1366.03.26

روزشمار جنگ سال 1366 1366.03.26
نام‌های دیگر	بیست و شش خرداد
تاریخ شمسی	1366.03.26
تاریخ میلادی	16 ژوئن 1987
تاریخ قمری	19 شوال 1407

1360.03.26

1361.03.26

1362.03.26

1363.03.26

1364.03.26

1365.03.26

1367.03.26

گزارش- 198

فرمانده کل سپاه پاسداران امروز در حکمی مأموریت کلی نیروی زمینی سپاه را برای اجرای عملیات با به کارگیری قرارگاه نجف و قدس در منطقه ماؤوت (نصر4) و سردشت (نصر5) ابلاغ کرد. در این حکم آمده است: «نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با توکل به عنایات الهی و امدادهای غیبی، با به‏کارگیری قرارگاه‌های قدس و نجف اشرف در منطقه عمومی گناو - ماؤوت تک نموده، ضمن انهدام و تجزیه قوای دشمن، نسبت به تصرف تپه جنگلی، جکوان، ژاژیله، قشن و شهرک ماؤوت اقدام می‏نماید و آماده می‏شود بنا به دستور، عملیات را به طرف شمال و جنوب و غرب ادامه دهد. قرارگاه قدس در شمال منطقه عملیاتی قرارگاه نجف اشرف تک نموده، ضمن تصرف اهداف خود، خط تعیین شده را تأمین نماید. نیروی هوایی سپاه پاسداران با به‏کارگیری عناصری از نیروی هوایی ارتش و گروه هوانیروز باختران و یگان هوانیروز سپاه پاسداران، عملیات را پشتیبانی می‏نماید.» در این حکم دربارة مأموریت قرارگاه نجف آمده است: «قرارگاه نجف اشرف در ساعت (س) روز (ر) در منطقه عمومی ماؤوت طی سه مرحله تک نموده، ضمن انهدام دشمن در یال میراوه و بالوکاوه، ارتفاعات قشن، یال گلان، ژاژیله، دشت و شهرک ماؤوت را تصرف می‌کند و در مواضع احداثی مستقر می‏گردد و آماده می‏شود، بنا به دستور، تک را به سمت جنوب و غرب ادامه دهد.»

گزارش- 199

امروز حدود یک گردان از نیروهای عراقی به همراه عناصر سازمان مجاهدین خلق به پایگاه‏های شهید فولادی و شهید خلیفه در منطقه صالح‏آباد حمله کردند که با هوشیاری نیروهای ژاندارمری و تیپ40 سراب ارتش - مستقر در منطقه - از نفوذ آنان به منطقه جلوگیری به ‏عمل آمد. در این درگیری پنج سرباز و یک درجه‏دار ژاندارمری و سه‏ سرباز تیپ40 سراب مجروح و سه سرباز ژاندارمری مفقود‏الاثر شدند. تعدادی از افراد دشمن نیز در این حمله زخمی شدند یا به هلاکت رسیدند. در منطقه لالانِ سردشت نیز نیروهای سازمان مجاهدین خلق با پشتیبانی ارتش عراق قصد داشتند ارتفاع 2354 را تصرف کنند ولی با مقاومت نیروهای تیپ3 همدان، نیروهای مهاجم با تحمل تلفاتی مجبور به عقب‏نشینی شدند. در این درگیری شش تن از نیروهای خودی شهید و شش تن مجروح شدند. از تلفات نیروهای مهاجم آمار دقیقی به ‏دست نیامده است.

گزارش- 200

در منطقه شیخان و عقره از استان دهوک عراق، نیروهای ارتش عراق به روستاهای کردنشین کفریکی و دیرلوش حمله کردند و روستای دیرلوش را به آتش کشیدند. در پی این حملات، نیروهای حزب دمکرات کردستان عراق (بارزانی‏ها) به مقابله با آنها پرداختند و پس از هفت ساعت درگیری موفق شدند نیروهای ارتش عراق را به عقب برانند. در این درگیری هجده تن از نیروهای عراقی به اسارت درآمدند و شماری از آنان نیز کشته شدند. همچنین در شدیدترین و خونین‏ترین درگیری مسلحانه میان اهالی شهرک الثوره بغداد و نیروهای عراق، بیش از سی تن از مأموران امنیتی عراق کشته یا زخمی شدند. یک سخنگوی مجاهدین عراقی در گفت‏وگویی با خبرنگار جمهوری اسلامی - مرکز اهواز - در تشریح جزئیات مربوط به قیام خونین اهالی الثوره گفت: «به‏دنبال حمله هواپیماهای رژیم بعثی عراق به روستاهای مناطق کردنشین شمال عراق و بمباران شیمیایی این مناطق که منجر به شهادت ده‏ها تن از کودکان و زنان مسلمان کرد عراقی شد، ساکنین شهرک 50 هزار نفری الثوره عراق که عمدتاً از مهاجران کرد عراقی تشکیل می‏شوند، در اعتراض به عمل وحشیانه رژیم صدام در ماه جاری، دست به تظاهرات گسترده‏ای زدنـد.» «متعاقباً مأموران امنیتی عراق که در میان آنها تعدادی مأمور امنیتی مصری و اردنی مشاهده می‏شدند، مردم بی‌گناه را مورد حمله مسلحانه خود قرار دادند که در پی آن درگیری خونینی میان اهالی الثوره و مأمورین امنیتی درگرفت. طبق برآوردهای اولیه، حداقل سی تن از مزدوران صدامی در این درگیری کشته و زخمی شدند و ده‏ها تن از مردم مسلمان شهرک الثوره نیز به شهادت رسیدند و تعدادی دیگر مجروح شدند.»

گزارش- 201

علیرضا افشار سخنگوی سپاه پاسداران، امروز در مصاحبه‏ای دربارة جذب نیرو برای مقابله با تحریکات امریکا اعلام کرد: «ثبت‏نام نیروهای بسیجی و پاسدار جهت اعزام به خلیج‏فارس برای مقابله با تحرکات استعماری امریکا، از امروز در کلیه پایگاه‏های سپاه و نواحی مقاومت بسیج آغاز شد. این نیروها تحت عنوان "مدافعان خلیج‏فارس" از سراسر کشور و هم‏زمان در سال‌روز شهادت 72 تن از یاران امام امت (هفتم تیر) راهی منطقه فوق خواهند شد.» حـجت‏الاسلام رحمانی مسئـول واحد بسیـج سپاه نیز دربارة آمادگی نیروهای این واحد گفت: «500 گردان بسیج آماده‏اند در خلیج‏فارس علیه امریکا وارد عمل شوند.» وی گفت: «در حال حاضر 150 هزار نفر نیروی بسیجی آشنا به فنون رزم در دریا آماده‏اند در صورت هرنوع تحرک ابرقدرت‏ها، در قالب 500 گردان به خلیج‏فارس اعزام شوند و جوابی دندان‏شکن به متجاوزین بدهند.»

گزارش- 202

سعید رجایی خراسانی نماینده دائمی ایران در سازمان ملل، در یک سخنرانی در جمع چند تن از فرماندهان و پرسنل نیروی دریایی سپاه، درباره نقش و میزان تأثیرگذاری نیروی دریایی سپاه در مناقشات خلیج‏فارس گفت: «با توجه به تحولاتی که اخیراً در خلیج‏فارس به وجود آمده و انعکاسی که در جوامع بین‏المللی داشته است، ما می‏توانیم بفهمیم که همین نیروی دریایی جوان چه نقشی در دفاع از انقلاب اسلامی و حریم اسلام ایفا می‏کند. میزان توانایی شما به قدرت ایمان و آمادگی شما برای مبارزه بستگی دارد. شما به تکنولوژی‏ای که در اختیارتان است، آن قدرها بستگی ندارید، اما به صرف آمادگی، همان مقدار تکنولوژی و امکاناتی را که دارید، به این ترتیب متحول کرده‏اید.» هفته‏نامه میدل ایست (چاپ لندن) نیز دربارة توانایی‏های نیروی دریایی سپاه نوشت: «ناوگان دریایی سپاه پاسداران در آب‏های خلیج‏فارس شامل صدها و شاید هزاران شناور تندرو است که با تجربه‏های خود علیه عراق، اینک امنیت آب‏های ایران را تأمین می‏کند. ایران راه‏های فراوانی برای مقابله با امریکا دارد و باید دید از کدام راه بیشتر استفاده خواهد کرد.»

