1362.01.02: تفاوت میان نسخهها
(صفحهای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1362 |نام = 1362.01.02 |نام دیگر= دو فروردین |روز=2 فروردین 1362 |تاریخ شمسی= 1362.01.02 |تاریخ میلادی= 22 مارس 1983 |تاریخ قمری= 7 جمادیالثانی 1403 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.01.02</div> <div class="b...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(یک نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است) | |||
سطر ۱۴: | سطر ۱۴: | ||
<div class="bootstrap-btn">[[1360.01.02]]</div> | <div class="bootstrap-btn">[[1360.01.02]]</div> | ||
<div class="bootstrap-btn">[[1361.01.02]]</div> | <div class="bootstrap-btn">[[1361.01.02]]</div> | ||
سطر ۲۱: | سطر ۲۱: | ||
<div class="bootstrap-btn">[[1365.01.02]]</div> | <div class="bootstrap-btn">[[1365.01.02]]</div> | ||
<div class="bootstrap-btn">[[1366.01.02]]</div> | <div class="bootstrap-btn">[[1366.01.02]]</div> | ||
<div class="bootstrap-btn">[[1367.01.02]]</div> | |||
<div style="text-align:justify"> | |||
== گزارش - 389 == | |||
درپی برگزاری جلسه روز گذشته فرماندهان سپاه و ارتش و مطرحشدن مسئله هوشیاری دشمن و استفاده گسترده از نیروهای کمین در جلو موانع - که مانع دسترسی نیروهای خودی به مواضع دشمن شده است - و همچنین پیدانشدن معابر مطمئن و قابلاتکا برای عبور یگانها، فرماندهان عالی قرارگاه خاتمالانبیا(ص) (محسن رضایی و سرهنگ علی صیاد شیرازی) به درک جدیدی از وجود یک مشکل پیچیده* در عملیات پیش رو رسیدند. | |||
فرماندهان قرارگاه خاتم بهویژه باتوجهبه تجربیات عملیات ناموفق والفجر مقدماتی، در شرایطی قرار داشتند که برای برونرفت از این مشکل و ایجاد تضمین در موفقیت عملیات یا باید تدابیر دیگری اتخاذ میکردند یا به درخواست تعدادی از فرماندهان مبنیبر دادن مهلتی یکماهه برای شناسایی بیشتر و یافتن راهکارهای جدید تن درمیدادند.** تعویق عملیات باتوجهبه هوشیاری بالای دشمن فاقد تضمین کافی بود و از سوی دیگر، پایانیافتن مدت مأموریت تعداد فراوانی از نیروهای بسیجی، کار را دشوارتر میکرد. | |||
در چنین وضعیتی در اولین ساعات بامداد امروز، فرمانده کل سپاه و فرمانده نیروی زمینی ارتش برای چارهجویی و خروج از این تنگنا بهطور خصوصی به گفتوگو و مذاکره پرداختند.*** | |||
در این جلسه ابتدا سرهنگ صیاد شیرازی به جمعبندی چگونگی روش عملیات نیروهای خودی برای شکستن خطوط اولیه پرداخت که مبنای آن بازکردن معبر در موانع با رعایت اصل غافلگیری و سپس نفوذ به عمق خطوط دشمن بود. وی با اشاره به این مطلب مهم که دشمن این روشها را شناخته و با استفاده از نیروهای کمین از موانع خود بهخوبی محافظت میکند، بهکارگیری روشهای گذشته در عملیات پیش رو را بیتأثیر و ناموفق دانست و پیشنهاد جدیدی را مطرح کرد. | |||
فرمانده نیروی زمینی ارتش در تدبیر خود که آن را "آتش بهجای خون" نامید، روش جدیدی برای ایجاد "رخنه" و تبدیل آن به "معبر" و سپس "شکاف" با استفاده همزمان از آتش پرحجم و نیروی زبده برای شکستن خط و درعین هوشیاری دشمن ارائه کرد.<ref>سند شماره 0133 /پ ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بحث درباره مانور قرارگاه کربلا، (کربلای2 و کربلای3) در عملیات والفجر1، 1/1/1362، (قرارگاه خاتم، نوار شماره 10763)، راوی: زمانزاده، صص 8 - 1.</ref> | |||
محسن رضایی و سرهنگ صیاد شیرازی پس از حدود یک ساعت بحث و گفتوگو درباره مشکلات شناسایی و مانور یگانها و قرارگاهها، در جمع فرماندهان سپاه و ارتش حاضر شدند. در آغاز، سرهنگ علی صیاد شیرازی نتیجه گفتوگوهایشان را با ذکر مقدمهای اینگونه اعلام کرد: | |||
«براساس تجربه عملیات والفجر (مقدماتی)، به نتایجی رسیدیم و آن را بهعنوان یک تدبیر اعلام میکنیم. ما با یک تاکتیک آنقدر عمل کردیم که ورزیده شدیم و دشمن هم آن را آموخت و خوب مقابل ما ایستاد؛ اصولی مانند "استفاده از تاریکی شب"، "بازکردن معابر" و...، اما دشمن با فهمیدن تاکتیکهای ما تدابیر درستی اتخاذ کرد و روی مراحل پیشروی ما مانند بازکردن معابر، چگونگی شکستن و عبور از خط و زدن به عقبه، برنامهریزی کرد. اگر ما (در گذشته) میادین مین را با هر عمق پاکسازی و عبور میکردیم، حالا دشمن برای حفظ این میادین مین نگهبان و نیروی تأمین گذاشته است.»<ref>سند شماره 218 /د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم در عملیات والفجر1 (زمانزاده)، 29/12/1361 تا 7/1/1362، ص90.</ref> | |||
وی سپس، تصمیمات اتخاذشده را چنین مطرح کرد: | |||
«1. ... [برای بازکردن معبر] بهجای خون از آتش استفاده میکنیم. | |||
2. بهجای تک جبههای، تک رخنهای انجام میدهیم. | |||
3. بهجای بازکردن معابر در سکوت با حداکثر سروصدا معابر را باز میکنیم؛ یعنی 8 متر معبر باز میکنیم و بعد آن را تبدیل به شکاف با عرض 16 متر میکنیم. | |||
4. قرارگاه کربلا تلاش اصلی و قرارگاه نجف تلاش فرعی را انجام میدهد. | |||
5. قرارگاه نجف با استفاده از موفقیت قرارگاه کربلا تک خود را آغاز میکند.»<ref>همان، ص91.</ref> | |||
فرمانده نیروی زمینی ارتش درباره ایجاد رخنه در موانع پدافندی نیروهای عراقی، که باتوجهبه تعداد ردههای موانع و عدم موفقیت کامل نیروهای اطلاعات در پیداکردن معابر مناسب و هوشیاری دشمن و... تاحدی غیرمحتمل به نظر میرسید، گفت: «برای ایجاد رخنه، از آتش و مانور استفاده میکنیم، اما برای طراحی آتش از تیر مستقیم استفاده میشود، مثل توپ23 [میلیمتری] و آتش مستقیم تانک. این تأمین برای این است که نفر پیاده بتواند [به حالت] نشسته پیشروی کند. | |||
ما این کار را در شب انجام میدهیم. مرحله بعد، بهکاربردن تیرهای روان است؛ یعنی پیشروی نیرو با حمایت آتش سبک در چپ و راست. یک دسته [نیرو] وسط [حرکت میکند] یک دسته سمت چپ و یک دسته سمت راست [حرکت میکند].» وی افزود: «در اولین رده برخورد با دشمن نیرویی [افراد پیاده] حتیالامکان کماندویی در یک عرض 500 متر نیروهای دشمن را با کارد بزنند و تیربارهای روان [غیرثابت] با تیربارچیهای ورزیده برای نیروهای رده دوم پوشش بدهند، در اینجا مستقر شوند. | |||
بعد از این نفرات ورزیده درحالیکه تیربارهای خودی در بالای سر آنان فعال هستند، اقدام به درستکردن گذرگاه کنند. سپس آتش خمپاره و توپخانه روی مواضع اولیه دشمن فعال شوند. پس از بازشدن گذرگاه دو تا سه گردان کیفی از گذرگاه عبور کنند که همزمان با عبور آنها گذرگاه تبدیل به معبر میشود. وقتی این دو تا سه گردان جای پا گرفتند، نیروهای اصلی وارد منطقه عملیات میشوند.»<ref>همان، صص95 - 92.</ref> | |||
فرمانده نیروی زمینی ارتش همچنین درمورد نحوه اجرای آتش در این عملیات خاطرنشان کرد: «خمپاره و تیربارها در خط اول مستقر خواهند شد. آتش توپخانه در عمق بر روی محورهای مواصلاتی و نواخت تیر در طول شب بهاندازه توان تا صبح ادامه یافته و در روز آتش دیدبانیشده تا مدت لازم اجرا میشود.» | |||
از آنجایی که این طرح درواقع تغییری در روش شکستن خطوط دفاعی دشمن قلمداد میشد، صیاد شیرازی اجرای مانور آزمایشی در زمینهای عقب منطقه را با هدف تمرین قبل از اجرای عملیات اصلی بهعنوان یک ضرورت مطرح کرد و گفت: «برای این کار باید تمرین کنیم [مخصوصاً] بر روی نیروهایی که میخواهند در خطوط دشمن شکاف ایجاد کنند.» وی در پایان افزود: «برای مانور پنج موضوع لازم داریم: | |||
