1362.06.31: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1362 |نام = 1362.06.31 |نام دیگر= سی و یک شهریور |روز=31 شهریور 1362 |تاریخ شمسی= 1362.06.31 |تاریخ میلادی= 22 سپتامبر 1983 |تاریخ قمری=14 ذیحجه 1403 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.06.31</div> <div class="boots...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۲۹: سطر ۲۹:




== گزارش - 481 ==
امروز فرمانده قرارگاه نجف با حضور در مقر لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع)* (یکی از یگان‌‌های اصلی قرارگاه تاکتیکی نجف2 در عملیات والفجر5) شناسایی‌‌های انجام‌شده و نحوه‌ تدارک نیروها در منطقه تحت مأموریت این لشکر را بررسی کرد.
حسن‌پور معاون لشکر17، درمورد مسیر حرکت نیروهای خودی از نقطه‌ رهایی به‌سمت خط مقدم گفت: نیروهای ما 48 ساعت قبل از عملیات، در شیخ ‌سله مستقر می‌شوند. شب بعد پس از 8 ساعت راه‌پیمایی به منطقه قلب می‌رسند و پس از کمی استراحت، شبانه باید 4 ساعت دیگر راه‌پیمایی کنند تا به موضع دشمن برسند.
وی در ادامه به تشریح نحوه تدارک نیروها پرداخت و افزود: تا قبل از احداث جاده، تدارک نیروها و انتقال مهمات و آذوقه با اتكا به بالگرد انجام می‌شود. گفتنی است یكی از مباحث مطرح‌شده در جلسات قرارگاه‌های تاکتیکی نجف1 و 2 برای حل کوتاه‌مدت معضل نبود جاده تدارکاتی، به‌کارگیری و نصب قر‌قره و کابل‌کشی روی ارتفاعات است.<ref>سند شماره 275/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه نجف در عملیات والفجر4، حسین اردستانی، 15/6/1362 تا 11/7/1362، صص 156 - 154.</ref>
== گزارش - 482 ==
پس از جلسه دیروز فرماندهان ارشد قرارگاه‌های خاتم‌الانبیا(ص) و مقدم حمزه به‌منظور بررسی مشکلات اساسی پیش‌رو در اجرای عملیات والفجر4، امروز نیز قائم‌مقام فرماندهی کل سپاه و برخی فرماندهان ارتش و سپاه* با حضور در محور شمال دهانه‌ شیلر از نزدیک به بررسی مشکلات عملیات و مناطق تخلیه‌شده این محور پرداختند.
در جریان این گشت شناسایی، احمد کاظمی فرمانده لشکر8 نجف، ضمن بیان گزارش مبسوطی از ارتفاعات تخلیه‌شده شمال دهانه شیلر به‌خصوص ارتفاعات سورکوه، آسمان‌بین، تخته‌نادر، پنج انگشتان و گله‌گم، باردیگر درباره استقرار و اقدام مشترک ارتش و سپاه در منطقه دهانه‌ شیلر ابراز نگرانی کرد. وی با تأکید بر ضرورت تکمیل هرچه سریع‌تر طرح مانور عملیات والفجر4، به علی شمخانی قائم‌مقام فرماندهی کل سپاه، گفت: اگر منتظر ارتشی‌ها بشویم که نیرو بیاورند دیر می‌شود. چون «اگر دشمن اینجا را محکم کند ما دیگر نمی‌توانیم عملیات کنیم.» شمخانی نیز در تأیید اظهارات فرمانده لشکر8 نجف، طولانی‌شدن فرایند جابه‌جایی را موجب تأخیر در اجرای عملیات والفجر4 در منطقه دهانه شیلر و غیرقابل قبول دانست. در همین حال، برخی فرماندهان ارتش نیز ضمن اشاره به زمان‌بر بودن فرایند آزادسازی یگان‌های ارتش، بر تعجیل در اجرای عملیات والفجر4 در منطقه دهانه‌ شیلر تأکید داشتند.<ref>سند شماره 12913/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه بررسی عملیات در شیلر، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 31/6/1362، نوار شماره 12913)، صص 13 - 1.</ref>
== گزارش - 483 ==
گزارش‌های نوبه‌ای ‌- ‌اطلاعاتی چهار روز اخیر یگان‌های مستقر در جبهه‌ شمال‌غرب، از اقدامات پی‌درپی ارتش عراق با هدف جلوگیری از اجرای عملیات آتی ایران در منطقه‌ دهانه‌ شیلر (محدوده‌ عملیاتی والفجر4) حکایت دارد.
براساس این گزارش‌ها در این مدت دشمن به‌طور مستمر علاوه‌بر تحکیم و تقویت یگان‌ها،<ref>گزیده اسناد عملیات والفجر4، جلد2، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای و اطلاعاتی اطلاعات - عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 30/6/1362 الی 31/6/1362، ص260.</ref> به تثبیت مواضع پدافندی<ref>سند شماره 275/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه نجف در عملیات والفجر4، حسین اردستانی، 15/6/1362 تا 11/7/1362، صص 156 - 154.</ref> و تکمیل موانع و میدان‌های مین اقدام كرده و ضمن اجرای آتش‌های ایذایی، انجام شناسایی‌های هوایی و عکس‌برداری از مناطق عملیاتی درصدد كسب اطلاع از استعداد و نحوه گسترش نیروهای خودی برآمده است. دراین‌‌زمینه ارتش عراق در منطقه‌ عملیاتی پنجوین فعالیت چشمگیری داشته و طبق گزارش اداره دوم ستاد مشترك ارتش، «تردد آنها به شهر پنجوین در محور سیدصادق - پنجوین افزایش یافته و فعالیت‌های یگان‌های زرهی دشمن در منطقه روکان و بوبن بیش از سایر نقاط بوده است.»<ref>سند شماره 190992 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای و اطلاعاتی اداره دوم ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، 27/6/1362 الی 30/6/1362، ص1.</ref>
گزارش یگان‌های خودی حاكی است در بین ارتش عراق شایعه شده که ایران از منطقه بانه حمله خواهد کرد و براین‌اساس جابه‌جایی‌های دشمن در منطقه نسبت به دوره‌های قبل افزایش یافته است.<ref>گزیده اسناد عملیات والفجر4، جلد2، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای و اطلاعاتی اطلاعات - عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 30/6/1362 الی 31/6/1362، صص 262 - 260.</ref> علاوه‌براین، به‌احتمال‌قوی دشمن از رادار رازیت برای کشف هرگونه پیشروی نیروهای ایران به‌سمت مواضع خودش در توتمان و سورن استفاده می‌کند.<ref>همان، گزارش نوبه‌ای و اطلاعاتی قرارگاه عملیاتی مقدم حمزه، 28/6/1362 الی 30/6/1362، ص257.</ref>
گزارش‌های مزبور با اشاره به افزایش اقدامات مهندسی ارتش عراق از کاشت مین، نصب سیم‌های خاردار و احداث سه کانال در ارتفاعات هرگنه به‌سمت هفت‌توانان و خلوزه خبر داده‌اند.<ref>همان، ص257.</ref>
براساس اعلام منابع مذکور، در این مدت تحركات هوایی دشمن با هدف شناسایی و بمباران مواضع خودی و همچنین فعالیت توپخانه عراق بیش‌ازپیش افزایش یافته است و ارتش عراق روی ارتفاعات صاحب زمان، قوچ ‌سلطان، هاجر و دیگر مناطق در اغلب مواقع آتش شدیدی اجرا می‌كند. در همین حال، واحدهای توپخانه دشمن در چند روز اخیر به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای تقویت شده است.<ref>همان، صص 259 - 257.</ref>
قرارگاه عملیاتی حمزه در گزارشی اقدامات اخیر ارتش عراق در منطقه‌ دهانه‌ شیلر را چنین ارزیابی كرد:
دشمن با تقویت بیش‌ازپیش نیروهای خود و تشدید فعالیت‌های مهندسی (ایجاد موانع و استحکامات) سعی دارد میزان آسیب‌پذیری خود را كاهش دهد. به ‌همین منظور و باتوجه‌به آگاهی از تأخیر عملیات نیروهای ایران، ارتش عراق می‌كوشد نیروهای کارآمد و باتجربه‌ خود در خطوط مقدم را با نیروهای تازه‌وارد و کم‌تجربه جایگزین کرده<ref>گزیده اسناد عملیات والفجر4، جلد3، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای و اطلاعاتی قرارگاه عملیاتی مقدم حمزه، 30/6/1362 الی 1/7/1362، ص24.</ref> و با اجرای یک سری حرکات ایذایی، از اجرای عملیات احتمالی ایران در منطقه‌ دهانه‌ شیلر پیشگیری کند. براین‌اساس خانه‌های سازمانی واقع در منطقه سراب سبحان‌آقا میان سیدصادق و عربت، درحال‌حاضر پر از نیروهای جیش‌الشعبی است که چند روز قبل از سلیمانیه به آنجا منتقل شده‌اند. مقر تیپ4 در این منطقه قرار دارد و شایع شده که ارتش عراق قصد دارد از چهار طرف* به منطقه مریوان حمله کند، به همین دلیل تمام بیمارستان‌های استان سلیمانیه، شهرستان حلبچه، شهرک شانه‌دری و استان کرکوک تخلیه شده است و تمام یگان‌های عراقی مستقر در مناطق سلیمانیه، کرکوک، حلبچه، نالپاریز، شانه‌دری و سراب سبحان‌آقا در حالت آماده‌باش به سر می‌برند. تعداد این نیروها بالغ‌بر 2000 نفر می‌باشد.
