1362.09.18: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1362 |نام = 1362.09.18 |نام دیگر= هجده آذر |روز=18 آذر 1362 |تاریخ شمسی= 1362.09.18 |تاریخ میلادی= 9 دسامبر 1983 |تاریخ قمری= 4 ربیع‌الاول 1404 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.09.18</div> <div class="bootstrap-bt...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(یک نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۲۷: سطر ۲۷:


<div style="text-align:justify">
<div style="text-align:justify">
==  گزارش- 811 ==
شهرهای آبادان و خرمشهر و مناطق مرزی این دو شهر امروز و دیروز نیز هدف گلوله‌‌های توپخانه‌ و خمپاره‌اندازهای عراقی قرار گرفتند.
در گلوله‌باران آبادان که به‌طور پراکنده صورت گرفت، 4 باب مغازه و 7 منزل مسکونی تخریب شد. همچنین براثر برخورد چند گلوله‌ توپ به لوله‌های نفتی از رده‌خارج در اسکله12، نفت باقیمانده در این لوله‌ها آتش‌ گرفت که با تلاش واحدهای اطفاء حریق خاموش شد. در خرمشهر نیز تبادل آتش توپخانه و خمپاره‌اندازها در دیری‌فارم، شلمچه، پاسگاه زید، جزیره مینو و پل‌نو خسارت‌هایی را به بار آورد. گفتنی است ظرف دیروز و امروز 13 تن از نیروهای خودی در آبادان و 16 تن نیز در خرمشهر براثر اصابت گلوله‌ توپ یا ترکش زخمی شدند.<ref>سند شماره 289346 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استانداری خوزستان، 19/9/1362؛ و- سند شماره 370473 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری آبادان به استانداری خوزستان، 17/9/1362؛ و- سند شماره 289343 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان خوزستان به استاندار خوزستان، 19/9/1362.</ref>
==  گزارش- 812 ==
معاونت اطلاعات - عملیات قرارگاه نجف سپاه در گزارش کوتاهی تحرکات تاکتیکی نیروهای عراقی در جبهه‌های جنگ، به‌ویژه در منطقه عملیاتی والفجر4 و فعالیت‌های نظامی دشمن در منطقه خلیج‌فارس را تشریح کرد. در این گزارش آمده است:
پس از اجرای عملیات والفجر4، دشمن نیروهای ضربه‌خورده خود را برای بازسازی و تجدید سازمان به عقب منتقل کرد و درحال‌حاضر در منطقه والفجر4، لشکرهای 22 پیاده در منطقه سلیمانیه - چوارتا، لشکر7 پیاده در منطقه دره‌میانه تا نالپاریز و لشکر4 پیاده کوهستانی در منطقه نالپاریز تا سیدصادق با حداقل نیرو پدافند می‌کنند. همچنین دشمن پس از مرحله سوم عملیات والفجر4 اقدام به تحکیم و ترمیم مواضع پدافندی خود کرده است. نیروهای تخلیه‌شده از منطقه عملیاتی والفجر4 به‌مرور به منطقه سپاه‌های 3، 4 و 2 منتقل می‌شوند.
علاوه‌براین، دشمن بعثی همچنان با هدف تحمیل صلح بر ایران، به اقدامات وحشیانه خود ازقبیل، ناامن نشان‌دادن خلیج‌فارس و حملات متوالی به کاروان کشتی‌های تجاری در مسیر بندر امام‌ خمینی، اعلام مین‌گذاری معابر کشتی‌ها در اطراف این بندر و جزیره خارک، ادامه حملات موشکی به مردم بی‌دفاع شهرها، استفاده از بمب‌های شیمیایی و تحرکات سیاسی ازقبیل برگزاری کنفرانس‌های عربی و... ادامه می‌دهد.<ref>سند شماره 289346 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استانداری خوزستان، 19/9/1362؛ و- سند شماره 370473 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری آبادان به استانداری خوزستان، 17/9/1362؛ و- سند شماره 289343 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان خوزستان به استاندار خوزستان، 19/9/1362.</ref>
==  گزارش- 813 ==
حمله روز گذشته هواپیماهای عراقی به کشتی‌های تجاری ایران در آب‌های خلیج‌فارس و سرنگونی یک جنگنده سوخوی عراق بازتاب محدودی در رسانه‌های گروهی جهان داشت.* این درحالی است که برخلاف ادعای عراق درمورد انهدام 6 هدف دریایی، امروز فقط آسیب‌دیدگی یک کشتی یونانی تأیید شد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه از آتن، وزارت دریانوردی بازرگانی یونان اعلام کرد: «یک کشتی باری یونانی به نام آیاپتوس (16320 تن) روز گذشته درحالی‌که عازم یک بندر ایرانی بوده مورد اصابت یک موشک عراقی قرار گرفته است.» این گزارش افزود: «این کشتی با 23 خدمه که 17 نفر از آنان یونانی بوده‌اند از انگلستان آهن برای ایران حمل می‌کرده است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 265، 19/9/1362، ص2، آتن - خبرگزاری فرانسه، 18/9/1362.</ref> رادیو اسرائیل نیز به نقل از مقامات کشتیرانی در آتن گفت: «زیان‌های وارده به این کشتی کمتر از آن است که قبلاً تصور می‌شد و به‌احتمال‌قوی این کشتی غرق نشده است.» مقامات مذکور افزودند: «تصور می‌رود که عراقی‌ها به‌سوی این کشتی موشک اگزوست پرتاب نکرده‌اند، بلکه فقط با تیربار هوایی آن را به گلوله بستند.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 20/9/1362، ص8، رادیو اسرائیل، 18/9/1362.</ref>
همچنین خبرگزاری آسوشیتدپرس از نیکوزیا به نقل از ایرنا خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران گزارش داد: «دو کشتی که یکی در قبرس و دیگری در یونان ثبت شده‌اند روز گذشته در منتهاالیه شمالی خلیج‌فارس مورد حمله قرار گرفتند.» بر پایه این گزارش «کشتی قبرسی بدون هیچ‌گونه آسیبی به راه خود ادامه داد، اما کشتی یونانی که کمی آسیب دیده بود اسکورت شد و به نقطه امنی انتقال یافت.» آسوشیتدپرس به نقل از یک سخنگوی وزارت امور خارجه ایران افزود: «واحدهای دریایی و هوایی ایران جهت دفاع از دو کشتی وارد عمل شده و حمله عراق را طی اقدامی که منجر به سرنگونی یک جت عراقی شده دفع کردند.»
آسوشیتدپرس همچنین از خبرگزاری جمهوری اسلامی نقل کرد: «سخنگوی ایرانی طی همین بیانیه ادعای عراق را که 6 کشتی غرق شده و یک جت نیروی هوایی ایران طی یک درگیری هوایی و دریایی در منتهاالیه شمالی خلیج‌فارس روز گذشته سرنگون شده را تکذیب کرد. یک اطلاعیه نظامی رسمی عراق روز پنجشنبه اعتراف کرد که یک جت عراقی طی حمله ناپدید شده است، اما افزود این به‌خاطر یک "نقص فنی" بوده است. ایرنا گزارش داد که خلبان جت سرنگون‌شده عراقی پس از آنکه هواپیمای وی در دریا سقوط کرد توسط نیروهای ایرانی به اسارت گرفته شده است.»
گزارش مذکور همچنین به نقل از سخنگوی وزارت امور خارجه ایران اعلام کرد: «عراق با حمله به این دو کشتی به‌طور آشکار تمام قوانین و مقررات بین‌المللی مربوط به کشتیرانی آزاد در حوزه خلیج‌فارس را نقض کرده است.» آسوشیتدپرس در ادامه گزارش خود یادآور شد: «عراق طی هفته‌های اخیر با صدور هشدارهای مکرر از تمام کشتی‌های بین‌المللی خواسته است به نواحی شمالی خلیج [فارس] ازجمله جزیره خارک، ترمینال اصلی صادرات نفت ایران، وارد نشوند.» به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، خبرگزاری یونایتدپرس از بیروت نیز خبر مشابهی را گزارش کرد.<ref>سند شماره 146707 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی اطلاعات عملیات قرارگاه نجف‌ اشرف سپاه، شماره 42، 29/9/1362، ص5.</ref>
همچنین گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از واشنگتن حاکی است روزنامه‌های امریکایی واشنگتن پست و نیویورک تایمز به انتشار جزئیات خبری این رویداد از قول منابع نظامی ایران و عراق پرداختند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 266، 20/9/1362، ص14، واشنگتن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/9/1362.</ref> علاوه‌براین روزنامه‌های امروز صبح لبنان نیز خبر سرنگونی هواپیمای سوخوی عراقی در آب‌های خلیج‌فارس را درج کردند.<ref>روزنامه کیهان، 19/9/1362، ص28.</ref>
