1362.06.26: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1362 |نام = 1362.06.26 |نام دیگر= بیست و شش شهریور |روز=26 شهریور 1362 |تاریخ شمسی= 1362.06.26 |تاریخ میلادی= 17 سپتامبر 1983 |تاریخ قمری=9 ذیحجه 1403 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.06.26</div> <div class="bo...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۲۸: سطر ۲۸:
<div style="text-align:justify">
<div style="text-align:justify">


== گزارش - 411 ==
ارتش عراق که از حدود ده روز پیش، اقدام به تخلیه‌ تدریجی ارتفاعات شمالی دهانه شیلر* کرده است، پیش از تخلیه کامل محور سورکوه ‌- ‌که از شب گذشته آغاز شده بود ‌- در نخستین ساعات بامداد امروز، مورد هجوم یک گروهان از نیروهای لشکر8 نجف قرار گرفت. درپی این تعقیب‌وگریز، 200 نفر از نیروهای دشمن کشته یا زخمی شدند و 10 نفر به اسارت درآمدند. همچنین تعداد زیادی سلاح و مهمات و 2 دستگاه موتور بزرگ برق از دشمن به جای ماند، یک فروند بالگرد عراقی نیز ساقط شد و پاسگاه باکوره عراق به تصرف نیروهای خودی درآمد.**<ref>سند شماره 109011 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه خاتم‌الانبیا به ستاد مرکزی سپاه (طرح و عملیات، اطلاعات - عملیات)، 28/6/1362، ص1.</ref>
درپی تغییرات اخیر خطوط پدافندی عراق، محور شمالی عملیات والفجر4 در شمال دهانه‌ شیلر كاملاً دگرگون شد و به‌طورکلی فرصت اجرای مرحله‌ اول عملیات دهانه‌ شیلر در محور بانه، که در طرح مانور لشکر8 نجف پیش‌بینی شده بود، از بین رفت.
راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در تحلیل اقدامات ده روز گذشته دشمن به‌منظور تحکیم خطوط پدافندی‌اش در منطقه عملیاتی والفجر4 نوشته است: در محور شمالی دهانه‌ شیلر، ارتش عراق کلیه مناطقی را که دارای شکاف بوده و امکان دورخوردن و جناح‌دهی به نیروهای ایران را داشته تخلیه کرده است. در مقابل، در محور جنوبی دهانه‌ شیلر، همه شیارها و راهکارها را با موانع پوشش داده و خط پدافندی مثلثی‌شكل محکمی با رئوس لری، مارو و سورن ایجاد کرده است و این محدوده را با استقرار نیروی انسانی و امکانات زرهی به‌شدت تقویت كرده است.<ref>سند شماره 293/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه حمزه در عملیات والفجر4، محمد دیانی، 13/6/1362 تا 28/6/1362، صص 154 - 153.</ref> دراین‌زمینه گزارش واحد اطلاعات - عملیات لشکر14 امام حسین(ع) نیز حاكی است در طول امروز و روز‌های گذشته، دشمن نیروهای خود را از توتمان و دشت بین ارتفاع کله‌قندی و پیروزی‌های 1و2و3 به پشت این منطقه کشیده است و گویا به‌علت فعالیت و رفت‌وآمد بسیار زیاد، توپخانه‌ خودی بر روی آنان آتش گشوده است و احتمالاً تعدادی از افراد دشمن كشته یا زخمی شده‌‌اند. در طول امروز، عراق شیار بین پیروزی 2 و3 و شیار کانی‌سیف را به آتش کشیده و در بعدازظهر این روز دید بسته شد.<ref>سند شماره 293/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه حمزه در عملیات والفجر4، محمد دیانی، 13/6/1362 تا 28/6/1362، صص 154 - 153.</ref>
همچنین به گزارش قرارگاه حمزه سیدالشهدا، امروز لشکر4 عراق در نامه‌ای با قید سری و فوری به برخی یگان‌های مستقر در مقابل سلیمانیه اعلام کرد: «احتمال می‌رود که دشمن امشب حمله کرده، پس باید بالاترین درجه‌ هوشیاری را داشته [باشید]. ...» در این نامه برای پیشگیری از حمله‌ احتمالی ایران، از یگان‌های مذكور خواسته ‌شده تا کلیه‌ جاده‌های مواصلاتی میان قرارگاه‌ها و یگان‌ها را بررسی کنند و با اعزام گشتی و کمین و توجیه نیروهای اطلاعاتی، هرگونه تحرک یا تهاجمی را گزارش دهند تا به‌وسیله‌ آتش توپخانه از اقدامات نفوذی ایران جلوگیری شود. لشكر4 عراق همچنین به نیروهای خود درباره نفوذ قوای ایران از دره‌ها به‌خصوص دره‌های منتهی به توپخانه هشدار داده است. در ادامه این نامه به اطلاعات لشکر4 دستور داده شده که «مراقب نفوذ دشمن ازسمت سورن» باشد و در پایان بر تقویت یگان‌های ارتش عراق مستقر در دامنه کوه سورن تأکید گردیده است.<ref>سند شماره 351837 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات - عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا به طرح و عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 18/7/1362، ص2.</ref>
رادیو اسرائیل نیز با اشاره به اینکه «نیروهای مسلح ایران امروز حمله تازه‌ای را به داخل خاک عراق آغاز کرده‌اند»، به نقل از «مقامات دولتی» ایران دراین‌باره اعلام كرد: «نیروهای ایران توانستند ده‌ها کیلومتر در داخل خاک عراق پیشروی کنند و پس از تصرف یک پاسگاه مرزی، چندین تپه سوق‌الجیشی را نیز اشغال کنند. ... نیروهای ایرانی هم‌اکنون در داخل خاک عراق به‌سوی یک رودخانه مرزی پیشروی می‌کنند. در این عملیات صدها نفر از نیروهای عراقی کشته و زخمی شده‌اند و همچنین تعداد نامعلومی به اسارت درآمدند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 182، 27/6/1362، ص23، رادیو اسرائیل، 26/6/1362.</ref>
== گزارش - 412 ==
در ادامه جلسات مشترک دو روز گذشته فرماندهان ارتش و سپاه در قرارگاه مقدم حمزه برای اجرای عملیات والفجر4 در دهانه‌ شیلر، امروز نیز نشستی برای تکمیل طرح مانور این عملیات در پادگان مریوان برگزار شد.*
در این نشست وضعیت عملیاتی قرارگاه مقدم حمزه برای اجرای عملیات والفجر4 در دهانه شیلر مورد بررسی قرار گرفت و درباره مواردی نظیر طرح مانور، قرارگاه‌های تاکتیکی عملیات، تعیین محل قرارگاه مشترک ارتش و سپاه، شناسایی مشترک، تأمین منطقه سورن، پدافند هوایی منطقه، مهندسی رزمی، بهداری و تعیین زمان نسبی عملیات بحث و تبادل‌نظر شد. علاوه‌براین فرماندهان ارتش و سپاه مسائلی ازقبیل کمبود نیرو، مشکلات تدارکاتی و مهندسی و ضعف پوشش هوایی منطقه عملیاتی را ازجمله مشکلات عمدة پیش‌ روی اجرای این عملیات برشمردند.<ref>سند شماره 283/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا در عملیات والفجر4، داوود رنجبر و محسن رخصت‌طلب، 15/6/1362 تا 30/6/1362،صص 113 - 99.</ref>
تعداد قرارگاه‌های تاکتیکی عملیات والفجر4، از موضوعات مهمی بود که فرماندهان قرارگاه مقدم حمزه در جلسه امروز خود درباره‌ آن بحث و گفت‌وگو کردند. به‌دنبال افزایش برآورد نیروی مورد نیاز برای عملیات دهانه شیلر به‌دلیل تقویت و تغییرات خطوط پدافندی دشمن در منطقه، 5 قرارگاه تاكتیكی برای این عملیات در نظر گرفته شد. این درحالی‌ است ‌كه از یک‌سو ارتش توانایی تأمین بیش از 4 تیپ برای شركت در عملیات را ندارد و از سوی دیگر مسئولان ارتش اصرار دارند در همه قرارگاه‌ها حضور داشته باشند. فرماندهان ارتش برای حل این مشکل چند راه‌حل مطرح کردند: ابتدا پیشنهاد دادند با ادغام دو هدفِ پنجوین و سورن، این دو به یک قرارگاه واگذار شود، اما فرماندهان سپاه حاضر در قرارگاه مقدم حمزه با طرح مشكلاتی این ادغام را ناممكن دانستند. پس از آن فرماندهان ارتش مسئله حذف ارتفاعات مارو از مانور عملیات را مطرح کردند که دوباره با توضیحات منطقی مسئولان سپاه متقاعد شدند. بدین‌ترتیب مقرر شد ارتش 4 تیپ خود را در 4 قرارگاه عمل‌کننده مشارکت بدهد و قرارگاه احتیاط به‌عنوان قرارگاه تاکتیکی پنجم، بدون یگان ارتش در نظر گرفته شد.<ref>سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر4، گزارش راویان قرارگاه خاتم‌الانبیا، داوود رنجبر، 24/5/1362، صص 82 - 81.</ref>
== گزارش - 413 ==
نیروهای خودی برای دومین بار در منطقه هنگ‌آباد (از توابع پیرانشهر) عملیاتی اجرا كرده و روستاهای گنه‌دار و میشه‌ده پایین را از وجود عناصر حزب دمکرات پاک‌سازی كردند.
تیپ ویژه شهدا در گزارشی هدف از اجرای این عملیات را استقرار پایگاه در منطقه و آزادکردن یکی از نیروهای این تیپ که در عملیات قبلی در این منطقه به اسارت نیروهای ضدانقلاب درآمده بود، اعلام کرده و افزوده است: «نیروهای اسلام بعد از تصرف ارتفاعات برای پاک‌سازی وارد روستا گردیده که با استقبال بیش از اندازه مردم روبه‌رو شدند. نیروهای اسلام به جواب‌گویی متقابل پرداخته و تاحدامکان ازلحاظ اقتصادی به مردم مستضعف و متعهد این روستاها کمک کرده و بعد از تبلیغات و سخنرانی با استقرار یک پایگاه در ارتفاعات منطقه، منطقه را ترک کردند.»
در ادامه این گزارش آمده است: «در طی این عملیات، نیروهای اسلام ضدانقلاب را تعقیب و آنها را تا عمق منطقه عملیاتی مجبور به عقب‌نشینی کردند و تعداد نامشخصی از نیروهای آنان را کشته و زخمی ساختند. از ضدانقلابیون 7 قبضه اسلحه انفرادی، ازقبیل ژ3، کلاشینکف، برنو و مقادیری مین و مواد منفجره و تجهیزات انفرادی و تدارکاتی به غنیمت گرفته شد.»<ref>سند شماره 354502 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از تیپ ویژه شهدا به قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 28/6/1362.</ref>
سپاه پیرانشهر نیز در گزارشی ضمن اشاره به اینکه عملیات مزبور با همکاری تیپ ویژه شهدا و گردان جندالله پیرانشهر اجرا شده است، درخصوص چگونگی درگیری و میزان تلفات دوطرف، آورده است: «در پاک‌سازی، درگیری‌های پراکنده وجود داشت و دشمن از خود مقاومتی نشان نداد. به نیروهای خودی هیچ‌گونه آسیبی وارد نیامد.»<ref>سند شماره 283/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا در عملیات والفجر4، داوود رنجبر و محسن رخصت‌طلب، 15/6/1362 تا 30/6/1362،صص 113 - 99.</ref> باوجوداین، قرارگاه حمزه سیدالشهدا تلفات نیروهای خودی را در این عملیات 3 شهید از تیپ شهدا و انهدام یک خودرو اعلام کرد.<ref>سند شماره 356681 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تلکس قرارگاه حمزه سیدالشهدا به ستاد مرکزی سپاه، 28/6/1362.</ref>
علاوه‌بر عملیات پاك‌سازی فوق، بعدازظهر امروز نیز یک گروه از نیروهای گشتی خودی در یکی از روستاهای بوکان با گروهی از عناصر مسلح غیرقانونی درگیر شدند که «ضدانقلاب درحال فرار بیش از 10 کشته و زخمی داد»، اما کمبود نیرو مانع از تعقیب دشمن شد.<ref>سند شماره 351309 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده سپاه بوکان به اطلاعات - عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 27/6/1362.</ref>
== گزارش - 414 ==
درحالی‌که نیروهای خودی در جبهه‌های مختلف، دشمن خارجی را پیش‌ رو دارند، در داخل کشور، به‌ویژه در مناطق کردنشین غرب کشور توان قابل‌ملاحظه‌ای را صرف مقابله با عناصر مسلح غیرقانونی می‌كنند. گستره جغرافیای درگیری‌های امروز که شهرها و مناطق اطراف سلماس، نقده، سقز، بانه و مریوان را در برمی‌گیرد، نشانگر وسعت این درگیری‌ها است.
به گزارش سپاه سلماس، براثر کمین ضدانقلاب در جاده خناوین، 2 پیشمرگ کرد مسلمان شهید و 3 نفر از نیروهای ژاندارمری زخمی شدند. در این درگیری که تا ساعت یازده شب ادامه داشت، 3 دستگاه تراکتور و یک خودروی تویوتا هم کاملاً منهدم شد.<ref>سند شماره 354373 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش عملیات سپاه سلماس به قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 26/6/1362.</ref> گزارش دیگری از سپاه این شهر حاکی است عده‌ای از عناصر مسلح به یک دستگاه کمپرسی مهندسی رزمی (پایگاه حاجی جفان) حمله كردند و در درگیری یک‌ساعته‌ای که به وقوع پیوست، خودروی مذکور براثر اصابت گلوله، آتش گرفت.<ref>سند شماره 351299 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده اطلاعات - عملیات سپاه سلماس به فرماندهی اطلاعات - عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 26/6/1362.</ref>
در نقده نیز درپی حمله گروهی از افراد «کومه‌له و دمکرات» به پایگاه گلوان 2 نفر از اعضای بسیج به شهادت رسیده و یك بسیجی دیگر هم زخمی شد. به گزارش سپاه نقده، علاوه‌بر تلفات مذکور، 3 تن از نیروهای خودی که برای کمک به محل اعزام شده بودند، به‌دلیل خارج‌شدن اتومبیل از جاده زخمی شدند.<ref>سند شماره 354537 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده سپاه نقده به فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 27/6/1362.</ref>
در همین‌ حال، هنگ ژاندارمری سقز در گزارشی اعلام كرد: در ساعت 7:10 امروز، عده‌ای از نیروهای تأمین پایگاه بخلو با گروهی از عناصر ضدانقلاب درگیر شدند. در این حادثه، یک درجه‌دار شهید شد و 2 نفر سرباز به اسارت دشمن درآمدند. این درگیری در ساعت 9:20 پایان یافت.
