1359.09.16: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۳۳: سطر ۳۳:
تقويت محورهاي هجوم به سوسنگرد، سپاه خوزستان با بررسي آرايش دشمن و شرايط جوي
تقويت محورهاي هجوم به سوسنگرد، سپاه خوزستان با بررسي آرايش دشمن و شرايط جوي
خواستار تقويت اين محور شده است. در اين باره در بولتن واحد اطلاعات سپاه خوزستان آمده
خواستار تقويت اين محور شده است. در اين باره در بولتن واحد اطلاعات سپاه خوزستان آمده
است : با توجه به تعويض نيروهاي دشمن در غرب سوسنگرد با نيروهاي تازه نفس و آمادگي
است : با توجه به تعويض نيروهاي دشمن در غرب سوسنگرد با نيروهاي تازه نفس و آمادگي دشمن براي برداشتن يك خيز از جانب كوههاي الله‌اكبر و شمال كرخه به طرف سوسنگرد و همچنين امكان اتصال نيروهاي دشمن در جنوب شرقي و جنوب غربي سوسنگرد (در محور هويزه)، به نظر مي‌رسد در روزهاي آينده عراق براي داشتن پايگاه زمستان به سوسنگرد حمله خواهد كرد. همچنين شروع فصل بارندگي و آب‌گرفتگي منطقه عاملي ديگري بر اين اقدام است، لذا بايستي سريعاً نيروهاي مستقر در اين شهر تقويت شوند. <ref>سند شماره 002091 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ : « بولتن خبري 24 ساعته » واحد اطلاعات سپاه خوزستان ، شماره 66 ، 16/9/1359 . </ref>  
دشمن براي برداشتن يك خيز از جانب كوههاي الله‌اكبر و شمال كرخه به طرف سوسنگرد و
همچنين امكان اتصال نيروهاي دشمن در جنوب شرقي و جنوب غربي سوسنگرد (در محور
هويزه)، به نظر مي‌رسد در روزهاي آينده عراق براي داشتن پايگاه زمستان به سوسنگرد حمله
خواهد كرد. همچنين شروع فصل بارندگي و آب‌گرفتگي منطقه عاملي ديگري بر اين اقدام
است، لذا بايستي سريعاً نيروهاي مستقر در اين شهر تقويت شوند. <ref>سند شماره 002091 مركز مطالعات و
تحقيقات جنگ : « بولتن خبري 24 ساعته »  
واحد اطلاعات سپاه خوزستان ، شماره 66 ،  
16/9/1359 . </ref>  
واحد اطلاعات سپاه سوسنگرد گزارش مي‌دهد : دشمن با پوشاندن لباس نظامي به يكي
واحد اطلاعات سپاه سوسنگرد گزارش مي‌دهد : دشمن با پوشاندن لباس نظامي به يكي
از بوميان كه قبلاً در منطقه كرخه‌كور سكونت داشته است، وي را با يك نفر از ارتشيان عراقي كه
از بوميان كه قبلاً در منطقه كرخه‌كور سكونت داشته است، وي را با يك نفر از ارتشيان عراقي كه سمت فرماندهي دارد، جهت شناسايي به منطقه كرخه‌ كور فرستاد. فرمانده مزبور به وي گفته است : اين دومين بار است كه نتوانستيم سوسنگرد را تصرف كنيم. اين مرتبه با كمك نيروهاي ساير محورها به طرف سوسنگرد پيشروي خواهيم كرد و اگر شكست بخوريم، به طرف جوفير(به خاطر محاصرة آب) عقب‌نشيني مي‌كنيم. اين منبع اظهار داشته كه طي دو سه روز، حمله راآغاز خواهند كرد. <ref>سند شماره 002090 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ : واحد اطلاعات سپاه سوسنگرد ، 16/9/1359 . </ref>  
سمت فرماندهي دارد، جهت شناسايي به منطقه كرخه‌ كور فرستاد. فرمانده مزبور به وي گفته
در همين زمينه يكي از نيروهاي شناسايي واحد اطلاعات سپاه سوسنگرد طي گزارشي به مسئولين اين واحد مي‌نويسد : خدا را شاهد مي‌گيرم كه آنچه مي‌گويم، واقعيت است. اگر از جبهه كرخه‌كور كوتاهي كنيم، اين بار مزدوران عراق در سوسنگرد كربلايي ديگر به وجود مي‌آورند. يك بار ديگر مي‌گويم : در جبهه كرخه‌كور دشمن نيروي زيادي پياده كرده و اگر غافل شويم و جلويشان را نگيريم، به راحتي ما را در تنگنا مي‌گذارند. <ref>سند شماره 002089 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ : واحد اطلاعات سپاه
است : اين دومين بار است كه نتوانستيم سوسنگرد را تصرف كنيم. اين مرتبه با كمك نيروهاي
ساير محورها به طرف سوسنگرد پيشروي خواهيم كرد و اگر شكست بخوريم، به طرف جوفير
(به خاطر محاصرة آب) عقب‌نشيني مي‌كنيم. اين منبع اظهار داشته كه طي دو سه روز، حمله را
آغاز خواهند كرد. <ref>سند شماره 002090 مركز مطالعات و
تحقيقات جنگ : واحد اطلاعات سپاه
سوسنگرد ، 16/9/1359 . </ref>  
در همين زمينه يكي از نيروهاي شناسايي واحد اطلاعات سپاه سوسنگرد طي گزارشي
به مسئولين اين واحد مي‌نويسد : خدا را شاهد مي‌گيرم كه آنچه مي‌گويم، واقعيت است. اگر از
جبهه كرخه‌كور كوتاهي كنيم، اين بار مزدوران عراق در سوسنگرد كربلايي ديگر به وجود
مي‌آورند. يك بار ديگر مي‌گويم : در جبهه كرخه‌كور دشمن نيروي زيادي پياده كرده و اگر غافل
شويم و جلويشان را نگيريم، به راحتي ما را در تنگنا مي‌گذارند. <ref>سند شماره 002089 مركز مطالعات و  
تحقيقات جنگ : واحد اطلاعات سپاه
سوسنگرد ، 16/9/1359 . </ref>  
سوسنگرد ، 16/9/1359 . </ref>  
واحد اطلاعات سپاه خوزستان نيز ضمن بررسي وضعيت دشمن در سوسنگرد گزارش
واحد اطلاعات سپاه خوزستان نيز ضمن بررسي وضعيت دشمن در سوسنگرد گزارش
مي‌دهد : نفرات پياده از جانب غرب، در حدود 500 متري رود كرخه از شهر مي‌گذرد، مستقر
مي‌دهد : نفرات پياده از جانب غرب، در حدود 500 متري رود كرخه از شهر مي‌گذرد، مستقر شده‌اند، طوري كه تيرهاي اسلحه سبك ايشان به شهر مي‌رسد. در اين منطقه تعداد زيادي سنگر توسط لودرها و بولدوزرهاي دشمن حفر گرديده است كه احتمالاً دشمن خود را براي برداشتن يك خيز به طرف سوسنگرد آماده مي‌كند. <ref>ماخذ شماره 1 . </ref>  
شده‌اند، طوري كه تيرهاي اسلحه سبك ايشان به شهر مي‌رسد. در اين منطقه تعداد زيادي سنگر
توسط لودرها و بولدوزرهاي دشمن حفر گرديده است كه احتمالاً دشمن خود را براي برداشتن
يك خيز به طرف سوسنگرد آماده مي‌كند. <ref>ماخذ شماره 1 . </ref>  
==گزارش - 520==
==گزارش - 520==
امروز در يك عمليات چريكي در محور كرخه‌ كور كه توسط عناصر سپاه و ارتش
امروز در يك عمليات چريكي در محور كرخه‌ كور كه توسط عناصر سپاه و ارتش
صورت گرفت، تلفات سنگيني به دشمن وارد شد. در اين عمليات بيش از 70 نفر از افراد دشمن
صورت گرفت، تلفات سنگيني به دشمن وارد شد. در اين عمليات بيش از 70 نفر از افراد دشمن كشته شدند. همچنين 5 تانك و نفربر، 16 خودرو، و يك انبار مهمات منهدم شد. <ref>سند شماره 002103 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ : « بولتن خبري 24 ساعته » واحد اطلاعات سپاه خوزستان ، شماره 67 ، 17/9/1359 . </ref> در همين
