1364.08.24: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۲۸: سطر ۲۸:
<div style="text-align:justify">
<div style="text-align:justify">


== گزارش ـ 183 ==
مباحث راهبرد عملیاتی، عملیات گسترده، عملیات‌‌های محدود و موانع موجود بر سر راه اجرای عملیات‌‌های اساسی که موفقیت‌‌های قاطعی درپی داشته باشد، پس از دو روز وقفه ـ به‌دلیل برگزاری همایشی در اهواز درباره بسیج نیرو ـ بعدازظهر و شامگاه امروز با حضور فرماندهان و مسئولان رده یک سپاه پاسداران در قرارگاه مرکزی سپاه (قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص))، طی دو جلسه ادامه یافت و سرانجام تصمیم گرفته شد که کار آماده‌‌سازی زمینه اجرای عملیات در منطقه فاو با تمام توان ادامه یابد.
جلسه امروز به دعوت فرمانده کل سپاه و با حضور رحیم صفوی، سیدعلی حسینی‌تاش، ابراهیم سنجقی، احمد غلامپور، عزیز جعفری، عباس محتاج، محمد پیشبهار و حسن دانایی‌‌فر، و بدون حضور غلامعلی رشید ـ که در جلسات قبلی نقش اصلی را در بیان ابهامات و مشکلات عملیات در منطقه فاو داشت ـ تشکیل شد. غیبت وی موجب شد که جلسه بعدازظهر بدون طرح ابهامات و تردید‌‌های گذشته به پایان برسد؛ هرچند در جلسه شامگاه که محسن رضایی حضور نداشت، بار دیگر مشکلات تردید‌‌آمیز مطرح شد، لیکن به درازا نکشید و بنا به مصالحی فرماندهان پذیرفتند کار آماده‌‌سازی منطقه عملیاتی فاو ادامه یابد تا وضعیت نیرو و امکانات موردنیاز مشخص شود.
محسن رضایی پس از بررسی‌‌ها و فکرکردن‌‌های طولانی و همچنین مشورت‌‌های بسیاری که در دو سه هفته اخیر با دست‌‌اندرکاران عملیاتی و همچنین فرماندهان لشکر‌‌ها به عمل آورده بود، در جلسه بعدازظهر، با ذکر مقدمه کوتاهی وارد بحث عملیات در منطقه فاو شد.
محسن رضایی: «در استراتژی جنگ ما با عراق که بخشی از استراتژی دفاعی ماست، جنگ درازمدت با عراق یعنی شکست ما. جنگ با عراق بایستی مستمر باشد، سریع باشد و موفقیت در بر داشته باشد. اما اگر وقفه‌‌‌‌هایی به‌منظور موفقیت بیندازیم و از توان فعلی استفاده نکنیم به ضرر ما می‌‌‌‌‌‌باشد. اگر یک نیرویی می‌‌آید، حتماً باید از نیرو استفاده کنیم. ما در کنار یک عملیات باید حتماً عملیات محدود را انجام دهیم و یک منطقه دومی هم در نظر داشته باشیم که اگر به هدف اول نتوانستیم برسیم، منطقه دوم را حتماً انجام بدهیم که وقت را از دست ندهیم. منطقه دوم کوچک‌تر و محدودتر باشد. اگر بتوانیم عملیات بزرگ انجام دهیم، نباید محدود انجام دهیم.
باتوجه‌به این مسائل، کارهایی که بایستی انجام دهیم:
1. آماده‌کردن زمین خودی توسط لشکر‌‌ها. نظر فرمانده لشکر‌‌ها مثبت است؛ نگرانی آنها، زمان است که عجله نکنیم.
2. بحث‌‌های جزئی مانور که شامل 4 مسئله است: عبور، شکستن خط، پاک‌سازی، پدافند.
تمام جزئیات فدک [منطقه عملیاتی فاو] باید آماده شود. باید حداکثر استفاده را از زمان بکنیم. الآن هرچه زمان از دست رفته، می‌‌گذریم، ولو در زمان تمدید هم بکنیم.
3. توجیه و مانور یگا‌‌ن‌‌ها: این یک مسئله جدیدی نیست، اما در این عملیات می‌‌خواهیم به‌عنوان یک مسئله جدید استفاده کنیم و آن توجیه گردان، گروهان و دسته ازطریق مانور‌کردن است.
از طرف دیگر، فدک احتیاج به یک کار فریب دارد؛ ما باید یک طرح فریب بریزیم. منظور ما از غافلگیری هیچ‌‌گاه غافلگیری کامل نیست، چون نمی‌‌توانیم؛ مهم ایجاد تردید و ابهام در دشمن است. بهترین فریب این است که یک فریب نزدیک داشته باشیم که در سپاهی [از دشمن] که با شما درگیر است تزلزل ایجاد کند و یک فریب دور که کل ارتش عراق را به خود جلب نماید.
مسئله سوم این است که الآن نیروی زمینی باید فکر کند که آیا منطقه دومی برای آماده‌کردن وجود دارد یا نه؟ فکر کند و منطقه‌ای را پیشنهاد دهد، طوری باشد که اگر منطقه اول نشد، در منطقه دوم حتماً عمل بشود که زمان را از دست ندهیم.
مسئله بعدی آماده‌کردن عملیات محدود است که الآن دو منطقه موردنظر هست (ام‌‌الرصاص و جنوب چزابه)، ولی این کافی نیست، لشکر‌‌ها بیکار هستند، فرمانده لشکر‌‌ها ناراحت‌اند.»
همان‌‌گونه‌که گفته شد، این جلسه درحالی برگزار گردید که غلامعلی رشید حضور نداشت، ابهامات قبلی رحیم صفوی نیز رفع شده بود، لذا در جریان بیان دیدگاه‌‌های محسن رضایی و نتایجی که از مباحث خود اعلام کرد، سایر حاضران در جلسه نیز حرفی نزدند و با سکوت آنان این دیدگاه‌‌ها پذیرفته‌شده تلقی گردید.<ref>سند شماره 0634/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: مجموعه گزارش‌‌های نبرد بزرگ والفجر8، سری الف انتخاب منطقه عملیاتی فدک (فاو)، صص 133 ـ 129.</ref>
== گزارش ـ 184 ==
پس از جلسه عصر امروز فرماندهان سپاه پاسداران، فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران از عزیز جعفری، عباس محتاج و احمد غلامپور خواست تا برای پیگیری کارها، برنامه‌‌ریزی و زمان‌‌بندی عملیات، شب‌هنگام در جلسه‌ای حضور یابند. درپی همین جلسه بود که فرماندهان قرارگاه‌‌ها پذیرفتند کار آماده‌‌سازی زمینه اجرای عملیات در منطقه فاو را با تمام توان، به‌طور جدی آغاز کنند.
جلسه ساعت 20 تشکیل شد. هنوز دقایقی از شروع جلسه نگذشته بود که با اظهارنظر‌‌های حاضران موضوع جلسه تغییر کرد:
عزیز جعفری: ما بعدازظهر با کلی ابهام از جلسه بیرون آمدیم، صحبت‌‌های قبل چه شد؟
رحیم صفوی: برادر محسن نتیجه‌‌گیری کرد، اگر برویم پای کار و نشود، [عملیات] نمی‌‌کنیم. بناست با همین ابهامات بروید پای کار، منتها [ابهامات] به [رده‌‌های] پایین منتقل نشود.
عباس محتاج: هرچه زمان می‌گذرد ابهامات ما بیشتر می‌شود.
عزیز جعفری: این، وقت تلف‌کردن است.
رحیم صفوی: به این صورت که باید آماده بشویم و اگر توانستیم، انجام دهیم و اگر نتوانستیم، انجام ندهیم، برای من حل شد. من فکر می‌‌کنم بیش از 100 گردان نیرو بیاید.
عزیز جعفری: این عملیات 20 درصد موفقیت دارد. [...] اگر ما با ابهام بخواهیم کار کنیم، نمی‌‌توانیم؛ به خود لشکر‌‌ها واگذار می‌‌کنیم و هیچ دخالت نمی‌‌کنیم. تا ابهامات رفع نشود کار فعال نمی‌‌‌‌کنیم.
باوجود تلاش رحیم صفوی برای قانع‌کردن فرماندهان، خودداری آنها از ورود به مباحث عملیاتی به توقف جلسه انجامید.
پس از توقف جلسه، رحیم صفوی با عزیز جعفری ـ که در این جلسه بیش از دیگران تردید داشت و معترض بود و صحبت‌‌هایش قاطعیت بیشتری داشت ـ به‌طور خصوصی به بحث پرداخت. پس از این گفت‌وگو، سخنان و رفتارهای عزیز جعفری حاکی‌از تغییر موضع وی بود.
عزیز جعفری در صحبت‌‌هایی با برادران غلامپور و محتاج، در جواب سؤالات آنها گفت: «از کجا که برآورد ما درست باشد؟ از کجا معلوم [که نیرو و امکانات موردنیاز] تأمین نشود؟ ما یک ماه دیگر کار می‌‌کنیم [اوضاع را بهتر] متوجه خواهیم شد و آن‌موقع دوباره همین مسائل را می‌‌توان مطرح کرد.»
پس از این صحبت‌‌ها، عباس محتاج نیز گفت: «حال که مصمم به اجرای عملیات هستند، لذا هر کاری که از دستمان برمی‌‌آید باید انجام دهیم.»
سرانجام پس از 25 روز تلاش و بحث‌‌های طولانی درباره عملیات گسترده و عملیات‌‌های محدود، تلاش بیش از پیش برای آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات در منطقه فاو موردتأکید و در دستور کار قرار گرفت و برای فراهم‌سازی آمادگی بیشتر، به زمان اعلام‌شده قبلی برای اجرای عملیات، دو ماه افزوده شد.
در مدتی که بحث درباره کلیات عملیات و راهبرد عملیاتی و ابهامات موجود ادامه داشت، تقریباً همه امور مربوط به آماده‌‌سازی زمینه عملیات فاو و طراحی این عملیات، بجز پیگیری‌‌ها و تلاش‌‌های مهندسی، متوقف بود.<ref>همان.</ref>
== گزارش ـ 185 ==
باتوجه‌به اینکه در جلسه ساعت 20 قرارگاه مرکزی سپاه، بررسی موضوعات تعیین‌شده میسّر نگردید، امشب جلسه دیگری با حضور رحیم صفوی، سیدعلی حسینی‌تاش، عزیز جعفری، عباس محتاج و محمد پیشبهار تشکیل شد.
در این جلسه مقرر شد که عملیات در سه سطح: قرارگاه خاتم، قرارگاه‌‌های کربلای 1 و کربلای 2 و نیز یگان‌‌های تحت‌امر، طرح‌‌‌‌ریزی و نهایی شود. ضمن اینکه مباحث طراحی عملیات، شامل طرح مانور، زمان‌‌بندی عملیات، فعالیت‌‌های مهندسی، توپخانه، ادوات، پدافند هوایی، ترابری و دیگر موضوعات براساس اطلاعات به‌دست‌آمده از دشمن و وضعیت خودی، با مشارکت یگان‌‌های عملیاتی و واحدهای مربوط تا حصول نتایج نهایی، برای تصمیم‌‌گیری به بحث گذاشته شود و در دو ماهی که فرصت داده شده است، عملیات مرحله‌به‌مرحله تعیین وضعیت شود و میزان پیشرفت کار بررسی و ارزیابی شود.
این مباحث درحالی مطرح می‌‌شد که به نظر می‌‌رسید فرماندهان رده اول سپاه اجرای عملیات آتی در منطقه فاو را باوجود مسائل تنش‌‌زای چند روز گذشته، به‌ویژه ابهامات، تردیدها و مخالفت‌‌های فرماندهان با اجرای عملیات بزرگ، تاحدودی پذیرفته‌‌اند و با امید به حل مشکلات و معضلات، این مسائل مرتفع شده است؛ طوری‌‌که رحیم صفوی می‌‌گوید برای اجرای عملیات پای کار می‌‌رویم و درصورتی‌که وضعیت تا قبل از عملیات خراب شد و عملیات لو رفت، انجام نمی‌‌دهیم. لیکن وقتی در ادامه جلسه موضوع برآوردهای عملیاتی و به‌خصوص میزان گردان‌‌های موردنیاز برای عملیات مطرح گردید، دوباره مشکلات، کمبودها و ابهامات ناشی از آن جلوه‌‌گر می‌‌شد. در این برآوردها پیش‌‌بینی شد که علاوه‌بر تعداد گردان‌‌هایی که برای آغاز عملیات ضروری بود، برای هرروز درگیری 6 تا 8 گردان نیروی رزمنده لازم بود. همچنین پیش‌‌بینی می‌‌شد که 90 گردان پشتیبانی هم برای 48 ساعت اول عملیات ضروری است.
این جلسه بدون تصمیم‌‌گیری قطعی به پایان رسید، و قرار شد این موضوع با حضور فرماندهان لشکرها و تیپ‌‌ها مطرح گردد تا علاوه‌بر توجیه‌شدن آنها به منطقه عملیاتی و مسائل و مباحثی که تاکنون گذشته است، مسائل پیش رو با نظر کارشناسی یگان‌‌ها و همچنین برآورد آنها از توان موردنیاز، مشخص و سپس برای تصمیم‌‌گیری به فرماندهی ارائه شود.<ref>صحافی 787 نوار شماره 1686، 24/8/1364، صص 9 ـ 1.</ref>
== گزارش ـ 186 ==
شامگاه امروز چون شب گذشته، سه نیروی اطلاعات برای شناسایی ساحل و خط دشمن عازم غرب اروندرود شدند. به گزارش واحد اطلاعات نظامی قرارگاه کربلای 2، این گروه گشتی پس از پیاده‌شدن در ساحل دشمن و پیمودن مسافت 30 متری در گل‌‌ولای ساحل دشمن به‌صورت سینه‌‌خیز، متوجه می‌‌شوند که در محل مشخص‌شده پیاده نشده‌‌اند، لذا در ساعت 21:45 دوباره وارد آب شده و پس از 15 دقیقه به محل تعیین‌شده می‌‌رسند. بنا بر مشاهدات این گروه شناسایی، موانع تعبیه‌شده در منطقه دشمن شامل سه ردیف موانع خورشیدی 6 شاخه (که طول هر شاخه موانع ردیف اول 5/1 متر و موانع ردیف دوم به 5/3 متر می‌‌رسد)، سیم‌‌خاردار حلقوی، تورهای فلزی به طول 10 متر و عرض 2 متر (که در امتداد موانع خورشیدی قرار دارد و برای جلوگیری از ورود غواص‌‌ها ایجاد شده است)، می‌‌باشد.
