1364.10.02: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''<big>روزشمار جنگ</big>''' '''<big>پنجشنبــــــه</big>''' '''<big>16 آبان 1364</big>''' '''<big>23 صفر 1406</big>''' '''<big>7 نوامبر 1985</big>''' == 1 == در تلاش برای ادامه طرح‌ریزی و آماده‌سازی عملیات گسترده سپاه پاسداران در سال جاری در منطقه فاو عراق (که منطقه عملیاتی فدک نام‌گذا...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(یک نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۱: سطر ۱:
'''<big>روزشمار جنگ</big>'''


'''<big>پنجشنبــــــه</big>'''
{{جعبه زندگینامه
|عنوان =روزشمار جنگ سال 1364
|نام = 1364.10.02
|نام دیگر=دو دی
|روز=2 دی 1364
|تاریخ شمسی=1364.10.02
|تاریخ میلادی=23 دسامبر 1985
|تاریخ قمری=10 ربیع‌الثانی 1406
|اسامی عملیات=
|اسامی شهدا=
|اسامی اسرا=
}}
  <div class="bootstrap-btn">[[1359.10.02]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1360.10.02]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1361.10.02]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1362.10.02]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1363.10.02]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1365.10.02]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1366.10.02]]</div> 


'''<big>16 آبان  1364</big>'''


'''<big>23 صفر    1406</big>'''
<div style="text-align:justify">


'''<big>7 نوامبر 1985</big>'''


== 1 ==
==گزارش -168==
در تلاش برای ادامه طرح‌ریزی و آماده‌سازی عملیات گسترده سپاه پاسداران در سال جاری در منطقه فاو عراق (که منطقه عملیاتی فدک نام‌گذاری شده است)، امروز در قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران جلسه‌ای با حضور فرماندهان ارشد سپاه پاسداران: رحیم صفوی فرمانده نیروی زمینی سپاه، غلامعلی رشید مسئول معاونت عملیات نیروی زمینی سپاه، عزیز جعفری فرمانده قرارگاه قدس سپاه، عباس محتاج فرمانده قرارگاه سلمان و فرمانده ناحیه 4 سپاه، احمد غلامپور (جانشين قرارگاه كربلا) و... تشکیل شد. در این جلسه مسئولان نیروی زمینی سپاه، باتوجه‌به مشکلات بسیاری که در سر راه عبور از اروندرود و اجرای عملیات در منطقه فاو وجود دارد، مخالفت جدی خود را با اجرای عملیات در این منطقه اعلام کردند و برای اجرای عملیات در مناطق دیگر پیشنهادهایی دادند.
[[رده:1]]
امام خمینی امروز در سخنانی در جمع فرماندهان و مسئولان ارتش كه به دیدار ایشان رفته بودند،* قدردانی از عنایات الهی را لازم دانستند؛ پشتیبانی از ارتش را وظیفه‌ای الهی برشمردند؛ بر ضرورت وحدت همه اقشار، به‌ویژه اتحاد نیروهای نظامی برای مقابله با دشمنان تأكید كردند؛ حفظ اسلام در كشور اسلامی را وظیفه‌ای مقدس خواندند و بر اهمیت دفاع و موافقت عقل و اسلام با آن تأكید كردند.
خلاصه‌ای از گزارش امروز راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه مرکزی سپاه، درباره دیدگاه‌های مسئولان نیروی زمینی سپاه چنین است:
امام خمینی ابتدا با تشكر از حاضران، تغییر اوضاع به‌خصوص وضع جوانان نسبت به قبل را عنایت الهی اعلام كردند كه همه باید قدر آن را بدانند. ایشان انجام‌ شدن بسیاری از كارها را بدون اینكه كسی طرح و نقشه‌ای برای آن كشیده باشد، هدایت خدایی خواندند و افزودند شما كه قوه این ملت و خدمتگزار و نگهدار جمهوری اسلامی و نگهبان در جبهه‌ها هستید، بیشتر مورد عنایت خدا هستید. یك كار در جبهه مثل عبادت طولانی در اینجاست. وقتی یك قدم برای خدا بردارید، خدا به حسب رحمتش بیشتر جلو می‌آید.
امام خمینی با بیان اینكه: «ما وظیفه داریم كه از ارتش پشتیبانی كنیم، وظیفه خدایی داریم و شما مطمئن باشید كه ما از شما پشتیبانی می‌كنیم.» به نقشه منافقین در ابتدای پیروزی انقلاب برای كنار زدن ارتش اشاره كردند و فرمودند: «من آن روز هم اعتقادم بود كه ارتش را ما باید حفظش كنیم، حالا بیشتر شده این اعتقاد... . شما با كمال اطمینان مشغول خدمت باشید.» ایشان در ادامه بر ضرورت اتحاد اقشار مختلف و ارتش و سپاه كه عامل شكست‌ناپذیری می‌شود تأكید كردند: «وقتی یك ملت قیام كرد همه‌شان باهم بودند... هیچ‌كس نمی‌تواند باهاشان معارضه كند. ... كوشش بكنید به اینكه دست واحد باشید، حتی دو دست نه، دست واحد باشید؛ هر دو [سپاه و ارتش] یك وضع دارید، هر دو یك تكلیف دارید و آن حفظ اسلام است.»
امام خمینی با اشاره به رنج‌هایی كه در صدر اسلام برای حفظ اسلام كشیده شد، بر وظیفه ملی و اسلامی برای حفظ كشور و اسلام تأكید كردند و با اشاره به اینكه همه دنیا متوجه ایران‌اند كه این جمعیت كم چه می‌خواهند بكنند؛ چین و شوروی و امریكا و همه متحیرند كه این چه ‌صدایی است كه در همه‌جا موج افكنده؛ دلیل این تحیر را عدم درك آنها از اسلام و معنویت اعلام كردند و افزودند: «آنها همه حساب‌هاشان روی این است كه ما چند تانك داریم، آنها هم چند تانك دارند، ما چه، البته ما وقتی این حساب را بكنیم مقابل امریكا و شوروی‌، ما چیزی نداریم اگر حساب این باشد؛ اما حساب این نیست، حساب این است كه شما یك صدا بلند كردید دنیا را به حركت درآوردید.»
امام خمینی در ادامه درباره اهمیت دفاع و موافقت عقل و اسلام با آن فرمودند: «ما دفاع مقدس می‌خواهیم بكنیم؛ یعنی ما می‌خواهیم از آبروی اسلام، از آبروی كشور اسلامی دفاع بكنیم؛ این یك دفاعی است كه عقل و اسلام هر دو با آن موافق‌اند، همه می‌گویند كه باید دفاع كرد. شما كشورتان الآن مورد طمع یك جنایتكار واقع شده است، و او را بازی‌اش داده‌اند برای اینكه بیاید یك همچو شلوغ‌كاری بكند. اگر چنانچه دستِ اینها پشت سرش نبود با یك سیلی از بین رفته بود.»
امام خمینی با اشاره به حضور مستشاران خارجی در امور مختلف كشور، به‌ویژه در ارتش، قبل از پیروزی انقلاب، شرط ایستادگی در مقابل امریكا و شوروی و سایر جاها و شرط حفظ حیثیت ملی و اسلامی را وحدت و باهم بودن برشمردند و فرمودند: «فكر اینكه من ارتشی هستم چه باید باشم، سپاهی هستم چه باید باشم، من بسیجی هستم؛ این فكر از سرتان دور بشود. همه یكی هستید و آن‌ قدرت است و آن‌ قدرت ملی خودتان. وقتی همه یكی هستید... می‌بینید كه چطور از شما می‌ترسند؛ این ور و آن‌ور افتادند دنبال اینكه بیایید صلح كنید. دروغ هم می‌گویند.»
امام خمینی در ادامه خطاب به فرماندهان و مسئولان ارتش فرمودند: «من از شما می‌خواهم كه هم یك خواستی كه یك نفر مسئول نسبت به شما دارد و هم یك خواستی كه خدا دارد، ...، بدون خلجان به كار خودتان مشغول باشید، قوی باشید، ملت با شماست، ما همه با شما هستیم.» ایشان باز هم تأكید كردند: «شما و سپاه و سایرین دست واحد باشید برای حفظ آبروی خودتان، برای حفظ اسلام، برای حفظ كشور خودتان، كشوری كه الآن الگو شده برای همه‌جا و بعدها به شما ملحق خواهند شد.» و در پایان فرمودند: «من بی‌اشكال هر شب به شماها دعا می‌كنم،‌ بدون استثنا، یك شب نیست كه من به شما قوای مسلحه دعا نكنم همه‌تان را، و كسانی كه بر ضد شما هستند نفرینشان نكنم.»<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام (مجموعه آثار امام خمینی)، جلد19، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1378، صص 460 - 455.</ref>


پس از یک‌ روز وقفه در بررسی طرح‌‌های عملیاتی ـ که صرف پیگیری کار مهندسی در مناطق عملیاتی هور و فدک (منطقه عملیاتی فاو) گردید ـ از اوایل امروز بار دیگر مباحث اصلی عملیات آغاز شد. در طول روز مسئولان نیروی زمینی سپاه گفت‌وگو‌های بسیاری کردند و درباره مطالب متعددی ازجمله تأمین شرایط لازم برای اجرای عملیات تبادل‌نظر شد. به‌تدریج مباحث گسترده‌تر و موضوعات جدیدی مطرح شد تا جایی که غلامعلی رشید مسیر بحث را تغییر داد و گفت:
==گزارش -169==
امام خمینی در دیدار امروز فرماندهان ارتش به آنان ابلاغ كردند كه اختیارات فرماندهی كل در جنگ به آقای هاشمی رفسنجانی واگذار شده است.
آقای هاشمی رفسنجانی در كتاب خاطرات خود در یادداشت‌های روز 2 دی 1364 نوشته است: «آقای صیاد [شیرازی] آمد. بعد از ملاقات امام با فرماندهان ارتش، از صحبت‌های امام راضی بود. امام در جمع فرماندهان به آنان ابلاغ كرده بودند كه اختیارات فرماندهی كل در جنگ به من واگذار شده است و خواسته بودند اطاعت كنند. راجع به اقلامی كه سپاه از ارتش برای عملیات می‌خواهد: توپخانه، مهمات، هلیكوپتر، پل ارّاده. و... نیز درباره ستاد مشاور فرماندهی مذاكره كردیم.»<ref>اکبر هاشمی رفسنجانی، امید و دلواپسی (كارنامه و خاطرات سال 1364)، به اهتمام سارا لاهوتی، تهران: دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ دوم، 1387، ص 362.</ref>
گفتنی است كه در حكمی كه امام خمینی یك ماه قبل به دادستان كل كشور درباره تشكیل هیئتی ویژه برای برخورد با افراد فاسد و ضدانقلاب در خوزستان داده‌اند، بر مسئولیت آقای هاشمی در سِمَتِ جانشینی فرمانده كل قوا تصریح شده است.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، همان، ص425.</ref>


«اصلاً بیاییم پیشنهاد بدهیم که امسال در جنوب، عملیات وسیع انجام ندهیم. تا عید 15 عملیات قدس [عملیات محدود] می‌توانیم انجام دهیم و در این فاصله دو الی سه منطقه را از هر نظر آماده کنیم و در سال آینده عملیات بزرگ انجام دهیم. امر غافلگیری برای ما مهم است. با نیرویی که حداکثر تا 70 گردان می‌رسد می‌توانیم در شمال‌غرب عملیاتی نسبتاً خوب انجام دهیم
==گزارش -170==
در پایان گردهمایی فرماندهان نواحی سپاه پاسداران در اهواز، فرمانده كل سپاه پاسداران در سخنانی به روند شكل‌گیری جنگ، آغاز جنگ و تلاش دشمنان برای شكستن مقاومت جمهوری اسلامی ایران اشاره كرد و در ادامه به تأثیر عملیات خیبر در خارج از مرزها، حكم امام خمینی در شكل‌گیری ستاد فرماندهی كل قوا و سازوكارهای آن و نیز مأموریت ارتش و سپاه پرداخت. خلاصه‌ای از این سخنان به نقل از یادداشت‌های راوی مركز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) چنین است:
«دنیا از این وحشت داشت كه ما خودمان را به دنیا معرفی كنیم و به همین دلیل منافقین و گروهك‌ها دست به كار شدند، لیكن دنیا به حركت درآمده و حركت‌ها در كشورهای افریقایی و... نشان‌دهنده این است كه مرحله اول حركت ما كه اعلان موجودیت جمهوری اسلامی بود انجام پذیرفته است. انقلاب ما یك انقلاب مردمی است و تا بیاید شكل بگیرد مدتی طول می‌كشد. به‌مرور زمان كارها بزرگ شده و سازمان‌ها هم بزرگ شده است كه دو عامل دارد: یكی رشد ماست دیگری مشكلاتی كه برای ما ایجاد كرده‌اند. ما داریم از این [وضعیت محدود و سازمان‌‌نیافته] عبور می‌كنیم و باید به سازماندهی بزرگ و كلان برسیم. دشمنان ما در مرحله اول قصدشان این بود كه با جنگ مسئله ما را حل كنند و از سه سال گذشته به این طرف‌ می‌خواهند ما را وادار به تسلیم بكنند و مقاومت ما را بشكنند، اما الحمدلله تا‌به‌حال نتوانسته‌اند. اگر امسال مثل سال گذشته بود تابه‌حال حتماً تهران را بمباران كرده بود، اما از زدن شهرها نتیجه‌ای نگرفته‌اند. بعد از راه‌پیمایی روز قدس، حتی یك روز هم بمباران‌ها را ادامه ندادند و با این راه‌پیمایی یك دفعه سست شدند و... این به بركت امام بوده است. امام اول سال پیام دادند كه امسال، سال مقاومت است؛ در پیام 15 خرداد گفتند كه مسئولین مقاومت كنند و... برادران عزیز باید از این مدت باقیمانده خوب استفاده كنند و این عنصر مقاومت را در شهرها به كار بگیرند. بایست كار بكنید و مسئله مقاومت را طرح كنید و زنده نگه دارید. الآن مردم و همه فكر می‌كنند حركت راهیان كربلا، عملیات است، لیكن باید مقاومت را هم در ذهن مردم طرح بكنیم.
امروز اگر خدا بخواهد ما داریم هدف دوم دشمنان را از جنگ به یأس می‌كشانیم. امریكایی‌ها بجز عملیات خیبر كه وحشت كردند هیچ از ما نمی‌ترسیدند و ... آنها در [عملیات] خیبر وحشت كردند كه امام فرمودند كاخ‌های واشنگتن و كرملین لرزید.
نخست‌وزیر تركیه هم گفت اگر مسئله شما صدام است ما با یك تیر خلاصش كنیم.»
محسن رضایی در ادامه به حكم امام خمینی درمورد تشكیل ستاد فرماندهی كل قوا اشاره كرد و گفت: «الآن دو تا سه هفته است كه امام دستور داده‌اند ستاد فرماندهی كل قوا تشكیل بشود كه درحقیقت دیگر ما یك ارتش داریم كه یك ستاد دارد كه رأس آن امام است. دو نیرو دارد كه یكی ارتش است و یكی سپاه است. ... درمورد حكم حضرت امام - كه گویا خود امام عجله‌شان در اجرای این حكم بیشتر است كه دو تا پیام به دولت و مجلس داده‌اند - اولاً از این حكم استفاده درست بشود و ثانیاً مسائلی را كه ممكن است باعث زمینه اختلاف بشود [باید مرتفع نماییم] ... . می‌گویند همه دنیا یك ارتش دارند و فقط ایران دو ارتش دارد ... اولاً هیچ‌ كشوری مثل كشور ما دو تا تهدید ندارد؛ یعنی شما شوروی را كه نگاه بكنید همه آرایشش در مقابل امریكاست و امریكا هم بالعكس. چرا ارتش امریكا در مقابل لبنان این‌قدر ضعیف است، برای اینكه دررابطه‌با لبنانی‌ها كار نكرده‌اند و... هنر ارتش شوروی این است كه در مقابل امریكا باشد و هنر امریكا این است كه در مقابل شوروی باشد و می‌بینید كه همه دنیا هم همین‌طور هستند. تنها جمهوری اسلامی است كه دو نوع تهدید را پذیرفته و تنها كشوری هستیم كه می‌خواهیم روی این فلسفه سیاسی باقی بمانیم.
از طرف دیگر كشور ما یك كشور وسیعی است ... ما ازنظر وضع ارضی و زمینی هم در وضع خاصی هستیم نسبت به دنیا ... ما با دو مشكل مواجه هستیم:
[اول اینکه] خیلی دیر رسیده‌ایم. موقعی است كه دنیا 200 تا 300 سال ازنظر تكنولوژی جلو هست و... ما می‌گوییم خدا به ما كمك بكند و ما در عرض چند سال به همه تكنولوژی دنیا برسیم و فكر كنیم كه می‌توانیم. فرض بكنیم ازنظر استعداد بتوانیم علوم را كشف كنیم خرج آزمایشات و هزینه‌ها را چه باید بكنیم. ... نمی‌گوییم نباید موشك ساخت، بسازیم ولیكن برای چه، برای برتری در ارتش‌های دنیا؟ و جنگ جنگ تسلیحات جدید و... . اینها شیره دنیا را كشیده‌اند تا به این وضع رسیده‌اند. هر چیز را از هرجا كه شده برده‌اند و ... ما باید 20 میلیون رزمنده داشته باشیم در مقابل این مسائل و... ارتش جمهوری اسلامی سازماندهی‌اش برای مأموریت خاصی است و سازماندهی و وضعیت سپاه [به‌‌مثابه یك] ارتش 20 میلیونی است و سازمانش برای مقابله با چیز دیگری است و نوع آن با نوع ارتش جمهوری اسلامی فرق می‌كند و سازمان آن متناسب با شرایط جدیدی است كه برای ما به ‌وجود می‌آورند با سازوبرگ و تجهیزات كامل و... سپاه باید مبنای اصلی‌اش را بگذارد روی ارتش 20 میلیونی.
ازنظر جغرافیایی می‌توان گفت ارتش روی مرزهای شوروی جهت مقابله با آن باتوجه‌به انگیزه‌ها و سپاه برای مقابله با امریكا ... و یا اینكه دررابطه‌با پدافند سرتاسر مرز.
امر دفاع دو موضوع پدافند و آفند دارد. مثلاً می‌شود كه برادران ارتش با همین تعداد لشكر و با همین مقدار دیگر سرتاسر مرزهای كشور را استحكامات و... ایجاد كنند مخصوصاً در مقابل مرزهای شمالی كه شوروی ... پس یك نوع آرایش این باشد كه یك ارتش در مقابل تهدید شمالی و یكی تهدید جنوب.
نوع دیگر اینكه گشت دریا، هوا، زمین پدافندش با ارتش و آفندش با نیروهای ارتش 20 میلیونی اعم از هوا، دریا و زمین.
مسئله ارتش و سپاه ازنظر فرماندهی بسیار ساده و بسیار راحت است. امروزه خود امریكا دارد به فكر می‌افتد كه ارتش دوم را تشكیل بدهد. ارتش دومی با سیستمی دیگر علیه حركت‌های اسلامی و ... امریكا در تلاش است كه نپذیرد دشمن دیگری هم به غیر از شوروی دارد ... و امریكا نمی‌خواهد این را قبول كند ... می‌بینید بعضی وقت‌ها امام می‌گوید چرا شما نمی‌خواهید قبول كنید ... این حركت شده ... در كنفرانس لندن آمده‌اند گفته‌اند كه ما در خاورمیانه مشكل داریم ... من می‌خواهم اعلام خطر كنم به برادرها، برادران عزیز ما پشت دیوارهای صدام متوقف نشده‌ایم ما پشت دیوارهای خودمان متوقف شده‌ایم ..<ref>سند شماره 1107/د مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم (جواد زمان‌زاده)، از 27/9/1364تا 3/10/1364، صص 177 - 166، 2/10/1364.</ref>