علاوه‌براین ارتش عراق با گروه‌های ضدانقلاب در منطقه خورمال، حلبچه و طویله برای اجرای یک سری تحركات ایذایی با هدف سرگرم‌ساختن نیروهای ایران هماهنگی‌هایی را به عمل آورده است.<ref>گزیده اسناد عملیات والفجر4، جلد2، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای و اطلاعاتی قرارگاه عملیاتی مقدم حمزه، 28/6/1362 الی 30/6/1362، صص 259 - 257.</ref>
از سوی ‌دیگر، واحد اطلاعات - عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا در گزارشی با بیان اینكه دشمن تاریخ حمله احتمالی نیروهای ایران به منطقه‌ پنجوین را در روز عید قربان (27/6/1362) اعلام کرده بود، افزوده است: «دشمن از شایعه‌ای که بین کردهای ایران رواج دارد مبنی‌بر اینکه ایران از 29/6/1362 تا 31/6/1362 به مناطق پنجوین و چوارته حمله خواهد کرد، باخبر است.» درواقع دشمن تصور می‌کند نیروهای ایران به مناطق پنجوین و چوارته و گروه‌هایی که در جبهه جود با ایران همکاری می‌کنند و مناطق شیرمر و خورمال و دره‌ زلم حمله خواهد کرد. این گزارش همچنین، به احتمال حمله‌ گسترده‌ نیروها در منطقه‌ نوسود، حلبچه و احمدآوا در تاریخ 31/6/1362 اشاره كرده و درمورد اقدامات ارتش عراق برای پیشگیری از حملات ایران در مناطق عملیاتی والفجر4 (دهانه‌ شیلر) و شمال والفجر5 (دربندیخان) آورده است: «دشمن سعی دارد با اعزام گروه‌های گشتی و کمین و توجیه‌نمودن نیروهای هشداردهنده جلوی نیروها و گروه‌های نفوذی ما [ایران] را بگیرد.»<ref>همان، گزارش اطلاعات - عملیات قرارگاه مقدم حمزه سیدالشهدا، 26/6/1362، صص 201 - 199.</ref>
== گزارش - 484 ==
به‌دنبال حملات اخیر توپخانه‌ای عراق به شهرها و مناطق مرزی، برخی گزارش‌ها از احتمال استفاده عراق از نوعی سلاح‌ شیمیایی حکایت دارد. دراین‌باره، رکن2 لشکر21 حمزه در گزارش نوبه‌ای خود (از تاریخ 15/6/1362 تا 31/6/1362) اعلام كرد: «در طول دوره، دشمن یک مورد با چند گلوله توپ منطقه‌ای را در شمال سردشت مورد اصابت قرار داد که پس از انفجار بوی نفتالین به مشام رسیده و اثر آن شامل خشکی لب و گلو، سوزش گلو و حالت تهوع بوده است. در طول دوره دشمن در منطقه عملیاتی والفجر2 چند مورد اقدام به بمباران مناطق با بمب‌های شیمیایی نمود که اثر آن حالت تهوع، سرگیجه، سرخی صورت، تاول، سوزش چشم و ریزش اشک بوده است.
یک مورد نیز در مورخه 24/6/62 با یک گلوله شیمیایی منطقه‌ای را در خرمشهر مورد هدف قرار داد که دراثر آن تعداد 5 نفر به حالت تهوع، سردرد و سوزش گلو [دچار] و بلافاصله به بیمارستان تخلیه شدند.»<ref>سند شماره 312699 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش لشکر21 حمزه، 1/7/1362، ص4.</ref>
== گزارش - 485 ==
استانداری کردستان در گزارشی، آمار تلفات انسانی و خسارات واردشده به شهر مریوان براثر بمباران‌های هوایی عراق در شهریورماه جاری و نیز میزان درگیری‌ها و تلفات نیروهای خودی و ضدانقلاب را در ماه‌های مرداد و شهریور بدین شرح اعلام کرد:
«براثر بمباران هواپیماهای عراقی بر روی شهر مریوان و اطراف آن بیش از 61 نفر شهید، 92 نفر زخمی و به 1500 واحد مسکونی خساراتی وارد آمد. همچنین چندین ماشین سبک و یک بیمارستان، ساختمان آتش‌نشانی و درحدود 200 مغازه و 1 گله گاو در رابطه با بمباران خسارات کلی دیدند.»
براساس گزارش مذکور، میزان درگیری‌ها و تلفات نیروهای خودی و ضدانقلاب در کردستان در ماه‌های مرداد و شهریور جاری نیز مطابق جدول زیر می‌باشد:<ref>سند شماره 317408 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استاندار کردستان به وزارت کشور، 14/7/1362، ص2.</ref>
تاریخ تعداد
درگیری شهدای
درگیری مجروحان
خودی تلفات
ضدانقلاب زخمی‌های
ضدانقلاب مین‌گذاری اجرای
کمین تسلیم‌شدگان
مرداد 74 53 85 116 34 11 30 4
شهریور 42 77 70 67 12 8 14 17
== گزارش - 486 ==
درپی حملات هواییِ مکرر جنگنده‌های عراقی به شهرهای مریوان، سردشت، پیرانشهر و مناطق اطراف آنها در روزهای اخیر، کاردار موقت هیئت نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد امروز در نامه‌ای خطاب به دبیرکل این سازمان ضمن تشریح برخی تهاجمات عراق به مناطق مسکونی ایران، بر محفوظ‌بودن حق جمهوری اسلامی در توسل «به هر نوع ابزار تلافی‌جویانه» تأکید کرد.
در نامه مذکور پس از اشاره به حمله توپخانه‌ای عراق به آبادان و سردشت، راجع به حملات هوایی اخیر عراق به شهرهای مریوان، سردشت، پیرانشهر و مناطق حومه آنها آمده است: «در 7 سپتامبر [16 شهریور]، جنگنده‌های عراق به شهر مریوان حمله کرده و حومه و دشت‌های اطراف آن را از ساعت 12:15 الی 12:30 به وقت محلی هدف قرار دادند که باعث مجروح‌شدن یک چوپان و تخریب چند خانه گردید.
شهر مریوان مجدداً در 8 سپتامبر [17 شهریور] در ساعت 9:30 و 10:30، ازسوی متجاوزان عراقی مورد حمله قرار گرفت که این حمله وحشیانه به کشته‌شدن 6 غیرنظامی منجر شد و 20 خانه مسکونی تخریب گردید، به تعدادی خانه نیز خسارت وارد شد. صبح 9 سپتامبر [18 شهریور]، چند هواپیما به بمباران مناطق مسکونی مریوان در ساعت 9:30 و 10:30 ادامه داده و باعث کشته‌شدن 8 نفر و مجروح‌شدن 27 نفر شدند و نیز چند خانه دچار آتش‌سوزی گردید. مریوان مجدداً در 10 سپتامبر [19 شهریور]، هدف حمله هوایی قرار گرفت. ... شهر سردشت در 11 سپتامبر [20 شهریور] مجدداً گلوله‌باران شد و یک خودروی راه‌سازی متعلق به جهاد، بمباران شد که دراثر آن 3 نفر از کارگران جهاد کشته شدند.
متجاوزان عراقی در جدیدترین سری حملات وحشیانه خود در 12 سپتامبر [21 شهریور]، مناطق اطراف شهر پیرانشهر را در ساعت 12:30، درحالی‌که کارگران در زمین‌هایشان مشغول کار بودند با دو هواپیمای عراقی به‌طور وحشیانه هدف قرار دادند که دراثر آن 6 کشاورز کشته و تعداد زیادی مجروح شدند. یک‌صد رأس دام متعلق به روستائیان بومی در طی این حملات نیز تلف شدند.»
کاردار ایران در ادامه افزوده است: «دولت جمهوری اسلامی ایران یادآور می‌شود که وظیفه خود می‌داند که از مردم مسلمان علیه این قبیل تجاوزات شیطانی دفاع نماید و حق خود را در متوسل‌شدن به هر نوع ابزار تلافی‌جویانه طبق اصول اسلامی در انجام وظیفه محفوظ می‌دارد.»
در پایان این نامه تأکید شده است: «تازه‌ترین سری حملات عراق این اعتقاد را در موضع دولت متبوعم تقویت می‌کند که جامعه بین‌المللی خصوصاً سازمان ملل به‌طور آگاهانه نسبت به این اقدامات وحشیانه رژیم بعثی عراق، اغماض می‌کند.»<ref>مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل، جلد2، ترجمه محمدعلی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1387، صص 112 - 111.</ref>
== گزارش - 487 ==
در ادامة اقدامات پاك‌سازی نیروهای خودی در مناطق غرب و شمال‌غرب كشور، امروز نیز سه عملیات پاك‌سازی با موفقیت‌ به پایان رسید.
نیروهای خودی در ادامه عملیاتی که از سه روز پیش (28/6/1362) در منطقه منگور آغاز كرده بودند، امروز با حمله به مراکز فرار و تجمع عناصر مسلح غیرقانونی در این منطقه، «روستاهای کانی‌کیله، کانی خلیل، کرد مراد بیگی، سیب‌گدای بالا، سیب‌گدای پایین، کانی‌کیسالان و کانی‌نوبتیمان را پاک‌سازی کردند.» درپی این عملیات، عناصر ضدانقلاب که شب قبل از عملیات از تمام سنگرهای خود رانده شده بودند و «با تلفات و خسارات نامشخص و با به‌جاگذاشتن مقداری از سلاح‌ها و تجهیزات خود گریخته بودند، ... به ارتفاعات عمقی منطقه عملیات پناه بردند که با آتش سنگین نیروهای خودی از آن ارتفاعات نیز متواری گشتند.» در این عملیات همچنین، 4 تن از افراد وابسته به اتحادیه جوانان حزب دمکرات دستگیر و تحویل سپاه منطقه شدند.<ref>سند شماره 354502 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از تیپ ویژه شهدا به قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 7/7/1362، ص1.</ref>
علاوه‌براین، عملیات شهید بهادر محرمی نیز که از دو روز پیش (29/6/1362)، در روستاهای خرابه و چیزمسکین شروع شده بود، با جمع‌آوری 45 قبضه سلاح از روستاها پایان یافت و در این محل یک پایگاه مشترک سپاه و ژاندارمری مستقر گردید. در جریان این عملیات یك نفر از نیروهای خودی شهید و یك تن نیز مجروح شد.<ref>سند شماره 354584 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد طرح و عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا به واحد طرح و عملیات ستاد مشترک، 7/7/1362، ص1.</ref>
همچنین به گزارش فرماندهی سپاه بوکان امروز، «با استفاده ‍[از] باقیمانده جندالله، روستاهای نوبار، عرباوی [احتمالاً عرب اِولی] آق‌تپه، پیریونس، کانی‌چاشنی مورد پاک‌سازی قرار گرفت.»<ref>سند شماره 351768 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه بوکان به فرماندهی طرح و عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 1/7/1362.</ref>
== گزارش - 488 ==
عناصر و گروه‌های معاند با نظام برای دستیابی به مقاصد خود از حربه‌های مختلفی بهره‌ می‌گیرند، یکی از روش‌هایی كه به‌تازگی این عناصر با هدف ضربه‌زدن به نظام ازطریق بدبین ساختن و سلب اعتماد مردم از نیروهای امنیتی به‌ كار گرفته‌اند، سوء‌استفاده از لباس فرم نظامیان به‌ویژه پاسداران و بسیجیان می‌باشد.