گزارش- 203

توان ایران در تولید سلاح و تأثیرات مثبت اقتصادی این اقدام، موضوع اصلی گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس است: «تحلیل‏گران نظامی اظهار می‏دارند کالج‏ها و کارخانه‏های ایران سرگرم تولید سلاح از تفنگ گرفته تا موشک برای جنگ با عراق می‏باشند و این امر موجب شده است که این کشور بتواند یک‌میلیارد دلار از خریدهای تسلیحاتی خود را پس‏انداز کند. هانس هیتوکوپیتز از انستیتوی مطالعات بین‏المللی لندن اظهار کرد: "در عرض دو سال گذشته، آنان (ایرانیان) بین دو تا دو و نیم میلیارد دلار در سال از واردات نظامی خود کاسته‏اند. آنان واردات تسلیحاتی خود را به میزان قابل ملاحظه‏ای کاهش داده‏‏اند و در حال حاضر خودشان سلاح و لوازم یدکی تولید می‏کنند. گرچه آنان هنوز بایستی تجهیزات پیشرفته‏تر نظیر هواپیماهای جنگنده را خریداری نمایند." کاهش قیمت نفت در سال گذشته درآمد ایران را از نفت به نصف کاهش داد. تحلیل‌گران غربی تخمین زده‏اند که جنگ با عراق بین هفت تا ده‌میلیارد دلار برای این کشور هزینه در بر داشته است. جنگ و سقوط قیمت نفت، ایرانیان را مجبور نمود که از واردات خود بکاهند و به‏منظور رفع نیاز به خودکفایی بکوشند. اظهارات مقامات ایرانی و نیز کارشناسان غربی حاکی از این است که ایرانیان در حال حاضر سرگرم تولید و ایجاد موشک‌های زمین‏به‏زمین و پایگاه‏های پرتاب موشک می‏باشند. آنان همچنین سرگرم ساختن موشک‌های ضدتانک، هواپیماهای شناسایی بدون خلبان، توپخانه و سلاح‏های خودکار می‏باشند. رفیق‏دوست که سپاه پاسداران تحت فرمان وی نقش اساسی را در تهیه و تولید اسلحه بازی کرده است، مدعی است که ایران در حال حاضر هشتاد درصد مهمات مورد نیاز خود را از هر کالیبر تولید می‏کند. اما کوپیتز تخمین زده است که رقم مذکور احتمالاً بین شصت تا پنجاه درصد می‏باشد. دانشگاه فنی تبریز در کارگاه ماشین‏سازی خود خمپاره و پل‏های موقت برای سپاه پاسداران تولید می‏کند. منابع‏ غربی اظهار داشته‏اند که سپاه پاسداران، (توپ) هویتزر را در بخش جنوبی جبهه آزمایش کرده‏ است و انتظار می‏رود که سلاح‏های مزبور به‏زودی وارد مرحله تولید گردد. دیپلمات‏ها و تحلیل‌گران غربی اظهار می‏دارند: ایرانیان سرگرم تولید موشک‌های ابتدایی زمین به زمین موسوم به عقاب می‏باشند که کپی موشک‌های اسکاد - بی ساخت شوروی می‏باشد و ایرانیان آنها را از لیبی دریافت داشته‏اند. تحلیل‌گران می‏گویند: موشک‌های مزبور از سیستم هدایت داخلی دقیقی برخوردار است. ایرانیان ادعا می‏کنند که ده‏ها فروند از آن موشک‌ها را در جریان عملیات خونین کربلای5 به شهر بصره شلیک نموده‏اند. آمار و ارقام تولیدات هنوز معلوم نیست، اما منابع دیپلماتیک گزارش داده‏اند که ایرانیان در سال گذشته تولید موشک را آغاز کرده‏اند. همین منابع گزارش داده‏اند که پنج‏سال طول کشیده تا سلاح مزبور تهیه شود. در سال 1983 در جریان سقوط یک نمونه از این موشک‌ها در پایگاه کنترل در شرق ایران، یکی از طراحان و تنی چند از تکنیسین‏های ایرانی کشته شدند. ایرانیان همچنین سرگرم ساختن هواپیماهای بدون خلبانی که از دور کنترل می‏شوند و مجهز به دوربین‏های تلویزیونی هستند، می‏باشند. این هواپیماهای کوچک به منظور انجام مأموریت‏های شناسایی بر فراز خاک دشمن، به پرواز درمی‏آیند. عراقی‏ها ادعا نموده‏اند که چندین فروند از این هواپیماهای کوچک را بر فراز بصره سرنگون ساخته‏اند. گزارش شده است که طراحان ایرانی سرگرم ساختن نمونه‏های دو هلی‏کوپتر می‏باشند. درباره این هلی‏کوپتر‏ها اطلاعات زیادی در دست نمی‏باشد، لیکن دیپلمات‏ها گفته‏اند نمونه‏های آنها در تهران دیده شده‏اند. کمال خرازی سخنگوی ستاد تبلیغات جنگ، اخیراً ادعا نموده که ایران تکنولوژی ایجاد و تولید سلاح‏های شیمیایی از جمله گاز سمی را تهیه دیده است. وی اخیراً به خبرنگاران در تهران اظهار کرد: اگر عراقی‏ها ما را مجبور نمایند که از چنین سلاح‏هایی استفاده نماییم، برای شروع تولیدات همه‏چیز آماده است. تحلیل‌گران غربی معتقدند ایرانیان قادرند گاز خردل و سلاح‏های شیمیایی محتوی ترکیبات کلر را تولید نمایند.» آسوشیتدپرس در گزارش دیگری چین را به‏عنوان یکی از اصلی‏ترین منابع تأمین سلاح‏های مورد نیاز ایران معرفی کرده است‏. این خبرگزاری همچنین ادعا کرده است که چین هواپیماهای میگ19 و میگ21 به ایران تحویل داده است. گزیده‏ای از گزارش آسوشیتدپرس چنین است: «علی‏رغم تکذیب‏های مکرر ایران و چین، گزارش‏ها در واشنگتن و خاورمیانه حاکی است که چین تهیه‌کننده عمده اسلحه برای جنگ ایران علیه عراق شده است. آخرین اقلام صادراتی اسلحه از سوی چین به ایران که ضمناً ممکن است بی‏ثبات کننده‏ترین اقلام بوده باشد، ارسال موشک‌های موسوم به کرم ابریشم بوده که قادر است کشتی‏هایی را که از تنگه هرمز عبور می‏کنند، هدف قرار دهد. قبلاً چین جت‏های جنگنده میگ19 و میگ21 و تانک‌های تی - 59، مهمات، خمپاره و سلاح‏های سبک به ایران صادر کرده است. دیپلمات‏های خارجی مقیم پکن ارزش فروش تسلیحاتی چین به ایران را در سال‏های 1985 و 1986 (1364 و 1365) دومیلیارد دلار برآورد کرده‏اند، گرچه برخی از برآوردها خیلی بیش از این میزان می‏باشد. انستیتوی مطالعات استراتژیک بین‏المللی مستقر در لندن، میزان فروش تسلیحاتی چین به ایران را تنها در سال 1985معادل 6/1 میلیارد دلار برآورد کرده است.»

گزارش- 204

دربارة وجود مین‏های دریایی در خلیج‏فارس، هدف مین‏گذاری و قابلیت‏ این مین‏ها، خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از مدیران شرکت نجات دریایی گزارش داده است: «پاسداران انقلاب با هدف خنثی کردن حرکت کاروان‏گونه رزم‏ناوها، سرگرم کار گذاشتن مین در راه‏های باریک منتهی به ترمینال نفتی الاحمدی در کویت هستند. به گفته این مدیران، برخی از مین‏ها در داخل گل در بستر دریا کار گذاشته شده‏اند. منابع دیپلماتیک غربی و عرب ضمن تأیید این مین‌گذاری‏ها گفتند: چون این مین‏ها از لاستیک ساخته شده‏اند، حتی ماشین‏های مین‏روب نیز به سختی می‏توانند محل این مین‏ها را شناسایی کنند. مدیران شرکت فوق افزودند، به اعتقاد آنها مین‏های کارگذاشته شده از سوی ایران با دستگاه‏های کنترل از راه دور منفجر می‏شوند یا آنکه نسبت به صدا حساس بوده و به هنگام شنیدن سر و صدای کشتی به‏طور اتوماتیک منفجر می‏شوند. یک دیپلمات عرب در ابوظبی گفت: به‏نظر می‏رسد که ایرانیان به یک‏سری تجهیزات نظامی بسیار مدرن دست یافته‏اند. این مین‏ها جدیدترین تحول در جنگ نفت‏کش‏ها می‏باشند. همچنین به گفته مطبوعات بحرین، یک مین شناور در مقابل سواحل بحرین کشف شد و منفجر گردید. مین مذکور شبیه مین‏هایی بوده که اخیراً در مقابل سواحل برخی از کشورهای خلیج‏فارس یافت شده بود. لازم به تذکر است که اخیراً چندین مین شناور در مقابل سواحل کشورهای کویت، عربستـان و قطر پیدا شـده است.»