كشته شدند. همچنين 5 تانك و نفربر، 16 خودرو، و يك انبار مهمات منهدم شد. <ref>سند شماره 002103 مركز مطالعات و
روز طي يك شبيخون كه توسط فدائيان اسلام در شمال بهمنشير عليه نيروهاي عراقي صورت گرفت، بيش از صد نفر از نيروهاي دشمن كشته و مجروح شدند و 12 نفر نيز به اسارت نيروهاي خودي در‌آمدند. شش تانك و 12 انبار مهمات و نيز 2 كاميون حامل مهمات منهدم شد. در طول اين عمليات 5 تن از نيروهاي خودي شهيد يا مجروح شدند. با روشن شدن هوا، نيروهاي عراقي قصد پاسخ‌گويي به اين حمله تانك‌هاي خود را آرايش دادند و قصد پيشروي داشتند كه با آتش سنگين توپخانه ارتش از تحرك بازماندند. <ref>روزنامه انقلاب اسلامي ، 18/9/1359 ، خبرگزاري پارس . </ref>  
تحقيقات جنگ : « بولتن خبري 24 ساعته »  
در ادامه اين كشاكش‌ها شهر آبادان زير آتش شديد توپخانه دشمن قرار گرفت كه علاوه بر تخريب چندين منزل مسكوني، 28 تن از مردم شهيد يا مجروح شدند. <ref>روزنامه جمهوري اسلامي ، 18/9/1359 . </ref>  
واحد اطلاعات سپاه خوزستان ، شماره 67 ،  
17/9/1359 . </ref> در همين
روز طي يك شبيخون كه توسط فدائيان اسلام در شمال بهمنشير عليه نيروهاي عراقي صورت
گرفت، بيش از صد نفر از نيروهاي دشمن كشته و مجروح شدند و 12 نفر نيز به اسارت نيروهاي
خودي در‌آمدند. شش تانك و 12 انبار مهمات و نيز 2 كاميون حامل مهمات منهدم شد. در
طول اين عمليات 5 تن از نيروهاي خودي شهيد يا مجروح شدند. با روشن شدن هوا، نيروهاي
عراقي قصد پاسخ‌گويي به اين حمله تانك‌هاي خود را آرايش دادند و قصد پيشروي داشتند كه
با آتش سنگين توپخانه ارتش از تحرك بازماندند. <ref>روزنامه انقلاب اسلامي ، 18/9/1359 ،  
خبرگزاري پارس . </ref>  
در ادامه اين كشاكش‌ها شهر آبادان زير آتش شديد توپخانه دشمن قرار گرفت كه علاوه بر
تخريب چندين منزل مسكوني، 28 تن از مردم شهيد يا مجروح شدند. <ref>روزنامه جمهوري اسلامي ، 18/9/1359 . </ref>  
==گزارش - 521==
==گزارش - 521==
در اين روز جنگنده‌هاي نيروي هوايي جمهوري اسلامي با حملات متعدد به تأسيسات
در اين روز جنگنده‌هاي نيروي هوايي جمهوري اسلامي با حملات متعدد به تأسيسات صنعتي شهر سليمانيه، دو كارخانة مهم اين شهر هدف قرار دادند. طبق اخبار به دست آمده،  
خسارتهاي وارده به اين تأسيسات 98% بوده است. <ref>سند شماره 002358 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ : گزارش مركز اطلاعات سپاه غرب ، 4/10/1359 . </ref>  
صنعتي شهر سليمانيه، دو كارخانة مهم اين شهر هدف قرار دادند. طبق اخبار به دست آمده،  
خسارتهاي وارده به اين تأسيسات 98% بوده است. <ref>سند شماره 002358 مركز مطالعات و
تحقيقات جنگ : گزارش مركز اطلاعات سپاه
غرب ، 4/10/1359 . </ref>  
==گزارش - 522==
==گزارش - 522==
امام‌ خميني در جمع گروهي از پاسداران انقلاب اسلامي عازم جبهه‌هاي جنگ، ضمن
امام‌ خميني در جمع گروهي از پاسداران انقلاب اسلامي عازم جبهه‌هاي جنگ، ضمن مقايسه فضاي كنوني ايران با صدر اسلام آثار وحدت و تفرقه را مورد بررسي قرار داده و مفصلاً و مؤكداً وحدت همه نيروهاي رزمنده را به نحو زير سفارش كردند : تاريخ اسلام جز يك برهه از صدراسلام، جواناني مثل جوان‌هاي ايران ما سر اغ ندارد و ملتي مثل ملت ايران در تاريخ ثبت نشده است. شما در كجاي تاريخ جز يك برهه در صدر اسلام آن هم نه به طور وسيع بلكه به طور محدود سراغ داريد كه جوانان يك كشور اين طور عاشق جنگ باشند ؟ اين طوري عاشق دفاع از كشور خودشان باشند ؟ و اينطور ملت همه با هم يك صدا دنبال پيروزي ارتش و سپاه پاسداران و ساير قواي مسلحه باشند ؟ كجا، ديديدكه عاشقانه دنبال شهادت باشند ؟ من از اين چهره‌هاي نوراني و بشاش شما و از اين گريه‌هاي شوق شما حسرت مي‌برم.  
مقايسه فضاي كنوني ايران با صدر اسلام آثار وحدت و تفرقه را مورد بررسي قرار داده و مفصلاً
عزيزان من ! شما دربارگاه حق تعالي منزلت داريد. شما و ملت ما در يك برهه حساس از زمان واقع شده‌اند كه بايد همان كلامي را كه در صدر اسلام گفته شده است كه تمام اسلام با تمام كفر مواجه هستند، براي شما گفته بشود شما امروز پاسداران اسلام هستيد. اي دوستان من ! اي عزيزان من ! توجه بكنيد كه اين سفرها كه مي‌كنيد، اين مجاهدات كه مي‌كنيد، خالص باشد، براي خدا باشد. اختلافات را، اختلافات شخصي، اختلافات گروهي را در ذهن خودتان نياوريد. همه شما چه ارتش، چه ژاندارمري و چه سپاه پاسداران و ساير داوطلباني كه براي دفاع از اسلام و دفاع از شرافت اسلامي خودشان در جبهه‌ها مي‌روند، همة شما لشكرهاي اسلامي هستيد، همه شما ارتش امام زمان سلام‌الله‌ عليه هستيد. توجه كنيد كه آن آداب اسلامي را حفظ كنيد، با هم اختلاف نكنيد. دشمن مي‌خواهد كه بين گروههاي مجهز براي جهاد اختلاف بيندازد. ارتش را از سپاه پاسداران جدا كند، سپاه پاسداران را از آنها جدا كند. شما همه اهل يك ملت هستيد. همه اهل يك اسلام هستيد، همه در پناه قرآن هستيد، زيرپرچم اسلام هستيد، با هم هماهنگ باشيد.  
و مؤكداً وحدت همه نيروهاي رزمنده را به نحو زير سفارش كردند :  
اگر خداي نخواسته اختلاف پيدا بشود در شما، اختلاف پيدا بشود در سران شما، اختلاف بشود در گروههايي از شما، خداي ناخواسته يك كشور اسلامي به دست كفر مي‌افتد و اسلام تا زمان‌هاي بسيار طولاني باز به انزوا كشيده مي‌شود. اين تكليفي است براي همه جوانان ايران و همه ملت كه در يك همچو وقت حساس اختلاف نكنند و اختلاف ايجاد نكنند خداي  نخواسته با اختلاف تمام اين كشور از دست مي‌رود و تمام جوان‌هاي ما باز به آن حالي كه در سابق بودند، خداي نخواسته مبتلا مي‌شوند. كوشش كنيد در اين كه با هم همه برادر باشيد. امروز هم ارتش ايران و هم ژاندارمري ايران و هم ساير قواي مسلحه و هم شما برادران همه‌تان در زير بيرق اسلام هستيد و برادر بايد باشيد. اگر برادر باشيد و با هم يك توجه الهي، با يك وحدت، به دشمن حمله كنيد، شما پيروز هستيد و اگر خداي ناخواسته در بين شما خلافي پيدا شود كه آرزوي دشمن ماست، دشمن شماست. ممكن است طور ديگر پيش بيايد…
تاريخ اسلام جز يك برهه از صدراسلام، جواناني مثل جوان‌هاي ايران ما سر اغ ندارد و
