1359.06.26: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۱۸۱: سطر ۱۸۱:
بهشتی آن‌گاه درمورد فواید گروگان‌گیری گفت: «اشغال لانه جاسوسی و جلوگیری از خروج دیپلمات‌های امریکایی که برطبق اسناد موجود از مرزِ وظایف دیپلماتیک خود تجاوز کرده، نقطه عطفی بود در انقلاب اسلامی ما که ضرورت این انقلاب ایجاب می‌کرد. تنها و تنها مسئله‌ای که دراین‌رابطه برای ما گران‌بها بوده و هست، همین است که عامل نیرومند و مؤثری برای تأکید بر استقلال هرچه‌ تمام‌تر سیاسی و فرهنگی و اقتصادی جمهوری اسلامی از امپریالیزم جهانی داشته باشیم و این چیزی بوده است که آن‌قدر گران‌بهاست که تحمل هرنوع خسارت دیگر از این باب در راه آن آسان است، چه رسد به اینکه اصولاً در پرتو این اقدام حتی سودهای اقتصادی هم برده‌ایم؛ مقدار زیادی از نفتمان را مفت نفروخته‌ایم که پول‌های آن را در بانک‌های جهانی ذخیره کنیم و ارزش آن هرروز افت کند، کالاهای مصرفی بیجا را به کشورمان کمتر راه داده‌ایم و... از دیدگاه من مسئله اصلی برای این ملت، بازگشت هرچه ‌کامل‌تر به خویشتن خویش است و اشغال لانه جاسوسی از عوامل مؤثر در شتاب‌دادن به این بازگشت به خویش است.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 27/6/1359، ص12؛ و ـ روزنامه انقلاب اسلامی، 27/6/1359، صص1 و 2. </ref>
بهشتی آن‌گاه درمورد فواید گروگان‌گیری گفت: «اشغال لانه جاسوسی و جلوگیری از خروج دیپلمات‌های امریکایی که برطبق اسناد موجود از مرزِ وظایف دیپلماتیک خود تجاوز کرده، نقطه عطفی بود در انقلاب اسلامی ما که ضرورت این انقلاب ایجاب می‌کرد. تنها و تنها مسئله‌ای که دراین‌رابطه برای ما گران‌بها بوده و هست، همین است که عامل نیرومند و مؤثری برای تأکید بر استقلال هرچه‌ تمام‌تر سیاسی و فرهنگی و اقتصادی جمهوری اسلامی از امپریالیزم جهانی داشته باشیم و این چیزی بوده است که آن‌قدر گران‌بهاست که تحمل هرنوع خسارت دیگر از این باب در راه آن آسان است، چه رسد به اینکه اصولاً در پرتو این اقدام حتی سودهای اقتصادی هم برده‌ایم؛ مقدار زیادی از نفتمان را مفت نفروخته‌ایم که پول‌های آن را در بانک‌های جهانی ذخیره کنیم و ارزش آن هرروز افت کند، کالاهای مصرفی بیجا را به کشورمان کمتر راه داده‌ایم و... از دیدگاه من مسئله اصلی برای این ملت، بازگشت هرچه ‌کامل‌تر به خویشتن خویش است و اشغال لانه جاسوسی از عوامل مؤثر در شتاب‌دادن به این بازگشت به خویش است.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 27/6/1359، ص12؛ و ـ روزنامه انقلاب اسلامی، 27/6/1359، صص1 و 2. </ref>
درباره حل بحران گروگان‌های امریکایی، بنی‌صدر رئیس‌جمهور ایران نیز امروز در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه در تهران اظهار کرد: «ایالات متحده اصل تشکیل یک "کمیسیون تحقیق برای بررسی مناسبات میان ایالات متحده امریکا و شاه" را پذیرفته است." بنی‌صدر گفت: به نظر شخص وی این امر خوشنودی [خشنودی] ایران را درمورد تقاضاهایش پیرامون جنایات امریکا در ایران فراهم خواهد ساخت. رسیدگی به جنایات امریکا در ایران، یکی از شرایط قبلی برای آزادی گروگان‌های امریکایی در تهران است. رئیس‌جمهوری ایران در همین ‌حال تلویحاً گفت مجلس ایران که اعلام داشته یک کمیسیون ویژه برای رسیدگی به مسئله گروگان‌ها تشکیل خواهد داد، رسماً از دولت ایالات متحده خواهد خواست تا درباره سیاست‌های گذشته خود در قبال ایران، گزارشی تسلیم مجلس کند و به این ترتیب من تصور می‌کنم که درخواست ما مورد قبول ایالات متحده قرار گیرد. وی گفت که تصمیم ایالات متحده، توسط "اریک لانگ"، سفیر سوئیس در ایران، که درحال‌حاضر حافظ منافع امریکا در تهران است، به وی اطلاع داده شد. بنی‌صدر درعین‌حال تأکید کرد آزادی گروگان‌ها نمی‌تواند قبل از شروع مذاکرات عمل شود. من درباره نتیجه نهایی مشکل گروگان‌ها بدبین نیستم. وی افزود: بعد از آنکه امام خمینی در روز جمعه گذشته مواضعی را درباره آزادی گروگان‌ها اتخاذ کردند، من معتقدم کارها آسان خواهد شد، مگر آنکه ایالات متحده مانعی ایجاد کند. در ایالات متحده، گروه‌های فشار قرار دارند که سرگرم طرح‌ریزی اقدامات تحریک‌آمیزند.» بنا به این گزارش: «بنی‌صدر امریکایی‌ها را متهم ساخت که نمی‌خواهند درک کنند که دیگر اربابان دنیا نیستند. امریکایی‌ها ایران را از دست داده‌اند، لاکن [لکن] هنوز درپی جبران آن‌اند. ...»<ref>خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 183، تاریخ 27/6/1359، صص7 تا 5، تهران ـ خبرگزاری فرانسه، 26/6/1359؛ و ـ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 184، تاریخ 28/6/1359، ص7، بخش فارسی رادیو صدای امریکا، ساعت 7، 27/6/1359. </ref>
درباره حل بحران گروگان‌های امریکایی، بنی‌صدر رئیس‌جمهور ایران نیز امروز در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه در تهران اظهار کرد: «ایالات متحده اصل تشکیل یک "کمیسیون تحقیق برای بررسی مناسبات میان ایالات متحده امریکا و شاه" را پذیرفته است." بنی‌صدر گفت: به نظر شخص وی این امر خوشنودی [خشنودی] ایران را درمورد تقاضاهایش پیرامون جنایات امریکا در ایران فراهم خواهد ساخت. رسیدگی به جنایات امریکا در ایران، یکی از شرایط قبلی برای آزادی گروگان‌های امریکایی در تهران است. رئیس‌جمهوری ایران در همین ‌حال تلویحاً گفت مجلس ایران که اعلام داشته یک کمیسیون ویژه برای رسیدگی به مسئله گروگان‌ها تشکیل خواهد داد، رسماً از دولت ایالات متحده خواهد خواست تا درباره سیاست‌های گذشته خود در قبال ایران، گزارشی تسلیم مجلس کند و به این ترتیب من تصور می‌کنم که درخواست ما مورد قبول ایالات متحده قرار گیرد. وی گفت که تصمیم ایالات متحده، توسط "اریک لانگ"، سفیر سوئیس در ایران، که درحال‌حاضر حافظ منافع امریکا در تهران است، به وی اطلاع داده شد. بنی‌صدر درعین‌حال تأکید کرد آزادی گروگان‌ها نمی‌تواند قبل از شروع مذاکرات عمل شود. من درباره نتیجه نهایی مشکل گروگان‌ها بدبین نیستم. وی افزود: بعد از آنکه امام خمینی در روز جمعه گذشته مواضعی را درباره آزادی گروگان‌ها اتخاذ کردند، من معتقدم کارها آسان خواهد شد، مگر آنکه ایالات متحده مانعی ایجاد کند. در ایالات متحده، گروه‌های فشار قرار دارند که سرگرم طرح‌ریزی اقدامات تحریک‌آمیزند.» بنا به این گزارش: «بنی‌صدر امریکایی‌ها را متهم ساخت که نمی‌خواهند درک کنند که دیگر اربابان دنیا نیستند. امریکایی‌ها ایران را از دست داده‌اند، لاکن [لکن] هنوز درپی جبران آن‌اند. ...»<ref>خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 183، تاریخ 27/6/1359، صص7 تا 5، تهران ـ خبرگزاری فرانسه، 26/6/1359؛ و ـ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 184، تاریخ 28/6/1359، ص7، بخش فارسی رادیو صدای امریکا، ساعت 7، 27/6/1359. </ref>
اما در میان گروه‌های چپ، حزب توده و سازمان چریک‌های فدایی خلق (چه اکثریت و چه اقلیت)، شدیدترین حملات را همیشه به افرادی از بدنه حاکمیت و نظام داشته‌اند که به‏نحوی درپی حل بحران گروگان‌گیری بوده‌اند. نامه مردم، که تقریباً به‌طور روزمره مطالبی هرچند تکراری درباره گروگان‌های امریکایی و ضرورت محاکمه آنان دارد، امروز در مطلبی با عنوان "پیروان خط برژینسکی" به بررسی و تحلیل نامه قطب‌زاده به مجلس شورای اسلامی و مخالفت وی با محاکمه گروگان‌ها پرداخته و شدیداً به قطب‌زاده حمله کرده است. در بخشی از این مقاله آمده است: «نامه آقای قطب‌زاده به مجلس شورای اسلامی برای آزادی "گروگان‌های جاسوس امریکایی" بار دیگر تلاش پیروان خط برژینسکی را برای هموارساختن راه سازش با امریکا، با وضوح تمام ـ و البته چنانچه رسم آقای قطب‌زاده است، با دشنام و اتهام به مخالفان خط برژینسکی؛ یعنی مخالفان شیطان بزرگ امریکا، دشمن اصلی انقلاب و جمهوری اسلامی ایران ـ آشکار می‌سازد. ...»<ref>نامه مردم، شماره 335، 26/6/1359، ص7. </ref>
اما در میان گروه‌های چپ، حزب توده و سازمان چریک‌های فدایی خلق (چه اکثریت و چه اقلیت)، شدیدترین حملات را همیشه به افرادی از بدنه حاکمیت و نظام داشته‌اند که به‏نحوی درپی حل بحران گروگان‌گیری بوده‌اند. نامه مردم، که تقریباً به‌طور روزمره مطالبی هرچند تکراری درباره گروگان‌های امریکایی و ضرورت محاکمه آنان دارد، امروز در مطلبی با عنوان "پیروان خط برژینسکی" به بررسی و تحلیل نامه قطب‌زاده به مجلس شورای اسلامی و مخالفت وی با محاکمه گروگان‌ها پرداخته و شدیداً به قطب‌زاده حمله کرده است. در بخشی از این مقاله آمده است: «نامه آقای قطب‌زاده به مجلس شورای اسلامی برای آزادی "گروگان‌های جاسوس امریکایی" بار دیگر تلاش پیروان خط برژینسکی را برای هموارساختن راه سازش با امریکا، با وضوح تمام ـ و البته چنانچه رسم آقای قطب‌زاده است، با دشنام و اتهام به مخالفان خط برژینسکی؛ یعنی مخالفان شیطان بزرگ امریکا، دشمن اصلی انقلاب و جمهوری اسلامی ایران ـ آشکار می‌سازد. ...»<ref>نامه مردم، شماره 335، 26/6/1359، ص7. </ref>
هفته‌نامه کار (اکثریت) نیز در شماره امروز خود با عنوان "باید جاسوسان امریکایی در پیشگاه خلق محاکمه شوند" به بررسی عملکرد دولت‌های گذشته در جمهوری اسلامی در قبال این مسئله پرداخته و در بخشی از مقاله خود نوشته است: «... لیبرال‌ها و دیگر محافل مورد حمایت امپریالیسم خوب می‌دانند که محاکمه گروگان‌های جاسوس که در قتل و کشتار مردم مبارز ایران، در طراحی نقشه‌های امپریالیسم امریکا برای به شکست کشاندن انقلاب ایران و ایجاد نفاق و دشمنی میان مردم ایران مستقیماً دست داشته‌اند، محاکمه تجاوزگری، غارتگری، آدمکشی و همه اقدامات جنایتکارانه امپریالیسم امریکا و متحدان داخلی آن علیه خلق ستمدیده ما و همه خلق‌های تحت ستم جهان است. ...»<ref>هفته‌نامه کار، ارگان سازمان چریک‌های فدایی خلق (اکثریت)، 26/6/1359، صص1 و 3. </ref>
هفته‌نامه کار (اکثریت) نیز در شماره امروز خود با عنوان "باید جاسوسان امریکایی در پیشگاه خلق محاکمه شوند" به بررسی عملکرد دولت‌های گذشته در جمهوری اسلامی در قبال این مسئله پرداخته و در بخشی از مقاله خود نوشته است: «... لیبرال‌ها و دیگر محافل مورد حمایت امپریالیسم خوب می‌دانند که محاکمه گروگان‌های جاسوس که در قتل و کشتار مردم مبارز ایران، در طراحی نقشه‌های امپریالیسم امریکا برای به شکست کشاندن انقلاب ایران و ایجاد نفاق و دشمنی میان مردم ایران مستقیماً دست داشته‌اند، محاکمه تجاوزگری، غارتگری، آدمکشی و همه اقدامات جنایتکارانه امپریالیسم امریکا و متحدان داخلی آن علیه خلق ستمدیده ما و همه خلق‌های تحت ستم جهان است. ...»<ref>هفته‌نامه کار، ارگان سازمان چریک‌های فدایی خلق (اکثریت)، 26/6/1359، صص1 و 3. </ref>


نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۳۷

روزشمار جنگ سال 1359
1359.06.26
نام‌های دیگر بیست و شش شهریور
تاریخ شمسی 1359.06.26
تاریخ میلادی 17 سپتامبر 1980
تاریخ قمری 7 ذی‌القعده 1400
1360.06.26
1361.06.26
1362.06.26
1363.06.26
1364.06.26
1365.06.26
1366.06.26

گزارش - 648

پس از ماه‌های متوالی تحرکات مرزی، تجاوزات زمینی و هوایی، تحریک اقوام کرد و عرب در مرزهای غربی و جنوب‌غربی کشور و پشتیبانی و حمایت تسلیحاتی، تبلیغاتی و مالی از گروه‌های سیاسی مخالف نظام در پنج استان هم‌جوار مرزی با عراق توسط رژیم بعث حاکم ‌بر این کشور، و به‌دنبال تشدید درگیری‌ها و حملات مرزی عراق در دو هفته گذشته، به‌ویژه در مرزهای قصرشیرین و ایلام و تصرف بخش‌هایی از خاک ایران توسط ارتش عراق، سرانجام شامگاه امروز صدام حسین، رئیس‌جمهور و رهبر شورای انقلاب عراق، در یک حرکت یک‌جانبه، قرارداد 1975 (1354 شمسی) ایران و عراق را مبنی‌بر مشخص‌کردن حدود مرزی بین دو کشور ملغی اعلام کرد. صدام در اجلاس اضطراری مجلس ملی تازه‌تأسیس عراق در سخنان مفصلی در مقابل نمایندگان مجلس،* گفت: - «دربرابر شما اعلام می‌کنم که ما قرارداد مارس 1975 را کاملاً ملغی می‌دانیم و شورای فرماندهی انقلاب تصمیم خود را دراین‌زمینه اتخاذ خواهد کرد. براین‌اساس، باید روابط قانونی در شط‌العرب به وضع قبل از مارس 1975 بازگردد و تمام حقوق تصرف‌شده به حاکمیت کامل عراق بازگردد. - ما تصمیم تاریخی خود را برای اعاده حاکمیت کامل خود بر سرزمین و آب خود اتخاذ کردیم و با قدرت هرچه‌ تمام‌تر دربرابر هرکس که این تصمیم قانونی را نادیده بگیرد می‌ایستیم. - ما به جهانیان تأکید می‌کنیم که عراق که روزی اداره کشتیرانی در شط‌العرب را طبق حقوق حاکمیت کامل پیش از مارس 1975 به ‌عهده داشت، قدرت و توانایی کامل خود را در این امر ثابت نموده و عراق امروز توانایی بیشتری برای انجام وظایف خود دراین‌زمینه دارد و ما از تمام طرف‌های ذی‌ربط ازجمله ایران می‌خواهیم که حاکمیت عراق را بر شط‌العرب محترم شمرده و براساس حقایق جدید رفتار کند.»[۱] گزارش آسوشیتدپرس از بغداد درمورد قرارداد مزبور و لغو یک‌طرفه آن ازسوی صدام حسین، حاکی است: «صدام در اجلاس اضطراری مجلس ملی جدیدالتأسیس عراق گفت این اقدام را به‌خاطر "ادامه سرپیچی‌های حکام ایران از قرارداد مزبور" صورت می‌دهد. قرارداد 1975 مرزبندی ایران و عراق، توسط صدام معاون وقت رئیس‌جمهور عراق و شاه مخلوع ایران طی اجلاس سران کشورهای صادرکننده‌ نفت [اوپک] در الجزایر به امضا رسید. این قرارداد به درگیری‌های مرزی دو کشور که از سال 1969 (1348 شمسی) تا زمان عقد قرارداد ادامه داشت، پایان داد. این درگیری‌ها به‌خاطر حمایت شاه مخلوع از ملامصطفی بارزانی، رهبر شورشیان کرد در شمال عراق، به‌ وجود آمده بود. برطبق قرارداد مزبور، حدود مرزی بین دو کشور و حقوق کشتیرانی هریک در آب‌های اروندرود که مرز جنوبی دو کشور را معین می‌سازد، مشخص می‌گردید. صدام خطاب به مجلس ملی گفت: "الغای این قرارداد مطابق با سیستم شورای فرماندهی انقلاب عراق می‌باشد و ایرانیان باید مسئولیت قانونی الغای قرارداد را به‌طور کامل به‌دوش بگیرند." صدام حسین همچنین گفت: باوجودی‌که قرارداد مرزبندی مزبور در آب‌های اروندرود به نفع ایرانیان بود، ولی ایران پیوسته از این وظیفه خود سر باز زده و رژیم شاه مخلوع به‌خاطر مشکلاتی که با آن روبه‌رو بود نیروی نظامی خود را از اراضی مورد ادعای عراق فرانخوانده است. وی رهبران کنونی ایران را متهم کرد که "از ابتدا روش‌های خصمانه‌ای نسبت به عراق در پیش گرفته و روابط خوب موجود را مغشوش ساخته‌اند". عراق در دهم سپتامبر گذشته (19 شهریور) همین استدلال را درمورد تجاوزات و حملات خود به مرز ایران به ‌کار برد. ...»[۲] رژیم عراق امروز همچنین این اعلامیه رسمی را درمورد لغو قرارداد الجزایر صادر کرد: «نظر به اخلالگری‌های دولت ایران در قرارداد 6 مارس 1975 (اسفند 1353ه.ش) و موافقت‌نامه‌های متمم آن و نقض مفاد و روح آن به‌واسطه‌ عدم احترام به روابط حسن هم‌جواری و دخالت آشکار و عمدی در امور داخلی عراق و امتناع از بازگرداندن سرزمین‌های غصب‌شده‌ عراقی که براساس قرارداد یادشده، توافق بازگشت حاکمیت عراق بر آن حاصل شد و این موضوع، طرف ایرانی قرارداد مارس 1975 را بر آن داشت تا این پیمان را کان‌لم‌یکن تلقی کند، شورای فرماندهی انقلاب، در نشست مورخ 17/9/1980 (26/6/1359 ه.ش)، تصمیم گرفت پیمان مذکور را لغو نماید و حاکمیت کامل قانونی و واقعی خود را بر شط‌العرب بازگیرد و براساس این تصمیم عمل کند.»[۳] در همین حال، شامگاه امروز، «دکتر ریاض محمود سالم، رئیس دایره قانونی وزارت خارجه عراق، گفت کشتی‌هایی که می‌خواهند از شط‌العرب عبور کنند باید تنها پرچم عراق را حمل کنند و دستورات عراق را اجرا کنند. وی افزود: تصمیم عراق درمورد لغو قرارداد الجزایر، بدین معنی است که شط‌العرب [به‌صورت] یک رودخانه ملی درآمده و تحت حاکمیت عراق قرار گرفته است. وی گفت: لغو قرارداد مزبور به بغداد حق حاکمیت کامل بر منطقه و صادرکردن دستورات را می‌دهد.»[۴] اما پیش از نطق مستقیم صدام و اظهارنظر مقامات دیگر عراق دراین‌مورد، امروز صدام حسین، از نمایندگان فرانسه و فلسطین در این کشور خواست تا پیام‌های شفاهی وی را درمورد جنگ ایران و عراق به اطلاع رهبران کشورشان برسانند. برابر این گزارش: «فرستادگان دیگر عراق به عربستان سعودی، یمن شمالی، کویت و بحرین، امروز با دردست‌داشتن پیام‌های صدام حسین درارتباط‌با تحولات جهان عرب، بغداد را ترک کردند.»[۵]