1. برای تعیین محلهای مناسب رخنه، باید تمام منطقه کربلا و نجف شناسایی شود. | |||
2. سازماندهی نیروهای ایجادکننده سه رخنه انجام شود، برای اینکه به یکی از آنها مطمئن شویم. | |||
3. نیروی کیفی محدود، حداکثر تا 5 گردان برای عبور از گذرگاه و تأمین جای پا برای عملیات پیشبینی شود. | |||
ضمناً طرح آتش و مانور عملیات باید طراحی شود. | |||
4. طرح مانور جدید قرارگاهها براساس این تدبیر باید تهیه شود. | |||
5. زمین مناسب در عقب (برای هر قرارگاه) برای تمرین تعیین گردد.»<ref>همان، صص95 - 94.</ref> | |||
بدینترتیب طرحی که براساس اظهارات سرهنگ صیاد شیرازی، " آتش بهجای خون" نام گرفت، سرآغاز فعالیتهای جدیدی برای فرماندهان یگانها و قرارگاههای عملیاتی جهت عملیات آینده گردید. | |||
== گزارش - 390 == | |||
صلیبسرخ جهانی در آخرین آماری که انتشار داد تعداد اسرای عراقی در ایران را 45 هزار نفر و تعداد اسرای ایرانی در عراق را 5 هزار نفر اعلام کرد. بنا بر اعلام این سازمان، آخرین بررسیهای آماری ارائهشده مربوط به یک ماه قبل بوده است.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 3، 3/1/1362، ص8، رادیو اسرائیل، 2/1/1362، به نقل از اعلامیه صلیبسرخ جهانی.</ref> | |||
== گزارش - 391 == | |||
درپی اقدامات افراد کومهله در سنندج و بوکان، که به درگیری شدید با نیروهای امنیتی انجامید، تلفات سنگینی به دو طرف وارد شد. | |||
در عملیات کمینی که 200 تن از افراد کومهله در محور سنندج - بیجار حدفاصل روستاهای کوله و زاغه، اجرا کردند، یک جیپ شهباز ژاندارمری و یک مینیبوس حامل محمولههای پستی گرفتار شدند و هر دوی این خودروها براثر اصابت گلولههای مهاجمان آتش گرفتند. در این حادثه 2 سرباز و یک کارمند اداره پست شهید و 6 تن ازجمله چند غیرنظامی نیز زخمی شدند. در همین زمان، گروه ضربت سپاه بیجار بهسرعت در محل حاظر شده، به تعقیب مهاجمان پرداختند و توانستند افراد کومهله را در روستای کوله به دام بیندازند. در درگیری شدیدی که رخ داد 20 تن از مهاجمان کشته و 6 تن نیز اسیر شدند؛ از افراد خودی نیز 6 تن شهید و 8 تن زخمی شدند.<ref>سند شماره 89474 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبهای اطلاعاتی ستاد مرکزی سپاه پاسداران (واحد اطلاعات)، شماره 63، 10/1/1362، ص13؛ و- سند شماره 357563 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبهای عملیاتی، از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (رکن3) به فرماندهی نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 218، 2/1/1362، ص4؛ و- سند شماره 346216 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استانداری کردستان به مشاور عالی ریاستجمهوری، اخبار اسفند 1361و هفته اول فروردین 1362بهانضمام نمودارهای شهدا و مجروحین، درگیریها و تلفات دشمن و مینگذاری، 6/1/1362، سند تکبرگی؛ و- سند شماره 89480 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه واحد اطلاعات سپاه پاسداران، شماره 261، 7/1/1362، ص2؛ و- سند شماره 346171 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان، (رکن سوم) به استانداری کردستان، 3/1/1362، سند تکبرگی؛ و- سند شماره 72212 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد طرح و عملیات قرارگاه حمزه، 2/1/1362؛ و- سند شماره 346541 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از : لشکر28 (رکن2) به قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 3/1/1362، ص2.</ref> | |||
عوامل کومهله همچنین به پایگاه آختاچی در 10 کیلومتری شمالغربی بوکان، حمله کردند و توانستند بخش اصلی پایگاه را به تصرف خود درآورند، اما با آمدن نیروهای جندالله بهکمک نیروهای پایگاه، نتیجه نبرد به سود افراد خودی تغییر کرد و مهاجمان بهرغم پیروزیهای اولیه مجبور به ترک میدان شدند. در این درگیری که تلفات سنگینی برای هر دو طرف درپی داشت، 20 تن از مهاجمان کشته شدند که جنازه 7 تن از آنان ازجمله فرماندهشان در منطقه درگیری باقی ماند و تعدادی از آنها نیز زخمی شدند و یک تن هم اسیر شد. در این درگیری همچنین 18 تن از افراد خودی شهید و 12 نفر زخمی شدند و یک قبضه خمپاره81، 2 قبضه تیربار و مقداری مهمات به دست مهاجمان افتاد.<ref>سند شماره 72212 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد طرح و عملیات قرارگاه حمزه، 2/1/1362؛ و- سند شماره 357563 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 4 - 2؛ و- سند شماره 72202 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به نخستوزیری (دفتر اطلاعات و تحقیقات)، 2/1/1362، سند تکبرگی؛ و- سند شماره 346171 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین؛ و- سند شماره 89474 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.</ref> | |||
گروه کومهله در اطلاعیهای ادعا کرد که افراد این گروه پایگاه آختاچی را تصرف کردهاند. خبرگزاری رویتر هم به نقل از این اطلاعیه اعلام کرد: «در بیانیه کومهله گفته شده درپی این نبرد که در آن 120 تن از نیروهای نظامی پایگاه و تنها 6 چریک آنان کشته شدهاند، دولت در بوکان بهمدت سه روز حکومت نظامی اعلام کرده است.»<ref>سند شماره 135082 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه واحد اطلاعات سپاه، شماره 266، 14/1/1362، ص4.</ref> | |||
امروز همچنین پیکر 6 تن از افراد خودی که چندی پیش بهدست گروههای مسلح غیرقانونی به گروگان گرفته شده بودند، درحالیکه بهطور دستهجمعی به قتل رسیده بودند، درحوالی روستای تازهآباد در شمال سنندج، پیدا شد. 2 نفر از این افراد که شناسایی شدهاند عضو جهاد سازندگی و بسیج اصفهان بودند.<ref>سند شماره 346216 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین؛ و- سند شماره 89474 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص31؛ و- سند شماره 72238 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به نخستوزیری (دفتر اطلاعات و تحقیقات)، 2/1/1362، سند تکبرگی.</ref> | |||
== گزارش - 392 == | |||
تحرکات ایذایی و اقدامات خرابکارانه گروههای مسلح ضدانقلاب بهویژه حزب دمکرات و سازمان مجاهدین خلق (منافقین) امروز نیز در استان آذربایجان غربی ادامه یافت. | |||
در منطقه سپیدان در جنوبغربی سلماس، افراد حزب دمکرات کردستان ایران با کمک عوامل سازمان مجاهدین خلق (منافقین) به روستای دیلزی حمله کردند. درپی این تهاجم پیشمرگان مسلمان کرد که در روستا مستقر بودند، با مهاجمان درگیر شدند. در این حادثه، 2 تن از نیروهای پیشمرگ مسلمان کرد و یک دختر از اهالی روستا به شهادت رسیدند و 6 تن نیز زخمی شدند. مهاجمان، مجروحان و 4 تن را نیز به گروگان بردند. در این درگیری از افراد مهاجم نیز 10 تن کشته یا زخمی شدند و جنازه یکی از آنان که از افراد سازمان مجاهدین خلق (منافقین) بود در منطقه درگیری باقی ماند.<ref>سند شماره 89474 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص13؛ و- سند شماره 72235 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (اطلاعات)، به ستاد مرکزی سپاه (اطلاعات)، 3/1/1362، سند تکبرگی؛ و- سند شماره 357561 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبهای عملیاتی، از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (رکن3)، به فرماندهی نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 219، 3/1/1362، ص3؛ و- سند شماره 391961 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه بعثت به قرارگاه حمزه سیدالشهدا (طرح و برنامه عملیات)، 2/1/1362سند تکبرگی.</ref> | |||
