1364.09.29: تفاوت میان نسخهها
(صفحهای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1364 |نام = 1364.09.29 |نام دیگر= بیست و نه آذر |روز=29 آذر 1364 |تاریخ شمسی=1364.09.29 |تاریخ میلادی=20 دسامبر 1985 |تاریخ قمری=7 ربیعالثانی 1406 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.09.29</div> <div class="bootst...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
سطر ۲۴: | سطر ۲۴: | ||
==گزارش -1== | ==گزارش -120== | ||
پس از پنج روز توقف حملات هوایی عراق به جزیره خارک، حمله به این پایانه نفتی از سرگرفته شد که خسارتی نداشت. رادیو بغداد تهدید کرد که ارتش عراق علاوهبر مناطق نظامی، مراکز اقتصادی و حیاتی ایران را به آتش خواهد کشید. | |||
به گفته یکی از مسئولان استانداری بوشهر، ساعت 14 امروز، دو هواپیمای میگ25 ارتش عراق با تجاوز به حریم هوایی جزیره خارک، 4 بمب بهسوی این جزیره پرتاب کردند که همه بمبها داخل آبهای ساحلی خارک فروافتاد و خسارتی نداشت.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 277، 1/10/1364، ص2، بوشهر - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 30/9/1364.</ref> | |||
ارتش عراق در اطلاعیه شماره 2058 خود دراینباره اعلام کرد: «عقابهای شجاع ما بعدازظهر امروز دست به حمله هوایی موفقیتآمیز جدیدی علیه تأسیسات جزیره خارک زدند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 276، 30/9/1364، ص1، رادیو صوتالجماهیر، 29/9/1364.</ref> | |||
حکومت عراق باتوجهبه هراس از حمله آتی ایران، تهدیدهای خود را تشدید کرده است؛ رادیو بغداد امروز گفت: «روزانه صدها حمله هوایی روی پادگانها و مراکز تجمع نیروهای متجاوز در داخل خاک ایران انجام میگیرد. این حملههای هوایی در آینده افزایش خواهد یافت و خواهید شنید که حملههای هوایی عراق فقط مراکز تجمع نیروهای متجاوز را به آتش نمیکشد، بلکه تمام مؤسسات اقتصادی و حیاتی که به رژیم تجاوزکار تهران دررابطهبا ادامه جنگ کمک میکنند به آتش کشیده خواهد شد. ... شاید برای تمام ایرانیان روزهای بسیار سختتری در پیش باشد، چون عراق هرگز به کسی اجازه نخواهد داد علیه آب و خاک کشورش تجاوز کند.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 30/9/1364، صص 15 و 16، رادیو بغداد، 29/9/1364.</ref> | |||
امروز همچنین هواپیماهای عراقی در محور میاندوآب - مهاباد و منطقه دشت آزادگان به فضای ایران تجاوز کردند که با مقابله آتش سلاحهای پدافند هوایی گریختند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 277، 1/10/1364، ص2، بوشهر - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 30/9/1364.</ref> | |||
از سوی دیگر، ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران امروز در اطلاعیه شماره 2325 اعلام کرد که نیروی دریایی ارتش در هفته گذشته یک کشتی تجاری را در ورودی تنگه هرمز بازرسی کرده که چون محمولهای مشکوک برای کشور عراق نداشته به مسیر خود ادامه داده است.<ref>روزنامه اطلاعات، 30/9/1364، ص18.</ref> | |||
==گزارش -121== | |||
در ادامه عزیمت رزمندگان و ارسال کمکهای مردمی به جبههها، امروز دومین کاروان راهیان کربلای شهر قم شامل نیروهای آموزشدیده،<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 30/9/1364، ص4.</ref> کاروان راهیان کربلای استان باختران و کمکهای اصناف، فرهنگیان، کارکنان دولت این استان و دومین کاروان راهیان کربلای استان همدان و 180 کامیون کمکهای مردمی این استان عازم جبهههای نبرد شدند.<ref>روزنامه اطلاعات، 30/9/1364، صص 2 و 18.</ref> | |||
==گزارش -122== | |||
امامجمعه تهران و رئیس شورای عالی دفاع در خطبههای نمازجمعه تهران به موضوعهای مهمی پرداخت، ازجمله: سفر صدام به مسکو و سخنان رئیسجمهوری شوروی درباره غیرمنطقی بودن ادامه جنگ؛ تأکید بر ادامه جنگ تا پیروزی نهایی؛ پیامهای کاروانهای راهیان کربلا؛ وحدت و همدلی سپاه و ارتش در مقابل دشمن؛ بیاعتبار شدن سازمان ملل بهدلیل صدور قطعنامه نقض حقوق بشر در ایران؛ تسلیم نشدن ایران در مقابل باجخواهی امریکا. | |||
آیتالله خامنهای در خطبه اول ضمن پرداختن به اهمیت صداوسیما، هدفها و آفتهای این مجموعه گسترده را برشمرد. رئیسجمهوری در خطبه دوم درباره سفر صدام به مسکو و سخنان رئیسجمهوری شوروی که ادامه جنگ را غیرمعقول و غیرمنطقی خوانده است، اعلام کرد ما به رهبران شوروی میگوییم که تصمیم درباره این قضایا با مردم ماست و این مردم هستند که باید تشخیص دهند کاری که میکنند منطقی است یا نه. این امر بهعهده دیگران نیست و آنها نباید در امور هیچ کشوری بهویژه ملتی مانند ملت ما که اینطور در صحنههای جنگ حضور دارد، دخالت کنند. وی افزود: غیرمنطقی و غیرعادلانه این است که از یک جنایتکار جنگی دعوت و پذیرایی کنند و او را به کشورشان راه دهند و احیاناً بخواهند او را کمک کنند. رئیسجمهوری با اشاره به اینکه ما مایلیم رهبران شوروی اشتباه دو سه سال قبل خود را که ازنظر تسلیحاتی به عراق کمک کردند تکرار نکنند، گفت: آنها دیدند که مردم ما بههنگام احساس مداخله دیگران در امور کشورشان و تجهیز دشمن مصممتر و استوارتر میشوند. | |||
رئیس شورای عالی دفاع گفت که اکنون اعلام میکنم مردم ما تا رسیدن به پیروزی نهایی لحظهای توقف نخواهند کرد. وی تنبیه متجاوز را کاری منطقی و در خدمت انسانها خواند و آن را کمک برای خاموشکردن آتش فتنه و بازگرداندن آرامش به منطقه توصیف کرد و افزود: ما مایلیم شوروی دراینمورد سنجیده کار کند و دشمن ما را تقویت نکند و روابط ما را با خود تهدید نکند. ملت ما از حق خود دفاع میکند با دشمنان خود دشمنی و با دوستان خود دوستی خواهد داشت. | |||
رئیسجمهور خطاب به رهبران شوروی افزود شما وقتیکه خود بدون دلیل در افغانستان حضور دارید و سرنوشت ملتی را میخواهید تعیین کنید چگونه میخواهید درباره مسئله جنگ ملتی که از انقلاب خود دفاع میکند اظهارنظر کنید. ما به همه دنیا میگوییم تا مادامیکه رژیم عراق بر سر کار است مسئله صلح مطرح نیست ... و جنگ ما تا حذف هیئت حاکمه کنونی عراق ادامه خواهد یافت. | |||
رئیس شورای عالی دفاع با اشاره به حضور کاروانهای کربلای چند استان در میان نمازگزاران گفت: پیام شما به مردم دنیا این است که در تمامی طول جبههها اعم از هوایی، زمینی و دریایی آمادگی این را دارید که هرگاه مسئولین جنگ گفتند ضربات بزرگ و یا کوچک خود را بر رژیم فرسوده عراق وارد کنید. پیام دیگر حرکت عظیمی که همه احاد مردم در آن شرکت دارند این است که مردم ما در مقابل فشارهای استکبار جهانی و توطئهها به خداوند متعال و به قدرت خود متکی هستند. پیام دیگر راهیان کربلا به دنیا، اعتقاد به لزوم پیروزی است. یعنی برخلاف حرفهایی که بعضی از افراد در گوشهوکنار دنیا میزنند که جنگ باید هرچه زودتر تمام شود و یا این مسئله پشت میز مذاکره حل شود، مردم ما میگویند ما همان حرف اول را با قدرت و قاطعیت تمامتر دنبال میکنیم و جنگ تا پیروزی نهایی و پیروزی اسلام بر کفر ادامه مییابد.» | |||
رئیس شورای عالی دفاع با اشاره به انبوه ارتشیانی که در جمع کاروانهای راهیان کربلا در محل نمازجمعه تهران حاضر بودند، خاطرنشان کرد که امروز ارتش ما نیز جزو راهیان کربلاست و در تمامی دنیا بیسابقه است که ارتش، نیروهای مسلح و رزمندگان اینطور آمیخته با مردم باشند و مردم با این چشم به ارتش نگاه کنند و در جبهههای جنگ تحمیلی ارتش، سپاه و نیروی عظیم بسیج مردمی با همدلی و همسنگری و آمیخته شدن خونشان با یکدیگر، وحدتی در میان مردم ایجاد کردهاند و این طبیعی نظامی است که رهبرش امام امت، مرجع تقلید و مقدسترین عنصر در چشم مردم باشد و یکی از افتخارات ارتش و نیروهای مسلح این است که اختیار آن به دست یک عارف روحانی بزرگوار و فقیه عالیقدر است. | |||