براساس گزارش گردان مرزی بانه، اکیپ‌های تأمین پایگاه فداکار در ساعت 15:45 با ضدانقلاب درگیر شدند. این درگیری كه در جریان آن یک سرباز مجروح شد، در ساعت 17:30 خاتمه یافت.<ref>سند شماره 343468 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان (رکن3) به استانداری کردستان، 27/6/1362.</ref>
در مریوان هم به گزارش فرماندهی ناحیه 4 سپاه کردستان گروهی از عناصر ضدانقلاب به یک خودرویِ نیروهای خودی «در حوالی پایگاه جانوره [در حومه مریوان] کمین زده و 4 نفر را شهید و 3 نفر را به گروگان برده و در بین راه نیز آن تعداد را شهید کرده‌اند.»<ref>سند شماره 343989 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی ناحیه 4 سپاه به سپاه پاسداران کردستان (اطلاعات)، 30/6/1362.</ref>
== گزارش - 415 ==
کاشت مین در معابر و جاده‌های مواصلاتی در مناطق بحرانی غرب کشور - که در سالگرد تأسیس حزب دمکرات به‌طور ویژه مورد تأكید عبدالرحمن قاسملو رهبر این حزب، قرار گرفته است<ref>سند شماره 60837 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن ویژه مناطق کردنشین غرب کشور، شماره 131، 5/7/1362، ص2.</ref> - ازجمله اقداماتی است که گروه‌های مسلح غیرقانونی همواره برای ضربه‌زدن به نیروهای نظامی، انتظامی و جهاد سازندگی و نیز اعلام حضور، در دستور كار خود داشته‌اند؛ در ادامه مواردی از این‌گونه اقدامات گروه‌های ضدانقلاب در روزهای اخیر درج می‌شود.
به گفته رادیو کردستان، شب ‌گذشته (25 شهریورماه)، براثر انفجار یک مین ضدتانک، که پیشمرگه‌ها آن را در جاده مهاباد کار گذاشته بودند، یک دستگاه خودروی گاز ارتشی منهدم و 6 تن از سرنشینان آن کشته یا زخمی شدند. این رادیو با استناد به گزارش‌هایی از نقده افزود: «پیشمرگان مین ضدتانک دیگری در مسیر جاده مهاباد به پایگاه میدان کار گذاشتند که روز 26 شهریورماه براثر برخورد یک کمپرسی حامل آذوقه منفجر و درنتیجه خودرو منهدم و 2 نفر از سرنشینان آن کشته شدند. ... ساعت 5 و 10 دقیقه بعدازظهر روز 26 شهریورماه، مین ضدتانک دیگری که توسط نیروهای [هیز] افشین در مسیر جاده مهاباد کار گذاشته شده بود با یک خودرو دشمن برخورد کرده که خودرو منهدم و تمامی سرنشینان آن کشته و یا زخمی شدند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 186، 31/6/1362، صص 35 - 34.</ref>
براساس گزارش یک بولتن داخلی سپاه، یک دستگاه کامیون وزارت راه و یک دستگاه آمبولانس در حومه مهاباد با مین برخورد کردند. در این حادثه 5 تن از کارکنان اداره راه و یک نفر از نیروهای نظامی مجروح شدند و یک تن نیز شهید شد.<ref>سند شماره 60837 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.</ref>
هنگ ژاندارمری مهاباد نیز گزارش داد: دیروز (25 شهریورماه)، یک دستگاه خودروی لندرور که به‌منظور اسکورت گریدر اداره راه به پایگاه خلیفه اعزام شده بود براثر برخورد با مین از قسمت جلو متلاشی شد. در این واقعه راننده به‌شدت مجروح شد و دو سرنشین دیگر جراحات سطحی برداشتند.<ref>سند شماره 354387 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاجا به فرماندهی ژاجا رکن3، مرکز فرماندهی 26/6/1362، ص2.</ref>
گزارش گردان مرزی سردشت نیز حاکی است: دو روز پیش (24 شهریورماه) «در ساعت 09:00، در محور لویران در حوالی پل شکسته یک دستگاه کمپرسی جهاد سازندگی دراثر برخورد با مین کاشته‌شده [به] وسیله ضدانقلاب خسارت دیده و این حادثه تلفات جانی نداشته است.»<ref>گزیده اسناد مناطق کردنشین(ارومیه)، جلد2، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، ص138.</ref>
دراین‌میان، برخی از مین‌های کارگذاشته‌شده توسط عناصر ضدانقلاب قبل از انفجار با هشیاری نیروهای امنیتی و انتظامی کشف و خنثی می‌شود. در همین زمینه، به گزارش گردان مرزی سردشت، در طول دیروز و امروز، 6 عدد مین (3 عدد دست‌ساز و 3 عدد ضدتانک) با تلاش تعدادی از سربازان وظیفه کشف و خنثی شده است.<ref>سند شماره 60837 مرکز مطالعات وتحقیقات جنگ، پیشین.</ref>
== گزارش - 416 ==
فعالیت‌های تبلیغاتی در کنار حملات هوایی و توپخانه‌ای عراق به شهرها و روستاهای واقع در جبهه شمالی، به‌ویژه محدوده عقبه عملیات آتی، موجب شده است اهالی این مناطق به تخلیه منازل مسکونی و نقل مکان به قسمت‌های ایمن اقدام كنند.
دراین‌زمینه، امروز خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی، که از شهر بانه بازدید کرده، گزارش داد: «تعداد زیادی از فروشگاه‌ها و محل‌های کسب در شهر بانه بسته شده و در طول روز وانت‌ها و تراکتورهای زیادی به چشم می‌خورد که مشغول حمل اثاثیه منزل به خارج از شهر می‌باشند. همچنین هرروز گروهی از مردم مراجعه به مسئولین شهر می‌کنند و تقاضای مجوز عبور اثاث منزل می‌کنند.» وی یادآور شد «مردم به طرق مختلف و در ساعات مختلف اسباب منزل خود را به خارج از شهر منتقل می‌کنند. به‌طوری‌که درحال‌حاضر حدود 50 درصد شهر تخلیه شده است.»
در این گزارش تبلیغات وسیع عراق که ازطریق رادیو و نیز عناصر ضدانقلاب انجام می‌گیرد، یكی از دلایل اصلی خروج بی‌رویه مردم از شهرها و مناطق مسکونی ذكر شده و آمده است: «صدای رادیوهای بیگانه در اکثر اوقات بدون پارازیت و بهتر از صدای جمهوری اسلامی ایران در شهر مرزی بانه شنیده می‌شود»، این در حالی است که «سیمای جمهوری اسلامی نیز در این شهر با لرزش و با کیفیت پایین مشاهده می‌شود.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 182، 27/6/1362، ص13، سنندج - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 26/6/1362.</ref>
== گزارش - 417 ==
«کلید خلیج‌فارس دست ماست اگر بنا باشد خلیج‌فارس امن بماند باید برای همه امن باشد و اگر بنا باشد ناامن بماند باید برای همه ناامن باشد.» هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، با بیان این مطلب در جمع پرسنل پایگاه دریایی بندرعباس ضمن تأكید بر اهمیت تنگه راهبردی هرمز درمورد احتمال ناامنی این منطقه درصورت حمله عراق به مراکز اقتصادی ایران در خلیج‌فارس هشدار داد.
هاشمی رفسنجانی که در ادامه سفر خود به سه استان جنوبیِ ایران، امروز صبح وارد بندرعباس شد، با شرکت در مراسم صبحگاه مشترک نیروهای مسلح در پایگاه دریایی این شهر، سخنان مبسوطی درباره امنیت تنگه هرمز، اهمیت آن برای جهان و احتمال ناامنی این تنگه درصورت آسیب‌دیدن خارک، بیان کرد.
رئیس مجلس شورای اسلامی درزمینه اهمیت فوق‌العادة امنیت تنگه هرمز برای ایران و جهان گفت: «بسیاری از نیروهایی که در اینجا مسئولیت حفاظت از امنیت تنگه هرمز و خلیج‌فارس را به عهده گرفته‌اند برای ما در جبهات مورد نیاز بودند و این بدان علت است که ما به امنیت دنیا و سرنوشت بشریت می‌اندیشیم و اینها برای دنیا مایه تعجب است که چگونه کشوری که سه سال است جنگ بر او تحمیل شده از استکبار جهانی انتقام نمی‌گیرد.» وی افزود: «خلیج‌فارس و تنگه هرمز یک قطعه آب معمولی از دریاهای دنیا نیست. اینجا شریان اصلی ارتزاق بسیاری از کشورها و صنایع دنیاست و اینجا گلوگاه حساس اقتصاد دنیاست که می‌تواند کلید روشن و خاموش کردن انرژی دنیا محسوب ‌شود و جایی است که روزانه میلیون‌ها بشکه نفت از آن عبور می‌کند و اگر عبور نکند دنیا خود می‌لرزد.»
نماینده امام در شورای عالی دفاع در ادامه، تنگه هرمز و خلیج‌فارس را «امانتی ازسوی امام و ملت در نزد نیروی دریایی و نیروی هوایی ارتش» توصیف کرد و اقدامات نیروهای سپاه پاسداران برای حفاظت از خلیج‌فارس را مورد توجه ملت ایران و موجب «تحیر، دلهره و اعجاب» جهانیان خواند و افزود: «این حرکات دائمی و هوشیارانه در طول سه سال جنگ در سرنوشت کل دنیا اثر تاریخی و تاریخ‌ساز داشته است.» هاشمی رفسنجانی ناامن‌سازی تنگه هرمز را برای ایران امری آسان اعلام کرد و گفت: «ما اگر مثل بعضی از کشورها ماجراجو بودیم و می‌خواستیم برای کشورهای هم‌جوار و حتی دور از منطقه ایجاد دردسر کنیم با یک آتشبار و توپ دورزن و چند هواپیما و هلیکوپتر برای ما ممکن بود که در این منطقه گلوی استکبار جهانی را آن‌طور فشار بدهیم که به خفگی برسد.»
رئیس مجلس شورای اسلامی ضمن تأکید مجدد بر تلاش ایران برای حفظ امنیت منطقه و ارجحیت امنیت خلیج‌فارس در راهبرد جمهوری اسلامی ایران بر ناامنی این منطقه، خطاب به دولت فرانسه درخصوص تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق گفت: «حزب سوسیالیست ماجراجوی فرانسه خیال می‌کند که با تحویل هواپیمای سوپراتاندارد می‌تواند خلیج‌فارس را ناامن کند تا امنیت را برای خودش کسب کند و اگر روزی پیش بیاید که آنها آن‌قدر دیوانه شوند که دست به چنین جنایتی بزنند تا ما نخواهیم این منطقه امن نخواهد شد و این ارتش و نیروهای مردمی ایران هستند که تصمیم می‌گیرند منطقه امن یا ناامن باشد.»
وی در بخش دیگری از سخنان خود کشورهای منطقه خلیج‌فارس را مخاطب قرار داده و یادآور شد: «به کشورهای خلیج‌فارس اخطار می‌کنم قدری به منافع خودشان و جمهوری اسلامی توجه داشته باشند و اگر این کشورها جانب ایران را نگیرند تیشه به ریشه خودشان زده‌اند و ما این امنیت را در درجه اول برای ملت مظلوم و شهیدداده‌مان و ارتش و سپاهی که جان‌برکف برای ترویج اسلام و قرآن می‌جنگد می‌خواهیم و دلیلی هم ندارد که ما از امنیتی که پاسدارش هستیم برخوردار نباشیم و ما به دنیای استکبار اعلام می‌کنیم که از حوصله و نجابت ما سوء‌استفاده نکنند.»
هاشمی در پایان با اشاره به احتمال بروز بحران در منطقه خلیج‌فارس، به‌ویژه در محدوده تنگه هرمز اضافه کرد: «انتظار به‌وجودآمدن یک بحران عمیق در منطقه محدوده شما می‌‌رود و در یک مقطعی از تاریخ که همه دنیا با دلهره چشمش را به تنگه باریک تحت حفاظت شما دوخته است، استعمارگران در وحشت‌اند و محرومان دنیا در امید و انتظار و اینجا جای حساس است و ما به حساسیت اینجا توجه داریم و امنیت را زیر نظر خواهیم داشت و امیدواریم همچون همیشه امنیت اینجا محفوظ بماند.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 28/6/1362، ص2.</ref>
رئیس مجلس شورای اسلامی پس از برگزاری مراسم صبحگاه در پایگاه دریایی بندرعباس و بازدید از اتاق عملیات و کارگاه‌های فنی نیروی دریایی و سکوهای تعمیر کشتی بر روی عرشه ناوشکن زال حاضر شد و درمقابل وی ناوشکن فرامرز و دو ناو لجستیکی دیگر، یک عملیات رزمیِ نمایشی را اجرا كردند.<ref>اکبر هاشمی رفسنجانی، آرامش و چالش (کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی سال 1362)، به کوشش مهدی هاشمی، تهران: نشر معارف انقلاب، چاپ سوم 1386، ص219.</ref>*
== گزارش - 418 ==
علی‌اكبر ولایتی وزیر امور خارجه، پس از دیداری شش‌روزه از کشورهای چین و بنگلادش امروز وارد تهران شد. وی قبل از ترک بنگلادش و نیز در هنگام ورود به تهران در مصاحبه‌هایی از نتایج سفر خود گزارش مختصری داد و مطالبی راجع به جنگ ایران و عراق، به‌ویژه مسئله میانجیگری و پایان‌دادن به جنگ بیان کرد.
به گزارش خبرگزاری آلمان‌غربی، علی‌اکبر ولایتی قبل از ترک بنگلادش، در داکا به خبرنگاران گفت: «درحال‌حاضر هیچ‌گونه میانجیگری برای پایان‌دادن به جنگ با عراق وجود ندارد و ایران مصمم به بازپس‌گیری سرزمین‌هایی است که ... هنوز در اشغال نیروهای عراقی است.» این خبرگزاری افزود: «علی‌رغم اظهارات ولایتی، یک مقام رسمی وزارت خارجه بنگلادش گفت ایران به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای تقاضای قبلی خود درمورد غرامت جنگی را تعدیل کرده است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 182، 27/6/1362، ص10، داکا - خبرگزاری آلمان‌غربی، 26/6/1362.</ref> رادیو بی‌بی‌سی نیز ضمن اشاره به سخنان ولایتی مبنی‌بر نبودِ هیچ‌گونه طرح میانجیگرانه گفت: وی تأكید كرد كه ایران درخواستی برای میانجیگری یک کشور ثالث در جنگ ایران و عراق مطرح نكرده است. این رادیو همچنین به نقل از گزارشگر خود در داکا مطالبی را پخش کرد که از طرح بحث‌هایی درخصوص پایان‌دادن به جنگ در مذاکرات مقام‌های ایرانی و بنگلادشی حکایت دارد. رادیو بی‌بی‌سی از قول «منابع دیپلماتیک رسمی در داکا» افزود: «نظر ایران این است که تا ارتش عراق از خاک ایران خارج نشده، آتش‌بس را نخواهد پذیرفت. این منابع گفته‌اند دولت ایران تصور می‌کند که عراق با ادامه کنترل خود بر کوهستان‌های مرزی دو کشور قصد دارد برتری استراتژیکی داشته باشد.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 28/6/1362، ص13، رادیو بی‌بی‌سی، 26/6/1362.</ref>
