1366.11.22

روزشمار جنگ سال 1366 1366.11.22
نام‌های دیگر	بیست و دو بهمن
تاریخ شمسی	1366.11.22
تاریخ میلادی	11 فوریه 1988
تاریخ قمری	22 جمادی‌الثانی 1408

1359.11.22

1360.11.22

1361.11.22

1362.11.22

1363.11.22

1364.11.22

1365.11.22

گزارش - 1

1. در حملات امروز هواپیماهای عراقی به شهرهای شیراز و بوشهر که همزمان با راهپیمایی مردم این شهرها به مناسبت ٢٢ بهمن انجام شد، ١٧ تن شهید و ٣٢ نفر مجروح شدند و خساراتی نیز بهبار آمد. در یکی از این اقدامات، ساعت ١١:٢٥ پیش از ظهر، کارخانه صنایع الکترونیک شیراز را ٣ فروند میراژ و ١ فروند میگ ٢٥ بمباران کردند. بهگزارش سپاه پاسداران ناحیه فارس روش بمباران عراقیها اینگونه بوده است که ٣ فروند میراژ از روی روستای دوکوهک و شمالغرب صنایع بهطرف جنوب وارد فضای صنایع الکترونیک شیراز شدند و شش بمب ٤٠٠ کیلویی را رها کردند و هواپیمای چهارم (میگ ٢٥) در ارتفاع ٢٥ هزار پایی از کل جریان تصویربرداری نموده است. این حمله درحالی که مردم شیراز در خیابانهای شهر مشغول برگزاری راهپیمایی ٢٢ بهمن بودند صورت گرفت. در جریان این حمله به ١٣ ساختمان کارخانه که اکثراً قسمتهای مونتاژ و دستگاههای الکترونیکی حساس بوده، خسارات عمدهای وارد شده و تعداد ١٧ نفر شهید و ٣٠ تن مجروح شدهاند. علاوهبراین، هواپیماهای دشمن در بوشهر نیز اهدافی را بمباران کردند. در این منطقه نیز همزمان با مراسم راهپیمایی سالروز ٢٢ بهمن، دو بار در استان وضعیت قرمز اعلام شد و هواپیماهای عراقی به حریم هوایی خلیجفارس تجاوز کردند. گزارشها حاکی است که در ساعت ١١ پیش از ظهر هواپیماهای دشمن وارد حریم هوایی شرکت نفت بهرگان شدند و چند بمب خوشهای در اطراف و داخل روستای امامحسن پرتاب کردند که در نتیجه یک لوله نفت به آتش کشیده شد و خساراتی به ساختمان پاسگاه وارد آمد. دو نفر غیرنظامی نیز بهطور سطحی مجروح شدند. همچنین بر اثر این حمله، به جایگاههای تخلیه بنزین خساراتی وارد شد. معاونت جنگ وزارت نفت میزان خسارت وارده به تأسیسات نفتی منطقه بهرگان ناشی از حمله پنج فروند از هواپیماهای عراقی را به شرح ذیل اعلام کرد: ١. ترمینال بارگیری شماره ١ پخش ٨٠ درصد ٢. ترمینال بارگیری شماره ٣ پخش ٦٥ درصد ٣. آتشسوزی مجدد اما محدود مخزن آسیبدیده شماره ٨ ٤. زخمی شدن دو نوجوان در دهکده امام حسن ٥. سه دستگاه کامیون دارای محموله بنزین نیز بر اثر اصابت ترکش دچار آتشسوزی شدند. ستاد تبلیغات جنگ اعلام کرد به تلافی حملات عراق در شیراز، در ساعات آینده مراکز نظامی- اقتصادی بصره هدف حمله قرار خواهد گرفت.* این ستاد از مردم بصره خواست اطراف تأسیسات اقتصادی و نظامی را تخلیه کنند.

