1364.08.29: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| سطر ۲۷: | سطر ۲۷: | ||
<div style="text-align:justify"> | <div style="text-align:justify"> | ||
== گزارش ـ 305 == | |||
هرچند در جلسات روزهای گذشته فرماندهان عالی سپاه، در بحث‌هایی طولانی و فشرده و گاهی پرتنش، نظر فرمانده کل سپاه برای اجرای عملیات گسترده در منطقه فاو، تاحدودی پذیرفته شد، اما تعدادی از فرماندهان باوجود تلاش برای آماده‌سازی منطقه عملیاتی، همچنان اجرای عملیات را منوط به تأمین نیرو و امکانات موردنیاز برای عملیات و رفع برخی ابهامات میدانند. | |||
راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران در یادداشتهای امروز خود دراین‌باره نوشته است: «در سلسله جلساتی که از هفته گذشته تاکنون برگزار شده است، مسائلی که فرماندهان درجهت نقد اجرای عملیات بیان میکردند تاحدودی منتفی و قرار شده است که کلیه فرماندهان، عملیات در منطقه فاو را با قوت پیگیری کنند. فرمانده کل سپاه نیز درپی تعیین منطقه یدک [منطقه دیگری که درصورت لو رفتن منطقه فاو یا ناکامی عملیات، برای اجرای عملیات دیگری آماده شود.] خواهد بود و طرحهای ایذایی به‌دلیل اینکه برای اجرا نیاز به صرف نیرو و توان زیادی دارد، منتفی شد. | |||
از سوی دیگر، برخی فرماندهان درمورد اجرای عملیات گسترده در منطقه فاو هنوز تردید دارند و ابهامات آنها به‌طور کامل رفع نشده است. ازجمله میگویند تا یقین حاصل نشود، دست به عملیات نخواهیم زد، حتی اگر در آماده‌سازی زمینه عملیات خیلی از مراحل را پشت سر گذاشته باشیم. در این موقعیت باتوجه‌به مشخص‌شدن وضعیت ارتش در اجرای عملیات قادر، * چشمِ هر دو جناح مسئولان کشور به تلاش سپاه دوخته شده است؛ جناحی که درپی خاتمه هرچه سریعتر جنگ است و جناح متکی به نظرهای امام که حل مسئله جنگ و تسلیم دشمن را فقط ازطریق جنگ میداند و امید به اجرای عملیاتی گسترده و رونق وضع جبههها دارد.» | |||
راوی مرکز مطالعات افزوده است که درضمن قرار است برای طراحی چند عملیات محدود و اجرای هم‌زمان آنها برنامهریزی و کار شود.<ref>سند شماره 14/7/1/303/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی شماره 1104 قرارگاه خاتم، 25/8/1364 تا 29/8/1364، صص 34 و 35، 29/8/1364.</ref> | |||
== گزارش ـ 306 == | |||
امام خمینی در حکمی به حجتالاسلام سیدمحمد موسوی خوئینی‌ها دادستان کل کشور، فرمان تشکیل هیئتی را برای برخورد با افراد فاسد و ضدانقلاب در خوزستان صادر کردند. گفتنی است که در این حکم، بر مسئولیت آقای هاشمی؛ یعنی سمت "جانشینی فرمانده کل قوا" تصریح شده است. | |||
«باسمه‌تعالی | |||
جناب حجتالاسلام آقای موسوی خوئینی‌ها، دادستان محترم کل کشور | |||
از آنجا که جناب‌عالی و جناب آقای هاشمی رفسنجانی جانشین فرمانده کل قوا و جناب آقای جزایری امام‌جمعه محترم اهواز و جناب آقای نخست‌وزیر محترم و آقایان استاندار و دادستان و مدیرکل اطلاعات استان خوزستان معتقدند که باید با افراد شرور و شیوخ فاسد و ضدانقلابی که اکثراً با عراق و با ضدانقلاب خارج از کشور ارتباط داشتهاند برخورد شود، و از آنجا که استان خوزستان درگیر جنگ است و این برخورد نمیتواند سیر طبیعی و قانونی خود را بنماید، بلکه باید سریعاً اقدام گردد، به هیئتی مرکب از آقایان: استاندار و مدیرکل اطلاعات و دادستان و یا نمایندگانشان در آن استان متفقاً اجازه داده میشود تا به هر نحو صلاح میدانند با دشمنان خدا برخورد نمایند. باید سعی کنند خدای‌ناکرده به بی‌گناهی ظلم نشود. | |||
روحالله الموسوی الخمینی.»<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام (مجموعه آثار حضرت امام خمینی)، جلد 19، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1389، ص425.</ref> | |||
از سوی دیگر، به گفته یک منبع مطلع، امام خمینی در صحبتی که در 48 ساعت گذشته با آقای هاشمی رفسنجانی داشتهاند، گفتهاند که من حاضرم همه اختیارات امور جنگ را به شما بدهم به‌شرط اینکه شما بیشتر وقت خودتان را صرف مسئله جنگ کنید. آقای هاشمی هم این شرط را پذیرفته است.<ref>مأخذ1، ص35.</ref> | |||
== گزارش ـ 307 == | |||
سپاه پاسداران در تلاش برای آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات در منطقه فاو، میکوشد تا با حفاظت از اطلاعات اقدامات خود، دشمن را غافلگیر کند. فرمانده قرارگاه کربلا با این هدف، امروز نامهای با طبقه‌بندی سری برای فرماندهی قرارگاه عملیاتی جنوب ارتش جمهوری اسلامی ارسال کرد. متن نامه چنین است: | |||
«پیرو نامه 21/8/64 صادره از آن قرارگاه، مجدداً به اطلاع میرساند که مسئولیت کامل منطقه فاو تا خرمشهر به‌عهده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بوده و نیازی به قرارگاه مشترک آبادان نمیباشد. | |||
درزمینه پدافند هوایی و آتشبارهای توپخانه، این قرارگاه جهت جایگزین قبضهها و آتشبارها آمادگی خود را به اطلاع میرساند. خواهشمند است دراسرع‌وقت دستور خروج قبضههای توپخانه و پدافند هوایی ژاندارمری را از منطقه صادر نمایید.»<ref>سند شماره 14/7/1/303/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی شماره 1104 قرارگاه خاتم، 25/8/1364 تا 29/8/1364، صص 34 و 35، 29/8/1364.</ref> | |||
== گزارش ـ 308 == | |||
گروه‌ها و عناصر ضدانقلاب امروز نیز در مناطق غرب کشور دست به جنایتهایی زدند و عده‌ای را شهید، مجروح یا اسیر کردند. | |||
1. به گزارش اداره اطلاعات شهربانی جمهوری اسلامی ایران: «در ساعت 16 امروز، تعدادی از عناصر گروهک کومهله در جاده مریوان ـ سقز، نیروهای یگان حزبالله و پیش‌مرگان کرد مسلمان را موردحمله قرار دادند که درنتیجه 8 نفر از نیروهای خودی شهید و 12 نفر مجروح گردیدهاند. از تلفات نیروهای کومهله اطلاعی در دست نمیباشد، اما با استقامت رزمندگان اسلام آنها متواری گردیدهاند.»<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام (مجموعه آثار حضرت امام خمینی)، جلد 19، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1389، ص425.</ref> | |||
2. سپاه پاسداران سردشت گزارش داد: «گردان جندالله سپاه سردشت و بانه امروز در روستای سوتو با ضدانقلابیون خبات درگیر شدند که درنتیجه از نیروهای سپاه بانه 6 نفر شهید شدند و یک نفر اسیر شد. گروهک خبات در این درگیری تلفاتی نداشته است.»<ref>سند شماره 424598 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه سردشت به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 3/9/1364.</ref> | |||
3. در درگیری بین نیروهای گروه ضربت محور ثارالله و چتههای کومهله در اطراف صائین‌دژ، تعدادی اسلحه و مقداری مدارک به‌دست نیروهای اسلام افتاد و 2 نفر از عناصر ضدانقلاب کشته شدند. در این درگیری 4 نفر از نیروهای خودی نیز مجروح شدند.<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 72، 12/9/1364، ص13.</ref> | |||
4. در مهاباد یکی از سربازان پایگاه شیخ خواجه‌پور (واقع در محور بیرام ـ مهاباد) در درگیری با افراد ضدانقلاب مجروح شد.<ref>سند شماره 200101 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش روزانه شماره 101، 2/9/1364، ص3.</ref> | |||
5. شهربانی کردستان گزارش داد که امروز در روستای ساران از توابع شهرستان سقز، بین نیروهای خودی و عناصر کومهله درگیری رخ داده است.<ref>سند شماره 449269 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، از شهربانی استان کردستان به استاندار استان کردستان، 2/9/1364.</ref> | |||
6. اداره اطلاعات شهربانی در گزارشی اعلام کرد که ساعت 21 روز 29 آبان 1364، عوامل ضدانقلاب در بلوار شهید رجایی بوکان، به‌طرف خودرو گشت عملیات شهری تیراندازی کردند که درنتیجه پاسدار وظیفه سعید ملکوتی مجروح و به بیمارستان منتقل شد.<ref>سند شماره 96422 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، از اداره اطلاعات شهربانی به وزارت کشور، تاریخ 30/8/1364. </ref> | |||
7. نارنجکی به داخل حیاط ساختمان بهداری سپاه نقده پرتاب شد. این حادثه تلفات جانی نداشت.<ref>مأخذ 8.</ref> | |||
8. نشریه رویدادها نوشته است: «در خوی، دو موتورسوار، فردی حزب‌اللهی را ـ که قبلاً با کمیته انقلاب اسلامی همکاری داشته است ـ پس از اظهار آشنایی و احوالپرسی با وی، به بهانه اینکه به چشمهای او رنگ سیاهی چسبیده، دستمالی را به چشمهای او کشیدند که این فرد بعد از لحظاتی بینایی خود را به‌کلی از دست میدهد. چشم‌پزشک پس از معاینه وی، گفته است که چشمانش براثر مواد شیمیایی نابینا شده است.»<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 73، 19/9/1364، ص20.</ref> | |||
9. به گزارش اداره اطلاعات شهربانی، عوامل حزب منحله دمکرات در 29 آبان 1364، هنگام جمع‌آوری مالیات از اهالی شهرستان مهاباد، چهار نفر از اهالی را که از پرداخت مالیات خودداری کردند، به اسارت بردند.<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 72، 12/9/1364، ص13.</ref> | |||
== گزارش ـ 309 == | |||
سازمان مجاهدین خلق (منافقین) علاوه‌بر گسترش اقدامات تروریستی، تبلیغاتی و جاسوسی علیه جمهوری اسلامی ایران، با افزایش پشتیبانیهای منطقه و بینالمللی، اقدام به تشکیل یک سازمان نظامی کرده است تا به‌طور مستقیم و هماهنگ با ارتش عراق، به نبرد با نیروهای ایران بپردازد. از سوی دیگر، به گفته سفیر ایران در واتیکان، پاریس مرکز توطئه علیه جمهوری اسلامی شده است. | |||
به گزارش خبرگزاری فرانسه، حجتالاسلام هادی خسروشاهی سفیر ایران در واتیکان ـ که پنجم نوامبر (14 آبان) یک بسته حاوی مواد منفجره را که از پاریس ارسال شده بود، دریافت کرده است ـ امروز در کنفرانسی مطبوعاتی در رم، اعلام کرد که دولت فرانسه مستقیماً مسئول سوءقصد به وی است. آقای خسروشاهی افزود: «دانستن این مطلب که چه کسی مسئول حقیقی ارسال بمب است، چندان اهمیتی ندارد.» وی سپس گفت: «مرکز حملات علیه انقلاب و جمهوری اسلامی در پاریس ـ کشوری که از عوامل ضدانقلاب پذیرایی میکند ـ است.» یادآوری میشود شاپور بختیار آخرین نخست‌وزیر نظام سابق و مسعود رجوی رهبر مجاهدین خلق (منافقین) به فرانسه پناهنده شدهاند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 247، 1/9/1364، ص24، رم، خبرگزاری فرانسه، 30/8/1364.</ref> | |||
از سوی دیگر، خبرگزاری جمهوری اسلامی گزارش داد: «روزنامه گونایدن چاپ ترکیه، در مقاله‌ای با عنوان "علیه خمینی یک ارتش مخفی تشکیل شد" مینویسد: "سازمان مجاهدین خلق به رهبری مسعود رجوی در منطقه‌ای نزدیک مرز ترکیه ـ که به نام کردستان ایران مشهور است ـ با تشکیل یک ارتش مخفی آماده آغاز یک جنگ چریکی علیه رژیم [امام] خمینی میشود. به نوشته گونایدن، [امام] خمینی چندی قبل در هشداری به ترکیه اعلام کرده بود که مجاهدین خلق [منافقین] با سازمانهای کرد همکاری میکنند." این روزنامه افزوده است: "این سازمان که مسلح به اسلحه کلاشینکف ساخت شوروی میباشد، ازطرف شوروی مورد پشتیبانی قرار میگیرد."»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 246، 30/8/1364، ص9، آنکارا ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 29/8/1364.</ref> | |||
از سوی دیگر، رادیو مجاهد (ارگان تبلیغات سازمان مجاهدین خلق) به نقل از شماره امروز روزنامه العرب چاپ انگلستان، در گزارشی تبلیغی ـ که ظاهراً خود این سازمان برای این روزنامه ارسال کرده است ـ میگوید: «روزنامه العرب با اشاره به برنامه مانور نظامی قوای مجاهدین خلق مستقر در کردستان مینویسد: مسعود رجوی یک مرحله کیفی در مقاومت خود علیه رژیم [امام] خمینی به وجود آورده است. او تنها به مخالفت تبلیغی ـ سیاسی اکتفا ننموده، بلکه وارد مرحله مبارزه مسلحانه نیز شده است. | |||
روزنامه العرب سپس به کارایی رزمندگان مجاهدین خلق در جریان مانور اشاره کرده و میافزاید: هم‌اکنون حدود دو هزار نفر از افراد مسعود رجوی که مشغول آموزشهای نظامی به‌ویژه آموزش سلاحهای جدید میباشند، در انتظار فرارسیدن لحظه سرنگون‌ساختن [امام] خمینی به سر میبرند."»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 5/9/1364 ص16 ـ 15، رادیو مجاهد، 30/8/1364.</ref> | |||
== گزارش ـ 310 == | |||
گروههای عراقی مخالف حکومت صدام، اقدامات متعددی علیه پایگاهها، عوامل و... عراقی انجام دادند. همچنین عده‌ای از مبارزان زندانی عراقی اعدام شدند و هواپیماهای عراق یکی دیگر از روستاهای کردنشین عراق را نابود کردند. | |||
1. روزنامه اطلاعات به نقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی، نوشته است: «انقلابیون مسلمان کرد عراقی در طول چند روز اخیر با اجرای عملیات کمین در جاده زاخو به باطوقه، ضمن انهدام دو خودرو نظامی رژیم عراق، همه سرنشینان آن را به هلاکت رساندند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، منابع موثق با تأیید این خبر، اعلام کردند که هم‌زمان با این عملیات، انقلابیون مسلمان عراقی به دو پایگاه قوای رژیم عراق در منطقه زاخو حمله کردند که پس از 3 ساعت نبرد، این پایگاهها منهدم شدند، طوری‌که چهار آمبولانس به‌طور متناوب کشتهها و زخمیهای دشمن را از این پایگاه حمل میکردند.»<ref>روزنامه اطلاعات، 29/8/1364، ص22.</ref> | |||
2. روزنامه جمهوری اسلامی نیز دراین‌باره نوشته است: «کلیه سربازان عراقی که در این نبرد سنگرهای خود را رها کرده و به مقر گردان رفته بودند، به‌دست عوامل رژیم عراق به‌جرم ترک سنگرهای خود تیرباران شدند.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 29/8/1364، ص2.</ref> | |||
3. ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران در گزارشی از اقدامات گروه بارزانی آورده است: «پیش‌مرگان دمکرات کردستان عراق مواضع افراد ارتش خلقی عراق را در منطقه شیخان موردهجوم قرار دادند که درنتیجه 6 نفر از نیروهای بعثی کشته شدند.»<ref>سند شماره 149817 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا2 به سماجا3، 8/9/1364.</ref> | |||
4. یکی از انقلابیون در شهر موصل نارنجکی به داخل یک خودرو اطلاعات عراق پرتاب کرد که براثر انفجار آن دو مأمور اطلاعاتی موصل کشته شدند و یک نفر به‌شدت مجروح شد.»<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 73، 19/9/1364، ص20.</ref> | |||
5. شهربانی استان کردستان گزارش داد: «عده‌ای از مردم ترک‌زبان عراقی مقیم شهرستان کرکوک، علیه رژیم بعثی دست به راهپیمایی زدند که با نیروهای رژیم بعثی مواجه و درنتیجه تعدادی از تظاهرکنندگان شهید یا مجروح و تعدادی دستگیر شدهاند.»<ref>سند شماره 442397 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان کردستان به استانداری استان کردستان، 11/9/1364.</ref> | |||
6. حکومت عراق، 59 نفر از مسلمانان مبارز عراقی را که مدتها در زندانهای این رژیم جنایتکار، تحت شکنجه بودهاند، در زندان ابوغریب اعدام کرد. | |||
7. خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از منابع موثق، گزارش داد: «رژیم عفلقی در ادامه جنایات اخیر خود، مناطق وسیعی از روستاهای کردنشین را در شمال عراق با 4 فروند هواپیمای جنگی بمباران نموده و روستای خوکه را در ناحیه زاخو با خاک یکسان کرد.»<ref>روزنامه اطلاعات، 29/8/1364، ص22.</ref> | |||
== گزارش ـ 311 == | |||
چند تن از اسیران ایرانی در عراق از چنگ دشمن گریختند. عراق ادعا کرد اسیرانی که ایران آزاد کرده زیر فشار بودهاند. | |||
به گزارش سفارت جمهوری اسلامی ایران در آنکارا، 11 تن از اسیران ایرانی در عراق به کمک یک راننده ترک، به ترکیه فرار کردند و هم‌اکنون 8 تن از آنان دراختیار دولت ترکیه و 3 تن دیگر متواری هستند. سفارت ایران در گزارش خود افزوده است که خبر این موضوع در روزنامه گونش چاپ ترکیه نیز درج شده است.<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 71، 5/9/1364، ص17.</ref> | |||
برای انتقال این اسیران به ایران، سفیر ترکیه به وزارت خارجه احضار شد و مقامات ایران ضمن تسلیم یادداشتی به وی، از او خواستند که دراین‌باره اقدامات لازم را انجام دهد.<ref>واحد سیاسی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، نشریه گزارش، شماره 14، 8/9/1364، ص6.</ref> | |||
از سوی دیگر، امروز عصمت کتانی نماینده دائمی عراق در سازمان ملل، در نامهای به دبیرکل این سازمان، ادعا کرد اسیران عراقی‌ای که ایران آزاد کرده است زیر فشارهای جسمی، ایدئولوژیک، مذهبی، فرقه‌ای، نژادی و روانی قرارگرفتهاند؛ و به سلامتی آنها بیتوجهی شده است؛ و در کمپهای زندان امکانات بهداشتی ضعیف بوده است و از اقدامات کمیته بینالمللی صلیب‌سرخ درمورد آنها جلوگیری شده است.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام (مجموعه آثار حضرت امام خمینی)، جلد 19، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1389، ص425.</ref> | |||
== گزارش ـ 312 == | |||
حجتالاسلام رحمانی مسئول واحد بسیج سپاه پاسداران، امروز در مصاحبه‌ای رادیو تلویزیونی و مطبوعاتی چگونگی برگزاری هفته بسیج؛ اهداف و برنامههای بسیج؛ نقش نیروهای بسیجی؛ مانور خندق و اعزام نیرو را تشریح کرد. | |||
روزنامه اطلاعات دراین‌باره نوشته است: حجتالاسلام رحمانی گفت: هدف از برگزاری هفته بسیج تأکید بر ضرورت تحقق هرچه سریعتر فرمان امام امت مبنی‌بر تشکیل ارتش 20 میلیونی است که دراین‌رابطه تاکنون گامهای مؤثر و مهمی نیز برداشته شده است و بیش از 3 میلیون نفر از مردم مبارز ما، آموزشهای لازم را گذرانده و درزمینههای دفاعی، آمادگیهای لازم را پیدا کردهاند. همچنین، یک میلیون نفر از نیروهای بسیج با احتساب نوبتهای مختلف اعزام، در جبهههای نبرد حضور یافته و نقش خویش را در آفرینش پیروزیها به اثبات رسانیدهاند. | |||
حجتالاسلام رحمانی در ادامه سخنانش گفت: از دیگر اهداف برگزاری هفته بسیج ارائه نقش عظیم نیروهای بسیجی در ایجاد امنیت و مبارزه با عوامل ضدانقلاب داخلی است. [...] وی افزود: در سراسر کشور ما 11 هزار و 178 پایگاه مقاومت وجود دارد که هر پایگاه مرکب از یک گروه مقاومت 22 نفری است، که برخی پایگاهها دارای دو یا سه گروه مقاومت هستند. | |||
وی در ادامه گفت: مانور مقاومت دفاع شهری، تحت عنوان "مانور خندق" روز سهشنبه نهم آذرماه در سراسر کشور به‌طور هم‌زمان به اجرا درمیآید. هدف از اجرای این مانور، حفظ و بالابردن آمادگی دفاع نظامی و غیرنظامی پایگاههای مقاومت و تجدید تشکیل و حفظ انسجام نیروهای سازمان‌یافته بسیج است. در طول اجرای این مانور، نیروهای شرکت‌کننده در آن با تجهیزات کامل به دفاع از مراکز حیاتی کشور ـ که احتمال میرود سریعتر موردهجوم دشمن واقع شوند ـ خواهند پرداخت. در اجرای این مانور، مراکز ورودی به شهر و تمامی عبورومرورها تحت کنترل نیروهای شرکت‌کننده در این مانور قرار خواهند گرفت. حجتالاسلام رحمانی گفت: در هفته بسیج، کاروانهای راهیان کربلا از سراسر کشور عازم جبهههای نبرد خواهند شد. ازجمله این کاروانها، میتوان به اعزام نیروهای متخصص از محل واحد بسیج مرکزی در روز سوم آذرماه؛ اعزام مجاهدان عراقی در روز هشتم آذرماه و اعزام کاروان محمد رسولالله(ص) متشکل از 5 هزار نفر از شهرستان تبریز اشاره کرد.»<ref>مأخذ 17.</ref> | |||
== گزارش ـ 313 == | |||
در طول امروز و چند روز گذشته، کاروانهای متعددی از نیروهای داوطلب به جبهههای نبرد اعزام شدند. سپاه پاسداران رودبار نیز از نیروهای داوطلب درخواست کرد تا روز نهم آذر 1364، برای اعزام ثبت‌نام کنند. | |||
امروز یک گردان از نیروهای بسیج سپاه پاسداران شهرستانهای اصفهان، زرین‌شهر، اردستان، سمیرم، خمینی‌شهر، قمشه و خوانسار، از پادگان پانزدهم خرداد اصفهان عازم جبهه شدند. | |||
همچنین، گروه دیگری از نیروهای متخصص داوطلب از سازمان اتوبوس‌رانی مشهد و حومه ازطریق سپاه پاسداران عازم جبههها شدند. در چند روز گذشته نیز دو گردان از نیروهای اعزام مجدد از نواحی مقاومت پنج‌گانه داریون، خیرآباد، کمجان، خرامه و سرپل از محل سپاه پاسداران خرامه راهی مناطق جنگی شدند.<ref>روزنامه اطلاعات، 30/8/1364، ص2.</ref> | |||
به نوشته روزنامه اطلاعات، در دو روز اخیر، هزاران تن دیگر از رزمندگان بسیجی و سپاهی از شهرهای مشهد، بجنورد، اهواز، بندرعباس و همدان عازم مناطق جنگی شدند.<ref>مأخذ 17.</ref> | |||
از سوی دیگر، سپاه پاسداران شهرستان رودبار اعلام کرد که در هفته بسیج مستضعفین، کاروان ثامنالائمه(ع) متشکل از نیروهای بسیجی و مردمی را راهی جبهههای نبرد حق علیه باطل خواهند کرد. بنابراین، از همه داوطلبان اعزام مجدد، آموزشی، طرح لبیک و تخصصی که مایل به حضور در این کاروان هستند دعوت کرده است که برای ثبت‌نام تا تاریخ 9 آذر 1364، به واحد بسیج سپاه پاسداران رودبار یا ستادهای نواحی شهری و روستایی بسیج مراجعه کنند. این کاروان در 10 آذر 1364 بعد از زیارت مرقد مطهر حضرت امام رضا(ع) عازم جبهههای نبرد حق علیه باطل خواهد شد.<ref>مأخذ 18، ص 4.</ref> | |||
== گزارش ـ 314 == | |||
آیتالله خامنهای رئیس‌جمهور، امروز در اجتماع عظیم مردم زنجان، اجلاس سران امریکا و شوروی را در ژنو فریب‌کارانه و مایه نگرانی کشورهای غیرمردمی توصیف و اعلام کرد که مصوبات این اجلاس برای ایران و کشورهای جهان سوم پذیرفتنی نیست. وی با اشاره به زرادخانههای دو ابرقدرت و تجاوز مشترک آنها به حقوق بشر و تشویق عراق در حمله به ایران و ادامه جنگ، ایستادگی ایران درمقابل آنها را درسی برای همه جهان خواند و افزود آنها که درپی تحمیل صلح به ما هستند نجات امریکا و شوروی و شکست ایران را خواستارند و این اجلاس هم بعید نیست که بر سر مسائل انقلاب اسلامی ایران باشد. روزنامه اطلاعات در گزارشی از این سخنرانی نوشته است: «آقای سیدعلی خامنهای رئیس‌جمهوری، در اجتماع عظیم مردم شهیدپرور زنجان ضمن برشمردن اهداف مذاکرات سران امریکا و شوروی، آن را فریبی برای ملل جهان توصیف کرد و گفت: امروز همه رژیمهای متزلزل و غیرمردمی از مذاکرات سران امریکا و شوروی نگران هستند برای اینکه آنها این مذاکرات را تعیین‌کننده میدانند و تنها یک نظام و یک کشور در دنیا است که اعلام کرده که گفتههای امریکا و شوروی را نه‌تنها درباره کشور خودمان بلکه درباره هیچ‌یک از کشورهای جهان سوم قبول نمیکنیم و دربرابر آن سر تعظیم فرود نمیآوریم و این برای دنیا مطلب تازه‌ای است و ملتهای دیگر این گستاخی را ندارند و این قدرت اسلام است که به ما قوت قلب میدهد تا توازن قدرت امریکا و شوروی دربرابر ملل دیگر را به هیچ انگاریم. | |||
آقای خامنهای به موضوعات مورد مذاکره سران امریکا و شوروی در ژنو اشاره کرد و گفت: دستور کار سران دو کشور جلوگیری از گسترش تسلیحات اتمی و مسئله حقوق بشر و بحرانهای منطقه‌ای دنیا است، اما در هیچ‌یک از این موضوعات صداقتی وجود ندارد و همه فریبی بیش نیست. آیا امریکا و شوروی حاضرند بشریت را از خطر سلاحهای ویرانگر اتمی برکنار کنند؟ اگر امریکا و شوروی راست میگویند و به‌راستی درباره منع گسترش سلاحهای اتمی صحبت میکنند، میبایستی تا به امروز، مقداری از این سلاحهای مرگبار را از بین میبردند، چراکه امروز بخشی از سلاحهای زرادخانههای امریکا و شوروی میتواند بشریت را نابود کند. | |||
وی به مسئله تجاوز مشترک به حقوق بشر ازسوی امریکا و شوروی در کشورهای اسلامی و غیراسلامی، رژیم اشغالگر قدس در فلسطین، افریقا، رژیم سرسپرده مصر، رژیم شاه حسن در مراکش و شاه حسین در اردن، افغانستان و رژیم نژادپرست افریقای جنوبی اشاره کرد و گفت: ابرقدرتها که سرسپردگان حاکم بر این کشورها را برای کشتار و قتل‌عام ملتهایشان با تمامی قوا تجهیز کردهاند، اکنون از حقوق بشر صحبت میکنند. شما که رژیم شاه را تا آخرین لحظات مجهز کردید، حالا درمورد حقوق بشر صحبت میکنید؟ | |||
آقای خامنهای همچنین به نقاط بحرانی دنیا که موضوع مذاکره سران امریکا و شوروی است، اشاره کرد و گفت: بحرانهای جهان سوم را خود شما به وجود آوردهاید. شما اگر رژیمهای وابسته و خون‌آشام را در جهان سوم بر روی کار نمیآوردید، بحران به وجود نمیآمد و اگر شما رژیم نابخرد و دور از عقل عراق را تشویق نمیکردید، جنگ به وجود نمیآمد. آنها به مسئله جنگ تحمیلی میگویند بحران خلیج‌فارس؛ این بحران را چه کسی جز با تشویق و تجهیز رژیم عراق به وجود آورده است؟ ما جنگ تحمیلی را یک بحران نمیدانیم، جنگ رژیم عراق علیه ما جنگ استکباری بود که با تشویق امریکا و ایادی او به وجود آمد و بعد به کمک هر دو ابرقدرت جنگ ادامه یافت و ملت ما دربرابر یک آزمایش عظیم تاریخی قرار گرفت. | |||
رئیس شورای عالی دفاع افزود: مسئله ما در جنگ تحمیلی مسئله فائق‌آمدن بر یک کشور متجاوز نیست و زورمداری تجسم عینی در همین جنگ تحمیلی دارد. اگر ابرقدرتها دویست سیصد سال ملل جهان سوم را عادت داده بودند که به زورگویی عادت کنند، ملت ایران این عادت را بر هم زد و ما که امروز درمقابل زورگوییهای عراق و تبلیغات جهانی و سیل تسلیحاتی که به عراق سرازیر میشود، مقاومت میکنیم برای این است که به ملل ضعیف جهان سوم که از استکبار جهانی میترسند بگوییم ملت ایران باوجوداین‌همه فشار جهانی و کمک به رژیم صدام، با قدرت تمام، متجاوز را به‌جای خود مینشاند. | |||
آقای خامنهای افزود: ما اگر امروز بتوانیم ثابت کنیم که زور را حتی در جنگ تحمیلی قبول نمیکنیم، موفق شدهایم که اصالت زور را در دنیا نفی کنیم و به ملتها نشان دهیم که ابرقدرتها دروغ میگویند و ما با پیروزی خود در جنگ تحمیلی که جنگ آرمانها و ارزش‌های ماست و نبرد علیه نظام زورگویی دنیاست، عکس تئوری زورمداری دنیا را نشان خواهیم داد. | |||
آقای خامنهای سپس به تلاشهای مرتجعین برای وادارساختن ایران به صلح تحمیلی اشاره کرد و گفت: آنها که میخواهند صلح را به ما تحمیل کنند، دلشان برای ما نسوخته است. ملت ما در حالت جنگ، کارخانههای خود را راه‌میاندازد و در همه ابعاد سیاسی و اقتصادی خود و ازجمله صدور نفت فعالیت کامل دارد. درحقیقت، طالبان صلح تحمیلی دلشان برای استکبار جهانی و امریکا سوخته است و نمیخواهند که ملت ما در جنگ به پیروزی برسد، زیرا همان‌طورکه ملت ما دربرابر این جنگ حساس است و میداند که شکست عراق، شکست امریکا و استکبار جهانی و زورگویان عالم نیز هست، روی این اصل، استکبار جهانی با آگاهی کامل از نتایج پیروزی ایران در جنگ تحمیلی میخواهد که ما به پیروزی نرسیم، اما ما به فضل الهی به‌‌زودی به پیروزی دست خواهیم یافت. | |||
رئیس شورای عالی دفاع افزود: اگر ما در این جنگ مانند انقلاب به پیروزی برسیم، تمام دنیا اعم از مستکبر و یا مستضعف خواهند فهمید که یک ملت میتواند با زورگویان مبارزه کند و بر آنها فایق آید و این پیام شما برای دیگر ملتهاست و شما ملتها را با پیروزی خود در جنگ تحمیلی امیدوار خواهید کرد و بنابراین پیروزی ما در این جنگ برای تاریخ و بشریت بسیار ارزشمند است و ما باید خودمان را برای این پیروزی آماده کنیم. حجتالاسلاموالمسلمین خامنهای رئیس‌جمهوری در ادامه دیدار خود از زنجان با گروهی از روحانیون این شهر دیدار کرد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، در این دیدار، رئیس‌جمهوری ضمن تأکید بر ضرورت وجود حوزههای علمیه در جامعه اسلامی، به دیدار سران امریکا و شوروی در ژنو اشاره کرد و گفت: بسیاری از ناظران معتقدند که یکی از مهمترین مسائل اجلاس سران دو ابرقدرت، مسئله انقلاب اسلامی ایران است و این بعید نیست، به‌خاطر اینکه آنها به یک اندازه از انقلاب میترسند، اما از توطئههای آنها هراسی نداریم.»<ref>مأخذ 27، ص3.</ref> | |||
== گزارش ـ 315 == | |||
دکتر ولایتی وزیر امور خارجه، سفر امروز خود از لیبی به الجزایر و بازگشت مجدد به لیبی را تلاشی ثمربخش برای نزدیک‌کردن مواضع لیبی و الجزایر و نیز ایجاد همبستگی میان کشورهای پیشرو منطقه علیه ارتجاع و امپریالیزم توصیف کرد. | |||
دکتر ولایتی که حامل نامه آیتالله خامنهای برای رئیس‌جمهوری الجزایر است، پس از پایان دیدار دوروزه خود از لیبی، ساعت 1 بامداد امروز (چهارشنبه) به وقت ایران، وارد الجزایر شد. عبدالعزیز خلاف وزیر بازرگانی الجزایر و چند مقام بلندپایه این کشور از وی استقبال کردند. | |||
دکتر ولایتی هنگام ورود به الجزایر، هدف این سفر را ابلاغ پیام رئیس‌جمهوری و گفت‌وگو با مسئولان الجزایری درباره چگونگی گسترش روابط دوجانبه؛ اوضاع بینالمللی و جنبش غیرمتعهدها اعلام کرد.<ref>مأخذ 17، ص 3.</ref> | |||
وی در دیدار با شاذلی بن جدید بر همبستگی ایران و الجزایر ـ که پس از دیدار آیتالله خامنهای از این کشور به حد بسیار خوبی رسیده است ـ تأکید کرد. وی همچنین بر ضرورت تداوم تبادل‌نظر میان کشورهای مترقی برای جلوگیری از توطئههای ارتجاع منطقه و امپریالیزم برای برهم‌زدن یگانگی این کشورها تأکید کرد و افزود: «ما این اعتقاد خود را در لیبی نیز با رهبران این کشور در میان گذاشتیم و آنها نیز از این‌گونه همبستگیها استقبال نمودند و اکنون مشاهده میکنیم که خوشبختانه تلاشهای ما و شما درزمینه برطرف‌کردن کدورتهای جزئی بین لیبی و الجزایر ثمربخش خواهد بود.» | |||
در این دیدار آقای شاذلی بن جدید هم ضمن تشکر از پیام رئیس‌جمهوری ایران و روش تبادل‌نظر برادران ایرانی درخصوص مسائل جاری، این‌گونه اقدامات را در بهبود روابط میان کشورهای پیشرو مفید خواند و افزود: «ما در الجزایر به همبستگی برادران لیبیایی مینگریم و این درحالی است که استعمارگران، لیبی را هدف قرار میدهند و برای فاصله‌انداختن بین دو کشور لیبی و الجزایر تلاشهای مذبوحانه‌ای میکنند، ولی ما مواضع خودمان را درقبال لیبی اعلام کردهایم.» | |||