گزارش- 205

امروز وزیر اطلاعات عراق اعلام کرد که نیروی هوایی این کشور به منظور بازداشتن ایران از تأمین هزینه‌های جنگی‌اش از طریق خلیج‌فارس، حمله به کشتی‏ها در این آبراه را ادامه خواهد داد. خبرگزاری رویتر با اعلام این خبر می‏افزاید: «اظهارات جاسم، نخستین بیانیه بغداد در مورد این موضوع پس از حمله موشکی عراق به ناو امریکایی استارک است. هواپیماهای عراقی پس از این حمله که به گفته بغداد حادثه بوده، به هیچ کشتی‏ای حمله نکرده‏اند. اینا خبرگزاری رسمی عراق، از این وزیر نقل کرد که به خبرنگاران سازمان ملل متحد گفته که عراق مصمم است ایران را از استفاده از این آبراه برای تأمین مالی ماشین جنگی خود محروم کند و عراق می‏خواهد به هر کشتی که وارد منطقه ممنوعه شود، حمله کند.» طارق عزیز وزیرخارجه عراق نیز در این‏باره گفت: «هر کشتی در داخل منطقه ممنوعه و جنگی اعلام شدة ایران از نقطه‏نظر حقوق بین‏الملل، یک کشتی ایرانی محسوب می‏شود و ما حق کامل و مشروع حمله به آن را تا زمانی که ایران علیه کشور من جنگ می‏کند، داریم.» وی افزود: «عراق هیچ چاره‏ای غیر از حمله متقابل به ایران ندارد، چون ایرانیان مصالحه‏ناپذیر بوده و نمی‏خواهند به راه‏حلی صلح‏آمیز برسند.» وی گفت: «حملات عراق به کشتی‏های ایرانی یک مسئله دفاعی است. ما در جنگ هستیم. آنها نمی‏خواهند این جنگ را بس کنند و ما مجبوریم آنها را بزنیم، همان‏طور که آنها علیه منافع ما در خلیج[فارس]‏ و دیگر بخش‏های جبهه عمل می‏کنند.» طارق عزیز دربارة آمارهای سازمان ملل و دیگر آمارها که نشان می‏دهند بیشترین حملات به کشتی‏های ثالث در خلیج‌فارس مربوط به عراق است، گفت: «نفت‏کش‏هایی که توسط عراق زده شده‏اند، ایرانی بوده‏اند، ولی آنهایی که ایران زده، به کشورهای غیرمتخاصم تعلق داشته‏اند.» وی همچنین دربارة پایان جنگ گفت: «اگر این جنگ پایان گیرد، هیچ تنشی در خلیج(فارس) نخواهد بود و دلیلی وجود نخواهد داشت که هیچ طرفی نگران باشد.» طارق عزیز هشدار داد: «اگر این جنگ ادامه یابد، تنش و نگرانی در مورد درگیری ابرقدرت‏ها و هر نوع خطری که بتوان پیش‏بینی کرد، وجود خواهد داشت.» وزیرخارجه عراق درباره آتش‏بس در خلیج‏فارس گفت: «هرگونه قطعنامه شورای امنیت نباید بر جنبه خاصی از مناقشه متمرکز باشد، بلکه باید شامل فراگیری آتش‏بس، عقب‏نشینی نیروها به مرزهای رسمی بین‏المللی و مبادله اسرا باشد.»

گزارش- 206

در پی انتشار اخبار روز گذشته روزنامه تایمز و رادیو بی‌بی‌سی دربارة اقدام ایران در استقرار موشک‌های کرم ابریشم در تنگه هرمز، امروز روزنامه نیویورک تایمز نیز به ‏نقل از دیپلمات‏های مقیم کویت دربارة استقرار این موشک‌ها در منطقه فاو نوشت: «ایرانی‏ها واحد دیگری از موشک‌های کرم ابریشم را در نزدیکی شبه‌جزیره فاو واقع در منتهی‏الیه خلیج‏فارس که در حمله سال گذشته متصرف شده‏اند، نصب کرده‏اند که بدین‏ترتیب کویت در تیررس این موشک‌ها قرار گرفته است. موشک‌های نصب شده در فاو می‏توانند کشتی‏های عراقی را در پایگاه دریایی ام‏القصر مورد تهدید قرار دهند. مقام‏های امریکایی برای نخستین‏بار در مارس گذشته (اسفند - فروردین) از وجود موشک‌های کرم ابریشم خبر دادند و اعلام کردند که این سیستم موشکی را از ماه قبل مورد بررسی قرار داده‏اند.» نیویورک تایمز می‏افزاید: «بُرد موشک‌های کرم ابریشم ساخت چین 80 کیلومتر است و پایگاه ام‏القصر در 50 کیلومتری فاو قرار دارد. مقام‏های امریکایی می‏گویند، ایران به‏زودی ترتیب استقرار یک واحد دیگر از موشک‌های ضد کشتی را در دهانه خلیج‏فارس تکمیل خواهد کرد.»

گزارش- 207

روزنامه دیلی ‏تلگراف دربارة چگونگی عملیات پروازی هواپیماهای جنگی ایران در خلیج‏فارس پس از حادثه ناو استارک نوشت: «جت‏های ایرانی که ظرف سه سال گذشته به خطوط کشتی‏رانی خلیج(فارس) حمله می‏کردند، اکنون فقط در محدوده قلمرو هوایی خود پرواز می‏کنند. این تغییر روش در پی حمله اتفاقی ماه گذشته عراق به ناو استارک روی داده است. در چندین مورد که جنگنده‏های ایرانی به هنگام حرکت به سوی خطوط کشتی‏رانی خلیج[فارس] در دید رادار رزم‏ناوهای امریکایی در منطقه قرار گرفتند، پس از اخطار این رزم‏ناوها به پایگاه‏هایشان بازگشتند. از زمان حمله اتفاقی به ناو استارک تاکنون، هیچ حمله‏ای علیه خطوط کشتی‏رانی خلیج[فارس] انجام نگرفته است. با توجه به اینکه تا قبل از حمله به استارک، هر روز حملاتی علیه خطوط کشتی‏رانی انجام می‏گرفت، این تحول بزرگی به شمار می‏رود.»

گزارش- 208

آیت‏الله خامنه‏ای رئیس‏جمهور، در گردهمایی ائمه جمعه استان تهران دربارة حوادث اخیر خلیج‏فارس، ارادة ایران برای مقابله با امریکا و عدم استقبال کشورهای صنعتی جهان از سیاست‏های امریکا در کنفرانس ونیز گفت: «کویت به تصور واهی خود، فکر می‏کرد که برای رساندن کمک‏های بی‏حد خود به رژیم عراق با کمک گرفتن از ابرقدرت‏ها یا استفاده از پرچم آنها در کشتی‏های خود، می‏تواند دست به یک حرکت سیاسی تندی بزند، اما با تفضل الهی و قاطعیت جمهوری اسلامی ایران، این حرکت به ناکامی و سرشکستگی کویت و طرف‏داران او منجر شد.» رئیس شورای عالی دفاع با اشاره به این مطلب که آنچه تاکنون در قضیه خلیج‏فارس واقع شده از معجزات الهی است، گفت: «اگر امروز هم امریکا بخواهد با ناوهای خود به منطقه خلیج‏فارس تعرض کند، قطعاً آسیب‏پذیر خواهد بود، زیرا ما از چنان قدرتی در خلیج‏فارس و تنگه هرمز برخوردار هستیم که می‏توانیم مانع تحرکات نظامی آنان شویم.» رئیس‏جمهور افزود: «دولت امریکا آن استحکام لازم را ندارد که بتواند حرکتی در منطقه خلیج‏فارس انجام دهد، زیرا سیاست‏های اتخاذ شدة امریکا برای حامیانش نیز بی‏اعتبار شده است و شما در کنفرانس سران هفت کشور صنعتی دنیا در ونیز، مشاهده کردید که امریکا چگونه سرشکسته از این کنفرانس بازگشت و دقیقاً عکس آن‏چیزی را که تصور می‏کرد، برای او واقع شد.»

