرماندهان مناطق ما می‌گویند که این نیرو فراهم نمی‌شود. شورای عالی سپاه می‌گوید این نیرو حاصل نمی‌شود و از 76 هزار بسیجی که باید داشته باشیم الآن حدود 26 هزار نفر موجود داریم، یعنی یک‌سوم؛ این دوسوم نیروی دیگری که به‌صورت بسیجی باید بیاید، با این مسائلی که الآن هست و باتوجه‌به زمان و آموزش و... نمی‌آیند. ما می‌گوییم وقتی نیرو آمد 55 الی 60 روز وقت لازم است تا برای عملیات آماده بشوند.


می‌گوییم مهمات‌ در وضع بسیار بدی است، ما حدود یک‌چهارم، یک‌پنجم، مهمات لازم را داریم و این چیزی نیست که در یک‌ ماه یا دو ماه آینده دست ما برسد. آمار برخی از اقلام مهمات یک‌دهم و یک‌ششم تعداد لازم است. ما اگر بخواهیم اینها را نادیده بگیریم که همان عملیات بدر می‌شود. آن مقدار تجهیزات موردنیاز که برآورد شده برای عملیات، برخی تا شش ماه و یک سال دیگر قابل‌تهیه‌شدن نیست. ...


برای این عملیات‌ها ما قرارگاه‌ها و لشکرهایمان هنوز هیچ شکلی نگرفته است.
== <big>منابع و مآخذ روزشمار 1364/10/15 </big> ==


مسئله‌مان الآن عملیات گسترده آینده است؛ بیشتر فرماندهان از آقای مرتضی قربانی و احمد کاظمی تا دیگر برادران به ما اعتراض می‌کنند که اینجا نمی‌توانیم عمل کنیم.
{{پانویس}}


از شرایط دیگر برای عملیات این بود که در جزیره مینو تک پشتیبانی انجام بگیرد که 50 درصد موفقیت در این است؛ این شرط هم آماده نیست.
<references/>


حاصل‌نشدن این شرایط، برابر است با شکست و این شکست هم دیگر شکست بدر و خیبر نیست، شکستی است که هم فرماندهان ما روحیه‌شان خرد و شکسته می‌شود و هم نسبت به رده‌های بالاتر اصلاً بی‌اعتقاد می‌شوند. الآن بسیجی‌های کاظمی [لشکر8 نجف] به فرمانده‌شان ایرادی ندارند، به مسئولین جنگ و مملکت اعتراض دارند. می‌گویند اینها چه مسئولینی هستندکه نمی‌آیند ببینند چه شده؟ در عملیات قادر چه گذشته؟ یعنی یک اعتراض عمومی را خواهیم داشت، الآن فرمانده لشکرها به قرارگاه‌ها بی‌اعتمادند، این بی‌اعتمادی اوج می‌گیرد.[[پرونده:Rahim-safavi-1.jpg|بندانگشتی|رحيم صفوي فرمانده نيروي زميني سپاه، اجراي عمليات محدود در سال 1364 و آمادگي براي عمليات گسترده در سال 1365 را پيشنهاد مي‌كند.]]رحیم صفوی در ادامه، پیشنهاد خود و دیگر مسئولان نیروی زمینی سپاه را چنین مطرح می‌کند:


«با این نیرو‌هایی که دارند می‌آیند، تا اوایل سال آینده 10 الی 15 عملیات محدود و موفق انجام بدهیم و هم‌زمان با این عملیات‌ها، خودمان را آماده کنیم و برای اوایل سال آینده در منطقه شمال‌غرب بجنگیم و هم‌زمان با آنها منطقه فدک و منطقه حیدر و حتی منطقه بالاتر را یعنی شمال منطقه عملیات بدر را آماده کنیم. یعنی تمام کارهایش آماده بشود و در این سه منطقه بعد از عملیات‌های شمال‌غرب عملیات کنیم. عملیات‌های شمال‌غرب را با نیرویی به‌اندازه 60 تا 70 گردان عمل کنیم، ولی عملیات‌های جنوب را که ارزش و اهمیتش کاملاً روشن است احتیاج به غافلگیری، آماده‌کردن منطقه و آمادگی تجهیزات، وسایل و امکانات دارد، آماده بشوند تا عملیات را جلو ببریم. ما شرایط خودمان را با [عملیات‌های] خیبر و بدر بسنجیم، اگر موفقیتی نمی‌بینیم دست به عملی نزنیم که باعث ناراحتی بشود. برویم محکم به مسئولین بگوییم ما عملیات‌های محدود را ادامه می‌دهیم تا چندین ماه دیگر، بعد هم در شمال‌غرب می‌جنگیم و بعد از آن در جنوب.»<ref>همان، صص 94 ـ 92.</ref>[[پرونده:Mohsen-rezaii-1.jpg|بندانگشتی|فرمانده كل سپاه محسن رضايي، در جلسه قرارگاه مركزي سپاه با اشاره به اهميت اجراي عمليات آتي (فاو)، اين جلسه را تلخ‌ترين جلسه در طول دوران فرماندهي‌اش ناميد.]]پس از سخنان رحیم صفوی، محسن رضایی درحالی‌که ناراحتی در چهره‌اش نمایان بود، پس از چند دقیقه تأمل شروع به صحبت کرد که بخش‌هایی از آن چنین است: «متأسفانه این جلسه برای ما تلخ‌ترین جلسه‌ای است که در تاریخ عمر جنگ دارم. تازه می‌فهمم که عمق ترمزی که الآن در آن پایین و عمق سدی که در بالای ما ایجاد شده، از پایین داریم ترمز می‌کنیم و از بالا یک سدی شده هم آن سد و هم ترمز شما، درست آن بن‌بستی که در جنگ پیدا شده، الآن پیدا کرده است. شما در بدر آمدید گفتید که بیاییم عملیات شماره 2 را، اول انجام بدهیم، گفتیم برادران این حرف را نزنید اگر یک ماه به شما فرصت دادیم، رفتید روی عملیات شماره 2 کار کردید، شاید وسط کار دوباره گفتید که نباید انجام بدهیم... چقدر استدلال شما یا برادرمان رشید آوردید که چرا نباید عملیات شماره 2 را انجام بدهیم؟... الآن تنها راه ما "فاو" است، فاو مهم است. حالا می‌گوییم فاو، اول می‌گویید القرنه بعد از القرنه می‌آیید می‌گویید نخیر، شمال‌غرب. خدا وکیلی همه‌تان می‌توانید بزنید روی قرآن که اگر یک ‌ماه دیگر رفتید روی شمال‌غرب فکر کردید، دوباره نیایید بگویید که نمی‌شود و... زمان دارد می‌گذرد و این دو ضعف که ضعف اساسی است و مبنای ترمز را تشکیل داده از پایین داریم ترمز می‌کنیم، از بالا هم که سد راه رشد توان رزمی و رشد قوه رزمی پیدا شده، حالا این وسط چه باید کرد؟ ما باید بفهمیم می‌خواهیم بجنگیم ولو با 2 نفر، حتی با یک‌گروهان می‌شود جنگید و می‌شود از دشمن تلفات گرفت. با 2 نفر هم می‌شود جنگید. ضعف سومی که هست این است که شما می‌گویید که توان جمهوری اسلامی می‌رسد، توان جمهوری اسلامی می‌رسد یعنی ضعف سوم. این ترمز و آن سد، جنگ را به بن‌بست رساندند، کی می‌گوید توان جمهوری اسلامی می‌رسد جمهوری اسلامی معجونی است از دستاورد انقلاب و رژیم سابق که دست ما مانده، شما صحبت از یک توان بالقوه‌ای می‌کنید که می‌گویید ما می‌توانیم این را به فعل در بیاوریم... مگر توان یک چیز ساده‌ای است، فهم توان پنج سال وقت می‌خواهد شما تا پنج سال دیگر نمی‌توانید بفهمانید. الآن 100 تا کمپرسی در جنگ می‌خواهید. همین الآن اگر بگویید 100 تا کمپرسی، می‌گویند ببینید اینها بهانه آوردند که می‌خواهند نجنگند که 100 کمپرسی را گفتند. چه کسی این را می‌گوید، جز افراد بالای شما این را می‌گویند، چرا؟ با شما لج دارند؟ اینها غیرانقلابی‌اند؟ نه، طبیعی است، ما هم به‌جای آنها بودیم همین حرف را می‌زدیم، برای اینکه در جنگ نیستند ما چه انتظاری داریم؟ چهار سال است خواستیم اینها را در جنگ بیاوریم، اما ورود ناقص اینها در جنگ کار را بدتر کرد. پس این توانی که از جمهوری اسلامی می‌گویید، شما خودتان را دارید بازی می‌دهید، یک ذهنیتی را درست می‌کنید که عذاب وجدانتان را حل کنید بعد آن را می‌گویید نه ما اگر این حرف را می‌زنیم خوب دلیل داریم. می‌گویید توان جمهوری اسلامی باید بیاید جلو، کدام توان؟ کدام کار؟ پس این هم ضعف سوم شما. جمهوری اسلامی یعنی در کل دولت 100 نفر آدم، تازه این 100 نفر که حزب‌اللهی و انقلابی هستند نمی‌دانند جنگ چیست چهار سال و پنج سال دیگر می‌فهمند. باوجوداین باید پیش برویم، پس این توان که می‌گویید، این است. من یک‌مرتبه نسبت به برخورد شما غافلگیر شدم، فکر نمی‌کردم، حالا بعد فکر می‌کنم که چه ضعف‌های دیگری ما داریم باید این ضعف‌ها را در‌آوریم و آنها را حل کنیم. ...» سخنان رحیم صفوی و محسن رضایی در این جلسه آغازی بود برای ادامه بحث: رحیم صفوی: ما می‌گوییم با این توان، نه می‌شود در القرنه بجنگیم و نه در فاو. حال شما هی می‌خواهید فشار بیاورید... اگر شما می‌فرمایید که متناسب با توانمان منطقه تعیین کنیم، الآن این منطقه تناسبی با توانمان ندارد، اگر برویم شکست می‌خوریم. سپاه با این توان قادر به اجرای عملیات گسترده نیست، باید توان بالاتری به دست بیاورد تا بتواند بجنگد. محسن رضایی: این کلی است، این را چه کسی از شما قبول می‌کند؟ شما با استدلال ثابت کنید که اینجا چند گردان می‌خواهد و چند گردان تابه‌حال رسیده. این بحث‌های نارس شما، کار شما را سد کرده و وقتی که این کار سد بشود معلوم است که نمی‌توانید آماده بشوید». در ادامه جلسه یکی دیگر از مسئولان نیروی زمینی سپاه، وارد بحث می‌شود. غلامعلی رشید: ما این‌را به‌وضوح می‌بینیم که اگر 50، 60 گردان نیروی بسیجی بدون امکانات و تجهیزات لازم فراهم شود، دستور عملیات صادر می‌شود؛ چشم‌پوشی می‌شود از غافلگیری؛ چشم‌پوشی می‌شود از برآورد مهمات و... ما می‌گوییم ما یک تاجر ورشکسته هستیم، نمی‌توانیم یک معامله بزرگ انجام دهیم. این خیالی است که ما قبلاً می‌کردیم. ما در فتح‌المبین یک تاجر خوب بودیم، می‌توانستیم معامله کنیم. الآن دیگر قادر نیستیم آن معامله بزرگ را بکنیم. ما می‌گوییم با یک‌ نفر هم می‌شود جنگید، اما یک‌ نفر وقتی بجنگد، سه نفر عراقی را بکشد و خودش هم شهید بشود، این پیروزی است، اما مجموعه عملیات‌های بدر و خیبر می‌شود شکست؛ پیروزی نیست. قضیه عاشورا پیروزی است، 72 نفر بودند به 30 هزار نفر. می‌شود جنگید، اما تا یک‌ ماه دیگر این 50، 60 گردان می‌شود قوی‌ترین عامل فشار. رضایی: صحیح است که شما می‌خواهید از من اعتراف بگیرید که اگر همه توان فراهم نشد نجنگید؟ کجای مردانگی این‌طور است؟ غلامعلی رشید: ما نسبت به فرماندهی خودمان اعتمادمان کم نشده، تردید نداریم. ما عقل شما و علم و تدبیر شما را عالی‌ترین تدبیر برای خودمان می‌شناسیم. ما بی‌اعتمادیم به اینکه امکانات نمی‌رسد، این تردید در بچه‌ها به وجود می‌آورد. یکی از علت تردیدها این است که بی‌اعتمادند به امکانات، بی‌اعتمادند به این نیرویی که باید فراهم شود، ... و دیدند هم این فراهم نشده و نیرو می‌آید پای‌کار و بعد می‌گویند عمل کنید و عمل هم کردند. ما می‌گوییم جلوگیری کنیم از این‌کار. ما اگر هم یک مقدار پارسال منطقه 2 را پیشنهاد می‌دادیم، می‌دیدیم که آن‌موقع پذیرای این نیست که بگوییم عملیات گسترده، در جنوب نمی‌توانیم انجام دهیم. ولی الآن به این نتیجه رسیدیم که واقعیات را ببینیم. در این جنوب هدف‌های بسیار ارزشمندی هست که زیر زبان همه مزه می‌کند. تا گفتیم فاو، گفتند: به‌به، چه چیز خوبی است و... اینجا هدف‌هایش ارزشمند است و امکانات و نیرو می‌خواهد و ما سه سال است که در اینجا تلاش می‌کنیم، نتوانستیم یک گام قوی برداریم، ما به‌عنوان یک پیشنهاد می‌گوییم که: تا پایان سال عملیات محدود انجام دهیم، 15تا عملیات محدود انجام می‌دهیم، بعد برویم شمال‌غرب؛ آنجا می‌شود با 50، 60 گردان جنگ کرد، بعد به جنوب برگردیم. در این فاصله کار مهندسی بکنیم که بشود غافلگیری را رعایت کرد. الآن تمام یگان‌های ما در سرزمین جنوب هستند. غافلگیری از بین رفته است، دیگر معنی و مفهوم ندارد. کار مهندسی که ما می‌کنیم فردایش می‌خواهیم عمل کنیم. شما کار مهندسی جزیره آبادان را انجام دهید و یک ‌سال بعد عملیات کنید. این معنای دیگری پیدا می‌کند. غافلگیری، آب حیات ماست.


<references />
 
 
</div>
 
 
 
 
{{#css:/bootstrap.css}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۳۵

روزشمار جنگ سال 1364
1364.10.15
نام‌های دیگر پانزده دی
تاریخ شمسی 1364.10.15
تاریخ میلادی 5 ژانویه 1986
تاریخ قمری 23 ربیع‌الثانی 1406
1359.10.15
1360.10.15
1361.10.15
1362.10.15
1363.10.15
1365.10.15
1366.10.15



گزارش -443

درپی تصمیم روز گذشته ستاد قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) درباره چگونگی پشتیبانی هوایی از عملیات در منطقه فاو، فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، فرمانده نیروی هوایی ارتش را مأمور تشكیل قرارگاهی به فرماندهی سرهنگ بابایی كرد: «فرماندهی محترم نهاجا - سركار سرهنگ صدیق سلام علیكم. بدین‌وسیله به جناب‌عالی مأموریت داده می‌شود تا با بهره‌گیری از تمامی مقدورات سازمانی نهاجا، قرارگاه رعد را به فرماندهی سركار سرهنگ عباس بابایی تشكیل داده و تحت فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) سپاه، مأموریت‌های زیر را به انجام رسانید. 1. پشتیبانی نزدیك هوایی برای 15 روز عملیات سپاه، قابل‌تمدید تا یك‌ ماه. 2. بمباران‌های عقبه‌های دشمن. 3. پدافند موشكی و توپخانه‌ای ارتفاع بالا و پست. 4. پوشش هوایی منطقه. 5. عكس‌برداری از منطقه. 6. پشتیبانی از عملیات نزاجا و نداجا. لازم است كلیه امكانات پیش‌بینی‌شده حداكثر تا روز 25 دی‌ماه 64 برای اجرای مأموریت در منطقه عملیاتی آماده گردد. و من‌الله‌التوفیق - اكبر هاشمی رفسنجانی»[۱]