گزارش - 2

2. یک فروند نفتکش نروژی در ٢٠ مایلی ساحل دبی مورد حمله قایق های تندرو قرار گرفت و دچار آتش سوزی شدید گردید. خبرگزاری های بین المللی نام نفتکش مورد حمله قرار گرفته را رولر متعلق به نروژ، ذکر کردهاند. در بعضی خبرهای دیگر نام این نفتکش، هپیکاری نیز ذکر شده است. ظرفیت این نفتکش ٣٣ هزار تن اعلام شده است. بهگزارش خبرگزاری فرانسه، از منامه (بحرین) ناخدای نفتکش نروژی اظهار داشت: این نفتکش سحرگاه امروز در جنوب خلیج (فارس) مورد اصابت گلوله های شلیک شده از سوی یک رزمناو دریایی ایران که از یک ساعت پیش از آن، نفتکش را تعقیب میکرد، قرار گرفته است. هاگون لینست فرمانده نروژی کشتی مزبور در تماس رادیویی با منابع دریایی در دبی افزود: رزمناو ایرانی در یک مایلی نفتکش با مسلسل و راکت به سوی آن شلیک کرده است. وی در ادامه گفت: در بدنه نفتکش سه حفره بزرگ قابل رؤیت است و مقدار زیادی نفتخام خارج شده از آن نیز به طول ١٠ مایل در پشت کشتی و در مسیر حرکت آن بهصورت لکه ایجاد گردیده است. وی افزود: دو مورد آتشسوزی نیز اعلام شد و سه فروند یدککش که به کمک ما شتافته بودند، موفق به اطفای حریق گردیدند. ناخدا لینست که با دیدن رزمناو ایرانی درخواست کمک کرده بود اظهار داشت: ملوانان پیش از آغاز حمله در محلی پناه گرفته بودند. وی تصریح کرد که اعضای خدمه کشتی همگی صحیح و سالم هستند. خبرگزاریها علاوهبر مخابره این خبر، تغییر تاکتیک و روش جدید ایران در مقابله بهمثل در خلیجفارس را نیز مدنظر قرار دادهاند. آنها نوشتهاند: در طول هفته گذشته جمهوری اسلامی با استفاده از هواپیماهای جنگنده فانتوم برای اولینبار در طول دو سال اخیر به یک نفتکش لیبریایی بهنام پتروبالکپایلوت حمله کرد. موشکهای رها شده از سوی جنگندههای فانتوم به هدف اصابت نکرد و نفتکش ٢٤٤٢٥ تنی لیبریایی به سلامت به راه خود ادامه داد. کارشناسان امور نظامی خلیجفارس استفاده جمهوری اسلامی از جتهای جنگنده را تحولی تازه در بحران این منطقه به حساب آوردند و اعلام نمودند که این دگرگونی ممکن است در آینده دامنه بحران کنونی را گسترش دهد. جمهوری اسلامی از دو سال پیش تاکنون برای حمله به نفتکشها از قایقهای تندرو و ناوچههای جنگی استفاده کرده است. خبرگزاری آسوشیتدپرس از بحرین گزارش داد که جمهوری اسلامی تا سال ١٩٨٥ با بهرهگیری از پایگاه دریایی در جزیره لاوان و با استفاده از جتهای فانتوم به نفتکشها حمله کرده است. کارشناسان نظامی هنوز نتوانستهاند اعلام کنند که جمهوری اسلامی برای پرواز دادن جتهای فانتوم خود از کدام پایگاه بهره گرفته است. این منبع میافزاید: منابع دفاعی غرب معتقدند حمله اخیر جمهوری اسلامی به نفتکشها با استفاده از جتهای فانتوم، فصلی جدید را در تاریخچه جنگ پنج ساله نفتکشها در خلیجفارس خواهد گشود.

گزارش - 3

3. باوجود آنکه تمرکز نیروهای ایرانی در جبهه های شمالغرب است، اما این موضوع مانع فعالیتها و حفظ آمادگی ارتش عراق در جبهه های جنوب نگردیده است. به گزارش واحد اطلاعات قرارگاه کربلا، عراقیها در فاصله ١٠ کیلومتری کارخانه نمک (در عمق و غرب جاده استراتژیک) اقدام به انجام مانور نمودهاند. همچنین آتش توپخانه در کارخانه نمک از شدت بیشتری برخوردار شده است. این گزارش میافزاید: ترددهای دشمن نشان میدهد که با توجه به آمار، کل ترددها به سمت فاو، انتقال امکانات، خودرو و نیروهای ورودی دشمن بیشتر از خروجیهای او از منطقه است. از طرف دیگر، در جبهه جنوب، فعالیت هوایی ارتش متوجه جنوب بصره و جبهه العماره بوده است. بنا به گزارشهای منتشره، مواضع و استحکامات ارتش عراق در اطراف بصره در حملات پیاپی هوایی، بمباران شده است. جنگندههای ایران این حملات را امروز صبح انجام دادند. در حملات هوایی انجام شده طی سه نوبت در ساعات ١١:١٠، ١١:٢٠ و ١٣:٤٥ مراکز تجمع نیروهای پیاده و ادوات زرهی دشمن در مناطق عملیاتی العماره و جنوب بصره بمباران شد. ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران افزوده است: خلبانان نیروی هوایی با شکاری بمبافکنها در ساعت ١١:١٠ مراکز تجمع نیروها و ادوات زرهی دشمن در منطقه عملیاتی العماره را بمباران کردند و پس از وارد ساختن تلفات به دشمن، سالم به پایگاهها بازگشتند.

گزارش - 4

4. قرارگاه رمضان، با هدف فعال کردن جبهه شمال و گشودن جبهه جدید در برابر دشمن، عمده ترین هدف خود را حمایت و پشتیبانی گروههای نظامی کُرد دانسته و علاوهبر نزدیک نمودن این گروهها به یکدیگر و کاهش اختلافات موجود، سعی دارد با سایر گروههای عراقی مانند مجلس اعلا و حزبالدعوه و... که در مرکز و جنوب بغداد فعالیت دارند، ارتباط داشته و به آنها نیز کمک نماید. در جهت تحقق این مهم امروز محمدباقر ذوالقدر فرمانده قرارگاه رمضان با چند تن از مسئولان مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق جلسه تشکیل داد. به نوشته حسین شفیعی راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ که در جلسه حضور داشت، ذوالقدر با انتقاد از عملکرد مجلس اعلا آنها را در مقایسه با اکراد غیرفعال دانست. وی گفت: ایران انتظار دارد شما در میان مبارزین عراقی نوک پیکان و پیشتاز باشید، در حالی که اینطور نیست. فرمانده قرارگاه رمضان افزود: در شرایط کنونی دید گروههای مبارز نسبت به مجلس اعلا خوب نیست و آن را قبول ندارند. ذوالقدر همچنین اظهار داشت: ما هیچ محدودیتی برای فعالیت این مجلس قائل نیستیم. ابویاسر از مسئولین مجلس اعلا در پاسخ گفت: ما خواهان آنیم که در منطقه قرهداغ یک منطقهای به مجلس داده شود تا از این طریق با داخل عراق رابطه داشته باشیم.

