1362.08.27: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1362 |نام = 1362.08.27 |نام دیگر= بیست و هفت آبان |روز=27 آبان 1362 |تاریخ شمسی= 1362.08.27 |تاریخ میلادی= 18 نوامبر 1983 |تاریخ قمری= 12 صفر 1404 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.08.27</div> <div class="bootstrap-b...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۲۷: سطر ۲۷:


<div style="text-align:justify">
<div style="text-align:justify">
== گزارش- 561 ==
درپی توافقات روز گذشته فرماندهان درباره زمان اجرای مرحله چهارم عملیات والفجر٤، امروز عزیز جعفری و سرهنگ امیربیگی فرماندهان قرارگاه مقدم حمزه، در نشست مشترکی درباره ساعت قطعی شروع عملیات به توافق رسیدند. بدین‌ترتیب زمان شروع مرحله چهارم عملیات والفجر٤ در منطقه عمومی کانی‌مانگا و جنوب پنجوین ساعت 21:30 روز ٢٨ آبان 1362 تعیین شد.
در این مرحله از عملیات، لشکر٢٧ حضرت رسول(ص)، لشکر١٧ علی‌بن‌ابی‌طالب(ع)، لشکر٥ نصر و تیپ‌٣٣ المهدی(عج) با ٢ گردان از سپاه و 3 تیپ (تیپ‌١، ٢ و ٣ لشکر٢٨ کردستان) به‌همراه ٥ گردان از ارتش در سه سازمان رزم باعنوان قرارگاه‌های تاکتیکی حمزه٢، حمزه3 و حمزه٤ بدین‌ شرح وارد عمل می‌شوند:
• قرارگاه تاکتیکی حمزه2: در منطقه کانی‌مانگا با هدف تصرف ارتفاعات 1904، 1900 و یال‌های غربی این دو ارتفاع و همچنین یال‌های غربی شاخ تارچر (ارتفاع 1680 و 1740) و با شرکت ٩ گردان از لشکر٢٧ حضرت رسول(ص) و یک گردان از تیپ‌٣ لشکر٢٨ کردستان تلاش خواهند کرد.
• قرارگاه تاکتیکی حمزه٣: با 3 گردان از لشکر١٧ علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) و یک گردان از لشکر‌23 نوهد و یک گردان از تیپ‌٢ لشکر٢٨ کردستان در منطقه غرب کانی‌مانگا برای تصرف حدفاصل دره میانه تا کلز و نیمه‌های غرب جاده وارد عمل خواهند شد.
• قرارگاه تاکتیکی حمزه٤: در شرق ارتفاع کانی‌مانگا برای تصرف یال‌های شرقی 1904، 1900 و تسلط به تنگه روکان و تصرف قله اصلی سنگ معدن (1830) و یال غربی این ارتفاع (شاخ کن‌شوکت) که بر تنگه روکان تسلط دارد وارد عمل خواهد شد. یگان‌های تحت‌امر این قرارگاه نیز عبارت‌اند از لشکر٥ نصر با ٩ گردان و تیپ1 لشکر٢٨ کردستان با 3 گردان.<ref>سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر٤، گزارش راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، داود رنجبر، ص124؛ و- سند شماره 290/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راویان قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) در عملیات والفجر٤، داود رنجبر و محسن رخصت‌طلب، 19/8/1362 تا 28/8/1362، صص 63 - 57؛ و- سند شماره 297/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) در عملیات والفجر٤، محمدرضا دیانی، 20/8/1362 تا 5/9/1362، صص 11 - 7.</ref>
== گزارش- 562 ==
در آستانه اجرای مرحله چهارم عملیات والفجر4، علی فدوی مسئول اطلاعات - عملیات قرارگاه مقدم حمزه در نامه‌ای به قرارگاه خاتم‌الانبیاء سپاه، اقدامات مهندسی دشمن درزمینه ایجاد استحکامات و موانع برای بازداشتن نیروهای ایرانی از دستیابی به اهداف مورد نظر را تشریح کرد. در این نامه ضمن اشاره به جدیت و تلاش دشمن در ایجاد انواع استحکامات و موانع، مناطقی که ارتش عراق به آنها توجه ویژه‌ای داشته، ذکر شده است.
در این نامه آمده است: با به‌پایان‌رسیدن مرحله سوم عملیات والفجر٤ و سردرگمی و ازهم‌پاشیدگی که دشمن بعد از این مرحله پیدا کرد و باتوجه‌به وقفه‌ای که در ادامه عملیات پیدا شد، دشمن فرصت منظم‌کردن نیروهایش، پیداکردن خود و استقرار نیروهای جایگزین و سازماندهی نیروهایش را یافت و از همه مهم‌تر با بسیج مهندسی رزمی سپاه ١، ٢، ٣ و همچنین مهندسی رزمی‌های لشکرهای ٤ و ٧ شروع به ایجاد استحکامات (میدان مین، سیم‌خاردار، کانال آتش و...) کرد که تاکنون به‌طور متوسط 60% از این استحکامات مخصوصاً در نقاط حساسی که دشمن احتمال حمله ما را از آنجا می‌داده، تمام شده است. در این مدت تأکید اکید دشمن فقط و فقط بر ایجاد این استحکامات بوده است و توانسته بر روی ارتفاعات 1904، 1900، یال غربی ارتفاع 1904، 1900 جناح غربی جاده نالپاریز به دره میانه، دهانه تنگه روکان و از تنگه روکان تا ارتفاع 1830 و در ادامه آن تا سنگ معدن استحکاماتش را ایجاد کند.
همچنین دشمن با شناخت راه‌های وصولی احتمالی نیروهای خودی توانست با نصب کمین در این معابر راه‌ها را مسدود کند. دشمن حساسیت خود را علاوه‌بر مناطق قبلی (ارتفاع کانی‌مانگا، محور دره میانه، نالپاریز و ارتفاعات 1830 و سنگ معدن) به محور توتمان و چاله‌سبز نیز افزایش داده و در این قسمت نیز هوشیار است.
تغییراتی که در ترتیب نیروی دشمن نسبت به قبل به‌ وجود آمده، عبارت است از: تیپ‌412 و تیپ‌18، نیروی کماندویی الحمزه و العباس. محل استقرار تیپ‌412 نامعلوم و محل استقرار تیپ‌18 در ارتفاع پیروزی (ارتفاع سورن) به‌طرف جاده پنجوین - سیدصادق می‌باشد که این تیپ درپیروزی (ارتفاع شمالی سورن) مستقر می‌باشد.<ref>سند شماره 20940 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات قرارگاه مقدم حمزه سیدالشهدا(ع) به قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 27/8/1362.</ref>
== گزارش- 563 ==
هواپیماهای عراقی امروز در خلیج‌فارس عملیاتی علیه سکوی نفتی نوروز اجرا کردند. همچنین در جریان چند واقعه دیگر در نقاط مختلف کشور تلفاتی به نیروهای نظامی و افراد عادی وارد آمد.
در ساعت 10:30 امروز در خلیج‌فارس یک فروند هواپیمای عراقی تأسیسات سکوی نفتی نوروز را با راکت و تیربار هدف قرار داد. براثر این حمله، به یک محل فرود بالگرد و یک منبع آب خسارت‌های جزیی وارد شد، اما تلفات جانی و آتش‌سوزی به ‌بار نیامد.<ref>سند شماره 92648 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه نوح نبی سپاه پاسداران به ستاد مرکزی (واحد طرح و عملیات یگان دریایی)، 27/8/1362.</ref>
دراین‌حال، فرماندهی کل نیروهای مسلح عراقی در اطلاعیه‌ای اغراق‌آمیز از انهدام یک هدف دریایی خبر داد و مدعی شد: «یک اسکادران از جنگنده‌های جسور ما در ساعت 10 صبح به یک هدف دریایی مهم دشمن در شمال‌شرقی خلیج عرب [فارس] حمله کردند و هدف مزبور را هدف آتش دقیق و مؤثر خود قرار دادند که درنتیجه آن ستون دود و آتش ناشی‌از انهدام هدف دریایی دشمن در فضای منطقه مشاهده می‌شود.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 244، 28/8/1362، ص1، بخش عربی رادیو بغداد، 28/8/1362.</ref>
همچنین در منطقه تنگاب قصرشیرین، یک گروه گشتی سپاه هنگام اجرای مأموریت هدف گلوله خمپاره‌انداز‌های دشمن واقع شد و ٣ تن از افراد آن شهید و ٤ تن نیز زخمی شدند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 248، 29/8/1362، ص٤.</ref>
در ارتفاعات اطراف کوهدشت هم، ٢ کودک براثر انفجار یک بمب خوشه‌ای به‌جای‌مانده از بمباران‌های قبلی این منطقه به شهادت رسیدند.<ref>سند شماره 95454 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از دفتر فرماندهی منطقه٧ به مرکز فرماندهی (ستاد مرکزی)، 28/8/1362.</ref>
در همین ‌حال، در ادامه گلوله‌باران شهر آبادان، امروز نیز 3 مغازه و قسمتی از یک بیمارستان در این‌ شهر آسیب دید. این اقدام دشمن تلفات جانی در بر نداشت.
علاوه‌براین، امروز و دو روز گذشته، 20 تن از افراد عراقی از مرزهای غربی وارد ایران شده و اسکان یافته‌اند. بخشی از این افراد شامل ١١ تن از اکراد مسلح عراق و خانواده‌هایشان می‌باشد که از مرز مریوان وارد ایران شده و به نیروهای شاخه ٢ و ٣ حزب دمکرات کردستان عراق (بارزانی‌ها) در مریوان پیوسته‌اند. تعدادی دیگر از این افراد هم که درخواست پناهندگی کرده‌اند از اهالی سلیمانیه، بغداد و خانقین هستند.<ref>سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر٤، گزارش راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، داود رنجبر، ص124؛ و- سند شماره 290/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راویان قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) در عملیات والفجر٤، داود رنجبر و محسن رخصت‌طلب، 19/8/1362 تا 28/8/1362، صص 63 - 57؛ و- سند شماره 297/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) در عملیات والفجر٤، محمدرضا دیانی، 20/8/1362 تا 5/9/1362، صص 11 - 7.</ref>
== گزارش- 564 ==
شهادت یک غیرنظامی در سلماس، درگیری بین نیروهای خودی و افراد وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی در جنوب‌غربی تکاب، منطقه سردشت، بانه، کامیاران، نوسود، زورگیری این افراد از مردم و دستگیری یکی از افراد مهم نفوذی حزب دمکرات در سپاه، از مهم‌ترین وقایع روز جاری در مناطق کردنشین غرب و شمال‌غرب کشور است.
عناصر حزب دمکرات کردستان ساعت 8 امروز با حمله به قریه نورگل در جنوب‌شرقی سلماس، یکی از اهالی این روستا را که کارگر معدن بود به شهادت رساندند. درباره علت و چگونگی حادثه خبری در دست نیست.<ref>سند شماره 113752 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن ویژه مناطق کردنشین، شماره 143، 27/8/1362، ص1؛ و- سند شماره 439104 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به فرماندهی کل سپاه، 2/9/1362.</ref>