سازمان مجاهدین خلق (منافقین) با انتشار اطلاعیهای بدون اشاره به آمار تلفات نیروهای خود و کشتهشدن افراد بومی اعلام کرد: «در عملیات روستای دیلزی که با شرکت نیروهای پیشمرگان سرگرد عباسی و سرگرد حاتم از حزب دمکرات و یک واحد از پیشمرگان مجاهدین خلق (منافقین) انجام گرفت، یکی از مراکز مهم استقرار رژیم به کنترل درآمد.» این سازمان همچنین مدعی شد در این عملیات 22 پاسدار کشته، 28 نفر زخمی و 4 پاسدار نیز اسیر شدهاند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 7، 7/1/1362، ص16، تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 6/1/1362، به نقل از سازمان مجاهدین خلق در پاریس؛ و- واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 8/1/1362، صص 5 و 6، رادیو بغداد، 7/1/1362.</ref> | |||
افراد حزب دمکرات کردستان با ورود به قریه مافیکندی در 17 کیلومتری شمال سلماس، سراجالدین عابدی پیشنماز روستا را بهزور از منزلش خارج کرده و در میان کوچههای روستا وی را به شهادت رساندند.<ref>سند شماره 357561 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص4؛ و- سند شماره 422972 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سلماس به فرماندهی قرارگاه بعثت، 2/2/1362، سند تکبرگی.</ref> | |||
در مهاباد نیز عناصر مسلح غیرقانونی یکی از افراد ایل منگور را به شهادت رساندند. درپی این اقدام افراد ایل مزبور شروع به تیراندازی بیهدف در شهر کردند که براثر آن 4 نفر از مردم شهر کشته و 12 نفر زخمی شدند و خسارتهایی به چند اتومبیل وارد شد. دادستانی و سپاه مشغول بررسی این حادثه هستند.<ref>سند شماره 89469 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبهای اطلاعاتی ستاد مرکزی سپاه پاسداران (واحد اطلاعات)، شماره 64، 17/1/1362، ص8؛ و- سند شماره 89474 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبهای اطلاعاتی ستاد مرکزی سپاه پاسداران (واحد اطلاعات)، شماره 63، 10/1/1362، ص13.</ref> | |||
در روستای دارساوین در 15 کیلومتری شرق سردشت هم، یک تراکتور متعلق به لشکر28 سنندج که حامل آذوقه و خواربار بود با مینی که افراد مسلح ضدانقلاب کار گذاشته بودند، برخورد کرد که درنتیجه 3 نفر سرباز سرنشین آن زخمی شدند.<ref>سند شماره 357561 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص4؛ و- سند شماره 346541 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص1.</ref> | |||
همچنین 2 عدد مین که یکی از آنها با مواد منفجره خمیری تقویت شده بود، در روستای تپهسنگی پیرانشهر و جاده کردوان سلماس کشف و خنثی شدند.<ref>سند شماره 357561 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص2 و 3.</ref> | |||
== گزارش - 393 == | |||
قرارگاه حمزه سیدالشهدا موفق شد بخشی از تشکیلات شهری حزب دمکرات را در مهاباد شناسایی و افراد فعال آن را دستگیر کند. در گزارش این قرارگاه به ستاد مرکزی سپاه دراینباره آمده است: | |||
«با تفضلات قادر متعال و توکل بر او، طی عملیات شهری که جهت براندازی گروه ترور شهری حزب دمکرات در مهاباد با هماهنگی کامل بین واحدهای اطلاعات و عملیات انجام شد، 30 نفر از عناصر تروریست تاکنون دستگیر گردیدهاند و عملیات همچنان ادامه دارد. دراینرابطه کلیه مسئولین 5 تیم شهری دستگیر گردیده که این افراد از عوامل ترور، انفجار، پرتاب نارنجک، تخریب دکههای تلفن، پخش تهدیدنامه و... بودند. طی این عملیاتها تعداد زیادی تی.ان.تی، نارنجک و چندین قبضه اسلحه کشف شد.»<ref>سند شماره 72214 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا به ستاد مرکزی اطلاعات، سند تکبرگی، 2/1/1362.</ref> | |||
در سنندج نیز 2 تن از وابستگان به حزب دمکرات کردستان و یک تن از اعضای سازمان مارکسیستی پیکار در راه آزادی طبقه کارگر با تحویل یک قبضه اسلحه خود را به نیروهای سپاه این شهر معرفی و درخواست اماننامه کردند.<ref>سند شماره 72205 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به نخستوزیری (دفتر اطلاعات و تحقیقات)، 2/1/1362، سند تکبرگی.</ref> | |||
== گزارش - 394 == | |||
یک عضو دفتر سیاسی حزب دمکرات کردستان در مصاحبهای مطبوعاتی در پاریس با ارائه آمار و ارقامی غیرمعقول، از عملکرد این حزب علیه نیروهای جمهوری اسلامی ایران در تابستان و پاییز سال 1361، گزارش داد. | |||
رادیو صوتالجماهیر دراینباره اعلام کرد: «مصطفی هجری عضو دفتر سیاسی حزب دمکرات کردستان در پاریس، گفت که طی نبرد میان نیروهای انقلابی کُرد و نیروهای دولتی ایران در تابستان و پاییز گذشته، 6200 تن از افراد ارتش ایران و... کشته شدند. هجری گفت همزمان آنان حدود 8550 اسیر و مجروح داشتند. نامبرده طی یک مصاحبه مطبوعاتی که در پاریس انجام داد، گفت انقلابیون کرد در تابستان و پاییز گذشته، 1700 هلیکوپتر [!] دولت ایران را سرنگون کردند و مقادیر زیادی اسلحه و مهمات به دست آوردهاند.»<ref>خبرگزاری جمهوی اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 4، 4/1/1362، صص 26 و 27، رادیو صوتالجماهیر، 3/1/1362، به نقل از عضو دفتر سیاسی حزب دمکرات کردستان.</ref> | |||
== گزارش - 395 == | |||
بهدنبال اقدامات نیروهای امنیتی در مقابله با تحرکات افراد سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، امروز دو هسته مقاومت این سازمان در بروجرد کشف و 6 تن از فعالان در این هستهها دستگیر شدند.<ref>سند شماره 89474 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص6.</ref> | |||
در گلپایگان نیز 3 تن از افراد سازمان مذکور دستگیر شدند. این افراد در یک اقدام ایذائی یکی از راههای منتهی به این شهر را بسته بودند.<ref>سند شماره 89460 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن هفتگی دفتر فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شماره 23، 28/1/1362، ص2.</ref> | |||
امروز همچنین در خرمآباد یکی از اعضای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) خود را به نیروهای سپاه تسلیم کرد.<ref>سند شماره 72260 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از مرکز فرماندهی منطقه8 به مرکز فرماندهی ستاد مرکز، 4/1/1362، سند تکبرگی.</ref> | |||
< | == گزارش - 396 == | ||
روزنامه واشنگتن تایمز به نقل از یک مقام ارشد وزارت خارجه امریکا، درباره توانایی متخصصان ایرانی در استفاده از موشکهای هوابههوای فونیکس، غافلگیری مقامات امریکایی از این موضوع و تلاش برای اصلاح این موشکها با هدف محدودکردن استفاده از آن برای کشورهای غیردوست نوشته است: | |||
«وزارت خارجه سال پیش پی برد که ایران با موفقیت از موشکهای فونیکس در جنگ با عراق بهرهبرداری کرده است. ایرانیها جنگندههای اف14 (تام - کت) ساخت امریکا، را که تنها هواپیمای قادر به شلیک موشکهای پیچیده فونیکس است، مورد استفاده قرار دادهاند. هریک از این موشکها چندین میلیون دلار قیمت دارد. ... این موشکها چندین سال پیش در شرایطی که امریکا امیدوار بود شاه ژاندارم خاورمیانه باشد به ایران فروخته شده بود.» این مقام امریکایی افزود: «ایرانیها با کمبود قطعات یدکی برای سلاحهای امریکاییشان روبهرو بودهاند و اخیراً هیچگونه گزارشی مبنیبر استفاده ایرانیها از موشکهای فونیکس در دست نیست.» | |||