گزارش -444

فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) سپاه امروز دستورالعمل كاهش آسیب‌پذیری ارتباطات مخابراتی در منطقه عمومی فدك (عملیات آتی) را به فرماندهان قرارگاه‌های كربلای2 و نوح(ع) ابلاغ كرد كه در آن بر اهمیت این موضوع و رعایت همه نكات دستورالعمل تا رده دسته تأكید شده است. در مقدمه این دستورالعمل آمده است: «دشمن ازطریق تقویت سیستم شنود خود به‌محض احساس خطر در یك یا چند محور منتظر به دست آوردن علائم حضور و فعالیت نیروهای خودی ازطریق فعالیت‌های مخابراتی است تا از این طریق زمان شروع و محدوده تك را كشف و به‌موقع خنثی نماید و به‌محض شروع عملیات گزارشات به‌دست‌آمده ازطریق شنود به وی كمك می‌كند كه ضعف‌ها و كمبودها و شیوه ادامه عملیات را كشف و ضربات خود را وارد نماید. بدین‌منظور دستورالعمل زیر جهت كاهش آسیب‌پذیری سیستم مخابراتی خودی تهیه گردیده كه لازم‌الاجرا در كلیه رده‌ها است.» در این دستورالعمل بر محدودیت‌هایی برای نصب دكل‌های مخابراتی تأكید شده است ازجمله ممنوعیت نصب دكل ماكس جدید حداقل در فاصله 60 كیلومتری خط دشمن رو به‌سمت ارتش عراق و نیز ممنوعیت نصب دكل ماكس جدید حداقل در فاصله 30 كیلومتری خط دشمن پشت به دشمن و ممنوعیت نصب دكل‌های فرستنده بیش از 10 کیلومتر در منطقه عمومی عملیات. همچنین باتوجه‌به قابل‌شنود بودن سیستم fx، مكالمه با این سیستم قبل از شروع عملیات ممنوع شده است. درمورد سیستم بی‌سیم نیز مكالمه كشف (آشكار) در این سیستم ممنوع و تأكید شده كه دفترچه‌های كد و رمز در 6 روز اول عملیات هر 24 ساعت یك بار تعویض و پس از آن با تصمیم مخابرات نیروی زمینی و اجازه فرماندهی خواهد بود و مخابرات نیروی زمینی مسئول تأمین و تعویض به‌موقع دفترچه‌های كد و رمز و جدول‌های نشانی تا رده تیپ و لشكر اعلام شده است. تعویض كد و رمز دسته‌ها و گروهان‌ها غیرضروری اعلام شده و تأكید شده درصورت مفقود شدن به رده بالاتر خبر دهند. در پایان این دستورالعمل بر آموزش كافی اپراتورها ازجمله روش مقابله با پارازیت، سكوت در موقع لزوم و... تأكید شده است.[۲]

گزارش -445

چند گروه شناسایی لشكر25 كربلا در ساعت‌های مختلف شامگاه امروز به شناسایی وضعیت ساحل و خط دشمن پرداختند. در گزارش یکی از شناسایی‌ها آمده است: «ساعت 20:33 از لبه اروند به‌طرف دشمن حركت كردیم و در ساعت 21:06 به روبه‌روی اسكله چوبی رسیدیم. بعد از 10 دقیقه استراق‌سمع، شروع به كار در خط نمودیم. میله نبشی (موانع) 33 سانت داخل گل‌ولای فرورفته بود و بعضی میله‌ها داخل گل فرو نرفته بود و تا چند متری داخل چولان را آب گرفته بود. بعضی جاها چولان‌ها 30 الی 40 سانت بالاتر از سطح آب بوده و بعضی جاها فقط آب بود و چولان نبود. ساعت 21:20 از ساحل دشمن حركت كردیم و چون آب درحال جزر بود با بیش از 400 متر انحراف، ساعت 21:50 به ساحل خودی رسیدیم.»[۳] یك گروه دیگر، شناسایی خود را از ساعت 21:30 در حالت مد راكد آغاز کرده كه در گزارش خود آورده است: در گل‌ولای ساحل دشمن در حالت مد، پا تا مچ در گل فرومی‌رود و در محدودة شناسایی پوشش گیاهی (چولان) وجود دارد. موانع دشمن در این قسمت شامل سه ردیف موانع خورشیدی است كه فاصله هر ردیف دو متر است و در ردیف سوم علاوه‌بر موانع خورشیدی، سیم‌خاردارهای حلقوی و رشته‌ای نیز وجود دارد.[۴]

گزارش -446

واحد اطلاعات عملیات قرارگاه كربلا در گزارشی از منطقه هورالهویزه به فرماندهی این قرارگاه اعلام كرد: «در ساعت 14 روز 15/10/64، نیروهای دشمن بر روی سیل‌بند اول جنوب ابوخصاف، مقابل نهر المچری در حالت تجمع مشاهده شده و در همان زمان دو فروند بلم دشمن در آبراه المچری به‌طرف كمین‌های خودی حركت كرده كه در این هنگام با قایق خودی كه جهت سركشی رفته بود، برخورد كرده و اقدام به تیراندازی متقابل می‌نمایند و براثر آتش نیروهای خودی، یك فروند از بلم‌های دشمن منهدم و سرنشین آن مجروح و مفقود می‌شود.»[۵]

گزارش -447

فرمانده یكی از یگان‌های سپاه هفتم ارتش عراق، امروز در گزارشی از تحركات نیروهای ایران در مناطق خرمشهر، آبادان، خسروآباد و حاشیه اروندرود، به فرماندهان عراقی درمورد استفاده فرماندهان ایرانی از نیروی غواص برای گرفتن سرپل در غرب اروندرود هشدار داده است.* در بخش نتیجه‌گیری این گزارش چنین آمده است: «1. مداومت بر افزایش تلاش مهندسی در جلو منطقه لشكر26 (از خسروآباد به جنوب) به‌منظور تكمیل میدان نبرد و آماده كردن آن برای تعرض آینده. 2. افزایش شلیك گلوله‌های توپخانه، خمپاره‌انداز و كاتیوشا جهت تأثیر بر توپخانه خودی و جلوگیری از تلاش مهندسی خودی. 3. دیدبانی و ردیابی دو ستون خودرو متشكل از 70 و 30 خودرو میان خسروآباد و خرمشهر و در تاریخ 20 و 21/9/1364 چراغ‌های 32 خودرو در جنوب خسروآباد درحال حركت به‌سوی بهمنشیر بودند مشاهده شده كه احتمالاً دشمن واحدهای روبه‌روی منطقه لشكر26 را تعویض نموده و یا ممكن است خودروهای مهندسی باشند. 4. دشمن مردان قورباغه‌ای به‌سمت جزیره‌های ام‌الرصاص و ام‌البابی اعزام نموده كه 2 نفر از آنها در روز 22/9/1364 زیر پلی كه بلجانبه و ام‌البابی را وصل می‌كند درحال گرفتن اسیر از گردان2 تیپ 240، در ساعت 20 همان روز، دستگیر شدند كه این شواهد بیانگر دلایل زیر می‌باشند: الف) در گذشته مرد قورباغه‌ای كه در جزیره‌ ام‌الرصاص در روز 29/8/1364 دستگیر شده اعتراف نمود كه 30 نفر از مردان قورباغه‌ای در آبادان موجود هستند و همچنین دو اسیر فوق‌الذكر اظهار نمودند آموزش آنها به‌مدت یك ماه در منطقه خرمشهر در رود كارون بوده و تعداد شركت‌كنندگان در این دوره 25 تا 30 نفر بوده‌اند كه بدین‌ترتیب جمع افراد آموزش‌دیده در منطقه خرمشهر و آبادان به 50 تا 60 نفر رسیده كه این نشان می‌دهد كه دشمن برای دستیابی به اطلاعات آنها را افزایش داده و به مناطق بیشتری اعزام می‌نماید. ب) به‌علت وجود مانع آبی (شط‌العرب) استحكام مواضع پدافندی خودی و موانع جلو آن و بودن كرانه شرقی در دید و آتش نیروهای خودی بعید نیست كه دشمن افراد زیادی را پس از آموزش شنا در خرمشهر و افزودن تعداد مردان قورباغه‌ای آنها را در رده‌های مقدم جهت گرفتن سرپل در هر تعرض آینده به كار گیرند. ج) اعزام دوباره مردان قورباغه‌ای به‌سمت جزیره‌ ام‌الرصاص و منطقه البحار به معنای اهمیت دادن دشمن در جمع‌آوری اطلاعات مفصل از منطقه است كه این مقدمه‌ای برای تعرض به‌ویژه در مناطق مذكور می‌باشد. سرگرد سهام احمد فهمی - فرمانده آتشبار688 سبك»[۶]

