1366.01.02: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1366 |نام = 1366.01.02 |نام دیگر=دو فروردین |روز=2 فروردین 1366 |تاریخ شمسی= 1366.01.02 |تاریخ میلادی= 22 مارس 1987 |تاریخ قمری= 21 رجب 1407 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1360.01.02</div> <div class="bootstrap-btn">136...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۲۵: سطر ۲۵:




==گزارش -1==
== گزارش- 331 ==
امروز نيروهاي تحت امر قرارگاه رمضان متشكل از پرسنل تيپ ويژه پاسداران
(از يگان‌هاي نيروي زميني سپاه پاسداران) و پيش‌مرگان اتحاديه ميهني كردستان عراق، مرحله سوم عمليات چريكي فتح 4<ref>سند شماره 860 / گ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "مجموعه‌اي از اطلاعات مربوط به عمليات انجام شده توسط سپاه از عمليات بدر تا عمليات نصر"، تاريخ:
19/12/1365 تا 31/2/1366، ص78.</ref> (ر.ك. به: 22/11/1365 و 4/12/1365) را در منطقه كورك، ديانه، خليفان با رمز "ياالله ياالله ياالله" انجام دادند. اهداف اين عمليات عبارت بود از: انهدام مركز استراق سمع و مركز رادار مستقر در ارتفاع كورك و نيز گرفتن تلفات از دشمن.<ref>مركز فرهنگي سپاه، كارنامه عمليات سپاهيان اسلام در طول دفاع مقدس، مركز چاپ سپاه، چاپ سوم، 31 شهريور 1373، ص89.</ref> در اين عمليات چريكي كه در عمق 70 كيلومتري داخل خاك عراق در شرق استان اربيل انجام شد، تأسيسات راداري، رصدخانه و ستاد لشكر نيروهاي ارتش عراق در ارتفاعات كورك واقع در نزديكي شهر "رواندوز" هدف قرارگرفت كه تأسيسات دشمن خسارات سنگيني ديد. اين تأسيسات قبلاً نيز هدف حمله نيروهاي خودي واقع شده‌بود و عراقي‌ها مشغول بازسازي آن بودند.<ref>روزنامه رسالت، 9/1/1366، ص4؛ و- روزنامه كيهان،
9/1/1366، ص3.</ref> افزون بر اين، سه پايگاه نظامي از پايگاه‌هاي عراق مستقر در اين ارتفاعات (كورك و ديانه) نيز منهدم گرديد. از نتايج ديگر اين عمليات، انهدام چندين پاسگاه نظامي دشمن در اطراف منطقه "خليفان" و به آتش كشيدن انبارهاي مهمات و تداركات دشمن در اين منطقه بوده‌است.<ref>روزنامه جمهوري اسلامي، 9/1/1366، ص1.</ref> نيروهاي عمل‌كننده همچنان ارتفاعات اين منطقه را در اختيار دارند.<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي، گزارش‌هاي ويژه، نشريه شماره 4 (4/1/1366)، ص16، به نقل از يونايتدپرس.</ref>
 
==  گزارش- 332 ==
در جلسه‌اي كه امروز در اهواز با حضور كليه فرماندهان يگان‌هاي شركت‌كننده در عمليات كربلاي5 برگزار شد، فرماندهان آخرين وضعيت و ميزان آمادگي يگان‌هاي خود را تشريح كردند، سپس درباره كارهاي انجام شده (جهت بازسازي) توضيحاتي داده شد. همچنين همه فرماندهان در مورد اجراي عمليات بر اين عقيده بودند كه چون نيروها در مرخصي هستند (به دليل فرا رسيدن سال نو) آمادگي يگان‌ها به حداقل خود رسيده‌است، لذا عمليات در منطقه شلمچه بايد براي بعد از تعطيلات واگذار شود. جلسه‌اي نيز به منظور بررسي طرح مانور در منطقه هور، با شركت فرماندهان قرارگاه‌ها در منزل آقاي شمخاني برگزار شد.<ref>سند شماره 1395 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه نيروي زميني (علي‌‌رضا لطف الله زادگان)، 10/12/1365 تا 3/1/1366، ص129.</ref>
 