وزیر امور خارجه در هنگام ورود به تهران در فرودگاه مهرآباد نیز در مصاحبه کوتاهی به‌اجمال از سفر شش‌روزه‌اش به چین و بنگلادش گزارش داد. ولایتی با بیان اینکه سفر وی به دعوت رسمی وزرای امور خارجه چین و بنگلادش انجام گرفته بود، درخصوص روابط ایران و چین و توافقات به‌عمل‌آمده در سفر اخیر گفت: «در محدوده سیاست خارجی تلاش مسئولان آن بر این است که علاوه‌بر حفظ تعادل، در زمره کشورهای جهان سوم باشند. رابطه ما با چین براساس حفظ احترام متقابل و عدم مداخله در امور یکدیگر است.» وی افزود: «هیئت جمهوری اسلامی ایران در سفر به جمهوری دمکراتیک چین مذاکراتی درزمینه بازرگانی به عمل آوردند. پیش‌نویس یک موافقت‌نامه فرهنگی به امضا رسید که پس از طی مراحل قانونی به اجرا درمی‌آید. همچنین درزمینه کشاورزی و صنعت مذاکراتی داشتیم.»
ولایتی درباره سفر به بنگلادش نیز گفت: «رابطه با این کشور برای ما اهمیت ویژه‌ای دارد، بنگلادش در تهاجم اخیر اسرائیل به لبنان تنها ملت غیرعربی بود که تعداد زیادی شهید و اسیر تقدیم اسلام کرده است. در این کشور هم ملاقات و مذکرات خوبی داشتیم و درزمینه مبادلات بازرگانی مذاکراتی با مقامات این کشور صورت گرفت.»<ref>روزنامه کیهان، 28/6/1362، ص23 مکرر.</ref>
رادیو بی‌بی‌سی درمورد محتوایِ مذاکرات بازرگانی هیئت ایرانی در بنگلادش گفت: «بنگلادش تقاضای دریافت دویست هزار تن نفت خام از ایران را داشت که با آن موافقت شد. این مقدار علاوه‌بر صد هزار تن نفت تصفیه‌شده است که قرار است ایران با تخفیف‌های خاصی به بنگلادش صادر کند. مقامات رسمی گفته‌اند بعد از دریافت نفت یادشده بنگلادش تا سه ماه دیگر برای پرداخت آن فرصت خواهد داشت. قرار است ایران حدود 180 میلیون متر پارچه کنفی به مبلغی معادل 9 میلیون دلار و نیز 500 تن چای از بنگلادش خریداری کند.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 28/6/1362، ص13، رادیو بی‌بی‌سی، 26/6/1362.</ref>
== گزارش - 419 ==
مسئولان و دست‌اندرکاران امور اقتصادی و صنعتی ایران در ترسیم سیاست‌های اقتصادی خارجی از عدم وابستگی و لزوم گریز از اقتصاد تک‌محصولی و تکیه بر صادرات نفت سخن می‌گویند. بااین‌حال به نظر می‌رسد بسیاری از دولت‌های خارجی به‌ویژه کشورهای اروپایی همچنان به ایران به‌عنوان منبع تأمین انرژی و بازاری برای صادرات کالاهای مصرفی خود می‌نگرند. دیدارها و سخنرانی‌هایی که امروز در حوزه اقتصاد و صنعت انجام شد تاحدی بیانگر چنین وضعیتی است.
امروز دیترس فون ورتس قائم‌مقام وزارت امور اقتصاد و دارایی آلمان فدرال، در رأس هیئتی مرکب از مدیران کل وزارتخانه‌های امور خارجه و اقتصاد و نیز هیئت دیگری مركب از 40 نفر از نمایندگان مؤسسات و شرکت‌های دولتی و خصوصی بازرگانی و صنعتی این کشور وارد ایران شدند.*
فون ورتس پس از ورود به تهران در مصاحبه‌ای با خبرگزاری جمهوری اسلامی راجع به اهداف سفر هیئت اقتصادی آلمان به ایران گفت: «در ارتباط با روابط اقتصادی و مالی بین دو کشور [و] نیز لزوم انجام مذاکراتی دراین‌زمینه، لازم بود که هیئت‌هایی به دو کشور سفر کنند.» وی افزود: «همراه هیئت ما نمایندگان شرکت‌های نفتی آلمان برای انجام مذاکراتی درزمینه خرید نفت به ایران آمده‌اند که امید می‌رود دیدارهای سودمندی با مقامات جمهوری اسلامی ایران داشته باشند.»
شرافت معاون کل وزارت امور اقتصاد و دارایی ایران، که به‌طور رسمی از هیئت آلمانی استقبال کرد، درباره سفر این هیئت به ایران گفت: «هیئت مذکور جهت بررسی امکان بهبود روابط تجاری و نیز بررسی حساب‌های مالی و روابط اقتصادی فی‌مابین و رفع مشکلات مالی به کشورمان سفر کرده است و انتظار می‌رود طی مذاکرات اعضای هیئت با همتایان ایرانی خود درزمینه‌های بازرگانی، صنعتی و نفتی یادداشت تفاهمی به امضا برسد.» وی تأکید کرد: «خط مشی کلی جمهوری اسلامی ایران در ایجاد روابط اقتصادی با کشورهای مختلف ازجمله آلمان فدرال براساس کاهش واردات کالاهای مصرفی و تأکید بر واردات کالاهای سرمایه‌ای و انتقال تکنولوژی و ایجاد توازن استوار است.»<ref>روزنامه کیهان، 29/6/1362، ص17.</ref>
همچنین، امروز به مناسبت روز ملی لهستان در نمایشگاه بین‌المللی بازرگانی تهران، سفیر این کشور و رئیس مرکز فلزات ایران درخصوص روابط اقتصادی و تجاری ایران و لهستان و نیز زمینه‌های گسترش آن سخنرانی کردند. اسلوویکووسکی سفیر لهستان در تهران، ضمن اظهار علاقه‌مندی کشورش به توسعه همکاری‌های اقتصادی و صنعتی با ایران در تمامی زمینه‌ها، از سفر قریب‌الوقوع هیئتی به ریاست معاون بازرگانی خارجی لهستان به ایران در چهارچوب توسعه همکاری‌های اقتصادی و صنعتی بین دو كشور خبر داد.
سپس رئیس مرکز فلزات ایران گفت: «نهمین نمایشگاه بین‌المللی تهران و هشتمین نمایشگاه اختراعات و ابتکارات هنگامی گشایش می‌یابد که جمهوری اسلامی ایران به ثبات و استواری در همه زمینه‌ها ازجمله اقتصادی دست یافته است. به‌علاوه ایران به‌منظور کسب استقلال سیاسی و اقتصادی در روابط بازرگانی خود به اصل عدم وابستگی و اجرای سیاست نه شرقی و نه غربی متعهد و [مایل به گسترش روابط با] کشورهایی که در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران به رژیم عراق کمک نکرده‌اند می‌باشد.» وی افزود: «استراتژی بازرگانی خارجی ما براساس تعادل و توازن و منافع متقابل دو ملت استوار است و خواهان افزایش صادرات کالاهای غیرنفتی خود می‌باشیم و همچنین امیدواریم بدون دخالت واسطه‌ها مبادلات بین ایران و لهستان توسعه یابد و کالای غیرنفتی بیشتر به لهستان صادر شود.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 28/6/1362، ص2.</ref>
== گزارش - 420 ==
اخبار مربوط به تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد فرانسوی به عراق در آینده نزدیك و حواشی آن امروز نیز بخش مهمی از مطالب و گزارش‌های رسانه‌ها و مطبوعات جهان را به خود اختصاص داده بود.
تلویزیون دولتی فرانسه در برنامه‌ای تفسیری، ضمن پرداختن به دلایل کمک‌ها و پشتیبانی‌های تسلیحاتی فرانسه از عراق به‌ویژه واگذاری جنگنده‌های سوپراتاندارد به این کشور، اهداف دولت میتران از این اقدامات را «جلوگیری از گسترش انقلاب اسلامی در عراق، جلوگیری از سقوط صدام و کاهش نفوذ روسیه در بغداد» عنوان کرد. به نوشته روزنامه کیهان، این برنامه که در پاسخ به سؤالات افکار عمومی فرانسه «درمورد حمایت و پشتیبانی غیرضروری [دولت فرانسه] از رژیم بغداد» پخش شد، با اعلام این خبر که درحال‌حاضر 6 هزار مستشار نظامی فرانسوی در عراق فعالیت می‌کنند، كوشید وانمود سازد «تحویل سوپراتانداردها یک اقدام جدید نیست و دنباله سیاست اعمال‌شده چندساله دولت فرانسه در عراق است.»<ref>روزنامه کیهان، 26/6/1362، ص20.</ref>
روزنامه لوکوتیدین دو‌پاری (چاپ فرانسه) نیز به موضع امریکا و اسرائیل درخصوص مسئله سوپراتانداردها اشاره کرد و نوشت: «درحالی‌که امریکا نگران آن است که حضور هواپیماهای سوپراتاندارد موجب گسترش بحران در منطقه و احیاناً مسدودشدن راه عبورومرور نفتکش‌ها در خلیج‌فارس شود، اسرائیل با نظر کاملاً متفاوتی به بحران بین ایران و عراق می‌نگرد، ازنظر اسرائیل بزرگ‌ترین خطری که این کشور را تهدید می‌کند عراق است.»
روزنامه تایمز (چاپ انگلستان) در آخرین شماره خود به انعکاس نگرانی انگلستان درمورد تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد پرداخته و دراین‌باره آورده است: «دولت انگلستان معتقد است که تجهیز نیروی هوایی عراق به هواپیماهای سوپراتاندارد باعث برهم‌خوردن توازن رزمی بین دو کشور درگیر در جنگ خواهد شد.» تایمز افزود: «باوجودی که وزارت خارجه انگلستان هنوز دراین‌مورد رسماً اظهار عقیده نکرده است، اما دولت فرانسه معتقد است که هواپیماهای سوپراتاندارد باعث پایان‌یافتن جنگ خونین و طولانی بین دو کشور ایران و عراق خواهد شد.»
روزنامه هرالد تریبون بین‌المللی هم نوشت: «دولت فرانسه همچنان بر سر تصمیم خود برای ارسال هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق باقی است. آگاهان بین‌المللی معتقدند ورود این هواپیماها به صحنه جنگ باعث گسترش هرچه بیشتر آن خواهد شد.»
نیویورک تایمز نیز خبری درج كرد مبنی‌براینكه: «کشورهای ایالات متحده امریکا، انگلستان و آلمان‌غربی مرتباً از دولت فرانسه خواسته‌اند تا از تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق خودداری کند و اما دولت فرانسه علی‌رغم این اخطارها در نظر دارد 5 هواپیمای مذکور را ظرف ساعات آینده به عراق تحویل دهد.» این روزنامه از قول سفیر عراق در پاریس افزود: «ما (عراق) امیدواریم هواپیماهای سوپراتاندارد مقامات جمهوری اسلامی را سر عقل آورده و به جنگ پایان خواهند داد.»
هفته‌نامه ژون آفریک (چاپ فرانسه) نیز در مصاحبه‌ای با میشل ژوبر وزیر پیشین امور خارجه و وزیر اسبق بازرگانی خارجی فرانسه، مسئله کمک فرانسه به عراق را بررسی كرده است. ژوبر در پاسخ به پرسشی درمورد درگیری هم‌زمان فرانسه در لبنان، چاد و جنگ ایران و عراق، ضمن تشریح دلایل سیاسی حضور فرانسه در سه بحران مذکور درمورد پشتیبانی فرانسه از عراق، ابتدا این امر را طبیعی و بی‌ارتباط به جنگ عراق با ایران دانست، اما درنهایت اظهار كرد: «شکست عراق به نفع اعراب، به نفع غرب و به نفع فرانسه نیست و بنابراین نباید به پشتیبانی فرانسه از عراق جنبه بی‌احتیاطی داد.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 182، 27/6/1362، صص 31 - 29، رادیو صدای آزاد ایران، 26/6/1362.</ref>
روزنامه لوماتن (چاپ فرانسه) در گزارشی تحت عنوان "پاریس دربرابر تهدیدهای جمهوری اسلامی عکس‌العمل نمی‌کند." به ادامه «حفظ سکوت کامل» فرانسه درمورد نحوه تحویل قریب‌الوقوع سوپراتانداردها به عراق و نیز عدم واکنش دولت این کشور دربرابر تهدیدهای ایران پرداخته و افزود: «مقام‌های فرانسوی به‌طور خصوصی اظهار می‌دارند که تهدیدهای فعلی جمهوری اسلامی علیه فرانسه شدیدتر از تهدیدهای آنها در گذشته نیست که به‌صورت یک سلسله انفجار و سوءقصد علیه سفارت و کارکنان سفارت فرانسه در تهران رخ داده است.»
روزنامه لاکروا نیز نوشت: «جمهوری اسلامی تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد را به عراق به‌منزله اعلام جنگ فرانسه به رژیم تهران تلقی می‌کند و به همین جهت اعلام کرده است که ضربه‌های سخت بر فرانسه وارد خواهد آورد.» این روزنامه اضافه كرد: «با بسته‌شدن تنگه هرمز بیم آن می‌رود که جنگ جمهوری اسلامی و عراق به جنگی بسیار دامنه‌دارتر تبدیل شود.»
لوکوتیدین هم با انعکاس سخنان تهدیدآمیز نخست‌وزیر ایران آورده است: «میرحسین موسوی نخست‌وزیر جمهوری اسلامی فرانسه را تهدید کرده و گفته است ما فرانسه را آرام نخواهیم گذاشت.» این روزنامه بر احتمال انجام اقدامات تروریستی ازسوی ایران تأکید کرده و حتی احتمال حمله ایران به کویت را نیز مطرح ساخته است.
روزنامه اومانیته ارگان حزب کمونیست فرانسه نیز موضوع بسته‌شدن تنگه هرمز و احتمال دخالت امریکا در جنگ ایران و عراق را مورد توجه قرار داده و نوشته است: «استفاده از سوپراتانداردها در جنگ جمهوری اسلامی و عراق ممکن است به بستن تنگه هرمز به‌وسیله جمهوری اسلامی بینجامد. ناظران سیاسی اظهار می‌دارند که بسته‌شدن تنگه هرمز با پاسخ ضربتی ایالات متحده روبه‌رو خواهد شد.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 186، 31/6/1362، صص 35 - 34.</ref>
خبرگزاری فرانسه نیز بیانیه سرژ دپاکی دبیر حزب سوسیالیست متحد فرانسه (چپ) را منتشر کرد. در این بیانیه ضمن اظهار نگرانی از واگذاری هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق، آمده است: «موازنه سود و زیان به‌دست‌آمده از این طریق هر قدر باشد، خطر دریافتی نیز قابل‌توجیه است. ... روابطی که فرانسه در نظر دارد با کشورهای عرب در بافت فعلی در پیش گیرد باید مشخص شود و بعضی اعمال رها گردد. ... سیاست جدید امروز چیز دیگری را ایجاب می‌کند تا شرکت حتی غیرمستقیم در وخیم‌تر کردن جنگی که به ابدیت کشانده می‌شود.»<ref>همان، صص 4 - 3، پاریس - خبرگزاری فرانسه.</ref>
علاوه‌بر روزنامه‌های فرانسوی یک روزنامه عراقی نیز موضوع واگذاری سوپراتانداردها و مسائل مربوط به آن را مورد توجه قرار داد. خبرگزاری رویتر از عراق گزارش داد كه روزنامه العراق «نگرانی امریکا درمورد اجاره پنج فروند هواپیمای سوپراتاندارد به عراق را مورد حمله قرار داده و آن را مداخله در امور داخلی فرانسه و عراق توصیف کرد.» این روزنامه اظهار نگرانی امریکا را «توطئه جدید امریکا برای جلوگیری از تحویل این هواپیماهای مدرن به عراق [و] توطئه‌ای علیه تمام اعراب» توصیف کرده و نوشته است: این رفتار امریکا هیاهویی است که «هدف عمده آن نگه‌داشتن جنگ ایران و عراق در شرایط کنونی و طولانی‌تر کردن آن تاحدامکان می‌باشد.»<ref>همان، ص11، بغداد - خبرگزاری رویتر، 26/6/1362.</ref>