در ملاقات وزیر خارجه ایران و احمد طالب ابراهیمی وزیر خارجه الجزایر، مسائل دو کشور و مسائل خاورمیانه و شمال افریقا نیز بررسی شد. دکتر ولایتی، با تأکید بر لزوم هماهنگی نیروهای مترقی منطقه، از جریان سازش‌کارانه‌ای که ممکن است به سازش در مسئله فلسطین بینجامد، اظهار نگرانی کرد و دراین‌باره تلاش جدی نیروهای مسلمان و مترقی منطقه را خواستار شد. | |||
وی همچنین به تشریح اوضاع خلیج‌فارس و جنگ عراق علیه ایران و جنایتهای رژیم عراق پرداخت و گفت: «همان‌طورکه به دیگران نیز گفتهایم، به شما نیز صادقانه میگوییم که در ایران هرکس سخنی از راه‌حل‌های سازش‌کارانه برای جنگ به میان آورد، دست به انتحار سیاسی زده است و در کشور ما، این مردم هستند و روحیه قوی آنها است که جنگ را به پیش میبرد و به‌طورقطع و یقین پیروزی از آن ما خواهد بود.» | |||
دکتر ولایتی همچنین درباره توطئه رسانههای امریکایی و برخی جناحهای داخل اوپک برای کاهش قیمت نفت، هشدار داد و بر ضرورت ایستادگی و هماهنگی کشورهای مستقل اوپک درمقابل این توطئه تأکید کرد. | |||
وزیر خارجه الجزایر نیز ضمن تشکر از دکتر ولایتی و تأیید مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران گفت: اکنون چنین احساس میشود که تنها، پشتیبانی‌کردن از سازمان آزادی‌بخش فلسطین کافی نیست، بلکه باید مواضع مشخص شود تا هرساله یک کشور عربی پیدا نشود که از مواضع قبلی، عقبنشینی کند. ما اجازه نمیدهیم که هرکس به اسم قضیه فلسطین از مواضع اصولی عقبنشینی کند. وی افزود: کشور ما همیشه در سازمان اوپک با جمهوری اسلامی ایران و دیگر کشورهای دوست هماهنگ بوده و خواهد بود.<ref>مأخذ 27.</ref> | |||
دکتر ولایتی پس از دیدار یک‌روزه از الجزایر، در راه بازگشت به تهران توقفی سه‌ساعته در فرودگاه طرابلس داشت که در آنجا دکتر علی عبدالسلام تریکی دبیر کمیته مردمی روابط خارجی لیبی و قائم‌مقام وی از وزیر امور خارجه کشورمان استقبال کردند. | |||
دکتر ولایتی در مذاکره‌ای دوساعته با دکتر تریکی وی را از نتایج گفت‌وگوهای خود با رئیس‌جمهور و وزیر خارجه الجزایر مطلع کرد. | |||
به‌دنبال این مذاکرات، دکتر ولایتی در مصاحبه‌ای با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی در طرابلس گفت: در این ملاقاتها، روابط میان کشورهای پیشرو، بحث و بررسی شد. | |||
وی افزود: «تلاشهایی که اخیراً درجهت نزدیکی مواضع دو کشور لیبی و الجزایر صورت گرفته است، موردتأیید ایران است و در همین رابطه به برادران الجزایری گفتیم که ما درجهت استحکام هرچه بیشتر روابط لیبی و الجزایر تلاش میکنیم که این طرح مورد استقبال برادران الجزایری و لیبیایی قرار گرفت.» | |||
آقای ولایتی با اشاره به مذاکرات خود با دکتر تریکی گفت: «نتیجه تلاشهایی که درزمینه تحکیم روابط لیبی و الجزایر صورت گرفته است را به اطلاع ایشان رساندیم و درمجموع آنچه نزد برادرانمان یافتیم حسن‌نیت درجهت تحکیم روابط میان آنها و جمهوری اسلامی ایران و سوریه و دیگر کشورهای مسلمان پیشرو و نیز تقویت جبهه مبارزجو و ستیزهگر علیه صهیونیزم و حامیان آن میباشد.» | |||
سپس دکتر تریکی در مصاحبه‌ای با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی، گفت‌وگوهای وزیر خارجه ایران را در طرابلس، موفقیتآمیز خواند و گفت: «نظر دو کشور درباره مسائل اسلامی و بینالمللی و روابط دوجانبه یکسان است.» | |||
دکتر تریکی با قدردانی از مواضع جمهوری اسلامی ایران دربرابر لیبی گفت: «دو کشور درباره مقابله با دشمن مشترک و صهیونیزم و امپریالیزم و به‌شکست‌کشانیدن طرحهای تسلیم‌طلبانه و همکاری با رژیم صهیونیستی، توافق‌نظر دارند.» | |||
وی نتایج گفت‌وگوهای دو روز پیش خود را با مقامات الجزایری ثمربخش و خوب توصیف کرد و گفت: «در الجزایر توافق کردیم گامهای عملی درجهت تحکیم روابط میان دو کشور برداریم و گفت‌وگوهای ما در اینجا با دکتر علی‌اکبر ولایتی و در الجزایر، با هم در ارتباط بوده و در یک راستا میباشند و هدف از آنها تحکیم جبهه خصمانه علیه صهیونیزم و امپریالیزم است.»<ref>مأخذ28.</ref> | |||
== گزارش ـ 316 == | |||
رادیو بیبیسی در گفتارهایی به تفسیر سفر دکتر ولایتی به سوریه، لیبی و الجزایر پرداخت و جنگ ایران و عراق را مهمترین موضوع این دیدارها خواند و به تلاش ایران برای جلوگیری از نزدیکی روابط سوریه و لیبی با عراق اشاره کرد. روزنامه الانبا نیز در گزارشی شرایط بهبود روابط اعراب با ایران را ذکر کرد. | |||
رادیو بیبیسی اعلام کرد: «وزیر خارجه ایران در هنگام ورود به الجزایر گفت که پیامی ازجانب رئیس‌جمهور ایران برای رئیس‌جمهور الجزایر آورده است، امّا از محتوای این پیام حرفی نزد. او قبل از آمدن به الجزایر پیامهایی هم برای حافظ اسد و سرهنگ قذافی برده است. مهمترین این موضوعات جنگ ایران و عراق است که بیش از پنج سال از آغاز آن میگذرد و الجزایر بارها کوشیده است تا بین دو طرف میانجی شود، امّا این کوششها به جایی نرسیده است. دولت الجزایر روابط دوستانه خود را با ایران و عراق حفظ کرده و نشان داده که حاضر است درصورت تمایل دو طرف دوباره میانجی شود، امّا باتوجه‌به شرایط موجود بعید است که فعلاً امکانی برای میانجیگری باشد. درحال‌حاضر که کمیته‌ای از کشورهای جامعه عرب سعی دارد عراق را با سوریه و لیبی آشتی بدهد، مسلماً وزیر خارجه ایران میخواهد اطمینان حاصل کند که اتحاد سوریه و لیبی با ایران به قوت خود باقی خواهد ماند.»<ref>مأخذ 15، ص16، رادیو بیبیسی، 29/8/1364.</ref> | |||
این رادیو افزود: «الجزایر متحد ایران محسوب نمیشود، امّا پیوسته روابط دوستانه‌ای با ایران داشته است. در ماههای اخیر این روابط تاحدی به سردی گراییده است، چون الجزایر از کشورهای رادیکال عرب قدری دور شده و ایران هم حاضر به مصالحه با عراق در جنگ نشده است. وزیر خارجه الجزایر در فرودگاه به استقبال وزیر خارجه ایران نرفته بود و اخبار این سفر در زمره اخبار مهم رسانههای گروهی الجزایر نبوده است.»<ref>مأخذ1، ص35.</ref> | |||
رادیو بیبیسی در گزارش دیگری اهداف سفر دکتر ولایتی را چنین تفسیر کرد: «سفر ولایتی به سوریه، لیبی و الجزایر دو هفته بعد از دیدار شیخالاسلام معاون وزارت خارجه ایران از دمشق و طرابلس و تسلیم پیام پرزیدنت [آیتالله] خامنهای به پرزیدنت حافظ اسد و سرهنگ قذافی صورت میگیرد. ایران در آن‌موقع نگران بود که کمیته آشتی عرب ممکن است بتواند درپی موفقیتش در آشتی‌دادن اردن و سوریه، سوریه و عراق، دشمن ایران را نیز آشتی دهند. معاون وزارت خارجه ایران ظاهراً با این اطمینان‌خاطر به ایران بازگشت که به‌هیچ‌وجه امکان آشتی سوریه و عراق وجود ندارد. در جریان دیدار دکتر ولایتی گزارش شد که پرزیدنت اسد رئیس‌جمهور سوریه، گفته است که کشورش منافع مشترکی با عراق ندارد و به همین دلیل نمیتواند روابطی با این کشور برقرار کند. پیش‌آمدن این موضوع خود حاکی‌از آن است که نگرانی ایران باتوجه‌به اظهارات قبلی سوریه کاملاً از بین نرفته است. علاوه‌برآن، لحن بیانیه پرزیدنت اسد نشان میدهد که درصورت به‌وجودآمدن علایق مشترکی بین سوریه و عراق، پرزیدنت اسد دلیلی برای عدم آشتی بین دو کشور نمیبیند. | |||
دکتر ولایتی نیز در این سفر مجدداً دراین‌مورد پافشاری کرده است؛ درواقع از عزم ایران به ادامه جنگ نه‌تنها ازطرف هیچ‌یک از کشورهای میزبان دکتر ولایتی حمایت نشده [است]، بلکه همین پافشاری ایران موجب شد که سفر او خیلی معمولی در این کشورها منعکس گردد، مخصوصاً در سفر به الجزایر که اصولاً با سردی مواجه بود. همکاری نزدیک الجزایر با کشور میانهرو تونس و بازدید اخیر مشاور ویژه پرزیدنت حسنی مبارک از الجزیره، نگرانی بسیاری در تهران به وجود آورد که دلیل دیگری است حاکی‌از اختلافات موجود بین تهران و الجزیره. درمورد نظر لیبی به عراق گزارشهای متفاوتی وجود دارد؛ از یک‌سو گفته شده است که معاون سرهنگ قذافی، سرگرد جلود در گفت‌وگوهای خود با دکتر ولایتی درمورد لزوم سرنگونی رئیس‌جمهوری عراق با ایران توافق‌نظر نشان داده است، اما از دوبی گزارش رسید که وزیر خارجه لیبی آقای علی عبدالسلام تریکی، گفته است که هیچ اختلاف‌نظر اساسی میان عراق و لیبی وجود ندارد. دکتر ولایتی در راه بازگشت از الجزیره به تهران در طرابلس توقف کرد و با همتای لیبیاییاش گفت‌وگو نمود؛ احتمالاً برای آنکه موضع واقعی لیبی را درقبال عراق دریابد. | |||
روز شنبه هنگامی‌که آقای ولایتی سفر خود را آغاز میکرد، در تهران گفته شد که رئیس‌جمهور خامنهای قصد دارد رهبران سوریه، لیبی و الجزایر را برای شرکت در کنفرانسی به تهران دعوت کند. اگر این واقعاً هدف سفر آقای ولایتی بوده، به نظر نمیرسد که هیچ‌یک از سه رهبر، دعوت [آیتالله] آقای خامنهای را قبول کرده باشند، اما دکتر ولایتی توانست اطمینان حاصل کند که کنفرانس وزرای خارجه ایران، سوریه و لیبی به‌‌زودی در طرابلس انجام خواهد شد. یک دستاورد دیگر سفر آقای ولایتی این بوده است که نخست‌وزیر سوریه دعوت نخست‌وزیر ایران آقای موسوی را برای دیدار از تهران پذیرفته است.»<ref>مأخذ 14، ص9، رادیو بیبیسی، 30/8/1364.</ref> | |||
از سوی دیگر، روزنامه کویتی الانبا نوشته است: بهبود روابط ایران با اعراب منطقه باید همه‌جانبه باشد و هر‌که بخواهد روابط خود را با کویت بهبود بخشد، باید آن را به عراق نیز شمول دهد. ما اعراب، نمیپذیریم که ایران بذر تفرقه در میان ما بیفکند، به‌طوری‌که خود را با برخی کشورها خوب و با برخی دیگر بد نماید. | |||
الانبا ادعا کرد که ایران امیدوار است جنگ میان اسرائیل و اعراب ادامه یابد تا بتواند تجدید قوا نماید و به اشغال عربستان [خوزستان] و جزایر سه‌گانه عرب ادامه دهد.<ref>مأخذ 15، ص 8، کویت ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 29/8/1364.</ref> | |||
== گزارش ـ 317 == | |||
رادیو بیبیسی در گزارشی به سفر وزیر نفت عراق به شوروی؛ احتمال عقد قرارداد فروش نفت عراق دربرابر خرید تسلیحات و مهمات از شوروی و سیاست شوروی درقبال ایران و عراق پرداخت. | |||
در گزارش رادیو بیبیسی آمده است: «یک هیئت عراقی که به ریاست قاسم احمد تقی وزیر نفت عراق، چهارشنبه پیش به‌منظور مذاکره با مقامات نفتی شوروی وارد این کشور شد، طی یک هفته اقامت، از حوزه نفتی سیبری غربی در تایومن در منطقه اورال دیدن کرد. کارشناسان امور نفت در لندن عقیده دارند که هدف اصلی این سفر مذاکره درباره قراردادی است برای فروش نفت عراق به شوروی تا کمبود تولید شوروی جبران شود و درعوض، شوروی اسلحه بیشتری به عراق بفروشد. عراق که مشغول جنگ با ایران است، درحال‌حاضر به اسلحه و مهمات نیاز دارد و درعین‌حال به‌خاطر وضع متزلزل بازار نفت محتاج خریدار مطمئنی برای نفت فراوانی است که ظرفیت تولیدش را دارد. شوروی در این هر دو مورد میتواند نیاز عراق را برآورد. | |||
تأسیسات غرب سیبری ظرفیتی بیش از حد نیاز برای تصفیه نفت دارد و به نظر کارشناسان غربی، شوروی حداقل تا دو سال دیگر میتواند ماشینآلات لازم برای افزایش استخراج نفت از این منطقه را نصب کند؛ بنابراین، خرید نفت از عراق و فروش اسلحه به‌جای آن راه‌حل معقولی به نظر میرسد. برخی متخصصین غربی عقیده دارند که چنین معامله‌ای شاید از یکی دو سال پیش برقرار بوده است. دراین‌صورت، سفر اخیر میتواند برای تجدید این معامله بوده باشد و دلیل محرمانه‌بودن مذاکرات شاید این است که شوروی نمیخواهد جهان خارج، از نارساییهای صنایع نفتش باخبر شود. | |||
این قضیه میتواند دلایل سیاسی هم داشته باشد. شوروی از آغاز جنگ ایران و عراق، کوشیده است تا علیرغم دوستی با عراق، سیاستی بیطرف داشته باشد. شوروی مدتی هم به عراق اسلحه صادر نمیکرد، اما دو سال قبل صدور اسلحه به عراق را از سرگرفت، گویی اینکه در اعلامیههای سیاسی خود همیشه بیطرف مانده و خواستار پایان جنگ بوده است. حفظ این بیطرفی برای شوروی از این نظر اهمیت دارد که سوریه متحد اصلی شوروی در خاورمیانه ـ که طرف‌دار ایران است ـ راضی باشد، عراق نیز تا وقتی اسلحه از شوروی میگیرد، لابد ترجیح میدهد که کل معامله به دور از تبلیغات و سروصدا باشد.»<ref>مأخذ 15، ص20، رادیو بیبیسی 29/8/1364.</ref> | |||
== گزارش ـ 318 == | |||
باوجود فعالیتهای دپیلماتیک در منطقه و سفر مقامات کشورهای گوناگون به کشورهای منطقه و برعکس و اظهارنظر درباره جنگ ایران و عراق و تأکید بر ضرورت پایان این جنگ، به‌دلیل ارائه‌نشدن طرح واقع‌بینانه‌ای دراین‌باره، به نظر میرسد این فعالیتها تأثیر مهمی نداشته باشند. | |||
فرستاده نخست‌وزیر ژاپن به کویت، امروز با نایب نخست‌وزیر و وزیر خارجه کویت ملاقات کرد. سفیر ژاپن در کویت به خبرگزاری کویت گفت که فرستاده نخست‌وزیر ژاپن در ملاقات با شیخ صباح الاحمد الجابر درباره مناسبات دو کشور و راههای تحکیم آن و نیز اوضاع منطقه به‌ویژه جنگ عراق و ایران و مسئله خاورمیانه گفت‌وگو کرده است. سفیر ژاپن تأکید کرد که ژاپن به تلاش برای دستیابی به راه‌حل مسالمتآمیز و فوری برای پایان‌دادن به این جنگ ادامه خواهد داد.<ref>مأخذ 14، ص12، رادیو کویت، 30/8/1364.</ref> | |||
وزیر خارجه کره جنوبی نیز در سفر امروز خود به کویت اظهار امیدواری کرد که جنگ عراق و ایران در آینده نزدیک به پایان برسد.<ref>مأخذ 35، ص2، رادیو کویت (عربی)، 29/8/1364.</ref> | |||
شیخ حمد آل ثانی امیر قطر نیز که برای دیداری سه‌روزه وارد پاریس شده است، امروز با رئیس‌جمهوری فرانسه به‌مدت یک ساعت درباره وضع کنونی خاورمیانه؛ جنگ ایران و عراق و موضوع افغانستان گفت وگو کرد.<ref>مأخذ 14، 1/9/64 ـ ص5، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 30/8/1364.</ref> | |||
امروز همچنین در پایان دیدار شیخ زاید رئیس دولت امارات از کشور مالی، دو کشور در بیانیه‌ای مشترک بر ضرورت تلاش برای پایان‌دادن به جنگ عراق و ایران تأکید کردند و از کوششهایی که در چارچوب سازمان کنفرانس اسلامی برای دست‌یافتن به راه‌حلی عادلانه انجام شود که منافع دو کشور را نیز تأمین کند، استقبال کردند.<ref>مأخذ 35، ص2، رادیو ریاض (عربی)، 29/8/1364.</ref> | |||
از سوی دیگر، رادیو مسقط گزارش داد که حسنی مبارک رئیس‌جمهور مصر، امروز پیش از ترک مسقط پایتخت عمان، در نشستی مطبوعاتی درباره جنگ عراق و ایران گفت که همه کشورهای عرب برای متوقف‌ساختن این جنگ تلاش میکنند، ولی پایان‌یافتن این جنگ بدون دستیابی به یک موضع مشترک عربی بعید است. وی افزود: ما باید نخست خودمان را اصلاح کنیم. مبارک از عراق و ایران خواست تا جنگ میان خود را پایان دهند و اظهار امیدواری کرد این خونریزی که به نفع دو ملت نیست، پایان پذیرد.<ref>مأخذ 35، ص3، رادیو مسقط (عربی)، 29/8/1364.</ref> | |||
== گزارش ـ 319 == | |||