گزارش - 649

بنی‌صدر در یک مصاحبه اختصاصی با خبرگزاری فرانسه در تهران درمورد درگیری‌های مرزی با عراق و ادعاهای ارضی این رژیم گفت: «این امکان هست که عراق برعلیه ایران به‌ویژه در استان خوزستان دست به یک حمله‌ وسیعی بزند.» وی افزود: «عراق خود را ازنظر نظامی آماده می‌سازد و درحال‌حاضر دو لشکر زرهی عراق در مرز دو کشور در استان خوزستان مستقر شده‌اند.» وی درمورد ادعاهای ارضی عراق درباره ایران گفت: «عراق با تمرکز نیروهایش فکر یک حمله وسیع را در سر می‌پروراند و ادعاهای ارضی عراق یک بهانه بیشتر نیست و شاید این کشور خواستار تصرف تمامی ایران است.» بنی‌صدر افزود: «درحال‌حاضر، مسئله به‌صورت برخوردهای مرزی و به‌صورت جنگ‌های فرسایشی است و عملیات نظامی محدود به استان‌های ایلام و کرمانشاهان است، ولی این امکان قویاً وجود دارد که به یک جنگ تمام‌عیار و حقیقی تبدیل شود.» وی آن‌گاه درباره نقش شاپور بختیار در طرح حمله عراق اظهار کرد که گزارش مربوط به طرح تجاوز عراق به ایران را ماه گذشته دریافت کرده است و این طرح در مقر شاپور بختیار در بولوار "اسپیل" پاریس تهیه شده است. در توجیه این طرح، بنی‌صدر گفت: «مستقرکردن عوامل ضدانقلاب در خاک ایران و سپس تعمیم‌دادن تدریجی آنان به تمام مناطق غرب کشور، اساس طرح را تشکیل می‌دهد."» بنا به همین گزارش: «بنی صدر که اخیراً به‌مدت سه روز از مرز دیدار کرده است، افزود: "نیروهای عراقی درحال‌حاضر تنها چند پاسگاه ژاندارمری را متصرف شده‌اند." بنی‌صدر گفت: "نیروهای ما را تمام ملت ایران تشکیل می‌دهند و من اطمینان دارم که این حمله به‌منزله‌ یک خودکشی برای عراق خواهد بود". بنی‌صدر در یک موضع‌گیری نه‌چندان قوی در توجیه جنبه سیاسی این مسئله و در پاسخ به الغای یک‌جانبۀ قرارداد 1975 میان دو کشور ازسوی صدام حسین، گفت: "ایران مفاد موافقت‌نامه 1975 الجزایر را به مورد اجرا نگذارده است، ولی باید توجه داشت که چه کسی این موافقت‌نامه را امضا کرده است. حتی رژیم شاه هم به این موافقت‌نامه عمل نکرد و علاوه‌براین، عراق از ابتدا روش خصومت‌آمیزی در قبال انقلاب اسلامی ایران در پیش گرفت". رئیس‌جمهور ایران درمورد امکان مذاکره برای رفع اختلاف‌های مرزی گفت: "بین دو کشور مسلمان مرزی وجود ندارد، سرچشمه‌ مشکل این نیست، ادعاهای ارضی بهانه است و فکر نمی‌کنم که قابل‌مذاکره باشد. اگر عراق صداقت داشته باشد، باید با متوقف‌کردن تجاوز خود به ایران این موضوع را ثابت کند. ما دراین‌مورد مسئله‌ای نداریم. مسئله اساسی اینجاست که رژیم عراق یک رژیم مردمی نیست و با امریکا در ارتباط است و یک رژیم دیکتاتوری مجبور است به کمک خارجی متکی باشد. و درمورد عراق، این کشور خارجی، شوروی نیست؛ بنابراین، لزوماً امریکاست". بنی‌صدر گفت: "یک رژیم واقعاً مردمی و مسلمان برای آزادساختن فلسطین نبرد می‌کند، نه تصرف چند تپه و ماهور"...»[۶]

گزارش - 650

امروز نیز نبردهای نسبتاً شدیدی در مناطق مرزی و شهر قصرشیرین میان قوای مهاجم عراق و نیروهای مدافع ایران روی داد. بنا به اطلاعیه شماره 2 ستاد مشترک ارتش، امروز «نیروهای رزمنده و شجاع ژاندارمری و سپاه پاسداران و سایر نیروهای مسلح منطقه با یک رشادت سربازی در منطقه خان‌لیلی ضربه‌ مهلکی به نیروهای مزدور عراقی وارد کردند و توانستند 30 قبضه اسلحه که در آن منطقه [از نیروهای خودی] به جای مانده بود به ‌دست آورند، ولی موفق به استرداد ارتفاعات مشرف به پاسگاه نگردیدند و ارتفاعات خان‌لیلی و زینل‌کش همچنان در کنترل ارتش عراق می‌باشد.» بنا به این گزارش، نیروهای عراقی در منطقه پاسگاه تنگاب‌نو با آتش توپخانه و حمله یگان‌های زرهی، یگان‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران را زیر آتش گرفتند.[۷] ستاد مشترک ارتش همچنین در اطلاعیه شماره 3 خود درمورد درگیری‌های امروز در منطقه قصرشیرین گفته است: «در روز 26 شهریورماه، ارتش عراق شهر قصرشیرین را زیر آتش شدید توپخانه و هوایی قرار می‌دهد و به تأسیسات نفتی و نیروگاه برق و اداره پست و تلگراف و تلفن این شهر خساراتی وارد می‌گردد.» بنا به این گزارش: «عده زیادی از اهالی به شهرهای دیگر کوچ می‌کنند و شهر هم‌اکنون در حفاظت نیروهای نظامی و انتظامی می‌باشد و براثر آتش توپخانه دشمن دو تن از هم‌میهنان عزیزمان به شهادت رسیده و 10 نفر مجروح می‌شوند.»[۸] در پنجمین اطلاعیه ارتش نیز آمده است: «در روز 26 شهریورماه، یک فروند هواپیمای ارتش عراق مورد اصابت موشک‌های هواپیماهای نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت و به نظر می‌رسد در خاک عراق سقوط کرده باشد، ولی تاکنون تأیید نشده است.»[۹] دراین‌حال، گزارش هنگ ژاندارمری قصرشیرین گویاست که گروهان‌های خان‌لیلی و گروهان مأمور از ناحیه ژاندارمری، بازسازی شده و در عملیات ضربت امروز در مناطق خان‌لیلی و زینل‌کش که تنها به بازپس‌گیری بخشی از سلاح‌های به جای‌ماندة نیروهای خودی انجامید، شرکت داشتند. بنا به همین گزارش، یگان سومار نیز با یک گروهان زبده از نیروهای ناحیه ژاندارمری مازندران تقویت شده و پاسگاه پله‌چفت عراق نیز هدف حمله گروه ضربت ژاندارمری و جوانمردان این یگان قرار گرفته است. همچنین، ضمن عملیات شناسایی نیروهای خودی، یک سرباز عراقی در منطقه گروهان گرده‌نو به نیروهای ژاندارمری پناهنده شد. ضمناً نیروهای ژاندارمری همراه اکیپ ارتش، معبر قلعه‌یهودی به تنگاب‌نو را مین‌گذاری کردند. این گزارش در پایان افزود است که نیروهای پیاده همراه نیروهای ژاندارمری قصرشیرین و نیروهای اعزامی برای حملات امشب به ارتش عراق در مناطق اشغالی، سازماندهی مجدد شده و آماده نبرد هستند؛ ازجمله قرار است با حمله‌ شبانه، پاسگاه چقاحمام را از اشغال عراق درآورند.[۱۰] حمله آتشباری شدید عراق به شهر قصرشیرین که از ساعت 8:30 دقیقه صبح امروز آغاز شده بود، همان‌طور که در اطلاعیه ارتش نیز اشاره شده، «باعث شهادت دو کارگر ایرانی به نام‌های علی شیرخانی و صفر رستمی شد و 37 نفر از اهالی قصرشیرین نیز مجروح شدند. ارتش عراق همچنین در این حملات، پاسگاه‌های نوار مرزی باویسی را مورد حمله قرار داد، اما در این نقطه با ازدست‌دادن چند موضع نظامی و 3 آشیانه توپخانه و برج دیدبانی محل، به‌سختی شکست خورد.»[۱۱] در ساعت 9:30 دقیقه بامداد، علاوه‌بر شهر، هنگ قصرشیرین نیز هدف آتشباری دشمن قرار گرفت و گلوله‌هایی به اطراف آن اصابت کرد.[۱۲] آتشباری روی شهر قصرشیرین با پاسخ نیروهای خودی مواجه و پس از دو ساعت قطع گردید،[۱۳] اما آتشباری روی هنگ قصرشیرین تا ساعت 13:15 دقیقه امروز، ادامه یافت و خساراتی به مخابرات و ساختمان هنگ و آمبولانس آن وارد آمد.[۱۴] پیش از آتشباری عراق روی شهر قصرشیرین، در ساعت 6 صبح بامداد، ارتش عراق پاسگاه بازرگان را ازطریق هوا و زمین زیر آتش شدید قرار داده و بنا به گزارش این پاسگاه، «بااینکه کراراً چه کتبی و چه شفاهی از ارتش مستقر در سومار درخواست کمک و پشتیبانی شده، متأسفانه اقدامی به عمل نیامده و اظهار می‌دارند که خودِ ژاندارمری باید پاسگاه را تقویت نماید.» بنا به این گزارش: «با عنایت به اینکه سلاح‌های موجود در پاسگاه، جواب‌گوی حملات توپخانه و تانک‌های عراقی نمی‌باشد، مقرر فرمایند قبل از اینکه پاسگاه بازرگان به سرنوشت پاسگاه تلخاب دچار شود، نسبت به پشتیبانی پاسگاه دستورات مؤکدی صادر فرمایند.»[۱۵] لازم به یادآوری است که پاسگاه تلخاب، غروب روز گذشته پس از یک هفته نبرد نابرابر و عدم پشتیبانی نیروهای ارتش، با وجود مقاومت سرسختانه نیروهای ژاندارم حاضر در پاسگاه مزبور دربرابر حملات زمینی و زرهی و هوایی شدید عراق، سرانجام به تصرف قوای مهاجم عراق درآمد و نیروهای خودی ناگزیر به عقب‌نشینی شدند.[۱۶] یک گزارش پایانی از یگان قصرشیرین به‌استناد پاسگاه خسروی نشان می‌دهد که «در ساعت 19:30 دقیقه امروز، در تپه‌های جنوب‌شرقی به فاصله دو کیلومتری بین سیدبرزو و قلعه‌یهودی کشور بعث عراق، با توپخانه پاسگاه خسروی و اطراف تنگاب‌نو و ولدکشته را زیر آتش قرار دادند.»[۱۷]

گزارش - 651

ادامه‌ تحرکات وسیع و نقل‌وانتقال نیرو، تجهیزات سنگین زرهی، تانک و ضدهوایی ازسوی عراق در مناطق هم‌جوار مرزی استان کرمانشاه، به‌ویژه مناطق عمومی قصرشیرین و نفت‌شهر نشان می‌دهد که عراق در اندیشه حملات سنگین دیگری به این مناطق است. دراین‌زمینه، گزارش‌های متعدد نیروهای خودی، ازجمله گزارش لشکر81 زرهی کرمانشاه حاکی است: «1. ارتش عراق درحال آماده‌باش کامل می‌باشد [و] اطراف پاسگاه‌های مرزی دارای یک الی دو توپ ضدهوایی مستقر کرده‌اند و تانک‌ها از سنگرهای زیرزمینی استفاده می‌نمایند. 2. کشور عراق با تقویت نیروهای خود در منطقه نفت‌خانه قصد تصرف یک الی چند حلقه از چاه‌های نفت‌شهر را دارند. 3. در ارتفاعات زینل‌کش، اطراف پاسگاه خورشیدبیگ جمعاً 8 قبضه موشک‌انداز سام 5 و 6 و 7 و 8 و 12 مستقر شده که یک قبضه در نزدیکی کانی‌بز می‌باشد و نقطه آماد و مهمات دشمن در فاصله بین زینل‌کش و کانی‌بز قرار دارند. 4. نیروهای دشمن که در ارتفاعات زینل‌کش مستقر گردیده‌اند، 4 گردان که هر گردان به استعداد 300 نفر ترکیبی از یگان‌های پیاده و رزمی تابع لشکر6 می‌باشد.»[۱۸] ارتش عراق همچنین در ساعت 22 امروز، در منطقه بندباریکه و پرویزخان که روبه‌روی پاسگاه هدایت ایران قرار دارند، دست به تقویت نیرو و تجهیزات زرهی زده است.[۱۹] عراق، در ساعت 23:35 دقیقه امروز نیز یک ستون زرهی خود را که شامل تانک و خودرو بوده از منطقه خانقین به‌سمت بانمیل و پاسگاه سیدبرزو حرکت داده و در مقابل پاسگاه هدایت ایران مستقر کرده است و بنا به همین گزارش، به‌احتمال‌ زیاد قصد حمله ناگهانی را دارند.[۲۰] همچنین، «یک تیپ زرهی ارتش عراق از تاریخ 26/6/59 از پادگان جبل‌المنصوریه به‌طرف مرز قصرشیرین، باویسی و سومار حرکت نموده است که دراین‌مورد دستورات مراقبتی به یگان‌های خودی داده شده است.»[۲۱] یک یگان عراقی نیز ازطریق چهارظلم سلیمانیه به‌سمت نفت‌شهر ایران در حرکت بوده و قصد حمله به این شهر نفتی را دارد.[۲۲] یک گزارش دیگر، خبر از افزایش نیروهای عراقی در مناطق نوار مرزی حاجی‌عمران می‌دهد.[۲۳]

تجاوزات و تحرکات عراق در استان کرمانشاه قبل از هجوم سراسری
تاریخ تجاوزات مرزی تحرکات مرزی
زمینی هوایی زمینی هوایی
فروردین 1358 1 _ _ 1
اردیبهشت 1358 _ _ _ _
خرداد 1358 _ 1 6 1
تیر 1358 1 1 2 _
مرداد 1358 _ _ 1 _
شهریور 1358 1 _ 4 _
مهر 1358 _ 3 11 _
آبان 1358 3 1 14 _
آذر 1358 _ _ 11 _
دی 1358 4 2 9 _
بهمن 1358 3 _ 20 _
اسفند 1358 7 1 12 _
فروردین 1359 27 5 26 2
اردیبهشت 1359 26 7 30 _
خرداد 1359 44 5 45 _
تیر 1359 52 4 8 1
مرداد 1359 76 9 47 _
شهریور 1359 135 39 306 3
جمع 380 78 522 8

منبع: حسن دری، اطلس راهنما ـ 7 (کرمانشاه در جنگ)، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، چاپ اول، 1383، ص44.