۱. محمدباقر ذوالقدر فرمانده قرارگاه رمضان ۲. محمدجعفری از فرماندهان قرارگاه رمضان ۳. محسن محمدی معین راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، در استان سلیمانیه عراق 5. بهگزارش روابط عمومی فرماندهی قرارگاه رمضان، تکاوران گردان ویژه شهادت و پیشمرگان حزب دموکرات کردستان عراق توانستهاند با انهدام چند دکل برق فشار قوی در مسیر شهرهای باطوفه و زاخو در استان دهوک و با انهدام کامل خطوط تلفنی بین شهرهای زاخو، دهوک و عمادیه، برق و ارتباط تلفنی شهرهای فوق را قطع نمایند. نیروهای قوات امام خمینی از لشکر ٩ بدر، تابع مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق هم توانستند پادگان نظامی شهر چمچال از توابع استان کرکوک و دو پایگاه حفاظتی اطراف این شهر را مورد هجوم قرار داده، ضمن انهدام یک پارک موتوری، چندین محل تجمع نیروهای دشمن، یک انبار مهمات و چندین دستگاه خودروی نظامی آنان، دهها نفر از نیروهای عراقی را کشته و مجروح نمایند. هفتهنامه آبزرور چاپ لندن در زمینه عملیات مورد اشاره نوشت: «چریکهای کرد مدعی هستند که در طول چند هفته اخیر در مقابله با سربازان عراقی به پیروزیهای چشمگیر دست یافتهاند. درگیریهای چریکهای کرد با نفرات ارتش عراق در منطقه درالوک واقع در نزدیکی عمادیه عراق بهوقوع پیوسته است. چریکهای کرد ادعا کردهاند که در طی این رویاروییهای خونین بیش از ٦٠٠ سرباز عراقی را کشته و یا زخمی کردهاند و ٥٠٠ تا ٦٠٠ تن را نیز به اسارت گرفتهاند.» هفتهنامه مذکور افزود: «همزمان با تشدید بحران در خلیجفارس و احتمال آغار یورش زمستانی نیروهای جمهوری اسلامی به عراق، اینطور بهنظر میرسد که اوضاع سیاسی و نظامی در بخش کردنشین عراق واقع در مناطق شمالی، برای صدامحسین رئیسجمهوری این کشور مشکلات زیادی را بهبار آورده است.»

گزارش - 6

6. عملیات نظامی بزرگ سالانه ایران موضوع مورد توجه مقامات رژیم عراق و همچنین رسانهها میباشد. منطقه و سطح عملیات دو نکته اساسی است که در نظرات و تحلیلها بیان شده است. عراقی ها ضمن نگرانی، همواره با نفی توانایی نظامی ایران در حمله مؤثر، بر قدرتمندی نظامی خود تأکید دارند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران طهیاسین رمضان معاون رئیس جمهور عراق و از مقامات اصلی رژیم صدام در مورد حمله احتمالی ایران میگوید: ایران ده ماه است که تلاش میکند نیروهای خود را برای انجام حمله گسترده علیه مواضع عراق بسیج نماید، اما در این تلاش ناموفق بوده است. وی افزود: ایران چارچوب و مقدمات حمله احتمالی را از ماه نوامبر گذشته به اتمام رسانده است و طی سه ماه گذشته در حال بررسی نتایج حمله بوده است. وی اضافه کرد: رهبران ایران طی ماههای گذشته نگران و مضطرب بوده و از این بیم دارند که حمله آنان با شکست مواجه شود. وی با اشاره به استقرار نیروهای احتیاط عراق در پشت جبهه ها و در نزدیکی خطوط نبرد مدعی شد: عراق خود را برای هرگونه حمله ایران آماده ساخته است. رمضان با اشاره به عملیات نظامی ایران در شمال شهر ماؤوت** و تحرکات نظامی در مناطق کردنشین عراق افزود: هدف از حملات محدود و متفرق ایران در جبهه های جنگ انحراف اذهان عمومی از حمله اصلی و وادار ساختن عراق به جابهجا کردن نیروهای نظامی و احتیاط خود از منطقهای به منطقه دیگر است. معاون اول صدام در مصاحبه خود اذعان کرد نیروهای عراق در عمق خاک خود زمین گیر شده و تنها اقدامات تدافعی انجام میدهند. وی گفت: نیروهای ایران با در دست داشتن زمام امور همواره دست به تهاجم علیه مواضع عراق میزنند. رمضان از سوریه نیز انتقاد کرد و گفت: برخی از کشورهای عرب باور ندارند که ایران نسبت به خاک عراق چشم طمع دارد و بدون توجه به اینکه ایران در نظر دارد بصره را تصرف کند، مدعی هستند که ایران هیچگونه چشمداشتی به خاک عراق ندارد. رمضان با تأکید بر لزوم اجرای قطعنامه٥٩٨، کشورهای عضو شورای امنیت را که دعوت به دادن فرصت بیشتر به دبیرکل سازمانملل جهت حل مسئله جنگ مینمایند، مورد انتقاد قرار داد. در اینباره یک نویسنده در هفته نامه آبزرور نوشته است: «براساس اطلاعات کسب شده از منابع خبری موثق، جمهوری اسلامی در نظر دارد طرح حملات زمینی خود را در بصره، عماره و کردستان به مرحله اجرا درآورد.» براساس یک گزارش نظامی که چندی پیش از سوی دولت امریکا انتشار یافته است، عراقیها در حالیکه در جبهه های جنوبی از موقعیت مستحکمی برخوردار میباشند، در بخش شمالی کشور و نقاط کردنشین با مشکلات فراوان روبهرو هستند.