==  گزارش- 814 ==
رئیس دیوان‌عالی کشور در سخنان خود در نمازجمعه این هفته تهران مطالبی را درخصوص قطعنامه اجلاس وزرای کشور دولت‌های عرب در بغداد، تأکید رهبر انقلاب بر ضرورت بهره‌گیری از سلاح نفت علیه قدرت‌های مداخله‌گر خارجی، اجلاس وزرای نفت اوپک و حدود آزادی در انتخابات مجلس شورای اسلامی بیان کرد.
آیت‌الله سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی در خطبه دوم نماز با اشاره به جنگ به‌عنوان مسئله اول کشور اظهار داشت: «مطلب اول، مربوط به وزرای کشورهای نوزده‌گانه عربی است که در بغداد جمع شدند و قطعنامه‌ای صادر کردند و گفتند تجاوز به یک کشور عربی، تجاوز به همه است. گو اینکه این جمله، یک جمله خیلی خوبی است، ولی من احتمال نمی‌دهم که یک نفر نه از این جمله خوشحال شده باشد و نه از این جمله ترسیده باشد و یا اصلاً اعتنایی به این جمله کرده باشد. این خیلی رسوایی است که وزرای نوزده کشور قطعنامه‌ای صادر کنند و این قطعنامه نه خوشحال‌کننده باشد و نه ترس‌آور. چرا؟ برای اینکه می‌دانند دروغ است. کجای این حرف دروغ است؟ اینها گفتند تجاوز به یک کشور عربی، تجاوز به همه است، حالا می‌خواهم ببینم که لبنان کشور عربی هست یا نیست؟ که هست. تجاوز شده یا نشده؟ که شده. پس بنابراین تمام عرب‌ها مورد تجاوز قرار گرفته‌اند و به همه این دولت‌ها و همه این حکومت‌ها تجاوز شده است حالا می‌خواهند چکار کنند؟»
رئیس دیوان‌عالی کشور سپس افزود: «اینها در مقابل این تجاوز علنی، سوریه را در میدان تنها گذاشتند درحالی‌که سوریه با کمال شهامت توانسته در مقابل این حملات، 8 هواپیما را بزند. بنابراین سوریه را در میدان تنها گذاشتند و آنجا ما فهمیدیم که معنای تجاوز به کشورهای عربی چیست؟ ... اینها می‌گویند که نه، ما منظورمان همه کشورهای عربی نبود، بلکه منظورمان عراق بود و آن کسی را هم که می‌گوییم تجاوز کرده یعنی ایران است که به همه تجاوز کرده! اینها که همه می‌دانند که ایران تجاوز نکرده بلکه به ایران تجاوز شده. ایران جنگ نکرده بلکه به ایران جنگ تحمیل شده. هنوز هم تجاوز می‌شود. ایران چه موقع آمده مناطق غیرنظامی را بمباران کرده؟ چه موقع با بمب‌های 9 متری و 12 متری مناطق پرجمعیت شهرها را بمباران کرده؟» خطیب نمازجمعه تهران ادامه داد: «من عقیده‌ام این است که اگر اینها این‌طور قطعنامه صادر می‌کردند بهتر بود که اگر یک کشور عربی به یک کشور دیگر تجاوز کرد، به خود اجازه می‌دهیم همه به آن کشور تجاوز کنیم. چنانچه این کار را هم انجام داده‌اند.»
وی آن‌گاه ضمن برشمردن کمک‌های برخی از کشورهای عربی به عراق افزود: «اما من به اینها می‌گویم که جواب این مسئله را علی علیه‌السلام گفته است که سوگند به خدا اگر همه‌شان پشت سر هم بایستند کوچک‌ترین اثری در ملت انقلابی ایران ندارند.» رئیس دیوان‌عالی کشور همچنین خطاب به دولت‌های عرب حامی عراق گفت: «امام فرموده که شما ده روز نفت را به روی اینها [قدرت‌های سلطه‌گر جهان] ببندید، اینها تسلیم شما خواهند شد و ارباب‌ها، رعیت می‌شوند و آنهایی‌که به شما سیادت می‌کنند ذلیلتان می‌شوند. حالا شما بیایید این مطلب را تجربه کنید.»
آیت‌الله موسوی اردبیلی سپس با اشاره به اجلاس وزرای نفت اوپک در ژنو و پیشنهاد ایران درمورد قیمت پایه 34 دلار در هر بشکه، تلاش‌های جاری برای کاهش قیمت نفت را جنگی علیه ملل مستضعف خواند و گفت: «ما که اجازه نخواهیم داد و ما منتظر هستیم که ملت‌های مستضعف هم اجازه ندهند که به ثروت خدادادی آنها این‌گونه تجاوز شود.»
وی در بخش پایانی خطبه‌های نماز به مسئله انتخابات آتی مجلس پرداخت و اظهار داشت: «من به‌عنوان یک ایرانی عرض می‌کنم که وظیفه حتمی و شرعی ما این است که در مسئله انتخابات شرکت کنیم. اینکه آیا در انتخابات آزادی هست یا خیر، همه باور کنند که در انتخابات آزادی هست، اما آزادی اسلامی. ... و هرکس که واجد شرایط است و بخواهد می‌تواند خودش را کاندید کند، چه به‌صورت منفرد و یا غیرمنفرد و ازطرف جمعیت‌ها تأیید بشود یا نشود. معنای آزادی در انتخابات این است.»
رئیس دیوان‌عالی کشور همچنین افزود: «صندوق‌دزدی، رأی عوض‌کردن، زور به مردم گفتن، کسی را به جای دیگری خواندن، جازدن، کسی را از میدان بیرون کردن، کسی را اجازه انتخابات ندادن، در امکانات عمومی تبعیض قائل شدن، اینها وجود ندارد و هرکس می‌تواند خودش را کاندید نماید و یا دیگری او را کاندید کند و پس از احراز صلاحیت به‌وسیله مراجع صالحه، کاندیدایی خود را اعلام کند و هرکس هم می‌تواند به او رأی بدهد و اگر هم در انتخابات برگزیده شد می‌تواند به مجلس راه یابد. منتها دیگری اگر می‌خواهد کسی را معرفی کند، معیارها را حفظ کند. این معیارها عبارت‌اند از: اول تقوا، دوم تعهد، سوم هوشیاری، چهارم مهارت در کار، پنجم قدرت تفکر، ششم کارایی، هفتم فعال‌بودن و بینش سیاسی و امثال اینها. بنابراین این ضوابط را مراعات کند و سپس هرکسی را که می‌خواهد انتخاب و کاندید کند اشکالی ندارد و وظیفه شرعی همه ماست که در این انتخابات شرکت کنیم.»<ref>روزنامه کیهان، 19/9/1362، ص28.</ref>
==  گزارش- 815 ==
آیت‌الله منتظری نیروهای مسلح را موجب حفظ تعادل و صیانت جامعه از خطرهای داخلی و خارجی دانست. به گزارش روزنامه جمهوری اسلامی، آیت‌الله منتظری امروز در دیدار با دانشجویان دانشکده افسری و مسئولان آموزش بهداری نیروی زمینی ارتش به‌اتفاق فرماندهان و مسئولان سیاسی - عقیدتی این دو ارگان، ضمن اشاره به کلام امیرالمؤمنین(ع) در نهج‌البلاغه نیروهای مسلح را موجب حفظ تعادل و صیانت اجتماع از خطرها، حوادث و هجوم دشمنان داخلی و خارجی دانست و با اشاره به هدف تشکیل ارتش در اسلام گفت: «در اسلام ارتش متعلق به شخص نیست آن‌گونه که در زمان شاه بود، بلکه متعلق به اسلام و کل جامعه اسلامی است. ازاین‌رو نیروهای مسلح باید خود را به اخلاق اسلامی آراسته کنند و قبل از هر چیز اسلام را درست بشناسند تا بتوانند از آن حمایت کنند.»
آیت‌الله منتظری همچنین درمورد استفاده از استعدادهای موجود در میان نظامیان جوان اظهار داشت: «بسیار دیده شده که در بین سربازان و افسران، افراد روشن و با استعدادی وجود دارد که به‌نظر من باید از فکر و نظریات این افراد، آقایان فرماندهان و مسئولان قسمت‌های مختلف استفاده کنند و نباید این نیروها را نادیده گرفت و باید در مقام مشورت از هرکسی که دارای فکر و نظریه خوبی در همان رشته مربوطه است استفاده نمود، ولی البته در مقام تصمیم‌گیری، نظم فرماندهی از مقام بالا باید حتماً مراعات گردد.»<ref>همان، ص12.</ref>
==  گزارش- 816 ==
گونتر کلایبر معاون نخست‌وزیر آلمان‌شرقی، به‌منظور پیگیری موافقت‌نامه همکاری اقتصادی و فنی این کشور با عراق وارد بغداد شد. به گفته رادیو بغداد وی در بدو ورود به بغداد گفت که با مقامات عراق درباره همکاری مشترک در چارچوب نتایج ده‌ساله ناشی‌از موافقت‌نامه مذکور مذاکراتی انجام خواهد داد. این رادیو افزود: «معاون نخست‌وزیر آلمان قدردانی کشور متبوع خود از مساعی صلح‌جویانه عراق و هم‌صدایی آن با تلاش‌های مربوط به متوقف‌ساختن جنگ جاری با ایران را ابراز داشته است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 265، 19/9/1362، ص37، رادیو بغداد، 18/9/1362.</ref>