واشنگتن تایمز در ادامه آورده است: «ایالات متحده درواقع شرمنده شد موقعی که دید سلاحهای پیچیده امریکایی بهدست رژیم آیتالله خمینی که در اوایل 1979 شاه را اخراج کرد، افتاد، چون ساختن رادار و تکنولوژی کامپیوتری پیچیده آن سالها برای ایالات متحده خرج برداشته بود. ... مقامات نیروی هوایی امریکا همچنین گفتند که آنها مجبور شدهاند طرح بمبافکنهای جدید ب1 را با درنظرگرفتن دسترسی یک قدرت خارجی غیردوست به موشکهای فونیکس اصلاح و تنظیم کنند.»<ref>خبرگزاری جمهوی اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 4، 4/1/1362، صص2 و 3، واشنگتن، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 3/1/1362، به نقل از واشنگتن تایمز.</ref> | |||
== گزارش - 397 == | |||
توصیه به پایاندادن به جنگ بدون اظهارنظر درباره علت شروع آن یا ارائه راهکاری برای نحوه برقراری صلح بین ایران و عراق موضوعی است که سران ده کشور عضو بازار مشترک اروپا در بیانیه پایانی نشست خود در بروکسل بدان پرداختهاند. نخستوزیر یوگسلاوی و دبیرکل اتحادیه عرب نیز دراینزمینه مطالبی را بیان کردند. | |||
واحد مرکزی خبر از بن در گزارشی اعلام کرد: «ازجمله مسائلی که در گردهمایی 21 و 22 مارس (اول و دوم فروردینماه سال جاری)، سران ده کشور عضو بازار مشترک اروپا در بروکسل مورد بحث قرار گرفت جنگ تحمیلی عراق علیه ایران بود. اعلامیه این گردهمایی را دولت هلموت کهل در بن که ریاست بازار مشترک را بر عهده دارد منتشر کرد. در این اعلامیه رؤسای بازار مشترک اروپا نگرانی خود را از گسترش جنگ عراق و ایران اعلام کردند. از دیدگاه آنان ادامه جنگ بالاترین خطر و تهدیدات را علیه صلح و امنیت منطقه در بر خواهد داشت. در این اعلامیه همچنین آمده است: هیچیک از هیئتهای صلح تاکنون نتوانستهاند در خاتمهدادن به جنگ عراق علیه ایران موفق شوند. | |||
درحقیقت برای امریکا و اروپای غربی مهمترین امر نجات دستنشاندگان مرتجع منطقه و در رأس آنها صدام عفلقی از این منجلاب است، چراکه درحالحاضر، فرانسه، ایتالیا و انگلیس وی را تا دندان مسلح کردهاند و نیروهای وی را آموزش میدهند تا چند روزی بیشتر در مقابل نیروهای اسلامی دوام بیاورند. در پایان اعلامیه، رؤسای کشورهای عضو بازار مشترک اروپا خواستار یک راهحل شرافتمندانه و عادلانه شدند که مغایر با تصمیمات سازمان ملل متحد نبوده و مورد توافق طرفین هم باشد.(!)<ref>روزنامه اطلاعات، 10/1/1362، ص آخر.</ref> | |||
میلکا بلاننس نخستوزیر یوگسلاوی نیز از ادامه جنگ ایران و عراق ابراز نگرانی کرد. وی گفت که امیدوار است این جنگ هرچه زودتر پایان پذیرد و دو طرف گفتوگوهای خود را آغاز کنند. بلاننس در میهمانی شامی که به افتخار نخستوزیر شوروی در بلگراد ترتیب داده بود، تأکید کرد کشورش با همکاری کشورهای جنبش غیرمتعهدها برای دفع خطرهای ناشیاز بحرانهایی که کشورهای آسیایی، افریقایی و امریکای لاتین با آنها روبهرو هستند، نهایت کوشش خود را به کار خواهد بست.<ref>خبرگزاری جمهوی اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 4، 4/1/1362، ص4، تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 3/1/1362، به نقل از گزارش خبرگزاری عراق.</ref> | |||
در همین حال، شاذلی قلیبی دبیرکل اتحادیه عرب، در بخشی از سخنان خود که به مناسبت سالگرد تأسیس این اتحادیه در مسقط ایراد کرد، درباره جنگ ایران و عراق و لزوم برقراری صلح بین دو کشور گفت: باید هرچه زودتر برای پایاندادن به جنگ ایران و عراق، که از قدرت کشورهای عربی میکاهد، تدابیر لازم در نظر گرفته شود. | |||
قلیبی با بیان اینکه کشورهای عربی میتوانند به هدفهایی که این اتحادیه براساس آنها تشکیل شده است، تحقق بخشند، خواستار هماهنگساختن برنامه کار مشترک عربی شد و بر وحدت جهان عرب تأکید کرد. | |||
رادیو صوتالجماهیر نیز با اشاره به این مطلب افزود: شاذلی قلیبی دبیرکل اتحادیه عرب، بر لزوم پایاندادن به جنگ ایران و عراق و ملزمبودن دو کشور به رعایت ضوابط حسن همجواری و عدم دخالت در مسائل داخلی یکدیگر تأکید کرد.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 3، 3/1/1362، صص 9 و 10، رادیو مسقط، 2/1/1362، به نقل از دبیرکل اتحادیه عرب و خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از رادیو صوتالجماهیر.</ref> | |||
== گزارش - 398 == | |||
عبدالله بن عبدالعزیز ولیعهد عربستان سعودی، برخلاف عرف دیپلماتیک در یک اقدام تبلیغاتی همه مسائل جاری جنگ را به سود عراق تفسیر کرد. | |||
خبرگزاری جمهوری اسلامی دراینباره گزارش داد: «عبدالله بن عبدالعزیز ولیعهد رژیم پادشاهی سعودی در مصاحبهای با روزنامه کویتی السیاسه درمورد جنگ تحمیلی عراق علیه ایران گفته است عراق با داشتن اسلحههای مدرن ازنظر نظامی قدرتمندتر است و ازنظر جبهه داخلی نیز صدام در موضع مستحکمی به سر میبرد و عقبنشینی عراق از مرزهای ایران دلیل بر قدرت عراق است. وی ازطرف دیگر جبهه داخلی ایران را متزلزل و ضعیف دانست و اظهار داشت: سرنوشت جنگ به کیفیت بستگی دارد و لذا ایران با اتکا به نیروی زیاد انسانی نمیتواند از قدرت بیشتری برخوردار باشد و عدم توانایی ایران برای نفوذ در داخل خاک عراق دلیل برتری عراق است. وی ورود احتمالی نیروهای ایران به بغداد را توسعه جنگ با همه اعراب دانست و گفت: درحالحاضر این جنگ برای همه منطقه خطرناک است. ولیعهد سعودی میانجیگری میان سوریه و عراق را موفقیتآمیز توصیف کرد و افزود: درمورد این مسئله و بیانیه سهجانبه ایران، لیبی و سوریه مطالب مهمی دراختیار سعودی است که نمیتواند آن را فاش کند.»<ref>همان، ص2، کویت، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 2/1/1362، به نقل از روزنامه کویتی السیاسه.</ref> | |||
رادیو امریکا نیز مصاحبه عبدالله بن عبدالعزیز را منعکس کرد، هرچند بخشهایی از گزارش این رادیو تکرار همان مطالبی است که در گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی آمده، درعینحال حاوی نکاتی است که بهوضوح حمایت ولیعهد عربستان را از عراق نشان میدهد. | |||
بنا بر اعلام این رادیو: «ولیعهد عربستان سعودی گفت: این جنگ پایان نمییابد مگر اینکه معجزه رخ دهد. وی بدون درنظرگرفتن اقدام نظامی ایران در عملیات فتحالمبین و بیتالمقدس و بیرونراندن ارتش عراق از سرزمینهای اشغالشدة ایران، به قدرت جبهه عراق اشاره کرد و گفت هنگامیکه عراق جنگ را ازطرف خود متوقف ساخت، نشانه قدرت بوده و نه نتیجه ضعف، آنطور که ایران فکر کرد. ولیعهد عربستان تأیید کرد که ایران نمیتواند وارد بغداد شود، زیرا چنانچه چنین اتفاقی رخ دهد باعث یک جنگ عربی علیه ایران میگردد. [عبدالله بن] عبدالعزیز گفت که جنگ ایران و عراق بهحد یک جنگ مرزی تا زمانیکه موضع ایران در قبال مسائل تغییر نکند ادامه پیدا میکند. [عبدالله بن] عبدالعزیز در پاسخ به سؤالی، تأکید کرد که میانجیگری عربستان میان سوریه و عراق متوقف نشده است.»<ref>خبرگزاری جمهوی اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 4، 4/1/1362، صص 10 و 11، رادیو امریکا، 3/1/1362.</ref> | |||
