1362.07.29: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1362 |نام = 1362.07.29 |نام دیگر= بیست و نه مهر |روز=29 مهر 1362 |تاریخ شمسی= 1362.07.29 |تاریخ میلادی= 21 اکتبر 1983 |تاریخ قمری= 14 محرم 1404 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.07.29</div> <div class="bootstrap-btn">1...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| سطر ۲۸: | سطر ۲۸: | ||
<div style="text-align:justify"> | <div style="text-align:justify"> | ||
== گزارش - 112 == | |||
درپی عملیات شب گذشته نیروهای خودی که در محور بانه با پیروزی قاطع و تصرف سه ارتفاع مهم لری، کنگرک و گرمک و در محور مریوان با پیروزی نسبی و تصرف ارتفاع خلوزه١ و بخشی از هفت‌توانان به‌همراه بود، عملیات امشب با هدف تصرف ارتفاعات مسلط به شهر پنجوین (زله و هرگنه)، تکمیل عملیات شب گذشته و تصرف ارتفاعات هفت‌توانان و خلوزه٢ و الحاق با لشکر٨ نجف آغاز شد. | |||
پس از تصویب مانور شب دوم و ابلاغ دستور عملیات به لشکر14 امام حسین(ع) و لشکر25 کربلا در محور مریوان، دو یگان موظف شدند که خود را برای اجرای عملیات آماده کنند. لشکر14 امام حسین(ع) از آمادگی برخوردار بود و عملیات این یگان پیش‌بینی شده بود، اما لشکر25 کربلا آمادگی کافی را برای اجرای عملیات نداشت. | |||
درحالی‌که قرار بود حداکثر تا ساعت 22 شب گذشته عملیات شروع شود، دو یگان عمل‌کننده تا ساعت 1 بامداد امروز، موفق نشدند پای کار برسند. نیروهای لشکر25 کربلا باآنکه از ساعت 18 روز گذشته حرکت کرده بودند، حدود ساعت 1:30 بامداد امروز به نزدیک هدف رسیده و اعلام آمادگی کردند و لشکر14 امام حسین(ع) نیز ساعت 1:08 بامداد آمادگی خود را اعلام کرد.<ref>سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر4، گزارش راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، داوود رنجبر، صص 67 و 68.</ref> | |||
راوی لشکر14 امام حسین(ع) درباره مشکلات و موانع پیش روی این لشکر در عملیات امشب نوشته است: نحوه آرایش دشمن روی ارتفاع زله نفوذ به مواضع را مشکل ساخته بود. نیروهای دشمن از قسمت جنوبی ارتفاعات پنجوین دامنه همه ارتفاعات و دشت را مین‌گذاری کرده و سیم‌خاردار کشیده بودند و به‌هیچ‌عنوان راه نفوذ وجود نداشت. از روبه‌رو هم نمی‌شد به کله‌قندی زد؛ چراکه عراق حتی زیر ارتفاع صاحب‌الزمان(عج) که در دامنه غربی ارتفاع قلانجان - در خاک ایران - قرار دارد را نیز مین‌گذاری کرده بود. حتی دشمن در تپه شهدا هم نیرو گذاشته بود و تمام جاهایی همچون تخم‌مرغی، هرگنه و سه‌درختی را که امکان نفوذ وجود داشت، بسته بود.<ref>سند شماره 133/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر4، گزارش راوی لشکر14 امام حسین(ع) اصغر معرفت‌جو، صص 30 و 31.</ref> | |||
نیروهای لشکر14 امام حسین(ع) در ساعت1:40 بامداد، توانستند نزدیک‌ترین هدف را که تپه شهدا بود تصرف کنند، پس از آن در ساعت 2:15 ارتفاع سه‌درختی و در ساعت 3:40 نیز دو ارتفاع هرگنه و تخم‌مرغی را به تصرف خود درآوردند. یک گردان دیگر از نیروهای این لشکر نیز طبق طرح مانور پیش‌بینی‌شده با عبور از این دو گردان به‌سمت ارتفاعات هرگنه که بر شهر پنجوین اشراف داشت حرکت کرد، و در ساعت 4:30 تمامی ارتفاعات مورد نظر به تصرف درآمد و حتی تعدادی از نیروهای این گردان وارد شهر پنجوین شدند.<ref>همان، صص 40 و 41؛ و- سند شماره 316630 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: شرح وقایع لحظه‌به‌لحظه عملیات والفجر4، 29/7/1362.</ref> | |||
از سوی دیگر، فرماندهان گردان‌های عمل‌کننده لشکر25 کربلا نیز پس از رسیدن به پای کار، چون از موقعیت محل مأموریت خود اطلاعات دقیقی نداشتند، قبل از آنکه به نیروها دستور پیشروی بدهند، خود به بررسی منطقه عملیاتی پرداختند. نظر اولیه آنها پس از مشاهده زمین منطقه عملیاتی بر آن بود که تلفات زیادی خواهند داد، ولی باتوجه‌به اینکه عملیات شروع شده بود و نیروهای جناح چپ آنها نیز پیشروی‌هایی داشتند، ناگزیر وارد عمل شدند. بنا به اعلام فرماندهی لشکر25 کربلا، گردان‌های عمل‌کننده این لشکر در ساعت 3 بامداد، ارتفاع خلوزه2 را به‌طور کامل پاک‌سازی و قله اصلی هفت‌توانان را نیز تصرف کردند. فرمانده لشکر14 امام حسین(ع) با آگاه‌شدن از وضعیت جناح راست خود (لشکر25 کربلا) برای تقویت پیشروی‌های انجام‌شده چندین تانک و چندین دستگاه لودر و بلدوزر را برای احداث خاکریز از شمال تپه شهدا وارد منطقه کرد. | |||
بااین‌حال موضوع پیش‌بینی‌نشده‌ای که در این هنگام مشکل‌آفرین شد، استقرار نیروهای عراق روی ارتفاع کلو در محدوده عملیات لشکر25 کربلا بود، زیرا وجود این نیروها علاوه‌برآنکه فشار زیادی را به نیروهای لشکر25 کربلا وارد می‌کرد و مانع الحاق نیروهای این یگان با لشکر14 امام حسین(ع) می‌شد، به‌علت تسلط دید و تیری که به تپه شهدا داشت عقبه لشکر14 امام حسین(ع) را هم تهدید می‌کرد و مانع ورود واحد زرهی این لشکر به منطقه اصلی نبرد می‌شد. باوجوداین، آن بخش از نیروهای لشکر14 که تپه شهدا، سه‌درختی و تخم‌مرغی را تصرف کرده بودند توانستند موقعیت خود را تثبیت کنند.<ref>سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 68 و 69.</ref> | |||
از سوی دیگر، فرماندهی منطقه‌ای ارتش عراق نیز برای بازپسگیری ارتفاعات ازدست‌رفته چندین دستور ضدحمله صادر کرد. براین‌اساس، تیپ65 نیروی مخصوص عراق مأموریت یافت که با به‌کارگیری گردان3 تیپ29، ارتفاع خلوزه2 را تصرف کند. بازپسگیری هفت‌توانان هم به واحدهای تیپ5 و یک گردان تانک واگذار شد و تیپ29 دشمن نیز با باقیمانده گردان دوم در ارتفاعات شرق پنجوین و هرگنه وارد عمل شد.<ref>سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص71؛ و- سند شماره 4159/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 29/7/1362، نوار شماره 12822)، داوود رنجبر، صص 3 و 4.</ref> | |||
این یگان‌های عراقی علاوه‌بر پیشروی در محور خلوزه2 و تحکیم موقعیت خود، به نیروهای گردان امام سجاد(ع) از لشکر14 امام حسین(ع) که روی ارتفاعات سیدمصطفی در جنوب‌شرقی پنجوین مستقر بودند فشار زیادی وارد کردند. قوای تجدیدسازمان‌یافته عراق با پشتیبانی دقیق آتش توپخانه، نیروهای مستقر در ارتفاعات سیدمصطفی را از چند سمت مورد هجوم قرار دادند تا جایی‌که گردان امام سجاد(ع) اعلام کرد در محاصره قرار گرفته است بدین‌ترتیب این گردان پس از موافقت فرماندهی لشکر با عقب‌نشینی آن، حدود ساعت 11 به عقب بازگشت.<ref>سند شماره 133/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 40 و 41.</ref> | |||
این درحالی بود که حدود 12 تن از نیروهای لشکر14 امام حسین(ع) که پیشاپیش در عمق منطقه نفوذ کرده و وارد شهر پنجوین شده بودند، به اسارت نیروهای عراقی درآمدند. | |||
قاسم سلیمانی فرمانده لشکر41 ثارالله(ع)، که برای ارزیابی موقعیت عملیات و بازدید از خطوط درگیری به منطقه پنجوین رفته بود، مشاهدات خود را که حاکی‌از پیچیدگی و سختی نبرد در اوایل بامداد امروز بود به اطلاع محسن رضایی و سرهنگ صیاد شیرازی رساند. وی در تشریح وضعیت منطقه گفت: «صبح زود یک تیربار روی [ارتفاع] سه‌درختی بود. خود دشمن سه‌درختی را با توپ می‌کوبید. ابتدا بچه‌های ما با عراقی‌ها قاطی شده بودند؛ یعنی مشخص نبود که خط ما کجاست خط دشمن کجاست، کل منطقه را دود بسیار غلیظی گرفته بود، چون همه‌جا آتش است. درخت‌ها آتش گرفته و هیچ‌جا دیده نمی‌شد. روی منطقه دود غلیظی بود. هرگنه (1530) که دو قله بزرگ و کوچک دارد و گمرک هم در کنار آن است یک ارتفاع برجسته‌ای هست که در دست دشمن است بچه‌های ما در انتهای ارتفاعات سیدمصطفی که ارتفاع مشرف به پنجوین است، با دشمن درگیر هستند.»<ref>سند شماره 4159/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص14.</ref> وی همچنین درباره اهمیت هرگنه و احتمال سقوط شهر پنجوین درصورت تصرف این ارتفاعات گفت: اگر امشب یک یگان قوی عمل کند و هرگنه را تصرف کند، پنجوین سقوط می‌کند.<ref>سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر4، گزارش راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، داوود رنجبر، صص 67 و 68.</ref> | |||
در این مرحله از عملیات، نیروهای لشکر14 امام حسین(ع)، بناسوته، بخش جنوب‌شرقی ارتفاع زله (سیدمصطفی) تپه تخم‌مرغی، دو ارتفاع در شرق هرگنه (دو ارتفاع 1530 و 1470 در غرب هرگنه تصرف نشد) و ارتفاع سه‌درختی و تپه شهدا را به تصرف درآوردند. البته طبق طرح عملیات قرار بود درصورت موفقیت، یک گردان پس از تثبیت موقعیت تخم‌مرغی و بناسوته برای تصرف کله‌قندی اقدام کند که به‌علت کمبود وقت این کار مقدور نشد. مهندسی این لشکر نیز برای تثبیت دستاوردهای عملیاتی یک خاکریز از جناح راست خود از هرگنه به سه‌درختی احداث کرد. همچنین برای تدارک خط مقدم، دو جاده از مرانه و تپه شهدا به منطقه درگیری کشیده شد. | |||
لشکر25 کربلا نیز باآنکه در ابتدا خوب عمل کرد و توانست خلوزه١ و بخش‌های اصلی هفت‌توانان را تصرف کند، در تصرف خلوزه2 ناموفق بود. این لشکر قرار بود خاکریزی از انتهای هفت‌توانان تا انتهای کلو احداث کند، ولی به‌علت تصرف‌نشدن کلو خاکریز بین مارو و خلوزه احداث شد و تا یال غربی هفت‌توانان امتداد یافت. بدین‌ترتیب الحاق پیش‌بینی‌شده این لشکر با لشکر8 نجف در سمت راست و لشکر14 امام حسین(ع) در سمت چپ مقدور نشد.<ref>سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 68 و 69.</ref> | |||
از نکات قابل‌ذکر در محور عملیاتی مریوان که واحد شنود از مکالمات بی‌سیم دشمن دریافت این بود که در ساعت 15:20، توپخانه عراقی در یکی از محورهای عملیاتی (احتمالاً محور لشکر14 امام حسین(ع)) به‌اشتباه تانک‌های خود را زیر آتش شدید توپخانه و گلوله‌های کاتیوشا قرار داده است و از آنجا که امکان ارتباط با فرماندهی آتش مقدور نبوده، اجرای آتش مدتی ادامه یافته و خساراتی به عراقی‌ها وارد آمده است.<ref>سند شماره 20709 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: قرارگاه نجف اشرف، 29/7/1362، ص1.</ref> | |||
هم‌زمان با شروع عملیات در محور مریوان، نیروهای عراقی در ساعت 1 بامداد، در محور بانه با به‌کارگیری تیپ66 که در احتیاط منطقه بود، عملیاتی را برای تصرف ارتفاع راهبردی لری که دراختیار لشکر8 نجف قرار داشت، آغاز کردند. در این پاتک دشمن به مواضع خودی نفوذ کرده و علاوه‌بر 2 کیلومتر از خاکریزی که در جلوی لری احداث شده بود، یکی از ارتفاعات مهم لری (1820) را نیز تصرف کرد. بااین‌همه، نیروهای لشکر8 نجف با به‌دست‌گرفتن ابتکارعمل و تدبیر فرماندهی خود توانستند نیروهای عراق را به عقب برانند. سرعت‌عمل و شدت واکنش نیروهای خودی در مقابله با نیروهای عراقی به حدی بود که آنها یال‌های جنوبی لری را که قبل از این پاتک در تصرف خود داشتند، رها کرده و به‌سمت کانی‌مانگا عقب رفتند. در این اقدام 200 عراقی نیز به اسارت درآمدند.<ref>سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص71؛ و- سند شماره 4233/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 30/7/1362، نوار شماره 12953)، داوود رنجبر، ص2.</ref> | |||
فرمانده لشکر8 نجف، پس از فراغت از دفع پاتک دشمن برای حفظ جناح چپ خود نیروهایی را به منطقه براله اعزام کرد و آنها توانستند با کمترین تلفات این ارتفاع را تصرف کنند.<ref>سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 73 و 71.</ref> | |||
== گزارش - 113 == | |||
در جلسه امروز فرماندهان سپاه* که با حضور محسن رضایی و سرهنگ صیاد شیرازی برای بررسی چگونگی عملکرد شب گذشته یگان‌ها برگزار گردید، پیشرفت عملیات و نتایج به‌دست‌آمده مثبت ارزیابی شد. | |||
علی رضائیان فرمانده قرارگاه مقدم حمزه، در این جلسه ضمن موفقیت‌آمیز خواندن عملیات شب گذشته درباره ادامه آن و تحلیل احتمالی دشمن از حرکات نیروهای خودی در محورهای عملیاتی اظهار کرد: «اگر نیروها بتوانند تا شب مواضع متصرفه را حفظ کنند که حسین [لشکر14 امام حسین(ع)] گردانش را آماده کند و این سنگ معدن سقوط کند، تقریباً سد محکم منطقه که همه از آن هراس داشتیم شکسته خواهد شد. الآن می‌شود گفت که با گرفتن برخی ارتفاعات مشرف به پنجوین و ارتفاعات جناح راست پنجوین 50 درصد مشکل حل شده است، چون تمام استحکامات دشمن برای جلوگیری از سقوط پنجوین بوده و دشمن فکر می‌کرد که ما از این بالا (شمال) روی پنجوین می‌رویم. درصورتی‌که از پایین (غرب) روی پنجوین رفتیم. شاید اصلاً فکرش را نمی‌کرد کلاً با حضور ما روی سنگ معدن، دشمن نمی‌تواند بماند؛ یعنی روی هفت‌توانان یا خلوزه٢ جایی برای ماندنشان نیست، چون اگر پنجوین و لری سقوط کند دیگر عقبه‌ای برایش نمی‌ماند. ان‌شاءالله اگر حسین [خرازی] هم بتواند و توان داشته باشد که امشب عملیات را ادامه بدهد می‌تواند مسئله پنجوین را حل کند.»<ref>سند شماره 4159/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص15.</ref> | |||
همچنین گزارش محمد باقری مسئول اطلاعات قرارگاه خاتم و علی فدوی مسئول اطلاعات قرارگاه مقدم حمزه، بیانگر این بود که دشمن درصدد است 5 تیپ را برای تقویت نیروهایش به منطقه وارد کند. علاوه‌براین، طبق این گزارش باوجود یگان‌های متعدد عراقی در منطقه، فقط 3 تیپ دشمن قابلیت هجومی دارد و بقیه نیروهای آن پدافندی و استقراری هستند، البته برخی از تیپ‌های عراق نیز که توانایی پاتک داشتند، یا در عملیات شب اول آسیب دیده بودند یا در مناطق حساسی همچون پنجوین مأموریت داشتند.<ref>سند شماره 4159/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص14.</ref> | |||
== گزارش - 114 == | |||
پس از گذشت دو روز از عملیات والفجر٤، فرماندهان به ارزیابی نحوه عکس‌العمل ارتش عراق دربرابر این عملیات پرداختند. هرچند عراق برای بازپسگیری ارتفاعات و مناطقی که از دست داده بود، چند ضدحمله اجرا کرد و حتی در برخی محورها هم مانع پیشروی رزمندگان شد، لکن برای بعضی فرماندهان سپاه پاسداران که انتظار واکنش جدی‌تری را از دشمن داشتند، این سؤال پیش آمد که چرا ارتش عراق تاکنون مانند جبهه‌های جنوب پاتک‌های قوی‌تری انجام نداده و یگان‌های اصلی و کارآمد خود را وارد درگیری نکرده است. | |||
راوی قرارگاه خاتم دیدگاه‌های فرماندهان را دراین‌باره چنین منعکس کرده است: غلامعلی رشید معتقد بود که گویا دشمن نمی‌خواهد سرمایه‌گذاری کند و مثل والفجر2 حیفش می‌آید اینجا نیرو خرج کند. آنچه در جواب این مسئله مطرح می‌شد نداشتن نیرو بود. براساس اخبار رسیده دشمن نیروی مانوری مناسب نداشت و تنها نیرویی که می‌توانست از آنها برای پاتک استفاده کند، تیپ‌های 66 و 65 نیروی مخصوص بودند که تا حد زیادی این دو یگان مورد استفاده قرار گرفته بودند. | |||
مطلب دیگر که می‌توانست پاسخ‌گوی این ابهام باشد تحلیل دشمن از عملکرد نیروهای ایرانی بود. دشمن هنوز در ابهام به سر می‌برد، از این جهت که هنوز نفهمیده بود که قصد جمهوری اسلامی چیست؛ تعبیری که واحد شنود از مکالمات فرماندهان عراقی داشت این بود که «دشمن [ایران] ما را می‌رقصاند.» | |||
مطلب دیگری که به چرایی این موضوع برمی‌گردد آن است که دشمن هنوز موضوع عملیات ایران را جدی نگرفته بود، به‌عنوان مثال فرمانده لشکر4 به فرمانده سپاه یکم ارتش عراق می‌گوید: «من هیچ اصراری برای بازپس‌گرفتن ارتفاعات [شرق پنجوین] مشرف به پنجوین، درصورتی‌که ارتفاعات این‌طرف [غرب] دست ما می‌باشد، نمی‌بینم.» نمونه دیگر اینکه فرمانده لشکر4 در جواب سؤال فرمانده تیپ54 درمورد اینکه آیا آنها هدف را گرفتند؟ گفت: «اینجا چیزی نیست، [ایرانی‌ها]، از این هدف‌ها زیاد گرفته‌اند، دوباره پس می‌گیریم.» | |||
از سوی دیگر، علی رضائیان فرمانده قرارگاه مقدم حمزه نیز درباره وضعیت کلی تصمیم‌گیری فرماندهی نیروهای عراق و تأثیر عملیات خودی عقیده داشت: وقتی ما با دشمن درگیر می‌شویم، اگر سه چهار روز پشت سر هم تلفات بدهد کل سازمانشان به هم می‌ریزد. عملیات رمضان را که انجام دادیم تقریباً سازمان دشمن از هم پاشید. اگر نیروهایش را وارد عمل کند و پشت‌سرهم ضربه بخورد، سازمانش از هم می‌پاشد. وقتی‌که سازمانش از هم پاشید، تازه موقع ادامه عملیات ما است. ما باید هرجا نیرو داریم جمع کنیم و دشمن را تعقیب کنیم. چون او سازمانی ندارد که مقاومت کند، عراق تا بازسازی کند و روحیه بدهد، طول می‌کشد. بهترین موقع ادامه عملیات همین الآن است که دشمن ضربه خورده است.<ref>سند شماره 4159/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص15.</ref> | |||
== گزارش - 115 == | |||
محسن رضایی فرمانده کل سپاه، در جلسه مشترک فرماندهان قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) و قرارگاه مقدم حمزه پیشنهادی را دررابطه‌با چگونگی ادامه و تکمیل عملیات والفجر4 مطرح کرد که مورد تصویب قرار گرفت. | |||
فرماندهان حاضر در جلسه پس از گفت‌وگو مواردی را بدین شرح درخصوص تکمیل عملیات به یگان‌های عمل‌کننده ابلاغ کردند: | |||
١. لشکر14 امام حسین(ع) برای تصرف ارتفاعات زله (کله‌قندی - سنگ معدن) و تکمیل تصرف یال سیدمصطفی اقدام کند. | |||
٢. لشکر41 ثارالله(ع) ارتفاعات شرق پنجوین و غرب هرگنه (1530 و 1470 و 1320) را که مسلط به شهر پنجوین هستند و بخشی از اهداف مأموریت شب گذشته لشکر14 امام حسین(ع) بودند، تصرف کرده و با لشکر14 امام حسین(ع) در جناح چپ خود الحاق کند. سپس هم‌زمان با صعود نیروهای لشکر14 امام حسین(ع) به ارتفاعات کله‌قندی و سنگ معدن، شهر پنجوین را به تصرف درآورد. | |||
٣. یگان‌های قرارگاه تاکتیکی حمزه٤ (لشکر25 کربلا و تیپ١ لشکر٢٨ کردستان) مأموریت شب گذشته خود را برای تصرف باقیمانده ارتفاعات هفت‌توانان و تصرف خلوزه2 تکرار کند. قرارگاه تاکتیکی حمزه٣ (لشکر31 عاشورا، لشکر8 نجف و تیپ2 لشکر28 کردستان) نیز به‌سمت جنوب اجرای عملیات کرده و ارتفاع شیخ گزنشین در جنوب کانی‌مانگا را تصرف کنند. | |||