در جنوب‌غربی تکاب، عناصر مسلح غیرقانونی به نیروهای یگان جندالله در نزدیکی روستای بالش‌بلاغ حمله کردند که با مقابله نیروهای خودی تعدادی از آنان کشته یا زخمی شدند.<ref>سند شماره 113162 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش ویژه اطلاعاتی سپاه پاسداران، شماره 87، 9/8/1362؛ و- سند شماره 103263 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه، 2/9/1362.</ref>
در منطقه سردشت نیز نیروهای تأمین پایگاه شهید کفاش در ساعت ١٧ هنگام بازگشت به محل استقرار خود مورد حمله قرار گرفتند، ولی با هوشیاری توانستند مهاجمان را سرکوب کنند. در این حادثه ٢ تن از افراد ضدانقلاب کشته شدند و از افراد خودی نیز یک تن زخمی شد.<ref>سند شماره 399885 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاجا (رکن٣) به فرماندهی ژاجا، 27/8/1362.</ref>
در منطقه عمومی بانه، نیروهای تیپ‌٢ لشکر٢٨ کردستان در محور اشترآباد - ولی‌آباد درحال هدایت یک تانکر آب به یکی از مقرهای این لشکر بودند که به کمین افراد مسلح غیرقانونی افتادند و براثر درگیری، یک تن از سرنشینان تانکر زخمی و یک تن دیگر گروگان گرفته شد.<ref>سند شماره 20966 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی قرارگاه حمزه، شماره 23، 28/8/1362.</ref>
در حادثه دیگری در منطقه گاوشان در شمال کامیاران، عناصر مسلح ضدانقلاب علیه نیروهای ژاندارمری کمین زدند و یکی از نیروهای خودی را زخمی کردند.<ref>سند شماره 341083 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان (رکن٣) به استانداری کردستان، 28/8/1362.</ref> علاوه‌براین در همین منطقه 20 تن از افراد مسلح وارد روستای کوانه شده و پس از جمع‌آوری مواد غذایی، آنجا را ترک کردند.<ref>سند شماره 339563 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی کردستان به استانداری کردستان، 8/9/1362.</ref>
در همین‌ حال، در یکی از محورهای جبهه نوسود، عده‌ای از افراد حزب دمکرات کردستان ایران و نیروهای جیش‌الشعبی عراق با حمایت یک فروند بالگرد عراقی قصد نفوذ به خطوط نیروهای خودی را داشتند که با آتش رزمندگان مواجه شده و به مواضع خود برگشتند.<ref>سند شماره 23667 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات عملیات قرارگاه نجف به فرماندهی قرارگاه نجف، 1/9/1362.</ref>
از سوی دیگر امروز ستاد منطقه ١١ سپاه در نامه‌ای به واحد حفاظت اطلاعات ستاد مرکزی سپاه اعلام کرد یکی از افراد نفوذی حزب دمکرات که با فریب‌کاری بیش از سه سال در برخی سطوح عملیاتی سپاه فعالیت داشته است، شناسایی و دستگیر شده و در ارتباط با وی 40 نفر دیگر نیز دستگیر شدند ستاد منطقه11 سپاه باتوجه‌به آگاهی این افراد از اطلاعات امنیتی و حفاظتی، از واحد حفاظت اطلاعات خواسته است به‌دلیل احتمال حضور دیگر افراد نفوذی مرتبط با دستگیرشدگان در پایگاه‌ها و مقرهای نظامی، ترتیباتی اتخاذ کند تا این افراد هرچه سریع‌تر مورد بازجویی قرار گرفته و اطلاعات مورد نیاز از آنان کسب شود. در این نامه اضافه شده است: حزب دمکرات و سازمان کومه‌له تصمیم داشتند با همکاری این افراد نفوذی به کلیه پایگاه‌های موجود در اطراف سنندج حمله و آنها را ساقط کنند، اما باتوجه‌به دستگیری این افراد طرح مذکور ناکام مانده و فقط سه پایگاه مورد حمله قرار گرفتند.<ref>سند شماره 399763 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه11 (اطلاعات حفاظت) به ستاد مرکزی (اطلاعات حفاظت)، 27/8/1362.</ref>
== گزارش- 565 ==
در چارچوب طرح‌های نظامی ایران، وزیر دفاع از ادامه سلسله عملیات‌های والفجر و کسب پیروزی‌های جدید ظرف یک ماه آینده خبر داد.
سرهنگ سلیمی وزیر دفاع، امروز در جمع هزاران نفر از مردم بابل در مراسم نمازجمعه این شهر گفت: «امروز کران تا کران جبهه 900 کیلومتری و تمام نقاط استراتژیک و حساس در دست رزمندگان قدرتمند اسلام است و درهر زمان و از هر نقطه و با هر حجم آتش و یا هر آرایشی قادر هستند مأموریت خود را دنبال کنند.» وی افزود: «قدرت و دید تیر رزمندگان اسلام، قدرت جابه‌جایی و ابتکار عملیات را از دشمن گرفته است. عملیات پیروزمند والفجر یکی پس از دیگری دشمن را گیج و سردرگم کرده است.»
وزیر دفاع همچنین اظهار کرد: «یکی از مواهب این جنگ شناخت همسایگان بود. ما به کشورهای سواحل جنوبی خلیج‌فارس می‌گوییم به صلاح شما نیست که در اواخر زندگی پلید صدام با او همکاری نمایید.» سرهنگ سلیمی درمورد قرارگرفتن شهرهای عراق در تیررس توپخانه ایران افزود: «الآن شهر سلیمانیه و دیگر شهرهای عراق در تیررس کامل آتش توپخانه رزمندگان ما است، ولی ما معتقدیم نباید آن کاری را که صدام با شهرهای ما می‌کند ما هم [با شهرهای عراق] انجام بدهیم. اگر صدام و فرماندهان ارتش او مردم بی‌گناه و مناطق مسکونی را بمباران می‌کنند به این جهت است که ابتکار عملیات از دستشان در رفته است.» وی در ادامه تأکید کرد: «بمباران شهرها ندانم‌کاری فرماندهان بغداد است. این ذلت پنتاگون است. این سربه‌زیری و نگون‌بختی ژنرال‌های شرق و غرب است که به او طرح می‌دهند و برای اجرای این طرح لوازم و جنگ‌افزار در اختیارش می‌گذارند.»
سلیمی همچنین خاطرنشان کرد: «صدامی که در چند روز اول جنگ به دستور اربابانش می‌خواست با فتح خوزستان در رادیو اهواز سخنرانی کند و کنفرانس سران عرب را در سوسنگرد برگزار نماید، الآن در چنان تنگنایی قرار گرفته که برای بقای خود به‌طرف هر قدرتی دست دراز می‌کند.» وزیر دفاع در پایان اعلام کرد: «من در اینجا این نوید را می‌دهم که ظرف کمتر از یک ماه آینده، خبر پیروزی‌های درخشان‌تری به شما برسد. چون طرح شورای‌عالی دفاع و دستور رهبری پیگیری این والفجرهاست.»<ref>روزنامه کیهان، 28/8/1362، ص1.</ref>
== گزارش- 566 ==
وزیر اطلاعات عراق با ادعای اینکه ارتش عراق از زمان آغاز جنگ قوی‌تر شده است، اذعان کرد نیروهای نظامی ایران در حملات اخیر (والفجر4) از حمایت کردهای مخالف دولت عراق برخوردار بودند.
خبرگزاری رویتر ضمن انتشار گفته‌های لطیف نصیف جاسم وزیر اطلاعات عراق در جمع گروهی از خبرنگاران خارجی، به توصیف اوضاع داخلی عراق و اقدامات احتمالی این کشور در ادامه جنگ پرداخت. بر پایه این گزارش، نصیف جاسم گفت: «ارتش ما از زمان آغاز جنگ قوی‌تر شده است. ما اکنون از هواپیماهای بیشتری برخوردار هستیم و ارتش ما درحال‌ حاضر روحیه بهتری دارد و تجربیات بیشتری کسب کرده است.» رویتر سپس با اشاره به خودداری مقامات عراق از اعلام رقم تلفات این کشور در جنگ افزود: «منابع غربی اظهار می‌دارند تلفات عراق همچنان رو به افزایش است. به گفته همین منابع، این جنگ حداقل 50 هزار کشته، دو برابر این تعداد زخمی ‌و حدود 70 هزار اسیر که توسط ایران نگاهداری می‌شود برای عراق در بر داشته است.»
در ادامه گزارش رویتر آمده است: «صدام حسین احتمالاً به‌منظور نشان‌دادن این مسئله که موقعیتش همچنان با ثبات است، واحدهای ویژه گارد ریاست‌جمهوری را به‌منظور مقابله با تهاجم ایران به منطقه‌ای در 300 کیلومتری شمال‌شرقی بغداد اعزام کرد.»
رویتر سپس با اشاره به سخنان وزیر اطلاعات عراق مبنی‌بر اینکه «ایرانیان امید داشتند شهر کوچک پنجوین را متصرف شوند و با حمایت از رزمندگان کُرد مخالف با دولت بغداد در آنجا یک جمهوری اسلامی تشکیل دهند»، به نقل از منابع دیپلماتیک در بغداد اضافه کرده است: «کُردهای مزبور همچنان به‌عنوان یک عامل عمده آزاردهنده مقامات عراقی محسوب می‌شود.»
رویتر در پایان گزارش خود افزود: وزیر اطلاعات عراق با بیان اینکه «کشورش بسیار صبور است، از قدرت نظامی و اقتصادی کافی برای جنگیدن نیز برخوردار است و هنوز غایت قدرتش را در این جنگ به مرحله عمل در نیاورده است»، تأکید کرد: «کشورش عملاً امید صلح در این جنگ را تا زمانی‌که [امام] خمینی بر ایران حکومت می‌کند از دست داده است. ... بغداد مطمئن است هر کسی که جانشین وی در تهران شود، جنگ را خاتمه می‌دهد.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 244، 28/8/1362، صص 4 - 2، بغداد - خبرگزاری رویتر، 27/8/1362.</ref>
== گزارش- 567 ==
رئیس‌جمهور در نمازجمعه این هفته تهران به تشریح مردمی‌بودن انقلاب اسلامی و آثار حضور مردم در عرصه‌های مختلف؛ ازجمله در جبهه‌های جنگ، دستاوردهای عملیات والفجر4 و بمباران بعلبک لبنان پرداخت.
آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور و امام‌جمعه تهران، در خطبه دوم نماز به ماهیت مردمی انقلاب و نظام جمهوری اسلامی اشاره کرده و اظهار داشت: «پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ‌جهت‌گیری مردمی ‌یک خط اصلی در تشکیلات موجود جمهوری اسلامی ‌شد. مردم از روزهای اول پیروزی با تشکیل کمیته‌های انقلاب طعم حفاظت از انقلاب را چشیدند و جوانان، نوجوانان و پیرهای کشورمان هسته‌های مقاومت تشکیل دادند.» امام‌جمعه تهران افزود: «در همه بخش‌ها تکیه عمده انقلاب به‌طرف مردم بوده است. سپاه پاسداران، جهاد سازندگی، بنیاد مسکن و بنیاد مستضعفان همه کارهایی است که با ابتکار و فرمان امام به وجود آمده که تکیه‌گاه مردمی داشته است. مردم هم به صحنه آمدند تا این جمهوری با همه ارکانش به دست مردم باشد. مردم هم تاکنون حافظ آن بوده و هستند و همان‌طورکه امام فرموده‌اند مادامی‌که مردم در صحنه انقلاب هستند هیچ خطری آن را تهدید نمی‌کند.»