گزارش -448

در حمله امروز هواپیماهای عراقی به جزیره خارك، خسارتی به تأسیسات نفتی وارد نشد. هواپیماهای عراقی امروز همچنین به شهرهای ارومیه و پیرانشهر تجاوز كردند. به‌ گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی: «هواپیماهای مهاجم عراقی ساعت 10:10 صبح امروز به جزیره خارك حمله كردند. در این حمله هواپیماهای عراقی بمب‌های خود را در نزدیكی مخزن ذخیره نفت شماره 36 و دكل مخابرات شركت‌ نفت مجاور مخزن شماره 23 پرتاب كردند كه خوشبختانه هیچ‌گونه تلفات جانی یا خسارات مالی در بر نداشت.»[۷] در این حمله دو جنگنده میگ25 از ارتفاع 65 هزار پایی 4 بمب به‌سوی جزیره خارك پرتاب كردند كه 3 بمب در اطراف مخازن نفت اصابت كرد.[۸] گزارش دیگری حاكی است كه در این حمله دو جنگندة دیگر، میگ‌های عراقی را در بمباران جزیره خارك اسكورت می‌كردند.[۹] هواپیماهای عراقی همچنین ساعت 14:45 امروز به حریم هوایی شهرستان ارومیه و حدود ساعت 15 به حریم هوایی پیرانشهر تجاوز كردند كه با مقابله آتش پرحجم سلاح‌های دفاع هوایی مجبور به فرار شدند.[۱۰] از سوی دیگر، ارتش عراق با انتشار اطلاعیه نظامی شماره 2074، ادعا كرد كه صبح امروز دست به یك عملیات موفقیت‌آمیز علیه خارك زده و آن را به آتش كشیده است.[۱۱]

گزارش -449

قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب در جمع‌بندی حملات هوایی دشمن به منطقه شمال غرب طی یك هفته (از 8 تا 15 دی 1364) اعلام كرد: «در این دوره بیش از 136 فروند از هواپیماهای عراقی ضمن 31 بار تجاوز به حریم هوایی مناطق پیرانشهر، جلدیان، پسوه، مریوان، لولان، بانه و اشنویه ضمن عكس‌برداری و شناسایی، مبادرت به بمباران مناطق فوق نموده و دراین‌رابطه تعداد 27 نفر از نیروهای نظامی شهید و 191 نفر مجروح و 28 نفر دچار موج‌گرفتگی شده‌اند. تعداد 6 نفر غیرنظامی نیز مجروح شدند و 5 باب منزل مسكونی در محور پیرانشهر به جلدیان منهدم شده است.» در این گزارش آمده كه درپی حمله هواپیماهای دشمن به اطراف مریوان، مردم این شهر به دلیل نگرانی به روستاها و ارتفاعات اطراف كوچ كردند.[۱۲]

گزارش -450

نفتكش كونكار متعلق به یك شركت از كشور مالت، ساعت 13:30 امروز در فاصله 25 مایلی جنوب بوشهر هدف موشك یك هواپیمای عراقی قرار گرفت و دچار آتش‌سوزی شد. خدمه این نفتكش كه 26 تن بودند آسیب ندیدند، ولی ناچار به ترك آن شدند.* این نفتكش در 25 آبان 1364 نیز هدف یك موشك عراقی قرار گرفت. خبرگزاری فرانسه از بغداد گزارش داد كه عراق مسئولیت حمله به این نفتكش را در جنوب جزیره خارك به عهده گرفته است. این دومین حمله عراق به نفتكش‌ها از آغاز سال جدید میلادی است. اولین حمله عراق در روز اول این سال (11 دی) به نفتكش یونانی سوپریوك در نزدیكی خارك بود. در این حمله یك موشك به سوپریوك اصابت كرد ولی عمل نكرد كه متخصصان نیروی دریایی ایران درصدد خنثی‌سازی آن هستند.[۱۳]

گزارش -451

در ادامة اعزام نیروهای داوطلب و كمك‌های مردمی به جبهه‌ها و درپی دعوت فرمانده عالی جنگ، امروز نیز گروه‌هایی از نیروهای رزمی، تخصصی و پشتیبانی از شهرهای مختلف عازم جبهه‌های نبرد شدند. امروز گروهی از دبیران مدارس كرج، گروهی از آموزشیاران نهضت‌ سوادآموزی از سرخة سمنان، 170 تن از دانشجویان و كاركنان دانشگاه صنعتی اصفهان، 40 تن از نیروهای اعزام مجدد بسیج سپاه پاسداران محلات، گروهی از اعضای پایگاه‌های مقاومت شهری و روستایی بسیج سپاه پاسداران سلماس و همچنین اعضای كادر دو گردان از گردان‌های احتیاط سپاه پاسداران ناحیه همدان، گروهی از رزمندگان سپاه تویسركان، گروهی از نیروهای رزمی استان چهارمحال و بختیاری و نیز اعضای گردان‌های محمد رسول‌الله(ص) و امام حسن(ع) از تیپ الغدیر پس از نوحه‌خوانی و سینه‌زنی در محل بسیج سپاه پاسداران یزد در میان بدرقه گرم و پرشور مردم یزد عازم جبهه‌های نبرد شدند. علاوه‌براین، گروه كثیری از نیروهای متخصص شامل مكانیك خودروهای سبك و سنگین، آهنگر، آشپز و دیگر نیروهای خدماتی از شهرستان قم، سی‌وپنجمین گروه راه‌سازی اداره كل راه‌وترابری استان كهكیلویه و بویراحمد با تجهیزات و ماشین‌آلات سبك و سنگین راه‌سازی از یاسوج، كاروانی از كامیون‌داران ارسنجان همراه با 20 دستگاه كامیون، گروه كثیری از نیروهای تخصصی از بسیج بیرجند و شهرستان‌های سبزوار و تربت حیدریه به‌سوی جبهه‌ها عزیمت كردند.[۱۴]

گزارش -452

نماینده امام خمینی در جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران (حجت‌الاسلام غیوری)كه با چندتن از مسئولان این جمعیت و كاروانی از كمك‌های مردمی به ارومیه سفر كرده است، در تشریح فعالیت‌های هلال‌احمر در اوضاع جنگی گفت: از 28 كامیون كالای امدادی به مناطق غرب كشور كه وارد ارومیه شده و ارزش آن معادل 70 میلیون ریال است، حدود 20 میلیون ریال كالا دراختیار مستمندان و بقیه دراختیار رزمندگان قرار خواهد گرفت. معاون امداد و درمان جمعیت هلال‌احمر نیز ضمن تشریح فعالیت‌ها و خدمات امدادی هلا‌ل‌احمر و اشاره به بمباران‌های سال گذشته شهرها، گفت معادل 120 میلیون تومان لوازم منزل دراختیار آسیب‌دیدگان جنگی قرار گرفته است. وی درباره نقش هلال‌احمر در شناسایی و مبادله اسیران گفت: «رژیم بعثی عراق همواره از افشای نام اسرا خودداری كرده و آنها را مخفی می‌كند و لیكن اخیراً توسط هلال‌احمر تركیه به مبادله تعدادی از اسرا پرداخته است.» وی با بیان اینكه جمهوری اسلامی ایران تاكنون بدون توقع تعداد زیادی از اسیران سالمند و معلول عراقی را به‌طور یك‌جانبه آزاد كرده است، افزود: «موضوع مخفی‌ كردن اسرای ایرانی در عراق را برادران هلال‌احمر تركیه و صلیب‌سرخ جهانی نیز ابراز و اقرار كرده‌اند.»[۱۵]