گزارش - 652

در ادامه درگیری‌ها و حملات ارتش عراق به نقاط مرزی استان ایلام، از اولین دقایق روز جاری؛ یعنی در ساعت 20 دقیقه از نیمه‌شبْ گذشته، نیروهای عراقی ازطریق زمینی به سایت ایلام حمله کردند که با مقاومت نیروهای مستقر در منطقه مواجه شدند.[۲۴] اما اوضاع در منطقه پاسگاه‌های صالح‌آباد همچنان بحرانی و درحال وخیم‌ترشدن است. دراین‌زمینه، گزارش هنگ ایلام برای چندمین‏بار متوالی حاکی است: «باتوجه‌به اینکه [ازسوی] هنگ و گروهان کلیه گزارشات حملات ارتش بعثی عراق به فرمانده ارتش مستقر در سرنی به‌موقع گزارش شده بود که پاسگاه‌های ژاندارمری احتیاج به پشتیبانی و سلاح‌های سنگین توپ و تانک دارد؛ مع‌الوصف هیچ‌گونه اقدامی تا سقوط پاسگاه ‌[های مزبور] ازطریق گروه رزمی مستقر در صالح‌آباد انجام نگرفته [است].» در ادامه این گزارش بازهم اخطار شده: «چون آتش واحدهای عراقی قوی است و هرلحظه تقویت می‌شوند منجر به سقوط پاسگاه‌های مرزی ژاندارمری شده و چنانچه ازطریق سلاح‌های سنگین و نیروی کافی به پاسگاه‌های شوروشیرین و کانی‌سخت در اسرع‏وقت پشتیبانی نرسد افراد پاسگاه مزبور استقامت مقابله با نیروی عراقی نخواهند داشت.»[۲۵] یک گزارش دیگر از گروهان صالح‌آباد، سقوط پاسگاه‌های انجیره و تپه‌شینو را مجدداً تأیید کرده و تقاضای تقویت و نجات پاسگاه شوروشیرین را دارد. در این گزارش همچنین تأکید شده که «بنا به اظهار فرمانده پاسگاه انجیره، قریب یک لشکر عراق با تجهیزات به‌سوی پاسگاه شوروشیرین عزیمت نموده‌اند و [بنا به شواهد موجود] نیروهای دشمن قصد دارند به‌راحتی ارتفاعات کولک را تصرف و به‌طرف سد کنجان‌چم پیشروی نمایند.»[۲۶] اما گزارش فرمانده گروه رزمی217 مستقر در سرنی و گزارش نماینده استاندار ایلام در منطقه جنگی حاکی‌از این مطلب است که فرمانده پاسگاه انجیره که یک گروهبان ‌یکم ژاندارمری است، به‌همراه افراد خود، بدون کوچک‌ترین درگیری با دشمن، پاسگاه مرزی انجیره را تخلیه و عازم صالح‌آباد شده‌اند. درپی این گزارش‌ها از فرماندهی هنگ ایلام درخواست مجازات افراد مزبور برابر مقررات زمان جنگ شده است.[۲۷] در همین حال، از ستوان فرخی‌پور و افراد همراهش که از دو روز گذشته برای رساندن خواربار به مناطق مذکور عزیمت کرده بودند، هیچ اطلاعی در دست نیست.[۲۸] درگیری در پاسگاه سمیره تابع گروهان مهران نیز از ساعت 17:30 دقیقه امروز، با آتشباری شدید و سنگین عراق آغاز شده است.[۲۹] دراین‌حال، چون صدای گروهان دهلران و گروهان موسیان در تماس با مرکز هنگ ایلام به‌دلیل بُعد مسافت به‌سختی شنیده می‌شود، هنگ ایلام از ناحیه کرمانشاه تقاضای نصب یک دکل مخابراتی صد فوتی در گروهان دهلران و تقویت صدا را کرده است تا ارتباط با مناطق مزبور که به‌سختی با دشمن درگیر هستند، برقرار شود.[۳۰] از سوی دیگر، از پاسگاه سمیده تابع گروهان موسیان خبر می‌رسد که این پاسگاه از ساعت 17:30 دقیقه امروز، هدف آتشبارهای سنگین عراق قرار گرفت.[۳۱] گزارش بعدی حاکی است که نیروهای مستقر در پاسگاه سمیده توانستند به‌وسیله‌ آتش خمپاره خودی، تلفات سنگینی به نیروهای دشمن وارد و تا انتهای برد آتش، نیروهای دشمن را وادار به فرار کنند. در پایان این گزارش تأکید شده: «اگر پاسگاه سمیده که این شجاعت را از خود نشان داده‌اند تقویت نشود، مسلماً دشمن در فکر انتقام‌جویی درخواهد آمد. ...»[۳۲] این درگیری در ساعت 22 امروز، با فرار نیروهای عراقی پایان یافت.[۳۳] یک گزارش دیگر از همین منطقه حاکی است که در ساعت 12 ظهر امروز، در یک کیلومتری پاسگاه بیات گروهان موسیان یک دستگاه خودرو ارتشی خودی از موسیان درحال حرکت بود که با مین برخورد کرد و یک سرباز مجروح شد و خساراتی به خودرو وارد آمد.[۳۴] لازم به یادآوری است که درگیری پاسگاه سمیده در حوزه مأموریت تیپ2 زرهی دزفول رخ داده است و تیپ مزبور بنا به گزارش مسئول واحد هماهنگی نیروهای انتظامی و نظامی دزفول، «فاقد یک فرماندهی کاردان، متعهد و متدین است» و باتوجه‌به اینکه حوزه مأموریت تیپ مزبور منطقه نسبتاً وسیعی از موسیان تا فکه است، درخواست فوری جهت تعیین فرمانده برای تیپ2 زرهی دزفول شده است.[۳۵] ازطرفی، «رادیو بغداد [امروز] گفت: نیروهای عراقی به‌دنبال یک نبرد سریع و تعیین‌کننده، منطقه مرزی موسیان را به تصرف خویش درآورده‌اند. این رادیو اضافه کرد ایرانی‌ها مدت‌ها قبل این منطقه را اشغال کرده بودند. رادیو بغداد گفت: نیروهای عراقی در یک نبرد سریع و تعیین‌کننده‌ دیگر پاسگاه انجیره را نیز اشغال کرده‌اند. براساس این گزارش موسیان بین بغداد و بصره و در جنوب‌شرقی پایتخت عراق قرار دارد. رادیو بغداد گفت: یک پایگاه راکت‌های ضدتانک، 4 تانک و یک موضع توپخانه طی این حمله نابود و 4 سرباز ایرانی به اسارت گرفته شده‌اند. حمله به موسیان شش روز پس از تصرف محدوده‌ 75 میلی شرق بغداد به‌ وقوع پیوسته است. از آن پس، عراق و ایران از این 350 کیلومتر نوار مرزی که از شمال به قصرشیرین و از جنوب به بصره محدود می‌شود، برخوردهای سنگینی را گزارش کرده‌اند.»[۳۶] از سوی دیگر، گزارش‌های متعدد از تقویت بیشتر مناطق هم‌جوار مرزی با ایلام خبر می‌دهند. ازجمله افزایش تقویت نیروها و تجهیزات و انتقال آنها از اربیل به استان عماره در عراق؛[۳۷] جاده‌سازی ازسمت پاسگاه شهابی عراق به‌سمت خاک ایران در منطقه پاسگاه چنگوله. این جاده در نزدیکی میله مرزی 16 اصلی و حد مرز رودخانه چنگوله قرار دارد که تا چاه نفت چنگوله هشت کیلومتر فاصله دارد. بنا به این گزارش: «به‌احتمال‌قوی، قصد کشیدن جاده در این سمت و تصرف تپه گرشیرگه که در نزدیکی چاه نفت چنگوله می‌باشد و سپس دستیابی به چاه نفت است.»[۳۸] عراق همچنین در منطقه پاسگاه چیلات ایران و معابر ورودی این منطقه، بازهم دست به تقویت نیروها و تجهیزات بیشتر ازجمله استقرار یک تیپ پیاده زرهی برای تصرف ارتفاعات مقابل و راه‌های نفوذی همچون معابر گلاله و چشمه‌نیزار و عین‌منصور و سایر معابر در این منطقه زده است[۳۹] و به همین منظور، هنگ ایلام «باتوجه‌به عدم توازن قوا در این منطقه، تقاضای یک گروهان پیاده را از ناحیه کرمانشاه و تیپ84 خرم‌آباد» کرده است.[۴۰]

گزارش - 653

میل آشکار تحرکات و تهاجم ارتش عراق از مناطق غرب به‌سوی مناطق مرزی خوزستان، ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی را بر آن داشت تا امروز یک بار دیگر درمورد راهبرد نظامی عراق اعلام دارد: «ارتش عراق در نظر دارد با ایجاد درگیری‌های مرزی در منطقه غرب کشور خصوصاً قصرشیرین، ارتش ایران را در این منطقه درگیر نموده تا بتواند با آماده‌نمودن یگان‌های خود در منطقه مقابل خوزستان، به‌آسانی نیروهای نظامی را درهم کوبیده و طرح جدایی استان خوزستان را از ایران میسر نماید. ...»[۴۱] این نکته به‌علاوه افزایش تحرکات عراق و انتقال نیروها و تجهیزات زرهی و توپخانه‌های بیشتر مناطق مقابل پاسگاه‌های تابع بستان و سوسنگرد در چند روز گذشته، به‌ویژه دیروز و امروز، نشان می‌دهد که عراق علاوه‌بر درگیری‌های دیروز در این مناطق، قصد حملات شدیدتری را در این نقاط دارد. این تحرکات از نظر لشکر92 زرهی دور نمانده است و نیروهای اطلاعاتی خودی، مجدداً به معبرهای نسبتاً حتمی تجاوزات آتی عراق ظرف امروز و یا فردا، اشاره کرده‌اند. طبق این گزارش، «دشمن قصد دارد ظرف امشب تا فردا از محورهای زیر اقدام به حمله نماید: 1. محور فکه ـ دوسلق؛ 2. محور سمیده ـ دوسلق؛ 3. محور تنومه ـ شلمچه؛ و 4. محور تنومه ـ کوشک کیلومتر 25.»[۴۲] ازجمله تحرکات امروز عراق می‌توان به این موارد اشاره کرد: استقرار یگان‌هایی از لشکر5 عراق در منطقه مرزی هورالعظیم و طلائیه تا کوشک؛ جمع‌آوری عشایر عراق توسط این رژیم در روز جاری، در مناطق روبه‌روی جراحی ایران و تبور و شط‌علی با خودروهای کمپرسی و مسلح‌ساختن آنها برای حمله به نقاط و پاسگاه‌های مرزی ایران و پشتیبانی از نیروهای عراقی مهاجم؛[۴۳] تقویت پاسگاه‌های زردان و القرنه که در مقابل پاسگاه طلائیه جدید ایران است و پاسگاه کوشک البصره که در مقابل پاسگاه کوشک ایران است با خودروهای شنی‌دار و نفرات و کامیون‌های مهمات و احداث سنگرهای جدید، در صبحگاه امروز، که همگی حاکی‌از قصد عراق برای اجرای عملیات در این منطقه می‌باشد؛[۴۴] استقرار تانک‌‌ها و نفربرهای بیشتر در نزدیکی پاسگاه‌های کوشک و دویرج و حفر سنگرهای جدید در این دو نقطه و نیز استقرار تانک‌ها و نفربرهای بیشتر در 10 کیلومتری روبه‌روی پاسگاه طلائیه قدیم و طلائیه جدید؛[۴۵] حفر سنگرهای جدید با چهار دستگاه بلدوزر در ساعت 17 امروز در مقابل پاسگاه طلائیه قدیم ازسوی عراق؛[۴۶] احداث سنگر و استقرار سلاح‌های ضدتانک در مقابل پاسگاه سوبله و نقل‌وانتقال نیرو و تجهیزات از ازگله تا شعیب از یک‌سو و گسیل‌داشتن متواریان ایرانی به‌سوی ایران توسط سازمان استخبارات عراق برای جمع‌آوری اطلاعات از سوی دیگر و نیز تقویت اطراف پاسگاه فکه عراق با تانک در مقابل پاسگاه گلزاران ایران؛[۴۷] استقرار یک آتشبار توپخانه سنگین در اطراف پاسگاه شعیب که لوله‌های توپ‌ها به‌سمت تپه‌های الله‌اکبر نشانه رفته است؛[۴۸] تقویت پاسگاه‌های صفریه و رشیدیه عراق با نیروهای پیاده ـ مکانیزه و زرهی در ساعت 9:10 دقیقه صبح امروز؛[۴۹] دولت عراق همچنین به دامداران نوار مرزی دستور داده است که از نزدیک‌شدن به فاصله 3 کیلومتری مرز ایران و عراق خودداری کنند؛ در غیر این صورت رئیس عشیره مسئول نافرمانی خواهد بود.[۵۰]

گزارش - 654

حملات بی‌وقفه ارتش عراق به پاسگاه‌های منطقه بستان و سوسنگرد در روز گذشته، باعث سقوط پاسگاه‌های رشیدیه، صفریه و طاوسیه ایران شد، اما «یگان‌های نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران مرکب از یک گردان از لشکر92 زرهی و قسمتی از گروه رزمی تیپ37 زرهی [شیراز] به‌اتفاق همرزمان ژاندارم در یک درگیری شبانه توانستند در ساعت 2:30 دقیقه بامداد به‌وسیله واحد زرهی ارتش به‌همراهی مأمورین ژاندارمری سه پاسگاه ایرانی یادشده را پس گرفته و در آنجا حالت پدافندی به خود بگیرند.»[۵۱] اما درگیری‌ها در این مناطق همچنان در مقابل پاتک‌های عراق ادامه داشت و اوج درگیری‌ها در ساعت 4:15 دقیقه بامداد بوده که واحد ارتشی مستقر در فکه، به کمک پاسگاه طاوسیه آمده و نبرد سختی با واحدهای زرهی ارتش عراق داشتند. در این ساعت، نیروهای خودی که با کمبود سوخت نیز مواجه بوده‌اند، درخواست کمک هوایی کرده‌اند.[۵۲] «درحدود ساعت 8 صبح، درگیری در فکه ایران نیز میان واحد ارتشی مستقر در این منطقه با نیروهای زرهی عراق شدت یافت که درنتیجه، کارخانه سیمان فکه عراق و همچنین کامیون‌ها و بلدوزر موجود در شرکت [عراقی] به آتش کشیده شد.» همین گزارش حاکی است که «از آن پس، کلیه پاسگاه‌های مرزی بستان اعلام درگیری با پاسگاه‌های مقابل خود نموده‌اند و بلافاصله مأمورین پاسگاه دویرج ایران به سرپرستی ستوان ‌یکم کاظمی فرمانده گروهان بستان که شخصاً پشت تفنگ106 قرار گرفته و پاسگاه دویرج عراق و همچنین 4 دستگاه تانک مدافع آن پاسگاه را منهدم نمود.[۵۳] در این درگیری همچنین، قسمتی از پاسگاه دویرج ایران هم تخریب می‌گردد.» بنا به همین گزارش: «در ساعت 12:05 دقیقه امروز، هواپیماهای خودی برای بار دوم با موفقیت، مواضع دشمن را منهدم و یک ساعت قبل از حمله هوایی گزارش رسیده که مأمورین ژاندارم و ارتش، پاسگاه سوبله عراق را با خاک یکسان و 5 دستگاه تانک‌های مدافع پاسگاه را منهدم و تلفات جانی سنگین به دشمن وارد آمده است. ...»[۵۴] بار اول در ساعت 8:30 دقیقه بامداد، دو فروند هواپیمای اف5 مواضع و محل تجمع تانک‌های عراقی را در اطراف پاسگاه طاوسیه به‌شدت بمباران کردند که میزان خسارات واردشده به دشمن 70 درصد برآورد شده است.[۵۵] فرمانده زرهی مستقر در پاسگاه صفریه نیز اعلام کرد که توپ‌های خودی، یک قسمت از توپخانه دشمن را منهدم کرده‌اند.[۵۶] بااین‌حال، عراق نیروها و نفربرهای بیشتری را به پاسگاه دویرج خود انتقال داده است.[۵۷] سرگرد صفوی، فرمانده واحد زرهی درگیر، در گزارش بعدی خود اذعان کرده که«من با واحدم قطع تماس نمودم و تاآنجاکه اطلاع دارم آنها زیر آتش واحد زرهی دشمن هستند و دشمن درحال پیشروی می‌باشد» و درخواست کمک هوایی کرده است. خبر مذکور ازطرف ژاندارمری خوزستان نیز تکرار شده است.[۵۸] این درحالی است که فرمانده گردان318 ایران باتوجه‌به شدت درگیری، تقاضای مهمات با کالیبر بزرگ کرده است.[۵۹] در درگیری شدید پاسگاه سوبله نیز که از ساعت 10 صبح تا 14 و مجدداً از 17 تا 20 امروز به طول انجامید، پاسگاه سوبله عراق توسط نیروهای خودی به‌کلی نابود شد و یکی از سربازان ایرانی نیز به شهادت رسید.[۶۰] همچنین، «در ساعت 11:15 دقیقه، هنگ سوسنگرد اعلام کرد که نیروهای مستقر در خط سوبله ـ صفریه ـ رشیدیه ـ طاوسیه ـ دویرج و فکه تماماً درگیر و زیر آتش توپخانه دشمن می‌باشند و چنانچه پشتیبانی هوایی نشوند، سقوط آنها انتظار می‌رود.»[۶۱] گزارش بعدی هنگ سوسنگرد حاکی است که در ساعت 11:20 دقیقه، ارتباط پاسگاه سوبله قطع و کلیه نیروها شدیداً درگیر هستند. در همین گزارش به نقل از فرمانده هنگ سوسنگرد آمده است که چاه صدام حسین به‌وسیله توپخانه پشتیبانی فکه، به آتش کشیده شده است.[۶۲] در ادامه درگیری‌ها در این منطقه، «در ساعت 16:45 دقیقه امروز، هنگ سوسنگرد به‌طور تلفنی گزارش داد، پاسگاه دویرج ایران به‌طور گازانبری مورد حمله قرار گرفته و تنها راه نجات خود را پشتیبانی هوایی اعلام نموده است.»[۶۳] همچنین، فرمانده