حاضران در جلسه با این پیشنهاد که پیش‌ازظهر و بدون حضور محسن رضایی مطرح شد، موافقت و هریک به‌نوعی آن را تصدیق ‌کردند. در ادامه بحث مزیت‌هایی برای این طرح پیشنهادی بیان شد:
==گزارش -171==
بعدازظهر امروز در جلسه‌ای با حضور فرمانده كل سپاه و فرمانده و مسئولان لشكر27 حضرت رسول(ص) و فرماندهان گردان‌های این لشكر، مشكلات و اختلاف‌نظر فرماندهان و مسئولان لشكر27 مطرح و بررسی شد. در این جلسه فرماندهان گردان‌ها مشكلاتی كه در لشكر ازجنبه فرماندهی و اختلاف‌نظرهایی كه میان برخی فرماندهان گردان‌ها و فرمانده و جانشین فرمانده لشكر وجود داشته و دارد و مسائلی كه موجب تضعیف این لشكر شده و به كاهش اعزام نیرو و جذب نیرو به این لشكر انجامیده، مطرح کردند. در مواردی این موضوع به‌حدی حاد شده است كه به كناره‌گیری یا كنارگذاشتن برخی فرماندهان گردان‌ها انجامیده و حتی برخی فرماندهان گردان‌های كنونی این لشكر نیز درخواست كناره‌گیری از این مسئولیت را می‌كنند.
پس از طرح مشكلات به‌طور مشروح، فرمانده كل سپاه برای رفع این مشكلات، ضمن بیان تذكرهایی، بر اجرای مواردی نیز تأكید كرد. اولین تذكر محسن رضایی، خودداری از متهم كردن یكدیگر درمورد وابستگی به خط‌های (سیاسی) موجود در جامعه بود. وی گفت كه الحمدلله سپاه و پاسدارها چنان مورد محبت حضرت امام هستند كه هیچ احتیاجی ندارند كه خودشان را به جایی وصل كنند؛ امام پاسدارها را فرزندان خود و صاحبان انقلاب می‌داند.
تذكر دوم فرمانده كل سپاه درمورد مطالبی بود كه درمورد سازماندهی نیروها و تشكیلات مجموع نیروها و رزمندگان تهرانی مطرح می‌شد كه برخی در جبهه غرب و برخی جبهه جنوب و ضرورت تغییر در سازماندهی متناسب با اوضاع جنگی و اوضاع كشور بود. وی گفت كه تهدیدات ما دو سه نوع است و متناسب با هر تهدیدی باید آمادگی داشته باشیم و در هر شرایطی كه كشور مورد تهدید قرار گرفت، نیروهای بسیجی‌مان سازماندهی‌شان چنان باشد كه بتوانیم پدافند نقطه‌ای درست كنیم، یعنی در هر نقطه‌ای یك حزب‌اللهی، یك رزمنده یا یك تیمی باشد آر.پی.جی یا كلاش به‌دست، آماده دفاع باشد. پس سازماندهی یك اصل نیست كه مثلاً فلانی در غرب جنگیده یا فلانی در جنوب جنگیده است. تقسیم‌بندی‌ها نباید جغرافیایی یا سازماندهی باشد، باید چنین تقسیم‌بندی‌ها را كنار بگذاریم.
تذكر سوم محسن رضایی به مسئولان لشكر27 درباره عزل و نصب‌ها بود. وی گفت: «شیوه ما مثل شیوه امام است. شما به یادتان هست در جریان نخست‌وزیری چقدر تلاش شد كه تغییر و تحولات در قبال نخست‌وزیری انجام شود، اما شیوه امام یك شیوه‌ای است كه ما همان شیوه را باید توی لشكر عمل كنیم. برادرمان آقای كوثری فرمانده این لشكر است، همه مسئولین دیگر هم سرجای خودشان هستند، فرمانده گردان‌ها، مسئولین واحدها، جانشین آقای كوثری – (آقای دستواره) - همه اینها سرجای خودشان باید باشند؛ منتها از این به بعد ما یك قرار می‌گذاریم: آقای كوثری محور است و ازنظر ما ایشان مسئول این لشكر است و ما از ایشان هم مسئولیت می‌خواهیم.» وی افزود كه عمل كردنِ به حق این نیست كه كسی را حذف كنیم. این شیوه ورود به مناقشات سیاسی است و از اخلاق و تقوا به دور است و البته در اسلام تنبیه و تذكر و انذار داریم.
فرمانده كل سپاه به مسئولان لشكر27 تأكید كرد: «شما مسئولین لشكر هستید اگر مسئله شما ده دوازده نفر باهم حل باشد، دیگر تمام است. تمام [مسائل] لشكر حل می‌شود.» وی افزود: «برای مراقبت و كنترل لازم نیست كه بنا را بركنترل 5 هزار نفر بگذاریم، همین 12 نفر كنترل بشوید، تمام است.»
آخرین نكته محسن رضایی چنین بود: «الآن این بسیجی‌ها آمده‌اند اینجا می‌خواهند بروند كربلا. ... ته قلب اینها این است. اگر اینها یك مرتبه متوجه بشوند الآن كه چیزی به عملیات نمانده، توی لشكر مسئله‌ای درست شده - حالا هر كی مقصر می‌خواهد باشد - جواب اینها را چطور می‌دهید؟ ... اینها می‌گویند ما آمده‌ایم جبهه، سه چهار ماه زندگی و خانه و كاشانه‌مان را ول كردیم، حالا شما دارید اینجا بحث می‌كنید، دارید اختلاف می‌كنید، ما جوابی برای اینها نداریم... لذا همتی بكنید به خدا توكل كنید. ما به همه برادرها اعتماد داریم. شما باقیمانده شهدای ما هستید و واقع مطلب این است كه این مسئله را ما از شما می‌خواهیم كه حل كنید و می‌توانید هم خیلی راحت حل بكنید. ان‌شاءالله كوچك‌ترین مسئله‌ای كه احساس كردید پیش می‌آید بلافاصله به آقای كوثری بگویید. ... ایشان هم خودش این مسئله را پیگیری می‌كند و خود ما هم به‌صورت هفتگی از ایشان گزارش می‌خواهیم.»<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام (مجموعه آثار امام خمینی)، جلد19، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1378، صص 460 - 455.</ref>


1. رعایت غافلگیری.
==گزارش -172==
فعالیت‌های تبلیغاتی و چریكی نیروهای انقلابی عراق در نجف، بغداد و كردستان عراق ضرباتی به نیروهای دولتی عراق وارد كرد.
به نوشته نشریه راه كربلا، انقلابیون مسلمان عراقی با پخش اعلامیه‌های ضددولتی در نجف اشرف، خواستار برپایی حكومت اسلامی در كشورشان شدند. درپی این اقدام نیروهای امنیتی صدام بلافاصله در سطح شهر گسترش یافتند.
نشریه‌ راه كربلا همچنین نوشته است كه گروهی از مجاهدان مسلمان عراقی با حمله به یك خودرو سازمان امنیت عراق، آن را منهدم كردند. سرنشینان خودرو در این حمله به‌شدت مجروح شدند.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 2/10/1364، ص2.</ref>
همچنین انقلابیون مسلمان كرد عراق سحرگاه امروز در محور كركوك - چمچال سه خودرو ارتش عراق را منهدم كردند. در این حمله 8 نظامی عراقی كشته شدند. گزارش‌ها حاكی است كه ظرف ده روز اخیر این سومین ضربه‌ای است كه انقلابیون مسلمان كرد عراق در این منطقه به نظامیان این كشور وارد می‌كنند.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 3/10/1364، ص2.</ref>


2. آماده‌کردن سه منطقه فدک (فاو)، حیدر (روطه ـ قرنه) در هور و شمال منطقه عملیاتی بدر.
==گزارش -173==
در درگیری‌های امروز با عناصر گروه‌ها در سقز، چند تن كشته یا مجروح شدند. حزب دمكرات نیز مردم یكی از مناطق كردستان را تهدید كرد كه درصورت همكاری با جمهوری اسلامی اعدام خواهند شد.
به ‌گزارش قرارگاه حمزه سیدالشهدا، امروز افراد حزب دمكرات با ورود به شهرستان سقز با نیروهای خودی درگیر شدند. در این درگیری یكی از افراد دمكرات كشته شد و یك تن مجروح گردید. از نیروهای خودی نیز یك تن مجروح شد.<ref>سند شماره 11327 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به فرماندهی كل سپاه، 7/10/1364، ص1، گزارش 2/10/1364.</ref>
همچنین در منطقه كریم‌آباد و در حوالی خیابان شهدای شهرستان سقز نیروهای خودی با افراد گروه كومه‌له درگیر شدند. در این درگیری یكی از افراد كومه‌له كشته شد و چند زخمی از آنها به جا ماند.<ref>سند شماره 11326 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به فرماندهی كل سپاه، 7/10/1364، ص1، خبر 2/10/1364.</ref>
از سوی دیگر، گروه‌های آشوبگر كه از حمایت‌های مردم كردستان مأیوس شده‌اند، آشكارا آنان را تهدید می‌كنند. به ‌نوشته‌ نشریه رویدادها و تحلیل، افراد حزب دمكرات با ورود به روستای قندرلو در منطقه تكاب، اهالی محل را در مسجد جمع كردند و در سخنانی به آنان هشدار دادند كه هركس با جمهوری اسلامی همكاری كند، اعدام خواهد شد.<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها و تحلیل، شماره 16، 25/11/1364، ص45.</ref>


3. آمادگی تجهیزات.
==گزارش -174==
در ادامه عزیمت نیروهای داوطلب به جبهه‌ها، گروه‌های دیگری از نیروهای رزمی و تخصصی عازم جبهه‌ها شدند.
به ‌گزارش واحد مركزی خبر، امروز گروهی از روحانیان حوزه علمیه قم عازم جبهه‌ها شدند.<ref>روزنامه اطلاعات، 3/10/1364، ص18.</ref> همچنین به‌ گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، هفته گذشته گروهی از بسیجیان و نیروهای اعزام مجدد از سپاه پاسداران آشتیان و در دو روز گذشته چند گروه از سپاه پاسداران یاسوج و نیروهای امدادگر هلال‌احمر گچساران راهی جبهه‌ها شدند.<ref>روزنامه اطلاعات، 2/10/1364، ص18.</ref>
امروز نیز كاروان انصار‌الحسین(ع) از نقاط مختلف استان فارس و كاروانی متشكل از نیروهای سپاه شهرهای یاسوج، دوگنبدان و دهدشت و كاروان راهیان كربلای بخش آبدانان (استان ایلام) شامل 120 نیروی داوطلب آموزش‌دیده<ref>روزنامه اطلاعات،3/10/1364، ص18.</ref> و 44 دانشجوی مركز تربیت معلم شهید بهشتی آق‌قلا (از توابع گرگان) و 40 طلبه مدرسه امام جعفرصادق(ع) نكا عازم جبهه‌ها شدند.<ref>روزنامه اطلاعات، 4/10/1364، ص18.</ref>
اولین كاروان راهیان كربلا از گنبد كاووس متشكل از بسیجیان شیعه و سنی شهرهای گنبد، كلاله، گالیكش، مینودشت، آزادشهر، رامیان و خان‌ببین همراه با ده‌ها كامیون كمك‌های غیرنقدی مردم این منطقه و نیز چند كامیون مواد غذایی، پوشاك و... و یك میلیون و دویست هزار ریال وجه نقد كمك‌های مردم لرستان كه با همكاری امام‌جمعه بخش اوز و مفتی اهل تسنن لرستان جمع‌آوری شده به جبهه‌ها اعزام شدند.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 3/10/1364، ص4.</ref>
همچنین 70 نیروی تخصصی شامل مكانیك، راننده پایه1، جوشكار، آشپز، آرایشگر و سه كمپرسی و كامیون خاور در هفته گذشته از ستاد پشتیبانی جنگ دامغان عازم جبهه‌ها شدند.<ref>روزنامه اطلاعات، 2/10/1364، ص18.</ref> امروز نیز 40 نیروی داوطلب از ستاد بازسازی و نوسازی استان یزد برای بازسازی مدارس اندیمشك عازم این منطقه شدند.<ref>روزنامه اطلاعات، 3/10/1364، ص18.</ref> كارگران و كارمندان ادارات و كارگاه‌‌های شهرداری مشهد نیز یك روز حقوق خود را (درمجموع 7 میلیون ریال) برای كمك به جبهه‌ها اختصاص دادند.<ref>روزنامه اطلاعات، 3/10/1364، ص18.</ref>


4. امکان فراهم‌آوردن نیروی بیشتر برای جنوب در زمستان آینده.
==گزارش -175==
یك فوریت طرح "دستگیری مشمولان غایب" در مجلس شورای اسلامی تصویب شد. سرهنگ رزمجو معاون فرمانده ژاندارمری، اعلام كرد با طرحی كه در مجلس تحت بررسی است، كلیه نیروهای انتظامی موظف به شناسایی و دستگیری مشمولان غایب خواهند شد و مشمولان غایبی كه دستگیر شوند، شش ماه بیشتر از بقیه خدمت خواهند كرد. به ‌گفته سرهنگ رزمجو یك فوریت این طرح تصویب شده و درصورت تصویب خود طرح، ‌كارفرمایانی كه مشمولان غایب را به خدمت بگیرند از یك تا شش ماه به تعطیلی مؤسسه یا كارخانه محكوم خواهند شد.<ref>روزنامه كیهان، 2/10/1364، ص2.</ref>


5. تکمیل و تثبیت تشکیلات نیروی زمینی سپاه تا سال آینده.
==گزارش -176==
درباره عملیات آتی ایران، رسانه‌های خارجی امروز نیز به تفسیر و تحلیل پرداختند. تلویزیون آلمان‌غربی هم حمله عراق به قصرشیرین را نقطه شروع جنگ اعلام كرد.
روزنامه گاردین چاپ انگلستان امروز در مقاله "جنگ خلیج‌ فارس" نوشته است: «مقامات امریكایی تأیید كردند كه ایران احتمالاً به‏منظور انجام یك حمله جدید هزاران سرباز تازه‌نفس را كه اغلب از تعلیمات نظامی اندكی برخوردارند به جبهه‌های جنگ اعزام كرده است. لیكن مقامات دولتی و متخصصین امریكایی متفقاً عقیده دارند كه هیچ‌یك از دو كشور ایران و عراق توانایی نظامی لازم برای پیروزی در جنگ را ندارد. ازنظر آنها این جنگ ازنظر تعداد زیاد تلفات به جنگ جهانی اول شبیه است لیكن برنده و بازنده مشخص ندارد. ...
یك مقام دیگر دولت امریكا گفت: جنگ هنوز در حالت بن‌بست قرار دارد. در میان سربازان ایرانی حركت و جنب‌وجوش مشاهده می‌شود و احتمال دارد حملات محدودی نیز صورت گیرد لیكن در این مقطع به نظر نمی‌رسد حمله نهایی كه مدت‌ها منتظر آن بوده‌ایم درحال شكل گرفتن باشد. وی افزود: من فكر نمی‌كنم هیچ‌یك از طرفین قصد انجام این حمله نهایی را داشته باشد، لیكن درعین‌حال هیچ‌یك نیز قصد تسلیم دربرابر دیگری را ندارد.»
به‌ نوشته‌ گاردین، باوجودی كه مقامات دولتی گفتند نمی‌توانند اندازه دقیق ساختار ارتش ایران را حدس بزنند، مع‌هذا اشاره كردند كه پانصد هزار نفر رقمی بسیار اغراق‌آمیز و بالاست.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 280، 4/10/1364، ص5، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 3/10/1364.</ref>
رادیو اسرائیل نیز به نقل از دیپلمات‌های خارجی در تهران گفت كه حكومت اسلامی ایران در سه ماه اخیر ده‌ها هزار بسیجی را به جبهه‌ فرستاده و احتمالاً قصد دارد با استقرار دو میلیون تن در طول مرز، به عراق حمله كند.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 3/10/1364، ص2.</ref>
همچنین هفته‌نامه ژون آفریك چاپ فرانسه درباره احتمال هم‌زمانی حمله آتی ایران و حمله كردهای عراقی علیه حكومت عراق نوشته است: «ادریس بارزانی و مسعود بارزانی فرزندان ملامصطفی بارزانی این روزها درصددند تا با جلال طالبانی رهبر اتحاد میهنی كردها علیه دولت عراق ائتلاف كنند.» رادیو نجات با اعلام این خبر به نقل از ژون آفریك گفت: «هدف از این ائتلاف این است كه هم‌زمان با حمله آینده جمهوری اسلامی به عراق، این دو نیروی كرد نیز دو جبهه دیگر علیه ارتش عراق باز كنند.»<ref>واحد مركزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیو‌های بیگانه، 3/10/1364، صص 2 و 3، رادیو نجات، 2/10/1364.</ref>
از سوی دیگر، نشریه راه كربلا در آخرین شماره خود نوشته است كه درپی اظهارات مسئولان جمهوری اسلامی ایران مبنی‌بر حمله نهایی و سرنوشت‌ساز برای نابودی حكومت صدام، خانواده‌های سربازان عراقی تلاش‌های وسیعی را برای نجات فرزندانشان از جبهه‌های جنگ شروع كرده‌اند.<ref>روزنامه اطلاعات، 2/10/1364، ص18.</ref>
روزنامه جمهوری اسلامی امروز به نقل از واحد مركزی خبر از بن نوشته است كه شبكه اول تلویزیون آلمان‌غربی در بخشی از تفسیر جنگی خود به اوضاع منطقه قصرشیرین پرداخت و خاطرنشان كرد این نقطه تا بغداد تنها صد كیلومتر فاصله دارد. از اینجا بود كه جنگ در بیش از پنج سال پیش آغاز شد و از كوهستان‌های همین منطقه، عراق به ایران حمله كرد لكن ایرانی‌ها به شكل بسیار حیرت‌آوری مقاومت به خرج داده و سه سال پیش ارتش عراق را از خاكشان بیرون ریختند.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 2/10/1364، ص3.</ref>


در مخالفت با اجرای عملیات در منطقه فاو نیز دلایل زیر برشمرده شد:
==گزارش -177==
آیت‌الله خامنه‌ای رئیس شورای عالی دفاع، امروز با حضور در پادگان آموزشی امام علی‌(ع) و بازدید از بخش‌های مختلف این پادگان، در سخنانی با اشاره به تعیین‌كننده بودن مقطع فعلی انقلاب اسلامی گفت: «اگر امروز انقلاب دچار اختلال شود فقط ملت ایران نیست كه شكست خورده است همه ملت‌ها و به‌خصوص ملت‌های اسلامی شكست خورده‌اند و در این درگیری‌ هركدام از طرفین كه ضربه بخورند، این ضربه برای آنها تعیین‌كننده است. ... ما درزمینه اقتصادی، ضربات خود را بر دشمن وارد كرده‌ایم. دشمن خیال می‌كند كه ما را محاصره كرده است، اما درواقع خود او محاصره شده است، ‌چراكه اقتصاد استكبار جهانی با پویایی انقلاب اسلامی، متزلزل شده است و ابتكارعمل در دست ما است. ما وقتی مسئله خلیج فارس و تنگه هرمز را مطرح می‌كنیم، می‌بینید دنیای سرمایه‌داری و استكبار كه با نفت كار دارد، چه ماتمی می‌گیرد و این معنایش این است كه انقلاب اسلامی همچنان تعیین‌كننده و تهاجمی است و آنها دارند از خود دفاع می‌كنند و در موضع تدافع هستند. البته امروز برای ما جنگ با متجاوزان بعثی مطرح است و عمده‌ترین مسئله ما جنگی است كه با عراق داریم و از ابتدای جنگ تابه‌حال خیلی جلو رفته و ازلحاظ كیفیت، پیشرفت كرده‌ایم، اما باید باز هم پیشرفت كنیم، چراكه استكبار سعی می‌كند دشمن را تجهیز كند، اما ما تجهیزمان به‌صورت خودجوش و از درون خودمان است. آنها خود را با سلاح و آموزش‌های گوناگون، آماده می‌كنند، پس خیال نكنید اگر خود را آماده نكنیم می‌توانیم پیروز شویم و سنت الهی ما، چنین چیزی را ایجاب نمی‌كند، لذا ما باید هرچه می‌توانیم خود را آماده‌تر كنیم و امروز می‌بینیم كه برادران با برنامه‌ریزی حركت می‌كنند و این از نظم و آموزش شما پیدا است و نظم شما تأثیر زیادی در جنگ می‌گذارد.»
رئیس‌جمهور، در پایان بر ضرورت توجه به خدا و دوری از گناه تأكید كرد و گفت: «رهبر این انقلاب اگر یك مرد معنوی و الهی و یك عارف و زاهد مثل امام عزیزمان نبود، بدون شك این انقلاب به پیروزی نمی‌رسید.»
قبل از سخنرانی رئیس‌جمهور، حجت‌الاسلام رحمانی مسئول بسیج سپاه پاسداران در گزارشی درباره فعالیت‌های پادگان امام‌ علی‌(ع) گفت: این پادگان، مسئول آموزش تخصصی تربیت مربی و تغذیه‌كننده تمام پادگان‌های اعزام به جبهه بسیج است و تابه‌حال حدود هزار نفر از مربیان در زمینه‌های مختلف اسلحه‌شناسی، تاكتیك، تخریب، امداد و بهداشت و... در این مركز آموزش‌های لازم را دیده‌اند و به پادگان‌های مختلف اعزام شده‌اند. وی افزود: یكی دیگر از وظایف بسیج، امداد و كمك‌رسانی به مردم در هنگام بروز بلاها و حوادث است.
وی همچنین گفت كه با راه‌اندازی دفتر بسیج عراق، تابه‌حال از این طریق حدود دو هزار نفر از سراسر كشور به جبهه اعزام شده‌اند.<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، همان، ص425.</ref>


1. رعایت غافلگیری ناممکن است.
==گزارش -178==
نخست‌وزیر ایران امروز در اولین گردهمایی مسئولان ستادهای بازسازی استان‌های جنگ‌زده خواستار مشاركت مستقیم مردم در بازسازی مناطق جنگ‌زده شد و بر ضرورت ادامه جنگ تا پیروزی نهایی تأكید كرد.
به‌ نوشته‌ روزنامه اطلاعات، نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران تأكید كرد: «مسئولین ستادهای بازسازی با بهره‌گیری از كلیه امكانات وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی باید زمینه شركت فعال نیروهای مردمی در امر بازسازی ویرانه‌های ناشی‌از جنگ را فراهم سازند و برنامه‌های جامع و منظمی برای بازسازی مناطق جنگ‌زده پس از پیروزی در جنگ داشته باشند.»
مهندس موسوی با اشاره به جنبه‌های حیاتی بازسازی برای نظام جمهوری اسلامی، كار بازسازی را حركتی در راستای تلاش ایثارگرانه رزمندگان اسلام توصیف كرد و گفت: حركت بازسازی جز با مشاركت مستقیم مردم میسر نخواهد بود. نخست‌وزیر به دست‌اندركاران امور بازسازی مناطق جنگ‌زده توصیه كرد كه تمركز سرمایه‌گذاری‌های عمرانی در مناطق جنگ‌زده، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و ستاد بازسازی باید با مطالعات گسترده زمینه آن را فراهم كند.
نخست‌وزیر با تأكید بر ضرورت افزایش قدرت دفاعی كشور در حفاظت از تأسیسات جمهوری اسلامی گفت: «اگر تأسیسات حیاتی ده‌ها بار هم مورد حمله قرار گیرد، ما بلافاصله عملیات بازسازی آنها را دنبال خواهیم كرد و اجازه نمی‌دهیم با تأخیر در بازسازی، جمهوری اسلامی خسارت بیشتری متحمل شود.» آقای موسوی افزود: «علی‌رغم همه مشكلات ناشی‌از جنگ، مجریان و مسئولان در سطوح مختلف كشور به تبعیت از امام عزیزمان بیش از هر زمان دیگر احساس می‌كنند توانایی امور دفاعی جنگ را دارند و می‌توانند در قبال توطئه‌های دشمنان اسلام مقاومت كنند.»
حسن آخوندی سرپرست ستاد بازسازی و نوسازی مناطق جنگ‌زده نیز در گزارشی از پیشرفت‌های این ستاد در امور بازسازی گفت: در طول 42 ماه فعالیت این ستاد 217 هزار نفر نیروی داوطلب مردمی، بیش از 80 هزار واحد مسكونی و تجاری را بازسازی و نوسازی كرده‌اند و طی این مدت حجم كمك‌های مردمی به این ستاد بالغ‌بر 80 میلیارد ریال بوده است.<ref>روزنامه اطلاعات، 3/10/1364، ص2.</ref>