آیتالله خامنهای درباره قطعنامه نقض حقوق بشر در ایران گفت این نمایشنامه پوچ و مضحک که به کارگردانی امریکا در سازمان ملل اجرا شد توسط بازیگرانی که سر تا پای خودشان آلوده به نقض حقوق بشر بود، صورت گرفت و سازمان ملل با این عمل اعتبار خود را از دست داده است. اعتراض ما به سازمان ملل متحد این است که چرا محل این سازمان باید محل بازیگران بدسابقه باشد و چرا باید تسلیم باجخواهی امریکا و دستنشاندگانش شود. | |||
وی افزود اولین پیشنهاددهنده این قطعنامه دولت کاناداست که از رژیم منحط و محکوم افریقای جنوبی پشتیبانی تسلیحاتی کرده است. پیشنهاددهندگان دیگر این قطعنامه استعمارگران حرفهای اروپا یعنی هلند و بلژیک هستند؛ دولتهایی که سنگ کج استعمار را در دنیا بنیاد نهادند و آغازگر تجاوز به حقوق انسانها با غارت و استعمار آنها بودند و از همه بامزهتر دیگر پیشنهاددهندگان این قطعنامه دولتهای انگلستان و فرانسه هستند؛ دولی که بدبختیهای مردم دنیا در جهان سوم مربوط به آنهاست. انگلستان که استعمار کثیف را در دنیای پرخفقان به وجود آورد و فرانسه هم که مأمن زشتترین و پلیدترین انسانهای دنیا نظیر منافقین و سلطنتطلبان است. | |||
آیتالله خامنهای افزود که کشورهای اسلامی بهاستثنای عراق و اردن، هیچکدام به این قطعنامه رأی مثبت ندادند. کشورهای آسیایی نیز دربرابر متجاوزین ایستادند. آنها نیز یک تهاجم فرهنگی را علیه اصالت آسیایی دیدند و از کشورهای آسیایی فقط 3 کشور به این قطعنامه رأی مثبت دادند، اردن، عراق و اسرائیل. رئیس شورای عالی دفاع تأکید کرد ما تسلیم شانتاژ مجمع عمومی سازمان ملل متحد نمیشویم. مواضع ملت ایران بحق، مظلومانه و انسانی است و این را ملتها و شخصیتهای جهانی اگر منصف باشند میتوانند درک کنند. برای ما سهل بود که از سازمان بیطرفی برای تحقیق درباره نقض حقوق بشر در ایران دعوت کنیم، همانطورکه سال گذشته در مقابل جوسازیهای صلیبسرخ جهانی پیرامون وضعیت اسرای عراقی این عمل صورت گرفت و آبروی عراق با تبلیغات دروغینش رفت. اگر شانتاژ در کار نباشد این کار را میکنیم، اما ملت ایران تسلیم باجخواهی امریکا و نمایش مضحک و پوچ او نمیشود. | |||
امامجمعه تهران با اشاره به اظهارات دبیرکل سازمان ملل متحد که گفته بود امریکا درصدد باجخواهی از سازمان ملل متحد است، افزود: «حرف دبیرکل سازمان ملل متحد حرف تازهای نیست. امریکا و گردنکلفتهای دنیا درصدد باجخواهی از همه رژیمها، دولتها و سازمانهای جهانی و ازجمله سازمان ملل متحد هستند، اما حرف ما این است چرا شما تسلیم میشوید و به امریکا باج میدهید. مگر سازمان یونسکو و رئیس آن آقای آمبو - که شخص مسلمان مستقل و مبارز بود - تسلیم باجخواهی امریکا شد و آیا با خروج امریکا از سازمان یونسکو این سازمان از بین رفت و اکنون انگلستان هم برای باجخواهی ازطریق ندادن سهمیه خود، یونسکو را تحت فشار گذاشته است اما میبینم که میتوان مانند ملت ایران در مقابل باجخواهی امریکا، انگلستان، فرانسه و دیگر کشورها ایستادگی و مبارزه کرد و مبارزه ملت ما در قبال باجخواهی امریکا در آینده نیز ادامه خواهد داشت.»<ref>روزنامه اطلاعات، 30/9/1364، ص18.</ref> | |||
گفتنی است که رسانههای غربی به انعکاس گسترده سخنان رئیسجمهوری ایران پرداختند. | |||
==گزارش -123== | |||
وزیر امور خارجه ایران امروز برای شرکت در سومین اجلاس وزیران خارجه سوریه، لیبی و ایران عازم لیبی شد. این سفر در موقعیتی انجام میشود که گفته شده است یکی از هدفهای سفر صدام به مسکو درخواست از شوروی برای فشار به سوریه و لیبی جهت خودداری از حمایت ایران بوده است. دکتر ولایتی - که رفیقدوست وزیر سپاه پاسداران او را همراهی میکند دستور کار این اجلاس چهارروزه را چنین بیان کرد: بررسی مسائل فلسطین؛ جنگ عراق علیه ایران؛ همکاری سه کشور درمورد اجلاس سران کشورهای عضو جنبش عدمتعهد که در پاییز آینده در زیمبابوه برگزار میشود؛ مشکلات منطقه؛ تجاوزات صهیونیست علیه امت اسلامی؛ مشکلات جهان اسلام و توطئههایی که علیه لیبی انجام میشود. | |||
عبدالسلام تریکی دبیر کمیته مردمی دفتر روابط خارجی لیبی نیز گفت: «دیدار دکتر ولایتی از لیبی فرصتی است برای بحث و بررسی روابط میان ایران و لیبی براساس توافقی که در جریان دیدار حجتالاسلام رفسنجانی از لیبی درخصوص تشکیل کمیتههای مشترک جهت بررسی تمام زمینههای همکاری مشترک میان دو کشور صورت گرفت.» وی افزود: «این اجلاس باعث خرسندی دوستان و هراس دشمنانمان خواهد شد و این واقعیت مورد تأکید قرار میگیرد که سه کشور در یک سنگر و جبهه واحد قرار دارند.»<ref>روزنامه كیهان، 30/9/1364، ص21.</ref> | |||
==گزارش -124== | |||
اولین دور مذاکرات سومین اجلاس سهجانبه وزیران خارجه ایران، سوریه و لیبی شبهنگام در طرابلس برگزار و در آن درباره مسائل فلسطین، مداخله امپریالیسم و صهیونیسم در جهان، مسائل جنوب افریقا، حمایت ایران و سوریه از لیبی در چالش با مصر و جنگ ایران و عراق گفتوگو شد. خبرگزاری جمهوری اسلامی از این جلسه گزارش داد در ابتدا دکتر تریکی گفت صهیونیسم و اسرائیل دشمن اصلی ما است و شکی نیست که این اجلاس پایههای مستحکمی را برای آزادی فلسطین و مبارزه با دشمن بنا میگذارد. | |||
فاروق الشرع وزیر خارجه سوریه نیز با بیان اینکه این اجلاس خشنودی دوستان و کشورهای پیشرو را در پی دارد و دشمنی و توطئههای دشمن را افزون میکند، بر ضرورت همبستگی سه کشور تأکید کرد. | |||
دکتر ولایتی نیز در سخنانی گفت که این اجلاس تأثیر بسیاری بر جریانهای منطقه و حتی مسائل کلی جهان دارد. | |||
در این جلسه سپس دخالتهای امپریالیسم و صهیونیسم در اقصی نقاط جهان بررسی شد و پیشنهاد هیئت ایران مبنیبر حمایت مشترک از کشورهایی که مورد تهاجم امپریالیسم و صهیونیسم قرار میگیرند، مورد تأکید قرار گرفت. همچنین مسائل جنوب افریقا و لزوم تشکیل جبهه مشترک علیه رژیم افریقای جنوبی و نیز تحرکات و تهدیدات حکومت مصر علیه کشور انقلابی لیبی مطرح گردید و تأکید شد که این اقدامات بهدلیل ترس این حکومت از تحرکات اسلامی در داخل مصر و برای جلوگیری از حمایت لیبی از انقلاب اسلامی ایران میباشد. | |||
دکتر تریکی در این نشست پایداری ملت لیبی و پشتیبانی ایران و سوریه از لیبی را ازجمله دلایل شکست توطئه رژیم مصر برشمرد و گفت: تحرک سریع ما و ایران و سوریه، به امپریالیسم، صهیونیسم و ارتجاع فهماند که با سه کشور بهطور دستهجمعی روبهرو خواهند شد. | |||
در این جلسه با اشاره به توطئههای فرانسه علیه لیبی، تأکید شد که مسئله چاد مسئلهای افریقایی است که باید بدون دخالت کشورهای بیگانه چون فرانسه حل شود. | |||
در ادامه این نشست جنگ تحمیلی به تفصیل بررسی شد و آقای ولایتی دراینباره گفت: «صدام که کشور ما را مورد تهاجم قرار داده، تصور میکرد میتواند ما را به شکست بکشاند؛ ولی مقاومت دلیرانه مردم ما تجاوز او را در هم شکست. لذا اکنون ندای صلح سرداده و مانند مار زخمخوردهای است که باید سرش کوبیده شود و ما تا سقوط رژیم صدام جنگ را ادامه خواهیم داد.» | |||
دکتر ولایتی تأکید کرد: «اکنون ازنظر نظامی و سیاسی وضع ما بهمراتب بهتر است و کشورهای عرب منطقه نیز این حقیقت را دریافته و فهمیدهاند که نباید سرنوشت خویش را به سرنوشت صدام گره بزنند و بیانیه اخیر شورای همکاری کشورهای خلیج فارس مؤید این حقیقت است.» | |||