== گزارش - 421 ==
نشریه فارین ریپورت در شماره اخیر خود به بررسی عملیات آتی ایران در جبهه شمال‌غرب، تلفات انسانی و خسارات مالی جنگ ایران و عراق، صدور نفت دو کشور، وضعیت سیاسی و اقتصادی ایران و... پرداخته است.
به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، این نشریه راجع به عملیات آتی ایران در جبهه شمال‌غرب نوشته است: «ایرانی‌ها ظاهراً می‌خواهند به‌سوی شهر عراق "لی‌ذیلجا" در شمال‌غربی و شهر پنجوین در جنوب‌غربی و ناحیه کوهستان‌های کردستان پیشروی کنند. ... ایرانی‌ها بعداً امیدوارند که به‌طرف سلیمانیه و سپس به‌طرف کرکوک و لوله نفت منتهی به ترکیه پیشروی کنند. عراق جنگنده‌های خود را برای حمله به مریوان، کرمانشاه و ستون وسایط نقلیه که در فاصله آنها در حرکت‌اند، فرستاده، اما موفقیت کمی داشته است. در این هفته چند جنگ هوایی روی داد و عراق برای دفاع از سلیمانیه سه لشکر و صدها تانک فرستاده است.»
نویسنده این مقاله، صدور نفت ایران را روزانه حدود2/2 میلیون بشکه و صادرات عراق را 700 هزار بشکه برآورد كرده است.
فارین ریپورت سفرهای اخیر دو تن از مقامات عرب؛ یعنی ژنرال ابوغزاله وزیر دفاع مصر و شاه حسین پادشاه اردن و نیز سفر اخیر علی‌اکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران به چین را از مسائل مهم و مؤثر در سرنوشت جنگ ایران و عراق دانسته است. به نوشته این مقاله، سفر شاه حسین به چین که در ظرف ده ماه گذشته دو بار تکرار شده است، کوششی است برای مسدودکردن «جدیدترین منبع تسلیحاتی ایران در آستانه تعرض جدید آن علیه عراق.» در این مقاله همچنین، دلیل سفر اخیر وزیر امور خارجه ایران به چین اطمینان از انجام معامله تسلیحاتی بین ایران و چین عنوان شده است.
نشریة مذكور در تحلیل وضعیت سیاسی ایران نیز نوشته است: باوجود دستگیری و محاکمه اعضای حزب توده، حکومت ایران به‌سمت غرب متمایل نشد. این نشریه افزود: «ایران به‌طور محکم در راهی که به نظر می‌آید عدم‌تعهد واقعی باشد قرار گرفته است.» این مقاله درپایان آینده سیاسی ایران را این‌گونه پیش‌بینی كرد: «آیت‌الله خمینی یک سالخورده سالم است و در روز به‌طور کامل کار می‌کند. هنگامی‌که سرانجام درگذرد، محتملاً یک رهبری جمعی که آیت‌الله رفسنجانی در جلو آن است جانشین خواهد شد.»<ref>همان، صص 10 - 6، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 26/6/1362. </ref>
== گزارش - 422 ==
به مناسبت عید قربان، امروز پیام تبریکی ازسوی جبهه آزادی‌بخش عربی فلسطین برای صدام حسین رئیس‌جمهور عراق، ارسال شد. در بخشی از پیام آمده است: «پیروزی عراق قهرمان در جنگ با ایران مقدمه‌ای است بر پیروزی انقلاب فلسطین.»<ref>گزیده اسناد مناطق کردنشین(ارومیه)، جلد2، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، ص138.</ref>
همچنین، عبدالله بن عبدالعزیز ولیعهد عربستان سعودی، در سخنرانی خود به مناسبت عید قربان، جنگ ایران و عراق را «پس از فقدان فلسطین بزرگ‌ترین بلا برای جهان اسلام خواند.» وی ضمن دعوت مسلمانان و اعراب به حفظ یکپارچگی و زدودن اختلافات و کینه‌ها نسبت به هم، آرزو كرد جنگ دو کشور ایران و عراق پایان یابد. ولیعهد عربستان در ادامه نطق خود درخصوص جنگ ایران و عراق افزود: «این جنگ نامعقول اسلامی درحالی بین کشورهای اسلامی به وقوع پیوسته و همچنان ادامه دارد که مسلمانان متفرق اسلام درحال تلاطم می‌باشند و ما می‌دانیم که یک فرد مسلمان در کنار برادر اسلامی خود نیرومند است نه در نزاع با او.»<ref>همان، ص36، رادیو ریاض، 26/6/1362. </ref>
== گزارش - 423 ==
درحالی‌که اخیراً اخباری مبنی‌بر تلاش‌های کویت برای رفع اختلافات عراق و سوریه منتشر شده است، امروز خبرگزاری فرانسه به نقل از روزنامه کویتی الانباء گزارش داد وزرای امور خارجه سوریه و عراق، پنجم ژوئیه سال جاری (14 تیرماه 1362)، در مسکو به‌طور محرمانه با یکدیگر ملاقات کرده‌اند.
براساس گزارش مذکور، مقامات عراقی و سوری «مجدداً با همکاری شیخ صباح آل احمد الصباح وزیر امور خارجه کویت، می‌بایستی در حاشیه اجلاس عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک با یکدیگر ملاقات نمایند.»
الانباء افزوده است: «ملاقات طارق عزیز و عبدالحلیم خدام در مسکو نتیجه مساعی میانجیگرانه شوروی‌ها جهت پشتیبانی از کوشش‌های کشورهای خلیج [فارس] بوده است که درنتیجه شیخ صباح در طی هفته‌های اخیر با رؤسای جمهوری سوریه و عراق در پایتخت آن کشورها دیدار داشته است.» به ‌نوشته این روزنامه: «تنها نتیجه به‌دست‌آمده توسط مسئول کویتی، که چهارشنبه گذشته با حافظ اسد دیدار داشته است، قول دو رئیس‌جمهوری جهت مطرح‌نساختن اختلافات خود در گردهمایی آینده سران عرب می‌باشد که برای 20 نوامبر در ریاض پیش‌بینی شده است.» بااین‌حال، خبرگزاری فرانسه به نقل از صلاح خلف (ابوایاد، مرد شماره 2 الفتح) گزارش داد: «اختلاف سوریه و عراق و اختلافات میان اعراب درمورد امکانات پایان‌بخشیدن به جنگ عراق و ایران، اجلاس سران عرب در ریاض را به تأخیر می‌اندازد.»<ref>همان، ص6، کویت - خبرگزاری فرانسه، 26/6/1362.</ref>
ضمیمه گزارش 411: حمله نیروهای خودی به ارتش عراق در حین عقب‌نشینی از منطقه جنوب دهانه شیلر
سرهنگ علی صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی ارتش در جلسه‌ای كه در تاریخ 29/6/1362 برگزار شد راجع به این عقب‌نشینی گفت: «... ما تهران که بودیم، یک دفعه شنیدیم که بچه‌ها از ارتفاعات شمال شیلر به دره شیلر سرازیر شده‌اند و دارند دشمن را دنبال می‌کنند این برای ما خیلی غیرمترقبه بود و بعد فهمیدیم که دشمن آمده پیشگیری کرده است، برای آنکه بتواند بهتر پدافند بکند، آمده ارتفاعاتی که بر شیلر و تخته‌نادر و سورکوه و آسمان‌بین مسلط است تخلیه کرده است. منتها قرار بوده با برنامه تخلیه کند و پشت رودخانه شیلر برود. آنجا کانال کنده، باز میدان‌های مین بسیاری درست کرده و به ارتفاعات لری و کنگرک و کانی‌مانگا رفته و خط پدافندی را در جنوب شیلر محکم کرده است. بچه‌ها هوشیاری به خرج دادند و در حینی که دشمن عقب‌نشینی می‌کرده، به آن حمله کردند. درنتیجه تلفات سنگینی به آن وارد شده، مهمات زیادی از دشمن باقی مانده سنگرهای سالم با خواروبار و وسایل مانده که باوجود اینکه تا نزدیک‌ترین نقطه اینجا با هلیكوپتر رفته بودیم و بقیه‌اش را با ماشین رفتیم و سه ساعت هم می‌گشتیم، باز هم نرسیدیم و مجبور شدیم که بقیه‌اش را با هلیكوپتر برویم. پایگاه‌های زیادی بود، پایگاه‌های مستحکم بود.»<ref>سند شماره 12749/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: ارزیابی منطقه و بررسی آخرین وضعیت نیروهای خودی و دشمن (والفجر4)، (قرارگاه خاتم، 29/6/1362، نوار شماره 12749)، ص8.</ref>
احمد کاظمی فرمانده لشکر نجف هم در جلسه‌ای در تاریخ 29/6/1362، درمورد چگونگی حمله به نیروهای درحال عقب‌نشینی عراق و نیز غفلت و کوتاهی انجام‌شده دراین‌خصوص گفت: «چند وقت پیش از اینکه قرار شد روی سورکوه عمل کنیم، ما به منطقه رفتیم. بچه‌ها گفتند دشمن از اینجا عقب‌نشینی می‌کند. ما نیز دیدیم از این پاسگاه‌ها دارد پلیت و الوار برای دشمن پایین می‌آید! ما هم نیروهایی را سریع از اینجا انداختیم و به پشت پاسگاه پشتوه آوردیم. متوجه هستید که دشمن 22 نفر را اینجا آورده و با دو گروهان هم ساعت 8 شب به این پاسگاه حمله کرده است. خلاصه تقریباً ساعت 8، 9 بود که درگیری در پاسگاه شروع شد و اینجا سقوط کرد دشمن از جاده گذشت و با همه مهمات و تجهیزات فرار کرد. در پاسگاه تا صبح ساعت 10، 11 درگیری بود. در تاریخ ده، یازدهم[از ده یازده روز پیش] که از این پشت به پاسگاه حمله کردیم، و پاسگاه هم سقوط کرد و چیزی در حد 100 نفر کشته از دشمن داشتیم. ...»<ref>سند شماره 13022/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: طراحی و آماده‌سازی عملیات والفجر4، (قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 29/6/1362، نوار شماره 13022)، صص 14 - 13.</ref>
كاظمی در ادامه گفت: «ما یک سری مسائل در رابطه با این منطقه داریم. ما آمدیم طرحمان را به برادر محسن و برادر رحیم دادیم. یک بار هم که شما تشریف آوردید، بهتان گفتیم. تا رفتید و بیایید، دشمن عقب‌نشینی کرد. یک طرحی داشتیم که بیاییم با دو گردان این جاده را ببندیم، این جاده را که ببندیم یک تیپ عراقی در اینجا محاصره می‌شد، که خودتان آمدید و منطقه را دیدید، سرهنگ شیرازی هم به منطقه آمد به آقا جواد [استکی] می‌گفت، چرا شما نیامدید؟ دشمن از اینجا فرار کرد و چرا زودتر نیامدید؟ حالا می‌گویم ان‌شاءالله این مسئله باید پیگیری شود، چون ما می‌توانستیم با یک گردان، یک تیپ از دشمن را در اینجا محاصره کنیم و بگیریم. ...»<ref>همان، ص15.</ref>
ضمیمه گزارش419: گزارش سفر هیئت اقتصادی و صنعتی آلمان‌غربی به ایران
روزنامه آلمانی دی ولت در یکی از شماره‌های اخیر خود درمورد سفر دو هیئت اقتصادی آلمان فدرال به ایران می‌نویسد: «هم‌زمان با سفر یک هیئت 40 نفره از نمایندگان اقتصاد آلمان فدرال به ایران، آقای دیترس فون ورتس قائم‌مقام وزیر اقتصاد و دارایی آلمان نیز به ایران رفته است. این سفر به‌همت اطاق بازرگانی آلمان و ایران در تهران انجام می‌پذیرد. قائم‌مقام وزیر اقتصاد و دارایی آلمان در رابطه با برگزاری نهمین نمایشگاه بین‌المللی تهران به ایران آمده است و از این موضوع برای آغاز دوباره روابط دوجانبه بین ایران و آلمان استفاده خواهد کرد. به نظر می‌رسد که پس از چهار سال قطع مذاکرات دو کشور، اکنون احتیاج به تبادل‌نظر فراوان درمورد رابطه اقتصادی بین دو کشور داشته باشند. بحث اصلی بین دو کشور مربوط به توازن تبادلات اقتصادی فی‌مابین خواهد بود، البته ایران اصرار دارد که آلمان بیش‌ازپیش از ایران کالا و نفت خریداری کند و افزایش خرید از آلمان را وابسته به افزایش صادرات ایران به آلمان دانسته است. باوجود اعلام نظر موافق مقامات آلمانی دراین‌مورد، ولی در محافل اقتصادی بن امکان توازن مبادلات تجاری با ایران دیده نمی‌شود. قابل‌ذکر است ایران دوباره ... به‌عنوان خریدار کالاهای آلمانی از پادشاهی سعودی جلو افتاده و مقام اول را دارا می‌باشد و در شش‌ماهه اول سال جاری، به‌میزان بیش از 4/3 میلیارد مارک از آلمان خرید کرده است که برابر با کل صادرات آلمان به ایران در طول سال میلادی 1982 می‌باشد و برای یک نیمه سال به حد صادرات آلمان به ایران در سال 78 که 8/6 میلیارد مارک بود رسیده است و در مقابل آلمان در نیمه اول سال جاری فقط 1/717 میلیون مارک از ایران کالا خریده است. بنابراین، آلمان توانسته است 7/2 میلیارد مارک مازاد تبادل تجاری با ایران داشته باشد که این بیشتر از زمان قبل از انقلاب اسلامی است که واردات آلمان از ایران 2/4 میلیارد مارک بود. قابل‌ذکر است که پس از سال 78، صادرات آلمان به ایران به 5/2 میلیارد مارک کاهش یافت و در سال 80 به 6/3 میلیارد مارک افزایش یافت. البته در سال 82، این مقدار به 6/6 درصد کاهش یافت ولی صادرات آلمان به ایران یک‌صد و پنجاه درصد افزایش داشته است. جالب این است که در نیم‌سال اول سال جاری، صدور اتومبیل به ارزش 982 میلیون مارک بیشترین سهم صادرات این کشور به ایران بوده است. این عدم توازن در مبادلات مشکل اصلی گسترش روابط بین دو کشور بوده و سفر هیئت آلمانی به همین منظور انجام می‌گردد.
موضوع نفت بحث اصلی بین دو کشور خواهد بود، ایران قبلاً با فروش 17 درصد نفت مصرفی آلمان مقام اول صادرکننده نفت به این کشور را داشت، اما در سال‌های اخیر نه‌تنها به‌لحاظ کاهش مصرف و کم‌شدن ظرفیت پالایشگاه‌های آلمانی بلکه به‌لحاظ خرید نفت از دریای شمال، آلمان دیگر از ایران به آن اندازه نفت نمی‌خرد. درمورد فرش با گران‌شدن قیمت فرش ایران این کالای صادراتی از بازار جهانی دور افتاده است. مشکل دیگر آلمان‌ها در مذاکراتشان با ایران این است که ژاپن که تابه‌حال بعد از آلمان دومین طرف معامله با ایران است، رسماً تعهد به افزایش وارداتش از ایران کرده است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 185، 30/6/1362، صص 9 - 8، بن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 29/6/1362.</ref>




نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۰۶:۵۲

روزشمار جنگ سال 1362
1362.06.26
نام‌های دیگر بیست و شش شهریور
تاریخ شمسی 1362.06.26
تاریخ میلادی 17 سپتامبر 1983
تاریخ قمری 9 ذیحجه 1403


1359.06.26
1360.06.26
1361.06.26
1363.06.26
1364.06.26
1365.06.26
1366.06.26




گزارش - 411

ارتش عراق که از حدود ده روز پیش، اقدام به تخلیه‌ تدریجی ارتفاعات شمالی دهانه شیلر* کرده است، پیش از تخلیه کامل محور سورکوه ‌- ‌که از شب گذشته آغاز شده بود ‌- در نخستین ساعات بامداد امروز، مورد هجوم یک گروهان از نیروهای لشکر8 نجف قرار گرفت. درپی این تعقیب‌وگریز، 200 نفر از نیروهای دشمن کشته یا زخمی شدند و 10 نفر به اسارت درآمدند. همچنین تعداد زیادی سلاح و مهمات و 2 دستگاه موتور بزرگ برق از دشمن به جای ماند، یک فروند بالگرد عراقی نیز ساقط شد و پاسگاه باکوره عراق به تصرف نیروهای خودی درآمد.**[۱] درپی تغییرات اخیر خطوط پدافندی عراق، محور شمالی عملیات والفجر4 در شمال دهانه‌ شیلر كاملاً دگرگون شد و به‌طورکلی فرصت اجرای مرحله‌ اول عملیات دهانه‌ شیلر در محور بانه، که در طرح مانور لشکر8 نجف پیش‌بینی شده بود، از بین رفت. راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در تحلیل اقدامات ده روز گذشته دشمن به‌منظور تحکیم خطوط پدافندی‌اش در منطقه عملیاتی والفجر4 نوشته است: در محور شمالی دهانه‌ شیلر، ارتش عراق کلیه مناطقی را که دارای شکاف بوده و امکان دورخوردن و جناح‌دهی به نیروهای ایران را داشته تخلیه کرده است. در مقابل، در محور جنوبی دهانه‌ شیلر، همه شیارها و راهکارها را با موانع پوشش داده و خط پدافندی مثلثی‌شكل محکمی با رئوس لری، مارو و سورن ایجاد کرده است و این محدوده را با استقرار نیروی انسانی و امکانات زرهی به‌شدت تقویت كرده است.[۲] دراین‌زمینه گزارش واحد اطلاعات - عملیات لشکر14 امام حسین(ع) نیز حاكی است در طول امروز و روز‌های گذشته، دشمن نیروهای خود را از توتمان و دشت بین ارتفاع کله‌قندی و پیروزی‌های 1و2و3 به پشت این منطقه کشیده است و گویا به‌علت فعالیت و رفت‌وآمد بسیار زیاد، توپخانه‌ خودی بر روی آنان آتش گشوده است و احتمالاً تعدادی از افراد دشمن كشته یا زخمی شده‌‌اند. در طول امروز، عراق شیار بین پیروزی 2 و3 و شیار کانی‌سیف را به آتش کشیده و در بعدازظهر این روز دید بسته شد.[۳] همچنین به گزارش قرارگاه حمزه سیدالشهدا، امروز لشکر4 عراق در نامه‌ای با قید سری و فوری به برخی یگان‌های مستقر در مقابل سلیمانیه اعلام کرد: «احتمال می‌رود که دشمن امشب حمله کرده، پس باید بالاترین درجه‌ هوشیاری را داشته [باشید]. ...» در این نامه برای پیشگیری از حمله‌ احتمالی ایران، از یگان‌های مذكور خواسته ‌شده تا کلیه‌ جاده‌های مواصلاتی میان قرارگاه‌ها و یگان‌ها را بررسی کنند و با اعزام گشتی و کمین و توجیه نیروهای اطلاعاتی، هرگونه تحرک یا تهاجمی را گزارش دهند تا به‌وسیله‌ آتش توپخانه از اقدامات نفوذی ایران جلوگیری شود. لشكر4 عراق همچنین به نیروهای خود درباره نفوذ قوای ایران از دره‌ها به‌خصوص دره‌های منتهی به توپخانه هشدار داده است. در ادامه این نامه به اطلاعات لشکر4 دستور داده شده که «مراقب نفوذ دشمن ازسمت سورن» باشد و در پایان بر تقویت یگان‌های ارتش عراق مستقر در دامنه کوه سورن تأکید گردیده است.[۴] رادیو اسرائیل نیز با اشاره به اینکه «نیروهای مسلح ایران امروز حمله تازه‌ای را به داخل خاک عراق آغاز کرده‌اند»، به نقل از «مقامات دولتی» ایران دراین‌باره اعلام كرد: «نیروهای ایران توانستند ده‌ها کیلومتر در داخل خاک عراق پیشروی کنند و پس از تصرف یک پاسگاه مرزی، چندین تپه سوق‌الجیشی را نیز اشغال کنند. ... نیروهای ایرانی هم‌اکنون در داخل خاک عراق به‌سوی یک رودخانه مرزی پیشروی می‌کنند. در این عملیات صدها نفر از نیروهای عراقی کشته و زخمی شده‌اند و همچنین تعداد نامعلومی به اسارت درآمدند.»[۵]

گزارش - 412

در ادامه جلسات مشترک دو روز گذشته فرماندهان ارتش و سپاه در قرارگاه مقدم حمزه برای اجرای عملیات والفجر4 در دهانه‌ شیلر، امروز نیز نشستی برای تکمیل طرح مانور این عملیات در پادگان مریوان برگزار شد.* در این نشست وضعیت عملیاتی قرارگاه مقدم حمزه برای اجرای عملیات والفجر4 در دهانه شیلر مورد بررسی قرار گرفت و درباره مواردی نظیر طرح مانور، قرارگاه‌های تاکتیکی عملیات، تعیین محل قرارگاه مشترک ارتش و سپاه، شناسایی مشترک، تأمین منطقه سورن، پدافند هوایی منطقه، مهندسی رزمی، بهداری و تعیین زمان نسبی عملیات بحث و تبادل‌نظر شد. علاوه‌براین فرماندهان ارتش و سپاه مسائلی ازقبیل کمبود نیرو، مشکلات تدارکاتی و مهندسی و ضعف پوشش هوایی منطقه عملیاتی را ازجمله مشکلات عمدة پیش‌ روی اجرای این عملیات برشمردند.[۶] تعداد قرارگاه‌های تاکتیکی عملیات والفجر4، از موضوعات مهمی بود که فرماندهان قرارگاه مقدم حمزه در جلسه امروز خود درباره‌ آن بحث و گفت‌وگو کردند. به‌دنبال افزایش برآورد نیروی مورد نیاز برای عملیات دهانه شیلر به‌دلیل تقویت و تغییرات خطوط پدافندی دشمن در منطقه، 5 قرارگاه تاكتیكی برای این عملیات در نظر گرفته شد. این درحالی‌ است ‌كه از یک‌سو ارتش توانایی تأمین بیش از 4 تیپ برای شركت در عملیات را ندارد و از سوی دیگر مسئولان ارتش اصرار دارند در همه قرارگاه‌ها حضور داشته باشند. فرماندهان ارتش برای حل این مشکل چند راه‌حل مطرح کردند: ابتدا پیشنهاد دادند با ادغام دو هدفِ پنجوین و سورن، این دو به یک قرارگاه واگذار شود، اما فرماندهان سپاه حاضر در قرارگاه مقدم حمزه با طرح مشكلاتی این ادغام را ناممكن دانستند. پس از آن فرماندهان ارتش مسئله حذف ارتفاعات مارو از مانور عملیات را مطرح کردند که دوباره با توضیحات منطقی مسئولان سپاه متقاعد شدند. بدین‌ترتیب مقرر شد ارتش 4 تیپ خود را در 4 قرارگاه عمل‌کننده مشارکت بدهد و قرارگاه احتیاط به‌عنوان قرارگاه تاکتیکی پنجم، بدون یگان ارتش در نظر گرفته شد.[۷]

گزارش - 413

نیروهای خودی برای دومین بار در منطقه هنگ‌آباد (از توابع پیرانشهر) عملیاتی اجرا كرده و روستاهای گنه‌دار و میشه‌ده پایین را از وجود عناصر حزب دمکرات پاک‌سازی كردند. تیپ ویژه شهدا در گزارشی هدف از اجرای این عملیات را استقرار پایگاه در منطقه و آزادکردن یکی از نیروهای این تیپ که در عملیات قبلی در این منطقه به اسارت نیروهای ضدانقلاب درآمده بود، اعلام کرده و افزوده است: «نیروهای اسلام بعد از تصرف ارتفاعات برای پاک‌سازی وارد روستا گردیده که با استقبال بیش از اندازه مردم روبه‌رو شدند. نیروهای اسلام به جواب‌گویی متقابل پرداخته و تاحدامکان ازلحاظ اقتصادی به مردم مستضعف و متعهد این روستاها کمک کرده و بعد از تبلیغات و سخنرانی با استقرار یک پایگاه در ارتفاعات منطقه، منطقه را ترک کردند.» در ادامه این گزارش آمده است: «در طی این عملیات، نیروهای اسلام ضدانقلاب را تعقیب و آنها را تا عمق منطقه عملیاتی مجبور به عقب‌نشینی کردند و تعداد نامشخصی از نیروهای آنان را کشته و زخمی ساختند. از ضدانقلابیون 7 قبضه اسلحه انفرادی، ازقبیل ژ3، کلاشینکف، برنو و مقادیری مین و مواد منفجره و تجهیزات انفرادی و تدارکاتی به غنیمت گرفته شد.»[۸] سپاه پیرانشهر نیز در گزارشی ضمن اشاره به اینکه عملیات مزبور با همکاری تیپ ویژه شهدا و گردان جندالله پیرانشهر اجرا شده است، درخصوص چگونگی درگیری و میزان تلفات دوطرف، آورده است: «در پاک‌سازی، درگیری‌های پراکنده وجود داشت و دشمن از خود مقاومتی نشان نداد. به نیروهای خودی هیچ‌گونه آسیبی وارد نیامد.»[۹] باوجوداین، قرارگاه حمزه سیدالشهدا تلفات نیروهای خودی را در این عملیات 3 شهید از تیپ شهدا و انهدام یک خودرو اعلام کرد.[۱۰] علاوه‌بر عملیات پاك‌سازی فوق، بعدازظهر امروز نیز یک گروه از نیروهای گشتی خودی در یکی از روستاهای بوکان با گروهی از عناصر مسلح غیرقانونی درگیر شدند که «ضدانقلاب درحال فرار بیش از 10 کشته و زخمی داد»، اما کمبود نیرو مانع از تعقیب دشمن شد.[۱۱]

گزارش - 414

درحالی‌که نیروهای خودی در جبهه‌های مختلف، دشمن خارجی را پیش‌ رو دارند، در داخل کشور، به‌ویژه در مناطق کردنشین غرب کشور توان قابل‌ملاحظه‌ای را صرف مقابله با عناصر مسلح غیرقانونی می‌كنند. گستره جغرافیای درگیری‌های امروز که شهرها و مناطق اطراف سلماس، نقده، سقز، بانه و مریوان را در برمی‌گیرد، نشانگر وسعت این درگیری‌ها است. به گزارش سپاه سلماس، براثر کمین ضدانقلاب در جاده خناوین، 2 پیشمرگ کرد مسلمان شهید و 3 نفر از نیروهای ژاندارمری زخمی شدند. در این درگیری که تا ساعت یازده شب ادامه داشت، 3 دستگاه تراکتور و یک خودروی تویوتا هم کاملاً منهدم شد.[۱۲] گزارش دیگری از سپاه این شهر حاکی است عده‌ای از عناصر مسلح به یک دستگاه کمپرسی مهندسی رزمی (پایگاه حاجی جفان) حمله كردند و در درگیری یک‌ساعته‌ای که به وقوع پیوست، خودروی مذکور براثر اصابت گلوله، آتش گرفت.[۱۳] در نقده نیز درپی حمله گروهی از افراد «کومه‌له و دمکرات» به پایگاه گلوان 2 نفر از اعضای بسیج به شهادت رسیده و یك بسیجی دیگر هم زخمی شد. به گزارش سپاه نقده، علاوه‌بر تلفات مذکور، 3 تن از نیروهای خودی که برای کمک به محل اعزام شده بودند، به‌دلیل خارج‌شدن اتومبیل از جاده زخمی شدند.[۱۴] در همین‌ حال، هنگ ژاندارمری سقز در گزارشی اعلام كرد: در ساعت 7:10 امروز، عده‌ای از نیروهای تأمین پایگاه بخلو با گروهی از عناصر ضدانقلاب درگیر شدند. در این حادثه، یک درجه‌دار شهید شد و 2 نفر سرباز به اسارت دشمن درآمدند. این درگیری در ساعت 9:20 پایان یافت. براساس گزارش گردان مرزی بانه، اکیپ‌های تأمین پایگاه فداکار در ساعت 15:45 با ضدانقلاب درگیر شدند. این درگیری كه در جریان آن یک سرباز مجروح شد، در ساعت 17:30 خاتمه یافت.[۱۵] در مریوان هم به گزارش فرماندهی ناحیه 4 سپاه کردستان گروهی از عناصر ضدانقلاب به یک خودرویِ نیروهای خودی «در حوالی پایگاه جانوره [در حومه مریوان] کمین زده و 4 نفر را شهید و 3 نفر را به گروگان برده و در بین راه نیز آن تعداد را شهید کرده‌اند.»[۱۶]

گزارش - 415

کاشت مین در معابر و جاده‌های مواصلاتی در مناطق بحرانی غرب کشور - که در سالگرد تأسیس حزب دمکرات به‌طور ویژه مورد تأكید عبدالرحمن قاسملو رهبر این حزب، قرار گرفته است[۱۷] - ازجمله اقداماتی است که گروه‌های مسلح غیرقانونی همواره برای ضربه‌زدن به نیروهای نظامی، انتظامی و جهاد سازندگی و نیز اعلام حضور، در دستور كار خود داشته‌اند؛ در ادامه مواردی از این‌گونه اقدامات گروه‌های ضدانقلاب در روزهای اخیر درج می‌شود. به گفته رادیو کردستان، شب ‌گذشته (25 شهریورماه)، براثر انفجار یک مین ضدتانک، که پیشمرگه‌ها آن را در جاده مهاباد کار گذاشته بودند، یک دستگاه خودروی گاز ارتشی منهدم و 6 تن از سرنشینان آن کشته یا زخمی شدند. این رادیو با استناد به گزارش‌هایی از نقده افزود: «پیشمرگان مین ضدتانک دیگری در مسیر جاده مهاباد به پایگاه میدان کار گذاشتند که روز 26 شهریورماه براثر برخورد یک کمپرسی حامل آذوقه منفجر و درنتیجه خودرو منهدم و 2 نفر از سرنشینان آن کشته شدند. ... ساعت 5 و 10 دقیقه بعدازظهر روز 26 شهریورماه، مین ضدتانک دیگری که توسط نیروهای [هیز] افشین در مسیر جاده مهاباد کار گذاشته شده بود با یک خودرو دشمن برخورد کرده که خودرو منهدم و تمامی سرنشینان آن کشته و یا زخمی شدند.»[۱۸] براساس گزارش یک بولتن داخلی سپاه، یک دستگاه کامیون وزارت راه و یک دستگاه آمبولانس در حومه مهاباد با مین برخورد کردند. در این حادثه 5 تن از کارکنان اداره راه و یک نفر از نیروهای نظامی مجروح شدند و یک تن نیز شهید شد.[۱۹] هنگ ژاندارمری مهاباد نیز گزارش داد: دیروز (25 شهریورماه)، یک دستگاه خودروی لندرور که به‌منظور اسکورت گریدر اداره راه به پایگاه خلیفه اعزام شده بود براثر برخورد با مین از قسمت جلو متلاشی شد. در این واقعه راننده به‌شدت مجروح شد و دو سرنشین دیگر جراحات سطحی برداشتند.[۲۰] گزارش گردان مرزی سردشت نیز حاکی است: دو روز پیش (24 شهریورماه) «در ساعت 09:00، در محور لویران در حوالی پل شکسته یک دستگاه کمپرسی جهاد سازندگی دراثر برخورد با مین کاشته‌شده [به] وسیله ضدانقلاب خسارت دیده و این حادثه تلفات جانی نداشته است.»[۲۱] دراین‌میان، برخی از مین‌های کارگذاشته‌شده توسط عناصر ضدانقلاب قبل از انفجار با هشیاری نیروهای امنیتی و انتظامی کشف و خنثی می‌شود. در همین زمینه، به گزارش گردان مرزی سردشت، در طول دیروز و امروز، 6 عدد مین (3 عدد دست‌ساز و 3 عدد ضدتانک) با تلاش تعدادی از سربازان وظیفه کشف و خنثی شده است.[۲۲]