رئیس‌جمهور در ادامه با اشاره به گزارش‌های دریافتی از تأثیر انقلاب بر افکار و احساسات ملت‌های دیگر افزود: «هنگامی‌که اعلام شد نشت چاه شماره 3 نوروز توسط کارگران و متخصصین ایرانی مهار شده است، باوجود اینکه خبرگزاری‌های امپریالیستی و بعضی رجال سیاسی سعی در انکار یا مخفی نگه‌داشتن آن داشتند، مردم تحت ستم دنیا از این عمل خوشحال شده بودند. در این زمان یک زن تهیدست هندی با اهدای مقداری روپیه هندی که به ایران فرستاده بود، از صنعتگران نفت خواسته بود که با این پول شیرینی خریده و موفقیت خود را جشن بگیرند.»
آیت‌الله خامنه‌ای سپس در مقایسه برخورداری جمهوری اسلامی از پشتوانه مردمی با تلاش رژیم عراق برای جلب حمایت مردم این کشور گفت: «رژیم جبار عراق نهایت سعی خود را کرد تا مردم مسلمان عراق را در مقابل جمهوری اسلامی ایران قرار دهد. رژیم عراق وقتی متوجه شد که نیروهای نظامی عراق کفایت رویارویی با رزمندگان اسلام را ندارند، با کمک‌گیری از موضوع قومیت عربی و دفاع از سرزمین عراق هم نتوانست مردم را به جبهه‌ها بیاورد، لذا دست به رشوه‌دادن زد و به خانواده‌های کشته‌شدگان سکه‌های طلا هدیه کرد، اما این راه هم مؤثر واقع نشد، زیرا گروهی از خانواده‌های کشته‌شدگان سکه‌های خود را به جمهوری اسلامی هدیه کردند.»
رئیس شورای‌عالی دفاع ضمن تأکید بر نقش نیروی مردم به‌عنوان تکیه‌گاه جمهوری اسلامی ایران گفت: «روزهایی که نیروهای مردم در جبهه‌ها حضور کامل نداشتند و ما مجبور بودیم تنها با استفاده از نیروهای منظم به جنگ بپردازیم، ناکامی‌های زیادی داشتیم، اما با حضور یکپارچه مردم در جبهه‌ها این مشکل حل شد. ما حضور این عده را گره‌گشای جبهه‌های جنگ می‌دانیم. مادامی‌که مردم خود را صاحب و مالک جبهه‌ها می‌دانند و جبهه‌ها متکی به آنان است، هیچ نیرویی نخواهد توانست ما را به عقب‌نشینی مجبور کند.»
آیت‌الله خامنه‌ای در ادامه سخنان خود درخصوص پیروزی‌های اخیر در عملیات والفجر4 یادآور شد: «در عملیات والفجر4 توانستیم راه تغذیه ضدانقلاب را که قصد داشتند در مناطق کردنشین وضع جبهه‌ها و پشت جبهه را نابسامان کنند، سد کرده و آنان را متلاشی کنیم. امروز ضدانقلاب قدرت تماس با آن‌طرف مرز را از دست داده است. امید است به‌کلی شر این ظالمان را از سر ملت مظلوم کردستان کوتاه کنیم و ریشه‌های نفاق و کفر را به‌کلی بخشکانیم.»
رئیس‌جمهور در بخش دیگری از خطبه‌ دوم نمازجمعه تهران به حملات هوایی رژیم صهیونیستی و فرانسه در لبنان پرداخت و گفت: «پس از انفجار مقر فرماندهی تفنگ‌داران امریکایی و فرانسوی در لبنان، امریکا و فرانسه تهدید خود را به بدترین شکل ممکن عملی ساخته و بااینکه بخش عظیمی از سرزمین مردم لبنان زیر چکمه‌های دشمن است و در قسمتی از آن فالانژیست‌های نژادپرست و انحصارطلب به آنان ظلم می‌کنند، در بخشی دیگر هواپیماهای بیگانه مناطق مسکونی را بمباران کردند و مردم بی‌گناه را به خاک و خون کشیدند. ما از این حادثه ابراز تأسف می‌کنیم و به مردم لبنان تسلیت می‌گوییم و به آنهایی که توانسته‌اند دشمن را این‌چنین به خشم بیاورند، تبریک می‌گوییم.»<ref>روزنامه کیهان، 28/8/1362، ص21 مکرر.</ref>
== گزارش- 568 ==
درحالی‌که وزیر بازرگانی عراق امروز برای شرکت در جلسات کمیته مشترک عراق و ژاپن راهی توکیو شد، مقامات ژاپنی اظهارنظرهای متفاوتی را درباره احتمال انسداد تنگه هرمز ازسوی ایران مطرح کردند.
خبرگزاری عراق ضمن اعلام خبر سفر حسن علی وزیر بازرگانی عراق به ژاپن، به نقل از وی افزود: در جلسات کمیته مشترک دو کشور بر «گسترش همکاری درزمینه انتقال تکنولوژی ژاپن به عراق و افزایش آموزش تکنیکی عراقی‌ها توسط ژاپن تأکید می‌شود.» این گزارش یادآور شد: «کمیته مشترک مزبور درپی امضای یک موافقت‌نامه همکاری تکنیکی، علمی، ‌تجاری و اقتصادی بین ژاپن و عراق در سال 1974 تشکیل شده است.»
همچنین خبرگزاری رویتر اشاره کرد شینتارو آبه وزیر امور خارجه ژاپن، ماه اوت گذشته، ضمن دیدار از عراق، موافقت‌نامه‌ای را درزمینه تمدید وام 5/1 میلیارد دلاری به بغداد برای مدت پنج سال امضا کرد. این وام بخش استفاده‌نشده از 2 میلیارد دلار وام ژاپن را تشکیل می‌دهد که ابتدا در سال 1974 دراختیار عراق قرار گرفت و سپس در سال 1977 تجدید شد. بر پایه این گزارش، یک مقام سفارت ژاپن در بغداد گفت: «خرید نفت خام حدود 98 درصد واردات ژاپن از عراق را تشکیل می‌دهد.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 244، 28/8/1362، ص9، بغداد - خبرگزاری رویتر، 27/8/1362.</ref>
در همین حال، خبرگزاری آلمان‌غربی از توکیو گزارش داد: «سوسوکو اونو وزیر صنایع و تجارت بین‌المللی ژاپن، امروز برای نخستین‌بار نگرانی رسمی دولت متبوعش را از احتمال مسدودشدن تنگه هرمز توسط ایران اعلام کرد.» وی در سخنانی خطاب به اجلاس وزرای ژاپن درمورد انرژی، دراین‌باره توضیح داد: «امکان بمباران ترمینال نفتی ایران در جزیره خارک توسط عراق وجود دارد و اگر چنین حادثه‌ای رخ دهد ایران با بستن تنگه هرمز آن را تلافی خواهد کرد.» اونو همچنین گفت: «عراق که اقتصادش به‌واسطه جنگ به‌سختی ضربه دیده است، سعی دارد با تضعیف اقتصاد ایران این کشور را به قبول آتش‌بس مجبور سازد.»<ref>همان، ص10، توکیو - خبرگزاری آلمان‌غربی، 27/8/1362.</ref>
باوجوداین، وزیر امور خارجه ژاپن امروز در جلسه کابینه این کشور ترجیح داد که درمورد جنگ ایران و عراق با احتیاط اظهارنظر کند. به‌ گزارش خبرگزاری کیودو، شینتارو آبه در این جلسه گفت: «ژاپن معتقد است بمباران تأسیسات نفتی ایران در جزیره خارک توسط عراق و همچنین بستن تنگه هرمز به‌عنوان یک اقدام تلافی‌جویانه از‌سوی ایران بعید به نظر می‌رسد.» وی درعین‌حال با بیان اینکه «به‌منظور اجتناب از تشدید درگیری، توکیو به تلاش‌های دیپلماتیک خود ادامه خواهد داد»، افزود: «ما نمی‌دانیم چه اتفاقی رخ خواهد داد.» آبه همچنین خاطرنشان کرد: «ژاپن باید برای متنوع‌کردن منابع تأمین نفت خود تلاش کند و در وابستگی شدید به نفت وارداتی ازطریق تنگه هرمز اصلاحاتی به عمل آورد. این واردات درحال‌حاضر 60 درصد از واردات نفتی ژاپن را تشکیل می‌دهند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 245، 29/8/1362، ص2، توکیو - خبرگزاری کیودو، 28/8/1362.</ref>
== گزارش- 569 ==
در عملیات هماهنگ کمیته‌های انقلاب اسلامی، دادستانی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، تشکیلات شهری و جنگلی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در استان‌های گیلان و مازندران از هم پاشیده شد. به گزارش روزنامه کیهان، سپاه پاسداران در اطلاعیه‌ خود دراین‌باره آورده است: «در این ضربه که هماهنگ با عملیات[های] پیروزمندانه والفجر2 و 4 انجام گرفت، ضمن کشته و دستگیرشدن تعداد بسیاری از اعضا و هواداران تشکیلات شهری و جنگلی در استان گیلان و مازندران، تعدادی بی‌سیم اهدایی اربابان غربی آنان به‌همراه انواع مهمات و اسلحه سبک و همچنین اسناد درون‌گروهی، که حاکی‌از توطئه‌های شیطانی ابرقدرت‌ها و نوکران داخلی‌شان می‌باشد، به دست آمد که کلیه توطئه‌های ابرجنایتکاران با عنایت خداوند متعال و حضور امت حزب‌الله نقش بر آب شده و خواهد شد.» اطلاعیه مذکور افزوده است: «اطلاعات تکمیلی و شرح ضربات وارده متعاقباً به اطلاع امت اسلام خواهد رسید.»<ref>روزنامه کیهان، 28/8/1362، ص13.</ref>
== گزارش- 570 ==
حملات دو روز گذشته هواپیماهای رژیم صهیونیستی و فرانسه به منطقه بعلبک در شرق لبنان، انعکاس گسترده‌ای در رسانه‌های گروهی جهان داشت. دراین‌بین یک مقام امریکایی اعلام کرد چنانچه حملات اخیر پایگاه‌های "خرابکاران" را به‌طور کامل از بین نبرده باشد امریکا نیز وارد عمل خواهد شد.
رادیو بی‌بی‌سی امروز گزارش داد: «نخستین گزارش‌های رسیده از منطقه بعلبک حاکی‌از آن است که درنتیجه حمله دیروز عصر جنگنده‌های فرانسوی به هدف‌هایی در آن منطقه، 35 [تن] کشته و 150 نفر زخمی ‌شده است.» این رادیو افزود: «این حمله انتقامی ‌واکنش‌های متفاوتی را در لبنان به دنبال آورده است. حمله دو روز پیش جت‌های اسرائیلی به مواضع مسلمانان شیعه در دره بقاع برای مردم بیروت غیرمنتظره بود، اما درعین‌حال گمان می‌شد که اسرائیل به‌تنهایی دست به این حمله نزده است.» به گفته خبرنگار بی‌بی‌سی، حمله هواپیماهای فرانسوی «بیش از حمله اسرائیلی‌ها مردم را حیرت‌زده کرده و این شایعه که امریکا هم احتمالاً درپی تلافی بمب‌گذاری اخیر در بیروت است، بیش‌ازپیش بر سر زبان‌ها افتاده است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 244، 28/8/1362، ص‌20، رادیو بی‌بی‌سی، 27/8/1362.</ref>