2. شرایطی که فرماندهان برای اجرای عملیات مشخص کرده‌اند، تأمین نشده است.
==گزارش -179==
به دعوت جمهوری اسلامی، نماینده ویژه واتیكان امروز در رأس هیئتی سه‌نفره برای انجام ‌دادن مراسم مذهبی سال جدید مسیحی اسیران عراقی، وارد تهران شد. در مراسم استقبال از این هیئت، حجت‌الاسلام شریعتی مسئول كمیته فرهنگی اسیران عراقی، ضمن تشریح رفتار اسلامی و انسانی جمهوری اسلامی ایران با اسیران عراقی، گفت: «برخلاف تبلیغات وسیع استكبار جهانی، اسرای عراقی مقیم جمهوری اسلامی ایران مخصوصاً اسرای مسیحی در یك محیط كاملاً اسلامی و مذهبی به زندگی روزمره خویش ادامه می‌دهند.»
وی افزود: «ما از اعضای این هیئت می‌خواهیم كه واقعیت‌های موجود در جمهوری اسلامی ایران و از سویی برخوردهای الحادی رژیم عراق با اقلیت‌های مذهبی را در آن كشور به جهانیان اعلام كنند. زیرا ما اعتقاد داریم كه اسرای مسیحی مانند سایر مردم عراق، قربانی مطامع تجاوزكارانه رژیم صدام می‌باشند.»
به ‌گفته سرپرست اداره سازمان‌های بین‌المللی وزارت خارجه ایران، این هیئت در مدت اقامت خود در ایران از اردوگاه اسیران عراقی در چند شهر بازدید خواهد كرد و مراسم سال جدید مسیحی این اسیران را به‌جای خواهد آورد.<ref>همان، ص18.</ref>
خبرگزاری یونایتدپرس دراین‌باره گزارش داد: «پاپ ژان پل دوم رهبر كاتولیك‌های جهان، یك فرستاده بلندپایه با یك پیام دعا و همبستگی انسانی كریسمس برای اسرای جنگی عراق به ایران اسلامی اعزام داشته است. سخنگوی واتیكان امروز (دوشنبه) با اعلام این خبر گفت: مذاكرات برای مأموریت انسان‌دوستانه مشابهی درمورد سربازان ایرانی زندانی در عراق در جریان است. وی افزود این دولت آیت‌الله روح‌الله خمینی رهبر بنیادگرای ایران بود كه چنین مأموریتی را پیشنهاد كرد. منابع واتیكان گفتند بسیار محتمل است كه كاردینال روژه اچگاری فرستاده پاپ در جریان این دیدار با آیت‌الله ملاقات كند. این منابع گفتند به نظر می‌رسد این مأموریت غیرمترقبه گام مهمی درجهت روابط گرم‌تر میان كلیسای كاتولیك رم و بنیادگرایان مسلمان باشد. ... اچگاری اسقف اعظم فرانسوی كه ریاست شورای اسقفی و كمیته اسقفی صلح و عدالت را عهده‌دار است امروز (دوشنبه) وارد تهران شد.
سخنگوی واتیكان گفت: این مأموریت كه به‌طور انحصاری مبتنی‌بر خصوصیت انسانی است به‏منظور ابراز علاقه صریح پاپ مقدس در شرایط مصیبت‌بار كه مردم دو كشور درگیر یك جنگ كهنه و فرساینده می‌باشند، صورت می‌گیرد.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 279، 3/10/1364، صص 14 و 15، واتیكان - خبرگزاری یونایتدپرس، 2/10/1364.</ref>


3. زمان کافی برای آماده‌کردن زمین ازجنبه مهندسی دراختیار نیست.
==گزارش -180==
تلاش برای هواپیماربایی در مسیر جزیره سیری به شیراز با اقدام افراد گارد پرواز خنثی شد. نشریه گزارش دراین‏باره نوشته است: «یكی از مسافرین هواپیمای بوئینگ737 كه ساعت 14:25 روز دوشنبه 2 دی از جزیره سیری به مقصد شیراز و تهران به پرواز درآمده بود، پس از گذشت 20 دقیقه از پرواز، ... با یك عدد نارنجك دستی مسافرین را تهدید به منفجر كردن هواپیما می‌كند. در همین هنگام افراد تیم گارد [امنیت پرواز] با شلیك پنج گلوله هواپیماربا را از پای درمی‌آورند. پس از این واقعه، هواپیما مستقیماً به تهران برده شده و چند تن از مسافرین مشكوك و جسد هواپیماربا تحویل مأمورین وزارت اطلاعات مستقر در فرودگاه می‌شود.»<ref>واحد سیاسی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، نشریه گزارش، شماره 17، 20/10/1364، ص64.</ref> به ‌گزارش رادیو تهران در این واقعه هیچ‌كدام از مسافرین و خدمه آسیبی ندیدند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 279، 3/10/1364، ص31، لندن - خبرگزاری رویتر، 2/10/1364.</ref>


4. نیروی موردنیاز تأمین نشده است.
==گزارش -181==
وزیر خارجه چین در پایان سفر به خاورمیانه گفت برای پایان ‌دادن به جنگ ایران و عراق، كشورهای خلیج‌ فارس باید نقش مهم‌تری ایفا كنند. وی ارسال سلاح از چین به ایران یا عراق را تكذیب كرد. نخست‌وزیر چین نیز برای رفع نگرانی ایران از سفر وزیر خارجه چین به عراق و كشورهای منطقه، با دعوت از سفیر ایران در چین با وی مذاكره كرد.
به ‌گزارش یونایتدپرس: «ووشوكیان وزیر خارجه چین امروز در یك كنفرانس مطبوعاتی در ابوظبی گفت كه جنگ ایران و عراق در میان مسائل عمده مورد گفت‌وگوی وی با مقامات پنج كشور عراق، سوریه، اردن، مصر و امارات در سفر خاورمیانه‌ای او بوده است. وزیر خارجه چین اضافه كرد باوجودی كه رهبران عراق از چین خواستند برای ایفای نقش مهم‌تر توسط سازمان ملل جهت حل این درگیری تلاش كند، ولی من شخصاً معتقدم نقش مهم‌تر باید توسط كشورهای خلیج ‌(فارس) ایفا شود. وی همچنین گزارش‌هایی مبنی‌بر اینكه چین به دو كشور متخاصم سلاح می‌دهد را به‌عنوان "بی‌اساس" رد كرد. وی گفت: پكن مایل است این جنگ خونین هرچه زودتر پایان پذیرد. ووشوكیان همچنین گفت: چین درصدد برقراری روابط دیپلماتیك با عربستان است... . چین با امارات عربی متحده، عمان و كویت رابطه دارد. وزیر خارجه چین افزود: پكن از مقامات سه كشور دیگر عضو شورا دعوت كرده است تا با خط‌ مشی كنونی چین بیشتر آشنا شوند.»<ref>همان، ص4.</ref>
از سوی دیگر، به نوشته نشریه دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه: «هم‌زمان با سفر وزیر خارجه چین به عراق، نخست‌وزیر چین از سفیر جمهوری اسلامی در این كشور جهت برطرف نمودن نگرانی احتمالی ایران نسبت به سفر فوق دعوت به عمل آورده و طی ملاقات خود گفت: ما (چین) برای روابط خودمان با كشور شما اهمیت زیادی قائل هستیم. وی همچنین به سفر آقای هاشمی رفسنجانی به چین اشاره كرد و افزود: هر دو كشور باید دستور دهیم قدم‌های سریع‌تری در انجام برنامه‌های سند امضاشده در دیدار آقای رفسنجانی از چین برداشته شود. تا آنجا كه من اطلاع دارم كارها درحال انجام است و به‌خوبی پیش می‌رود و اصولاً ما چینی‌ها به‌ قول خود پایبند بوده و وعده‌های خود را عمل می‌كنیم.»
نشریه رویدادها پس از نقل خبر مذکور، در ادامه درباره سفر وزیر خارجه چین به كشورهای منطقه و نیز سفر صدام به مسكو نوشته است: «به‌دنبال سفر صدام به مسكو و انعكاس اخبار گوناگون پیرامون نقش بیشتر شوروی درارتباط‌با جنگ تحمیلی، چین به‌علت تضاد دیرینه خود با شوروی فعالیت‌های خود را شدت بخشیده و با اظهار اینكه نقش مهم‌تر باید توسط كشورهای خلیج فارس ایفا شود، از یك‌سو سعی بر زدودن نقش شوروی داشته و از سوی دیگر نیز به‌خاطر منافع اقتصادی و دستیابی به بازارهای كشورهای حوزه خلیج‌ فارس، مترصد برقراری روابط دیپلماتیك وسیع با این كشورها می‌باشد.»<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 76، 10/10/1364، صص 5 - 4.</ref>


5. هماهنگی در فعالیت‌هایی که برای تأمین امکانات می‌شود وجود ندارد.
==گزارش -182==
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی كه برای شركت در نشست سه‌جانبه ایران، لیبی و سوریه به لیبی سفر كرده بود، امروز بعد از دیدار با وزیر خارجه لیبی به تهران بازگشت.
دكتر ولایتی قبل از ترك طرابلس در مصاحبه‌ای با خبرگزاری جمهوری اسلامی دستاوردهای این اجلاس را بسیار امیدبخش توصیف كرد و گفت در این اجلاس تصمیم‌گیری‌های جدیدی شد و ازجمله موضوع اقتصاد و تجارت نیز در روابط سه كشور وارد شد. وی گفت بیانیه پایانی این اجلاس نسبت به قبل دارای استحكام و محتوای بیشتری است و سه‌ كشور با شوق بیشتری بر سر بیانیه مشترك تفاهم كردند و این نشانه نزدیك‌تر شدن سه كشور است. عبدالسلام تریكی نیز نتایج سومین اجلاس سه كشور را بسیار مثبت توصیف كرد.
همچنین محسن رفیق‌دوست وزیر سپاه پاسداران با سرتیپ ابوبكر یونس جابر فرمانده كل نیروهای مسلح لیبی دیدار و درباره همكاری دو كشور درمورد صنایع نظامی گفت‌وگو كرد. رفیق‌دوست در پایان دیدار از لیبی در رأس هیئتی عازم سوریه شد.
دكتر ولایتی پس از بازگشت به ایران در فرودگاه تهران ضمن بیان نتایج كلی اجلاس سه‌جانبه، افزود كه در این اجلاس همچنین مقرر شد در اعتراض به توطئه‌هایی كه برای شناسایی رژیم صهیونیستی و برقراری روابط با این رژیم در منطقه صورت می‌گیرد، سه كشور نامه مشتركی برای سازمان كنفرانس اسلامی و نیز دو كشور لیبی و سوریه نامه‌ای برای اتحادیه عرب ارسال كنند.<ref>روزنامه كیهان، 3/10/1364، ص22؛ و - روزنامه اطلاعات، 3/10/1364، ص3.</ref>


6. اجرای تک پشتیبانی در جزیره مینو میسر نیست.
==گزارش -183==
در پایان اجلاس سه‌جانبه ایران، سوریه و لیبی بیانیه‌ مشتركی منتشر شد كه در آن حكومت عراق به‌دلیل آغازگری جنگ، حمله به كشتی‌ها و به‌كارگیری سلاح‌های شیمیایی محكوم شده است. همچنین تهاجم امپریالیسم و صهیونیسم علیه كشورهای منطقه به‌خصوص سوریه و نیز تمركز ارتش مصر، حضور ناوهای امریكایی در مرزهای لیبی و دخالت امپریالیسم در چاد و سیاست نژاد‌پرستانه حكومت افریقای جنوبی محكوم و بر ادامه همكاری سه كشور تأكید شده است.
در این بیانیه آمده است: «هیئت‌های سه كشور تحولات جنگ ایران و عراق را مطرح نموده و بار دیگر رژیم عراق را به‏دلیل آغاز این جنگ ظالمانه برعلیه انقلاب اسلامی ایران - كه پشتیبان امت عرب در مبارزاتشان علیه امپریالیسم و صهیونیست است - محكوم كردند. هیئت‌ها شدیداً جنگ شهرها و حمله به كشتی‌های نفتی و به‌كارگیری اسلحه شیمیایی و تلاش برای گسترش جنگ را - كه تماماً ازسوی رژیم فاشیستی بغداد صورت می‌‌گیرد - محكوم نمودند.
هیئت‌ها اعتقاد راسخ خود را به اینكه جنگ تجاوزكارانه‌ای را كه رژیم فاشیست عراق علیه انقلاب اسلامی ایران با هدف از میان بردن نقش رهایی‌بخش این انقلاب در منطقه ایجاد كرده است و منجر به محدود شدن نقش انقلاب اسلامی ایران در پشتیبانی از مسئله اصلی و عمده اعراب و مسلمانان گردیده و همچنین باعث بازداشتن نقش ملت عراق در مبارزه علیه رژیم صهیونیستی شده است اعلام نمودند.
هیئت‌ها پشتیبانی خود را از مبارزات ملت عراق علیه رژیم فاشیست و خون‌خوار صدام حسین مورد تأكید قرار دادند. هیئت‌های سوریه و لیبی تأكیدات هیئت ایرانی را درمورد اینكه ایران هیچ‌گونه چشمداشتی به سرزمین عراق ندارد و خواهان روابط حسن هم‌جواری و اخوت اسلامی با ملت عراق و دیگر كشورهای عرب می‌باشد، ستوده و از تلاش‌های این انقلاب برای ریشه‌كن كردن زمینه‌های تشنج و عامل تجاوز علیه جمهوری اسلامی ایران - که تنها رژیم فاشیست عراق است - استقبال می‌نمایند.
دو طرف سوری و لیبیایی شگفتی خود را نسبت به دستاوردهای مهم اقتصادی و اجتماعی انقلاب اسلامی ایران در پرتو رهبری‌های بالنده و دلیرانه حضرت آیت‌الله ‌العظمی امام خمینی اعلام داشتند.
دو هیئت همچنین قدردانی فراوان خود را نسبت به مواضع شجاعانه ملت و دولت جمهوری اسلامی ایران در مقابله با نیروهای امپریالیستی و صهیونیستی در منطقه ابراز داشتند و بر اهمیت و ضرورت همكاری بین جمهوری اسلامی ایران و كشورهای عربی برمبنای احترام متقابل و محترم شمردن حاكمیت ملی یكدیگر درجهت تقویت مواضع مشترك علیه صهیونیسم و امپریالیزم تأكید كرده و اعلام نمودند كه هدف طرح‌های صهیونیستی امریكایی متلاشی ساختن یكپارچگی كشورهای اسلامی و به‌ وجود آوردن تضادهای درونی بین آنهاست تا اینكه خصم بتواند سلطه و نفوذ خود را بر كشورهای منطقه گسترش دهد.
همچنین هیئت‌ها بر ضرورت منع فعالیت‌های نظامی دریایی كشورهای بیگانه در منطقه و جلوگیری از برپایی پایگاه‌های نظامی و خودداری از تهدید به‌كارگیری زور و دخالت در امور داخلی كشورهای منطقه تأكید نمودند. سه هیئت تلاش‌های امپریالیستی و صهیونیستی برای بدنام كردن انقلاب اسلامی ایران به‌وسیله اتهامات دروغین نقض حقوق بشر در ایران را محكوم كردند.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 3/10/1364، ص11.</ref>
در ادامه بیانیه مشترك سه كشور به این موارد پرداخته شده است: حمایت از مقاومت ملت عربی سوریه علیه طرح‌های امپریالیستی و صهیونیستی؛ دفاع از حاكمیت ملی و استقلال لبنان و فلسطین؛ دفاع از حاكمیت سوریه و آزادسازی جولان؛ حمایت از لیبی و محكوم كردن طرح‌ها و تحركات و فشارهای اقتصادی امپریالیسم و ارتجاع منطقه علیه این كشور؛ حمایت از لیبی برای دفاع از سرزمین‌ و فضا و حریم دریایی خود به‌خصوص در خلیج سیرت و محكوم كردن ناوگان‌های امریكایی در مرزهای لیبی؛ محكوم‌ كردن دخالت‌های امپریالیستی و اوضاع چاد؛ محكوم كردن سیاست‌های نژادپرستانه و فاشیستی و قتل‌عام‌های رژیم نژادپرست اقلیت سفیدپوست علیه ملت‌های افریقای جنوبی و نامیبیا و حمایت از مبارزات مردمی علیه تجاوزات مستمر رژیم نژادپرست پروتوریا.
در ادامه بیانیه آمده است: «سه هیئت تصمیم گرفتند كه دیدارهای سه‌جانبه خود برای تحكیم همكاری‌ها در تمامی زمینه‌ها ادامه داده و در این جهت بر انعقاد اجلاس وزرای اقتصاد و صنایع سه كشور در اردیبهشت‌ماه آینده در تهران تأكید نمودند. ... سه هیئت تصمیم گرفتند كه در محافل بین‌المللی با هدف به دست آوردن وسیع‌تر پشتیبانی ممكن از سازمان‌های عربی اسلامی و آزادی‌خواهان در جهان در بین خود هماهنگی لازم را معمول دارند.»<ref>همان.</ref>


درمجموع هرچه مباحث عمیق‌تر می‌شد، انگیزه اصلی و دلیل انتخاب منطقه عملیاتی فاو با ابهام بیشتر مواجه و حتی گفته می‌شد که منطقه فاو براثر فشارهای سیاسی برای عملیات انتخاب شده است.
==گزارش -184==
نخست‌وزیر تركیه در آستانه سفر به ایران* در مصاحبه با خبرگزاری جمهوری اسلامی، عراق را آغازگر جنگ خواند و مدیریت اقتصادی ایران را در وضعیت جنگی شایسته توصیف و بر بی‌طرفی تركیه در جنگ تأكید كرد و برای میانجیگری میان ایران و عراق اعلام آمادگی كرد و رابطه تركیه با اسرائیل را مفید دانست.
تورگوت اوزال نخست‌وزیر تركیه در مصاحبه‌ای 5/1 ساعته با نماینده خبرگزاری جمهوری اسلامی در آنكارا، درباره انگیزه مسافرتش به‌ جمهوری اسلامی ضمن اشاره به‌ اینكه ایران یكی از بهترین همسایگان تركیه است و ما ایران را به‌منزله برادر خود قلمداد می‌كنیم، گفت: «ما روابط مستحكمی با ایران داریم به همین دلیل هرساله ملاقات‌هایی بین نخست‌وزیران دو كشور انجام می‌گیرد. درحقیقت جهت ایجاد مناسبات گسترده‌تر هر دو طرف تمایل به مذاكرات مداوم دارند.» وی افزود كه ما موقعیت و مشكلات فعلی ایران را نیز در نظر می‌گیریم و این را نیز می‌دانیم كه مهم‌ترین مسئله فعلی شما جنگ است.
وی گفت كه ایران انقلاب بزرگی كرده و در آن تغییرات اساسی رخ داده است. وی انقلاب ایران را یك انقلاب تمام‌عیار خواند.
اوزال گفت اگر در بین كشورهای منطقه همكاری برقرار نشود و تفرقه‌ حاصل گردد این اختلافات به نفع كشورهای خارجی، فروشندگان اسلحه و تجار نفت خواهد بود.
اوزال ضمن اشاره به اینكه جنگ اقتصاد ایران را فلج كرده و موجب تورم در كشور شده است و اینكه ایران فعلاً قسمت مهمی از منابع اقتصادی خود را صرف هزینه جنگ می‌كند، افزود: بااین‌حال ایران با كمبود زیادی مواجه نیست و اگر این جنگ در كشورهای دیگر صورت می‌گرفت مسائل و مشكلات بزرگ‌تری به ‌دنبال می‌آورد، یعنی ظواهر نشان می‌هد كه كشور به‌خوبی اداره می‌شود. وی موضع تركیه در جنگ ایران و عراق را چنین توضیح داد كه اگر عكس قضیه صادق بود و ایران به عراق حمله می‌كرد و عراق موضعی دفاعی به خود می‌گرفت، باز هم تركیه سیاست فعلی خود را تعقیب می‌كرد. وی افزود كه اگر یكی از طرفین یا هر دو طرف خواهان میانجیگری تركیه باشد، تركیه میانجیگر عادلی خواهد بود.
اوزال درباره روابط تركیه با اسرائیل گفت: باید قبول كرد كه اسرائیل برای خاورمیانه یك مسئله است ولی مسئله مهم‌تر اینكه در پشت آن قدرتی مثل ایالات متحده امریكا قرار دارد و خود اسرائیل تأثیر بزرگی در امریكا دارد. وی افزود: «به نظر من امروز تركیه با اسرائیل روابط زیادی ندارد ولی باز بودن دریچه‌ای در مناسبات دو كشور دررابطه‌با بروز حوادث احتمالی در آینده، مفید واقع خواهد شد.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 279، 3/10/1364، صص 7 - 6، آنكارا - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 2/10/1364.</ref>
خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی از نخست‌‌وزیر تركیه پرسید: «آقای اوزال این نكته كه عراق مكرراً تهدید كرده است برای واردات نفت تركیه از خارك تضمین نمی‌دهد و مدت‌‌هاست به‌خاطر تأمین امنیت هوایی خطوط هواپیمایی تركیه پرواز‌هایش را به عراق تعطیل كرده است درحالی‌كه ایران از بمباران لوله‌های نفتی عراق به تركیه خودداری می‌كند و بر تأمین امنیت هوایی تأكید دارد، آیا برخورد مشابه تركیه با هر دو كشور دراین‌زمینه‌ مغایر با سیاست بی‌طرفی تركیه نیست؟»
اوزال به‌هنگام پاسخ ضبط خبرنگار را خاموش كرده و گفت: «خواهش می‌كنم روی این مسئله زیاد تكیه نكنید چون اظهار این مطالب گاهی به ضرر شما نیز تمام می‌شود و برای اطلاع شما می‌گویم كه ما درمورد این دو موضوع صریحاً با مقامات عراقی گفت‌وگو كردیم و به آنها گفتیم كه همان‌طوری‌كه ایران بنا به‌ درخواست ما از بمباران لوله‌های نفتی عراق - تركیه خودداری می‌كند شما نیز باید مزاحمت برای واردات نفتی تركیه از خارك ایجاد نكنید. ما همچنین از عراق خواستیم كه از تهدید هواپیماهای مسافری صرف‌نظر كند و در هر دو مورد موفق بودیم و نتایج مثبتی كسب كردیم.»
اوزال اضافه كرد: «به نظر من احداث خط لوله‌ نفتی ایران تا آن‌سوی تنگه هرمز، کار سازنده‌ای نمی‌باشد و آن‌طوركه تصور شده است تلمبه‌خانه‌های جدید نیز از حمله هواپیمای عراقی مصون نخواهد بود. من به شما قول می‌دهم هواپیماهای مدرنی كه قادر باشند تا آن‌سوی تنگه هرمز پرواز كرده و عملیات نمایند نیز دراختیار عراق گذاشته خواهد شد.»<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 77، 17/10/1364، صص 10 - 9.</ref>