گزارش- 209

در دومین روز از سفر تاداشی کوراناری وزیرخارجه ژاپن، به ایران وی امروز با آقای هاشمی رفسنجانی نمایندة امام در شورای عالی دفاع و رئیس مجلس شورای اسلامی و همچنین با علی‏اکبر ولایتی وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران، دیدار کرد. اکبر هاشمی رفسنجانی در این دیدار با توجه به دیدگاه‏های جمهوری اسلامی ایران برای پایان دادن به جنگ و نقش شورای امنیت، گفت: «مردم ما بدون اجرای عدالت اجازه نمی‏دهند که این جنگ پایان پذیرد.» وی افزود: «اگر شورای امنیت سازمان ملل اعلام کند که عراق متجاوز است و دادگاهی برای بررسی این تجاوز و تنبیه متجاوز تشکیل شود، ما حکم آن دادگاه را قبول خواهیم کرد.» رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه با بیان این مطلب که ما نمی‏دانیم چرا کشورهای بزرگ اصرار دارند که در این زمینه مانع اجرای عدالت شوند، افزود: «عاقلانه‏ترین راه این است که حامیان صدام و کشورهای منطقه کمک‏های خود به عراق را قطع کنند تا مسئله حل شود.» وی گفت: «ما بیشتر از همه خواهان امنیت در منطقه هستیم و این را عملاً ثابت کرده‏ایم، ولی برای ملت ما این مسئله مطرح است که چطور وجدان کسانی که آرایشان در دنیا مؤثر است، در قبال قانون‌شکنی‏های مکرر و تجاوزات آشکار رژیم عراق آرام است، و چرا اینها ساکت‏اند؟ به نظر ما این یک رسوایی بزرگ تاریخی است و تاریخ این را ثابت خواهد کرد.» علی‌اکبر ولایتی نیز در دیدار با وزیرخارجه ژاپن، با بررسی نقش کشورهای منطقه در تأمین امنیت منطقه و تلاش‌های شورای امنیت درباره جنگ ایران و عراق، گفت: «مسئله امنیت خلیج‏فارس از آن‌چنان اهمیتی برای دنیا برخوردار است که لازم است جدای از جنگ مورد بررسی قرار گیرد.» وی افزود: «امنیت خلیج‏فارس منحصراً مربوط به کشورهای منطقه است و اهمیت امنیت آن و جدا بودن سرنوشت آن از جنگ، مورد اتفاق نظر اغلب کشورهای منطقه است و اکثریت آنها با دخالت قدرت‏های خارجی در منطقه مخالف‏اند و کویت دراین‌باره مورد انتقاد بقیه کشورهاست.» دکتر ولایتی گفت: «شورای امنیت در قطعنامه‏های قبلی خود واقع‏گرایانه برخورد نکرده است و ما چه الزامی داریم که طرحی را که دیگران بدون نظر ما و حتی بدون مشورت اعضای غیردائم می‏خواهند ارائه بکنند، بررسی کنیم؟» وی تأکید کرد: «ما نه ترسی از شورای امنیت داریم و نه از اجلاس ونیز و نه از امریکا. ما خود به امنیت خلیج‏فارس اعتقاد داریم و تخلیة نظامی این منطقه را از نیروهای ابرقدرت‏ها در جهت آرام‏تر شدن منطقه می‏دانیم.» در این دیدار، وزیرخارجه ژاپن نیز درباره موضع کشورش در بحران فعلی خلیج‏فارس و جنگ ایران و عراق و نقش این کشور در تهیه بیانیه کنفرانس ونیز توضیح داد: «ما مسائل و امور ایران را مسائل خودمان تلقی می‏کنیم و قصد داریم تا جایی که ممکن است در سازندگی ایران همکاری داشته باشیم. اگر همان طورکه از اول خردادماه جاری حمله به کشتی‏ها در خلیج‏فارس صورت نگرفته است، این عمل ادامه یابد، فکر می‏کنم که به آرام شدن اوضاع کمک کند. من می‏دانم که ایران تمایل دارد که این جنگ به‏طور شرافتمندانه خاتمه یابد و به دنبال صلحی عادلانه و شرافتمندانه است.» وی افزود: «ژاپن از اوضاع متشنج خلیج‏فارس خیلی نگران است و حمله به کشتی‏های تجاری در هر شرایطی و به هر عنوانی که مطرح شود، قابل توجیه نیست.» وی اضافه کرد: «در اجلاس ونیز من و آقای ناکازونه (نخست‏وزیر ژاپن) سعی زیادی کردیم تا لحن بیانیه صادره درباره جنگ ملایم‏تر باشد. باید بگویم ژاپن عضو غیردائم شورای امنیت است و اعضای دائم درباره طرحی که در دست دارند، هیچ مشورتی با ما نکرده‏اند. در شرایط فعلی بهتر است جمهوری ‏اسلامی ایران پیشنهادات جدیدی برای خاتمه جنگ ارائه دهد که مورد قبول جامعه بین‏المللی هم باشد.» کوراناری با ابراز خوش‌بینی درباره حضور امریکا در خلیج‏فارس گفت: «حضور نیروی دریایی امریکا عامل بازدارنده است و قصد خصمانه‏ای در قبال ایران ندارد. امریکا برای جمهوری اسلامی ایران در درازمدت اهمیت قائل است و ادامه وضعیت فعلی در روابط دو کشور، در بلند مدت به نفع ثبات این منطقه نیست. آینده روابط ایران و امریکا که فعلاً به ‏خاطر مسئله خلیج‏فارس در اوج تشنج است، موجب نگرانی ماست.» وزیرخارجه ژاپن در پایان اظهارات خود گفت: «من به‏عنوان وزیرخارجه ژاپن، فرصت‏های زیادی برای بحث با رهبران امریکا دارم. اگر شما برای آنها حرف و پیامی داشته باشید، می‏توانم آن را منتقل کنم. مثلاً چند روز دیگر با آقای شولتز در سنگاپور ملاقات خواهم کرد.» کوریره دلاسرا روزنامه پرتیراژ ایتالیایی سخنان هاشمی رفسنجانی در دیدارِ وزیرخارجه ژاپن را نشان‌دهنده انعطاف ایران برای پایان دادن به جنگ دانست و از آن به ‏عنوان یک موضع جدید نام برد. خبرگزاری جمهوری اسلامی در گزارشی مطالب این روزنامه را چنین آورده است: «به عقیده روزنامه ایتالیایی کوریره دلاسرا، اظهارات حجت‏الاسلام هاشمی رفسنجانی به وزیر امورخارجه ژاپن بیانگر ایجاد نرمش در مواضع قبلی ایران برای خاتمه جنگ تحمیلی است. این روزنامه با ذکر قسمتی از اظهارات رئیس مجلس شورای اسلامی دال بر اینکه شورای امنیت اگر عراق را به‏عنوان متجاوز شناسایی نماید و یک دادگاه برای محاکمه متجاوز تشکیل شود، ایران رأی داوری را خواهد پذیرفت، اضافه نمود این موضع در مقایسه با نظرات قبلی مقامات تهران از انعطاف بیشتری برخوردار بوده و یک حرف جدید می‏باشد. کوریره دلاسرا اضافه کرد: در حال حاضر به نظر می‏رسد که موضع تهران عوض شده است، اما در عین حال، می‏بایست منتظر بیانیه‏های بعدی ایران بود تا ارزیابی نهایی پیرامون واقعی بودن این تغییر موضع میسر گردد. روزنامه اوانتی ارگان حزب سوسیالیست ایتالیا نیز در شماره امروز خود، طی گزارشی تحت عنوان "آیا تهران یک دریچه جدید می‏گشاید؟" به ملاقات روز گذشته آقای هاشمی با وزیرخارجه ژاپن اشاره کرده و کم و بیش تحلیل مشابهی ارائه داده است.»

گزارش- 210

آقای میر‏حسین موسوی در دومین روز از سفر به ترکیه در ضیافت ناهار تورگوت اوزال حضور یافت و سخنرانی کرد. رادیو بی‌بی‌سی دراین‌باره می‌گوید: «میرحسین موسوی نخست‏وزیر ایران که سرگرم دیدار از ترکیه است از امریکا و شوروی خواسته است که از خلیج‏فارس کناره بگیرند. میرحسین موسوی در ضیافت ناهاری که به افتخار او از طرف تورگوت اوزال نخست‏وزیر ترکیه، ترتیب داده شده بود، گفت که ایران از اصل آزادی کشتی‏رانی در خلیج‏فارس حمایت می‏کند. در ضمن، جنجال دیروز بر سر عدم تمایل نخست‏وزیر ایران به دیدار از آرامگاه کمال آتاتورک بنیان‏گذار جمهوری ترک، همچنان ادامه دارد و تصمیم نخست‏وزیر ایران که به‏طور غیرمنتظره‏ای امروز خواست از آرامگاه عارف بزرگ مولا جلال‏الدین مولوی، دیدن کند به این جنجال دامن زده است.»