خبرگزاری هندی، پی.تی.ای. نیز مطالبی را از قول شاهزاده عبدالله در مصاحبه با روزنامه کویت تایمز منتشر کرد. به گزارش این خبرگزاری، ولیعهد سعودی، معتقد است که جنگ ایران و عراق تا سرنگونی یکی از طرفین درگیر، ادامه خواهد داشت. وی در مصاحبهای با روزنامه کویت تایمز، ضمن بیان این مطلب یادآور شده است که ایران نمیتواند جنگ را متوقف سازد، زیرا به اعتقاد وی، خاتمه جنگ باعث تضعیف داخلی ایران میشود. شاهزاده عبدالله همچنین گفته است عراق مجبور است برای دفاع از قلمرو و رهبریاش به جنگ ادامه دهد. وی خاطرنشان کرده است که با ادامه این جنگ منافع ابرقدرتها حفظ میشود و آنها مایلاند جنگ ادامه یابد.<ref>همان، ص2، دهلینو، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 3/1/1362، به نقل از خبرگزاری هندی پی.تی.ای. از بحرین.</ref> | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۲۲
روزشمار جنگ سال 1362 1362.01.02 | |
---|---|
نامهای دیگر | دو فروردین |
تاریخ شمسی | 1362.01.02 |
تاریخ میلادی | 22 مارس 1983 |
تاریخ قمری | 7 جمادیالثانی 1403 |
گزارش - 389
درپی برگزاری جلسه روز گذشته فرماندهان سپاه و ارتش و مطرحشدن مسئله هوشیاری دشمن و استفاده گسترده از نیروهای کمین در جلو موانع - که مانع دسترسی نیروهای خودی به مواضع دشمن شده است - و همچنین پیدانشدن معابر مطمئن و قابلاتکا برای عبور یگانها، فرماندهان عالی قرارگاه خاتمالانبیا(ص) (محسن رضایی و سرهنگ علی صیاد شیرازی) به درک جدیدی از وجود یک مشکل پیچیده* در عملیات پیش رو رسیدند. فرماندهان قرارگاه خاتم بهویژه باتوجهبه تجربیات عملیات ناموفق والفجر مقدماتی، در شرایطی قرار داشتند که برای برونرفت از این مشکل و ایجاد تضمین در موفقیت عملیات یا باید تدابیر دیگری اتخاذ میکردند یا به درخواست تعدادی از فرماندهان مبنیبر دادن مهلتی یکماهه برای شناسایی بیشتر و یافتن راهکارهای جدید تن درمیدادند.** تعویق عملیات باتوجهبه هوشیاری بالای دشمن فاقد تضمین کافی بود و از سوی دیگر، پایانیافتن مدت مأموریت تعداد فراوانی از نیروهای بسیجی، کار را دشوارتر میکرد. در چنین وضعیتی در اولین ساعات بامداد امروز، فرمانده کل سپاه و فرمانده نیروی زمینی ارتش برای چارهجویی و خروج از این تنگنا بهطور خصوصی به گفتوگو و مذاکره پرداختند.*** در این جلسه ابتدا سرهنگ صیاد شیرازی به جمعبندی چگونگی روش عملیات نیروهای خودی برای شکستن خطوط اولیه پرداخت که مبنای آن بازکردن معبر در موانع با رعایت اصل غافلگیری و سپس نفوذ به عمق خطوط دشمن بود. وی با اشاره به این مطلب مهم که دشمن این روشها را شناخته و با استفاده از نیروهای کمین از موانع خود بهخوبی محافظت میکند، بهکارگیری روشهای گذشته در عملیات پیش رو را بیتأثیر و ناموفق دانست و پیشنهاد جدیدی را مطرح کرد. فرمانده نیروی زمینی ارتش در تدبیر خود که آن را "آتش بهجای خون" نامید، روش جدیدی برای ایجاد "رخنه" و تبدیل آن به "معبر" و سپس "شکاف" با استفاده همزمان از آتش پرحجم و نیروی زبده برای شکستن خط و درعین هوشیاری دشمن ارائه کرد.[۱] محسن رضایی و سرهنگ صیاد شیرازی پس از حدود یک ساعت بحث و گفتوگو درباره مشکلات شناسایی و مانور یگانها و قرارگاهها، در جمع فرماندهان سپاه و ارتش حاضر شدند. در آغاز، سرهنگ علی صیاد شیرازی نتیجه گفتوگوهایشان را با ذکر مقدمهای اینگونه اعلام کرد: «براساس تجربه عملیات والفجر (مقدماتی)، به نتایجی رسیدیم و آن را بهعنوان یک تدبیر اعلام میکنیم. ما با یک تاکتیک آنقدر عمل کردیم که ورزیده شدیم و دشمن هم آن را آموخت و خوب مقابل ما ایستاد؛ اصولی مانند "استفاده از تاریکی شب"، "بازکردن معابر" و...، اما دشمن با فهمیدن تاکتیکهای ما تدابیر درستی اتخاذ کرد و روی مراحل پیشروی ما مانند بازکردن معابر، چگونگی شکستن و عبور از خط و زدن به عقبه، برنامهریزی کرد. اگر ما (در گذشته) میادین مین را با هر عمق پاکسازی و عبور میکردیم، حالا دشمن برای حفظ این میادین مین نگهبان و نیروی تأمین گذاشته است.»[۲] وی سپس، تصمیمات اتخاذشده را چنین مطرح کرد: «1. ... [برای بازکردن معبر] بهجای خون از آتش استفاده میکنیم. 2. بهجای تک جبههای، تک رخنهای انجام میدهیم. 3. بهجای بازکردن معابر در سکوت با حداکثر سروصدا معابر را باز میکنیم؛ یعنی 8 متر معبر باز میکنیم و بعد آن را تبدیل به شکاف با عرض 16 متر میکنیم. 4. قرارگاه کربلا تلاش اصلی و قرارگاه نجف تلاش فرعی را انجام میدهد. 5. قرارگاه نجف با استفاده از موفقیت قرارگاه کربلا تک خود را آغاز میکند.»[۳] فرمانده نیروی زمینی ارتش درباره ایجاد رخنه در موانع پدافندی نیروهای عراقی، که باتوجهبه تعداد ردههای موانع و عدم موفقیت کامل نیروهای اطلاعات در پیداکردن معابر مناسب و هوشیاری دشمن و... تاحدی غیرمحتمل به نظر میرسید، گفت: «برای ایجاد رخنه، از آتش و مانور استفاده میکنیم، اما برای طراحی آتش از تیر مستقیم استفاده میشود، مثل توپ23 [میلیمتری] و آتش مستقیم تانک. این تأمین برای این است که نفر پیاده بتواند [به حالت] نشسته پیشروی کند.
ما این کار را در شب انجام میدهیم. مرحله بعد، بهکاربردن تیرهای روان است؛ یعنی پیشروی نیرو با حمایت آتش سبک در چپ و راست. یک دسته [نیرو] وسط [حرکت میکند] یک دسته سمت چپ و یک دسته سمت راست [حرکت میکند].» وی افزود: «در اولین رده برخورد با دشمن نیرویی [افراد پیاده] حتیالامکان کماندویی در یک عرض 500 متر نیروهای دشمن را با کارد بزنند و تیربارهای روان [غیرثابت] با تیربارچیهای ورزیده برای نیروهای رده دوم پوشش بدهند، در اینجا مستقر شوند. بعد از این نفرات ورزیده درحالیکه تیربارهای خودی در بالای سر آنان فعال هستند، اقدام به درستکردن گذرگاه کنند. سپس آتش خمپاره و توپخانه روی مواضع اولیه دشمن فعال شوند. پس از بازشدن گذرگاه دو تا سه گردان کیفی از گذرگاه عبور کنند که همزمان با عبور آنها گذرگاه تبدیل به معبر میشود. وقتی این دو تا سه گردان جای پا گرفتند، نیروهای اصلی وارد منطقه عملیات میشوند.»[۴] فرمانده نیروی زمینی ارتش همچنین درمورد نحوه اجرای آتش در این عملیات خاطرنشان کرد: «خمپاره و تیربارها در خط اول مستقر خواهند شد. آتش توپخانه در عمق بر روی محورهای مواصلاتی و نواخت تیر در طول شب بهاندازه توان تا صبح ادامه یافته و در روز آتش دیدبانیشده تا مدت لازم اجرا میشود.» از آنجایی که این طرح درواقع تغییری در روش شکستن خطوط دفاعی دشمن قلمداد میشد، صیاد شیرازی اجرای مانور آزمایشی در زمینهای عقب منطقه را با هدف تمرین قبل از اجرای عملیات اصلی بهعنوان یک ضرورت مطرح کرد و گفت: «برای این کار باید تمرین کنیم [مخصوصاً] بر روی نیروهایی که میخواهند در خطوط دشمن شکاف ایجاد کنند.» وی در پایان افزود: «برای مانور پنج موضوع لازم داریم: 1. برای تعیین محلهای مناسب رخنه، باید تمام منطقه کربلا و نجف شناسایی شود. 2. سازماندهی نیروهای ایجادکننده سه رخنه انجام شود، برای اینکه به یکی از آنها مطمئن شویم. 3. نیروی کیفی محدود، حداکثر تا 5 گردان برای عبور از گذرگاه و تأمین جای پا برای عملیات پیشبینی شود. ضمناً طرح آتش و مانور عملیات باید طراحی شود. 4. طرح مانور جدید قرارگاهها براساس این تدبیر باید تهیه شود. 5. زمین مناسب در عقب (برای هر قرارگاه) برای تمرین تعیین گردد.»[۵] بدینترتیب طرحی که براساس اظهارات سرهنگ صیاد شیرازی، " آتش بهجای خون" نام گرفت، سرآغاز فعالیتهای جدیدی برای فرماندهان یگانها و قرارگاههای عملیاتی جهت عملیات آینده گردید.