در ادامه جلسه، سه کشور بر آزادسازی سرزمین فلسطین و احقاق حقوق ملت فلسطین تأکید کردند. وزیر خارجه سوریه نیز گفت: «اکنون خوشبختانه پیمان و محورهای خیانتبار در شرف سقوط است و رژیم عراق درحال ترس و نگرانی است و رژیم مصر نیز با یک مخالفت مردمی در داخل مواجه است.» | |||
در این جلسه همچنین سوریه و لیبی توافق کردند که از اتحادیه عرب درخواست کنند با تشکیل جلسهای فوقالعاده، موضوع برقراری روابط برخی از کشورهای افریقایی را با اسرائیل بررسی کند و این موضوع در دستور کار کنفرانس اسلامی نیز گنجانده شود.<ref>روزنامه اطلاعات، 2/10/1364، ص3.</ref> | |||
==گزارش -125== | |||
درپی سفر صدام به مسکو، مقامات شوروی درصدد توجیه رفتار خود و ابراز مجدد بیطرفی در جنگ عراق با ایران برآمدند. نشریه وزارت امور خارجه ایران در گزارشی دیدگاهها و اظهارات برخی دیپلماتهای شوروی و کشورهای نزدیک به این کشور را درباره سفر صدام جمعآوری کرده که این اظهارات بیشتر نشاندهنده توجیه همکاریهای شوروی با عراق و توجیه رفتار نامناسب شوروی با ایران و ترغیب ایران به نزدیکی با شوروی است. | |||
در این گزارش آمده است که یکی از دیپلماتهای شوروی در هند در دیدار با یک مقام رسمی ایران درباره سفر صدام حسین به مسکو گفته است: ما دوست داریم با کشور شما در زمینههای فرهنگی و بازرگانی همکاری داشته باشیم و آن را گسترش دهیم و رابطه دو کشور را تاحد دوستانه بالا ببریم. ما خواهان صلح بین عراق و ایران هستیم و چنانچه از ما بخواهید حاضریم دراینزمینه میانجیگری کنیم. البته کمکهایی که ما به عراق کردهایم براساس قرارداد دوستی بین دو کشور بوده است و قبل از جنگ نیز به امضا رسیده است. شما میتوانید همان رابطهای را که عراق با ما دارد، داشته باشید و حتی رهبران سطح بالای شما نیز از کشور ما دیدن کنند و مشکلات کوچک فیمابین را حل نمایند، زیرا زمینهها برای یک رابطه خوب بیشتر است تا برای یک رابطه بد.» | |||
وی در پاسخ این سؤالِ طرف ایرانی که در سفر صدام به مسکو چه موضوعاتی بحث شده و آیا شما در نظر دارید ارسال سلاح به عراق را افزایش دهید، گفته است: «براساس اطلاعات اولیه که به دست ما رسیده، مذاکرات بیشتر درزمینه همکاریهای اقتصادی بوده است. بهطور تئوری نیز درمورد همکاریهای اتمی صحبت کردند ولی از آنجایی که ما احساس کردیم تمامیت ارضی عراق در خطر نیست ارسال سلاح به آن کشور افزایش نخواهد یافت، ولی همانطورکه میدانید اگر ما ندهیم فرانسه و انگلیس خواهند داد.» | |||
طبق این گزارش، یک دیپلمات مجارستانی هم گفته است: «از آنجایی که گورباچف رهبر جدید شوروی است از کشورهای مختلف اعم از سوسیالیستها و کاپیتالیستها به نزد وی رفتهاند و صدام نیز بههمین خاطر به مسکو رفته است. اگر ایران و شوروی روابط خوبی برقرار کنند مسلماً بر جنگ اثر خواهد گذاشت و مسئله جنگ بهزودی حل خواهد شد. اما مسائل و مشکلات جلو این نزدیکی را میگیرد، از یک مقام رسمی شوروی شنیدم که گفت ما مایل هستیم با جمهوری اسلامی ایران براساس اشتراکات موجود و عدم دخالت در امور یکدیگر، رابطه برقرار کنیم. اگر ایران و شوروی به یکدیگر نزدیک شوند نهتنها بر جنگ اثر میگذارد بلکه میتوان کل منطقه را از نفوذ امپریالیسم بیرون آورد.» | |||
در این گزارش، یک دیپلمات سوریه اهداف سفر صدام به مسکو را چنین برشمرده است: | |||
خرید تسلیحات؛ اطلاع از دیدگاهها و مواضع مسکو در مذاکرات ژنو (دیدار سران دو ابرقدرت) حول مسئله جنگ؛ میانجیگری بین عرفات و مسکو و نزدیک کردن عرفات به مسکو؛ متقاعد کردن مقامات مسکو که عراق بیشتر تمایل به شوروی دارد تا به امریکا. | |||
به نوشته نشریه وزارت خارجه، یک مقام کرهشمالی هم درمورد این سفر گفته است: به نظر میرسد این حرکت را عراق بهمنظور کسب پشتیبانی اخلاقی و تسلیحاتی بیشتر از شوروی برای ادامه جنگ با ایران انجام داده و با اصرار عراق، مسکو پذیرفته است و معمولاً دیدار رسمی رئیسجمهور یک کشور درحال جنگ بهویژه شرایطی را که عراق دارا میباشد از کشوری چون شوروی، نمیتواند یک سفر عادی تلقی گردد و بهطور یقین در مذاکرات خصوصی، شوروی ضمن تأیید مواضع عراق، همه نوع قول مساعدت به آنان خواهد داد. ولی بهاحتمال زیاد بهخاطر موقعیت بینالمللی شوروی در میان کشورهای سوسیالیستی و بهویژه در میان کشورهای جهان سوم از آشکار نمودن تمایلات مسکو به پشتیبانی بیشتر از بغداد خودداری خواهد کرد و البته به نظر میرسد که به همین دلایل شوروی حاضر شود به تحویل سلاحهای فوقالعاده پیشرفته نیز - که مورد تقاضای عراق است - اقدام نماید.» | |||
یک دیپلمات ژاپنی در هاوانا نیز گفته است چون صدام نتوانسته است سلاح مورد نظر خود را از غرب بهمنظور نجات از معرکه تهیه کند، اکنون مجدداً حرکات بازگشت بهسمت شوروی را شروع کرده است. البته امریکا بهدلیل بیم از اینکه این سلاحهای پیشرفته روزی علیه اسرائیل به کار گرفته شود به عراق تحویل نداده است و به نظر نمیرسد که شوروی نیز سلاح پیشرفته دراختیار عراق بگذارد و دلیل آن بهخاطر عدم علاقه شوروی به تغییر موضع خود در جنگ و احتمالاً عدم جدا کردن خود از ایران است و علت دیگری نیز وجود دارد که شوروی علاقه ندارد که با ایران که همسایه او است رابطه بدی داشته باشد. | |||
از سوی دیگر، یک دیپلمات سوری نیز در هاوانا گفت: «در شرایط کنونی صدام تنهای تنها است و ارتباط او با کشورهای عربی خلیج فارس، همانند گذشته نیست و به نظر میرسد که عربستان همانند گذشته نمیخواهد به این کشور کمک کند. علاوهبراین، وحدت سهجانبه اردن - مصر - عراق اکنون شکسته شده و اردن خود را کنار کشیده است، مواضع اردن درحال تغییر است و بنا به اخبار واصله کمکهای اقتصادی آنها قطع شده است. عراق فکر میکرد با این وحدت و ارتباط با امریکا میتواند فشار لازم را به ایران تحمیل نماید ولیکن بهعلت درگیریهای عمده، امریکا در لبنان نتیجه لازم را نتوانست به دست آورد. وی افزود عراق قصد دارد حمایت صریح شوروی و شرق را به دست آورد و البته اگر شوروی موشکهای پیشرفته به عراق بدهد میتواند احتمال فوق را قویتر ذکر کرد ولیکن ما این احتمال را نمیدهیم. تاکنون علیرغم ارتباط خوب و عادی ما با شوروی و حساسیت منطقه، شوروی از این نوع سلاحها تحویل سوریه نداده است و اگر این سلاح موشکی را به عراق تحویل دهد در آن زمان این دیگر مشکل شما نخواهد بود، زیرا بالاخره ما هم با عراق درگیریهایی داریم و بودن این سلاحها در دست عراق برای ما هم خطرناک است.»<ref>دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، نشریه شماره 173/3، 2/10/1364، صص 5 - 1.</ref> | |||
از سوی دیگر، نشریه رویدادها به نقل از یک مقام دیپلماتیک در توکیو درباره سفر صدام به مسکو نوشته است: روسها میگویند دلیل به تعویق افتادن سفر معاون وزارت خارجه مسکو به ایران صرفاً تکنیکی بوده و نامبرده در بهار آینده از ایران بازدید خواهد کرد. این دیپلمات افزود: میگویند صدام در بین نظامیان و حزب حاکم کنترل خوبی دارد و رژیمش متزلزل نیست. وی افزود: به نظر آنان عراق مشکل تأمین نیروی انسانی خود را میداند و لذا با نیروی هوایی قوی آن را جبران میکند. به گفته این دیپلمات، روسها در اینکه آیا صدام در سفر اخیر قول تسلیحاتی هم گرفته مطلقاً سکوت کردهاند. | |||
این دیپلمات گفت: «روسها معتقدند که کشورهای شورای همکاری سعی دارند نسبت به جنگ روابط بیطرفانهتری اتخاذ کنند، اما این بیطرفی را باعث تقلیل کمکهای مالی آنها به عراق نمیدانند و فکر میکنند آنها و بهخصوص سعودی و کویت به این کمکها ادامه خواهند داد.»<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 75، 4/10/1364.</ref> | |||