دیوید گالاس خبرنگار رادیو امریکا نیز در گزارشی گفت: «وزارت امور خارجه امریکا از حمله دیروز هواپیماهای فرانسه به پایگاه شبه‌نظامیان شیعه در شرق لبنان نه ستایش کرد و نه انتقاد. بااین‌حال، سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا گفت این کشور پیشاپیش از تصمیم فرانسه برای حمله به پایگاهی که گفته می‌شود مقر تروریست‌هاست آگاه شده بود. جان هیوز گفت ایالات متحده امریکا ازطریق نیروهای چندملیتی مستقر در لبنان - که علاوه‌بر فرانسه و امریکا، انگلستان و ایتالیا نیز در آن نیروها عضویت دارند - از تصمیم فرانسه باخبر شد.» طبق این گزارش، سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا از پاسخ به این سؤال که آیا امریکا نیز رأساً به حملات انتقامی در لبنان دست خواهد زد یا خیر، خودداری کرد.<ref>همان، صص 16 - 14، رادیو امریکا، 27/8/1362.</ref> بااین‌حال، رادیو اسرائیل به نقل از یک مقام بلندپایه امریکایی گفت: «اگر اسرائیل و فرانسه موفق نشده باشند پایگاه‌های خرابکاران را در بعلبک لبنان به‌طور کامل ویران کنند، ایالات متحده نیز این مراکز را مورد حمله قرار خواهد داد.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 28/8/1362، ص9، رادیو اسرائیل، 27/8/1362.</ref>
رادیو امریکا همچنین در گزارش دیگری به مطالب چند روزنامه پرتیراژ امریکا درباره حمله اخیر رژیم صهیونیستی به لبنان پرداخت. به نوشته روزنامه نیویورک تایمز، «این نخستین باری بود که حمله هوایی اسرائیل مستقیماً و به‌ویژه علیه شیعیان لبنانی صورت می‌گرفت. تقریباً تمامی ‌حمله‌های گذشته اسرائیل متوجه چریک‌های فلسطینی و سوری‌ها بود.» روزنامه
وال استریت ژورنال نیز نوشت: «سوریه بی‌درنگ به حمله اسرائیل پاسخ نداد، احتمالاً به این دلیل که دستش در جبهه‌های نظامی و سیاسی پر است.» همچنین روزنامه واشنگتن پست یادآور شد: «علاوه‌بر گروه امل اسلامی موسوی یک گروه افراطی شیعه دیگر به نام حزب‌الله نیز در اردوگاه‌ها پایگاه دارد که رهبران آن نیز از حمله‌های اخیر به قرارگاه‌های سربازان امریکایی، فرانسوی و اسرائیلی ابراز خشنودی کردند.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 28/8/1362، صص 15 و 16، رادیو امریکا، 27/8/1362.</ref>
== گزارش- 571 ==
امروز واکنش‌های مختلفی دربرابر عملیات نیروهای هوایی رژیم صهیونیستی و فرانسه در لبنان صورت گرفت. خبرگزاری فرانسه دراین‌باره اعلام کرد: شیخ محمدمهدی شمس‌الدین معاون شورای‌عالی شیعیان لبنان، در بیانیه‌ای مطبوعاتی ضمن آنکه حمله هواپیماهای فرانسوی را به‌شدت محکوم کرد «از فرانسه خواست تا دلایل این کار را برای افکار عمومی ‌افشا کند.» از سوی دیگر، وی تأکید کرد رژیم صهیونیستی «عامل هرگونه اعمال تروریستی است و فرانسه به نقشة خطرناکی کشیده شده که درخور نقشش در لبنان و اصول حقوق بین‌المللی نیست.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 244، 28/8/1362، ص10، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 27/8/1362.</ref> رادیو امریکا نیز گزارش داد: حسین موسوی رهبر گروه امل اسلامی در یک نشست مطبوعاتی در بعلبک تهدید کرد که حملات جدیدی ازسوی این گروه انجام خواهد شد.<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 29/8/1362، ص10، رادیو امریکا، 28/8/1362.</ref>
از سوی دیگر، اتحاد شوروی نیز به‌طور غیرمستقیم حمله فرانسه به بقاع را محکوم کرد. گزارش خبرگزاری فرانسه از مسکو به نقل از خبرگزاری تاس حاکی است: «خبرگزاری رسمی شوروی درواقع مطالب روزنامه لبنانی النیدا را منتشر کرد که نوشته است عمل وحشیانه هواپیماهای فرانسه در لبنان نشانگر ادامه جریان استراتژی تهاجمی‌ امریکا در خاورمیانه [غرب آسیا] توسط فرانسه می‌باشد.» تاس همچنین به نقل از همین روزنامه افزود: «عملیات هواپیماهای فرانسوی، جنایت‌های ارتش اسرائیل را که تحت شعار مزورانه "لزوم دفاع از خود" صورت گرفته است، یادآوری می‌کند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 244، 28/8/1362، ص6، مسکو - خبرگزاری فرانسه، 27/8/1362.</ref>
خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز از رم گزارش داد: جولیا آندرئوتی وزیر امور خارجه ایتالیا، در دیدار با هیئت 9 نفره فرانسوی به ریاست میتران رئیس‌جمهوری این کشور - که در دومین روز مذاکرات خود با مقامات ایتالیایی در ونیز به سر می‌برد - ضمن محکوم‌کردن حمله هوایی فرانسه گفت: «ایتالیا در شرایط کنونی با هرگونه عمل خشونت‌بار در لبنان مخالف است.»<ref>همان، ص8، رم - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 27/8/1362.</ref> به گزارش رادیو اسرائیل، روزنامه ایتالیایی کوریره دلاسرا ضمن درج این مطلب که «درحال‌حاضر یک عدم هماهنگی بین کشورهای شرکت‌کننده در نیروی چندملیتی لبنان وجود دارد»، افزوده است بمباران بعلبک «هنگامی ‌انجام پذیرفت که رئیس‌جمهوری فرانسه با نخست‌وزیر ایتالیا در ونیز ملاقات می‌کرد، بدون آنکه دولت ایتالیا هیچ‌گونه اطلاع قبلی از عملیات فرانسه در لبنان کسب کرده باشد.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 28/8/1362، ص‌22، رادیو اسرائیل، 27/8/1362.</ref>
در همین‌ حال، کمال حسن علی وزیر امور خارجه مصر، در واکنش احتیاط‌آمیزی به خبرگزاری رسمی قاهره گفت: «مصر با هر نوع عملیات انتقام‌جویانه که تنها موجب تشدید بحران خواهد گردید، مخالف است.» وی افزود مصر قبلاً به دولت ریگان توصیه کرده است «از انتقام‌جویی صرف‌نظر کند و پایگاه‌های خرابکاران را مورد حمله قرار ندهد.»<ref>همان، ص9، رادیو اسرائیل، 27/8/1362.</ref>
به گزارش خبرگزاری یونایتدپرس، لوسرواتور نشریه واتیکان نیز در سرمقاله امروز خود از عملیات انتقام‌جویانه فرانسه در لبنان انتقاد کرد. در این سرمقاله گفته شده «تهاجم سوپراتانداردهای فرانسوی به یک پایگاه ایرانی در نزدیکی بعلبک، فرانسه را به وضعیتی معارض با نقش حفاظت از صلح کشانده است.» لوسرواتور خاطرنشان کرد: «صلح نیازمند به گشودن باب گفت‌وگو است؛ یعنی تنها راهی که جهان کنونی بیمار و واقع بر لبه پرتگاه بی‌انتهای ناامیدی را نجات می‌دهد.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 245، 29/8/1362، ص8، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 28/8/1362.</ref>
دراین‌بین، جناح‌های داخلی فرانسه واکنش‌های متفاوتی به اقدام جنگنده‌های این کشور در بمباران منطقه بعلبک لبنان نشان دادند. رادیو بی‌بی‌سی در گزارشی دراین‌باره گفت: «راست‌گرایان مخالف دولت از این اقدام پشتیبانی کردند و میشل دبره نخست‌وزیر پیشین فرانسه از حزب گلیست، اظهار امیدواری کرد که این اقدام مانع از عملیات تروریستی جدید علیه نیروهای فرانسوی شود، اما کمونیست‌ها و عده دیگری که عمدتاً چپ‌گرا هستند ابراز نگرانی کرده‌اند که این اقدام ممکن است در لبنان، فرانسویان را با خشونت‌های شدیدتری مواجه کند. روزنامه اومانیته ارگان حزب کمونیست نوشت دولت فرانسه مسئول حفظ امنیت سربازان فرانسوی است، ولی این مسئولیت نمی‌‌تواند انجام حمله هوایی را توجیه کند.» بی‌بی‌سی در پایان این گزارش نتیجه گرفت: «به این ترتیب یک‌بار دیگر سیاست خارجی میتران مورد حمایت راست‌گرایان قرار گرفت، ولی متحدان خود او یعنی چپ‌گرایان با آن مخالفت کردند.»<ref>همان، ص33، رادیو بی‌بی‌سی، 27/8/1362.</ref>
== گزارش- 572 ==
هم‌زمان با آغاز به کار اجلاس کمیته جنبش غیرمتعهدها برای مسئله فلسطین، یک مقام بلندپایه الفتح خواستار تشکیل اجلاس فوق‌العاده سران عرب برای پایان‌دادن به مناقشه میان جناح‌های فلسطینی شد.
به گزارش رادیو امریکا، ایندیرا گاندی نخست‌وزیر هند، امروز در آغاز اجلاس دوروزه کمیته جنبش غیرمتعهدها برای مسئله فلسطین خواستار اعلام آتش‌بس فوری بین گروه‌‌های درحال جنگ فلسطینی در لبنان شد. گاندی گفت: «بحران سازمان آزادی‌بخش فلسطین هشداردهنده و خطرناک است.» وی افزود: «جنبش غیرمتعهد‌ها از نبرد سازمان آزادی‌بخش فلسطین در راه دستیابی به یک کشور مستقل فلسطینی کاملاً حمایت می‌کند.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 28/8/1362، صص 6 و 7، رادیو امریکا، 27/8/1362.</ref>
در همین‌ حال، خبرگزاری فرانسه از تونس گزارش داد: ابوایاد عضو کمیته الفتح، امروز از فهد پادشاه عربستان درخواست کرد «سران کشورهای عرب را برای یک اجلاس فوق‌العاده فراخواند تا اقدامی جهت جلوگیری از خونریزی و تجزیه صفوف اعراب در لبنان به عمل آورند.» بر پایه این گزارش، «عربستان یک اجلاس سران عرب را که قرار بود در این ماه در ریاض برگزار شود، به‌علت اختلاف اعراب بر سر مناقشه عرفات با سوریه به‌مدت نامعینی به تعویق انداخت.»<ref>روزنامه کیهان، 28/8/1362، ص24.</ref> این درحالی است که خبرگزاری یونایتدپرس از رم گزارش داد تعدادی از دانشجویان فلسطینی امروز «در اعتراض به عدم حمایت دولت‌های عرب» از عرفات، دفتر اتحادیه عرب در رم را به اشغال خود درآوردند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 244، 28/8/1362، ص13، رم - خبرگزاری یونایتدپرس، 27/8/1362.</ref>
از سوی دیگر، گزارش کیهان حاکی است امروز فلسطینی‌های وفادار به یاسر عرفات اعلام کردند که نیمه‌شب گذشته پس از جنگی شدید اردوگاه بداوی واقع در نزدیکی طرابلس را بازپس گرفتند. بااین‌حال صدای گلوله‌باران در این اردوگاه همچنان به گوش می‌رسد. شورشیان فلسطینی مخالف عرفات همچنین بخش‌هایی از شهر طرابلس را که نیروهای هوادار عرفات در آن پناه گرفته بودند، گلوله‌باران کردند. این گزارش اضافه کرده است: «رهبران طرابلس که نگران تبدیل این شهر به میدان جنگ هستند از عرفات خواسته‌اند که این شهر را ترک کند، لیکن وی درخواست آنها را رد کرد.»<ref>روزنامه کیهان، 28/8/1362، ص24.</ref>