درنهایت رحیم‌ صفوی، غلامعلی ‌رشید، عزیز جعفری، احمد ‌غلامپور و... برای دادن پیشنهادهای جدید و مخالفت با اجرای عملیات در منطقه فاو به نتیجه قطعی رسیدند و قرار شد در جلسه‌ای با فرمانده کل سپاه دراین‌باره به بحث بپردازند.<ref>سند شماره 0634/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: انتخاب منطقه عملیاتی فدک (فاو)، گزارش راوی قرارگاه خاتم، در عملیات والفجر8، داوود رنجبر، صص 92 ـ 91.</ref>
==گزارش -185==
معاون نخست‌وزیر عراق در سفر به اردن در مصاحبه‌ای درباره روابط با سوریه و لیبی، تأثیر آشتی اردن و سوریه بر روابط عراق و اردن، تلاش برای تشدید حملات به تأسیسات اقتصادی ایران و تأمین تسلیحات عراق از شوروی سخن گفت.
رادیو اسرائیل به نقل از روزنامه‌های اردن گفت: «معاون اول نخست‌وزیر عراق آقای طه یاسین رمضان گفت كه در مواضع خصمانه سوریه علیه آن كشور هیچ تغییری داده نشده و كوشش‌های مصالحه بین دو كشور بدون نتیجه مانده است. وی افزود: آشتی سوریه با اردن هیچ لطمه‌ای به مناسبات گسترده سیاسی و اقتصادی اردن با عراق نزده است و حتی بالعكس روابط بغداد و امّان در آینده گسترش بیشتری خواهد یافت و قرار است دادوستد بازرگانی بین دو كشور افزایش یابد.» رمضان گفت: «تلاش آشتی بین عراق و لیبی نیز بدون نتیجه مانده است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 279، 3/10/1364، ص37، رادیو اسرائیل، 2/10/1364.</ref>
معاون نخست‌وزیر عراق در این مصاحبه گفت: «عراق همچنان به حملات خود علیه تأسیسات اقتصادی ایران ادامه خواهد داد تا رژیم تهران را به پای میز مذاكره بكشاند.» وی افزود: «ما قصد نداریم به ملت ایران لطمه‌ای بزنیم بلكه می‌خواهیم رژیم تهران را از منابع اقتصادی محروم سازیم تا نتواند جنگ را ادامه دهد.»
رادیو اسرائیل در ادامة گزارش خود گفت: «به عقیده معاون اول نخست‌وزیر عراق، حكومت اسلامی ایران هجوم جدید را به تعویق انداخته زیرا به این نتیجه رسیده كه تلفات سنگین و غیرقابل‌تحملی برای رژیم خواهد داشت و از سوی دیگر، حمایت مردم از رژیم و ادامه جنگ كاهش یافته است. بااین‌همه بعید نیست كه رژیم بالاخره به هجوم جدید دست بزند زیرا تنها به این وسیله است كه رژیم می‌تواند ادامه موجودیت خود را توجیه كند. رمضان در این مصاحبه افزود كه اتحاد شوروی همچنان منبع تأمین اسلحه برای عراق می‌باشد و هیچ مشكلی دراین‌مورد وجود ندارد.»<ref>واحد مركزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 3/10/1364، ص11، رادیو اسرائیل، 2/10/1364.</ref>


== 2 ==
==گزارش -186==
[[رده:2]]
در ادامه بحث درباره طراحی عملیات در منطقه فاو، بعدازظهر امروز جلسه‌ای با حضور محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، و برادرانی که در جلسه صبح حضور داشتند. در قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران تشکیل شد. نخست رحیم صفوی شروع به صحبت کرد:
علاوه‌بر تلاش‌های كمیته آشتی عرب برای كاهش اختلافات میان عراق با سوریه و اردن، مسكو نیز درصدد میانجیگری میان سوریه و عراق است. دراین‌حال گفته می‌شود كه نزدیكی سوریه و اردن، هم ایران و هم عراق را نگران كرده است.
روزنامه الوطن چاپ كویت به نقل از منابع آگاه نوشته است كه در سفر اخیر صدام به شوروی، مسكو پیشنهاد كرده است كه برای رفع اختلافات عراق و سوریه میانجیگری كند تا این دو كشور بتوانند همِّ خود را صرف تهدیدات رویاروی خود كنند. به‌ نوشته الوطن، یك مقام عالی‌رتبه شوروی دوشنبه آینده برای گفت‌وگو دراین‏باره به دمشق می‌رود. گمان می‌رود كه صدام در سفرش به مسكو علاوه‌بر تلاش برای متعهد كردن شوروی برای ادامه ارسال سلاح به عراق از مقامات مسكو درخواست كرده كه برای توقف ارسال سلاح از سوریه به ایران اقدام كنند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 279، 3/10/1364، كویت - خبرگزاری رویتر، 2/10/1364.</ref>
دراین‌حال، به‌ گفته رادیو بی‌بی‌سی: «فعالیت‌های دیپلماتیك شدیدی نیز در جهان عرب در جریان است. ازجمله اعلام شده كه ملك حسین پادشاه اردن به‌زودی از دمشق دیدار خواهد كرد. به نظر می‌رسد كه مقامات عراق نگران آن‌اند كه نزدیكی احتمالی مجدد میان اردن و سوریه از میزان حمایت‌های اردن از عراق در جنگ با ایران بكاهد.* از سوی دیگر، مقامات ایران نیز نگران آن‌اند كه این نزدیكی احتمالی، حمایت سوریه از این كشور را در معرض تهدید قرار دهد.» به‌ گفته بی‌بی‌سی، هدف اصلی سفر اخیر وزیر خارجه ایران به لیبی اطلاع از موقعیتش در روابط با دو حامی عرب خود (سوریه و لیبی) است.<ref>همان، ص 18، رادیو بی‌بی‌سی.</ref>
از سوی دیگر، سرهنگ قذافی رهبر لیبی امروز تلفنی با فهد شاه عربستان و شیخ زاید امیر امارات عربی متحده مذاكره كرد. به‌ گزارش خبرگزاری خلیج، در این تماس شیخ زاید و قذافی درمورد تحولات اخیر جهان عرب و تلاش‌های كمیته آشتی عرب - كه برای حل اختلافات لیبی با عراق و ساف تشكیل شده - گفت‌وگو كرده‌اند.<ref>روزنامه اطلاعات، 3/10/1364، ص20.</ref>
خبرگزاری فرانسه نیز گزارش داد: «ابوایاد عضو كمیته مركزی الفتح امروز فاش كرد كه برای پایان دادن به اختلافات بین دستگاه مركزی ساف و دمشق، بین سوریه و سازمان آزادی‌بخش فلسطین، تماس‌های مستقیم برقرار شده است. ابوایاد افزود: آشتی بین فلسطینی‌ها از راه نزدیكی فلسطین - سوریه تحقق خواهد یافت.»<ref>همان.</ref>


برادران حاضر در این جلسه از ابتدای جنگ، در جنگ بوده‌اند و فلسفه وجودی‌شان در جنگ یک فلسفه محکم زیربنایی و عقیدتی است و براساس پایبندی به مقام ولایت آمدند در جنگ و با اعتقاد به اینکه این جنگ، جنگ بین حق و باطل است و جبهه حسینی‌ها علیه یزید‌ی‌هاست و اینکه هر زمانی هم که امام تکلیف کند، حاضر به ریختن خونشان به پای درخت ایمان و عقیده‌شان هستند... .
==گزارش -187==
با پایان ‌یافتن پروژه احداث جاده مسیر خط لوله نفتی از تأسیسات استخراج نفت به بنادر صادراتی به‌همت جهاد سازندگی، آسیب‌پذیری صادرات نفت ایران كاهش خواهد یافت.
وزیر نفت تلاش ایثارگرانه برادران جهادگر در اجرای این پروژه عظیم احداث خط لوله‌ نفتی به یكی از بنادر صدور نفت را مورد ستایش قرار داد. به گفته آقازاده، بسیاری دیگر از پروژه‌های وزارت نفت می‌تواند به‌دست توانای كارگران و متخصصین جهاد سازندگی انجام گیرد. وزیر نفت با اشاره به اینكه اجرای این پروژه بخشی از سیاست متنوع ساختن مبادی صادرات نفت كشور است، افزود كه پروژه‌های مشابه دیگری نیز در دست اقدام است كه یكی از آنها حدود یك ماه‌ و نیم دیگر به بهره‌برداری خواهد رسید. وی گفت كه در این پروژه عملیات لوله‌گذاری در خشكی و زیر آب در مسافتی طولانی انجام خواهد شد.
به گفته وزیر نفت، برای اجرای پروژه جاده‌سازی خط لوله‌ای كه آماده بهره‌برداری شده است، یك پیمانكار خارجی تقاضای بیش از یك سال فرصت و مبلغ بسیار زیادی حق‌العمل كرده بود درحالی‌كه اجرای آن با تلاش جهادگران متعهد در 45 روز، از خروج مبلغ هنگفتی ارز از كشور نیز جلوگیری كرده است.
غلامرضا آقازاده همچنین گفت: احداث اسكله‌های شناور دریایی از دیگر پروژه‌های در دست اقدام است كه در آن امكان حملات هوایی رژیم جنگ‌افروز عراق به حداقل ممكن می‌رسد. وی تأكید كرد كه ایران مصمم است تا با افزایش مبادی بارگیری، صادرات نفت خود را حتی در سخت‌ترین شرایط جنگی در حد سهمیه اوپك ادامه دهد. وی افزود: هم‌زمان با اجرای عملیات لوله‌گذاری، اقدامات لازم جهت پوشش امنیتی و پدافند هوایی خط لوله نیز انجام شده است و اكنون این عملیات مراحل آخر خود را می‌گذراند.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 3/10/1364، ص11.</ref>
به ‌گزارش رویتر، ایران تسهیلات جدید و محل آن را به‌طور دقیق مشخص نكرده است، اما منابع صنعت نفت احتمال می‌دهند كه این تسهیلات یك ترمینال شناور در آب‌های ساحلی شهر گناوه در شمال‌شرقی خارك باشد.<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها و تحلیل، شماره 16، 25/11/1364، ص45.</ref>


... برادران با یک دید واقع‌بینانه می‌خواهند روی مسئله جنگ فکر و کار کنند. ما دید واقع‌بینانه را از این نظر می‌گوییم که اگر به یک چیزهایی که می‌دانیم آماده نمی‌شود و در زمان لازم امکان فراهم‌شدن آن نیست توجه نکنیم، این یک دید غیرواقع‌بینانه است. من اساس تردید را عدم واقع‌بینی مسائل می‌دانم؛ اگر کسی واقع‌بینانه وارد یک صحنه و یک عملی بشود، در او هیچ تردیدی نیست.
==گزارش -188==


ما از عملیات‌های رمضان تا والفجرها و حتی خیبر و بدر به این نتیجه قطعی رسیده‌ایم که با مقدورات و امکانات موجود نمی‌توانیم عملیات گسترده‌ای داشته باشیم. البته عملیات گسترده در توان جمهوری اسلامی هست ولی در توان سپاه پاسداران نیست. الآن هیچ‌کدام از شرایط اجرای عملیات حاصل نیست. شما از شرایط اجرای عملیات را "حفظ غافلگیری" اعلام کرده‌اید. خوب ما چشممان را ببندیم و بگوییم دشمن نفهمیده؟ این‌همه اقدامات مهندسی شده، این‌همه جاسوس‌های دشمن در منطقه‌ هست. شما گفته بودید که از شرایط اجرای عملیات این است که "ما 150 گردان نیرو" داشته باشیم. فرماندهان مناطق ما می‌گویند که این نیرو فراهم نمی‌شود. شورای عالی سپاه می‌گوید این نیرو حاصل نمی‌شود و از 76 هزار بسیجی که باید داشته باشیم الآن حدود 26 هزار نفر موجود داریم، یعنی یک‌سوم؛ این دوسوم نیروی دیگری که به‌صورت بسیجی باید بیاید، با این مسائلی که الآن هست و باتوجه‌به زمان و آموزش و... نمی‌آیند. ما می‌گوییم وقتی نیرو آمد 55 الی 60 روز وقت لازم است تا برای عملیات آماده بشوند.
شركت‌های كشتیرانی آسیایی نرخ اضافه بیمه خطرات كشتیرانی به بنادر ایران و عراق را افزایش می‌دهند.
روزنامه لویدز لیست چاپ لندن در شماره امروز خود نوشته است: «گروه موسوم به "ژاپن، هند، پاكستان و خلیج‌" كه متشكل از چند شركت كشتیرانی آسیایی است، نرخ اضافه بیمه خطرات كشتیرانی به بنادر ایران و عراق را از روز چهارشنبه آینده از 5/3 درصد به 4 درصد افزایش خواهد داد.» به ‌نوشته لویدز لیست، این گروه نرخ اضافه بیمه حمل كالا به بنادر دیگر خلیج‌ فارس را نیز نیم درصد بالا خواهد برد و به 5/2 درصد خواهد رساند. براساس گزارش این روزنامه، هنگامی‌كه گروه هلنیك واركلاب (یكی از گروه‌های بزرگ بیمه) در بهمن‌ماه گذشته از بیمه ‌كردن كشتی‌هایی كه مقصدشان منطقه اطراف جزیره خارك بوده خودداری كرده، منافع بیشتری به دست آورده است.<ref>همان، صص 10 و 11، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 2/10/1364.</ref>


می‌گوییم مهمات‌ در وضع بسیار بدی است، ما حدود یک‌چهارم، یک‌پنجم، مهمات لازم را داریم و این چیزی نیست که در یک‌ ماه یا دو ماه آینده دست ما برسد. آمار برخی از اقلام مهمات یک‌دهم و یک‌ششم تعداد لازم است. ما اگر بخواهیم اینها را نادیده بگیریم که همان عملیات بدر می‌شود. آن مقدار تجهیزات موردنیاز که برآورد شده برای عملیات، برخی تا شش ماه و یک سال دیگر قابل‌تهیه‌شدن نیست. ...
==گزارش -189==


برای این عملیات‌ها ما قرارگاه‌ها و لشکرهایمان هنوز هیچ شکلی نگرفته است.
فرستاده ویژه دولت فرانسه به لبنان پس از ملاقات با گروگان‌گیران و آگاهی از شرط‌های آنان به فرانسه بازگشت. همسر یكی از گروگان‌ها نیز گفت ایران می‌تواند در آزادی گروگان‌ها مؤثر باشد.
به ‌گزارش خبرگزاری فرانسه: «دكتر رعد (فرستاده دولت فرانسه) پیش از آنکه بیروت را به‌سوی پاریس ترك كند در مصاحبه‌ای مطبوعاتی تصریح كرد كه با ربایندگان گروگان‌ها دیدار كرده و شرایطی را كه آنها برای آزادسازی چهار فرانسوی تعیین كرده‌اند با مقام‌های فرانسوی در میان خواهد نهاد. وی حاضر نشد درباره ماهیت درخواست‌های ربایندگان توضیحی بدهد. یكی از شرایط ربایندگان آزادی اعضای یك واحد كماندویی است كه در ماه ژوئیه 1980 (تیر1359) قصد ترور شاپور بختیار نخست‌وزیر رژیم سابق ایران را داشته‌اند. دكتر رعد دراین‏باره همین‌قدر گفت كه چهار نفر از كماندوها به حبس ابد و نفر پنجم به 20 سال زندان محكوم شده‌اند. ناظران در بیروت اظهار عقیده كردند كه آزادی این پنج نفر از اختیارات رئیس‌جمهور فرانسه است و ممكن است فرانسوا میتران به مناسبت‌ سال‌ نو آنها را مورد عفو قرار دهد. یك منبع آگاه در بیروت گفت كه ربایندگان گروگان‌ها شرایط دیگری نیز برای آزادی چهار فرانسوی قائل شده‌اند، اما از چگونگی این درخواست‌ها اطلاعی در دست نیست.»
خبرگزاری فرانسه افزود كه دكتر رعد پس از بازگشت به پاریس بلافاصله به وزارت امور خارجه فرانسه رفت تا درخواست‌های ربایندگان برای آزادی چهار گروگان فرانسوی را به وزیر خارجه فرانسه تسلیم كند.<ref>روزنامه اطلاعات، 3/10/1364، ص20.</ref>
از سوی دیگر، ژوئل كوفمن همسر یكی از گروگان‌های فرانسوی امروز در پاسخ به این پرسش گوینده اخبار تلویزیون فرانسه كه آیا سرنوشت گروگان‌ها بیشتر در تهران تعیین می‌شود یا در لبنان، گفت: «رهبران تهران می‌توانند در آزادی گروگان‌ها یك نفوذ اخلاقی داشته باشند.» وی افزود: «هرگونه فشاری ازجانب تهران با انگیزه احساسات خیرخواهانه ‌به‌احتمال‌قوی ربایندگان را تحت‌تأثیر قرار خواهد داد.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 279، 3/10/1364، ص14،‌ پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 2/10/1364.</ref>


مسئله‌مان الآن عملیات گسترده آینده است؛ بیشتر فرماندهان از آقای مرتضی قربانی و احمد کاظمی تا دیگر برادران به ما اعتراض می‌کنند که اینجا نمی‌توانیم عمل کنیم.


از شرایط دیگر برای عملیات این بود که در جزیره مینو تک پشتیبانی انجام بگیرد که 50 درصد موفقیت در این است؛ این شرط هم آماده نیست.