به گزارش واحد اطلاعات - حفاظت ستاد مرکزی سپاه پاسداران، سازمان مجاهدین خلق (منافقین) «اخیراً اقدام به تهیه و خریداری لباس پاسداران و آرم و پوتین نموده و همچنین خرید لباس سربازی را نیز مد نظر دارند. باتوجه‌به مفاد فوق به نظر می‌رسد سازمان منافقین [قصد دارد] گروهی از اعضا و هواداران خود را با لباس پاسداران و سربازی به مراکز و یگان‌های انقلابی و نظامی نفوذه داده و یا از آنان در تردد به شهرها و ترور افراد و بمب‌گذاری و... استفاده نماید.»<ref>سند شماره 106968 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تلفنگرام واحد حفاظت - اطلاعات ستاد مرکزی سپاه پاسداران به ستاد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و مناطق یازده‌گانه اطلاعات - حفاظت، 31/6/1362 ص1.</ref>
در همین‌ زمینه، گزارشی از خرم‌آباد حاكی است صبح امروز شخصی با لباس بسیجی به پایگاه مقاومت شهید باهنر واقع در مسجد امام حسین خرم‌آباد، وارد شده و با حمله به مسئول شب پایگاه به‌وسیله سرنیزه وی را زخمی کرده است. چند روز پیش نیز در یکی از روستاهای ازنا (استان لرستان) چند سارق مسلح ملبس به لباس سپاه پاسداران اقدام به سرقت چندین رأس گوسفند كرده‌اند.<ref>سند شماره 44551 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه8 به فرماندهی کل، صص 2 و 5.</ref>
== گزارش - 489 ==
به مناسبت سومین سالروز آغاز جنگ عراق علیه ایران، امام خمینی با صدور پیامی سهم صدام را از این جنگ «شکست‌های پی‌درپی و جنایت‌هاى وحشیانه نسبت به مردم مرزنشین» و نصیب قدرت‌های بزرگ را «شایعه‌سازی‌هاى واضح‌البطلان» برشمردند و ضمن تقبیح همسویی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) با دولت عراق و مساعدت این سازمان به رژیم صدام، بر ادامه جنگ برای «دفاع از اسلام و از دو كشور اسلامى عراق و ایران» «تا سقوط حزب بعث عفلقى عراق» تأکید كردند.
در این پیام آمده است: «سه سال از حمله وحشیانه و احمقانه سردار قادسیه گذشت. تجربه سه‌ساله و مطالعه اوضاع نظامى، سیاسى، اقتصادى ایران، كه به خیال پوچ عفلقیان و منافقان و حزب توده وابسته و دلباخته شوروى و دیگر گروه‌ها و دسته‌هاى نوكرمآب در همان هفته اول و یا ماه‌هاى اول شكست ایران و سقوط جمهورى اسلامى و اسلام حتمى بود، كه اكنون بر جهانیان خلاف آن ثابت شده است، خوب است چشم كوردلان را باز كند و از كارهاى جنون‌آمیزى كه تاكنون كرده‌اند و امروز جز حربه دروغ و گزاف چیزى برایشان به جاى نمانده است، توبه كنند و در پیشگاه خداى متعال، اگر اعتقاد دارند، عذر تقصیر بخواهند و در پیشگاه ملت بزرگ ایران به جهالت و كوتاه‌اندیشى‌شان اعتراف كنند. اكنون على‌رغم دروغ‌پردازی‌ها و عربده‌كشیدن‌ها، آنچه براى صدام مانده است شكست‌هاى پى‌درپى و جنایت‌هاى وحشیانه نسبت به مردم مرزنشین، به‌خصوص مناطق عرب‌نشین و كردنشین و همچنین دیگر شهرهاى ایران و به‌شهادت‌رساندن زنان و كودكان و مردان بی‌گناه مى‌باشد. و آنچه براى دشمنان اسلام و انقلاب، چه آنان كه در رأس كشورهاى كفر و دولت‌هاى الحادى هستند و چه آنهایى كه به این دولت‌ها پناه برده‌اند، مانده است شایعه‌سازی‌هاى واضح‌البطلانى است كه جز عده‌اى بى‌خبر از اوضاع ایران و منطقه كسى باور نمى‌كند.
بى‌تردید باید براى صدامیان و وابستگان آن در داخل كشور ثابت شده باشد كه كمك‌هاى همه‌جانبه ابرقدرت‌ها و وابستگان به آنها و بوق‌هاى تبلیغاتى شبانه‌روزى آنان تاكنون به حال آنان مفید نبوده و پس از این نیز به خواست خداوند تعالى مفید نخواهد بود و اگر چشم خود را باز كنند، براى آنها واضح شده است كه قدرت‌هاى بزرگ یعنى امریكا و شوروى از بى‌عقلى آنان استفاده نموده و مى‌خواهند با دست آنان، ولو به احتمال بسیار ضعیف، در منطقه یا در ایران به خیال واهى خود، ناراحتى ایجاد كنند.
تمام این مسائل و رسوایى‌هایشان به‌خاطر آن است كه اسلام و نفوذ معنوى آن را در توده‌هاى میلیونى مردم نشناخته‌اند و چشم و گوش خود را از شناخت حقیقت‌ها بسته‌اند. اینان آیا ندیده‌اند كه در ظرف مدت كوتاهى جوانان غیور ایران در سایه معنویت اسلام از پرتگاه‌هایى كه قدرت‌هاى نفت‌خوار و مفت‌خوار براى سقوط آنان ایجاد كرده بودند به‌صورتى معجزه‌آسا نجات یافته و به قله بلند ایمان و تعهد به اسلام صعود نموده‌اند و با شجاعت و شهامت كم‌نظیر بر كفر جهانى و عفلقیان تاخته و آنان را از كشور عزیز خود بیرون رانده‌اند و میهن اسلامى خود را از دست چپاولگران شرق و غرب نجات داده و تفاله‌هاى وابسته و پیوسته آنان را به جاى خود نشانده‌اند و به عمر ننگین آنان خاتمه داده‌اند. و آیا تجربه چندساله كافى نیست تا این مدعیان قدرت و شناخت مسائل نظامى، سیاسى و تشكیلاتى را به خود آرد و از خواب غفلت بیدار كند، تا از وعده‌هاى پوچ ابرقدرت‌ها بازى نخورند و خود را آلت بى‌اراده دست آنان قرار ندهند؟
مضحك آن است كه صدام در ملاقات با ارتشیان خود، كه طعم تلخ شكست‌هاى خود را از جوانان شجاع ایران چشیده‌اند و از زاغه‌هاى مملو از اسلحه مدرن و مهمات بى‌پایان فرار نموده‌اند، گفته است ما امروز بیشتر از هر وقت دیگر مجهز به سلاح‌هاى پیشرفته هستیم و جنگ را تا سال‌ها ادامه مى‌دهیم! مطلب او نسبت به سلاح‌هاى پیشرفته‌اى كه از قدرت‌ها یا به دریوزگى و یا دربرابر اموال مردم بى‌پناه عراق به دست آورده است مورد تصدیق است، لكن این نویدى است براى رزمندگان ما كه بدون ازدست‌دادن مخازن كشور و آبروى خود این سلاح‌ها را از چنگال ارتش فرارى عراق به دست آورده و علیه‌ آنها به كار مى‌برند و ما از این شیوه خوشحالیم و اكنون نیز سربازان فداكار اسلام با سلاح‌ها و خودروها و تانك‌هاى دشمن بر او مى‌تازند.»
امام خمینی در پیام خود با تأکید بر اینکه ابتکارعمل در دست ایران است، راجع به ادامه جنگ افزودند: «تا سقوط حزب بعث عفلقى عراق، دفاع از اسلام و از دو كشور اسلامى عراق و ایران ادامه دارد و پس از آنكه مقدرات كشور به دست ملت رنج‌دیده عراق افتاد، جنگ خاتمه یافته است.»
در ادامه این پیام درمورد دولت‌های منطقه آمده است: «اكثر دولت‌هاى منطقه سرگرم سازش با اسرائیل یا تأیید دولت لبنان هستند و یا سرگرم نقشه براى تأیید جنایات صدام و كمك نظامى یا مالى به او براى ادامه جنایات به دو ملت عراق و ایران مى‌باشند. و آنها گمان مى‌كنند كه صدام را با این كمك‌ها مى‌شود نجات داد و اگر نجات پیدا كرد، دست آنان را به گرمى مى‌فشارد. غافل از آنكه با آن خوى سلطه‌جویى و بلندپروازى و سبعیتى كه در او هست فرصت نفس‌كشیدن به آنان را نخواهد داد و با بهانه‌هاى واهى به كشورهاى آنان تجاوز خواهد كرد.»
امام خمینی همچنین دربارة مسئله اعطای هواپیماهای سوپراتاندارد فرانسوی به عراق گفتند: «اكنون كه [عراق] از جمهورى اسلامى سیلى خورده و امیدى برایش نمانده است، به دولت فرانسه نیز متشبث شده است تا با كمك سلاح‌هاى مخرب به منابع اقتصادى ایران ضربه بزند و برگى بر جنایات خود بیفزاید. اینجانب به همه كشورهاى منطقه و كشورهایى كه به‌نحوى از نفت استفاده مى‌كنند هشدار مى‌دهم كه دولت ایران با تمام قدرت در مقابل این جنایت ایستادگى مى‌نماید و مصمم است تا درصورت وقوع‌ چنین جنایتى، با تمام قدرت تنگه هرمز را مسدود كند و اجازه ندهد حتى یك قطره نفت از آنجا صادر شود. مسئول پیامدهاى این حادثه بزرگ دولت فرانسه است.»
نزدیکی رهبران سازمان مجاهدین خلق (منافقین) به عراق از دیگر مواردی است که امام خمینی در پیام خود به آن اشاره كردند: «سقوط صدام تاحدى است كه حتى با منافقین فرارى، كه خود از او مفلوك‌تر و شكست‌خورده‌تر هستند، دست اخوت مى‌دهد و منافقین نیز كه براى ترمیم ننگ و بى‌آبرویى خود به هر حشیشى متشبث مى‌شوند و تنها براى اینكه رادیو بغداد اسمى از این مدعیان نجات خلق بَرَد با كمال وقاحت با صدام جانى، كه با خمپاره‌ها و موشك‌ها هزاران زن و مرد و كودك و بزرگ و كوچك این مرزوبوم را شهید كرده است و هرروز شهرهاى این خلق بی‌گناه را با توپ‌هاى دوربرد بر سرشان خراب مى‌كند، دست اخوت و برادرى مى‌دهند و رسماً براى آنان جاسوسى مى‌كنند و باآنكه سران منافقین در دامن امریكا و فرانسه مشغول عیاشى و خوش‌گذرانى هستند، مع‌الأسف عده‌اى نوجوان را با حیله و تزویر گول زده و قدرت تفكر را از آنان سلب نموده‌اند. امیدوارم نوجوانان فریب‌خورده با دیدن این جنایات و روشن‌شدن همدستى آنان با صدام، دیگر كوركورانه از آنان تبعیت نكنند.»