نسخهٔ کنونی تا ‏۹ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۲۲

روزشمار جنگ سال 1362
1362.08.27
نام‌های دیگر بیست و هفت آبان
تاریخ شمسی 1362.08.27
تاریخ میلادی 18 نوامبر 1983
تاریخ قمری 12 صفر 1404


1359.08.27
1360.08.27
1361.08.27
1363.08.27
1364.08.27
1365.08.27
1366.08.27




گزارش- 561

درپی توافقات روز گذشته فرماندهان درباره زمان اجرای مرحله چهارم عملیات والفجر٤، امروز عزیز جعفری و سرهنگ امیربیگی فرماندهان قرارگاه مقدم حمزه، در نشست مشترکی درباره ساعت قطعی شروع عملیات به توافق رسیدند. بدین‌ترتیب زمان شروع مرحله چهارم عملیات والفجر٤ در منطقه عمومی کانی‌مانگا و جنوب پنجوین ساعت 21:30 روز ٢٨ آبان 1362 تعیین شد. در این مرحله از عملیات، لشکر٢٧ حضرت رسول(ص)، لشکر١٧ علی‌بن‌ابی‌طالب(ع)، لشکر٥ نصر و تیپ‌٣٣ المهدی(عج) با ٢ گردان از سپاه و 3 تیپ (تیپ‌١، ٢ و ٣ لشکر٢٨ کردستان) به‌همراه ٥ گردان از ارتش در سه سازمان رزم باعنوان قرارگاه‌های تاکتیکی حمزه٢، حمزه3 و حمزه٤ بدین‌ شرح وارد عمل می‌شوند: • قرارگاه تاکتیکی حمزه2: در منطقه کانی‌مانگا با هدف تصرف ارتفاعات 1904، 1900 و یال‌های غربی این دو ارتفاع و همچنین یال‌های غربی شاخ تارچر (ارتفاع 1680 و 1740) و با شرکت ٩ گردان از لشکر٢٧ حضرت رسول(ص) و یک گردان از تیپ‌٣ لشکر٢٨ کردستان تلاش خواهند کرد. • قرارگاه تاکتیکی حمزه٣: با 3 گردان از لشکر١٧ علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) و یک گردان از لشکر‌23 نوهد و یک گردان از تیپ‌٢ لشکر٢٨ کردستان در منطقه غرب کانی‌مانگا برای تصرف حدفاصل دره میانه تا کلز و نیمه‌های غرب جاده وارد عمل خواهند شد. • قرارگاه تاکتیکی حمزه٤: در شرق ارتفاع کانی‌مانگا برای تصرف یال‌های شرقی 1904، 1900 و تسلط به تنگه روکان و تصرف قله اصلی سنگ معدن (1830) و یال غربی این ارتفاع (شاخ کن‌شوکت) که بر تنگه روکان تسلط دارد وارد عمل خواهد شد. یگان‌های تحت‌امر این قرارگاه نیز عبارت‌اند از لشکر٥ نصر با ٩ گردان و تیپ1 لشکر٢٨ کردستان با 3 گردان.[۱]

گزارش- 562

در آستانه اجرای مرحله چهارم عملیات والفجر4، علی فدوی مسئول اطلاعات - عملیات قرارگاه مقدم حمزه در نامه‌ای به قرارگاه خاتم‌الانبیاء سپاه، اقدامات مهندسی دشمن درزمینه ایجاد استحکامات و موانع برای بازداشتن نیروهای ایرانی از دستیابی به اهداف مورد نظر را تشریح کرد. در این نامه ضمن اشاره به جدیت و تلاش دشمن در ایجاد انواع استحکامات و موانع، مناطقی که ارتش عراق به آنها توجه ویژه‌ای داشته، ذکر شده است. در این نامه آمده است: با به‌پایان‌رسیدن مرحله سوم عملیات والفجر٤ و سردرگمی و ازهم‌پاشیدگی که دشمن بعد از این مرحله پیدا کرد و باتوجه‌به وقفه‌ای که در ادامه عملیات پیدا شد، دشمن فرصت منظم‌کردن نیروهایش، پیداکردن خود و استقرار نیروهای جایگزین و سازماندهی نیروهایش را یافت و از همه مهم‌تر با بسیج مهندسی رزمی سپاه ١، ٢، ٣ و همچنین مهندسی رزمی‌های لشکرهای ٤ و ٧ شروع به ایجاد استحکامات (میدان مین، سیم‌خاردار، کانال آتش و...) کرد که تاکنون به‌طور متوسط 60% از این استحکامات مخصوصاً در نقاط حساسی که دشمن احتمال حمله ما را از آنجا می‌داده، تمام شده است. در این مدت تأکید اکید دشمن فقط و فقط بر ایجاد این استحکامات بوده است و توانسته بر روی ارتفاعات 1904، 1900، یال غربی ارتفاع 1904، 1900 جناح غربی جاده نالپاریز به دره میانه، دهانه تنگه روکان و از تنگه روکان تا ارتفاع 1830 و در ادامه آن تا سنگ معدن استحکاماتش را ایجاد کند. همچنین دشمن با شناخت راه‌های وصولی احتمالی نیروهای خودی توانست با نصب کمین در این معابر راه‌ها را مسدود کند. دشمن حساسیت خود را علاوه‌بر مناطق قبلی (ارتفاع کانی‌مانگا، محور دره میانه، نالپاریز و ارتفاعات 1830 و سنگ معدن) به محور توتمان و چاله‌سبز نیز افزایش داده و در این قسمت نیز هوشیار است. تغییراتی که در ترتیب نیروی دشمن نسبت به قبل به‌ وجود آمده، عبارت است از: تیپ‌412 و تیپ‌18، نیروی کماندویی الحمزه و العباس. محل استقرار تیپ‌412 نامعلوم و محل استقرار تیپ‌18 در ارتفاع پیروزی (ارتفاع سورن) به‌طرف جاده پنجوین - سیدصادق می‌باشد که این تیپ درپیروزی (ارتفاع شمالی سورن) مستقر می‌باشد.[۲]

گزارش- 563

هواپیماهای عراقی امروز در خلیج‌فارس عملیاتی علیه سکوی نفتی نوروز اجرا کردند. همچنین در جریان چند واقعه دیگر در نقاط مختلف کشور تلفاتی به نیروهای نظامی و افراد عادی وارد آمد. در ساعت 10:30 امروز در خلیج‌فارس یک فروند هواپیمای عراقی تأسیسات سکوی نفتی نوروز را با راکت و تیربار هدف قرار داد. براثر این حمله، به یک محل فرود بالگرد و یک منبع آب خسارت‌های جزیی وارد شد، اما تلفات جانی و آتش‌سوزی به ‌بار نیامد.[۳] دراین‌حال، فرماندهی کل نیروهای مسلح عراقی در اطلاعیه‌ای اغراق‌آمیز از انهدام یک هدف دریایی خبر داد و مدعی شد: «یک اسکادران از جنگنده‌های جسور ما در ساعت 10 صبح به یک هدف دریایی مهم دشمن در شمال‌شرقی خلیج عرب [فارس] حمله کردند و هدف مزبور را هدف آتش دقیق و مؤثر خود قرار دادند که درنتیجه آن ستون دود و آتش ناشی‌از انهدام هدف دریایی دشمن در فضای منطقه مشاهده می‌شود.»[۴] همچنین در منطقه تنگاب قصرشیرین، یک گروه گشتی سپاه هنگام اجرای مأموریت هدف گلوله خمپاره‌انداز‌های دشمن واقع شد و ٣ تن از افراد آن شهید و ٤ تن نیز زخمی شدند.[۵] در ارتفاعات اطراف کوهدشت هم، ٢ کودک براثر انفجار یک بمب خوشه‌ای به‌جای‌مانده از بمباران‌های قبلی این منطقه به شهادت رسیدند.[۶] در همین ‌حال، در ادامه گلوله‌باران شهر آبادان، امروز نیز 3 مغازه و قسمتی از یک بیمارستان در این‌ شهر آسیب دید. این اقدام دشمن تلفات جانی در بر نداشت. علاوه‌براین، امروز و دو روز گذشته، 20 تن از افراد عراقی از مرزهای غربی وارد ایران شده و اسکان یافته‌اند. بخشی از این افراد شامل ١١ تن از اکراد مسلح عراق و خانواده‌هایشان می‌باشد که از مرز مریوان وارد ایران شده و به نیروهای شاخه ٢ و ٣ حزب دمکرات کردستان عراق (بارزانی‌ها) در مریوان پیوسته‌اند. تعدادی دیگر از این افراد هم که درخواست پناهندگی کرده‌اند از اهالی سلیمانیه، بغداد و خانقین هستند.[۷]

گزارش- 564

شهادت یک غیرنظامی در سلماس، درگیری بین نیروهای خودی و افراد وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی در جنوب‌غربی تکاب، منطقه سردشت، بانه، کامیاران، نوسود، زورگیری این افراد از مردم و دستگیری یکی از افراد مهم نفوذی حزب دمکرات در سپاه، از مهم‌ترین وقایع روز جاری در مناطق کردنشین غرب و شمال‌غرب کشور است. عناصر حزب دمکرات کردستان ساعت 8 امروز با حمله به قریه نورگل در جنوب‌شرقی سلماس، یکی از اهالی این روستا را که کارگر معدن بود به شهادت رساندند. درباره علت و چگونگی حادثه خبری در دست نیست.[۸] در جنوب‌غربی تکاب، عناصر مسلح غیرقانونی به نیروهای یگان جندالله در نزدیکی روستای بالش‌بلاغ حمله کردند که با مقابله نیروهای خودی تعدادی از آنان کشته یا زخمی شدند.[۹] در منطقه سردشت نیز نیروهای تأمین پایگاه شهید کفاش در ساعت ١٧ هنگام بازگشت به محل استقرار خود مورد حمله قرار گرفتند، ولی با هوشیاری توانستند مهاجمان را سرکوب کنند. در این حادثه ٢ تن از افراد ضدانقلاب کشته شدند و از افراد خودی نیز یک تن زخمی شد.[۱۰] در منطقه عمومی بانه، نیروهای تیپ‌٢ لشکر٢٨ کردستان در محور اشترآباد - ولی‌آباد درحال هدایت یک تانکر آب به یکی از مقرهای این لشکر بودند که به کمین افراد مسلح غیرقانونی افتادند و براثر درگیری، یک تن از سرنشینان تانکر زخمی و یک تن دیگر گروگان گرفته شد.[۱۱] در حادثه دیگری در منطقه گاوشان در شمال کامیاران، عناصر مسلح ضدانقلاب علیه نیروهای ژاندارمری کمین زدند و یکی از نیروهای خودی را زخمی کردند.[۱۲] علاوه‌براین در همین منطقه 20 تن از افراد مسلح وارد روستای کوانه شده و پس از جمع‌آوری مواد غذایی، آنجا را ترک کردند.[۱۳] در همین‌ حال، در یکی از محورهای جبهه نوسود، عده‌ای از افراد حزب دمکرات کردستان ایران و نیروهای جیش‌الشعبی عراق با حمایت یک فروند بالگرد عراقی قصد نفوذ به خطوط نیروهای خودی را داشتند که با آتش رزمندگان مواجه شده و به مواضع خود برگشتند.[۱۴] از سوی دیگر امروز ستاد منطقه ١١ سپاه در نامه‌ای به واحد حفاظت اطلاعات ستاد مرکزی سپاه اعلام کرد یکی از افراد نفوذی حزب دمکرات که با فریب‌کاری بیش از سه سال در برخی سطوح عملیاتی سپاه فعالیت داشته است، شناسایی و دستگیر شده و در ارتباط با وی 40 نفر دیگر نیز دستگیر شدند ستاد منطقه11 سپاه باتوجه‌به آگاهی این افراد از اطلاعات امنیتی و حفاظتی، از واحد حفاظت اطلاعات خواسته است به‌دلیل احتمال حضور دیگر افراد نفوذی مرتبط با دستگیرشدگان در پایگاه‌ها و مقرهای نظامی، ترتیباتی اتخاذ کند تا این افراد هرچه سریع‌تر مورد بازجویی قرار گرفته و اطلاعات مورد نیاز از آنان کسب شود. در این نامه اضافه شده است: حزب دمکرات و سازمان کومه‌له تصمیم داشتند با همکاری این افراد نفوذی به کلیه پایگاه‌های موجود در اطراف سنندج حمله و آنها را ساقط کنند، اما باتوجه‌به دستگیری این افراد طرح مذکور ناکام مانده و فقط سه پایگاه مورد حمله قرار گرفتند.[۱۵]