كساني كه اهل قلم هستند، اهل بيان هستند كوشش كنند كه مردم را دعوت به وحدت بكنند، مردم را دعوت به جهاد بكنند، اگر خداي نخواسته از قلمي از زباني چيزي بيرون بيايد كه موجب تشتت بشود، جرمي است نابخشودني پيش خداي تبارك و تعالي … قدرت‌هاي بزرگ كه مايوس شدند از اين كه با جنگ و حمله نظامي بتوانند كاري بكنند، دست به شيطنت زده‌اند و مي‌خواهند شما را از هم جدا كنند و اختلاف بين شما بيندازند. بيدار باشيد، ملت ما بيدار باشد كه هر گوينده‌اي كه بخواهد ايجاد اختلاف بكند، هرگوينده‌اي كه بخواهد روحانيون را تضعيف بكند، نظر به روحانيون تنها نيست. آنها را تضعيف مي‌كند، دنبالش شما هستيد … اگر چنانچه آنها (روحانيون) از مردم گرفته شوند و مردم را از آنها گرفته بشوند، آن روزي است كه ابرقدرت‌ها جشن مي‌گيرند. روشنفكرهايي كه عامل ابرقدرتها نيستند، لكن اعمالي مي‌كنند، صحبت‌هايي مي‌كنند كه در نتيجه، همان نتيجة اعمال آنها را مي‌دهد، بيدار بشوند …  
ملتي مثل ملت ايران در تاريخ ثبت نشده است. شما در كجاي تاريخ جز يك برهه در صدر
اسلام آن هم نه به طور وسيع بلكه به طور محدود سراغ داريد كه جوانان يك كشور اين طور
عاشق جنگ باشند ؟ اين طوري عاشق دفاع از كشور خودشان باشند ؟ و اينطور ملت همه با هم
يك صدا دنبال پيروزي ارتش و سپاه پاسداران و ساير قواي مسلحه باشند ؟ كجا، ديديدكه
عاشقانه دنبال شهادت باشند ؟ من از اين چهره‌هاي نوراني و بشاش شما و از اين گريه‌هاي شوق
شما حسرت مي‌برم.  
عزيزان من ! شما دربارگاه حق تعالي منزلت داريد. شما و ملت ما در يك برهه حساس از
زمان واقع شده‌اند كه بايد همان كلامي را كه در صدر اسلام گفته شده است كه تمام اسلام با تمام
كفر مواجه هستند، براي شما گفته بشود شما امروز پاسداران اسلام هستيد. اي دوستان من ! اي
عزيزان من ! توجه بكنيد كه اين سفرها كه مي‌كنيد، اين مجاهدات كه مي‌كنيد، خالص باشد، براي
خدا باشد. اختلافات را، اختلافات شخصي، اختلافات گروهي را در ذهن خودتان نياوريد. همه
شما چه ارتش، چه ژاندارمري و چه سپاه پاسداران و ساير داوطلباني كه براي دفاع از اسلام و
دفاع از شرافت اسلامي خودشان در جبهه‌ها مي‌روند، همة شما لشكرهاي اسلامي هستيد، همه
شما ارتش امام زمان سلام‌الله‌ عليه هستيد. توجه كنيد كه آن آداب اسلامي را حفظ كنيد، با هم
اختلاف نكنيد. دشمن مي‌خواهد كه بين گروههاي مجهز براي جهاد اختلاف بيندازد. ارتش را از  
سپاه پاسداران جدا كند، سپاه پاسداران را از آنها جدا كند. شما همه اهل يك ملت هستيد. همه
اهل يك اسلام هستيد، همه در پناه قرآن هستيد، زيرپرچم اسلام هستيد، با هم هماهنگ باشيد.  
اگر خداي نخواسته اختلاف پيدا بشود در شما، اختلاف پيدا بشود در سران شما، اختلاف بشود  
در گروههايي از شما، خداي ناخواسته يك كشور اسلامي به دست كفر مي‌افتد و اسلام تا
زمان‌هاي بسيار طولاني باز به انزوا كشيده مي‌شود. اين تكليفي است براي همه جوانان ايران و
همه ملت كه در يك همچو وقت حساس اختلاف نكنند و اختلاف ايجاد نكنند خداي  نخواسته  
با اختلاف تمام اين كشور از دست مي‌رود و تمام جوان‌هاي ما باز به آن حالي كه در سابق بودند،  
خداي نخواسته مبتلا مي‌شوند. كوشش كنيد در اين كه با هم همه برادر باشيد. امروز هم ارتش
ايران و هم ژاندارمري ايران و هم ساير قواي مسلحه و هم شما برادران همه‌تان در زير بيرق اسلام
هستيد و برادر بايد باشيد. اگر برادر باشيد و با هم يك توجه الهي، با يك وحدت، به دشمن
حمله كنيد، شما پيروز هستيد و اگر خداي ناخواسته در بين شما خلافي پيدا شود كه آرزوي  
دشمن ماست، دشمن شماست. ممكن است طور ديگر پيش بيايد …
كساني كه اهل قلم هستند، اهل بيان هستند كوشش كنند كه مردم را دعوت به وحدت
بكنند، مردم را دعوت به جهاد بكنند، اگر خداي نخواسته از قلمي از زباني چيزي بيرون بيايد كه
موجب تشتت بشود، جرمي است نابخشودني پيش خداي تبارك و تعالي … قدرت‌هاي بزرگ
كه مايوس شدند از اين كه با جنگ و حمله نظامي بتوانند كاري بكنند، دست به شيطنت زده‌اند و
مي‌خواهند شما را از هم جدا كنند و اختلاف بين شما بيندازند. بيدار باشيد، ملت ما بيدار باشد
كه هر گوينده‌اي كه بخواهد ايجاد اختلاف بكند، هرگوينده‌اي كه بخواهد روحانيون را تضعيف
بكند، نظر به روحانيون تنها نيست. آنها را تضعيف مي‌كند، دنبالش شما هستيد … اگر چنانچه
آنها (روحانيون) از مردم گرفته شوند و مردم را از آنها گرفته بشوند، آن روزي است كه ابرقدرت‌ها
جشن مي‌گيرند. روشنفكرهايي كه عامل ابرقدرتها نيستند، لكن اعمالي مي‌كنند، صحبت‌هايي
مي‌كنند كه در نتيجه، همان نتيجة اعمال آنها را مي‌دهد، بيدار بشوند …  
اين فرهنگ‌هاي غربي را بيش از پنجاه سال است كه شما ديديد و هرچه به سر اين ملت
اين فرهنگ‌هاي غربي را بيش از پنجاه سال است كه شما ديديد و هرچه به سر اين ملت
آمد، از اين فرهنگ غربي آمد، هر انحرافي كه براي جوانهاي عزير ما پيدا شد، به واسطه اين
آمد، از اين فرهنگ غربي آمد، هر انحرافي كه براي جوانهاي عزير ما پيدا شد، به واسطه اين فرهنگ غربي بود. روشنفكرها توجه كنند به اين كه مهلت بدهند يك چند سالي هم فرهنگ اسلامي باشد، تجربه كنند ببينند كه با فرهنگ اسلام چه خواهد شد … پيروزي شما در گرو وحدت شماست و در گرو ايمان شماست. ايمان داشته باشيد، قوي كنيد ايمان خودتان را و با همه قواي مسلحه همراه باشيد ؛ مقصد يك مقصد است و آن شكست ابرقدرت‌هاست. <ref>وزارت ارشاد اسلامي ، صحيفه نور ،  
فرهنگ غربي بود. روشنفكرها توجه كنند به اين كه مهلت بدهند يك چند سالي هم فرهنگ
مجموعه رهنمودهاي امام خميني ، جلد13 ،( تهران : مركز مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي، بهمن 1362 ) ، ص ص 197. 195 . </ref>  
اسلامي باشد، تجربه كنند ببينند كه با فرهنگ اسلام چه خواهد شد … پيروزي شما در گرو  
تاريخ اسلام جز دريك برهه از صدراسلام، جواناني مثل جوانان ما سراغ ندارد(امام خميني 16/9/59)  
وحدت شماست و در گرو ايمان شماست. ايمان داشته باشيد، قوي كنيد ايمان خودتان را و با
همه قواي مسلحه همراه باشيد ؛ مقصد يك مقصد است و آن شكست ابرقدرت‌هاست. <ref>وزارت ارشاد اسلامي ، صحيفه نور ،  
مجموعه رهنمودهاي امام خميني ، جلد13 ،  
( تهران : مركز مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي ،
بهمن 1362 ) ، ص ص 197. 195 . </ref>  
 