گزارش - 7

7. به ادعای وزیر امور خارجه عربستان سعودی بعد از ماهها تلاش در جهت وضع تحریم سلاح علیه ایران اکنون به نظر میرسد که پنج عضو دائم شورای امنیت ممکن است در این مورد به توافق برسند. جان رایت از بخش عربی بیبیسی در این مورد گزارش داد: اتحاد شوروی که در مورد همه قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد حق وتو دارد، اکنون نزدیک به شش ماه است که در راه تحریم دسته جمعی علیه ایران مانع اصلی بوده است. آنچه از ابتدا در نظر بود، تحریم کامل فروش اسلحه به ایران است، اما موضع اتحاد شوروی تاکنون این بوده که سازمان ملل متحد پیش از اعمال هرگونه تحریمی علیه ایران، باید با این کشور مذاکرات بیشتری انجام دهد. شاهزاده سعود الفیصل وزیر امور خارجه عربستان سعودی که اخیراً از مسکو بازگشته است میگوید: مقامات اتحاد شوروی اکنون نسبت به قطعنامه پیشنهادی سازمان ملل متحد در مورد تحریم فروش اسلحه توافق نظر بیشتری نشان میدهند. بی بی سی می افزاید: تلاشهای عربستان سعودی در این زمینه مقارن با تجدید فعالیت ایالات متحده امریکا در مورد امکان تحریم فروش اسلحه به ایران است. بعضی از مقامات دولت امریکا روز گذشته سخن ریگان را نقل کردند که در ملاقاتش با سعود الفیصل در واشنگتن گفته بود: امریکا اکنون آماده است تا اتحاد شوروی را برای تحریم فروش اسلحه تحت فشار بگذارد. امریکا که در ماه جاری ریاست شورای امنیت متشکل از پانزده عضو را برعهده دارد، رسماً موظف است که تلاش رسمی برای به تصویب رساندن قطعنامه تحریم فروش اسلحه در طی چند هفته آینده انجام دهد. ضمناً در لندن دیوید میلور یکی از معاونان وزارت امور خارجه بریتانیا در مورد امکان تحریم فروش اسلحه ابراز خشنودی کرده و گفته است که موافقت کامل با قطعنامه سازمانمللمتحد، جوّ مناسب برای مذاکرات جدی در زمینه پایان دادن به جنگ ایران و عراق را بهوجود خواهد آورد. از سوی دیگر به نوشته روزنامه واشنگتنپست ریگان رئیس جمهور و جورج شولتز وزیر امور خارجه امریکا به ورنون والترز سفیر این کشور در سازمانملل دستور دادهاند که درباره تحریم تسلیحاتی ایران جهت رأیگیری در سازمانملل اقدام نماید.

گزارش - 8

8. به مناسبت ٢٢ بهمن سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، راهپیمایی چشمگیری به عنوان جشن انقلاب در کلیه شهرها و بخشهای کشور انجام شد. در مراسم تهران آیت الله خامنه ای رئیس جمهور و در مراسم اصفهان میرحسین موسوی نخستوزیر در اجتماع میلیونی مردم سخنرانی کردند. آیت الله خامنه ای در سخنان خود با اشاره به توطئه ها علیه انقلاب از بدو پیروزی تا به امروز گفت: انقلاب اسلامی علیرغم توطئه های دشمنان، قدم به قدم راه خود را پیمود و امروز بعد از ٩ سال در مقایسه با انقلابهای ٣٠ ساله، پیشرفتهای زیادی کسب نموده است. رئیس جمهور افزود: الان مردم ما در صحنه های جنگ، سازندگی، حمایت از مسئولان و حضور در هر مقطعی که ضروری باشد نمونه هستند و همچنان که در قطعنامه اعلام کردند، آمادهاند این جنگ را تا پیروزی نهایی و نابودی عامل آن یعنی صدام ادامه دهند. وی خاطرنشان ساخت: امروز بعد از گذشت ٩ سال از عمر انقلاب، دشمنان ما خیلی بیشتر از گذشته احساس ضعف میکنند که سردرگمی امریکا در خلیج فارس از آن جمله است. میرحسین موسوی نخست وزیر نیز که به منظور شرکت در مراسم بزرگداشت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی به اصفهان سفر کرده است در اجتماع این شهر در محل میدان امام اصفهان با اشاره به فشار ابرقدرتها در یک سال اخیر گفت: سال گذشته اوج توطئه های مشترک دشمنان خارجی انقلاب بود که در خلیج فارس علیه کشتیهای ما و در کشور علیه مراکز و تأسیسات هجوم آوردند و توطئه کردند و در همین شرایط با حداقل امکانات در مقابل توطئه ها مقاومت کردیم و تن به سازش نداریم. نخستوزیر سپس با اشاره به بیانات امام خمینی در روز گذشته گفت: هرزمانی قدرتها به ما روی خوش نشان بدهند یقیناً برای به دست آوردن منافعی است و تا زمانی که ما شعارهای خود را حفظ کنیم مورد حمله قرار خواهیم گرفت. خبرگزای فرانسه بازتاب راهپیمایی ایران را مورد توجه قرار داده و نوشته است: راهپیمایان که در زیر عکسهایی از امام خمینی رژه میرفتند شعارهایی برای ادامه جنگ علیه عراق و در حمایت از مبارزه فلسطینی های سرزمینهای اشغالی سر میدادند. "جنگ، جنگ، تا پیروزی"، "میجنگیم، میمیریم، سازش نمی پذیریم"، "ما همه سرباز توئیم خمینی گوش به فرمان توئیم خمینی"، "مرگ بر امریکا و اسرائیل" از جمله شعارهایی بودند که طی این راهپیمایی داده شدند. در تهران، راهپیمایان در میدان آزادی محل همیشگی تظاهرات عظیم علیه شاه در سالهای ١٩٧٨ و ١٩٧٩ گرد آمدند. آیتالله خامنهای رئیس جمهوری ایران در اجتماع مردم تهران اظهار داشت: ملت ایران در قبال هیچ قدرتی سر تعظیم فرود نمیآورد. وی افزود: امریکا در خلیج (فارس) شکست خورده است و دیگر هرگز نمیتواند سلطه خود را بر کشور ما اعمال نماید.