در پایان پیام امام خمینی آمده است: «اینك كلمه‌اى نصیحت‌آموز با جوانان عزیزى كه در جبهه‌ها و پشت جبهه‌ها براى اقامه عدل الهى فداكارى مى‌كنند و عزیزانى كه به‌نحوى براى هدف الهى آسیب دیده‌اند و بازماندگان شهداى معظّم كه در راه قرآن كریم به شهادت، بزرگ‌ترین فیض الهى رسیده‌اند و به پدران و مادران و همسران و نزدیكان شهداى زنده و به كسانى كه در پشت جبهه‌ها به‌نحوى كمك به برادران مدافع خود مى‌كنند؛ توجه كنید كه غرور پیروزی‌ها و شهرت‌ها و جوانمردی‌ها در قلب شما رخنه نكند، كه این مرض نفسانى از دام‌هاى شیطان است كه بندگان خدا را از توجه به او بازمى‌دارد، و از مكاید نفس امّاره بالسوء است كه انسان‌ها را به شرك و عبودیت بت‌ها و خصوص مادر بت‌ها، كه بت نفس است، مى‌كشاند. زنهار كه جز او را - جلّ‌وعلا - كه ولىّ نصر است و هیچ نصرى جز از او نیست، مؤثر بدانید كه مَا رَمَیتَ إِذ رَمَیتَ وَلَكِنَّ الله رَمى هرچه دارید و داریم و دارند از اوست و "ما عدم‌هاییم، هستى‌ها نما". ...»<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام (مجموعه آثار امام خمینی)، جلد18، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1386، صص 149 - 143.</ref>
== گزارش - 490 ==
امروز مصادف با سومین سالگرد تهاجم سراسری ارتش عراق به مرزهای ایران نیروهای مسلح ایران اطلاعیه‌ای ویژه صادر كردند، درهمین‌حال و بااینكه ایران و عراق درمورد آغازگر جنگ و زمان شروع رسمی مخاصمه، با یکدیگر اختلاف‌نظر دارند، فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق نیز در اطلاعیه نظامی خود، به‌طور خاص از امروز به‌عنوان زمان آغاز رسمی جنگ یاد كرد.
در اطلاعیه مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی آمده است: «سه سال از جنگ تحمیلی استکبار جهانی علیه انقلاب اسلامی را پشت ‌سر می‌گذاریم. ... ابرقدرت‌های جنایتکار که از توطئه‌های رنگارنگ، علیه انقلاب اسلامی طرفی نبسته بودند، مزدور پلید و سرسپرده‌ای چون صدام صهیونیست را با خیال واهی فتح سه‌روزه به تهاجم به سرزمین مقدس انقلاب اسلامی ترغیب نمودند و این عنصر جنایتکار که رویای ژاندارمی خلیج‌فارس را در سر می‌پروراند سه سال پیش با تجاوز نظامی به ایران اسلامی و دست‌زدن به جنایاتی وحشیانه علیه ملت مسلمان ایران، عامل اجرای نقشه‌های شوم کفر جهانی گردید.
استکبار جهانی و ارتجاع، جنگ را به‌مثابه بهترین ابزار جهت نابودی انقلاب اسلامی ایران، تقویت رژیم صهیونیستی برای اشغال سرزمین‌های اسلامی و سرکوب ملت مسلمان لبنان و فلسطین و در یک کلام به‌شکست‌کشاندن نهضت جهانی اسلام که می‌رود تا هستی نامشروع قدرت‌های فاسد و تبهکار را به نابودی کشانده و توحید را جایگزین شرک، نفاق و کفر جهانی گرداند می‌دانستند. ... امروز ملت ما پس از پشت‌سرگذاشتن سه سال جنگ امید امریکای جنایتکار، شوروی متجاوز، سوسیال صهیونیست‌های فرانسوی و دیگر شیاطین را به یأس بدل کرده و با پایمردی خویش دربرابر سیل ارسال کمک‌های تسلیحاتی، اقتصادی نیز حمایت سیاسی - تبلیغاتی ابرقدرت‌ها از رژیم پوسیده و رو به نابودی حاکم بر بغداد همچنان ایستاده و از شرافت و استقلال و آزادی خویش پاسداری می‌نماید.
ایران اسلامی اینک با دراختیارداشتن قریب به یک میلیون نیروی مردمی آموزش‌دیده که در میدان‌های نبرد حضور یافته و با شیوه‌های نوین خصم زبون جنگیده‌اند، دارای آن‌چنان قدرتی است که کفر جهانی را به ضعف و ذلت و زبونی کشیده و به وحشت و هراسی عمیق دچار کرده است و از سوی دیگر، با پیروزی‌های پیاپی نیروهای اسلام در جبهه‌های جنگ که علی‌رغم وجود پیشرفته‌ترین سلاح‌های جنگی در دست دشمن انجام گرفته و می‌گیرد نور امید در قلوب رنج‌دیده و ستم‌کشیده مستضعفان عالم تابیدن گرفته است. ...»
در پایان این اطلاعیه با تأکید بر عزم جدی نیروهای مسلح ایران برای نیل به «پیروزی نهایی» آمده است: «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر تداوم نبرد تا آزادی عراق از سلطه جباران خونخوار، به ابرقدرت‌های جنایتکار که طعم شکست‌های مکرر از انقلاب اسلامی را بارها تجربه کرده‌اند، هشدار می‌دهند حمایت از رژیم صهیونیستی بغداد جز خواری و ذلت بیش‌ازپیش آنان ثمری به بار نخواهد آورد. امت مسلمان ایران همان‌گونه‌که تاکنون نشان داده بر‌آن است جنگ را [تا] دستیابی به اهداف بحق خویش ادامه دهد و حمایت ابرقدرت‌های جنایتکار از رژیم بعثی - صهیونیستی عراق به غرق‌شدن آنان در مردابی که خود به وجود آورده‌اند، خواهد انجامید. ...»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 31/6/1362، ص4.</ref>
در همین ‌حال، فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق نیز در بخشی از اطلاعیه نظامی امروز خود اعلام كرد: «امروز مصادف است با سومین سالگرد پاسخ عادلانه و شجاعانه عراق به تجاوز وحشیانه ایران که رژیم خمینی ... آن را در چهارم سپتامبر 1980 [13 شهریور 1359] علیه عراق عظیم و ملت به‌پاخاسته ما آغاز نموده است و نیروهای مسلح قهرمان با قدرت و پایدار در مرزهای میهن با ارزش خود ایستاد تا از شرافت و حال و آینده عراقی‌ها دفاع و هرگونه تلاش تجاوزکارانه و ناجوانمردانه ایران علیه حاکمیت، حیثیت و عزت عراقی‌ها را خنثی سازند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 187، 1/7/1362، ص1، به نقل از رادیو صوت الجماهیر، 31/6/1362، اطلاعیه نظامی شماره 1225 فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق.</ref>
== گزارش - 491 ==
در سومین سالروز هجوم سراسری ارتش عراق به ایران و اولین روز از هفته جنگ، مقامات ارشد و برخی شخصیت‌های سیاسی - مذهبی جمهوری اسلامی ایران در مصاحبه‌ها و سخنرانی‌هایی مواضع جمهوری اسلامی درخصوص جنگ را بازگو کردند.
آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی دفاع، در مصاحبه‌ای با نشریه پیام انقلاب - که در شماره امروز روزنامه کیهان درج شد - با تأکید بر موضع برتر ایران در جنگ، جنگ را دارای منافع و برکاتی ازجمله تثبیت انقلاب اسلامی خواند. وی با اشاره به درخواست‌های صلحی که از جمهوری اسلامی می‌شود درمورد آینده جنگ گفت: «تا وقتی‌که صدام نرفته است عکس‌العمل ما همان است که هست و درصورت رفتن صدام نیز ملت عراق زیر بار هیچ نظام تحمیلی نخواهند رفت و ما فرض اینکه دولتی که علی‌الظاهر مردمی و باطناً استکباری بخواهد در آنجا حاکم شود را خیلی متصور نمی‌دانیم.»
رئیس‌جمهور در ادامه افزود: «ما امروز تجربه‌های جدیدی داریم که فکر می‌کنیم موفقیت ما تا مدتی اجتناب‌ناپذیر است و می‌توانیم پیاپی به دشمن ضربه بزنیم و قصد ما از ورود به داخل خاک عراق همچنان که قبلاً گفته‌ایم دفاع بوده و به نظر من بدون استقرار در بخشی از خاک عراق ما نمی‌توانیم از حق خود دفاع کرده و خسارت‌های هنگفت خود را جبران کنیم.»
وی درمورد دخالت‌های کشورهای خارجی و به‌ویژه قدرت‌های بزرگ در جنگ ایران و عراق گفت: «آنان هر کاری که توانسته‌اند انجام داده‌اند و به اعتقاد ما، هر دخالت به‌صورت مستقیم در این جنگ یک خودکشی برای هر قدرتی است که بخواهد به این کار دست بزند.»
رئیس شورای عالی دفاع در پایان با تأکید بر موضع امام خمینی مبنی‌بر اصلی‌بودن مسئله جنگ در میان مسائل دیگر کشور، اضافه كرد: «اگر ما به جنگ بپردازیم و آن را به شکل قاطعی حل کنیم، با اندکی تأخیر به همه مسائل دیگر خواهیم رسید، اما اگر چنانچه به جنگ نپردازیم و آن را حل نکنیم نه به جنگ خواهیم رسید و نه به آن مسائل. جنگ چیزی است که می‌تواند ریشه یک ملت، یک کشور و یک انقلاب را خشک بکند.»<ref>گزیده اسناد عملیات والفجر4، جلد3، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای و اطلاعاتی قرارگاه عملیاتی مقدم حمزه، 30/6/1362 الی 1/7/1362، ص24.</ref>
میرحسین موسوی نخست‌وزیر نیز در سخنانی در جمع اعضای کانون انجمن‌های اسلامی کارخانجات قزوین و شاخه کارگری حزب جمهوری اسلامی این شهر، جنگ را دارای ابعاد مختلف و اهمیت‌های گوناگونی دانست که توانسته است «سیمای منطقه را دگرگون کند و اثرات تعیین‌کننده‌ای در ذهن ملت‌های مسلمان به‌ویژه کشورهای اسلامی بگذارد.» وی درمورد دخالت قدرت‌های بزرگ در جنگ گفت: «امروز همه جهان و قدرت‌های استکباری بسیج شده‌اند تا این جنگ را به نفع صدام پایان دهند و از ما می‌خواهند به صلحی که خواست امریکاست تن در دهیم، اما صدام مار زخمی است و نباید به او امان داد. قدرت‌های بزرگ حمایت‌های همه‌جانبه سیاسی، اقتصادی و نظامی خود را از صدام همچنان ادامه می‌دهند و ما هم تا حصول بر پیروزی نهایی و تحقق آرمان‌های بحق خود به جنگ ادامه می‌دهیم.»