 
تاريخ اسلام جز دريك برهه از صدراسلام، جواناني مثل جوانان ما سراغ ندارد
(امام خميني 16/9/59)  


==گزارش - 523==
==گزارش - 523==
رئيس جمهور (بني‌صدر) در كارنامه امروز خود رد تشريح علل شروع جنگ نوشت : آيا
رئيس جمهور (بني‌صدر) در كارنامه امروز خود رد تشريح علل شروع جنگ نوشت : آيا
مقصر تنها صدام است كه نيروهاي عارق را به تجاوز برانگيخت يا ما نيز مقصريم ؟ هم از راه
مقصر تنها صدام است كه نيروهاي عارق را به تجاوز برانگيخت يا ما نيز مقصريم ؟ هم از راه معرفي انقلاب كه در خارج كرديم، كه موجب كاهش اعتبار آن شد و هم از لحاظ ايجاد ضعف در نيروهاي خودمان كه موجب جري شدن دشمن باشد. به هر حال، اين سئوال هم بايد موضوع تحقيق جدي قرار بگيرد و براي مردم روشن شود. <ref>روزنامه انقلاب اسلامي ، 29/9/1359 ،  
معرفي انقلاب كه در خارج كرديم، كه موجب كاهش اعتبار آن شد و هم از لحاظ ايجاد ضعف در
نيروهاي خودمان كه موجب جري شدن دشمن باشد. به هر حال، اين سئوال هم بايد موضوع
تحقيق جدي قرار بگيرد و براي مردم روشن شود. <ref>روزنامه انقلاب اسلامي ، 29/9/1359 ،  
</ref>  
</ref>  
در همين جهت يكي از اعضاي كميته مركزي حزب مائوئيستي رنجبران طي مصاحبه‌اي
در همين جهت يكي از اعضاي كميته مركزي حزب مائوئيستي رنجبران طي مصاحبه‌اي
با نشرية ارگان اين حزب گفت : سياستهاي زيان‌بخشي كه از طرف بخشي از حاكمين درجريان دو
با نشرية ارگان اين حزب گفت : سياستهاي زيان‌بخشي كه از طرف بخشي از حاكمين درجريان دو سال اخير به ما تحميل گرديد، زمينه مساعدي براي اين جنگ به وجود آورد و به نوبة خود سهمي در تحميل جنگ به ايران داشت. عمده‌ترين سياستهاي انحرافي، تضعيف ارتش، انزواي بين‌المللي در سياست و برخورد نادرست با كشورهاي جهان به ويژه كشورهاي جهان سوم، تضعيف كشور از نظر اقتصادي و جلوگيري از ساختمان اقتصادي كشور، ايجاد مسائل كاذب در جامعه، اعمال فشارهاي سياسي و اقتصادي بر مردم به ويژه زحمتكشان و گسترش رواج هرج و مرج در كشور بوده‌اند. <ref>نشريه « رنجبر » ارگان حزب رنجبران ايران ، شماره 133 ، 16/9/1359 . </ref>  
سال اخير به ما تحميل گرديد، زمينه مساعدي براي اين جنگ به وجود آورد و به نوبة خود
سهمي در تحميل جنگ به ايران داشت. عمده‌ترين سياستهاي انحرافي، تضعيف ارتش، انزواي
بين‌المللي در سياست و برخورد نادرست با كشورهاي جهان به ويژه كشورهاي جهان سوم،
تضعيف كشور از نظر اقتصادي و جلوگيري از ساختمان اقتصادي كشور، ايجاد مسائل كاذب در
جامعه، اعمال فشارهاي سياسي و اقتصادي بر مردم به ويژه زحمتكشان و گسترش رواج هرج
و مرج در كشور بوده‌اند. <ref>نشريه « رنجبر » ارگان حزب رنجبران
ايران ، شماره 133 ، 16/9/1359 . </ref>  
==گزارش - 524==
==گزارش - 524==
در خصوص وضعيت كلي عراق در جنگ، خبرگزاري فرانسه از قول صدام حسين نقل
در خصوص وضعيت كلي عراق در جنگ، خبرگزاري فرانسه از قول صدام حسين نقل