بنا بر این گزارش، نیروهای شناسایی خود را به 50 متری دشمن رسانده‌‌اند، اما به‌دلیل کم‌پوشش‌بودن چولان‌ها و شلیک گلوله‌های منور به‌‌وسیله دشمن، به منطقه خودی بازمی‌‌گردند.<ref>سند شماره 010855 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزیده اسناد، جلد 3، ص 24.</ref>
== گزارش ـ 187 ==
پیش‌‌بینی استفاده قطعی عراق از سلاح‌‌های شیمیایی در عملیات آتی (فاو)، ضرورت اتخاذ تدابیر پدافندی شیمیایی را در اردوگاه خودی ایجاب می‌‌کرد. ستاد قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) در دستور‌‌‌‌العملی به قرارگاه‌‌های تابعه چنین ابلاغ کرد:
«نظر به اهمیت پدافند ش. م. ر. و ضرورت تأمین نیرو و آمادگی کامل نیروهای ش. م. ر. در عملیات آینده، ضمن ابلاغ به یگان‌‌های تابعه اقدامات ذیل را انجام دهید:
1. نسبت به تکمیل نیروی گروهان‌‌ها و گردان‌‌های ش. م. ر. اقدام نمایید.
2. کلیه نیروهایی را که قبلاً آموزش ش. م. ر دیده و دراین‌زمینه تجربه دارند در اولویت اول برای تکمیل سازمان گروهان‌‌ها و گردان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ش. م. ر. در نظر بگیرید.»<ref>سند شماره 023059 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزیده اسناد جلد 2، ص 50، 24/8/1364 از ستاد قرارگاه خاتم ـ پرسنل به ستاد قرارگاه‌‌های تابعه.</ref>
== گزارش ـ 188 ==
ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران امروز با صدور اطلاعیه شماره 2290 خود اعلام کرد: «به‌تلافی حمله هوایی دشمن در روز 23/8/1364 به حومه شهر اهواز و بمباران دو واحد صنعتی و به شهادت رساندن چند نفر از هم‌وطنان عزیزمان، خلبانان شجاع و تیز‌‌پرواز نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با چند فروند جنگنده بمب‌‌افکن در ساعت 12:16 امروز کارخانه عظیم سیمان، واقع در شمال‌غرب شهر سلیمانیه عراق را بمباران و پس از وارد‌نمودن خسارات جبران‌ناپذیری، همگی سالم به پایگاه خود مراجعت نمودند.»<ref>روزنامه اطلاعات، 25/8/1364، ص 3.</ref>
ارتش عراق نیز با صدور اطلاعیه شماره 2023 خود اعلام کرد: دو فروند هواپیمای متجاوز [امام] خمینی ساعت 11:55 مرزهای بین‌‌المللی ما را نقض کرده و مناطق غیر‌‌نظامی ما را در استان سلیمانیه هدف قرار دادند.<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 25/8/1364، صص 3 و 4، رادیو بغداد، 24/8/1364.</ref>
سخنگوی نظامی عراق نیز امروز با اشاره به این حمله، گفت: «این حادثه منجر به مجروح‌شدن 9 شهروند غیرنظامی شد و تلفات و خساراتی درپی نداشت.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 241، 25/8/1364، ص 3، بغداد ـ خبرگزاری خلیج، 24/8/1364.</ref>
== گزارش ـ 189 ==
نیروی هوایی عراق امروز به جزیره خارک حمله کرد، این حمله خسارتی درپی نداشت.
فرماندهی منطقه 4 نوح سپاه پاسداران درباره این حمله هوایی گفت: «در ساعت 11:10 امروز، جزیره خارک مورد اصابت 4 بمب‌‌ قرار گرفت. محل اصابت دو بمب در حوضچه شرقی تانکرها و دو بمب دیگر در شرق تانکرها و غرب حوضچه در قسمت خشکی در حوالی لوله‌‌‌‌های مینی‌فول اصابت نموده است که هیچ‌‌گونه خسارت مالی در بر نداشته است.»<ref>سند شماره 0634/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: مجموعه گزارش‌‌های نبرد بزرگ والفجر8، سری الف انتخاب منطقه عملیاتی فدک (فاو)، صص 133 ـ 129.</ref> در این حمله یک تن به‌دلیل موج‌‌گرفتگی مجروح شد که با هلیکوپتر نداجا به منطقه بوشهر منتقل گردید.<ref>سند شماره 096398 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: ستاد منطقه 4 نوح (اطلاعات)، 28/8/1364.</ref> گزارش دیگر حاکی است که عراق در این حمله از دو فروند میگ25 استفاده کرده است.<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 70، 28/8/1364، ص 10.</ref>
به گفته یکی از مسئولان وزارت نفت، درپی حمله روز گذشته عراق به جزیره خارک، * صادرات نفت از خارک دو روز قطع خواهد بود.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 242، ص 6، بوشهر ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 25/8/1364.</ref>
در اطلاعیه نظامی شماره 2023 ارتش عراق که از رادیو صوت‌‌الجماهیر پخش شد، آمده است: «هواپیما [ها] ی جسور ما در ساعت 10:30 بامداد امروز یک حمله هوایی علیه جزیره خارک، انجام دادند.»<ref>مأخذ 8، ص 1، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 24/8/1364.</ref>
هواپیماهای عراقی همچنین امروز به حریم هوایی تعدادی از شهرها ازجمله ایلام، بندر امام خمینی، اهواز، اسلام‌‌‌‌‌‌‌‌آباد غرب، مسجدسلیمان، ارومیه و باختران تجاوز کردند و پس از شکستن دیوار صوتی از منطقه خارج شدند.<ref>سند شماره 200096 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش روزانه، شماره 96، 26/8/1364، ص 1.</ref>
== گزارش ـ 190 ==
حملات هوایی امروز ایران و عراق به مراکز اقتصادی را رادیو امریکا چنین منعکس کرد: «ایران اعلام کرد که هواپیما‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جنگنده این کشور امروز یک کارخانه سیمان را در نزدیکی شهر سلیمانیه عراق بمباران کرده‌اند و خسارات قابل‌ملاحظه‌ای به بار آوردند. تهران می‌گوید که این حمله به‌تلافی حملات دیروز عراق به هدف‌‌های صنعتی ایران در نزدیکی اهواز صورت گرفت. دراین‌حال، بغداد اعلام کرد که دفاع ضدهوایی این کشور 2 فروند جت ایرانی را از منطقه سلیمانیه بیرون رانده است. به گزارش خبرگزاری عراق، در حمله امروز ایران 6 غیرنظامی مجروح شدند، اما خساراتی به بار نیامد.
از سوی دیگر، اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی امروز تهدید کرد که حملات این هفته عراق تلافی خواهد شد. رفسنجانی در خطبه‌‌های نمازجمعه در دانشگاه تهران گفت: جت‌‌ها و آتشبارهای ایران کارخانه‌‌های عراق را بمباران خواهند کرد. امروز همچنین عراق اعلام کرد که هواپیما‌‌هایش برای سی‌وهشتمین بار از اواسط اوت تاکنون پایانه نفتی خارک را بمباران کردند.»<ref>مأخذ 8، 25/8/1364، ص 8، رادیو امریکا.</ref>
خبرگزاری فرانسه نیز به نقل از محافل خبری دو کشور ایران و عراق حملات هوایی امروز را گزارش کرد.<ref>مأخذ 8، ص 8.</ref>
== گزارش ـ 191 ==
امروز نیز یگان گشتی نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران یک کشتی آلمانی را که مشکوک به حمل کالا برای عراق بود، در حوالی تنگه هرمز متوقف کرد.
روزنامه اطلاعات دراین‌باره نوشته است: «بامداد امروز کشتی کانتینربر با ملیت آلمان‌غربی به نام "نوراسیا گابریل" در طول تنگه هرمز توسط یگان‌‌های شناور گشتی نیروی دریایی به‌علت مشکوک‌بودن به حمل کالا برای رژیم عراق توقیف و به یکی از بنادر جنوبی هدایت شد. یک مقام نظامی ضمن اعلام این مطلب به خبرگزاری جمهوری اسلامی، افزود: مقصد کشتی مذکور به‌طرف بنادر کویت بوده است که احتمالاً پس از بازرسی و مطمئن‌شدن از اینکه کالا برای عراق ندارد، برابر روش‌‌های اعلام‌شده آزاد خواهد شد. کشتی آلمانی دارای 21 خدمه آلمانی و اسپانیایی می‌‌باشد.»<ref>مأخذ 6.</ref>
نشریه لویدزلیست چاپ لندن ـ که یکی از منابع مهم اخبار فعالیت‌‌های دریایی در سراسر جهان است ـ نیز دراین‌باره چنین گزارش داد: «مقامات ایران یک کشتی از آلمان‌غربی به نام "نوراسیا گابریل" را که مسیر عادی خود به بنادر خلیج [فارس] طی می‌‌کرد، توقیف کردند. آنها این کشتی را تا بندرعباس واقع در جنوب ایران اسکورت نمودند. مطابق برنامه، این کشتی مسقط را به مقصد جبل‌علی در دوبی، ترک کرده بود.
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرانا) گزارش داد که این کشتی پس از بازرسی و حصول اطمینان از نداشتن محموله‌ای به مقصد عراق، آزاد خواهد شد. مباشر صاحب کشتی گفت: تلاش‌‌‌‌هایی که جهت دستیابی به کشتی انجام شده، بدون نتیجه بوده است. این شرکت با وزارت خارجه آلمان‌غربی در تماس است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 246، 30/8/1364، ص 6، لندن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 29/8/1364.</ref>
== گزارش ـ 192 ==
امروز بین نیروهای خودی و افراد گروه‌‌های ضدانقلاب در مناطق سقز، بانه، اشنویه و مریوان درگیری‌‌های متعددی رخ داد.
همچنین تعدادی از رزمندگان در محور‌‌های سردشت و بانه براثر برخورد با مین‌‌های تعبیه‌شده به‌وسیله عناصر ضدانقلاب شهید یا مجروح شدند.
1. به گزارش سپاه پاسداران باختران، نیروهای سپاه سقز و نیروهای اعزامی از قرارگاه شهید بروجردی باختران در نزدیکی شهرستان سقز با افراد ضدانقلاب درگیر شدند که در جریان آن 8 نفر از نیروهای حزب دمکرات کشته و 2 نفر اسیر شدند.<ref>سند شماره 270626 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ناحیه باختران به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منطقه 2 نجف، 13/9/1364.</ref>
2. در منطقه عمومی بانه، عوامل گروهک خبات با اجرای کمینی در جاده خواجه‌‌میر، معاون عملیات سپاه بانه و نیز مسئول امور گردان‌‌‌‌‌‌ها را که مسئول پایگاه الوت و سیامه بود، به شهادت رساندند.<ref>سند شماره 96389 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به وزارت کشور، 27/8/1364.</ref>
3. نیروهای پایگاه دوستک (واقع در اشنویه) نیز با ضدانقلابیون درگیر شدند که با اعزام نیروی کمکی، درگیری بدون تلفات پایان یافت.<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 71، 5/9/1364، ص 23؛ و ـ سند شماره 119746 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه حمزه(ع) به فرماندهی کل سپاه، 27/8/1364.</ref>
4. پایگاه اسلام‌‌‌‌دشت شهرستان مریوان و چند پایگاه دیگر در این منطقه، در روزهای 21 و 23 و 24 آبان با ضدانقلابیون درگیر بوده‌‌اند.<ref>همان، بخش اول، ص 22.</ref> که این درگیری‌‌ها بدون تلفات گزارش شده است.<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها و تحلیل، شماره 14، 23/9/1364، ص 39.</ref>
5. یک دستگاه آمبولانس در محور پل شکسته ـ کاسه شکن (از توابع سردشت) با مین کاشته‌شده به‌دست افراد ضدانقلاب برخورد کرد که براثر انفجار آن، 6 تن از سرنشینان خودرو شهید شدند و خودرو منهدم گردید.
همچنین یک خودرو تویوتا در منطقه عملیاتی سردشت با مین کاشته‌شده به‌دست افراد ضدانقلاب برخورد که براثر انفجار آن، خودرو منهدم و یک درجه‌‌دار ارتش و 6 نفر سرباز شهید و 10 نفر مجروح شدند.<ref>سند شماره 010855 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزیده اسناد، جلد 3، ص 24.</ref>
6. یک خودرو ایفای نیروهای ارتشی نیز که از اطراف اسلام‌‌آباد به‌طرف سردشت در حرکت بود، روبه‌‌روی جاده سورچم روی مین رفت که درنتیجه انفجار آن 12 نفر شهید و 9 نفر مجروح شدند و خودرو منهدم گردید.<ref>مأخذ 21، بخش دوم. </ref>