==  گزارش- 333 ==
امروز جلسه‌اي با حضور جلال طالباني (رئيس اتحاديه ميهني كردستان عراق)، و برادران جعفري (فرمانده قرارگاه فتح) و محمدباقر ذوالقدر (فرمانده قرارگاه رمضان) برگزار شد.<ref>سند شماره 1443 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه رمضان، محسن محمدي معين، 22/12/1365 تا 22/1/1366، صص27، 30، 32، 33، 39، شماره نوار: 24641، عمليات فتح 5.</ref> طالباني در اين جلسه با اشاره به اهميت روابط ايران با اتحاديه و معارضان عراقي و سوابق نيروهاي خود در عمليات‌هاي فتح 1 تا 4 گفت: «روابط ما و شما به خون شهيدان آب ديده شده‌است. از همان روز هم‌كاري و در راه انجام دادن "فتح1" گرفتن و تأمين راه، آوردن مهمات و اسلحه، اتحاديه ميهني كردستان 114 شهيد داده است . . .»
وي در مورد جشن عراقي‌ها در نخستين روز سال نو، گفت: «در اين روز راديوي عراق دائماً آهنگ‌هاي مواقع عمليات را گذاشته‌بود و اعلام جشن عمومي مي‌نمود و با عنوان اين كه با تحويل سال نو شعار "عام الحسم" (سال سرنوشت) ايرانيان شكست خورده‌است، برنامه‌هاي عادي خود را قطع و مراسم راه‌پيمايي و تظاهرات وسيعي كه در شهرهاي مختلف صورت گرفته‌بود را از طريق راديو و تلويزيون پخش كرد. جمعيت نسبتاً زيادي در اين تظاهرات حضور داشتند؛ چهره‌ها اكثراً خندان و غالباً رقص و پاي‌كوبي مي‌كردند و فرياد "بالروح، بالدم، تفتيك يا صدام" هر لحظه شنيده مي‌شد.» طالباني سپس افزود: «در بين تظاهركنندگان در نجف تعدادي آخوند بود. در بغداد نيز تعدادي آخوند در مقابل تريبون صف كشيده بودند و زنان بي‌حجاب در مقابل آن‌ها به رقص و پاي‌كوبي مشغول بودند. همچنين صحنه‌هايي از مساجد مختلف سراسر عراق (مأذنه‌هاي مساجد) در حال پخش اذان مغرب به نشانه شادي از تلويزيون پخش شد. حرم مطهر امام حسين(ع) را نيز تلويزيون به هنگام پخش صداي اذان شيعه تا بعد از "اشهد ان محمداً رسول الله" نشان داد. درب حرم بسته بود و اطراف آن نيز ميله‌هايي گذاشته بودند.»
راوي قرارگاه رمضان "برادر محسن محمدي معين" نيز در مورد وضعيت شهر سليمانيه و شركت مردم اين شهر در تظاهرات و جشن وفاداري به صدام حسين، نوشته‌است: «در مورد شهر سليمانيه كه اتحاديه ميهني كردستان آن جا را شهر خود مي‌خواند و اكثر نقاط آن را آزاد شده فرض مي‌كند، تظاهرات شده بود و در مواردي زن و مرد دست در دست يكديگر به رقص و پاي‌كوبي با صدام حسين سوگند جمعي ياد مي‌كردند.»
جلال طالباني همچنين درباره مقايسه برنامه‌هاي راديو و تلويزيون عراق با برنامه‌هاي صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران گفت: «از سوي ديگر، صداي جمهوري اسلامي كه صداي آن به‌خوبي در عراق (به زبان فارسي) شنيده مي‌شود، با پخش خبر ديدار آقاي خامنه‌اي از مشهد و يا ديدار از مجروحين، كل اخبار خود را در 10 دقيقه خلاصه كرد.» به‌نوشته راوي قرارگاه رمضان، عمل‌كرد صداي جمهوري اسلامي بر روحيه برادران قرارگاه رمضان تأثير منفي گذاشت به‌طوري كه پس از ديدن فيلم تظاهرات عراقي‌ها كه تا ساعت 24 ادامه داشت، پيامي را به باختران نوشتند.
 
==  گزارش- 334 ==
در پي تهديد روز گذشته عراق مبني بر آغاز جنگ شهرها، هواپيماهاي اين كشور امروز شهرهاي اهواز و مهاباد را مورد تجاوز قرار دادند. مقارن ساعت 12 امروز هواپيماهاي عراق نيروگاه رامين اهواز را بمباران كردند. در اين حمله از پنج راكت شليك شده، دو تا در اطراف نيروگاه و بقيه به درون آن اصابت كردند كه با انفجار آن‌ها، علاوه بر وارد آمدن خساراتي به بخشي از انبار مازوت و تأسيسات نيروگاه، سه تن از كاركنان آن نيز مجروح شدند.<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي، گزارش‌هاي ويژه، نشريه شماره 3 (3/1/1366)، ص3، اهواز - خبرگزاري جمهوري اسلامي 2/1/1366؛ و- سند شماره 226144 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: نمايندگي امام در سپاه، دفتر سياسي، شماره 138، 11/1/1366، ص5؛ </ref>
همچنين حريم هوايي شهرستان مهاباد در ساعت 8:30 مورد تجاوز هواپيماهاي دشمن قرارگرفت. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، با آتش شديد پدافند هوايي مستقر در منطقه، هواپيماهاي متجاوز گريختند بدون اين كه بتوانند حمله‌اي انجام دهند.<ref>پيشين، بخش نخست، ص3، اروميه - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 2/1/1366.</ref>
 