گزارش -453

اداره وظیفه عمومی با انتشار اطلاعیه‌ای مشمولان عادی متولد 1338 تا 1345 و داوطلبان دیپلمه و عادی متولد 1346 را به خدمت فراخواند.[۱۶] سرهنگ خلیل رزمجو رئیس اداره وظیفه عمومی نیز گفت لایحه‌ای در هیئت دولت درحال بررسی است كه طبق ضوابطی به مشمولانی كه خانواده‌ آنها ازنظر مالی در تنگنا قرار می‌گیرند كمك شود. وی افزود كه طرحی نیز به مجلس شورای اسلامی تقدیم شده كه براساس آن مشمولان غایبی كه خود را معرفی كنند سه ماه بیش از مشمولان عادی و مشمولان غایبی كه دستگیر شوند شش ماه بیش از دیگران خدمت خواهند كرد. وی گفت باتوجه‌به طرح جدید، مشمولان غایب اگر تا سه ماه آینده خود را معرفی كنند، خدمت آنان همان دو سال خواهد بود. وی با اشاره به اینكه عده معدودی با استفاده از معافیت تحصیلی، بدون اینكه قصد تحصیل داشته باشند، تحت عنوان تحصیل از انجام ‌دادن خدمت وظیفه شانه ‌خالی می‌كنند، گفت برای كسانی كه مشغول تحصیل هستند حد معینی در نظر گرفته شده است به این ترتیب كه اگر سن دانش‌آموزان یا دانشجویان خدمت وظیفه به 20، 22، 24، 26، 28 سال تمام رسیده باشد و به‌ترتیب موفق به اخذ مدرك دیپلم، فوق‌دیپلم، لیسانس، فوق‌لیسانس یا دكترا و معادل آن نشده باشند، باید خدمت دوره ضرورت را انجام داده و سپس به تحصیل خود ادامه دهند.[۱۷]

گزارش -454

ژاپن برای جلب نظر ایران جهت شركت در جلسه شورای امنیت تلاش می‌كند. روزنامه ژاپنی ماینجی شیمبون در شماره امروز خود نوشته است كه وزیر امور خارجه ژاپن تصمیم گرفته است مازوكه میاكه كارشناس امور خاورمیانه را به‌منظور درك دیدگاه‌های مقامات ایرانی درباره شركت احتمالی نماینده ایران در جلسه شورای امنیت سازمان ملل كه طی آن درباره جنگ میان ایران و عراق بحث خواهد شد به ایران اعزام كند. به‌ نوشته این روزنامه، وزیر خارجه ژاپن به‌هنگام سخنرانی‌اش در مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر گذشته (شهریورماه) از همتای ایرانی و همتای عراقی خود خواست تا در جلسه شورای امنیت شركت كنند. روزنامه مزبور افزوده است كه ایران درمورد این پیشنهاد واكنش مثبت نشان داده و عراق نیز كاملاً آن را رد نكرده است. ماینجی شیمبون نوشته است اگر دیدار میاكه از تهران مثمرثمر باشد وزیر خارجه ژاپن به ایران سفر خواهد كرد.[۱۸] به‌ نوشته نشریه وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، میاكه و هیئتی از مجلس نمایندگان ژاپن از 20 دی‌ماه به‌مدت سه روز به ایران سفر می‌كنند. این نشریه افزوده است كه وزارت امور خارجه ایران و سفارت جمهوری اسلامی ایران در توكیو به مقامات ژاپنی تأكید كرده‌اند از هرگونه تبلیغات درخصوص ارتباط این سفر با جنگ تحمیلی و به‌خصوص تلاش‌های میانجیگرانه ژاپن اجتناب كنند.[۱۹]

گزارش -455

در آستانه سفر رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به چند كشور افریقایی و آسیایی، روابط ایران با كشورهای خط مقدم جبهه مبارزه با افریقای جنوبی در جلسه امروز هیئت دولت بررسی شد. در این جلسه راه‌های كمك‌ به مقاومت علیه نژادپرستان افریقایی بررسی شد و براین‌اساس كمیسیونی زیر نظر معاون اجرایی نخست‌وزیر مأمور نظارت بر پیشرفت همكاری‌های جمهوری اسلامی ایران با كشورهای خط مقدم جبهة مبارزه با افریقای جنوبی شد.[۲۰] به‌ گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور به دعوت ضیاءالحق رئیس‌جمهور پاكستان به این كشور سفر خواهد كرد.[۲۱] از سوی دیگر، رئیس دفتر رئیس‌جمهوری دمكراتیك خلق یمن با پیام كتبی علی ناصر محمد برای رئیس‌جمهوری اسلامی ایران وارد تهران شد تا از آیت‌الله خامنه‌ای برای سفر به یمن جنوبی دعوت كند. رئیس دفتر علی ناصر محمد گفت كه این سفر موجب گسترش روابط دوجانبه و تحكیم مبارزه مشترك دو كشور علیه صهیونیسم و امپریالیسم است.[۲۲]