7. در منطقه ربط سردشت تعدادی از برادر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ان پاسدار و ارتشی که با یک اتومبیل تویوتا در حرکت بودند، با مین تعبیه‌شده به‌دست افراد ضدانقلاب برخورد کردند که براثر انفجار مین یکی از برادرن پاسدار شهید شدند و 5 تن دیگر مجروح شدند.<ref>سند شماره 200097 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش روزانه، شماره 97، 27/8/1364، ص 1؛ و ـ سند شماره 103480 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به وزارت کشور، 25/8/1364.</ref>
8. در محور بوالحسن و صالح در حوالی بانه یکی از برادران سرباز روی مین رفت که به قطع پایش منجر گردید.<ref>مأخذ 23، ص 40.</ref>
== گزارش ـ 193 ==
آقای هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی و فرمانده عالی جنگ، امروز در خطبه اول نمازجمعه به نیروهای آماده اعزام به جبهه‌‌ها متشکل در"کاروان کربلا" و برادران کفن‌‌پوش عراقی که در نمازجمعه تهران شرکت کرده بودند، خیرمقدم گفت.<ref>مأخذ 6، ص 17.</ref>
آقای هاشمی در خطبه دوم نمازجمعه به مواردی ازجمله اقدام عراق در راه‌‌‌‌‌‌اندازی جنگ اقتصادی، توانایی انقلاب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اسلامی برای عبور از بحران‌‌های موجود، ضرورت بسیج‌شدن مردم برای دفاع از اسلام، حملات عراق به مراکز صنعتی و ناچار‌شدن ایران به مقابله‌به‌مثل پرداخت و گفت: «ما اکنون در شرایط جنگ اقتصادی هستیم که از دو سه ماه قبل، پیش آمده است. یعنی بُعد جنگ ازطرف دشمن ما، الآن بُعد اقتصادی است و اصولاً ما در این جنگ همیشه دفاع کرده‌‌ایم و جنگ را دشمن شروع کرده و در آن مرحله اشغال بوده، مرحله تضعیف بوده، مرحله تجزیه بوده، مرحله فشار داخلی و خارجی به انحای مختلف وجود داشته و در هر مرحله دشمن از پا در آمده است.
مرحله‌ای که اکنون در آن هستیم مرحله جنگ اقتصادی است که دشمنان در تحلیل نهایی به اینجا رسیده‌‌اند که اگر بنیه اقتصادی ما را بتوانند تحلیل ببرند، ما امکان ادامه جنگ را نخواهیم داشت. البته تحلیل آنها به نظر ما اشتباه است، اما به‌هرحال آنها اکنون در این خط حرکت می‌‌کنند.»
آقای هاشمی افزود: «درکل، هرچه دشمنان طرح کردند که ما را تضعیف کنند برعکس شد. و حتی اعمالی مثل "جنگ شیمیایی" و "زدن شهرها" ماهیت دشمن ما را روشن کرد. این اعمال ضربه‌‌های محدودی به ما زد، اما ازلحاظ فرهنگی و ازلحاظ عمق کار و ازنظر ایدئولوژیکی دشمن ما را حسابی رسوا کرد و نشان داد که به هیچ قیدی پایبند نیست. معمولاً چیزهایی که آنها مطرح کردند، به ضررشان تمام شده و به نفع ما.»
آقای هاشمی به گفته‌‌هایی که نیکسون رئیس‌جمهور اسبق امریکا و یک نماینده آلمانی اخیراً درباره ایران مطرح کرده‌‌اند، اشاره کرد و گفت:
«نیکسون مقاله‌ای در یک مجله امریکایی به نام مجله امور خارجی (فارین افیرز) نوشته است که این مجله در محافل تصمیم‌گیرنده امریکایی از اهمیت زیادی برخوردار است. نیکسون در این مقاله در آستانه ملاقات رئیس‌جمهور امریکا و رهبر شوروی این حرف را مطرح کرده است که این هم می‌‌تواند مسئله و زمینه مهمی را به دست دهد. نیکسون گفته است که شوروی‌‌ها باید از انقلاب اسلامی بحق نگران باشند.»
آقای هاشمی افزود: «تا امروز، جهت تبلیغات امریکایی‌‌ها این بوده که ما را کمونیست معرفی کنند و یا اینکه ایران دارد به‌طرف کمونیست‌‌ها می‌‌رود و کارهای ضد‌‌امریکایی را که ما می‌‌کردیم سعی داشتند به شوروی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها منتسب کنند. حالا نیکسون چه شده که اعلام خطر می‌‌کند به شوروی درمورد ایران و می‌‌گوید که شوروی‌‌ها باید نگران باشند از انقلاب اسلامی ایران؛ به دو جهت یکی اینکه یک‌سوم جمعیت شوروی مسلمان‌اند و ایران آنجا نفوذ دارد. دوم به این دلیل که انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی حنای شوروی را در شعار حمایت از دنیای سوم کم‌‌رنگ کرده است.
این دلیل مهم‌‌تر است، زیرا جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی ایران پرچم‌‌دار حمایت از حقوق مستضعفان دنیاست و شوروی‌‌ها دراین‌مورد حنایشان کم‌‌رنگ شده و مچشان باز شده و این یک واقعیت است. [...]
از طرف دیگر، نماینده آلمان‌غربی روز چهارشنبه در کنفرانس امنیت شرق مدیترانه گفته بود: اگر ایران در این جنگ پیروز شود، منافع غرب در منطقه و دنیا تهدید می‌‌شود. او خودش می‌‌گوید که خیلی بعید است که اگر ایران صدام را ساقط کند، بعدش ملک حسین و حسنی مبارک بتوانند توی این دنیا بمانند.
شرق مدیترانه رگ حیاتی امریکا است و برای منافع آن بسیار مهم است و نبض منافع حیاتی آن در اینجا می‌‌زند. خوب، پس می‌‌بینید که نیکسون انقلاب اسلامی ایران را تهدید مارکسسیم می‌‌داند و قضاوت نماینده آلمان در این کنفرانس تحقیقی این است که ایران تهدیدی برای غرب است و این هر دو واقعیت است.
ما منافع غرب را در منطقه نامشروع می‌‌دانیم و هم تهدیدی برای منافع ایدئولوژیک شرق هستیم، برای اینکه آنها دروغ می‌‌گفتند که طرف‌دار مستضعفین هستند. ما می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینیم که آنها الآن در عراق دستشان با فرانسه و امریکا و عربستان و اردن و مصر و... همه توی یک کاسه است. ما می‌‌بینیم، آن جایی که واقعاً ضدغرب است این‌‌قدر برایشان حساس است که حاضر نیستند تأمین داشته باشند.
ما می‌‌بینیم در شرایطی که با بمب‌‌های خودشان و هواپیماهای خودشان شهرهای ما را می‌‌زدند، کارشناس‌‌‌‌هایشان را می‌‌بردند و می‌‌گفتند ما امنیت نداریم. اگر امنیت ندارید به آنها بگویید، نزنند. آنها که دست خودتان بودند و دراختیار شما بودند. ما می‌‌بینیم که هر دو قدرت منافعشان تهدید می‌شود. البته ما نه قصد تجاوز داریم نه قصد خروج از موازین بین‌‌المللی را داریم. ما فکر را مطرح کرده‌‌ایم اسلام را مطرح کرده‌‌ایم. ...
آقای فیدل کاسترو [رهبر کوبا] که در گذشته مثل همه مارکسیست‌‌ها معتقد بودند که دین تریاک و افیون توده‌‌هاست، اخیراً کتابی نوشته‌‌اند درحدود چهارصد صفحه که می‌‌گوید نه، دین هم می‌‌تواند به‌عنوان یک محور انقلاب مطرح شود و الهامش را هم از جمهوری اسلامی و همین انقلاب گرفته‌‌اند. چیزی که اینها را به این باور رسانده و چیزی که اینها را وادار کرده که مطالعه کنند، این است که دنبال سوختی می‌‌گردند که روحیه این مقاومت‌‌ها را در مردم ما تزریق می‌‌کند و این نور‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌افکن مقاومت را که در همه نیروهای ما و مردم ما نفوذ کرده و آنها را مانند صخره محکمی کرده است، می‌‌خواهند ببینند این سوخت چیست؟ و از کجا می‌‌آید؟ و مایه این مقاومت‌‌ها چیست؟ ما نه با هواپیماها و نه با موشک‌‌هایمان با این چیزها عراق را خسته نکرده‌‌ایم. ما با نیروی انسان‌‌هایی دنیای استکباری و عراق را به ستوه آورده‌‌ایم که امروز شاهد گوشه‌ای از آن هستیم که همین"کاروان کربلا" است. آن نیرویی که اسیر عراق را کفن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پوش کرده و فریاد می‌‌‌‌زند: " نرید ان قاتل" این چه مایه و نیرویی است؟
ما این مایه را از اسلام و قرآن گرفته‌‌ایم، شرقی‌‌ها و غربی‌‌ها نمی‌‌‌‌‌‌توانند با مطالعه، این رابطه را پیدا کنند؛ بنابراین، این جنگ با مقاومت پیروز می‌‌شود. آنچه دشمن ما ندارد و نمی‌‌تواند بفهمد این حقیقت مقاومت و رابطه بین انسان و خداست و‌‌گرنه دشمن ما سلاح دارد و شاید مدرن‌‌‌‌تر و بیشتر از سلاح‌‌های ما. این نیرویی که همه مردم ما را بسیج می‌‌کند و به دفاع از اسلام وامی‌‌دارد، ما باید این نیرو را حفظ کنیم.»
آقای هاشمی افزود: «اگر این ابتکار کاروان کربلا در سراسر کشور تکرار شود، دشمن درمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یابد که شما از مقاومت خسته نمی‌‌شوید و سال‌‌ها مأیوس می‌‌شود و باید این کاروان‌‌ها از همه شهرهای کشور نیز راه بیفتند. آنچه توطئه زدن شهرها را آن‌موقع شکست داد، همان تظاهرات روز قدس بود که حدود سی میلیون آدم، بیست‏وهفت هشت میلیون آدم در سراسر ایران بیرون آمدند در شرایطی که بمب از آسمان فرو می‌‌بارید. این تظاهرات یک‌‌دفعه دو سه ماه توطئه را باد هوا کرد و دیدید که چطور اوضاع آرام شد و آنچه امروز در این مقطع مانع شد که در خلیج‌فارس یک بحرانی به وجود بیاید، همان اعلان حضور بود که وقتی در تریبون نمازجمعه به شما گفته شد که بروید به جبهه‌‌ها، شما آن‌جور حرکت کردید. وقتی که دیدند این مردم تا این حد آمادگی دارند، این باعث شد که توطئه‌‌ها شکسته بشود و آن موجی که راه انداخته بودند، آرام بگیرد. ولی این کار هنوز تمام نشده است و اگر احساس بکنند که ما آرام گرفته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ایم و اگر ما یک قدم عقب بنشینیم آنها کارشان را شروع می‌‌کنند. آنها شیوه‌شان شیوه سگ هار است، منتظرند که اینجا چه خبر می‌‌شود؟
بهترین راه را همین آیه قرآن به ما ارائه داده است: "واعدوا لهم ما استطعتم من قوه و من رباط الخیل ترهبون به عدوالله و عدوکم" دشمن را بترسانید که شرارت نکند دشمن از اسلحه ما نمی‌‌ترسد زیرا به او اسلحه بیشتری می‌‌‌‌‌‌دهند. دشمن از پول ما نمی‌‌ترسد، برای اینکه پول‌‌های قارون‌‌های عرب دراختیار اوست. دشمن از آنچه می‌‌ترسد حضور شما در جبهه است که اگر امام اشاره‌ای بکنند شما مثل سیل بنیان‌‌کن می‌‌روید و کاخ صدام و حزب بعث را نابود می‌‌کنید. آنها از این می‌‌ترسند. من از ابتکار خود شما الهام می‌‌گیرم و این بحث را اینجا تمام می‌‌کنم و می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گویم راه جلوگیری از شرارت‌‌ها همین است. صدام حالا که احساس رفتن می‌‌کند و حالا که دیده دوستانش در خلیج‌فارس از حمایتش متزلزل شده‌‌اند و حالا که دیده دنیا دارد اعتراف می‌‌کند به یک واقعیت نیرومند در جمهوری اسلامی، حالا صدام به این فکر افتاده که قبل از اینکه خودش برود عراق را به خاک و خون بکشد.
این حمله به تأسیسات صنعتی که می‌‌داند، تلافی خواهیم کرد و هیچ حمله‌ای را بی‌تلافی نخواهیم گذاشت. او فکر می‌‌کند که هر کارخانه‌ای که از ایران یا عراق خراب شود به نفع اوست. و فکر می‌‌کند حالا که می‌‌خواهد برود، در عراق هم بگذار کارخانه نباشد. او می‌‌خواهد برای ملت عراق بعد از خود فلاکت بگذارد. این سیاست صدام است ما به ملت عراق عرض می‌‌کنیم که ما مایل نیستیم کارخانه‌‌ها و شهرها را بزنیم، تا او یک کارخانه را نزند، ما جواب نمی‌‌دهیم؛ ولی حالا که می‏زنند به نیروهای رزمنده ما دستور داده شده که کارخانه‌‌‌‌هایی را که در برد توپ‌‌های ما هستند، با توپ بزنند و کارخانه‌‌‌‌‌‌هایی را که عقب‌‌تر هستند هواپیماها بروند بزنند درحد تلافی. ما جریان زدن صنایع عراق را نمی‏خواهیم راه بیندازیم؛ این عراقی‏ها هستند، این حزب بعث است که همیشه برای جنایت‌‌هایش پیش‌قدم می‌‌شود که ما ناچاریم؛ اگر تلافی نکنیم آنها شرور‌‌تر می‌‌شوند. بنابراین، این سیاست صدام الآن تخریب ایران و منطقه خلیج‌فارس است که بعد از رفتنش چیزی در اینجا نباشد و ما تا آنجایی که مقدورمان باشد، کنترل خواهیم [کرد] که این سیاست تحقق نیابد. اما وقتی که بنا باشد اصل هدف و اصل پاک‌کردن عراق و اصل پیروزی جنگ متوقف باشد بر زدن این مراکز صنعتی، چاره‌ای نداریم و خواهیم زد.»