حاصل‌نشدن این شرایط، برابر است با شکست و این شکست هم دیگر شکست بدر و خیبر نیست، شکستی است که هم فرماندهان ما روحیه‌شان خرد و شکسته می‌شود و هم نسبت به رده‌های بالاتر اصلاً بی‌اعتقاد می‌شوند. الآن بسیجی‌های کاظمی [لشکر8 نجف] به فرمانده‌شان ایرادی ندارند، به مسئولین جنگ و مملکت اعتراض دارند. می‌گویند اینها چه مسئولینی هستندکه نمی‌آیند ببینند چه شده؟ در عملیات قادر چه گذشته؟ یعنی یک اعتراض عمومی را خواهیم داشت، الآن فرمانده لشکرها به قرارگاه‌ها بی‌اعتمادند، این بی‌اعتمادی اوج می‌گیرد.[[پرونده:Rahim-safavi-1.jpg|بندانگشتی|رحيم صفوي فرمانده نيروي زميني سپاه، اجراي عمليات محدود در سال 1364 و آمادگي براي عمليات گسترده در سال 1365 را پيشنهاد مي‌كند.]]رحیم صفوی در ادامه، پیشنهاد خود و دیگر مسئولان نیروی زمینی سپاه را چنین مطرح می‌کند:


«با این نیرو‌هایی که دارند می‌آیند، تا اوایل سال آینده 10 الی 15 عملیات محدود و موفق انجام بدهیم و هم‌زمان با این عملیات‌ها، خودمان را آماده کنیم و برای اوایل سال آینده در منطقه شمال‌غرب بجنگیم و هم‌زمان با آنها منطقه فدک و منطقه حیدر و حتی منطقه بالاتر را یعنی شمال منطقه عملیات بدر را آماده کنیم. یعنی تمام کارهایش آماده بشود و در این سه منطقه بعد از عملیات‌های شمال‌غرب عملیات کنیم. عملیات‌های شمال‌غرب را با نیرویی به‌اندازه 60 تا 70 گردان عمل کنیم، ولی عملیات‌های جنوب را که ارزش و اهمیتش کاملاً روشن است احتیاج به غافلگیری، آماده‌کردن منطقه و آمادگی تجهیزات، وسایل و امکانات دارد، آماده بشوند تا عملیات را جلو ببریم. ما شرایط خودمان را با [عملیات‌های] خیبر و بدر بسنجیم، اگر موفقیتی نمی‌بینیم دست به عملی نزنیم که باعث ناراحتی بشود. برویم محکم به مسئولین بگوییم ما عملیات‌های محدود را ادامه می‌دهیم تا چندین ماه دیگر، بعد هم در شمال‌غرب می‌جنگیم و بعد از آن در جنوب.»<ref>همان، صص 94 ـ 92.</ref>[[پرونده:Mohsen-rezaii-1.jpg|بندانگشتی|فرمانده كل سپاه محسن رضايي، در جلسه قرارگاه مركزي سپاه با اشاره به اهميت اجراي عمليات آتي (فاو)، اين جلسه را تلخ‌ترين جلسه در طول دوران فرماندهي‌اش ناميد.]]پس از سخنان رحیم صفوی، محسن رضایی درحالی‌که ناراحتی در چهره‌اش نمایان بود، پس از چند دقیقه تأمل شروع به صحبت کرد که بخش‌هایی از آن چنین است: «متأسفانه این جلسه برای ما تلخ‌ترین جلسه‌ای است که در تاریخ عمر جنگ دارم. تازه می‌فهمم که عمق ترمزی که الآن در آن پایین و عمق سدی که در بالای ما ایجاد شده، از پایین داریم ترمز می‌کنیم و از بالا یک سدی شده هم آن سد و هم ترمز شما، درست آن بن‌بستی که در جنگ پیدا شده، الآن پیدا کرده است. شما در بدر آمدید گفتید که بیاییم عملیات شماره 2 را، اول انجام بدهیم، گفتیم برادران این حرف را نزنید اگر یک ماه به شما فرصت دادیم، رفتید روی عملیات شماره 2 کار کردید، شاید وسط کار دوباره گفتید که نباید انجام بدهیم... چقدر استدلال شما یا برادرمان رشید آوردید که چرا نباید عملیات شماره 2 را انجام بدهیم؟... الآن تنها راه ما "فاو" است، فاو مهم است. حالا می‌گوییم فاو، اول می‌گویید القرنه بعد از القرنه می‌آیید می‌گویید نخیر، شمال‌غرب. خدا وکیلی همه‌تان می‌توانید بزنید روی قرآن که اگر یک ‌ماه دیگر رفتید روی شمال‌غرب فکر کردید، دوباره نیایید بگویید که نمی‌شود و... زمان دارد می‌گذرد و این دو ضعف که ضعف اساسی است و مبنای ترمز را تشکیل داده از پایین داریم ترمز می‌کنیم، از بالا هم که سد راه رشد توان رزمی و رشد قوه رزمی پیدا شده، حالا این وسط چه باید کرد؟ ما باید بفهمیم می‌خواهیم بجنگیم ولو با 2 نفر، حتی با یک‌گروهان می‌شود جنگید و می‌شود از دشمن تلفات گرفت. با 2 نفر هم می‌شود جنگید. ضعف سومی که هست این است که شما می‌گویید که توان جمهوری اسلامی می‌رسد، توان جمهوری اسلامی می‌رسد یعنی ضعف سوم. این ترمز و آن سد، جنگ را به بن‌بست رساندند، کی می‌گوید توان جمهوری اسلامی می‌رسد جمهوری اسلامی معجونی است از دستاورد انقلاب و رژیم سابق که دست ما مانده، شما صحبت از یک توان بالقوه‌ای می‌کنید که می‌گویید ما می‌توانیم این را به فعل در بیاوریم... مگر توان یک چیز ساده‌ای است، فهم توان پنج سال وقت می‌خواهد شما تا پنج سال دیگر نمی‌توانید بفهمانید. الآن 100 تا کمپرسی در جنگ می‌خواهید. همین الآن اگر بگویید 100 تا کمپرسی، می‌گویند ببینید اینها بهانه آوردند که می‌خواهند نجنگند که 100 کمپرسی را گفتند. چه کسی این را می‌گوید، جز افراد بالای شما این را می‌گویند، چرا؟ با شما لج دارند؟ اینها غیرانقلابی‌اند؟ نه، طبیعی است، ما هم به‌جای آنها بودیم همین حرف را می‌زدیم، برای اینکه در جنگ نیستند ما چه انتظاری داریم؟ چهار سال است خواستیم اینها را در جنگ بیاوریم، اما ورود ناقص اینها در جنگ کار را بدتر کرد. پس این توانی که از جمهوری اسلامی می‌گویید، شما خودتان را دارید بازی می‌دهید، یک ذهنیتی را درست می‌کنید که عذاب وجدانتان را حل کنید بعد آن را می‌گویید نه ما اگر این حرف را می‌زنیم خوب دلیل داریم. می‌گویید توان جمهوری اسلامی باید بیاید جلو، کدام توان؟ کدام کار؟ پس این هم ضعف سوم شما. جمهوری اسلامی یعنی در کل دولت 100 نفر آدم، تازه این 100 نفر که حزب‌اللهی و انقلابی هستند نمی‌دانند جنگ چیست چهار سال و پنج سال دیگر می‌فهمند. باوجوداین باید پیش برویم، پس این توان که می‌گویید، این است. من یک‌مرتبه نسبت به برخورد شما غافلگیر شدم، فکر نمی‌کردم، حالا بعد فکر می‌کنم که چه ضعف‌های دیگری ما داریم باید این ضعف‌ها را در‌آوریم و آنها را حل کنیم. ...» سخنان رحیم صفوی و محسن رضایی در این جلسه آغازی بود برای ادامه بحث: رحیم صفوی: ما می‌گوییم با این توان، نه می‌شود در القرنه بجنگیم و نه در فاو. حال شما هی می‌خواهید فشار بیاورید... اگر شما می‌فرمایید که متناسب با توانمان منطقه تعیین کنیم، الآن این منطقه تناسبی با توانمان ندارد، اگر برویم شکست می‌خوریم. سپاه با این توان قادر به اجرای عملیات گسترده نیست، باید توان بالاتری به دست بیاورد تا بتواند بجنگد. محسن رضایی: این کلی است، این را چه کسی از شما قبول می‌کند؟ شما با استدلال ثابت کنید که اینجا چند گردان می‌خواهد و چند گردان تابه‌حال رسیده. این بحث‌های نارس شما، کار شما را سد کرده و وقتی که این کار سد بشود معلوم است که نمی‌توانید آماده بشوید». در ادامه جلسه یکی دیگر از مسئولان نیروی زمینی سپاه، وارد بحث می‌شود. غلامعلی رشید: ما این‌را به‌وضوح می‌بینیم که اگر 50، 60 گردان نیروی بسیجی بدون امکانات و تجهیزات لازم فراهم شود، دستور عملیات صادر می‌شود؛ چشم‌پوشی می‌شود از غافلگیری؛ چشم‌پوشی می‌شود از برآورد مهمات و... ما می‌گوییم ما یک تاجر ورشکسته هستیم، نمی‌توانیم یک معامله بزرگ انجام دهیم. این خیالی است که ما قبلاً می‌کردیم. ما در فتح‌المبین یک تاجر خوب بودیم، می‌توانستیم معامله کنیم. الآن دیگر قادر نیستیم آن معامله بزرگ را بکنیم. ما می‌گوییم با یک‌ نفر هم می‌شود جنگید، اما یک‌ نفر وقتی بجنگد، سه نفر عراقی را بکشد و خودش هم شهید بشود، این پیروزی است، اما مجموعه عملیات‌های بدر و خیبر می‌شود شکست؛ پیروزی نیست. قضیه عاشورا پیروزی است، 72 نفر بودند به 30 هزار نفر. می‌شود جنگید، اما تا یک‌ ماه دیگر این 50، 60 گردان می‌شود قوی‌ترین عامل فشار. رضایی: صحیح است که شما می‌خواهید از من اعتراف بگیرید که اگر همه توان فراهم نشد نجنگید؟ کجای مردانگی این‌طور است؟ غلامعلی رشید: ما نسبت به فرماندهی خودمان اعتمادمان کم نشده، تردید نداریم. ما عقل شما و علم و تدبیر شما را عالی‌ترین تدبیر برای خودمان می‌شناسیم. ما بی‌اعتمادیم به اینکه امکانات نمی‌رسد، این تردید در بچه‌ها به وجود می‌آورد. یکی از علت تردیدها این است که بی‌اعتمادند به امکانات، بی‌اعتمادند به این نیرویی که باید فراهم شود، ... و دیدند هم این فراهم نشده و نیرو می‌آید پای‌کار و بعد می‌گویند عمل کنید و عمل هم کردند. ما می‌گوییم جلوگیری کنیم از این‌کار. ما اگر هم یک مقدار پارسال منطقه 2 را پیشنهاد می‌دادیم، می‌دیدیم که آن‌موقع پذیرای این نیست که بگوییم عملیات گسترده، در جنوب نمی‌توانیم انجام دهیم. ولی الآن به این نتیجه رسیدیم که واقعیات را ببینیم. در این جنوب هدف‌های بسیار ارزشمندی هست که زیر زبان همه مزه می‌کند. تا گفتیم فاو، گفتند: به‌به، چه چیز خوبی است و... اینجا هدف‌هایش ارزشمند است و امکانات و نیرو می‌خواهد و ما سه سال است که در اینجا تلاش می‌کنیم، نتوانستیم یک گام قوی برداریم، ما به‌عنوان یک پیشنهاد می‌گوییم که: تا پایان سال عملیات محدود انجام دهیم، 15تا عملیات محدود انجام می‌دهیم، بعد برویم شمال‌غرب؛ آنجا می‌شود با 50، 60 گردان جنگ کرد، بعد به جنوب برگردیم. در این فاصله کار مهندسی بکنیم که بشود غافلگیری را رعایت کرد. الآن تمام یگان‌های ما در سرزمین جنوب هستند. غافلگیری از بین رفته است، دیگر معنی و مفهوم ندارد. کار مهندسی که ما می‌کنیم فردایش می‌خواهیم عمل کنیم. شما کار مهندسی جزیره آبادان را انجام دهید و یک ‌سال بعد عملیات کنید. این معنای دیگری پیدا می‌کند. غافلگیری، آب حیات ماست.


<references />
== <big>منابع و مآخذ روزشمار 1364/10/02 </big> ==
 
{{پانویس}}
 
<references/>
 
 
 
 
 
</div>
 
 
 
 
{{#css:/bootstrap.css}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۵۲

روزشمار جنگ سال 1364
1364.10.02
نام‌های دیگر دو دی
تاریخ شمسی 1364.10.02
تاریخ میلادی 23 دسامبر 1985
تاریخ قمری 10 ربیع‌الثانی 1406



گزارش -168

امام خمینی امروز در سخنانی در جمع فرماندهان و مسئولان ارتش كه به دیدار ایشان رفته بودند،* قدردانی از عنایات الهی را لازم دانستند؛ پشتیبانی از ارتش را وظیفه‌ای الهی برشمردند؛ بر ضرورت وحدت همه اقشار، به‌ویژه اتحاد نیروهای نظامی برای مقابله با دشمنان تأكید كردند؛ حفظ اسلام در كشور اسلامی را وظیفه‌ای مقدس خواندند و بر اهمیت دفاع و موافقت عقل و اسلام با آن تأكید كردند. امام خمینی ابتدا با تشكر از حاضران، تغییر اوضاع به‌خصوص وضع جوانان نسبت به قبل را عنایت الهی اعلام كردند كه همه باید قدر آن را بدانند. ایشان انجام‌ شدن بسیاری از كارها را بدون اینكه كسی طرح و نقشه‌ای برای آن كشیده باشد، هدایت خدایی خواندند و افزودند شما كه قوه این ملت و خدمتگزار و نگهدار جمهوری اسلامی و نگهبان در جبهه‌ها هستید، بیشتر مورد عنایت خدا هستید. یك كار در جبهه مثل عبادت طولانی در اینجاست. وقتی یك قدم برای خدا بردارید، خدا به حسب رحمتش بیشتر جلو می‌آید. امام خمینی با بیان اینكه: «ما وظیفه داریم كه از ارتش پشتیبانی كنیم، وظیفه خدایی داریم و شما مطمئن باشید كه ما از شما پشتیبانی می‌كنیم.» به نقشه منافقین در ابتدای پیروزی انقلاب برای كنار زدن ارتش اشاره كردند و فرمودند: «من آن روز هم اعتقادم بود كه ارتش را ما باید حفظش كنیم، حالا بیشتر شده این اعتقاد... . شما با كمال اطمینان مشغول خدمت باشید.» ایشان در ادامه بر ضرورت اتحاد اقشار مختلف و ارتش و سپاه كه عامل شكست‌ناپذیری می‌شود تأكید كردند: «وقتی یك ملت قیام كرد همه‌شان باهم بودند... هیچ‌كس نمی‌تواند باهاشان معارضه كند. ... كوشش بكنید به اینكه دست واحد باشید، حتی دو دست نه، دست واحد باشید؛ هر دو [سپاه و ارتش] یك وضع دارید، هر دو یك تكلیف دارید و آن حفظ اسلام است.» امام خمینی با اشاره به رنج‌هایی كه در صدر اسلام برای حفظ اسلام كشیده شد، بر وظیفه ملی و اسلامی برای حفظ كشور و اسلام تأكید كردند و با اشاره به اینكه همه دنیا متوجه ایران‌اند كه این جمعیت كم چه می‌خواهند بكنند؛ چین و شوروی و امریكا و همه متحیرند كه این چه ‌صدایی است كه در همه‌جا موج افكنده؛ دلیل این تحیر را عدم درك آنها از اسلام و معنویت اعلام كردند و افزودند: «آنها همه حساب‌هاشان روی این است كه ما چند تانك داریم، آنها هم چند تانك دارند، ما چه، البته ما وقتی این حساب را بكنیم مقابل امریكا و شوروی‌، ما چیزی نداریم اگر حساب این باشد؛ اما حساب این نیست، حساب این است كه شما یك صدا بلند كردید دنیا را به حركت درآوردید.» امام خمینی در ادامه درباره اهمیت دفاع و موافقت عقل و اسلام با آن فرمودند: «ما دفاع مقدس می‌خواهیم بكنیم؛ یعنی ما می‌خواهیم از آبروی اسلام، از آبروی كشور اسلامی دفاع بكنیم؛ این یك دفاعی است كه عقل و اسلام هر دو با آن موافق‌اند، همه می‌گویند كه باید دفاع كرد. شما كشورتان الآن مورد طمع یك جنایتكار واقع شده است، و او را بازی‌اش داده‌اند برای اینكه بیاید یك همچو شلوغ‌كاری بكند. اگر چنانچه دستِ اینها پشت سرش نبود با یك سیلی از بین رفته بود.» امام خمینی با اشاره به حضور مستشاران خارجی در امور مختلف كشور، به‌ویژه در ارتش، قبل از پیروزی انقلاب، شرط ایستادگی در مقابل امریكا و شوروی و سایر جاها و شرط حفظ حیثیت ملی و اسلامی را وحدت و باهم بودن برشمردند و فرمودند: «فكر اینكه من ارتشی هستم چه باید باشم، سپاهی هستم چه باید باشم، من بسیجی هستم؛ این فكر از سرتان دور بشود. همه یكی هستید و آن‌ قدرت است و آن‌ قدرت ملی خودتان. وقتی همه یكی هستید... می‌بینید كه چطور از شما می‌ترسند؛ این ور و آن‌ور افتادند دنبال اینكه بیایید صلح كنید. دروغ هم می‌گویند.» امام خمینی در ادامه خطاب به فرماندهان و مسئولان ارتش فرمودند: «من از شما می‌خواهم كه هم یك خواستی كه یك نفر مسئول نسبت به شما دارد و هم یك خواستی كه خدا دارد، ...، بدون خلجان به كار خودتان مشغول باشید، قوی باشید، ملت با شماست، ما همه با شما هستیم.» ایشان باز هم تأكید كردند: «شما و سپاه و سایرین دست واحد باشید برای حفظ آبروی خودتان، برای حفظ اسلام، برای حفظ كشور خودتان، كشوری كه الآن الگو شده برای همه‌جا و بعدها به شما ملحق خواهند شد.» و در پایان فرمودند: «من بی‌اشكال هر شب به شماها دعا می‌كنم،‌ بدون استثنا، یك شب نیست كه من به شما قوای مسلحه دعا نكنم همه‌تان را، و كسانی كه بر ضد شما هستند نفرینشان نكنم.»[۱]

گزارش -169

امام خمینی در دیدار امروز فرماندهان ارتش به آنان ابلاغ كردند كه اختیارات فرماندهی كل در جنگ به آقای هاشمی رفسنجانی واگذار شده است. آقای هاشمی رفسنجانی در كتاب خاطرات خود در یادداشت‌های روز 2 دی 1364 نوشته است: «آقای صیاد [شیرازی] آمد. بعد از ملاقات امام با فرماندهان ارتش، از صحبت‌های امام راضی بود. امام در جمع فرماندهان به آنان ابلاغ كرده بودند كه اختیارات فرماندهی كل در جنگ به من واگذار شده است و خواسته بودند اطاعت كنند. راجع به اقلامی كه سپاه از ارتش برای عملیات می‌خواهد: توپخانه، مهمات، هلیكوپتر، پل ارّاده. و... نیز درباره ستاد مشاور فرماندهی مذاكره كردیم.»[۲] گفتنی است كه در حكمی كه امام خمینی یك ماه قبل به دادستان كل كشور درباره تشكیل هیئتی ویژه برای برخورد با افراد فاسد و ضدانقلاب در خوزستان داده‌اند، بر مسئولیت آقای هاشمی در سِمَتِ جانشینی فرمانده كل قوا تصریح شده است.[۳]