گزارش -456

نخست‌وزیر تركیه امروز با رئیس‌ مجلس شورای اسلامی در تهران دیدار كرد. اوزال ضمن درخواست گسترش روابط دو كشور، بر ضرورت پایان یافتن جنگ تأكید كرد. آقای هاشمی در پاسخ، این تصور كشورهای همسایه را كه ایران نمی‌تواند در جنگ پیروز شود و نیز موضع كمیته صلح را كه موضع روشنی درمورد تجاوز عراق اتخاذ نكرده است، اشتباه خواند و از بین رفتن صدام را ازجمله راه‌های حل مسئله اعلام كرد. گزارش وزارت امور خارجه از این ملاقات چنین است: «آقای اوزال: ما سیاست گسترده روابط با ایران را در پیش گرفته‌ایم. در خلال دو سال اخیر روابط فیمابین بسیار پیشرفت داشته است، ولی آن‌ را كافی نمی‌دانیم. طبیعی است كه غرب خواهان پیشرفت و توسعه ما نیست. ما معتقدیم كه اقتصاد دو كشور می‌تواند مكمل یكدیگر باشد. قبلاً و در سال 1983 كه به ایران مسافرت كردم پیرامون خط لوله (نفت و گاز به تركیه) مذاكراتی داشتم كه اگر تاكنون ساخته شده بود، صادرات (نفت و گاز) نیز اكنون انجام می‌شد. همچنین امكان استفاده از ماهواره‌ بین ما (تركیه) و پاكستان و ایران وجود دارد. درزمینه صنعتی هم از كارخانه پارس الكتریك بازدید كرده‌ایم. امكانات شما خیلی وسیع است می‌توانیم دراین‌زمینه با یكدیگر همكاری كنیم و تلویزیون به ممالك دیگر صادر نماییم. آقای هاشمی: ما ناظر تلاش شما در تركیه هستیم و حاضریم تلاش كنیم تا فكر شما در تركیه پیروز شود. درمورد همكاری صنعتی نیز ترجیح می‌دهیم با یك كشور اسلامی نظیر تركیه همكاری داشته باشیم. آقای اوزال: اگر جنگ پایان یابد شما رشد اقتصادی زیادی خواهید نمود، جنگ بسیاری از امكانات شما را از بین می‌برد. آقای هاشمی: تلقی ما همین است، اما هیچ راهی بجز خلاص‌ شدن از حزب بعث وجود ندارد. اگر شما راه‌حلی دارید مطرح كنید. آقای اوزال: هیچ راهی در نظر نداریم، ولی اگر جنگ به ‌طریق معقولی تمام شود به ‌نفع دو كشور است. اگر صلح بشود و عراق خسارت بپردازد آیا جناب‌عالی فكر می‌كنید رژیم عراق خواهد ماند؟ گمان‌ ما این است كه نخواهد ماند. آقای هاشمی: اگر صدام محكوم شود گمان می‌كنم كه صدام نمی‌ماند. اینكه مطرح کردید كه اگر جنگ تمام شود و خسارت‌ها را كشورهای دیگر بپردازند به‌ معنای نگه‌ داشتن صدام است. آقای اوزال: این درست است، اما اگر عراق مجبور شود خسارت بدهد كشورهای دیگر می‌توانند پول را در یك صندوق بگذارند و خسارت پرداخت شود. آقای هاشمی: برخی از همسایگان ما تصور می‌كنند كه با جنگ نمی‌توانیم پیروز شویم. این اشتباه است. آقای اوزال: ما این را نگفته‌ایم، بلكه معتقدیم كه آینده به‌ نفع ایران است. آقای رفسنجانی: ما سیاست صبر و انتظار را پیشه كرده‌ایم، اگرچه هر ماه می‌توانیم یكی دو عملیات انجام دهیم. انتظار داریم كه كشورهای مجاور و دلسوز وارد ماجرا شوند و نظر و حرف منطقی ما را مطرح كنند. مثلاً همین كمیته صلح كه شما هم عضو آن هستید صریحاً اعلام كند كه صدام متجاوز است و باید محاكمه شود، از اشتباهات كمیته صلح این بود كه موضع روشنی اتخاذ نكرد، همیشه به‌ ما می‌گویند شما ببخشید. آقای اوزال: آیا به هر صورتی كه صدام از بین برود مسئله حل می‌شود؟ آقای رفسنجانی: بله. آقای اوزال: یعنی كاری به حزب بعث ندارید؟ آقای رفسنجانی: به هر جهت باید مسئله خسارت قابل‌حل باشد. آقای اوزال: مطمئن هستم كه ایران بعد از جنگ خیلی پیشرفت خواهد كرد و عراق دیگر جرئت نمی‌كند به ایران حمله كند. آقای رفسنجانی: ان‌شاءالله این عبرتی برای همه كشورها باشد.»[۲۳]

گزارش -457

در جلسه مقدماتی گردهمایی وزیران خارجه كشورهای اسلامی، ایران و سوریه و لیبی خواستار قطع رابطه مصر با اسرائیل شدند. خبرگزاری فرانسه امروز ضمن اعلام اینكه شانزدهمین اجلاس وزیران خارجه كشورهای اسلامی فردا (16/10/1364) آغاز خواهد شد، گزارش داد: «در جلسه مقدماتی این كنفرانس در روز گذشته (14/10/1364)، قاهره مورد حمله لفظی ایران، سوریه و لیبی قرار گرفت. این سه كشور از دیگر اعضای سازمان كنفرانس اسلامی دعوت كردند تا از مصر بخواهند كه روابط دیپلماتیك خود را با اسرائیل قطع نماید. این درخواست از مصر كه درپی پنج سال تعلیق، سال گذشته بار دیگر به داخل سازمان كنفرانس اسلامی راه یافته است، با درگیری‌های لفظی شدیدی همراه بوده است. ... اما هیئت مصری این پیشنهاد را بی‌نتیجه خواند.» به ‌گزارش خبرگزاری فرانسه، بعد از انقلاب اسلامی، این نخستین‌بار است كه یك هیئت دولتی ایران دعوت شركت در سازمان كنفرانس اسلامی را كه مراكش ترتیب داده، می‌پذیرد. جنگ ایران و عراق از موضوع‌های مهم دستور كار 90 ماده‌ای این اجلاس پنج‌روزه است. از دیگر موضوع‌های مهم این گردهمایی تهدیدهای امریكا علیه لیبی، مسائل خاورمیانه، مسئله فلسطین، جنگ افغانستان، تروریسم و همبستگی در مبارزه با راهزنی هوایی است.[۲۴]