گزارش - 9

9. موضوع پادرمیانی سوریه در جنگ عراق و ایران، همچنان یک سوژه بین مقامات سیاسی عرب است. به خصوص تقاضای کشورهای عرب از دمشق به خاطر روابط نزدیک با تهران بر اهمیت مسئله افزوده است. دراینباره گزارش رادیو بی بی سی و درج طرح سوریه در جراید این کشور و بازتاب تقابل رسانهای سوریه با مخالفتهای رژیم عراق موضوع این گزارش است. رادیو بیبیسی با اشاره به ناراضی بودن عراق از تلاش سوریه برای میانجیگری بین اعراب و ایران گفته است: ادامه فشار دولتهای عرب حوزه خلیج فارس بر سوریه باعث شده است که سوریه سعی کند بین دولتهای مزبور و ایران پلی ایجاد نماید و بهعلاوه تلاش شیخ زاید رئیس حکومت اماراتمتحدهعربی در ایفای نقشی میانجی نیز این موضوع را پیچیده تر کرده است. روزنامه الوطن چاپ کویت آنچه را که ادعا میکند جزئیات تلاشهای دیپلماتیک سوریه برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق است، منتشر نمود و خبرگزاری کویت نیز متن آنرا مخابره کرد. اما برای همه روشن است که دولت عراق به ارائه طرح صلح از طرف سوریه علاقه ندارد. به نظر دولت عراق ارائه این قبیل طرحهای پیشنهادی موجب انحراف توجه اعراب از نقش شورای امنیت سازمانمللمتحد در این زمینه خواهد شد، به ویژه در زمانی که موضوع تحریم تسلیحاتی ایران دوباره در شورای امنیت مطرح است. باتوجه به این عوامل حتی اگر گزارش روزنامه الوطن مستند و درست باشد شانس موفقیت طرح سوریه بسیار اندک بهنظر میرسد. در روزنامه الوطن طرح صلح هفت مادهای منتسب به سوریه درج شده است. این روزنامه نوشته است: عبدالحلیم خدام و فاروقالشرع معاون رئیسجمهوری و وزیر امور خارجه سوریه طی دیدار ماه گذشته خود از خلیج (فارس) طرح صلح هفت مادهای سوریه را برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق به رهبران عرب ارائه کردهاند. به نوشته روزنامه الوطن مفاد این طرح که به رهبران عربستان سعودی، کویت، امارات متحده عربی، عمان، قطر و بحرین ارائه شده است، بدین قرار است: 1. تشکیل یک کمیته میانجی متشکل از نمایندگان سازمانملل، کشورهای اسلامی نظیر سوریه، الجزایر و پاکستان برای بررسی توصیه ها و شرایط دولتهای ایران و عراق. 2. این کمیته باید عملکرد و اهداف خود را به دو مرحله درازمدت و کوتاهمدت تقسیم کند. 3. اهداف کوتاهمدت باید با درخواستهایی از ایران و عراق برای متوقف ساختن سریع حملات خود به نفتکشها، اهداف استراتژیک و شهرها برای یک مدت شش ماهه همراه باشد. 4. حملات و عملیات نظامی دو کشور باید متوقف شود. 5. دو کشور باید توافق کنند که مذاکراتی را به منظور پایان بخشیدن به جنگ و حل اختلافات خود بهنحوی که حقوق هیچ یک از طرفین تضییع نگردد، آغاز کنند. 6. در پی این توافق دوطرف باید به توافق نهایی برای حل اختلافات استراتژیک خود براساس موافقتنامه های قبلی و نیز موازین بین المللی مربوط به دو کشور همجوار دست یابند. 7. ادعای غرامت جنگی ایران از عراق میتواند پس از متوقف شدن عملیات نظامی دو کشور از سوی کمیته فوق مورد بررسی قرار گیرد. در ماده هفتم این طرح اعلام شده است که هزینه بازسازی جنگی باید از سوی یک صندوق مشترک بین المللی پرداخت شود. این درحالی است که جنگ لفظی مطبوعات سوریه و عراق علیه یکدیگر ادامه دارد. به گزارش خبرگزاری فرانسه مطبوعات سوریه برای دومین روز متوالی به حملات خود علیه عراق ادامه دادند. روزنامه البعث ارگان حزب حاکم سوریه نسبت به ناسزاهای عراق به سوریه در لحظهای که اعراب برای شکست دادن دشمن اسرائیلی منسجم گردیدهاند ابراز شگفتی کرد. البعث افزود: آغاز این تبلیغات ضد سوری ثابت میکند که رژیم عراق با