میرحسین موسوی نخست‌وزیر ایران امروز در ضیافت ناهار تورگوت اوزال نخست‌وزیر ترکیه شرکت کرد. حضور نیافتن مهندس موسوی در آرامگاه آتاتورک سبب بروز جنجال در محافل سیاسی ترکیه شد. این رادیو به نقل از دیوید نیفورد گزارشگر خود در آنکارا، می‌‌افزاید: «آقای میرحسین موسوی گفت که مردم ایران از اصل آزادی حرکت کشتی‏ها در خلیج‏فارس دفاع می‏کنند، اما افزود: این موقعیت که عراق حاضر به حمله به کشتی‏رانی در خلیج‏فارس است، بدان معنی است که ابرقدرت‏ها باید از این ناحیه حساس دوری جویند. وی عراق را متهم کرد که عمداً به ناو امریکایی استارک حمله کرده است تا بدین وسیله ابرقدرت‏ها را وارد جنگ ایران و عراق کند و از این طریق عراق را از شکست در جنگ نجات دهد. آقای موسوی گفت: تنها راه پایان بخشیدن به ناامنی در ناحیه خلیج‏فارس، وادار کردن رژیم عراق به خاتمة حملاتش به کشتی‏های تجارتی است. اما نخست‏وزیر ایران اشاره‏ای به حملات ایران به کشتی‏رانی در خلیج‏فارس نکرد. او گفت: با تشکیل جامعه اقتصادی اسلامی موافق است و اساس یک چنین جامعه‏ای را رشد روابط اقتصادی میان ترکیه، ایران و پاکستان می‏داند.»

گزارش- 211

در پی انتقادات روز گذشته عده‏ای از سیاست‌مداران و نمایندگان کنگره امریکا از تصمیم دولت امریکا برای اسکورت نفت‏کش‏های کویتی، امروز ریگان در یک پیام تلویزیونی با تأکید بر اجرای این طرح، اقدامات خود را در خلیج‏فارس توجیه کرد. رادیو بی‌بی‌سی دربارة این پیام تلویزیونی گزارش داده است: «ریگان در دفاع از تصمیمات خود اظهار داشت: امریکا برای منافع خود در خلیج‏فارس و همچنین برای کمک به دوستانش در آن منطقه برای قادر ساختن آنها به محافظت از منافع خود، نقش پراهمیتی بر عهده دارد. رئیس‏جمهوری امریکا در ادامه پیام خود گفت: اگر تهدیدات ایران مانع از آن شود که ایالات متحده طرح خود برای محافظت و حمایت از نفت‏کش‏های کویتی را پیاده کند، وظایف امریکا به‏عنوان یک قدرت مهم دریایی انجام نشده خواهد ماند و راه ورود نیروهای شوروی به خلیج‏فارس باز خواهد شد. پرزیدنت ریگان گفت که اگر امریکا وظیفه حمایت از نفت‏کش‏های کویت را به‏عهده نگیرد، شوروی برای انجام آن پا به پیش خواهد گذاشت و این به ‏نوبه خود باعث خواهد شد که امنیت ملی ایالات متحده و کشورهای متحد با آن، در معرض خطر قرار گیرد. ریگان گفت که وی از حمایت متحدان امریکا از سیاست‏های آن کشور در خلیج‏فارس سپاس‏گزاری کرده است ولی با توجه به آخرین گزارشات رسیده از خلیج‏فارس، بعید به‏نظر می‏رسد که به امریکا اجازه داده شود تا ناوهای نیروی دریایی و هواپیماهای نظامی خود را در خاک کشورهای عرب منطقه خلیج‏فارس مستقر سازد.» بی‌بی‌سی می‏افزاید: «در هر حال، بعید است که دفاع شدید پرزیدنت ریگان از سیاست خود در خلیج‏فارس باعث افزایش اطمینان خاطر کنگره امریکا شود. بیش از یک‏صد نماینده کنگره امریکا یادداشتی را به امضا رساندند و در طی آن خواستار تجدید نظر در سیاست امریکا در خلیج‏فارس شدند.» در این حال، کاسپار واینبرگر وزیر دفاع امریکا نیز زمان مقابله نیروهای امریکایی در خلیج‏فارس را تشریح کرد. خبرگزاری فرانسه دراین‌باره گزارش داده است: «واینبرگر در کمیسیون امورخارجه مجلس نمایندگان که پشت درهای بسته تشکیل شد، اعلام کرد که کشتی‏های امریکایی در خلیج‏فارس مجاز خواهند بود در صورت وقوع حمله یا قصد خصمانه‏ای که حاکی از یک تهاجم قریب‏الوقوع باشد، به شدّت عمل متوسل شوند. در گزارش واینبرگر آمده است: هر کشتی یا شیئی پرنده در شرایطی قرار گیرد که یک موشک یا بمب شلیک کند یا از توپخانه خود استفاده کند، این حرکت به‌عنوان یک قصد خصمانه تلقی خواهد شد.» از سوی دیگر، روزنامة نیویورک تایمز در مقاله‏ای تصمیم ریگان برای حمایت از نفت‏کش‏های کویتی را سیاسی و برای جبران شکست وی در ماجرای ایران‏گیت خواند. این روزنامه تداوم و افزایش حضور نظامی امریکا در خلیج‏فارس را گریزناپذیر توصیف کرد و نوشت: «طرح واشنگتن برای حفاظت و حراست از نفت‏کش‏های کویتی بیش از آنکه از عزم ایران در نصب موشک‌ها ناشی شده باشد، تابع یک‏سری عوامل پیچیده است. حداقل بخشی از این طرح از سوی دولت ریگان فرصتی است که اثرات فروش مخفیانه اسلحه به ایران (بی‌اعتمادی اعراب به امریکا) را از سوی واشنگتن خنثی می‏کند. چندجانبگی سیاست ریگان در حمایت از نفت‏کش‏های کویتی و افزایش حضور نظامی امریکا در خلیج‏فارس، او را در تنگنایی قرار داده است که علی‏رغم فشارها و انتقادات داخلی و کنگره امریکا، جز ادامه سیاست نظامی‏گری در خلیج‏فارس و حمایت از کویت نمی‏تواند به اقدام و تصمیم دیگری دست بزند. عقب‏نشینی از این سیاست، ضررها و لطمات گوناگونی خصوصاً در رابطه با شوروی بر امریکا وارد خواهد ساخت ... بنابراین، مهم‏ترین مشکل دولت ریگان در هفته‏های جاری تنگنایی است که با آن رو در روست. از طرفی، نمی‏تواند از حضور خود در خلیج‏فارس بکاهد و زمینه‏های درگیری و تشدید جو نظامی‏گری در این منطقه مهم را از بین ببرد و به ناچار باید ایستادگی کند. اما از طرف دیگر، تحت فشار مخالفان خود و سیاست مداخله‏گری نظامی قرار دارد که قانوناً می‏توانند در برابر تصمیمات او موانعی را به‏ وجود بیاورند.»

گزارش- 212

هم‏زمان با جدی‏تر شدن طرح صلح شورای امنیت سازمان ملل، وزیرخارجه بلژیک که کشورش ریاست ادواری جامعه کشورهای اروپایی را بر عهده دارد، از یک طرح صلح اروپایی که مورد نظر ایران نیز هست، سخن گفت. خبرگزاری رویتر در این‏باره گزارش داده است: «لئو تیندمان وزیرخارجه بلژیک، گفت: مقامات ایران ظاهراً یک حرکت جدید برای مذاکرات صلح در جنگ خلیج‏فارس ارائه کرده‏اند که می‏تواند مشتمل بر یک ابتکار سیاسی اروپایی باشد. وی درباره دیدار دو هفته پیش خود با محمدجواد لاریجانی معاون وزیرخارجه ایران، گفت: فکر می‏کنم وی برای گفتن مطلبی تازه آمده بود. تیندمان در یک کنفرانس خبری گفت: به نظر می‏رسد که وی ابتکارات تازه‏ای را در مورد مذاکرات پیشنهاد می‏کند. وی پیشنهاد تماس و گفت‏وگو با برخی کشورهای خلیج‏فارس را مطرح می‏کرد. وزیرخارجه بلژیک این امکان را مطرح کرد که دوازده کشور عضو جامعه کشورهای اروپایی می‏توانند یک ابتکار عمل سیاسی را با کمک کشورهای ساحل خلیج‏فارس برای کمک به رفع تشنج در منطقه صورت دهند.» رویتر می‏افزاید: «لاریجانی دو هفته پیش قبل از اجلاس سران کشورهای صنعتی در ونیز ایتالیا، از بن، بروکسل و رم دیدن کرد و نسبت به دخالت خارجی در خلیج‏فارس هشدار داد.»