البته در ادامه این جلسه، مأموریت قرارگاه حمزه3 بهدلیل آنکه این قرارگاه شب گذشته نیروی زیادی را صرف دفع پاتک دشمن کرده بود، منتفی شد.<ref>سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص73.</ref> | |||
پس از ابلاغ مأموریت‌ها، قاسم سلیمانی فرمانده لشکر41 ثارالله(ع) اعلام کرد که به‌علت ناآشنایی به منطقه و توجیه‌نبودن فرمانده گردان‌های این یگان، نمی‌تواند ارتفاعات غرب هرگنه را تصرف کند. وی معتقد بود که چون ارتفاع زله (سنگ معدن و کله‌قندی) یک هدف مستقل است، بهتر است لشکر14 امام حسین(ع) برای تصرف آن وارد عمل شود و در روزهای بعد لشکر41 ثارالله(ع) با آمادگی کافی ارتفاعات غرب هرگنه را تصرف کند. | |||
بااین‌حال، محسن رضایی با بیان اینکه ارتفاعات هرگنه، جناح زله می‌باشد و اگر روی هرگنه عملیات نشود، بهدلیل امکان نفوذ دشمن از این ارتفاع، موقعیت لشکر14 امام حسین(ع) متزلزل می‌شود، افزود: اگر لشکر41 ثارالله(ع) ارتفاعات غرب هرگنه را تصرف کند و جاده پنجوین به ولیاوه به‌دست نیروهای خودمان بیفتد، عراق نمی‌تواند ارتفاعات سربراله و خلوزه2 را تدارک کند و درنتیجه این ارتفاعات هم سقوط می‌کند و بدین‌ترتیب دشت شمال پنجوین آزاد می‌شود. | |||
در ادامه غلامعلی رشید درباره لزوم اجرای عملیات روی ارتفاعات غرب هرگنه و ارتفاع 1530 با قاسم سلیمانی فرمانده لشکر41 ثارالله(ع) به گفت‌وگو پرداخت و درنهایت تصمیم برای اجرای عملیات لشکر41 ثارالله(ع) در غرب هرگنه، جنوب پنجوین و ارتفاعات پنجوین قطعی شد.<ref>سند شماره 4125/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 29/7/1362، نوار شماره 12952)، داوود رنجبر، صص 6 - 4.</ref> | |||
درپی این تصمیم لشکر25 کربلا برای اجرای مأموریت امشب خود نیروهای تازه‌نفس در نظر گرفت و لشکر41 ثارالله(ع) نیز برای تصرف ارتفاع مسلط 1530 یک گردان و برای تصرف دو ارتفاع 1470 و 1320 یک گردان تعیین کرد. لشکر14 امام حسین(ع) هم بنا به وسعت و اهمیت منطقه محوله، چهار گردان را به این ترتیب اختصاص داد: یک گردان مأمور تصرف تپه‌های سیدمصطفی در جنوب‌شرقی شهر پنجوین شد، یک گردان نیز برای آزادسازی ارتفاع مهم سنگ معدن در نظر گرفته شد. دو گردان دیگر هم مأموریت یافتند که پس از تصرف سنگ معدن توسط گردان دوم، به‌‌ترتیب یک گردان برای پاک‌سازی شمال یال سیدمصطفی در شیار حسن‌آباد و گردان دیگر نیز برای پاک‌سازی و تصرف ارتفاع کله‌قندی وارد عمل شود.<ref>سند شماره 131/ گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص74.</ref> | |||
دراین‌حال، اطلاعاتی که واحد شنود کسب کرده حاکی است امروز صدام حسین با صدور دستوری ارتش عراق را ملزم ساخته است تمامی ساکنان پنجوین را از آن شهر تخلیه و به عقب منتقل کند.*<ref>سند شماره 190127 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات عملیات جندالله، 29/7/1362، سند تک‌برگی.</ref> | |||
== گزارش - 116 == | |||
عزیز جعفری فرمانده قرارگاه نجف و نماینده سپاه در طرح‌ریزی و اجرای عملیات در محور دربندیخان، از وضعیت شناسایی، مشکلات و طرح عملیات در این منطقه به محسن رضایی و غلامعلی رشید گزارش داد. | |||
وی درباره اقدامات شناسایی نیروهای لشکر27 حضرت رسول(ص) در منطقه بمو در جنوب دریاچه دربندیخان و همچنین هوشیاری دشمن در این منطقه مطالبی بیان کرد. عزیز جعفری با استناد به گزارش‌های عباس کریمی مسئول محور لشکر27 حضرت رسول(ص) که در منطقه حضور داشت، ارزیابی مثبتی از روند انجام مقدمات عملیات داشت، اما درعین‌حال از هوشیاری دشمن در این منطقه ابراز نگرانی کرد. وی با اشاره به شناسایی‌های انجام‌شده و موانع پیش رو و حساسیت زیاد دشمن، درباره سختی کار در سه محور شاخ‌خشیک (شمال منطقه)، بمو و شاخ کیله و اقدامات مهندسی اخیر دشمن در این محورها گزارشی ارائه داد. فرمانده قرارگاه نجف گفت: نیروهای لشکر27 حضرت رسول(ص) چند روز پیش 15 بالگرد عراقی را در منطقه تنگه سرتک دیده‌اند که به شیار قلپ در غرب شاخ خشیک می‌رفتند که این کار عجیب و بی‌سابقه بوده است. وی در ادامه گزارش خود از اسیرشدن یکی از نیروها در شرق بمو و اقدام دشمن در احداث چند پایگاه جدید در شیار قلپ و فعالیت شدید مهندسی عراق در این مناطق خبر داد. | |||
فرمانده قرارگاه نجف افزود: مسئولان لشکر27 حضرت رسول(ص) در نظر داشتند شب قبل از عملیات نیروهای خود را در این منطقه پنهان کرده و از آنجا عملیات را شروع کنند، اما با اقداماتی که دشمن انجام داده، این کار امکان‌پذیر نیست و این یکی از مشکلات اصلی است. وی همچنین به اقدامات مهندسی دشمن و احداث سنگر در شرق و شمال‌شرقی مسیر معابر شناسایی‌شده این محور اشاره کرد. | |||
محسن رضایی در پاسخ به اظهارات عزیز جعفری و درباره وضعیت کیله (جنوب‌غربی بمو) گفت: «در محور کیله راه برای عبور تک نفر و افراد گروه شناسایی وجود دارد. به‌علت تیغه‌ای و شیب‌دار بودن آن منطقه امکان اینکه از آن معبر نیرو عبور داد وجود ندارد. ... البته شیار تنگه‌مانندی بین بمو و کیله وجود دارد ولی دشمن در همان نزدیکی پایگاه دارد و به این شیار دید کامل دارد.» | |||
پس از توضیحات فرمانده کل سپاه، عزیز جعفری درباره نوع زمین این منطقه اظهار کرد: از جنوب کیله تا شاخ بمو زمین وضعیت خاصی دارد، به‌طوری‌که وقتی یک نفر بالا بیاید، اگر پنج قدم جلو برود، هفت قدم به پایین می‌آید. چون زمین سنگریزه است و سنگ‌ها به پایین می‌غلتند و ایجاد سروصدا می‌شود و دشمن به‌راحتی متوجه می‌شود. | |||
هرچند در این جلسه راهکارهای مطلوبی برای حل مشکلات مطرح نگردید، درباره توقف کار در منطقه دربندیخان نیز تصمیمی گرفته نشد.<ref>سند شماره 4125/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 15 - 1.</ref> | |||
== گزارش - 117 == | |||
نیروهای تحت امر ستاد جنگ‌های نامنظم قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)* امروز هم با نفوذ به عمق خاک عراق در منطقه عمومی خرمال، دو عملیات انهدامی اجرا کردند. این نیروها در محور وله به شانه‌دری، چندین مین ضدخودرو کار گذاشتند که براثر برخورد یک خودروی نظامی به این مین‌ها یک افسر و 3 سرباز عراقی کشته و 4 نظامی دیگر زخمی شدند.<ref>سند شماره 320526 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی کردستان به استانداری کردستان، 2/8/1362. </ref> | |||
در اطراف شهر خورمال نیز یک گروه نفوذی متشکل از پرسنل لشکر23 نوهد و پیشمرگان حزب دمکرات کردستان عراق (بارزانی‌ها) به یک پاسگاه حفاظتی این شهر حمله کردند. در این عملیات بخشی از ساختمان پاسگاه تخریب شد و 5 تن از افراد مستقر در آن کشته و 3 تن نیز زخمی شدند.<ref>سند شماره 317098 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد جنگ‌های نامنظم مشترک ارتش و سپاه (منطقه بانه - مریوان - جوانرود) به قرارگاه مقدم حمزه سیدالشهدا(ع)، 5/8/1362.</ref> | |||
== گزارش - 118 == | |||
ارتش عراق در روز جاری برای اولین‌بار در منطقه عملیات از سلاح شیمیایی استفاده کرد که موجب واردشدن صدماتی به نیروهای خودی شد. درپی این اقدام، محسن رضایی و سرهنگ صیاد شیرازی دراین‌باره به چاره‌جویی پرداختند و در همین حال، فرماندهی سپاه از شیوع خبر بمباران شیمیایی در میان نیروهای خودی اظهار نارضایتی کرد. | |||
توپخانه عراق در ساعت 14:30 امروز، 10 گلوله شیمیایی به منطقه عمومی مریوان و به‌ویژه ارتفاعات خانم شیخان (عقبه جبهه مریوان) شلیک کرد که موجب آسیب‌دیدگی تعدادی از نیروهای خودی شد.<ref>سند شماره 133/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص40.</ref> طبق گزارش واحد شنود، فرمانده سپاه یکم عراق به هرکدام از فرماندهان یگان‌ها 10 گلوله شیمیایی داده تا درصورت لزوم آن را به کار گیرند.*<ref>سند شماره 4232/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر4 (قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 29/7/1362، نوار شماره 12953)، ص20.</ref> | |||
درپی استفاده عراق از سلاح شیمیایی، سرهنگ صیاد شیرازی و محسن رضایی در بررسی این مسئله ضمن اشاره به نبود آمادگی کافی برای مقابله با گازهای شیمیایی، بر لزوم آمادگی بیشتر یگان‌ها در حد مقدورات و استفاده از وسایل رفع آلودگی منطقه از مواد شیمیایی و همچنین حفاظت افراد (با استفاده از لباس، ماسک و داروهای ضدشیمیایی)، تأکید کردند. فرمانده کل سپاه و فرمانده نیروی زمینی ارتش همچنین خاطرنشان کردند که استفاده عراق از سلاح شیمیایی و پخش اخبار مربوط به این اقدام در روحیه نیروهای خودی اثر منفی می‌گذارد. در همین راستا امروز گزارشی از یکی از پایگاه‌ها به قرارگاه رسید که از شیوع خبر استفاده عراق از سلاح شیمیایی حکایت داشت. محسن رضایی به‌شدت به این موضوع حساس شد، در پیگیری‌ها مشخص گردید که نیروهای ارتش که با نیروهای سپاه ادغام شده بودند، موضوع استفاده از سلاح شیمیایی را به یگان‌های سپاه گفته‌اند و بدین‌ترتیب این خبر تقریباً در سطح عموم رزمندگان پخش شده است. | |||
فرمانده کل سپاه علاوه‌بر تأکید بر جلوگیری از پخش این خبر، به فرماندهان قرارگاه گفت پیگیری‌های لازم را برای شناسایی منبع انتشار خبر انجام دهند.<ref>همان، صص 11 و 24.</ref> | |||
== گزارش - 119 == | |||
در ادامه بمباران عقبه‌های منطقه عملیاتی والفجر4، جنگنده‌های ارتش عراق امروز چندین‌بار بانه و حومه آن و نیز شهر مریوان را بمباران کردند که باوجود کثرت حملات، تلفات و آسیب‌های واردشده اندک بود. علاوه‌براین، امروز هواپیماهای عراقی اقدام به پخش اعلامیه‌هایی بر فراز شهر بانه و اطراف آن کردند. | |||
هواپیماهای عراقی از ساعت 8:30 تا 11 امروز صبح، 6 نقطه از شهر بانه و اطراف آن را بمباران کردند. در این حملات نیروگاه برق شهر آسیب دید و 1 تن شهید و یک تن دیگر زخمی شد. جنگنده‌های عراقی در ساعت 15:30 نیز بار دیگر چندین بمب بر شهر بانه فروریختند. این بمب‌ها در پشت بانک ملی واقع در خیابان امام حسین(ع) و اطراف شهربانی به زمین اصابت کرد، ولی هیچ‌کدام از آنها منفجر نشد. هواپیماهای دشمن همچنین در ساعت 17:30 به‌قصد بمباران بانه وارد حریم هوایی این شهر شدند که با آتش پدافند هوایی نیروهای خودی مواجه شده و بدون هیچ‌گونه اقدامی آسمان منطقه را ترک کردند.<ref>سند شماره 343093 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان (رکن3) به استانداری کردستان، 29/7/1362؛ و- سند شماره 80614 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 30/7/1362؛ و- سند شماره 320528 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی کردستان به استانداری کردستان، 2/8/1362.</ref> | |||
شهر مریوان و اطراف دریاچه مریوان نیز که یکی از مناطق استقرار نیروهای پشتیبانی جبهه مریوان است، در چندین نوبت به‌وسیله جنگنده‌های دشمن بمباران شد، اما آماری از خسارت‌ها و تلفات این حملات گزارش نشده است.<ref>سند شماره 343069 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان به استانداری کردستان، 29/7/1362؛ و- سند شماره 343094 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان (رکن3) به استانداری کردستان، 29/7/1362.</ref> | |||
علاوه‌براین، هواپیماهای عراقی امروز در چندین نوبت اعلامیه‌هایی را بر فراز شهر بانه و اطراف آن پخش کردند. در این اعلامیه‌ها از افسران و سربازان ارتش جمهوری اسلامی ایران خواسته شده از شرکت در عملیات خودداری کنند و به نیروهای عراقی بپیوندند و به مردم کردستان نیز سفارش شده است که از همکاری با نظامیان ایران بپرهیزند. همچنین در اعلامیه دیگری با لحن تهدیدآمیزی خطاب به رزمندگان گفته شده است که عراق از تمامی فعالیت‌های نیروهای نظامی ایران، محل استقرار و پشتیبانی آنها و نیز محورهای عملیاتی آگاهی کامل دارد.<ref>سند شماره 227372 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: رویدادهای هفته، دفتر فرماندهی سپاه، 14/8/1362.</ref> | |||
== گزارش - 120 == | |||
درپی پیشروی‌های شب گذشته نیروهای خودی در منطقه عملیاتی والفجر4 و درحالی‌که منابع خبری ضمن بازتاب عملیات ایران در منطقه شیلر از نبردهای شدید در بخش شمال‌غرب جبهه جنگ خبر می‌دهند، فرمانده ارتش خلقی عراق مدعی شد ایران در این عملیات شکست خورده است. | |||
باتوجه‌به شکست تقریباً سنگین نیروهای عراقی در مرحله اول عملیات والفجر4 و ازدست‌دادن ارتفاعات مهم و حساس این منطقه به‌خصوص در محور بانه، امروز طه یاسین رمضان فرمانده کل ارتش خلقی عراق، در جلسه با فرماندهان و معاونان یگان‌های ارتش خلق این کشور درصدد ترمیم روحیه نظامیان عراقی برآمد و مدعی شد تلاش‌های ایران محکوم به شکست است. وی گفت: «سرنوشت حمله جدید ایران در منطقه مأموریت سپاه یکم عراق کاملاً شکست خواهد خورد و از تحقق هرگونه هدفی عاجز خواهد بود و تلاش‌های نیروهای ایرانی خللی در قدرت دفاعی عراق به وجود نخواهد آورد.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 216، 30/7/1362، ص27.</ref> | |||
رادیو بی‌بی‌سی نیز در بخش خبری 19:45، بدون اشاره به دستاوردهای عملیات والفجر4 با استناد به گزارش رادیو تهران صرفاً به تلفات و خسارت‌های واردشده به ارتش عراق اشاره کرد و به نقل از خبرگزاری رسمی عراق به تشریح اقدامات پیشگیرانه و پاسخ عراق به حملات ایران پرداخت، این رادیو به نقل از خبرنگار بخش شرقی خود گفت: آخرین گزارش‌های رادیو تهران حاکی‌از آن است که از آغاز حملات تهاجمی والفجر4 در چهارشنبه گذشته تاکنون، 2500 تن از نیروهای عراق کشته شده‌اند. ایران می‌گوید که در این عملیات یک تیپ ارتش عراق موسوم به تیپ فرماندهی الفاروق به‌کلی منهدم گردیده و 1500 تن از نیروهای ارتش عراق کشته شده‌اند. به گفته رادیو تهران، در این حملات همچنین 400 عراقی به اسارت درآمده و 120 واحد سیار ارتش عراق و 40 تانک به‌کلی از بین رفته است. براساس گزارش این رادیو، خطر حمله توپخانه عراق به شهر مریوان درحال‌حاضر از میان برداشته شده است. قبل از این، رادیو تهران گفته بود که هدف از حملات تهاجمی تازه ایران عقب‌راندن نیروهای عراقی است تا دو شهر مرزی مریوان و بانه دیگر در معرض آتش توپخانه عراق قرار نداشته باشند. به گفته رادیو تهران، هدف دیگر حملات تهاجمی ایران قطع خطوط کمک‌رسانی میان نیروهای عراقی و چریک‌های کرد در داخل خاک ایران بوده است. دراین‌میان، عراق مدعی شده است که حملات ایران را با موفقیت خنثی کرده است. عراق می‌گوید در یک حمله متقابل که اوایل صبح انجام گرفت، ارتش این کشور بسیاری از ارتفاعات سوق‌الجیشی را که در آغاز عملیات اخیر ایران در چهارشنبه گذشته تحت کنترل نیروهای ایران درآمده بود، دوباره به تصرف درآورده است. به گفته خبرگزاری عراق، به نیروهای ایران تلفات جانی سنگینی وارد آمده و تعداد زیادی از آنان به اسارت عراق درآمده‌اند.<ref>همان، صص 16 و 17.</ref> | |||
در همین حال و در ادامه بازتاب عملیات والفجر4 در رسانه‌های خارجی خبرگزاری فرانسه با استناد به پنجمین بیانیه مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، محدوده درگیری را جبهه‌ای به طول 150 کیلومتر از سردشت تا مریوان اعلام کرد و افزود 48 دهکده کردستان ایران و همچنین جاده مرزی سردشت - بانه در این عملیات پاک‌سازی شده است.<ref>سند شماره 133/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر4، گزارش راوی لشکر14 امام حسین(ع) اصغر معرفت‌جو، صص 30 و 31.</ref> | |||
خبرگزاری یونایتدپرس نیز به نقل از خبرگزاری دولتی عراق گزارش داد که ارتش این کشور در یک حمله غافلگیرکننده در اوایل صبح امروز موفق شد اراضی ازدست‌داده را مجدداً به تصرف خویش درآورد.<ref>همان، ص20، بیروت - خبرگزاری یونایتدپرس، 29/7/1362.</ref> این درحالی است که خبرگزاری فرانسه به نقل از رادیو تهران از شکست ضدحمله عراق خبر داد.<ref>همان، صص 20 و 21، تهران - خبرگزاری فرانسه، 29/7/1362.</ref> همین خبرگزاری در گزارش دیگری با استناد به اخبار رادیو تهران ضمن اشاره به موفقیت نیروهای ایران در تصرف تأسیسات نظامی و انبار تدارکات گروه‌های مسلح غیرقانونی در منطقه پنجوین عراق، افزود: «از آغاز حمله والفجر4 که شب چهارشنبه شروع شده این اولین‌بار است که نام این شهر عراقی توسط ایران ذکر می‌شود.»<ref>همان، ص22، تهران - خبرگزاری فرانسه، 29/7/1362.</ref> | |||
به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از پاریس، کانال 1 تلویزیون دولتی فرانسه ضمن اعلام آمار تلفات عراقی‌ها در این عملیات یادآور شد: «این ارقام را که تهران اعلام کرده باید بسیار محتاطانه گرفت، اما این‌بار بغداد این حمله را مورد تأیید قرار داده و به ادامه نبردها اشاره کرده است.» کانال 2 تلویزیون فرانسه نیز با بیان اینکه جنگی که از چهار سال پیش منطقه غرب آسیا را به آتش کشیده، همچنان در مرز ایران و عراق جریان دارد، افزود: «یک هفته پس از قضیه تحویل سوپراتانداردهای فرانسوی به عراق، ایران مجدداً در منطقه کردستان دست به حمله زده است.» روزنامه فرانسوی لیبراسیون هم در شماره امروز خود نوشت: «درحالی‌که نبرد بین ایران و عراق از سر گرفته شده، فرانسه و امریکا می‌کوشند طرح تضمین آزادی کشتیرانی در خلیج [فارس] توسط شورای امنیت سازمان ملل به تصویب برسد.»<ref>همان، صص 30، 31، 34 و 35، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 29/7/1362.</ref> این روزنامه همچنین خاطرنشان کرد: «از آنجا که جمهوری اسلامی ایران تاکنون بارها پیشنهادهای صلح بغداد، کشورهای عربی، سازمان ملل متحد و کشورهای غیرمتعهد و بالاخره پیشنهاد صلح کنفرانس کشورهای اسلامی را رد کرده، بعید به نظر می‌رسد که این‌بار نیز با پیشنهاد فرانسه و امریکا و قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد مبنی‌بر استقرار آتش‌بس موافقت کند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 216، 30/7/1362، صص 23 و 24، رادیو آزاد، به نقل از روزنامه فرانسوی لیبراسیون.</ref> | |||