==  گزارش- 817 ==
شصت‌ونهمین اجلاس اوپک امروز درحالی به کار خود پایان داد که قیمت و سقف تولید مصوب اجلاس قبلی این سازمان مبنی‌بر 29 دلار در هر بشکه و 17 میلیون و 500 هزار بشکه در روز تثبیت شد.
در این اجلاس ایران پیشنهادهایی را برای افزایش قیمت پایه نفت از 29 دلار به 34 دلار در هر بشکه مطرح کرد، اما سرانجام تصمیم گرفته شد اعضا همچنان به قیمت و سقف تولیدی که در اجلاس فوق‌العاده لندن در ماه مارس گذشته تصویب شده بود، وفادار بمانند. گزارش روزنامه کیهان حاکی است: با توافق اعضای اوپک قرار شد کمال حسن مقهور وزیر نفت لیبی - که ریاست اجلاس وزرا را بر عهده داشت - تا انتخاب دبیرکل جدید* سرپرستی دبیرخانه اوپک را نیز عهده‌دار شود. ایران، الجزایر، عراق و ونزوئلا برای پست دبیرکلی کاندیداهایی معرفی کرده بودند.
محمد غرضی وزیر نفت ایران در گفت‌وگو با واحد مرکزی خبر درباره اوضاع کلی اجلاس اوپک گفت: «در بدو ورود و در ملاقات‌هایی که با وزرای نفتی اکوادور، الجزایر، اندونزی، لیبی، ونزوئلا و نیجریه داشتیم مطرح کردیم که ما در گذشته دچار سوءسیاست‌های تحمیلی از داخل و از خارج اوپک بودیم و تغییر قیمت از 34 دلار به 29 دلار بر اوپک تحمیل شد؛ زیرا فکر می‌کردند که وضع بازار بهتر خواهد شد و این ارزانی قیمت به مصرف‌کننده منتقل می‌شود و بنابراین تقاضا برای نفت افزایش خواهد یافت. لیکن ما توضیح دادیم که تغییر قیمت از 34 دلار به 29 دلار ازلحاظ سیاست‌گذاری و نتیجه‌گیری با شکست روبه‌رو شد. این توضیح اکثر وزرای اوپک را قانع نمود و ازطرفی لزوم حفظ سقف تولید و سهمیه تولیدکنندگان و بالاخص وظیفه سعودی به‌عنوان یک موازنه‌کننده تولید بر همه روشن شد.» غرضی درمورد موضع ایران در قبال انتخاب دبیرکل جدید اوپک نیز گفت: «ما دبیرکلی را به‌عنوان پرستیژی برای جمهوری اسلامی ایران می‌دانیم و از موضع به‌حق ایران پایین نیامده و اجازه نخواهیم داد که این امر به دست دیگران بیفتد.»<ref>روزنامه کیهان، 19/9/1362، ص28.</ref>
روزنامه اقتصادی لزکو نیز در شماره امروز خود نوشت: «به گفته مدیرکل صندوق بین‌المللی پول، قیمت‌های حقیقی نفت (نفت خام و فراورده‌های نفتی) طی دو یا سه سال آینده ثابت خواهد ماند که این همان نقطه‌نظر شیخ زکی یمانی وزیر [نفت] پادشاهی سعودی نیز می‌باشد که طبق آن قیمت نفت حتی در بهار آینده ثابت خواهد ماند.» روزنامه فیگارو هم درمورد اجلاس اوپک آورده است: «رویارویی علنی ایران و عربستان هنوز رخ نداده است. باوجود اختلاف‌نظرهای موجود، اعضای اوپک توانسته‌اند ظواهر را حفظ کنند و به ‌نظر می‌رسد که هیچ‌یک از اعضای اوپک نمی‌خواهد از خواسته ایران مبنی‌بر تعیین قیمت هر بشکه 34 دلار حمایت کند و به‌علاوه قیمت‌ها در بازار آزاد نیز رو به کاهش می‌رود.» به نوشته فیگارو، الجزایر نیز خواهان افزایش تدریجی و مرحله‌ای قیمت نفت است.<ref>همان، ص12.</ref> روزنامه لیبراسیون نیز نوشت: «در ورای این اختلافات لفظی یک رقابت سیاسی بین ایران و عربستان سعودی بر سر کسب رهبری سازمان اوپک وجود دارد، اما عربستان سعودی که 5/3 میلیون تن نفت در زمان وفور نفت در بازار، در سواحل عمان ذخیره کرده است یک سلاح در دست دارد و زمانی درواقع تهدید می‌کند که همه اعضای اوپک هم از نظراتش حمایت نکنند که درآن‌صورت این نفت ذخیره‌شده را به بازار عرضه کرده و قیمت نفت را خواهد شکست.»<ref>همان، ص7، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 18/9/1362.</ref>
رادیو بی‌بی‌سی در گزارشی از جیمز مورگان خبرنگار اقتصادی این رادیو گفت: «ضررهایی که از برگزاری چنین اجلاسی حاصل می‌شود کاملاً مشهود است به‌خصوص که اوپک خود تحت‌تأثیر قدرت‌هایی است که از خارج کنترل می‌شوند. به‌طور مثال درست قبل از برگزاری اجلاس اخیر اوپک اتحادیه شوروی قیمت نفت خود را کاهش داد و گفته می‌شود بریتانیا قصد دارد تصمیم مشابهی اتخاذ کند که دراین‌صورت نیجریه با مشکلات عظیمی‌ روبه‌رو خواهد شد. زیرا در بازارهای جهانی، نفت نیجریه با نفت بریتانیا در دریای شمال رقابت دارد. اگر نیجریه قیمت نفت خود را کاهش دهد این اقدام در ساختمان ظریف قیمت‌گذاری اوپک تأثیر می‌گذارد. اما از سوی دیگر، سازمان اوپک کماکان موجودیت خود را حفظ کرده است. این سازمان زمانی کنترل کامل بر بازارهای نفت جهانی اعمال می‌کرد و اکنون در شرایط بحرانی‌تر توانسته تولید کمتری را بین اعضای خود تقسیم کند. از آنجا که 13 کشور عضو اوپک تقریباً تمامی‌ نفت تولیدی خود را صادر می‌کنند و قسمت اعظم ارز آنها از درآمد نفت است، بنابراین نباید انتظار داشت بحث و مجادله بر سر تولید و قیمت نفت بین آنان درنگیرد و به‌طور واضح اجلاس اوپک تنها مرکزی است که چنین بحثی امکان‌پذیر است.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 19/9/1362، ص14.</ref>
==  گزارش- 818 ==
«به‌ نظر می‌رسد که ایران در تصمیمش برای ادامه جنگ پابرجاست و همه محاسبات نشان می‌دهد جمهوری اسلامی اقتصاد، مناسبات بازرگانی، سیاست خارجی و بالاتر از همه مردمش را درقالب این اندیشه قرار داده است که جنگ ممکن است سال‌ها ادامه یابد.» این مطلب را یوسف ابراهیم گزارشگر وال استریت ژورنال پس از دیداری شانزده روزه‌ از تهران «با مقام‌های دولتی، داوطلبان جنگی، شهروندان عادی، دیپلمات‌های خارجی و بازرگانی» نوشته است.
رادیو امریکا به نقل از گزارشگر وال استریت ژورنال اعلام کرد: «دیون خارجی ایران که به 15 میلیارد دلار می‌رسید، بازپرداخت شده است. میانگین صادرات نفت به 2 میلیون بشکه در روز رسیده و انتظار می‌رود یک درآمد 23 میلیارد دلاری را در سال جاری برای ایران فراهم آورد، معامله‌های پایاپای با چند کشور نیز گسترش یافته است. وابسته‌های نظامی در تهران می‌گویند جمهوری اسلامی به‌طورکلی توانسته است بر تحریم فروش اسلحه که توسط امریکا و اروپای غربی بر ایران تحمیل شد، چیره شود و راه‌های پنهانی خرید اسلحه و مهمات در اروپای غربی، اروپای شرقی و خاورمیانه [غرب آسیا] گشوده شده است. البته بهای برخی از این سلاح‌ها و مهمات سه برابر بیشتر از ارزش اصلی آنهاست.»
گزارش رادیو امریکا حاکی است: «محسن نوربخش رئیس بانک مرکزی ایران، که تحصیل‌کرده امریکاست، در مصاحبه با یوسف ابراهیم حاضر نشد بگوید که خریدهای تسلیحاتی چقدر برای ایران تمام می‌شود، اما گفت که هزینه‌های جنگی 30 درصد بودجه سالانه کشور را در بر می‌گیرد. به گفته نوربخش، با درآمدهای نفت و درآمدهای اضافی از راه گرفتن مالیات و منابع دیگر ایران می‌تواند هزینه یک جنگ طولانی را تحمل کند. رئیس بانک مرکزی می‌گوید جمهوری اسلامی تمام مشکلات اقتصادی را که ممکن است درصورت بسته‌شدن تنگه هرمز با آنها روبه‌رو شود در نظر گرفته است و برای رویارویی با نتایج آن آماده است، اما به نوشته یوسف ابراهیم، در ورای تمام این سخنان شجاعانه این حقیقت خودنمایی می‌کند که جنگ، اقتصاد ایران را سال‌ها به عقب انداخته است، هزینه‌ای که آثار آن عمیقاً در ایران احساس می‌شود و ایرانی‌ها می‌گویند نمی‌توانند عراقی‌ها را به‌خاطر آن ببخشند. از آغاز جنگ در سپتامبر 1980 دست‌کم 150 هزار تن از نظامیان و غیرنظامیان ایرانی به قتل رسیده‌اند و 400 هزار تن مجروح شده‌اند. از آغاز جنگ، عراقی‌ها بیش از 1200 روستا را از بین برده و بخش‌هایی از 25 شهر و یا تمامی‌ آنها را درهم ‌کوبیده‌اند.»