==  گزارش- 335 ==
درخصوص آمادگي ايران براي آغاز حمله‌اي قريب‌الوقوع، روزنامه "واشنگتن پست" در گزارشي به قلم "پازيك تايلر" آورده‌است: «قريب به 40 تا 50 هزار بسيجي پياده نظام ايراني براي حمله جديدي به سوي هدف استراتژيك بصره - دومين شهر بزرگ عراق - موضع گرفته‌اند.» اين مقاله از تقويت لجستيكي عمده نيروهاي ايران نيز خبر داده و افزوده است: «اسلحه، مهمات و ديگر تداركات در شهرهاي اهواز و دزفول - كه براي نيروهاي ايران در جنگ خليج‌فارس نقاط عمده آغاز عمليات بوده‌اند - گرد آورده مي‌شوند. منابع ديپلماتيك مي‌گويند حركات حجت‌الاسلام "اكبر هاشمي رفسنجاني" رئيس مجلس ايران و يكي از مشاوران عمده آيت‌الله خميني در امور جنگي نيز از يك تهاجم جديد حكايت مي‌كند. اكبر هاشمي رفسنجاني طي سه هفته قبل دو بار ناپديد شده‌است و در اين مورد منابع گفته‌اند كه وي در اين مواقع در مقر فرماندهي سپاه پاسداران در اهواز سرگرم نظارت بر طرح‌هاي مربوط به حمله نظامي آتي بوده‌است. اين مقام ايراني كه نماينده "[امام]خميني" در شوراي دفاع مي‌باشد، پيش از ساير تهاجمات از قبيل كربلاي4 و كربلاي5 در اواخر سال گذشته و در ماه فوريه نيز به همين ترتيب از نظرها ناپديد شده بود.»<ref>مأخذ 8، بخش نخست، ص13، واشنگتن - يونايتدپرس، 2/1/1366، به نقل از روزنامه واشنگتن‌پست.</ref>
 
== گزارش- 336 ==
در خصوص موضع امريكا در برابر تحولات اخير جنگ ايران و عراق، "گاسپار واينبرگر" وزير دفاع امريكا گفت: «امريكا نمي‌خواهد ايران در جنگ با عراق پيروز شود. ما مي‌بايست به خاطر موقعيت استراتژيك ايران با آن رابطه داشته‌باشيم. ولي قبل از اين بايد دولت متفاوتي در ايران روي كار بيايد. ما كاملاً آماده‌ايم براي ادامه رفت و آمد دريايي و تضمين آزادي كشتي‌راني در تنگه هرمز آنچه را كه لازم است انجام دهيم.»<ref>مأخذ 8، بخش نخست، ص19، واشنگتن - خبرگزاري فرانسه، 2/1/1366.</ref> وي تأكيد كرد كه خليج‌فارس آب‌راه بين‌المللي مهمي است و امريكا، اروپاي غربي و ژاپن به ادامه صدور نفت از آن متكي هستند. واينبرگر اين موضوع را كه امريكا قصد دارد اكنون به اقدام نظامي دست زند، تكذيب كرد و افزود: «امريكا بايد براي شرايط اضطراري مختلف آماده باشد و حاضر است در صورت دريافت تقاضاي كمك از ساير كشورها، آن را بررسي كند. عمليات جاري نيروي دريايي امريكا در خليج‌فارس امري غيرعادي نيست.»<ref>مأخذ 5، صص9 و 10، به نقل از راديو لندن،
3/1/1366.</ref>
"فيتز واتر" سخن‌گوي كاخ سفيد به دنبال اظهارات گاسپار واينبرگر به‌منظور تعديل نظر وي گفت: «اظهارات واينبرگر كه گفته‌بود "باز ماندن اين آب‌راه حياتي است"، صرفاً يك پيام بوده تا دنيا موضع امريكا را بشناسد و به كشورهاي خليج اطمينان داده شود كه واشنگتن تعهدات استراتژيكي در اين منطقه را محترم مي‌شمارد.» همچنين شبكه تلويزيوني ان.بي.سي امريكا با اعلام اين مطلب، در مورد تهديدهاي امريكا گفته كه پنتاگون درصدد طرح‌هايي است كه چنانچه ايران اقدام به مسدود ساختن تنگه هرمز نمايد اين كشور را گلوله‌باران كند. اگرچه تهديدات به نظر مي‌رسد بيش‌تر جنبه تبليغاتي داشته‌باشد اما منجر به افزايش حضور نظامي امريكا در خليج [فارس] و استقرار دائمي يك ناو هواپيمابر اين كشور در خليج [فارس] شد.<ref>سند شماره 226525، معاونت سياسي فرمانده كل سپاه، بولتن "بررسي"، شماره 7، 22/1/1366، ص37،
به نقل از شبكه تلويزيوني N.B.C امريكا.</ref>
علي‌رضا شيخ‌الاسلامي در مقاله‌اي با عنوان "پادشاهي سعودي، ستون فلج شده سياست ايالات متحده در خليج‌فارس «ضمن بررسي استراتژي امريكا در منطقه، اهداف آن را چنين برشمرد: "1- آزادي كشتي‌راني در خليج‌فارس. 2- جريان آزاد نفت. 3- جلوگيري از نفوذ اتحاد شوروي در منطقه خليج‌فارس.»
اين در حالتي است كه سناتور "جان گلن" در پي بازگشت از يك سفر "حقيقت‌يابي" به خاورميانه، گفت: «حقيقت تكان‌دهنده اين است كه تا آن‌جا كه به امنيت كشتي‌راني مربوط مي‌شود، تأثير مختل‌كننده اين جنگ بر جريان نفت منطقه به خارج، هنوز شروع نشده‌است.» وي افزود: «اين شايد كم‌خطرترين جنگ در تمام تاريخ باشد . . . در پنج سال‌و‌نيم گذشته حتي يك كشتي هم در خليج‌فارس غرق نشده‌است.» درياسالار "ويليام كراو" رئيس ستاد مشترك نيروهاي مسلح امريكا يعني بالاترين مقام نظامي اين كشور، در همان جلسه‌اي كه سناتور گلن در آن سخن مي‌گفت، اذعان كرد: «پروازهاي تجاري در كليه كشورهاي ساحلي همچنان ادامه دارد. واقعيت اين است كه خليج‌فارس يكي از شلوغ‌ترين مسيرهاي پروازهاي هوايي جهان است». وي در ادامه سخنانش تأييد كرد كه عمليات حفاري چاه‌ نفت با آرامش ادامه دارد. درياسالار كراو سپس افزود: «خليج‌فارس يك منطقه بي‌صاحب نيست. در واقع هم هنوز اين منطقه يكي از چهارراه‌هاي تجاري پررونق و پرتحرك جهان است.» آقاي "مايكل آرماكاست" معاون وزير امورخارجه امريكا نيز با تأييد سخنان آن‌ها گفت: «شعارهاي ايران پر از تهديد و خطر است، اما وجه بارز رفتار ايران در خليج‌فارس، عمل از پيش فكر شده و سنجيده است.»<ref>دبيرخانه كنفرانس بين‌المللي تجاوز و دفاع، بازشناسي جنبه‌هاي دفاع و تجاوز، جلد دوم، ابعاد سياسي و حقوق بين‌الملل، تهران: دبيرخانه كنفرانس، 1368، ص245.</ref>
همچنين برخي از نمايندگان امريكا در جلسه خود ضمن بررسي مسائل خليج‌فارس به اهميت حمايت غرب از عراق در جنگ، اشاره كردند. به‌طور كلي سخنان اين نمايندگان و نيز گزارش كميته روابط خارجي مجلس امريكا نشان‌دهنده موضع آن‌ها در برابر دو طرف جنگ مي‌باشد. در كنگره امريكا مكرراً به حمايت امريكا از عراق در جنگ با ايران و غير دائمي بودن ادعاهاي مقام‌هاي رسمي اذعان مي‌شود.<ref>مأخذ 8، بخش نخست، ص19، واشنگتن، خبرگزاري فرانسه، 7/1/1366.</ref> به علاوه آقاي "رابرت دورنان" نماينده جمهوري‌خواه كنگره از ايالت كاليفرنيا، در بررسي اوضاع خليج‌فارس درباره پيوندهاي عراق با دنياي غرب گفت: «علت برتري دريايي و هوايي عراق بر ايراني‌ها آن است كه عراقي‌ها با غرب پيوندهايي دارند. عدم حضور ما منجر به اين مي‌شود كه ايراني‌ها هدف خود را در مورد كسب تفوق منطقه‌اي تحقق بخشند.» وي همچنين افزود: «من شكي ندارم كه خروج ايالات متحده [از خليج‌فارس] روابط ما با اعراب را دچار آشفتگي عميق و شايد غير قابل جبران خواهد كرد.»<ref>مأخذ 14، صص247 و 248. </ref>
 