رادیو امریکا نیز با اشاره به برخی دستاوردهای اعلام‌شده ایران در این نبرد، به نقل از صدام حسین گفت تهاجم ایران دفع شده است و اضافه کرد: «وی به ملک حسین پادشاه اردن، گفت سربازان عراقی دلاورانه جنگیده‌اند و اکنون به گفته صدام حسین به تعقیب بقایای مهاجمان پرداخته‌اند.» به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، رادیوهای کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس نیز اخبار این عملیات را با استناد به گزارش خبرگزاری بغداد منعکس کردند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، گزارش لحظه‌به‌لحظه از عملیات والفجر4 و بازتاب جهانی آن، شماره 41، 30/7/1362، صص 45 - 36، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی.</ref> | |||
در همین حال، رادیو مسکو ضمن اشاره به دریافت خبرهای متفاوت از نبردهای جدید میان ایران و عراق گفت: «هر قدر که این خبرها ضدونقیض باشد، یک چیز کاملاً روشن است و آن اینکه یک گام جدید و خطرناکی در راه گسترش عملیات جنگی برداشته شده و بنابراین مانع جدیدی در راه رفع بحران ایران و عراق ازطریق سیاسی به وجود آورده است.» این رادیو با بیان اینکه تشدید عملیات جنگی، قربانیان انسانی و خسارات مادی بیشتری را به هر دو کشور تحمیل می‌کند، افزود: «ولی در اوضاع بین‌المللی کنونی که به تفسیر دولت ریگان فوق‌العاده تیره شده، ادامه درگیری مسلحانه میان ایران و عراق و مخصوصاً گسترش دامنه آن در حکم خطری جدی برای امنیت نه‌تنها ایران و عراق و بسیاری دیگر از کشورهای منطقه بلکه برای امر صلح به‌طورکلی نیز هست.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 30/7/1362، صص 28 و 29، رادیو مسکو، 29/7/1362.</ref> | |||
== گزارش - 121 == | |||
نیروهای خودی با اجرای چند عملیات در مناطق کردنشین توانستند علاوه‌بر بازپسگیری یک موضع مهم در منطقه آلان، یک منطقه در غرب محور سنندج - کامیاران را پاک‌سازی کنند. | |||
به‌دنبال آزادسازی ارتفاع مرزی لک‌لک در مرحله اول عملیات منطقه آلان در جنوب‌غربی سردشت و اشغال مجدد آن توسط عناصر حزب دمکرات کردستان ایران و سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، امروز نیروهای خودی موفق به بازپسگیری این ارتفاع شدند. در این عملیات نیروهای جمعی تیپ ویژه شهدای سپاه باوجود آتش شدید و پرحجم توپخانه‌های عراقی موفق شدند بار دیگر این ارتفاع مهم را آزاد کنند.<ref>سند شماره 316572 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای از قرارگاه عملیات شهید ناصر کاظمی به فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، شماره 5، تاریخ30/7/1362، صص 1 و 2.</ref> | |||
نیروهای خودی همچنین در میشه‌ده در شرق محور پیرانشهر - سردشت، درحال اجرای کمین علیه عناصر مسلح غیرقانونی بودند که در دام عملیات ضدکمین افراد ضدانقلاب قرار گرفتند و با آنها درگیر شدند. این درگیری از ساعت 2 بامداد تا 12 ظهر ادامه یافت و درنهایت نیروهای خودی که 2 نفرشان زخمی شده بودند، موفق به خروج از ضدکمین شدند. در این حادثه از افراد مسلح غیرقانونی نیز تعدادی کشته و زخمی شدند، اما آماری از میزان تلفات ضدانقلاب گزارش نشده است.<ref>سند شماره 133/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص40.</ref> | |||
در عملیات پاک‌سازی غرب محور سنندج - کامیاران نیز که یکی از مناطق اصلی گروه‌های مسلح غیرقانونی، به‌ویژه حزب دمکرات و سازمان کومه‌له است، نیروهای خودی در روستای هندیمن 8 تن از وابستگان به این گروه‌ها را دستگیر کردند. از یکی از دستگیرشدگان یک قبضه سلاح و چندین قبضه خشاب نیز کشف و ضبط شد.<ref>سند شماره 133/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 40 و 41.</ref> | |||
امروز همچنین قرارگاه حمزه سیدالشهدا در گزارشی به ستاد مرکزی سپاه از فروپاشی بخشی از تشکیلات درون‌شهری حزب دمکرات کردستان ایران در شهر ارومیه خبر داد. در این گزارش اشاره شده است: با پیگیری‌های مستمر نیروهای سپاه تشکیلات شهری حزب دمکرات در ارومیه بیش از 70 درصد آسیب دید و 29 تن از مسئولان و اعضای این تشکیلات دستگیر شدند که اغلب آنها به وابستگی خود اعتراف کرده و اطلاعات خود را دراختیار سپاه قرار داده‌اند.<ref>سند شماره 416754 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه11 به ستاد مرکزی (اطلاعات)، 29/7/1362.</ref> | |||
== گزارش - 122 == | |||
در اقدامات عناصر مسلح غیرقانونی در محورهای مختلف استان آذربایجان‌غربی و استان کردستان 3 تن از افراد خودی شهید، 16 تن زخمی و 7 تن نیز به گروگان گرفته شدند. از افراد مهاجم هم تعدادی کشته یا زخمی و 2 تن نیز دستگیر شدند. | |||
ساعت 17 امروز، نیروهای گروهان مالک اشتر ژاندارمری در محور سقز - بوکان که پس از پایان مأموریت تأمین این جاده، درحال بازگشت به پایگاه خود در 10 کیلومتری سقز بودند، به محاصره عناصر مسلح غیرقانونی درآمدند و با آنها درگیر شدند. درپی درخواست کمک نیروهای تأمین از فرماندهی ژاندارمری سقز و اعزام گروه کمکی به محل درگیری، مهاجمان که حدود 100 نفر بودند مجبور به عقب‌نشینی شدند و نیروهای تأمین از محاصره نجات یافتند. در این درگیری که چهار ساعت و نیم به طول انجامید یک تن از نیروهای ژاندارمری شهید شد و 10 سرباز نیز زخمی شدند. یک نفر از مهاجمان هم که مقداری مهمات و چندین نارنجک به همراه داشت در محل درگیری دستگیر شد، آمار دقیقی از تعداد تلفات افراد مسلح غیرقانونی گزارش نشده است.<ref>سند شماره 316572 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین؛ و- سند شماره 345916 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی ناحیه ژاندارمری کردستان (رکن3) به استانداری کردستان، 30/7/1362؛ و- سند شماره 80740 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.</ref> | |||
در حادثه مشابهی در محور سقز - مهاباد، افراد وابسته به سازمان کومه‌له در ساعت 17:30 در نزدیکی روستای آلتون، با حمله به افراد تأمین جاده ژاندارمری که درحال بازگشت به مقر خود بودند، 2 تن از آنها را شهید و 2 نفر را زخمی کردند. از مهاجمان نیز یک تن دستگیر شد.<ref>سند شماره 89207 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن ویژه مناطق کردنشین غرب کشور، شماره 138، 4/8/1362، ص1؛ و- سند شماره 320526 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین؛ و- سند شماره 80612 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 30/7/1362.</ref> | |||
براثر درگیری نیروهای ژاندارمری با افراد وابسته به گروه‌های مسلح ضدانقلاب در پایگاه دوآب در جنوب سقز نیز 3 سرباز زخمی شدند.<ref>سند شماره 416784 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاجا به فرماندهی ژاجا (رکن3 عملیات - مرکز فرماندهی)، 29/7/1362، صص 2 و 3؛ و- سند شماره 345916 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی ناحیه ژاندارمری کردستان (رکن3) به استانداری کردستان، 30/7/1362.</ref> | |||
همچنین عوامل حزب دمکرات کردستان ایران شبانه به پایگاه مقاومت روستای میرآباد در 6 کیلومتری جنوب‌غربی سلماس، حمله کرده و این پایگاه را به محاصره خود درآوردند. نیروهای پایگاه پنج ساعت و نیم مقاومت کردند، ولی به‌علت نرسیدن نیروهای کمکی، مهاجمان توانستند ضمن زخمی‌کردن یکی از افراد پایگاه، آنجا را به تصرف درآورند. افراد حزب دمکرات پس از غارت امکانات و اسلحه‌های موجود در پایگاه و به‌آتش‌کشیدن مدرسة این روستا، 7 تن از نیروهای پایگاه را نیز به گروگان بردند.<ref>سند شماره 416718 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه سلماس به فرماندهی و اطلاعات منطقه11، 30/7/1362؛ و- سند شماره 80730 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به فرماندهی کل سپاه، 3/8/1362، ص4؛ و- سند شماره 80740 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) (طرح و عملیات) به ستاد مرکزی (طرح و عملیات)، 4/8/1362؛ و- سند شماره 80683 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 1/8/1362.</ref> | |||
علاوه‌براین افراد وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی با مراجعه به روستای نشکاش در غرب مریوان اهالی روستا را در مسجد جمع کرده و پس از اخذ مبلغ 200 هزار ریال از آنان روستا را ترک کردند.<ref>سند شماره 341720 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان (رکن2) به استانداری کردستان، 29/7/1362.</ref> | |||
== گزارش - 123 == | |||
رئیس مجلس شورای اسلامی در تحلیل زمینه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی عملیات والفجر4، از تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد فرانسوی به عراق به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر در تصمیم ایران به اجرای این عملیات نام برد. | |||
حجت‌الاسلام‌والمسلمین اکبر هاشمی رفسنجانی امروز در خطبه دوم نمازجمعه تهران، با اشاره به سیاست فرانسه در قبال جنگ ایران و عراق اظهار کرد: «با نهایت پررویی مسئولان یک کشوری مثل فرانسه اعلام می‌کنند که ما نمی‌توانیم اجازه بدهیم که عراق در جنگ شکست بخورد و ایران پیروز بشود.» رئیس مجلس شورای اسلامی تحرکات سیاسی انجام‌شده درزمینه واگذاری هواپیماهای سوپراتاندارد را «تهاجم تبلیغاتی استکبار جهانی و ارتجاع منطقه» ذکر کرد که هدف آن جلوگیری از پیروزی جمهوری اسلامی ازطریق تضعیف روحیه مردم ایران و تقویت روحیه عراق می‌باشد. وی افزود: «در این شرایط ما که طرف هجوم همه این تبلیغات بودیم بایستی اقدامی می‌کردیم، اگر نمی‌کردیم چند روز بعد اینها یک صفحه جدیدی آغاز می‌کردند و می‌گفتند ایران جا خورد. دیدید عراق گفت که ایران یک ماه است می‌خواهد عملیات بکند، ولی فعلاً منصرف شده است و اینها این‌طوری خیال کردند که ما علی‌رغم حرف‌‌هایی که می‌زنیم از این هیاهوها ترسیده‌ایم و لذا همان شبی که ما حمله کردیم آنها آماده‌باش را لغو کرده بودند.» | |||
نماینده امام در شورای‌عالی دفاع همچنین خاطرنشان کرد: «ما با عملیات والفجر4 درحقیقت داریم با امریکا حرف می‌زنیم. با فرانسه و با ارتجاع منطقه حرف می‌زنیم. این کار را ما به‌خصوص الآن انجام دادهایم برای اینکه به شما بگوییم آن دورانی که ابرقدرت‌ها بتوانند تکلیف جنگ‌ها را تعیین بکنند، هروقت آنها خواستند جنگ باشد و هروقت آنها نخواستند جنگ نباشد آن دوران گذشته است.» وی با بیان اینکه ما برخلاف اراده همه ابرقدرت‌ها و همه قدرت‌های منطقه و شرق و غرب تصمیم می‌گیریم و مقابلشان می‌ایستیم، اظهار کرد: «نه اینکه اهل یک‌دندگی و لجاج هستیم و می‌خواهیم این‌جوری لجبازی کنیم. نه، این یک مکتب و منطق صحیحی هست. می‌خواهیم به شما بگوییم شما توی خانه‌هایتان نشسته‌اید حق تصمیم‌گیری درباره ما [را] ندارید، شما نگویید که ما نمی‌خواهیم ایران پیروز بشود؛ خودش نمی‌خواهد پیروز بشود. اگر خواست پیروز بشود، خودش پیروز می‌شود. شما نگویید که جنگ دیگر به مصلحت نیست؛ جنگ از اولش هم به مصلحت نبود. شما بیخود جنگ را شروع کردید. حالا که شروع کردید اختیار ادامه جنگ، ختم جنگ، همه‌اش به اختیار ماست که مظلومیم و مورد تجاوز قرار گرفتیم.» | |||
حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی آن‌گاه تصریح کرد: «همین جریانِ هواپیماهای فرانسه درست به‌جای اینکه صدام را نجات بدهد برعکس باعث این عملیات شد و این عملیات، الآن جواب سوپراتانداردهاست. شما فردا یک چیز دیگر هم مطرح بکنید، ما مشتمان را محکم‌تر می‌کنیم.» وی افزود: «البته ما می‌خواهیم روابطمان خوب باشد و می‌خواهیم انقلابمان راه سازندگی‌اش را پیش ببرد، اما شما این آتش را روشن کردید و این آتشی که روشن شده باید آتش‌افروز را یک مقدار بسوزاند تا دیگر این آتش‌افروزی‌ها نشود. بنابراین عمیقاً و دقیقاً پیام ما در عملیات والفجر4 [همین] است و طرف پیام ما هم همان‌هایی هستند که از آن‌طرف رود نیل توی مصر گفتند که ما از عراق حمایت می‌کنیم. هم آن قارون‌های خلیج‌فارس هستند که با مانور خیال کردند ما را می‌ترسانند و گفتند حمایت می‌کنیم و هم ارباب‌های اینها هستند که از آن‌طرف به اینها دستور می‌دهند که حرف بزنید همه اینها طرف پیام ما هستند و این پیام ادامه دارد.» | |||
رئیس مجلس شورای اسلامی دومین انگیزه مهم عملیات والفجر4 را مسئله ضدانقلاب دانست و تأکید کرد: «تنها اینجا برای ما عراق مطرح نبود. این روزها ما اطلاعات فراوانی داریم که سیا و موساد گرداننده یک جریان عمومی هستند که آمدند همه اطراف، دشمنان ما را قانع کردند، گفتند هیچ‌یک از شما جداجدا نمی‌توانید پیروز شوید. نه صدام، نه منافقین، نه سلطنت‌طلب‌ها و نه کمونیست‌ها. گفتند همه شما در یک جریانِ همراه و هماهنگ می‌توانید پیروز شوید و این را پذیرفتند؛ یعنی این الآن تز پذیرفته‌شده جریان‌های ضدانقلاب داخلی و خارجی ماست که یک هماهنگی در عملیات بین این حرکت‌های داخلی و جنگ و هجوم‌های تبلیغاتی جهانی به وجود بیاید. تز هم این است: یک بحران نظامی، بعد یک بحران داخلی و بعد چیزهای دیگری که حالا من همه مسائلش را نمی‌توانم بگویم. ما لازم بود الآن یک ضربه کاری به آن آشیانه اصلی ضدانقلاب که غرب کردستان بود بزنیم.» | |||
نماینده امام در شورای‌عالی دفاع در تشریح اقدامات اخیر گروه‌های مسلح غیرقانونی در منطقه کردستان گفت: «در سردشت، مرکزی به نام آلان است که این جنایتکارهای داخلی آنجا آموزش می‌بینند. به انواع و اقسام آنجا می‌روند دوره می‌بینند و برمی‌گردند که بعد از آنجا قضایا هدایت می‌شود. مرکز فرهنگی‌شان (یعنی کلاً ضدانقلاب کردستان) آنجا بود و عراق آنجا خیلی سرمایه‌گذاری کرده بود برای اینکه اینها آنجا باشند. از سردشت تا همین جنوب مریوان این منطقه‌ای که عرض کردم 150 کیلومتر است. این منطقه از آشیانه‌های آنها و به قول خودشان تسخیرناپذیر. عزالدین‌ها و قاسملوها و اخیراً شورای مقاومت و فلان، اینها آنجا بود و مراکز کارشان آنجا بود. ما باید یک ضربه‌ای توی آشیانه بزنیم مسئله را روشن کنیم. اخیراً سلطنت‌طلب‌ها بودند، کمونیست‌ها، منافقین و هم اینها باهم جمع شده بودند.» وی هدف برنامه‌ریزی‌شده ضدانقلاب را ایجاد بحران نظامی و سپس دامن‌زدن به نارضایتی در داخل با رخنه به میان مردم در صفوف نان، اتوبوس و غیره دانست و افزود: «یک تز این‌جوری درست کردند. اینها جواب لازم داشتند. جوابی که ما دادیم و همه اینها باهم بود. یعنی این جواب را اولاً در کردستان دادیم. انتخاب کردستان یک دلیلش این بود که آنجا اخیراً به‌خاطر اینکه صدام فهمیده است کردستان آن چیزی که او فکر می‌کرد نیست. فهمیده که مردم کردستان با جمهوری اسلامی هستند.» حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی در ادامه، حملات هواپیماهای عراقی به شهرهای بانه و مریوان را انتقام صدام از مردم کردستان خواند و اظهار امیدواری کرد نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی به‌منظور مقابله با حملات هوایی عراق و بازگشت آرامش به فضای غرب کشور تدابیر و اقدامات لازم را به عمل آورد.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 30/7/1362، ص9.</ref> | |||
== گزارش - 124 == | |||
نخست‌وزیر در ادامه سفر به استان‌های شمال کشور، در سخنانی به جایگاه نیروهای مسلح در نظام‌های غیرمردمی، حمایت قدرت‌های بزرگ از عراق، سیاست ایران درارتباط‌با دول خارجی و طرح‌های اقتصادی دولت پرداخت. موسوی در مراسم صبحگاه مشترک نیروهای مسلح در ساری درباره جایگاه نیروهای مسلح در نظام‌های سیاسی غیرمردمی گفت: «نیروهای مسلح در این حکومت‌های جابر و ظالم چون بازویی بی‌اختیار دراختیار قدرت‌های بزرگ هستند و زاییده‌ای برای آن قدرت‌ها و وسیله‌ای برای تثبیت ارزش‌های آنها هستند.» نخست‌وزیر سپس به دلایل حمایت‌های سیاسی، نظامی و اقتصادی قدرت‌های بزرگ از عراق پرداخت و اظهار کرد: «تمامی این کمک‌ها به‌خاطر این است که این رژیم را نگه دارند؛ چراکه این رژیم حافظ منافعی است که قدرت‌های بزرگ به‌دنبال آن هستند.» وی افزود: «همه ما بهتر می‌دانیم که فروپاشی نظام بعثی عفلقی در عراق به معنای فروپاشی پایه‌های استکباری در منطقه و در خاورمیانه [غرب آسیا] و به ضرر همه جهان سلطه‌گر است؛ چراکه در هر بی‌انتظامی ازنظر آنها می‌تواند عواملی پدید آید که منجر به رهایی انسان‌ها بشود.»<ref>روزنامه کیهان، 30/7/1362، ص2.</ref> | |||
نخست‌وزیر همچنین امروز با شرکت در مراسم نمازجمعه بابل در سخنانی اظهار کرد: «امروز محکم‌تر از همیشه نظام ما در سطح جهانی ایستاده است و الحمدلله در مسائل داخلی بر اصلی‌ترین مسئله که جنگ باشد پیروز شده‌ایم. دررابطه‌با سیاست خارجی نیز آن انزوای قبلی را از دست دادهایم و به‌صورت سمبل مقاومت دربرابر جنایتکاران درآمده‌ایم.» وی درباره سازمان عفو بین‌المللی گفت: «ما هیچ اصالتی به این سازمان‌های کذایی نمی‌دهیم، بلکه از این سازمان‌ها فقط جهت اهداف خود استفاده می‌کنیم تا صدای خود را به ملل مستضعف جهان برسانیم.» | |||
موسوی در تبیین طرح‌های اقتصادی پنج‌ساله دولت اعلام کرد: «طرح‌ها و پروژه‌هایی در دست اقدام است که ان‌شاءالله حداقل تا دو سال دیگر ما به خودکفایی نسبی خواهیم رسید و کارخانجات عظیم ما درحال بازگشایی می‌باشند.» وی همچنین تأکید کرد: «مردم بدانید که با همت شما و رزمندگان عزیز به‌زودی چهره کریه این سرسپرده [صدام] از صفحه تاریخ برچیده خواهد شد.»<ref>روزنامه کیهان، 1/8/1362، ص18.</ref> | |||
== گزارش - 125 == | |||