  هنگ سوسنگرد از منطقه درگیری خبر می‌دهد که «به‌علت عدم امکان عبور خودرو در جاده‌ مرزی سوبله ـ فکه، امکان تدارک یخ و مواد غذایی به پاسگاه‌های دویرج و فکه میسر نیست، لذا تدارک پاسگاه‌های مذکور ازطریق دزفول انجام شود.» بنا به همین گزارش: «به پیشنهاد هنگ سوسنگرد، چون درحال‌حاضر پاسگاه فکه نیز شدیداً درگیر می‌باشد، عمل تدارک از راه هوا انجام پذیرد.»[۶۴] دراین‌حال، نیروهای خودی درگیر در منطقه بستان، به‌دلیل کمبود امکانات پدافندی و امکان حملات هوایی جنگنده‌های عراقی، تقاضای پشتیبانی هوایی ازطریق پایگاه چهارم شکاری دزفول را دارند.[۶۵] یک گزارش دیگر از دشت آزادگان، از امکان‌پذیرنبودن پدافند هوایی در این منطقه حکایت دارد. در این گزارش تقاضای تأمین منطقه دشت آزادگان با جنگ‌افزار سهند3 شده است.[۶۶] درخصوص درگیری‌های این منطقه، گزارش شنود واحدهای خودی به نقل از نیروهای عراقی، حاکی است که «رزمندگان ایرانی مرکز عملیات نیروهای عراقی را در منطقه فکه سرکوب نموده و عراقی‌ها تقاضای تانک برای مقابله با نیروهای ایرانی نموده‌اند.»[۶۷] گزارش بعدی نیروهای ایرانی، ازطرف سرگرد رامین [فرمانده هنگ سوسنگرد] در ساعت 17:30 دقیقه، حاکی است که وی «تقاضا نموده باتوجه‌به تقویت سریع نیروهای عراقی در جلو پاسگاه فکه و دویرج عراق، سریعاً یک گردان تانک تقویت‌شده به پاسگاه‌های فکه و دویرج ایران اعزام شود.»[۶۸] در ساعت شروع تاریکی شب، در آخرین گزارش فرمانده هنگ سوسنگرد آمده است که «مأمورین ژاندارم و ارتشی تا ساعت 20 امروز، تعداد 5 دستگاه تانک دشمن را منهدم نموده‌اند و مجموع عملیات بعدازظهر امروز موفقیت‌آمیز بوده است.»[۶۹] در ساعات پایانی امروز، روابط عمومی سپاه اهواز گزارش داد که «در درگیری‌های امروز در محور بستان، 5 پاسگاه مهم عراق به نام‌های شیب، طاوسیه، صفریه، فکه و رشیدیه به‌همراه انبار مهمات پاسگاه فکه و یک واحد چاه نفت که جنب پاسگاه شیب عراق قرار داشت و 14 تانک دشمن منهدم شدند و تعدادی از مزدوران عراقی کشته و زخمی شدند.»[۷۰] بااین‌حال، آخرین گزارش‌ها از این مناطق حاکی است که عراق شامگاه امروز، 11 کامیون نظامی مهمات و تجهیزات را از پادگان ابوغریب به پادگان بعقوبه حمل و در اختیار لشکر6 زرهی قرار داده؛ همچنین در منطقه زرباطیه نیز دست به تقویت یگان‌ها و زرهی خود زده و در منطقه بستان نیز تانک‌های بیشتری از عراق در مقابل پاسگاه‌های ایران مجدداً آرایش حمله به خود گرفته و قصد حمله تلافی‌جویانه در فردا به‌خاطر شکست‌های امروز را دارند.[۷۱]

گزارش - 655

درحالی‌که نبردهای نسبتاً پرشدتی در مناطق مرزی بستان و سوسنگرد در جریان است، در منطقه مرزی خرمشهر و آبادان نیز امروز در چند نوبت، درگیری‌هایی به‌وقوع پیوست و نیروهای عراقی چندین بار به پاسداران مستقر در مرز شلمچه و همچنین روستانشینان نوار مرزی با سلاح‌های سنگین حمله کردند.[۷۲] گزارش ستاد لشکر92 زرهی اهواز درمورد نخستین حمله عراق حاکی است که «از ساعت 12:30 دقیقه امروز، پاسگاه‌های خیّن و مؤمنی با نیروهای دشمن درگیر و زدوخورد به‌شدت ادامه دارد.»[۷۳] این حمله، با واکنش شدید نیروهای خودی مواجه شد و حدود 40 دقیقه به طول انجامید.[۷۴] گزارش هنگ ژاندارمری آبادان نشان می‌دهد که این درگیری یک ربع ساعت بیشتر طول نکشید و در ساعت 13:45 دقیقه با مجروح‌شدن یک سرباز ایرانی خاتمه یافت.[۷۵] دومین حمله ارتش عراق به پاسگاه‌های مؤمنی و خیّن با میل به‌سوی مناطق روستایی از ساعت 17:25 دقیقه مجدداً آغاز شد و تا ساعت 19 که این درگیری همچنان ادامه داشت، تعدادی از ساکنان روستاها نیز مجروح شدند.[۷۶] مهندس گلی، فرماندار خرمشهر، درمورد بازدیدهای خود از مرزهای شلمچه و وضعیت منطقه گفت: درحال‌حاضر اکثر نقاط خالی از سکنه است و مردم در مساجد و مدارس شهر مستقر شده‌اند.[۷۷] بنا به گزارش فرمانداری خرمشهر، در درگیری‌های امروز با نیروهای عراقی، خسارات و تلفات سنگینی به دشمن وارد شد و بیمارستان نظامی بصره از زخمی‌شدگان عراقی پر شده است و نیز روستاهای خروبیه و البواری واقع در نوار مرزی عراق از سکنه خالی شده است.[۷۸] از سوی دیگر، در ادامه تحرکات روزافزون عراق در مناطق مرزی آبادان و خرمشهر، شب گذشته و سرتاسر شامگاه امروز، نیروهای عراقی تحرکات قابل‌توجهی در نوار مرزی بصره و نیز در مقابل منطقه خسروآباد آبادان داشته‌اند.[۷۹] نیروهای عراقی امروز همچنین در آن‌سوی اروندرود در خاک خود، مشغول قطع نخل‌ها و احداث سنگرهای متعدد در مقابل "حفار بریم" و اسکله‌های 3 و 4 و 26 و 27 آبادان مشاهده شده‌اند.[۸۰] گزارش امروز شنود خودی از منابع ارتش عراق حاکی است: «در منطقه "کوت‌الزین" و "المطوعه" و "سیبه" عراق نیز تعداد 100 دستگاه خودرو زیل و ایفا عراقی با تجهیزات کامل و تعدادی توپ ضدهوایی استقرار یافته و به‌حالت آماده‌باش به سر می‌برند و آماده اجرای تیراندازی روی منطقه ایران می‌باشند.»[۸۱]

گزارش - 656

شدت‌گرفتن درگیری‌های مرزی میان ایران و عراق در روزهای گذشته و امروز، نه‌تنها در رسانه‌های جهان بازتاب وسیعی داشته، برخی سازمان‌های عربی و اسلامی منطقه را نیز به‌منظور دستیابی به راه‌حلی مسالمت‌آمیز برای حل مشکلات میان دو کشور درگیر جنگ، به تکاپویی هرچند نسبتاً ضعیف، واداشته است. دراین‌میان برخی گروه‌های مخالف عراقی نیز اقدام به اعلام موضع می‌کنند. تکاپوی برخی عناصر ایرانی نیز که مورد استفاده عراق قرار می‌گیرد، ازجمله خبرهای حاشیه‌ای این درگیری‌ها است. به گزارش رادیو کلن آلمان‌غربی، «دبیرکل اتحادیه عرب در جلسه شورای اتحادیه در تونس از ایران و عراق خواست که اختلافات مرزی را ازطرق مسالمت‌آمیز حل نمایند. روابط حسنه بین اعراب و کشورهای اسلامی و همچنین روابط خوب همسایگی باید حفظ شود.» بنا به همین گزارش: «طبق اطلاعات حاصله از محافل مطلع، قرار است پاکستان و چند کشور اسلامی دیگر، جهت حل اختلافات ایران و عراق میانجیگری کنند.»[۸۲] در همین‌ خصوص، همچنین بخش فارسی رادیو پاکستان در برنامه صبحگاهی خود اعلام کرد: «دبیرکل شورای اسلامی، تشکیل یک کنفرانس فوق‌العاده وزیران امور خارجه کشورهای اسلامی را به‌منظور غور و بررسی پیرامون منازعه ایران و عراق پیشنهاد کرده است. وی از آقاشاهی، وزیر امور خارجه پاکستان که رئیس کنفرانس وزیران امور خارجه اسلامی نیز می‌باشد، برای تشکیل این کنفرانس در آتیه نزدیک تقاضا نموده، گفته است که وجود چنین اوضاعی برخلاف روحیه اخوت و برادری اسلامی است.»[۸۳] همچنین در ادامه اعلام مکرر مبارزات گروه‌های معارض عراقی علیه رژیم بعث عراق، یک عضو نهضت پیکار اسلامی عراق اعلام کرد که امروز «مجاهدین پیکار اسلامی عراق ـ شاخه نظامی ـ با یک شبیخون ناگهانی موفق شدند که تعداد زیادی از قوای ارتش بعث عراق و یک پست نظامی آنها را در خانقین نابود کنند.» عضو نهضت اسلامی عراق اضافه کرد: «افراد ما موفق شدند قبل از ورود نیروهای کمکی ارتش بعث عراق از صحنه نبرد دور شوند.» وی سپس درمورد ارتش بعث عراق گفت: «رژیم جنایتکار بعث هر سرباز و افسری را که حاضر به جنگیدن در نوار مرزی ایران نباشد در یک محاکمه فوری صحرایی اعدام می‌کند.»[۸۴] دراین‌حال، روزنامه نامه مردم ارگان مرکزی حزب توده، در شماره امروز خود اعلام کرد که «حزب کمونیست عراق توطئه‌های رژیم ضدخلقی صدام حسین را شدیداً محکوم کرد. عزیز محمد، دبیراول کمیته مرکزی حزب کمونیست عراق، در تلگرامی به حافظ اسد، رهبر سوریه، که در مطبوعات دمشق منتشر شده است، "دیکتاتوری منفور حاکم بر عراق" را محکوم و اعلام کرد که رژیم عراق با نیروهای امپریالیستی، صهیونیستی و ارتجاع همکاری می‌کند و قصد دارد از پشت به سوریه خنجر بزند. در تلگرام آمده است که رژیم صدام حسین از به‌اصطلاح ابتکار صلح کشورهای بازار مشترک و از پیمان خائنانه کمپ‌دیوید حمایت می‌کند. ...»[۸۵] از سوی دیگر، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد: «طبق گزارشات رسیده از سفارت جمهوری اسلامی ایران در ابوظبی، ساعت 3 بامداد امروز، مزدوران بعثی عراق قصد داشتند دفتر هواپیمایی ملی ایران در ابوظبی را منفجر کنند.» بنا به این گزارش، این عملیات، با دستگیری 7 نفر عراقی توسط پلیس ابوظبی خنثی شده است.[۸۶] دراین‌حال، یک گزارش از نیروهای اطلاعاتی خودی حاکی است: «سازمان امن‌العام عراق تعدادی از افراد به‌اصطلاح جبهه تحریر خوزستان را جهت عضوگیری ازطریق پاسگاه شیب به ایران نفوذ داده است. و در قبال استخدام هر عضو مبلغی حدود 300 دینار به آنان پرداخت می‌شود.»[۸۷] یک گزارش مشابه و «با ارزیابی صحیح» دیگر حاکی است: «اخیراً شاهپور بختیار با دو نفر از امرای سابق ارتش وارد بغداد شده و از محل آموزش افراد فراری ایرانی در جنوب پادگان الرشید در مغرب رودخانه دجله بازدید به‌ عمل آورده است.»[۸۸]

گزارش - 657

درحالی‌که درگیری‌های مرزی، به‌خصوص ظرف دیروز و امروز، با شدت بیشتری، به استان خوزستان نیز کشیده شده است، عصر امروز «جلسه فوق‌العاده کمیسیون امنیت ملی به ریاست دکتر ابوالحسن بنی‌صدر، رئیس‌جمهور و فرمانده کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، تشکیل شد. در این جلسه که استانداران ایلام و کرمانشاهان، چند تن از مسئولین استانداری استان خوزستان، نمایندگان خرم‌آباد و ایلام در مجلس شورای اسلامی و چند تن از مسئولین سپاه پاسداران در غرب کشور نیز حضور داشتند مسائل کلی امنیت کشور و آمادگی رزمی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و نحوه عملیات آنها در جبهه‌های نبرد با عراق مورد بررسی و تبادل‌نظر قرار گرفت.»[۸۹] از سوی دیگر، باتوجه‌به احتمال قوی تشدید درگیری‌ها میان قوای دریایی ایران و عراق در آب‌های ساحلی اروندرود و دهانه خلیج‌فارس، صبح امروز فرمانده نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران جهت بازدید و آگاهی از میزان آمادگی رزمی نیروی دریایی ایران در خلیج‌فارس، وارد بوشهر شد. سخنگوی فرمانده نیروی دریایی ایران امروز اعلام کرد: «پرسنل و ناوگان نیروی دریایی ایران در آب‌های خلیج‌فارس درحال آماده‌باش کامل به سر می‌برند. ...»[۹۰]

گزارش - 658

وضعیت امنیتی در مناطق کردنشین، با افزایش تحرکات اخیر عراق در حمایت از گروه‌های مسلح معاند با نظام جمهوری اسلامی، کار را برای نیروهای مسلح خودی سخت‌تر کرده است. گزارش‌های متعددی حاکی‌از این امر است؛ ازجمله: منطقه نوسود با بحران اساسی‌تری روبه‌روست. بنا به یک گزارش: «گروه‌های مسلح مستقر در نوسود و مناطق اطراف، توسط کشور عراق تقویت گردیده و خود را آماده می‌نمایند به هر قیمتی از تصرف و تأمین نوسود به‌وسیله قوای دولت ایران ممانعت به‌ عمل آورند. ضدانقلابیون در ارتفاعات نوسود مواضعی را تهیه و آماده نموده‌اند و به انواع سلاح‌های سبک و سنگین ازقبیل آر.پی.جی7 و خمپاره‌اندازهای 60 و 81 و احتمالاً 120 م.م و تیربار ضدهوایی مجهز می‌باشند.» بنا به همین گزارش: «دولت بعث عراق به‌منظور حمایت بیشتر یک پایگاه به استعداد یک گردان همراه با بیمارستان صحرایی در منطقه سارال تشکیل داده است و از ضدانقلابیون حمایت می‌کند.»[۹۱] و درباره همین منطقه، یک گزارش دیگر حاکی است: «در کشور عراق 3 نفر به اسامی ولی، پهلوان و علی‌اکبر پالانی به دستور رئیس ارتش عراق حدود 8 هزار نفر را که بیشتر آنها ایرانی هستند، اجیر کرده و به آنها مأموریت داده‌اند تا به منطقه نوسود رفته و با حزب دمکرات همکاری لازم را بنمایند و به نوار مرزی حمله کنند.»[۹۲] دراین‌حال، روابط عمومی ستاد عملیات مشترک غرب کشور به نقل از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پاوه، ضمن هشدار شدید به گروه‌های مسلح ضدانقلاب در این منطقه، به اهالی نوسود و روستاهای اطراف گوشزد کرده که «بدانید که این مزدوران شرق و غرب و حکومت بعث عراق برای اجرای خواست‌های پلید خود از هرگونه مکر و حیله‌ای دریغ نمی‌ورزند، لذا فریب این خودفروختگان و خیانت‌پیشگان را نخورید و آنان را با قهر انقلابی خویش از منطقه رانده، سرزمین خود را از شر آنان پاک گردانید. ...»[۹۳] اما در منطقه مریوان و بانه نیز این‌گونه ناامنی همچنان حکم‌فرماست. بررسی تحرکات ارتش عراق در منطقه مرزی مریوان نشان می‌دهد که ارتش عراق اخیراً تمامی پاسگاه‌های نوار مرزی خود را در این منطقه با نیروهای بیشتری در حدود 150 نفر برای هر پاسگاه، تقویت کرده است.[۹۴] این درحالی است که فرماندار مریوان نیز امروز درباره اوضاع مرزی این منطقه اظهار کرد: «راه مریوان ـ سنندج ازطریق سروآباد ـ شوئیشه امنیت ندارد. مرز ایران و عراق در حوزه استحفاظی فرمانداری مریوان بدون حفاظ است و در سراسر مرز پاسگاهی مستقر نشده و ما نیاز [به] پاسگاه‌هایی در این منطقه به‌خاطر مرزنشینان و حفظ حدود و ثغور خود داریم.» فرماندار مریوان یادآور شد: «به‌علت عدم امنیت نمی‌تواند از بخش‌های تابعه بازدید کند.»[۹۵] از طرف دیگر، گاهی در تعامل گروه‌های مسلح معارض با نظام ایران با دولت و ارتش عراق برخوردها و اختلافاتی پیش می‌آید و منجر به درگیری‌های میان افراد وابسته به آنها با یکدیگر و تشدید ناامنی در منطقه می‌شود. ازجمله گزارش مأموران اطلاعاتی سپاه پاسداران حاکی است: «اخیراً مأمورین دولت عراق مشغول راه‌سازی بین "طویله" و "شمشی" هستند و گفته می‌شود از این راه برای خودروها و تانک‌های عراقی استفاده خواهد شد و بر سر مسئله راه‌سازی بین مأمورین عراقی و افراد حزب دمکرات درگیری رخ داده که طی آن 2 تن از دمکرات‌ها کشته و 3 تن مجروح شده‌اند و از مأمورین عراقی نیز 5 تن کشته شده‌اند.»*[۹۶] و سرانجام بنا به یک گزارش دیگر: «درپی حملات عده‌ای از مهاجمین وابسته به عراق به پاسگاه "کم‌زیریس" از توابع سرپل‌ذهاب، عده زیادی از آنان در درگیری با قوای ایران کشته شدند.»[۹۷]