گزارش - 390
صلیبسرخ جهانی در آخرین آماری که انتشار داد تعداد اسرای عراقی در ایران را 45 هزار نفر و تعداد اسرای ایرانی در عراق را 5 هزار نفر اعلام کرد. بنا بر اعلام این سازمان، آخرین بررسیهای آماری ارائهشده مربوط به یک ماه قبل بوده است.[۶]
گزارش - 391
درپی اقدامات افراد کومهله در سنندج و بوکان، که به درگیری شدید با نیروهای امنیتی انجامید، تلفات سنگینی به دو طرف وارد شد. در عملیات کمینی که 200 تن از افراد کومهله در محور سنندج - بیجار حدفاصل روستاهای کوله و زاغه، اجرا کردند، یک جیپ شهباز ژاندارمری و یک مینیبوس حامل محمولههای پستی گرفتار شدند و هر دوی این خودروها براثر اصابت گلولههای مهاجمان آتش گرفتند. در این حادثه 2 سرباز و یک کارمند اداره پست شهید و 6 تن ازجمله چند غیرنظامی نیز زخمی شدند. در همین زمان، گروه ضربت سپاه بیجار بهسرعت در محل حاظر شده، به تعقیب مهاجمان پرداختند و توانستند افراد کومهله را در روستای کوله به دام بیندازند. در درگیری شدیدی که رخ داد 20 تن از مهاجمان کشته و 6 تن نیز اسیر شدند؛ از افراد خودی نیز 6 تن شهید و 8 تن زخمی شدند.[۷] عوامل کومهله همچنین به پایگاه آختاچی در 10 کیلومتری شمالغربی بوکان، حمله کردند و توانستند بخش اصلی پایگاه را به تصرف خود درآورند، اما با آمدن نیروهای جندالله بهکمک نیروهای پایگاه، نتیجه نبرد به سود افراد خودی تغییر کرد و مهاجمان بهرغم پیروزیهای اولیه مجبور به ترک میدان شدند. در این درگیری که تلفات سنگینی برای هر دو طرف درپی داشت، 20 تن از مهاجمان کشته شدند که جنازه 7 تن از آنان ازجمله فرماندهشان در منطقه درگیری باقی ماند و تعدادی از آنها نیز زخمی شدند و یک تن هم اسیر شد. در این درگیری همچنین 18 تن از افراد خودی شهید و 12 نفر زخمی شدند و یک قبضه خمپاره81، 2 قبضه تیربار و مقداری مهمات به دست مهاجمان افتاد.[۸] گروه کومهله در اطلاعیهای ادعا کرد که افراد این گروه پایگاه آختاچی را تصرف کردهاند. خبرگزاری رویتر هم به نقل از این اطلاعیه اعلام کرد: «در بیانیه کومهله گفته شده درپی این نبرد که در آن 120 تن از نیروهای نظامی پایگاه و تنها 6 چریک آنان کشته شدهاند، دولت در بوکان بهمدت سه روز حکومت نظامی اعلام کرده است.»[۹] امروز همچنین پیکر 6 تن از افراد خودی که چندی پیش بهدست گروههای مسلح غیرقانونی به گروگان گرفته شده بودند، درحالیکه بهطور دستهجمعی به قتل رسیده بودند، درحوالی روستای تازهآباد در شمال سنندج، پیدا شد. 2 نفر از این افراد که شناسایی شدهاند عضو جهاد سازندگی و بسیج اصفهان بودند.[۱۰]
گزارش - 392
تحرکات ایذایی و اقدامات خرابکارانه گروههای مسلح ضدانقلاب بهویژه حزب دمکرات و سازمان مجاهدین خلق (منافقین) امروز نیز در استان آذربایجان غربی ادامه یافت. در منطقه سپیدان در جنوبغربی سلماس، افراد حزب دمکرات کردستان ایران با کمک عوامل سازمان مجاهدین خلق (منافقین) به روستای دیلزی حمله کردند. درپی این تهاجم پیشمرگان مسلمان کرد که در روستا مستقر بودند، با مهاجمان درگیر شدند. در این حادثه، 2 تن از نیروهای پیشمرگ مسلمان کرد و یک دختر از اهالی روستا به شهادت رسیدند و 6 تن نیز زخمی شدند. مهاجمان، مجروحان و 4 تن را نیز به گروگان بردند. در این درگیری از افراد مهاجم نیز 10 تن کشته یا زخمی شدند و جنازه یکی از آنان که از افراد سازمان مجاهدین خلق (منافقین) بود در منطقه درگیری باقی ماند.[۱۱] سازمان مجاهدین خلق (منافقین) با انتشار اطلاعیهای بدون اشاره به آمار تلفات نیروهای خود و کشتهشدن افراد بومی اعلام کرد: «در عملیات روستای دیلزی که با شرکت نیروهای پیشمرگان سرگرد عباسی و سرگرد حاتم از حزب دمکرات و یک واحد از پیشمرگان مجاهدین خلق (منافقین) انجام گرفت، یکی از مراکز مهم استقرار رژیم به کنترل درآمد.» این سازمان همچنین مدعی شد در این عملیات 22 پاسدار کشته، 28 نفر زخمی و 4 پاسدار نیز اسیر شدهاند.[۱۲] افراد حزب دمکرات کردستان با ورود به قریه مافیکندی در 17 کیلومتری شمال سلماس، سراجالدین عابدی پیشنماز روستا را بهزور از منزلش خارج کرده و در میان کوچههای روستا وی را به شهادت رساندند.[۱۳] در مهاباد نیز عناصر مسلح غیرقانونی یکی از افراد ایل منگور را به شهادت رساندند. درپی این اقدام افراد ایل مزبور شروع به تیراندازی بیهدف در شهر کردند که براثر آن 4 نفر از مردم شهر کشته و 12 نفر زخمی شدند و خسارتهایی به چند اتومبیل وارد شد. دادستانی و سپاه مشغول بررسی این حادثه هستند.[۱۴] در روستای دارساوین در 15 کیلومتری شرق سردشت هم، یک تراکتور متعلق به لشکر28 سنندج که حامل آذوقه و خواربار بود با مینی که افراد مسلح ضدانقلاب کار گذاشته بودند، برخورد کرد که درنتیجه 3 نفر سرباز سرنشین آن زخمی شدند.[۱۵] همچنین 2 عدد مین که یکی از آنها با مواد منفجره خمیری تقویت شده بود، در روستای تپهسنگی پیرانشهر و جاده کردوان سلماس کشف و خنثی شدند.[۱۶]
گزارش - 393
قرارگاه حمزه سیدالشهدا موفق شد بخشی از تشکیلات شهری حزب دمکرات را در مهاباد شناسایی و افراد فعال آن را دستگیر کند. در گزارش این قرارگاه به ستاد مرکزی سپاه دراینباره آمده است: «با تفضلات قادر متعال و توکل بر او، طی عملیات شهری که جهت براندازی گروه ترور شهری حزب دمکرات در مهاباد با هماهنگی کامل بین واحدهای اطلاعات و عملیات انجام شد، 30 نفر از عناصر تروریست تاکنون دستگیر گردیدهاند و عملیات همچنان ادامه دارد. دراینرابطه کلیه مسئولین 5 تیم شهری دستگیر گردیده که این افراد از عوامل ترور، انفجار، پرتاب نارنجک، تخریب دکههای تلفن، پخش تهدیدنامه و... بودند. طی این عملیاتها تعداد زیادی تی.ان.تی، نارنجک و چندین قبضه اسلحه کشف شد.»[۱۷] در سنندج نیز 2 تن از وابستگان به حزب دمکرات کردستان و یک تن از اعضای سازمان مارکسیستی پیکار در راه آزادی طبقه کارگر با تحویل یک قبضه اسلحه خود را به نیروهای سپاه این شهر معرفی و درخواست اماننامه کردند.[۱۸]
گزارش - 394
یک عضو دفتر سیاسی حزب دمکرات کردستان در مصاحبهای مطبوعاتی در پاریس با ارائه آمار و ارقامی غیرمعقول، از عملکرد این حزب علیه نیروهای جمهوری اسلامی ایران در تابستان و پاییز سال 1361، گزارش داد. رادیو صوتالجماهیر دراینباره اعلام کرد: «مصطفی هجری عضو دفتر سیاسی حزب دمکرات کردستان در پاریس، گفت که طی نبرد میان نیروهای انقلابی کُرد و نیروهای دولتی ایران در تابستان و پاییز گذشته، 6200 تن از افراد ارتش ایران و... کشته شدند. هجری گفت همزمان آنان حدود 8550 اسیر و مجروح داشتند. نامبرده طی یک مصاحبه مطبوعاتی که در پاریس انجام داد، گفت انقلابیون کرد در تابستان و پاییز گذشته، 1700 هلیکوپتر [!] دولت ایران را سرنگون کردند و مقادیر زیادی اسلحه و مهمات به دست آوردهاند.»[۱۹]
گزارش - 395
بهدنبال اقدامات نیروهای امنیتی در مقابله با تحرکات افراد سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، امروز دو هسته مقاومت این سازمان در بروجرد کشف و 6 تن از فعالان در این هستهها دستگیر شدند.[۲۰] در گلپایگان نیز 3 تن از افراد سازمان مذکور دستگیر شدند. این افراد در یک اقدام ایذائی یکی از راههای منتهی به این شهر را بسته بودند.[۲۱] امروز همچنین در خرمآباد یکی از اعضای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) خود را به نیروهای سپاه تسلیم کرد.[۲۲]
گزارش - 396