وزارت امور خارجه ایران به اظهارات اخیر رؤسای جمهور امریکا و مصر مبنی‌بر مداخله نظامی این کشورها در منطقه خلیج‌فارس درصورت اقدام ایران به انسداد تنگه هرمز، واکنش نشان داد. | |||
به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران دراین‌باره گفت: «امریکا که به جدی‌بودن تهدید جمهوری اسلامی ایران در بستن تنگه هرمز درصورت به‌خطرافتادن منافع حیاتی ایران پی برده، کوشش می‌کند با این‌گونه تهدیدات در تصمیم قاطع جمهوری اسلامی ایران در دفاع از منافع خود تزلزل ایجاد نماید.» وی درباره احتمال خروج امریکا از موضع بی‌طرفی در جنگ، با تأکید بر اینکه امریکا را بی‌طرف نمی‌دانیم، افزود: «اصولاً ادعای امریکا در بی‌طرفی درزمینه تهاجم عراق بی‌اساس و بی‌پایه می‌باشد و امریکا تنها می‌تواند حمایت خود را از عراق علنی‌تر نماید که آن هم در روند جنگ تأثیری نداشته و ماسک بی‌طرفی را از چهره متجاوز امریکا برخواهد داشت.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 30/7/1362، ص2.</ref> | |||
علی‌اکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری جمهوری اسلامی اظهار کرد: «حکومت مصر از ابتدای تجاوز عراق به کشورمان با ارسال کمک‌های نظامی به عراق تلاش کرده است بخشی از تعهدات خود را به امریکا به مرحله اجرا درآورد.» وی با اشاره به سخنان حسنی مبارک رئیس‌جمهور مصر درمورد اعزام نظامیان این کشور به منطقه خلیج‌فارس گفت: «این‌گونه موضع‌گیری‌ها ازجانب حکومتی مانند رژیم مصر برای ما غیرمنتظره نیست و نکته جالب‌توجه این است که حکومتی که ادعای مقابله با جمهوری اسلامی را می‌کند، به‌دنبال امضای موافقت‌نامه ننگین کمپ دیوید و اوج‌گیری مبارزات مردم مسلمان مصر و بروز بحران‌های اقتصادی و سیاسی از حل مشکلات داخلی و خارجی خود عاجز است.» ولایتی همچنین اضافه کرد: «اگر آقای حسنی مبارک به‌راستی حامی اعراب است، بهتر است از کوشش‌های خود برای نزدیک‌کردن دولت‌های عربی به امریکا و اسرائیل دست بردارد.»<ref>همان.</ref> | |||
== گزارش - 126 == | |||
به‌دنبال عملیات اخیر نیروهای خودی درمنطقه آلان سردشت و آزادسازی روستاها و ارتفاعات مرزی این منطقه از دست گروهای مسلح غیرقانونی به‌ویژه حزب دمکرات کردستان ایران، رادیو بی‌بی‌سی در اقدامی تبلیغاتی به پخش مصاحبه ضبط‌شده عبدالرحمن قاسملو رهبر حزب دمکرات کردستان پیش از آغاز عملیات والفجر4 پرداخت. به گزارش رادیو بی‌بی‌سی، رهبر حزب دمکرات در مصاحبه با هژیر تیموریان خبرنگار این رادیو در هلند، مدعی شد یک‌سوم خاک کردستان دراختیار پیشمرگان قرار دارد که شامل مناطق کاملاً آزاد و نیمه‌آزاد می‌باشد. قاسملو درمورد دریافت کمک از کشورهای خارجی ازجمله عراق که با ایران درحال جنگ است، گفت: «اگر دولتی مثل عراق یا دولت‌های دیگری که نظر بدی نسبت به مردم کردستان ایران نداشته باشند حاضر بشوند کمک بکنند بدون قیدوشرط این کمک را می‌پذیریم، چون ازنظر سیاسی و ازنظر نظامی درواقع در محاصره هستیم.» وی افزود: «ما با عراق درحال‌حاضر در یک سنگر علیه رژیم [امام] خمینی قرار داریم.» | |||
قاسملو در ادامه با اشاره به دایرکردن چند مدرسه در کردستان و آموزش دروس به زبان کردی هدف اصلی حزب دمکرات را استقرار رژیمی دمکراتیک خواند که در چارچوب آن خودمختاری کردستان تأمین گردد، وی دراین‌باره خاطرنشان کرد: در شرایط فعلی این خودمختاری با اسلحه‌ای که در دست پیشمرگان است تضمین می‌یابد. دبیرکل حزب دمکرات درخصوص روابط این حزب با سازمان کومه‌له اظهار کرد: «ما کوشش کرده‌ایم که با کومه‌له روابط دوستانه داشته باشیم و همکاری بکنیم و این همکاری به‌ویژه در سال‌های اخیر خوب بوده است.» وی درمورد همکاری با سازمان مجاهدین خلق (منافقین) نیز گفت: «می‌دانیم که به‌تنهایی قادر نیستیم رژیم [امام] خمینی را سرنگون بکنیم و به طریق اولی قادر نیستیم آلترناتیو باشیم. به این جهت باید دنبال هم‌پیمان هم بگردیم.» قاسملو در پاسخ به سؤالی درباره همکاری حزب دمکرات کردستان ایران با اتحادیه میهن‌پرستان کردستان عراق به رهبری جلال طالبانی اظهار کرد: «بله، ما همکاری داریم و ما خیلی خوشحالیم از این همکاری، برای اینکه هنگامی‌که پارسال در پاییز تهاجم وسیع رژیم [امام] خمینی شروع شد، دوستان ما از اتحاد میهن‌پرستان به کمک ما آمدند.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 30/7/1362، صص 27 - 23، رادیو بی‌بی‌سی، 29/7/1362؛ و- خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 218، 1/8/1362، صص 40 - 34.</ref> | |||
رادیو بی‌بی‌سی همچنین در بخش دیگری از برنامه انگلیسی خود مصاحبه‌ای را از قاسملو پخش کرد: وی در این گفت‌وگو باوجود آگاهی از نتایج عملیات نیروهای خودی در منطقه آلان، این عملیات را شکست‌خورده و ناموفق خواند و مدعی شد: «ایرانیان حملات سنگینی را شروع کرده‌اند، ولی خوشحالم بگویم که با عدم موفقیت روبه‌رو شده است. نه‌تنها ما موفقیت قبلی خود را دارا می‌باشیم، بلکه ایرانی‌ها از بسیاری نقاط که قبلاً تحت تصرف داشتند مجبور به عقب‌نشینی شده‌اند.» | |||
این رادیو در ادامه به تصحیح دیدگاه‌های قاسملو پرداخته و اظهارات وی درباره پشتیبانی عراق از این حزب را به‌نحو بارزی تعدیل کرده است.* در این بخش از مصاحبه قاسملو در پاسخ به این سؤال که «آیا شما کمک‌هایی درزمینه اسلحه و پول از کشورهایی همچون عراق دریافت می‌کنید؟» اظهار کرد: «آیا شما کشوری را می‌شناسید که به ما ازنظر پول و اسلحه کمک کند. ما پشتیبانی افکار عمومی را داریم. ممکن است بعضی وقت‌ها داخل خاک عراق بشویم، برخی از پزشکان فرانسوی در بیمارستان ما خدمت می‌کنند، ولی یادآور می‌شوم ما هر دو [حزب دمکرات و عراق] درحال جنگ با دولت ایران هستیم.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 218، 1/8/1362، صص40 - 34.</ref> | |||
== گزارش - 127 == | |||
پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران مبنی‌بر اخراج رژیم اشغالگر قدس از عضویت در سازمان ملل با پیشنهاد متقابل نروژ از دستور کار مذاکرات مجمع عمومی این سازمان خارج شد. به گزارش رادیو اسرائیل، پیشنهاد نروژ با 79 رأی موافق دربرابر 43 رأی مخالف پذیرفته شد. مصر، رومانی، یوگسلاوی و 15 کشور افریقایی ازجمله کشورهایی بودند که به نفع رژیم صهیونیستی رأی دادند. این رادیو به نقل از یهود ایلوم نماینده رژیم صهیونیستی در سازمان ملل، گفت که نتیجه رأی‌گیری ثابت کرد غالب کشورهای جهان حاضر نیستند در تحریم رژیم اسرائیل شرکت کرده و کورکورانه از دشمنان این رژیم جانب‌داری کنند.<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 30/7/1362، صص 12 و 13، رادیو اسرائیل، 29/7/1362.</ref> | |||
از سوی دیگر و باوجود رد پیشنهاد ایران، رادیو بی‌بی‌سی از تشدید مخالفت‌ها با عضویت رژیم صهیونیستی در سازمان ملل خبر داد و اعلام کرد: این اقدام گرچه با اکثریت آرا شکست خورد، ولی تقریباً یک‌سوم از کل نمایندگان به‌نحوی از انحاء با رژیم اسرائیل مخالفت ورزیدند. اکثر دولت‌های کمونیست و عرب با ادامه عضویت این رژیم در سازمان ملل به‌شدت مخالف‌اند. | |||
این رادیو به نقل از کیس هیندلز خبرنگار خود در سازمان ملل، اضافه کرد: «سال گذشته هنگامی‌که پیشنهاد اخراج اسرائیل مطرح شده بود، مخالفین عضویت اسرائیل فقط 9 نفر بودند. ازاین‌رو رأی امسال را باید خصمانه‌تر تلقی کرد. 16 کشور عرب یعنی تقریباً همگی آنها به‌استثنای مصر، لبنان، مراکش و تونس برعلیه عضویت اسرائیل رأی دادند. اتحاد شوروی و 16 کشور از متحدان آن علیه اسرائیل رأی دادند که حکایت از تغییر موضع اتحاد شوروی دارد و باید آن را خطری جدی برای اسرائیل تلقی نمود. تاکنون اتحاد شوروی همواره اسرائیل را به رسمیت شناخته و مدافع عضویت این کشور در سازمان ملل بوده است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 216، 30/7/1362، صص 14 و 15، رادیو بی‌بی‌سی، 29/7/1362.</ref> | |||
== گزارش - 128 == | |||
امروز جزئیات بیشتری درخصوص اهداف کشورهای غربی از ارائه طرح قطعنامه اخیر به سازمان ملل درباره جنگ ایران و عراق انتشار یافت، این اطلاعات همچنین حاکی‌از تلاش‌های موجود به‌منظور تقویت احتمال پذیرش قطعنامه مذکور توسط ایران است. | |||
روزنامه لوموند (چاپ پاریس) درباره هدف فرانسه از طرح قطعنامه جدید که روز سه‌شنبه | |||
26 مهرماه توسط سفیر هلند در سازمان ملل ارائه شد، نوشت: «اگر تهران از پذیرفتن پیشنهاد آتش‌بس خودداری کند دیپلماسی فرانسه می‌تواند ادعا کند که تمام همّ خود را برای تأمین صلح به کار برده است.» این روزنامه با اشاره به منافع ویژه امریکا و انگلیس از مشارکت در تهیه طرح مذکور اضافه کرد: «ایالات متحده امریکا باوجود انکار [اعتراض] کاخ سفید [نسبت به تحویل سوپراتانداردها] می‌کوشد سیاست خود را در منطقه متوازن سازد، بریتانیا [نیز که] مدتی مردد بود ... نمی‌خواهد نفوذ فرانسه را در منطقه‌ای که از دیرباز منطقه تاریخی بریتانیا بوده تسهیل کند.» | |||
به نوشته لوموند، متن قطعنامه مذکور اشاره‌ای به مسئولیت‌ها در جنگ ایران و عراق نمی‌کند، ولی پیشنهاد آغاز تحقیق دراین‌زمینه را مطرح می‌سازد، زیرا «بدون شک عراق نخواهد پذیرفت که آشکارا به‌عنوان آغازکننده جنگ معرفی شود.» این روزنامه سپس افزود: «تا آنجا که می‌دانیم این طرح از پشتیبانی عراق برخوردار است. آقای طارق عزیز معاون نخست‌وزیر عراق، در اواخر هفته گذشته هنوز هم در نیویورک بود. از طرف دیگر، انتظار نمی‌رود که اتحاد شوروی این قطعنامه را وتو کند، زیرا در اصل شوروی قاطعانه خواستار آزادی کشتیرانی در تنگه‌ها است و تحرک تمام نیروهای دریایی این کشور بستگی زیادی به این امر دارد.» لوموند درمورد عکس‌العمل احتمالی ایران نوشت: «بدون شک پاسخ منفی است و نظر بیشتر دیپلمات‌ها که پرونده امر را دنبال می‌کنند و اینجا شاهد اظهارنظرهای خشمگینانه سفیر تهران بوده‌اند نیز همین است.» | |||
این روزنامه خاطرنشان ساخت: قطعنامه مذکور تا پایان ماه جاری که ریاست شورای امنیت به‌عهده نماینده اردن است در دستورکار این شورا قرار نخواهد گرفت. زیرا تهران، امان را هم‌پیمان بغداد می‌داند. در این مدت باید تماس‌هایی با ایران گرفته شود. این درحالی است که به نظر نمی‌رسد الجزایری‌ها به‌علت تجربه قبلی آمادگی آن را داشته باشند و دبیرکل سازمان ملل نیز برای فرستادن اولاف پالمه به نمایندگی از خود به تهران تردید دارد. لوموند اضافه کرد: دبیرخانه عمومی سازمان ملل ترجیح می‌دهد ایرانیان قبلاً موضع خود را اعلام کنند تا مشخص شود آیا امکان سازش بر سر متن قطعنامه مذکور وجود دارد یا خیر.<ref>اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 414، 19/8/1362، صص 20 - 18.</ref> | |||
== گزارش - 129 == | |||
درحالی‌که عربستان سعودی و سایر کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس می‌کوشند با برقراری آشتی و بهبود روابط میان عراق و سوریه از گسترش جنگ به منطقه خلیج‌فارس و به تبع آن قطع جریان نفت جلوگیری کنند، وزیر دفاع عربستان مدعی شد این کشور می‌تواند بدون نفت نیز به طرز بسیار مطلوبی امورات خود را اداره کند. | |||
سلطان بن عبدالعزیز با بیان این مطلب در پاسخ به سؤالی درباره تهدید ایران به بستن تنگه هرمز و قطع صدور نفت از خلیج‌فارس، افزود: «این کشورهای واردکننده نفت هستند که بدون نفت نمی‌توانند زندگی کنند. [لذا] این سؤال را باید مستقیماً از آنهایی که از نفت وارداتی بهره‌مند می‌شوند پرسید.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 216، 30/7/1362، ص4، رم - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 29/7/1362.</ref> | |||
در همین حال، رادیو امریکا در گزارشی به دیدار مقامات بلندپایه عربستان و امارات در دو هفته گذشته از بغداد و دمشق اشاره کرد و گفت: کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس عقیده دارند درصورت متقاعدشدن سوریه به بازگشایی خط لوله نفت عراق در خاک این کشور، نگرانی از گسترش جنگ برطرف خواهد شد، زیرا این اقدام، عراق را که صادرات نفتش به حدود 700 هزار بشکه در روز کاهش یافته است، متقاعد خواهد ساخت از هواپیماهای سوپراتاندارد علیه تأسیسات نفتی ایران استفاده نکند. این رادیو افزود: «گفته می‌شود سوریه این پیشنهاد را مورد مطالعه قرار داده است و منابع دیپلماتیک در دمشق معتقدند که دیدار روز چهارشنبه پرزیدنت حافظ اسد و حسین شیخ‌الاسلام معاون وزارت خارجه ایران نیز به همین مسئله ارتباط داشته است.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 30/7/1362، صص 16 و 17، رادیو امریکا، 29/7/1362.</ref> | |||
== گزارش - 130 == | |||
با افزایش ظرفیت صدور نفت عراق از ترکیه، مقامات این کشور اقدامات امنیتی شدیدی را برای حفاظت از لوله نفتی عراق به اجرا گذاشتند. خبرگزاری آسوشیتدپرس ضمن اعلام این مطلب افزود: «این عمل باوجود تأکید ایرانیان مبنی‌بر عدم حمله به این خطوط، ناشی‌از ترس مقامات ترکیه می‌باشد.» آسوشیتدپرس همچنین به نقل از روزنامه کویتی الانباء اعلام کرد: علی‌اکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران، در سفر خود به ترکیه در تابستان گذشته به مقامات این کشور درباره خودداری نیروهای ایران از حمله به لوله نفت عراق در خاک ترکیه اطمینان داده بود. بااین‌حال ژنرال اورن رئیس‌جمهور ترکیه به هیئت حاکمه این کشور توصیه کرده است دررابطه‌با قول‌های ایران با احتیاط برخورد کنند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 216، 30/7/1362، صص 4 و 5، آنکارا - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 29/7/1362.</ref> | |||
در همین حال، ایلتر ترکمن وزیر امور خارجه ترکیه، در گفت‌وگو با مجله الحوادث (چاپ لندن) درمورد صدور نفت عراق از خاک ترکیه گفت: «خط لوله برقرار گردیده و صدور نفت از آن به‌طور منظم جریان دارد.» وزیر امور خارجه ترکیه همچنین درمورد احتمال ازسرگیری صدور نفت عراق ازطریق سوریه اظهار عقیده کرد: «گمان نمی‌کنم که چنین مسئله‌ای در شرایط حاضر ممکن باشد و چنانچه این امر صورت گیرد ما از آن استقبال می‌کنیم. البته چنین احتمالی فعلاً زمینه‌ای ندارد.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 238، 22/8/1362، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/8/1362، به نقل از مجله الحوادث.</ref> | |||
== گزارش - 131 == | |||
دبیرکل سازمان ملل گزارش گروهی از متخصصان درمورد انهدام تأسیسات هسته‌ای عراق در ژوئن 1981 توسط رژیم صهیونیستی را به مجمع عمومی این سازمان تسلیم کرد. این گروه که در اجلاس پیشین مجمع عمومی، مأمور تحقیق درباره حمله به تأسیسات هسته‌ای عراق شده بود، در گزارش خود علاوه‌بر برآورد خسارات واردشده به رآکتور و ضربه‌ای که به برنامه تحقیقاتی این کشور وارد آمده، این حمله را زیان بالقوه برای قوانین و مؤسسات بین‌المللی دانسته و افزوده است: «اقدام اسرائیل نشان‌دهنده عدم اقدام به [امضاء] پیمان عدم تکثیر سلاح‌های هسته‌ای سازمان ملل و درحقیقت به‌مبارزه‌طلبیدن آن و سیستم حفاظتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.»<ref>همان، صص 40 و 41؛ و- سند شماره 316630 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: شرح وقایع لحظه‌به‌لحظه عملیات والفجر4، 29/7/1362.</ref> | |||
== گزارش - 132 == | |||
درحالی‌که قرار بود مذاکرات سازش در لبنان روز پنجشنبه در فرودگاه بیروت برگزار شود، وزیر امور خارجه لبنان اعلام کرد جناح‌های درگیر در این کشور برای برگزاری مذاکرات صلح در یک "کشور دوست" به توافق رسیده‌اند. به گزارش خبرگزاری یونایتدپرس از بیروت، رفیق حریری میانجی پادشاهی عربستان برای مذاکرات آتش‌بس در لبنان، گفت که نتیجه تماس‌های خود با جناح‌های درگیر و عبدالحلیم خدام وزیر امور خارجه سوریه را به اطلاع ایلی سالم وزیر امور خارجه لبنان، رسانده است. وی افزود که «نتیجه، مثبت بوده و همه طرف‌ها درمورد امکان مذاکرات به توافق رسیدند.» همچنین بنا بر اعلام منابع سیاسی و رادیو فالانژیست‌ها، این کشور دوست، سوئیس است و احتمال دارد مذاکرات در سفارت لبنان در برن برگزار شود.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 216، 30/7/1362، صص 10 و 11، بیروت - خبرگزاری یونایتدپرس.</ref> این درحالی است که گزارش‌های رسیده از لبنان از ادامه نبردهای پراکنده در مناطق اقلیم الخروب، جبل، شیاح و حومه جنوبی بیروت میان گروه‌های متخاصم حکایت دارد.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 30/7/1362، صص 2 و 3.</ref> | |||
== گزارش - 133 == | |||
تلاش‌ها برای نزدیک‌کردن دیدگاه‌های طرفین اختلاف در سازمان آزادی‌بخش فلسطین ادامه دارد. در همین حال، مسئله فلسطین در ملاقات معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران و رئیس مجلس ملی فلسطین نیز مورد بررسی قرار گرفت. خبرگزاری فلسطینی وفا، که توسط هواداران یاسر عرفات اداره می‌شود، اعلام کرد: رهبر فلسطین و نیروهای هوادار وی با برنامه اصلاحات و اتحاد سازمان آزادی‌بخش فلسطین که یکشنبه گذشته ازسوی جبهه خلق برای آزادی فلسطین و جبهه دمکراتیک برای آزادی فلسطین ارائه شد، موافقت کردند.<ref>همان، ص2.</ref> به گزارش خبرگزاری کویت، رهبران این دو جبهه در این طرح «خواستار تقویت رابطه با سوریه شدند و طرح صلح خاورمیانه‌ای ریگان را نیز درمورد تشکیل یک کنفدراسیون اردنی - فلسطینی رد کردند.» خبرگزاری یونایتدپرس از عمان نیز گزارش داد: دو تن از اعضای بلندپایه جنبش الفتح با شاه حسین پادشاه اردن، ملاقات کردند و خواستار حمایت وی از عرفات شدند. بر پایه این گزارش، «پادشاه اردن حمایت خود را از مشروعیت و وحدت سازمان آزادی‌بخش فلسطین و استقلال فلسطین در اتخاذ تصمیمات خود ابراز داشت.»<ref>روزنامه کیهان، 30/7/1362، ص20.</ref> | |||