گزارش -170

در پایان گردهمایی فرماندهان نواحی سپاه پاسداران در اهواز، فرمانده كل سپاه پاسداران در سخنانی به روند شكل‌گیری جنگ، آغاز جنگ و تلاش دشمنان برای شكستن مقاومت جمهوری اسلامی ایران اشاره كرد و در ادامه به تأثیر عملیات خیبر در خارج از مرزها، حكم امام خمینی در شكل‌گیری ستاد فرماندهی كل قوا و سازوكارهای آن و نیز مأموریت ارتش و سپاه پرداخت. خلاصه‌ای از این سخنان به نقل از یادداشت‌های راوی مركز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) چنین است: «دنیا از این وحشت داشت كه ما خودمان را به دنیا معرفی كنیم و به همین دلیل منافقین و گروهك‌ها دست به كار شدند، لیكن دنیا به حركت درآمده و حركت‌ها در كشورهای افریقایی و... نشان‌دهنده این است كه مرحله اول حركت ما كه اعلان موجودیت جمهوری اسلامی بود انجام پذیرفته است. انقلاب ما یك انقلاب مردمی است و تا بیاید شكل بگیرد مدتی طول می‌كشد. به‌مرور زمان كارها بزرگ شده و سازمان‌ها هم بزرگ شده است كه دو عامل دارد: یكی رشد ماست دیگری مشكلاتی كه برای ما ایجاد كرده‌اند. ما داریم از این [وضعیت محدود و سازمان‌‌نیافته] عبور می‌كنیم و باید به سازماندهی بزرگ و كلان برسیم. دشمنان ما در مرحله اول قصدشان این بود كه با جنگ مسئله ما را حل كنند و از سه سال گذشته به این طرف‌ می‌خواهند ما را وادار به تسلیم بكنند و مقاومت ما را بشكنند، اما الحمدلله تا‌به‌حال نتوانسته‌اند. اگر امسال مثل سال گذشته بود تابه‌حال حتماً تهران را بمباران كرده بود، اما از زدن شهرها نتیجه‌ای نگرفته‌اند. بعد از راه‌پیمایی روز قدس، حتی یك روز هم بمباران‌ها را ادامه ندادند و با این راه‌پیمایی یك دفعه سست شدند و... این به بركت امام بوده است. امام اول سال پیام دادند كه امسال، سال مقاومت است؛ در پیام 15 خرداد گفتند كه مسئولین مقاومت كنند و... برادران عزیز باید از این مدت باقیمانده خوب استفاده كنند و این عنصر مقاومت را در شهرها به كار بگیرند. بایست كار بكنید و مسئله مقاومت را طرح كنید و زنده نگه دارید. الآن مردم و همه فكر می‌كنند حركت راهیان كربلا، عملیات است، لیكن باید مقاومت را هم در ذهن مردم طرح بكنیم. امروز اگر خدا بخواهد ما داریم هدف دوم دشمنان را از جنگ به یأس می‌كشانیم. امریكایی‌ها بجز عملیات خیبر كه وحشت كردند هیچ از ما نمی‌ترسیدند و ... آنها در [عملیات] خیبر وحشت كردند كه امام فرمودند كاخ‌های واشنگتن و كرملین لرزید. نخست‌وزیر تركیه هم گفت اگر مسئله شما صدام است ما با یك تیر خلاصش كنیم.» محسن رضایی در ادامه به حكم امام خمینی درمورد تشكیل ستاد فرماندهی كل قوا اشاره كرد و گفت: «الآن دو تا سه هفته است كه امام دستور داده‌اند ستاد فرماندهی كل قوا تشكیل بشود كه درحقیقت دیگر ما یك ارتش داریم كه یك ستاد دارد كه رأس آن امام است. دو نیرو دارد كه یكی ارتش است و یكی سپاه است. ... درمورد حكم حضرت امام - كه گویا خود امام عجله‌شان در اجرای این حكم بیشتر است كه دو تا پیام به دولت و مجلس داده‌اند - اولاً از این حكم استفاده درست بشود و ثانیاً مسائلی را كه ممكن است باعث زمینه اختلاف بشود [باید مرتفع نماییم] ... . می‌گویند همه دنیا یك ارتش دارند و فقط ایران دو ارتش دارد ... اولاً هیچ‌ كشوری مثل كشور ما دو تا تهدید ندارد؛ یعنی شما شوروی را كه نگاه بكنید همه آرایشش در مقابل امریكاست و امریكا هم بالعكس. چرا ارتش امریكا در مقابل لبنان این‌قدر ضعیف است، برای اینكه دررابطه‌با لبنانی‌ها كار نكرده‌اند و... هنر ارتش شوروی این است كه در مقابل امریكا باشد و هنر امریكا این است كه در مقابل شوروی باشد و می‌بینید كه همه دنیا هم همین‌طور هستند. تنها جمهوری اسلامی است كه دو نوع تهدید را پذیرفته و تنها كشوری هستیم كه می‌خواهیم روی این فلسفه سیاسی باقی بمانیم. از طرف دیگر كشور ما یك كشور وسیعی است ... ما ازنظر وضع ارضی و زمینی هم در وضع خاصی هستیم نسبت به دنیا ... ما با دو مشكل مواجه هستیم: [اول اینکه] خیلی دیر رسیده‌ایم. موقعی است كه دنیا 200 تا 300 سال ازنظر تكنولوژی جلو هست و... ما می‌گوییم خدا به ما كمك بكند و ما در عرض چند سال به همه تكنولوژی دنیا برسیم و فكر كنیم كه می‌توانیم. فرض بكنیم ازنظر استعداد بتوانیم علوم را كشف كنیم خرج آزمایشات و هزینه‌ها را چه باید بكنیم. ... نمی‌گوییم نباید موشك ساخت، بسازیم ولیكن برای چه، برای برتری در ارتش‌های دنیا؟ و جنگ جنگ تسلیحات جدید و... . اینها شیره دنیا را كشیده‌اند تا به این وضع رسیده‌اند. هر چیز را از هرجا كه شده برده‌اند و ... ما باید 20 میلیون رزمنده داشته باشیم در مقابل این مسائل و... ارتش جمهوری اسلامی سازماندهی‌اش برای مأموریت خاصی است و سازماندهی و وضعیت سپاه [به‌‌مثابه یك] ارتش 20 میلیونی است و سازمانش برای مقابله با چیز دیگری است و نوع آن با نوع ارتش جمهوری اسلامی فرق می‌كند و سازمان آن متناسب با شرایط جدیدی است كه برای ما به ‌وجود می‌آورند با سازوبرگ و تجهیزات كامل و... سپاه باید مبنای اصلی‌اش را بگذارد روی ارتش 20 میلیونی. ازنظر جغرافیایی می‌توان گفت ارتش روی مرزهای شوروی جهت مقابله با آن باتوجه‌به انگیزه‌ها و سپاه برای مقابله با امریكا ... و یا اینكه دررابطه‌با پدافند سرتاسر مرز. امر دفاع دو موضوع پدافند و آفند دارد. مثلاً می‌شود كه برادران ارتش با همین تعداد لشكر و با همین مقدار دیگر سرتاسر مرزهای كشور را استحكامات و... ایجاد كنند مخصوصاً در مقابل مرزهای شمالی كه شوروی ... پس یك نوع آرایش این باشد كه یك ارتش در مقابل تهدید شمالی و یكی تهدید جنوب. نوع دیگر اینكه گشت دریا، هوا، زمین پدافندش با ارتش و آفندش با نیروهای ارتش 20 میلیونی اعم از هوا، دریا و زمین. مسئله ارتش و سپاه ازنظر فرماندهی بسیار ساده و بسیار راحت است. امروزه خود امریكا دارد به فكر می‌افتد كه ارتش دوم را تشكیل بدهد. ارتش دومی با سیستمی دیگر علیه حركت‌های اسلامی و ... امریكا در تلاش است كه نپذیرد دشمن دیگری هم به غیر از شوروی دارد ... و امریكا نمی‌خواهد این را قبول كند ... می‌بینید بعضی وقت‌ها امام می‌گوید چرا شما نمی‌خواهید قبول كنید ... این حركت شده ... در كنفرانس لندن آمده‌اند گفته‌اند كه ما در خاورمیانه مشكل داریم ... من می‌خواهم اعلام خطر كنم به برادرها، برادران عزیز ما پشت دیوارهای صدام متوقف نشده‌ایم ما پشت دیوارهای خودمان متوقف شده‌ایم ...»[۴]

گزارش -171

بعدازظهر امروز در جلسه‌ای با حضور فرمانده كل سپاه و فرمانده و مسئولان لشكر27 حضرت رسول(ص) و فرماندهان گردان‌های این لشكر، مشكلات و اختلاف‌نظر فرماندهان و مسئولان لشكر27 مطرح و بررسی شد. در این جلسه فرماندهان گردان‌ها مشكلاتی كه در لشكر ازجنبه فرماندهی و اختلاف‌نظرهایی كه میان برخی فرماندهان گردان‌ها و فرمانده و جانشین فرمانده لشكر وجود داشته و دارد و مسائلی كه موجب تضعیف این لشكر شده و به كاهش اعزام نیرو و جذب نیرو به این لشكر انجامیده، مطرح کردند. در مواردی این موضوع به‌حدی حاد شده است كه به كناره‌گیری یا كنارگذاشتن برخی فرماندهان گردان‌ها انجامیده و حتی برخی فرماندهان گردان‌های كنونی این لشكر نیز درخواست كناره‌گیری از این مسئولیت را می‌كنند. پس از طرح مشكلات به‌طور مشروح، فرمانده كل سپاه برای رفع این مشكلات، ضمن بیان تذكرهایی، بر اجرای مواردی نیز تأكید كرد. اولین تذكر محسن رضایی، خودداری از متهم كردن یكدیگر درمورد وابستگی به خط‌های (سیاسی) موجود در جامعه بود. وی گفت كه الحمدلله سپاه و پاسدارها چنان مورد محبت حضرت امام هستند كه هیچ احتیاجی ندارند كه خودشان را به جایی وصل كنند؛ امام پاسدارها را فرزندان خود و صاحبان انقلاب می‌داند. تذكر دوم فرمانده كل سپاه درمورد مطالبی بود كه درمورد سازماندهی نیروها و تشكیلات مجموع نیروها و رزمندگان تهرانی مطرح می‌شد كه برخی در جبهه غرب و برخی جبهه جنوب و ضرورت تغییر در سازماندهی متناسب با اوضاع جنگی و اوضاع كشور بود. وی گفت كه تهدیدات ما دو سه نوع است و متناسب با هر تهدیدی باید آمادگی داشته باشیم و در هر شرایطی كه كشور مورد تهدید قرار گرفت، نیروهای بسیجی‌مان سازماندهی‌شان چنان باشد كه بتوانیم پدافند نقطه‌ای درست كنیم، یعنی در هر نقطه‌ای یك حزب‌اللهی، یك رزمنده یا یك تیمی باشد آر.پی.جی یا كلاش به‌دست، آماده دفاع باشد. پس سازماندهی یك اصل نیست كه مثلاً فلانی در غرب جنگیده یا فلانی در جنوب جنگیده است. تقسیم‌بندی‌ها نباید جغرافیایی یا سازماندهی باشد، باید چنین تقسیم‌بندی‌ها را كنار بگذاریم. تذكر سوم محسن رضایی به مسئولان لشكر27 درباره عزل و نصب‌ها بود. وی گفت: «شیوه ما مثل شیوه امام است. شما به یادتان هست در جریان نخست‌وزیری چقدر تلاش شد كه تغییر و تحولات در قبال نخست‌وزیری انجام شود، اما شیوه امام یك شیوه‌ای است كه ما همان شیوه را باید توی لشكر عمل كنیم. برادرمان آقای كوثری فرمانده این لشكر است، همه مسئولین دیگر هم سرجای خودشان هستند، فرمانده گردان‌ها، مسئولین واحدها، جانشین آقای كوثری – (آقای دستواره) - همه اینها سرجای خودشان باید باشند؛ منتها از این به بعد ما یك قرار می‌گذاریم: آقای كوثری محور است و ازنظر ما ایشان مسئول این لشكر است و ما از ایشان هم مسئولیت می‌خواهیم.» وی افزود كه عمل كردنِ به حق این نیست كه كسی را حذف كنیم. این شیوه ورود به مناقشات سیاسی است و از اخلاق و تقوا به دور است و البته در اسلام تنبیه و تذكر و انذار داریم. فرمانده كل سپاه به مسئولان لشكر27 تأكید كرد: «شما مسئولین لشكر هستید اگر مسئله شما ده دوازده نفر باهم حل باشد، دیگر تمام است. تمام [مسائل] لشكر حل می‌شود.» وی افزود: «برای مراقبت و كنترل لازم نیست كه بنا را بركنترل 5 هزار نفر بگذاریم، همین 12 نفر كنترل بشوید، تمام است.» آخرین نكته محسن رضایی چنین بود: «الآن این بسیجی‌ها آمده‌اند اینجا می‌خواهند بروند كربلا. ... ته قلب اینها این است. اگر اینها یك مرتبه متوجه بشوند الآن كه چیزی به عملیات نمانده، توی لشكر مسئله‌ای درست شده - حالا هر كی مقصر می‌خواهد باشد - جواب اینها را چطور می‌دهید؟ ... اینها می‌گویند ما آمده‌ایم جبهه، سه چهار ماه زندگی و خانه و كاشانه‌مان را ول كردیم، حالا شما دارید اینجا بحث می‌كنید، دارید اختلاف می‌كنید، ما جوابی برای اینها نداریم... لذا همتی بكنید به خدا توكل كنید. ما به همه برادرها اعتماد داریم. شما باقیمانده شهدای ما هستید و واقع مطلب این است كه این مسئله را ما از شما می‌خواهیم كه حل كنید و می‌توانید هم خیلی راحت حل بكنید. ان‌شاءالله كوچك‌ترین مسئله‌ای كه احساس كردید پیش می‌آید بلافاصله به آقای كوثری بگویید. ... ایشان هم خودش این مسئله را پیگیری می‌كند و خود ما هم به‌صورت هفتگی از ایشان گزارش می‌خواهیم.»[۵]

گزارش -172

فعالیت‌های تبلیغاتی و چریكی نیروهای انقلابی عراق در نجف، بغداد و كردستان عراق ضرباتی به نیروهای دولتی عراق وارد كرد. به نوشته نشریه راه كربلا، انقلابیون مسلمان عراقی با پخش اعلامیه‌های ضددولتی در نجف اشرف، خواستار برپایی حكومت اسلامی در كشورشان شدند. درپی این اقدام نیروهای امنیتی صدام بلافاصله در سطح شهر گسترش یافتند. نشریه‌ راه كربلا همچنین نوشته است كه گروهی از مجاهدان مسلمان عراقی با حمله به یك خودرو سازمان امنیت عراق، آن را منهدم كردند. سرنشینان خودرو در این حمله به‌شدت مجروح شدند.[۶] همچنین انقلابیون مسلمان كرد عراق سحرگاه امروز در محور كركوك - چمچال سه خودرو ارتش عراق را منهدم كردند. در این حمله 8 نظامی عراقی كشته شدند. گزارش‌ها حاكی است كه ظرف ده روز اخیر این سومین ضربه‌ای است كه انقلابیون مسلمان كرد عراق در این منطقه به نظامیان این كشور وارد می‌كنند.[۷]

گزارش -173

در درگیری‌های امروز با عناصر گروه‌ها در سقز، چند تن كشته یا مجروح شدند. حزب دمكرات نیز مردم یكی از مناطق كردستان را تهدید كرد كه درصورت همكاری با جمهوری اسلامی اعدام خواهند شد. به ‌گزارش قرارگاه حمزه سیدالشهدا، امروز افراد حزب دمكرات با ورود به شهرستان سقز با نیروهای خودی درگیر شدند. در این درگیری یكی از افراد دمكرات كشته شد و یك تن مجروح گردید. از نیروهای خودی نیز یك تن مجروح شد.[۸] همچنین در منطقه كریم‌آباد و در حوالی خیابان شهدای شهرستان سقز نیروهای خودی با افراد گروه كومه‌له درگیر شدند. در این درگیری یكی از افراد كومه‌له كشته شد و چند زخمی از آنها به جا ماند.[۹] از سوی دیگر، گروه‌های آشوبگر كه از حمایت‌های مردم كردستان مأیوس شده‌اند، آشكارا آنان را تهدید می‌كنند. به ‌نوشته‌ نشریه رویدادها و تحلیل، افراد حزب دمكرات با ورود به روستای قندرلو در منطقه تكاب، اهالی محل را در مسجد جمع كردند و در سخنانی به آنان هشدار دادند كه هركس با جمهوری اسلامی همكاری كند، اعدام خواهد شد.[۱۰]

گزارش -174

در ادامه عزیمت نیروهای داوطلب به جبهه‌ها، گروه‌های دیگری از نیروهای رزمی و تخصصی عازم جبهه‌ها شدند. به ‌گزارش واحد مركزی خبر، امروز گروهی از روحانیان حوزه علمیه قم عازم جبهه‌ها شدند.[۱۱] همچنین به‌ گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، هفته گذشته گروهی از بسیجیان و نیروهای اعزام مجدد از سپاه پاسداران آشتیان و در دو روز گذشته چند گروه از سپاه پاسداران یاسوج و نیروهای امدادگر هلال‌احمر گچساران راهی جبهه‌ها شدند.[۱۲] امروز نیز كاروان انصار‌الحسین(ع) از نقاط مختلف استان فارس و كاروانی متشكل از نیروهای سپاه شهرهای یاسوج، دوگنبدان و دهدشت و كاروان راهیان كربلای بخش آبدانان (استان ایلام) شامل 120 نیروی داوطلب آموزش‌دیده[۱۳] و 44 دانشجوی مركز تربیت معلم شهید بهشتی آق‌قلا (از توابع گرگان) و 40 طلبه مدرسه امام جعفرصادق(ع) نكا عازم جبهه‌ها شدند.[۱۴] اولین كاروان راهیان كربلا از گنبد كاووس متشكل از بسیجیان شیعه و سنی شهرهای گنبد، كلاله، گالیكش، مینودشت، آزادشهر، رامیان و خان‌ببین همراه با ده‌ها كامیون كمك‌های غیرنقدی مردم این منطقه و نیز چند كامیون مواد غذایی، پوشاك و... و یك میلیون و دویست هزار ریال وجه نقد كمك‌های مردم لرستان كه با همكاری امام‌جمعه بخش اوز و مفتی اهل تسنن لرستان جمع‌آوری شده به جبهه‌ها اعزام شدند.[۱۵] همچنین 70 نیروی تخصصی شامل مكانیك، راننده پایه1، جوشكار، آشپز، آرایشگر و سه كمپرسی و كامیون خاور در هفته گذشته از ستاد پشتیبانی جنگ دامغان عازم جبهه‌ها شدند.[۱۶] امروز نیز 40 نیروی داوطلب از ستاد بازسازی و نوسازی استان یزد برای بازسازی مدارس اندیمشك عازم این منطقه شدند.[۱۷] كارگران و كارمندان ادارات و كارگاه‌‌های شهرداری مشهد نیز یك روز حقوق خود را (درمجموع 7 میلیون ریال) برای كمك به جبهه‌ها اختصاص دادند.[۱۸]

گزارش -175

یك فوریت طرح "دستگیری مشمولان غایب" در مجلس شورای اسلامی تصویب شد. سرهنگ رزمجو معاون فرمانده ژاندارمری، اعلام كرد با طرحی كه در مجلس تحت بررسی است، كلیه نیروهای انتظامی موظف به شناسایی و دستگیری مشمولان غایب خواهند شد و مشمولان غایبی كه دستگیر شوند، شش ماه بیشتر از بقیه خدمت خواهند كرد. به ‌گفته سرهنگ رزمجو یك فوریت این طرح تصویب شده و درصورت تصویب خود طرح، ‌كارفرمایانی كه مشمولان غایب را به خدمت بگیرند از یك تا شش ماه به تعطیلی مؤسسه یا كارخانه محكوم خواهند شد.[۱۹]

گزارش -176

درباره عملیات آتی ایران، رسانه‌های خارجی امروز نیز به تفسیر و تحلیل پرداختند. تلویزیون آلمان‌غربی هم حمله عراق به قصرشیرین را نقطه شروع جنگ اعلام كرد. روزنامه گاردین چاپ انگلستان امروز در مقاله "جنگ خلیج‌ فارس" نوشته است: «مقامات امریكایی تأیید كردند كه ایران احتمالاً به‏منظور انجام یك حمله جدید هزاران سرباز تازه‌نفس را كه اغلب از تعلیمات نظامی اندكی برخوردارند به جبهه‌های جنگ اعزام كرده است. لیكن مقامات دولتی و متخصصین امریكایی متفقاً عقیده دارند كه هیچ‌یك از دو كشور ایران و عراق توانایی نظامی لازم برای پیروزی در جنگ را ندارد. ازنظر آنها این جنگ ازنظر تعداد زیاد تلفات به جنگ جهانی اول شبیه است لیكن برنده و بازنده مشخص ندارد. ... یك مقام دیگر دولت امریكا گفت: جنگ هنوز در حالت بن‌بست قرار دارد. در میان سربازان ایرانی حركت و جنب‌وجوش مشاهده می‌شود و احتمال دارد حملات محدودی نیز صورت گیرد لیكن در این مقطع به نظر نمی‌رسد حمله نهایی كه مدت‌ها منتظر آن بوده‌ایم درحال شكل گرفتن باشد. وی افزود: من فكر نمی‌كنم هیچ‌یك از طرفین قصد انجام این حمله نهایی را داشته باشد، لیكن درعین‌حال هیچ‌یك نیز قصد تسلیم دربرابر دیگری را ندارد.» به‌ نوشته‌ گاردین، باوجودی كه مقامات دولتی گفتند نمی‌توانند اندازه دقیق ساختار ارتش ایران را حدس بزنند، مع‌هذا اشاره كردند كه پانصد هزار نفر رقمی بسیار اغراق‌آمیز و بالاست.[۲۰] رادیو اسرائیل نیز به نقل از دیپلمات‌های خارجی در تهران گفت كه حكومت اسلامی ایران در سه ماه اخیر ده‌ها هزار بسیجی را به جبهه‌ فرستاده و احتمالاً قصد دارد با استقرار دو میلیون تن در طول مرز، به عراق حمله كند.[۲۱] همچنین هفته‌نامه ژون آفریك چاپ فرانسه درباره احتمال هم‌زمانی حمله آتی ایران و حمله كردهای عراقی علیه حكومت عراق نوشته است: «ادریس بارزانی و مسعود بارزانی فرزندان ملامصطفی بارزانی این روزها درصددند تا با جلال طالبانی رهبر اتحاد میهنی كردها علیه دولت عراق ائتلاف كنند.» رادیو نجات با اعلام این خبر به نقل از ژون آفریك گفت: «هدف از این ائتلاف این است كه هم‌زمان با حمله آینده جمهوری اسلامی به عراق، این دو نیروی كرد نیز دو جبهه دیگر علیه ارتش عراق باز كنند.»[۲۲] از سوی دیگر، نشریه راه كربلا در آخرین شماره خود نوشته است كه درپی اظهارات مسئولان جمهوری اسلامی ایران مبنی‌بر حمله نهایی و سرنوشت‌ساز برای نابودی حكومت صدام، خانواده‌های سربازان عراقی تلاش‌های وسیعی را برای نجات فرزندانشان از جبهه‌های جنگ شروع كرده‌اند.[۲۳] روزنامه جمهوری اسلامی امروز به نقل از واحد مركزی خبر از بن نوشته است كه شبكه اول تلویزیون آلمان‌غربی در بخشی از تفسیر جنگی خود به اوضاع منطقه قصرشیرین پرداخت و خاطرنشان كرد این نقطه تا بغداد تنها صد كیلومتر فاصله دارد. از اینجا بود كه جنگ در بیش از پنج سال پیش آغاز شد و از كوهستان‌های همین منطقه، عراق به ایران حمله كرد لكن ایرانی‌ها به شكل بسیار حیرت‌آوری مقاومت به خرج داده و سه سال پیش ارتش عراق را از خاكشان بیرون ریختند.[۲۴]