روزنامه واشنگتن تایمز به نقل از یک مقام ارشد وزارت خارجه امریکا، درباره توانایی متخصصان ایرانی در استفاده از موشکهای هوابههوای فونیکس، غافلگیری مقامات امریکایی از این موضوع و تلاش برای اصلاح این موشکها با هدف محدودکردن استفاده از آن برای کشورهای غیردوست نوشته است: «وزارت خارجه سال پیش پی برد که ایران با موفقیت از موشکهای فونیکس در جنگ با عراق بهرهبرداری کرده است. ایرانیها جنگندههای اف14 (تام - کت) ساخت امریکا، را که تنها هواپیمای قادر به شلیک موشکهای پیچیده فونیکس است، مورد استفاده قرار دادهاند. هریک از این موشکها چندین میلیون دلار قیمت دارد. ... این موشکها چندین سال پیش در شرایطی که امریکا امیدوار بود شاه ژاندارم خاورمیانه باشد به ایران فروخته شده بود.» این مقام امریکایی افزود: «ایرانیها با کمبود قطعات یدکی برای سلاحهای امریکاییشان روبهرو بودهاند و اخیراً هیچگونه گزارشی مبنیبر استفاده ایرانیها از موشکهای فونیکس در دست نیست.» واشنگتن تایمز در ادامه آورده است: «ایالات متحده درواقع شرمنده شد موقعی که دید سلاحهای پیچیده امریکایی بهدست رژیم آیتالله خمینی که در اوایل 1979 شاه را اخراج کرد، افتاد، چون ساختن رادار و تکنولوژی کامپیوتری پیچیده آن سالها برای ایالات متحده خرج برداشته بود. ... مقامات نیروی هوایی امریکا همچنین گفتند که آنها مجبور شدهاند طرح بمبافکنهای جدید ب1 را با درنظرگرفتن دسترسی یک قدرت خارجی غیردوست به موشکهای فونیکس اصلاح و تنظیم کنند.»[۲۳]
گزارش - 397
توصیه به پایاندادن به جنگ بدون اظهارنظر درباره علت شروع آن یا ارائه راهکاری برای نحوه برقراری صلح بین ایران و عراق موضوعی است که سران ده کشور عضو بازار مشترک اروپا در بیانیه پایانی نشست خود در بروکسل بدان پرداختهاند. نخستوزیر یوگسلاوی و دبیرکل اتحادیه عرب نیز دراینزمینه مطالبی را بیان کردند. واحد مرکزی خبر از بن در گزارشی اعلام کرد: «ازجمله مسائلی که در گردهمایی 21 و 22 مارس (اول و دوم فروردینماه سال جاری)، سران ده کشور عضو بازار مشترک اروپا در بروکسل مورد بحث قرار گرفت جنگ تحمیلی عراق علیه ایران بود. اعلامیه این گردهمایی را دولت هلموت کهل در بن که ریاست بازار مشترک را بر عهده دارد منتشر کرد. در این اعلامیه رؤسای بازار مشترک اروپا نگرانی خود را از گسترش جنگ عراق و ایران اعلام کردند. از دیدگاه آنان ادامه جنگ بالاترین خطر و تهدیدات را علیه صلح و امنیت منطقه در بر خواهد داشت. در این اعلامیه همچنین آمده است: هیچیک از هیئتهای صلح تاکنون نتوانستهاند در خاتمهدادن به جنگ عراق علیه ایران موفق شوند. درحقیقت برای امریکا و اروپای غربی مهمترین امر نجات دستنشاندگان مرتجع منطقه و در رأس آنها صدام عفلقی از این منجلاب است، چراکه درحالحاضر، فرانسه، ایتالیا و انگلیس وی را تا دندان مسلح کردهاند و نیروهای وی را آموزش میدهند تا چند روزی بیشتر در مقابل نیروهای اسلامی دوام بیاورند. در پایان اعلامیه، رؤسای کشورهای عضو بازار مشترک اروپا خواستار یک راهحل شرافتمندانه و عادلانه شدند که مغایر با تصمیمات سازمان ملل متحد نبوده و مورد توافق طرفین هم باشد.(!)[۲۴] میلکا بلاننس نخستوزیر یوگسلاوی نیز از ادامه جنگ ایران و عراق ابراز نگرانی کرد. وی گفت که امیدوار است این جنگ هرچه زودتر پایان پذیرد و دو طرف گفتوگوهای خود را آغاز کنند. بلاننس در میهمانی شامی که به افتخار نخستوزیر شوروی در بلگراد ترتیب داده بود، تأکید کرد کشورش با همکاری کشورهای جنبش غیرمتعهدها برای دفع خطرهای ناشیاز بحرانهایی که کشورهای آسیایی، افریقایی و امریکای لاتین با آنها روبهرو هستند، نهایت کوشش خود را به کار خواهد بست.[۲۵] در همین حال، شاذلی قلیبی دبیرکل اتحادیه عرب، در بخشی از سخنان خود که به مناسبت سالگرد تأسیس این اتحادیه در مسقط ایراد کرد، درباره جنگ ایران و عراق و لزوم برقراری صلح بین دو کشور گفت: باید هرچه زودتر برای پایاندادن به جنگ ایران و عراق، که از قدرت کشورهای عربی میکاهد، تدابیر لازم در نظر گرفته شود. قلیبی با بیان اینکه کشورهای عربی میتوانند به هدفهایی که این اتحادیه براساس آنها تشکیل شده است، تحقق بخشند، خواستار هماهنگساختن برنامه کار مشترک عربی شد و بر وحدت جهان عرب تأکید کرد. رادیو صوتالجماهیر نیز با اشاره به این مطلب افزود: شاذلی قلیبی دبیرکل اتحادیه عرب، بر لزوم پایاندادن به جنگ ایران و عراق و ملزمبودن دو کشور به رعایت ضوابط حسن همجواری و عدم دخالت در مسائل داخلی یکدیگر تأکید کرد.[۲۶]
گزارش - 398
عبدالله بن عبدالعزیز ولیعهد عربستان سعودی، برخلاف عرف دیپلماتیک در یک اقدام تبلیغاتی همه مسائل جاری جنگ را به سود عراق تفسیر کرد. خبرگزاری جمهوری اسلامی دراینباره گزارش داد: «عبدالله بن عبدالعزیز ولیعهد رژیم پادشاهی سعودی در مصاحبهای با روزنامه کویتی السیاسه درمورد جنگ تحمیلی عراق علیه ایران گفته است عراق با داشتن اسلحههای مدرن ازنظر نظامی قدرتمندتر است و ازنظر جبهه داخلی نیز صدام در موضع مستحکمی به سر میبرد و عقبنشینی عراق از مرزهای ایران دلیل بر قدرت عراق است. وی ازطرف دیگر جبهه داخلی ایران را متزلزل و ضعیف دانست و اظهار داشت: سرنوشت جنگ به کیفیت بستگی دارد و لذا ایران با اتکا به نیروی زیاد انسانی نمیتواند از قدرت بیشتری برخوردار باشد و عدم توانایی ایران برای نفوذ در داخل خاک عراق دلیل برتری عراق است. وی ورود احتمالی نیروهای ایران به بغداد را توسعه جنگ با همه اعراب دانست و گفت: درحالحاضر این جنگ برای همه منطقه خطرناک است. ولیعهد سعودی میانجیگری میان سوریه و عراق را موفقیتآمیز توصیف کرد و افزود: درمورد این مسئله و بیانیه سهجانبه ایران، لیبی و سوریه مطالب مهمی دراختیار سعودی است که نمیتواند آن را فاش کند.»[۲۷] رادیو امریکا نیز مصاحبه عبدالله بن عبدالعزیز را منعکس کرد، هرچند بخشهایی از گزارش این رادیو تکرار همان مطالبی است که در گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی آمده، درعینحال حاوی نکاتی است که بهوضوح حمایت ولیعهد عربستان را از عراق نشان میدهد. بنا بر اعلام این رادیو: «ولیعهد عربستان سعودی گفت: این جنگ پایان نمییابد مگر اینکه معجزه رخ دهد. وی بدون درنظرگرفتن اقدام نظامی ایران در عملیات فتحالمبین و بیتالمقدس و بیرونراندن ارتش عراق از سرزمینهای اشغالشدة ایران، به قدرت جبهه عراق اشاره کرد و گفت هنگامیکه عراق جنگ را ازطرف خود متوقف ساخت، نشانه قدرت بوده و نه نتیجه ضعف، آنطور که ایران فکر کرد. ولیعهد عربستان تأیید کرد که ایران نمیتواند وارد بغداد شود، زیرا چنانچه چنین اتفاقی رخ دهد باعث یک جنگ عربی علیه ایران میگردد. [عبدالله بن] عبدالعزیز گفت که جنگ ایران و عراق بهحد یک جنگ مرزی تا زمانیکه موضع ایران در قبال مسائل تغییر نکند ادامه پیدا میکند. [عبدالله بن] عبدالعزیز در پاسخ به سؤالی، تأکید کرد که میانجیگری عربستان میان سوریه و عراق متوقف نشده است.»[۲۸] خبرگزاری هندی، پی.تی.ای. نیز مطالبی را از قول شاهزاده عبدالله در مصاحبه با روزنامه کویت تایمز منتشر کرد. به گزارش این خبرگزاری، ولیعهد سعودی، معتقد است که جنگ ایران و عراق تا سرنگونی یکی از طرفین درگیر، ادامه خواهد داشت. وی در مصاحبهای با روزنامه کویت تایمز، ضمن بیان این مطلب یادآور شده است که ایران نمیتواند جنگ را متوقف سازد، زیرا به اعتقاد وی، خاتمه جنگ باعث تضعیف داخلی ایران میشود. شاهزاده عبدالله همچنین گفته است عراق مجبور است برای دفاع از قلمرو و رهبریاش به جنگ ادامه دهد. وی خاطرنشان کرده است که با ادامه این جنگ منافع ابرقدرتها حفظ میشود و آنها مایلاند جنگ ادامه یابد.[۲۹]