==گزارش -126== | |||
مولانا سید عارفحسین الحسینی رهبر شیعیان پاکستان، شوروی و امریکا را محرک اصلی حمله عراق به ایران خوانده و در بیانیهای مطبوعاتی از اظهارات گرومیکو رئیسجمهور شوروی، انتقاد شدیدی کرده است.* | |||
در این بیانیه آمده است: «ما از آغاز میدانیم که صدام حسین رئیسجمهور عراق، پنج سال پیش با تحریک مشترک شوروی و امریکا به خاطر وارد آوردن صدمه به انقلاب ایران به این کشور حمله نموده ولی اکنون با شکستهای پیدرپی آن کشور، هر دو ابرقدرت نگران شدهاند و در پایان مذاکرات ژنو باهم علیه انقلاب اسلامی بر توطئههای خویش افزودهاند.» در ادامه بیانیه رهبر شیعیان پاکستان که در روزنامه مشرق چاپ پیشاور چاپ شده - آمده است: «مردم عراق نباید فراموش کنند شوروی که با زیر پا گذاشتن قوانین بینالمللی به افغانستان تجاوز نموده هیچگاه نمیتواند همدرد مسلمین باشد.» وی افزوده است: «واقعیت این است که شوروی و امریکا از گسترش انقلاب اسلامی ترس دارند و نمیخواهند مسلمین متحد گردند و انقلاب پیروز شود.»<ref>اداره كل مطبوعات و رسانههای خارجی وزارت ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 1013، 22/10/1364، ص38.</ref> | |||
==گزارش -127== | |||
به گزارش رادیو بغداد، در ملاقات داود اجاوارا رئیسجمهوری گامبیا و رئیس کمیته حسننیت اسلامی با رئیس دایره امور قانونی در وزارت امور خارجه عراق، آخرین تحولات جنگ عراق و ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.<ref>واحد مركزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 1/10/1364، ص4، رادیو بغداد، 30/9/1364.</ref> | |||
خبرگزاری رویتر نیز گزارش داد که این مقام عراقی از تلاش داود اجاوارا برای پایان دادن به مناقشه پنجساله ایران - عراق تشکر کرده و اعلام کرده که عراق آماده دفع هر حملهای ازجانب ایران است.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 277، 1/10/1364، ص4، رویتر، 30/9/1364.</ref> | |||
==گزارش -128== | |||
در اجرای سیاست گسترش روابط با کشورهای منطقه، وزیر بازرگانی جمهوری اسلامی ایران که در رأس هیئتی اقتصادی و بازرگانی به امارات عربی متحده سفر کرده است، صبح امروز با جانشین ولیعهد دوبی و وزیر دارایی و صنعت و وزیر اقتصاد و بازرگانی امارات ملاقات کرد. در این دیدارها درزمینه روابط دوجانبه و مسائل مورد علاقه دو کشور و افزایش صادرات ایران به امارات تبادلنظر به عمل آمد و جعفری وزیر بازرگانی ایران با تشریح آثار انقلاب اسلامی در ایران، آمادگی ایران را برای صدور کالاهای غیرنفتی به امارات اعلام و خاطرنشان کرد جمهوری اسلامی ایران درزمینه واردات کالا، کشورهای مسلمان را در اولویت قرار میدهد.<ref>روزنامه اطلاعات، 30/9/1364، ص20.</ref> | |||
==گزارش -129== | |||
وزیر نیرو تنگناهای موجود در تولید، توزیع و مصرف برق در کشور و تأثیر حملات هوایی عراق و خروج کارشناسان شوروی و نیز افزایش جمعیت را در تشدید کمبود برق تشریح و ابراز امیدواری کرد که مشکل خاموشی در دو سال آینده حل شود. | |||
به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، دکتر بانکی وزیر نیرو که به دعوت "واحد آموزش عمومی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه" با معاونان خود به قم سفر کرده بود، در سخنانی با بیان اینکه مشکلات گوناگونی درجهت رشد کیفی و کمی تولید برق در کشور وجود دارد، گفت از یکسو در هفتههای گذشته نیروگاه زرگان و سد شهید عباسپور در خوزستان هدف حمله جنگندههای عراقی قرار گرفتند که به هر دو نیروگاه آسیب بسیاری وارد شد که واحدهای آسیبدیده سد شهید عباسپور با صرف 15 میلیون تومان تاحدودی ترمیم شده است ولی مشکل اصلی نیروگاه زرگان هنوز باقی است. از سوی دیگر، بیتعهدی کارشناسان شوروی که دو پروژه مهم را در ورامین و اصفهان نیمهتمام رها کردهاند، موجب شده است که در اهداف مورد نظر برای افزایش تولید برق طبق زمانبندی، ناکام بمانیم و سعی خواهد شد که نیروگاه بندرعباس تا اوایل سال بعد وارد مدار اصلی بشود. وی گفت که باتوجهبه افزایش جمعیت و گسترش صنایع گوناگون و ارائه خدمات جنبی بعید است که تا دو سال آینده مسئله خاموشی برق حل شود و تنها راه اصولی در این مرحله آن است که بکوشیم با ایجاد خاموشیهای زمانبندیشده و اطلاع به مردم، ضایعات کمتری را به بار آوریم. | |||
وزیر نیرو افزود که یکی از سیاستهای اصولی ما این است که در قبال صدور نفت خام بتوانیم از امکانات پیمانکاران خارجی درجهت استفاده مطلوب از آب در همه زمینهها استفاده نماییم که در سفر آقای هاشمی رفسنجانی به چین و ژاپن به این موضوع توجه شده است و ما در آینده اساس کارمان این است که بهجای پرداخت ارز به شرکتهای خارجی، با تحویل نفت، هزینههای مربوط به ایجاد امکانات آبرسانی را جبران نماییم.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 276، 30/9/1364، صص 8 - 7، قم، 29/9/1364.</ref> | |||
==گزارش -130== | |||
هزاران تن از کشاورزان، اعضای شوراهای اسلامی روستایی، هیئتهای واگذاری زمین و دیگر اقشار مردم شهرهای مختلف استان مازندران در حمایت از اعزام کاروانهای راهیان کربلا، پشتیبانی از رزمندگان و پشتیبانی از اقدامات حجتالاسلام موسوی خوئینیها دادستان کل کشور، راهپیمایی کردند و خواستار تعیین تکلیف اراضی مزروعی و مبارزه با مالکان غاصب شدند. | |||
به گزارش خبرنگار روزنامه اطلاعات از ساری، راهپیمایان در مسیر حرکت با شعارهای "فریاد کوخنشینان: مستضعفین پیروزند؛ نص صریح قرآن: مستضعفین پیروزند؛ خوئینیها منتخب امام است؛ جنگ جنگ تا پیروزی" از خیابانهای شهر گذشتند و سپس به سخنان حجتالاسلام فاضل هرندی نماینده آیتالله منتظری در هیئت هفتنفره واگذاری زمین و نماینده مردم اصفهان در مجلس، گوش دادند. وی با اشاره به مشکلات مالکیت زمینهای کشاورزی، بر لزوم توجه مجلس و قوه قضائیه به تعیین تکلیف این زمینها تأکید کرد و از محاکم قضایی خواست به احقاق حقوق کشاورزان و سلب مالکیت غیرشرعی اراضی کشاورزی از خانها و فئودالها اقدام کنند. در قطعنامه پایان این راهپیمایی، کشاورزان و اعضای شوراهای اسلامی مازندران ضمن تجدید میثاق با امام امت، حمایت از کاروانهای راهیان کربلا و ادامه جنگ تا پیروزی نهایی و نیز پشتیبانی از رئیسجمهور، دولت و مجلس، خواستار تصویب سریع قوانین اسلامی به نفع محرومان و تعیین تکلیف اراضی کشاورزی و قطع ید خانها و فئودالها از این اراضی شدند. در این قطعنامه همچنین ضمن هشدار درمورد تبدیل اراضی کشاورزی به باغ و ویلا، از شورای عالی قضایی و اقدامات قاطع دادستان کل کشور پشتیبانی شده است. | |||
طبق گزارش خبرنگاران در دیگر شهرهای استان مازندران نیز کشاورزان و روستاییان اقدام به چنین راهپیماییهایی کردند و خواستار رسیدگی سریعتر به وضعیت نامشخص اراضی کشاورزی و مبارزه با مالکان بزرگ و طاغوتچهها شدند و از اقدامات دادستان کل کشور پشتیبانی کردند.<ref>روزنامه اطلاعات، 30/9/1364، ص18.</ref> | |||
==گزارش -131== | |||