گزارش -177

آیت‌الله خامنه‌ای رئیس شورای عالی دفاع، امروز با حضور در پادگان آموزشی امام علی‌(ع) و بازدید از بخش‌های مختلف این پادگان، در سخنانی با اشاره به تعیین‌كننده بودن مقطع فعلی انقلاب اسلامی گفت: «اگر امروز انقلاب دچار اختلال شود فقط ملت ایران نیست كه شكست خورده است همه ملت‌ها و به‌خصوص ملت‌های اسلامی شكست خورده‌اند و در این درگیری‌ هركدام از طرفین كه ضربه بخورند، این ضربه برای آنها تعیین‌كننده است. ... ما درزمینه اقتصادی، ضربات خود را بر دشمن وارد كرده‌ایم. دشمن خیال می‌كند كه ما را محاصره كرده است، اما درواقع خود او محاصره شده است، ‌چراكه اقتصاد استكبار جهانی با پویایی انقلاب اسلامی، متزلزل شده است و ابتكارعمل در دست ما است. ما وقتی مسئله خلیج فارس و تنگه هرمز را مطرح می‌كنیم، می‌بینید دنیای سرمایه‌داری و استكبار كه با نفت كار دارد، چه ماتمی می‌گیرد و این معنایش این است كه انقلاب اسلامی همچنان تعیین‌كننده و تهاجمی است و آنها دارند از خود دفاع می‌كنند و در موضع تدافع هستند. البته امروز برای ما جنگ با متجاوزان بعثی مطرح است و عمده‌ترین مسئله ما جنگی است كه با عراق داریم و از ابتدای جنگ تابه‌حال خیلی جلو رفته و ازلحاظ كیفیت، پیشرفت كرده‌ایم، اما باید باز هم پیشرفت كنیم، چراكه استكبار سعی می‌كند دشمن را تجهیز كند، اما ما تجهیزمان به‌صورت خودجوش و از درون خودمان است. آنها خود را با سلاح و آموزش‌های گوناگون، آماده می‌كنند، پس خیال نكنید اگر خود را آماده نكنیم می‌توانیم پیروز شویم و سنت الهی ما، چنین چیزی را ایجاب نمی‌كند، لذا ما باید هرچه می‌توانیم خود را آماده‌تر كنیم و امروز می‌بینیم كه برادران با برنامه‌ریزی حركت می‌كنند و این از نظم و آموزش شما پیدا است و نظم شما تأثیر زیادی در جنگ می‌گذارد.» رئیس‌جمهور، در پایان بر ضرورت توجه به خدا و دوری از گناه تأكید كرد و گفت: «رهبر این انقلاب اگر یك مرد معنوی و الهی و یك عارف و زاهد مثل امام عزیزمان نبود، بدون شك این انقلاب به پیروزی نمی‌رسید.» قبل از سخنرانی رئیس‌جمهور، حجت‌الاسلام رحمانی مسئول بسیج سپاه پاسداران در گزارشی درباره فعالیت‌های پادگان امام‌ علی‌(ع) گفت: این پادگان، مسئول آموزش تخصصی تربیت مربی و تغذیه‌كننده تمام پادگان‌های اعزام به جبهه بسیج است و تابه‌حال حدود هزار نفر از مربیان در زمینه‌های مختلف اسلحه‌شناسی، تاكتیك، تخریب، امداد و بهداشت و... در این مركز آموزش‌های لازم را دیده‌اند و به پادگان‌های مختلف اعزام شده‌اند. وی افزود: یكی دیگر از وظایف بسیج، امداد و كمك‌رسانی به مردم در هنگام بروز بلاها و حوادث است. وی همچنین گفت كه با راه‌اندازی دفتر بسیج عراق، تابه‌حال از این طریق حدود دو هزار نفر از سراسر كشور به جبهه اعزام شده‌اند.[۲۵]

گزارش -178

نخست‌وزیر ایران امروز در اولین گردهمایی مسئولان ستادهای بازسازی استان‌های جنگ‌زده خواستار مشاركت مستقیم مردم در بازسازی مناطق جنگ‌زده شد و بر ضرورت ادامه جنگ تا پیروزی نهایی تأكید كرد. به‌ نوشته‌ روزنامه اطلاعات، نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران تأكید كرد: «مسئولین ستادهای بازسازی با بهره‌گیری از كلیه امكانات وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی باید زمینه شركت فعال نیروهای مردمی در امر بازسازی ویرانه‌های ناشی‌از جنگ را فراهم سازند و برنامه‌های جامع و منظمی برای بازسازی مناطق جنگ‌زده پس از پیروزی در جنگ داشته باشند.» مهندس موسوی با اشاره به جنبه‌های حیاتی بازسازی برای نظام جمهوری اسلامی، كار بازسازی را حركتی در راستای تلاش ایثارگرانه رزمندگان اسلام توصیف كرد و گفت: حركت بازسازی جز با مشاركت مستقیم مردم میسر نخواهد بود. نخست‌وزیر به دست‌اندركاران امور بازسازی مناطق جنگ‌زده توصیه كرد كه تمركز سرمایه‌گذاری‌های عمرانی در مناطق جنگ‌زده، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و ستاد بازسازی باید با مطالعات گسترده زمینه آن را فراهم كند. نخست‌وزیر با تأكید بر ضرورت افزایش قدرت دفاعی كشور در حفاظت از تأسیسات جمهوری اسلامی گفت: «اگر تأسیسات حیاتی ده‌ها بار هم مورد حمله قرار گیرد، ما بلافاصله عملیات بازسازی آنها را دنبال خواهیم كرد و اجازه نمی‌دهیم با تأخیر در بازسازی، جمهوری اسلامی خسارت بیشتری متحمل شود.» آقای موسوی افزود: «علی‌رغم همه مشكلات ناشی‌از جنگ، مجریان و مسئولان در سطوح مختلف كشور به تبعیت از امام عزیزمان بیش از هر زمان دیگر احساس می‌كنند توانایی امور دفاعی جنگ را دارند و می‌توانند در قبال توطئه‌های دشمنان اسلام مقاومت كنند.» حسن آخوندی سرپرست ستاد بازسازی و نوسازی مناطق جنگ‌زده نیز در گزارشی از پیشرفت‌های این ستاد در امور بازسازی گفت: در طول 42 ماه فعالیت این ستاد 217 هزار نفر نیروی داوطلب مردمی، بیش از 80 هزار واحد مسكونی و تجاری را بازسازی و نوسازی كرده‌اند و طی این مدت حجم كمك‌های مردمی به این ستاد بالغ‌بر 80 میلیارد ریال بوده است.[۲۶]

گزارش -179

به دعوت جمهوری اسلامی، نماینده ویژه واتیكان امروز در رأس هیئتی سه‌نفره برای انجام ‌دادن مراسم مذهبی سال جدید مسیحی اسیران عراقی، وارد تهران شد. در مراسم استقبال از این هیئت، حجت‌الاسلام شریعتی مسئول كمیته فرهنگی اسیران عراقی، ضمن تشریح رفتار اسلامی و انسانی جمهوری اسلامی ایران با اسیران عراقی، گفت: «برخلاف تبلیغات وسیع استكبار جهانی، اسرای عراقی مقیم جمهوری اسلامی ایران مخصوصاً اسرای مسیحی در یك محیط كاملاً اسلامی و مذهبی به زندگی روزمره خویش ادامه می‌دهند.» وی افزود: «ما از اعضای این هیئت می‌خواهیم كه واقعیت‌های موجود در جمهوری اسلامی ایران و از سویی برخوردهای الحادی رژیم عراق با اقلیت‌های مذهبی را در آن كشور به جهانیان اعلام كنند. زیرا ما اعتقاد داریم كه اسرای مسیحی مانند سایر مردم عراق، قربانی مطامع تجاوزكارانه رژیم صدام می‌باشند.» به ‌گفته سرپرست اداره سازمان‌های بین‌المللی وزارت خارجه ایران، این هیئت در مدت اقامت خود در ایران از اردوگاه اسیران عراقی در چند شهر بازدید خواهد كرد و مراسم سال جدید مسیحی این اسیران را به‌جای خواهد آورد.[۲۷] خبرگزاری یونایتدپرس دراین‌باره گزارش داد: «پاپ ژان پل دوم رهبر كاتولیك‌های جهان، یك فرستاده بلندپایه با یك پیام دعا و همبستگی انسانی كریسمس برای اسرای جنگی عراق به ایران اسلامی اعزام داشته است. سخنگوی واتیكان امروز (دوشنبه) با اعلام این خبر گفت: مذاكرات برای مأموریت انسان‌دوستانه مشابهی درمورد سربازان ایرانی زندانی در عراق در جریان است. وی افزود این دولت آیت‌الله روح‌الله خمینی رهبر بنیادگرای ایران بود كه چنین مأموریتی را پیشنهاد كرد. منابع واتیكان گفتند بسیار محتمل است كه كاردینال روژه اچگاری فرستاده پاپ در جریان این دیدار با آیت‌الله ملاقات كند. این منابع گفتند به نظر می‌رسد این مأموریت غیرمترقبه گام مهمی درجهت روابط گرم‌تر میان كلیسای كاتولیك رم و بنیادگرایان مسلمان باشد. ... اچگاری اسقف اعظم فرانسوی كه ریاست شورای اسقفی و كمیته اسقفی صلح و عدالت را عهده‌دار است امروز (دوشنبه) وارد تهران شد. سخنگوی واتیكان گفت: این مأموریت كه به‌طور انحصاری مبتنی‌بر خصوصیت انسانی است به‏منظور ابراز علاقه صریح پاپ مقدس در شرایط مصیبت‌بار كه مردم دو كشور درگیر یك جنگ كهنه و فرساینده می‌باشند، صورت می‌گیرد.»[۲۸]

گزارش -180

تلاش برای هواپیماربایی در مسیر جزیره سیری به شیراز با اقدام افراد گارد پرواز خنثی شد. نشریه گزارش دراین‏باره نوشته است: «یكی از مسافرین هواپیمای بوئینگ737 كه ساعت 14:25 روز دوشنبه 2 دی از جزیره سیری به مقصد شیراز و تهران به پرواز درآمده بود، پس از گذشت 20 دقیقه از پرواز، ... با یك عدد نارنجك دستی مسافرین را تهدید به منفجر كردن هواپیما می‌كند. در همین هنگام افراد تیم گارد [امنیت پرواز] با شلیك پنج گلوله هواپیماربا را از پای درمی‌آورند. پس از این واقعه، هواپیما مستقیماً به تهران برده شده و چند تن از مسافرین مشكوك و جسد هواپیماربا تحویل مأمورین وزارت اطلاعات مستقر در فرودگاه می‌شود.»[۲۹] به ‌گزارش رادیو تهران در این واقعه هیچ‌كدام از مسافرین و خدمه آسیبی ندیدند.[۳۰]

گزارش -181

وزیر خارجه چین در پایان سفر به خاورمیانه گفت برای پایان ‌دادن به جنگ ایران و عراق، كشورهای خلیج‌ فارس باید نقش مهم‌تری ایفا كنند. وی ارسال سلاح از چین به ایران یا عراق را تكذیب كرد. نخست‌وزیر چین نیز برای رفع نگرانی ایران از سفر وزیر خارجه چین به عراق و كشورهای منطقه، با دعوت از سفیر ایران در چین با وی مذاكره كرد. به ‌گزارش یونایتدپرس: «ووشوكیان وزیر خارجه چین امروز در یك كنفرانس مطبوعاتی در ابوظبی گفت كه جنگ ایران و عراق در میان مسائل عمده مورد گفت‌وگوی وی با مقامات پنج كشور عراق، سوریه، اردن، مصر و امارات در سفر خاورمیانه‌ای او بوده است. وزیر خارجه چین اضافه كرد باوجودی كه رهبران عراق از چین خواستند برای ایفای نقش مهم‌تر توسط سازمان ملل جهت حل این درگیری تلاش كند، ولی من شخصاً معتقدم نقش مهم‌تر باید توسط كشورهای خلیج ‌(فارس) ایفا شود. وی همچنین گزارش‌هایی مبنی‌بر اینكه چین به دو كشور متخاصم سلاح می‌دهد را به‌عنوان "بی‌اساس" رد كرد. وی گفت: پكن مایل است این جنگ خونین هرچه زودتر پایان پذیرد. ووشوكیان همچنین گفت: چین درصدد برقراری روابط دیپلماتیك با عربستان است... . چین با امارات عربی متحده، عمان و كویت رابطه دارد. وزیر خارجه چین افزود: پكن از مقامات سه كشور دیگر عضو شورا دعوت كرده است تا با خط‌ مشی كنونی چین بیشتر آشنا شوند.»[۳۱] از سوی دیگر، به نوشته نشریه دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه: «هم‌زمان با سفر وزیر خارجه چین به عراق، نخست‌وزیر چین از سفیر جمهوری اسلامی در این كشور جهت برطرف نمودن نگرانی احتمالی ایران نسبت به سفر فوق دعوت به عمل آورده و طی ملاقات خود گفت: ما (چین) برای روابط خودمان با كشور شما اهمیت زیادی قائل هستیم. وی همچنین به سفر آقای هاشمی رفسنجانی به چین اشاره كرد و افزود: هر دو كشور باید دستور دهیم قدم‌های سریع‌تری در انجام برنامه‌های سند امضاشده در دیدار آقای رفسنجانی از چین برداشته شود. تا آنجا كه من اطلاع دارم كارها درحال انجام است و به‌خوبی پیش می‌رود و اصولاً ما چینی‌ها به‌ قول خود پایبند بوده و وعده‌های خود را عمل می‌كنیم.» نشریه رویدادها پس از نقل خبر مذکور، در ادامه درباره سفر وزیر خارجه چین به كشورهای منطقه و نیز سفر صدام به مسكو نوشته است: «به‌دنبال سفر صدام به مسكو و انعكاس اخبار گوناگون پیرامون نقش بیشتر شوروی درارتباط‌با جنگ تحمیلی، چین به‌علت تضاد دیرینه خود با شوروی فعالیت‌های خود را شدت بخشیده و با اظهار اینكه نقش مهم‌تر باید توسط كشورهای خلیج فارس ایفا شود، از یك‌سو سعی بر زدودن نقش شوروی داشته و از سوی دیگر نیز به‌خاطر منافع اقتصادی و دستیابی به بازارهای كشورهای حوزه خلیج‌ فارس، مترصد برقراری روابط دیپلماتیك وسیع با این كشورها می‌باشد.»[۳۲]

گزارش -182

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی كه برای شركت در نشست سه‌جانبه ایران، لیبی و سوریه به لیبی سفر كرده بود، امروز بعد از دیدار با وزیر خارجه لیبی به تهران بازگشت. دكتر ولایتی قبل از ترك طرابلس در مصاحبه‌ای با خبرگزاری جمهوری اسلامی دستاوردهای این اجلاس را بسیار امیدبخش توصیف كرد و گفت در این اجلاس تصمیم‌گیری‌های جدیدی شد و ازجمله موضوع اقتصاد و تجارت نیز در روابط سه كشور وارد شد. وی گفت بیانیه پایانی این اجلاس نسبت به قبل دارای استحكام و محتوای بیشتری است و سه‌ كشور با شوق بیشتری بر سر بیانیه مشترك تفاهم كردند و این نشانه نزدیك‌تر شدن سه كشور است. عبدالسلام تریكی نیز نتایج سومین اجلاس سه كشور را بسیار مثبت توصیف كرد. همچنین محسن رفیق‌دوست وزیر سپاه پاسداران با سرتیپ ابوبكر یونس جابر فرمانده كل نیروهای مسلح لیبی دیدار و درباره همكاری دو كشور درمورد صنایع نظامی گفت‌وگو كرد. رفیق‌دوست در پایان دیدار از لیبی در رأس هیئتی عازم سوریه شد. دكتر ولایتی پس از بازگشت به ایران در فرودگاه تهران ضمن بیان نتایج كلی اجلاس سه‌جانبه، افزود كه در این اجلاس همچنین مقرر شد در اعتراض به توطئه‌هایی كه برای شناسایی رژیم صهیونیستی و برقراری روابط با این رژیم در منطقه صورت می‌گیرد، سه كشور نامه مشتركی برای سازمان كنفرانس اسلامی و نیز دو كشور لیبی و سوریه نامه‌ای برای اتحادیه عرب ارسال كنند.[۳۳]

گزارش -183

در پایان اجلاس سه‌جانبه ایران، سوریه و لیبی بیانیه‌ مشتركی منتشر شد كه در آن حكومت عراق به‌دلیل آغازگری جنگ، حمله به كشتی‌ها و به‌كارگیری سلاح‌های شیمیایی محكوم شده است. همچنین تهاجم امپریالیسم و صهیونیسم علیه كشورهای منطقه به‌خصوص سوریه و نیز تمركز ارتش مصر، حضور ناوهای امریكایی در مرزهای لیبی و دخالت امپریالیسم در چاد و سیاست نژاد‌پرستانه حكومت افریقای جنوبی محكوم و بر ادامه همكاری سه كشور تأكید شده است. در این بیانیه آمده است: «هیئت‌های سه كشور تحولات جنگ ایران و عراق را مطرح نموده و بار دیگر رژیم عراق را به‏دلیل آغاز این جنگ ظالمانه برعلیه انقلاب اسلامی ایران - كه پشتیبان امت عرب در مبارزاتشان علیه امپریالیسم و صهیونیست است - محكوم كردند. هیئت‌ها شدیداً جنگ شهرها و حمله به كشتی‌های نفتی و به‌كارگیری اسلحه شیمیایی و تلاش برای گسترش جنگ را - كه تماماً ازسوی رژیم فاشیستی بغداد صورت می‌‌گیرد - محكوم نمودند. هیئت‌ها اعتقاد راسخ خود را به اینكه جنگ تجاوزكارانه‌ای را كه رژیم فاشیست عراق علیه انقلاب اسلامی ایران با هدف از میان بردن نقش رهایی‌بخش این انقلاب در منطقه ایجاد كرده است و منجر به محدود شدن نقش انقلاب اسلامی ایران در پشتیبانی از مسئله اصلی و عمده اعراب و مسلمانان گردیده و همچنین باعث بازداشتن نقش ملت عراق در مبارزه علیه رژیم صهیونیستی شده است اعلام نمودند. هیئت‌ها پشتیبانی خود را از مبارزات ملت عراق علیه رژیم فاشیست و خون‌خوار صدام حسین مورد تأكید قرار دادند. هیئت‌های سوریه و لیبی تأكیدات هیئت ایرانی را درمورد اینكه ایران هیچ‌گونه چشمداشتی به سرزمین عراق ندارد و خواهان روابط حسن هم‌جواری و اخوت اسلامی با ملت عراق و دیگر كشورهای عرب می‌باشد، ستوده و از تلاش‌های این انقلاب برای ریشه‌كن كردن زمینه‌های تشنج و عامل تجاوز علیه جمهوری اسلامی ایران - که تنها رژیم فاشیست عراق است - استقبال می‌نمایند. دو طرف سوری و لیبیایی شگفتی خود را نسبت به دستاوردهای مهم اقتصادی و اجتماعی انقلاب اسلامی ایران در پرتو رهبری‌های بالنده و دلیرانه حضرت آیت‌الله ‌العظمی امام خمینی اعلام داشتند. دو هیئت همچنین قدردانی فراوان خود را نسبت به مواضع شجاعانه ملت و دولت جمهوری اسلامی ایران در مقابله با نیروهای امپریالیستی و صهیونیستی در منطقه ابراز داشتند و بر اهمیت و ضرورت همكاری بین جمهوری اسلامی ایران و كشورهای عربی برمبنای احترام متقابل و محترم شمردن حاكمیت ملی یكدیگر درجهت تقویت مواضع مشترك علیه صهیونیسم و امپریالیزم تأكید كرده و اعلام نمودند كه هدف طرح‌های صهیونیستی امریكایی متلاشی ساختن یكپارچگی كشورهای اسلامی و به‌ وجود آوردن تضادهای درونی بین آنهاست تا اینكه خصم بتواند سلطه و نفوذ خود را بر كشورهای منطقه گسترش دهد. همچنین هیئت‌ها بر ضرورت منع فعالیت‌های نظامی دریایی كشورهای بیگانه در منطقه و جلوگیری از برپایی پایگاه‌های نظامی و خودداری از تهدید به‌كارگیری زور و دخالت در امور داخلی كشورهای منطقه تأكید نمودند. سه هیئت تلاش‌های امپریالیستی و صهیونیستی برای بدنام كردن انقلاب اسلامی ایران به‌وسیله اتهامات دروغین نقض حقوق بشر در ایران را محكوم كردند.»[۳۴] در ادامه بیانیه مشترك سه كشور به این موارد پرداخته شده است: حمایت از مقاومت ملت عربی سوریه علیه طرح‌های امپریالیستی و صهیونیستی؛ دفاع از حاكمیت ملی و استقلال لبنان و فلسطین؛ دفاع از حاكمیت سوریه و آزادسازی جولان؛ حمایت از لیبی و محكوم كردن طرح‌ها و تحركات و فشارهای اقتصادی امپریالیسم و ارتجاع منطقه علیه این كشور؛ حمایت از لیبی برای دفاع از سرزمین‌ و فضا و حریم دریایی خود به‌خصوص در خلیج سیرت و محكوم كردن ناوگان‌های امریكایی در مرزهای لیبی؛ محكوم‌ كردن دخالت‌های امپریالیستی و اوضاع چاد؛ محكوم كردن سیاست‌های نژادپرستانه و فاشیستی و قتل‌عام‌های رژیم نژادپرست اقلیت سفیدپوست علیه ملت‌های افریقای جنوبی و نامیبیا و حمایت از مبارزات مردمی علیه تجاوزات مستمر رژیم نژادپرست پروتوریا. در ادامه بیانیه آمده است: «سه هیئت تصمیم گرفتند كه دیدارهای سه‌جانبه خود برای تحكیم همكاری‌ها در تمامی زمینه‌ها ادامه داده و در این جهت بر انعقاد اجلاس وزرای اقتصاد و صنایع سه كشور در اردیبهشت‌ماه آینده در تهران تأكید نمودند. ... سه هیئت تصمیم گرفتند كه در محافل بین‌المللی با هدف به دست آوردن وسیع‌تر پشتیبانی ممكن از سازمان‌های عربی اسلامی و آزادی‌خواهان در جهان در بین خود هماهنگی لازم را معمول دارند.»[۳۵]