پاورقیها
منابع و مآخذ روزشمار 1362/01/02
- ↑ سند شماره 0133 /پ ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بحث درباره مانور قرارگاه کربلا، (کربلای2 و کربلای3) در عملیات والفجر1، 1/1/1362، (قرارگاه خاتم، نوار شماره 10763)، راوی: زمانزاده، صص 8 - 1.
- ↑ سند شماره 218 /د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم در عملیات والفجر1 (زمانزاده)، 29/12/1361 تا 7/1/1362، ص90.
- ↑ همان، ص91.
- ↑ همان، صص95 - 92.
- ↑ همان، صص95 - 94.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 3، 3/1/1362، ص8، رادیو اسرائیل، 2/1/1362، به نقل از اعلامیه صلیبسرخ جهانی.
- ↑ سند شماره 89474 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبهای اطلاعاتی ستاد مرکزی سپاه پاسداران (واحد اطلاعات)، شماره 63، 10/1/1362، ص13؛ و- سند شماره 357563 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبهای عملیاتی، از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (رکن3) به فرماندهی نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 218، 2/1/1362، ص4؛ و- سند شماره 346216 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استانداری کردستان به مشاور عالی ریاستجمهوری، اخبار اسفند 1361و هفته اول فروردین 1362بهانضمام نمودارهای شهدا و مجروحین، درگیریها و تلفات دشمن و مینگذاری، 6/1/1362، سند تکبرگی؛ و- سند شماره 89480 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه واحد اطلاعات سپاه پاسداران، شماره 261، 7/1/1362، ص2؛ و- سند شماره 346171 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان، (رکن سوم) به استانداری کردستان، 3/1/1362، سند تکبرگی؛ و- سند شماره 72212 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد طرح و عملیات قرارگاه حمزه، 2/1/1362؛ و- سند شماره 346541 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از : لشکر28 (رکن2) به قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 3/1/1362، ص2.
- ↑ سند شماره 72212 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد طرح و عملیات قرارگاه حمزه، 2/1/1362؛ و- سند شماره 357563 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 4 - 2؛ و- سند شماره 72202 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به نخستوزیری (دفتر اطلاعات و تحقیقات)، 2/1/1362، سند تکبرگی؛ و- سند شماره 346171 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین؛ و- سند شماره 89474 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
- ↑ سند شماره 135082 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه واحد اطلاعات سپاه، شماره 266، 14/1/1362، ص4.
- ↑ سند شماره 346216 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین؛ و- سند شماره 89474 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص31؛ و- سند شماره 72238 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به نخستوزیری (دفتر اطلاعات و تحقیقات)، 2/1/1362، سند تکبرگی.
- ↑ سند شماره 89474 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص13؛ و- سند شماره 72235 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (اطلاعات)، به ستاد مرکزی سپاه (اطلاعات)، 3/1/1362، سند تکبرگی؛ و- سند شماره 357561 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبهای عملیاتی، از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (رکن3)، به فرماندهی نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 219، 3/1/1362، ص3؛ و- سند شماره 391961 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه بعثت به قرارگاه حمزه سیدالشهدا (طرح و برنامه عملیات)، 2/1/1362سند تکبرگی.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 7، 7/1/1362، ص16، تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 6/1/1362، به نقل از سازمان مجاهدین خلق در پاریس؛ و- واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 8/1/1362، صص 5 و 6، رادیو بغداد، 7/1/1362.
- ↑ سند شماره 357561 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص4؛ و- سند شماره 422972 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سلماس به فرماندهی قرارگاه بعثت، 2/2/1362، سند تکبرگی.
- ↑ سند شماره 89469 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبهای اطلاعاتی ستاد مرکزی سپاه پاسداران (واحد اطلاعات)، شماره 64، 17/1/1362، ص8؛ و- سند شماره 89474 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبهای اطلاعاتی ستاد مرکزی سپاه پاسداران (واحد اطلاعات)، شماره 63، 10/1/1362، ص13.
- ↑ سند شماره 357561 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص4؛ و- سند شماره 346541 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص1.
- ↑ سند شماره 357561 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص2 و 3.
- ↑ سند شماره 72214 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا به ستاد مرکزی اطلاعات، سند تکبرگی، 2/1/1362.
- ↑ سند شماره 72205 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به نخستوزیری (دفتر اطلاعات و تحقیقات)، 2/1/1362، سند تکبرگی.
- ↑ خبرگزاری جمهوی اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 4، 4/1/1362، صص 26 و 27، رادیو صوتالجماهیر، 3/1/1362، به نقل از عضو دفتر سیاسی حزب دمکرات کردستان.
- ↑ سند شماره 89474 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص6.
- ↑ سند شماره 89460 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن هفتگی دفتر فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شماره 23، 28/1/1362، ص2.
- ↑ سند شماره 72260 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از مرکز فرماندهی منطقه8 به مرکز فرماندهی ستاد مرکز، 4/1/1362، سند تکبرگی.
- ↑ خبرگزاری جمهوی اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 4، 4/1/1362، صص2 و 3، واشنگتن، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 3/1/1362، به نقل از واشنگتن تایمز.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 10/1/1362، ص آخر.
- ↑ خبرگزاری جمهوی اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 4، 4/1/1362، ص4، تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 3/1/1362، به نقل از گزارش خبرگزاری عراق.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 3، 3/1/1362، صص 9 و 10، رادیو مسقط، 2/1/1362، به نقل از دبیرکل اتحادیه عرب و خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از رادیو صوتالجماهیر.
- ↑ همان، ص2، کویت، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 2/1/1362، به نقل از روزنامه کویتی السیاسه.
- ↑ خبرگزاری جمهوی اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 4، 4/1/1362، صص 10 و 11، رادیو امریکا، 3/1/1362.
- ↑ همان، ص2، دهلینو، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 3/1/1362، به نقل از خبرگزاری هندی پی.تی.ای. از بحرین.