تری ویت فرستاده اسقف کانتربری در ادامه تلاش برای آزادی گروگانهای امریکایی و اروپایی در لبنان، امروز وارد بیروت شد. به نوشته روزنامه الخلیج چاپ امارات عربی متحده: «فرستاده اسقف کانتربری قبل از بازگشت به بیروت در ژنو با یک مسئول کویتی درباره گروگانهای امریکایی و اروپایی مذاکره کرده است. یادآوری میشود که یکی از شرایط آدمربایان برای آزاد کردن گروگانها، آزادی 17 تن از بازداشتشدگان در زندانهای کویت است که درپی یک رشته سوءقصد با بمب در سال 1983 بازداشت شدهاند.»<ref>همان، ص20.</ref> | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۸ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۳۲
روزشمار جنگ سال 1364 1364.09.29 | |
---|---|
نامهای دیگر | بیست و نه آذر |
تاریخ شمسی | 1364.09.29 |
تاریخ میلادی | 20 دسامبر 1985 |
تاریخ قمری | 7 ربیعالثانی 1406 |
گزارش -120
پس از پنج روز توقف حملات هوایی عراق به جزیره خارک، حمله به این پایانه نفتی از سرگرفته شد که خسارتی نداشت. رادیو بغداد تهدید کرد که ارتش عراق علاوهبر مناطق نظامی، مراکز اقتصادی و حیاتی ایران را به آتش خواهد کشید. به گفته یکی از مسئولان استانداری بوشهر، ساعت 14 امروز، دو هواپیمای میگ25 ارتش عراق با تجاوز به حریم هوایی جزیره خارک، 4 بمب بهسوی این جزیره پرتاب کردند که همه بمبها داخل آبهای ساحلی خارک فروافتاد و خسارتی نداشت.[۱] ارتش عراق در اطلاعیه شماره 2058 خود دراینباره اعلام کرد: «عقابهای شجاع ما بعدازظهر امروز دست به حمله هوایی موفقیتآمیز جدیدی علیه تأسیسات جزیره خارک زدند.»[۲] حکومت عراق باتوجهبه هراس از حمله آتی ایران، تهدیدهای خود را تشدید کرده است؛ رادیو بغداد امروز گفت: «روزانه صدها حمله هوایی روی پادگانها و مراکز تجمع نیروهای متجاوز در داخل خاک ایران انجام میگیرد. این حملههای هوایی در آینده افزایش خواهد یافت و خواهید شنید که حملههای هوایی عراق فقط مراکز تجمع نیروهای متجاوز را به آتش نمیکشد، بلکه تمام مؤسسات اقتصادی و حیاتی که به رژیم تجاوزکار تهران دررابطهبا ادامه جنگ کمک میکنند به آتش کشیده خواهد شد. ... شاید برای تمام ایرانیان روزهای بسیار سختتری در پیش باشد، چون عراق هرگز به کسی اجازه نخواهد داد علیه آب و خاک کشورش تجاوز کند.»[۳] امروز همچنین هواپیماهای عراقی در محور میاندوآب - مهاباد و منطقه دشت آزادگان به فضای ایران تجاوز کردند که با مقابله آتش سلاحهای پدافند هوایی گریختند.[۴] از سوی دیگر، ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران امروز در اطلاعیه شماره 2325 اعلام کرد که نیروی دریایی ارتش در هفته گذشته یک کشتی تجاری را در ورودی تنگه هرمز بازرسی کرده که چون محمولهای مشکوک برای کشور عراق نداشته به مسیر خود ادامه داده است.[۵]
گزارش -121
در ادامه عزیمت رزمندگان و ارسال کمکهای مردمی به جبههها، امروز دومین کاروان راهیان کربلای شهر قم شامل نیروهای آموزشدیده،[۶] کاروان راهیان کربلای استان باختران و کمکهای اصناف، فرهنگیان، کارکنان دولت این استان و دومین کاروان راهیان کربلای استان همدان و 180 کامیون کمکهای مردمی این استان عازم جبهههای نبرد شدند.[۷]
گزارش -122
امامجمعه تهران و رئیس شورای عالی دفاع در خطبههای نمازجمعه تهران به موضوعهای مهمی پرداخت، ازجمله: سفر صدام به مسکو و سخنان رئیسجمهوری شوروی درباره غیرمنطقی بودن ادامه جنگ؛ تأکید بر ادامه جنگ تا پیروزی نهایی؛ پیامهای کاروانهای راهیان کربلا؛ وحدت و همدلی سپاه و ارتش در مقابل دشمن؛ بیاعتبار شدن سازمان ملل بهدلیل صدور قطعنامه نقض حقوق بشر در ایران؛ تسلیم نشدن ایران در مقابل باجخواهی امریکا. آیتالله خامنهای در خطبه اول ضمن پرداختن به اهمیت صداوسیما، هدفها و آفتهای این مجموعه گسترده را برشمرد. رئیسجمهوری در خطبه دوم درباره سفر صدام به مسکو و سخنان رئیسجمهوری شوروی که ادامه جنگ را غیرمعقول و غیرمنطقی خوانده است، اعلام کرد ما به رهبران شوروی میگوییم که تصمیم درباره این قضایا با مردم ماست و این مردم هستند که باید تشخیص دهند کاری که میکنند منطقی است یا نه. این امر بهعهده دیگران نیست و آنها نباید در امور هیچ کشوری بهویژه ملتی مانند ملت ما که اینطور در صحنههای جنگ حضور دارد، دخالت کنند. وی افزود: غیرمنطقی و غیرعادلانه این است که از یک جنایتکار جنگی دعوت و پذیرایی کنند و او را به کشورشان راه دهند و احیاناً بخواهند او را کمک کنند. رئیسجمهوری با اشاره به اینکه ما مایلیم رهبران شوروی اشتباه دو سه سال قبل خود را که ازنظر تسلیحاتی به عراق کمک کردند تکرار نکنند، گفت: آنها دیدند که مردم ما بههنگام احساس مداخله دیگران در امور کشورشان و تجهیز دشمن مصممتر و استوارتر میشوند. رئیس شورای عالی دفاع گفت که اکنون اعلام میکنم مردم ما تا رسیدن به پیروزی نهایی لحظهای توقف نخواهند کرد. وی تنبیه متجاوز را کاری منطقی و در خدمت انسانها خواند و آن را کمک برای خاموشکردن آتش فتنه و بازگرداندن آرامش به منطقه توصیف کرد و افزود: ما مایلیم شوروی دراینمورد سنجیده کار کند و دشمن ما را تقویت نکند و روابط ما را با خود تهدید نکند. ملت ما از حق خود دفاع میکند با دشمنان خود دشمنی و با دوستان خود دوستی خواهد داشت. رئیسجمهور خطاب به رهبران شوروی افزود شما وقتیکه خود بدون دلیل در افغانستان حضور دارید و سرنوشت ملتی را میخواهید تعیین کنید چگونه میخواهید درباره مسئله جنگ ملتی که از انقلاب خود دفاع میکند اظهارنظر کنید. ما به همه دنیا میگوییم تا مادامیکه رژیم عراق بر سر کار است مسئله صلح مطرح نیست ... و جنگ ما تا حذف هیئت حاکمه کنونی عراق ادامه خواهد یافت. رئیس شورای عالی دفاع با اشاره به حضور کاروانهای کربلای چند استان در میان نمازگزاران گفت: پیام شما به مردم دنیا این است که در تمامی طول جبههها اعم از هوایی، زمینی و دریایی آمادگی این را دارید که هرگاه مسئولین جنگ گفتند ضربات بزرگ و یا کوچک خود را بر رژیم فرسوده عراق وارد کنید. پیام دیگر حرکت عظیمی که همه احاد مردم در آن شرکت دارند این است که مردم ما در مقابل فشارهای استکبار جهانی و توطئهها به خداوند متعال و به قدرت خود متکی هستند. پیام دیگر راهیان کربلا به دنیا، اعتقاد به لزوم پیروزی است. یعنی برخلاف حرفهایی که بعضی از افراد در گوشهوکنار دنیا میزنند که جنگ باید هرچه زودتر تمام شود و یا این مسئله پشت میز مذاکره حل شود، مردم ما میگویند ما همان حرف اول را با قدرت و قاطعیت تمامتر دنبال میکنیم و جنگ تا پیروزی نهایی و پیروزی اسلام بر کفر ادامه مییابد.» رئیس شورای عالی دفاع با اشاره به انبوه ارتشیانی که در جمع کاروانهای راهیان کربلا در محل نمازجمعه تهران حاضر بودند، خاطرنشان کرد که امروز ارتش ما نیز جزو راهیان کربلاست و در تمامی دنیا بیسابقه است که ارتش، نیروهای مسلح و رزمندگان اینطور آمیخته با مردم باشند و مردم با این چشم به ارتش نگاه کنند و در جبهههای جنگ تحمیلی ارتش، سپاه و نیروی عظیم بسیج مردمی با همدلی و همسنگری و آمیخته شدن خونشان با یکدیگر، وحدتی در میان مردم ایجاد کردهاند و این طبیعی نظامی است که رهبرش امام امت، مرجع تقلید و مقدسترین عنصر در چشم مردم باشد و یکی از افتخارات ارتش و نیروهای مسلح این است که اختیار آن به دست یک عارف روحانی بزرگوار و فقیه عالیقدر است. آیتالله خامنهای درباره قطعنامه نقض حقوق بشر در ایران گفت این نمایشنامه پوچ و مضحک که به کارگردانی امریکا در سازمان ملل اجرا شد توسط بازیگرانی که سر تا پای خودشان آلوده به نقض حقوق بشر بود، صورت گرفت و سازمان ملل با این عمل اعتبار خود را از دست داده است. اعتراض ما به سازمان ملل متحد این است که چرا محل این سازمان باید محل بازیگران بدسابقه باشد و چرا باید تسلیم باجخواهی امریکا و دستنشاندگانش شود. وی افزود اولین پیشنهاددهنده این قطعنامه دولت کاناداست که از رژیم