گزارش- 565

در چارچوب طرح‌های نظامی ایران، وزیر دفاع از ادامه سلسله عملیات‌های والفجر و کسب پیروزی‌های جدید ظرف یک ماه آینده خبر داد. سرهنگ سلیمی وزیر دفاع، امروز در جمع هزاران نفر از مردم بابل در مراسم نمازجمعه این شهر گفت: «امروز کران تا کران جبهه 900 کیلومتری و تمام نقاط استراتژیک و حساس در دست رزمندگان قدرتمند اسلام است و درهر زمان و از هر نقطه و با هر حجم آتش و یا هر آرایشی قادر هستند مأموریت خود را دنبال کنند.» وی افزود: «قدرت و دید تیر رزمندگان اسلام، قدرت جابه‌جایی و ابتکار عملیات را از دشمن گرفته است. عملیات پیروزمند والفجر یکی پس از دیگری دشمن را گیج و سردرگم کرده است.» وزیر دفاع همچنین اظهار کرد: «یکی از مواهب این جنگ شناخت همسایگان بود. ما به کشورهای سواحل جنوبی خلیج‌فارس می‌گوییم به صلاح شما نیست که در اواخر زندگی پلید صدام با او همکاری نمایید.» سرهنگ سلیمی درمورد قرارگرفتن شهرهای عراق در تیررس توپخانه ایران افزود: «الآن شهر سلیمانیه و دیگر شهرهای عراق در تیررس کامل آتش توپخانه رزمندگان ما است، ولی ما معتقدیم نباید آن کاری را که صدام با شهرهای ما می‌کند ما هم [با شهرهای عراق] انجام بدهیم. اگر صدام و فرماندهان ارتش او مردم بی‌گناه و مناطق مسکونی را بمباران می‌کنند به این جهت است که ابتکار عملیات از دستشان در رفته است.» وی در ادامه تأکید کرد: «بمباران شهرها ندانم‌کاری فرماندهان بغداد است. این ذلت پنتاگون است. این سربه‌زیری و نگون‌بختی ژنرال‌های شرق و غرب است که به او طرح می‌دهند و برای اجرای این طرح لوازم و جنگ‌افزار در اختیارش می‌گذارند.» سلیمی همچنین خاطرنشان کرد: «صدامی که در چند روز اول جنگ به دستور اربابانش می‌خواست با فتح خوزستان در رادیو اهواز سخنرانی کند و کنفرانس سران عرب را در سوسنگرد برگزار نماید، الآن در چنان تنگنایی قرار گرفته که برای بقای خود به‌طرف هر قدرتی دست دراز می‌کند.» وزیر دفاع در پایان اعلام کرد: «من در اینجا این نوید را می‌دهم که ظرف کمتر از یک ماه آینده، خبر پیروزی‌های درخشان‌تری به شما برسد. چون طرح شورای‌عالی دفاع و دستور رهبری پیگیری این والفجرهاست.»[۱۶]

گزارش- 566

وزیر اطلاعات عراق با ادعای اینکه ارتش عراق از زمان آغاز جنگ قوی‌تر شده است، اذعان کرد نیروهای نظامی ایران در حملات اخیر (والفجر4) از حمایت کردهای مخالف دولت عراق برخوردار بودند. خبرگزاری رویتر ضمن انتشار گفته‌های لطیف نصیف جاسم وزیر اطلاعات عراق در جمع گروهی از خبرنگاران خارجی، به توصیف اوضاع داخلی عراق و اقدامات احتمالی این کشور در ادامه جنگ پرداخت. بر پایه این گزارش، نصیف جاسم گفت: «ارتش ما از زمان آغاز جنگ قوی‌تر شده است. ما اکنون از هواپیماهای بیشتری برخوردار هستیم و ارتش ما درحال‌ حاضر روحیه بهتری دارد و تجربیات بیشتری کسب کرده است.» رویتر سپس با اشاره به خودداری مقامات عراق از اعلام رقم تلفات این کشور در جنگ افزود: «منابع غربی اظهار می‌دارند تلفات عراق همچنان رو به افزایش است. به گفته همین منابع، این جنگ حداقل 50 هزار کشته، دو برابر این تعداد زخمی ‌و حدود 70 هزار اسیر که توسط ایران نگاهداری می‌شود برای عراق در بر داشته است.» در ادامه گزارش رویتر آمده است: «صدام حسین احتمالاً به‌منظور نشان‌دادن این مسئله که موقعیتش همچنان با ثبات است، واحدهای ویژه گارد ریاست‌جمهوری را به‌منظور مقابله با تهاجم ایران به منطقه‌ای در 300 کیلومتری شمال‌شرقی بغداد اعزام کرد.» رویتر سپس با اشاره به سخنان وزیر اطلاعات عراق مبنی‌بر اینکه «ایرانیان امید داشتند شهر کوچک پنجوین را متصرف شوند و با حمایت از رزمندگان کُرد مخالف با دولت بغداد در آنجا یک جمهوری اسلامی تشکیل دهند»، به نقل از منابع دیپلماتیک در بغداد اضافه کرده است: «کُردهای مزبور همچنان به‌عنوان یک عامل عمده آزاردهنده مقامات عراقی محسوب می‌شود.» رویتر در پایان گزارش خود افزود: وزیر اطلاعات عراق با بیان اینکه «کشورش بسیار صبور است، از قدرت نظامی و اقتصادی کافی برای جنگیدن نیز برخوردار است و هنوز غایت قدرتش را در این جنگ به مرحله عمل در نیاورده است»، تأکید کرد: «کشورش عملاً امید صلح در این جنگ را تا زمانی‌که [امام] خمینی بر ایران حکومت می‌کند از دست داده است. ... بغداد مطمئن است هر کسی که جانشین وی در تهران شود، جنگ را خاتمه می‌دهد.»[۱۷]

گزارش- 567

رئیس‌جمهور در نمازجمعه این هفته تهران به تشریح مردمی‌بودن انقلاب اسلامی و آثار حضور مردم در عرصه‌های مختلف؛ ازجمله در جبهه‌های جنگ، دستاوردهای عملیات والفجر4 و بمباران بعلبک لبنان پرداخت. آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور و امام‌جمعه تهران، در خطبه دوم نماز به ماهیت مردمی انقلاب و نظام جمهوری اسلامی اشاره کرده و اظهار داشت: «پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ‌جهت‌گیری مردمی ‌یک خط اصلی در تشکیلات موجود جمهوری اسلامی ‌شد. مردم از روزهای اول پیروزی با تشکیل کمیته‌های انقلاب طعم حفاظت از انقلاب را چشیدند و جوانان، نوجوانان و پیرهای کشورمان هسته‌های مقاومت تشکیل دادند.» امام‌جمعه تهران افزود: «در همه بخش‌ها تکیه عمده انقلاب به‌طرف مردم بوده است. سپاه پاسداران، جهاد سازندگی، بنیاد مسکن و بنیاد مستضعفان همه کارهایی است که با ابتکار و فرمان امام به وجود آمده که تکیه‌گاه مردمی داشته است. مردم هم به صحنه آمدند تا این جمهوری با همه ارکانش به دست مردم باشد. مردم هم تاکنون حافظ آن بوده و هستند و همان‌طورکه امام فرموده‌اند مادامی‌که مردم در صحنه انقلاب هستند هیچ خطری آن را تهدید نمی‌کند.» رئیس‌جمهور در ادامه با اشاره به گزارش‌های دریافتی از تأثیر انقلاب بر افکار و احساسات ملت‌های دیگر افزود: «هنگامی‌که اعلام شد نشت چاه شماره 3 نوروز توسط کارگران و متخصصین ایرانی مهار شده است، باوجود اینکه خبرگزاری‌های امپریالیستی و بعضی رجال سیاسی سعی در انکار یا مخفی نگه‌داشتن آن داشتند، مردم تحت ستم دنیا از این عمل خوشحال شده بودند. در این زمان یک زن تهیدست هندی با اهدای مقداری روپیه هندی که به ایران فرستاده بود، از صنعتگران نفت خواسته بود که با این پول شیرینی خریده و موفقیت خود را جشن بگیرند.» آیت‌الله خامنه‌ای سپس در مقایسه برخورداری جمهوری اسلامی از پشتوانه مردمی با تلاش رژیم عراق برای جلب حمایت مردم این کشور گفت: «رژیم جبار عراق نهایت سعی خود را کرد تا مردم مسلمان عراق را در مقابل جمهوری اسلامی ایران قرار دهد. رژیم عراق وقتی متوجه شد که نیروهای نظامی عراق کفایت رویارویی با رزمندگان اسلام را ندارند، با کمک‌گیری از موضوع قومیت عربی و دفاع از سرزمین عراق هم نتوانست مردم را به جبهه‌ها بیاورد، لذا دست به رشوه‌دادن زد و به خانواده‌های کشته‌شدگان سکه‌های طلا هدیه کرد، اما این راه هم مؤثر واقع نشد، زیرا گروهی از خانواده‌های کشته‌شدگان سکه‌های خود را به جمهوری اسلامی هدیه کردند.» رئیس شورای‌عالی دفاع ضمن تأکید بر نقش نیروی مردم به‌عنوان تکیه‌گاه جمهوری اسلامی ایران گفت: «روزهایی که نیروهای مردم در جبهه‌ها حضور کامل نداشتند و ما مجبور بودیم تنها با استفاده از نیروهای منظم به جنگ بپردازیم، ناکامی‌های زیادی داشتیم، اما با حضور یکپارچه مردم در جبهه‌ها این مشکل حل شد. ما حضور این عده را گره‌گشای جبهه‌های جنگ می‌دانیم. مادامی‌که مردم خود را صاحب و مالک جبهه‌ها می‌دانند و جبهه‌ها متکی به آنان است، هیچ نیرویی نخواهد توانست ما را به عقب‌نشینی مجبور کند.» آیت‌الله خامنه‌ای در ادامه سخنان خود درخصوص پیروزی‌های اخیر در عملیات والفجر4 یادآور شد: «در عملیات والفجر4 توانستیم راه تغذیه ضدانقلاب را که قصد داشتند در مناطق کردنشین وضع جبهه‌ها و پشت جبهه را نابسامان کنند، سد کرده و آنان را متلاشی کنیم. امروز ضدانقلاب قدرت تماس با آن‌طرف مرز را از دست داده است. امید است به‌کلی شر این ظالمان را از سر ملت مظلوم کردستان کوتاه کنیم و ریشه‌های نفاق و کفر را به‌کلی بخشکانیم.» رئیس‌جمهور در بخش دیگری از خطبه‌ دوم نمازجمعه تهران به حملات هوایی رژیم صهیونیستی و فرانسه در لبنان پرداخت و گفت: «پس از انفجار مقر فرماندهی تفنگ‌داران امریکایی و فرانسوی در لبنان، امریکا و فرانسه تهدید خود را به بدترین شکل ممکن عملی ساخته و بااینکه بخش عظیمی از سرزمین مردم لبنان زیر چکمه‌های دشمن است و در قسمتی از آن فالانژیست‌های نژادپرست و انحصارطلب به آنان ظلم می‌کنند، در بخشی دیگر هواپیماهای بیگانه مناطق مسکونی را بمباران کردند و مردم بی‌گناه را به خاک و خون کشیدند. ما از این حادثه ابراز تأسف می‌کنیم و به مردم لبنان تسلیت می‌گوییم و به آنهایی که توانسته‌اند دشمن را این‌چنین به خشم بیاورند، تبریک می‌گوییم.»[۱۸]