موسوی در ادامه با تأکید بر یک‌جانبه‌گرایی خبرگزاری‌ها و منابع سخن‌پراکنی بزرگ جهان به نفع عراق، خاطرنشان كرد: «در مدت این سه سالی که از جنگ گذشته و ما در آستانه چهارمین سال آن قرار داریم اگر به اخبار مخابره شده جهان بنگریم حتی بیست خبر هم به نفع خود نمی‌یابیم.» وی افزود: در چنین وضعیتی «اگر این حقانیت و فریادهای مظلومانه ملت ما نبود، یقیناً همه ملت‌های جهان می‌بایست با ما دشمن باشند، اما این‌طور نیست ما اثرات انقلاب اسلامی را در دوردست‌ها می‌یابیم و مطمئن هستیم که این انقلاب اثرات خودش را خواهد گذاشت.»
وی در پایان با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران تاکنون از سیاست «نه شرقی، نه غربی» عدول نکرده راجع به ناكامی قدرت‌های بزرگ در حمایت از دشمنان داخلی و خارجی ایران گفت: «حمایت‌های نظامی قدرت‌های بزرگ جهان صدام را روی پای خود نگه ‌داشته و پیچیده‌ترین سلاح‌ها را که حتی در زمان صلح هم دراختیار کسی قرار نمی‌دهند، ابرقدرت‌ها دراختیار رژیم عراق می‌گذارند، اما آنها با همه این حرکات حتی قادر نخواهند بود کوچک‌ترین ضربه‌ای بر ما وارد آورند. ملت ما در شرایطی که با قدرت‌های استکباری می‌جنگد و در داخل با اذناب امریکا مبارزه می‌کند، ریشه حزب کثیف چهل‌ساله توده را هم از جا درمی‌آورد و پیروز می‌شود.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 2/7/1362، ص12.</ref>
آیت‌الله منتظری هم در مصاحبه‌ای با مجله پیام انقلاب (مندرج در شماره امروز روزنامه اطلاعات)، جنگ عراق و ایران را جنگ تحمیلی ابرقدرت‌ها علیه ایران به‌دلیل «وحشت ابرقدرت‌ها از رسیدن پیام آسمانی انقلاب اسلامی به گوش جهانیان و جهت‌گیری انقلاب برای حمایت همه‌جانبه از نهضت‌های آزادی‌بخش جهان» خواند و هدف آن را «جلوگیری از آمادگی ایران برای حمایت از ملل عرب و آزادسازی قدس اشغالی و متلاشی‌کردن نیروهای دو کشور مسلمان ایران و عراق و همچنین اعاده حیثیت از دست امپریالیسم و تقویت روحیه سران وطن‌فروش منطقه خاورمیانه اسلامی» عنوان کرد.
وی همچنین «با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی قصد خاک دیگران را ندارد» افزود: «هدف از ادامه جنگ، دفع تجاوز رژیم بعثی از ایران و دفع خطر رژیم بعث از مسلمین و نیل به "احدی حسنین" نجات عراق از شر ابرقدرت‌ها و سرانجام به‌دست‌گرفتن سرنوشت عراق توسط مردم آن کشور است.»
آیت‌الله منتظری با اشاره به قیام مردم عراق در سال 1920، از عشایر عرب خواست كه «برعلیه جنایات روزافزون رژیم خونخوار و کافر بعث، خصوصاً درمورد بیت شریف آیت‌الله العظمی حکیم قیام کرده و به هر وسیله ممکن پایه پوسیده این حکومت را منهدم سازند.» وی در پایان بار دیگر بر «سقوط صدام و حزب عفلقی بعث و به‌دست‌گرفتن سرنوشت کشور عراق به دست مردم آن برای پایان‌جنگ تأکید کرد و آرزو کرد که با پایان گرفتن هرچه زودتر جنگ نیروهای جمهوری اسلامی با عبور از کربلای حسینی به‌سوی مرزهای اسرائیل حرکت کنند.»<ref>روزنامه اطلاعات، 31/6/1362، ص2.</ref>
== گزارش - 492 ==
آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی دفاع در مراسم اولین روز هفته جنگ ضمن تأکید بر متجاوزبودن عراق و موضع تدافعی ایران در جنگ، شروط اساسی جمهوری اسلامی ایران برای پایان‌دادن به جنگ را برشمرد.
رئیس‌جمهور در این مراسم، ابتدا با یادآوری نخستین روزهای تجاوز ارتش عراق و اشغال بخش‌های قابل‌توجهی از خاک ایران و سپس آزادسازی سرزمین‌های اشغالی گفت: «... اگر در طول این سه سال مسئولان رژیم سفیهان در بغداد و پشتیبانانشان چه در منطقه و چه در دنیا دیدند که ملت ایران می‌تواند از حق خود دفاع کند، اگر این را دیدند مطامعشان را کم کنند. رویشان را کم کنند. لجاجت به خرج ندهند امید به آن نبندند که رژیم مرده عراق را از زیر دست و پای سلحشوران امت اسلام بخواهند نجات دهند. شرایط ما را بشنوند و برطبق آن شرایط بخواهند عمل کنند.»
آیت‌الله خامنه‌ای سپس درمورد شرایط ایران برای پایان‌دادن به جنگ گفت: «... ما از روز اول [تا] امروز شرایطمان را عوض نکرده‌ایم. قدرت و ضعف در این ملت اثر نگذاشت که حرفش را دو تا کند. پاک‌سازی سرزمین‌های اسلامی، خسارت و غرامت جنگی، مجازات شروع‌کننده جنگ و برافروزنده این آتش سه شرط بوده و امروز نیز همان سه شرط را داریم.»
وی همچنین بر موضع تغییرناپذیر ایران درمورد رژیم اشغالگر قدس نیز تأکید کرد: «ما با همان روحیه‌ای که در مقابل صدام حسین و اطرافیان دست‌نشانده‌اش می‌ایستیم با همان روحیه در مقابل صهیونیست‌های اشغالگر فلسطین می‌ایستیم. نه آنجا کوتاه می‌آییم و نه اینجا. این روحیه اسلامی ما است و این را از اسلام آموختیم. هرکس مسلمان است در هر جای دنیا باید این روحیه را داشته باشد.»
رئیس‌جمهور در ادامه با بیان اینكه برخی از اظهارنظرها و درخواست‌های متعدد برای پایان‌دادن به جنگ از سر دلسوزی و برخی دیگر با غرض مطرح می‌شود، گفت: «من به آنها که دلسوزند می‌گویم آیا شما واقعاً می‌خواهید این جنگ، این آتش خاموش شود؟ اگر عقیده شما این است ببینید برافروزنده این آتش و ادامه‌دهنده آن کیست. چرا صدام که اعتراف کرد این جنگ را شروع کرده مورد توجه قرار نمی‌گیرد؟ اگر مسلمانید پیغمبر اسلام فرمود: "البادی اظلم" شروع‌کننده جنگ باید زیر فشار قرار گیرد و شروع‌کنند جنگ رژیم عراق است.» وی افزود: «جنگ بدون فشارآوردن روی رژیم عراق پایان نخواهد گرفت، این را همه بدانند.»
رئیس شورای عالی دفاع در پایان، با اشاره به تدافعی‌بودن موضع ایران در جنگ و تجاوزگری عراق بر لزوم تفکیک بین مدافع و مهاجم تأکید کرد و افزود: «... ما توقع داریم منصفان و هوشمندان علّام فرق بین دفاع و هجوم را بفهمند ما از خودمان دفاع کردیم و الآن هم داریم دفاع می‌کنیم. ما داریم از حیثیت اسلامی‌مان از ملیتمان از انقلابمان از ایمان و قرآن و اسلاممان دفاع می‌کنیم. اگر جلوی این متجاوز گرفته نشود اگر بینی این متجاوز به خاک مالیده نشود، ریشه تجاوز از این منطقه هرگز قطع نخواهد شد.»<ref>روزنامه کیهان، 2/7/1362، ص3؛ و - روزنامه جمهوری اسلامی، 2/7/1362، ص5.</ref>
== گزارش - 493 ==
در نخستین روز از هفته جنگ و درحالی‌که جنگ عراق و ایران وارد چهارمین سال خود می‌شود، در تهران و سایر شهرستان‌ها مراسم‌ گوناگونی در حمایت از موضع دولت جمهوری اسلامی ایران مبنی‌بر «ادامه نبرد تا پیروزی نهایی» برگزار شد.
در همین‌ زمینه، مانور عملیاتی والفجر با حضور فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، فرمانده نیروی زمینی ارتش، برخی از مقامات کشوری، گروهی از سفرا و کارداران خارجی مقیم تهران و جمعی از مردم بعدازظهر امروز در محل مصلای تهران اجرا شد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، پیش از شروع این مراسم محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، در سخنانی درمورد سه سال جنگ عراق و ایران گفت: «مردم ما در طول سه سال جنگ تحمیلی، شجاعانه و با تبعیت از رهبر کبیر انقلاب اسلامی جنگ را ادامه داده‌اند. ... مردم ما در این جنگ هیولای دروغین امریکا را از بین بردند و مستضعفین دنیا جان تازه‌ای پیدا کردند. یورش مردم ما به زرادخانه‌های غرب و شرق نشان [داد] که می‌توان به اهداف و آمال خود رسید و از تحقیر و ظلم نجات پیدا کرد.»