آقای هاشمی در پایان این خطبه‌ به همه جوانان ایران توصیه کرد که از این ابتکار مردم شهیدپرور شهر خون و قیام که از اول در مبارزات الهام‌بخش بوده‌‌اند، استفاده کنند و کاروان‌های کربلا برای مدتی محیط جنگ و جبهه‌‌ها و محیط جامعه را زنده و با نشاط نگه‌‌‌‌ دارد تا دشمن از حضور مردم در صحنه‌‌ها وحشت کند و در خلیج‌فارس و جاهای دیگر دست به شرارت نزند.<ref>سند شماره 0634/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: مجموعه گزارش‌‌های نبرد بزرگ والفجر8، سری الف انتخاب منطقه عملیاتی فدک (فاو)، صص 133 ـ 129.</ref>
== گزارش ـ 194 ==
سخنان امروز نماینده امام خمینی در شورای عالی دفاع، در خطبه‌‌های نمازجمعه تهران، در رادیو اسرائیل چنین منعکس شد: «به‌تلافی بمباران‌‌‌های شدید کارخانه نورد اهواز به‌وسیله نیروی هوایی عراق که طی 9 روز گذشته دو بار موردحمله قرار گرفت... حجت‌‌الاسلام رفسنجانی نماینده آیت‌‌الله خمینی در شورای عالی دفاع، در سخنانی که ظهر امروز به‌عنوان امام‌جمعه تهران ایراد کرد، اعلام داشت که دولت جمهوری اسلامی ایران دستور داده است تمام کارخانه‌‌ها و مراکز صنعتی عراق را که در تیررس توپخانه ایران قرار دارند، به‌وسیله توپ و بقیه با هواپیما‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های نیروی هوایی جمهوری اسلامی موردحمله قرار گیرند. حجت‌‌الاسلام رفسنجانی افزود: به نیروهای ایرانی دستور داده شده است این مراکز صنعتی درحد تلافی بمباران و گلوله‌باران شوند.
یادآوری می‌‌شود درحالی‌که منطقه جنوبی خلیج‌فارس و ناحیه اروندرود بلادفاع همه‌روزه در معرض تاخت‌وتاز هواپیماهای عراقی قرار دارد، مطلعین بعید می‌‌دانند که نیروی هوایی جمهوری اسلامی قادر به تلافی بمباران‌‌های عراق و حمله به مراکز صنعتی و کارخانجات عراق در قلب آن کشور باشد...
وی گفت: ما با موشک‌‌ها و هواپیماهایمان عراق را خسته نکرده‌‌ایم، ولی افزود: هم امریکا و هم شوروی باید از جمهوری اسلامی بترسند، زیرا ایران کنونی هم منافع غرب را تهدید می‌‌کند و هم تهدیدی علیه منافع ایدئولوژیک شرق می‌‌باشد. رئیس مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: شوروی دروغ می‌‌گوید که ادعا دارد طرف‌دار مستضعفین است، زیرا آنها دستشان با عراق و مصر و عربستان سعودی در یک کاسه است.»<ref>مأخذ 7، ص 4، رادیو اسرائیل، 24/8/1364.</ref>
== گزارش ـ 195 ==
روزنامه لویدزلیست امروز در مقاله‌ای با عنوان "توسعه جنگ غیرمحتمل است" نوشته است: «به گفته یک دیپلمات در خلیج‌فارس اخیراً همه کشورهای منطقه ازجمله ایران درمقابل تحولات اخیر جنگ محتاطانه عمل کرده‌‌اند و هیچ‌‌کس مایل به توسعه این جنگ به شکل یک نبرد ایرانی ـ عربی نیست.» این روزنامه افزوده است: «به‌رغم افزایش فعل‌وانفعالات جنگی در هوا و دریا، منابع دیپلماتیک و کشتیرانی می‌‌گویند گسترش جنگ شش‌ساله بین ایران و عراق محتمل نیست.»
به نوشته‌، لویدزلیست، عراق حملات خود را علیه هدف‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های حساس اقتصادی ایران افزایش داده و ایران برای جلوگیری از ارسال تجهیزات جنگی به عراق، به بازرسی کشتی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها اقدام کرده است.
این روزنامه با اشاره به موضع کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس بعد از اجلاس اخیر سران این شورا می‌‌نویسد: «در شرایطی که ایران با حملات نظامی بیشتری ازسوی عراق روبه‌‌رو است، این موضع گامی درجهت کاهش تنش در روابط بین آنها و تهران تلقی می‌‌شود.»
لویدزلیست می‌‌افزاید: «عکس‌‌العمل ایران درمقابل کشورهای منطقه که بنا به گزارش‌‌ها حدود سی تا چهل میلیارد دلار به عراق کمک کرده‌‌اند، نسبتاً ملایم بوده است. بااینکه ایران مدعی است بیش از 300 کشتی را در خلیج‌فارس بازرسی کرده است، مقامات کشتیرانی معتقدند این رقم 24 مورد بوده است.»
این روزنامه همچنین می‌‌نویسد که باوجوداینکه تاکنون حادثه مهمی در جریان بازرسی کشتی‌‌ها روی نداده است، اما امکان بروز آن وجود دارد و با اشاره به برخورد ماه گذشته کشتی جنگی فرانسه و قایق گشتی نیروی دریایی ایران می‌‌افزاید: «این اولین‌بار بود که ایران سعی کرد کشتی یکی از سه کشور غربی را که در آب‌‌های منطقه حضور نظامی دارند موردبازرسی قرار دهد و قایق‏های گشتی ایران بیشتر کشتی‌‌های کویتی، ژاپنی و دانمارکی را متوقف کرده‌‌اند. ... ایران تاکنون از بازرسی کشتی‌‌ها در داخل مرزهای آبی عمان خودداری کرده است.»<ref>مأخذ 8، صص 4 ـ 3، لندن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 24/8/1364.</ref>
== گزارش ـ 196 ==
اسحاق رابین وزیر جنگ رژیم اشغالگر قدس، در تحلیلی از اوضاع جاری منطقه در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌‌المللی در دانشگاه جرج تاون، اظهار امیدواری کرد که جنگ ایران و عراق ادامه یابد. رابین گفت: «ادامه این جنگ از خطرات بروز یک جنگ میان اعراب و اسرائیل می‌‌کاهد و به اسرائیل کمک می‌‌کند تا هزینه‌‌های نظامی خود را در چارچوب یک طرح اقتصادی کاهش دهد.»
وی افزود: «جنگ عراق و ایران دست اسرائیل را در انجام مانور جهت دستیابی به راه‌‌حلی در خاورمیانه باز گذاشته است.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 26/8/1364، ص 5، رادیو کویت.</ref>
به گفته رابین، تا زمانی‌که این جنگ ادامه دارد خطرات جنگ و وخامت بروز یک جنگ علیه اسرائیل اندک است. وی گفت: «این جنگ سبب تغییر وضعیت متحدین در جهان عرب شده و عراق را مجبور ساخته از سوریه دور شده و از مخالفت سرسختانه خود با اسرائیل فاصله بگیرد و به‌سمت دولت‌‌های میانه‌‌روتر مصر و اردن متمایل شود.»
رابین افزود: «محور کنونی" قاهره ـ امان ـ بغداد" توانایی کشورهای عرب به تجمع‌دادن نیروهای نظامی‌شان علیه اسرائیل را محدود می‌‌کند. [...] درباره مسئله تأمین اسلحه ایران توسط اسرائیل باید گفت که دولت اسرائیل به امریکا قول داده که اسلحه ایران را تأمین نمی‌‌کند.»<ref>مأخذ 12، صص 8 ـ 7، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 25/8/1364.</ref>
== گزارش ـ 197 ==
کمیته آشتی اعراب شب گذشته جلسه خود را در رباط با هدف رفع اختلافات بین لیبی و عراق و همچنین بین لیبی و ساف آغاز کرد.<ref>سند شماره 0226784 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روز روابط عمومی فرماندهی کل سپاه، شماره 78، 27/8/1364، ص 3.</ref>
یک منبع دیپلماتیک لیبیایی دراین‌باره گفت که کشورش از تلاش‌‌های کمیته آشتی دوم اعراب استقبال می‌‌کند. دیپلمات لیبیایی در مصاحبه‌ای با روزنامه الاتحاد گفت که هیئت لیبیایی تمام سعی خود را برای تسهیل مأموریت این کمیته خواهد کرد. وی گفت: این کمیته جنگ ایران و عراق را نیز مدنظر قرار خواهد داد و لیبی حداکثر تلاش برای متوقف‌ساختن این جنگ را به عمل خواهد آورد.<ref>مأخذ 8، ص 20، ابوظبی ـ خبرگزاری امارات، 24/8/1364.</ref>
به گفته رادیو کویت: «عبد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌السلام تریکی وزیر خارجه لیبی گفت: لیبی آمادگی دارد تا مشکلات موجود با عراق را از میان بردارند. وی در گفت‌وگویی با روزنامه الاتحاد اضافه کرد که مشکلات اساسی میان لیبی و عراق یا اختلاف مرزی بین دو کشور وجود ندارد.»<ref>سند شماره 226785 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روز روابط عمومی فرماندهی کل سپاه، شماره 79، 29/8/1364، ص 1.</ref>
رادیو بی‌بی‌سی نیز درمورد بررسی اختلافات لیبی با ساف و حکومت عراق در کمیته ویژه آشتی اعراب گفت: «ماه ژوئن گذشته پس از آنکه لیبی اعلام کرد که یک همکاری استراتژیک با ایران برقرار کرده است، عراق روابط خود را با لیبی قطع کرد.»<ref>مأخذ 8، صص 24 ـ 23، رادیو بی‌بی‌سی، 24/8/1364.</ref>
از سوی دیگر، یک نشریه داخلی مطلع ضمن اشاره به اقدامات کمیته میانجیگری برای آشتی عراق و لیبی در اجلاس مراکش، نوشته است: «وزارت خارجه لیبی قبلاً به‌طور رسمی شرکت در این اجلاس را به ایران اطلاع داده و گفته بود که شرکت در این اجلاس به‌دلیل جو حاکم بر اعراب و فشارهای وارده بر لیبی است و موضع لیبی درخصوص انقلاب ایران غیرقابل تغییر است.» این نشریه افزود: شرکت هیئت‌‌های بلندپایه و ازجمله رئیس سه کشور در این اجلاس نمایانگر عمق تلاش‌‌هایی است که برای موفقیت این اجلاس انجام می‌‌شود.»<ref>سند شماره 22324 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، بولتن مستقیم، شماره 147/3، 25/8/1364، ص 3.</ref>
== گزارش ـ 198 ==
درپی ادامه فعالیت تری ‌‌ویت فرستاده انگلیس به لبنان و همچنین تلاش سوریه برای آزاد‌کردن گروگان‌‌های امریکایی و فرانسوی در لبنان، خبرگزاری یونایتدپرس از بیروت گزارش داد: «منابع سیاسی گفتند: بحران گروگان‌‌‌‌های امریکایی میان یک فرستاده سوری و یک رهبر روحانی مسلمانان شیعه در بیروت موردبحث قرار گرفت. سرهنگ قاضی کنعان افسر اطلاعاتی ارتش سوریه، دراین‌باره با شیخ محمدحسین فضل‌‌الله رهبر قدرتمند حزب‌‌الله طرف‌‌دار ایران، به گفت‌وگو نشست. فضل‌‌الله به‌دفعات، دخالت در این آدم‌‌ربایی را تکذیب کرده و گفته است که مخالف چنین اعمالی است. جزئیات گفت‌وگوهای این دو فاش نشده، اما منابع سوری گفتند قاضی کنعان مسئله امریکایی‌‌ها و فرانسوی‌‌های ربوده‌شده را با شیخ فضل‌‌الله در میان گذاشته است.»<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها و تحلیل، شماره 14، 23/9/1364، ص 39.</ref>
از سوی دیگر، تری ‌‌ویت فرستاده کلیسای کانتربری انگلستان به لبنان که برای فراهم‌کردن زمینه آزادی چهار گروگان امریکایی در بیروت به سر می‌‌برد، گفت: درپی ملاقات رودررو با بنیادگرایان مسلمانی است که این گروگان‌‌ها را دراختیار دارند.<ref>مأخذ 23، ص 40.</ref>
از سوی دیگر، نماینده کلیسای" انگلکن" در لندن اعلام کرد که فرستاده اسقف با ربایندگان تماس تلفنی دارد، اما می‌‌کوشد از نزدیک با آنها دیدار و گفت‌وگو کند. تری ‌‌ویت در تماسی با کلیسای لندن گفته است که اگر هویت کسانی که تلفنی با وی گفت‌وگو کرده‌‌اند روشن نشود، هیچ‌‌گونه دیداری با ربایندگان گروگان‌‌ها امکان‌‌پذیر نخواهد شد.<ref>مأخذ 6، ص 24.</ref>




نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۰۲

روزشمار جنگ سال 1364
1364.08.24
نام‌های دیگر بیست و چهار آبان
تاریخ شمسی 1364.08.24
تاریخ میلادی 15 نوامبر 1985
تاریخ قمری 2 ربیع‌الاول 1406


1359.08.24
1360.08.24
1361.08.24
1362.08.24
1363.08.24
1365.08.24
1366.08.24




گزارش ـ 183

مباحث راهبرد عملیاتی، عملیات گسترده، عملیات‌‌های محدود و موانع موجود بر سر راه اجرای عملیات‌‌های اساسی که موفقیت‌‌های قاطعی درپی داشته باشد، پس از دو روز وقفه ـ به‌دلیل برگزاری همایشی در اهواز درباره بسیج نیرو ـ بعدازظهر و شامگاه امروز با حضور فرماندهان و مسئولان رده یک سپاه پاسداران در قرارگاه مرکزی سپاه (قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص))، طی دو جلسه ادامه یافت و سرانجام تصمیم گرفته شد که کار آماده‌‌سازی زمینه اجرای عملیات در منطقه فاو با تمام توان ادامه یابد. جلسه امروز به دعوت فرمانده کل سپاه و با حضور رحیم صفوی، سیدعلی حسینی‌تاش، ابراهیم سنجقی، احمد غلامپور، عزیز جعفری، عباس محتاج، محمد پیشبهار و حسن دانایی‌‌فر، و بدون حضور غلامعلی رشید ـ که در جلسات قبلی نقش اصلی را در بیان ابهامات و مشکلات عملیات در منطقه فاو داشت ـ تشکیل شد. غیبت وی موجب شد که جلسه بعدازظهر بدون طرح ابهامات و تردید‌‌های گذشته به پایان برسد؛ هرچند در جلسه شامگاه که محسن رضایی حضور نداشت، بار دیگر مشکلات تردید‌‌آمیز مطرح شد، لیکن به درازا نکشید و بنا به مصالحی فرماندهان پذیرفتند کار آماده‌‌سازی منطقه عملیاتی فاو ادامه یابد تا وضعیت نیرو و امکانات موردنیاز مشخص شود. محسن رضایی پس از بررسی‌‌ها و فکرکردن‌‌های طولانی و همچنین مشورت‌‌های بسیاری که در دو سه هفته اخیر با دست‌‌اندرکاران عملیاتی و همچنین فرماندهان لشکر‌‌ها به عمل آورده بود، در جلسه بعدازظهر، با ذکر مقدمه کوتاهی وارد بحث عملیات در منطقه فاو شد. محسن رضایی: «در استراتژی جنگ ما با عراق که بخشی از استراتژی دفاعی ماست، جنگ درازمدت با عراق یعنی شکست ما. جنگ با عراق بایستی مستمر باشد، سریع باشد و موفقیت در بر داشته باشد. اما اگر وقفه‌‌‌‌هایی به‌منظور موفقیت بیندازیم و از توان فعلی استفاده نکنیم به ضرر ما می‌‌‌‌‌‌باشد. اگر یک نیرویی می‌‌آید، حتماً باید از نیرو استفاده کنیم. ما در کنار یک عملیات باید حتماً عملیات محدود را انجام دهیم و یک منطقه دومی هم در نظر داشته باشیم که اگر به هدف اول نتوانستیم برسیم، منطقه دوم را حتماً انجام بدهیم که وقت را از دست ندهیم. منطقه دوم کوچک‌تر و محدودتر باشد. اگر بتوانیم عملیات بزرگ انجام دهیم، نباید محدود انجام دهیم. باتوجه‌به این مسائل، کارهایی که بایستی انجام دهیم: 1. آماده‌کردن زمین خودی توسط لشکر‌‌ها. نظر فرمانده لشکر‌‌ها مثبت است؛ نگرانی آنها، زمان است که عجله نکنیم. 2. بحث‌‌های جزئی مانور که شامل 4 مسئله است: عبور، شکستن خط، پاک‌سازی، پدافند. تمام جزئیات فدک [منطقه عملیاتی فاو] باید آماده شود. باید حداکثر استفاده را از زمان بکنیم. الآن هرچه زمان از دست رفته، می‌‌گذریم، ولو در زمان تمدید هم بکنیم. 3. توجیه و مانور یگا‌‌ن‌‌ها: این یک مسئله جدیدی نیست، اما در این عملیات می‌‌خواهیم به‌عنوان یک مسئله جدید استفاده کنیم و آن توجیه گردان، گروهان و دسته ازطریق مانور‌کردن است. از طرف دیگر، فدک احتیاج به یک کار فریب دارد؛ ما باید یک طرح فریب بریزیم. منظور ما از غافلگیری هیچ‌‌گاه غافلگیری کامل نیست، چون نمی‌‌توانیم؛ مهم ایجاد تردید و ابهام در دشمن است. بهترین فریب این است که یک فریب نزدیک داشته باشیم که در سپاهی [از دشمن] که با شما درگیر است تزلزل ایجاد کند و یک فریب دور که کل ارتش عراق را به خود جلب نماید. مسئله سوم این است که الآن نیروی زمینی باید فکر کند که آیا منطقه دومی برای آماده‌کردن وجود دارد یا نه؟ فکر کند و منطقه‌ای را پیشنهاد دهد، طوری باشد که اگر منطقه اول نشد، در منطقه دوم حتماً عمل بشود که زمان را از دست ندهیم. مسئله بعدی آماده‌کردن عملیات محدود است که الآن دو منطقه موردنظر هست (ام‌‌الرصاص و جنوب چزابه)، ولی این کافی نیست، لشکر‌‌ها بیکار هستند، فرمانده لشکر‌‌ها ناراحت‌اند.» همان‌‌گونه‌که گفته شد، این جلسه درحالی برگزار گردید که غلامعلی رشید حضور نداشت، ابهامات قبلی رحیم صفوی نیز رفع شده بود، لذا در جریان بیان دیدگاه‌‌های محسن رضایی و نتایجی که از مباحث خود اعلام کرد، سایر حاضران در جلسه نیز حرفی نزدند و با سکوت آنان این دیدگاه‌‌ها پذیرفته‌شده تلقی گردید.[۱]

گزارش ـ 184

پس از جلسه عصر امروز فرماندهان سپاه پاسداران، فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران از عزیز جعفری، عباس محتاج و احمد غلامپور خواست تا برای پیگیری کارها، برنامه‌‌ریزی و زمان‌‌بندی عملیات، شب‌هنگام در جلسه‌ای حضور یابند. درپی همین جلسه بود که فرماندهان قرارگاه‌‌ها پذیرفتند کار آماده‌‌سازی زمینه اجرای عملیات در منطقه فاو را با تمام توان، به‌طور جدی آغاز کنند. جلسه ساعت 20 تشکیل شد. هنوز دقایقی از شروع جلسه نگذشته بود که با اظهارنظر‌‌های حاضران موضوع جلسه تغییر کرد: عزیز جعفری: ما بعدازظهر با کلی ابهام از جلسه بیرون آمدیم، صحبت‌‌های قبل چه شد؟ رحیم صفوی: برادر محسن نتیجه‌‌گیری کرد، اگر برویم پای کار و نشود، [عملیات] نمی‌‌کنیم. بناست با همین ابهامات بروید پای کار، منتها [ابهامات] به [رده‌‌های] پایین منتقل نشود. عباس محتاج: هرچه زمان می‌گذرد ابهامات ما بیشتر می‌شود. عزیز جعفری: این، وقت تلف‌کردن است. رحیم صفوی: به این صورت که باید آماده بشویم و اگر توانستیم، انجام دهیم و اگر نتوانستیم، انجام ندهیم، برای من حل شد. من فکر می‌‌کنم بیش از 100 گردان نیرو بیاید. عزیز جعفری: این عملیات 20 درصد موفقیت دارد. [...] اگر ما با ابهام بخواهیم کار کنیم، نمی‌‌توانیم؛ به خود لشکر‌‌ها واگذار می‌‌کنیم و هیچ دخالت نمی‌‌کنیم. تا ابهامات رفع نشود کار فعال نمی‌‌‌‌کنیم. باوجود تلاش رحیم صفوی برای قانع‌کردن فرماندهان، خودداری آنها از ورود به مباحث عملیاتی به توقف جلسه انجامید. پس از توقف جلسه، رحیم صفوی با عزیز جعفری ـ که در این جلسه بیش از دیگران تردید داشت و معترض بود و صحبت‌‌هایش قاطعیت بیشتری داشت ـ به‌طور خصوصی به بحث پرداخت. پس از این گفت‌وگو، سخنان و رفتارهای عزیز جعفری حاکی‌از تغییر موضع وی بود. عزیز جعفری در صحبت‌‌هایی با برادران غلامپور و محتاج، در جواب سؤالات آنها گفت: «از کجا که برآورد ما درست باشد؟ از کجا معلوم [که نیرو و امکانات موردنیاز] تأمین نشود؟ ما یک ماه دیگر کار می‌‌کنیم [اوضاع را بهتر] متوجه خواهیم شد و آن‌موقع دوباره همین مسائل را می‌‌توان مطرح کرد.» پس از این صحبت‌‌ها، عباس محتاج نیز گفت: «حال که مصمم به اجرای عملیات هستند، لذا هر کاری که از دستمان برمی‌‌آید باید انجام دهیم.» سرانجام پس از 25 روز تلاش و بحث‌‌های طولانی درباره عملیات گسترده و عملیات‌‌های محدود، تلاش بیش از پیش برای آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات در منطقه فاو موردتأکید و در دستور کار قرار گرفت و برای فراهم‌سازی آمادگی بیشتر، به زمان اعلام‌شده قبلی برای اجرای عملیات، دو ماه افزوده شد. در مدتی که بحث درباره کلیات عملیات و راهبرد عملیاتی و ابهامات موجود ادامه داشت، تقریباً همه امور مربوط به آماده‌‌سازی زمینه عملیات فاو و طراحی این عملیات، بجز پیگیری‌‌ها و تلاش‌‌های مهندسی، متوقف بود.[۲]

گزارش ـ 185

باتوجه‌به اینکه در جلسه ساعت 20 قرارگاه مرکزی سپاه، بررسی موضوعات تعیین‌شده میسّر نگردید، امشب جلسه دیگری با حضور رحیم صفوی، سیدعلی حسینی‌تاش، عزیز جعفری، عباس محتاج و محمد پیشبهار تشکیل شد. در این جلسه مقرر شد که عملیات در سه سطح: قرارگاه خاتم، قرارگاه‌‌های کربلای 1 و کربلای 2 و نیز یگان‌‌های تحت‌امر، طرح‌‌‌‌ریزی و نهایی شود. ضمن اینکه مباحث طراحی عملیات، شامل طرح مانور، زمان‌‌بندی عملیات، فعالیت‌‌های مهندسی، توپخانه، ادوات، پدافند هوایی، ترابری و دیگر موضوعات براساس اطلاعات به‌دست‌آمده از دشمن و وضعیت خودی، با مشارکت یگان‌‌های عملیاتی و واحدهای مربوط تا حصول نتایج نهایی، برای تصمیم‌‌گیری به بحث گذاشته شود و در دو ماهی که فرصت داده شده است، عملیات مرحله‌به‌مرحله تعیین وضعیت شود و میزان پیشرفت کار بررسی و ارزیابی شود. این مباحث درحالی مطرح می‌‌شد که به نظر می‌‌رسید فرماندهان رده اول سپاه اجرای عملیات آتی در منطقه فاو را باوجود مسائل تنش‌‌زای چند روز گذشته، به‌ویژه ابهامات، تردیدها و مخالفت‌‌های فرماندهان با اجرای عملیات بزرگ، تاحدودی پذیرفته‌‌اند و با امید به حل مشکلات و معضلات، این مسائل مرتفع شده است؛ طوری‌‌که رحیم صفوی می‌‌گوید برای اجرای عملیات پای کار می‌‌رویم و درصورتی‌که وضعیت تا قبل از عملیات خراب شد و عملیات لو رفت، انجام نمی‌‌دهیم. لیکن وقتی در ادامه جلسه موضوع برآوردهای عملیاتی و به‌خصوص میزان گردان‌‌های موردنیاز برای عملیات مطرح گردید، دوباره مشکلات، کمبودها و ابهامات ناشی از آن جلوه‌‌گر می‌‌شد. در این برآوردها پیش‌‌بینی شد که علاوه‌بر تعداد گردان‌‌هایی که برای آغاز عملیات ضروری بود، برای هرروز درگیری 6 تا 8 گردان نیروی رزمنده لازم بود. همچنین پیش‌‌بینی می‌‌شد که 90 گردان پشتیبانی هم برای 48 ساعت اول عملیات ضروری است. این جلسه بدون تصمیم‌‌گیری قطعی به پایان رسید، و قرار شد این موضوع با حضور فرماندهان لشکرها و تیپ‌‌ها مطرح گردد تا علاوه‌بر توجیه‌شدن آنها به منطقه عملیاتی و مسائل و مباحثی که تاکنون گذشته است، مسائل پیش رو با نظر کارشناسی یگان‌‌ها و همچنین برآورد آنها از توان موردنیاز، مشخص و سپس برای تصمیم‌‌گیری به فرماندهی ارائه شود.[۳]