==  گزارش- 337 ==
موضع شوروي در برابر جنگ ايران و عراق موضوع گزارشي از "مجله لوپوئن" است: «روس‌ها از عراق حمايت مي‌كنند چون چاره ديگري ندارند، ولي آن‌ها در باطن اميدوارند روزي در ايران به قدرت دست يابند. اين اظهارنظر يك ديپلمات متخصص در امور منطقه است كه به‌وضوح موضع ابهام‌آميز كرملين در جنگ عراق با ايران را بيان مي‌كند. روابط ميان شوروي و ايران چندان مشخص نيست و در هاله‌اي از ابهام فرو رفته است با اين حال اين روابط جنبه‌اي پرمعنا دارد. شوروي در مواقعي كه خود مستقيماً به ايران سلاح نمي‌دهد، كشورهاي دوست مثل چكسلواكي، كره شمالي، ليبي، سوريه را تشويق به فروش اسلحه به ايران مي‌كند. از سوي ديگر، مسكو اخيراً هواپيماهاي "ميگ-29" به بغداد تحويل داده‌است و تهديد نموده كه چنانچه پاسداران به حملات خود عليه بصره ادامه دهند، عراقي‌ها را به موشك‌هاي "اس اس-12" با برد 900 كيلومتر مجهز خواهد كرد. ظاهراً شوروي بازي دوگانه‌اي را در پيش گرفته‌است. مسكو از يك سو اميدوار است كه بتواند روزي چتر امپراتوري خود را بر ايران گستراند و از سوي ديگر، سياست غربي خود را از طريق عراق دنبال كند.»<ref>وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، اداره كل مطبوعات و رسانه‌هاي خارجي، بولتن بررسي مطبوعات جهان، شماره 1227، 17/1/1366، صص8 و 9، به نقل از مجله "لوپوئن".</ref>
 