مسئله فلسطین و اوضاع کنونی منطقه غرب آسیا، امروز در دیدار حسین شیخ‌الاسلام معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران، با خالد الفهوم رئیس مجلس ملی فلسطین در دمشق نیز مورد بررسی قرار گرفت. به نوشته روزنامه کیهان، معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران با اشاره به انقلاب فلسطین به‌عنوان یک مسئله راهبردی در تشریح سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دراین‌باره گفت: «ما معتقدیم که انقلابیون فلسطین باید در بالاترین حد قدرت و توان خود در مقابل دشمن صهیونیستی به نبرد ادامه دهند.»<ref>روزنامه کیهان، 1/8/1362، ص2.</ref> | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۰ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۲۸
| روزشمار جنگ سال 1362 1362.07.29 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | بیست و نه مهر |
| تاریخ شمسی | 1362.07.29 |
| تاریخ میلادی | 21 اکتبر 1983 |
| تاریخ قمری | 14 محرم 1404 |
گزارش - 112
درپی عملیات شب گذشته نیروهای خودی که در محور بانه با پیروزی قاطع و تصرف سه ارتفاع مهم لری، کنگرک و گرمک و در محور مریوان با پیروزی نسبی و تصرف ارتفاع خلوزه١ و بخشی از هفت‌توانان به‌همراه بود، عملیات امشب با هدف تصرف ارتفاعات مسلط به شهر پنجوین (زله و هرگنه)، تکمیل عملیات شب گذشته و تصرف ارتفاعات هفت‌توانان و خلوزه٢ و الحاق با لشکر٨ نجف آغاز شد. پس از تصویب مانور شب دوم و ابلاغ دستور عملیات به لشکر14 امام حسین(ع) و لشکر25 کربلا در محور مریوان، دو یگان موظف شدند که خود را برای اجرای عملیات آماده کنند. لشکر14 امام حسین(ع) از آمادگی برخوردار بود و عملیات این یگان پیش‌بینی شده بود، اما لشکر25 کربلا آمادگی کافی را برای اجرای عملیات نداشت. درحالی‌که قرار بود حداکثر تا ساعت 22 شب گذشته عملیات شروع شود، دو یگان عمل‌کننده تا ساعت 1 بامداد امروز، موفق نشدند پای کار برسند. نیروهای لشکر25 کربلا باآنکه از ساعت 18 روز گذشته حرکت کرده بودند، حدود ساعت 1:30 بامداد امروز به نزدیک هدف رسیده و اعلام آمادگی کردند و لشکر14 امام حسین(ع) نیز ساعت 1:08 بامداد آمادگی خود را اعلام کرد.[۱] راوی لشکر14 امام حسین(ع) درباره مشکلات و موانع پیش روی این لشکر در عملیات امشب نوشته است: نحوه آرایش دشمن روی ارتفاع زله نفوذ به مواضع را مشکل ساخته بود. نیروهای دشمن از قسمت جنوبی ارتفاعات پنجوین دامنه همه ارتفاعات و دشت را مین‌گذاری کرده و سیم‌خاردار کشیده بودند و به‌هیچ‌عنوان راه نفوذ وجود نداشت. از روبه‌رو هم نمی‌شد به کله‌قندی زد؛ چراکه عراق حتی زیر ارتفاع صاحب‌الزمان(عج) که در دامنه غربی ارتفاع قلانجان - در خاک ایران - قرار دارد را نیز مین‌گذاری کرده بود. حتی دشمن در تپه شهدا هم نیرو گذاشته بود و تمام جاهایی همچون تخم‌مرغی، هرگنه و سه‌درختی را که امکان نفوذ وجود داشت، بسته بود.[۲] نیروهای لشکر14 امام حسین(ع) در ساعت1:40 بامداد، توانستند نزدیک‌ترین هدف را که تپه شهدا بود تصرف کنند، پس از آن در ساعت 2:15 ارتفاع سه‌درختی و در ساعت 3:40 نیز دو ارتفاع هرگنه و تخم‌مرغی را به تصرف خود درآوردند. یک گردان دیگر از نیروهای این لشکر نیز طبق طرح مانور پیش‌بینی‌شده با عبور از این دو گردان به‌سمت ارتفاعات هرگنه که بر شهر پنجوین اشراف داشت حرکت کرد، و در ساعت 4:30 تمامی ارتفاعات مورد نظر به تصرف درآمد و حتی تعدادی از نیروهای این گردان وارد شهر پنجوین شدند.[۳] از سوی دیگر، فرماندهان گردان‌های عمل‌کننده لشکر25 کربلا نیز پس از رسیدن به پای کار، چون از موقعیت محل مأموریت خود اطلاعات دقیقی نداشتند، قبل از آنکه به نیروها دستور پیشروی بدهند، خود به بررسی منطقه عملیاتی پرداختند. نظر اولیه آنها پس از مشاهده زمین منطقه عملیاتی بر آن بود که تلفات زیادی خواهند داد، ولی باتوجه‌به اینکه عملیات شروع شده بود و نیروهای جناح چپ آنها نیز پیشروی‌هایی داشتند، ناگزیر وارد عمل شدند. بنا به اعلام فرماندهی لشکر25 کربلا، گردان‌های عمل‌کننده این لشکر در ساعت 3 بامداد، ارتفاع خلوزه2 را به‌طور کامل پاک‌سازی و قله اصلی هفت‌توانان را نیز تصرف کردند. فرمانده لشکر14 امام حسین(ع) با آگاه‌شدن از وضعیت جناح راست خود (لشکر25 کربلا) برای تقویت پیشروی‌های انجام‌شده چندین تانک و چندین دستگاه لودر و بلدوزر را برای احداث خاکریز از شمال تپه شهدا وارد منطقه کرد. بااین‌حال موضوع پیش‌بینی‌نشده‌ای که در این هنگام مشکل‌آفرین شد، استقرار نیروهای عراق روی ارتفاع کلو در محدوده عملیات لشکر25 کربلا بود، زیرا وجود این نیروها علاوه‌برآنکه فشار زیادی را به نیروهای لشکر25 کربلا وارد می‌کرد و مانع الحاق نیروهای این یگان با لشکر14 امام حسین(ع) می‌شد، به‌علت تسلط دید و تیری که به تپه شهدا داشت عقبه لشکر14 امام حسین(ع) را هم تهدید می‌کرد و مانع ورود واحد زرهی این لشکر به منطقه اصلی نبرد می‌شد. باوجوداین، آن بخش از نیروهای لشکر14 که تپه شهدا، سه‌درختی و تخم‌مرغی را تصرف کرده بودند توانستند موقعیت خود را تثبیت کنند.[۴] از سوی دیگر، فرماندهی منطقه‌ای ارتش عراق نیز برای بازپسگیری ارتفاعات ازدست‌رفته چندین دستور ضدحمله صادر کرد. براین‌اساس، تیپ65 نیروی مخصوص عراق مأموریت یافت که با به‌کارگیری گردان3 تیپ29، ارتفاع خلوزه2 را تصرف کند. بازپسگیری هفت‌توانان هم به واحدهای تیپ5 و یک گردان تانک واگذار شد و تیپ29 دشمن نیز با باقیمانده گردان دوم در ارتفاعات شرق پنجوین و هرگنه وارد عمل شد.[۵] این یگان‌های عراقی علاوه‌بر پیشروی در محور خلوزه2 و تحکیم موقعیت خود، به نیروهای گردان امام سجاد(ع) از لشکر14 امام حسین(ع) که روی ارتفاعات سیدمصطفی در جنوب‌شرقی پنجوین مستقر بودند فشار زیادی وارد کردند. قوای تجدیدسازمان‌یافته عراق با پشتیبانی دقیق آتش توپخانه، نیروهای مستقر در ارتفاعات سیدمصطفی را از چند سمت مورد هجوم قرار دادند تا جایی‌که گردان امام سجاد(ع) اعلام کرد در محاصره قرار گرفته است بدین‌ترتیب این گردان پس از موافقت فرماندهی لشکر با عقب‌نشینی آن، حدود ساعت 11 به عقب بازگشت.[۶] این درحالی بود که حدود 12 تن از نیروهای لشکر14 امام حسین(ع) که پیشاپیش در عمق منطقه نفوذ کرده و وارد شهر پنجوین شده بودند، به اسارت نیروهای عراقی درآمدند. قاسم سلیمانی فرمانده لشکر41 ثارالله(ع)، که برای ارزیابی موقعیت عملیات و بازدید از خطوط درگیری به منطقه پنجوین رفته بود، مشاهدات خود را که حاکی‌از پیچیدگی و سختی نبرد در اوایل بامداد امروز بود به اطلاع محسن رضایی و سرهنگ صیاد شیرازی رساند. وی در تشریح وضعیت منطقه گفت: «صبح زود یک تیربار روی [ارتفاع] سه‌درختی بود. خود دشمن سه‌درختی را با توپ می‌کوبید. ابتدا بچه‌های ما با عراقی‌ها قاطی شده بودند؛ یعنی مشخص نبود که خط ما کجاست خط دشمن کجاست، کل منطقه را دود بسیار غلیظی گرفته بود، چون همه‌جا آتش است. درخت‌ها آتش گرفته و هیچ‌جا دیده نمی‌شد. روی منطقه دود غلیظی بود. هرگنه (1530) که دو قله بزرگ و کوچک دارد و گمرک هم در کنار آن است یک ارتفاع برجسته‌ای هست که در دست دشمن است بچه‌های ما در انتهای ارتفاعات سیدمصطفی که ارتفاع مشرف به پنجوین است، با دشمن درگیر هستند.»[۷] وی همچنین درباره اهمیت هرگنه و احتمال سقوط شهر پنجوین درصورت تصرف این ارتفاعات گفت: اگر امشب یک یگان قوی عمل کند و هرگنه را تصرف کند، پنجوین سقوط می‌کند.[۸] در این مرحله از عملیات، نیروهای لشکر14 امام حسین(ع)، بناسوته، بخش جنوب‌شرقی ارتفاع زله (سیدمصطفی) تپه تخم‌مرغی، دو ارتفاع در شرق هرگنه (دو ارتفاع 1530 و 1470 در غرب هرگنه تصرف نشد) و ارتفاع سه‌درختی و تپه شهدا را به تصرف درآوردند. البته طبق طرح عملیات قرار بود درصورت موفقیت، یک گردان پس از تثبیت موقعیت تخم‌مرغی و بناسوته برای تصرف کله‌قندی اقدام کند که به‌علت کمبود وقت این کار مقدور نشد. مهندسی این لشکر نیز برای تثبیت دستاوردهای عملیاتی یک خاکریز از جناح راست خود از هرگنه به سه‌درختی احداث کرد. همچنین برای تدارک خط مقدم، دو جاده از مرانه و تپه شهدا به منطقه درگیری کشیده شد. لشکر25 کربلا نیز باآنکه در ابتدا خوب عمل کرد و توانست خلوزه١ و بخش‌های اصلی هفت‌توانان را تصرف کند، در تصرف خلوزه2 ناموفق بود. این لشکر قرار بود خاکریزی از انتهای هفت‌توانان تا انتهای کلو احداث کند، ولی به‌علت تصرف‌نشدن کلو خاکریز بین مارو و خلوزه احداث شد و تا یال غربی هفت‌توانان امتداد یافت. بدین‌ترتیب الحاق پیش‌بینی‌شده این لشکر با لشکر8 نجف در سمت راست و لشکر14 امام حسین(ع) در سمت چپ مقدور نشد.[۹] از نکات قابل‌ذکر در محور عملیاتی مریوان که واحد شنود از مکالمات بی‌سیم دشمن دریافت این بود که در ساعت 15:20، توپخانه عراقی در یکی از محورهای عملیاتی (احتمالاً محور لشکر14 امام حسین(ع)) به‌اشتباه تانک‌های خود را زیر آتش شدید توپخانه و گلوله‌های کاتیوشا قرار داده است و از آنجا که امکان ارتباط با فرماندهی آتش مقدور نبوده، اجرای آتش مدتی ادامه یافته و خساراتی به عراقی‌ها وارد آمده است.[۱۰] هم‌زمان با شروع عملیات در محور مریوان، نیروهای عراقی در ساعت 1 بامداد، در محور بانه با به‌کارگیری تیپ66 که در احتیاط منطقه بود، عملیاتی را برای تصرف ارتفاع راهبردی لری که دراختیار لشکر8 نجف قرار داشت، آغاز کردند. در این پاتک دشمن به مواضع خودی نفوذ کرده و علاوه‌بر 2 کیلومتر از خاکریزی که در جلوی لری احداث شده بود، یکی از ارتفاعات مهم لری (1820) را نیز تصرف کرد. بااین‌همه، نیروهای لشکر8 نجف با به‌دست‌گرفتن ابتکارعمل و تدبیر فرماندهی خود توانستند نیروهای عراق را به عقب برانند. سرعت‌عمل و شدت واکنش نیروهای خودی در مقابله با نیروهای عراقی به حدی بود که آنها یال‌های جنوبی لری را که قبل از این پاتک در تصرف خود داشتند، رها کرده و به‌سمت کانی‌مانگا عقب رفتند. در این اقدام 200 عراقی نیز به اسارت درآمدند.[۱۱] فرمانده لشکر8 نجف، پس از فراغت از دفع پاتک دشمن برای حفظ جناح چپ خود نیروهایی را به منطقه براله اعزام کرد و آنها توانستند با کمترین تلفات این ارتفاع را تصرف کنند.[۱۲]
گزارش - 113
در جلسه امروز فرماندهان سپاه* که با حضور محسن رضایی و سرهنگ صیاد شیرازی برای بررسی چگونگی عملکرد شب گذشته یگان‌ها برگزار گردید، پیشرفت عملیات و نتایج به‌دست‌آمده مثبت ارزیابی شد. علی رضائیان فرمانده قرارگاه مقدم حمزه، در این جلسه ضمن موفقیت‌آمیز خواندن عملیات شب گذشته درباره ادامه آن و تحلیل احتمالی دشمن از حرکات نیروهای خودی در محورهای عملیاتی اظهار کرد: «اگر نیروها بتوانند تا شب مواضع متصرفه را حفظ کنند که حسین [لشکر14 امام حسین(ع)] گردانش را آماده کند و این سنگ معدن سقوط کند، تقریباً سد محکم منطقه که همه از آن هراس داشتیم شکسته خواهد شد. الآن می‌شود گفت که با گرفتن برخی ارتفاعات مشرف به پنجوین و ارتفاعات جناح راست پنجوین 50 درصد مشکل حل شده است، چون تمام استحکامات دشمن برای جلوگیری از سقوط پنجوین بوده و دشمن فکر می‌کرد که ما از این بالا (شمال) روی پنجوین می‌رویم. درصورتی‌که از پایین (غرب) روی پنجوین رفتیم. شاید اصلاً فکرش را نمی‌کرد کلاً با حضور ما روی سنگ معدن، دشمن نمی‌تواند بماند؛ یعنی روی هفت‌توانان یا خلوزه٢ جایی برای ماندنشان نیست، چون اگر پنجوین و لری سقوط کند دیگر عقبه‌ای برایش نمی‌ماند. ان‌شاءالله اگر حسین [خرازی] هم بتواند و توان داشته باشد که امشب عملیات را ادامه بدهد می‌تواند مسئله پنجوین را حل کند.»[۱۳] همچنین گزارش محمد باقری مسئول اطلاعات قرارگاه خاتم و علی فدوی مسئول اطلاعات قرارگاه مقدم حمزه، بیانگر این بود که دشمن درصدد است 5 تیپ را برای تقویت نیروهایش به منطقه وارد کند. علاوه‌براین، طبق این گزارش باوجود یگان‌های متعدد عراقی در منطقه، فقط 3 تیپ دشمن قابلیت هجومی دارد و بقیه نیروهای آن پدافندی و استقراری هستند، البته برخی از تیپ‌های عراق نیز که توانایی پاتک داشتند، یا در عملیات شب اول آسیب دیده بودند یا در مناطق حساسی همچون پنجوین مأموریت داشتند.[۱۴]
گزارش - 114
پس از گذشت دو روز از عملیات والفجر٤، فرماندهان به ارزیابی نحوه عکس‌العمل ارتش عراق دربرابر این عملیات پرداختند. هرچند عراق برای بازپسگیری ارتفاعات و مناطقی که از دست داده بود، چند ضدحمله اجرا کرد و حتی در برخی محورها هم مانع پیشروی رزمندگان شد، لکن برای بعضی فرماندهان سپاه پاسداران که انتظار واکنش جدی‌تری را از دشمن داشتند، این سؤال پیش آمد که چرا ارتش عراق تاکنون مانند جبهه‌های جنوب پاتک‌های قوی‌تری انجام نداده و یگان‌های اصلی و کارآمد خود را وارد درگیری نکرده است. راوی قرارگاه خاتم دیدگاه‌های فرماندهان را دراین‌باره چنین منعکس کرده است: غلامعلی رشید معتقد بود که گویا دشمن نمی‌خواهد سرمایه‌گذاری کند و مثل والفجر2 حیفش می‌آید اینجا نیرو خرج کند. آنچه در جواب این مسئله مطرح می‌شد نداشتن نیرو بود. براساس اخبار رسیده دشمن نیروی مانوری مناسب نداشت و تنها نیرویی که می‌توانست از آنها برای پاتک استفاده کند، تیپ‌های 66 و 65 نیروی مخصوص بودند که تا حد زیادی این دو یگان مورد استفاده قرار گرفته بودند. مطلب دیگر که می‌توانست پاسخ‌گوی این ابهام باشد تحلیل دشمن از عملکرد نیروهای ایرانی بود. دشمن هنوز در ابهام به سر می‌برد، از این جهت که هنوز نفهمیده بود که قصد جمهوری اسلامی چیست؛ تعبیری که واحد شنود از مکالمات فرماندهان عراقی داشت این بود که «دشمن [ایران] ما را می‌رقصاند.» مطلب دیگری که به چرایی این موضوع برمی‌گردد آن است که دشمن هنوز موضوع عملیات ایران را جدی نگرفته بود، به‌عنوان مثال فرمانده لشکر4 به فرمانده سپاه یکم ارتش عراق می‌گوید: «من هیچ اصراری برای بازپس‌گرفتن ارتفاعات [شرق پنجوین] مشرف به پنجوین، درصورتی‌که ارتفاعات این‌طرف [غرب] دست ما می‌باشد، نمی‌بینم.» نمونه دیگر اینکه فرمانده لشکر4 در جواب سؤال فرمانده تیپ54 درمورد اینکه آیا آنها هدف را گرفتند؟ گفت: «اینجا چیزی نیست، [ایرانی‌ها]، از این هدف‌ها زیاد گرفته‌اند، دوباره پس می‌گیریم.» از سوی دیگر، علی رضائیان فرمانده قرارگاه مقدم حمزه نیز درباره وضعیت کلی تصمیم‌گیری فرماندهی نیروهای عراق و تأثیر عملیات خودی عقیده داشت: وقتی ما با دشمن درگیر می‌شویم، اگر سه چهار روز پشت سر هم تلفات بدهد کل سازمانشان به هم می‌ریزد. عملیات رمضان را که انجام دادیم تقریباً سازمان دشمن از هم پاشید. اگر نیروهایش را وارد عمل کند و پشت‌سرهم ضربه بخورد، سازمانش از هم می‌پاشد. وقتی‌که سازمانش از هم پاشید، تازه موقع ادامه عملیات ما است. ما باید هرجا نیرو داریم جمع کنیم و دشمن را تعقیب کنیم. چون او سازمانی ندارد که مقاومت کند، عراق تا بازسازی کند و روحیه بدهد، طول می‌کشد. بهترین موقع ادامه عملیات همین الآن است که دشمن ضربه خورده است.[۱۵]
گزارش - 115
محسن رضایی فرمانده کل سپاه، در جلسه مشترک فرماندهان قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) و قرارگاه مقدم حمزه پیشنهادی را دررابطه‌با چگونگی ادامه و تکمیل عملیات والفجر4 مطرح کرد که مورد تصویب قرار گرفت. فرماندهان حاضر در جلسه پس از گفت‌وگو مواردی را بدین شرح درخصوص تکمیل عملیات به یگان‌های عمل‌کننده ابلاغ کردند: ١. لشکر14 امام حسین(ع) برای تصرف ارتفاعات زله (کله‌قندی - سنگ معدن) و تکمیل تصرف یال سیدمصطفی اقدام کند. ٢. لشکر41 ثارالله(ع) ارتفاعات شرق پنجوین و غرب هرگنه (1530 و 1470 و 1320) را که مسلط به شهر پنجوین هستند و بخشی از اهداف مأموریت شب گذشته لشکر14 امام حسین(ع) بودند، تصرف کرده و با لشکر14 امام حسین(ع) در جناح چپ خود الحاق کند. سپس هم‌زمان با صعود نیروهای لشکر14 امام حسین(ع) به ارتفاعات کله‌قندی و سنگ معدن، شهر پنجوین را به تصرف درآورد. ٣. یگان‌های قرارگاه تاکتیکی حمزه٤ (لشکر25 کربلا و تیپ١ لشکر٢٨ کردستان) مأموریت شب گذشته خود را برای تصرف باقیمانده ارتفاعات هفت‌توانان و تصرف خلوزه2 تکرار کند. قرارگاه تاکتیکی حمزه٣ (لشکر31 عاشورا، لشکر8 نجف و تیپ2 لشکر28 کردستان) نیز به‌سمت جنوب اجرای عملیات کرده و ارتفاع شیخ گزنشین در جنوب کانی‌مانگا را تصرف کنند. البته در ادامه این جلسه، مأموریت قرارگاه حمزه3 بهدلیل آنکه این قرارگاه شب گذشته نیروی زیادی را صرف دفع پاتک دشمن کرده بود، منتفی شد.[۱۶] پس از ابلاغ مأموریت‌ها، قاسم سلیمانی فرمانده لشکر41 ثارالله(ع) اعلام کرد که به‌علت ناآشنایی به منطقه و توجیه‌نبودن فرمانده گردان‌های این یگان، نمی‌تواند ارتفاعات غرب هرگنه را تصرف کند. وی معتقد بود که چون ارتفاع زله (سنگ معدن و کله‌قندی) یک هدف مستقل است، بهتر است لشکر14 امام حسین(ع) برای تصرف آن وارد عمل شود و در روزهای بعد لشکر41 ثارالله(ع) با آمادگی کافی ارتفاعات غرب هرگنه را تصرف کند. بااین‌حال، محسن رضایی با بیان اینکه ارتفاعات هرگنه، جناح زله می‌باشد و اگر روی هرگنه عملیات نشود، بهدلیل امکان نفوذ دشمن از این ارتفاع، موقعیت لشکر14 امام حسین(ع) متزلزل می‌شود، افزود: اگر لشکر41 ثارالله(ع) ارتفاعات غرب هرگنه را تصرف کند و جاده پنجوین به ولیاوه به‌دست نیروهای خودمان بیفتد، عراق نمی‌تواند ارتفاعات سربراله و خلوزه2 را تدارک کند و درنتیجه این ارتفاعات هم سقوط می‌کند و بدین‌ترتیب دشت شمال پنجوین آزاد می‌شود. در ادامه غلامعلی رشید درباره لزوم اجرای عملیات روی ارتفاعات غرب هرگنه و ارتفاع 1530 با قاسم سلیمانی فرمانده لشکر41 ثارالله(ع) به گفت‌وگو پرداخت و درنهایت تصمیم برای اجرای عملیات لشکر41 ثارالله(ع) در غرب هرگنه، جنوب پنجوین و ارتفاعات پنجوین قطعی شد.[۱۷] درپی این تصمیم لشکر25 کربلا برای اجرای مأموریت امشب خود نیروهای تازه‌نفس در نظر گرفت و لشکر41 ثارالله(ع) نیز برای تصرف ارتفاع مسلط 1530 یک گردان و برای تصرف دو ارتفاع 1470 و 1320 یک گردان تعیین کرد. لشکر14 امام حسین(ع) هم بنا به وسعت و اهمیت منطقه محوله، چهار گردان را به این ترتیب اختصاص داد: یک گردان مأمور تصرف تپه‌های سیدمصطفی در جنوب‌شرقی شهر پنجوین شد، یک گردان نیز برای آزادسازی ارتفاع مهم سنگ معدن در نظر گرفته شد. دو گردان دیگر هم مأموریت یافتند که پس از تصرف سنگ معدن توسط گردان دوم، به‌‌ترتیب یک گردان برای پاک‌سازی شمال یال سیدمصطفی در شیار حسن‌آباد و گردان دیگر نیز برای پاک‌سازی و تصرف ارتفاع کله‌قندی وارد عمل شود.[۱۸] دراین‌حال، اطلاعاتی که واحد شنود کسب کرده حاکی است امروز صدام حسین با صدور دستوری ارتش عراق را ملزم ساخته است تمامی ساکنان پنجوین را از آن شهر تخلیه و به عقب منتقل کند.*[۱۹]