خبرگزاری جمهوری اسلامی در گزارشی از سفر هیئت اعزامی از مجلس شورای اسلامی به نیکاراگوئه آورده است: «احمد عزیزی رئیس کمیسیون خارجه مجلس شورای اسلامی و سرپرست هیئت در پارلمان نیکاراگوئه با کارلوس نانیزتیز رئیس مجلس ملی نیکاراگوئه و چند تن از نمایندگان این مجلس دیدار و گفت‌وگو کرد. رئیس مجلس نیکاراگوئه ضمن اینکه گسترش روابط بین کشورهای جهان سوم را جهت مقابله با توطئههای امپریالیسم مؤثر توصیف نمود، از کمکهای جمهوری اسلامی ایران به کشورش تشکر کرد. سپس احمد عزیزی ضمن اشاره به مواضع جمهوری اسلامی درقبال مسائل منطقه و جنگ تحمیلی و توطئههای امپریالیسم جهانی گفت: رژیم عراق با تحمیل جنگ به جمهوری اسلامی بسیاری از نیروهای مادی و معنوی ما را به خود مشغول داشته است و بخش عظیمی از نیروهای مفید ما صرف اداره جنگ میشود و اگر این جنگ وجود نداشت از امکانات خود درجهت سازندگی کشورمان و تقویت هرچه بیشتر نهضتهای رهاییبخش و کمک به کشورهای جهان سوم استفاده میکردیم و تاکنون نیز باوجود همه مشکلات، هیچ‌گاه از یاری‌رساندن به کشورهای انقلابی کوتاهی نکردهایم و همواره از انقلاب نیکاراگوئه به‌عنوان یک انقلاب مردمی حمایت کردهایم. | |||
احمد عزیزی افزود: یکی از عوامل موفقیت انقلاب ما این است که مسئولین ما همواره بر ایمان مردم نسبت به انقلاب تأکید کردهاند و یکی از بهترین راهها در پیشبرد انقلاب، حضور مردم در صحنه است که موجب انسجام ملت درمقابل دسایس شرق و غرب میباشد.<ref>روزنامه اطلاعات، 2/9/1364، ص18.</ref> | |||
== گزارش ـ 320 == | |||
نشست سران دو ابرقدرت در میان سکوت خبری، امروز پایان مییابد. به گزارش یونایتدپرس از ژنو، رهبران دو کشور بیش از نیمی از 9 ساعت ملاقات خود را به‌طور خصوصی و تنها با حضور مترجمان برگزار کردند. این نشست چهارمین و آخرین ملاقات رسمی ریگان و گورباچف است. رهبران دو کشور که یک ساعت با هم گفت‌وگو کردند، مشاوران بلندپایه‌شان را از دو طرف به‌همراه کارشناسانشان برای مذاکره درخصوص امور دفاعی و خارجی فرستاده بودند تا سعی کنند اختلافهای بین دو طرف را حل‌وفصل نمایند که تا پایان روز هیچ راه‌حلی حاصل نشد و به مشاوران گفته شد کار خود را در طول شب نیز دنبال کنند.<ref>مأخذ 27، ص24.</ref> | |||
== گزارش ـ 321 == | |||
نشریه گزارش در مقاله‌ای با عنوان" نگاهی به کنفرانس ژنو" نوشته است: «مذاکرات سران امریکا و شوروی در میان موجی از انتظار و هیاهو که بیشتر ازجانب رسانههای گروهی غرب برای اهمیت‌بخشیدن به این مذاکرات دامن زده شد، بدون اعلام هیچ‌گونه تصمیمگیری منطقه‌ای پایان یافت، اما بااین‌همه نمیتوان پذیرفت که دو ابرقدرت به توافقات محرمانه و اعلام‌نشده‌ای نیز دست نیافته باشند. آنچه به‌عنوان موافقت‌نامه مذاکرات ژنو دراختیار خبرنگاران قرار گرفت، بیشتر در چارچوب مسائل نظامی و کنترل سلاحهای تسلیحاتی جای میگیرد و از مذاکره پیرامون بحرانهایی که دنیای کنونی را در بر گرفته است ـ و در این بحرانها همواره باید به‌عنوان یکی از طرفهای اصلی درگیر، از یکی از دو ابرقدرت یاد کرد ـ ذکری به میان نیامده است. | |||
قبل از آغاز مذاکرات، کیسینجر در دانشگاه مسائل بینالمللی پکن دراین‌باره گفته بود: "مذاکرات دو ابرقدرت ثمربخش خواهد بود، اگر امریکا و شوروی علل اصلی اختلاف موجود را موردبررسی قرار دهند. [...] ریگان و گورباچف در اجلاس ژنو باید سه مسئله عمده و اساسی را موردبررسی قرار دهند: بحرانهای منطقه‌ای؛ روابط دوجانبه و کنترل تسلیحات." | |||
عمدهترین مسئله که در سخنان کیسینجر نیز به آن اشاره رفته است، بحرانهای منطقه‌ای است که به‌دنبال "کنفرانس یالتا" در پایان جنگ جهانی دوم، اینک میرود تا بار دیگر مناطق نفوذ دو ابرقدرت را بیش از پیش مشخصتر و رسمی سازد. | |||
اینک امریکا در امریکای لاتین، لبنان، جنگ ایران و عراق، مسئله اعراب و اسرائیل، بحرانهای داخلی مصر، اردن و سودان درگیر است و مهمترین بحران که آینده امریکا را در منطقه تهدید میکند، انقلاب اسلامی است. نیکسون طی مقاله‌ای به مناسبت نزدیکی کنفرانس سران، درزمینه رشد انقلاب اسلامی در جهان سوم در یکی از نشریات امریکایی نوشت: شوروی باید از بنیادگرایی اسلامی نگران باشد، نه‌فقط به این خاطر که یک‌سوم جمعیت شوروی را مسلمانان تشکیل میدهند، بلکه به این علت که انقلاب اسلامی در حمایت ملل جهان سوم به رقابت با انقلاب شوروی برخاسته است. [...] از نقاطی که ممکن است موجب درگیری نظامی هسته‌ای بین امریکا و شوروی را فراهم آورد، خاورمیانه و خلیج‌فارس است.» | |||
نشریه گزارش در ادامه نوشته است: «همچنین شوروی علاوه‌بر درگیر‌بودن در بحرانهای فوق، به‌خاطر بحران اساسی افغانستان، هفت سال است که درگیر مسئله افغانستان است. در این مقطع دو ابرقدرت ناچار هستند برای حفظ منافع و"آینده‌نگری مطمئن" به توافقاتی دست یابند که مسلماً در کنفرانس ژنو به "اصولی مشترک" برای پایه‌ریزی سیاستهای آینده تکیه شده است. به‌عنوان پیش‌درآمدهایی از اصول موردتوافق باید از عقبنشینی تلویحی کارمل [رئیس کودتای افغانستان] از سیاستهای گذشته؛ نزدیکی اردن به سوریه و نزدیکی لیبی به عراق نام برد. | |||
در آینده نزدیک و مشخصتر، سیاستهای منطقه‌ای دو ابرقدرت و عوامل این دو بیشتر میتواند مسائل موردتوافق را آشکار سازد.»<ref>مأخذ 24، صص 111 ـ 110.</ref> | |||
== گزارش ـ 322 == | |||
کمیسیون حقوق بشر وابسته به سازمان ملل با استناد به ادعاهای اعضای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و برخی بهائیان، ایران را ناقض حقوق بشر اعلام کرد. | |||
خبرگزاری آلمان‌غربی دراین‌باره گزارش داد: «کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل طی گزارشهایی به (نقض آشکار) حقوق بشر در افغانستان تحت اشغال شوروی، ایران و السالوادور اشاره کرده است. این اتهامات که در سه گزارش جداگانه و توسط نمایندگان ویژه این کمیسیون تهیه شده است، امروز جهت ارائه به مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انتشار یافت. مأمور تهیه گزارش درباره ایران گفت که بین سال 1984 تا 1985، 286 تن از ایرانیان به‌طور خودسرانه اعدام شدهاند. 17 تن نیز به‌علت اعمال شکنجه بر روی آنها در زندان کشته شدهاند.»<ref>مأخذ 14، ص41، نیویورک، خبرگزاری آلمان‌غربی، 30/8/1364.</ref> | |||
رادیو بیبیسی نیز در گزارشی با اشاره به این خبر، آورده است: «آقای آندره اوئلار از کشور ونزوئلا که به‌عنوان نماینده ویژه سازمان ملل مأمور تهیه این گزارش بود، هشت ماه است که سرگرم تهیه آن بوده است. پیش‌نویس گزارش که ظاهراً در مراحل نهایی است، ضمن قدردانی از تهران در پاسخ به موارد اتهام شکنجه میگوید که این پاسخ، جواب اتهاماتی نیست که به‌واسطه زیرپاگذاشتن حقوق بشر در ژریم ایران به آنها اشاره شده است.» | |||
بیبیسی در ادامه این گزارش گفت که نماینده ویژه سازمان ملل به استناد اظهارات تعدادی از اعضای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و گروهی از اعضای جامعه بهائیان ایران آورده است که در ایران شکنجه ادامه دارد، وضعیت زندان‌ها طاقت‌فرسا است و بهائیان غیرعادلانه محاکمه شدهاند و تعدادی نیز شکنجه یا اعدام شدهاند. | |||
بیبیسی افزود: «پاسخ رسمی ایران صرفاً در چارچوب شرح قوانین جزایی ایران خلاصه شده است و به گفته نماینده ویژه سازمان ملل، در [باره] اینکه عملاً این قوانین چگونه اعمال و اجرا شدهاند توضیحی نمیدهد. قرار است این گزارش جمعه هفته آینده توسط کمیته امور اجتماعی مجمع عمومی موردبررسی قرار گیرد.»<ref>مأخذ 36، صص10 ـ 9، رادیو بیبیسی، 29/8/1364.</ref> | |||
از سوی دیگر، همچنین روزنامه نیویورک تایمز دراین‌مورد نوشته است: «گزارش سازمان ملل درزمینه چگونگی رعایت حقوق بشر در ایران ازسوی دیپلماتهای غربی، ایرانیان تبعیدی و دیگر گروههایی که معتقدند این گزارش نتوانسته بهدرستی شکنجه و اعدامهای فوری‌ای که رژیم آیتالله روحالله خمینی مرتکب میشود، منعکس سازد، مورد انتقاد شدید قرار گرفته است. یک دیپلمات غربی میگوید این گزارش شگفتانگیز و مأیوس‌کننده است. وی میگوید: درباره ایران سخن رفته است یا سوئیس؟» | |||
نشریه گزارش که تفسیر نیویورک تایمز و برخی رسانههای غربی را نقل کرده، در پایان بررسی خود افزوده است: «گروههای ضدانقلاب بیشتر تمایل دارند که ایران صریحاً توسط سازمان ملل یا مجامع به‌اصطلاح حقوق بشری جهانی محکوم شود، اما این‌گونه سازمانها و مجامع که توسط غرب هدایت میشوند، بیشتر به آثار و پیامدهای سیاسی اعلامیههای خود میاندیشند، لذا سعی میکنند جمهوری اسلامی را با جملات مبهم محکوم کنند.»<ref>مأخذ 24، صص 58 ـ 57.</ref> | |||
== گزارش ـ 323 == | |||
خبرگزاری جمهوری اسلامی امروز در گزارشی به بررسی شیوههای جدید تبلیغات رسانههای غربی درباره ایران پرداخته و آورده است: «به نظر میرسد تبلیغات غرب درقبال ایران از روز گذشته روشی تازه را ـ که حداقل در چند هفته اخیر از آن استفاده نشده بود ـ در پیش گرفته است. رئوس و محورهای اخباری که در این مدت از منابع غربی دریافت میشود بیشتر بر نکاتی به شرح زیر معطوف است: | |||
1. مسائل جنگ و کشتیرانی در خلیج‌فارس و احتمال حمله ایران دراین‌زمینه: طی دو روز اخیر با اشاره به مصاحبه فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، به مسائلی نظیر تعمیر خط لوله نفتی خارک، احتمال وقوع حمله گسترده ازجانب ایران و ادامه توقیف کشتیها در محدوده دریایی جمهوری اسلامی پرداخته شده است. | |||
2. همکاری نظامی شوروی و ایران: یک نشریه انگلیسی با طرح ادعای همکاری نظامی نزدیک و مخفیانه میان ایران و شوروی از بدو انقلاب اسلامی، نوشته است: این همکاری تحت اشکال مختلف نظیر امکان آموزش‌دیدن برای کادرهای ارتش ایران در شوروی درقبال امکان بررسی ادوات نظامی امریکایی برای شوروی که پیش از سرنگونی شاه به ایران تحویل شده بود، وجود دارد. | |||
3. گزارش ارائه‌شده به مجمع عمومی سازمان ملل درمورد اعدام بهائیان و نقض حقوق بشر در ایران. | |||
4. زندانی‌شدن دو ایرانی در امریکا به‌اتهام نقض قانون کنترل صدور تسلیحات در امریکا. | |||
5. اظهارنظر سفیر امریکا در مسقط درباره این مسئله که برای استفاده بیشتر نیروهای امریکا از پایگاههای نظامی عمان مذاکراتی میان دو کشور آغاز شده است. | |||
باتوجه‌به نحوه تبلیغات خبری دیروز و امروز رسانههای خبری بیگانه که بالنسبه میتوان آن را عکسالعمل نسبت به موضع‌گیری صریح و پیشگیرانه جمهوری اسلامی ایران درقبال اجلاس سران امریکا و شوروی در ژنو نیز تلقی کرد، این احتمال وجود دارد که این رسانهها قصد دارند با تأکید بر نکات و ضرورتهای زیر، اجرای تصمیمات احتمالی اجلاس را درقبال مسائلی که در این تبلیغات به آنها پرداخته شده است، توجیه‌پذیر سازند یا در محورهای مذاکرات جاری تأثیراتی بگذارند. نکات موردتأکید در این تبلیغات را بدین‌شرح میتوان خلاصه کرد: | |||
1. ضرورت خاتمه‌دادن به جنگ ایران و عراق و برقراری امنیت کشتیرانی در خلیج‌فارس. | |||
2. ضرورت خودداری شوروی از اعمال همکاری نظامی با ایران بدان‌سان که تأکید میشود امریکا به این کار اقدام کرده است. | |||
3. ضرورت رعایت حقوق بشر در کشورهایی که همواره به‌عنوان ناقض حقوق بشر در معرض اتهام بودهاند. | |||
4. لزوم مبارزه و مقابله با تروریسم.»<ref>روزنامه کیهان 29/8/1364، ص2.</ref> | |||
== گزارش ـ 324 == | |||
روزنامه هرالد تریبیون در شماره امروز خود در مقاله‌ای با عنوان "احتمال برخورد مستقیم غرب و ایران در خلیج‌فارس" نوشته است: «امریکا، فرانسه و انگلیس در بخش جنوبی خلیج [فارس] به میدان جنگ پنج‌ساله ایران و عراق نزدیک میشوند. ناوهای جنگی هر سه کشور در نزدیکی تنگه هرمز و مدخل خلیج [فارس] ـ که حدود دوسوم از نفت کشورهای غربی از آن میگذرد ـ مداوماً گشت میزنند. هر سه کشور در یک بازی پیچیده همراه با طعنه و خدعه و حمله علیه ایران شرکت دارند که روزبه‌روز آنها را به درگیری مستقیم با ایران نزدیکتر میکند. | |||
آخرین باری که ایران و این کشورها با هم درگیر شدند در 18 اکتبر (26مهر) بود که در آن زمان یک ناو جنگی نیروی دریایی ایران قصد داشت یک کشتی باری فرانسوی را در تنگه هرمز ـ که در کنترل نیروهای ایران قرار دارد ـ متوقف سازد که یک کشتی جنگی فرانسوی از توقیف آن جلوگیری کرد. در طول ماه گذشته، ایران به حساب خود بیش از 300 کشتی را ـ که البته هیچ‌یک از آنها متعلق به سه کشور فوقالذکر نمیباشند ـ متوقف ساخته و درمورد اینکه آیا محموله‌ای برای عراق حمل میکنند، آنها را موردسؤال قرار داده است. [...] | |||
لیکن این بار، عکسالعمل، متفاوت از سایر موارد بود. به گفته دیپلماتهای کشورهای حوزه خلیج [فارس]، کشتی کانتینربر فرانسوی ویل دانور برخلاف دستور نیروی دریایی ایران توقف نکرد و به گفته یک ناظر نظامی، ناخدای کشتی جنگی فرانسوی با رادیو گفت: ما اجازه نمیدهیم این کشتی را توقیف کنید و کشتی باری فرانسوی و ناو جنگی این کشور بدون توقف به امارات متحده عربی رفتند. این منبع میافزاید: تا آنجایی که ما میدانیم این نخستین‌بار است که ایران سعی کرده کشتیای را متوقف کند که متعلق به یکی از کشورهایی است که در منطقه حضور نظامی دارد. | |||
محموله ویل دانور فاش نگردید، لیکن فرانسه همیشه از تأمین‌کنندگان درجه اول تسلیحات عراق بوده است. ناظر دیگری که در این واقعه حضور داشت، گفت: فرانسویان با این کار دماغ ایرانیان را سوزاندند. پاریس دراین‌رابطه یک پیام مستقیم فرستاده بود. این عمل تحقیرآمیز فرانسه نسبت به کشتی ایرانی که گفته میشود مجهز به موشک نیز بوده است، ازطریق رادیو به تمام کشتیهای جهان مخابره گردید. | |||
آسوشیتدپرس به نقل از سفیر فرانسه در امارات متحده عربی، گزارش میدهد: "فرانسه اصرار دارد که این کار، یعنی توقیف کشتیها توسط ایران، باید متوقف گردد و فرانسه از تمام قدرت خویش در حفظ منافع خود در منطقه استفاده میکند. بازرسی و توقیف کشتیهای غیرنظامی توسط ایران در ماه سپتامبر بعد از حملات عراق به تأسیسات نفتی ایران در جزیره خارک، در ماه اوت آغاز گردید. ایران هشدار داده که با بستن کامل تنگه هرمز به این اقدام پاسخ خواهد داد، لیکن به گفته یک دیپلمات عالیرتبه در مسقط، از آنجایی که ایران اکنون در معرض خطر دخالت مستقیم نیروهای غرب در منطقه قرار دارد، بنابراین رعایت قوانین جنگی بعد از توقیف کشتیها کار بسیار درستی بوده است. هواپیماهای اوریون پی.ام. امریکا که زیردریاییهای شوروی را زیرنظر دارند و هواپیماهای هاک ای.ای.دو.سی. امریکا که منطقه را کنترل میکنند، مرتباً در فرودگاههای نظامی عمان سوخت‌گیری مینمایند. در جزیره گوت در کنار شبه‌جزیره موسندم عمان، رادارهای کامپیوتری هر چیزی را که در تنگه هرمز ـ که 30 مایل (48 کیلومتر) پهنا دارد ـ حرکت کند، ردگیری میکند. ناظرینی که خود با کشتی در این منطقه سفر کردهاند، میگویند هواپیماهای شناسایی ایران را برفراز ناوهای جنگی انگلیس مشاهده کردهاند که خود توسط جتهای امریکا دنبال میشدهاند. | |||
بنا به اظهار منابع نظامی غرب، هواپیماهایی از نیروی هوایی کوچک عمان که گمان میرود خلبانان برخی از آنان انگلیسی باشند، هفته‌ای یک بار سعی میکنند مانع عملیات ایران شوند و گاهی اوقات هواپیماهای روسی نیز در این عملیات دفاعی عمان شرکت میکنند. | |||