گزارش - 659

تحرکات گروه‌های مسلح معاند با نظام امروز نیز در قالب درگیری‌های خونین، ایجاد رعب و وحشت، مین‌گذاری، راه‌بندان و گروگان‌گیری و جابه‌جایی نیرو و تجهیزات با حمایت و پشتیبانی رژیم عراق، در مناطق مختلف استان کردستان، آذربایجان‌غربی و در مناطقی از استان کرمانشاه ادامه داشت. برابر اطلاع روابط عمومی ستاد عملیات غرب کشور در درگیری‌ای که از ساعت 22:20 شب گذشته بین نیروهای ارتش، سپاه پاسداران و پیشمرگان مسلمان کرد از یک‌سو و مهاجمان مسلح ضدانقلاب از سوی دیگر در منطقه دیواندره ـ حسن‌آباد و ده افراسیاب از توابع کردستان رخ داد، 2 تن از افراد سپاه پاسداران شهید و 3 نفر مجروح شدند. در این درگیری که تا ساعت 11 صبح امروز، همچنان ادامه داشته است تلفات سنگینی به مهاجمان وارد آمد.[۹۸] همچنین، بنا به گزارش ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی: «در ساعت 20:36 دقیقه امروز، خودرو استیشن حامل [نیروهای] سپاه پاسداران در محور ده‌گُلان در راه قروه به سنندج در فاصله 2 کیلومتری کُرَج‌آباد به‌طرف دهگلان، دچار کمین ضدانقلاب [واقع] شده و درنتیجه یک پاسدار به نام عزت‌الله مظفری شهید و 4 نفر پاسدار دیگر و یک نفر غیرنظامی مجروح شدند.»[۹۹] گفتنی است شهر سنندج با اینکه کاملاً در اختیار نیروهای خودی است، بازهم هرازگاهی گروه‌های مسلح ضدانقلاب برای ایجاد رعب و وحشت و یا ترور افراد مهم نظامی و انتظامی دست به تحرکاتی چون بمب‌گذاری می‌زنند که یک نمونه دیگر آن انفجار بمبی درحدود ساعت 22:30 امروز، در منزل مسئول ستاد مبارزه با مواد مخدر واقع در محله آقازمان شهرستان سنندج بوده است که براثر آن پیرمرد مستأجر خانه کشته و دختر مسئول ستاد مبارزه با مواد مخدر زخمی شد.[۱۰۰] در اطراف بانه نیز تحرکات افراد مسلح معارض با نظام قابل‌توجه بوده است. دراین‌باره گزارش سپاه مرکز حاکی است: «تعداد 400 نفر از ضدانقلابیون درحوالی آبادی بندخوی واقع در حوالی بانه مستقر می‌باشند.»[۱۰۱] به گزارش امروز مرکز فرماندهی غرب سپاه، محور باینگان و مناطق سروانی در دزه‌کوت و زردوئی با تلاش نیروهای مشترک ارتش و سپاه و پیشمرگان به‌طور نسبی پاک‌سازی شد و طی آن یک نفر از پیشمرگان باینگان به نام محمود فرشیدی به شهادت رسید و 2 تن از پاسداران اعزامی زخمی شدند.» در ادامه این گزارش آمده است: «درحال‌حاضر، مهاجمین مسلح در کوه جزند و لشکرگاه (در دامنه کوه ماکوان) مستقرند و ازطریق قره‌خیل بیش از 60 تن از مهاجمین مسلح جهت تقویت اعزام شده‌اند و قصد حمله به نیروهای انقلاب در باینگان و در "کانی‌دوزان" را دارند.»[۱۰۲] از ارومیه نیز خبر می‌رسد که شامگاه امروز «افراد مسلح غیرقانونی به پاسگاه ژاندارمری امام‌کندی از توابع ارومیه با سلاح‌های سنگین و سبک حمله کردند.» فرمانده هنگ ژاندارمری ارومیه ضمن تأیید این خبر گفت: «حمله مهاجمین که از ساعت 5/2 تا حدود 4 بامداد، ادامه داشت، با مقابله شدید افراد ژاندارمری روبه‌رو شد و مهاجمین مجبور به فرار شدند.» این حمله تلفات جانی برای نیروهای خودی نداشت و تنها به قسمتی از پاسگاه خسارت وارد شد.[۱۰۳] از ماکو و بازرگان نیز خبر می‌رسد که «تعداد 450 نفر از گروه‌های مهاجم مسلح مخالف نظام مسلح به ژ3 و آر.پی.جی7 و غیره خود را از مناطق کردنشین به آن مناطق کشانده و مشغول استخدام و تعلیمات مزدور هستند و قصد دارند در فرصت مناصب [مناسب] (هرلحظه احتمال دارد) با حمله ناگهانی به گمرک و کامیون‌های مستقر در آن و همچنین با عملیات تخریبی، مناسبات بین ایران و ترکیه را تیره و شاهراه اقتصادی ترانزیت را مسدود نمایند. ...»[۱۰۴] و باز در همین خصوص، گزارش نیروهای اطلاعاتی ارتش حاکی است که «ملاحسن شیوه‌اصل همراه با 300 نفر از سردشت به‌طرف ماکو حرکت نموده‌اند.»[۱۰۵] در همین منطقه خبر رسیده است «15 نفر از اعضای جهاد سازندگی ماکو که در قریه "دانالو" مشغول ساختن مدرسه و خانه برای مستضعفین می‌باشند، امروز هنگام عزیمت به ماکو در محلی به نام "گلیش لاموش" مورد هجوم 10 نفر از افراد مسلح حزب غیرقانونی دمکرات قرار گرفتند.» بنا به همین گزارش: «سردسته اشرار مسلح در این منطقه حسن فرزند حاجی‌عبدالله است که وابسته به حزب منحله دمکرات کردستان است.» در این گزارش، درباره سرنوشت افراد دستگیر‌شده آمده است: «افراد دستگیرشده جهاد سازندگی ماکو پس از تحمل شکنجه ضدانقلابیون آزاد شدند، اما دو دستگاه وسیله نقلیه متعلق به جهاد را افراد مسلح به سرقت بردند.»[۱۰۶] دراین‌حال، در یک بولتن خبری سپاه امروز اعلام شد که «طبق خبر تأییدشده، 5 نفر از گروگان‌های حزب دمکرات به‌دست حزب اعدام شدند. اسامی آنها عبارت است از سرگرد سامی‌مقام، علیرضا شورافتخار، حمید تفرشی و محمد خاکزاده و همافر از همدان اسدالله افتخاری.»[۱۰۷] علاوه‌بر همه اینها، خبرهای تازه‌تری از تحرکات و حملات آتی و قریب‌الوقوع گروه‌های مسلح غیرقانونی وجود دارد. ازجمله: «عناصر مسلح و گروه‌های غیرقانونی درحال آماده‌شدن بوده و قصد دارند در آینده (زمان دقیق نامعلوم) به شهرهای نقده، شاهین‌دژ، تکاب و میاندوآب و به‌ویژه ارومیه حمله نمایند.»[۱۰۸]

گزارش - 660

پیشروی‌ها و پاک‌سازی‌های نیروهای خودی در مهاباد، محور تکاب ـ شاهین‌دژ ـ میاندوآب، سردشت و نقده امروز هم ادامه یافت. در مهاباد، نیروهای ارتش، ژاندارمری و سپاه پاسداران که از دو روز قبل وارد این شهر شده و مواضعی را به تصرف درآورده‌اند، امروز نیز همچنان به پیشروی و تسلط خود در این منطقه افزودند. هاشمی، معاون سیاسی استانداری آذربایجان‌غربی، بعدازظهر امروز اعلام کرد: «نیروهای مسلح جمهوری اسلامی صبح امروز در شهرستان مهاباد وارد عمل شده و مواضع دیگری ازقبیل اداره آب و برق، اداره فرهنگ، فرمانداری و سیلو را بدون درگیری تصرف کردند.» وی ضمن آرام توصیف‌کردن وضع دیگر مناطق استان، افزود: «ساعت 4 بعدازظهر فردا، در مسجد ارومیه یک گردهمایی با شرکت مقامات و مسئولان ادارات و مردم برگزار می‌شود. در این گردهمایی مشکلات مردم بررسی خواهد شد.»[۱۰۹] سرهنگ زکیانی فرمانده لشکر64 ارومیه نیز درمورد وضعیت امنیتی مهاباد گفت: «هم‌اکنون راه‌های ورودی و خروجی مهاباد ازسوی نیروهای انتظامی به‌شدت کنترل می‌شود.» وی به گروه‌های مسلح غیرقانونی اخطار کرد درصورت ایجاد مزاحمت و مقاومت دربرابر نیروهای مسلح جمهوری اسلامی که به وظیفه خود عمل می‌کنند، این نیروها با قاطعیت عمل کرده و هرگونه مقاومتی را درهم خواهند شکست.[۱۱۰] دراین‌حال، در روستاهای اطراف مهاباد، تحرکات و جابه‌جایی نیرو توسط گروه‌های کومه‌له و دمکرات به‌ویژه در مناطق برده‌پهن بیوران، کیله، ربط، بناویله، راوان، میرآباد، بنوخلف، دیوالان و پیرانشهر، چشمگیر بوده و افراد زیادی از این دو گروه در این مناطق مستقر شده‌اند. بنا به همین گزارش: «ملاخضر و ملاابراهیم ساکنین قراء قلعه‌رشه و درمان‌آباد از توابع مهاباد، از کشور عراق سلاح‌های گوناگون تهیه و در قریه قوله‌سو به محمود محمودزاده که یکی از اعضای فعال حزب منحله دمکرات می‌باشد، تحویل می‌نمایند و مشارالیه‌ نیز سلاح‌های مزبور را در منطقه به افراد توزیع می‌کند.»[۱۱۱] اسدالله بهرنگی فرماندار میاندوآب نیز وضع دیروز و امروز مناطق تکاب، شاهین‌دژ و میاندوآب را نسبتاً آرام توصیف کرد. وی گفت: «عملیات پاک‌سازی در منطقه تکاب همچنان ادامه دارد و نیروهای انقلاب تاکنون 25 کیلومتر در محور تکاب به شاهین‌دژ عملیات پاک‌سازی را انجام داده و منطقه را از وجود عناصر مسلح غیرقانونی پاک‌سازی کرده‌اند.»[۱۱۲] دراین‌حال، بنا به یک گزارش، «در تکاب نیز براثر رفتن خودرو حامل برادران از روی مین، 5 نفر زخمی شدند که به‌علت دیررسیدن هلیکوپتر 2 نفر از آنها شهید شدند.»[۱۱۳] ستاد مشترک عملیات غرب کشور ساعت برخورد با مین را 15 امروز و تعداد شهدا را 4 نفر اعلام کرد.[۱۱۴] همچنین شامگاه امروز، طبق اطلاع واحد اطلاعات سپاه میاندوآب، در منطقه خیرآباد واقع در 8 کیلومتری غرب میاندوآب، طی درگیری شدیدی که با گروه‌های دمکرات رخ داد، 25 نفر از نیروهای خودی شهید و 14 نفر نیز زخمی شدند. همچنین یک نفر به گروگان گرفته شد و تعداد زیادی از مهاجمان نیز کشته شدند. طبق این گزارش: «اجرای طرح مزبور ازجانب ستاد مشترک ارتش بود.»[۱۱۵] در منطقه سردشت نیز امروز پیشروی نیروهای خودی برای پاک‌سازی و آزادسازی مسیر نهایی بانه به سردشت در نزدیکی سردشت ادامه داشت. در این عملیات یک فروند هواپیمای اف4 نیروهای خودی را در این ‌منطقه پشتیبانی کرد.[۱۱۶] دراین‌باره، فرماندار سردشت اعلام کرد: «به هیئتی از معتمدان محل مأموریت داده شده است که از گروه‌های مسلح غیرقانونی بخواهند که از کشانیدن نبرد به شهر سردشت خودداری کنند. این هیئت قرار است با مقامات دولتی نیز گفت‌وگو کند.» بنا به همین گزارش، دیروز براثر تیراندازی به سردشت خسارات مالی فراوانی به این شهر وارد شد.[۱۱۷] از نقده نیز خبر می‌رسد که در سه نقطه از مسیر نقده به اشنویه، براثر انفجار مین کار گذاشته‌شده به‌دست مهاجمان مسلح، به‏ترتیب در ساعت 8 بامداد در جاده نقده به روستای کهریز عجم و در ساعت 8:30 دقیقه در سه‌راه نقده به اشنویه و نیز در ساعت 11:45 دقیقه امروز، در همین مسیر، خساراتی به بار آمد و ازجمله یک کمپرسی و یک خودرو ارتشی و یک مینی‌بوس براثر برخورد با مین خسارت دیدند و 2 نفر شهید و حدود 20 نفر زخمی شدند.[۱۱۸] ازطرف دیگر، «در پاک‌سازی 29 روستای نقده، 479 قبضه جنگ‌افزار و مهمات مربوط جمع‌آوری شده است و اهالی هیچ‌گونه مقاومتی دربرابر مأموران پاک‌سازی نشان ندادند.»[۱۱۹]

گزارش - 661

درحالی‌که در غرب کشور نیروهای مسلح انقلاب در جبهه گسترده‌ای با عوامل مسلح غیرقانونی و نیز قوای مهاجم عراق درگیر نبردهایی سهمگین هستند، شرق کشور، به‌ویژه منطقه سیستان و بلوچستان نیز آبستن توطئه‌ها و ناامنی‌های تازه‌ای است. دراین‌زمینه، روزنامه انقلاب اسلامی در شماره امروز خود در گزارشی از این منطقه با عنوان "توطئه جدید ضدانقلاب این‌بار در سیستان و بلوچستان"درخصوص بی‌توجهی مسئولان سیاسی و انتظامی کشور به مسائل این منطقه، هشدار داده است. در بخشی از این گزارش آمده است: «... سیستان و بلوچستان با انبوهی از مشکلات داخلی مواجه است؛ طی ماه‌های اخیر (پس از فرود هواپیماهای امریکایی در اطراف طبس) ازسوی ایادی درون‌مرزی وابسته به امپریالیسم امریکا، ضدانقلابیون، ساواکی‌ها و مخالفین انقلاب تحریکات دامنه‌داری در سراسر منطقه به‌خصوص نواحی چاه‌بهار، سراوان و مرکز استان آغاز شده است که قابل بررسی و ریشه‌یابی اساسی می‌باشد. مروری بر درگیری‌ها و ناآرامی‌هایی که پس از انقلاب کم‌وبیش در سیستان و بلوچستان به ‌وقوع پیوست، مؤید این نظر است؛ گروه‌های چپ با اعمال زور (نظیر کردستان) نمی‌توانند در این منطقه نفوذ کنند. عمده‌ترین دلیل درمورد این ادعا عملکردهای روسیه در قبال افغانستان است که سیستانی‌ها و بلوچ‌ها ازطریق رسانه‌های گروهی پاکستان و کشورهای حوزه خلیج‌فارس و ترددهایی که به افغانستان انجام می‌گیرد از جریانات افغانستان آگاه می‌شوند و عملاً جریان فکری مردم یک جریان ضدکمونیستی است. ... در کردستان چپ‌نماها شناسایی و ترد [طرد] شده‌اند و در نوار مرزی غرب کشور، دشمن اصلی و عامل امپریالیسم؛ یعنی بعث عراق، چهره مشخصی دارد، اما مشکل اصلی در سیستان و بلوچستان عدم شناخت ضدانقلاب درون‌مرزی به‌طور مشخصی می‌باشد.» این گزارش سپس با اشاره به وقوع برخی حوادث ازجمله کشته‌شدن پاسداران و نظامیان کمین عوامل درون‌مرزی در این منطقه، نظر برخی مسئولان نظامی و سیاسی استان را جویا شده و آورده است: «فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سیستان و بلوچستان می‌گوید: جو منطقه به‌گونه‌ای است که احتمال یک درگیری در سراسر منطقه وجود دارد. اشرار وابسته‌ای نظیر "ملاداد"، "امان‌الله‌خان میربلوچ"، "حاجی بلوچ" و "اعظم"، همواره بین بلوچستان ایران و پاکستان در تردد می‌باشند و خبرهایی داریم که اخیراً در سراسر منطقه، به‌خصوص نواحی سراوان و چاه‌بهار کمین کرده‌اند. در گذشته اینان افراد سپاه یا ژاندارم‌ها را فقط گروگان می‌گرفتند، ولی حالا پس از دستگیری و یا شبیخون‌زدن بلافاصله افراد را به شهادت می‌رسانند و این می‌رساند که توطئه اخیر در این منطقه برای ایجاد درگیری ازسوی امریکا و ازطریق پاکستان، طرح‌ریزی شده و هدف آنها گسترش درگیری‌هاست. ما اطلاعاتی تاکنون به‌ دست آورده‌ایم و مسئولین را در جریان امر قرار داده‌ایم. وی در پایان اضافه کرد: جاسوس‌های امریکایی به‌طور صددرصد در سیستان و بلوچستان فعالیت می‌کنند و اشرار داخلی هم با آنها همکاری فعالانه دارند.» در ادامه این گزارش آمده است: «پارسی، رئیس دفتر استانداری سیستان و بلوچستان، وضع کلی منطقه را آرام توصیف می‌کند، ضمن اینکه احتمال بروز ناآرامی را نیز رد نمی‌کند. وی درمورد احتمال حمله نظامی و یا اقدامی دیگر ازسوی امریکا در این منطقه می‌گوید: آنچه را که دراین‌رابطه به ‌دست آورده‌ایم به آقای میرسلیم در وزارت کشور و دفتر ریاست‌جمهوری گزارش کرده‌ایم؛ می‌توانید با آنها تماس بگیرید.» «یکی از مسئولین استان که نمی‌خواست نامش فاش شود اظهار داشت: اوضاع در سیستان و بلوچستان قدری متشنج است؛ البته نه در سراسر استان؛ فقط در پاره‌ای از مناطق و شهرهای نزدیک مرز و دریا. تاکنون چندین بار هواپیماهای امریکایی دیده شده‌اند که پس از بررسی معلوم شده برای عکس‌برداری و شناسایی در منطقه به سیستان و بلوچستان آمده‌اند؛ تردد ناوهای جنگی امریکا به‌خوبی در آب‌های دریای عمان قابل‌رؤیت است، اطلاعاتی واصل شده که چریک‌های امریکایی در پایگاه دریایی عمان به‌منظور پیاده‌کردن عملیاتی در سطح بسیار وسیع در سیستان و بلوچستان، دوره می‌بینند. وی علت تمامی این ترددها را عدم کنترل مرزها می‌داند.» در پایان این گزارش وضعیت کلی منطقه چنین توصیف شده است: «به‌هرحال وضعیت سیستان و بلوچستان را می‌توان به صورت زیر جمع‌بندی کرد: اظهار نارضایتی ارگان‌ها و نهادهای انقلابی و مردم از عملکردهای استانداری؛ عدم امنیت در جاده‌ها که باعث فجایع بسیاری شده است و ژاندارمری باوجود تلاش فراوان قادر به کنترل تمامی راه‌ها و مرز نیست؛ بر ترددهای مشکوک و غیرقانونی ازسوی افراد بومی و حتی غیربومی و ناشناس افزوده گشته است؛ ساواکی‌ها، وابستگان رژیم [سابق] و ایادی درون‌مرزی امپریالیسم امریکا با تحریک مردم و کشتار پاسداران و ژاندارم‌ها قصد فراهم‌آوردن زمینه‌های یک درگیری وسیع را دارند؛ جو کلی منطقه متشنج و شبیه به آتش زیر خاکستر است؛ پرواز بالون‌ها و یافتن وسایل مخابراتی جاسوسی و... در بیابان‌های اطراف سراوان همه و همه گویای اقداماتی است که از سوی امپریالیسم امریکا در شرف تکوین است. به‌هرحال، این نشانه‌ها بیانگر آن است که در استان سیستان و بلوچستان وضعیت فوق‌العاده‌ای وجود دارد و مسئولین باید هرچه ‌زودتر برای آن منطقه فکری بکنند و قبل از هر چیز زمینه‌های نفوذ امپریالیسم را از میان بردارند؛ راه‌های مرزی که این روزها جولانگاه تاخت‌وتاز افراد ناشناس و ترددهای مشکوک می‌باشند، کنترل کنند؛ انقلابی‌نماهایی که امور را قبضه کرده‌اند ترد [طرد] و در نحوه پاک‌سازی که مورد اعتراض کلیه نهادها، ارگان‌ها و حتی مردم عادی استان است، تغییری جدی بدهند.»[۱۲۰]