گزارش - 416

فعالیت‌های تبلیغاتی در کنار حملات هوایی و توپخانه‌ای عراق به شهرها و روستاهای واقع در جبهه شمالی، به‌ویژه محدوده عقبه عملیات آتی، موجب شده است اهالی این مناطق به تخلیه منازل مسکونی و نقل مکان به قسمت‌های ایمن اقدام كنند. دراین‌زمینه، امروز خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی، که از شهر بانه بازدید کرده، گزارش داد: «تعداد زیادی از فروشگاه‌ها و محل‌های کسب در شهر بانه بسته شده و در طول روز وانت‌ها و تراکتورهای زیادی به چشم می‌خورد که مشغول حمل اثاثیه منزل به خارج از شهر می‌باشند. همچنین هرروز گروهی از مردم مراجعه به مسئولین شهر می‌کنند و تقاضای مجوز عبور اثاث منزل می‌کنند.» وی یادآور شد «مردم به طرق مختلف و در ساعات مختلف اسباب منزل خود را به خارج از شهر منتقل می‌کنند. به‌طوری‌که درحال‌حاضر حدود 50 درصد شهر تخلیه شده است.» در این گزارش تبلیغات وسیع عراق که ازطریق رادیو و نیز عناصر ضدانقلاب انجام می‌گیرد، یكی از دلایل اصلی خروج بی‌رویه مردم از شهرها و مناطق مسکونی ذكر شده و آمده است: «صدای رادیوهای بیگانه در اکثر اوقات بدون پارازیت و بهتر از صدای جمهوری اسلامی ایران در شهر مرزی بانه شنیده می‌شود»، این در حالی است که «سیمای جمهوری اسلامی نیز در این شهر با لرزش و با کیفیت پایین مشاهده می‌شود.»[۲۳]

گزارش - 417

«کلید خلیج‌فارس دست ماست اگر بنا باشد خلیج‌فارس امن بماند باید برای همه امن باشد و اگر بنا باشد ناامن بماند باید برای همه ناامن باشد.» هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، با بیان این مطلب در جمع پرسنل پایگاه دریایی بندرعباس ضمن تأكید بر اهمیت تنگه راهبردی هرمز درمورد احتمال ناامنی این منطقه درصورت حمله عراق به مراکز اقتصادی ایران در خلیج‌فارس هشدار داد. هاشمی رفسنجانی که در ادامه سفر خود به سه استان جنوبیِ ایران، امروز صبح وارد بندرعباس شد، با شرکت در مراسم صبحگاه مشترک نیروهای مسلح در پایگاه دریایی این شهر، سخنان مبسوطی درباره امنیت تنگه هرمز، اهمیت آن برای جهان و احتمال ناامنی این تنگه درصورت آسیب‌دیدن خارک، بیان کرد. رئیس مجلس شورای اسلامی درزمینه اهمیت فوق‌العادة امنیت تنگه هرمز برای ایران و جهان گفت: «بسیاری از نیروهایی که در اینجا مسئولیت حفاظت از امنیت تنگه هرمز و خلیج‌فارس را به عهده گرفته‌اند برای ما در جبهات مورد نیاز بودند و این بدان علت است که ما به امنیت دنیا و سرنوشت بشریت می‌اندیشیم و اینها برای دنیا مایه تعجب است که چگونه کشوری که سه سال است جنگ بر او تحمیل شده از استکبار جهانی انتقام نمی‌گیرد.» وی افزود: «خلیج‌فارس و تنگه هرمز یک قطعه آب معمولی از دریاهای دنیا نیست. اینجا شریان اصلی ارتزاق بسیاری از کشورها و صنایع دنیاست و اینجا گلوگاه حساس اقتصاد دنیاست که می‌تواند کلید روشن و خاموش کردن انرژی دنیا محسوب ‌شود و جایی است که روزانه میلیون‌ها بشکه نفت از آن عبور می‌کند و اگر عبور نکند دنیا خود می‌لرزد.» نماینده امام در شورای عالی دفاع در ادامه، تنگه هرمز و خلیج‌فارس را «امانتی ازسوی امام و ملت در نزد نیروی دریایی و نیروی هوایی ارتش» توصیف کرد و اقدامات نیروهای سپاه پاسداران برای حفاظت از خلیج‌فارس را مورد توجه ملت ایران و موجب «تحیر، دلهره و اعجاب» جهانیان خواند و افزود: «این حرکات دائمی و هوشیارانه در طول سه سال جنگ در سرنوشت کل دنیا اثر تاریخی و تاریخ‌ساز داشته است.» هاشمی رفسنجانی ناامن‌سازی تنگه هرمز را برای ایران امری آسان اعلام کرد و گفت: «ما اگر مثل بعضی از کشورها ماجراجو بودیم و می‌خواستیم برای کشورهای هم‌جوار و حتی دور از منطقه ایجاد دردسر کنیم با یک آتشبار و توپ دورزن و چند هواپیما و هلیکوپتر برای ما ممکن بود که در این منطقه گلوی استکبار جهانی را آن‌طور فشار بدهیم که به خفگی برسد.» رئیس مجلس شورای اسلامی ضمن تأکید مجدد بر تلاش ایران برای حفظ امنیت منطقه و ارجحیت امنیت خلیج‌فارس در راهبرد جمهوری اسلامی ایران بر ناامنی این منطقه، خطاب به دولت فرانسه درخصوص تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق گفت: «حزب سوسیالیست ماجراجوی فرانسه خیال می‌کند که با تحویل هواپیمای سوپراتاندارد می‌تواند خلیج‌فارس را ناامن کند تا امنیت را برای خودش کسب کند و اگر روزی پیش بیاید که آنها آن‌قدر دیوانه شوند که دست به چنین جنایتی بزنند تا ما نخواهیم این منطقه امن نخواهد شد و این ارتش و نیروهای مردمی ایران هستند که تصمیم می‌گیرند منطقه امن یا ناامن باشد.» وی در بخش دیگری از سخنان خود کشورهای منطقه خلیج‌فارس را مخاطب قرار داده و یادآور شد: «به کشورهای خلیج‌فارس اخطار می‌کنم قدری به منافع خودشان و جمهوری اسلامی توجه داشته باشند و اگر این کشورها جانب ایران را نگیرند تیشه به ریشه خودشان زده‌اند و ما این امنیت را در درجه اول برای ملت مظلوم و شهیدداده‌مان و ارتش و سپاهی که جان‌برکف برای ترویج اسلام و قرآن می‌جنگد می‌خواهیم و دلیلی هم ندارد که ما از امنیتی که پاسدارش هستیم برخوردار نباشیم و ما به دنیای استکبار اعلام می‌کنیم که از حوصله و نجابت ما سوء‌استفاده نکنند.» هاشمی در پایان با اشاره به احتمال بروز بحران در منطقه خلیج‌فارس، به‌ویژه در محدوده تنگه هرمز اضافه کرد: «انتظار به‌وجودآمدن یک بحران عمیق در منطقه محدوده شما می‌‌رود و در یک مقطعی از تاریخ که همه دنیا با دلهره چشمش را به تنگه باریک تحت حفاظت شما دوخته است، استعمارگران در وحشت‌اند و محرومان دنیا در امید و انتظار و اینجا جای حساس است و ما به حساسیت اینجا توجه داریم و امنیت را زیر نظر خواهیم داشت و امیدواریم همچون همیشه امنیت اینجا محفوظ بماند.»[۲۴] رئیس مجلس شورای اسلامی پس از برگزاری مراسم صبحگاه در پایگاه دریایی بندرعباس و بازدید از اتاق عملیات و کارگاه‌های فنی نیروی دریایی و سکوهای تعمیر کشتی بر روی عرشه ناوشکن زال حاضر شد و درمقابل وی ناوشکن فرامرز و دو ناو لجستیکی دیگر، یک عملیات رزمیِ نمایشی را اجرا كردند.[۲۵]*

گزارش - 418

علی‌اكبر ولایتی وزیر امور خارجه، پس از دیداری شش‌روزه از کشورهای چین و بنگلادش امروز وارد تهران شد. وی قبل از ترک بنگلادش و نیز در هنگام ورود به تهران در مصاحبه‌هایی از نتایج سفر خود گزارش مختصری داد و مطالبی راجع به جنگ ایران و عراق، به‌ویژه مسئله میانجیگری و پایان‌دادن به جنگ بیان کرد. به گزارش خبرگزاری آلمان‌غربی، علی‌اکبر ولایتی قبل از ترک بنگلادش، در داکا به خبرنگاران گفت: «درحال‌حاضر هیچ‌گونه میانجیگری برای پایان‌دادن به جنگ با عراق وجود ندارد و ایران مصمم به بازپس‌گیری سرزمین‌هایی است که ... هنوز در اشغال نیروهای عراقی است.» این خبرگزاری افزود: «علی‌رغم اظهارات ولایتی، یک مقام رسمی وزارت خارجه بنگلادش گفت ایران به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای تقاضای قبلی خود درمورد غرامت جنگی را تعدیل کرده است.»[۲۶] رادیو بی‌بی‌سی نیز ضمن اشاره به سخنان ولایتی مبنی‌بر نبودِ هیچ‌گونه طرح میانجیگرانه گفت: وی تأكید كرد كه ایران درخواستی برای میانجیگری یک کشور ثالث در جنگ ایران و عراق مطرح نكرده است. این رادیو همچنین به نقل از گزارشگر خود در داکا مطالبی را پخش کرد که از طرح بحث‌هایی درخصوص پایان‌دادن به جنگ در مذاکرات مقام‌های ایرانی و بنگلادشی حکایت دارد. رادیو بی‌بی‌سی از قول «منابع دیپلماتیک رسمی در داکا» افزود: «نظر ایران این است که تا ارتش عراق از خاک ایران خارج نشده، آتش‌بس را نخواهد پذیرفت. این منابع گفته‌اند دولت ایران تصور می‌کند که عراق با ادامه کنترل خود بر کوهستان‌های مرزی دو کشور قصد دارد برتری استراتژیکی داشته باشد.»[۲۷] وزیر امور خارجه در هنگام ورود به تهران در فرودگاه مهرآباد نیز در مصاحبه کوتاهی به‌اجمال از سفر شش‌روزه‌اش به چین و بنگلادش گزارش داد. ولایتی با بیان اینکه سفر وی به دعوت رسمی وزرای امور خارجه چین و بنگلادش انجام گرفته بود، درخصوص روابط ایران و چین و توافقات به‌عمل‌آمده در سفر اخیر گفت: «در محدوده سیاست خارجی تلاش مسئولان آن بر این است که علاوه‌بر حفظ تعادل، در زمره کشورهای جهان سوم باشند. رابطه ما با چین براساس حفظ احترام متقابل و عدم مداخله در امور یکدیگر است.» وی افزود: «هیئت جمهوری اسلامی ایران در سفر به جمهوری دمکراتیک چین مذاکراتی درزمینه بازرگانی به عمل آوردند. پیش‌نویس یک موافقت‌نامه فرهنگی به امضا رسید که پس از طی مراحل قانونی به اجرا درمی‌آید. همچنین درزمینه کشاورزی و صنعت مذاکراتی داشتیم.» ولایتی درباره سفر به بنگلادش نیز گفت: «رابطه با این کشور برای ما اهمیت ویژه‌ای دارد، بنگلادش در تهاجم اخیر اسرائیل به لبنان تنها ملت غیرعربی بود که تعداد زیادی شهید و اسیر تقدیم اسلام کرده است. در این کشور هم ملاقات و مذکرات خوبی داشتیم و درزمینه مبادلات بازرگانی مذاکراتی با مقامات این کشور صورت گرفت.»[۲۸] رادیو بی‌بی‌سی درمورد محتوایِ مذاکرات بازرگانی هیئت ایرانی در بنگلادش گفت: «بنگلادش تقاضای دریافت دویست هزار تن نفت خام از ایران را داشت که با آن موافقت شد. این مقدار علاوه‌بر صد هزار تن نفت تصفیه‌شده است که قرار است ایران با تخفیف‌های خاصی به بنگلادش صادر کند. مقامات رسمی گفته‌اند بعد از دریافت نفت یادشده بنگلادش تا سه ماه دیگر برای پرداخت آن فرصت خواهد داشت. قرار است ایران حدود 180 میلیون متر پارچه کنفی به مبلغی معادل 9 میلیون دلار و نیز 500 تن چای از بنگلادش خریداری کند.»[۲۹]