گزارش ـ 186

شامگاه امروز چون شب گذشته، سه نیروی اطلاعات برای شناسایی ساحل و خط دشمن عازم غرب اروندرود شدند. به گزارش واحد اطلاعات نظامی قرارگاه کربلای 2، این گروه گشتی پس از پیاده‌شدن در ساحل دشمن و پیمودن مسافت 30 متری در گل‌‌ولای ساحل دشمن به‌صورت سینه‌‌خیز، متوجه می‌‌شوند که در محل مشخص‌شده پیاده نشده‌‌اند، لذا در ساعت 21:45 دوباره وارد آب شده و پس از 15 دقیقه به محل تعیین‌شده می‌‌رسند. بنا بر مشاهدات این گروه شناسایی، موانع تعبیه‌شده در منطقه دشمن شامل سه ردیف موانع خورشیدی 6 شاخه (که طول هر شاخه موانع ردیف اول 5/1 متر و موانع ردیف دوم به 5/3 متر می‌‌رسد)، سیم‌‌خاردار حلقوی، تورهای فلزی به طول 10 متر و عرض 2 متر (که در امتداد موانع خورشیدی قرار دارد و برای جلوگیری از ورود غواص‌‌ها ایجاد شده است)، می‌‌باشد. بنا بر این گزارش، نیروهای شناسایی خود را به 50 متری دشمن رسانده‌‌اند، اما به‌دلیل کم‌پوشش‌بودن چولان‌ها و شلیک گلوله‌های منور به‌‌وسیله دشمن، به منطقه خودی بازمی‌‌گردند.[۴]

گزارش ـ 187

پیش‌‌بینی استفاده قطعی عراق از سلاح‌‌های شیمیایی در عملیات آتی (فاو)، ضرورت اتخاذ تدابیر پدافندی شیمیایی را در اردوگاه خودی ایجاب می‌‌کرد. ستاد قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) در دستور‌‌‌‌العملی به قرارگاه‌‌های تابعه چنین ابلاغ کرد: «نظر به اهمیت پدافند ش. م. ر. و ضرورت تأمین نیرو و آمادگی کامل نیروهای ش. م. ر. در عملیات آینده، ضمن ابلاغ به یگان‌‌های تابعه اقدامات ذیل را انجام دهید: 1. نسبت به تکمیل نیروی گروهان‌‌ها و گردان‌‌های ش. م. ر. اقدام نمایید. 2. کلیه نیروهایی را که قبلاً آموزش ش. م. ر دیده و دراین‌زمینه تجربه دارند در اولویت اول برای تکمیل سازمان گروهان‌‌ها و گردان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ش. م. ر. در نظر بگیرید.»[۵]

گزارش ـ 188

ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران امروز با صدور اطلاعیه شماره 2290 خود اعلام کرد: «به‌تلافی حمله هوایی دشمن در روز 23/8/1364 به حومه شهر اهواز و بمباران دو واحد صنعتی و به شهادت رساندن چند نفر از هم‌وطنان عزیزمان، خلبانان شجاع و تیز‌‌پرواز نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با چند فروند جنگنده بمب‌‌افکن در ساعت 12:16 امروز کارخانه عظیم سیمان، واقع در شمال‌غرب شهر سلیمانیه عراق را بمباران و پس از وارد‌نمودن خسارات جبران‌ناپذیری، همگی سالم به پایگاه خود مراجعت نمودند.»[۶] ارتش عراق نیز با صدور اطلاعیه شماره 2023 خود اعلام کرد: دو فروند هواپیمای متجاوز [امام] خمینی ساعت 11:55 مرزهای بین‌‌المللی ما را نقض کرده و مناطق غیر‌‌نظامی ما را در استان سلیمانیه هدف قرار دادند.[۷] سخنگوی نظامی عراق نیز امروز با اشاره به این حمله، گفت: «این حادثه منجر به مجروح‌شدن 9 شهروند غیرنظامی شد و تلفات و خساراتی درپی نداشت.»[۸]

گزارش ـ 189

نیروی هوایی عراق امروز به جزیره خارک حمله کرد، این حمله خسارتی درپی نداشت. فرماندهی منطقه 4 نوح سپاه پاسداران درباره این حمله هوایی گفت: «در ساعت 11:10 امروز، جزیره خارک مورد اصابت 4 بمب‌‌ قرار گرفت. محل اصابت دو بمب در حوضچه شرقی تانکرها و دو بمب دیگر در شرق تانکرها و غرب حوضچه در قسمت خشکی در حوالی لوله‌‌‌‌های مینی‌فول اصابت نموده است که هیچ‌‌گونه خسارت مالی در بر نداشته است.»[۹] در این حمله یک تن به‌دلیل موج‌‌گرفتگی مجروح شد که با هلیکوپتر نداجا به منطقه بوشهر منتقل گردید.[۱۰] گزارش دیگر حاکی است که عراق در این حمله از دو فروند میگ25 استفاده کرده است.[۱۱] به گفته یکی از مسئولان وزارت نفت، درپی حمله روز گذشته عراق به جزیره خارک، * صادرات نفت از خارک دو روز قطع خواهد بود.[۱۲] در اطلاعیه نظامی شماره 2023 ارتش عراق که از رادیو صوت‌‌الجماهیر پخش شد، آمده است: «هواپیما [ها] ی جسور ما در ساعت 10:30 بامداد امروز یک حمله هوایی علیه جزیره خارک، انجام دادند.»[۱۳] هواپیماهای عراقی همچنین امروز به حریم هوایی تعدادی از شهرها ازجمله ایلام، بندر امام خمینی، اهواز، اسلام‌‌‌‌‌‌‌‌آباد غرب، مسجدسلیمان، ارومیه و باختران تجاوز کردند و پس از شکستن دیوار صوتی از منطقه خارج شدند.[۱۴]

گزارش ـ 190

حملات هوایی امروز ایران و عراق به مراکز اقتصادی را رادیو امریکا چنین منعکس کرد: «ایران اعلام کرد که هواپیما‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جنگنده این کشور امروز یک کارخانه سیمان را در نزدیکی شهر سلیمانیه عراق بمباران کرده‌اند و خسارات قابل‌ملاحظه‌ای به بار آوردند. تهران می‌گوید که این حمله به‌تلافی حملات دیروز عراق به هدف‌‌های صنعتی ایران در نزدیکی اهواز صورت گرفت. دراین‌حال، بغداد اعلام کرد که دفاع ضدهوایی این کشور 2 فروند جت ایرانی را از منطقه سلیمانیه بیرون رانده است. به گزارش خبرگزاری عراق، در حمله امروز ایران 6 غیرنظامی مجروح شدند، اما خساراتی به بار نیامد. از سوی دیگر، اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی امروز تهدید کرد که حملات این هفته عراق تلافی خواهد شد. رفسنجانی در خطبه‌‌های نمازجمعه در دانشگاه تهران گفت: جت‌‌ها و آتشبارهای ایران کارخانه‌‌های عراق را بمباران خواهند کرد. امروز همچنین عراق اعلام کرد که هواپیما‌‌هایش برای سی‌وهشتمین بار از اواسط اوت تاکنون پایانه نفتی خارک را بمباران کردند.»[۱۵] خبرگزاری فرانسه نیز به نقل از محافل خبری دو کشور ایران و عراق حملات هوایی امروز را گزارش کرد.[۱۶]

گزارش ـ 191

امروز نیز یگان گشتی نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران یک کشتی آلمانی را که مشکوک به حمل کالا برای عراق بود، در حوالی تنگه هرمز متوقف کرد. روزنامه اطلاعات دراین‌باره نوشته است: «بامداد امروز کشتی کانتینربر با ملیت آلمان‌غربی به نام "نوراسیا گابریل" در طول تنگه هرمز توسط یگان‌‌های شناور گشتی نیروی دریایی به‌علت مشکوک‌بودن به حمل کالا برای رژیم عراق توقیف و به یکی از بنادر جنوبی هدایت شد. یک مقام نظامی ضمن اعلام این مطلب به خبرگزاری جمهوری اسلامی، افزود: مقصد کشتی مذکور به‌طرف بنادر کویت بوده است که احتمالاً پس از بازرسی و مطمئن‌شدن از اینکه کالا برای عراق ندارد، برابر روش‌‌های اعلام‌شده آزاد خواهد شد. کشتی آلمانی دارای 21 خدمه آلمانی و اسپانیایی می‌‌باشد.»[۱۷] نشریه لویدزلیست چاپ لندن ـ که یکی از منابع مهم اخبار فعالیت‌‌های دریایی در سراسر جهان است ـ نیز دراین‌باره چنین گزارش داد: «مقامات ایران یک کشتی از آلمان‌غربی به نام "نوراسیا گابریل" را که مسیر عادی خود به بنادر خلیج [فارس] طی می‌‌کرد، توقیف کردند. آنها این کشتی را تا بندرعباس واقع در جنوب ایران اسکورت نمودند. مطابق برنامه، این کشتی مسقط را به مقصد جبل‌علی در دوبی، ترک کرده بود. خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرانا) گزارش داد که این کشتی پس از بازرسی و حصول اطمینان از نداشتن محموله‌ای به مقصد عراق، آزاد خواهد شد. مباشر صاحب کشتی گفت: تلاش‌‌‌‌هایی که جهت دستیابی به کشتی انجام شده، بدون نتیجه بوده است. این شرکت با وزارت خارجه آلمان‌غربی در تماس است.»[۱۸]

گزارش ـ 192

امروز بین نیروهای خودی و افراد گروه‌‌های ضدانقلاب در مناطق سقز، بانه، اشنویه و مریوان درگیری‌‌های متعددی رخ داد. همچنین تعدادی از رزمندگان در محور‌‌های سردشت و بانه براثر برخورد با مین‌‌های تعبیه‌شده به‌وسیله عناصر ضدانقلاب شهید یا مجروح شدند. 1. به گزارش سپاه پاسداران باختران، نیروهای سپاه سقز و نیروهای اعزامی از قرارگاه شهید بروجردی باختران در نزدیکی شهرستان سقز با افراد ضدانقلاب درگیر شدند که در جریان آن 8 نفر از نیروهای حزب دمکرات کشته و 2 نفر اسیر شدند.[۱۹] 2. در منطقه عمومی بانه، عوامل گروهک خبات با اجرای کمینی در جاده خواجه‌‌میر، معاون عملیات سپاه بانه و نیز مسئول امور گردان‌‌‌‌‌‌ها را که مسئول پایگاه الوت و سیامه بود، به شهادت رساندند.[۲۰] 3. نیروهای پایگاه دوستک (واقع در اشنویه) نیز با ضدانقلابیون درگیر شدند که با اعزام نیروی کمکی، درگیری بدون تلفات پایان یافت.[۲۱] 4. پایگاه اسلام‌‌‌‌دشت شهرستان مریوان و چند پایگاه دیگر در این منطقه، در روزهای 21 و 23 و 24 آبان با ضدانقلابیون درگیر بوده‌‌اند.[۲۲] که این درگیری‌‌ها بدون تلفات گزارش شده است.[۲۳] 5. یک دستگاه آمبولانس در محور پل شکسته ـ کاسه شکن (از توابع سردشت) با مین کاشته‌شده به‌دست افراد ضدانقلاب برخورد کرد که براثر انفجار آن، 6 تن از سرنشینان خودرو شهید شدند و خودرو منهدم گردید. همچنین یک خودرو تویوتا در منطقه عملیاتی سردشت با مین کاشته‌شده به‌دست افراد ضدانقلاب برخورد که براثر انفجار آن، خودرو منهدم و یک درجه‌‌دار ارتش و 6 نفر سرباز شهید و 10 نفر مجروح شدند.[۲۴] 6. یک خودرو ایفای نیروهای ارتشی نیز که از اطراف اسلام‌‌آباد به‌طرف سردشت در حرکت بود، روبه‌‌روی جاده سورچم روی مین رفت که درنتیجه انفجار آن 12 نفر شهید و 9 نفر مجروح شدند و خودرو منهدم گردید.[۲۵] 7. در منطقه ربط سردشت تعدادی از برادر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ان پاسدار و ارتشی که با یک اتومبیل تویوتا در حرکت بودند، با مین تعبیه‌شده به‌دست افراد ضدانقلاب برخورد کردند که براثر انفجار مین یکی از برادرن پاسدار شهید شدند و 5 تن دیگر مجروح شدند.[۲۶] 8. در محور بوالحسن و صالح در حوالی بانه یکی از برادران سرباز روی مین رفت که به قطع پایش منجر گردید.[۲۷]