به اظهار منابع دیپلماتیک غربی، عمان که ظاهراً از اینکه قدرتهای غربی از آن به‌عنوان وسیله‌ای استفاده میکنند، نگران است، اخیراً از امریکا، انگلیس و فرانسه درخواست کرده ناوهای جنگی خود را از بنادر عمان دور نگه دارند.»<ref>مأخذ 14، ص3، لندن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 30/8/1364.</ref> | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۶ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۰۱
| روزشمار جنگ سال 1364 1364.08.29 | |
|---|---|
| نامهای دیگر | بیست و نه آبان |
| تاریخ شمسی | 1364.08.29 |
| تاریخ میلادی | 20 نوامبر 1985 |
| تاریخ قمری | 7 ربیع‌الاول 1406 |
گزارش ـ 305
هرچند در جلسات روزهای گذشته فرماندهان عالی سپاه، در بحث‌هایی طولانی و فشرده و گاهی پرتنش، نظر فرمانده کل سپاه برای اجرای عملیات گسترده در منطقه فاو، تاحدودی پذیرفته شد، اما تعدادی از فرماندهان باوجود تلاش برای آماده‌سازی منطقه عملیاتی، همچنان اجرای عملیات را منوط به تأمین نیرو و امکانات موردنیاز برای عملیات و رفع برخی ابهامات میدانند. راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران در یادداشتهای امروز خود دراین‌باره نوشته است: «در سلسله جلساتی که از هفته گذشته تاکنون برگزار شده است، مسائلی که فرماندهان درجهت نقد اجرای عملیات بیان میکردند تاحدودی منتفی و قرار شده است که کلیه فرماندهان، عملیات در منطقه فاو را با قوت پیگیری کنند. فرمانده کل سپاه نیز درپی تعیین منطقه یدک [منطقه دیگری که درصورت لو رفتن منطقه فاو یا ناکامی عملیات، برای اجرای عملیات دیگری آماده شود.] خواهد بود و طرحهای ایذایی به‌دلیل اینکه برای اجرا نیاز به صرف نیرو و توان زیادی دارد، منتفی شد. از سوی دیگر، برخی فرماندهان درمورد اجرای عملیات گسترده در منطقه فاو هنوز تردید دارند و ابهامات آنها به‌طور کامل رفع نشده است. ازجمله میگویند تا یقین حاصل نشود، دست به عملیات نخواهیم زد، حتی اگر در آماده‌سازی زمینه عملیات خیلی از مراحل را پشت سر گذاشته باشیم. در این موقعیت باتوجه‌به مشخص‌شدن وضعیت ارتش در اجرای عملیات قادر، * چشمِ هر دو جناح مسئولان کشور به تلاش سپاه دوخته شده است؛ جناحی که درپی خاتمه هرچه سریعتر جنگ است و جناح متکی به نظرهای امام که حل مسئله جنگ و تسلیم دشمن را فقط ازطریق جنگ میداند و امید به اجرای عملیاتی گسترده و رونق وضع جبههها دارد.» راوی مرکز مطالعات افزوده است که درضمن قرار است برای طراحی چند عملیات محدود و اجرای هم‌زمان آنها برنامهریزی و کار شود.[۱]
گزارش ـ 306
امام خمینی در حکمی به حجتالاسلام سیدمحمد موسوی خوئینی‌ها دادستان کل کشور، فرمان تشکیل هیئتی را برای برخورد با افراد فاسد و ضدانقلاب در خوزستان صادر کردند. گفتنی است که در این حکم، بر مسئولیت آقای هاشمی؛ یعنی سمت "جانشینی فرمانده کل قوا" تصریح شده است. «باسمه‌تعالی جناب حجتالاسلام آقای موسوی خوئینی‌ها، دادستان محترم کل کشور از آنجا که جناب‌عالی و جناب آقای هاشمی رفسنجانی جانشین فرمانده کل قوا و جناب آقای جزایری امام‌جمعه محترم اهواز و جناب آقای نخست‌وزیر محترم و آقایان استاندار و دادستان و مدیرکل اطلاعات استان خوزستان معتقدند که باید با افراد شرور و شیوخ فاسد و ضدانقلابی که اکثراً با عراق و با ضدانقلاب خارج از کشور ارتباط داشتهاند برخورد شود، و از آنجا که استان خوزستان درگیر جنگ است و این برخورد نمیتواند سیر طبیعی و قانونی خود را بنماید، بلکه باید سریعاً اقدام گردد، به هیئتی مرکب از آقایان: استاندار و مدیرکل اطلاعات و دادستان و یا نمایندگانشان در آن استان متفقاً اجازه داده میشود تا به هر نحو صلاح میدانند با دشمنان خدا برخورد نمایند. باید سعی کنند خدای‌ناکرده به بی‌گناهی ظلم نشود. روحالله الموسوی الخمینی.»[۲] از سوی دیگر، به گفته یک منبع مطلع، امام خمینی در صحبتی که در 48 ساعت گذشته با آقای هاشمی رفسنجانی داشتهاند، گفتهاند که من حاضرم همه اختیارات امور جنگ را به شما بدهم به‌شرط اینکه شما بیشتر وقت خودتان را صرف مسئله جنگ کنید. آقای هاشمی هم این شرط را پذیرفته است.[۳]
گزارش ـ 307
سپاه پاسداران در تلاش برای آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات در منطقه فاو، میکوشد تا با حفاظت از اطلاعات اقدامات خود، دشمن را غافلگیر کند. فرمانده قرارگاه کربلا با این هدف، امروز نامهای با طبقه‌بندی سری برای فرماندهی قرارگاه عملیاتی جنوب ارتش جمهوری اسلامی ارسال کرد. متن نامه چنین است: «پیرو نامه 21/8/64 صادره از آن قرارگاه، مجدداً به اطلاع میرساند که مسئولیت کامل منطقه فاو تا خرمشهر به‌عهده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بوده و نیازی به قرارگاه مشترک آبادان نمیباشد. درزمینه پدافند هوایی و آتشبارهای توپخانه، این قرارگاه جهت جایگزین قبضهها و آتشبارها آمادگی خود را به اطلاع میرساند. خواهشمند است دراسرع‌وقت دستور خروج قبضههای توپخانه و پدافند هوایی ژاندارمری را از منطقه صادر نمایید.»[۴]
گزارش ـ 308
گروه‌ها و عناصر ضدانقلاب امروز نیز در مناطق غرب کشور دست به جنایتهایی زدند و عده‌ای را شهید، مجروح یا اسیر کردند. 1. به گزارش اداره اطلاعات شهربانی جمهوری اسلامی ایران: «در ساعت 16 امروز، تعدادی از عناصر گروهک کومهله در جاده مریوان ـ سقز، نیروهای یگان حزبالله و پیش‌مرگان کرد مسلمان را موردحمله قرار دادند که درنتیجه 8 نفر از نیروهای خودی شهید و 12 نفر مجروح گردیدهاند. از تلفات نیروهای کومهله اطلاعی در دست نمیباشد، اما با استقامت رزمندگان اسلام آنها متواری گردیدهاند.»[۵] 2. سپاه پاسداران سردشت گزارش داد: «گردان جندالله سپاه سردشت و بانه امروز در روستای سوتو با ضدانقلابیون خبات درگیر شدند که درنتیجه از نیروهای سپاه بانه 6 نفر شهید شدند و یک نفر اسیر شد. گروهک خبات در این درگیری تلفاتی نداشته است.»[۶] 3. در درگیری بین نیروهای گروه ضربت محور ثارالله و چتههای کومهله در اطراف صائین‌دژ، تعدادی اسلحه و مقداری مدارک به‌دست نیروهای اسلام افتاد و 2 نفر از عناصر ضدانقلاب کشته شدند. در این درگیری 4 نفر از نیروهای خودی نیز مجروح شدند.[۷] 4. در مهاباد یکی از سربازان پایگاه شیخ خواجه‌پور (واقع در محور بیرام ـ مهاباد) در درگیری با افراد ضدانقلاب مجروح شد.[۸] 5. شهربانی کردستان گزارش داد که امروز در روستای ساران از توابع شهرستان سقز، بین نیروهای خودی و عناصر کومهله درگیری رخ داده است.[۹] 6. اداره اطلاعات شهربانی در گزارشی اعلام کرد که ساعت 21 روز 29 آبان 1364، عوامل ضدانقلاب در بلوار شهید رجایی بوکان، به‌طرف خودرو گشت عملیات شهری تیراندازی کردند که درنتیجه پاسدار وظیفه سعید ملکوتی مجروح و به بیمارستان منتقل شد.[۱۰] 7. نارنجکی به داخل حیاط ساختمان بهداری سپاه نقده پرتاب شد. این حادثه تلفات جانی نداشت.[۱۱] 8. نشریه رویدادها نوشته است: «در خوی، دو موتورسوار، فردی حزب‌اللهی را ـ که قبلاً با کمیته انقلاب اسلامی همکاری داشته است ـ پس از اظهار آشنایی و احوالپرسی با وی، به بهانه اینکه به چشمهای او رنگ سیاهی چسبیده، دستمالی را به چشمهای او کشیدند که این فرد بعد از لحظاتی بینایی خود را به‌کلی از دست میدهد. چشم‌پزشک پس از معاینه وی، گفته است که چشمانش براثر مواد شیمیایی نابینا شده است.»[۱۲] 9. به گزارش اداره اطلاعات شهربانی، عوامل حزب منحله دمکرات در 29 آبان 1364، هنگام جمع‌آوری مالیات از اهالی شهرستان مهاباد، چهار نفر از اهالی را که از پرداخت مالیات خودداری کردند، به اسارت بردند.[۱۳]
گزارش ـ 309
سازمان مجاهدین خلق (منافقین) علاوه‌بر گسترش اقدامات تروریستی، تبلیغاتی و جاسوسی علیه جمهوری اسلامی ایران، با افزایش پشتیبانیهای منطقه و بینالمللی، اقدام به تشکیل یک سازمان نظامی کرده است تا به‌طور مستقیم و هماهنگ با ارتش عراق، به نبرد با نیروهای ایران بپردازد. از سوی دیگر، به گفته سفیر ایران در واتیکان، پاریس مرکز توطئه علیه جمهوری اسلامی شده است. به گزارش خبرگزاری فرانسه، حجتالاسلام هادی خسروشاهی سفیر ایران در واتیکان ـ که پنجم نوامبر (14 آبان) یک بسته حاوی مواد منفجره را که از پاریس ارسال شده بود، دریافت کرده است ـ امروز در کنفرانسی مطبوعاتی در رم، اعلام کرد که دولت فرانسه مستقیماً مسئول سوءقصد به وی است. آقای خسروشاهی افزود: «دانستن این مطلب که چه کسی مسئول حقیقی ارسال بمب است، چندان اهمیتی ندارد.» وی سپس گفت: «مرکز حملات علیه انقلاب و جمهوری اسلامی در پاریس ـ کشوری که از عوامل ضدانقلاب پذیرایی میکند ـ است.» یادآوری میشود شاپور بختیار آخرین نخست‌وزیر نظام سابق و مسعود رجوی رهبر مجاهدین خلق (منافقین) به فرانسه پناهنده شدهاند.[۱۴] از سوی دیگر، خبرگزاری جمهوری اسلامی گزارش داد: «روزنامه گونایدن چاپ ترکیه، در مقاله‌ای با عنوان "علیه خمینی یک ارتش مخفی تشکیل شد" مینویسد: "سازمان مجاهدین خلق به رهبری مسعود رجوی در منطقه‌ای نزدیک مرز ترکیه ـ که به نام کردستان ایران مشهور است ـ با تشکیل یک ارتش مخفی آماده آغاز یک جنگ چریکی علیه رژیم [امام] خمینی میشود. به نوشته گونایدن، [امام] خمینی چندی قبل در هشداری به ترکیه اعلام کرده بود که مجاهدین خلق [منافقین] با سازمانهای کرد همکاری میکنند." این روزنامه افزوده است: "این سازمان که مسلح به اسلحه کلاشینکف ساخت شوروی میباشد، ازطرف شوروی مورد پشتیبانی قرار میگیرد."»[۱۵] از سوی دیگر، رادیو مجاهد (ارگان تبلیغات سازمان مجاهدین خلق) به نقل از شماره امروز روزنامه العرب چاپ انگلستان، در گزارشی تبلیغی ـ که ظاهراً خود این سازمان برای این روزنامه ارسال کرده است ـ میگوید: «روزنامه العرب با اشاره به برنامه مانور نظامی قوای مجاهدین خلق مستقر در کردستان مینویسد: مسعود رجوی یک مرحله کیفی در مقاومت خود علیه رژیم [امام] خمینی به وجود آورده است. او تنها به مخالفت تبلیغی ـ سیاسی اکتفا ننموده، بلکه وارد مرحله مبارزه مسلحانه نیز شده است. روزنامه العرب سپس به کارایی رزمندگان مجاهدین خلق در جریان مانور اشاره کرده و میافزاید: هم‌اکنون حدود دو هزار نفر از افراد مسعود رجوی که مشغول آموزشهای نظامی به‌ویژه آموزش سلاحهای جدید میباشند، در انتظار فرارسیدن لحظه سرنگون‌ساختن [امام] خمینی به سر میبرند."»[۱۶]
گزارش ـ 310
گروههای عراقی مخالف حکومت صدام، اقدامات متعددی علیه پایگاهها، عوامل و... عراقی انجام دادند. همچنین عده‌ای از مبارزان زندانی عراقی اعدام شدند و هواپیماهای عراق یکی دیگر از روستاهای کردنشین عراق را نابود کردند. 1. روزنامه اطلاعات به نقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی، نوشته است: «انقلابیون مسلمان کرد عراقی در طول چند روز اخیر با اجرای عملیات کمین در جاده زاخو به باطوقه، ضمن انهدام دو خودرو نظامی رژیم عراق، همه سرنشینان آن را به هلاکت رساندند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، منابع موثق با تأیید این خبر، اعلام کردند که هم‌زمان با این عملیات، انقلابیون مسلمان عراقی به دو پایگاه قوای رژیم عراق در منطقه زاخو حمله کردند که پس از 3 ساعت نبرد، این پایگاهها منهدم شدند، طوری‌که چهار آمبولانس به‌طور متناوب کشتهها و زخمیهای دشمن را از این پایگاه حمل میکردند.»[۱۷] 2. روزنامه جمهوری اسلامی نیز دراین‌باره نوشته است: «کلیه سربازان عراقی که در این نبرد سنگرهای خود را رها کرده و به مقر گردان رفته بودند، به‌دست عوامل رژیم عراق به‌جرم ترک سنگرهای خود تیرباران شدند.»[۱۸] 3. ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران در گزارشی از اقدامات گروه بارزانی آورده است: «پیش‌مرگان دمکرات کردستان عراق مواضع افراد ارتش خلقی عراق را در منطقه شیخان موردهجوم قرار دادند که درنتیجه 6 نفر از نیروهای بعثی کشته شدند.»[۱۹] 4. یکی از انقلابیون در شهر موصل نارنجکی به داخل یک خودرو اطلاعات عراق پرتاب کرد که براثر انفجار آن دو مأمور اطلاعاتی موصل کشته شدند و یک نفر به‌شدت مجروح شد.»[۲۰] 5. شهربانی استان کردستان گزارش داد: «عده‌ای از مردم ترک‌زبان عراقی مقیم شهرستان کرکوک، علیه رژیم بعثی دست به راهپیمایی زدند که با نیروهای رژیم بعثی مواجه و درنتیجه تعدادی از تظاهرکنندگان شهید یا مجروح و تعدادی دستگیر شدهاند.»[۲۱] 6. حکومت عراق، 59 نفر از مسلمانان مبارز عراقی را که مدتها در زندانهای این رژیم جنایتکار، تحت شکنجه بودهاند، در زندان ابوغریب اعدام کرد. 7. خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از منابع موثق، گزارش داد: «رژیم عفلقی در ادامه جنایات اخیر خود، مناطق وسیعی از روستاهای کردنشین را در شمال عراق با 4 فروند هواپیمای جنگی بمباران نموده و روستای خوکه را در ناحیه زاخو با خاک یکسان کرد.»[۲۲]
گزارش ـ 311
چند تن از اسیران ایرانی در عراق از چنگ دشمن گریختند. عراق ادعا کرد اسیرانی که ایران آزاد کرده زیر فشار بودهاند. به گزارش سفارت جمهوری اسلامی ایران در آنکارا، 11 تن از اسیران ایرانی در عراق به کمک یک راننده ترک، به ترکیه فرار کردند و هم‌اکنون 8 تن از آنان دراختیار دولت ترکیه و 3 تن دیگر متواری هستند. سفارت ایران در گزارش خود افزوده است که خبر این موضوع در روزنامه گونش چاپ ترکیه نیز درج شده است.[۲۳] برای انتقال این اسیران به ایران، سفیر ترکیه به وزارت خارجه احضار شد و مقامات ایران ضمن تسلیم یادداشتی به وی، از او خواستند که دراین‌باره اقدامات لازم را انجام دهد.[۲۴] از سوی دیگر، امروز عصمت کتانی نماینده دائمی عراق در سازمان ملل، در نامهای به دبیرکل این سازمان، ادعا کرد اسیران عراقی‌ای که ایران آزاد کرده است زیر فشارهای جسمی، ایدئولوژیک، مذهبی، فرقه‌ای، نژادی و روانی قرارگرفتهاند؛ و به سلامتی آنها بیتوجهی شده است؛ و در کمپهای زندان امکانات بهداشتی ضعیف بوده است و از اقدامات کمیته بینالمللی صلیب‌سرخ درمورد آنها جلوگیری شده است.[۲۵]
گزارش ـ 312