دامن زدن به تشنج در خلیج (فارس) و نیز با ایجاد منازعات فرعی، در نقشه جلوگیری از مبارزات ملت عرب برای رسیدن به آرمانش دست دارد. 1. طهیاسین رمضان معاون اول صدام حسین امروز طی اظهاراتی در مصاحبه با روزنامه کویتی الانباء به تبیین مواضع و سیاست خارجی عراق در قبال قطعنامه٥٩٨، حضور امریکا در خلیجفارس، مواضع مصر، شوروی، چین و روابط عراق و لیبی پرداخت. وی همچنین اختلاف نظر با شوروی درباره حضور ناوگان امریکا و کشورهای غربی و حمایت از این حضور و نیز تغییر استراتژی عراق مبنیبر نفی اسرائیل به عنوان دشمن اصلی اعراب را مطرح کرد. او در بخشی از سخنان خود گفت: عراق از اجرای قطعنامه٥٩٨ و تلاشهای جاری برای لوث کردن آن اظهار نومیدی میکند و نسبت به جدیت جامعه جهانی احساس بیاعتمادی مینماید. معاون صدام در مورد شوروی گفت: ما با شوروی در زمینه حضور ناوگانهای غربی در خلیجفارس اختلافنظر داریم. آنان معتقدند که حضور ناوگانهای امریکایی و غربی موجب ادامه جنگ شده است و ما این نظر را نمی پذیریم. رمضان ضمن اعلام حمایت از حضور ناوگانهای امریکایی و غربی در آبهای خلیج فارس گفت: نیروهای مذکور باید در اجرای قطعنامه٥٩٨ سهم بسزایی داشته و نسبت به آن بی تفاوت نباشند. معاون صدام هدف سفر اخیر حسنی مبارک به بغداد را برقراری توافق میان بغداد و قاهره پیرامون گسترش همکاریهای دو کشور در زمینه های مختلف از جمله نظامی عنوان کرد. رمضان از موضع جمهوری خلق چین در قبال جنگ تحمیلی اظهار نارضایتی کرد و اقدام چین در ارسال سلاح به ایران را نامفهوم ذکر کرد و گفت: اقدام یاد شده صفحه تاریکی در سیاست خارجی این کشور در قبال اعراب تلقی میشود. وی گفت: اقدام چین در فروش اسلحه به ایران اعتماد سایرین به چین را از بین می برد. رمضان در مقام اثبات دستیابی ایران به سلاحهای چینی مدعی شد: عراق مقادیری از سلاحهای ساخت چین را در جبهه های جنگ از ایران به غنیمت گرفته است. وی افزود: ارسال سلاح از سوی چین به ایران از هر طریقی که باشد به آینده روابط این کشور با اعراب زیان خواهد رساند. رمضان با اشاره به ضعف روابط میان عراق و لیبی گفت: روابط میان دو کشور در مرحله آتشبس تبلیغاتی به سر میبرد و پیشرفتی در آن حاصل نشده است. وی علت ضعف این روابط را نبودن اعتماد به یکدیگر ذکر کرد و گفت: آینده روابط میان دو کشور براساس عملکرد و موضعگیری آینده مقامات دو کشور پایه ریزی خواهد شد. رمضان همچنین برای اولینبار به تغییر پایهای در سیاست خارجی عراق در مقابل اسرائیل اشاره کرد و گفت: عراق با تغییر استراتژی خود از این پس اسرائیل را دشمن اصلی اعراب نمیداند. او افزود: عراق با تجدیدنظر در دیدگاههای قومی خود اسرائیل را بهعنوان دشمن اول اعراب از اعتبار انداخته و جمهوری اسلامی ایران را دشمن اصلی قومیت عرب شمرده است. رمضان با پذیرش خطر فزاینده اسلام بر رژیمهای مرتجع عرب گفت: ایران با شعار و خط مشی اسلام قادر است در جهان عرب نفوذ کند و برای کشورهای عرب خطر بیافریند، اما اسرائیل علیرغم ماشین جنگیاش از این اقدام عاجز است. وی وسعت جغرافیایی و میزان جمعیت مردم ایران را عواملی در جهت تقویت موقعیت ایران در جهان عرب معرفی کرد و گفت: این عوامل خطر ایران را به مراتب بیش از خطر اسرائیل جلوهگر میسازد. معاون صدام هدف از برقراری تماسهای وسیع میان عراق، کویت و عربستانسعودی را هماهنگی این سه کشور در قبال ایران عنوان کرد و گفت: عراق، کویت و عربستان سعودی خطوط مقدم جبهههای جنگ با ایران میباشند. وی افزود: میان سه کشور هماهنگی و همکاریهای ویژهای در زمینه های مختلف از جمله رویارویی با خطر ایران وجود دارد.