 





نسخهٔ کنونی تا ‏۱ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۲۵

روزشمار جنگ سال 1366
1366.01.02
نام‌های دیگر دو فروردین
تاریخ شمسی 1366.01.02
تاریخ میلادی 22 مارس 1987
تاریخ قمری 21 رجب 1407



گزارش- 331

امروز نيروهاي تحت امر قرارگاه رمضان متشكل از پرسنل تيپ ويژه پاسداران (از يگان‌هاي نيروي زميني سپاه پاسداران) و پيش‌مرگان اتحاديه ميهني كردستان عراق، مرحله سوم عمليات چريكي فتح 4[۱] (ر.ك. به: 22/11/1365 و 4/12/1365) را در منطقه كورك، ديانه، خليفان با رمز "ياالله ياالله ياالله" انجام دادند. اهداف اين عمليات عبارت بود از: انهدام مركز استراق سمع و مركز رادار مستقر در ارتفاع كورك و نيز گرفتن تلفات از دشمن.[۲] در اين عمليات چريكي كه در عمق 70 كيلومتري داخل خاك عراق در شرق استان اربيل انجام شد، تأسيسات راداري، رصدخانه و ستاد لشكر نيروهاي ارتش عراق در ارتفاعات كورك واقع در نزديكي شهر "رواندوز" هدف قرارگرفت كه تأسيسات دشمن خسارات سنگيني ديد. اين تأسيسات قبلاً نيز هدف حمله نيروهاي خودي واقع شده‌بود و عراقي‌ها مشغول بازسازي آن بودند.[۳] افزون بر اين، سه پايگاه نظامي از پايگاه‌هاي عراق مستقر در اين ارتفاعات (كورك و ديانه) نيز منهدم گرديد. از نتايج ديگر اين عمليات، انهدام چندين پاسگاه نظامي دشمن در اطراف منطقه "خليفان" و به آتش كشيدن انبارهاي مهمات و تداركات دشمن در اين منطقه بوده‌است.[۴] نيروهاي عمل‌كننده همچنان ارتفاعات اين منطقه را در اختيار دارند.[۵]

گزارش- 332

در جلسه‌اي كه امروز در اهواز با حضور كليه فرماندهان يگان‌هاي شركت‌كننده در عمليات كربلاي5 برگزار شد، فرماندهان آخرين وضعيت و ميزان آمادگي يگان‌هاي خود را تشريح كردند، سپس درباره كارهاي انجام شده (جهت بازسازي) توضيحاتي داده شد. همچنين همه فرماندهان در مورد اجراي عمليات بر اين عقيده بودند كه چون نيروها در مرخصي هستند (به دليل فرا رسيدن سال نو) آمادگي يگان‌ها به حداقل خود رسيده‌است، لذا عمليات در منطقه شلمچه بايد براي بعد از تعطيلات واگذار شود. جلسه‌اي نيز به منظور بررسي طرح مانور در منطقه هور، با شركت فرماندهان قرارگاه‌ها در منزل آقاي شمخاني برگزار شد.[۶]

گزارش- 333

امروز جلسه‌اي با حضور جلال طالباني (رئيس اتحاديه ميهني كردستان عراق)، و برادران جعفري (فرمانده قرارگاه فتح) و محمدباقر ذوالقدر (فرمانده قرارگاه رمضان) برگزار شد.[۷] طالباني در اين جلسه با اشاره به اهميت روابط ايران با اتحاديه و معارضان عراقي و سوابق نيروهاي خود در عمليات‌هاي فتح 1 تا 4 گفت: «روابط ما و شما به خون شهيدان آب ديده شده‌است. از همان روز هم‌كاري و در راه انجام دادن "فتح1" گرفتن و تأمين راه، آوردن مهمات و اسلحه، اتحاديه ميهني كردستان 114 شهيد داده است . . .» وي در مورد جشن عراقي‌ها در نخستين روز سال نو، گفت: «در اين روز راديوي عراق دائماً آهنگ‌هاي مواقع عمليات را گذاشته‌بود و اعلام جشن عمومي مي‌نمود و با عنوان اين كه با تحويل سال نو شعار "عام الحسم" (سال سرنوشت) ايرانيان شكست خورده‌است، برنامه‌هاي عادي خود را قطع و مراسم راه‌پيمايي و تظاهرات وسيعي كه در شهرهاي مختلف صورت گرفته‌بود را از طريق راديو و تلويزيون پخش كرد. جمعيت نسبتاً زيادي در اين تظاهرات حضور داشتند؛ چهره‌ها اكثراً خندان و غالباً رقص و پاي‌كوبي مي‌كردند و فرياد "بالروح، بالدم، تفتيك يا صدام" هر لحظه شنيده مي‌شد.» طالباني سپس افزود: «در بين تظاهركنندگان در نجف تعدادي آخوند بود. در بغداد نيز تعدادي آخوند در مقابل تريبون صف كشيده بودند و زنان بي‌حجاب در مقابل آن‌ها به رقص و پاي‌كوبي مشغول بودند. همچنين صحنه‌هايي از مساجد مختلف سراسر عراق (مأذنه‌هاي مساجد) در حال پخش اذان مغرب به نشانه شادي از تلويزيون پخش شد. حرم مطهر امام حسين(ع) را نيز تلويزيون به هنگام پخش صداي اذان شيعه تا بعد از "اشهد ان محمداً رسول الله" نشان داد. درب حرم بسته بود و اطراف آن نيز ميله‌هايي گذاشته بودند.» راوي قرارگاه رمضان "برادر محسن محمدي معين" نيز در مورد وضعيت شهر سليمانيه و شركت مردم اين شهر در تظاهرات و جشن وفاداري به صدام حسين، نوشته‌است: «در مورد شهر سليمانيه كه اتحاديه ميهني كردستان آن جا را شهر خود مي‌خواند و اكثر نقاط آن را آزاد شده فرض مي‌كند، تظاهرات شده بود و در مواردي زن و مرد دست در دست يكديگر به رقص و پاي‌كوبي با صدام حسين سوگند جمعي ياد مي‌كردند.» جلال طالباني همچنين درباره مقايسه برنامه‌هاي راديو و تلويزيون عراق با برنامه‌هاي صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران گفت: «از سوي ديگر، صداي جمهوري اسلامي كه صداي آن به‌خوبي در عراق (به زبان فارسي) شنيده مي‌شود، با پخش خبر ديدار آقاي خامنه‌اي از مشهد و يا ديدار از مجروحين، كل اخبار خود را در 10 دقيقه خلاصه كرد.» به‌نوشته راوي قرارگاه رمضان، عمل‌كرد صداي جمهوري اسلامي بر روحيه برادران قرارگاه رمضان تأثير منفي گذاشت به‌طوري كه پس از ديدن فيلم تظاهرات عراقي‌ها كه تا ساعت 24 ادامه داشت، پيامي را به باختران نوشتند.