گزارش- 213

ژاک شیراک نخست‏وزیر فرانسه، در ملاقات با ولی‌عهد قطر، جنگ ایران و عراق را خطرناک خواند و گفت: «برای پایان دادن به جنگی که امنیت منطقه و آزادی کشتی‏رانی را به‏خطر انداخته است، باید همة کوشش‏های لازم به ‏عمل آید.» رادیو اسرائیل که این خبر را پخش کرد، افزود: «جنگ ایران و عراق مهم‏ترین موضوعی است که ولی‏عهد قطر در دیدار کنونی خود از پاریس با مقامات فرانسوی در میان می‏گذارد.» ژان ‏برنارد ریمون وزیرخارجه فرانسه نیز در اظهاراتی - که با رفتارهای سیاسی این کشور کاملاً در تعارض است - جنگ ایران و عراق را نکوهش کرد؛ وی جنگ ایران و عراق را ویرانگرترین مناقشه جهان از زمان جنگ جهانی دوم به ‏بعد و جنگی که به‌طور مستقیم، امنیت و ثبات منطقه خلیج‏فارس را به‏ مخاطره افکنده است، توصیف کرد و گفت: «فرانسه باید از کاری که وضعیت فعلی را مخدوش می‏کند، به‌ویژه هر اقدامی که احتمالاً ‌از جانب طرفین مخاصمه به‏عنوان یک دخالت خارجی تلقی شود، احتراز کند.» وی افزود: «این خطرناک است که احساس شود ما در حال تشکیل یک نیروی دریایی چندملیتی برای حفاظت از کشتی‏های تجاری هستیم. چنین اقدامی می‏تواند واکنش زنجیره‏ای ایجاد کند و خلیج‏فارس را به محلی برای مقابله قدرت‏های خارجی تبدیل نماید.» وی گفت: «گشت‏زنی در خلیج‏فارس می‏تواند جان 6 گروگان فرانسوی در لبنان را به‏مخاطره افکند.» در این حال، خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی با دست‏مایه قراردادن اظهاراتی از مقامات فرانسوی، به رابطه گسترده فرانسه با عراق پرداخته و به نقش فرانسه در تأمین نیازمندی‏های عراق و ارسال سلاح‏های جدید به این کشور، توجه کرده است. در این گزارش آمده است: فرانسه که به‏عنوان تأمین‌کننده اصلی تجهیزات عراق در کنار شوروی است، یک عامل پویا در پشت تلاش‏های بغداد برای پیروزی در این جنگ 6 سال و نیمه محسوب می‏شود. کشور فرانسه برای عراق - که آن نیز همچون کشور دشمن خود، ایران، در جنگ به آموزش و کالا، از موشک و جنگنده گرفته تا کیسه‏های خواب نیاز دارد - یک نقش حیاتی را ایفا می‏کند. به‏ هر حال، این اتحاد گسترده و محکم بین فرانسه و عراق که در سال 1975 توسط ژاک شیراک نخست‏وزیر وقت فرانسه، بنیان نهاده شد، با تغییر واقعیت‏های سیاسی و به گروگان گرفته شدن اتباع فرانسوی در لبنان توسط گروه‏های طرف‏دار ایران به‏طور فزاینده‏ای رشد پیدا کرد. معاون مدیرکل مؤسسه روابط بین‏المللی فرانسه گفت: استدلال اولیه برای روابط نزدیک با عراق ترکیبی از جاه‏طلبی سیاسی، اقتصادی و طرح استراتژیک می‏باشد. دیگر کارشناسان معتقدند در حال حاضر دلایل اقتصادی در این رابطه ارجحیت دارد. آسوشیتدپرس در ادامه گزارش خود می‏افزاید: «شکست عراق نیز می‏تواند به مثابه یک ضربه مالی واقعی به فرانسه محسوب شود؛ دیون عراق به فرانسه در آغاز سال 1986 قریب به 3 میلیارد دلار تخمین زده شده است که نزدیک به نیمی از آن - حدود 3/1 میلیارد دلار - مربوط به فرآورده‏های تسلیحاتی است. رابرت الیوت سخنگوی مؤسسه بین‏المللی مطالعات استراتژیک در لندن، گفت: فرانسوی‏ها چنین خود را به مخمصه انداخته‏اند. تنها راهی که آنها می‏توانند پول‏های خود را مجدداً به کشور بازگردانند این است که جان سالم به در بردن عراق را تضمین نمایند. طارق عزیز معاون نخست‏وزیر عراق، در جریان دیدار سال گذشته خود از پاریس گفت: همواره مذاکراتی بین فرانسه و عراق در مورد قراردادهای تسلیحاتی جریان دارد. الیوت همچنین گفت: عراق در ظرف 3 ‏سال گذشته 90 فروند بمب‏افکن میراژ اف1، هواپیماهای ره‏گیری و آموزشی، حداقل 60 فروند موشک رولاند و تعداد غیرقابل شمارشی موشک اگزوسه دریافت کرده است. عراق همچنین 30 فروند از هلی‏کوپترهای حمل‌ونقل، خودروهای ضدتانک، مهمات، کامیون و دیگر تجهیزات نظامی از فرانسه دریافت کرده است. روزنامه وال استریت در شماره 27 ماه مه خود نوشت: یک هواپیمای نظامی در مرکز فرانسه روزانه تجهیزات نظامی برای عراق حمل می‏کند. وزارت دفاع فرانسه این گزارش را مورد تأیید قرار نداد.» آسوشیتدپرس در گزارش خود ادامه می‏دهد: «توماس السون از مؤسسه بین‏المللی تحقیقات صلح در استکهلم گفت: بین سال‏های 1981 تا 1985 (1360 تا 1364)، فرانسه قریب به 22 درصد از تسلیحات عمده انتقالی به عراق را تأمین کرده و این در حالی است که شوروی قریب به 55 درصد آن را تأمین کرده است. السون افزود: لکن تسلیحات فرانسوی اختصاصاً برای انجام حملات در مسافت‏های دور علیه تأسیسات نفتی و نفت‏کش‏ها مورد استفاده قرار می‏گیرند.» در این گزارش آمده است: «از آغاز جنگ نفت‏کش‏ها در اوایل سال 1984 (دی‌ماه‏ 1363) عراق قریب به 150 کشتی از 250 کشتی را که در آب‏های خلیج‏فارس از کار افتاده‏اند، مورد حمله قرار داده است. تیره‏شدن روابط ایران و فرانسه در سال 1983 (1362) در رابطه با اجاره دادن پنج فروند جنگنده سوپر اتاندارد به عراق که موجب گردید ترمینال نفتی ایران در خارک در تیررس حملات عراق قرار گیرد، از سوی تهران به‏عنوان یک نشانه سمبلیک از خصومت فرانسه علیه ایران تلقی گردید. مواری معاون مدیرکل روابط بین‏المللی فرانسه، گفت: روابط فرانسه با عراق علاوه بر ملاحظات اقتصادی، بر اصل تمایل به نفوذ در داخل کشوری که عمدتاً توسط شوروی کنترل می‏شود، و تمایل به برقراری یک توازن متقابل، بنیان نهاده شده است. وی افزود: این احساس نیز وجود داشت که سیاست فرانسه در امور کشورهای عربی می‏توانست تقویت گردد. به گفته کارشناسان، انقلاب سال 1979 (1357) ایران و خطر گسترش بنیادگرایی اسلامی این نظریه را تقویت کرد.»