گزارش - 662

موضوع جنجال‌برانگیز اعترافات یکی از سران شبکه کودتای نافرجام 18 تیرماه گذشته درباره اطلاع و دست‌داشتن برخی گروه‌های سیاسی در این کودتا، ازجمله سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، از یک‌سو و اعلام محاکمه قریب‌الوقوع محمدرضا سعادتی از اعضای کادر مرکزی سازمان به‌اتهام جاسوسی برای شوروی، در کنار مسائل جانبی دیگر ازجمله مصاحبه مطبوعاتی و بیشتر تبلیغاتی مسعود رجوی و موسی خیابانی دراین‌مورد آن هم در خانه شهیدان رضایی‌ها، این روزها بهانه‌هایی است برای سران و هواداران این سازمان که در ادامه سیاست مظلوم‌نمایی، به جذب هواداران بیشتری برای خود بپردازند. اما نامه مورخ 22 ماه جاری لاهیجی، وکیل سعادتی که در روزنامه انقلاب اسلامی مورخ 24/6/1359 منتشر شده و در آن به تاریخ محاکمه باتوجه‌به زمان موردنیاز برای مطالعه پرونده متهم مزبور، اعتراض شده و تقاضای تعویق مجدد وقت محاکمه شده بود، امروز ازسوی دادستانی کل انقلاب پاسخ داده شد. در اطلاعیه دادستانی کل انقلاب آمده است: «باید تذکر داده شود که اعلان شروع محاکمه آقای سعادتی روز پنج‌شنبه 20/6/59 توسط رادیو و مطبوعات انجام گردیده و از آن تاریخ تا روز 29/6/59 مدت 10 روز وقت برای مطالعه پرونده و سایر امور مربوطه بوده است و مطمئناً این مهلت برای مطالعه یک پرونده چند صفحه‌ای کافی است. ضمناً آقای سعادتی شخصی را به نام مهندس جلال‌زاده برای ارتباط با آقای لاهیجی معرفی نموده بودند که به ایشان دو بار در طی روزهای اخیر برای ابلاغ مسئله فوق به آقای لاهیجی تماس گرفته شده که جوابی به دادستانی نداده‌اند. بنابراین، تقاضای ایشان به‌هیچ‌وجه قابل‌قبول نبوده و همان‌طورکه قبلاً اعلام گردیده، محاکمه در موعد مقرر انجام خواهد شد.»[۱۲۱] از سوی دیگر، امروز مسعود رجوی در نامه سرگشاده‌ای به دادستان کل کشور، آیت‌الله موسوی اردبیلی، علیه ناصر رکنی از عوامل اصلی کودتا به‌دلیل اتهاماتی که به سازمان مجاهدین خلق (منافقین) وارد ساخته و نیز علیه روزنامه آزادگان به‌علت انتشار خبر ملاقات رجوی و بختیار در پاریس و شخص آقای هادی غفاری به‌دلیل سخنان و اتهامات وی علیه این سازمان در مجلس شورای اسلامی، اعلام جرم کرد و از دادستان کل کشور خواست که به این مسئله رسیدگی کند.[۱۲۲] اما هادی غفاری، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، در پاسخ به سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، ضمن رد دعوت این سازمان از وی برای مناظره تلویزیونی، گفت: «بعد از پیام امام و روشن‌شدن موضع ایشان و آیت‌الله منتظری نسبت به این سازمان منافق، جای هیچ‌گونه بحثی باقی نمانده و این دعوت به مناظره را وسیله‌ای برای مطرح‌شدن و بیرون‌آوردن خود از انزوای سیاسی قرار داده‌اند و من معتقدم که موضع این سازمان دقیقاً مارکسیستی بوده و اینان بارها حرف‌های خود را در کردستان، گنبد و هر جای دیگری که غائله‌ای بوده است، زده‌اند. ...»[۱۲۳]

گزارش - 663

درحالی‌که مجلس شورای اسلامی رسماً از دو روز پیش کار خود را درمورد بررسی نحوه رسیدگی به مسئله گروگان‌های امریکایی آغاز کرده است، این روزها در خارج از مجلس ازسوی مسئولان نظام جمهوری اسلامی و گروه‌های چپ که دائم بر آتش این بحران می‌دمند اظهارنظرهای گوناگونی درباره نحوه رسیدگی و نیز سرنوشت گروگان‌های امریکایی ابراز می‌شود. ازجمله امروز آیت‌الله دکتر بهشتی در مصاحبه مطبوعاتی خود با خبرنگاران داخلی و خارجی ابتدا درمورد سرنوشت گروگان‌ها با اشاره به این نکته که رسیدگی به سرنوشت گروگان‌ها را امام به مجلس واگذار کرده‌اند، نظر شخصی خود را چنین بیان کرد: «ازنظر شخصی، به‌عنوان یک فرد مکرر عرض کرده‌ام که هدف دررابطه‌با گروگان‌ها باید محاکمه سیاست تجاوزگرانه امپریالیسم امریکا و هم‌پیمانانش باشد. بنابراین، ما باید همه مسائل مربوط به اینها را دررابطه‌با این هدف ارزیابی کنیم و درمورد آن تصمیم‌گیری کنیم.» بهشتی آن‌گاه درمورد فواید گروگان‌گیری گفت: «اشغال لانه جاسوسی و جلوگیری از خروج دیپلمات‌های امریکایی که برطبق اسناد موجود از مرزِ وظایف دیپلماتیک خود تجاوز کرده، نقطه عطفی بود در انقلاب اسلامی ما که ضرورت این انقلاب ایجاب می‌کرد. تنها و تنها مسئله‌ای که دراین‌رابطه برای ما گران‌بها بوده و هست، همین است که عامل نیرومند و مؤثری برای تأکید بر استقلال هرچه‌ تمام‌تر سیاسی و فرهنگی و اقتصادی جمهوری اسلامی از امپریالیزم جهانی داشته باشیم و این چیزی بوده است که آن‌قدر گران‌بهاست که تحمل هرنوع خسارت دیگر از این باب در راه آن آسان است، چه رسد به اینکه اصولاً در پرتو این اقدام حتی سودهای اقتصادی هم برده‌ایم؛ مقدار زیادی از نفتمان را مفت نفروخته‌ایم که پول‌های آن را در بانک‌های جهانی ذخیره کنیم و ارزش آن هرروز افت کند، کالاهای مصرفی بیجا را به کشورمان کمتر راه داده‌ایم و... از دیدگاه من مسئله اصلی برای این ملت، بازگشت هرچه ‌کامل‌تر به خویشتن خویش است و اشغال لانه جاسوسی از عوامل مؤثر در شتاب‌دادن به این بازگشت به خویش است.»[۱۲۴] درباره حل بحران گروگان‌های امریکایی، بنی‌صدر رئیس‌جمهور ایران نیز امروز در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه در تهران اظهار کرد: «ایالات متحده اصل تشکیل یک "کمیسیون تحقیق برای بررسی مناسبات میان ایالات متحده امریکا و شاه" را پذیرفته است." بنی‌صدر گفت: به نظر شخص وی این امر خوشنودی [خشنودی] ایران را درمورد تقاضاهایش پیرامون جنایات امریکا در ایران فراهم خواهد ساخت. رسیدگی به جنایات امریکا در ایران، یکی از شرایط قبلی برای آزادی گروگان‌های امریکایی در تهران است. رئیس‌جمهوری ایران در همین ‌حال تلویحاً گفت مجلس ایران که اعلام داشته یک کمیسیون ویژه برای رسیدگی به مسئله گروگان‌ها تشکیل خواهد داد، رسماً از دولت ایالات متحده خواهد خواست تا درباره سیاست‌های گذشته خود در قبال ایران، گزارشی تسلیم مجلس کند و به این ترتیب من تصور می‌کنم که درخواست ما مورد قبول ایالات متحده قرار گیرد. وی گفت که تصمیم ایالات متحده، توسط "اریک لانگ"، سفیر سوئیس در ایران، که درحال‌حاضر حافظ منافع امریکا در تهران است، به وی اطلاع داده شد. بنی‌صدر درعین‌حال تأکید کرد آزادی گروگان‌ها نمی‌تواند قبل از شروع مذاکرات عمل شود. من درباره نتیجه نهایی مشکل گروگان‌ها بدبین نیستم. وی افزود: بعد از آنکه امام خمینی در روز جمعه گذشته مواضعی را درباره آزادی گروگان‌ها اتخاذ کردند، من معتقدم کارها آسان خواهد شد، مگر آنکه ایالات متحده مانعی ایجاد کند. در ایالات متحده، گروه‌های فشار قرار دارند که سرگرم طرح‌ریزی اقدامات تحریک‌آمیزند.» بنا به این گزارش: «بنی‌صدر امریکایی‌ها را متهم ساخت که نمی‌خواهند درک کنند که دیگر اربابان دنیا نیستند. امریکایی‌ها ایران را از دست داده‌اند، لاکن [لکن] هنوز درپی جبران آن‌اند. ...»[۱۲۵] اما در میان گروه‌های چپ، حزب توده و سازمان چریک‌های فدایی خلق (چه اکثریت و چه اقلیت)، شدیدترین حملات را همیشه به افرادی از بدنه حاکمیت و نظام داشته‌اند که به‏نحوی درپی حل بحران گروگان‌گیری بوده‌اند. نامه مردم، که تقریباً به‌طور روزمره مطالبی هرچند تکراری درباره گروگان‌های امریکایی و ضرورت محاکمه آنان دارد، امروز در مطلبی با عنوان "پیروان خط برژینسکی" به بررسی و تحلیل نامه قطب‌زاده به مجلس شورای اسلامی و مخالفت وی با محاکمه گروگان‌ها پرداخته و شدیداً به قطب‌زاده حمله کرده است. در بخشی از این مقاله آمده است: «نامه آقای قطب‌زاده به مجلس شورای اسلامی برای آزادی "گروگان‌های جاسوس امریکایی" بار دیگر تلاش پیروان خط برژینسکی را برای هموارساختن راه سازش با امریکا، با وضوح تمام ـ و البته چنانچه رسم آقای قطب‌زاده است، با دشنام و اتهام به مخالفان خط برژینسکی؛ یعنی مخالفان شیطان بزرگ امریکا، دشمن اصلی انقلاب و جمهوری اسلامی ایران ـ آشکار می‌سازد. ...»[۱۲۶] هفته‌نامه کار (اکثریت) نیز در شماره امروز خود با عنوان "باید جاسوسان امریکایی در پیشگاه خلق محاکمه شوند" به بررسی عملکرد دولت‌های گذشته در جمهوری اسلامی در قبال این مسئله پرداخته و در بخشی از مقاله خود نوشته است: «... لیبرال‌ها و دیگر محافل مورد حمایت امپریالیسم خوب می‌دانند که محاکمه گروگان‌های جاسوس که در قتل و کشتار مردم مبارز ایران، در طراحی نقشه‌های امپریالیسم امریکا برای به شکست کشاندن انقلاب ایران و ایجاد نفاق و دشمنی میان مردم ایران مستقیماً دست داشته‌اند، محاکمه تجاوزگری، غارتگری، آدمکشی و همه اقدامات جنایتکارانه امپریالیسم امریکا و متحدان داخلی آن علیه خلق ستمدیده ما و همه خلق‌های تحت ستم جهان است. ...»[۱۲۷]