منحط و محکوم افریقای جنوبی پشتیبانی تسلیحاتی کرده است. پیشنهاددهندگان دیگر این قطعنامه استعمارگران حرفهای اروپا یعنی هلند و بلژیک هستند؛ دولتهایی که سنگ کج استعمار را در دنیا بنیاد نهادند و آغازگر تجاوز به حقوق انسانها با غارت و استعمار آنها بودند و از همه بامزهتر دیگر پیشنهاددهندگان این قطعنامه دولتهای انگلستان و فرانسه هستند؛ دولی که بدبختیهای مردم دنیا در جهان سوم مربوط به آنهاست. انگلستان که استعمار کثیف را در دنیای پرخفقان به وجود آورد و فرانسه هم که مأمن زشتترین و پلیدترین انسانهای دنیا نظیر منافقین و سلطنتطلبان است. آیتالله خامنهای افزود که کشورهای اسلامی بهاستثنای عراق و اردن، هیچکدام به این قطعنامه رأی مثبت ندادند. کشورهای آسیایی نیز دربرابر متجاوزین ایستادند. آنها نیز یک تهاجم فرهنگی را علیه اصالت آسیایی دیدند و از کشورهای آسیایی فقط 3 کشور به این قطعنامه رأی مثبت دادند، اردن، عراق و اسرائیل. رئیس شورای عالی دفاع تأکید کرد ما تسلیم شانتاژ مجمع عمومی سازمان ملل متحد نمیشویم. مواضع ملت ایران بحق، مظلومانه و انسانی است و این را ملتها و شخصیتهای جهانی اگر منصف باشند میتوانند درک کنند. برای ما سهل بود که از سازمان بیطرفی برای تحقیق درباره نقض حقوق بشر در ایران دعوت کنیم، همانطورکه سال گذشته در مقابل جوسازیهای صلیبسرخ جهانی پیرامون وضعیت اسرای عراقی این عمل صورت گرفت و آبروی عراق با تبلیغات دروغینش رفت. اگر شانتاژ در کار نباشد این کار را میکنیم، اما ملت ایران تسلیم باجخواهی امریکا و نمایش مضحک و پوچ او نمیشود. امامجمعه تهران با اشاره به اظهارات دبیرکل سازمان ملل متحد که گفته بود امریکا درصدد باجخواهی از سازمان ملل متحد است، افزود: «حرف دبیرکل سازمان ملل متحد حرف تازهای نیست. امریکا و گردنکلفتهای دنیا درصدد باجخواهی از همه رژیمها، دولتها و سازمانهای جهانی و ازجمله سازمان ملل متحد هستند، اما حرف ما این است چرا شما تسلیم میشوید و به امریکا باج میدهید. مگر سازمان یونسکو و رئیس آن آقای آمبو - که شخص مسلمان مستقل و مبارز بود - تسلیم باجخواهی امریکا شد و آیا با خروج امریکا از سازمان یونسکو این سازمان از بین رفت و اکنون انگلستان هم برای باجخواهی ازطریق ندادن سهمیه خود، یونسکو را تحت فشار گذاشته است اما میبینم که میتوان مانند ملت ایران در مقابل باجخواهی امریکا، انگلستان، فرانسه و دیگر کشورها ایستادگی و مبارزه کرد و مبارزه ملت ما در قبال باجخواهی امریکا در آینده نیز ادامه خواهد داشت.»[۸] گفتنی است که رسانههای غربی به انعکاس گسترده سخنان رئیسجمهوری ایران پرداختند.
گزارش -123
وزیر امور خارجه ایران امروز برای شرکت در سومین اجلاس وزیران خارجه سوریه، لیبی و ایران عازم لیبی شد. این سفر در موقعیتی انجام میشود که گفته شده است یکی از هدفهای سفر صدام به مسکو درخواست از شوروی برای فشار به سوریه و لیبی جهت خودداری از حمایت ایران بوده است. دکتر ولایتی - که رفیقدوست وزیر سپاه پاسداران او را همراهی میکند دستور کار این اجلاس چهارروزه را چنین بیان کرد: بررسی مسائل فلسطین؛ جنگ عراق علیه ایران؛ همکاری سه کشور درمورد اجلاس سران کشورهای عضو جنبش عدمتعهد که در پاییز آینده در زیمبابوه برگزار میشود؛ مشکلات منطقه؛ تجاوزات صهیونیست علیه امت اسلامی؛ مشکلات جهان اسلام و توطئههایی که علیه لیبی انجام میشود. عبدالسلام تریکی دبیر کمیته مردمی دفتر روابط خارجی لیبی نیز گفت: «دیدار دکتر ولایتی از لیبی فرصتی است برای بحث و بررسی روابط میان ایران و لیبی براساس توافقی که در جریان دیدار حجتالاسلام رفسنجانی از لیبی درخصوص تشکیل کمیتههای مشترک جهت بررسی تمام زمینههای همکاری مشترک میان دو کشور صورت گرفت.» وی افزود: «این اجلاس باعث خرسندی دوستان و هراس دشمنانمان خواهد شد و این واقعیت مورد تأکید قرار میگیرد که سه کشور در یک سنگر و جبهه واحد قرار دارند.»[۹]
گزارش -124
اولین دور مذاکرات سومین اجلاس سهجانبه وزیران خارجه ایران، سوریه و لیبی شبهنگام در طرابلس برگزار و در آن درباره مسائل فلسطین، مداخله امپریالیسم و صهیونیسم در جهان، مسائل جنوب افریقا، حمایت ایران و سوریه از لیبی در چالش با مصر و جنگ ایران و عراق گفتوگو شد. خبرگزاری جمهوری اسلامی از این جلسه گزارش داد در ابتدا دکتر تریکی گفت صهیونیسم و اسرائیل دشمن اصلی ما است و شکی نیست که این اجلاس پایههای مستحکمی را برای آزادی فلسطین و مبارزه با دشمن بنا میگذارد. فاروق الشرع وزیر خارجه سوریه نیز با بیان اینکه این اجلاس خشنودی دوستان و کشورهای پیشرو را در پی دارد و دشمنی و توطئههای دشمن را افزون میکند، بر ضرورت همبستگی سه کشور تأکید کرد. دکتر ولایتی نیز در سخنانی گفت که این اجلاس تأثیر بسیاری بر جریانهای منطقه و حتی مسائل کلی جهان دارد. در این جلسه سپس دخالتهای امپریالیسم و صهیونیسم در اقصی نقاط جهان بررسی شد و پیشنهاد هیئت ایران مبنیبر حمایت مشترک از کشورهایی که مورد تهاجم امپریالیسم و صهیونیسم قرار میگیرند، مورد تأکید قرار گرفت. همچنین مسائل جنوب افریقا و لزوم تشکیل جبهه مشترک علیه رژیم افریقای جنوبی و نیز تحرکات و تهدیدات حکومت مصر علیه کشور انقلابی لیبی مطرح گردید و تأکید شد که این اقدامات بهدلیل ترس این حکومت از تحرکات اسلامی در داخل مصر و برای جلوگیری از حمایت لیبی از انقلاب اسلامی ایران میباشد. دکتر تریکی در این نشست پایداری ملت لیبی و پشتیبانی ایران و سوریه از لیبی را ازجمله دلایل شکست توطئه رژیم مصر برشمرد و گفت: تحرک سریع ما و ایران و سوریه، به امپریالیسم، صهیونیسم و ارتجاع فهماند که با سه کشور بهطور دستهجمعی روبهرو خواهند شد. در این جلسه با اشاره به توطئههای فرانسه علیه لیبی، تأکید شد که مسئله چاد مسئلهای افریقایی است که باید بدون دخالت کشورهای بیگانه چون فرانسه حل شود. در ادامه این نشست جنگ تحمیلی به تفصیل بررسی شد و آقای ولایتی دراینباره گفت: «صدام که کشور ما را مورد تهاجم قرار داده، تصور میکرد میتواند ما را به شکست بکشاند؛ ولی مقاومت دلیرانه مردم ما تجاوز او را در هم شکست. لذا اکنون ندای صلح سرداده و مانند مار زخمخوردهای است که باید سرش کوبیده شود و ما تا سقوط رژیم صدام جنگ را ادامه خواهیم داد.» دکتر ولایتی تأکید کرد: «اکنون ازنظر نظامی و سیاسی وضع ما بهمراتب بهتر است و کشورهای عرب منطقه نیز این حقیقت را دریافته و فهمیدهاند که نباید سرنوشت خویش را به سرنوشت صدام گره بزنند و بیانیه اخیر شورای همکاری کشورهای خلیج فارس مؤید این حقیقت است.» در ادامه جلسه، سه کشور بر آزادسازی سرزمین فلسطین و احقاق حقوق ملت فلسطین تأکید کردند. وزیر خارجه سوریه نیز گفت: «اکنون خوشبختانه پیمان و محورهای خیانتبار در شرف سقوط است و رژیم عراق درحال ترس و نگرانی است و رژیم مصر نیز با یک مخالفت مردمی در داخل مواجه است.» در این جلسه همچنین سوریه و لیبی توافق کردند که از اتحادیه عرب درخواست کنند با تشکیل جلسهای فوقالعاده، موضوع برقراری روابط برخی از کشورهای افریقایی را با اسرائیل بررسی کند و این موضوع در دستور کار کنفرانس اسلامی نیز گنجانده شود.[۱۰]
گزارش -125