گزارش -184

نخست‌وزیر تركیه در آستانه سفر به ایران* در مصاحبه با خبرگزاری جمهوری اسلامی، عراق را آغازگر جنگ خواند و مدیریت اقتصادی ایران را در وضعیت جنگی شایسته توصیف و بر بی‌طرفی تركیه در جنگ تأكید كرد و برای میانجیگری میان ایران و عراق اعلام آمادگی كرد و رابطه تركیه با اسرائیل را مفید دانست. تورگوت اوزال نخست‌وزیر تركیه در مصاحبه‌ای 5/1 ساعته با نماینده خبرگزاری جمهوری اسلامی در آنكارا، درباره انگیزه مسافرتش به‌ جمهوری اسلامی ضمن اشاره به‌ اینكه ایران یكی از بهترین همسایگان تركیه است و ما ایران را به‌منزله برادر خود قلمداد می‌كنیم، گفت: «ما روابط مستحكمی با ایران داریم به همین دلیل هرساله ملاقات‌هایی بین نخست‌وزیران دو كشور انجام می‌گیرد. درحقیقت جهت ایجاد مناسبات گسترده‌تر هر دو طرف تمایل به مذاكرات مداوم دارند.» وی افزود كه ما موقعیت و مشكلات فعلی ایران را نیز در نظر می‌گیریم و این را نیز می‌دانیم كه مهم‌ترین مسئله فعلی شما جنگ است. وی گفت كه ایران انقلاب بزرگی كرده و در آن تغییرات اساسی رخ داده است. وی انقلاب ایران را یك انقلاب تمام‌عیار خواند. اوزال گفت اگر در بین كشورهای منطقه همكاری برقرار نشود و تفرقه‌ حاصل گردد این اختلافات به نفع كشورهای خارجی، فروشندگان اسلحه و تجار نفت خواهد بود. اوزال ضمن اشاره به اینكه جنگ اقتصاد ایران را فلج كرده و موجب تورم در كشور شده است و اینكه ایران فعلاً قسمت مهمی از منابع اقتصادی خود را صرف هزینه جنگ می‌كند، افزود: بااین‌حال ایران با كمبود زیادی مواجه نیست و اگر این جنگ در كشورهای دیگر صورت می‌گرفت مسائل و مشكلات بزرگ‌تری به ‌دنبال می‌آورد، یعنی ظواهر نشان می‌هد كه كشور به‌خوبی اداره می‌شود. وی موضع تركیه در جنگ ایران و عراق را چنین توضیح داد كه اگر عكس قضیه صادق بود و ایران به عراق حمله می‌كرد و عراق موضعی دفاعی به خود می‌گرفت، باز هم تركیه سیاست فعلی خود را تعقیب می‌كرد. وی افزود كه اگر یكی از طرفین یا هر دو طرف خواهان میانجیگری تركیه باشد، تركیه میانجیگر عادلی خواهد بود. اوزال درباره روابط تركیه با اسرائیل گفت: باید قبول كرد كه اسرائیل برای خاورمیانه یك مسئله است ولی مسئله مهم‌تر اینكه در پشت آن قدرتی مثل ایالات متحده امریكا قرار دارد و خود اسرائیل تأثیر بزرگی در امریكا دارد. وی افزود: «به نظر من امروز تركیه با اسرائیل روابط زیادی ندارد ولی باز بودن دریچه‌ای در مناسبات دو كشور دررابطه‌با بروز حوادث احتمالی در آینده، مفید واقع خواهد شد.»[۳۶] خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی از نخست‌‌وزیر تركیه پرسید: «آقای اوزال این نكته كه عراق مكرراً تهدید كرده است برای واردات نفت تركیه از خارك تضمین نمی‌دهد و مدت‌‌هاست به‌خاطر تأمین امنیت هوایی خطوط هواپیمایی تركیه پرواز‌هایش را به عراق تعطیل كرده است درحالی‌كه ایران از بمباران لوله‌های نفتی عراق به تركیه خودداری می‌كند و بر تأمین امنیت هوایی تأكید دارد، آیا برخورد مشابه تركیه با هر دو كشور دراین‌زمینه‌ مغایر با سیاست بی‌طرفی تركیه نیست؟» اوزال به‌هنگام پاسخ ضبط خبرنگار را خاموش كرده و گفت: «خواهش می‌كنم روی این مسئله زیاد تكیه نكنید چون اظهار این مطالب گاهی به ضرر شما نیز تمام می‌شود و برای اطلاع شما می‌گویم كه ما درمورد این دو موضوع صریحاً با مقامات عراقی گفت‌وگو كردیم و به آنها گفتیم كه همان‌طوری‌كه ایران بنا به‌ درخواست ما از بمباران لوله‌های نفتی عراق - تركیه خودداری می‌كند شما نیز باید مزاحمت برای واردات نفتی تركیه از خارك ایجاد نكنید. ما همچنین از عراق خواستیم كه از تهدید هواپیماهای مسافری صرف‌نظر كند و در هر دو مورد موفق بودیم و نتایج مثبتی كسب كردیم.» اوزال اضافه كرد: «به نظر من احداث خط لوله‌ نفتی ایران تا آن‌سوی تنگه هرمز، کار سازنده‌ای نمی‌باشد و آن‌طوركه تصور شده است تلمبه‌خانه‌های جدید نیز از حمله هواپیمای عراقی مصون نخواهد بود. من به شما قول می‌دهم هواپیماهای مدرنی كه قادر باشند تا آن‌سوی تنگه هرمز پرواز كرده و عملیات نمایند نیز دراختیار عراق گذاشته خواهد شد.»[۳۷]

گزارش -185

معاون نخست‌وزیر عراق در سفر به اردن در مصاحبه‌ای درباره روابط با سوریه و لیبی، تأثیر آشتی اردن و سوریه بر روابط عراق و اردن، تلاش برای تشدید حملات به تأسیسات اقتصادی ایران و تأمین تسلیحات عراق از شوروی سخن گفت. رادیو اسرائیل به نقل از روزنامه‌های اردن گفت: «معاون اول نخست‌وزیر عراق آقای طه یاسین رمضان گفت كه در مواضع خصمانه سوریه علیه آن كشور هیچ تغییری داده نشده و كوشش‌های مصالحه بین دو كشور بدون نتیجه مانده است. وی افزود: آشتی سوریه با اردن هیچ لطمه‌ای به مناسبات گسترده سیاسی و اقتصادی اردن با عراق نزده است و حتی بالعكس روابط بغداد و امّان در آینده گسترش بیشتری خواهد یافت و قرار است دادوستد بازرگانی بین دو كشور افزایش یابد.» رمضان گفت: «تلاش آشتی بین عراق و لیبی نیز بدون نتیجه مانده است.»[۳۸] معاون نخست‌وزیر عراق در این مصاحبه گفت: «عراق همچنان به حملات خود علیه تأسیسات اقتصادی ایران ادامه خواهد داد تا رژیم تهران را به پای میز مذاكره بكشاند.» وی افزود: «ما قصد نداریم به ملت ایران لطمه‌ای بزنیم بلكه می‌خواهیم رژیم تهران را از منابع اقتصادی محروم سازیم تا نتواند جنگ را ادامه دهد.» رادیو اسرائیل در ادامة گزارش خود گفت: «به عقیده معاون اول نخست‌وزیر عراق، حكومت اسلامی ایران هجوم جدید را به تعویق انداخته زیرا به این نتیجه رسیده كه تلفات سنگین و غیرقابل‌تحملی برای رژیم خواهد داشت و از سوی دیگر، حمایت مردم از رژیم و ادامه جنگ كاهش یافته است. بااین‌همه بعید نیست كه رژیم بالاخره به هجوم جدید دست بزند زیرا تنها به این وسیله است كه رژیم می‌تواند ادامه موجودیت خود را توجیه كند. رمضان در این مصاحبه افزود كه اتحاد شوروی همچنان منبع تأمین اسلحه برای عراق می‌باشد و هیچ مشكلی دراین‌مورد وجود ندارد.»[۳۹]

گزارش -186

علاوه‌بر تلاش‌های كمیته آشتی عرب برای كاهش اختلافات میان عراق با سوریه و اردن، مسكو نیز درصدد میانجیگری میان سوریه و عراق است. دراین‌حال گفته می‌شود كه نزدیكی سوریه و اردن، هم ایران و هم عراق را نگران كرده است. روزنامه الوطن چاپ كویت به نقل از منابع آگاه نوشته است كه در سفر اخیر صدام به شوروی، مسكو پیشنهاد كرده است كه برای رفع اختلافات عراق و سوریه میانجیگری كند تا این دو كشور بتوانند همِّ خود را صرف تهدیدات رویاروی خود كنند. به‌ نوشته الوطن، یك مقام عالی‌رتبه شوروی دوشنبه آینده برای گفت‌وگو دراین‏باره به دمشق می‌رود. گمان می‌رود كه صدام در سفرش به مسكو علاوه‌بر تلاش برای متعهد كردن شوروی برای ادامه ارسال سلاح به عراق از مقامات مسكو درخواست كرده كه برای توقف ارسال سلاح از سوریه به ایران اقدام كنند.[۴۰] دراین‌حال، به‌ گفته رادیو بی‌بی‌سی: «فعالیت‌های دیپلماتیك شدیدی نیز در جهان عرب در جریان است. ازجمله اعلام شده كه ملك حسین پادشاه اردن به‌زودی از دمشق دیدار خواهد كرد. به نظر می‌رسد كه مقامات عراق نگران آن‌اند كه نزدیكی احتمالی مجدد میان اردن و سوریه از میزان حمایت‌های اردن از عراق در جنگ با ایران بكاهد.* از سوی دیگر، مقامات ایران نیز نگران آن‌اند كه این نزدیكی احتمالی، حمایت سوریه از این كشور را در معرض تهدید قرار دهد.» به‌ گفته بی‌بی‌سی، هدف اصلی سفر اخیر وزیر خارجه ایران به لیبی اطلاع از موقعیتش در روابط با دو حامی عرب خود (سوریه و لیبی) است.[۴۱] از سوی دیگر، سرهنگ قذافی رهبر لیبی امروز تلفنی با فهد شاه عربستان و شیخ زاید امیر امارات عربی متحده مذاكره كرد. به‌ گزارش خبرگزاری خلیج، در این تماس شیخ زاید و قذافی درمورد تحولات اخیر جهان عرب و تلاش‌های كمیته آشتی عرب - كه برای حل اختلافات لیبی با عراق و ساف تشكیل شده - گفت‌وگو كرده‌اند.[۴۲] خبرگزاری فرانسه نیز گزارش داد: «ابوایاد عضو كمیته مركزی الفتح امروز فاش كرد كه برای پایان دادن به اختلافات بین دستگاه مركزی ساف و دمشق، بین سوریه و سازمان آزادی‌بخش فلسطین، تماس‌های مستقیم برقرار شده است. ابوایاد افزود: آشتی بین فلسطینی‌ها از راه نزدیكی فلسطین - سوریه تحقق خواهد یافت.»[۴۳]

گزارش -187

با پایان ‌یافتن پروژه احداث جاده مسیر خط لوله نفتی از تأسیسات استخراج نفت به بنادر صادراتی به‌همت جهاد سازندگی، آسیب‌پذیری صادرات نفت ایران كاهش خواهد یافت. وزیر نفت تلاش ایثارگرانه برادران جهادگر در اجرای این پروژه عظیم احداث خط لوله‌ نفتی به یكی از بنادر صدور نفت را مورد ستایش قرار داد. به گفته آقازاده، بسیاری دیگر از پروژه‌های وزارت نفت می‌تواند به‌دست توانای كارگران و متخصصین جهاد سازندگی انجام گیرد. وزیر نفت با اشاره به اینكه اجرای این پروژه بخشی از سیاست متنوع ساختن مبادی صادرات نفت كشور است، افزود كه پروژه‌های مشابه دیگری نیز در دست اقدام است كه یكی از آنها حدود یك ماه‌ و نیم دیگر به بهره‌برداری خواهد رسید. وی گفت كه در این پروژه عملیات لوله‌گذاری در خشكی و زیر آب در مسافتی طولانی انجام خواهد شد. به گفته وزیر نفت، برای اجرای پروژه جاده‌سازی خط لوله‌ای كه آماده بهره‌برداری شده است، یك پیمانكار خارجی تقاضای بیش از یك سال فرصت و مبلغ بسیار زیادی حق‌العمل كرده بود درحالی‌كه اجرای آن با تلاش جهادگران متعهد در 45 روز، از خروج مبلغ هنگفتی ارز از كشور نیز جلوگیری كرده است. غلامرضا آقازاده همچنین گفت: احداث اسكله‌های شناور دریایی از دیگر پروژه‌های در دست اقدام است كه در آن امكان حملات هوایی رژیم جنگ‌افروز عراق به حداقل ممكن می‌رسد. وی تأكید كرد كه ایران مصمم است تا با افزایش مبادی بارگیری، صادرات نفت خود را حتی در سخت‌ترین شرایط جنگی در حد سهمیه اوپك ادامه دهد. وی افزود: هم‌زمان با اجرای عملیات لوله‌گذاری، اقدامات لازم جهت پوشش امنیتی و پدافند هوایی خط لوله نیز انجام شده است و اكنون این عملیات مراحل آخر خود را می‌گذراند.[۴۴] به ‌گزارش رویتر، ایران تسهیلات جدید و محل آن را به‌طور دقیق مشخص نكرده است، اما منابع صنعت نفت احتمال می‌دهند كه این تسهیلات یك ترمینال شناور در آب‌های ساحلی شهر گناوه در شمال‌شرقی خارك باشد.[۴۵]

گزارش -188

شركت‌های كشتیرانی آسیایی نرخ اضافه بیمه خطرات كشتیرانی به بنادر ایران و عراق را افزایش می‌دهند. روزنامه لویدز لیست چاپ لندن در شماره امروز خود نوشته است: «گروه موسوم به "ژاپن، هند، پاكستان و خلیج‌" كه متشكل از چند شركت كشتیرانی آسیایی است، نرخ اضافه بیمه خطرات كشتیرانی به بنادر ایران و عراق را از روز چهارشنبه آینده از 5/3 درصد به 4 درصد افزایش خواهد داد.» به ‌نوشته لویدز لیست، این گروه نرخ اضافه بیمه حمل كالا به بنادر دیگر خلیج‌ فارس را نیز نیم درصد بالا خواهد برد و به 5/2 درصد خواهد رساند. براساس گزارش این روزنامه، هنگامی‌كه گروه هلنیك واركلاب (یكی از گروه‌های بزرگ بیمه) در بهمن‌ماه گذشته از بیمه ‌كردن كشتی‌هایی كه مقصدشان منطقه اطراف جزیره خارك بوده خودداری كرده، منافع بیشتری به دست آورده است.[۴۶]

گزارش -189

فرستاده ویژه دولت فرانسه به لبنان پس از ملاقات با گروگان‌گیران و آگاهی از شرط‌های آنان به فرانسه بازگشت. همسر یكی از گروگان‌ها نیز گفت ایران می‌تواند در آزادی گروگان‌ها مؤثر باشد. به ‌گزارش خبرگزاری فرانسه: «دكتر رعد (فرستاده دولت فرانسه) پیش از آنکه بیروت را به‌سوی پاریس ترك كند در مصاحبه‌ای مطبوعاتی تصریح كرد كه با ربایندگان گروگان‌ها دیدار كرده و شرایطی را كه آنها برای آزادسازی چهار فرانسوی تعیین كرده‌اند با مقام‌های فرانسوی در میان خواهد نهاد. وی حاضر نشد درباره ماهیت درخواست‌های ربایندگان توضیحی بدهد. یكی از شرایط ربایندگان آزادی اعضای یك واحد كماندویی است كه در ماه ژوئیه 1980 (تیر1359) قصد ترور شاپور بختیار نخست‌وزیر رژیم سابق ایران را داشته‌اند. دكتر رعد دراین‏باره همین‌قدر گفت كه چهار نفر از كماندوها به حبس ابد و نفر پنجم به 20 سال زندان محكوم شده‌اند. ناظران در بیروت اظهار عقیده كردند كه آزادی این پنج نفر از اختیارات رئیس‌جمهور فرانسه است و ممكن است فرانسوا میتران به مناسبت‌ سال‌ نو آنها را مورد عفو قرار دهد. یك منبع آگاه در بیروت گفت كه ربایندگان گروگان‌ها شرایط دیگری نیز برای آزادی چهار فرانسوی قائل شده‌اند، اما از چگونگی این درخواست‌ها اطلاعی در دست نیست.» خبرگزاری فرانسه افزود كه دكتر رعد پس از بازگشت به پاریس بلافاصله به وزارت امور خارجه فرانسه رفت تا درخواست‌های ربایندگان برای آزادی چهار گروگان فرانسوی را به وزیر خارجه فرانسه تسلیم كند.[۴۷] از سوی دیگر، ژوئل كوفمن همسر یكی از گروگان‌های فرانسوی امروز در پاسخ به این پرسش گوینده اخبار تلویزیون فرانسه كه آیا سرنوشت گروگان‌ها بیشتر در تهران تعیین می‌شود یا در لبنان، گفت: «رهبران تهران می‌توانند در آزادی گروگان‌ها یك نفوذ اخلاقی داشته باشند.» وی افزود: «هرگونه فشاری ازجانب تهران با انگیزه احساسات خیرخواهانه ‌به‌احتمال‌قوی ربایندگان را تحت‌تأثیر قرار خواهد داد.»[۴۸]



منابع و مآخذ روزشمار 1364/10/02

  1. مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام (مجموعه آثار امام خمینی)، جلد19، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1378، صص 460 - 455.
  2. اکبر هاشمی رفسنجانی، امید و دلواپسی (كارنامه و خاطرات سال 1364)، به اهتمام سارا لاهوتی، تهران: دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ دوم، 1387، ص 362.
  3. مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، همان، ص425.
  4. سند شماره 1107/د مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم (جواد زمان‌زاده)، از 27/9/1364تا 3/10/1364، صص 177 - 166، 2/10/1364.
  5. مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام (مجموعه آثار امام خمینی)، جلد19، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1378، صص 460 - 455.
  6. روزنامه جمهوری اسلامی، 2/10/1364، ص2.
  7. روزنامه جمهوری اسلامی، 3/10/1364، ص2.
  8. سند شماره 11327 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به فرماندهی كل سپاه، 7/10/1364، ص1، گزارش 2/10/1364.
  9. سند شماره 11326 مركز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به فرماندهی كل سپاه، 7/10/1364، ص1، خبر 2/10/1364.
  10. دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها و تحلیل، شماره 16، 25/11/1364، ص45.
  11. روزنامه اطلاعات، 3/10/1364، ص18.
  12. روزنامه اطلاعات، 2/10/1364، ص18.
  13. روزنامه اطلاعات،3/10/1364، ص18.
  14. روزنامه اطلاعات، 4/10/1364، ص18.
  15. روزنامه جمهوری اسلامی، 3/10/1364، ص4.
  16. روزنامه اطلاعات، 2/10/1364، ص18.
  17. روزنامه اطلاعات، 3/10/1364، ص18.
  18. روزنامه اطلاعات، 3/10/1364، ص18.
  19. روزنامه كیهان، 2/10/1364، ص2.
  20. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 280، 4/10/1364، ص5، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 3/10/1364.
  21. روزنامه جمهوری اسلامی، 3/10/1364، ص2.
  22. واحد مركزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیو‌های بیگانه، 3/10/1364، صص 2 و 3، رادیو نجات، 2/10/1364.
  23. روزنامه اطلاعات، 2/10/1364، ص18.
  24. روزنامه جمهوری اسلامی، 2/10/1364، ص3.
  25. مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، همان، ص425.
  26. روزنامه اطلاعات، 3/10/1364، ص2.
  27. همان، ص18.
  28. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 279، 3/10/1364، صص 14 و 15، واتیكان - خبرگزاری یونایتدپرس، 2/10/1364.
  29. واحد سیاسی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، نشریه گزارش، شماره 17، 20/10/1364، ص64.
  30. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 279، 3/10/1364، ص31، لندن - خبرگزاری رویتر، 2/10/1364.
  31. همان، ص4.
  32. دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 76، 10/10/1364، صص 5 - 4.
  33. روزنامه كیهان، 3/10/1364، ص22؛ و - روزنامه اطلاعات، 3/10/1364، ص3.
  34. روزنامه جمهوری اسلامی، 3/10/1364، ص11.
  35. همان.
  36. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 279، 3/10/1364، صص 7 - 6، آنكارا - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 2/10/1364.
  37. دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 77، 17/10/1364، صص 10 - 9.
  38. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 279، 3/10/1364، ص37، رادیو اسرائیل، 2/10/1364.
  39. واحد مركزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 3/10/1364، ص11، رادیو اسرائیل، 2/10/1364.
  40. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 279، 3/10/1364، كویت - خبرگزاری رویتر، 2/10/1364.
  41. همان، ص 18، رادیو بی‌بی‌سی.
  42. روزنامه اطلاعات، 3/10/1364، ص20.
  43. همان.
  44. روزنامه جمهوری اسلامی، 3/10/1364، ص11.
  45. دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها و تحلیل، شماره 16، 25/11/1364، ص45.
  46. همان، صص 10 و 11، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 2/10/1364.
  47. روزنامه اطلاعات، 3/10/1364، ص20.
  48. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 279، 3/10/1364، ص14،‌ پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 2/10/1364.