گزارش ـ 193

آقای هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی و فرمانده عالی جنگ، امروز در خطبه اول نمازجمعه به نیروهای آماده اعزام به جبهه‌‌ها متشکل در"کاروان کربلا" و برادران کفن‌‌پوش عراقی که در نمازجمعه تهران شرکت کرده بودند، خیرمقدم گفت.[۲۸] آقای هاشمی در خطبه دوم نمازجمعه به مواردی ازجمله اقدام عراق در راه‌‌‌‌‌‌اندازی جنگ اقتصادی، توانایی انقلاب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اسلامی برای عبور از بحران‌‌های موجود، ضرورت بسیج‌شدن مردم برای دفاع از اسلام، حملات عراق به مراکز صنعتی و ناچار‌شدن ایران به مقابله‌به‌مثل پرداخت و گفت: «ما اکنون در شرایط جنگ اقتصادی هستیم که از دو سه ماه قبل، پیش آمده است. یعنی بُعد جنگ ازطرف دشمن ما، الآن بُعد اقتصادی است و اصولاً ما در این جنگ همیشه دفاع کرده‌‌ایم و جنگ را دشمن شروع کرده و در آن مرحله اشغال بوده، مرحله تضعیف بوده، مرحله تجزیه بوده، مرحله فشار داخلی و خارجی به انحای مختلف وجود داشته و در هر مرحله دشمن از پا در آمده است. مرحله‌ای که اکنون در آن هستیم مرحله جنگ اقتصادی است که دشمنان در تحلیل نهایی به اینجا رسیده‌‌اند که اگر بنیه اقتصادی ما را بتوانند تحلیل ببرند، ما امکان ادامه جنگ را نخواهیم داشت. البته تحلیل آنها به نظر ما اشتباه است، اما به‌هرحال آنها اکنون در این خط حرکت می‌‌کنند.» آقای هاشمی افزود: «درکل، هرچه دشمنان طرح کردند که ما را تضعیف کنند برعکس شد. و حتی اعمالی مثل "جنگ شیمیایی" و "زدن شهرها" ماهیت دشمن ما را روشن کرد. این اعمال ضربه‌‌های محدودی به ما زد، اما ازلحاظ فرهنگی و ازلحاظ عمق کار و ازنظر ایدئولوژیکی دشمن ما را حسابی رسوا کرد و نشان داد که به هیچ قیدی پایبند نیست. معمولاً چیزهایی که آنها مطرح کردند، به ضررشان تمام شده و به نفع ما.» آقای هاشمی به گفته‌‌هایی که نیکسون رئیس‌جمهور اسبق امریکا و یک نماینده آلمانی اخیراً درباره ایران مطرح کرده‌‌اند، اشاره کرد و گفت: «نیکسون مقاله‌ای در یک مجله امریکایی به نام مجله امور خارجی (فارین افیرز) نوشته است که این مجله در محافل تصمیم‌گیرنده امریکایی از اهمیت زیادی برخوردار است. نیکسون در این مقاله در آستانه ملاقات رئیس‌جمهور امریکا و رهبر شوروی این حرف را مطرح کرده است که این هم می‌‌تواند مسئله و زمینه مهمی را به دست دهد. نیکسون گفته است که شوروی‌‌ها باید از انقلاب اسلامی بحق نگران باشند.» آقای هاشمی افزود: «تا امروز، جهت تبلیغات امریکایی‌‌ها این بوده که ما را کمونیست معرفی کنند و یا اینکه ایران دارد به‌طرف کمونیست‌‌ها می‌‌رود و کارهای ضد‌‌امریکایی را که ما می‌‌کردیم سعی داشتند به شوروی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها منتسب کنند. حالا نیکسون چه شده که اعلام خطر می‌‌کند به شوروی درمورد ایران و می‌‌گوید که شوروی‌‌ها باید نگران باشند از انقلاب اسلامی ایران؛ به دو جهت یکی اینکه یک‌سوم جمعیت شوروی مسلمان‌اند و ایران آنجا نفوذ دارد. دوم به این دلیل که انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی حنای شوروی را در شعار حمایت از دنیای سوم کم‌‌رنگ کرده است. این دلیل مهم‌‌تر است، زیرا جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی ایران پرچم‌‌دار حمایت از حقوق مستضعفان دنیاست و شوروی‌‌ها دراین‌مورد حنایشان کم‌‌رنگ شده و مچشان باز شده و این یک واقعیت است. [...] از طرف دیگر، نماینده آلمان‌غربی روز چهارشنبه در کنفرانس امنیت شرق مدیترانه گفته بود: اگر ایران در این جنگ پیروز شود، منافع غرب در منطقه و دنیا تهدید می‌‌شود. او خودش می‌‌گوید که خیلی بعید است که اگر ایران صدام را ساقط کند، بعدش ملک حسین و حسنی مبارک بتوانند توی این دنیا بمانند. شرق مدیترانه رگ حیاتی امریکا است و برای منافع آن بسیار مهم است و نبض منافع حیاتی آن در اینجا می‌‌زند. خوب، پس می‌‌بینید که نیکسون انقلاب اسلامی ایران را تهدید مارکسسیم می‌‌داند و قضاوت نماینده آلمان در این کنفرانس تحقیقی این است که ایران تهدیدی برای غرب است و این هر دو واقعیت است. ما منافع غرب را در منطقه نامشروع می‌‌دانیم و هم تهدیدی برای منافع ایدئولوژیک شرق هستیم، برای اینکه آنها دروغ می‌‌گفتند که طرف‌دار مستضعفین هستند. ما می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینیم که آنها الآن در عراق دستشان با فرانسه و امریکا و عربستان و اردن و مصر و... همه توی یک کاسه است. ما می‌‌بینیم، آن جایی که واقعاً ضدغرب است این‌‌قدر برایشان حساس است که حاضر نیستند تأمین داشته باشند. ما می‌‌بینیم در شرایطی که با بمب‌‌های خودشان و هواپیماهای خودشان شهرهای ما را می‌‌زدند، کارشناس‌‌‌‌هایشان را می‌‌بردند و می‌‌گفتند ما امنیت نداریم. اگر امنیت ندارید به آنها بگویید، نزنند. آنها که دست خودتان بودند و دراختیار شما بودند. ما می‌‌بینیم که هر دو قدرت منافعشان تهدید می‌شود. البته ما نه قصد تجاوز داریم نه قصد خروج از موازین بین‌‌المللی را داریم. ما فکر را مطرح کرده‌‌ایم اسلام را مطرح کرده‌‌ایم. ... آقای فیدل کاسترو [رهبر کوبا] که در گذشته مثل همه مارکسیست‌‌ها معتقد بودند که دین تریاک و افیون توده‌‌هاست، اخیراً کتابی نوشته‌‌اند درحدود چهارصد صفحه که می‌‌گوید نه، دین هم می‌‌تواند به‌عنوان یک محور انقلاب مطرح شود و الهامش را هم از جمهوری اسلامی و همین انقلاب گرفته‌‌اند. چیزی که اینها را به این باور رسانده و چیزی که اینها را وادار کرده که مطالعه کنند، این است که دنبال سوختی می‌‌گردند که روحیه این مقاومت‌‌ها را در مردم ما تزریق می‌‌کند و این نور‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌افکن مقاومت را که در همه نیروهای ما و مردم ما نفوذ کرده و آنها را مانند صخره محکمی کرده است، می‌‌خواهند ببینند این سوخت چیست؟ و از کجا می‌‌آید؟ و مایه این مقاومت‌‌ها چیست؟ ما نه با هواپیماها و نه با موشک‌‌هایمان با این چیزها عراق را خسته نکرده‌‌ایم. ما با نیروی انسان‌‌هایی دنیای استکباری و عراق را به ستوه آورده‌‌ایم که امروز شاهد گوشه‌ای از آن هستیم که همین"کاروان کربلا" است. آن نیرویی که اسیر عراق را کفن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پوش کرده و فریاد می‌‌‌‌زند: " نرید ان قاتل" این چه مایه و نیرویی است؟ ما این مایه را از اسلام و قرآن گرفته‌‌ایم، شرقی‌‌ها و غربی‌‌ها نمی‌‌‌‌‌‌توانند با مطالعه، این رابطه را پیدا کنند؛ بنابراین، این جنگ با مقاومت پیروز می‌‌شود. آنچه دشمن ما ندارد و نمی‌‌تواند بفهمد این حقیقت مقاومت و رابطه بین انسان و خداست و‌‌گرنه دشمن ما سلاح دارد و شاید مدرن‌‌‌‌تر و بیشتر از سلاح‌‌های ما. این نیرویی که همه مردم ما را بسیج می‌‌کند و به دفاع از اسلام وامی‌‌دارد، ما باید این نیرو را حفظ کنیم.» آقای هاشمی افزود: «اگر این ابتکار کاروان کربلا در سراسر کشور تکرار شود، دشمن درمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یابد که شما از مقاومت خسته نمی‌‌شوید و سال‌‌ها مأیوس می‌‌شود و باید این کاروان‌‌ها از همه شهرهای کشور نیز راه بیفتند. آنچه توطئه زدن شهرها را آن‌موقع شکست داد، همان تظاهرات روز قدس بود که حدود سی میلیون آدم، بیست‏وهفت هشت میلیون آدم در سراسر ایران بیرون آمدند در شرایطی که بمب از آسمان فرو می‌‌بارید. این تظاهرات یک‌‌دفعه دو سه ماه توطئه را باد هوا کرد و دیدید که چطور اوضاع آرام شد و آنچه امروز در این مقطع مانع شد که در خلیج‌فارس یک بحرانی به وجود بیاید، همان اعلان حضور بود که وقتی در تریبون نمازجمعه به شما گفته شد که بروید به جبهه‌‌ها، شما آن‌جور حرکت کردید. وقتی که دیدند این مردم تا این حد آمادگی دارند، این باعث شد که توطئه‌‌ها شکسته بشود و آن موجی که راه انداخته بودند، آرام بگیرد. ولی این کار هنوز تمام نشده است و اگر احساس بکنند که ما آرام گرفته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ایم و اگر ما یک قدم عقب بنشینیم آنها کارشان را شروع می‌‌کنند. آنها شیوه‌شان شیوه سگ هار است، منتظرند که اینجا چه خبر می‌‌شود؟ بهترین راه را همین آیه قرآن به ما ارائه داده است: "واعدوا لهم ما استطعتم من قوه و من رباط الخیل ترهبون به عدوالله و عدوکم" دشمن را بترسانید که شرارت نکند دشمن از اسلحه ما نمی‌‌ترسد زیرا به او اسلحه بیشتری می‌‌‌‌‌‌دهند. دشمن از پول ما نمی‌‌ترسد، برای اینکه پول‌‌های قارون‌‌های عرب دراختیار اوست. دشمن از آنچه می‌‌ترسد حضور شما در جبهه است که اگر امام اشاره‌ای بکنند شما مثل سیل بنیان‌‌کن می‌‌روید و کاخ صدام و حزب بعث را نابود می‌‌کنید. آنها از این می‌‌ترسند. من از ابتکار خود شما الهام می‌‌گیرم و این بحث را اینجا تمام می‌‌کنم و می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گویم راه جلوگیری از شرارت‌‌ها همین است. صدام حالا که احساس رفتن می‌‌کند و حالا که دیده دوستانش در خلیج‌فارس از حمایتش متزلزل شده‌‌اند و حالا که دیده دنیا دارد اعتراف می‌‌کند به یک واقعیت نیرومند در جمهوری اسلامی، حالا صدام به این فکر افتاده که قبل از اینکه خودش برود عراق را به خاک و خون بکشد. این حمله به تأسیسات صنعتی که می‌‌داند، تلافی خواهیم کرد و هیچ حمله‌ای را بی‌تلافی نخواهیم گذاشت. او فکر می‌‌کند که هر کارخانه‌ای که از ایران یا عراق خراب شود به نفع اوست. و فکر می‌‌کند حالا که می‌‌خواهد برود، در عراق هم بگذار کارخانه نباشد. او می‌‌خواهد برای ملت عراق بعد از خود فلاکت بگذارد. این سیاست صدام است ما به ملت عراق عرض می‌‌کنیم که ما مایل نیستیم کارخانه‌‌ها و شهرها را بزنیم، تا او یک کارخانه را نزند، ما جواب نمی‌‌دهیم؛ ولی حالا که می‏زنند به نیروهای رزمنده ما دستور داده شده که کارخانه‌‌‌‌هایی را که در برد توپ‌‌های ما هستند، با توپ بزنند و کارخانه‌‌‌‌‌‌هایی را که عقب‌‌تر هستند هواپیماها بروند بزنند درحد تلافی. ما جریان زدن صنایع عراق را نمی‏خواهیم راه بیندازیم؛ این عراقی‏ها هستند، این حزب بعث است که همیشه برای جنایت‌‌هایش پیش‌قدم می‌‌شود که ما ناچاریم؛ اگر تلافی نکنیم آنها شرور‌‌تر می‌‌شوند. بنابراین، این سیاست صدام الآن تخریب ایران و منطقه خلیج‌فارس است که بعد از رفتنش چیزی در اینجا نباشد و ما تا آنجایی که مقدورمان باشد، کنترل خواهیم [کرد] که این سیاست تحقق نیابد. اما وقتی که بنا باشد اصل هدف و اصل پاک‌کردن عراق و اصل پیروزی جنگ متوقف باشد بر زدن این مراکز صنعتی، چاره‌ای نداریم و خواهیم زد.» آقای هاشمی در پایان این خطبه‌ به همه جوانان ایران توصیه کرد که از این ابتکار مردم شهیدپرور شهر خون و قیام که از اول در مبارزات الهام‌بخش بوده‌‌اند، استفاده کنند و کاروان‌های کربلا برای مدتی محیط جنگ و جبهه‌‌ها و محیط جامعه را زنده و با نشاط نگه‌‌‌‌ دارد تا دشمن از حضور مردم در صحنه‌‌ها وحشت کند و در خلیج‌فارس و جاهای دیگر دست به شرارت نزند.[۲۹]

گزارش ـ 194

سخنان امروز نماینده امام خمینی در شورای عالی دفاع، در خطبه‌‌های نمازجمعه تهران، در رادیو اسرائیل چنین منعکس شد: «به‌تلافی بمباران‌‌‌های شدید کارخانه نورد اهواز به‌وسیله نیروی هوایی عراق که طی 9 روز گذشته دو بار موردحمله قرار گرفت... حجت‌‌الاسلام رفسنجانی نماینده آیت‌‌الله خمینی در شورای عالی دفاع، در سخنانی که ظهر امروز به‌عنوان امام‌جمعه تهران ایراد کرد، اعلام داشت که دولت جمهوری اسلامی ایران دستور داده است تمام کارخانه‌‌ها و مراکز صنعتی عراق را که در تیررس توپخانه ایران قرار دارند، به‌وسیله توپ و بقیه با هواپیما‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های نیروی هوایی جمهوری اسلامی موردحمله قرار گیرند. حجت‌‌الاسلام رفسنجانی افزود: به نیروهای ایرانی دستور داده شده است این مراکز صنعتی درحد تلافی بمباران و گلوله‌باران شوند. یادآوری می‌‌شود درحالی‌که منطقه جنوبی خلیج‌فارس و ناحیه اروندرود بلادفاع همه‌روزه در معرض تاخت‌وتاز هواپیماهای عراقی قرار دارد، مطلعین بعید می‌‌دانند که نیروی هوایی جمهوری اسلامی قادر به تلافی بمباران‌‌های عراق و حمله به مراکز صنعتی و کارخانجات عراق در قلب آن کشور باشد... وی گفت: ما با موشک‌‌ها و هواپیماهایمان عراق را خسته نکرده‌‌ایم، ولی افزود: هم امریکا و هم شوروی باید از جمهوری اسلامی بترسند، زیرا ایران کنونی هم منافع غرب را تهدید می‌‌کند و هم تهدیدی علیه منافع ایدئولوژیک شرق می‌‌باشد. رئیس مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: شوروی دروغ می‌‌گوید که ادعا دارد طرف‌دار مستضعفین است، زیرا آنها دستشان با عراق و مصر و عربستان سعودی در یک کاسه است.»[۳۰]