سرهنگ صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی ارتش ایران نیز با تشریح اهداف هفته جنگ وضعیت نیروهای ایران را این‌طور تبیین كرد: «اکنون بیش از هر زمانی، رزمندگان اسلام قدرتمند هستند و در این هفته باید به گوش تمام دشمنانمان برسانیم که اگر آنها جنگ‌های داخل و خارج را به ما تحمیل کردند، در سالگرد جنگ، ایثارگری رزمندگان اسلام و وفاداری امت اسلام را به دنیا معرفی می‌کنیم و نشان می‌دهیم بلایی که بر سر صدام آمده به سر توطئه‌گران بزرگ نیز خواهد آمد.»<ref>روزنامه اطلاعات، 2/7/1362، ص2.</ref>
امروز همچنین، در بسیاری از شهرهای ایران مراسم رژه نیروهای مسلح در میان استقبال مردم برگزار شد.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 2/7/1362، ص4.</ref>
در تهران نیز ساعت 21 شب، مردم با حضور در پشت‌بام‌ها فریاد الله‌اکبر سردادند.<ref>روزنامه اطلاعات، 2/7/1362، ص2.</ref> این در حالی است که چند روز قبل علی امینی رهبر "جبهه نجات ایران" (از گروه‌های اپوزیسیون خارج از کشور) با انتشار بیانیه‌ای از مردم ایران خواسته بود در سومین سالروز جنگ به مقاومت منفی دست بزنند. وی در این بیانیه‌ که در پاریس منتشر و از رادیو نجات ایران پخش شد، پیشنهاد کرده بود هم‌زمان با آغاز چهارمین سال جنگ عراق و ایران، «اهالی ایران در ساعت 9 شب همه چراغ‌ها را به‌مدت یک ساعت خاموش کنند.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 30/6/1362، صص 4 - 3، رادیو اسرائیل، 29/6/1362.</ref> رادیو اسرائیل با پخش خبر مربوط به تکبیر مردم تهران و پرتاب راکت‌های نورافشان و شلیک توپ‌های ضدهوایی مدعی شد: «مطلعین کوشش مقامات دولتی را برای روشن‌کردن آسمان تهران با درخواست مخالفین برای خاموشی در آن شب مربوط می‌دانند.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 3/7/1362، صص 6 - 5، رادیو اسرائیل، 2/7/1362.</ref>
== گزارش - 494 ==
به‌دنبال اطلاعیه روزگذشته وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران مبنی‌بر مهار چاه شماره 3 حوزه نفتی نوروز، سرپرست گروه مهارکننده این چاه در مصاحبه‌ای مراحل متوقف‌شدن نشت نفت به‌دست متخصصان و کارگران ایرانی را تشریح کرد. برخی رسانه‌ها نیز ضمن انتشار خبر مهار چاه نفت بر اهمیت زیست‌محیطی این اقدام تأکید کردند.
ابوالحسنی درمورد مدت زمان صرف‌شده برای اجرای عملیات مهار نشت نفت گفت: «به‌طورکلی 3 ماه و 12 روز برای انجام این عملیات وقت صرف شد. 12 روز بچه‌ها به تمرین فن شنا و غواصی پرداختند؛ چراکه آنها اصلاً با فن شنا و غواصی آشنایی نداشتند. ... فقط 29 روز وقت صرف مهار چاه شماره 3 نوروز شد که از این 29 روز، 12 روز به‌منظور فیلم‌برداری اختصاص یافت و حدود 7 ساعت فیلم از منطقه نشت نفت به دریا فیلم‌برداری شد و بعد از آن طی 17 روز مهار چاه نفت صورت گرفت.»
وی در ادامه مصاحبه به مشکلات این عملیات پرداخت و مواردی نظیر متقاعدساختن مهندسان وزارت نفت درمورد توانایی گروه برای انجام این کار، دراختیار نداشتن ابزارآلات مورد نیاز، جنگی‌بودن منطقه، وضعیت دریا، اجبار به استفاده از لنج برای تردد به‌منظور گریز از رادارهای دشمن و آشنا نبودن افراد گروه به فنون شنا و غواصی را از عمده‌ترین مسائل پیش ‌روی گروه در مهار چاه نفت عنوان كرد.
سرپرست گروه مهاركننده چاه‌ نفت افزود: «ابتدا روی یک طرح دو ماه کار شد و تصمیم گرفته شد تا از چاه مورد نظر مجدداً بهره‌برداری شود، اما از آنجا که ما روی این‌گونه چاه‌ها کار نکرده بودیم وقتی با آن مواجه شدیم مشاهده کردیم لوله انتقال نفت که در کف دریا افتاده و خم شده است قابل‌بهره‌برداری مجدد نیست و باید فکر دیگری برای آن کرد، به همین منظور در تدارک طرح دیگری برآمدیم که طرح دوم هم در حین عمل با مشکل روبه‌رو شد و خلاصه با کمی تغییر در طرح اول عملیات را دنبال کردیم که به خواست خدای بزرگ به نتیجه رسید.»
ابوالحسنی هزینه مالی عملیات را از ابتدا تا انتها ده میلیون تومان اعلام کرد و افزود: «حال اینکه یک شرکت ازطریق شرکت "اسکن بی" یک ربع فیلم تهیه کرد و حدود یک میلیون دلار پول گرفت که آن فیلم هم به درد نخورد چون تار و نامفهوم بود.»<ref>روزنامه کیهان، 31/6/1362، ص17.</ref>
وی با اشاره به اینکه علاوه‌بر چاه شماره 3 نوروز، چاه‌های آسیب‌دیده دیگری نیز در خلیج‌فارس، وجود دارد، گفت: «آنها چون درحال سوختن هستند برای منطقه و خلیج‌فارس ضرر ندارد. تنها چاه خطرناک، چاه شماره 3 نوروز بود که طی یک عملیات مداوم و با همت کارگران پالایشگاه تهران مهار شد. درحال‌حاضر دریا به حالت عادی خود برگشته است و دیگر از نشت نفت خبر نیست.»
در همین زمینه، رادیو بی‌بی‌سی در تفسیری ضمن بررسی چگونگی آلودگی خلیج‌فارس و میزان آن تأکید کرد که «در این اواخر شواهد قابل‌ملاحظه‌ای حاکی‌از آلودگی شدید خلیج‌فارس دیده نشده [است].» این رادیو درمورد اطلاعیه دیروز وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران درخصوص مهار چاه نفت نوروز افزود: «اطلاعیه دیروز ایران دایر بر مرمت یکی از چاه‌های نفت موجب آسایش فکری تقریباً تمام کشورها و ساکنان منطقه بجز شاید عراق شده باشد.» بی‌بی‌سی در ادامه با اشاره به اینکه در ماه‌های اخیر پیشنهادهای متعددی برای آتش‌بس موقت به‌منظور تعمیر چاه‌های نفت آسیب‌دیده مطرح ‌شده بود، بر مخالفت ایران با آتش‌بس تأكید كرد و طرفین درگیر در جنگ را به‌علت نادیده‌گرفتن ضرورت مرمت چاه‌های مذکور مقصر دانست. این رادیو افزود: «بیانیه دیروز رادیو تهران نشان داد که متخصصان ایرانی سرانجام یکی از چا‌ه‌های نوروز را بدون برقراری آتش‌بس و یا دریافت کمک از متخصصان خارجی مرمت کرده‌اند. بدون تردید این موفقیت بزرگی بوده است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 187، 1/7/1362، ص27، رادیو بی‌بی‌سی، 31/6/1362.</ref>
خبرگزاری رویتر نیز از ژنو گزارش داد: «بنیاد جهانی حیات وحش امروز ضمن استقبال از بیانیه روز گذشته ایران مبنی‌بر مرمت و مسدودساختن یکی از چاه‌های نفت صدمه‌دیده خلیج [فارس] درمورد ادامه تهدید حیات که به زیان این منطقه براثر نشت دیگر چاه‌ها است ابراز نگرانی کرد. سخنگوی بنیاد جهانی حیات وحش گفت جزایر مرجانی از جلبک‌ها و مولکول‌های مرده که به‌طور معمول مرجان‌ها را از جلبک‌ها پاک می‌کنند پوشیده شده است و سبب گسستگی در زنجیره غذایی حلزون‌ها، میگو‌ها و ماهی‌های جوان و همچنین آبزیان بزرگ‌تر گردیده و رشد آنها را تهدید می‌کند.»<ref>همان، ص17، ژنو - خبرگزاری رویتر، 31/6/1362.</ref>
همچنین، به گزارش رویتر، «رئیس یک سازمان ضد آلودگی خلیج [فارس] امروز در بحرین اعلام داشت عملیات مهارکردن یک چاه نفت ایران موفقیت چشمگیر بوده است.» خالد فخرو رئیس مرکز کمک‌های فوری دوجانبه دریایی، در مصاحبه‌ای با خبرگزاری رویتر گفت: «مهار یکی از چاه‌های نفتی در منطقه نفتی نوروز ایران ثابت کرد که ما در منطقه دانش لازم برای حل این مشکل را داریم.» رویتر افزود: «وی ضمن اینکه از تأیید خبر مهار چاه نفت توسط ایران خودداری کرد، از توانایی ایران در مهار این چاه تعجب نکرد و افزود: اوایل امسال ایران جزئیات تکنیکی جامعی را پیرامون مهار این چاه ارائه کرده بود.»<ref>همان، ص18، بحرین - خبرگزاری رویتر، 31/6/1362.</ref>
بااین‌حال، رادیو بغداد خبر پخش‌شده درمورد مهار چاه نفت را بی‌اساس دانست و گفت: «ما برای حکمرانان تهران و خلق‌های ایران مؤکد می‌سازیم که این خبر عاری از صحت است. چه، هنوز آتش در این چاه زبانه می‌کشد و اظهارات دیروز سردمداران رژیم خمینی چیزی بجز دروغ نمی‌باشد.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 2/7/1362، ص4، رادیو بغداد، 31/6/1362.</ref>
== گزارش - 495 ==
به مناسبت هفته جنگ، سرپرست و قائم‌مقام جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران گزارشی از نحوه و ابعاد عملکرد این ارگان در طول سه سال جنگ عراق و ایران ارائه کردند.
سیف‌الله وحیددستجردی سرپرست هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران، در گفت‌وگویی اختصاصی با روزنامه کیهان درخصوص نقش هلال‌احمر در جنگ، با اشاره به تأکید امام خمینی ‌بر اصلی‌بودن مسئله جنگ برای تمام ارگان‌ها، گفت: «هلال‌احمر نیز وظیفه شرعی و قانونی خود می‌داند که در رابطه با جنگ فعال باشد و آنچه که رضایت خدا، امام و مردم است، اعمال کند.» وی با اشاره به وظایف اصلی هلال‌احمر که رسیدگی به امور اسرا، معلولین، مصدومین و مفقودین است راجع به عملکرد این سازمان بعد از شروع جنگ عراق و ایران گفت: «در سال 59[13] جنگ شروع شد و در این بحران هلال‌احمر بااینکه دستخوش گیرودارهای سیاسی بود و به‌خوبی نمی‌توانست ایفای نقش کند، تعداد زیادی از افراد متخصص و کاردان خود را به جبهه‌ها اعزام کرد، که بعد از رفع کشمکش‌های سیاسی، ستاد امداد و جبهه و سایر ستادهای مختلف در هلال‌احمر تشکیل شد و و در رابطه با جنگ مستقیماً وارد عمل شدند که با فعالیت مستمر خود توانسته است 12 هزار نفر امدادگر ماهر را به جبهه‌های جنگ گسیل دارد که تابه‌حال نیز بیش از 200 نفر از این افراد نیز به شرف شهادت نایل آمده‌اند.»