گزارش- 334

در پي تهديد روز گذشته عراق مبني بر آغاز جنگ شهرها، هواپيماهاي اين كشور امروز شهرهاي اهواز و مهاباد را مورد تجاوز قرار دادند. مقارن ساعت 12 امروز هواپيماهاي عراق نيروگاه رامين اهواز را بمباران كردند. در اين حمله از پنج راكت شليك شده، دو تا در اطراف نيروگاه و بقيه به درون آن اصابت كردند كه با انفجار آن‌ها، علاوه بر وارد آمدن خساراتي به بخشي از انبار مازوت و تأسيسات نيروگاه، سه تن از كاركنان آن نيز مجروح شدند.[۸] همچنين حريم هوايي شهرستان مهاباد در ساعت 8:30 مورد تجاوز هواپيماهاي دشمن قرارگرفت. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، با آتش شديد پدافند هوايي مستقر در منطقه، هواپيماهاي متجاوز گريختند بدون اين كه بتوانند حمله‌اي انجام دهند.[۹]

گزارش- 335

درخصوص آمادگي ايران براي آغاز حمله‌اي قريب‌الوقوع، روزنامه "واشنگتن پست" در گزارشي به قلم "پازيك تايلر" آورده‌است: «قريب به 40 تا 50 هزار بسيجي پياده نظام ايراني براي حمله جديدي به سوي هدف استراتژيك بصره - دومين شهر بزرگ عراق - موضع گرفته‌اند.» اين مقاله از تقويت لجستيكي عمده نيروهاي ايران نيز خبر داده و افزوده است: «اسلحه، مهمات و ديگر تداركات در شهرهاي اهواز و دزفول - كه براي نيروهاي ايران در جنگ خليج‌فارس نقاط عمده آغاز عمليات بوده‌اند - گرد آورده مي‌شوند. منابع ديپلماتيك مي‌گويند حركات حجت‌الاسلام "اكبر هاشمي رفسنجاني" رئيس مجلس ايران و يكي از مشاوران عمده آيت‌الله خميني در امور جنگي نيز از يك تهاجم جديد حكايت مي‌كند. اكبر هاشمي رفسنجاني طي سه هفته قبل دو بار ناپديد شده‌است و در اين مورد منابع گفته‌اند كه وي در اين مواقع در مقر فرماندهي سپاه پاسداران در اهواز سرگرم نظارت بر طرح‌هاي مربوط به حمله نظامي آتي بوده‌است. اين مقام ايراني كه نماينده "[امام]خميني" در شوراي دفاع مي‌باشد، پيش از ساير تهاجمات از قبيل كربلاي4 و كربلاي5 در اواخر سال گذشته و در ماه فوريه نيز به همين ترتيب از نظرها ناپديد شده بود.»[۱۰]