درپی سفر صدام به مسکو، مقامات شوروی درصدد توجیه رفتار خود و ابراز مجدد بیطرفی در جنگ عراق با ایران برآمدند. نشریه وزارت امور خارجه ایران در گزارشی دیدگاهها و اظهارات برخی دیپلماتهای شوروی و کشورهای نزدیک به این کشور را درباره سفر صدام جمعآوری کرده که این اظهارات بیشتر نشاندهنده توجیه همکاریهای شوروی با عراق و توجیه رفتار نامناسب شوروی با ایران و ترغیب ایران به نزدیکی با شوروی است. در این گزارش آمده است که یکی از دیپلماتهای شوروی در هند در دیدار با یک مقام رسمی ایران درباره سفر صدام حسین به مسکو گفته است: ما دوست داریم با کشور شما در زمینههای فرهنگی و بازرگانی همکاری داشته باشیم و آن را گسترش دهیم و رابطه دو کشور را تاحد دوستانه بالا ببریم. ما خواهان صلح بین عراق و ایران هستیم و چنانچه از ما بخواهید حاضریم دراینزمینه میانجیگری کنیم. البته کمکهایی که ما به عراق کردهایم براساس قرارداد دوستی بین دو کشور بوده است و قبل از جنگ نیز به امضا رسیده است. شما میتوانید همان رابطهای را که عراق با ما دارد، داشته باشید و حتی رهبران سطح بالای شما نیز از کشور ما دیدن کنند و مشکلات کوچک فیمابین را حل نمایند، زیرا زمینهها برای یک رابطه خوب بیشتر است تا برای یک رابطه بد.» وی در پاسخ این سؤالِ طرف ایرانی که در سفر صدام به مسکو چه موضوعاتی بحث شده و آیا شما در نظر دارید ارسال سلاح به عراق را افزایش دهید، گفته است: «براساس اطلاعات اولیه که به دست ما رسیده، مذاکرات بیشتر درزمینه همکاریهای اقتصادی بوده است. بهطور تئوری نیز درمورد همکاریهای اتمی صحبت کردند ولی از آنجایی که ما احساس کردیم تمامیت ارضی عراق در خطر نیست ارسال سلاح به آن کشور افزایش نخواهد یافت، ولی همانطورکه میدانید اگر ما ندهیم فرانسه و انگلیس خواهند داد.» طبق این گزارش، یک دیپلمات مجارستانی هم گفته است: «از آنجایی که گورباچف رهبر جدید شوروی است از کشورهای مختلف اعم از سوسیالیستها و کاپیتالیستها به نزد وی رفتهاند و صدام نیز بههمین خاطر به مسکو رفته است. اگر ایران و شوروی روابط خوبی برقرار کنند مسلماً بر جنگ اثر خواهد گذاشت و مسئله جنگ بهزودی حل خواهد شد. اما مسائل و مشکلات جلو این نزدیکی را میگیرد، از یک مقام رسمی شوروی شنیدم که گفت ما مایل هستیم با جمهوری اسلامی ایران براساس اشتراکات موجود و عدم دخالت در امور یکدیگر، رابطه برقرار کنیم. اگر ایران و شوروی به یکدیگر نزدیک شوند نهتنها بر جنگ اثر میگذارد بلکه میتوان کل منطقه را از نفوذ امپریالیسم بیرون آورد.» در این گزارش، یک دیپلمات سوریه اهداف سفر صدام به مسکو را چنین برشمرده است: خرید تسلیحات؛ اطلاع از دیدگاهها و مواضع مسکو در مذاکرات ژنو (دیدار سران دو ابرقدرت) حول مسئله جنگ؛ میانجیگری بین عرفات و مسکو و نزدیک کردن عرفات به مسکو؛ متقاعد کردن مقامات مسکو که عراق بیشتر تمایل به شوروی دارد تا به امریکا. به نوشته نشریه وزارت خارجه، یک مقام کرهشمالی هم درمورد این سفر گفته است: به نظر میرسد این حرکت را عراق بهمنظور کسب پشتیبانی اخلاقی و تسلیحاتی بیشتر از شوروی برای ادامه جنگ با ایران انجام داده و با اصرار عراق، مسکو پذیرفته است و معمولاً دیدار رسمی رئیسجمهور یک کشور درحال جنگ بهویژه شرایطی را که عراق دارا میباشد از کشوری چون شوروی، نمیتواند یک سفر عادی تلقی گردد و بهطور یقین در مذاکرات خصوصی، شوروی ضمن تأیید مواضع عراق، همه نوع قول مساعدت به آنان خواهد داد. ولی بهاحتمال زیاد بهخاطر موقعیت بینالمللی شوروی در میان کشورهای سوسیالیستی و بهویژه در میان کشورهای جهان سوم از آشکار نمودن تمایلات مسکو به پشتیبانی بیشتر از بغداد خودداری خواهد کرد و البته به نظر میرسد که به همین دلایل شوروی حاضر شود به تحویل سلاحهای فوقالعاده پیشرفته نیز - که مورد تقاضای عراق است - اقدام نماید.» یک دیپلمات ژاپنی در هاوانا نیز گفته است چون صدام نتوانسته است سلاح مورد نظر خود را از غرب بهمنظور نجات از معرکه تهیه کند، اکنون مجدداً حرکات بازگشت بهسمت شوروی را شروع کرده است. البته امریکا بهدلیل بیم از اینکه این سلاحهای پیشرفته روزی علیه اسرائیل به کار گرفته شود به عراق تحویل نداده است و به نظر نمیرسد که شوروی نیز سلاح پیشرفته دراختیار عراق بگذارد و دلیل آن بهخاطر عدم علاقه شوروی به تغییر موضع خود در جنگ و احتمالاً عدم جدا کردن خود از ایران است و علت دیگری نیز وجود دارد که شوروی علاقه ندارد که با ایران که همسایه او است رابطه بدی داشته باشد. از سوی دیگر، یک دیپلمات سوری نیز در هاوانا گفت: «در شرایط کنونی صدام تنهای تنها است و ارتباط او با کشورهای عربی خلیج فارس، همانند گذشته نیست و به نظر میرسد که عربستان همانند گذشته نمیخواهد به این کشور کمک کند. علاوهبراین، وحدت سهجانبه اردن - مصر - عراق اکنون شکسته شده و اردن خود را کنار کشیده است، مواضع اردن درحال تغییر است و بنا به اخبار واصله کمکهای اقتصادی آنها قطع شده است. عراق فکر میکرد با این وحدت و ارتباط با امریکا میتواند فشار لازم را به ایران تحمیل نماید ولیکن بهعلت درگیریهای عمده، امریکا در لبنان نتیجه لازم را نتوانست به دست آورد. وی افزود عراق قصد دارد حمایت صریح شوروی و شرق را به دست آورد و البته اگر شوروی موشکهای پیشرفته به عراق بدهد میتواند احتمال فوق را قویتر ذکر کرد ولیکن ما این احتمال را نمیدهیم. تاکنون علیرغم ارتباط خوب و عادی ما با شوروی و حساسیت منطقه، شوروی از این نوع سلاحها تحویل سوریه نداده است و اگر این سلاح موشکی را به عراق تحویل دهد در آن زمان این دیگر مشکل شما نخواهد بود، زیرا بالاخره ما هم با عراق درگیریهایی داریم و بودن این سلاحها در دست عراق برای ما هم خطرناک است.»[۱۱] از سوی دیگر، نشریه رویدادها به نقل از یک مقام دیپلماتیک در توکیو درباره سفر صدام به مسکو نوشته است: روسها میگویند دلیل به تعویق افتادن سفر معاون وزارت خارجه مسکو به ایران صرفاً تکنیکی بوده و نامبرده در بهار آینده از ایران بازدید خواهد کرد. این دیپلمات افزود: میگویند صدام در بین نظامیان و حزب حاکم کنترل خوبی دارد و رژیمش متزلزل نیست. وی افزود: به نظر آنان عراق مشکل تأمین نیروی انسانی خود را میداند و لذا با نیروی هوایی قوی آن را جبران میکند. به گفته این دیپلمات، روسها در اینکه آیا صدام در سفر اخیر قول تسلیحاتی هم گرفته مطلقاً سکوت کردهاند. این دیپلمات گفت: «روسها معتقدند که کشورهای شورای همکاری سعی دارند نسبت به جنگ روابط بیطرفانهتری اتخاذ کنند، اما این بیطرفی را باعث تقلیل کمکهای مالی آنها به عراق نمیدانند و فکر میکنند آنها و بهخصوص سعودی و کویت به این کمکها ادامه خواهند داد.»[۱۲]
گزارش -126
مولانا سید عارفحسین الحسینی رهبر شیعیان پاکستان، شوروی و امریکا را محرک اصلی حمله عراق به ایران خوانده و در بیانیهای مطبوعاتی از اظهارات گرومیکو رئیسجمهور شوروی، انتقاد شدیدی کرده است.* در این بیانیه آمده است: «ما از آغاز میدانیم که صدام حسین رئیسجمهور عراق، پنج سال پیش با تحریک مشترک شوروی و امریکا به خاطر وارد آوردن صدمه به انقلاب ایران به این کشور حمله نموده ولی اکنون با شکستهای پیدرپی آن کشور، هر دو ابرقدرت نگران شدهاند و در پایان مذاکرات ژنو باهم علیه انقلاب اسلامی بر توطئههای خویش افزودهاند.» در ادامه بیانیه رهبر شیعیان پاکستان که در روزنامه مشرق چاپ پیشاور چاپ شده - آمده است: «مردم عراق نباید فراموش کنند شوروی که با زیر پا گذاشتن قوانین بینالمللی به افغانستان تجاوز نموده هیچگاه نمیتواند همدرد مسلمین باشد.» وی افزوده است: «واقعیت این است که شوروی و امریکا از گسترش انقلاب اسلامی ترس دارند و نمیخواهند مسلمین متحد گردند و انقلاب پیروز شود.»[۱۳]
گزارش -127