حجتالاسلام رحمانی مسئول واحد بسیج سپاه پاسداران، امروز در مصاحبه‌ای رادیو تلویزیونی و مطبوعاتی چگونگی برگزاری هفته بسیج؛ اهداف و برنامههای بسیج؛ نقش نیروهای بسیجی؛ مانور خندق و اعزام نیرو را تشریح کرد. روزنامه اطلاعات دراین‌باره نوشته است: حجتالاسلام رحمانی گفت: هدف از برگزاری هفته بسیج تأکید بر ضرورت تحقق هرچه سریعتر فرمان امام امت مبنی‌بر تشکیل ارتش 20 میلیونی است که دراین‌رابطه تاکنون گامهای مؤثر و مهمی نیز برداشته شده است و بیش از 3 میلیون نفر از مردم مبارز ما، آموزشهای لازم را گذرانده و درزمینههای دفاعی، آمادگیهای لازم را پیدا کردهاند. همچنین، یک میلیون نفر از نیروهای بسیج با احتساب نوبتهای مختلف اعزام، در جبهههای نبرد حضور یافته و نقش خویش را در آفرینش پیروزیها به اثبات رسانیدهاند. حجتالاسلام رحمانی در ادامه سخنانش گفت: از دیگر اهداف برگزاری هفته بسیج ارائه نقش عظیم نیروهای بسیجی در ایجاد امنیت و مبارزه با عوامل ضدانقلاب داخلی است. [...] وی افزود: در سراسر کشور ما 11 هزار و 178 پایگاه مقاومت وجود دارد که هر پایگاه مرکب از یک گروه مقاومت 22 نفری است، که برخی پایگاهها دارای دو یا سه گروه مقاومت هستند. وی در ادامه گفت: مانور مقاومت دفاع شهری، تحت عنوان "مانور خندق" روز سهشنبه نهم آذرماه در سراسر کشور به‌طور هم‌زمان به اجرا درمیآید. هدف از اجرای این مانور، حفظ و بالابردن آمادگی دفاع نظامی و غیرنظامی پایگاههای مقاومت و تجدید تشکیل و حفظ انسجام نیروهای سازمان‌یافته بسیج است. در طول اجرای این مانور، نیروهای شرکت‌کننده در آن با تجهیزات کامل به دفاع از مراکز حیاتی کشور ـ که احتمال میرود سریعتر موردهجوم دشمن واقع شوند ـ خواهند پرداخت. در اجرای این مانور، مراکز ورودی به شهر و تمامی عبورومرورها تحت کنترل نیروهای شرکت‌کننده در این مانور قرار خواهند گرفت. حجتالاسلام رحمانی گفت: در هفته بسیج، کاروانهای راهیان کربلا از سراسر کشور عازم جبهههای نبرد خواهند شد. ازجمله این کاروانها، میتوان به اعزام نیروهای متخصص از محل واحد بسیج مرکزی در روز سوم آذرماه؛ اعزام مجاهدان عراقی در روز هشتم آذرماه و اعزام کاروان محمد رسولالله(ص) متشکل از 5 هزار نفر از شهرستان تبریز اشاره کرد.»[۲۶]
گزارش ـ 313
در طول امروز و چند روز گذشته، کاروانهای متعددی از نیروهای داوطلب به جبهههای نبرد اعزام شدند. سپاه پاسداران رودبار نیز از نیروهای داوطلب درخواست کرد تا روز نهم آذر 1364، برای اعزام ثبت‌نام کنند. امروز یک گردان از نیروهای بسیج سپاه پاسداران شهرستانهای اصفهان، زرین‌شهر، اردستان، سمیرم، خمینی‌شهر، قمشه و خوانسار، از پادگان پانزدهم خرداد اصفهان عازم جبهه شدند. همچنین، گروه دیگری از نیروهای متخصص داوطلب از سازمان اتوبوس‌رانی مشهد و حومه ازطریق سپاه پاسداران عازم جبههها شدند. در چند روز گذشته نیز دو گردان از نیروهای اعزام مجدد از نواحی مقاومت پنج‌گانه داریون، خیرآباد، کمجان، خرامه و سرپل از محل سپاه پاسداران خرامه راهی مناطق جنگی شدند.[۲۷] به نوشته روزنامه اطلاعات، در دو روز اخیر، هزاران تن دیگر از رزمندگان بسیجی و سپاهی از شهرهای مشهد، بجنورد، اهواز، بندرعباس و همدان عازم مناطق جنگی شدند.[۲۸] از سوی دیگر، سپاه پاسداران شهرستان رودبار اعلام کرد که در هفته بسیج مستضعفین، کاروان ثامنالائمه(ع) متشکل از نیروهای بسیجی و مردمی را راهی جبهههای نبرد حق علیه باطل خواهند کرد. بنابراین، از همه داوطلبان اعزام مجدد، آموزشی، طرح لبیک و تخصصی که مایل به حضور در این کاروان هستند دعوت کرده است که برای ثبت‌نام تا تاریخ 9 آذر 1364، به واحد بسیج سپاه پاسداران رودبار یا ستادهای نواحی شهری و روستایی بسیج مراجعه کنند. این کاروان در 10 آذر 1364 بعد از زیارت مرقد مطهر حضرت امام رضا(ع) عازم جبهههای نبرد حق علیه باطل خواهد شد.[۲۹]
گزارش ـ 314
آیتالله خامنهای رئیس‌جمهور، امروز در اجتماع عظیم مردم زنجان، اجلاس سران امریکا و شوروی را در ژنو فریب‌کارانه و مایه نگرانی کشورهای غیرمردمی توصیف و اعلام کرد که مصوبات این اجلاس برای ایران و کشورهای جهان سوم پذیرفتنی نیست. وی با اشاره به زرادخانههای دو ابرقدرت و تجاوز مشترک آنها به حقوق بشر و تشویق عراق در حمله به ایران و ادامه جنگ، ایستادگی ایران درمقابل آنها را درسی برای همه جهان خواند و افزود آنها که درپی تحمیل صلح به ما هستند نجات امریکا و شوروی و شکست ایران را خواستارند و این اجلاس هم بعید نیست که بر سر مسائل انقلاب اسلامی ایران باشد. روزنامه اطلاعات در گزارشی از این سخنرانی نوشته است: «آقای سیدعلی خامنهای رئیس‌جمهوری، در اجتماع عظیم مردم شهیدپرور زنجان ضمن برشمردن اهداف مذاکرات سران امریکا و شوروی، آن را فریبی برای ملل جهان توصیف کرد و گفت: امروز همه رژیمهای متزلزل و غیرمردمی از مذاکرات سران امریکا و شوروی نگران هستند برای اینکه آنها این مذاکرات را تعیین‌کننده میدانند و تنها یک نظام و یک کشور در دنیا است که اعلام کرده که گفتههای امریکا و شوروی را نه‌تنها درباره کشور خودمان بلکه درباره هیچ‌یک از کشورهای جهان سوم قبول نمیکنیم و دربرابر آن سر تعظیم فرود نمیآوریم و این برای دنیا مطلب تازه‌ای است و ملتهای دیگر این گستاخی را ندارند و این قدرت اسلام است که به ما قوت قلب میدهد تا توازن قدرت امریکا و شوروی دربرابر ملل دیگر را به هیچ انگاریم. آقای خامنهای به موضوعات مورد مذاکره سران امریکا و شوروی در ژنو اشاره کرد و گفت: دستور کار سران دو کشور جلوگیری از گسترش تسلیحات اتمی و مسئله حقوق بشر و بحرانهای منطقه‌ای دنیا است، اما در هیچ‌یک از این موضوعات صداقتی وجود ندارد و همه فریبی بیش نیست. آیا امریکا و شوروی حاضرند بشریت را از خطر سلاحهای ویرانگر اتمی برکنار کنند؟ اگر امریکا و شوروی راست میگویند و به‌راستی درباره منع گسترش سلاحهای اتمی صحبت میکنند، میبایستی تا به امروز، مقداری از این سلاحهای مرگبار را از بین میبردند، چراکه امروز بخشی از سلاحهای زرادخانههای امریکا و شوروی میتواند بشریت را نابود کند. وی به مسئله تجاوز مشترک به حقوق بشر ازسوی امریکا و شوروی در کشورهای اسلامی و غیراسلامی، رژیم اشغالگر قدس در فلسطین، افریقا، رژیم سرسپرده مصر، رژیم شاه حسن در مراکش و شاه حسین در اردن، افغانستان و رژیم نژادپرست افریقای جنوبی اشاره کرد و گفت: ابرقدرتها که سرسپردگان حاکم بر این کشورها را برای کشتار و قتل‌عام ملتهایشان با تمامی قوا تجهیز کردهاند، اکنون از حقوق بشر صحبت میکنند. شما که رژیم شاه را تا آخرین لحظات مجهز کردید، حالا درمورد حقوق بشر صحبت میکنید؟ آقای خامنهای همچنین به نقاط بحرانی دنیا که موضوع مذاکره سران امریکا و شوروی است، اشاره کرد و گفت: بحرانهای جهان سوم را خود شما به وجود آوردهاید. شما اگر رژیمهای وابسته و خون‌آشام را در جهان سوم بر روی کار نمیآوردید، بحران به وجود نمیآمد و اگر شما رژیم نابخرد و دور از عقل عراق را تشویق نمیکردید، جنگ به وجود نمیآمد. آنها به مسئله جنگ تحمیلی میگویند بحران خلیج‌فارس؛ این بحران را چه کسی جز با تشویق و تجهیز رژیم عراق به وجود آورده است؟ ما جنگ تحمیلی را یک بحران نمیدانیم، جنگ رژیم عراق علیه ما جنگ استکباری بود که با تشویق امریکا و ایادی او به وجود آمد و بعد به کمک هر دو ابرقدرت جنگ ادامه یافت و ملت ما دربرابر یک آزمایش عظیم تاریخی قرار گرفت. رئیس شورای عالی دفاع افزود: مسئله ما در جنگ تحمیلی مسئله فائق‌آمدن بر یک کشور متجاوز نیست و زورمداری تجسم عینی در همین جنگ تحمیلی دارد. اگر ابرقدرتها دویست سیصد سال ملل جهان سوم را عادت داده بودند که به زورگویی عادت کنند، ملت ایران این عادت را بر هم زد و ما که امروز درمقابل زورگوییهای عراق و تبلیغات جهانی و سیل تسلیحاتی که به عراق سرازیر میشود، مقاومت میکنیم برای این است که به ملل ضعیف جهان سوم که از استکبار جهانی میترسند بگوییم ملت ایران باوجوداین‌همه فشار جهانی و کمک به رژیم صدام، با قدرت تمام، متجاوز را به‌جای خود مینشاند. آقای خامنهای افزود: ما اگر امروز بتوانیم ثابت کنیم که زور را حتی در جنگ تحمیلی قبول نمیکنیم، موفق شدهایم که اصالت زور را در دنیا نفی کنیم و به ملتها نشان دهیم که ابرقدرتها دروغ میگویند و ما با پیروزی خود در جنگ تحمیلی که جنگ آرمانها و ارزش‌های ماست و نبرد علیه نظام زورگویی دنیاست، عکس تئوری زورمداری دنیا را نشان خواهیم داد. آقای خامنهای سپس به تلاشهای مرتجعین برای وادارساختن ایران به صلح تحمیلی اشاره کرد و گفت: آنها که میخواهند صلح را به ما تحمیل کنند، دلشان برای ما نسوخته است. ملت ما در حالت جنگ، کارخانههای خود را راه‌میاندازد و در همه ابعاد سیاسی و اقتصادی خود و ازجمله صدور نفت فعالیت کامل دارد. درحقیقت، طالبان صلح تحمیلی دلشان برای استکبار جهانی و امریکا سوخته است و نمیخواهند که ملت ما در جنگ به پیروزی برسد، زیرا همان‌طورکه ملت ما دربرابر این جنگ حساس است و میداند که شکست عراق، شکست امریکا و استکبار جهانی و زورگویان عالم نیز هست، روی این اصل، استکبار جهانی با آگاهی کامل از نتایج پیروزی ایران در جنگ تحمیلی میخواهد که ما به پیروزی نرسیم، اما ما به فضل الهی به‌‌زودی به پیروزی دست خواهیم یافت. رئیس شورای عالی دفاع افزود: اگر ما در این جنگ مانند انقلاب به پیروزی برسیم، تمام دنیا اعم از مستکبر و یا مستضعف خواهند فهمید که یک ملت میتواند با زورگویان مبارزه کند و بر آنها فایق آید و این پیام شما برای دیگر ملتهاست و شما ملتها را با پیروزی خود در جنگ تحمیلی امیدوار خواهید کرد و بنابراین پیروزی ما در این جنگ برای تاریخ و بشریت بسیار ارزشمند است و ما باید خودمان را برای این پیروزی آماده کنیم. حجتالاسلاموالمسلمین خامنهای رئیس‌جمهوری در ادامه دیدار خود از زنجان با گروهی از روحانیون این شهر دیدار کرد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، در این دیدار، رئیس‌جمهوری ضمن تأکید بر ضرورت وجود حوزههای علمیه در جامعه اسلامی، به دیدار سران امریکا و شوروی در ژنو اشاره کرد و گفت: بسیاری از ناظران معتقدند که یکی از مهمترین مسائل اجلاس سران دو ابرقدرت، مسئله انقلاب اسلامی ایران است و این بعید نیست، به‌خاطر اینکه آنها به یک اندازه از انقلاب میترسند، اما از توطئههای آنها هراسی نداریم.»[۳۰]
گزارش ـ 315
دکتر ولایتی وزیر امور خارجه، سفر امروز خود از لیبی به الجزایر و بازگشت مجدد به لیبی را تلاشی ثمربخش برای نزدیک‌کردن مواضع لیبی و الجزایر و نیز ایجاد همبستگی میان کشورهای پیشرو منطقه علیه ارتجاع و امپریالیزم توصیف کرد. دکتر ولایتی که حامل نامه آیتالله خامنهای برای رئیس‌جمهوری الجزایر است، پس از پایان دیدار دوروزه خود از لیبی، ساعت 1 بامداد امروز (چهارشنبه) به وقت ایران، وارد الجزایر شد. عبدالعزیز خلاف وزیر بازرگانی الجزایر و چند مقام بلندپایه این کشور از وی استقبال کردند. دکتر ولایتی هنگام ورود به الجزایر، هدف این سفر را ابلاغ پیام رئیس‌جمهوری و گفت‌وگو با مسئولان الجزایری درباره چگونگی گسترش روابط دوجانبه؛ اوضاع بینالمللی و جنبش غیرمتعهدها اعلام کرد.[۳۱] وی در دیدار با شاذلی بن جدید بر همبستگی ایران و الجزایر ـ که پس از دیدار آیتالله خامنهای از این کشور به حد بسیار خوبی رسیده است ـ تأکید کرد. وی همچنین بر ضرورت تداوم تبادل‌نظر میان کشورهای مترقی برای جلوگیری از توطئههای ارتجاع منطقه و امپریالیزم برای برهم‌زدن یگانگی این کشورها تأکید کرد و افزود: «ما این اعتقاد خود را در لیبی نیز با رهبران این کشور در میان گذاشتیم و آنها نیز از این‌گونه همبستگیها استقبال نمودند و اکنون مشاهده میکنیم که خوشبختانه تلاشهای ما و شما درزمینه برطرف‌کردن کدورتهای جزئی بین لیبی و الجزایر ثمربخش خواهد بود.» در این دیدار آقای شاذلی بن جدید هم ضمن تشکر از پیام رئیس‌جمهوری ایران و روش تبادل‌نظر برادران ایرانی درخصوص مسائل جاری، این‌گونه اقدامات را در بهبود روابط میان کشورهای پیشرو مفید خواند و افزود: «ما در الجزایر به همبستگی برادران لیبیایی مینگریم و این درحالی است که استعمارگران، لیبی را هدف قرار میدهند و برای فاصله‌انداختن بین دو کشور لیبی و الجزایر تلاشهای مذبوحانه‌ای میکنند، ولی ما مواضع خودمان را درقبال لیبی اعلام کردهایم.» در ملاقات وزیر خارجه ایران و احمد طالب ابراهیمی وزیر خارجه الجزایر، مسائل دو کشور و مسائل خاورمیانه و شمال افریقا نیز بررسی شد. دکتر ولایتی، با تأکید بر لزوم هماهنگی نیروهای مترقی منطقه، از جریان سازش‌کارانه‌ای که ممکن است به سازش در مسئله فلسطین بینجامد، اظهار نگرانی کرد و دراین‌باره تلاش جدی نیروهای مسلمان و مترقی منطقه را خواستار شد. وی همچنین به تشریح اوضاع خلیج‌فارس و جنگ عراق علیه ایران و جنایتهای رژیم عراق پرداخت و گفت: «همان‌طورکه به دیگران نیز گفتهایم، به شما نیز صادقانه میگوییم که در ایران هرکس سخنی از راه‌حل‌های سازش‌کارانه برای جنگ به میان آورد، دست به انتحار سیاسی زده است و در کشور ما، این مردم هستند و روحیه قوی آنها است که جنگ را به پیش میبرد و به‌طورقطع و یقین پیروزی از آن ما خواهد بود.» دکتر ولایتی همچنین درباره توطئه رسانههای امریکایی و برخی جناحهای داخل اوپک برای کاهش قیمت نفت، هشدار داد و بر ضرورت ایستادگی و هماهنگی کشورهای مستقل اوپک درمقابل این توطئه تأکید کرد. وزیر خارجه الجزایر نیز ضمن تشکر از دکتر ولایتی و تأیید مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران گفت: اکنون چنین احساس میشود که تنها، پشتیبانی‌کردن از سازمان آزادی‌بخش فلسطین کافی نیست، بلکه باید مواضع مشخص شود تا هرساله یک کشور عربی پیدا نشود که از مواضع قبلی، عقبنشینی کند. ما اجازه نمیدهیم که هرکس به اسم قضیه فلسطین از مواضع اصولی عقبنشینی کند. وی افزود: کشور ما همیشه در سازمان اوپک با جمهوری اسلامی ایران و دیگر کشورهای دوست هماهنگ بوده و خواهد بود.[۳۲] دکتر ولایتی پس از دیدار یک‌روزه از الجزایر، در راه بازگشت به تهران توقفی سه‌ساعته در فرودگاه طرابلس داشت که در آنجا دکتر علی عبدالسلام تریکی دبیر کمیته مردمی روابط خارجی لیبی و قائم‌مقام وی از وزیر امور خارجه کشورمان استقبال کردند. دکتر ولایتی در مذاکره‌ای دوساعته با دکتر تریکی وی را از نتایج گفت‌وگوهای خود با رئیس‌جمهور و وزیر خارجه الجزایر مطلع کرد. به‌دنبال این مذاکرات، دکتر ولایتی در مصاحبه‌ای با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی در طرابلس گفت: در این ملاقاتها، روابط میان کشورهای پیشرو، بحث و بررسی شد. وی افزود: «تلاشهایی که اخیراً درجهت نزدیکی مواضع دو کشور لیبی و الجزایر صورت گرفته است، موردتأیید ایران است و در همین رابطه به برادران الجزایری گفتیم که ما درجهت استحکام هرچه بیشتر روابط لیبی و الجزایر تلاش میکنیم که این طرح مورد استقبال برادران الجزایری و لیبیایی قرار گرفت.» آقای ولایتی با اشاره به مذاکرات خود با دکتر تریکی گفت: «نتیجه تلاشهایی که درزمینه تحکیم روابط لیبی و الجزایر صورت گرفته است را به اطلاع ایشان رساندیم و درمجموع آنچه نزد برادرانمان یافتیم حسن‌نیت درجهت تحکیم روابط میان آنها و جمهوری اسلامی ایران و سوریه و دیگر کشورهای مسلمان پیشرو و نیز تقویت جبهه مبارزجو و ستیزهگر علیه صهیونیزم و حامیان آن میباشد.» سپس دکتر تریکی در مصاحبه‌ای با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی، گفت‌وگوهای وزیر خارجه ایران را در طرابلس، موفقیتآمیز خواند و گفت: «نظر دو کشور درباره مسائل اسلامی و بینالمللی و روابط دوجانبه یکسان است.» دکتر تریکی با قدردانی از مواضع جمهوری اسلامی ایران دربرابر لیبی گفت: «دو کشور درباره مقابله با دشمن مشترک و صهیونیزم و امپریالیزم و به‌شکست‌کشانیدن طرحهای تسلیم‌طلبانه و همکاری با رژیم صهیونیستی، توافق‌نظر دارند.» وی نتایج گفت‌وگوهای دو روز پیش خود را با مقامات الجزایری ثمربخش و خوب توصیف کرد و گفت: «در الجزایر توافق کردیم گامهای عملی درجهت تحکیم روابط میان دو کشور برداریم و گفت‌وگوهای ما در اینجا با دکتر علی‌اکبر ولایتی و در الجزایر، با هم در ارتباط بوده و در یک راستا میباشند و هدف از آنها تحکیم جبهه خصمانه علیه صهیونیزم و امپریالیزم است.»[۳۳]