نسخهٔ کنونی تا ‏۸ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۲۶

روزشمار جنگ سال 1359
1359.09.16
نام‌های دیگر شانزده آذر
تاریخ شمسی 1359.09.16
تاریخ میلادی 7 دسامبر 1980
تاریخ قمری 28 محرم 1401




گزارش - 519

همزمان با شروع فصل بارندگي و نياز عراق به عقبة مرتفع جهت مصون ماندن از سيلابهاي فصلي و همچنين با توجه به تحركات چند روز اخير دشمن در تحكيم مواضع و تقويت محورهاي هجوم به سوسنگرد، سپاه خوزستان با بررسي آرايش دشمن و شرايط جوي خواستار تقويت اين محور شده است. در اين باره در بولتن واحد اطلاعات سپاه خوزستان آمده است : با توجه به تعويض نيروهاي دشمن در غرب سوسنگرد با نيروهاي تازه نفس و آمادگي دشمن براي برداشتن يك خيز از جانب كوههاي الله‌اكبر و شمال كرخه به طرف سوسنگرد و همچنين امكان اتصال نيروهاي دشمن در جنوب شرقي و جنوب غربي سوسنگرد (در محور هويزه)، به نظر مي‌رسد در روزهاي آينده عراق براي داشتن پايگاه زمستان به سوسنگرد حمله خواهد كرد. همچنين شروع فصل بارندگي و آب‌گرفتگي منطقه عاملي ديگري بر اين اقدام است، لذا بايستي سريعاً نيروهاي مستقر در اين شهر تقويت شوند. [۱] واحد اطلاعات سپاه سوسنگرد گزارش مي‌دهد : دشمن با پوشاندن لباس نظامي به يكي از بوميان كه قبلاً در منطقه كرخه‌كور سكونت داشته است، وي را با يك نفر از ارتشيان عراقي كه سمت فرماندهي دارد، جهت شناسايي به منطقه كرخه‌ كور فرستاد. فرمانده مزبور به وي گفته است : اين دومين بار است كه نتوانستيم سوسنگرد را تصرف كنيم. اين مرتبه با كمك نيروهاي ساير محورها به طرف سوسنگرد پيشروي خواهيم كرد و اگر شكست بخوريم، به طرف جوفير(به خاطر محاصرة آب) عقب‌نشيني مي‌كنيم. اين منبع اظهار داشته كه طي دو سه روز، حمله راآغاز خواهند كرد. [۲] در همين زمينه يكي از نيروهاي شناسايي واحد اطلاعات سپاه سوسنگرد طي گزارشي به مسئولين اين واحد مي‌نويسد : خدا را شاهد مي‌گيرم كه آنچه مي‌گويم، واقعيت است. اگر از جبهه كرخه‌كور كوتاهي كنيم، اين بار مزدوران عراق در سوسنگرد كربلايي ديگر به وجود مي‌آورند. يك بار ديگر مي‌گويم : در جبهه كرخه‌كور دشمن نيروي زيادي پياده كرده و اگر غافل شويم و جلويشان را نگيريم، به راحتي ما را در تنگنا مي‌گذارند. [۳] واحد اطلاعات سپاه خوزستان نيز ضمن بررسي وضعيت دشمن در سوسنگرد گزارش مي‌دهد : نفرات پياده از جانب غرب، در حدود 500 متري رود كرخه از شهر مي‌گذرد، مستقر شده‌اند، طوري كه تيرهاي اسلحه سبك ايشان به شهر مي‌رسد. در اين منطقه تعداد زيادي سنگر توسط لودرها و بولدوزرهاي دشمن حفر گرديده است كه احتمالاً دشمن خود را براي برداشتن يك خيز به طرف سوسنگرد آماده مي‌كند. [۴]