2. هیئتهای دیپلماسی عراق در یوگسلاوی، ژاپن، آرژانتین و برزیل، همکاری این کشورها را برای فشار به ایران به منظور پذیرش بیکم و کاست قطعنامه٥٩٨ خواستار شدند. در بلگراد پایتخت یوگسلاوی طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق در بازدید ٣٠ ساعته خود از این کشور با بودیمیر لونجار وزیر امور خارجه و نیز با لازار موسیوف رئیس شورای ریاست جمهوری یوگسلاوی ملاقات نمود. عصمت کتانی نماینده دائمی عراق در سازمان ملل متحد نیز در مذاکرات شرکت داشت. گزارشات رسمی متعدد از دو دور مذاکرات طارق عزیز با لونجار وزیر امور خارجه یوگسلاوی حاکی از گفتوگوهای طولانی آنان پیرامون جنگ تحمیلی، اوضاع خلیجفارس و چگونگی اجرای قطعنامه٥٩٨ شورای امنیت میباشد. به گزارش تانیوگ طرفین با بررسی جزئیات این مسئله اهمیت نقش کشورهای غیرمتعهد عضو غیردائمی شورای امنیت سازمانملل در اجرای قطعنامه٥٩٨ را مورد تأکید قرار دادند. یوگسلاوی یکی از اعضای غیردائمی شورای امنیت میباشد. به اجرا گذاشته شدن قطعنامه٥٩٨ بنابر مواضع دو کشور در مذاکرات، به منزله حمایت سیاسی لازم از تلاشهای جامعه بین المللی به منظور خاتمه جنگ خواهد بود. تنها موضع ذکر شده در گزارشات مذکور پیرامون نظریات یوگسلاوی در قبال جنگ تحمیلی و اوضاع خلیجفارس در این مذاکرات تکرار اعلام حمایت این کشور از قطعنامه٥٩٨ بود. بنابر این گزارشات طارق عزیز و لونجار همچنین در زمینه تقویت نقش جنبش عدمتعهد برای خاتمه بخشیدن به جنگ ایران و عراق و نیز در رابطه با اجلاس آینده وزرای امور خارجه کشورهای عضو جنبش گفت وگو نمودند. همچنین گفت وگو درباره جزئیات مسئله جنگ ایران و عراق و قطعنامه٥٩٨ نیز محور مذاکرات طارق عزیز با لازار موسیوف رئیس شورای ریاست جمهوری یوگسلاوی بود. طارق عزیز در پایان دیدار خود از یوگسلاوی از سازمانملل خواست تا عملاً و به طور مؤثر ایران را تحت فشار قرار دهد تا این کشور از موضع فعلی خود مبنی بر ادامه جنگ عدول کند. وی طی مصاحبهای با خبرگزاری کویت در بلگراد اعلام کرد کشورش آماده است برای به اجرا درآمدن کامل قطعنامه٥٩٨ شورای امنیت سازمانملل با این سازمان همکاری لازم را مبذول دارد. وزیر امور خارجه عراق در پاسخ به سؤالی در این مورد که ایران قطعنامه٥٩٨ را رد نکرده است: گفت ایران تنها قصد دارد با وانمود کردن قبول این قطعنامه دست به مانورهای سیاسی زده و وقتکشی کند. وی ضمن تأکید بر درخواست عراق برای اعمال فشار قاطعانه و جدّی بر ایران اعلام داشت: این تنها راهی است که میتواند به قبول قطعنامه٥٩٨ از سوی ایران منجر شود. طارق عزیز اظهار عقیده کرد که هدف ایران از مانورهای سیاسی، پراکندن تخم نفاق در بین اعضای شورای امنیت است. وی گفت: هرچند ایران داوطلبانه صلح را نمی پذیرد ولی فشار جهانی میتواند این کشور را به قبول چنین صلحی وادار کند. معاون طارق عزیز نیز برای پیگیری مسائل مربوط به قطعنامه٥٩٨ و نیز اجماعسازی جهانی به ژاپن رفته است. به گزارش بخش انگلیسی رادیو ژاپن، حسام شوکت الزهاوی معاون وزیر امور خارجه عراق، صبح امروز برای ملاقات با وزیر امور خارجه ژاپن وارد توکیو شد تا برای پایان دادن به جنگ هشت ساله ایران و عراق از ژاپن تقاضای کمک نماید. به گفته رادیو ژاپن زهاوی که پیامی از سوی وزیر امور خارجه عراق، همراه دارد انتظار میرود، خواهان همکاری ژاپن در سختگیری برای اجرای قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد درباۀ جنگ خلیج (فارس) که از جمله تحریم تسلیحاتی علیه ایران را نیز دربر میگیرد بنماید. ورود معاون وزیر امور خارجه عراق به توکیو در پی سفر وی به آرژانتین و برزیل که هیچیک از این دو کشور عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل نمی باشند صورت می پذیرد. تلاشهای عراق و حامیان منطقه ای و بین المللی آن در تحمیل صلح به ایران بدون لحاظ کردن عدالت و بدون توجه به پیشینه و شروع جنگ است. روزنامه ترجمان چاپ استانبول ترکیه به خوبی این موضوع را مورد توجه قرار داده و نوشته است: از آنجایی که رژیم عراق آغازگر جنگ بوده است، در مورد خاتمه بخشیدن به آن حق تقاضای شرایط و حقوق متساوی را ندارد.