گزارشگر وال استریت ژورنال همچنین افزوده است: «یک مقام دولتی در گفت‌وگویی خصوصی گفت که سرنگون‌شدن صدام حسین ممکن است یک سال دیگر به طول انجامد و آن‌گاه شاید دو سال هم طول بکشد تا یک دولت اسلامی کنترلش را بر عراق برقرار کند.» یوسف ابراهیم یادآور شد: «حتی اگر جنگ تمام شود ایران معتقد است که صدور انقلاب باید برای تضمین بقای کشور ادامه یابد. ایران با ایجاد یک اتحاد استراتژیک با سوریه، افراطی‌ترین جناح‌های خاورمیانه [غرب آسیا] را در محوری به دور هم گرد آورده است که از مدیترانه تا خلیج‌فارس گسترش دارد.»
به گفته رادیو امریکا، یوسف ابراهیم در آغاز گزارش خود به نامه‌هایی اشاره کرده است که «جوانان ایرانی پیش از رفتن به جبهه جنگ برای پدران و مادرانشان می‌نویسند. آنان می‌دانند که به‌سوی مرگ می‌روند و می‌دانند که کار درستی انجام می‌دهند. نامه‌ها که نوشتن آنها از هنگام برپایی خونین‌ترین جنگ خاورمیانه شروع شده با سپاس از پدران و مادران که فرزندانی چنین شایسته پرورش داده‌اند آغاز می‌شود. نویسندگان سپس نام خدا و رهبرشان امام خمینی را ذکر می‌کنند و به نوشته یوسف ابراهیم به‌سوی شهادت گام برمی‌دارند.»
گزارشگر وال استریت ژورنال سپس اضافه کرده است: «بیش از نفت یا پول همین برداشت و نظر است که از سال 1981 جریان جنگ را به زیان عراق تغییر داده است.» وی می‌افزاید: «جنگجویان ایرانی هرچند که از سیل سلاح‌هایی که از شوروی، فرانسه و نقاط دیگر به‌سوی عراق سرازیر است محروم‌اند از آمیزه‌ای از وطن‌پرستی، شور مذهبی و احساس انتقام‌جویی نیرو می‌گیرند.» وی ضمن اشاره به تهدید‌های متقابل عراق و ایران وعدة امریکا درمورد استفاده از نیروی نظامی به‌منظور جلوگیری از بسته‌شدن تنگه هرمز و نیز استقرار ناوگان بزرگی از کشتی‌های جنگی امریکا، فرانسه و انگلستان در نزدیکی آب‌های خلیج‌فارس خاطرنشان ساخته است: «به‌ نظر می‌رسد که هیچ‌کدام از این تهدیدها رهبران ایران را به هراس نیفکنده است. آیت‌الله خمینی تابستان گذشته در گفت‌وگویی با روحانیون گفت تا زمانی‌که این جوانان وجود دارند، از سراسر کشور به‌سوی جبهه‌های جنگ می‌شتابند و به‌هنگام رویارویی با دشمن حماسه می‌آفرینند هیچ‌کس نخواهد توانست به کشور آسیبی برساند.»<ref>همان، صص 21 - 18، رادیو امریکا، 18/9/1362.</ref>
==  گزارش- 819 ==
هیئتی امریکایی برای توجیه کشورهای حوزة خلیج‌فارس درخصوص رویارویی احتمالی با سوریه به این منطقه اعزام شد. در همین‌ حال، مقامات امریکا مدعی شدند نیروهای ایرانی حاضر در خاک لبنان برای اجرای عملیاتی انتحاری علیه نظامیان امریکایی آماده می‌شوند.
روزنامه کیهان به نقل از دو روزنامه الوطن (چاپ کویت) و السفیر (چاپ لندن) گزارش داد: «منابع وزارت خارجه امریکا اعلام کردند هم‌اکنون یک هیئت امریکایی به ریاست معاون وزیر خارجه امریکا جهت بررسی مسائل امنیتی از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس دیدن می‌کند.» به نوشته السفیر «هدف این هیئت بالابردن میزان همکاری و هماهنگی نظامی و سیاسی میان کشورهای عرب خلیج‌فارس و همچنین بی‌طرف‌کردن کشورهای خلیج‌فارس درمورد رویارویی نظامی امریکا و سوریه می‌باشد.»<ref>روزنامه کیهان، 20/9/1362، ص28.</ref>
از سوی دیگر، خبرگزاری یونایتدپرس از واشنگتن به نقل از روزنامه واشنگتن پست اعلام کرد: مقامات کاخ سفید امروز آموزش شمار قابل‌ملاحظه‌ای "تروریست" را در لبنان برای اجرای یک عملیات بمب‌گذاری نظیر عملیاتی که به کشته‌شدن 240 تفنگ‌دار امریکایی انجامید، تأیید کردند. به نوشته واشنگتن پست، ریگان چهارشنبه گذشته در جلسه محرمانه‌ای با یک گروه سیاسی هوادار خود، در پاسخ به سؤالی راجع به حمله انتحاری به اقامتگاه تفنگ‌داران دریایی امریکا در بیروت گفته است: «بله، این تاکتیک فوق‌العاده تروریست‌هاست که دست به عملیات انتحاری می‌زنند. درحال‌حاضر، اطلاع داریم که آنها در لبنان یک نیروی تقریباً 1000 نفره که اکثراً ایرانی هستند تشکیل داده‌اند، کسانی که مشتاقانه آماده‌اند زندگی‌شان را در یک حمله "کامی‌کازی" انتحاری فدا کنند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 266، 20/9/1362، صص 9 و 10، واشنگتن - خبرگزاری یونایتدپرس، 19/9/1362.</ref>
در همین‌ حال، درپی درگیری روز پنجشنبه نیروهای امریکایی با نیروهای جنبش امل در بیروت، روزنامه‌های امروز لبنان درمورد نوع بمب‌هایی که نیروهای امریکا در بمباران مناطق مسکونی حومه جنوبی بیروت به کار برده‌اند، مطالبی درج کردند. همچنین به گزارش خبرگزاری فرانسه امروز یک سخنگوی نظامی سوری در دمشق از سرنگونی دو هواپیمای اسرائیلی توسط پدافند هوایی سوریه خبر داد. بر پایه این گزارش، اولین هواپیما بر فراز مواضع سوریه در منطقه دهرالفدیب لبنان و هواپیمای دوم در کرانه مدیترانه‌ای سوریه واقع در شمال طرابلس لبنان ساقط شد.<ref>روزنامه کیهان، 19/9/1362، ص28.</ref>
==  گزارش- 820 ==
کشتی‌های جنگی رژیم صهیونیستی با به توپ بستن مواضع فلسطینی‌ها در بندر طرابلس، از اجرای عملیات تخلیه نیروهای هوادار عرفات جلوگیری کردند.
خبرگزاری فرانسه به نقل از یک منبع فلسطینی گفت: قایق‌های توپ‌دار اسرائیل برای دومین‌بار ظرف 48 ساعت گذشته، مواضع فلسطینی‌ها را در طرابلس واقع در شمال لبنان هدف قرار دادند و آنها نیز متقابلاً به آتش توپخانه نیروهای اسرائیل پاسخ گفتند. گزارش خبرگزاری فرانسه همچنین حاکی است: یاسر عرفات رهبر سازمان آزادی‌بخش فلسطین، «از برادران سوری عاجلانه دعوت کرد باهم علیه تجاوز اسرائیل تشریک مساعی کنند.»
بر پایه این گزارش، سازمان آزادی‌بخش فلسطین امروز به‌طور رسمی از ایتالیا درخواست کرد تعدادی کشتی برای اسکورت 4 هزار فلسطینی که قرار است از طرابلس تخلیه شوند دراختیار این سازمان قرار دهد. وزارت امور خارجه ایتالیا ضمن اعلام این خبر افزود این درخواست در دست بررسی است. از سوی دیگر، یک سخنگوی دولت یونان نیز گفت که دولت متبوع وی از امریکا، فرانسه، ایتالیا و انگلیس - که همگی در لبنان نیرو دارند - خواسته است تا سلامت جان عرفات و چریک‌های همراه وی را هنگام ترک طرابلس تضمین کنند.
سخنگوی سازمان فلسطینی الفتح نیز بامداد امروز اعلام کرد: «ناوچه‌های جنگی اسرائیل برای جلوگیری از خروج فلسطینی‌های وفادار به یاسر عرفات در ترک طرابلس آب‌های اطراف این بندر را محاصره کرده‌اند.» وی افزود: «حمله اخیر اسرائیل مرحله اول یک حمله بزرگ است که هنوز جزئیات آن فاش نشده است.»<ref>همان، ص28.</ref>
در همین‌ حال خبرگزاری رسمی ‌عراق اعلام کرد عرفات «بلافاصله پس از خروج از تریپولی [طرابلس] به بغداد خواهد رفت تا گفت‌وگوهایی را با پرزیدنت صدام حسین رئیس‌جمهوری عراق به عمل آورد.» این رادیو افزود: «درحالی‌که عرفات در نخستین سال وقوع انقلاب در ایران روابط بسیار گرمی‌ با رژیم آیت‌الله خمینی برقرار ساخت این مناسبات به‌تدریج تیره شد و به‌موازات آن عرفات همکاری گسترده‌ای را با عراق آغاز کرد.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 19/9/1362، صص 8 و 9، رادیو اسرائیل، 18/9/1362.</ref>