گزارش- 336

در خصوص موضع امريكا در برابر تحولات اخير جنگ ايران و عراق، "گاسپار واينبرگر" وزير دفاع امريكا گفت: «امريكا نمي‌خواهد ايران در جنگ با عراق پيروز شود. ما مي‌بايست به خاطر موقعيت استراتژيك ايران با آن رابطه داشته‌باشيم. ولي قبل از اين بايد دولت متفاوتي در ايران روي كار بيايد. ما كاملاً آماده‌ايم براي ادامه رفت و آمد دريايي و تضمين آزادي كشتي‌راني در تنگه هرمز آنچه را كه لازم است انجام دهيم.»[۱۱] وي تأكيد كرد كه خليج‌فارس آب‌راه بين‌المللي مهمي است و امريكا، اروپاي غربي و ژاپن به ادامه صدور نفت از آن متكي هستند. واينبرگر اين موضوع را كه امريكا قصد دارد اكنون به اقدام نظامي دست زند، تكذيب كرد و افزود: «امريكا بايد براي شرايط اضطراري مختلف آماده باشد و حاضر است در صورت دريافت تقاضاي كمك از ساير كشورها، آن را بررسي كند. عمليات جاري نيروي دريايي امريكا در خليج‌فارس امري غيرعادي نيست.»[۱۲] "فيتز واتر" سخن‌گوي كاخ سفيد به دنبال اظهارات گاسپار واينبرگر به‌منظور تعديل نظر وي گفت: «اظهارات واينبرگر كه گفته‌بود "باز ماندن اين آب‌راه حياتي است"، صرفاً يك پيام بوده تا دنيا موضع امريكا را بشناسد و به كشورهاي خليج اطمينان داده شود كه واشنگتن تعهدات استراتژيكي در اين منطقه را محترم مي‌شمارد.» همچنين شبكه تلويزيوني ان.بي.سي امريكا با اعلام اين مطلب، در مورد تهديدهاي امريكا گفته كه پنتاگون درصدد طرح‌هايي است كه چنانچه ايران اقدام به مسدود ساختن تنگه هرمز نمايد اين كشور را گلوله‌باران كند. اگرچه تهديدات به نظر مي‌رسد بيش‌تر جنبه تبليغاتي داشته‌باشد اما منجر به افزايش حضور نظامي امريكا در خليج [فارس] و استقرار دائمي يك ناو هواپيمابر اين كشور در خليج [فارس] شد.[۱۳] علي‌رضا شيخ‌الاسلامي در مقاله‌اي با عنوان "پادشاهي سعودي، ستون فلج شده سياست ايالات متحده در خليج‌فارس «ضمن بررسي استراتژي امريكا در منطقه، اهداف آن را چنين برشمرد: "1- آزادي كشتي‌راني در خليج‌فارس. 2- جريان آزاد نفت. 3- جلوگيري از نفوذ اتحاد شوروي در منطقه خليج‌فارس.» اين در حالتي است كه سناتور "جان گلن" در پي بازگشت از يك سفر "حقيقت‌يابي" به خاورميانه، گفت: «حقيقت تكان‌دهنده اين است كه تا آن‌جا كه به امنيت كشتي‌راني مربوط مي‌شود، تأثير مختل‌كننده اين جنگ بر جريان نفت منطقه به خارج، هنوز شروع نشده‌است.» وي افزود: «اين شايد كم‌خطرترين جنگ در تمام تاريخ باشد . . . در پنج سال‌و‌نيم گذشته حتي يك كشتي هم در خليج‌فارس غرق نشده‌است.» درياسالار "ويليام كراو" رئيس ستاد مشترك نيروهاي مسلح امريكا يعني بالاترين مقام نظامي اين كشور، در همان جلسه‌اي كه سناتور گلن در آن سخن مي‌گفت، اذعان كرد: «پروازهاي تجاري در كليه كشورهاي ساحلي همچنان ادامه دارد. واقعيت اين است كه خليج‌فارس يكي از شلوغ‌ترين مسيرهاي پروازهاي هوايي جهان است». وي در ادامه سخنانش تأييد كرد كه عمليات حفاري چاه‌ نفت با آرامش ادامه دارد. درياسالار كراو سپس افزود: «خليج‌فارس يك منطقه بي‌صاحب نيست. در واقع هم هنوز اين منطقه يكي از چهارراه‌هاي تجاري پررونق و پرتحرك جهان است.» آقاي "مايكل آرماكاست" معاون وزير امورخارجه امريكا نيز با تأييد سخنان آن‌ها گفت: «شعارهاي ايران پر از تهديد و خطر است، اما وجه بارز رفتار ايران در خليج‌فارس، عمل از پيش فكر شده و سنجيده است.»[۱۴] همچنين برخي از نمايندگان امريكا در جلسه خود ضمن بررسي مسائل خليج‌فارس به اهميت حمايت غرب از عراق در جنگ، اشاره كردند. به‌طور كلي سخنان اين نمايندگان و نيز گزارش كميته روابط خارجي مجلس امريكا نشان‌دهنده موضع آن‌ها در برابر دو طرف جنگ مي‌باشد. در كنگره امريكا مكرراً به حمايت امريكا از عراق در جنگ با ايران و غير دائمي بودن ادعاهاي مقام‌هاي رسمي اذعان مي‌شود.[۱۵] به علاوه آقاي "رابرت دورنان" نماينده جمهوري‌خواه كنگره از ايالت كاليفرنيا، در بررسي اوضاع خليج‌فارس درباره پيوندهاي عراق با دنياي غرب گفت: «علت برتري دريايي و هوايي عراق بر ايراني‌ها آن است كه عراقي‌ها با غرب پيوندهايي دارند. عدم حضور ما منجر به اين مي‌شود كه ايراني‌ها هدف خود را در مورد كسب تفوق منطقه‌اي تحقق بخشند.» وي همچنين افزود: «من شكي ندارم كه خروج ايالات متحده [از خليج‌فارس] روابط ما با اعراب را دچار آشفتگي عميق و شايد غير قابل جبران خواهد كرد.»[۱۶]