گزارش - 520

امروز در يك عمليات چريكي در محور كرخه‌ كور كه توسط عناصر سپاه و ارتش صورت گرفت، تلفات سنگيني به دشمن وارد شد. در اين عمليات بيش از 70 نفر از افراد دشمن كشته شدند. همچنين 5 تانك و نفربر، 16 خودرو، و يك انبار مهمات منهدم شد. [۵] در همين روز طي يك شبيخون كه توسط فدائيان اسلام در شمال بهمنشير عليه نيروهاي عراقي صورت گرفت، بيش از صد نفر از نيروهاي دشمن كشته و مجروح شدند و 12 نفر نيز به اسارت نيروهاي خودي در‌آمدند. شش تانك و 12 انبار مهمات و نيز 2 كاميون حامل مهمات منهدم شد. در طول اين عمليات 5 تن از نيروهاي خودي شهيد يا مجروح شدند. با روشن شدن هوا، نيروهاي عراقي قصد پاسخ‌گويي به اين حمله تانك‌هاي خود را آرايش دادند و قصد پيشروي داشتند كه با آتش سنگين توپخانه ارتش از تحرك بازماندند. [۶] در ادامه اين كشاكش‌ها شهر آبادان زير آتش شديد توپخانه دشمن قرار گرفت كه علاوه بر تخريب چندين منزل مسكوني، 28 تن از مردم شهيد يا مجروح شدند. [۷]

گزارش - 521

در اين روز جنگنده‌هاي نيروي هوايي جمهوري اسلامي با حملات متعدد به تأسيسات صنعتي شهر سليمانيه، دو كارخانة مهم اين شهر هدف قرار دادند. طبق اخبار به دست آمده، خسارتهاي وارده به اين تأسيسات 98% بوده است. [۸]

گزارش - 522

امام‌ خميني در جمع گروهي از پاسداران انقلاب اسلامي عازم جبهه‌هاي جنگ، ضمن مقايسه فضاي كنوني ايران با صدر اسلام آثار وحدت و تفرقه را مورد بررسي قرار داده و مفصلاً و مؤكداً وحدت همه نيروهاي رزمنده را به نحو زير سفارش كردند : تاريخ اسلام جز يك برهه از صدراسلام، جواناني مثل جوان‌هاي ايران ما سر اغ ندارد و ملتي مثل ملت ايران در تاريخ ثبت نشده است. شما در كجاي تاريخ جز يك برهه در صدر اسلام آن هم نه به طور وسيع بلكه به طور محدود سراغ داريد كه جوانان يك كشور اين طور عاشق جنگ باشند ؟ اين طوري عاشق دفاع از كشور خودشان باشند ؟ و اينطور ملت همه با هم يك صدا دنبال پيروزي ارتش و سپاه پاسداران و ساير قواي مسلحه باشند ؟ كجا، ديديدكه عاشقانه دنبال شهادت باشند ؟ من از اين چهره‌هاي نوراني و بشاش شما و از اين گريه‌هاي شوق شما حسرت مي‌برم. عزيزان من ! شما دربارگاه حق تعالي منزلت داريد. شما و ملت ما در يك برهه حساس از زمان واقع شده‌اند كه بايد همان كلامي را كه در صدر اسلام گفته شده است كه تمام اسلام با تمام كفر مواجه هستند، براي شما گفته بشود شما امروز پاسداران اسلام هستيد. اي دوستان من ! اي عزيزان من ! توجه بكنيد كه اين سفرها كه مي‌كنيد، اين مجاهدات كه مي‌كنيد، خالص باشد، براي خدا باشد. اختلافات را، اختلافات شخصي، اختلافات گروهي را در ذهن خودتان نياوريد. همه شما چه ارتش، چه ژاندارمري و چه سپاه پاسداران و ساير داوطلباني كه براي دفاع از اسلام و دفاع از شرافت اسلامي خودشان در جبهه‌ها مي‌روند، همة شما لشكرهاي اسلامي هستيد، همه شما ارتش امام زمان سلام‌الله‌ عليه هستيد. توجه كنيد كه آن آداب اسلامي را حفظ كنيد، با هم اختلاف نكنيد. دشمن مي‌خواهد كه بين گروههاي مجهز براي جهاد اختلاف بيندازد. ارتش را از سپاه پاسداران جدا كند، سپاه پاسداران را از آنها جدا كند. شما همه اهل يك ملت هستيد. همه اهل يك اسلام هستيد، همه در پناه قرآن هستيد، زيرپرچم اسلام هستيد، با هم هماهنگ باشيد. اگر خداي نخواسته اختلاف پيدا بشود در شما، اختلاف پيدا بشود در سران شما، اختلاف بشود در گروههايي از شما، خداي ناخواسته يك كشور اسلامي به دست كفر مي‌افتد و اسلام تا زمان‌هاي بسيار طولاني باز به انزوا كشيده مي‌شود. اين تكليفي است براي همه جوانان ايران و همه ملت كه در يك همچو وقت حساس اختلاف نكنند و اختلاف ايجاد نكنند خداي نخواسته با اختلاف تمام اين كشور از دست مي‌رود و تمام جوان‌هاي ما باز به آن حالي كه در سابق بودند، خداي نخواسته مبتلا مي‌شوند. كوشش كنيد در اين كه با هم همه برادر باشيد. امروز هم ارتش ايران و هم ژاندارمري ايران و هم ساير قواي مسلحه و هم شما برادران همه‌تان در زير بيرق اسلام هستيد و برادر بايد باشيد. اگر برادر باشيد و با هم يك توجه الهي، با يك وحدت، به دشمن حمله كنيد، شما پيروز هستيد و اگر خداي ناخواسته در بين شما خلافي پيدا شود كه آرزوي دشمن ماست، دشمن شماست. ممكن است طور ديگر پيش بيايد… كساني كه اهل قلم هستند، اهل بيان هستند كوشش كنند كه مردم را دعوت به وحدت بكنند، مردم را دعوت به جهاد بكنند، اگر خداي نخواسته از قلمي از زباني چيزي بيرون بيايد كه موجب تشتت بشود، جرمي است نابخشودني پيش خداي تبارك و تعالي … قدرت‌هاي بزرگ كه مايوس شدند از اين كه با جنگ و حمله نظامي بتوانند كاري بكنند، دست به شيطنت زده‌اند و مي‌خواهند شما را از هم جدا كنند و اختلاف بين شما بيندازند. بيدار باشيد، ملت ما بيدار باشد كه هر گوينده‌اي كه بخواهد ايجاد اختلاف بكند، هرگوينده‌اي كه بخواهد روحانيون را تضعيف بكند، نظر به روحانيون تنها نيست. آنها را تضعيف مي‌كند، دنبالش شما هستيد … اگر چنانچه آنها (روحانيون) از مردم گرفته شوند و مردم را از آنها گرفته بشوند، آن روزي است كه ابرقدرت‌ها جشن مي‌گيرند. روشنفكرهايي كه عامل ابرقدرتها نيستند، لكن اعمالي مي‌كنند، صحبت‌هايي مي‌كنند كه در نتيجه، همان نتيجة اعمال آنها را مي‌دهد، بيدار بشوند … اين فرهنگ‌هاي غربي را بيش از پنجاه سال است كه شما ديديد و هرچه به سر اين ملت آمد، از اين فرهنگ غربي آمد، هر انحرافي كه براي جوانهاي عزير ما پيدا شد، به واسطه اين فرهنگ غربي بود. روشنفكرها توجه كنند به اين كه مهلت بدهند يك چند سالي هم فرهنگ اسلامي باشد، تجربه كنند ببينند كه با فرهنگ اسلام چه خواهد شد … پيروزي شما در گرو وحدت شماست و در گرو ايمان شماست. ايمان داشته باشيد، قوي كنيد ايمان خودتان را و با همه قواي مسلحه همراه باشيد ؛ مقصد يك مقصد است و آن شكست ابرقدرت‌هاست. [۹] تاريخ اسلام جز دريك برهه از صدراسلام، جواناني مثل جوانان ما سراغ ندارد(امام خميني 16/9/59)