سرپرست سازمان هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران در ادامه ضمن اشاره به فعالیت‌های این سازمان در تهیه و ارسال دارو و آمبولانس و کمک‌های مردمی به جبهه‌های جنگ راجع به نحوه فعالیت هلال‌احمر در رابطه با مفقودین، مصدومین و اسرای جنگ گفت: «هلال‌احمر ازطریق صلیب‌سرخ جهانی و معاونت بین‌المللی در ارتباط مستقیم است و با ارتش نیز در رابطه با اسرا در ارتباطیم.» وی افزود: «واحدی در هلال‌احمر وجود دارد که بستگان اسرا و مفقودین با عکس و مشخصات دقیق مراجعه می‌کنند و ما ازطریق صلیب‌سرخ جهانی وارد کار می‌شویم و اطلاعات کسب‌شده را دراختیار بستگان آنان قرار می‌دهیم که البته سپاه پاسداران نیز دراین‌رابطه ما را یاری می‌کند.»
وحیددستجردی در ادامه، ضمن تأکید بر تلاش همه‌جانبه هلال‌احمر در امدادرسانی به‌هنگام بروز حوادثی ازقبیل بمباران هوایی و موشک‌باران مناطق مسکونی، به فعالیت‌های اداره‌کل روابط و همکاری‌های امور بین‌الملل در زمان جنگ اشاره كرد و گفت: «وظیفه این اداره در ارتباط با جنگ تحمیلی عراق علیه ایران کسب خبر درمورد مفقودین است که با تلاش مسئولین مربوطه سعی در مشخص‌نمودن وضع آنها دارد و برطبق ماده 33، 70، 71، 72 قرارداد چهارگانه ژنو از بدو اسارت به اسیران جنگی، امکان مستحضرساختن خانواده‌هایشان به کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ داده می‌شود و سپس مجاز خواهند بود که به‌طور منظم با خانواده خود پیام ردوبدل نموده و مرسولات کمکی دریافت دارند، لکن رژیم جنایتکار بعث عراق از بازدیدشدن تعدادی از اسراء ایرانی توسط نمایندگان کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ ممانعت به عمل آورده و قوانین فوق را نقض می‌نماید.»
وی در پایان راجع به نقض قرارداد ژنو ازسوی عراق افزود: «قراردادهای ژنو براساس احترام به شخص و حیثیت انسانی بوده و مقرر داشته‌اند به کسانی که مستقیماً در جنگ شرکت ندارند و یا به‌علت بیماری با زخم به اسارت و یا هر دلیل دیگری قادر به جنگیدن نیستند، احترام گذاشته و در مقابل اثرات جنگ حمایتشان نموده و دردمندان را بدون تبعیض پرستاری کنند، ولی متأسفانه دولت متجاوز بعث عراق نه‌تنها در حین جنگ قراردادهای چهارگانه ژنو را رعایت ننموده است بلکه آنها را زیر پا گذاشته است.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 31/6/1362، ص2. </ref>
قائم‌مقام جمعیت هلال‌احمر در گزارش خود ابتدا راجع به امداد، بسیج نیروهای مردمی، تهیه وسایل امدادی و خدماتی و ارسال آنها به جبهه گفت: «در طول دو سال اخیر، بیش از 14 هزار پزشک امدادگر و نیروهای فنی و خدماتی به جبهه‌ها اعزام شده‌اند و طی این مدت نیز تعدادی از امدادگران این جمعیت در راه خدمت به رزمندگان جبهه‌های نبرد حق علیه باطل شهید و مجروح شده‌اند. تهیه وسایط نقلیه، آمبولانس و تأمین نیازهای پشت جبهه، استفاده از هلیکوپتر و هواپیمای هلال‌احمر برای انتقال و تخلیه مجروحین، ارائه خدمات دیگر در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل است.» وی درمورد تهیه و ارسال دارو به جبهه‌ها نیز افزود: «دراین‌زمینه ازطریق مرکز امداد دارویی، شامل کمک‌های مسلمانان داخل و خارج کشور و داروهای خریداری‌شده و مرکز فوریت‌های دارویی و تجهیزات پزشکی شامل تجهیزات و داروهای کمیاب ازطریق نمایندگی‌های خارج تهیه می‌شود، داروها و تجهیزات مورد نیاز به جبهه‌ها ارسال می‌شود.»
وی سپس، با اشاره به اختصاص یک قطار بیمارستانی برای انتقال مجروحان غیراورژانسی به تهران و دیگر مراکز درمانی در طول مسیر جبهه‌های جنوب به تهران، درمورد سایر خدمات و امکانات هلال‌احمر اضافه کرد: «هلال‌احمر همچنین دارای 6 مرکز دست و پا سازی در تهران، اصفهان، مشهد، سنندج و شیراز است که توسط جانبازان اداره می‌شود.» قائم‌مقام جمعیت هلال‌احمر با رضایت‌بخش خواندن وضعیت بهداشتی و سلامت اسرای عراقی از تأسیس چندین درمانگاه‌ در کنار مراکز نگهداری اسرای عراق خبر داد. وی درباره آمار اسرای عراقی که در بیمارستان‌ تختی بستری شده‌اند گفت: «در این بیمارستان تاکنون جمعاً 18918 نفر به‌طور سرپایی درمان، 635 مورد بستری و 214 مورد تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اند.»<ref>روزنامه کیهان، 31/6/1362، ص3.</ref>
== گزارش - 496 ==
درحالی‌که در جریان سفر هیئت بلندپایه ایرانی به چین - که هفته پیش به ریاست علی‌اکبر ولایتی انجام شد - راجع به مذاکره درخصوص خرید‌های تسلیحاتی هیچ خبری به‌‌طور رسمی انتشار نیافته و وجود این سنخ مذاکرات در حد گمانه‌زنی باقی مانده بود، امروز برخی منابع از مذاکرات تسلیحاتی میان هیئت ایرانی و مقامات چینی خبر دادند.
رادیو صدای امریکا به نقل از گزارشگر روزنامه وال ‌استریت ژورنال با اشاره به روابط تسلیحاتی ایران و کره ‌شمالی، این كشور را واسطه انتقال سلاح‌های چینی به ایران دانست و گفت: «هرچند که سلاح‌های شوروی ازطریق کشورهای دیگر به ایران می‌رسد، دراین‌میان چین تصمیم گرفت فروش‌های تسلیحاتی خود را به ایران ازطریق کره شمالی افزایش دهد. ... جزئیات کار در جریان دیدار هیئت بلندپایه ایرانی از پکن مورد بررسی قرار گرفت. باوجوداین چین مایل نبود آشکارا فروش اسلحه به ایران را بپذیرد، زیرا از آن بیم داشت که دوستان عربش به‌ویژه مصر را از خود برنجاند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 187، 1/7/1362، صص 25 - 24، رادیو صدای امریکا، 31/6/1362.</ref>
هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی و نماینده امام در شورای عالی دفاع نیز در خاطرات امروز خود دراین‌باره نوشته است: «شب، آقای دکتر ولایتی [وزیر امور خارجه] آمد. گزارش سفرش به چین و بنگلادش را داد. از نفوذ انقلاب در میان مردم بنگلادش و لزوم تقویت روابط گفت و اینکه چینی‌ها حاضر شده‌اند به‌طور غیررسمی ازطریق شرکت‌هایی که در هنگ‌کنگ دارند به ما اسلحه بدهند.»<ref>اکبر هاشمی رفسنجانی، آرامش و چالش (کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی سال 1362)، به اهتمام مهدی هاشمی، تهران: دفتر نشر معارف انقلاب، 1386، ص236.</ref>
== گزارش - 497 ==
رادیو مسقط از تلاش‌های دیپلماتیک و پیگیر امریکا برای پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق خبر داد. به گفته این رادیو، نماینده دائمی امریکا در سازمان ملل متحد امشب در یک مصاحبه مطبوعاتی در محل نمایندگی امریکا در نیویورک، ضمن اعلام این خبر و درحالی‌كه از ذکر جزئیات تلاش‌های امریکا برای برقراری صلح میان عراق و ایران خودداری کرد «تأکید نموده که عصمت کتانی نماینده عراق در سازمان ملل، از دولت امریکا خواسته است به‌طور فعال‌تری در حل اختلاف کشورش با ایران دخالت نماید.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 188، 2/7/1362، ص39، رادیو مسقط، 1/7/1362.</ref>
ایندیرا گاندی نخست‌وزیر هند و رئیس دوره‌ای سازمان جنبش عدم‌تعهد نیز در مصاحبه‌ای در نیکوزیا (پایتخت قبرس)، بر ادامه تلاش‌های این سازمان برای برقراری آتش‌بس در جنگ ایران و عراق تأكید كرد. وی افزود: «سفرهای ناراسیما رائو وزیر امور خارجه هند، بخشی از این تلاش‌هاست، ولی هنوز نمی‌توان نتیجه را پیش‌بینی کرد.»<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام (مجموعه آثار امام خمینی)، جلد18، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1386، صص 149 - 143.</ref>
== گزارش - 498 ==
امروز هم‌زمان با سومین سالگرد آغاز جنگ عراق و ایران، برخی مطبوعات و رسانه‌های جهان تحلیل‌ها و تفسیرهایی درمورد این جنگ منتشر کردند. دراین‌میان روزنامه ملی (چاپ ترکیه) به‌صراحت عراق را آغازگر جنگ معرفی کرد؛ فرانکفورتر آلگمانیه ایران را متهم کرد كه با لجاجت بر ادامه جنگ اصرار می‌ورزد و رادیو صدای امریکا نیز تحلیلی از اوضاع نظامی و اقتصادی طرفین درگیر جنگ ارائه کرد.
روزنامه ملی (چاپ ترکیه) در ابتدای مقاله خود با خطی درشت جملاتی را به نقل از صدام حسین درج کرد که بیانگر اقرار به آغازگری جنگ می‌باشد. این روزنامه نوشته است: «من اولین تیر را به‌سوی ایران شلیک کردم، اولین آتش را من به‌طرف ایران گشودم، شروع‌کننده جنگ من هستم و قسم می‌خورم که از اعتراف اینها هیچ مخالفت نمی‌کنم و افتخار نیز می‌نمایم.»
روزنامه مزبور در ادامه، برخی مستندات و گفته‌های مقامات عراقی قبل از آغاز رسمی جنگ را منتشر کرده که از عزم عراق برای تجاوز به ایران حکایت دارد. در میان این مستندات علاوه‌بر اظهارات جنجالی سفیر عراق در بیروت* و سخنان صدام حسین رئیس‌جمهور عراق که در مصاحبه‌ای با لحنی تند ایران را محکوم کرده و گفته بود «برای حل مسئله خود و ایران آماده زور نیز هست»، به نقل از خبرگزاری آسوشیتدپرس آمده است: «آسوشیتدپرس در روزهای قبل از جنگ، از کویت گزارش داده است که عراق برای تحت کنترل خود درآوردن تمامی شط‌العرب (اروندرود) تمامی نیروهای خود را به کار خواهد بست.»<ref>همان، ص8، آنکارا - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 31/6/1362.</ref>
رادیو صدای امریکا نیز امروز به نقل از گزارشگر روزنامه وال استریت ژورنال - که مدعی است تابستان امسال به ایران سفر کرده است - تفسیری درمورد معاملات تسلیحاتی ایران با کره شمالی و چین، وضعیت نیروی هوایی و دریایی دو کشور ایران و عراق و نیز اوضاع اقتصادی ایران پخش کرد.