ضمیمه اول گزارش648: بخش‌هایی از سخنرانی مفصل صدام حسین درباره علل لغو یک‌طرفه قرارداد 1975 الجزایر صدام در این سخنرانی که به‌طور مستقیم از رادیو و تلویزیون عراق پخش شد، با اشاره به این موضوع که در سال 1975 از یک‌سو به‌دلیل فشاری که ازجانب جنگجویان کرد شمال عراق (بارزانی‌ها) و کمک‌های شاه به آنها، بر ارتش و مردم عراق وارد می‌آمده، و از سوی دیگر خود را برای نبرد در جبهه سوریه علیه رژیم اشغالگر قدس آماده می‌ساخته، مجبور به امضای قرارداد مزبور با ایران بوده، چنین ادامه می‌دهد: «... عراق برای اینکه نیروهای خود را برای نبرد با دشمن صهیونیستی آماده کند، شورای فرماندهی انقلاب در هفتم اکتبر 1973، بیانیه‌ای انتشار داد که طی آن [بر] آمادگی عراق برای حل مشکلات خود با ایران از راه‌های مسالمت‌آمیز تأکید شد و سپس نیروهای خود را به سوریه اعزام داشت و شرافت شرکت در جلوگیری از سقوط دمشق را به‌ دست آورد. صدور این بیانیه ازنظر واقعیت، اعلام آمادگی عراق برای توجه به خواسته‌های ایران در شط‌العرب بود و در سال 1975 هنگامی که پرزیدنت بومدین مرحوم اقدام به تماس با عراق و ایران نمود و پیشنهاد مذاکرات مستقیم فیمابین آنها در الجزایر درباره مسائل مورد اختلاف را عنوان کرد، با این ابتکار موافقت کردیم و آن را فرصتی برای نجات امنیت عراق و یکپارچگی ملی و امنیت ارتش دلیر عراق دانستیم. براین‌اساس، فرماندهی حزب و انقلاب تصمیم مربوط به قبول مذاکرات با ایران را گرفت و خط تالوگ را به‌عنوان خط مرزی در شط‌العرب در مقابل عقب‌نشینی ایران از سرزمین‌های عراقی که در گذشته برخلاف پروتکل 1913 قسطنطنیه و صورت‌جلسات الحاقی کمیسیون‌های مرزی برای نشانه‌گذاری مرز میان عراق و ایران در سال 1914 ازجمله منطقه زین‌القوس و منطقه‌ شیخ‌سعد [سیف‌سعد] غصب کرده بود، پذیرفت. در منطقه، زین‌القوس و شیخ‌سعد را نیروهای ما چند روز پیش آزاد ساختند. ازجمله شرایط عراق این بود که از کمک نظامی و سایر کمک‌ها به دارودسته مزدور و مرتد در شمال میهن [ازسوی شاه] خودداری شود. براین‌اساس، مذاکرات با ایران صورت گرفت و قرارداد ششم مارس 1975 به امضا رسید و این قرارداد آن وقت یک رویداد مهم بود و بلافاصله پس از اعلام آن، نیروهای مزدور شورشی سقوط و شورشیان تسلیم شدند و سلاح‌هایی که به ‌دست ارتش عراق افتاد 152000 قبضه بود. ... ای برادران، قرارداد مارس 1975 در وقت خود یک تصمیم شجاعانه و حکیمانه و یک تصمیم ملی و قومی بود (پارازیت) قرارداد مذکور در آن شرایط عراق را از خطرات جدی که یکپارچگی و آینده آن را تهدید می‌کرد نجات داد و به ملت ما فرصت پیشبرد انقلاب و سازندگی و رسیدن به سطح عالی قدرت و پیشرفت و رفاه اعطا کرد. ... پس از امضای قرارداد مارس 1975، تماس‌ها و مذاکرات متعددی برای اجرای مفاد آن، به‌ویژه آنچه که به خط‌کشی مرز و کارگذاشتن ستون‌های [پایه‌گذاری] مرزی مربوط می‌شد، صورت گرفت و پروتکل‌های اصلی به‏استناد قرارداد امضا شد و این پروتکل‌ها مشخص‌کردن مرز آبی و خط‌کشی مرز زمینی و امنیت مرزی را در بر داشت. ایران توانست هرچه ‌زودتر قرارداد تجدید مرز آبی در شط‌العرب را اجرا کند؛ درصورتی‌که نسبت به اجرای پروتکل خط‌کشی مرز زمینی، وقت بیشتری می‌خواست و این یک امر عادی بود. اقدامات مربوط به تسطیح زمین‌ها به‌خاطر شرایطی که رژیم سابق ایران در سال 1978 و 1979 در آن به سر می‌برد [به‌خاطر شروع و اوج‌گیری انقلاب اسلامی در ایران]، به تأخیر افتاد و سپس رژیم جدید ایران روی کار آمد و سرزمین‌های ما زیر تسلط طرف دیگر باقی ماند. ما پیش‌بینی کردیم که رژیم جدید نیاز به وقت دارد تا تعهداتی را که به‌موجب قرارداد پذیرفته‌اند اجرا کنند، ولی از نخستین روز روی‌کارآمدن گروه حاکم در ایران جز با روش‌های تجاوزکارانه و اخلال در روابط حسن هم‌جواری از آنها ندیدیم و اظهارات پیاپی آنها درباره عدم پایبندی به قرارداد ماه مارس 1975 را شنیدیم. ... قرارداد مذکور علی‌رغم شرایط دشواری که عراق به‌هنگام امضای آن داشت متکی به مواد برابر بوده و اخلال در هر ماده از مواد آن به‌منزله اخلال در روح قرارداد بوده است. باتوجه‌به اینکه حکام ایران که از ابتدای روی‌کارآمدن خود در این قرارداد اخلال کرده‌اند و دخالت آشکار و مغرضانه‌ای که در امور داخلی عراق نموده‌اند و همانند شاه از سران شورشی حمایت‌شده ازسوی امریکا و صهیونیسم پشتیبانی کرده‌اند و از اعاده سرزمین‌های عراقی که مجبور به آزادساختن آنها با توسل به زور شدیم، امتناع ورزیده‌اند، دربرابر شما اعلام می‌کنم که ما قرارداد ششم ماه مارس 1975 را کاملاً ملغی می‌دانیم و شورای فرماندهی انقلاب تصمیم خود را دراین‌زمینه اتخاذ خواهد کرد. براین‌اساس، باید روابط قانونی در شط‌العرب به وضع قبل از مارس 1975 بازگردد و تمام حقوق تصرف‌شده به حاکمیت کامل عراق بازگردد. عراق در روابط خود با تمام جهان ثابت کرد که شرافتمندانه پایبند تمام تعهدات خود می‌باشد و همچنین ثابت کرده که هیچ نوع از انواع تهدید و تجاوز به حاکمیت و حیثیت خود را نمی‌پذیرد و ملت و ارتش عراق کاملاً آماده‌اند تا وارد نبرد دلیرانه‌ای برای حفظ شرافت و حاکمیت شوند. ما تصمیم تاریخی خود را برای اعاده حاکمیت کامل خود بر سرزمین و آب خود اتخاذ کردیم و با قدرت هرچه ‌تمام‌تر دربرابر هرکس که این تصمیم قانونی را نادیده بگیرد می‌ایستیم. ما به شما و تمام جهان تأکید می‌کنیم که ما خواستار روابط حسن هم‌جواری با کشورهای هم‌جوار و به‌ویژه ایران هستیم و عراق هیچ طمعی در سرزمین‌های ایرانی ندارد و به‌هیچ‌وجه قصد نداریم علیه ایران وارد جنگ شویم و یا دامنه درگیری با ایران را خارج از چارچوب دفاع از حقوق و حاکمیت خود گسترش دهیم. ... پوشش دینی جز پوششی برای سرپوش‌گذاردن به نژادپرستی فارسی و کینه نسبت به اعراب نیست و این دارودسته از این پوشش برای ایجاد روح تعصب، کینه و تفرقه میان ملل منطقه و به نفع نقشه‌های صهیونیستی جهانی استفاده می‌نمایند. ما با صداقت گفتیم که امیدواریم [آیت‏الله] خمینی با شاه تفاوت داشته باشد و به او فرصت کافی دادیم تا ثابت کند که آیا با شاه تفاوت دارد، ولی او و آنهایی که در کنار وی مسئولیت حکومت را بر ایران به ‌عهده دارند ثابت کردند که با شاه تفاوت ندارند. آنها در روش‌های خود در قبال همسایه‌های عرب خود برخلاف حق، تمام سرزمین‌هایی را که شاه در عراق تصرف کرد و همچنین سه جزیره عربی تنب بزرگ و تنب کوچک و ابوموسی [را] در اختیار گرفتند و حتی ادعاهای توسعه‌جویانه‌ای که شاه تحت فشار اراده عربی از آنها منصرف شد، تجدید کردند. آنان نسبت به عراق حتی از اعاده سرزمین‌هایی که شاه در سال 1975 تعهد اعاده آنها را کرده بود، خودداری نمودند. ... ما به جهانیان تأکید می‌کنیم که عراق که روزی اراده کشتیرانی در شط‌العرب را طبق حقوق حاکمیت کامل پیش از مارس 1975 به ‌عهده داشت، قدرت و توانایی کامل خود را در این امر ثابت نموده و عراقِ امروز توانایی بیشتری برای انجام وظایف خود دراین‌زمینه دارد و ما از تمام طرف‌های ذی‌ربط ازجمله ایران می‌خواهیم که حاکمیت عراق بر شط‌العرب را محترم شمرده و براساس حقایق جدید رفتار کند. ...»[۱۲۸]

ضمیمه دوم گزارش648: گزارش مختصر کیهان، تحت‌عنوان "در حاشیه خبر" درباره تصمیم صدام مبنی‌بر لغو قرارداد 1975 الجزایر روزنامه کیهان ضمن درج عکس بزرگی از صدام و شاه درحالی‌که یکدیگر را در آغوش گرفته‌اند، با عنوان خلاصه‌ای از سخنرانی صدام درمورد لغو قرارداد مذکور، می‌نویسد: «... اختلافات محمدرضا پهلوی و صدام حسین پیش از سال 1354 نیز چیزی جز یک اختلاف ظاهری نبود، که هر دو یک مأموریت را برای سرکوب و به‌بازی‌گرفتن برادران کرد دنبال می‌کردند و درنتیجه هنگامی‌که ارباب آنها دستور آتش‌بس داد، دشمنان خونی دیروز که زشت‌ترین دشنام‌ها و جنایات را به یکدیگر نسبت می‌دادند (که شایسته هر دوشان نیز بود) ناگهان خاموش شدند و دوستی و روبوسی آغاز شد. امپریالیسم امریکا صدام را به‌عنوان مهره‌ای ذخیره نگه داشته بود. اگرچه در ظاهر همیشه رژیم بعث عراق جبهه ضدامریکایی و ضدصهیونیستی به خود می‌گرفت، اما با سقوط رژیم شاه مخلوع، صدام که از احساس و جوشش میلیون‌ها مسلمان عراقی (به‌خصوص 60 درصد جمعیت شیعه) به وحشت افتاده بود، با همکاری و در رأس رژیم‌های مرتجع و وابسته دیگر منطقه، جبهه مشترکی را علیه انقلاب اسلامی ایران تشکیل دادند. بحث بیشتر دراین‏زمینه را به فرصتی دیگر موکول می‌کنیم و تنها به‌عنوان اشاره به بعضی خبرهای اخیر درمورد عراق می‌توانیم اشاره کنیم تا چهره وابسته صدام بیش از پیش آشکار شود:  امریکا 5 جت بوئینگ به عراق می‌فروشد.  ایتالیا با همکاری امریکا 12 ناو جنگی به عراق می‌فروشد.  عراق از اندونزی هلیکوپترهای فرانسوی می‌خرد.  فرانسه به عراق رآکتورهای اتمی می‌فروشد.  صدام حسین و مارکوس [دیکتاتور امریکایی فیلیپین] روابط دیپلماتیک در سطح سفارت برقرار کردند.  ماسکی وزیر امور خارجه امریکا: "عراق در آینده نقش مهمی برای غرب و شرق در منطقه ایفا خواهد کرد."  شوروی سال گذشته بیش از 1500 میلیون دلار به عراق اسلحه فروخته است.  عراق تأمین کامل نفت ایتالیا را مورد بررسی قرار می‌دهد.  به‌دنبال قطع فروش نفت ایران به ژاپن (به‌دلیل بالابودن قیمت نفت ایران) عراق تولید خود را 2 میلیون تن افزایش داده و احتمالاً تا 3 میلیون تن دیگر پیش خواهد رفت.  کاردار سفارت عراق در تهران: "یک میلیون مصری، عراق را در رسیدن به "تمدن بزرگ یاری" می‌دهند".  به‌دنبال پهلوگرفتن دو ناو امریکایی در جیبوتی، عراق 5/14 میلیون دلار به این کشور (هدیه) داد.  عراق، عربستان سعودی و مصر پیمان امنیتی منعقد کردند تا به‌طورمشترک نیروهای امنیتی خود را به‌کار گیرند.  و بسیاری نمونه‌های دیگر که می‌توان برشمرد. آیا همین اندازه برای نشان‌دادن ادعای صدام حسین در مبارزه ضدامپریالیستی او کافی نیست؟!»[۱۲۹]