نسخهٔ کنونی تا ‏۸ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۰۶:۵۲

روزشمار جنگ سال 1362
1362.09.18
نام‌های دیگر هجده آذر
تاریخ شمسی 1362.09.18
تاریخ میلادی 9 دسامبر 1983
تاریخ قمری 4 ربیع‌الاول 1404


1359.09.18
1360.09.18
1361.09.18
1363.09.18
1364.09.18
1365.09.18
1366.09.18




گزارش- 811

شهرهای آبادان و خرمشهر و مناطق مرزی این دو شهر امروز و دیروز نیز هدف گلوله‌‌های توپخانه‌ و خمپاره‌اندازهای عراقی قرار گرفتند. در گلوله‌باران آبادان که به‌طور پراکنده صورت گرفت، 4 باب مغازه و 7 منزل مسکونی تخریب شد. همچنین براثر برخورد چند گلوله‌ توپ به لوله‌های نفتی از رده‌خارج در اسکله12، نفت باقیمانده در این لوله‌ها آتش‌ گرفت که با تلاش واحدهای اطفاء حریق خاموش شد. در خرمشهر نیز تبادل آتش توپخانه و خمپاره‌اندازها در دیری‌فارم، شلمچه، پاسگاه زید، جزیره مینو و پل‌نو خسارت‌هایی را به بار آورد. گفتنی است ظرف دیروز و امروز 13 تن از نیروهای خودی در آبادان و 16 تن نیز در خرمشهر براثر اصابت گلوله‌ توپ یا ترکش زخمی شدند.[۱]

گزارش- 812

معاونت اطلاعات - عملیات قرارگاه نجف سپاه در گزارش کوتاهی تحرکات تاکتیکی نیروهای عراقی در جبهه‌های جنگ، به‌ویژه در منطقه عملیاتی والفجر4 و فعالیت‌های نظامی دشمن در منطقه خلیج‌فارس را تشریح کرد. در این گزارش آمده است: پس از اجرای عملیات والفجر4، دشمن نیروهای ضربه‌خورده خود را برای بازسازی و تجدید سازمان به عقب منتقل کرد و درحال‌حاضر در منطقه والفجر4، لشکرهای 22 پیاده در منطقه سلیمانیه - چوارتا، لشکر7 پیاده در منطقه دره‌میانه تا نالپاریز و لشکر4 پیاده کوهستانی در منطقه نالپاریز تا سیدصادق با حداقل نیرو پدافند می‌کنند. همچنین دشمن پس از مرحله سوم عملیات والفجر4 اقدام به تحکیم و ترمیم مواضع پدافندی خود کرده است. نیروهای تخلیه‌شده از منطقه عملیاتی والفجر4 به‌مرور به منطقه سپاه‌های 3، 4 و 2 منتقل می‌شوند. علاوه‌براین، دشمن بعثی همچنان با هدف تحمیل صلح بر ایران، به اقدامات وحشیانه خود ازقبیل، ناامن نشان‌دادن خلیج‌فارس و حملات متوالی به کاروان کشتی‌های تجاری در مسیر بندر امام‌ خمینی، اعلام مین‌گذاری معابر کشتی‌ها در اطراف این بندر و جزیره خارک، ادامه حملات موشکی به مردم بی‌دفاع شهرها، استفاده از بمب‌های شیمیایی و تحرکات سیاسی ازقبیل برگزاری کنفرانس‌های عربی و... ادامه می‌دهد.[۲]

گزارش- 813

حمله روز گذشته هواپیماهای عراقی به کشتی‌های تجاری ایران در آب‌های خلیج‌فارس و سرنگونی یک جنگنده سوخوی عراق بازتاب محدودی در رسانه‌های گروهی جهان داشت.* این درحالی است که برخلاف ادعای عراق درمورد انهدام 6 هدف دریایی، امروز فقط آسیب‌دیدگی یک کشتی یونانی تأیید شد. به گزارش خبرگزاری فرانسه از آتن، وزارت دریانوردی بازرگانی یونان اعلام کرد: «یک کشتی باری یونانی به نام آیاپتوس (16320 تن) روز گذشته درحالی‌که عازم یک بندر ایرانی بوده مورد اصابت یک موشک عراقی قرار گرفته است.» این گزارش افزود: «این کشتی با 23 خدمه که 17 نفر از آنان یونانی بوده‌اند از انگلستان آهن برای ایران حمل می‌کرده است.»[۳] رادیو اسرائیل نیز به نقل از مقامات کشتیرانی در آتن گفت: «زیان‌های وارده به این کشتی کمتر از آن است که قبلاً تصور می‌شد و به‌احتمال‌قوی این کشتی غرق نشده است.» مقامات مذکور افزودند: «تصور می‌رود که عراقی‌ها به‌سوی این کشتی موشک اگزوست پرتاب نکرده‌اند، بلکه فقط با تیربار هوایی آن را به گلوله بستند.»[۴] همچنین خبرگزاری آسوشیتدپرس از نیکوزیا به نقل از ایرنا خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران گزارش داد: «دو کشتی که یکی در قبرس و دیگری در یونان ثبت شده‌اند روز گذشته در منتهاالیه شمالی خلیج‌فارس مورد حمله قرار گرفتند.» بر پایه این گزارش «کشتی قبرسی بدون هیچ‌گونه آسیبی به راه خود ادامه داد، اما کشتی یونانی که کمی آسیب دیده بود اسکورت شد و به نقطه امنی انتقال یافت.» آسوشیتدپرس به نقل از یک سخنگوی وزارت امور خارجه ایران افزود: «واحدهای دریایی و هوایی ایران جهت دفاع از دو کشتی وارد عمل شده و حمله عراق را طی اقدامی که منجر به سرنگونی یک جت عراقی شده دفع کردند.» آسوشیتدپرس همچنین از خبرگزاری جمهوری اسلامی نقل کرد: «سخنگوی ایرانی طی همین بیانیه ادعای عراق را که 6 کشتی غرق شده و یک جت نیروی هوایی ایران طی یک درگیری هوایی و دریایی در منتهاالیه شمالی خلیج‌فارس روز گذشته سرنگون شده را تکذیب کرد. یک اطلاعیه نظامی رسمی عراق روز پنجشنبه اعتراف کرد که یک جت عراقی طی حمله ناپدید شده است، اما افزود این به‌خاطر یک "نقص فنی" بوده است. ایرنا گزارش داد که خلبان جت سرنگون‌شده عراقی پس از آنکه هواپیمای وی در دریا سقوط کرد توسط نیروهای ایرانی به اسارت گرفته شده است.» گزارش مذکور همچنین به نقل از سخنگوی وزارت امور خارجه ایران اعلام کرد: «عراق با حمله به این دو کشتی به‌طور آشکار تمام قوانین و مقررات بین‌المللی مربوط به کشتیرانی آزاد در حوزه خلیج‌فارس را نقض کرده است.» آسوشیتدپرس در ادامه گزارش خود یادآور شد: «عراق طی هفته‌های اخیر با صدور هشدارهای مکرر از تمام کشتی‌های بین‌المللی خواسته است به نواحی شمالی خلیج [فارس] ازجمله جزیره خارک، ترمینال اصلی صادرات نفت ایران، وارد نشوند.» به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، خبرگزاری یونایتدپرس از بیروت نیز خبر مشابهی را گزارش کرد.[۵] همچنین گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از واشنگتن حاکی است روزنامه‌های امریکایی واشنگتن پست و نیویورک تایمز به انتشار جزئیات خبری این رویداد از قول منابع نظامی ایران و عراق پرداختند.[۶] علاوه‌براین روزنامه‌های امروز صبح لبنان نیز خبر سرنگونی هواپیمای سوخوی عراقی در آب‌های خلیج‌فارس را درج کردند.[۷]