گزارش- 337

موضع شوروي در برابر جنگ ايران و عراق موضوع گزارشي از "مجله لوپوئن" است: «روس‌ها از عراق حمايت مي‌كنند چون چاره ديگري ندارند، ولي آن‌ها در باطن اميدوارند روزي در ايران به قدرت دست يابند. اين اظهارنظر يك ديپلمات متخصص در امور منطقه است كه به‌وضوح موضع ابهام‌آميز كرملين در جنگ عراق با ايران را بيان مي‌كند. روابط ميان شوروي و ايران چندان مشخص نيست و در هاله‌اي از ابهام فرو رفته است با اين حال اين روابط جنبه‌اي پرمعنا دارد. شوروي در مواقعي كه خود مستقيماً به ايران سلاح نمي‌دهد، كشورهاي دوست مثل چكسلواكي، كره شمالي، ليبي، سوريه را تشويق به فروش اسلحه به ايران مي‌كند. از سوي ديگر، مسكو اخيراً هواپيماهاي "ميگ-29" به بغداد تحويل داده‌است و تهديد نموده كه چنانچه پاسداران به حملات خود عليه بصره ادامه دهند، عراقي‌ها را به موشك‌هاي "اس اس-12" با برد 900 كيلومتر مجهز خواهد كرد. ظاهراً شوروي بازي دوگانه‌اي را در پيش گرفته‌است. مسكو از يك سو اميدوار است كه بتواند روزي چتر امپراتوري خود را بر ايران گستراند و از سوي ديگر، سياست غربي خود را از طريق عراق دنبال كند.»[۱۷]



منابع و مآخذ روزشمار 1366/01/02

  1. سند شماره 860 / گ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "مجموعه‌اي از اطلاعات مربوط به عمليات انجام شده توسط سپاه از عمليات بدر تا عمليات نصر"، تاريخ: 19/12/1365 تا 31/2/1366، ص78.
  2. مركز فرهنگي سپاه، كارنامه عمليات سپاهيان اسلام در طول دفاع مقدس، مركز چاپ سپاه، چاپ سوم، 31 شهريور 1373، ص89.
  3. روزنامه رسالت، 9/1/1366، ص4؛ و- روزنامه كيهان، 9/1/1366، ص3.
  4. روزنامه جمهوري اسلامي، 9/1/1366، ص1.
  5. خبرگزاري جمهوري اسلامي، گزارش‌هاي ويژه، نشريه شماره 4 (4/1/1366)، ص16، به نقل از يونايتدپرس.
  6. سند شماره 1395 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه نيروي زميني (علي‌‌رضا لطف الله زادگان)، 10/12/1365 تا 3/1/1366، ص129.
  7. سند شماره 1443 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه رمضان، محسن محمدي معين، 22/12/1365 تا 22/1/1366، صص27، 30، 32، 33، 39، شماره نوار: 24641، عمليات فتح 5.
  8. خبرگزاري جمهوري اسلامي، گزارش‌هاي ويژه، نشريه شماره 3 (3/1/1366)، ص3، اهواز - خبرگزاري جمهوري اسلامي 2/1/1366؛ و- سند شماره 226144 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: نمايندگي امام در سپاه، دفتر سياسي، شماره 138، 11/1/1366، ص5؛
  9. پيشين، بخش نخست، ص3، اروميه - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 2/1/1366.
  10. مأخذ 8، بخش نخست، ص13، واشنگتن - يونايتدپرس، 2/1/1366، به نقل از روزنامه واشنگتن‌پست.
  11. مأخذ 8، بخش نخست، ص19، واشنگتن - خبرگزاري فرانسه، 2/1/1366.
  12. مأخذ 5، صص9 و 10، به نقل از راديو لندن، 3/1/1366.
  13. سند شماره 226525، معاونت سياسي فرمانده كل سپاه، بولتن "بررسي"، شماره 7، 22/1/1366، ص37، به نقل از شبكه تلويزيوني N.B.C امريكا.
  14. دبيرخانه كنفرانس بين‌المللي تجاوز و دفاع، بازشناسي جنبه‌هاي دفاع و تجاوز، جلد دوم، ابعاد سياسي و حقوق بين‌الملل، تهران: دبيرخانه كنفرانس، 1368، ص245.
  15. مأخذ 8، بخش نخست، ص19، واشنگتن، خبرگزاري فرانسه، 7/1/1366.
  16. مأخذ 14، صص247 و 248.
  17. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، اداره كل مطبوعات و رسانه‌هاي خارجي، بولتن بررسي مطبوعات جهان، شماره 1227، 17/1/1366، صص8 و 9، به نقل از مجله "لوپوئن".