گزارش - 116
عزیز جعفری فرمانده قرارگاه نجف و نماینده سپاه در طرح‌ریزی و اجرای عملیات در محور دربندیخان، از وضعیت شناسایی، مشکلات و طرح عملیات در این منطقه به محسن رضایی و غلامعلی رشید گزارش داد. وی درباره اقدامات شناسایی نیروهای لشکر27 حضرت رسول(ص) در منطقه بمو در جنوب دریاچه دربندیخان و همچنین هوشیاری دشمن در این منطقه مطالبی بیان کرد. عزیز جعفری با استناد به گزارش‌های عباس کریمی مسئول محور لشکر27 حضرت رسول(ص) که در منطقه حضور داشت، ارزیابی مثبتی از روند انجام مقدمات عملیات داشت، اما درعین‌حال از هوشیاری دشمن در این منطقه ابراز نگرانی کرد. وی با اشاره به شناسایی‌های انجام‌شده و موانع پیش رو و حساسیت زیاد دشمن، درباره سختی کار در سه محور شاخ‌خشیک (شمال منطقه)، بمو و شاخ کیله و اقدامات مهندسی اخیر دشمن در این محورها گزارشی ارائه داد. فرمانده قرارگاه نجف گفت: نیروهای لشکر27 حضرت رسول(ص) چند روز پیش 15 بالگرد عراقی را در منطقه تنگه سرتک دیده‌اند که به شیار قلپ در غرب شاخ خشیک می‌رفتند که این کار عجیب و بی‌سابقه بوده است. وی در ادامه گزارش خود از اسیرشدن یکی از نیروها در شرق بمو و اقدام دشمن در احداث چند پایگاه جدید در شیار قلپ و فعالیت شدید مهندسی عراق در این مناطق خبر داد. فرمانده قرارگاه نجف افزود: مسئولان لشکر27 حضرت رسول(ص) در نظر داشتند شب قبل از عملیات نیروهای خود را در این منطقه پنهان کرده و از آنجا عملیات را شروع کنند، اما با اقداماتی که دشمن انجام داده، این کار امکان‌پذیر نیست و این یکی از مشکلات اصلی است. وی همچنین به اقدامات مهندسی دشمن و احداث سنگر در شرق و شمال‌شرقی مسیر معابر شناسایی‌شده این محور اشاره کرد. محسن رضایی در پاسخ به اظهارات عزیز جعفری و درباره وضعیت کیله (جنوب‌غربی بمو) گفت: «در محور کیله راه برای عبور تک نفر و افراد گروه شناسایی وجود دارد. به‌علت تیغه‌ای و شیب‌دار بودن آن منطقه امکان اینکه از آن معبر نیرو عبور داد وجود ندارد. ... البته شیار تنگه‌مانندی بین بمو و کیله وجود دارد ولی دشمن در همان نزدیکی پایگاه دارد و به این شیار دید کامل دارد.» پس از توضیحات فرمانده کل سپاه، عزیز جعفری درباره نوع زمین این منطقه اظهار کرد: از جنوب کیله تا شاخ بمو زمین وضعیت خاصی دارد، به‌طوری‌که وقتی یک نفر بالا بیاید، اگر پنج قدم جلو برود، هفت قدم به پایین می‌آید. چون زمین سنگریزه است و سنگ‌ها به پایین می‌غلتند و ایجاد سروصدا می‌شود و دشمن به‌راحتی متوجه می‌شود. هرچند در این جلسه راهکارهای مطلوبی برای حل مشکلات مطرح نگردید، درباره توقف کار در منطقه دربندیخان نیز تصمیمی گرفته نشد.[۲۰]
گزارش - 117
نیروهای تحت امر ستاد جنگ‌های نامنظم قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)* امروز هم با نفوذ به عمق خاک عراق در منطقه عمومی خرمال، دو عملیات انهدامی اجرا کردند. این نیروها در محور وله به شانه‌دری، چندین مین ضدخودرو کار گذاشتند که براثر برخورد یک خودروی نظامی به این مین‌ها یک افسر و 3 سرباز عراقی کشته و 4 نظامی دیگر زخمی شدند.[۲۱] در اطراف شهر خورمال نیز یک گروه نفوذی متشکل از پرسنل لشکر23 نوهد و پیشمرگان حزب دمکرات کردستان عراق (بارزانی‌ها) به یک پاسگاه حفاظتی این شهر حمله کردند. در این عملیات بخشی از ساختمان پاسگاه تخریب شد و 5 تن از افراد مستقر در آن کشته و 3 تن نیز زخمی شدند.[۲۲]
گزارش - 118
ارتش عراق در روز جاری برای اولین‌بار در منطقه عملیات از سلاح شیمیایی استفاده کرد که موجب واردشدن صدماتی به نیروهای خودی شد. درپی این اقدام، محسن رضایی و سرهنگ صیاد شیرازی دراین‌باره به چاره‌جویی پرداختند و در همین حال، فرماندهی سپاه از شیوع خبر بمباران شیمیایی در میان نیروهای خودی اظهار نارضایتی کرد. توپخانه عراق در ساعت 14:30 امروز، 10 گلوله شیمیایی به منطقه عمومی مریوان و به‌ویژه ارتفاعات خانم شیخان (عقبه جبهه مریوان) شلیک کرد که موجب آسیب‌دیدگی تعدادی از نیروهای خودی شد.[۲۳] طبق گزارش واحد شنود، فرمانده سپاه یکم عراق به هرکدام از فرماندهان یگان‌ها 10 گلوله شیمیایی داده تا درصورت لزوم آن را به کار گیرند.*[۲۴] درپی استفاده عراق از سلاح شیمیایی، سرهنگ صیاد شیرازی و محسن رضایی در بررسی این مسئله ضمن اشاره به نبود آمادگی کافی برای مقابله با گازهای شیمیایی، بر لزوم آمادگی بیشتر یگان‌ها در حد مقدورات و استفاده از وسایل رفع آلودگی منطقه از مواد شیمیایی و همچنین حفاظت افراد (با استفاده از لباس، ماسک و داروهای ضدشیمیایی)، تأکید کردند. فرمانده کل سپاه و فرمانده نیروی زمینی ارتش همچنین خاطرنشان کردند که استفاده عراق از سلاح شیمیایی و پخش اخبار مربوط به این اقدام در روحیه نیروهای خودی اثر منفی می‌گذارد. در همین راستا امروز گزارشی از یکی از پایگاه‌ها به قرارگاه رسید که از شیوع خبر استفاده عراق از سلاح شیمیایی حکایت داشت. محسن رضایی به‌شدت به این موضوع حساس شد، در پیگیری‌ها مشخص گردید که نیروهای ارتش که با نیروهای سپاه ادغام شده بودند، موضوع استفاده از سلاح شیمیایی را به یگان‌های سپاه گفته‌اند و بدین‌ترتیب این خبر تقریباً در سطح عموم رزمندگان پخش شده است. فرمانده کل سپاه علاوه‌بر تأکید بر جلوگیری از پخش این خبر، به فرماندهان قرارگاه گفت پیگیری‌های لازم را برای شناسایی منبع انتشار خبر انجام دهند.[۲۵]
گزارش - 119
در ادامه بمباران عقبه‌های منطقه عملیاتی والفجر4، جنگنده‌های ارتش عراق امروز چندین‌بار بانه و حومه آن و نیز شهر مریوان را بمباران کردند که باوجود کثرت حملات، تلفات و آسیب‌های واردشده اندک بود. علاوه‌براین، امروز هواپیماهای عراقی اقدام به پخش اعلامیه‌هایی بر فراز شهر بانه و اطراف آن کردند. هواپیماهای عراقی از ساعت 8:30 تا 11 امروز صبح، 6 نقطه از شهر بانه و اطراف آن را بمباران کردند. در این حملات نیروگاه برق شهر آسیب دید و 1 تن شهید و یک تن دیگر زخمی شد. جنگنده‌های عراقی در ساعت 15:30 نیز بار دیگر چندین بمب بر شهر بانه فروریختند. این بمب‌ها در پشت بانک ملی واقع در خیابان امام حسین(ع) و اطراف شهربانی به زمین اصابت کرد، ولی هیچ‌کدام از آنها منفجر نشد. هواپیماهای دشمن همچنین در ساعت 17:30 به‌قصد بمباران بانه وارد حریم هوایی این شهر شدند که با آتش پدافند هوایی نیروهای خودی مواجه شده و بدون هیچ‌گونه اقدامی آسمان منطقه را ترک کردند.[۲۶] شهر مریوان و اطراف دریاچه مریوان نیز که یکی از مناطق استقرار نیروهای پشتیبانی جبهه مریوان است، در چندین نوبت به‌وسیله جنگنده‌های دشمن بمباران شد، اما آماری از خسارت‌ها و تلفات این حملات گزارش نشده است.[۲۷] علاوه‌براین، هواپیماهای عراقی امروز در چندین نوبت اعلامیه‌هایی را بر فراز شهر بانه و اطراف آن پخش کردند. در این اعلامیه‌ها از افسران و سربازان ارتش جمهوری اسلامی ایران خواسته شده از شرکت در عملیات خودداری کنند و به نیروهای عراقی بپیوندند و به مردم کردستان نیز سفارش شده است که از همکاری با نظامیان ایران بپرهیزند. همچنین در اعلامیه دیگری با لحن تهدیدآمیزی خطاب به رزمندگان گفته شده است که عراق از تمامی فعالیت‌های نیروهای نظامی ایران، محل استقرار و پشتیبانی آنها و نیز محورهای عملیاتی آگاهی کامل دارد.[۲۸]
گزارش - 120
درپی پیشروی‌های شب گذشته نیروهای خودی در منطقه عملیاتی والفجر4 و درحالی‌که منابع خبری ضمن بازتاب عملیات ایران در منطقه شیلر از نبردهای شدید در بخش شمال‌غرب جبهه جنگ خبر می‌دهند، فرمانده ارتش خلقی عراق مدعی شد ایران در این عملیات شکست خورده است. باتوجه‌به شکست تقریباً سنگین نیروهای عراقی در مرحله اول عملیات والفجر4 و ازدست‌دادن ارتفاعات مهم و حساس این منطقه به‌خصوص در محور بانه، امروز طه یاسین رمضان فرمانده کل ارتش خلقی عراق، در جلسه با فرماندهان و معاونان یگان‌های ارتش خلق این کشور درصدد ترمیم روحیه نظامیان عراقی برآمد و مدعی شد تلاش‌های ایران محکوم به شکست است. وی گفت: «سرنوشت حمله جدید ایران در منطقه مأموریت سپاه یکم عراق کاملاً شکست خواهد خورد و از تحقق هرگونه هدفی عاجز خواهد بود و تلاش‌های نیروهای ایرانی خللی در قدرت دفاعی عراق به وجود نخواهد آورد.»[۲۹] رادیو بی‌بی‌سی نیز در بخش خبری 19:45، بدون اشاره به دستاوردهای عملیات والفجر4 با استناد به گزارش رادیو تهران صرفاً به تلفات و خسارت‌های واردشده به ارتش عراق اشاره کرد و به نقل از خبرگزاری رسمی عراق به تشریح اقدامات پیشگیرانه و پاسخ عراق به حملات ایران پرداخت، این رادیو به نقل از خبرنگار بخش شرقی خود گفت: آخرین گزارش‌های رادیو تهران حاکی‌از آن است که از آغاز حملات تهاجمی والفجر4 در چهارشنبه گذشته تاکنون، 2500 تن از نیروهای عراق کشته شده‌اند. ایران می‌گوید که در این عملیات یک تیپ ارتش عراق موسوم به تیپ فرماندهی الفاروق به‌کلی منهدم گردیده و 1500 تن از نیروهای ارتش عراق کشته شده‌اند. به گفته رادیو تهران، در این حملات همچنین 400 عراقی به اسارت درآمده و 120 واحد سیار ارتش عراق و 40 تانک به‌کلی از بین رفته است. براساس گزارش این رادیو، خطر حمله توپخانه عراق به شهر مریوان درحال‌حاضر از میان برداشته شده است. قبل از این، رادیو تهران گفته بود که هدف از حملات تهاجمی تازه ایران عقب‌راندن نیروهای عراقی است تا دو شهر مرزی مریوان و بانه دیگر در معرض آتش توپخانه عراق قرار نداشته باشند. به گفته رادیو تهران، هدف دیگر حملات تهاجمی ایران قطع خطوط کمک‌رسانی میان نیروهای عراقی و چریک‌های کرد در داخل خاک ایران بوده است. دراین‌میان، عراق مدعی شده است که حملات ایران را با موفقیت خنثی کرده است. عراق می‌گوید در یک حمله متقابل که اوایل صبح انجام گرفت، ارتش این کشور بسیاری از ارتفاعات سوق‌الجیشی را که در آغاز عملیات اخیر ایران در چهارشنبه گذشته تحت کنترل نیروهای ایران درآمده بود، دوباره به تصرف درآورده است. به گفته خبرگزاری عراق، به نیروهای ایران تلفات جانی سنگینی وارد آمده و تعداد زیادی از آنان به اسارت عراق درآمده‌اند.[۳۰] در همین حال و در ادامه بازتاب عملیات والفجر4 در رسانه‌های خارجی خبرگزاری فرانسه با استناد به پنجمین بیانیه مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، محدوده درگیری را جبهه‌ای به طول 150 کیلومتر از سردشت تا مریوان اعلام کرد و افزود 48 دهکده کردستان ایران و همچنین جاده مرزی سردشت - بانه در این عملیات پاک‌سازی شده است.[۳۱] خبرگزاری یونایتدپرس نیز به نقل از خبرگزاری دولتی عراق گزارش داد که ارتش این کشور در یک حمله غافلگیرکننده در اوایل صبح امروز موفق شد اراضی ازدست‌داده را مجدداً به تصرف خویش درآورد.[۳۲] این درحالی است که خبرگزاری فرانسه به نقل از رادیو تهران از شکست ضدحمله عراق خبر داد.[۳۳] همین خبرگزاری در گزارش دیگری با استناد به اخبار رادیو تهران ضمن اشاره به موفقیت نیروهای ایران در تصرف تأسیسات نظامی و انبار تدارکات گروه‌های مسلح غیرقانونی در منطقه پنجوین عراق، افزود: «از آغاز حمله والفجر4 که شب چهارشنبه شروع شده این اولین‌بار است که نام این شهر عراقی توسط ایران ذکر می‌شود.»[۳۴] به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از پاریس، کانال 1 تلویزیون دولتی فرانسه ضمن اعلام آمار تلفات عراقی‌ها در این عملیات یادآور شد: «این ارقام را که تهران اعلام کرده باید بسیار محتاطانه گرفت، اما این‌بار بغداد این حمله را مورد تأیید قرار داده و به ادامه نبردها اشاره کرده است.» کانال 2 تلویزیون فرانسه نیز با بیان اینکه جنگی که از چهار سال پیش منطقه غرب آسیا را به آتش کشیده، همچنان در مرز ایران و عراق جریان دارد، افزود: «یک هفته پس از قضیه تحویل سوپراتانداردهای فرانسوی به عراق، ایران مجدداً در منطقه کردستان دست به حمله زده است.» روزنامه فرانسوی لیبراسیون هم در شماره امروز خود نوشت: «درحالی‌که نبرد بین ایران و عراق از سر گرفته شده، فرانسه و امریکا می‌کوشند طرح تضمین آزادی کشتیرانی در خلیج [فارس] توسط شورای امنیت سازمان ملل به تصویب برسد.»[۳۵] این روزنامه همچنین خاطرنشان کرد: «از آنجا که جمهوری اسلامی ایران تاکنون بارها پیشنهادهای صلح بغداد، کشورهای عربی، سازمان ملل متحد و کشورهای غیرمتعهد و بالاخره پیشنهاد صلح کنفرانس کشورهای اسلامی را رد کرده، بعید به نظر می‌رسد که این‌بار نیز با پیشنهاد فرانسه و امریکا و قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد مبنی‌بر استقرار آتش‌بس موافقت کند.»[۳۶] رادیو امریکا نیز با اشاره به برخی دستاوردهای اعلام‌شده ایران در این نبرد، به نقل از صدام حسین گفت تهاجم ایران دفع شده است و اضافه کرد: «وی به ملک حسین پادشاه اردن، گفت سربازان عراقی دلاورانه جنگیده‌اند و اکنون به گفته صدام حسین به تعقیب بقایای مهاجمان پرداخته‌اند.» به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، رادیوهای کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس نیز اخبار این عملیات را با استناد به گزارش خبرگزاری بغداد منعکس کردند.[۳۷] در همین حال، رادیو مسکو ضمن اشاره به دریافت خبرهای متفاوت از نبردهای جدید میان ایران و عراق گفت: «هر قدر که این خبرها ضدونقیض باشد، یک چیز کاملاً روشن است و آن اینکه یک گام جدید و خطرناکی در راه گسترش عملیات جنگی برداشته شده و بنابراین مانع جدیدی در راه رفع بحران ایران و عراق ازطریق سیاسی به وجود آورده است.» این رادیو با بیان اینکه تشدید عملیات جنگی، قربانیان انسانی و خسارات مادی بیشتری را به هر دو کشور تحمیل می‌کند، افزود: «ولی در اوضاع بین‌المللی کنونی که به تفسیر دولت ریگان فوق‌العاده تیره شده، ادامه درگیری مسلحانه میان ایران و عراق و مخصوصاً گسترش دامنه آن در حکم خطری جدی برای امنیت نه‌تنها ایران و عراق و بسیاری دیگر از کشورهای منطقه بلکه برای امر صلح به‌طورکلی نیز هست.»[۳۸]
گزارش - 121
نیروهای خودی با اجرای چند عملیات در مناطق کردنشین توانستند علاوه‌بر بازپسگیری یک موضع مهم در منطقه آلان، یک منطقه در غرب محور سنندج - کامیاران را پاک‌سازی کنند. به‌دنبال آزادسازی ارتفاع مرزی لک‌لک در مرحله اول عملیات منطقه آلان در جنوب‌غربی سردشت و اشغال مجدد آن توسط عناصر حزب دمکرات کردستان ایران و سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، امروز نیروهای خودی موفق به بازپسگیری این ارتفاع شدند. در این عملیات نیروهای جمعی تیپ ویژه شهدای سپاه باوجود آتش شدید و پرحجم توپخانه‌های عراقی موفق شدند بار دیگر این ارتفاع مهم را آزاد کنند.[۳۹] نیروهای خودی همچنین در میشه‌ده در شرق محور پیرانشهر - سردشت، درحال اجرای کمین علیه عناصر مسلح غیرقانونی بودند که در دام عملیات ضدکمین افراد ضدانقلاب قرار گرفتند و با آنها درگیر شدند. این درگیری از ساعت 2 بامداد تا 12 ظهر ادامه یافت و درنهایت نیروهای خودی که 2 نفرشان زخمی شده بودند، موفق به خروج از ضدکمین شدند. در این حادثه از افراد مسلح غیرقانونی نیز تعدادی کشته و زخمی شدند، اما آماری از میزان تلفات ضدانقلاب گزارش نشده است.[۴۰] در عملیات پاک‌سازی غرب محور سنندج - کامیاران نیز که یکی از مناطق اصلی گروه‌های مسلح غیرقانونی، به‌ویژه حزب دمکرات و سازمان کومه‌له است، نیروهای خودی در روستای هندیمن 8 تن از وابستگان به این گروه‌ها را دستگیر کردند. از یکی از دستگیرشدگان یک قبضه سلاح و چندین قبضه خشاب نیز کشف و ضبط شد.[۴۱] امروز همچنین قرارگاه حمزه سیدالشهدا در گزارشی به ستاد مرکزی سپاه از فروپاشی بخشی از تشکیلات درون‌شهری حزب دمکرات کردستان ایران در شهر ارومیه خبر داد. در این گزارش اشاره شده است: با پیگیری‌های مستمر نیروهای سپاه تشکیلات شهری حزب دمکرات در ارومیه بیش از 70 درصد آسیب دید و 29 تن از مسئولان و اعضای این تشکیلات دستگیر شدند که اغلب آنها به وابستگی خود اعتراف کرده و اطلاعات خود را دراختیار سپاه قرار داده‌اند.[۴۲]
گزارش - 122