گزارش- 814

رئیس دیوان‌عالی کشور در سخنان خود در نمازجمعه این هفته تهران مطالبی را درخصوص قطعنامه اجلاس وزرای کشور دولت‌های عرب در بغداد، تأکید رهبر انقلاب بر ضرورت بهره‌گیری از سلاح نفت علیه قدرت‌های مداخله‌گر خارجی، اجلاس وزرای نفت اوپک و حدود آزادی در انتخابات مجلس شورای اسلامی بیان کرد. آیت‌الله سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی در خطبه دوم نماز با اشاره به جنگ به‌عنوان مسئله اول کشور اظهار داشت: «مطلب اول، مربوط به وزرای کشورهای نوزده‌گانه عربی است که در بغداد جمع شدند و قطعنامه‌ای صادر کردند و گفتند تجاوز به یک کشور عربی، تجاوز به همه است. گو اینکه این جمله، یک جمله خیلی خوبی است، ولی من احتمال نمی‌دهم که یک نفر نه از این جمله خوشحال شده باشد و نه از این جمله ترسیده باشد و یا اصلاً اعتنایی به این جمله کرده باشد. این خیلی رسوایی است که وزرای نوزده کشور قطعنامه‌ای صادر کنند و این قطعنامه نه خوشحال‌کننده باشد و نه ترس‌آور. چرا؟ برای اینکه می‌دانند دروغ است. کجای این حرف دروغ است؟ اینها گفتند تجاوز به یک کشور عربی، تجاوز به همه است، حالا می‌خواهم ببینم که لبنان کشور عربی هست یا نیست؟ که هست. تجاوز شده یا نشده؟ که شده. پس بنابراین تمام عرب‌ها مورد تجاوز قرار گرفته‌اند و به همه این دولت‌ها و همه این حکومت‌ها تجاوز شده است حالا می‌خواهند چکار کنند؟» رئیس دیوان‌عالی کشور سپس افزود: «اینها در مقابل این تجاوز علنی، سوریه را در میدان تنها گذاشتند درحالی‌که سوریه با کمال شهامت توانسته در مقابل این حملات، 8 هواپیما را بزند. بنابراین سوریه را در میدان تنها گذاشتند و آنجا ما فهمیدیم که معنای تجاوز به کشورهای عربی چیست؟ ... اینها می‌گویند که نه، ما منظورمان همه کشورهای عربی نبود، بلکه منظورمان عراق بود و آن کسی را هم که می‌گوییم تجاوز کرده یعنی ایران است که به همه تجاوز کرده! اینها که همه می‌دانند که ایران تجاوز نکرده بلکه به ایران تجاوز شده. ایران جنگ نکرده بلکه به ایران جنگ تحمیل شده. هنوز هم تجاوز می‌شود. ایران چه موقع آمده مناطق غیرنظامی را بمباران کرده؟ چه موقع با بمب‌های 9 متری و 12 متری مناطق پرجمعیت شهرها را بمباران کرده؟» خطیب نمازجمعه تهران ادامه داد: «من عقیده‌ام این است که اگر اینها این‌طور قطعنامه صادر می‌کردند بهتر بود که اگر یک کشور عربی به یک کشور دیگر تجاوز کرد، به خود اجازه می‌دهیم همه به آن کشور تجاوز کنیم. چنانچه این کار را هم انجام داده‌اند.» وی آن‌گاه ضمن برشمردن کمک‌های برخی از کشورهای عربی به عراق افزود: «اما من به اینها می‌گویم که جواب این مسئله را علی علیه‌السلام گفته است که سوگند به خدا اگر همه‌شان پشت سر هم بایستند کوچک‌ترین اثری در ملت انقلابی ایران ندارند.» رئیس دیوان‌عالی کشور همچنین خطاب به دولت‌های عرب حامی عراق گفت: «امام فرموده که شما ده روز نفت را به روی اینها [قدرت‌های سلطه‌گر جهان] ببندید، اینها تسلیم شما خواهند شد و ارباب‌ها، رعیت می‌شوند و آنهایی‌که به شما سیادت می‌کنند ذلیلتان می‌شوند. حالا شما بیایید این مطلب را تجربه کنید.» آیت‌الله موسوی اردبیلی سپس با اشاره به اجلاس وزرای نفت اوپک در ژنو و پیشنهاد ایران درمورد قیمت پایه 34 دلار در هر بشکه، تلاش‌های جاری برای کاهش قیمت نفت را جنگی علیه ملل مستضعف خواند و گفت: «ما که اجازه نخواهیم داد و ما منتظر هستیم که ملت‌های مستضعف هم اجازه ندهند که به ثروت خدادادی آنها این‌گونه تجاوز شود.» وی در بخش پایانی خطبه‌های نماز به مسئله انتخابات آتی مجلس پرداخت و اظهار داشت: «من به‌عنوان یک ایرانی عرض می‌کنم که وظیفه حتمی و شرعی ما این است که در مسئله انتخابات شرکت کنیم. اینکه آیا در انتخابات آزادی هست یا خیر، همه باور کنند که در انتخابات آزادی هست، اما آزادی اسلامی. ... و هرکس که واجد شرایط است و بخواهد می‌تواند خودش را کاندید کند، چه به‌صورت منفرد و یا غیرمنفرد و ازطرف جمعیت‌ها تأیید بشود یا نشود. معنای آزادی در انتخابات این است.» رئیس دیوان‌عالی کشور همچنین افزود: «صندوق‌دزدی، رأی عوض‌کردن، زور به مردم گفتن، کسی را به جای دیگری خواندن، جازدن، کسی را از میدان بیرون کردن، کسی را اجازه انتخابات ندادن، در امکانات عمومی تبعیض قائل شدن، اینها وجود ندارد و هرکس می‌تواند خودش را کاندید نماید و یا دیگری او را کاندید کند و پس از احراز صلاحیت به‌وسیله مراجع صالحه، کاندیدایی خود را اعلام کند و هرکس هم می‌تواند به او رأی بدهد و اگر هم در انتخابات برگزیده شد می‌تواند به مجلس راه یابد. منتها دیگری اگر می‌خواهد کسی را معرفی کند، معیارها را حفظ کند. این معیارها عبارت‌اند از: اول تقوا، دوم تعهد، سوم هوشیاری، چهارم مهارت در کار، پنجم قدرت تفکر، ششم کارایی، هفتم فعال‌بودن و بینش سیاسی و امثال اینها. بنابراین این ضوابط را مراعات کند و سپس هرکسی را که می‌خواهد انتخاب و کاندید کند اشکالی ندارد و وظیفه شرعی همه ماست که در این انتخابات شرکت کنیم.»[۸]

گزارش- 815

آیت‌الله منتظری نیروهای مسلح را موجب حفظ تعادل و صیانت جامعه از خطرهای داخلی و خارجی دانست. به گزارش روزنامه جمهوری اسلامی، آیت‌الله منتظری امروز در دیدار با دانشجویان دانشکده افسری و مسئولان آموزش بهداری نیروی زمینی ارتش به‌اتفاق فرماندهان و مسئولان سیاسی - عقیدتی این دو ارگان، ضمن اشاره به کلام امیرالمؤمنین(ع) در نهج‌البلاغه نیروهای مسلح را موجب حفظ تعادل و صیانت اجتماع از خطرها، حوادث و هجوم دشمنان داخلی و خارجی دانست و با اشاره به هدف تشکیل ارتش در اسلام گفت: «در اسلام ارتش متعلق به شخص نیست آن‌گونه که در زمان شاه بود، بلکه متعلق به اسلام و کل جامعه اسلامی است. ازاین‌رو نیروهای مسلح باید خود را به اخلاق اسلامی آراسته کنند و قبل از هر چیز اسلام را درست بشناسند تا بتوانند از آن حمایت کنند.» آیت‌الله منتظری همچنین درمورد استفاده از استعدادهای موجود در میان نظامیان جوان اظهار داشت: «بسیار دیده شده که در بین سربازان و افسران، افراد روشن و با استعدادی وجود دارد که به‌نظر من باید از فکر و نظریات این افراد، آقایان فرماندهان و مسئولان قسمت‌های مختلف استفاده کنند و نباید این نیروها را نادیده گرفت و باید در مقام مشورت از هرکسی که دارای فکر و نظریه خوبی در همان رشته مربوطه است استفاده نمود، ولی البته در مقام تصمیم‌گیری، نظم فرماندهی از مقام بالا باید حتماً مراعات گردد.»[۹]

گزارش- 816

گونتر کلایبر معاون نخست‌وزیر آلمان‌شرقی، به‌منظور پیگیری موافقت‌نامه همکاری اقتصادی و فنی این کشور با عراق وارد بغداد شد. به گفته رادیو بغداد وی در بدو ورود به بغداد گفت که با مقامات عراق درباره همکاری مشترک در چارچوب نتایج ده‌ساله ناشی‌از موافقت‌نامه مذکور مذاکراتی انجام خواهد داد. این رادیو افزود: «معاون نخست‌وزیر آلمان قدردانی کشور متبوع خود از مساعی صلح‌جویانه عراق و هم‌صدایی آن با تلاش‌های مربوط به متوقف‌ساختن جنگ جاری با ایران را ابراز داشته است.»[۱۰]