گزارش- 568

درحالی‌که وزیر بازرگانی عراق امروز برای شرکت در جلسات کمیته مشترک عراق و ژاپن راهی توکیو شد، مقامات ژاپنی اظهارنظرهای متفاوتی را درباره احتمال انسداد تنگه هرمز ازسوی ایران مطرح کردند. خبرگزاری عراق ضمن اعلام خبر سفر حسن علی وزیر بازرگانی عراق به ژاپن، به نقل از وی افزود: در جلسات کمیته مشترک دو کشور بر «گسترش همکاری درزمینه انتقال تکنولوژی ژاپن به عراق و افزایش آموزش تکنیکی عراقی‌ها توسط ژاپن تأکید می‌شود.» این گزارش یادآور شد: «کمیته مشترک مزبور درپی امضای یک موافقت‌نامه همکاری تکنیکی، علمی، ‌تجاری و اقتصادی بین ژاپن و عراق در سال 1974 تشکیل شده است.» همچنین خبرگزاری رویتر اشاره کرد شینتارو آبه وزیر امور خارجه ژاپن، ماه اوت گذشته، ضمن دیدار از عراق، موافقت‌نامه‌ای را درزمینه تمدید وام 5/1 میلیارد دلاری به بغداد برای مدت پنج سال امضا کرد. این وام بخش استفاده‌نشده از 2 میلیارد دلار وام ژاپن را تشکیل می‌دهد که ابتدا در سال 1974 دراختیار عراق قرار گرفت و سپس در سال 1977 تجدید شد. بر پایه این گزارش، یک مقام سفارت ژاپن در بغداد گفت: «خرید نفت خام حدود 98 درصد واردات ژاپن از عراق را تشکیل می‌دهد.»[۱۹] در همین حال، خبرگزاری آلمان‌غربی از توکیو گزارش داد: «سوسوکو اونو وزیر صنایع و تجارت بین‌المللی ژاپن، امروز برای نخستین‌بار نگرانی رسمی دولت متبوعش را از احتمال مسدودشدن تنگه هرمز توسط ایران اعلام کرد.» وی در سخنانی خطاب به اجلاس وزرای ژاپن درمورد انرژی، دراین‌باره توضیح داد: «امکان بمباران ترمینال نفتی ایران در جزیره خارک توسط عراق وجود دارد و اگر چنین حادثه‌ای رخ دهد ایران با بستن تنگه هرمز آن را تلافی خواهد کرد.» اونو همچنین گفت: «عراق که اقتصادش به‌واسطه جنگ به‌سختی ضربه دیده است، سعی دارد با تضعیف اقتصاد ایران این کشور را به قبول آتش‌بس مجبور سازد.»[۲۰] باوجوداین، وزیر امور خارجه ژاپن امروز در جلسه کابینه این کشور ترجیح داد که درمورد جنگ ایران و عراق با احتیاط اظهارنظر کند. به‌ گزارش خبرگزاری کیودو، شینتارو آبه در این جلسه گفت: «ژاپن معتقد است بمباران تأسیسات نفتی ایران در جزیره خارک توسط عراق و همچنین بستن تنگه هرمز به‌عنوان یک اقدام تلافی‌جویانه از‌سوی ایران بعید به نظر می‌رسد.» وی درعین‌حال با بیان اینکه «به‌منظور اجتناب از تشدید درگیری، توکیو به تلاش‌های دیپلماتیک خود ادامه خواهد داد»، افزود: «ما نمی‌دانیم چه اتفاقی رخ خواهد داد.» آبه همچنین خاطرنشان کرد: «ژاپن باید برای متنوع‌کردن منابع تأمین نفت خود تلاش کند و در وابستگی شدید به نفت وارداتی ازطریق تنگه هرمز اصلاحاتی به عمل آورد. این واردات درحال‌حاضر 60 درصد از واردات نفتی ژاپن را تشکیل می‌دهند.»[۲۱]

گزارش- 569

در عملیات هماهنگ کمیته‌های انقلاب اسلامی، دادستانی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، تشکیلات شهری و جنگلی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در استان‌های گیلان و مازندران از هم پاشیده شد. به گزارش روزنامه کیهان، سپاه پاسداران در اطلاعیه‌ خود دراین‌باره آورده است: «در این ضربه که هماهنگ با عملیات[های] پیروزمندانه والفجر2 و 4 انجام گرفت، ضمن کشته و دستگیرشدن تعداد بسیاری از اعضا و هواداران تشکیلات شهری و جنگلی در استان گیلان و مازندران، تعدادی بی‌سیم اهدایی اربابان غربی آنان به‌همراه انواع مهمات و اسلحه سبک و همچنین اسناد درون‌گروهی، که حاکی‌از توطئه‌های شیطانی ابرقدرت‌ها و نوکران داخلی‌شان می‌باشد، به دست آمد که کلیه توطئه‌های ابرجنایتکاران با عنایت خداوند متعال و حضور امت حزب‌الله نقش بر آب شده و خواهد شد.» اطلاعیه مذکور افزوده است: «اطلاعات تکمیلی و شرح ضربات وارده متعاقباً به اطلاع امت اسلام خواهد رسید.»[۲۲]

گزارش- 570

حملات دو روز گذشته هواپیماهای رژیم صهیونیستی و فرانسه به منطقه بعلبک در شرق لبنان، انعکاس گسترده‌ای در رسانه‌های گروهی جهان داشت. دراین‌بین یک مقام امریکایی اعلام کرد چنانچه حملات اخیر پایگاه‌های "خرابکاران" را به‌طور کامل از بین نبرده باشد امریکا نیز وارد عمل خواهد شد. رادیو بی‌بی‌سی امروز گزارش داد: «نخستین گزارش‌های رسیده از منطقه بعلبک حاکی‌از آن است که درنتیجه حمله دیروز عصر جنگنده‌های فرانسوی به هدف‌هایی در آن منطقه، 35 [تن] کشته و 150 نفر زخمی ‌شده است.» این رادیو افزود: «این حمله انتقامی ‌واکنش‌های متفاوتی را در لبنان به دنبال آورده است. حمله دو روز پیش جت‌های اسرائیلی به مواضع مسلمانان شیعه در دره بقاع برای مردم بیروت غیرمنتظره بود، اما درعین‌حال گمان می‌شد که اسرائیل به‌تنهایی دست به این حمله نزده است.» به گفته خبرنگار بی‌بی‌سی، حمله هواپیماهای فرانسوی «بیش از حمله اسرائیلی‌ها مردم را حیرت‌زده کرده و این شایعه که امریکا هم احتمالاً درپی تلافی بمب‌گذاری اخیر در بیروت است، بیش‌ازپیش بر سر زبان‌ها افتاده است.»[۲۳] دیوید گالاس خبرنگار رادیو امریکا نیز در گزارشی گفت: «وزارت امور خارجه امریکا از حمله دیروز هواپیماهای فرانسه به پایگاه شبه‌نظامیان شیعه در شرق لبنان نه ستایش کرد و نه انتقاد. بااین‌حال، سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا گفت این کشور پیشاپیش از تصمیم فرانسه برای حمله به پایگاهی که گفته می‌شود مقر تروریست‌هاست آگاه شده بود. جان هیوز گفت ایالات متحده امریکا ازطریق نیروهای چندملیتی مستقر در لبنان - که علاوه‌بر فرانسه و امریکا، انگلستان و ایتالیا نیز در آن نیروها عضویت دارند - از تصمیم فرانسه باخبر شد.» طبق این گزارش، سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا از پاسخ به این سؤال که آیا امریکا نیز رأساً به حملات انتقامی در لبنان دست خواهد زد یا خیر، خودداری کرد.[۲۴] بااین‌حال، رادیو اسرائیل به نقل از یک مقام بلندپایه امریکایی گفت: «اگر اسرائیل و فرانسه موفق نشده باشند پایگاه‌های خرابکاران را در بعلبک لبنان به‌طور کامل ویران کنند، ایالات متحده نیز این مراکز را مورد حمله قرار خواهد داد.»[۲۵] رادیو امریکا همچنین در گزارش دیگری به مطالب چند روزنامه پرتیراژ امریکا درباره حمله اخیر رژیم صهیونیستی به لبنان پرداخت. به نوشته روزنامه نیویورک تایمز، «این نخستین باری بود که حمله هوایی اسرائیل مستقیماً و به‌ویژه علیه شیعیان لبنانی صورت می‌گرفت. تقریباً تمامی ‌حمله‌های گذشته اسرائیل متوجه چریک‌های فلسطینی و سوری‌ها بود.» روزنامه وال استریت ژورنال نیز نوشت: «سوریه بی‌درنگ به حمله اسرائیل پاسخ نداد، احتمالاً به این دلیل که دستش در جبهه‌های نظامی و سیاسی پر است.» همچنین روزنامه واشنگتن پست یادآور شد: «علاوه‌بر گروه امل اسلامی موسوی یک گروه افراطی شیعه دیگر به نام حزب‌الله نیز در اردوگاه‌ها پایگاه دارد که رهبران آن نیز از حمله‌های اخیر به قرارگاه‌های سربازان امریکایی، فرانسوی و اسرائیلی ابراز خشنودی کردند.»[۲۶]