3. در میان محدودیتهای مختلف در مقابل ایران که از طرف کشورهای صنعتی و توسعه یافته ایجاد شده است، تحریم فروش تجهیزات نظامی نیز یکی از جنبه های مهم مطالعه وضعیت مذکور به شمار میرود. طی دیروز و امروز فروش ٤٠ دستگاه قایق سوئدی به ایران در سال ١٩٨٥ (١٣٦٤) به یک سوژه تبلیغاتی از سوی امریکاییها علیه جمهوری اسلامی مبدل شده است. این موضوع در راستای طرح تحریم تسلیحاتی ایران و به عنوان زمینه سازیهای مربوط به این موضوع قابل فهم است. به گزارش رادیو امریکا سخنگوی وزارت دفاع امریکا اعلام کرد که فرانک کارلوچی سرپرست آن وزارتخانه طی نامهای از روین کارسن وزیر دفاع سوئد خواسته است فروش قایقهای تندروی ساخت آن کشور را به جمهوری اسلامی ایران متوقف کند. به گفته رادیو امریکا، اشاره سخنگوی وزارت دفاع امریکا به تغییراتی نظامی بود که در قایقهای تندرو ساخت سوئد داده شده است و اینک توسط پاسداران انقلاب اسلامی ایران مورد استفاده قرار میگیرد. در سال گذشته میلادی نیروهای امریکا که در خلیج فارس مستقر هستند، تعدادی از این قایقهای تندرو را غرق کردند و یکی از آنها را که آسیب دیده بود توقیف کردند. در آن قایق تعدادی از موشکهای زمین به هوا و قابل حمل استینگر ساخت امریکا کشف شد. کارخانه سوئدی بوگ همس مارین که سازنده این قایقهای تندرو است، در نخستین سالهای دهه ١٩٨٠ (١٣٥٩) حدود چهل قایق از این نوع را به جمهوری اسلامی ایران تحویل داد. اکنون مسئولین کارخانه گزارشهای انتشار یافته در این زمینه را که سوئد قصد دارد تعداد بیشتری از اینگونه قایقهای تندرو را به ایران بفروشد، تکذیب میکنند. به گزارش یونایتدپرس مقامات دولتی سوئد گفتند صادرات قایقهای تندرو سوئدی به ایران را متوقف نخواهند کرد چون این قایقها وسیله جنگی نیستند. مقامات دفتر بازرسی و مسائل جنگی که اجازه صدور ٥٠ قایق تندرو به ایران را داده بودند، گفتند این قایقها بهعنوان وسیله جنگی شناخته نشدهاند. گوران اور یکی از مقامات هیئت بازرسان هم گفت: ما دلیلی برای عوض کردن تصمیم خود نداریم، لذا صادرات این قایقها را کنترل نمی کنیم، ولی هیچ نشانهای از اینکه قایقهای دیگری به ایران فروخته خواهد شد، دریافت نکرده ایم. اندرز بوگامار مدیر شرکت قایقهای تندرو گفت: آخرین باری که قایقهای تندرو به ایران تحویل داده شدند، سال ١٩٨٥ (١٣٦٤) بود. وی به یونایتدپرس گفت بهخاطر اینکه تهران با استفاده از این قایقها برای مقاصد نظامی قرارداد را نقض کرده است، در آینده از این قایقها به ایران فروخته نخواهد شد. وی اضافه کرد: من نمیدانم چرا امریکاییها به یک شرکت سوئدی مانند این شرکت حمله می کنند. ایران حتی از ما نخواسته است قایقهای بیشتری به آن کشور تحویل دهیم. بوگامار افزود: ایران در سال ١٩٨٢ (١٣٦١) یک سفارش ده میلیون دلاری جهت خرید ٤٠ فروند قایق ٤٢ فوتی و ١٠ فروند از نوع دیگر این قایقها را داده بود. ایرانیها در ابتدا گفته بودند که از این قایقها جهت تعقیب قاچاقچیان در خلیجفارس استفاده خواهند کرد؛ ولی گفته میشود پاسداران انقلاب بیش از ٢٠ فروند از این قایقها را برای حمله به کشتیها در خلیج (فارس) دستکاری کردهاند و تغییراتی در آنها به عمل آوردهاند. در ماه اکتبر دولت سوئد به پارلمان این کشور اطلاع داد این قایقهای غیرمسلح که توسط بوگامار فروخته شدهاند، به عنوان وسیله جنگی شناخته نشده اند؛ بنابراین آنها شامل قوانین ممنوعیت صادرات اسلحه سوئد که از فروش سلاح به کشورهای در حال جنگ جلوگیری میکنند نمی شوند. علاوه بر قایق، فروش مین توسط فرانسه نیز مورد توجه و بزرگنمایی رسانه ها قرار گرفت. رادیو ابوظبی دراینباره گفت: منابع وزارت دفاع فرانسه شب گذشته فروش مینهای ساخت فرانسه از سوی دولت این کشور به تایلند جهت صدور مجدد به ایران را تکذیب کردند. این تکذیب در پاسخ به خبر آخرین شماره ماهنامه فرانسوی اک جویل مبنی بر فروش صدهزار مین ضدتانک به تایلند از سوی شرکت فرانسوی تیارتی بوده است. از سوی دیگر سفارت تایلند در پاریس و شرکت تیارتی طی اعلامیه های جداگانهای خبر نشریه مزبور را تکذیب کردند. این در حالی است که موضوع اساساً صورت واقعی نداشته است.

منابع و مآخذ روزشمار 1366/11/22