گزارش- 214

دربارة آخرین تحولات سیاسی بین‏ ایران و انگلیس پس از ایجاد بحران در روابط دو کشور، خبرگزاری رویتر گزارش داد: «انگلستان در ادامه منازعه دیپلماتیک با ایران دو تن از نمایندگان خود را از تهران فراخواند و سه زن انگلیسی ساکن تهران نیز به‏عنوان اقدامی احتیاطی به انگلستان بازخواهند گشت. این اقدام به دنبال اخراج دیپلمات‌های انگلیسی از تهران صورت می‏گیرد. یک سخنگوی وزارت خارجه انگلیس به خبرگزاری رویتر گفت که همسران دو دیپلمات و یک منشی شاغل در بخش حافظ منافع انگلیس در سفارت سوئد در تهران، به‏زودی به کشورشان بازخواهند گشت. وی این کار را به‌عنوان یک اقدام احتیاطی خواند و افزود: در شرایط فعلی، اقدامات احتیاطی عادی مقتضی است. این سخنگو گفت: دو نماینده انگلستان نیز که مأموران روادید در بخش منافع هستند، چون با توجه به اوضاع فعلی بین دو کشور کار چندانی برای انجام دادن نداشتند، به کشور فراخوانده شده‏اند.» روزنامه ایندیپندنت در بررسی این تحولات، دربارة ناتوانی سیاست خارجی انگلستان در اتخاذ یک تصمیم قاطع می‏نویسد: «مقامات انگلیس در اخذ تصمیم در زمینه چگونگی مقابله با اقدام ایران مبنی‌بر اخراج دیپلمات‌های انگلیسی از تهران دچار تردید هستند و مطالب محدودی که در رسانه‏های گروهی سه‏شنبه لندن منعکس شد، از سردرگمی وزارت خارجه انگلیس در این زمینه خبر می‏دهد. حدس عمومی بعضی از خبرنگاران این است که ویزای کارکنان ساختمان شرکت نفت [ایران] لغو شود، اما ترس از این است که ایران نسبت به این اقدام واکنشی شدید نشان دهد. مقامات دولت از این می‏ترسند که ایران ممکن است به سمت قطع کامل روابط سیاسی خود با انگلیس حرکت و اقدام کند و این چیزی نیست که لندن خواستار آن باشد.» سردبیر خاورمیانه این روزنامه نیز معتقد است: «ممکن است لغو ویزای پرسنل ایرانی شاغل در ساختمان شرکت نفت جزء راه‏هایی باشد که انگلستان برای مقابله با ایران به آن دست زند.» این روزنامه به نقل از کریستو خبرنگار تلویزیون بی‌بی‌سی، می‏افزاید: «قطع کامل روابط سیاسی یکی از مواردی است که تحت بررسی است، اما عواقب اقتصادی این اقدام، ناگوار و شدید است؛ زیرا انگلیس سال قبل 400 میلیون پوند به ایران کالا صادر کرد و تنها 100 میلیون پوند واردات کالا داشت. وی افزود: هدف محتمل دیگر که بیشتر ممکن است انتخاب شود، تعطیل اداره خرید اسلحه ایران در لندن است. هر تصمیم دولت [انگلیس] برای لغو اعتبار ویژه برای 80 تن پرسنل شرکت نفت [ایران]، تعطیلی این دفتر را به همراه خواهد داشت.»