گزارش- 571

امروز واکنش‌های مختلفی دربرابر عملیات نیروهای هوایی رژیم صهیونیستی و فرانسه در لبنان صورت گرفت. خبرگزاری فرانسه دراین‌باره اعلام کرد: شیخ محمدمهدی شمس‌الدین معاون شورای‌عالی شیعیان لبنان، در بیانیه‌ای مطبوعاتی ضمن آنکه حمله هواپیماهای فرانسوی را به‌شدت محکوم کرد «از فرانسه خواست تا دلایل این کار را برای افکار عمومی ‌افشا کند.» از سوی دیگر، وی تأکید کرد رژیم صهیونیستی «عامل هرگونه اعمال تروریستی است و فرانسه به نقشة خطرناکی کشیده شده که درخور نقشش در لبنان و اصول حقوق بین‌المللی نیست.»[۲۷] رادیو امریکا نیز گزارش داد: حسین موسوی رهبر گروه امل اسلامی در یک نشست مطبوعاتی در بعلبک تهدید کرد که حملات جدیدی ازسوی این گروه انجام خواهد شد.[۲۸] از سوی دیگر، اتحاد شوروی نیز به‌طور غیرمستقیم حمله فرانسه به بقاع را محکوم کرد. گزارش خبرگزاری فرانسه از مسکو به نقل از خبرگزاری تاس حاکی است: «خبرگزاری رسمی شوروی درواقع مطالب روزنامه لبنانی النیدا را منتشر کرد که نوشته است عمل وحشیانه هواپیماهای فرانسه در لبنان نشانگر ادامه جریان استراتژی تهاجمی‌ امریکا در خاورمیانه [غرب آسیا] توسط فرانسه می‌باشد.» تاس همچنین به نقل از همین روزنامه افزود: «عملیات هواپیماهای فرانسوی، جنایت‌های ارتش اسرائیل را که تحت شعار مزورانه "لزوم دفاع از خود" صورت گرفته است، یادآوری می‌کند.»[۲۹] خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز از رم گزارش داد: جولیا آندرئوتی وزیر امور خارجه ایتالیا، در دیدار با هیئت 9 نفره فرانسوی به ریاست میتران رئیس‌جمهوری این کشور - که در دومین روز مذاکرات خود با مقامات ایتالیایی در ونیز به سر می‌برد - ضمن محکوم‌کردن حمله هوایی فرانسه گفت: «ایتالیا در شرایط کنونی با هرگونه عمل خشونت‌بار در لبنان مخالف است.»[۳۰] به گزارش رادیو اسرائیل، روزنامه ایتالیایی کوریره دلاسرا ضمن درج این مطلب که «درحال‌حاضر یک عدم هماهنگی بین کشورهای شرکت‌کننده در نیروی چندملیتی لبنان وجود دارد»، افزوده است بمباران بعلبک «هنگامی ‌انجام پذیرفت که رئیس‌جمهوری فرانسه با نخست‌وزیر ایتالیا در ونیز ملاقات می‌کرد، بدون آنکه دولت ایتالیا هیچ‌گونه اطلاع قبلی از عملیات فرانسه در لبنان کسب کرده باشد.»[۳۱] در همین‌ حال، کمال حسن علی وزیر امور خارجه مصر، در واکنش احتیاط‌آمیزی به خبرگزاری رسمی قاهره گفت: «مصر با هر نوع عملیات انتقام‌جویانه که تنها موجب تشدید بحران خواهد گردید، مخالف است.» وی افزود مصر قبلاً به دولت ریگان توصیه کرده است «از انتقام‌جویی صرف‌نظر کند و پایگاه‌های خرابکاران را مورد حمله قرار ندهد.»[۳۲] به گزارش خبرگزاری یونایتدپرس، لوسرواتور نشریه واتیکان نیز در سرمقاله امروز خود از عملیات انتقام‌جویانه فرانسه در لبنان انتقاد کرد. در این سرمقاله گفته شده «تهاجم سوپراتانداردهای فرانسوی به یک پایگاه ایرانی در نزدیکی بعلبک، فرانسه را به وضعیتی معارض با نقش حفاظت از صلح کشانده است.» لوسرواتور خاطرنشان کرد: «صلح نیازمند به گشودن باب گفت‌وگو است؛ یعنی تنها راهی که جهان کنونی بیمار و واقع بر لبه پرتگاه بی‌انتهای ناامیدی را نجات می‌دهد.»[۳۳] دراین‌بین، جناح‌های داخلی فرانسه واکنش‌های متفاوتی به اقدام جنگنده‌های این کشور در بمباران منطقه بعلبک لبنان نشان دادند. رادیو بی‌بی‌سی در گزارشی دراین‌باره گفت: «راست‌گرایان مخالف دولت از این اقدام پشتیبانی کردند و میشل دبره نخست‌وزیر پیشین فرانسه از حزب گلیست، اظهار امیدواری کرد که این اقدام مانع از عملیات تروریستی جدید علیه نیروهای فرانسوی شود، اما کمونیست‌ها و عده دیگری که عمدتاً چپ‌گرا هستند ابراز نگرانی کرده‌اند که این اقدام ممکن است در لبنان، فرانسویان را با خشونت‌های شدیدتری مواجه کند. روزنامه اومانیته ارگان حزب کمونیست نوشت دولت فرانسه مسئول حفظ امنیت سربازان فرانسوی است، ولی این مسئولیت نمی‌‌تواند انجام حمله هوایی را توجیه کند.» بی‌بی‌سی در پایان این گزارش نتیجه گرفت: «به این ترتیب یک‌بار دیگر سیاست خارجی میتران مورد حمایت راست‌گرایان قرار گرفت، ولی متحدان خود او یعنی چپ‌گرایان با آن مخالفت کردند.»[۳۴]

گزارش- 572

هم‌زمان با آغاز به کار اجلاس کمیته جنبش غیرمتعهدها برای مسئله فلسطین، یک مقام بلندپایه الفتح خواستار تشکیل اجلاس فوق‌العاده سران عرب برای پایان‌دادن به مناقشه میان جناح‌های فلسطینی شد. به گزارش رادیو امریکا، ایندیرا گاندی نخست‌وزیر هند، امروز در آغاز اجلاس دوروزه کمیته جنبش غیرمتعهدها برای مسئله فلسطین خواستار اعلام آتش‌بس فوری بین گروه‌‌های درحال جنگ فلسطینی در لبنان شد. گاندی گفت: «بحران سازمان آزادی‌بخش فلسطین هشداردهنده و خطرناک است.» وی افزود: «جنبش غیرمتعهد‌ها از نبرد سازمان آزادی‌بخش فلسطین در راه دستیابی به یک کشور مستقل فلسطینی کاملاً حمایت می‌کند.»[۳۵] در همین‌ حال، خبرگزاری فرانسه از تونس گزارش داد: ابوایاد عضو کمیته الفتح، امروز از فهد پادشاه عربستان درخواست کرد «سران کشورهای عرب را برای یک اجلاس فوق‌العاده فراخواند تا اقدامی جهت جلوگیری از خونریزی و تجزیه صفوف اعراب در لبنان به عمل آورند.» بر پایه این گزارش، «عربستان یک اجلاس سران عرب را که قرار بود در این ماه در ریاض برگزار شود، به‌علت اختلاف اعراب بر سر مناقشه عرفات با سوریه به‌مدت نامعینی به تعویق انداخت.»[۳۶] این درحالی است که خبرگزاری یونایتدپرس از رم گزارش داد تعدادی از دانشجویان فلسطینی امروز «در اعتراض به عدم حمایت دولت‌های عرب» از عرفات، دفتر اتحادیه عرب در رم را به اشغال خود درآوردند.[۳۷] از سوی دیگر، گزارش کیهان حاکی است امروز فلسطینی‌های وفادار به یاسر عرفات اعلام کردند که نیمه‌شب گذشته پس از جنگی شدید اردوگاه بداوی واقع در نزدیکی طرابلس را بازپس گرفتند. بااین‌حال صدای گلوله‌باران در این اردوگاه همچنان به گوش می‌رسد. شورشیان فلسطینی مخالف عرفات همچنین بخش‌هایی از شهر طرابلس را که نیروهای هوادار عرفات در آن پناه گرفته بودند، گلوله‌باران کردند. این گزارش اضافه کرده است: «رهبران طرابلس که نگران تبدیل این شهر به میدان جنگ هستند از عرفات خواسته‌اند که این شهر را ترک کند، لیکن وی درخواست آنها را رد کرد.»[۳۸]




پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1362/08/27

  1. ↑ سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر٤، گزارش راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، داود رنجبر، ص124؛ و- سند شماره 290/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راویان قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) در عملیات والفجر٤، داود رنجبر و محسن رخصت‌طلب، 19/8/1362 تا 28/8/1362، صص 63 - 57؛ و- سند شماره 297/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) در عملیات والفجر٤، محمدرضا دیانی، 20/8/1362 تا 5/9/1362، صص 11 - 7.
  2. ↑ سند شماره 20940 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات قرارگاه مقدم حمزه سیدالشهدا(ع) به قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 27/8/1362.
  3. ↑ سند شماره 92648 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه نوح نبی سپاه پاسداران به ستاد مرکزی (واحد طرح و عملیات یگان دریایی)، 27/8/1362.
  4. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 244، 28/8/1362، ص1، بخش عربی رادیو بغداد، 28/8/1362.
  5. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 248، 29/8/1362، ص٤.
  6. ↑ سند شماره 95454 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از دفتر فرماندهی منطقه٧ به مرکز فرماندهی (ستاد مرکزی)، 28/8/1362.
  7. ↑ سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر٤، گزارش راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، داود رنجبر، ص124؛ و- سند شماره 290/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راویان قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) در عملیات والفجر٤، داود رنجبر و محسن رخصت‌طلب، 19/8/1362 تا 28/8/1362، صص 63 - 57؛ و- سند شماره 297/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) در عملیات والفجر٤، محمدرضا دیانی، 20/8/1362 تا 5/9/1362، صص 11 - 7.
  8. ↑ سند شماره 113752 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن ویژه مناطق کردنشین، شماره 143، 27/8/1362، ص1؛ و- سند شماره 439104 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به فرماندهی کل سپاه، 2/9/1362.
  9. ↑ سند شماره 113162 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش ویژه اطلاعاتی سپاه پاسداران، شماره 87، 9/8/1362؛ و- سند شماره 103263 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه، 2/9/1362.
  10. ↑ سند شماره 399885 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاجا (رکن٣) به فرماندهی ژاجا، 27/8/1362.
  11. ↑ سند شماره 20966 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی قرارگاه حمزه، شماره 23، 28/8/1362.
  12. ↑ سند شماره 341083 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان (رکن٣) به استانداری کردستان، 28/8/1362.
  13. ↑ سند شماره 339563 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی کردستان به استانداری کردستان، 8/9/1362.
  14. ↑ سند شماره 23667 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات عملیات قرارگاه نجف به فرماندهی قرارگاه نجف، 1/9/1362.
  15. ↑ سند شماره 399763 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه11 (اطلاعات حفاظت) به ستاد مرکزی (اطلاعات حفاظت)، 27/8/1362.
  16. ↑ روزنامه کیهان، 28/8/1362، ص1.
  17. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 244، 28/8/1362، صص 4 - 2، بغداد - خبرگزاری رویتر، 27/8/1362.
  18. ↑ روزنامه کیهان، 28/8/1362، ص21 مکرر.
  19. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 244، 28/8/1362، ص9، بغداد - خبرگزاری رویتر، 27/8/1362.
  20. ↑ همان، ص10، توکیو - خبرگزاری آلمان‌غربی، 27/8/1362.
  21. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 245، 29/8/1362، ص2، توکیو - خبرگزاری کیودو، 28/8/1362.
  22. ↑ روزنامه کیهان، 28/8/1362، ص13.
  23. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 244، 28/8/1362، ص‌20، رادیو بی‌بی‌سی، 27/8/1362.
  24. ↑ همان، صص 16 - 14، رادیو امریکا، 27/8/1362.
  25. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 28/8/1362، ص9، رادیو اسرائیل، 27/8/1362.
  26. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 28/8/1362، صص 15 و 16، رادیو امریکا، 27/8/1362.
  27. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 244، 28/8/1362، ص10، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 27/8/1362.
  28. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 29/8/1362، ص10، رادیو امریکا، 28/8/1362.
  29. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 244، 28/8/1362، ص6، مسکو - خبرگزاری فرانسه، 27/8/1362.
  30. ↑ همان، ص8، رم - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 27/8/1362.
  31. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 28/8/1362، ص‌22، رادیو اسرائیل، 27/8/1362.
  32. ↑ همان، ص9، رادیو اسرائیل، 27/8/1362.
  33. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 245، 29/8/1362، ص8، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 28/8/1362.
  34. ↑ همان، ص33، رادیو بی‌بی‌سی، 27/8/1362.
  35. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 28/8/1362، صص 6 و 7، رادیو امریکا، 27/8/1362.
  36. ↑ روزنامه کیهان، 28/8/1362، ص24.
  37. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 244، 28/8/1362، ص13، رم - خبرگزاری یونایتدپرس، 27/8/1362.
  38. ↑ روزنامه کیهان، 28/8/1362، ص24.





برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1362.08.27&oldid=4139»