گزارش - 523

رئيس جمهور (بني‌صدر) در كارنامه امروز خود رد تشريح علل شروع جنگ نوشت : آيا مقصر تنها صدام است كه نيروهاي عارق را به تجاوز برانگيخت يا ما نيز مقصريم ؟ هم از راه معرفي انقلاب كه در خارج كرديم، كه موجب كاهش اعتبار آن شد و هم از لحاظ ايجاد ضعف در نيروهاي خودمان كه موجب جري شدن دشمن باشد. به هر حال، اين سئوال هم بايد موضوع تحقيق جدي قرار بگيرد و براي مردم روشن شود. [۱۰] در همين جهت يكي از اعضاي كميته مركزي حزب مائوئيستي رنجبران طي مصاحبه‌اي با نشرية ارگان اين حزب گفت : سياستهاي زيان‌بخشي كه از طرف بخشي از حاكمين درجريان دو سال اخير به ما تحميل گرديد، زمينه مساعدي براي اين جنگ به وجود آورد و به نوبة خود سهمي در تحميل جنگ به ايران داشت. عمده‌ترين سياستهاي انحرافي، تضعيف ارتش، انزواي بين‌المللي در سياست و برخورد نادرست با كشورهاي جهان به ويژه كشورهاي جهان سوم، تضعيف كشور از نظر اقتصادي و جلوگيري از ساختمان اقتصادي كشور، ايجاد مسائل كاذب در جامعه، اعمال فشارهاي سياسي و اقتصادي بر مردم به ويژه زحمتكشان و گسترش رواج هرج و مرج در كشور بوده‌اند. [۱۱]

گزارش - 524

در خصوص وضعيت كلي عراق در جنگ، خبرگزاري فرانسه از قول صدام حسين نقل كرد كه اوضاع در مرزهاي اين كشور بسيار رضايت‌ بخش است و مواضع دفاعي عراق تقويت شده و مستحكم گرديده‌اند. صدام افزود : عراق به هيچ ‌وجه از وضع جنگ نگران نيست، اما به خود مغرور هم نخواهد شد. صدام از مسئولان و اتباع عراقي خواست مسئوليت خود را مد نظر داشته باشند تا پيروزي را از آن خود سازند. [۱۲] ستاد مشترك خبر داد كه عراق براي تقويت بنيه دفاعي خود طي انتشار اعلاميه‌اي، افسران احتياط فارغ‌التحصيل دوره 27 خود را به خدمت وظيفه دعوت كرده و از افسران خواسته خود را از تاريخ 17/9/59 به نزديك‌ترين حوزه نظام وظيفه معرفي نمايد. [۱۳] خبرگزاري فرانسه از قول سفير عراق در اردن گزارش داد : دانشگاههاي عراق آغاز به كار كرده‌اند. وي از دانشجوياني كه به دليل جنگ بغداد را ترك كرده‌اند، خواسته است تا به دانشكده‌هاي خود بازگردند. وي سرمايه‌گذاران و تجّاري كه به دليل جنگ كار خود را ناتمام گذاشته‌اند، دعوت كرد فعاليتهاي خود را از سر گيرند. [۱۴] در اين حال خبرگزاري عراق گزارش داد : اين كشور (عراق) براي ترميم كسري ناشي از قطع كمك‌هاي ليبي و الجزاير به اردن، 55 ميليون دلار امريكايي به خزانه‌داري اردن پرداخت كرده است. [۱۵]