در اقدامات عناصر مسلح غیرقانونی در محورهای مختلف استان آذربایجان‌غربی و استان کردستان 3 تن از افراد خودی شهید، 16 تن زخمی و 7 تن نیز به گروگان گرفته شدند. از افراد مهاجم هم تعدادی کشته یا زخمی و 2 تن نیز دستگیر شدند. ساعت 17 امروز، نیروهای گروهان مالک اشتر ژاندارمری در محور سقز - بوکان که پس از پایان مأموریت تأمین این جاده، درحال بازگشت به پایگاه خود در 10 کیلومتری سقز بودند، به محاصره عناصر مسلح غیرقانونی درآمدند و با آنها درگیر شدند. درپی درخواست کمک نیروهای تأمین از فرماندهی ژاندارمری سقز و اعزام گروه کمکی به محل درگیری، مهاجمان که حدود 100 نفر بودند مجبور به عقب‌نشینی شدند و نیروهای تأمین از محاصره نجات یافتند. در این درگیری که چهار ساعت و نیم به طول انجامید یک تن از نیروهای ژاندارمری شهید شد و 10 سرباز نیز زخمی شدند. یک نفر از مهاجمان هم که مقداری مهمات و چندین نارنجک به همراه داشت در محل درگیری دستگیر شد، آمار دقیقی از تعداد تلفات افراد مسلح غیرقانونی گزارش نشده است.[۴۳] در حادثه مشابهی در محور سقز - مهاباد، افراد وابسته به سازمان کومه‌له در ساعت 17:30 در نزدیکی روستای آلتون، با حمله به افراد تأمین جاده ژاندارمری که درحال بازگشت به مقر خود بودند، 2 تن از آنها را شهید و 2 نفر را زخمی کردند. از مهاجمان نیز یک تن دستگیر شد.[۴۴] براثر درگیری نیروهای ژاندارمری با افراد وابسته به گروه‌های مسلح ضدانقلاب در پایگاه دوآب در جنوب سقز نیز 3 سرباز زخمی شدند.[۴۵] همچنین عوامل حزب دمکرات کردستان ایران شبانه به پایگاه مقاومت روستای میرآباد در 6 کیلومتری جنوب‌غربی سلماس، حمله کرده و این پایگاه را به محاصره خود درآوردند. نیروهای پایگاه پنج ساعت و نیم مقاومت کردند، ولی به‌علت نرسیدن نیروهای کمکی، مهاجمان توانستند ضمن زخمی‌کردن یکی از افراد پایگاه، آنجا را به تصرف درآورند. افراد حزب دمکرات پس از غارت امکانات و اسلحه‌های موجود در پایگاه و به‌آتش‌کشیدن مدرسة این روستا، 7 تن از نیروهای پایگاه را نیز به گروگان بردند.[۴۶] علاوه‌براین افراد وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی با مراجعه به روستای نشکاش در غرب مریوان اهالی روستا را در مسجد جمع کرده و پس از اخذ مبلغ 200 هزار ریال از آنان روستا را ترک کردند.[۴۷]
گزارش - 123
رئیس مجلس شورای اسلامی در تحلیل زمینه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی عملیات والفجر4، از تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد فرانسوی به عراق به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر در تصمیم ایران به اجرای این عملیات نام برد. حجت‌الاسلام‌والمسلمین اکبر هاشمی رفسنجانی امروز در خطبه دوم نمازجمعه تهران، با اشاره به سیاست فرانسه در قبال جنگ ایران و عراق اظهار کرد: «با نهایت پررویی مسئولان یک کشوری مثل فرانسه اعلام می‌کنند که ما نمی‌توانیم اجازه بدهیم که عراق در جنگ شکست بخورد و ایران پیروز بشود.» رئیس مجلس شورای اسلامی تحرکات سیاسی انجام‌شده درزمینه واگذاری هواپیماهای سوپراتاندارد را «تهاجم تبلیغاتی استکبار جهانی و ارتجاع منطقه» ذکر کرد که هدف آن جلوگیری از پیروزی جمهوری اسلامی ازطریق تضعیف روحیه مردم ایران و تقویت روحیه عراق می‌باشد. وی افزود: «در این شرایط ما که طرف هجوم همه این تبلیغات بودیم بایستی اقدامی می‌کردیم، اگر نمی‌کردیم چند روز بعد اینها یک صفحه جدیدی آغاز می‌کردند و می‌گفتند ایران جا خورد. دیدید عراق گفت که ایران یک ماه است می‌خواهد عملیات بکند، ولی فعلاً منصرف شده است و اینها این‌طوری خیال کردند که ما علی‌رغم حرف‌‌هایی که می‌زنیم از این هیاهوها ترسیده‌ایم و لذا همان شبی که ما حمله کردیم آنها آماده‌باش را لغو کرده بودند.» نماینده امام در شورای‌عالی دفاع همچنین خاطرنشان کرد: «ما با عملیات والفجر4 درحقیقت داریم با امریکا حرف می‌زنیم. با فرانسه و با ارتجاع منطقه حرف می‌زنیم. این کار را ما به‌خصوص الآن انجام دادهایم برای اینکه به شما بگوییم آن دورانی که ابرقدرت‌ها بتوانند تکلیف جنگ‌ها را تعیین بکنند، هروقت آنها خواستند جنگ باشد و هروقت آنها نخواستند جنگ نباشد آن دوران گذشته است.» وی با بیان اینکه ما برخلاف اراده همه ابرقدرت‌ها و همه قدرت‌های منطقه و شرق و غرب تصمیم می‌گیریم و مقابلشان می‌ایستیم، اظهار کرد: «نه اینکه اهل یک‌دندگی و لجاج هستیم و می‌خواهیم این‌جوری لجبازی کنیم. نه، این یک مکتب و منطق صحیحی هست. می‌خواهیم به شما بگوییم شما توی خانه‌هایتان نشسته‌اید حق تصمیم‌گیری درباره ما [را] ندارید، شما نگویید که ما نمی‌خواهیم ایران پیروز بشود؛ خودش نمی‌خواهد پیروز بشود. اگر خواست پیروز بشود، خودش پیروز می‌شود. شما نگویید که جنگ دیگر به مصلحت نیست؛ جنگ از اولش هم به مصلحت نبود. شما بیخود جنگ را شروع کردید. حالا که شروع کردید اختیار ادامه جنگ، ختم جنگ، همه‌اش به اختیار ماست که مظلومیم و مورد تجاوز قرار گرفتیم.» حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی آن‌گاه تصریح کرد: «همین جریانِ هواپیماهای فرانسه درست به‌جای اینکه صدام را نجات بدهد برعکس باعث این عملیات شد و این عملیات، الآن جواب سوپراتانداردهاست. شما فردا یک چیز دیگر هم مطرح بکنید، ما مشتمان را محکم‌تر می‌کنیم.» وی افزود: «البته ما می‌خواهیم روابطمان خوب باشد و می‌خواهیم انقلابمان راه سازندگی‌اش را پیش ببرد، اما شما این آتش را روشن کردید و این آتشی که روشن شده باید آتش‌افروز را یک مقدار بسوزاند تا دیگر این آتش‌افروزی‌ها نشود. بنابراین عمیقاً و دقیقاً پیام ما در عملیات والفجر4 [همین] است و طرف پیام ما هم همان‌هایی هستند که از آن‌طرف رود نیل توی مصر گفتند که ما از عراق حمایت می‌کنیم. هم آن قارون‌های خلیج‌فارس هستند که با مانور خیال کردند ما را می‌ترسانند و گفتند حمایت می‌کنیم و هم ارباب‌های اینها هستند که از آن‌طرف به اینها دستور می‌دهند که حرف بزنید همه اینها طرف پیام ما هستند و این پیام ادامه دارد.» رئیس مجلس شورای اسلامی دومین انگیزه مهم عملیات والفجر4 را مسئله ضدانقلاب دانست و تأکید کرد: «تنها اینجا برای ما عراق مطرح نبود. این روزها ما اطلاعات فراوانی داریم که سیا و موساد گرداننده یک جریان عمومی هستند که آمدند همه اطراف، دشمنان ما را قانع کردند، گفتند هیچ‌یک از شما جداجدا نمی‌توانید پیروز شوید. نه صدام، نه منافقین، نه سلطنت‌طلب‌ها و نه کمونیست‌ها. گفتند همه شما در یک جریانِ همراه و هماهنگ می‌توانید پیروز شوید و این را پذیرفتند؛ یعنی این الآن تز پذیرفته‌شده جریان‌های ضدانقلاب داخلی و خارجی ماست که یک هماهنگی در عملیات بین این حرکت‌های داخلی و جنگ و هجوم‌های تبلیغاتی جهانی به وجود بیاید. تز هم این است: یک بحران نظامی، بعد یک بحران داخلی و بعد چیزهای دیگری که حالا من همه مسائلش را نمی‌توانم بگویم. ما لازم بود الآن یک ضربه کاری به آن آشیانه اصلی ضدانقلاب که غرب کردستان بود بزنیم.» نماینده امام در شورای‌عالی دفاع در تشریح اقدامات اخیر گروه‌های مسلح غیرقانونی در منطقه کردستان گفت: «در سردشت، مرکزی به نام آلان است که این جنایتکارهای داخلی آنجا آموزش می‌بینند. به انواع و اقسام آنجا می‌روند دوره می‌بینند و برمی‌گردند که بعد از آنجا قضایا هدایت می‌شود. مرکز فرهنگی‌شان (یعنی کلاً ضدانقلاب کردستان) آنجا بود و عراق آنجا خیلی سرمایه‌گذاری کرده بود برای اینکه اینها آنجا باشند. از سردشت تا همین جنوب مریوان این منطقه‌ای که عرض کردم 150 کیلومتر است. این منطقه از آشیانه‌های آنها و به قول خودشان تسخیرناپذیر. عزالدین‌ها و قاسملوها و اخیراً شورای مقاومت و فلان، اینها آنجا بود و مراکز کارشان آنجا بود. ما باید یک ضربه‌ای توی آشیانه بزنیم مسئله را روشن کنیم. اخیراً سلطنت‌طلب‌ها بودند، کمونیست‌ها، منافقین و هم اینها باهم جمع شده بودند.» وی هدف برنامه‌ریزی‌شده ضدانقلاب را ایجاد بحران نظامی و سپس دامن‌زدن به نارضایتی در داخل با رخنه به میان مردم در صفوف نان، اتوبوس و غیره دانست و افزود: «یک تز این‌جوری درست کردند. اینها جواب لازم داشتند. جوابی که ما دادیم و همه اینها باهم بود. یعنی این جواب را اولاً در کردستان دادیم. انتخاب کردستان یک دلیلش این بود که آنجا اخیراً به‌خاطر اینکه صدام فهمیده است کردستان آن چیزی که او فکر می‌کرد نیست. فهمیده که مردم کردستان با جمهوری اسلامی هستند.» حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی در ادامه، حملات هواپیماهای عراقی به شهرهای بانه و مریوان را انتقام صدام از مردم کردستان خواند و اظهار امیدواری کرد نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی به‌منظور مقابله با حملات هوایی عراق و بازگشت آرامش به فضای غرب کشور تدابیر و اقدامات لازم را به عمل آورد.[۴۸]
گزارش - 124
نخست‌وزیر در ادامه سفر به استان‌های شمال کشور، در سخنانی به جایگاه نیروهای مسلح در نظام‌های غیرمردمی، حمایت قدرت‌های بزرگ از عراق، سیاست ایران درارتباط‌با دول خارجی و طرح‌های اقتصادی دولت پرداخت. موسوی در مراسم صبحگاه مشترک نیروهای مسلح در ساری درباره جایگاه نیروهای مسلح در نظام‌های سیاسی غیرمردمی گفت: «نیروهای مسلح در این حکومت‌های جابر و ظالم چون بازویی بی‌اختیار دراختیار قدرت‌های بزرگ هستند و زاییده‌ای برای آن قدرت‌ها و وسیله‌ای برای تثبیت ارزش‌های آنها هستند.» نخست‌وزیر سپس به دلایل حمایت‌های سیاسی، نظامی و اقتصادی قدرت‌های بزرگ از عراق پرداخت و اظهار کرد: «تمامی این کمک‌ها به‌خاطر این است که این رژیم را نگه دارند؛ چراکه این رژیم حافظ منافعی است که قدرت‌های بزرگ به‌دنبال آن هستند.» وی افزود: «همه ما بهتر می‌دانیم که فروپاشی نظام بعثی عفلقی در عراق به معنای فروپاشی پایه‌های استکباری در منطقه و در خاورمیانه [غرب آسیا] و به ضرر همه جهان سلطه‌گر است؛ چراکه در هر بی‌انتظامی ازنظر آنها می‌تواند عواملی پدید آید که منجر به رهایی انسان‌ها بشود.»[۴۹] نخست‌وزیر همچنین امروز با شرکت در مراسم نمازجمعه بابل در سخنانی اظهار کرد: «امروز محکم‌تر از همیشه نظام ما در سطح جهانی ایستاده است و الحمدلله در مسائل داخلی بر اصلی‌ترین مسئله که جنگ باشد پیروز شده‌ایم. دررابطه‌با سیاست خارجی نیز آن انزوای قبلی را از دست دادهایم و به‌صورت سمبل مقاومت دربرابر جنایتکاران درآمده‌ایم.» وی درباره سازمان عفو بین‌المللی گفت: «ما هیچ اصالتی به این سازمان‌های کذایی نمی‌دهیم، بلکه از این سازمان‌ها فقط جهت اهداف خود استفاده می‌کنیم تا صدای خود را به ملل مستضعف جهان برسانیم.» موسوی در تبیین طرح‌های اقتصادی پنج‌ساله دولت اعلام کرد: «طرح‌ها و پروژه‌هایی در دست اقدام است که ان‌شاءالله حداقل تا دو سال دیگر ما به خودکفایی نسبی خواهیم رسید و کارخانجات عظیم ما درحال بازگشایی می‌باشند.» وی همچنین تأکید کرد: «مردم بدانید که با همت شما و رزمندگان عزیز به‌زودی چهره کریه این سرسپرده [صدام] از صفحه تاریخ برچیده خواهد شد.»[۵۰]
گزارش - 125
وزارت امور خارجه ایران به اظهارات اخیر رؤسای جمهور امریکا و مصر مبنی‌بر مداخله نظامی این کشورها در منطقه خلیج‌فارس درصورت اقدام ایران به انسداد تنگه هرمز، واکنش نشان داد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران دراین‌باره گفت: «امریکا که به جدی‌بودن تهدید جمهوری اسلامی ایران در بستن تنگه هرمز درصورت به‌خطرافتادن منافع حیاتی ایران پی برده، کوشش می‌کند با این‌گونه تهدیدات در تصمیم قاطع جمهوری اسلامی ایران در دفاع از منافع خود تزلزل ایجاد نماید.» وی درباره احتمال خروج امریکا از موضع بی‌طرفی در جنگ، با تأکید بر اینکه امریکا را بی‌طرف نمی‌دانیم، افزود: «اصولاً ادعای امریکا در بی‌طرفی درزمینه تهاجم عراق بی‌اساس و بی‌پایه می‌باشد و امریکا تنها می‌تواند حمایت خود را از عراق علنی‌تر نماید که آن هم در روند جنگ تأثیری نداشته و ماسک بی‌طرفی را از چهره متجاوز امریکا برخواهد داشت.»[۵۱] علی‌اکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری جمهوری اسلامی اظهار کرد: «حکومت مصر از ابتدای تجاوز عراق به کشورمان با ارسال کمک‌های نظامی به عراق تلاش کرده است بخشی از تعهدات خود را به امریکا به مرحله اجرا درآورد.» وی با اشاره به سخنان حسنی مبارک رئیس‌جمهور مصر درمورد اعزام نظامیان این کشور به منطقه خلیج‌فارس گفت: «این‌گونه موضع‌گیری‌ها ازجانب حکومتی مانند رژیم مصر برای ما غیرمنتظره نیست و نکته جالب‌توجه این است که حکومتی که ادعای مقابله با جمهوری اسلامی را می‌کند، به‌دنبال امضای موافقت‌نامه ننگین کمپ دیوید و اوج‌گیری مبارزات مردم مسلمان مصر و بروز بحران‌های اقتصادی و سیاسی از حل مشکلات داخلی و خارجی خود عاجز است.» ولایتی همچنین اضافه کرد: «اگر آقای حسنی مبارک به‌راستی حامی اعراب است، بهتر است از کوشش‌های خود برای نزدیک‌کردن دولت‌های عربی به امریکا و اسرائیل دست بردارد.»[۵۲]
گزارش - 126
به‌دنبال عملیات اخیر نیروهای خودی درمنطقه آلان سردشت و آزادسازی روستاها و ارتفاعات مرزی این منطقه از دست گروهای مسلح غیرقانونی به‌ویژه حزب دمکرات کردستان ایران، رادیو بی‌بی‌سی در اقدامی تبلیغاتی به پخش مصاحبه ضبط‌شده عبدالرحمن قاسملو رهبر حزب دمکرات کردستان پیش از آغاز عملیات والفجر4 پرداخت. به گزارش رادیو بی‌بی‌سی، رهبر حزب دمکرات در مصاحبه با هژیر تیموریان خبرنگار این رادیو در هلند، مدعی شد یک‌سوم خاک کردستان دراختیار پیشمرگان قرار دارد که شامل مناطق کاملاً آزاد و نیمه‌آزاد می‌باشد. قاسملو درمورد دریافت کمک از کشورهای خارجی ازجمله عراق که با ایران درحال جنگ است، گفت: «اگر دولتی مثل عراق یا دولت‌های دیگری که نظر بدی نسبت به مردم کردستان ایران نداشته باشند حاضر بشوند کمک بکنند بدون قیدوشرط این کمک را می‌پذیریم، چون ازنظر سیاسی و ازنظر نظامی درواقع در محاصره هستیم.» وی افزود: «ما با عراق درحال‌حاضر در یک سنگر علیه رژیم [امام] خمینی قرار داریم.» قاسملو در ادامه با اشاره به دایرکردن چند مدرسه در کردستان و آموزش دروس به زبان کردی هدف اصلی حزب دمکرات را استقرار رژیمی دمکراتیک خواند که در چارچوب آن خودمختاری کردستان تأمین گردد، وی دراین‌باره خاطرنشان کرد: در شرایط فعلی این خودمختاری با اسلحه‌ای که در دست پیشمرگان است تضمین می‌یابد. دبیرکل حزب دمکرات درخصوص روابط این حزب با سازمان کومه‌له اظهار کرد: «ما کوشش کرده‌ایم که با کومه‌له روابط دوستانه داشته باشیم و همکاری بکنیم و این همکاری به‌ویژه در سال‌های اخیر خوب بوده است.» وی درمورد همکاری با سازمان مجاهدین خلق (منافقین) نیز گفت: «می‌دانیم که به‌تنهایی قادر نیستیم رژیم [امام] خمینی را سرنگون بکنیم و به طریق اولی قادر نیستیم آلترناتیو باشیم. به این جهت باید دنبال هم‌پیمان هم بگردیم.» قاسملو در پاسخ به سؤالی درباره همکاری حزب دمکرات کردستان ایران با اتحادیه میهن‌پرستان کردستان عراق به رهبری جلال طالبانی اظهار کرد: «بله، ما همکاری داریم و ما خیلی خوشحالیم از این همکاری، برای اینکه هنگامی‌که پارسال در پاییز تهاجم وسیع رژیم [امام] خمینی شروع شد، دوستان ما از اتحاد میهن‌پرستان به کمک ما آمدند.»[۵۳] رادیو بی‌بی‌سی همچنین در بخش دیگری از برنامه انگلیسی خود مصاحبه‌ای را از قاسملو پخش کرد: وی در این گفت‌وگو باوجود آگاهی از نتایج عملیات نیروهای خودی در منطقه آلان، این عملیات را شکست‌خورده و ناموفق خواند و مدعی شد: «ایرانیان حملات سنگینی را شروع کرده‌اند، ولی خوشحالم بگویم که با عدم موفقیت روبه‌رو شده است. نه‌تنها ما موفقیت قبلی خود را دارا می‌باشیم، بلکه ایرانی‌ها از بسیاری نقاط که قبلاً تحت تصرف داشتند مجبور به عقب‌نشینی شده‌اند.» این رادیو در ادامه به تصحیح دیدگاه‌های قاسملو پرداخته و اظهارات وی درباره پشتیبانی عراق از این حزب را به‌نحو بارزی تعدیل کرده است.* در این بخش از مصاحبه قاسملو در پاسخ به این سؤال که «آیا شما کمک‌هایی درزمینه اسلحه و پول از کشورهایی همچون عراق دریافت می‌کنید؟» اظهار کرد: «آیا شما کشوری را می‌شناسید که به ما ازنظر پول و اسلحه کمک کند. ما پشتیبانی افکار عمومی را داریم. ممکن است بعضی وقت‌ها داخل خاک عراق بشویم، برخی از پزشکان فرانسوی در بیمارستان ما خدمت می‌کنند، ولی یادآور می‌شوم ما هر دو [حزب دمکرات و عراق] درحال جنگ با دولت ایران هستیم.»[۵۴]
گزارش - 127
پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران مبنی‌بر اخراج رژیم اشغالگر قدس از عضویت در سازمان ملل با پیشنهاد متقابل نروژ از دستور کار مذاکرات مجمع عمومی این سازمان خارج شد. به گزارش رادیو اسرائیل، پیشنهاد نروژ با 79 رأی موافق دربرابر 43 رأی مخالف پذیرفته شد. مصر، رومانی، یوگسلاوی و 15 کشور افریقایی ازجمله کشورهایی بودند که به نفع رژیم صهیونیستی رأی دادند. این رادیو به نقل از یهود ایلوم نماینده رژیم صهیونیستی در سازمان ملل، گفت که نتیجه رأی‌گیری ثابت کرد غالب کشورهای جهان حاضر نیستند در تحریم رژیم اسرائیل شرکت کرده و کورکورانه از دشمنان این رژیم جانب‌داری کنند.[۵۵] از سوی دیگر و باوجود رد پیشنهاد ایران، رادیو بی‌بی‌سی از تشدید مخالفت‌ها با عضویت رژیم صهیونیستی در سازمان ملل خبر داد و اعلام کرد: این اقدام گرچه با اکثریت آرا شکست خورد، ولی تقریباً یک‌سوم از کل نمایندگان به‌نحوی از انحاء با رژیم اسرائیل مخالفت ورزیدند. اکثر دولت‌های کمونیست و عرب با ادامه عضویت این رژیم در سازمان ملل به‌شدت مخالف‌اند. این رادیو به نقل از کیس هیندلز خبرنگار خود در سازمان ملل، اضافه کرد: «سال گذشته هنگامی‌که پیشنهاد اخراج اسرائیل مطرح شده بود، مخالفین عضویت اسرائیل فقط 9 نفر بودند. ازاین‌رو رأی امسال را باید خصمانه‌تر تلقی کرد. 16 کشور عرب یعنی تقریباً همگی آنها به‌استثنای مصر، لبنان، مراکش و تونس برعلیه عضویت اسرائیل رأی دادند. اتحاد شوروی و 16 کشور از متحدان آن علیه اسرائیل رأی دادند که حکایت از تغییر موضع اتحاد شوروی دارد و باید آن را خطری جدی برای اسرائیل تلقی نمود. تاکنون اتحاد شوروی همواره اسرائیل را به رسمیت شناخته و مدافع عضویت این کشور در سازمان ملل بوده است.»[۵۶]
گزارش - 128