گزارش - 419

مسئولان و دست‌اندرکاران امور اقتصادی و صنعتی ایران در ترسیم سیاست‌های اقتصادی خارجی از عدم وابستگی و لزوم گریز از اقتصاد تک‌محصولی و تکیه بر صادرات نفت سخن می‌گویند. بااین‌حال به نظر می‌رسد بسیاری از دولت‌های خارجی به‌ویژه کشورهای اروپایی همچنان به ایران به‌عنوان منبع تأمین انرژی و بازاری برای صادرات کالاهای مصرفی خود می‌نگرند. دیدارها و سخنرانی‌هایی که امروز در حوزه اقتصاد و صنعت انجام شد تاحدی بیانگر چنین وضعیتی است. امروز دیترس فون ورتس قائم‌مقام وزارت امور اقتصاد و دارایی آلمان فدرال، در رأس هیئتی مرکب از مدیران کل وزارتخانه‌های امور خارجه و اقتصاد و نیز هیئت دیگری مركب از 40 نفر از نمایندگان مؤسسات و شرکت‌های دولتی و خصوصی بازرگانی و صنعتی این کشور وارد ایران شدند.* فون ورتس پس از ورود به تهران در مصاحبه‌ای با خبرگزاری جمهوری اسلامی راجع به اهداف سفر هیئت اقتصادی آلمان به ایران گفت: «در ارتباط با روابط اقتصادی و مالی بین دو کشور [و] نیز لزوم انجام مذاکراتی دراین‌زمینه، لازم بود که هیئت‌هایی به دو کشور سفر کنند.» وی افزود: «همراه هیئت ما نمایندگان شرکت‌های نفتی آلمان برای انجام مذاکراتی درزمینه خرید نفت به ایران آمده‌اند که امید می‌رود دیدارهای سودمندی با مقامات جمهوری اسلامی ایران داشته باشند.» شرافت معاون کل وزارت امور اقتصاد و دارایی ایران، که به‌طور رسمی از هیئت آلمانی استقبال کرد، درباره سفر این هیئت به ایران گفت: «هیئت مذکور جهت بررسی امکان بهبود روابط تجاری و نیز بررسی حساب‌های مالی و روابط اقتصادی فی‌مابین و رفع مشکلات مالی به کشورمان سفر کرده است و انتظار می‌رود طی مذاکرات اعضای هیئت با همتایان ایرانی خود درزمینه‌های بازرگانی، صنعتی و نفتی یادداشت تفاهمی به امضا برسد.» وی تأکید کرد: «خط مشی کلی جمهوری اسلامی ایران در ایجاد روابط اقتصادی با کشورهای مختلف ازجمله آلمان فدرال براساس کاهش واردات کالاهای مصرفی و تأکید بر واردات کالاهای سرمایه‌ای و انتقال تکنولوژی و ایجاد توازن استوار است.»[۳۰] همچنین، امروز به مناسبت روز ملی لهستان در نمایشگاه بین‌المللی بازرگانی تهران، سفیر این کشور و رئیس مرکز فلزات ایران درخصوص روابط اقتصادی و تجاری ایران و لهستان و نیز زمینه‌های گسترش آن سخنرانی کردند. اسلوویکووسکی سفیر لهستان در تهران، ضمن اظهار علاقه‌مندی کشورش به توسعه همکاری‌های اقتصادی و صنعتی با ایران در تمامی زمینه‌ها، از سفر قریب‌الوقوع هیئتی به ریاست معاون بازرگانی خارجی لهستان به ایران در چهارچوب توسعه همکاری‌های اقتصادی و صنعتی بین دو كشور خبر داد. سپس رئیس مرکز فلزات ایران گفت: «نهمین نمایشگاه بین‌المللی تهران و هشتمین نمایشگاه اختراعات و ابتکارات هنگامی گشایش می‌یابد که جمهوری اسلامی ایران به ثبات و استواری در همه زمینه‌ها ازجمله اقتصادی دست یافته است. به‌علاوه ایران به‌منظور کسب استقلال سیاسی و اقتصادی در روابط بازرگانی خود به اصل عدم وابستگی و اجرای سیاست نه شرقی و نه غربی متعهد و [مایل به گسترش روابط با] کشورهایی که در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران به رژیم عراق کمک نکرده‌اند می‌باشد.» وی افزود: «استراتژی بازرگانی خارجی ما براساس تعادل و توازن و منافع متقابل دو ملت استوار است و خواهان افزایش صادرات کالاهای غیرنفتی خود می‌باشیم و همچنین امیدواریم بدون دخالت واسطه‌ها مبادلات بین ایران و لهستان توسعه یابد و کالای غیرنفتی بیشتر به لهستان صادر شود.»[۳۱]

گزارش - 420

اخبار مربوط به تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد فرانسوی به عراق در آینده نزدیك و حواشی آن امروز نیز بخش مهمی از مطالب و گزارش‌های رسانه‌ها و مطبوعات جهان را به خود اختصاص داده بود. تلویزیون دولتی فرانسه در برنامه‌ای تفسیری، ضمن پرداختن به دلایل کمک‌ها و پشتیبانی‌های تسلیحاتی فرانسه از عراق به‌ویژه واگذاری جنگنده‌های سوپراتاندارد به این کشور، اهداف دولت میتران از این اقدامات را «جلوگیری از گسترش انقلاب اسلامی در عراق، جلوگیری از سقوط صدام و کاهش نفوذ روسیه در بغداد» عنوان کرد. به نوشته روزنامه کیهان، این برنامه که در پاسخ به سؤالات افکار عمومی فرانسه «درمورد حمایت و پشتیبانی غیرضروری [دولت فرانسه] از رژیم بغداد» پخش شد، با اعلام این خبر که درحال‌حاضر 6 هزار مستشار نظامی فرانسوی در عراق فعالیت می‌کنند، كوشید وانمود سازد «تحویل سوپراتانداردها یک اقدام جدید نیست و دنباله سیاست اعمال‌شده چندساله دولت فرانسه در عراق است.»[۳۲] روزنامه لوکوتیدین دو‌پاری (چاپ فرانسه) نیز به موضع امریکا و اسرائیل درخصوص مسئله سوپراتانداردها اشاره کرد و نوشت: «درحالی‌که امریکا نگران آن است که حضور هواپیماهای سوپراتاندارد موجب گسترش بحران در منطقه و احیاناً مسدودشدن راه عبورومرور نفتکش‌ها در خلیج‌فارس شود، اسرائیل با نظر کاملاً متفاوتی به بحران بین ایران و عراق می‌نگرد، ازنظر اسرائیل بزرگ‌ترین خطری که این کشور را تهدید می‌کند عراق است.» روزنامه تایمز (چاپ انگلستان) در آخرین شماره خود به انعکاس نگرانی انگلستان درمورد تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد پرداخته و دراین‌باره آورده است: «دولت انگلستان معتقد است که تجهیز نیروی هوایی عراق به هواپیماهای سوپراتاندارد باعث برهم‌خوردن توازن رزمی بین دو کشور درگیر در جنگ خواهد شد.» تایمز افزود: «باوجودی که وزارت خارجه انگلستان هنوز دراین‌مورد رسماً اظهار عقیده نکرده است، اما دولت فرانسه معتقد است که هواپیماهای سوپراتاندارد باعث پایان‌یافتن جنگ خونین و طولانی بین دو کشور ایران و عراق خواهد شد.» روزنامه هرالد تریبون بین‌المللی هم نوشت: «دولت فرانسه همچنان بر سر تصمیم خود برای ارسال هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق باقی است. آگاهان بین‌المللی معتقدند ورود این هواپیماها به صحنه جنگ باعث گسترش هرچه بیشتر آن خواهد شد.» نیویورک تایمز نیز خبری درج كرد مبنی‌براینكه: «کشورهای ایالات متحده امریکا، انگلستان و آلمان‌غربی مرتباً از دولت فرانسه خواسته‌اند تا از تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق خودداری کند و اما دولت فرانسه علی‌رغم این اخطارها در نظر دارد 5 هواپیمای مذکور را ظرف ساعات آینده به عراق تحویل دهد.» این روزنامه از قول سفیر عراق در پاریس افزود: «ما (عراق) امیدواریم هواپیماهای سوپراتاندارد مقامات جمهوری اسلامی را سر عقل آورده و به جنگ پایان خواهند داد.» هفته‌نامه ژون آفریک (چاپ فرانسه) نیز در مصاحبه‌ای با میشل ژوبر وزیر پیشین امور خارجه و وزیر اسبق بازرگانی خارجی فرانسه، مسئله کمک فرانسه به عراق را بررسی كرده است. ژوبر در پاسخ به پرسشی درمورد درگیری هم‌زمان فرانسه در لبنان، چاد و جنگ ایران و عراق، ضمن تشریح دلایل سیاسی حضور فرانسه در سه بحران مذکور درمورد پشتیبانی فرانسه از عراق، ابتدا این امر را طبیعی و بی‌ارتباط به جنگ عراق با ایران دانست، اما درنهایت اظهار كرد: «شکست عراق به نفع اعراب، به نفع غرب و به نفع فرانسه نیست و بنابراین نباید به پشتیبانی فرانسه از عراق جنبه بی‌احتیاطی داد.»[۳۳] روزنامه لوماتن (چاپ فرانسه) در گزارشی تحت عنوان "پاریس دربرابر تهدیدهای جمهوری اسلامی عکس‌العمل نمی‌کند." به ادامه «حفظ سکوت کامل» فرانسه درمورد نحوه تحویل قریب‌الوقوع سوپراتانداردها به عراق و نیز عدم واکنش دولت این کشور دربرابر تهدیدهای ایران پرداخته و افزود: «مقام‌های فرانسوی به‌طور خصوصی اظهار می‌دارند که تهدیدهای فعلی جمهوری اسلامی علیه فرانسه شدیدتر از تهدیدهای آنها در گذشته نیست که به‌صورت یک سلسله انفجار و سوءقصد علیه سفارت و کارکنان سفارت فرانسه در تهران رخ داده است.» روزنامه لاکروا نیز نوشت: «جمهوری اسلامی تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد را به عراق به‌منزله اعلام جنگ فرانسه به رژیم تهران تلقی می‌کند و به همین جهت اعلام کرده است که ضربه‌های سخت بر فرانسه وارد خواهد آورد.» این روزنامه اضافه كرد: «با بسته‌شدن تنگه هرمز بیم آن می‌رود که جنگ جمهوری اسلامی و عراق به جنگی بسیار دامنه‌دارتر تبدیل شود.» لوکوتیدین هم با انعکاس سخنان تهدیدآمیز نخست‌وزیر ایران آورده است: «میرحسین موسوی نخست‌وزیر جمهوری اسلامی فرانسه را تهدید کرده و گفته است ما فرانسه را آرام نخواهیم گذاشت.» این روزنامه بر احتمال انجام اقدامات تروریستی ازسوی ایران تأکید کرده و حتی احتمال حمله ایران به کویت را نیز مطرح ساخته است. روزنامه اومانیته ارگان حزب کمونیست فرانسه نیز موضوع بسته‌شدن تنگه هرمز و احتمال دخالت امریکا در جنگ ایران و عراق را مورد توجه قرار داده و نوشته است: «استفاده از سوپراتانداردها در جنگ جمهوری اسلامی و عراق ممکن است به بستن تنگه هرمز به‌وسیله جمهوری اسلامی بینجامد. ناظران سیاسی اظهار می‌دارند که بسته‌شدن تنگه هرمز با پاسخ ضربتی ایالات متحده روبه‌رو خواهد شد.»[۳۴] خبرگزاری فرانسه نیز بیانیه سرژ دپاکی دبیر حزب سوسیالیست متحد فرانسه (چپ) را منتشر کرد. در این بیانیه ضمن اظهار نگرانی از واگذاری هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق، آمده است: «موازنه سود و زیان به‌دست‌آمده از این طریق هر قدر باشد، خطر دریافتی نیز قابل‌توجیه است. ... روابطی که فرانسه در نظر دارد با کشورهای عرب در بافت فعلی در پیش گیرد باید مشخص شود و بعضی اعمال رها گردد. ... سیاست جدید امروز چیز دیگری را ایجاب می‌کند تا شرکت حتی غیرمستقیم در وخیم‌تر کردن جنگی که به ابدیت کشانده می‌شود.»[۳۵] علاوه‌بر روزنامه‌های فرانسوی یک روزنامه عراقی نیز موضوع واگذاری سوپراتانداردها و مسائل مربوط به آن را مورد توجه قرار داد. خبرگزاری رویتر از عراق گزارش داد كه روزنامه العراق «نگرانی امریکا درمورد اجاره پنج فروند هواپیمای سوپراتاندارد به عراق را مورد حمله قرار داده و آن را مداخله در امور داخلی فرانسه و عراق توصیف کرد.» این روزنامه اظهار نگرانی امریکا را «توطئه جدید امریکا برای جلوگیری از تحویل این هواپیماهای مدرن به عراق [و] توطئه‌ای علیه تمام اعراب» توصیف کرده و نوشته است: این رفتار امریکا هیاهویی است که «هدف عمده آن نگه‌داشتن جنگ ایران و عراق در شرایط کنونی و طولانی‌تر کردن آن تاحدامکان می‌باشد.»[۳۶]

گزارش - 421

نشریه فارین ریپورت در شماره اخیر خود به بررسی عملیات آتی ایران در جبهه شمال‌غرب، تلفات انسانی و خسارات مالی جنگ ایران و عراق، صدور نفت دو کشور، وضعیت سیاسی و اقتصادی ایران و... پرداخته است. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، این نشریه راجع به عملیات آتی ایران در جبهه شمال‌غرب نوشته است: «ایرانی‌ها ظاهراً می‌خواهند به‌سوی شهر عراق "لی‌ذیلجا" در شمال‌غربی و شهر پنجوین در جنوب‌غربی و ناحیه کوهستان‌های کردستان پیشروی کنند. ... ایرانی‌ها بعداً امیدوارند که به‌طرف سلیمانیه و سپس به‌طرف کرکوک و لوله نفت منتهی به ترکیه پیشروی کنند. عراق جنگنده‌های خود را برای حمله به مریوان، کرمانشاه و ستون وسایط نقلیه که در فاصله آنها در حرکت‌اند، فرستاده، اما موفقیت کمی داشته است. در این هفته چند جنگ هوایی روی داد و عراق برای دفاع از سلیمانیه سه لشکر و صدها تانک فرستاده است.» نویسنده این مقاله، صدور نفت ایران را روزانه حدود2/2 میلیون بشکه و صادرات عراق را 700 هزار بشکه برآورد كرده است. فارین ریپورت سفرهای اخیر دو تن از مقامات عرب؛ یعنی ژنرال ابوغزاله وزیر دفاع مصر و شاه حسین پادشاه اردن و نیز سفر اخیر علی‌اکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران به چین را از مسائل مهم و مؤثر در سرنوشت جنگ ایران و عراق دانسته است. به نوشته این مقاله، سفر شاه حسین به چین که در ظرف ده ماه گذشته دو بار تکرار شده است، کوششی است برای مسدودکردن «جدیدترین منبع تسلیحاتی ایران در آستانه تعرض جدید آن علیه عراق.» در این مقاله همچنین، دلیل سفر اخیر وزیر امور خارجه ایران به چین اطمینان از انجام معامله تسلیحاتی بین ایران و چین عنوان شده است. نشریة مذكور در تحلیل وضعیت سیاسی ایران نیز نوشته است: باوجود دستگیری و محاکمه اعضای حزب توده، حکومت ایران به‌سمت غرب متمایل نشد. این نشریه افزود: «ایران به‌طور محکم در راهی که به نظر می‌آید عدم‌تعهد واقعی باشد قرار گرفته است.» این مقاله درپایان آینده سیاسی ایران را این‌گونه پیش‌بینی كرد: «آیت‌الله خمینی یک سالخورده سالم است و در روز به‌طور کامل کار می‌کند. هنگامی‌که سرانجام درگذرد، محتملاً یک رهبری جمعی که آیت‌الله رفسنجانی در جلو آن است جانشین خواهد شد.»[۳۷]

گزارش - 422

به مناسبت عید قربان، امروز پیام تبریکی ازسوی جبهه آزادی‌بخش عربی فلسطین برای صدام حسین رئیس‌جمهور عراق، ارسال شد. در بخشی از پیام آمده است: «پیروزی عراق قهرمان در جنگ با ایران مقدمه‌ای است بر پیروزی انقلاب فلسطین.»[۳۸] همچنین، عبدالله بن عبدالعزیز ولیعهد عربستان سعودی، در سخنرانی خود به مناسبت عید قربان، جنگ ایران و عراق را «پس از فقدان فلسطین بزرگ‌ترین بلا برای جهان اسلام خواند.» وی ضمن دعوت مسلمانان و اعراب به حفظ یکپارچگی و زدودن اختلافات و کینه‌ها نسبت به هم، آرزو كرد جنگ دو کشور ایران و عراق پایان یابد. ولیعهد عربستان در ادامه نطق خود درخصوص جنگ ایران و عراق افزود: «این جنگ نامعقول اسلامی درحالی بین کشورهای اسلامی به وقوع پیوسته و همچنان ادامه دارد که مسلمانان متفرق اسلام درحال تلاطم می‌باشند و ما می‌دانیم که یک فرد مسلمان در کنار برادر اسلامی خود نیرومند است نه در نزاع با او.»[۳۹]