گزارش- 817

شصت‌ونهمین اجلاس اوپک امروز درحالی به کار خود پایان داد که قیمت و سقف تولید مصوب اجلاس قبلی این سازمان مبنی‌بر 29 دلار در هر بشکه و 17 میلیون و 500 هزار بشکه در روز تثبیت شد. در این اجلاس ایران پیشنهادهایی را برای افزایش قیمت پایه نفت از 29 دلار به 34 دلار در هر بشکه مطرح کرد، اما سرانجام تصمیم گرفته شد اعضا همچنان به قیمت و سقف تولیدی که در اجلاس فوق‌العاده لندن در ماه مارس گذشته تصویب شده بود، وفادار بمانند. گزارش روزنامه کیهان حاکی است: با توافق اعضای اوپک قرار شد کمال حسن مقهور وزیر نفت لیبی - که ریاست اجلاس وزرا را بر عهده داشت - تا انتخاب دبیرکل جدید* سرپرستی دبیرخانه اوپک را نیز عهده‌دار شود. ایران، الجزایر، عراق و ونزوئلا برای پست دبیرکلی کاندیداهایی معرفی کرده بودند. محمد غرضی وزیر نفت ایران در گفت‌وگو با واحد مرکزی خبر درباره اوضاع کلی اجلاس اوپک گفت: «در بدو ورود و در ملاقات‌هایی که با وزرای نفتی اکوادور، الجزایر، اندونزی، لیبی، ونزوئلا و نیجریه داشتیم مطرح کردیم که ما در گذشته دچار سوءسیاست‌های تحمیلی از داخل و از خارج اوپک بودیم و تغییر قیمت از 34 دلار به 29 دلار بر اوپک تحمیل شد؛ زیرا فکر می‌کردند که وضع بازار بهتر خواهد شد و این ارزانی قیمت به مصرف‌کننده منتقل می‌شود و بنابراین تقاضا برای نفت افزایش خواهد یافت. لیکن ما توضیح دادیم که تغییر قیمت از 34 دلار به 29 دلار ازلحاظ سیاست‌گذاری و نتیجه‌گیری با شکست روبه‌رو شد. این توضیح اکثر وزرای اوپک را قانع نمود و ازطرفی لزوم حفظ سقف تولید و سهمیه تولیدکنندگان و بالاخص وظیفه سعودی به‌عنوان یک موازنه‌کننده تولید بر همه روشن شد.» غرضی درمورد موضع ایران در قبال انتخاب دبیرکل جدید اوپک نیز گفت: «ما دبیرکلی را به‌عنوان پرستیژی برای جمهوری اسلامی ایران می‌دانیم و از موضع به‌حق ایران پایین نیامده و اجازه نخواهیم داد که این امر به دست دیگران بیفتد.»[۱۱] روزنامه اقتصادی لزکو نیز در شماره امروز خود نوشت: «به گفته مدیرکل صندوق بین‌المللی پول، قیمت‌های حقیقی نفت (نفت خام و فراورده‌های نفتی) طی دو یا سه سال آینده ثابت خواهد ماند که این همان نقطه‌نظر شیخ زکی یمانی وزیر [نفت] پادشاهی سعودی نیز می‌باشد که طبق آن قیمت نفت حتی در بهار آینده ثابت خواهد ماند.» روزنامه فیگارو هم درمورد اجلاس اوپک آورده است: «رویارویی علنی ایران و عربستان هنوز رخ نداده است. باوجود اختلاف‌نظرهای موجود، اعضای اوپک توانسته‌اند ظواهر را حفظ کنند و به ‌نظر می‌رسد که هیچ‌یک از اعضای اوپک نمی‌خواهد از خواسته ایران مبنی‌بر تعیین قیمت هر بشکه 34 دلار حمایت کند و به‌علاوه قیمت‌ها در بازار آزاد نیز رو به کاهش می‌رود.» به نوشته فیگارو، الجزایر نیز خواهان افزایش تدریجی و مرحله‌ای قیمت نفت است.[۱۲] روزنامه لیبراسیون نیز نوشت: «در ورای این اختلافات لفظی یک رقابت سیاسی بین ایران و عربستان سعودی بر سر کسب رهبری سازمان اوپک وجود دارد، اما عربستان سعودی که 5/3 میلیون تن نفت در زمان وفور نفت در بازار، در سواحل عمان ذخیره کرده است یک سلاح در دست دارد و زمانی درواقع تهدید می‌کند که همه اعضای اوپک هم از نظراتش حمایت نکنند که درآن‌صورت این نفت ذخیره‌شده را به بازار عرضه کرده و قیمت نفت را خواهد شکست.»[۱۳] رادیو بی‌بی‌سی در گزارشی از جیمز مورگان خبرنگار اقتصادی این رادیو گفت: «ضررهایی که از برگزاری چنین اجلاسی حاصل می‌شود کاملاً مشهود است به‌خصوص که اوپک خود تحت‌تأثیر قدرت‌هایی است که از خارج کنترل می‌شوند. به‌طور مثال درست قبل از برگزاری اجلاس اخیر اوپک اتحادیه شوروی قیمت نفت خود را کاهش داد و گفته می‌شود بریتانیا قصد دارد تصمیم مشابهی اتخاذ کند که دراین‌صورت نیجریه با مشکلات عظیمی‌ روبه‌رو خواهد شد. زیرا در بازارهای جهانی، نفت نیجریه با نفت بریتانیا در دریای شمال رقابت دارد. اگر نیجریه قیمت نفت خود را کاهش دهد این اقدام در ساختمان ظریف قیمت‌گذاری اوپک تأثیر می‌گذارد. اما از سوی دیگر، سازمان اوپک کماکان موجودیت خود را حفظ کرده است. این سازمان زمانی کنترل کامل بر بازارهای نفت جهانی اعمال می‌کرد و اکنون در شرایط بحرانی‌تر توانسته تولید کمتری را بین اعضای خود تقسیم کند. از آنجا که 13 کشور عضو اوپک تقریباً تمامی‌ نفت تولیدی خود را صادر می‌کنند و قسمت اعظم ارز آنها از درآمد نفت است، بنابراین نباید انتظار داشت بحث و مجادله بر سر تولید و قیمت نفت بین آنان درنگیرد و به‌طور واضح اجلاس اوپک تنها مرکزی است که چنین بحثی امکان‌پذیر است.»[۱۴]

گزارش- 818

«به‌ نظر می‌رسد که ایران در تصمیمش برای ادامه جنگ پابرجاست و همه محاسبات نشان می‌دهد جمهوری اسلامی اقتصاد، مناسبات بازرگانی، سیاست خارجی و بالاتر از همه مردمش را درقالب این اندیشه قرار داده است که جنگ ممکن است سال‌ها ادامه یابد.» این مطلب را یوسف ابراهیم گزارشگر وال استریت ژورنال پس از دیداری شانزده روزه‌ از تهران «با مقام‌های دولتی، داوطلبان جنگی، شهروندان عادی، دیپلمات‌های خارجی و بازرگانی» نوشته است. رادیو امریکا به نقل از گزارشگر وال استریت ژورنال اعلام کرد: «دیون خارجی ایران که به 15 میلیارد دلار می‌رسید، بازپرداخت شده است. میانگین صادرات نفت به 2 میلیون بشکه در روز رسیده و انتظار می‌رود یک درآمد 23 میلیارد دلاری را در سال جاری برای ایران فراهم آورد، معامله‌های پایاپای با چند کشور نیز گسترش یافته است. وابسته‌های نظامی در تهران می‌گویند جمهوری اسلامی به‌طورکلی توانسته است بر تحریم فروش اسلحه که توسط امریکا و اروپای غربی بر ایران تحمیل شد، چیره شود و راه‌های پنهانی خرید اسلحه و مهمات در اروپای غربی، اروپای شرقی و خاورمیانه [غرب آسیا] گشوده شده است. البته بهای برخی از این سلاح‌ها و مهمات سه برابر بیشتر از ارزش اصلی آنهاست.» گزارش رادیو امریکا حاکی است: «محسن نوربخش رئیس بانک مرکزی ایران، که تحصیل‌کرده امریکاست، در مصاحبه با یوسف ابراهیم حاضر نشد بگوید که خریدهای تسلیحاتی چقدر برای ایران تمام می‌شود، اما گفت که هزینه‌های جنگی 30 درصد بودجه سالانه کشور را در بر می‌گیرد. به گفته نوربخش، با درآمدهای نفت و درآمدهای اضافی از راه گرفتن مالیات و منابع دیگر ایران می‌تواند هزینه یک جنگ طولانی را تحمل کند. رئیس بانک مرکزی می‌گوید جمهوری اسلامی تمام مشکلات اقتصادی را که ممکن است درصورت بسته‌شدن تنگه هرمز با آنها روبه‌رو شود در نظر گرفته است و برای رویارویی با نتایج آن آماده است، اما به نوشته یوسف ابراهیم، در ورای تمام این سخنان شجاعانه این حقیقت خودنمایی می‌کند که جنگ، اقتصاد ایران را سال‌ها به عقب انداخته است، هزینه‌ای که آثار آن عمیقاً در ایران احساس می‌شود و ایرانی‌ها می‌گویند نمی‌توانند عراقی‌ها را به‌خاطر آن ببخشند. از آغاز جنگ در سپتامبر 1980 دست‌کم 150 هزار تن از نظامیان و غیرنظامیان ایرانی به قتل رسیده‌اند و 400 هزار تن مجروح شده‌اند. از آغاز جنگ، عراقی‌ها بیش از 1200 روستا را از بین برده و بخش‌هایی از 25 شهر و یا تمامی‌ آنها را درهم ‌کوبیده‌اند.» گزارشگر وال استریت ژورنال همچنین افزوده است: «یک مقام دولتی در گفت‌وگویی خصوصی گفت که سرنگون‌شدن صدام حسین ممکن است یک سال دیگر به طول انجامد و آن‌گاه شاید دو سال هم طول بکشد تا یک دولت اسلامی کنترلش را بر عراق برقرار کند.» یوسف ابراهیم یادآور شد: «حتی اگر جنگ تمام شود ایران معتقد است که صدور انقلاب باید برای تضمین بقای کشور ادامه یابد. ایران با ایجاد یک اتحاد استراتژیک با سوریه، افراطی‌ترین جناح‌های خاورمیانه [غرب آسیا] را در محوری به دور هم گرد آورده است که از مدیترانه تا خلیج‌فارس گسترش دارد.» به گفته رادیو امریکا، یوسف ابراهیم در آغاز گزارش خود به نامه‌هایی اشاره کرده است که «جوانان ایرانی پیش از رفتن به جبهه جنگ برای پدران و مادرانشان می‌نویسند. آنان می‌دانند که به‌سوی مرگ می‌روند و می‌دانند که کار درستی انجام می‌دهند. نامه‌ها که نوشتن آنها از هنگام برپایی خونین‌ترین جنگ خاورمیانه شروع شده با سپاس از پدران و مادران که فرزندانی چنین شایسته پرورش داده‌اند آغاز می‌شود. نویسندگان سپس نام خدا و رهبرشان امام خمینی را ذکر می‌کنند و به نوشته یوسف ابراهیم به‌سوی شهادت گام برمی‌دارند.» گزارشگر وال استریت ژورنال سپس اضافه کرده است: «بیش از نفت یا پول همین برداشت و نظر است که از سال 1981 جریان جنگ را به زیان عراق تغییر داده است.» وی می‌افزاید: «جنگجویان ایرانی هرچند که از سیل سلاح‌هایی که از شوروی، فرانسه و نقاط دیگر به‌سوی عراق سرازیر است محروم‌اند از آمیزه‌ای از وطن‌پرستی، شور مذهبی و احساس انتقام‌جویی نیرو می‌گیرند.» وی ضمن اشاره به تهدید‌های متقابل عراق و ایران وعدة امریکا درمورد استفاده از نیروی نظامی به‌منظور جلوگیری از بسته‌شدن تنگه هرمز و نیز استقرار ناوگان بزرگی از کشتی‌های جنگی امریکا، فرانسه و انگلستان در نزدیکی آب‌های خلیج‌فارس خاطرنشان ساخته است: «به‌ نظر می‌رسد که هیچ‌کدام از این تهدیدها رهبران ایران را به هراس نیفکنده است. آیت‌الله خمینی تابستان گذشته در گفت‌وگویی با روحانیون گفت تا زمانی‌که این جوانان وجود دارند، از سراسر کشور به‌سوی جبهه‌های جنگ می‌شتابند و به‌هنگام رویارویی با دشمن حماسه می‌آفرینند هیچ‌کس نخواهد توانست به کشور آسیبی برساند.»[۱۵]