گزارش -458

میخائیل یوحنا عزیز (طارق عزیز) معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه عراق در مصاحبه‌ای با روزنامة كویتی السیاسه - كه در شماره امروز این روزنامه منتشر شده است - به موضوع‌های متعدد پرداخت، ازجمله: غیرمحتمل بودن حمله ایران به كشورهای منطقه؛ مشكلات ایران در تهیه تجهیزات نظامی؛ رابطه ایران با سوریه و لیبی؛ انگیزه ایران در بسیج نیرو؛ نتایج سیاسی نظامی خطرناك برای ایران در حمله آتی؛ مواضع كشورهای حوزه خلیج‌ فارس در جنگ؛ اعلام اینكه جنگ در سال 1983 ازلحاظ سیاسی و نظامی پایان یافته است؛ اوضاع داخلی ایران و حاكمیت ولی‌فقیه در ایران؛ اعتراف به ناتوانی كشورش در شكست ایران؛ سیاست خارجی ایران و روابط ایران و عراق با فرانسه؛ سیاست شوروی درباره جنگ و ابراز اینكه ایران سرانجام روزی پای میز مذاكره خواهد نشست. به‌ گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از كویت، طارق عزیز در این مصاحبه ادعا كرد جنگ میان ایران و عراق از سال 1983 عملاً به پایان رسیده است و تنها اعتراف ایران به این موضوع باقی ‌مانده است. وزیر خارجه عراق مدعی شد ایران در پرتگاه سقوط قرار دارد و در مقابل، رژیم عراق توانا و قدرتمند است. وی در پاسخ به اینكه آیا ممكن است ایران به كشورهای عربی حوزه خلیج ‌(فارس) حمله كند؟ حمله ایران به این كشورها را خودكشی خواند و گفت ایران از اشغال خاك كشورهای عرب منطقه همچون كویت، عربستان سعودی، قطر و بحرین به‌طور مطلق عاجز است زیرا دیگر نیروی احتیاطی ندارد كه برعلیه این كشورها به كار برد. طارق عزیز ایران و سوریه را به خرابكاری در كویت متهم كرد و گفت: ایران بالاترین توانایی خود را علیه امنیت داخلی كویت به كار برده است. ایران و سوریه ستون پنجم در پشت عملیات ارعاب منطقه هستند. وی درمورد تلاش برای جلوگیری از رسیدن سلاح به ایران گفت: ما در ممانعت از پایه‌‌گذاری روابط تسلیحاتی ثابت و گسترده میان ایران و كشورهای جهان موفق بوده‌ایم. ایران كه یك كشور پهناور است و نیاز به سلاح دارد، همچون معاملات خرید مواد مصرفی مورد نیاز خود، سلاح از بازار آزاد و با قیمت نقد خریداری می‌كند. این سبك تهیه منابع تسلیحاتی نمی‌تواند یك ارتش كلاسیك را مجهز كند و تنها قادر است سلاح مورد نیاز یك نبرد را تأمین كند. وی افزود: ایران سلاح‌های مهم و مورد نیاز خود را از لیبی و سوریه كه قادرند سلاح را آزادانه خریداری نمایند به‌ دست می‌آورد. وی ادعا كرد كه عراق چندین معامله تسلیحاتی را كه قرار بود با ایران منعقد شود خنثی كرده است. طارق عزیز افزود: ایران قادر نیست سلاح‌های پیشرفته خریداری كند. شوروی هم از ارسال سلاح‌های خود به ایران اطلاع دارد و دراین‌زمینه تلاش خواهد كرد كه این اقدام دیگر صورت نگیرد. وی ادعا كرد كه در دو بار ملاقات با عبدالحلیم خدام معاون رئیس‌جمهور سوریه در سال 1982 و ملاقات اخیر با مقامات لیبیایی در رباط، مقامات هر دو كشور اعلام كرده‌اند كه از ادامه روابطشان با ایران نگران هستند. وی گفت ایران و سوریه و لیبی به یكدیگر اطمینان ندارند و افزایش تعداد ملاقات‌ها میان آنان، افزایش مشكل و تردید آنها به یكدیگر را منعكس می‌كند. وزیر خارجه عراق درمورد حمله نظامی آتی ایران گفت: ایرانیان هم‌اكنون در یك بن‌بست قرار گرفته‌اند درصورتی‌كه حمله كنند نتایج سیاسی و نظامی خطرناكی برای آنان به بار خواهد آمد. وی گفت: امنیت خلیج (فارس) یكپارچه است لذا منطقه خلیج ‌(فارس) هم‌اكنون در حالت جنگ با ایران به سر می‌برد چه به این مسئله اعتراف كنیم چه نكنیم. كشوری كه این مسئله را قبول ندارد در امنیت داخلی خود ضرر خواهد دید. از كشورهای منطقه خواسته می‌شود تا زمان اعلام خاتمه جنگ ازسوی ایران، عراق را مورد تأیید قرار دهند. طارق عزیز ادعا كرد كه جنگ عملاً از سال 1983 درپی عملیات شرق میسان ازطریق نظامی پایان یافته است و در‌صورتی‌كه در ایران رهبری منطقی حاكم بود، جنگ از آن موقع پایان‌یافته اعلام شده بود. جنگ هم‌اكنون ازلحاظ نظامی و سیاسی پایان‌یافته تلقی می‌شود، ولی مسئله این است كه رهبری ایران كی می‌خواهد به این حقیقت اذعان كند. وی در ارزیابی اوضاع داخلی ایران از دیدگاه رژیم عراق، گفت كه ایران تاكنون مسئله رهبری سیاسی را حتی با حضور امام خمینی فیصله نداده است. در مراكز تصمیم‌گیری در ایران اختلال وجود دارد. آنان هنگامی‌كه خواستند ولایت فقیه را به یك مؤسسه ثابت تبدیل كنند شكست خوردند. آیت‌الله منتظری را انتخاب كردند ولی انتخاب وی ناكام ماند. عجز و ناتوانی دربرابر مشكلات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در ایران بیداد می‌كند. در ایران برنامه و طرح مشخصی برای كشاورزی و منابع و تجارت خارجی و داخلی وجود ندارد. آنان بر سر اینكه آیا سیاست اقتصادی درهای باز یا بسته یا ملی كردن باشد، اختلاف دارند این یك بن‌بست است. وی در پاسخ به این سؤال كه آیا یك ضربه نظامی علیه ایران كار را یكسره نخواهد كرد؟ ضمن بعید دانستن این نتیجه‌گیری، گفت: ایران یك كشور پهناوری است، وارد كردن یك ضربه نظامی كار را تمام نمی‌كند. وی شرط قطع صدور سلاح به عراق برای تجدید روابط میان فرانسه و ایران را مورد تمسخر قرار داد و گفت مسئولین ایران نمی‌دانند كه عمر روابط تسلیحاتی عراق و فرانسه ده سال است. وی این شرط ایران را ناشی‌از جهل به قواعد و اصول سیاست بین‌المللی دانست. طارق ‌عزیز ضمن تمجید از دیدار صدام از مسكو گفت كه رهبران شوروی اعلام كرده‌اند دیدگاه‌های سیاسی آنان با دیدگاه‌های عراق منطبق است. وی درباره موضع شوروی درمورد جنگ ایران و عراق گفت: شوروی می‌خواهد جنگ تمام شود و در این مسئله شكی نیست، ولی سیاست روس‌ها در منطقه به دیدگاه‌های آنان پیرامون امنیت شوروی و مسئله حسن‌هم‌جواری بستگی دارد. مسئله همسایگی برای شوروی مسئله بسیار مهمی تلقی می‌شود. البته این بدین معنی نیست كه آنان از رژیم حاكم بر ایران خوششان می‌آید بالعكس ما از سال 1981 دریافتیم كه لجبازی ایران موجب بدبینی شدید روس‌ها از تهران شده است. وی در مصاحبه خود گفت اجلاس اخیر سران شوروی و امریكا در ژنو مسئله جنگ ایران و عراق را بررسی نكرده است، ولی وزیران خارجه دو كشور این مسئله را پیگیری كردند. وی در پایان از تعیین چشم‌اندازی برای جنگ خودداری كرد و گفت ایران روزی در كنار میز مذاكرات خواهد نشست.[۲۵] یونایتدپرس در گزارشی از این مصاحبه آورده است كه طارق عزیز درباره تمركز اخیر صدها هزار سرباز ایرانی در طول مرز با عراق و تهدید به تهاجم گفت: «نقل‌وانتقال نیروها و هشدارها اقدامی ازسوی ایران برای ترساندن كشورهای محافظه‌كار طرف‌دار عراق در خلیج‌ (فارس) است. وی از كشورهای خلیج (فارس) خواست خود را درحال جنگ با ایران بدانند، لكن گفت این بدان معنی نیست كه از این كشورها می‌خواهد علیه ایران اسلحه به ‌دست گیرند. لكن می‌بایست تا زمانی‌كه ایران به جنگ خاتمه نداده است از عراق حمایت كنند.»[۲۶]

گزارش -459

درحالی‌كه گفته می‌شود گروگان‌های فرانسوی كه در لبنان ربوده شده‌اند دراختیار سوریه قرار گرفته‌اند و به‌زودی آزاد خواهند شد، یك هیئت فرانسوی وارد ایران شده است. نشریه لیبراسیون چاپ فرانسه با اشاره به اینكه گروگان‌ها هم‌اكنون دراختیار سوریه هستند نوشته است: «چنانچه آزادی گروگان‌ها ازطریق سوریه انجام گیرد به این علت نخواهد بود كه گروگان‌ها در اسارت سوریه به سر می‌برند، بلكه دمشق از این پس به‌عنوان میانجی‌ میان ربایندگان و فرانسه عمل خواهد كرد. به نظر می‌رسد چهار گروگان فرانسوی چند روزی است كه به یك ناحیه تحت كنترل سوریه منتقل شده‌اند. شاید این امر مقدمه‌ای باشد برای آزادی آنها طی چند روز آینده مشروط بر آنكه آخرین جزئیات مسائل مورد گفت‌وگو میان حافظ اسد و فرانسوا میتران حل گردد. چنانچه همه چیز بر وفق مراد پیش رود، رئیس‌جمهور سوریه به‌عنوان شخصی كه گروگان‌ها را پس داده است، وجهة تازه‌ای به‌ دست خواهد آورد و ضمناً "ضامن" اجرای توافق‌هایی خواهد بود كه ممكن است بین ایرانی‌ها و فرانسوی‌ها درمورد آزادی ژان پل كوفمن، میشل سورا، مارسل كارتن و مارسل فونتن به‌ دست آمده باشد. از این پس، همه می‌دانند كه شرط رسمی آزادی گروگان‌ها حل اختلاف درمورد اوردیف (بازپرداخت وام ایران به فرانسه) تعیین شده است. ژاك مارتن مأمور بررسی مسائل اقتصادی بین ایران و فرانسه دیروز رهسپار تهران شد. مسئله‌ای كه باقی می‌ماند درخواست آزادی 5 عامل سوءقصد علیه نخست‌وزیر سابق ایران شاهپور بختیار می‌باشد كه هم‌اكنون در فرانسه، زندانی هستند. برخی اطلاعات گویای آن است كه فرانسوا میتران به‌وضوح گفته است "هر 5 تن" را نمی‌توان آزاد نمود.»[۲۷]