گزارش- 215

چارلز گلاس روزنامه‌نگار 36 ساله امریکایی و علی عسیران فرزند وزیر دفاع لبنان، امروز در یک محله شیعه‌نشین بیروت که تحت کنترل نیروهای سوریه بود ربوده شدند. چگونگی این اقدام و اولین پیامدهای سیاسی و امنیتی آن، موضوع گزارش خبرگزاری فرانسه است: «به گزارش شاهدان عینی، روزنامه‌نگار امریکایی و فرزند وزیر دفاع لبنان که پس از یک شب توقف در خانه عسیران در سی‌و‌هفت کیلومتری جنوب بیروت با اتومبیلی به پایتخت بازمی‌گشتند، ساعت سه بعدازظهر در 450 متری یک موضع ارتش سوریه ربوده شده‌اند. ربایندگان، گلاس را ناچار کرده‌اند که از اتومبیل عسیران پیاده شده و سوار یک ب.ام.و. بشود و پس از آن دو اتومبیل به سوی برج‌البراجنه به راه افتاده‌اند. وزیر دفاع لبنان پس از آگاهی از ماجرا بی‌درنگ با عبدالحلیم خدام معاون رئیس‌جمهوری سوریه و سرهنگ علی حمود رئیس ‌ناظران نظامی سوریه در بیروت، تماس می‌گیرد و ماجرا را به اگاهی شیخ محمدحسین فضل‌الله رهبر روحانی شیعیان و مفتی جعفری لبنان، می‌رساند. در واشنگتن یک سخن‌گوی وزارت خارجه امریکا خبر ربوده شدن روزنامه‌نگار امریکایی همراه با علی عسیران را تأیید کرد و گفت: ما ربایندگان را مسئول امنیت این دو نفر می‌دانیم و درخواست آزادی فوری آنها را داریم. وی افزود: ما هنوز نمی‌دانیم کدام یک از سازمان‌های لبنانی مسئولیت ربودن این دو نفر را به عهده گرفته‌اند. وزارت امور خارجه امریکا نیز با انتشار اعلامیه‌ای ربوده شدن چارلز گلاس و علی عسیران را محکوم کرد و اعلام داشت که امریکا تسلیم شانتاژ تروریستی نخواهد شد. در این حال، دانی‌ شمعون یکی از رهبران جامعه مسیحی لبنان، اعلام کرد که سوریه دستِ کم از جنبه اخلاقی مسئول ربوده شدن روزنامه‌نگار امریکایی در بیروت است. از سوی دیگر، شورای عالی شیعه در بیروت از ربایندگان روزنامه‌نگار امریکایی و فرزند عادل عسیران درخواست کرد که بی‌درنگ این دو گروگان را آزاد کنند. شورای عالی شیعه در اعلامیه‌ای که در بیروت انتشار یافت، ربودن خارجیان و لبنانی‌ها را مخالف اصول اسلام توصیف کرده و خواستار آزادی هر چه زودتر این دو نفر شده است. پیتر گالینر رئیس انستیتوی بین‌المللی مطبوعات در لندن نیز ضمن پیامی خطاب به رئیس‌جمهوری سوریه درخواست کرده است که بی‌درنگ برای آزادی روزنامه‌نگار امریکایی مداخله کند. گالینر در نامه خود به حافظ اسد تأکید کرده است که ربوده شدن چارلز گلاس یک اقدام تأسف‌آور علیه آزادی مطبوعات و حقوق بشر است.» ضمیمه گزارش 198: طرح مانور عملیات نصر4 قرارگاه نجف اشرف به ترتیب از راست با به کارگیری تیپ35 امام حسن(ع)، لشکر105 قدس، لشکر14 امام حسین(ع)، لشکر57 ابوالفضل(ع)، لشکر25 کربلا، لشکر11 امیرالمؤمنین(ع)، لشکر32 انصارالحسین، لشکر41 ثارالله، لشکر33 المهدی(عج)، تیپ59 مسلم‌بن‌عقیل و لشکر155 ویژه شهدا تک نموده و خط مدینه، منا و حج را تصرف و تأمین می‌کند و در مواضع احداثی مستقر گردیده و آماده می‌شود تا بنا به دستور تک را به سمت جنوب و غرب ادامه دهد. مرحله اول لشکر14 امام حسین(ع): - به امید خدا تک کنید و خط مدینه را تصرف و تأمین نمایید. - جاده یال گلان را پاک‌سازی و نسبت به تغییر مسیر آن اقدام نمایید. - خاکریز جلوی جاده آسفالت را از انتهای یال گلان تا ابتدای شهر ماؤوت ایجاد و با خاکریز لشکر57 الحاق نمایید. - تطبیق کمک مستقیم قرارگاه را در جناح راست با توپخانه لشکرهای 105، 33، 41 و تیپ35 تشکیل دهید. - در منطقه تصرف شده پدافند نمایید. - آماده باشید به عبور از خط لشکر105 قدس و تیپ35 کمک نمایید. - آماده باشید بنا به دستور تک را به سمت جنوب و غرب ادامه دهید. - آماده باشید بنا به دستور به پدافند از منطقه عملیاتی لشکر33 و 41 کمک کنید. لشکر57 ابوالفضل(ع): - به امید خدا تک کنید و خط مدینه را تصرف و تأمین نمایید. - شهرک ماؤوت را پاک‌سازی نمایید. - جاده جدید از تپه کمین به طرف شهرک ماؤوت احداث نمایید. - خاکریز جلوی شهرک ماؤوت را احداث و با خاکریز لشکر14 الحاق نمایید. - به پدافند از منطقه محوله ادامه دهید و آماده باشید بنا به دستور تک را به سمت جنوب ادامه داده و به عبور از خط لشکر33 و لشکر41 کمک نمایید. - آماده باشید بنا به دستور به پدافند از منطقه عملیاتی لشکر33 و 41 کمک کنید. لشکر25 کربلا: - به امید خدا تک کنید و خط مدینه را تصرف و تأمین نمایید. - به پدافند از منطقه تصرف شده ادامه دهید و آماده باشید بنا به دستور تک را به سمت جنوب ادامه داده و تطبیق کمک مستقیم قرارگاه را در جناح چپ با توپخانه لشکرهای11، 57 و 32 تشکیل دهید. لشکر11 امیرالمومنین(ع): - به امید خدا تک نمایید و ضمن انهدام دشمن روی تپه‌های دوقلو، خط مدینه را تصرف و تأمین نمایید. - به پدافند از منطقه محوله ادامه دهید و آماده باشید تا بنا به دستور تک را به سمت جنوب ادامه دهید. لشکر32 انصارالحسین: - به امید خدا تک نمایید و ضمن انهدام دشمن در تپه جنگلی (انتهای یال میراوه) خط مدینه را تصرف و تأمین نمایید. تیپ59 مسلم‌بن‌ عقیل: - به امید خدا تک نمایید و ضمن انهدام دشمن، خط مدینه را تصرف و تأمین نمایید. - نسبت به احداث جاده درژورو به تپه‌سبز و یال ارتباطی و احداث جاده یال ارتباطی به پاسگاه سوره‌دیزه عراق اقدام نمایید. - از مواضع تصرف شده پدافند نمایید و آماده باشید تا بنا به دستور به ارتفاع گامو تک نمایید. مرحله دوم تیپ35 امام حسن(ع): - آماده باشید با شروع عملیات، غرب جاده پاسگاه پلیس به ژاژیله کوچک را خاکریز بزنید. - آماده باشید ان‌شاء‌الله ضمن عبور از خط لشکر14 تک کنید و خط منا را تصرف و تأمین نمایید. - جناح راست عملیات را تأمین و نسبت به الحاق با لشکر105 اقدام نمایید. - ادامه جاده آسفالت پاسگاه پلیس به شهر ماؤوت را پاک‌سازی و در غرب آن خاکریز بزنید. - آماده باشید بنا به دستور، تک را به سمت غرب ادامه دهید. لشکر105 قدس - در جناح راست با تیپ امام حسن(ع) الحاق نمایید. - نسبت به ایجاد خاکریز از انتهای ژاژیله به انتهای یال گلان اقدام نمایید. - آماده باشید به عبور از خط لشکرهای 41 و 32 کمک نمایید. - به پدافند از مواضع تصرف شده اقدام نمایید و آماده باشید تا بنا به دستور به سمت جنوب یا غرب تک نمایید. - آماده باشید بنا به دستور به پدافند از منطقه عملیاتی لشکرهای 33 و 41 کمک کنید. مرحله سوم لشکر41 ثارالله و 33 المهدی: - آماده باشید ان‌شاءالله ضمن عبور از خط لشکرهای 41 و 57 تک کنید و خط حج را تصرف و تأمین نمایید. - از منطقه تصرف شده پدافند نمایید و آماده باشید تا تک را به سمت جنوب ادامه دهید. تبصره: لشکر ویژه شهدا و تیپ48 فتح احتیاط مرحله سوم عملیات می‌باشند. عناصر پشتیبان عملیات ● زرهی: تیپ38 ذوالفقار در مختصات (734 - 389)، (725 - 395)، (727 - 293)، (756 - 379)، (787 - 374)، (783 - 374) و (788 - 373) جهت پشتیبانی عملیات گسترش یافته و آماده شوید تا بنا به دستور در مراحل عملیات با استقرار در خاکریزهای ایجاد شده در دشت ماؤوت، یگان‌های تک‌ور را پشتیبانی نمایید. ● توپخانه: تیپ61 محرم - عمل کلی قرارگاه را انجام دهید. - تطبیق کمک مستقیم لشکر14 و لشکر25 را زیر پوشش قرار دهید. - با اجرای آتش، یگان‌های مانوری را پشتیبانی نمایید. - تقدم آتش با لشکر25 در مرحله یکم، - با لشکر105 در مرحله دوم، - با لشکرهای 41 و 33 در مرحله سوم خواهد بود. ● ادوات: - با ایجاد تطبیق جهت به کارگیری صحیح و تمرکز آتش ادوات، یگان‌های قرارگاه نجف را پشتیبانی نمایید. - با گردان ضدزره قرارگاه نجف، لشکرهای 14 و 25 را در مرحله یکم، - لشکر41 و 33 را در مرحله سوم پشتیبانی نمایید. ● پدافند هوایی: تیپ67 امام جعفر صادق(ع) - منطقه عملیاتی قرارگاه نجف اشرف را پوشش دهید. - با یگان‌های مانوری هماهنگی‌های لازم را به وجود آورید. ● ش.م.ه: تیپ23 نصرت - با هماهنگی ش.م.ه. کلیه یگان‌های مستقر در منطقه عملیات نسبت به پوشش منطقه عمومی قرارگاه نجف اشرف اقدام نمایید. ● مهندسی - لشکر43 امام علی(ع) نسبت به احداث جاده بردهوش به یال میراوه تحت امر عملیاتی لشکر32 اقدام نمایید. - جهاد مازندران تحت امر تیپ35 در مرحله اول و دوم عملیات نسبت به زدن خاکریز در غرب جاده پلیس به شهرک ماؤوت اقدام نمایید و در مرحله دوم تحت امر لشکر105 نسبت به ایجاد خاکریز از انتهای ژاژیله به یال گلان اقدام نمایید. - جهاد اصفهان تحت امر لشکر14 نسبت به تعریض مسیر جاده یال گلان، ایجاد جاده جنوبی و احداث خاکریز اقدام نمایید (جلوی جاده آسفالت از یال گلان تا ابتدای شهر ماؤوت). - جهاد فارس تحت امر لشکر57 نسبت به ایجاد جاده جدید از تپه کمین به ماؤوت و احداث خاکریز مقابل شهرک ماؤوت اقدام نمایید. - جهاد همدان نسبت به مرمت جاده ایجاد شده اقدام نمایید. کلیه یگان‌های مهندسی و جهاد آماده باشند تا بنا به دستور در مرحله سوم تحت امر لشکرهای 33 و 41 قرار بگیرند. دستورات هماهنگی - این طرح به محض دریافت قابل طرح‌ریزی و بنا به دستور قابل اجرا است. - ساعت (س) متقابلاً ابلاغ می‌گردد. - یگان‌ها به شرح زیر، مورخ 27/3/1366 اقدام به جابه‌جایی بنمایند. لشکر57 یال کمین را از لشکر25 تحویل بگیرید، به مختصات (734 - 388) نقشه ماؤوت. لشکر41 تپه‌های صخره‌ای را از لشکر14 تحویل بگیرید، به مختصات (746 - 395) نقشه ماؤوت. لشکر14 تپه گلان را از قدس تحویل بگیرید، به مختصات (755 - 383) نقشه ماؤوت. لشکر105 قدس گلان (قله اصلی) را از لشکر155 تحویل بگیرید، به مختصات (755 - 375) نقشه ماؤوت. لشکر33 یال اصلی گلان تا گلان2 را از ویژه شهدا تحویل بگیرید، از مختصات (763- 375) تا مختصات (77-376). تیپ35 خط پدافندی تیپ59 را تحویل بگیرید، از مختصات (77 - 376) تا مختصات (805 - 365). تیپ59 خط پدافندی لشکر11 را تحویل بگیرید، حوالی مختصات (755 - 49) نقشه گرماب. نسبت به تشکیل قرارگاه عاشورا1 توسط (لشکرهای 14 و 105 و تیپ35) نقشه ماؤوت، عاشورا 2 توسط (لشکرهای25 و 57) نقشه ماؤوت، عاشورا 3 توسط (لشکرهای41 و 33) جهت کنترل و هدایت عملیات اقدام نمایید. - یگان‌ها نسبت به تکمیل شناسایی‌ها دقت لازم را به عمل آورید. - یگان‌ها حداکثر تا تاریخ 28/3/66 طرح مانور خود را تعیین و به قرارگاه ارسال نمایید. - یگان‌ها با جهادهای مأمور همکاری لازم را به عمل آورید. - یگان‌ها به علت دید گامو - گرده‌رش به منطقه عملیاتی، نیروهای عمل‌کننده را از ساعت یک شب به بعد از منطقه زیر دید تا صبح عبور دهند. - یگان‌ها کلیه موارد حفاظتی را رعایت نمایید. - تا قبل از عملیات سکوت رادیویی را رعایت نمایید. - فرماندهان از همراه داشتن وسایل (ش.م.ه) افراد خود اطمینان حاصل نمایند. با توجه به محدود بودن عقبه یگان‌ها از اورژانس بهداری و ش.م.ه. مشترک استفاده نمایید.

فرماندهی: پاسگاه اصلی در گردنه سرگلو به مختصات (796 - 438) نقشه ماؤوت. پاسگاه تاکتیکی در قله اسپیدار به مختصات (751 - 396) نقشه ماؤوت.

سازمان رزم: لشکرهای 14 امام حسین(ع)، 25 کربلا، 105 قدس، 57 ابوالفضل(ع)، 41 ثارالله، 33 المهدی(عج)، 155 ویژه شهدا، 43 امام علی(ع)، 11 امیرالمومنین(ع)، 32 انصارالحسین و تیپ‌های 35 امام حسین(ع)، 59 مسلم‌بن‌عقیل، 61 توپخانه، 23 نصرت، 67 امام صادق(ع)، 38 ذوالفقار و 313 حُر.

منابع و مآخذ روزشمار 1366/03/26