گزارش ـ 316
رادیو بیبیسی در گفتارهایی به تفسیر سفر دکتر ولایتی به سوریه، لیبی و الجزایر پرداخت و جنگ ایران و عراق را مهمترین موضوع این دیدارها خواند و به تلاش ایران برای جلوگیری از نزدیکی روابط سوریه و لیبی با عراق اشاره کرد. روزنامه الانبا نیز در گزارشی شرایط بهبود روابط اعراب با ایران را ذکر کرد. رادیو بیبیسی اعلام کرد: «وزیر خارجه ایران در هنگام ورود به الجزایر گفت که پیامی ازجانب رئیس‌جمهور ایران برای رئیس‌جمهور الجزایر آورده است، امّا از محتوای این پیام حرفی نزد. او قبل از آمدن به الجزایر پیامهایی هم برای حافظ اسد و سرهنگ قذافی برده است. مهمترین این موضوعات جنگ ایران و عراق است که بیش از پنج سال از آغاز آن میگذرد و الجزایر بارها کوشیده است تا بین دو طرف میانجی شود، امّا این کوششها به جایی نرسیده است. دولت الجزایر روابط دوستانه خود را با ایران و عراق حفظ کرده و نشان داده که حاضر است درصورت تمایل دو طرف دوباره میانجی شود، امّا باتوجه‌به شرایط موجود بعید است که فعلاً امکانی برای میانجیگری باشد. درحال‌حاضر که کمیته‌ای از کشورهای جامعه عرب سعی دارد عراق را با سوریه و لیبی آشتی بدهد، مسلماً وزیر خارجه ایران میخواهد اطمینان حاصل کند که اتحاد سوریه و لیبی با ایران به قوت خود باقی خواهد ماند.»[۳۴] این رادیو افزود: «الجزایر متحد ایران محسوب نمیشود، امّا پیوسته روابط دوستانه‌ای با ایران داشته است. در ماههای اخیر این روابط تاحدی به سردی گراییده است، چون الجزایر از کشورهای رادیکال عرب قدری دور شده و ایران هم حاضر به مصالحه با عراق در جنگ نشده است. وزیر خارجه الجزایر در فرودگاه به استقبال وزیر خارجه ایران نرفته بود و اخبار این سفر در زمره اخبار مهم رسانههای گروهی الجزایر نبوده است.»[۳۵] رادیو بیبیسی در گزارش دیگری اهداف سفر دکتر ولایتی را چنین تفسیر کرد: «سفر ولایتی به سوریه، لیبی و الجزایر دو هفته بعد از دیدار شیخالاسلام معاون وزارت خارجه ایران از دمشق و طرابلس و تسلیم پیام پرزیدنت [آیتالله] خامنهای به پرزیدنت حافظ اسد و سرهنگ قذافی صورت میگیرد. ایران در آن‌موقع نگران بود که کمیته آشتی عرب ممکن است بتواند درپی موفقیتش در آشتی‌دادن اردن و سوریه، سوریه و عراق، دشمن ایران را نیز آشتی دهند. معاون وزارت خارجه ایران ظاهراً با این اطمینان‌خاطر به ایران بازگشت که به‌هیچ‌وجه امکان آشتی سوریه و عراق وجود ندارد. در جریان دیدار دکتر ولایتی گزارش شد که پرزیدنت اسد رئیس‌جمهور سوریه، گفته است که کشورش منافع مشترکی با عراق ندارد و به همین دلیل نمیتواند روابطی با این کشور برقرار کند. پیش‌آمدن این موضوع خود حاکی‌از آن است که نگرانی ایران باتوجه‌به اظهارات قبلی سوریه کاملاً از بین نرفته است. علاوه‌برآن، لحن بیانیه پرزیدنت اسد نشان میدهد که درصورت به‌وجودآمدن علایق مشترکی بین سوریه و عراق، پرزیدنت اسد دلیلی برای عدم آشتی بین دو کشور نمیبیند. دکتر ولایتی نیز در این سفر مجدداً دراین‌مورد پافشاری کرده است؛ درواقع از عزم ایران به ادامه جنگ نه‌تنها ازطرف هیچ‌یک از کشورهای میزبان دکتر ولایتی حمایت نشده [است]، بلکه همین پافشاری ایران موجب شد که سفر او خیلی معمولی در این کشورها منعکس گردد، مخصوصاً در سفر به الجزایر که اصولاً با سردی مواجه بود. همکاری نزدیک الجزایر با کشور میانهرو تونس و بازدید اخیر مشاور ویژه پرزیدنت حسنی مبارک از الجزیره، نگرانی بسیاری در تهران به وجود آورد که دلیل دیگری است حاکی‌از اختلافات موجود بین تهران و الجزیره. درمورد نظر لیبی به عراق گزارشهای متفاوتی وجود دارد؛ از یک‌سو گفته شده است که معاون سرهنگ قذافی، سرگرد جلود در گفت‌وگوهای خود با دکتر ولایتی درمورد لزوم سرنگونی رئیس‌جمهوری عراق با ایران توافق‌نظر نشان داده است، اما از دوبی گزارش رسید که وزیر خارجه لیبی آقای علی عبدالسلام تریکی، گفته است که هیچ اختلاف‌نظر اساسی میان عراق و لیبی وجود ندارد. دکتر ولایتی در راه بازگشت از الجزیره به تهران در طرابلس توقف کرد و با همتای لیبیاییاش گفت‌وگو نمود؛ احتمالاً برای آنکه موضع واقعی لیبی را درقبال عراق دریابد. روز شنبه هنگامی‌که آقای ولایتی سفر خود را آغاز میکرد، در تهران گفته شد که رئیس‌جمهور خامنهای قصد دارد رهبران سوریه، لیبی و الجزایر را برای شرکت در کنفرانسی به تهران دعوت کند. اگر این واقعاً هدف سفر آقای ولایتی بوده، به نظر نمیرسد که هیچ‌یک از سه رهبر، دعوت [آیتالله] آقای خامنهای را قبول کرده باشند، اما دکتر ولایتی توانست اطمینان حاصل کند که کنفرانس وزرای خارجه ایران، سوریه و لیبی به‌‌زودی در طرابلس انجام خواهد شد. یک دستاورد دیگر سفر آقای ولایتی این بوده است که نخست‌وزیر سوریه دعوت نخست‌وزیر ایران آقای موسوی را برای دیدار از تهران پذیرفته است.»[۳۶] از سوی دیگر، روزنامه کویتی الانبا نوشته است: بهبود روابط ایران با اعراب منطقه باید همه‌جانبه باشد و هر‌که بخواهد روابط خود را با کویت بهبود بخشد، باید آن را به عراق نیز شمول دهد. ما اعراب، نمیپذیریم که ایران بذر تفرقه در میان ما بیفکند، به‌طوری‌که خود را با برخی کشورها خوب و با برخی دیگر بد نماید. الانبا ادعا کرد که ایران امیدوار است جنگ میان اسرائیل و اعراب ادامه یابد تا بتواند تجدید قوا نماید و به اشغال عربستان [خوزستان] و جزایر سه‌گانه عرب ادامه دهد.[۳۷]
گزارش ـ 317
رادیو بیبیسی در گزارشی به سفر وزیر نفت عراق به شوروی؛ احتمال عقد قرارداد فروش نفت عراق دربرابر خرید تسلیحات و مهمات از شوروی و سیاست شوروی درقبال ایران و عراق پرداخت. در گزارش رادیو بیبیسی آمده است: «یک هیئت عراقی که به ریاست قاسم احمد تقی وزیر نفت عراق، چهارشنبه پیش به‌منظور مذاکره با مقامات نفتی شوروی وارد این کشور شد، طی یک هفته اقامت، از حوزه نفتی سیبری غربی در تایومن در منطقه اورال دیدن کرد. کارشناسان امور نفت در لندن عقیده دارند که هدف اصلی این سفر مذاکره درباره قراردادی است برای فروش نفت عراق به شوروی تا کمبود تولید شوروی جبران شود و درعوض، شوروی اسلحه بیشتری به عراق بفروشد. عراق که مشغول جنگ با ایران است، درحال‌حاضر به اسلحه و مهمات نیاز دارد و درعین‌حال به‌خاطر وضع متزلزل بازار نفت محتاج خریدار مطمئنی برای نفت فراوانی است که ظرفیت تولیدش را دارد. شوروی در این هر دو مورد میتواند نیاز عراق را برآورد. تأسیسات غرب سیبری ظرفیتی بیش از حد نیاز برای تصفیه نفت دارد و به نظر کارشناسان غربی، شوروی حداقل تا دو سال دیگر میتواند ماشینآلات لازم برای افزایش استخراج نفت از این منطقه را نصب کند؛ بنابراین، خرید نفت از عراق و فروش اسلحه به‌جای آن راه‌حل معقولی به نظر میرسد. برخی متخصصین غربی عقیده دارند که چنین معامله‌ای شاید از یکی دو سال پیش برقرار بوده است. دراین‌صورت، سفر اخیر میتواند برای تجدید این معامله بوده باشد و دلیل محرمانه‌بودن مذاکرات شاید این است که شوروی نمیخواهد جهان خارج، از نارساییهای صنایع نفتش باخبر شود. این قضیه میتواند دلایل سیاسی هم داشته باشد. شوروی از آغاز جنگ ایران و عراق، کوشیده است تا علیرغم دوستی با عراق، سیاستی بیطرف داشته باشد. شوروی مدتی هم به عراق اسلحه صادر نمیکرد، اما دو سال قبل صدور اسلحه به عراق را از سرگرفت، گویی اینکه در اعلامیههای سیاسی خود همیشه بیطرف مانده و خواستار پایان جنگ بوده است. حفظ این بیطرفی برای شوروی از این نظر اهمیت دارد که سوریه متحد اصلی شوروی در خاورمیانه ـ که طرف‌دار ایران است ـ راضی باشد، عراق نیز تا وقتی اسلحه از شوروی میگیرد، لابد ترجیح میدهد که کل معامله به دور از تبلیغات و سروصدا باشد.»[۳۸]
گزارش ـ 318
باوجود فعالیتهای دپیلماتیک در منطقه و سفر مقامات کشورهای گوناگون به کشورهای منطقه و برعکس و اظهارنظر درباره جنگ ایران و عراق و تأکید بر ضرورت پایان این جنگ، به‌دلیل ارائه‌نشدن طرح واقع‌بینانه‌ای دراین‌باره، به نظر میرسد این فعالیتها تأثیر مهمی نداشته باشند. فرستاده نخست‌وزیر ژاپن به کویت، امروز با نایب نخست‌وزیر و وزیر خارجه کویت ملاقات کرد. سفیر ژاپن در کویت به خبرگزاری کویت گفت که فرستاده نخست‌وزیر ژاپن در ملاقات با شیخ صباح الاحمد الجابر درباره مناسبات دو کشور و راههای تحکیم آن و نیز اوضاع منطقه به‌ویژه جنگ عراق و ایران و مسئله خاورمیانه گفت‌وگو کرده است. سفیر ژاپن تأکید کرد که ژاپن به تلاش برای دستیابی به راه‌حل مسالمتآمیز و فوری برای پایان‌دادن به این جنگ ادامه خواهد داد.[۳۹] وزیر خارجه کره جنوبی نیز در سفر امروز خود به کویت اظهار امیدواری کرد که جنگ عراق و ایران در آینده نزدیک به پایان برسد.[۴۰] شیخ حمد آل ثانی امیر قطر نیز که برای دیداری سه‌روزه وارد پاریس شده است، امروز با رئیس‌جمهوری فرانسه به‌مدت یک ساعت درباره وضع کنونی خاورمیانه؛ جنگ ایران و عراق و موضوع افغانستان گفت وگو کرد.[۴۱] امروز همچنین در پایان دیدار شیخ زاید رئیس دولت امارات از کشور مالی، دو کشور در بیانیه‌ای مشترک بر ضرورت تلاش برای پایان‌دادن به جنگ عراق و ایران تأکید کردند و از کوششهایی که در چارچوب سازمان کنفرانس اسلامی برای دست‌یافتن به راه‌حلی عادلانه انجام شود که منافع دو کشور را نیز تأمین کند، استقبال کردند.[۴۲] از سوی دیگر، رادیو مسقط گزارش داد که حسنی مبارک رئیس‌جمهور مصر، امروز پیش از ترک مسقط پایتخت عمان، در نشستی مطبوعاتی درباره جنگ عراق و ایران گفت که همه کشورهای عرب برای متوقف‌ساختن این جنگ تلاش میکنند، ولی پایان‌یافتن این جنگ بدون دستیابی به یک موضع مشترک عربی بعید است. وی افزود: ما باید نخست خودمان را اصلاح کنیم. مبارک از عراق و ایران خواست تا جنگ میان خود را پایان دهند و اظهار امیدواری کرد این خونریزی که به نفع دو ملت نیست، پایان پذیرد.[۴۳]
گزارش ـ 319
خبرگزاری جمهوری اسلامی در گزارشی از سفر هیئت اعزامی از مجلس شورای اسلامی به نیکاراگوئه آورده است: «احمد عزیزی رئیس کمیسیون خارجه مجلس شورای اسلامی و سرپرست هیئت در پارلمان نیکاراگوئه با کارلوس نانیزتیز رئیس مجلس ملی نیکاراگوئه و چند تن از نمایندگان این مجلس دیدار و گفت‌وگو کرد. رئیس مجلس نیکاراگوئه ضمن اینکه گسترش روابط بین کشورهای جهان سوم را جهت مقابله با توطئههای امپریالیسم مؤثر توصیف نمود، از کمکهای جمهوری اسلامی ایران به کشورش تشکر کرد. سپس احمد عزیزی ضمن اشاره به مواضع جمهوری اسلامی درقبال مسائل منطقه و جنگ تحمیلی و توطئههای امپریالیسم جهانی گفت: رژیم عراق با تحمیل جنگ به جمهوری اسلامی بسیاری از نیروهای مادی و معنوی ما را به خود مشغول داشته است و بخش عظیمی از نیروهای مفید ما صرف اداره جنگ میشود و اگر این جنگ وجود نداشت از امکانات خود درجهت سازندگی کشورمان و تقویت هرچه بیشتر نهضتهای رهاییبخش و کمک به کشورهای جهان سوم استفاده میکردیم و تاکنون نیز باوجود همه مشکلات، هیچ‌گاه از یاری‌رساندن به کشورهای انقلابی کوتاهی نکردهایم و همواره از انقلاب نیکاراگوئه به‌عنوان یک انقلاب مردمی حمایت کردهایم. احمد عزیزی افزود: یکی از عوامل موفقیت انقلاب ما این است که مسئولین ما همواره بر ایمان مردم نسبت به انقلاب تأکید کردهاند و یکی از بهترین راهها در پیشبرد انقلاب، حضور مردم در صحنه است که موجب انسجام ملت درمقابل دسایس شرق و غرب میباشد.[۴۴]
گزارش ـ 320
نشست سران دو ابرقدرت در میان سکوت خبری، امروز پایان مییابد. به گزارش یونایتدپرس از ژنو، رهبران دو کشور بیش از نیمی از 9 ساعت ملاقات خود را به‌طور خصوصی و تنها با حضور مترجمان برگزار کردند. این نشست چهارمین و آخرین ملاقات رسمی ریگان و گورباچف است. رهبران دو کشور که یک ساعت با هم گفت‌وگو کردند، مشاوران بلندپایه‌شان را از دو طرف به‌همراه کارشناسانشان برای مذاکره درخصوص امور دفاعی و خارجی فرستاده بودند تا سعی کنند اختلافهای بین دو طرف را حل‌وفصل نمایند که تا پایان روز هیچ راه‌حلی حاصل نشد و به مشاوران گفته شد کار خود را در طول شب نیز دنبال کنند.[۴۵]
گزارش ـ 321
نشریه گزارش در مقاله‌ای با عنوان" نگاهی به کنفرانس ژنو" نوشته است: «مذاکرات سران امریکا و شوروی در میان موجی از انتظار و هیاهو که بیشتر ازجانب رسانههای گروهی غرب برای اهمیت‌بخشیدن به این مذاکرات دامن زده شد، بدون اعلام هیچ‌گونه تصمیمگیری منطقه‌ای پایان یافت، اما بااین‌همه نمیتوان پذیرفت که دو ابرقدرت به توافقات محرمانه و اعلام‌نشده‌ای نیز دست نیافته باشند. آنچه به‌عنوان موافقت‌نامه مذاکرات ژنو دراختیار خبرنگاران قرار گرفت، بیشتر در چارچوب مسائل نظامی و کنترل سلاحهای تسلیحاتی جای میگیرد و از مذاکره پیرامون بحرانهایی که دنیای کنونی را در بر گرفته است ـ و در این بحرانها همواره باید به‌عنوان یکی از طرفهای اصلی درگیر، از یکی از دو ابرقدرت یاد کرد ـ ذکری به میان نیامده است. قبل از آغاز مذاکرات، کیسینجر در دانشگاه مسائل بینالمللی پکن دراین‌باره گفته بود: "مذاکرات دو ابرقدرت ثمربخش خواهد بود، اگر امریکا و شوروی علل اصلی اختلاف موجود را موردبررسی قرار دهند. [...] ریگان و گورباچف در اجلاس ژنو باید سه مسئله عمده و اساسی را موردبررسی قرار دهند: بحرانهای منطقه‌ای؛ روابط دوجانبه و کنترل تسلیحات." عمدهترین مسئله که در سخنان کیسینجر نیز به آن اشاره رفته است، بحرانهای منطقه‌ای است که به‌دنبال "کنفرانس یالتا" در پایان جنگ جهانی دوم، اینک میرود تا بار دیگر مناطق نفوذ دو ابرقدرت را بیش از پیش مشخصتر و رسمی سازد. اینک امریکا در امریکای لاتین، لبنان، جنگ ایران و عراق، مسئله اعراب و اسرائیل، بحرانهای داخلی مصر، اردن و سودان درگیر است و مهمترین بحران که آینده امریکا را در منطقه تهدید میکند، انقلاب اسلامی است. نیکسون طی مقاله‌ای به مناسبت نزدیکی کنفرانس سران، درزمینه رشد انقلاب اسلامی در جهان سوم در یکی از نشریات امریکایی نوشت: شوروی باید از بنیادگرایی اسلامی نگران باشد، نه‌فقط به این خاطر که یک‌سوم جمعیت شوروی را مسلمانان تشکیل میدهند، بلکه به این علت که انقلاب اسلامی در حمایت ملل جهان سوم به رقابت با انقلاب شوروی برخاسته است. [...] از نقاطی که ممکن است موجب درگیری نظامی هسته‌ای بین امریکا و شوروی را فراهم آورد، خاورمیانه و خلیج‌فارس است.» نشریه گزارش در ادامه نوشته است: «همچنین شوروی علاوه‌بر درگیر‌بودن در بحرانهای فوق، به‌خاطر بحران اساسی افغانستان، هفت سال است که درگیر مسئله افغانستان است. در این مقطع دو ابرقدرت ناچار هستند برای حفظ منافع و"آینده‌نگری مطمئن" به توافقاتی دست یابند که مسلماً در کنفرانس ژنو به "اصولی مشترک" برای پایه‌ریزی سیاستهای آینده تکیه شده است. به‌عنوان پیش‌درآمدهایی از اصول موردتوافق باید از عقبنشینی تلویحی کارمل [رئیس کودتای افغانستان] از سیاستهای گذشته؛ نزدیکی اردن به سوریه و نزدیکی لیبی به عراق نام برد. در آینده نزدیک و مشخصتر، سیاستهای منطقه‌ای دو ابرقدرت و عوامل این دو بیشتر میتواند مسائل موردتوافق را آشکار سازد.»[۴۶]