امروز جزئیات بیشتری درخصوص اهداف کشورهای غربی از ارائه طرح قطعنامه اخیر به سازمان ملل درباره جنگ ایران و عراق انتشار یافت، این اطلاعات همچنین حاکی‌از تلاش‌های موجود به‌منظور تقویت احتمال پذیرش قطعنامه مذکور توسط ایران است. روزنامه لوموند (چاپ پاریس) درباره هدف فرانسه از طرح قطعنامه جدید که روز سه‌شنبه 26 مهرماه توسط سفیر هلند در سازمان ملل ارائه شد، نوشت: «اگر تهران از پذیرفتن پیشنهاد آتش‌بس خودداری کند دیپلماسی فرانسه می‌تواند ادعا کند که تمام همّ خود را برای تأمین صلح به کار برده است.» این روزنامه با اشاره به منافع ویژه امریکا و انگلیس از مشارکت در تهیه طرح مذکور اضافه کرد: «ایالات متحده امریکا باوجود انکار [اعتراض] کاخ سفید [نسبت به تحویل سوپراتانداردها] می‌کوشد سیاست خود را در منطقه متوازن سازد، بریتانیا [نیز که] مدتی مردد بود ... نمی‌خواهد نفوذ فرانسه را در منطقه‌ای که از دیرباز منطقه تاریخی بریتانیا بوده تسهیل کند.» به نوشته لوموند، متن قطعنامه مذکور اشاره‌ای به مسئولیت‌ها در جنگ ایران و عراق نمی‌کند، ولی پیشنهاد آغاز تحقیق دراین‌زمینه را مطرح می‌سازد، زیرا «بدون شک عراق نخواهد پذیرفت که آشکارا به‌عنوان آغازکننده جنگ معرفی شود.» این روزنامه سپس افزود: «تا آنجا که می‌دانیم این طرح از پشتیبانی عراق برخوردار است. آقای طارق عزیز معاون نخست‌وزیر عراق، در اواخر هفته گذشته هنوز هم در نیویورک بود. از طرف دیگر، انتظار نمی‌رود که اتحاد شوروی این قطعنامه را وتو کند، زیرا در اصل شوروی قاطعانه خواستار آزادی کشتیرانی در تنگه‌ها است و تحرک تمام نیروهای دریایی این کشور بستگی زیادی به این امر دارد.» لوموند درمورد عکس‌العمل احتمالی ایران نوشت: «بدون شک پاسخ منفی است و نظر بیشتر دیپلمات‌ها که پرونده امر را دنبال می‌کنند و اینجا شاهد اظهارنظرهای خشمگینانه سفیر تهران بوده‌اند نیز همین است.» این روزنامه خاطرنشان ساخت: قطعنامه مذکور تا پایان ماه جاری که ریاست شورای امنیت به‌عهده نماینده اردن است در دستورکار این شورا قرار نخواهد گرفت. زیرا تهران، امان را هم‌پیمان بغداد می‌داند. در این مدت باید تماس‌هایی با ایران گرفته شود. این درحالی است که به نظر نمی‌رسد الجزایری‌ها به‌علت تجربه قبلی آمادگی آن را داشته باشند و دبیرکل سازمان ملل نیز برای فرستادن اولاف پالمه به نمایندگی از خود به تهران تردید دارد. لوموند اضافه کرد: دبیرخانه عمومی سازمان ملل ترجیح می‌دهد ایرانیان قبلاً موضع خود را اعلام کنند تا مشخص شود آیا امکان سازش بر سر متن قطعنامه مذکور وجود دارد یا خیر.[۵۷]
گزارش - 129
درحالی‌که عربستان سعودی و سایر کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس می‌کوشند با برقراری آشتی و بهبود روابط میان عراق و سوریه از گسترش جنگ به منطقه خلیج‌فارس و به تبع آن قطع جریان نفت جلوگیری کنند، وزیر دفاع عربستان مدعی شد این کشور می‌تواند بدون نفت نیز به طرز بسیار مطلوبی امورات خود را اداره کند. سلطان بن عبدالعزیز با بیان این مطلب در پاسخ به سؤالی درباره تهدید ایران به بستن تنگه هرمز و قطع صدور نفت از خلیج‌فارس، افزود: «این کشورهای واردکننده نفت هستند که بدون نفت نمی‌توانند زندگی کنند. [لذا] این سؤال را باید مستقیماً از آنهایی که از نفت وارداتی بهره‌مند می‌شوند پرسید.»[۵۸] در همین حال، رادیو امریکا در گزارشی به دیدار مقامات بلندپایه عربستان و امارات در دو هفته گذشته از بغداد و دمشق اشاره کرد و گفت: کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس عقیده دارند درصورت متقاعدشدن سوریه به بازگشایی خط لوله نفت عراق در خاک این کشور، نگرانی از گسترش جنگ برطرف خواهد شد، زیرا این اقدام، عراق را که صادرات نفتش به حدود 700 هزار بشکه در روز کاهش یافته است، متقاعد خواهد ساخت از هواپیماهای سوپراتاندارد علیه تأسیسات نفتی ایران استفاده نکند. این رادیو افزود: «گفته می‌شود سوریه این پیشنهاد را مورد مطالعه قرار داده است و منابع دیپلماتیک در دمشق معتقدند که دیدار روز چهارشنبه پرزیدنت حافظ اسد و حسین شیخ‌الاسلام معاون وزارت خارجه ایران نیز به همین مسئله ارتباط داشته است.»[۵۹]
گزارش - 130
با افزایش ظرفیت صدور نفت عراق از ترکیه، مقامات این کشور اقدامات امنیتی شدیدی را برای حفاظت از لوله نفتی عراق به اجرا گذاشتند. خبرگزاری آسوشیتدپرس ضمن اعلام این مطلب افزود: «این عمل باوجود تأکید ایرانیان مبنی‌بر عدم حمله به این خطوط، ناشی‌از ترس مقامات ترکیه می‌باشد.» آسوشیتدپرس همچنین به نقل از روزنامه کویتی الانباء اعلام کرد: علی‌اکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران، در سفر خود به ترکیه در تابستان گذشته به مقامات این کشور درباره خودداری نیروهای ایران از حمله به لوله نفت عراق در خاک ترکیه اطمینان داده بود. بااین‌حال ژنرال اورن رئیس‌جمهور ترکیه به هیئت حاکمه این کشور توصیه کرده است دررابطه‌با قول‌های ایران با احتیاط برخورد کنند.[۶۰] در همین حال، ایلتر ترکمن وزیر امور خارجه ترکیه، در گفت‌وگو با مجله الحوادث (چاپ لندن) درمورد صدور نفت عراق از خاک ترکیه گفت: «خط لوله برقرار گردیده و صدور نفت از آن به‌طور منظم جریان دارد.» وزیر امور خارجه ترکیه همچنین درمورد احتمال ازسرگیری صدور نفت عراق ازطریق سوریه اظهار عقیده کرد: «گمان نمی‌کنم که چنین مسئله‌ای در شرایط حاضر ممکن باشد و چنانچه این امر صورت گیرد ما از آن استقبال می‌کنیم. البته چنین احتمالی فعلاً زمینه‌ای ندارد.»[۶۱]
گزارش - 131
دبیرکل سازمان ملل گزارش گروهی از متخصصان درمورد انهدام تأسیسات هسته‌ای عراق در ژوئن 1981 توسط رژیم صهیونیستی را به مجمع عمومی این سازمان تسلیم کرد. این گروه که در اجلاس پیشین مجمع عمومی، مأمور تحقیق درباره حمله به تأسیسات هسته‌ای عراق شده بود، در گزارش خود علاوه‌بر برآورد خسارات واردشده به رآکتور و ضربه‌ای که به برنامه تحقیقاتی این کشور وارد آمده، این حمله را زیان بالقوه برای قوانین و مؤسسات بین‌المللی دانسته و افزوده است: «اقدام اسرائیل نشان‌دهنده عدم اقدام به [امضاء] پیمان عدم تکثیر سلاح‌های هسته‌ای سازمان ملل و درحقیقت به‌مبارزه‌طلبیدن آن و سیستم حفاظتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.»[۶۲]
گزارش - 132
درحالی‌که قرار بود مذاکرات سازش در لبنان روز پنجشنبه در فرودگاه بیروت برگزار شود، وزیر امور خارجه لبنان اعلام کرد جناح‌های درگیر در این کشور برای برگزاری مذاکرات صلح در یک "کشور دوست" به توافق رسیده‌اند. به گزارش خبرگزاری یونایتدپرس از بیروت، رفیق حریری میانجی پادشاهی عربستان برای مذاکرات آتش‌بس در لبنان، گفت که نتیجه تماس‌های خود با جناح‌های درگیر و عبدالحلیم خدام وزیر امور خارجه سوریه را به اطلاع ایلی سالم وزیر امور خارجه لبنان، رسانده است. وی افزود که «نتیجه، مثبت بوده و همه طرف‌ها درمورد امکان مذاکرات به توافق رسیدند.» همچنین بنا بر اعلام منابع سیاسی و رادیو فالانژیست‌ها، این کشور دوست، سوئیس است و احتمال دارد مذاکرات در سفارت لبنان در برن برگزار شود.[۶۳] این درحالی است که گزارش‌های رسیده از لبنان از ادامه نبردهای پراکنده در مناطق اقلیم الخروب، جبل، شیاح و حومه جنوبی بیروت میان گروه‌های متخاصم حکایت دارد.[۶۴]
گزارش - 133
تلاش‌ها برای نزدیک‌کردن دیدگاه‌های طرفین اختلاف در سازمان آزادی‌بخش فلسطین ادامه دارد. در همین حال، مسئله فلسطین در ملاقات معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران و رئیس مجلس ملی فلسطین نیز مورد بررسی قرار گرفت. خبرگزاری فلسطینی وفا، که توسط هواداران یاسر عرفات اداره می‌شود، اعلام کرد: رهبر فلسطین و نیروهای هوادار وی با برنامه اصلاحات و اتحاد سازمان آزادی‌بخش فلسطین که یکشنبه گذشته ازسوی جبهه خلق برای آزادی فلسطین و جبهه دمکراتیک برای آزادی فلسطین ارائه شد، موافقت کردند.[۶۵] به گزارش خبرگزاری کویت، رهبران این دو جبهه در این طرح «خواستار تقویت رابطه با سوریه شدند و طرح صلح خاورمیانه‌ای ریگان را نیز درمورد تشکیل یک کنفدراسیون اردنی - فلسطینی رد کردند.» خبرگزاری یونایتدپرس از عمان نیز گزارش داد: دو تن از اعضای بلندپایه جنبش الفتح با شاه حسین پادشاه اردن، ملاقات کردند و خواستار حمایت وی از عرفات شدند. بر پایه این گزارش، «پادشاه اردن حمایت خود را از مشروعیت و وحدت سازمان آزادی‌بخش فلسطین و استقلال فلسطین در اتخاذ تصمیمات خود ابراز داشت.»[۶۶] مسئله فلسطین و اوضاع کنونی منطقه غرب آسیا، امروز در دیدار حسین شیخ‌الاسلام معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران، با خالد الفهوم رئیس مجلس ملی فلسطین در دمشق نیز مورد بررسی قرار گرفت. به نوشته روزنامه کیهان، معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران با اشاره به انقلاب فلسطین به‌عنوان یک مسئله راهبردی در تشریح سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دراین‌باره گفت: «ما معتقدیم که انقلابیون فلسطین باید در بالاترین حد قدرت و توان خود در مقابل دشمن صهیونیستی به نبرد ادامه دهند.»[۶۷]
پاورقی‌ها
منابع و مآخذ روزشمار 1362/07/29
- ↑ سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر4، گزارش راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، داوود رنجبر، صص 67 و 68.
- ↑ سند شماره 133/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر4، گزارش راوی لشکر14 امام حسین(ع) اصغر معرفت‌جو، صص 30 و 31.
- ↑ همان، صص 40 و 41؛ و- سند شماره 316630 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: شرح وقایع لحظه‌به‌لحظه عملیات والفجر4، 29/7/1362.
- ↑ سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 68 و 69.
- ↑ سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص71؛ و- سند شماره 4159/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 29/7/1362، نوار شماره 12822)، داوود رنجبر، صص 3 و 4.
- ↑ سند شماره 133/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 40 و 41.
- ↑ سند شماره 4159/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص14.
- ↑ سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر4، گزارش راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، داوود رنجبر، صص 67 و 68.
- ↑ سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 68 و 69.
- ↑ سند شماره 20709 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: قرارگاه نجف اشرف، 29/7/1362، ص1.
- ↑ سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص71؛ و- سند شماره 4233/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 30/7/1362، نوار شماره 12953)، داوود رنجبر، ص2.
- ↑ سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 73 و 71.
- ↑ سند شماره 4159/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص15.
- ↑ سند شماره 4159/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص14.
- ↑ سند شماره 4159/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص15.
- ↑ سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص73.
- ↑ سند شماره 4125/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 29/7/1362، نوار شماره 12952)، داوود رنجبر، صص 6 - 4.
- ↑ سند شماره 131/ گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص74.
- ↑ سند شماره 190127 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات عملیات جندالله، 29/7/1362، سند تک‌برگی.
- ↑ سند شماره 4125/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 15 - 1.
- ↑ سند شماره 320526 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی کردستان به استانداری کردستان، 2/8/1362.
- ↑ سند شماره 317098 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد جنگ‌های نامنظم مشترک ارتش و سپاه (منطقه بانه - مریوان - جوانرود) به قرارگاه مقدم حمزه سیدالشهدا(ع)، 5/8/1362.
- ↑ سند شماره 133/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص40.
- ↑ سند شماره 4232/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر4 (قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 29/7/1362، نوار شماره 12953)، ص20.
- ↑ همان، صص 11 و 24.
- ↑ سند شماره 343093 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان (رکن3) به استانداری کردستان، 29/7/1362؛ و- سند شماره 80614 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 30/7/1362؛ و- سند شماره 320528 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی کردستان به استانداری کردستان، 2/8/1362.
- ↑ سند شماره 343069 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان به استانداری کردستان، 29/7/1362؛ و- سند شماره 343094 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان (رکن3) به استانداری کردستان، 29/7/1362.
- ↑ سند شماره 227372 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: رویدادهای هفته، دفتر فرماندهی سپاه، 14/8/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 216، 30/7/1362، ص27.
- ↑ همان، صص 16 و 17.
- ↑ سند شماره 133/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر4، گزارش راوی لشکر14 امام حسین(ع) اصغر معرفت‌جو، صص 30 و 31.
- ↑ همان، ص20، بیروت - خبرگزاری یونایتدپرس، 29/7/1362.
- ↑ همان، صص 20 و 21، تهران - خبرگزاری فرانسه، 29/7/1362.
- ↑ همان، ص22، تهران - خبرگزاری فرانسه، 29/7/1362.
- ↑ همان، صص 30، 31، 34 و 35، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 29/7/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 216، 30/7/1362، صص 23 و 24، رادیو آزاد، به نقل از روزنامه فرانسوی لیبراسیون.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، گزارش لحظه‌به‌لحظه از عملیات والفجر4 و بازتاب جهانی آن، شماره 41، 30/7/1362، صص 45 - 36، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 30/7/1362، صص 28 و 29، رادیو مسکو، 29/7/1362.
- ↑ سند شماره 316572 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای از قرارگاه عملیات شهید ناصر کاظمی به فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، شماره 5، تاریخ30/7/1362، صص 1 و 2.
- ↑ سند شماره 133/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص40.
- ↑ سند شماره 133/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 40 و 41.
- ↑ سند شماره 416754 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه11 به ستاد مرکزی (اطلاعات)، 29/7/1362.
- ↑ سند شماره 316572 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین؛ و- سند شماره 345916 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی ناحیه ژاندارمری کردستان (رکن3) به استانداری کردستان، 30/7/1362؛ و- سند شماره 80740 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
- ↑ سند شماره 89207 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن ویژه مناطق کردنشین غرب کشور، شماره 138، 4/8/1362، ص1؛ و- سند شماره 320526 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین؛ و- سند شماره 80612 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 30/7/1362.
- ↑ سند شماره 416784 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاجا به فرماندهی ژاجا (رکن3 عملیات - مرکز فرماندهی)، 29/7/1362، صص 2 و 3؛ و- سند شماره 345916 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی ناحیه ژاندارمری کردستان (رکن3) به استانداری کردستان، 30/7/1362.
- ↑ سند شماره 416718 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه سلماس به فرماندهی و اطلاعات منطقه11، 30/7/1362؛ و- سند شماره 80730 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به فرماندهی کل سپاه، 3/8/1362، ص4؛ و- سند شماره 80740 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) (طرح و عملیات) به ستاد مرکزی (طرح و عملیات)، 4/8/1362؛ و- سند شماره 80683 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 1/8/1362.
- ↑ سند شماره 341720 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان (رکن2) به استانداری کردستان، 29/7/1362.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 30/7/1362، ص9.
- ↑ روزنامه کیهان، 30/7/1362، ص2.
- ↑ روزنامه کیهان، 1/8/1362، ص18.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 30/7/1362، ص2.
- ↑ همان.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 30/7/1362، صص 27 - 23، رادیو بی‌بی‌سی، 29/7/1362؛ و- خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 218، 1/8/1362، صص 40 - 34.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 218، 1/8/1362، صص40 - 34.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 30/7/1362، صص 12 و 13، رادیو اسرائیل، 29/7/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 216، 30/7/1362، صص 14 و 15، رادیو بی‌بی‌سی، 29/7/1362.
- ↑ اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 414، 19/8/1362، صص 20 - 18.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 216، 30/7/1362، ص4، رم - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 29/7/1362.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 30/7/1362، صص 16 و 17، رادیو امریکا، 29/7/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 216، 30/7/1362، صص 4 و 5، آنکارا - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 29/7/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 238، 22/8/1362، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/8/1362، به نقل از مجله الحوادث.
- ↑ همان، صص 40 و 41؛ و- سند شماره 316630 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: شرح وقایع لحظه‌به‌لحظه عملیات والفجر4، 29/7/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 216، 30/7/1362، صص 10 و 11، بیروت - خبرگزاری یونایتدپرس.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 30/7/1362، صص 2 و 3.
- ↑ همان، ص2.
- ↑ روزنامه کیهان، 30/7/1362، ص20.
- ↑ روزنامه کیهان، 1/8/1362، ص2.