گزارش- 819

هیئتی امریکایی برای توجیه کشورهای حوزة خلیج‌فارس درخصوص رویارویی احتمالی با سوریه به این منطقه اعزام شد. در همین‌ حال، مقامات امریکا مدعی شدند نیروهای ایرانی حاضر در خاک لبنان برای اجرای عملیاتی انتحاری علیه نظامیان امریکایی آماده می‌شوند. روزنامه کیهان به نقل از دو روزنامه الوطن (چاپ کویت) و السفیر (چاپ لندن) گزارش داد: «منابع وزارت خارجه امریکا اعلام کردند هم‌اکنون یک هیئت امریکایی به ریاست معاون وزیر خارجه امریکا جهت بررسی مسائل امنیتی از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس دیدن می‌کند.» به نوشته السفیر «هدف این هیئت بالابردن میزان همکاری و هماهنگی نظامی و سیاسی میان کشورهای عرب خلیج‌فارس و همچنین بی‌طرف‌کردن کشورهای خلیج‌فارس درمورد رویارویی نظامی امریکا و سوریه می‌باشد.»[۱۶] از سوی دیگر، خبرگزاری یونایتدپرس از واشنگتن به نقل از روزنامه واشنگتن پست اعلام کرد: مقامات کاخ سفید امروز آموزش شمار قابل‌ملاحظه‌ای "تروریست" را در لبنان برای اجرای یک عملیات بمب‌گذاری نظیر عملیاتی که به کشته‌شدن 240 تفنگ‌دار امریکایی انجامید، تأیید کردند. به نوشته واشنگتن پست، ریگان چهارشنبه گذشته در جلسه محرمانه‌ای با یک گروه سیاسی هوادار خود، در پاسخ به سؤالی راجع به حمله انتحاری به اقامتگاه تفنگ‌داران دریایی امریکا در بیروت گفته است: «بله، این تاکتیک فوق‌العاده تروریست‌هاست که دست به عملیات انتحاری می‌زنند. درحال‌حاضر، اطلاع داریم که آنها در لبنان یک نیروی تقریباً 1000 نفره که اکثراً ایرانی هستند تشکیل داده‌اند، کسانی که مشتاقانه آماده‌اند زندگی‌شان را در یک حمله "کامی‌کازی" انتحاری فدا کنند.»[۱۷] در همین‌ حال، درپی درگیری روز پنجشنبه نیروهای امریکایی با نیروهای جنبش امل در بیروت، روزنامه‌های امروز لبنان درمورد نوع بمب‌هایی که نیروهای امریکا در بمباران مناطق مسکونی حومه جنوبی بیروت به کار برده‌اند، مطالبی درج کردند. همچنین به گزارش خبرگزاری فرانسه امروز یک سخنگوی نظامی سوری در دمشق از سرنگونی دو هواپیمای اسرائیلی توسط پدافند هوایی سوریه خبر داد. بر پایه این گزارش، اولین هواپیما بر فراز مواضع سوریه در منطقه دهرالفدیب لبنان و هواپیمای دوم در کرانه مدیترانه‌ای سوریه واقع در شمال طرابلس لبنان ساقط شد.[۱۸]

گزارش- 820

کشتی‌های جنگی رژیم صهیونیستی با به توپ بستن مواضع فلسطینی‌ها در بندر طرابلس، از اجرای عملیات تخلیه نیروهای هوادار عرفات جلوگیری کردند. خبرگزاری فرانسه به نقل از یک منبع فلسطینی گفت: قایق‌های توپ‌دار اسرائیل برای دومین‌بار ظرف 48 ساعت گذشته، مواضع فلسطینی‌ها را در طرابلس واقع در شمال لبنان هدف قرار دادند و آنها نیز متقابلاً به آتش توپخانه نیروهای اسرائیل پاسخ گفتند. گزارش خبرگزاری فرانسه همچنین حاکی است: یاسر عرفات رهبر سازمان آزادی‌بخش فلسطین، «از برادران سوری عاجلانه دعوت کرد باهم علیه تجاوز اسرائیل تشریک مساعی کنند.» بر پایه این گزارش، سازمان آزادی‌بخش فلسطین امروز به‌طور رسمی از ایتالیا درخواست کرد تعدادی کشتی برای اسکورت 4 هزار فلسطینی که قرار است از طرابلس تخلیه شوند دراختیار این سازمان قرار دهد. وزارت امور خارجه ایتالیا ضمن اعلام این خبر افزود این درخواست در دست بررسی است. از سوی دیگر، یک سخنگوی دولت یونان نیز گفت که دولت متبوع وی از امریکا، فرانسه، ایتالیا و انگلیس - که همگی در لبنان نیرو دارند - خواسته است تا سلامت جان عرفات و چریک‌های همراه وی را هنگام ترک طرابلس تضمین کنند. سخنگوی سازمان فلسطینی الفتح نیز بامداد امروز اعلام کرد: «ناوچه‌های جنگی اسرائیل برای جلوگیری از خروج فلسطینی‌های وفادار به یاسر عرفات در ترک طرابلس آب‌های اطراف این بندر را محاصره کرده‌اند.» وی افزود: «حمله اخیر اسرائیل مرحله اول یک حمله بزرگ است که هنوز جزئیات آن فاش نشده است.»[۱۹] در همین‌ حال خبرگزاری رسمی ‌عراق اعلام کرد عرفات «بلافاصله پس از خروج از تریپولی [طرابلس] به بغداد خواهد رفت تا گفت‌وگوهایی را با پرزیدنت صدام حسین رئیس‌جمهوری عراق به عمل آورد.» این رادیو افزود: «درحالی‌که عرفات در نخستین سال وقوع انقلاب در ایران روابط بسیار گرمی‌ با رژیم آیت‌الله خمینی برقرار ساخت این مناسبات به‌تدریج تیره شد و به‌موازات آن عرفات همکاری گسترده‌ای را با عراق آغاز کرد.»[۲۰]




پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1362/09/18

  1. ↑ سند شماره 289346 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استانداری خوزستان، 19/9/1362؛ و- سند شماره 370473 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری آبادان به استانداری خوزستان، 17/9/1362؛ و- سند شماره 289343 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان خوزستان به استاندار خوزستان، 19/9/1362.
  2. ↑ سند شماره 289346 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استانداری خوزستان، 19/9/1362؛ و- سند شماره 370473 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری آبادان به استانداری خوزستان، 17/9/1362؛ و- سند شماره 289343 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان خوزستان به استاندار خوزستان، 19/9/1362.
  3. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 265، 19/9/1362، ص2، آتن - خبرگزاری فرانسه، 18/9/1362.
  4. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 20/9/1362، ص8، رادیو اسرائیل، 18/9/1362.
  5. ↑ سند شماره 146707 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی اطلاعات عملیات قرارگاه نجف‌ اشرف سپاه، شماره 42، 29/9/1362، ص5.
  6. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 266، 20/9/1362، ص14، واشنگتن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/9/1362.
  7. ↑ روزنامه کیهان، 19/9/1362، ص28.
  8. ↑ روزنامه کیهان، 19/9/1362، ص28.
  9. ↑ همان، ص12.
  10. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 265، 19/9/1362، ص37، رادیو بغداد، 18/9/1362.
  11. ↑ روزنامه کیهان، 19/9/1362، ص28.
  12. ↑ همان، ص12.
  13. ↑ همان، ص7، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 18/9/1362.
  14. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 19/9/1362، ص14.
  15. ↑ همان، صص 21 - 18، رادیو امریکا، 18/9/1362.
  16. ↑ روزنامه کیهان، 20/9/1362، ص28.
  17. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 266، 20/9/1362، صص 9 و 10، واشنگتن - خبرگزاری یونایتدپرس، 19/9/1362.
  18. ↑ روزنامه کیهان، 19/9/1362، ص28.
  19. ↑ همان، ص28.
  20. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 19/9/1362، صص 8 و 9، رادیو اسرائیل، 18/9/1362.





برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1362.09.18&oldid=4085»