گزارش ـ 322
کمیسیون حقوق بشر وابسته به سازمان ملل با استناد به ادعاهای اعضای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و برخی بهائیان، ایران را ناقض حقوق بشر اعلام کرد. خبرگزاری آلمان‌غربی دراین‌باره گزارش داد: «کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل طی گزارشهایی به (نقض آشکار) حقوق بشر در افغانستان تحت اشغال شوروی، ایران و السالوادور اشاره کرده است. این اتهامات که در سه گزارش جداگانه و توسط نمایندگان ویژه این کمیسیون تهیه شده است، امروز جهت ارائه به مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انتشار یافت. مأمور تهیه گزارش درباره ایران گفت که بین سال 1984 تا 1985، 286 تن از ایرانیان به‌طور خودسرانه اعدام شدهاند. 17 تن نیز به‌علت اعمال شکنجه بر روی آنها در زندان کشته شدهاند.»[۴۷] رادیو بیبیسی نیز در گزارشی با اشاره به این خبر، آورده است: «آقای آندره اوئلار از کشور ونزوئلا که به‌عنوان نماینده ویژه سازمان ملل مأمور تهیه این گزارش بود، هشت ماه است که سرگرم تهیه آن بوده است. پیش‌نویس گزارش که ظاهراً در مراحل نهایی است، ضمن قدردانی از تهران در پاسخ به موارد اتهام شکنجه میگوید که این پاسخ، جواب اتهاماتی نیست که به‌واسطه زیرپاگذاشتن حقوق بشر در ژریم ایران به آنها اشاره شده است.» بیبیسی در ادامه این گزارش گفت که نماینده ویژه سازمان ملل به استناد اظهارات تعدادی از اعضای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و گروهی از اعضای جامعه بهائیان ایران آورده است که در ایران شکنجه ادامه دارد، وضعیت زندان‌ها طاقت‌فرسا است و بهائیان غیرعادلانه محاکمه شدهاند و تعدادی نیز شکنجه یا اعدام شدهاند. بیبیسی افزود: «پاسخ رسمی ایران صرفاً در چارچوب شرح قوانین جزایی ایران خلاصه شده است و به گفته نماینده ویژه سازمان ملل، در [باره] اینکه عملاً این قوانین چگونه اعمال و اجرا شدهاند توضیحی نمیدهد. قرار است این گزارش جمعه هفته آینده توسط کمیته امور اجتماعی مجمع عمومی موردبررسی قرار گیرد.»[۴۸] از سوی دیگر، همچنین روزنامه نیویورک تایمز دراین‌مورد نوشته است: «گزارش سازمان ملل درزمینه چگونگی رعایت حقوق بشر در ایران ازسوی دیپلماتهای غربی، ایرانیان تبعیدی و دیگر گروههایی که معتقدند این گزارش نتوانسته بهدرستی شکنجه و اعدامهای فوری‌ای که رژیم آیتالله روحالله خمینی مرتکب میشود، منعکس سازد، مورد انتقاد شدید قرار گرفته است. یک دیپلمات غربی میگوید این گزارش شگفتانگیز و مأیوس‌کننده است. وی میگوید: درباره ایران سخن رفته است یا سوئیس؟» نشریه گزارش که تفسیر نیویورک تایمز و برخی رسانههای غربی را نقل کرده، در پایان بررسی خود افزوده است: «گروههای ضدانقلاب بیشتر تمایل دارند که ایران صریحاً توسط سازمان ملل یا مجامع به‌اصطلاح حقوق بشری جهانی محکوم شود، اما این‌گونه سازمانها و مجامع که توسط غرب هدایت میشوند، بیشتر به آثار و پیامدهای سیاسی اعلامیههای خود میاندیشند، لذا سعی میکنند جمهوری اسلامی را با جملات مبهم محکوم کنند.»[۴۹]
گزارش ـ 323
خبرگزاری جمهوری اسلامی امروز در گزارشی به بررسی شیوههای جدید تبلیغات رسانههای غربی درباره ایران پرداخته و آورده است: «به نظر میرسد تبلیغات غرب درقبال ایران از روز گذشته روشی تازه را ـ که حداقل در چند هفته اخیر از آن استفاده نشده بود ـ در پیش گرفته است. رئوس و محورهای اخباری که در این مدت از منابع غربی دریافت میشود بیشتر بر نکاتی به شرح زیر معطوف است: 1. مسائل جنگ و کشتیرانی در خلیج‌فارس و احتمال حمله ایران دراین‌زمینه: طی دو روز اخیر با اشاره به مصاحبه فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، به مسائلی نظیر تعمیر خط لوله نفتی خارک، احتمال وقوع حمله گسترده ازجانب ایران و ادامه توقیف کشتیها در محدوده دریایی جمهوری اسلامی پرداخته شده است. 2. همکاری نظامی شوروی و ایران: یک نشریه انگلیسی با طرح ادعای همکاری نظامی نزدیک و مخفیانه میان ایران و شوروی از بدو انقلاب اسلامی، نوشته است: این همکاری تحت اشکال مختلف نظیر امکان آموزش‌دیدن برای کادرهای ارتش ایران در شوروی درقبال امکان بررسی ادوات نظامی امریکایی برای شوروی که پیش از سرنگونی شاه به ایران تحویل شده بود، وجود دارد. 3. گزارش ارائه‌شده به مجمع عمومی سازمان ملل درمورد اعدام بهائیان و نقض حقوق بشر در ایران. 4. زندانی‌شدن دو ایرانی در امریکا به‌اتهام نقض قانون کنترل صدور تسلیحات در امریکا. 5. اظهارنظر سفیر امریکا در مسقط درباره این مسئله که برای استفاده بیشتر نیروهای امریکا از پایگاههای نظامی عمان مذاکراتی میان دو کشور آغاز شده است. باتوجه‌به نحوه تبلیغات خبری دیروز و امروز رسانههای خبری بیگانه که بالنسبه میتوان آن را عکسالعمل نسبت به موضع‌گیری صریح و پیشگیرانه جمهوری اسلامی ایران درقبال اجلاس سران امریکا و شوروی در ژنو نیز تلقی کرد، این احتمال وجود دارد که این رسانهها قصد دارند با تأکید بر نکات و ضرورتهای زیر، اجرای تصمیمات احتمالی اجلاس را درقبال مسائلی که در این تبلیغات به آنها پرداخته شده است، توجیه‌پذیر سازند یا در محورهای مذاکرات جاری تأثیراتی بگذارند. نکات موردتأکید در این تبلیغات را بدین‌شرح میتوان خلاصه کرد: 1. ضرورت خاتمه‌دادن به جنگ ایران و عراق و برقراری امنیت کشتیرانی در خلیج‌فارس. 2. ضرورت خودداری شوروی از اعمال همکاری نظامی با ایران بدان‌سان که تأکید میشود امریکا به این کار اقدام کرده است. 3. ضرورت رعایت حقوق بشر در کشورهایی که همواره به‌عنوان ناقض حقوق بشر در معرض اتهام بودهاند. 4. لزوم مبارزه و مقابله با تروریسم.»[۵۰]
گزارش ـ 324
روزنامه هرالد تریبیون در شماره امروز خود در مقاله‌ای با عنوان "احتمال برخورد مستقیم غرب و ایران در خلیج‌فارس" نوشته است: «امریکا، فرانسه و انگلیس در بخش جنوبی خلیج [فارس] به میدان جنگ پنج‌ساله ایران و عراق نزدیک میشوند. ناوهای جنگی هر سه کشور در نزدیکی تنگه هرمز و مدخل خلیج [فارس] ـ که حدود دوسوم از نفت کشورهای غربی از آن میگذرد ـ مداوماً گشت میزنند. هر سه کشور در یک بازی پیچیده همراه با طعنه و خدعه و حمله علیه ایران شرکت دارند که روزبه‌روز آنها را به درگیری مستقیم با ایران نزدیکتر میکند. آخرین باری که ایران و این کشورها با هم درگیر شدند در 18 اکتبر (26مهر) بود که در آن زمان یک ناو جنگی نیروی دریایی ایران قصد داشت یک کشتی باری فرانسوی را در تنگه هرمز ـ که در کنترل نیروهای ایران قرار دارد ـ متوقف سازد که یک کشتی جنگی فرانسوی از توقیف آن جلوگیری کرد. در طول ماه گذشته، ایران به حساب خود بیش از 300 کشتی را ـ که البته هیچ‌یک از آنها متعلق به سه کشور فوقالذکر نمیباشند ـ متوقف ساخته و درمورد اینکه آیا محموله‌ای برای عراق حمل میکنند، آنها را موردسؤال قرار داده است. [...] لیکن این بار، عکسالعمل، متفاوت از سایر موارد بود. به گفته دیپلماتهای کشورهای حوزه خلیج [فارس]، کشتی کانتینربر فرانسوی ویل دانور برخلاف دستور نیروی دریایی ایران توقف نکرد و به گفته یک ناظر نظامی، ناخدای کشتی جنگی فرانسوی با رادیو گفت: ما اجازه نمیدهیم این کشتی را توقیف کنید و کشتی باری فرانسوی و ناو جنگی این کشور بدون توقف به امارات متحده عربی رفتند. این منبع میافزاید: تا آنجایی که ما میدانیم این نخستین‌بار است که ایران سعی کرده کشتیای را متوقف کند که متعلق به یکی از کشورهایی است که در منطقه حضور نظامی دارد. محموله ویل دانور فاش نگردید، لیکن فرانسه همیشه از تأمین‌کنندگان درجه اول تسلیحات عراق بوده است. ناظر دیگری که در این واقعه حضور داشت، گفت: فرانسویان با این کار دماغ ایرانیان را سوزاندند. پاریس دراین‌رابطه یک پیام مستقیم فرستاده بود. این عمل تحقیرآمیز فرانسه نسبت به کشتی ایرانی که گفته میشود مجهز به موشک نیز بوده است، ازطریق رادیو به تمام کشتیهای جهان مخابره گردید. آسوشیتدپرس به نقل از سفیر فرانسه در امارات متحده عربی، گزارش میدهد: "فرانسه اصرار دارد که این کار، یعنی توقیف کشتیها توسط ایران، باید متوقف گردد و فرانسه از تمام قدرت خویش در حفظ منافع خود در منطقه استفاده میکند. بازرسی و توقیف کشتیهای غیرنظامی توسط ایران در ماه سپتامبر بعد از حملات عراق به تأسیسات نفتی ایران در جزیره خارک، در ماه اوت آغاز گردید. ایران هشدار داده که با بستن کامل تنگه هرمز به این اقدام پاسخ خواهد داد، لیکن به گفته یک دیپلمات عالیرتبه در مسقط، از آنجایی که ایران اکنون در معرض خطر دخالت مستقیم نیروهای غرب در منطقه قرار دارد، بنابراین رعایت قوانین جنگی بعد از توقیف کشتیها کار بسیار درستی بوده است. هواپیماهای اوریون پی.ام. امریکا که زیردریاییهای شوروی را زیرنظر دارند و هواپیماهای هاک ای.ای.دو.سی. امریکا که منطقه را کنترل میکنند، مرتباً در فرودگاههای نظامی عمان سوخت‌گیری مینمایند. در جزیره گوت در کنار شبه‌جزیره موسندم عمان، رادارهای کامپیوتری هر چیزی را که در تنگه هرمز ـ که 30 مایل (48 کیلومتر) پهنا دارد ـ حرکت کند، ردگیری میکند. ناظرینی که خود با کشتی در این منطقه سفر کردهاند، میگویند هواپیماهای شناسایی ایران را برفراز ناوهای جنگی انگلیس مشاهده کردهاند که خود توسط جتهای امریکا دنبال میشدهاند. بنا به اظهار منابع نظامی غرب، هواپیماهایی از نیروی هوایی کوچک عمان که گمان میرود خلبانان برخی از آنان انگلیسی باشند، هفته‌ای یک بار سعی میکنند مانع عملیات ایران شوند و گاهی اوقات هواپیماهای روسی نیز در این عملیات دفاعی عمان شرکت میکنند. به اظهار منابع دیپلماتیک غربی، عمان که ظاهراً از اینکه قدرتهای غربی از آن به‌عنوان وسیله‌ای استفاده میکنند، نگران است، اخیراً از امریکا، انگلیس و فرانسه درخواست کرده ناوهای جنگی خود را از بنادر عمان دور نگه دارند.»[۵۱]
پاورقی‌ها
منابع و مآخذ روزشمار 1364/08/29
- ↑ سند شماره 14/7/1/303/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی شماره 1104 قرارگاه خاتم، 25/8/1364 تا 29/8/1364، صص 34 و 35، 29/8/1364.
- ↑ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام (مجموعه آثار حضرت امام خمینی)، جلد 19، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1389، ص425.
- ↑ مأخذ1، ص35.
- ↑ سند شماره 14/7/1/303/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی شماره 1104 قرارگاه خاتم، 25/8/1364 تا 29/8/1364، صص 34 و 35، 29/8/1364.
- ↑ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام (مجموعه آثار حضرت امام خمینی)، جلد 19، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1389، ص425.
- ↑ سند شماره 424598 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه سردشت به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 3/9/1364.
- ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 72، 12/9/1364، ص13.
- ↑ سند شماره 200101 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش روزانه شماره 101، 2/9/1364، ص3.
- ↑ سند شماره 449269 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، از شهربانی استان کردستان به استاندار استان کردستان، 2/9/1364.
- ↑ سند شماره 96422 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، از اداره اطلاعات شهربانی به وزارت کشور، تاریخ 30/8/1364.
- ↑ مأخذ 8.
- ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 73، 19/9/1364، ص20.
- ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 72، 12/9/1364، ص13.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 247، 1/9/1364، ص24، رم، خبرگزاری فرانسه، 30/8/1364.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 246، 30/8/1364، ص9، آنکارا ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 29/8/1364.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 5/9/1364 ص16 ـ 15، رادیو مجاهد، 30/8/1364.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 29/8/1364، ص22.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 29/8/1364، ص2.
- ↑ سند شماره 149817 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا2 به سماجا3، 8/9/1364.
- ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 73، 19/9/1364، ص20.
- ↑ سند شماره 442397 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان کردستان به استانداری استان کردستان، 11/9/1364.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 29/8/1364، ص22.
- ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 71، 5/9/1364، ص17.
- ↑ واحد سیاسی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، نشریه گزارش، شماره 14، 8/9/1364، ص6.
- ↑ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام (مجموعه آثار حضرت امام خمینی)، جلد 19، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1389، ص425.
- ↑ مأخذ 17.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 30/8/1364، ص2.
- ↑ مأخذ 17.
- ↑ مأخذ 18، ص 4.
- ↑ مأخذ 27، ص3.
- ↑ مأخذ 17، ص 3.
- ↑ مأخذ 27.
- ↑ مأخذ28.
- ↑ مأخذ 15، ص16، رادیو بیبیسی، 29/8/1364.
- ↑ مأخذ1، ص35.
- ↑ مأخذ 14، ص9، رادیو بیبیسی، 30/8/1364.
- ↑ مأخذ 15، ص 8، کویت ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 29/8/1364.
- ↑ مأخذ 15، ص20، رادیو بیبیسی 29/8/1364.
- ↑ مأخذ 14، ص12، رادیو کویت، 30/8/1364.
- ↑ مأخذ 35، ص2، رادیو کویت (عربی)، 29/8/1364.
- ↑ مأخذ 14، 1/9/64 ـ ص5، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 30/8/1364.
- ↑ مأخذ 35، ص2، رادیو ریاض (عربی)، 29/8/1364.
- ↑ مأخذ 35، ص3، رادیو مسقط (عربی)، 29/8/1364.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 2/9/1364، ص18.
- ↑ مأخذ 27، ص24.
- ↑ مأخذ 24، صص 111 ـ 110.
- ↑ مأخذ 14، ص41، نیویورک، خبرگزاری آلمان‌غربی، 30/8/1364.
- ↑ مأخذ 36، صص10 ـ 9، رادیو بیبیسی، 29/8/1364.
- ↑ مأخذ 24، صص 58 ـ 57.
- ↑ روزنامه کیهان 29/8/1364، ص2.
- ↑ مأخذ 14، ص3، لندن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 30/8/1364.