منابع و مآخذ روزشمار 1359/06/26

  1. ↑ خبرگزاری پارس، نشریة گزارش‌های ویژه، شماره 183، تاریخ 27/6/1359، ص15، رادیو عراق، 26/6/1359.
  2. ↑ روزنامه کیهان، 27/6/1359، ص14، به نقل از خبرگزاری آسوشیتدپرس از بغداد.
  3. ↑ ستاد تبلیغات جنگ، ستیز با صلح، چاپ اول، تهران: ستاد تبلیغات جنگ، شورای عالی دفاع جمهوری اسلامی ایران، 1366، ص79.
  4. ↑ خبرگزاری پارس، نشریة گزارش‌های ویژه، شماره 184، تاریخ 28/6/1359، ص43، به نقل از بخش عربی رادیو امان ـ ساعت 17:30 دقیقه، 27/6/1359؛ و ـ روزنامه جمهوری اسلامی، 29/6/1359، ص12.
  5. ↑ خبرگزاری پارس، نشریة گزارش‌های ویژه، شماره 183، تاریخ 27/6/1359، ص1، بغداد ـ خبرگزاری رویتر، به نقل از خبرگزاری عراق، 26/6/1359.
  6. ↑ همان، صص5 تا 3، تهران ـ خبرگزاری فرانسه، 26/6/1359.
  7. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 29/6/1359، ص4، بخشی از اطلاعیه شماره 2 ستاد مشترک ارتش.
  8. ↑ روزنامه انقلاب اسلامی، 29/6/1359، ص2؛ و ـ روزنامه جمهوری اسلامی، 29/6/1359، ص4، هر دو به نقل از اطلاعیه شماره 3 ستاد مشترک ارتش.
  9. ↑ خبرگزاری پارس، نشریة گزارش‌های ویژه، شماره 183، تاریخ 27/6/1359، ص15، رادیو عراق، 26/6/1359.
  10. ↑ سند شماره 34473 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ژاجا (رکن3 ـ دایره عملیات) به دفتر ریاست‌جمهوری، 26/6/1359، برابر گزارش هنگ ژاندارمری قصرشیرین.
  11. ↑ سند شماره 41924 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی‌) به گیرندگان: نزاجا، ژاجا و سپاه پاسداران، 27/6/1359، برابر اعلام شهربانی قصرشیرین، 26/6/1359؛ و ـ سند شماره 283823 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه 05 (رکن3) به فرماندهی هنگ قصرشیرین (رکن2)، 28/6/1359؛ و ـ روزنامه کیهان، 27/6/1359، ص‌آخر، خبرنگار کیهان از کرمانشاه و قصرشیرین؛ و ـ روزنامه انقلاب اسلامی، 27/6/1359، ص1، به نقل از خبرگزاری پارس براساس گزارش روابط عمومی ستاد عملیات غرب کشور، 26/6/1359.
  12. ↑ خبرگزاری پارس، نشریة گزارش‌های ویژه، شماره 184، تاریخ 28/6/1359، ص43، به نقل از بخش عربی رادیو امان ـ ساعت 17:30 دقیقه، 27/6/1359؛ و ـ روزنامه جمهوری اسلامی، 29/6/1359، ص12.
  13. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 27/6/1359، ص4، خبرنگار جمهوری اسلامی از قصرشیرین.
  14. ↑ سند شماره 34471 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ژاجا (رکن3 ـ مرکز فرماندهی) به دفتر ریاست‌جمهوری، 26/6/1359.
  15. ↑ سند شماره 283839 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از هنگ قصرشیرین به تهران ـ ژاجا (رکن3 ـ مرکز فرماندهی)، 26/6/1359، برابر گزارش گروهان سومار به استناد گزارش پاسگاه بازرگان، 26/6/1359؛ و ـ سند شماره 276796 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از هنگ قصرشیرین به لشکر81 زرهی، 26/6/1359.
  16. ↑ سند شماره 283194 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کرمانشاه به فرماندهی منطقه عملیات غرب، 26/6/1359، برابر گزارش‌های متعدد هنگ ژاندارمری قصرشیرین: گزارش‌های روزهای 19، 21، 22، 24 و 25/6/1359.
  17. ↑ سند شماره 283824 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از هنگ قصرشیرین به تهران (فرماندهی ژاجا)، 27/6/1359، بنا به گزارش یگان قصرشیرین به‏استناد پاسگاه خسروی، 26/6/1359.
  18. ↑ سند شماره 277370 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کرمانشاه به هنگ قصرشیرین (فرمانده هنگ ـ رکن3) 26/6/1359، برابر امریه واصله از مرکز به استناد نامه واصله از سماجا مستند به گزارش لشکر 81 زرهی؛ و ـ سند شماره 141611 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه (مرکز فرماندهی) به سپاه غرب، 27/6/1359، برابر اعلام نزاجا به گزارش لشکر81 زرهی، 26/6/1359؛ و ـ سند شماره 57319 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نهاجا، 26/6/1359، برابر اعلام نزاجا مستند به گزارش لشکر81 زرهی.
  19. ↑ سند شماره 276797 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از هنگ قصرشیرین به ناحیه کرمانشاه (رکن2)، 26/6/1359، برابر گزارش گروهان قصرشیرین مستند به پاسگاه هدایت.
  20. ↑ سند شماره 283824 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  21. ↑ سند شماره 283825 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از هنگ قصرشیرین به تهران ـ ژاجا (رکن3)، 27/6/1359.
  22. ↑ سند شماره 276849 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه کرمانشاه به هنگ قصرشیرین، 26/6/1359.
  23. ↑ سند شماره 57316 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد مشترک (اداره دوم، ح ـ ع) به وزارت کشور، 26/6/1359.
  24. ↑ سند شماره 57286 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا، 26/6/1359، برابر اعلام نهاجا؛ و ـ سند شماره 141607 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه (مرکز فرماندهی) به مرکز فرماندهی سپاه غرب کشور، 26/6/1359، برابر اعلام نهاجا؛ و ـ سند شماره 21424 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن خبری مرکز فرماندهی ـ عملیات سپاه، 26/6/1359، ص1.
  25. ↑ سند شماره 283270 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از هنگ ایلام به تهران ـ ف. ژ. ک. ج. ا (دایره عملیات ـ رکن3)، 26/6/1359.
  26. ↑ سند شماره 283266 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ف ـ 05 به فرماندهی لشکر81 زرهی، 26/6/1359، بنا به گزارش مرزبانی مهران مستند به اعلام گروهان صالح‌آباد.
  27. ↑ سند شماره 359474 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استاندار ایلام (اصغر ابراهیمی) به فرماندهی هنگ ژاندارمری ایلام، 31/6/1359، باتوجه‌به نامه شماره 17 ـ43/201، 26/6/1359 فرماند گروه رزمی 217 مستقر در سرنی و گزارش نماینده استاندار در منطقه جنگی.
  28. ↑ سند شماره 283266 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  29. ↑ سند شماره 34482 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ژاجا (رکن3 ـ مرکز فرماندهی) به دفتر ریاست‌جمهوری، 27/6/1359، بنا به گزارش مرزبانی مهران مستند به اعلام گروهان مهران و پاسگاه سمیره.
  30. ↑ سند شماره 283257 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از هنگ ایلام به ناحیه کرمانشاه (فرمانده ناحیه ـ رکن3)، 26/6/1359، پیرو گزارش مخابرات هنگ ایلام، 26/6/1359.
  31. ↑ سند شماره 283491 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از مرزبانی دهلران به تهران ـ دایره عملیات، 26/6/1359، برابر اعلام گروهان موسیان مستند به گزارش پاسگاه سمیده.
  32. ↑ سند شماره 276800 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از هنگ ایلام به تهران (فرماندهی ژاندارمری کشور ـ رکن3)، 26/6/1359، برابر اعلام گروهان موسیان و گزارش بخشدار محل.
  33. ↑ سند شماره 276798 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه 05 (رکن3) به ف ـ ژاجا، 28/6/1359، برابر اعلام گروهان موسیان، 26/6/1359.
  34. ↑ سند شماره 21423 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن خبری مرکز فرماندهی ـ عملیات سپاه، 26/6/1359، ص1.
  35. ↑ سند شماره 343538 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد هماهنگی نیروهای انتظامی نظامی دزفول به ستاد هماهنگی نیروهای انتظامی استان ـ اهواز، 27/6/1359.
  36. ↑ خبرگزاری پارس، نشریة گزارش‌های ویژه، شماره 183، تاریخ 27/6/1359، صص2 و 3، بغداد ـ خبرگزاری آسوشیتدپرس، 26/6/1359.
  37. ↑ سند شماره 277328 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه کرمانشاه به قصرشیرین ـ ایلام ـ فرماندهی هنگ، 28/6/1359، برابر امریه واصله از رکن3 ژاجا به استناد سماجا، 26/6/1359؛ و ـ سند شماره 186432 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا2 (م 132) به نزاجا، 27/6/1359، بنا به شنود نیروهای خودی از مخابرات رزمی نیروهای عراقی، 26/6/1359.
  38. ↑ سند شماره 282906 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از 05 ـ رکن سوم به فرماندهی عملیات مشترک غرب کشور، 26/6/1359، بنا به گزارش مرزبانی مهران مستند به گزارش پاسگاه چنگوله.
  39. ↑ سند شماره 283268 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از هنگ ایلام به تهران ف. ژاجا (دایره عملیات ـ رکن3)، 26/6/1359، برابر گزارش ستوان محمودی از هنگ ایلام.
  40. ↑ سند شماره 282905 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه کرمانشاه به تهران ـ ف ـ ژاجا (رکن3 ـ دایره عملیات)، 27/6/1359، برابر درخواست و گزارش هنگ ایلام، 26/6/1359.
  41. ↑ سند شماره 276892 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از تهران ـ ژاجا (رکن3) به ناحیه ژاندارمری اهواز، 29/6/1359، برابر اظهارنظر اداره دوم سماجا، 26/6/1359.
  42. ↑ سند شماره 409330 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، 26/6/1359، ص12، از ستاد لشکر92 زرهی (رکن2)، 26/6/1359؛ و ـ سند شماره 426 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، 26/6/1359، شماره سریال 11، ص12، از ستاد لشکر92 زرهی (رکن2)، 26/6/1359.
  43. ↑ سند شماره 65161 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا (معاونت عملیات)، 26/6/1359؛ و ـ سند شماره 426 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین؛ و ـ سند شماره 409330 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، 26/6/1359، از رکن سوم لشکر92 زرهی اهواز، 26/6/1359.
  44. ↑ سند شماره 346073 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد لشکر92 زرهی (رکن2) به ت. ف. نزاجا (مد اطلاعات)، 26/6/1359، برابر گزارش پاسگاه سوسنگرد، 26/6/1359.
  45. ↑ سند شماره 423459 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از 07 (رکن2) به ف 21 ـ 07 (رکن2)، 26/6/1359.
  46. ↑ سند شماره 409328 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، 27/6/1359، ص2، از هنگ سوسنگرد، مستند به اعلام پاسگاه طلائیه قدیم، 26/6/1359.
  47. ↑ سند شماره 141610 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه (مرکز فرماندهی) به سپاه غرب کشور، 26/6/1359؛ و ـ سند شماره 21424 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص2.
  48. ↑ سند شماره 141610 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  49. ↑ سند شماره 292615 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری دشت آزادگان به استانداری خوزستان، 26/6/1359، برابر گزارش گروهان ژاندارمری بستان، 26/6/1359.
  50. ↑ سند شماره 409320 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، 27/6/1359، ص7، از ناحیه ژاندارمری خوزستان (رکن2)، 26/6/1359.
  51. ↑ سند شماره 426 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، 26/6/1359، شماره سریال 11، ص8، از لشکر92 زرهی (رکن3) سوم، 26/6/1359؛ و ـ سند شماره 409330 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، 26/6/1359، ص8، از لشکر92 زرهی (رکن3)، 26/6/1359؛ و ـ همان برابر گزارش شماره 6 سیار 26/6/1359، سرگرد افضلیان فرمانده هنگ سوسنگرد از محل مخاصمه.
  52. ↑ سند شماره 426 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، 26/6/1359، شماره سریال 11، ص7، از هنگ سوسنگرد، 26/6/1359، برابر اعلام تلفنی گروهان بستان؛ و ـ سند شماره 292617 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری دشت آزادگان به استانداری خوزستان، 26/6/1359.
  53. ↑ سند شماره 287127 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری دشت آزادگان به ستاد هماهنگی نیروهای انتظامی استان خوزستان، 26/6/1359، برابر گزارش سرگرد افضلیان فرمانده هنگ سوسنگرد از محل واقعه؛ و ـ سند شماره 409320 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، 27/6/1359، ص9، از ناحیه ژاندارمری خوزستان، 26/6/1359، گزارش جبهه بستان.
  54. ↑ سند شماره 409328 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، 27/6/1359، ص6، از هنگ سوسنگرد، 26/6/1359؛ و ـ نیز همان، گزارش ستاد لشکر92 زرهی (رکن2)، 26/6/1359.
  55. ↑ سند شماره 346065 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از پایگاه چهارم شکاری (پست فرماندهی) به نهاجا (پست فرماندهی)، 26/6/1359.
  56. ↑ سند شماره 287120 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری دشت آزادگان (سوسنگرد) به ستاد هماهنگی نیروهای انتظامی استان خوزستان، 26/6/1359؛ و ـ سند شماره 409328 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  57. ↑ سند شماره 409330 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، 26/6/1359، ص6، برابر گزارش ژاندارمری بستان به‏استناد پاسگاه دویرج، 26/6/1359؛ و ـ سند شماره 426 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، 26/6/1359، ص6، برابر گزارش گروهان ژاندارمری بستان، با استناد پاسگاه دویرج، 26/6/1359.
  58. ↑ سند شماره 409328 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، 27/6/1359، ص7، از هنگ سوسنگرد، 26/6/1359.
  59. ↑ خبرگزاری پارس، نشریة گزارش‌های ویژه، شماره 183، تاریخ 27/6/1359، ص15، رادیو عراق، 26/6/1359.
  60. ↑ سند شماره 198365 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش کار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی حمیدیه، 26/6/1359.
  61. ↑ سند شماره 409320 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، 27/6/1359، ص9، از ناحیه ژاندارمری خوزستان، 26/6/1359.
  62. ↑ همان، ص10.
  63. ↑ سند شماره 290931 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از 07 (رکن3) به فرمانده لشکر92 زرهی اهواز، 26/6/1359؛ و ـ سند شماره 409328 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، 27/6/1359، ص6، از ناحیه ژاندارمری خوزستان، 26/6/1359، برابر گزارش تلفنی هنگ سوسنگرد.
  64. ↑ سند شماره 302747 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از هنگ سوسنگرد به استانداری خوزستان، 26/6/1359، بنا به گزارش و درخواست سرگرد افضلیان از بستان؛ و ـ سند شماره 409328 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، 27/6/1359، ص9، از هنگ سوسنگرد، بنا به گزارش سرگرد افضلیان از منطقه درگیری.
  65. ↑ سند شماره 426 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، 26/6/1359، شماره سریال 11، ص8، از لشکر92 زرهی (رکن3)، 26/6/1359.
  66. ↑ همان، صص8 و 9، از لشکر92 زرهی (رکن3)، 26/6/1359.
  67. ↑ سند شماره 57309 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا2 (م 132) به نزاجا، 26/6/1359.
  68. ↑ سند شماره 290908 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از 07 (رکن3) به فرمانده لشکر92 زرهی اهواز (رکن3)، 26/6/1359.
  69. ↑ سند شماره 409328 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، 27/6/1359، ص7، از هنگ ژاندارمری سوسنگرد، 26/6/1359، برابر گزارش سرگرد افضلیان فرمانده هنگ.
  70. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 27/6/1359، ص4، به نقل از خبرگزاری پارس از اهواز، مستند به گزارش روابط عمومی سپاه اهواز.
  71. ↑ سند شماره 21426 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن خبری مرکز فرماندهی ـ عملیات سپاه، 27/6/1359، ص1.
  72. ↑ روزنامه انقلاب اسلامی، 27/6/1359، ص1، به نقل از خبرگزاری پارس از اهواز.
  73. ↑ سند شماره 423415 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد لشکر92 زرهی (رکن2) به ت ـ ف ـ نزاجا (مد اطلاعات)، 26/6/1359، برابر اعلام نماینده ژاندارمری خوزستان، 26/6/1359؛ و ـ سند شماره 409328 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، 27/6/1359، ص5، از ستاد لشکر92 زرهی (رکن2)، 26/6/1359، برابر اعلام نماینده ژاندارمری خوزستان، 26/6/1359.
  74. ↑ روزنامه انقلاب اسلامی، 27/6/1359، ص1، به نقل از خبرگزاری پارس از اهواز.
  75. ↑ سند شماره 290929 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از 07 (رکن3) به فرمانده لشکر92 زرهی اهواز (رکن3)، 26/6/1359، برابر اعلام تلفنی هنگ آبادان.
  76. ↑ سند شماره 50667 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا2 (م 132) به نزاجا، 26/6/1359، مستند به شنود و گزارش ستاد گارد مرزی بصره عراق؛ و ـ روزنامه کیهان، 27/6/1359، صص 1و 2، به نقل از خبرگزاری پارس از اهواز.
  77. ↑ روزنامه کیهان، 26/6/1359، ص1، خبرنگار کیهان از خرمشهر.
  78. ↑ روزنامه انقلاب اسلامی، 27/6/1359، ص1؛ و ـ روزنامه کیهان، 27/6/1359، ص1، هر دو به نقل از خبرگزاری پارس از اهواز.
  79. ↑ ستاد تبلیغات جنگ، ستیز با صلح، چاپ اول، تهران: ستاد تبلیغات جنگ، شورای عالی دفاع جمهوری اسلامی ایران، 1366، ص79.
  80. ↑ سند شماره 437 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری خوزستان به فرماندهی هنگ ژاندارمری آبادان، 26/6/1359.
  81. ↑ سند شماره 57309 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  82. ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 183، تاریخ 27/6/1359، ص13، بخش فارسی رادیو کلن، ساعت 13:30، 26/6/1359.
  83. ↑ همان، ص13، بخش فارسی رادیو پاکستان، ساعت 8، 26/6/1359.
  84. ↑ روزنامه کیهان، 27/6/1359، ص‌آخر، گزارش خبرنگار کیهان در مصاحبه با یک عضو سازمان پیکار اسلامی عراق.
  85. ↑ نامه مردم، شماره 335، 26/6/1359، ص2.
  86. ↑ روزنامه کیهان، 31/6/1359، ص‌آخر، به نقل از خبرگزاری پارس از تهران.
  87. ↑ سند شماره 423453 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد لشکر92 زرهی (رکن2) به ت ـ ف ـ نزاجا (مد اطلاعات)، 26/6/1359، برابر گزارش پایگاه دهلران؛ و ـ سند شماره 409328 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، شماره سریال 12، ص3، 27/6/1359، برابر گزارش پایگاه دهلران، 26/6/1359.
  88. ↑ سند شماره 287182 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد لشکر92 زرهی (رکن2) به ت ـ ف ـ نزاجا (مد اطلاعات)، 26/6/1359؛ و ـ سند شماره 409328 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری خوزستان، شماره سریال 12، صص3و 4، 27/6/1359، از ستاد لشکر92 زرهی (رکن2)، 26/6/1359.
  89. ↑ روزنامه انقلاب اسلامی، 27/6/1359، ص1؛ و ـ روزنامه کیهان، 27/6/1359، ص2، به نقل از خبرگزاری پارس از تهران.
  90. ↑ روزنامه کیهان، 27/6/1359، ص2، به نقل از خبرگزاری پارس از بوشهر.
  91. ↑ سند شماره 57312 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه (مرکز فرماندهی) به سپاه غرب، 26/6/1359، برابر اعلام نزاجا؛ و ـ سند شماره 21424 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  92. ↑ سند شماره 57310 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه (مرکز فرماندهی) به سماجا3 (مرکز فرماندهی)، 26/6/1359؛ و ـ سند شماره 21424 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  93. ↑ روزنامه انقلاب اسلامی، 27/6/1359، ص1؛ و ـ روزنامه جمهوری اسلامی، 27/6/1359، ص4، هر دو به نقل از خبرگزاری پارس، به نقل از اطلاعیه روابط عمومی ستاد عملیات مشترک غرب کشور.
  94. ↑ سند شماره 57311 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه (مرکز فرماندهی) به سپاه کرمانشاه، 26/6/1359.
  95. ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 183، تاریخ 27/6/1359، ص7، سنندج ـ خبرگزاری پارس، 26/6/1359.
  96. ↑ سند شماره 57288 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (کردستان)، ج1، ص328، از سپاه (مرکز فرماندهی) به سماجا3 (مرکز فرماندهی)، 26/6/1359.
  97. ↑ روزنامه کیهان، 26/6/1359، ص2، خبرنگار کیهان از کرمانشاه به نقل از روابط عمومی ستاد مشترک عملیات غرب کشور.
  98. ↑ سند شماره 21424 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص1؛ و ـ روزنامه کیهان، 27/6/1359، ص‌آخر، خبرنگار کیهان از کرمانشاه به نقل از روابط عمومی ستاد عملیات غرب کشور.
  99. ↑ سند شماره 41932 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به سپاه پاسداران، 27/6/1359، برابر اعلام شهربانی؛ و ـ سند شماره 50636 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به سپاه پاسداران، 28/6/1359.
  100. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 29/6/1359، ص4، به نقل از خبرگزاری پارس از سنندج.
  101. ↑ سند شماره 57311 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  102. ↑ سند شماره 57299 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (پاوه)، ص244، از مرکز فرماندهی سپاه غرب به سپاه (مرکز فرماندهی)، 26/6/1359.
  103. ↑ روزنامه کیهان، 29/6/1359، ص‌آخر؛ و ـ روزنامه جمهوری اسلامی، 29/6/1359، ص4، هر دو به نقل از خبرگزاری پارس از ارومیه.
  104. ↑ سند شماره 94534 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (ماکو)، صص42 و 43، از گمرک بازرگان به مقام محترم گمرک ایران، 26/6/1359؛ و ـ سند شماره 71350 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (ماکو)، ص44، از سماجا2 (41 ـ خ) به نزاجا، 30/6/1359، برابر گزارش مورخ 26/6/1359، وزارت امور اقتصاد و دارایی و گمرک ایران.
  105. ↑ سند شماره 57315 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (پیرانشهر)، ص65، از سماجا2 (ح ـ ع) به ت ـ ف ـ ژاجا (رکن2)، 26/6/1359.
  106. ↑ روزنامه انقلاب اسلامی، 27/6/1359، ص15، خبرنگار انقلاب اسلامی از ماکو.
  107. ↑ سند شماره 21424 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص2.
  108. ↑ سند شماره 57316 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  109. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 27/6/1359، ص4.
  110. ↑ روزنامه کیهان، 27/6/1359، ص‌آخر، خبرنگار کیهان از ارومیه.
  111. ↑ سند شماره 57315 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  112. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 27/6/1359، ص4.
  113. ↑ سند شماره 21424 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص2.
  114. ↑ روزنامه کیهان، 27/6/1359، ص‌آخر، براساس گزارش ستاد مشترک عملیات غرب کشور؛ و ـ روزنامه جمهوری اسلامی، 27/6/1359، ص4، به نقل از خبرگزاری پارس به نقل از ستاد عملیات مشترک غرب کشور.
  115. ↑ سند شماره 41941 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (میاندوآب)، ص79، از اطلاعات سپاه میاندوآب به مناطق ایران، 27/6/1359.
  116. ↑ سند شماره 57292 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا، 26/6/1359.
  117. ↑ روزنامه کیهان، 27/6/1359، ص‌آخر، خبرنگار کیهان از ارومیه.
  118. ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌‌های ویژه، شماره 183، تاریخ 27/6/1359، ص10، ارومیه ـ خبرگزاری پارس، 26/6/1359؛ و ـ روزنامه جمهوری اسلامی، 27/6/1359، ص4، خبرنگار جمهوری اسلامی؛ و ـ روزنامه انقلاب اسلامی، 27/6/1359، ص1، هر دو از ارومیه در گفت‌وگو با استاندار آذربایجان‌غربی؛ و ـ روزنامه کیهان، 27/6/1359، ص‌آخر، خبرنگار کیهان از ارومیه.
  119. ↑ روزنامه کیهان، 27/6/1359، ص‌آخر، خبرنگار کیهان از ارومیه.
  120. ↑ روزنامه انقلاب اسلامی، 26/6/1359، صص1 و 2.
  121. ↑ همان، ص12؛ و ـ روزنامه جمهوری اسلامی، 26/6/1359، ص11.
  122. ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 183، تاریخ 27/6/1359، ص9، تهران ـ خبرگزاری پارس، 26/6/1359.
  123. ↑ همان، ص8، تهران ـ خبرگزاری پارس، 26/6/1359.
  124. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 27/6/1359، ص12؛ و ـ روزنامه انقلاب اسلامی، 27/6/1359، صص1 و 2.
  125. ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 183، تاریخ 27/6/1359، صص7 تا 5، تهران ـ خبرگزاری فرانسه، 26/6/1359؛ و ـ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 184، تاریخ 28/6/1359، ص7، بخش فارسی رادیو صدای امریکا، ساعت 7، 27/6/1359.
  126. ↑ نامه مردم، شماره 335، 26/6/1359، ص7.
  127. ↑ هفته‌نامه کار، ارگان سازمان چریک‌های فدایی خلق (اکثریت)، 26/6/1359، صص1 و 3.
  128. ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 183، تاریخ 27/6/1359، صص 36 تا 30، پخش مستقیم نطق پرزیدنت صدام حسین از فرستنده‌های رادیو تلویزیون عراق، ساعت 20:30، 26/6/1359
  129. ↑ روزنامه کیهان، 27/6/1359، ص14، در حاشیه خبر.






برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1359.06.26&oldid=2918»