گزارش -460

درپی گسترش جنایات رژیم صهیونیستی علیه مردم بی‌پناه جنوب لبنان و آوارگی هزار تن از اهالی روستاهای اشغالی در جبل عامل، تجمع علمای مسلمین لبنان با ارسال تلگرامی به محضر امام خمینی، خواستار پشتیبانی سیاسی و معنوی بیشتر از ستمدیدگان لبنان شد. در این تلگرام ضمن اشاره به اعمال وحشیانه صهیونیست‌ها در روستاهای اشغالی، هدف این اقدامات اسرائیل، خالی كردن مناطق مرزی لبنان از ساكنان آن و تبدیل آن به مناطق یهودی‌نشین اعلام و تأكید شده كه "حسینیان زمان با ادامه نبرد قهرمانانه خود دشمن را آرام نمی‌گذارند." در این پیام از امام خمینی و مقامات جمهوری اسلامی درخواست شده كه با كمك‌های سیاسی و معنوی خود مانع این جنایات شوند. همچنین ضمن اشاره به مسئولیت‌های سازمان ملل و جوامع عربی و اسلامی كه سكوت اختیار كرده‌اند، تأكید شده كه «این سكوت ما را بر آن می‌دارد كه مصالح امریكا و اسرائیل را در هر جای دنیا به خطر اندازیم.»[۲۸]

گزارش -461

درپی اقداماتی كه علیه دفاتر هواپیمایی اسرائیل در فرودگاه‌های رم و وین رخ داد و تهدیدهای اسرائیل و امریكا علیه لیبی، موضع‌گیری دولت‌های مختلف درمورد این بحران ادامه دارد. قذافی رهبر لیبی، امروز گفت اقدامات نظامی امریكا در مدیترانه دنیا را در آستانه جنگ قرار داده است. وی هشدار داد، چنانچه ریگان دستور حمله تلافی‌جویانه‌ای را صادر كند، لیبی جوخه‌های انتحاری را به خیابان‌های امریكا اعزام خواهد كرد. قذافی ضمن رد حضور ابونضال در لیبی و نیز تكذیب كمك لیبی به مهاجمان به دفترهای هواپیمایی اسرائیل افزود: «به عقیده ما این یك وضعیت جنگی است، بنابراین ما نیروی هوایی، دفاع هوایی و نیروی دریایی خود را به حالت آماده‌باش كامل درآورده‌ایم.» وی هشدار داد كه امریكا به بازی خطرناكی دست زده است. از سوی دیگر، یونایتدپرس به نقل از مقام‌های اسرائیلی گزارش داد: امریكا درصدد محاصره دریایی لیبی است و این محاصره می‌تواند با حملات هوایی علیه هدف‌های حیاتی لیبی تشدید شود.[۲۹] همچنین به گزارش یونایتدپرس: «كرملین خصومت امریكا را نسبت به لیبی نوعی تروریسم دولتی خواند و هم‌زمان رسانه‌های رسمی شوروی تهدیدات نظامی امریكا را علیه رژیم سرهنگ معمر قذافی محكوم نمودند.» شورای جامعه عرب در تونس، امریكا و اسرائیل را به‌دلیل تهدیداتشان علیه لیبی و تشدید تشنج در خاورمیانه و مدیترانه متهم و تأكید كردند كه بسیج نیروی دریایی امریكا در مدیترانه به فاجعه می‌انجامد. كویت نیز از امریكا خواست به لیبی حمله نكند و ایتالیا و آلمان‌غربی هشدار دادند كه حمله انتقام‌جویانه خشونت‌ها را افزایش می‌دهد. مالت نیز حمله احتمالی امریكا علیه لیبی را محكوم كرد. وزیر دفاع رژیم مصر نیز امروز تأكید كرد كه مصر هیچ‌گونه نیت از پیش تدارك دیده شده علیه لیبی ندارد![۳۰] از سوی دیگر، به گفته رادیو كلن، ریگان این گزارش را كه امریكا نیروهای خود در دریای مدیترانه را آماده مداخله نظامی در لیبی می‌سازد تكذیب كرد و چند تن از مسئولان پنتاگون اعلام كردند ناوهای جنگی امریكا هیچ‌گونه تحرك غیرعادی در دریای مدیترانه انجام نداده‌اند.[۳۱] یاسر عرفات رئیس كمیته اجرایی سازمان آزادی‌بخش فلسطین نیز در مصاحبه با روزنامه واشنگتن پست گفت كه سوریه و لیبی در پشت سوءقصدهای تروریستی اخیر در مدیترانه و اروپا قرار دارند و تلاش می‌كنند تا سازمان آزادی‌بخش فلسطین را بی‌اعتبار ساخته و از یك توافق میان این سازمان با اسرائیل جلوگیری نمایند. عرفات در این مصاحبه ابونضال را كه مظنون به فرماندهی سوءقصدهای مذكور می‌باشد به‌عنوان "آلت دست سرویس‌های اطلاعاتی برخی از كشورهای عربی" تقبیح كرد.[۳۲]



منابع و مآخذ روزشمار 1364/10/15

  1. ↑ سند شماره 449153 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) به فرمانده نهاجا، 15/10/1364.
  2. ↑ سند شماره 11424 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 15/10/1364.
  3. ↑ سند شماره 11441 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: واحد شناسایی احد5، 15/10/1364.
  4. ↑ سند شماره 449153 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) به فرمانده نهاجا، 15/10/1364.
  5. ↑ سند شماره 11482 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: واحد اطلاعات قرارگاه كربلا، 18/10/1364.
  6. ↑ سند شماره 11446 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: ترجمه گزارش فرمانده عراقی، 15/10/1364.
  7. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 292، 16/10/1364، ص3، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 15/10/1364.
  8. ↑ روابط عمومی فرماندهی كل سپاه، نشریه گزارش‌های روز، شماره 98، 18/10/1364، ص5، 15/10/1364.
  9. ↑ وزارت اطلاعات، نشریه گزارش روزانه، شماره 138، 16/10/1364، ص1.
  10. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 292، 16/10/1364، صص 3 و 4، ارومیه - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 15/10/1364.
  11. ↑ همان، ص1، رادیو صوت‌الجماهیر، 15/10/1364.
  12. ↑ سند شماره 011644 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: واحد اطلاعات قرارگاه عملیاتی خاتم‌الانبیا(ص) سپاه، گزارش نوبه‌ای، شماره 154، 27/10/1364، ص8.
  13. ↑ وزارت اطلاعات، نشریه گزارش‌ روزانه، شماره 138، 16/10/1364، ص2؛ و - خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 293، 17/10/1364، صص 47 و 48.
  14. ↑ روزنامه اطلاعات، 15/10/1364، ص18؛ و - روزنامه اطلاعات، 16/10/1364، ص18؛ و - روزنامه كیهان، 16/10/1364، ص3.
  15. ↑ روزنامه اطلاعات، 16/10/1364، ص18.
  16. ↑ روزنامه كیهان، 15/10/1364، ص2.
  17. ↑ روزنامه اطلاعات، 15/10/1364، ص2.
  18. ↑ روزنامه اطلاعات، 16/10/1364، ص18.
  19. ↑ دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، نشریه شماره 184/3، 17/10/1364، صص 4 - 3.
  20. ↑ روزنامه كیهان، 15/10/1364، ص1.
  21. ↑ روزنامه اطلاعات، 16/10/1364، ص3.
  22. ↑ همان، ص10.
  23. ↑ دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، نشریه شماره 187/3، 22/10/1364، گزارش ضمیمه، صص 8 - 6.
  24. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 292، 16/10/1364، صص 24 - 22، فاس - خبرگزاری فرانسه، 15/10/1364.
  25. ↑ همان، صص 8 - 4، كویت - خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  26. ↑ روزنامه اطلاعات، 16/10/1364 ص20.
  27. ↑ اداره كل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 1020، 30/10/1364، صص 22 و 23.
  28. ↑ روزنامه اطلاعات، 15/10/1364، ص3.
  29. ↑ روزنامه اطلاعات، 16/10/1364، ص20.
  30. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 16/10/1364، ص1.
  31. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 15/10/1364، ص11؛ و - خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 293، 17/10/1364، ص55، واشنگتن - خبرگزاری فرانسه، 16/10/1364.
  32. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 292، 16/10/1364، صص 33 - 32، واشنگتن - خبرگزاری فرانسه، 15/10/1364.






برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1364.10.15&oldid=4402»