گزارش ـ 195

روزنامه لویدزلیست امروز در مقاله‌ای با عنوان "توسعه جنگ غیرمحتمل است" نوشته است: «به گفته یک دیپلمات در خلیج‌فارس اخیراً همه کشورهای منطقه ازجمله ایران درمقابل تحولات اخیر جنگ محتاطانه عمل کرده‌‌اند و هیچ‌‌کس مایل به توسعه این جنگ به شکل یک نبرد ایرانی ـ عربی نیست.» این روزنامه افزوده است: «به‌رغم افزایش فعل‌وانفعالات جنگی در هوا و دریا، منابع دیپلماتیک و کشتیرانی می‌‌گویند گسترش جنگ شش‌ساله بین ایران و عراق محتمل نیست.» به نوشته‌، لویدزلیست، عراق حملات خود را علیه هدف‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های حساس اقتصادی ایران افزایش داده و ایران برای جلوگیری از ارسال تجهیزات جنگی به عراق، به بازرسی کشتی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها اقدام کرده است. این روزنامه با اشاره به موضع کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس بعد از اجلاس اخیر سران این شورا می‌‌نویسد: «در شرایطی که ایران با حملات نظامی بیشتری ازسوی عراق روبه‌‌رو است، این موضع گامی درجهت کاهش تنش در روابط بین آنها و تهران تلقی می‌‌شود.» لویدزلیست می‌‌افزاید: «عکس‌‌العمل ایران درمقابل کشورهای منطقه که بنا به گزارش‌‌ها حدود سی تا چهل میلیارد دلار به عراق کمک کرده‌‌اند، نسبتاً ملایم بوده است. بااینکه ایران مدعی است بیش از 300 کشتی را در خلیج‌فارس بازرسی کرده است، مقامات کشتیرانی معتقدند این رقم 24 مورد بوده است.» این روزنامه همچنین می‌‌نویسد که باوجوداینکه تاکنون حادثه مهمی در جریان بازرسی کشتی‌‌ها روی نداده است، اما امکان بروز آن وجود دارد و با اشاره به برخورد ماه گذشته کشتی جنگی فرانسه و قایق گشتی نیروی دریایی ایران می‌‌افزاید: «این اولین‌بار بود که ایران سعی کرد کشتی یکی از سه کشور غربی را که در آب‌‌های منطقه حضور نظامی دارند موردبازرسی قرار دهد و قایق‏های گشتی ایران بیشتر کشتی‌‌های کویتی، ژاپنی و دانمارکی را متوقف کرده‌‌اند. ... ایران تاکنون از بازرسی کشتی‌‌ها در داخل مرزهای آبی عمان خودداری کرده است.»[۳۱]

گزارش ـ 196

اسحاق رابین وزیر جنگ رژیم اشغالگر قدس، در تحلیلی از اوضاع جاری منطقه در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌‌المللی در دانشگاه جرج تاون، اظهار امیدواری کرد که جنگ ایران و عراق ادامه یابد. رابین گفت: «ادامه این جنگ از خطرات بروز یک جنگ میان اعراب و اسرائیل می‌‌کاهد و به اسرائیل کمک می‌‌کند تا هزینه‌‌های نظامی خود را در چارچوب یک طرح اقتصادی کاهش دهد.» وی افزود: «جنگ عراق و ایران دست اسرائیل را در انجام مانور جهت دستیابی به راه‌‌حلی در خاورمیانه باز گذاشته است.»[۳۲] به گفته رابین، تا زمانی‌که این جنگ ادامه دارد خطرات جنگ و وخامت بروز یک جنگ علیه اسرائیل اندک است. وی گفت: «این جنگ سبب تغییر وضعیت متحدین در جهان عرب شده و عراق را مجبور ساخته از سوریه دور شده و از مخالفت سرسختانه خود با اسرائیل فاصله بگیرد و به‌سمت دولت‌‌های میانه‌‌روتر مصر و اردن متمایل شود.» رابین افزود: «محور کنونی" قاهره ـ امان ـ بغداد" توانایی کشورهای عرب به تجمع‌دادن نیروهای نظامی‌شان علیه اسرائیل را محدود می‌‌کند. [...] درباره مسئله تأمین اسلحه ایران توسط اسرائیل باید گفت که دولت اسرائیل به امریکا قول داده که اسلحه ایران را تأمین نمی‌‌کند.»[۳۳]

گزارش ـ 197

کمیته آشتی اعراب شب گذشته جلسه خود را در رباط با هدف رفع اختلافات بین لیبی و عراق و همچنین بین لیبی و ساف آغاز کرد.[۳۴] یک منبع دیپلماتیک لیبیایی دراین‌باره گفت که کشورش از تلاش‌‌های کمیته آشتی دوم اعراب استقبال می‌‌کند. دیپلمات لیبیایی در مصاحبه‌ای با روزنامه الاتحاد گفت که هیئت لیبیایی تمام سعی خود را برای تسهیل مأموریت این کمیته خواهد کرد. وی گفت: این کمیته جنگ ایران و عراق را نیز مدنظر قرار خواهد داد و لیبی حداکثر تلاش برای متوقف‌ساختن این جنگ را به عمل خواهد آورد.[۳۵] به گفته رادیو کویت: «عبد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌السلام تریکی وزیر خارجه لیبی گفت: لیبی آمادگی دارد تا مشکلات موجود با عراق را از میان بردارند. وی در گفت‌وگویی با روزنامه الاتحاد اضافه کرد که مشکلات اساسی میان لیبی و عراق یا اختلاف مرزی بین دو کشور وجود ندارد.»[۳۶] رادیو بی‌بی‌سی نیز درمورد بررسی اختلافات لیبی با ساف و حکومت عراق در کمیته ویژه آشتی اعراب گفت: «ماه ژوئن گذشته پس از آنکه لیبی اعلام کرد که یک همکاری استراتژیک با ایران برقرار کرده است، عراق روابط خود را با لیبی قطع کرد.»[۳۷] از سوی دیگر، یک نشریه داخلی مطلع ضمن اشاره به اقدامات کمیته میانجیگری برای آشتی عراق و لیبی در اجلاس مراکش، نوشته است: «وزارت خارجه لیبی قبلاً به‌طور رسمی شرکت در این اجلاس را به ایران اطلاع داده و گفته بود که شرکت در این اجلاس به‌دلیل جو حاکم بر اعراب و فشارهای وارده بر لیبی است و موضع لیبی درخصوص انقلاب ایران غیرقابل تغییر است.» این نشریه افزود: شرکت هیئت‌‌های بلندپایه و ازجمله رئیس سه کشور در این اجلاس نمایانگر عمق تلاش‌‌هایی است که برای موفقیت این اجلاس انجام می‌‌شود.»[۳۸]

گزارش ـ 198

درپی ادامه فعالیت تری ‌‌ویت فرستاده انگلیس به لبنان و همچنین تلاش سوریه برای آزاد‌کردن گروگان‌‌های امریکایی و فرانسوی در لبنان، خبرگزاری یونایتدپرس از بیروت گزارش داد: «منابع سیاسی گفتند: بحران گروگان‌‌‌‌های امریکایی میان یک فرستاده سوری و یک رهبر روحانی مسلمانان شیعه در بیروت موردبحث قرار گرفت. سرهنگ قاضی کنعان افسر اطلاعاتی ارتش سوریه، دراین‌باره با شیخ محمدحسین فضل‌‌الله رهبر قدرتمند حزب‌‌الله طرف‌‌دار ایران، به گفت‌وگو نشست. فضل‌‌الله به‌دفعات، دخالت در این آدم‌‌ربایی را تکذیب کرده و گفته است که مخالف چنین اعمالی است. جزئیات گفت‌وگوهای این دو فاش نشده، اما منابع سوری گفتند قاضی کنعان مسئله امریکایی‌‌ها و فرانسوی‌‌های ربوده‌شده را با شیخ فضل‌‌الله در میان گذاشته است.»[۳۹] از سوی دیگر، تری ‌‌ویت فرستاده کلیسای کانتربری انگلستان به لبنان که برای فراهم‌کردن زمینه آزادی چهار گروگان امریکایی در بیروت به سر می‌‌برد، گفت: درپی ملاقات رودررو با بنیادگرایان مسلمانی است که این گروگان‌‌ها را دراختیار دارند.[۴۰] از سوی دیگر، نماینده کلیسای" انگلکن" در لندن اعلام کرد که فرستاده اسقف با ربایندگان تماس تلفنی دارد، اما می‌‌کوشد از نزدیک با آنها دیدار و گفت‌وگو کند. تری ‌‌ویت در تماسی با کلیسای لندن گفته است که اگر هویت کسانی که تلفنی با وی گفت‌وگو کرده‌‌اند روشن نشود، هیچ‌‌گونه دیداری با ربایندگان گروگان‌‌ها امکان‌‌پذیر نخواهد شد.[۴۱]



پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1364/08/24

  1. ↑ سند شماره 0634/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: مجموعه گزارش‌‌های نبرد بزرگ والفجر8، سری الف انتخاب منطقه عملیاتی فدک (فاو)، صص 133 ـ 129.
  2. ↑ همان.
  3. ↑ صحافی 787 نوار شماره 1686، 24/8/1364، صص 9 ـ 1.
  4. ↑ سند شماره 010855 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزیده اسناد، جلد 3، ص 24.
  5. ↑ سند شماره 023059 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزیده اسناد جلد 2، ص 50، 24/8/1364 از ستاد قرارگاه خاتم ـ پرسنل به ستاد قرارگاه‌‌های تابعه.
  6. ↑ روزنامه اطلاعات، 25/8/1364، ص 3.
  7. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 25/8/1364، صص 3 و 4، رادیو بغداد، 24/8/1364.
  8. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 241، 25/8/1364، ص 3، بغداد ـ خبرگزاری خلیج، 24/8/1364.
  9. ↑ سند شماره 0634/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: مجموعه گزارش‌‌های نبرد بزرگ والفجر8، سری الف انتخاب منطقه عملیاتی فدک (فاو)، صص 133 ـ 129.
  10. ↑ سند شماره 096398 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: ستاد منطقه 4 نوح (اطلاعات)، 28/8/1364.
  11. ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 70، 28/8/1364، ص 10.
  12. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 242، ص 6، بوشهر ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 25/8/1364.
  13. ↑ مأخذ 8، ص 1، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 24/8/1364.
  14. ↑ سند شماره 200096 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش روزانه، شماره 96، 26/8/1364، ص 1.
  15. ↑ مأخذ 8، 25/8/1364، ص 8، رادیو امریکا.
  16. ↑ مأخذ 8، ص 8.
  17. ↑ مأخذ 6.
  18. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 246، 30/8/1364، ص 6، لندن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 29/8/1364.
  19. ↑ سند شماره 270626 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ناحیه باختران به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منطقه 2 نجف، 13/9/1364.
  20. ↑ سند شماره 96389 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به وزارت کشور، 27/8/1364.
  21. ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 71، 5/9/1364، ص 23؛ و ـ سند شماره 119746 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه حمزه(ع) به فرماندهی کل سپاه، 27/8/1364.
  22. ↑ همان، بخش اول، ص 22.
  23. ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها و تحلیل، شماره 14، 23/9/1364، ص 39.
  24. ↑ سند شماره 010855 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزیده اسناد، جلد 3، ص 24.
  25. ↑ مأخذ 21، بخش دوم.
  26. ↑ سند شماره 200097 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش روزانه، شماره 97، 27/8/1364، ص 1؛ و ـ سند شماره 103480 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به وزارت کشور، 25/8/1364.
  27. ↑ مأخذ 23، ص 40.
  28. ↑ مأخذ 6، ص 17.
  29. ↑ سند شماره 0634/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: مجموعه گزارش‌‌های نبرد بزرگ والفجر8، سری الف انتخاب منطقه عملیاتی فدک (فاو)، صص 133 ـ 129.
  30. ↑ مأخذ 7، ص 4، رادیو اسرائیل، 24/8/1364.
  31. ↑ مأخذ 8، صص 4 ـ 3، لندن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 24/8/1364.
  32. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 26/8/1364، ص 5، رادیو کویت.
  33. ↑ مأخذ 12، صص 8 ـ 7، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 25/8/1364.
  34. ↑ سند شماره 0226784 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روز روابط عمومی فرماندهی کل سپاه، شماره 78، 27/8/1364، ص 3.
  35. ↑ مأخذ 8، ص 20، ابوظبی ـ خبرگزاری امارات، 24/8/1364.
  36. ↑ سند شماره 226785 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روز روابط عمومی فرماندهی کل سپاه، شماره 79، 29/8/1364، ص 1.
  37. ↑ مأخذ 8، صص 24 ـ 23، رادیو بی‌بی‌سی، 24/8/1364.
  38. ↑ سند شماره 22324 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، بولتن مستقیم، شماره 147/3، 25/8/1364، ص 3.
  39. ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها و تحلیل، شماره 14، 23/9/1364، ص 39.
  40. ↑ مأخذ 23، ص 40.
  41. ↑ مأخذ 6، ص 24.





برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1364.08.24&oldid=4315»