گزارش - 423

درحالی‌که اخیراً اخباری مبنی‌بر تلاش‌های کویت برای رفع اختلافات عراق و سوریه منتشر شده است، امروز خبرگزاری فرانسه به نقل از روزنامه کویتی الانباء گزارش داد وزرای امور خارجه سوریه و عراق، پنجم ژوئیه سال جاری (14 تیرماه 1362)، در مسکو به‌طور محرمانه با یکدیگر ملاقات کرده‌اند. براساس گزارش مذکور، مقامات عراقی و سوری «مجدداً با همکاری شیخ صباح آل احمد الصباح وزیر امور خارجه کویت، می‌بایستی در حاشیه اجلاس عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک با یکدیگر ملاقات نمایند.» الانباء افزوده است: «ملاقات طارق عزیز و عبدالحلیم خدام در مسکو نتیجه مساعی میانجیگرانه شوروی‌ها جهت پشتیبانی از کوشش‌های کشورهای خلیج [فارس] بوده است که درنتیجه شیخ صباح در طی هفته‌های اخیر با رؤسای جمهوری سوریه و عراق در پایتخت آن کشورها دیدار داشته است.» به ‌نوشته این روزنامه: «تنها نتیجه به‌دست‌آمده توسط مسئول کویتی، که چهارشنبه گذشته با حافظ اسد دیدار داشته است، قول دو رئیس‌جمهوری جهت مطرح‌نساختن اختلافات خود در گردهمایی آینده سران عرب می‌باشد که برای 20 نوامبر در ریاض پیش‌بینی شده است.» بااین‌حال، خبرگزاری فرانسه به نقل از صلاح خلف (ابوایاد، مرد شماره 2 الفتح) گزارش داد: «اختلاف سوریه و عراق و اختلافات میان اعراب درمورد امکانات پایان‌بخشیدن به جنگ عراق و ایران، اجلاس سران عرب در ریاض را به تأخیر می‌اندازد.»[۴۰]

ضمیمه گزارش 411: حمله نیروهای خودی به ارتش عراق در حین عقب‌نشینی از منطقه جنوب دهانه شیلر سرهنگ علی صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی ارتش در جلسه‌ای كه در تاریخ 29/6/1362 برگزار شد راجع به این عقب‌نشینی گفت: «... ما تهران که بودیم، یک دفعه شنیدیم که بچه‌ها از ارتفاعات شمال شیلر به دره شیلر سرازیر شده‌اند و دارند دشمن را دنبال می‌کنند این برای ما خیلی غیرمترقبه بود و بعد فهمیدیم که دشمن آمده پیشگیری کرده است، برای آنکه بتواند بهتر پدافند بکند، آمده ارتفاعاتی که بر شیلر و تخته‌نادر و سورکوه و آسمان‌بین مسلط است تخلیه کرده است. منتها قرار بوده با برنامه تخلیه کند و پشت رودخانه شیلر برود. آنجا کانال کنده، باز میدان‌های مین بسیاری درست کرده و به ارتفاعات لری و کنگرک و کانی‌مانگا رفته و خط پدافندی را در جنوب شیلر محکم کرده است. بچه‌ها هوشیاری به خرج دادند و در حینی که دشمن عقب‌نشینی می‌کرده، به آن حمله کردند. درنتیجه تلفات سنگینی به آن وارد شده، مهمات زیادی از دشمن باقی مانده سنگرهای سالم با خواروبار و وسایل مانده که باوجود اینکه تا نزدیک‌ترین نقطه اینجا با هلیكوپتر رفته بودیم و بقیه‌اش را با ماشین رفتیم و سه ساعت هم می‌گشتیم، باز هم نرسیدیم و مجبور شدیم که بقیه‌اش را با هلیكوپتر برویم. پایگاه‌های زیادی بود، پایگاه‌های مستحکم بود.»[۴۱] احمد کاظمی فرمانده لشکر نجف هم در جلسه‌ای در تاریخ 29/6/1362، درمورد چگونگی حمله به نیروهای درحال عقب‌نشینی عراق و نیز غفلت و کوتاهی انجام‌شده دراین‌خصوص گفت: «چند وقت پیش از اینکه قرار شد روی سورکوه عمل کنیم، ما به منطقه رفتیم. بچه‌ها گفتند دشمن از اینجا عقب‌نشینی می‌کند. ما نیز دیدیم از این پاسگاه‌ها دارد پلیت و الوار برای دشمن پایین می‌آید! ما هم نیروهایی را سریع از اینجا انداختیم و به پشت پاسگاه پشتوه آوردیم. متوجه هستید که دشمن 22 نفر را اینجا آورده و با دو گروهان هم ساعت 8 شب به این پاسگاه حمله کرده است. خلاصه تقریباً ساعت 8، 9 بود که درگیری در پاسگاه شروع شد و اینجا سقوط کرد دشمن از جاده گذشت و با همه مهمات و تجهیزات فرار کرد. در پاسگاه تا صبح ساعت 10، 11 درگیری بود. در تاریخ ده، یازدهم[از ده یازده روز پیش] که از این پشت به پاسگاه حمله کردیم، و پاسگاه هم سقوط کرد و چیزی در حد 100 نفر کشته از دشمن داشتیم. ...»[۴۲] كاظمی در ادامه گفت: «ما یک سری مسائل در رابطه با این منطقه داریم. ما آمدیم طرحمان را به برادر محسن و برادر رحیم دادیم. یک بار هم که شما تشریف آوردید، بهتان گفتیم. تا رفتید و بیایید، دشمن عقب‌نشینی کرد. یک طرحی داشتیم که بیاییم با دو گردان این جاده را ببندیم، این جاده را که ببندیم یک تیپ عراقی در اینجا محاصره می‌شد، که خودتان آمدید و منطقه را دیدید، سرهنگ شیرازی هم به منطقه آمد به آقا جواد [استکی] می‌گفت، چرا شما نیامدید؟ دشمن از اینجا فرار کرد و چرا زودتر نیامدید؟ حالا می‌گویم ان‌شاءالله این مسئله باید پیگیری شود، چون ما می‌توانستیم با یک گردان، یک تیپ از دشمن را در اینجا محاصره کنیم و بگیریم. ...»[۴۳]

ضمیمه گزارش419: گزارش سفر هیئت اقتصادی و صنعتی آلمان‌غربی به ایران روزنامه آلمانی دی ولت در یکی از شماره‌های اخیر خود درمورد سفر دو هیئت اقتصادی آلمان فدرال به ایران می‌نویسد: «هم‌زمان با سفر یک هیئت 40 نفره از نمایندگان اقتصاد آلمان فدرال به ایران، آقای دیترس فون ورتس قائم‌مقام وزیر اقتصاد و دارایی آلمان نیز به ایران رفته است. این سفر به‌همت اطاق بازرگانی آلمان و ایران در تهران انجام می‌پذیرد. قائم‌مقام وزیر اقتصاد و دارایی آلمان در رابطه با برگزاری نهمین نمایشگاه بین‌المللی تهران به ایران آمده است و از این موضوع برای آغاز دوباره روابط دوجانبه بین ایران و آلمان استفاده خواهد کرد. به نظر می‌رسد که پس از چهار سال قطع مذاکرات دو کشور، اکنون احتیاج به تبادل‌نظر فراوان درمورد رابطه اقتصادی بین دو کشور داشته باشند. بحث اصلی بین دو کشور مربوط به توازن تبادلات اقتصادی فی‌مابین خواهد بود، البته ایران اصرار دارد که آلمان بیش‌ازپیش از ایران کالا و نفت خریداری کند و افزایش خرید از آلمان را وابسته به افزایش صادرات ایران به آلمان دانسته است. باوجود اعلام نظر موافق مقامات آلمانی دراین‌مورد، ولی در محافل اقتصادی بن امکان توازن مبادلات تجاری با ایران دیده نمی‌شود. قابل‌ذکر است ایران دوباره ... به‌عنوان خریدار کالاهای آلمانی از پادشاهی سعودی جلو افتاده و مقام اول را دارا می‌باشد و در شش‌ماهه اول سال جاری، به‌میزان بیش از 4/3 میلیارد مارک از آلمان خرید کرده است که برابر با کل صادرات آلمان به ایران در طول سال میلادی 1982 می‌باشد و برای یک نیمه سال به حد صادرات آلمان به ایران در سال 78 که 8/6 میلیارد مارک بود رسیده است و در مقابل آلمان در نیمه اول سال جاری فقط 1/717 میلیون مارک از ایران کالا خریده است. بنابراین، آلمان توانسته است 7/2 میلیارد مارک مازاد تبادل تجاری با ایران داشته باشد که این بیشتر از زمان قبل از انقلاب اسلامی است که واردات آلمان از ایران 2/4 میلیارد مارک بود. قابل‌ذکر است که پس از سال 78، صادرات آلمان به ایران به 5/2 میلیارد مارک کاهش یافت و در سال 80 به 6/3 میلیارد مارک افزایش یافت. البته در سال 82، این مقدار به 6/6 درصد کاهش یافت ولی صادرات آلمان به ایران یک‌صد و پنجاه درصد افزایش داشته است. جالب این است که در نیم‌سال اول سال جاری، صدور اتومبیل به ارزش 982 میلیون مارک بیشترین سهم صادرات این کشور به ایران بوده است. این عدم توازن در مبادلات مشکل اصلی گسترش روابط بین دو کشور بوده و سفر هیئت آلمانی به همین منظور انجام می‌گردد. موضوع نفت بحث اصلی بین دو کشور خواهد بود، ایران قبلاً با فروش 17 درصد نفت مصرفی آلمان مقام اول صادرکننده نفت به این کشور را داشت، اما در سال‌های اخیر نه‌تنها به‌لحاظ کاهش مصرف و کم‌شدن ظرفیت پالایشگاه‌های آلمانی بلکه به‌لحاظ خرید نفت از دریای شمال، آلمان دیگر از ایران به آن اندازه نفت نمی‌خرد. درمورد فرش با گران‌شدن قیمت فرش ایران این کالای صادراتی از بازار جهانی دور افتاده است. مشکل دیگر آلمان‌ها در مذاکراتشان با ایران این است که ژاپن که تابه‌حال بعد از آلمان دومین طرف معامله با ایران است، رسماً تعهد به افزایش وارداتش از ایران کرده است.»[۴۴]



پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1362/06/26

  1. ↑ سند شماره 109011 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه خاتم‌الانبیا به ستاد مرکزی سپاه (طرح و عملیات، اطلاعات - عملیات)، 28/6/1362، ص1.
  2. ↑ سند شماره 293/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه حمزه در عملیات والفجر4، محمد دیانی، 13/6/1362 تا 28/6/1362، صص 154 - 153.
  3. ↑ سند شماره 293/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه حمزه در عملیات والفجر4، محمد دیانی، 13/6/1362 تا 28/6/1362، صص 154 - 153.
  4. ↑ سند شماره 351837 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات - عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا به طرح و عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 18/7/1362، ص2.
  5. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 182، 27/6/1362، ص23، رادیو اسرائیل، 26/6/1362.
  6. ↑ سند شماره 283/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا در عملیات والفجر4، داوود رنجبر و محسن رخصت‌طلب، 15/6/1362 تا 30/6/1362،صص 113 - 99.
  7. ↑ سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر4، گزارش راویان قرارگاه خاتم‌الانبیا، داوود رنجبر، 24/5/1362، صص 82 - 81.
  8. ↑ سند شماره 354502 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از تیپ ویژه شهدا به قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 28/6/1362.
  9. ↑ سند شماره 283/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا در عملیات والفجر4، داوود رنجبر و محسن رخصت‌طلب، 15/6/1362 تا 30/6/1362،صص 113 - 99.
  10. ↑ سند شماره 356681 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تلکس قرارگاه حمزه سیدالشهدا به ستاد مرکزی سپاه، 28/6/1362.
  11. ↑ سند شماره 351309 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده سپاه بوکان به اطلاعات - عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 27/6/1362.
  12. ↑ سند شماره 354373 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش عملیات سپاه سلماس به قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 26/6/1362.
  13. ↑ سند شماره 351299 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده اطلاعات - عملیات سپاه سلماس به فرماندهی اطلاعات - عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 26/6/1362.
  14. ↑ سند شماره 354537 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده سپاه نقده به فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 27/6/1362.
  15. ↑ سند شماره 343468 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان (رکن3) به استانداری کردستان، 27/6/1362.
  16. ↑ سند شماره 343989 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی ناحیه 4 سپاه به سپاه پاسداران کردستان (اطلاعات)، 30/6/1362.
  17. ↑ سند شماره 60837 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن ویژه مناطق کردنشین غرب کشور، شماره 131، 5/7/1362، ص2.
  18. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 186، 31/6/1362، صص 35 - 34.
  19. ↑ سند شماره 60837 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  20. ↑ سند شماره 354387 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاجا به فرماندهی ژاجا رکن3، مرکز فرماندهی 26/6/1362، ص2.
  21. ↑ گزیده اسناد مناطق کردنشین(ارومیه)، جلد2، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، ص138.
  22. ↑ سند شماره 60837 مرکز مطالعات وتحقیقات جنگ، پیشین.
  23. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 182، 27/6/1362، ص13، سنندج - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 26/6/1362.
  24. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 28/6/1362، ص2.
  25. ↑ اکبر هاشمی رفسنجانی، آرامش و چالش (کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی سال 1362)، به کوشش مهدی هاشمی، تهران: نشر معارف انقلاب، چاپ سوم 1386، ص219.
  26. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 182، 27/6/1362، ص10، داکا - خبرگزاری آلمان‌غربی، 26/6/1362.
  27. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 28/6/1362، ص13، رادیو بی‌بی‌سی، 26/6/1362.
  28. ↑ روزنامه کیهان، 28/6/1362، ص23 مکرر.
  29. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 28/6/1362، ص13، رادیو بی‌بی‌سی، 26/6/1362.
  30. ↑ روزنامه کیهان، 29/6/1362، ص17.
  31. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 28/6/1362، ص2.
  32. ↑ روزنامه کیهان، 26/6/1362، ص20.
  33. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 182، 27/6/1362، صص 31 - 29، رادیو صدای آزاد ایران، 26/6/1362.
  34. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 186، 31/6/1362، صص 35 - 34.
  35. ↑ همان، صص 4 - 3، پاریس - خبرگزاری فرانسه.
  36. ↑ همان، ص11، بغداد - خبرگزاری رویتر، 26/6/1362.
  37. ↑ همان، صص 10 - 6، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 26/6/1362.
  38. ↑ گزیده اسناد مناطق کردنشین(ارومیه)، جلد2، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، ص138.
  39. ↑ همان، ص36، رادیو ریاض، 26/6/1362.
  40. ↑ همان، ص6، کویت - خبرگزاری فرانسه، 26/6/1362.
  41. ↑ سند شماره 12749/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: ارزیابی منطقه و بررسی آخرین وضعیت نیروهای خودی و دشمن (والفجر4)، (قرارگاه خاتم، 29/6/1362، نوار شماره 12749)، ص8.
  42. ↑ سند شماره 13022/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: طراحی و آماده‌سازی عملیات والفجر4، (قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 29/6/1362، نوار شماره 13022)، صص 14 - 13.
  43. ↑ همان، ص15.
  44. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 185، 30/6/1362، صص 9 - 8، بن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 29/6/1362.





برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1362.06.26&oldid=4372»