گزارش - 525

خبرگزاري فرانسه به نقل از منابع رسمي از دمشق گزارش داد : پس از 45 روز قطع صدور نفت عراق از طريق شمال اين كشور به سوريه، پمپاژ اين نفت از اين طريق به ترمينال بانياس در سوريه و طرابلس در لبنان در ساحل مديترانه از سرگرفته شد. 3 روز پيش دو نفتكش اولين محموله نفت خام عراق را در بانياس بارگيري كردند كه اولين آن، اين بندر را با 35 هزار تن نفت خام ترك كرد. صدور نفت عراق از طريق سوريه و لبنان چندي پس از درگيري جنگ ايران و عراق قطع و علت نيز انهدام قسمت‌هايي از تأسيسات نفتي عراق در شمال ذكر شده بود. [۱۶]

گزارش - 526

حافظ اسد رئيس جمهور سوريه در مصاحبه با يك روزنامه كويتي مطالبي را پيرامون

مواضع اخير كشور خود، پيرامون تهديد ايران مبني بر حمله به كشتي‌هاي عراقي، بيان كرده است. راديو امريكا به نقل از وي مي‌گويد : پس از آن كه دولت ايران تهديد كرد كه به كشتيهاي عراقي در ديگر بنادر خليج فارس حمله خواهد كرد، وي عليه چنين اقدامي هشدار داد و گفت چنين عملي موجب بروز جنگ بين ايران و ديگر كشورهاي عرب خواهد شد. [۱۷] اما خبرگزاري فرانسه از قول وي گزارش داد كه عراق جنگ عليه ايران را بدون اطلاع همسايگانش آغاز كرده و ما اين كشور را متجاوز مي‌دانيم. اسد تاكيد كرد كشور سوريه با گسترش اين جنگ در منطقه خليج فارس مخالف است. [۱۸]

گزارش - 527

در ادامه اقدامات صلح، تلاش‌هاي جديدي از سوي كوبا با اتمام جنگ مشاهده مي‌شود. راديو امان گفت : وزير خارجه كوبا كه روز يكشنبه گذشته وارد الجزاير شد، مي‌كوشد ميان عراق و ايران ميانجي‌گري نمايد و جنگ دو كشور را خاتمه دهد. [۱۹] وزير خارجه بحرين نيز دربارة تلاش كشورهاي غير متعهد و كنفرانس اسلامي، در زمينه مذكور اظهار نمود : كشورهاي غير متعهد و كنفرانس اسلامي راه‌ حلهايي پيشنهاد كرده‌اند و از آنجايي كه احتمالاً زمينه‌هايي براي برقراري صلح و آتش‌بس وجود دارد، اميدواريم مذاكرات دو كشور در آينده نزديكي آغاز شود. [۲۰]

گزارش - 528

برژينسكي مشاور امنيتي رئيس جمهور امريكا با توجه به شرايط خاورميانه و خليج فارس، سياستهاي امريكا را بصورت زير ترسيم كرد و گفت : ايالات متحده نياز به جلوگيري از توسعه طلبي روسيه در خليج فارس دارد، ولي نمي‌تواند به ايجاد پايگاههاي دائمي در آنجا اميدي داشته باشد. دكترين كارتر نشانگر اين است كه مبارزه اصلي در اين دهه احتمالاً به اندازه مبارزه‌اي كه رهبري امريكا در اولين دهه بعد از جنگ دوم با آن مواجه بود، عظيم و مداوم است. ما نمي‌توانيم همتاي ناتو رادر خليج فارس بسازيم. شرايط سياسي و اقتصادي منطقه اجازه اين كار را نمي‌دهد. ارزشها و فرهنگ اين منطقه آن را تحمل نمي‌كند. ما بايد به طور مداوم متوجة احساسات ملي و سياسي كشورهاي درگير باشيم. ايجاد سريع پايگاههاي دائمي و استقرار نيروهاي زميني امريكا در ناحيه‌اي كه تا اين اندازه نسبت به تجربه استعماري حساس است، زيان‌آور خواهد بود. [۲۱]


پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1359/09/16

  1. سند شماره 002091 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ : « بولتن خبري 24 ساعته » واحد اطلاعات سپاه خوزستان ، شماره 66 ، 16/9/1359 .
  2. سند شماره 002090 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ : واحد اطلاعات سپاه سوسنگرد ، 16/9/1359 .
  3. سند شماره 002089 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ : واحد اطلاعات سپاه سوسنگرد ، 16/9/1359 .
  4. ماخذ شماره 1 .
  5. سند شماره 002103 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ : « بولتن خبري 24 ساعته » واحد اطلاعات سپاه خوزستان ، شماره 67 ، 17/9/1359 .
  6. روزنامه انقلاب اسلامي ، 18/9/1359 ، خبرگزاري پارس .
  7. روزنامه جمهوري اسلامي ، 18/9/1359 .
  8. سند شماره 002358 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ : گزارش مركز اطلاعات سپاه غرب ، 4/10/1359 .
  9. وزارت ارشاد اسلامي ، صحيفه نور ، مجموعه رهنمودهاي امام خميني ، جلد13 ،( تهران : مركز مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي، بهمن 1362 ) ، ص ص 197. 195 .
  10. روزنامه انقلاب اسلامي ، 29/9/1359 ،
  11. نشريه « رنجبر » ارگان حزب رنجبران ايران ، شماره 133 ، 16/9/1359 .
  12. خبرگزاري پارس « گزارشهاي ويژه » ، نشريه 264 ، 17/9/1359 .
  13. سند شماره 002093 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ : ستاد مشترك ارتش ، 16/9/1359 .
  14. ماخذ شماره 12 ، خبرگزاري فرانسه ، امان ، 16/9/1359 .
  15. ماخذ شماره 12 ، آسوشيتدپرس ، بيروت ، 16/9/1359 ، خبرگزاري عراق .
  16. ماخذ شماره 12 ، خبرگزاري فرانسه ، دمشق 16/9/1359 .
  17. ماخذ شماره 12 ، راديو امريكا ، 16/9/1359 .
  18. روزنامه انقلاب اسلامي ، 16/9/1359 ، خبرگزاري فرانسه ، روزنامه الراي‌ العام .
  19. خبرگزاري پارس ، « گزارشهاي ويژه » ، نشريه 267 ، 20/9/1359 ، بخش عربي راديو امان .
  20. ماخذ شماره 12 ، خبرگزاري هندي پرس تراست اف اينديا ، 19/9/1359 .
  21. روزنامه انقلاب اسلامي ، 16/9/1359 ، يونايتدپرس .