به گزارش رادیو بغداد، در ملاقات داود اجاوارا رئیسجمهوری گامبیا و رئیس کمیته حسننیت اسلامی با رئیس دایره امور قانونی در وزارت امور خارجه عراق، آخرین تحولات جنگ عراق و ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.[۱۴] خبرگزاری رویتر نیز گزارش داد که این مقام عراقی از تلاش داود اجاوارا برای پایان دادن به مناقشه پنجساله ایران - عراق تشکر کرده و اعلام کرده که عراق آماده دفع هر حملهای ازجانب ایران است.[۱۵]
گزارش -128
در اجرای سیاست گسترش روابط با کشورهای منطقه، وزیر بازرگانی جمهوری اسلامی ایران که در رأس هیئتی اقتصادی و بازرگانی به امارات عربی متحده سفر کرده است، صبح امروز با جانشین ولیعهد دوبی و وزیر دارایی و صنعت و وزیر اقتصاد و بازرگانی امارات ملاقات کرد. در این دیدارها درزمینه روابط دوجانبه و مسائل مورد علاقه دو کشور و افزایش صادرات ایران به امارات تبادلنظر به عمل آمد و جعفری وزیر بازرگانی ایران با تشریح آثار انقلاب اسلامی در ایران، آمادگی ایران را برای صدور کالاهای غیرنفتی به امارات اعلام و خاطرنشان کرد جمهوری اسلامی ایران درزمینه واردات کالا، کشورهای مسلمان را در اولویت قرار میدهد.[۱۶]
گزارش -129
وزیر نیرو تنگناهای موجود در تولید، توزیع و مصرف برق در کشور و تأثیر حملات هوایی عراق و خروج کارشناسان شوروی و نیز افزایش جمعیت را در تشدید کمبود برق تشریح و ابراز امیدواری کرد که مشکل خاموشی در دو سال آینده حل شود. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، دکتر بانکی وزیر نیرو که به دعوت "واحد آموزش عمومی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه" با معاونان خود به قم سفر کرده بود، در سخنانی با بیان اینکه مشکلات گوناگونی درجهت رشد کیفی و کمی تولید برق در کشور وجود دارد، گفت از یکسو در هفتههای گذشته نیروگاه زرگان و سد شهید عباسپور در خوزستان هدف حمله جنگندههای عراقی قرار گرفتند که به هر دو نیروگاه آسیب بسیاری وارد شد که واحدهای آسیبدیده سد شهید عباسپور با صرف 15 میلیون تومان تاحدودی ترمیم شده است ولی مشکل اصلی نیروگاه زرگان هنوز باقی است. از سوی دیگر، بیتعهدی کارشناسان شوروی که دو پروژه مهم را در ورامین و اصفهان نیمهتمام رها کردهاند، موجب شده است که در اهداف مورد نظر برای افزایش تولید برق طبق زمانبندی، ناکام بمانیم و سعی خواهد شد که نیروگاه بندرعباس تا اوایل سال بعد وارد مدار اصلی بشود. وی گفت که باتوجهبه افزایش جمعیت و گسترش صنایع گوناگون و ارائه خدمات جنبی بعید است که تا دو سال آینده مسئله خاموشی برق حل شود و تنها راه اصولی در این مرحله آن است که بکوشیم با ایجاد خاموشیهای زمانبندیشده و اطلاع به مردم، ضایعات کمتری را به بار آوریم. وزیر نیرو افزود که یکی از سیاستهای اصولی ما این است که در قبال صدور نفت خام بتوانیم از امکانات پیمانکاران خارجی درجهت استفاده مطلوب از آب در همه زمینهها استفاده نماییم که در سفر آقای هاشمی رفسنجانی به چین و ژاپن به این موضوع توجه شده است و ما در آینده اساس کارمان این است که بهجای پرداخت ارز به شرکتهای خارجی، با تحویل نفت، هزینههای مربوط به ایجاد امکانات آبرسانی را جبران نماییم.[۱۷]
گزارش -130
هزاران تن از کشاورزان، اعضای شوراهای اسلامی روستایی، هیئتهای واگذاری زمین و دیگر اقشار مردم شهرهای مختلف استان مازندران در حمایت از اعزام کاروانهای راهیان کربلا، پشتیبانی از رزمندگان و پشتیبانی از اقدامات حجتالاسلام موسوی خوئینیها دادستان کل کشور، راهپیمایی کردند و خواستار تعیین تکلیف اراضی مزروعی و مبارزه با مالکان غاصب شدند. به گزارش خبرنگار روزنامه اطلاعات از ساری، راهپیمایان در مسیر حرکت با شعارهای "فریاد کوخنشینان: مستضعفین پیروزند؛ نص صریح قرآن: مستضعفین پیروزند؛ خوئینیها منتخب امام است؛ جنگ جنگ تا پیروزی" از خیابانهای شهر گذشتند و سپس به سخنان حجتالاسلام فاضل هرندی نماینده آیتالله منتظری در هیئت هفتنفره واگذاری زمین و نماینده مردم اصفهان در مجلس، گوش دادند. وی با اشاره به مشکلات مالکیت زمینهای کشاورزی، بر لزوم توجه مجلس و قوه قضائیه به تعیین تکلیف این زمینها تأکید کرد و از محاکم قضایی خواست به احقاق حقوق کشاورزان و سلب مالکیت غیرشرعی اراضی کشاورزی از خانها و فئودالها اقدام کنند. در قطعنامه پایان این راهپیمایی، کشاورزان و اعضای شوراهای اسلامی مازندران ضمن تجدید میثاق با امام امت، حمایت از کاروانهای راهیان کربلا و ادامه جنگ تا پیروزی نهایی و نیز پشتیبانی از رئیسجمهور، دولت و مجلس، خواستار تصویب سریع قوانین اسلامی به نفع محرومان و تعیین تکلیف اراضی کشاورزی و قطع ید خانها و فئودالها از این اراضی شدند. در این قطعنامه همچنین ضمن هشدار درمورد تبدیل اراضی کشاورزی به باغ و ویلا، از شورای عالی قضایی و اقدامات قاطع دادستان کل کشور پشتیبانی شده است. طبق گزارش خبرنگاران در دیگر شهرهای استان مازندران نیز کشاورزان و روستاییان اقدام به چنین راهپیماییهایی کردند و خواستار رسیدگی سریعتر به وضعیت نامشخص اراضی کشاورزی و مبارزه با مالکان بزرگ و طاغوتچهها شدند و از اقدامات دادستان کل کشور پشتیبانی کردند.[۱۸]
گزارش -131
تری ویت فرستاده اسقف کانتربری در ادامه تلاش برای آزادی گروگانهای امریکایی و اروپایی در لبنان، امروز وارد بیروت شد. به نوشته روزنامه الخلیج چاپ امارات عربی متحده: «فرستاده اسقف کانتربری قبل از بازگشت به بیروت در ژنو با یک مسئول کویتی درباره گروگانهای امریکایی و اروپایی مذاکره کرده است. یادآوری میشود که یکی از شرایط آدمربایان برای آزاد کردن گروگانها، آزادی 17 تن از بازداشتشدگان در زندانهای کویت است که درپی یک رشته سوءقصد با بمب در سال 1983 بازداشت شدهاند.»[۱۹]
منابع و مآخذ روزشمار 1364/09/29
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 277، 1/10/1364، ص2، بوشهر - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 30/9/1364.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 276، 30/9/1364، ص1، رادیو صوتالجماهیر، 29/9/1364.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 30/9/1364، صص 15 و 16، رادیو بغداد، 29/9/1364.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 277، 1/10/1364، ص2، بوشهر - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 30/9/1364.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 30/9/1364، ص18.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 30/9/1364، ص4.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 30/9/1364، صص 2 و 18.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 30/9/1364، ص18.
- ↑ روزنامه كیهان، 30/9/1364، ص21.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 2/10/1364، ص3.
- ↑ دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، نشریه شماره 173/3، 2/10/1364، صص 5 - 1.
- ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 75، 4/10/1364.
- ↑ اداره كل مطبوعات و رسانههای خارجی وزارت ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 1013، 22/10/1364، ص38.
- ↑ واحد مركزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 1/10/1364، ص4، رادیو بغداد، 30/9/1364.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 277، 1/10/1364، ص4، رویتر، 30/9/1364.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 30/9/1364، ص20.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 276، 30/9/1364، صص 8 - 7، قم، 29/9/1364.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 30/9/1364، ص18.
- ↑ همان، ص20.