این رادیو با اشاره به حجم زیاد خریدهای تسلیحاتی ایران از کره شمالی و چین و تأکید بر نقش واسطه‌گری کره شمالی میان ایران و چین، مدعی شد دستگیری اعضای حزب توده و انحلال این حزب که موجب تیرگی روابط ایران و شوروی شد، از عوامل نزدیکی ایران و چین است. رادیو صدای امریکا با استناد به گزارش وال استریت ژورنال اعلام كرد: «چین فروش تجهیزات نظامی را به‌عنوان بخشی از سیاست‌های خارجی‌اش به کار می‌برد، سلاح‌هایش بیشتر به کشورهایی می‌رود که مایل‌اند یا خود را از مسکو دور نگاه دارند یا موازنه‌ای دربرابر نفوذ شوروی در منطقه به وجود آورند.»
به ‌گفتة رادیو امریكا روزنامه مذكور در ادامه با اشاره به ناتوانی ایران از خرید هواپیماهای جنگی از سایر کشورها، افزوده است: «نیروی هوایی ایران ضعیف‌ترین بخش از قدرت دفاعی ایران بوده است، ازدست‌دادن 75 فروند هواپیما در جنگ همراه با نبودن قطعات یدکی برای هواپیماهای نظامی ساخت امریکا تعداد هواپیماهای فعال رزمی ایران را در بهار سال جاری به حدود یک‌صد فروند کاهش داد. دربرابر، عراق درحدود 400 هواپیمای فعال روسی و فرانسوی دراختیار داشت. از سوی دیگر، نیروی دریایی ایران ازنظر نیروی انسانی 5/4 برابر بزرگ‌تر از نیروی دریایی عراق است. از آغاز جنگ دولت ایران ارتش را از یک‌صد هزار تن به حدود سیصد و بیست هزار تن افزایش داده است. علاوه‌براین، یک‌صد و پنجاه هزار تن در سپاه پاسداران خدمت می‌کنند. بخشی از سپاه برای کمک به ارتش در جبهه به کار می‌رود، بقیه وظیفه حفظ امنیت داخلی، مقابله با عملیات خرابکاری و سرکوبی شورش‌های قومی را برعهده دارند. ...»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 2/7/1362، صص 15 - 12، رادیو صدای امریکا، 31/6/1362.</ref>
از سوی‌ دیگر، روزنامه فرانکفورتر آلگمانیه (چاپ آلمان) با مطلبی نه‌چندان بی‌طرفانه، به تحلیل اوضاع اقتصادی و داخلی دو کشور ایران و عراق و نیز بررسی امکان پایان‌یافتن جنگ در آینده‌ای نزدیک پرداخته است. این روزنامه با اشاره به گذشت سه سال از آغاز جنگ عراق و ایران مدعی ‌شد: «عراق از یک سال و نیم قبل تاکنون، بارها به ایران پیشنهاد صلح نموده و هر نوع میانجیگری را با آغوش باز پذیرفته است (بدون درنظرگرفتن اینكه این وساطت ازجانب چه کسی صورت می‌گیرد.)» این روزنامه آلمانی سپس با طرح این ادعا که در ایران امام خمینی و اطرافیان وی در اندیشه سقوط صدام و تأسیس یک جمهوری اسلامی در عراق هستند، دولت عراق را دارای ثبات معرفی کرده و دستیابی «به این هدف» را در وضعیت کنونی دور از دسترس دانسته است.
فرانکفورتر آلگمانیه در ادامه، به تحلیل اوضاع داخلی و اقتصادی عراق پرداخته و نوشته است: «این موضوع بسیار قابل‌توجه و شگفت‌انگیز است که با وجودی که موقعیت اقتصادی عراق تحت فشار جنگ سخت به وخامت گراییده، اما این محاسبات تحقق نیافته است. شیعیان عراق در درجه اول ماهیت عربی و بعد وابستگی به مذهب خود را مد نظر قرار می‌دهند. صدام حسین به‌خوبی موفق شده است كه حس وطن‌پرستی مردم را تحریک و آنان را [به] انجام خواسته‌های خود ترغیب نماید. هنوز هم عراقی‌ها طلا و زیورآلات خود را به‌خاطر کمک اقتصادی به هزینه‌های جنگی، تقدیم دولت می‌نمایند. علت هم این است که صادرات نفتی عراق در سال گذشته نسبت به زمان قبل از جنگ به میزان زیادی کاهش یافته است. عراق فقط به‌وسیله تنها خط لوله نفتی که برای این کشور باقی مانده می‌تواند نفت تولیدی خود را به خارج صادر نماید.»
این روزنامه در پایان چنین نتیجه‌گیری كرده است: «به این ترتیب، جنگ بین متعصبین اسلامی ایران و ناسیونالیست‌ها و سوسیالیست‌های عرب عراق برای به‌دست‌آوردن تسلط و برتری در خلیج [فارس] ادامه خواهد داشت و پایان آن هم معلوم نیست. ایران نه‌تنها حاضر به سازش و تغییر مسیر خود نیست، بلکه خواستار مجازات و گوشمالی رئیس‌جمهور عراق و شناسایی و تعیین متجاوز و دریافت غرامت به میزان بسیار زیاد است.»<ref>اداره‌کل مطبوعات خارجی وزارت ارشاد اسلامی، بررسی مطبوعات جهان، شماره 400، 17/7/1362، صص 10 - 8، به نقل از روزنامه فرانکفورتر آلگمانیه.</ref>
== گزارش - 499 ==
چندی پیش تلویزیون فرانسه با عده‌ای از اسرای ایرانی در یکی از اردوگاه‌های عراق مصاحبه‌ای انجام داد که به‌دلیل اعتراض اسرا به بی‌حجابی خبرنگار زن این تلویزیون، به مصاحبه‌ای جنجالی تبدیل شد. متن و حواشی این مصاحبه - که امشب از صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد - به نقل از روزنامه جمهوری اسلامی، چنین است:
برای انجام مصاحبه ابتدا اسرای ایرانی را به یک سالن نسبتاً بزرگ و تمیز منتقل کردند. در آنجا یک گزارشگر زن هندی همراه با گروه خبری تلویزیون فرانسه و چند نفر از مأموران امنیتی و نظامی وارد سالن شدند. فیلمبردار در کنار در ورودی ایستاد و زن خبرنگار بدون حجاب وارد شده، طول سالن را طی کرد، درحالی‌که اسرای ایرانی «سر خود را به زیر افکنده نه به زن نگاه می‌کنند و نه به دوربین‌چی. ... زن پرسشگر در مقابل یک رزمنده بزرگ که در نظر او خردسال می‌آید می‌نشیند و می‌خواهد با او مصاحبه کند. رزمنده بزرگ اسلام پاسخ نمی‌دهد. شخص مزدور به زبان فارسی با طرز تهدیدآمیزی از او می‌خواهد که پاسخ زن را بدهد. ... زن پرسشگر می‌گوید: اجازه می‌دهید که من حجاب سر کنم شما جواب دهید؟ [حجاب سر کرده و سپس می‌پرسد:]
- چند سال دارید؟
- 16 سال.
- از کدام شهر هستید؟
- اصفهان.
- وقتی‌که آقای خمینی گفتند که این بچه‌ها مال ما نیستند، ما نمی‌گیریم، شما چه فکری دراین‌مورد دارید؟
- من به این سؤال جواب نمی‌دهم زیرا سیاسی می‌باشد. او رهبر من است و هر کاری که او گفت، او گفت بروید ما می‌رویم و هرچه ایشان بگویند.
- عقیده شما چیست که این‌چنین اسیر شده‌اید و رفتید به ارتش و بدین‌ نحو در اینجا به سر می‌برید، عقیده شما چه بوده است؟
- عقیده و راه اسلام بود و به‌خاطر اینکه اسلام در خطر بود و من وظیفه خودم دانستم که از اسلام و خودم دفاع کنم.
- شما آیا می‌خواهید جنگ تمام بشود. آتش‌بس می‌خواهید؟
- ما آتش‌بس نمی‌خواهیم ما پیروزی حق علیه باطل می‌خواهیم.»
گزارشگر تلویزیون فرانسه سپس سراغ اسیر دیگری که سن‌وسال بیشتری داشت، رفت. اسیر ایرانی، قبل از اینکه سؤالات آغاز شود، از خبرنگار زن خواست كه حجاب خود را رعایت كند و افزود: «خواهشم از شما این است که در داخل و خارج از آسایشگاه و اردوگاه حجاب خودتان را حفظ کنید و بیایید که من بتوانم با شما مصاحبه کنم.»
خبرنگار پرسید:
- درباره جنگ چه فکری برای ایران دارید؟
- جنگ هر موقع که خدا بخواهد تمام می‌شود و هر موقعی که مصحلت خداوند می‌باشد تمام خواهد شد.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 2/7/1362، ص11.</ref>





نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۲۱

روزشمار جنگ سال 1362
1362.06.31
نام‌های دیگر سی و یک شهریور
تاریخ شمسی 1362.06.31
تاریخ میلادی 22 سپتامبر 1983
تاریخ قمری 14 ذیحجه 1403





گزارش - 481

امروز فرمانده قرارگاه نجف با حضور در مقر لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع)* (یکی از یگان‌‌های اصلی قرارگاه تاکتیکی نجف2 در عملیات والفجر5) شناسایی‌‌های انجام‌شده و نحوه‌ تدارک نیروها در منطقه تحت مأموریت این لشکر را بررسی کرد. حسن‌پور معاون لشکر17، درمورد مسیر حرکت نیروهای خودی از نقطه‌ رهایی به‌سمت خط مقدم گفت: نیروهای ما 48 ساعت قبل از عملیات، در شیخ ‌سله مستقر می‌شوند. شب بعد پس از 8 ساعت راه‌پیمایی به منطقه قلب می‌رسند و پس از کمی استراحت، شبانه باید 4 ساعت دیگر راه‌پیمایی کنند تا به موضع دشمن برسند. وی در ادامه به تشریح نحوه تدارک نیروها پرداخت و افزود: تا قبل از احداث جاده، تدارک نیروها و انتقال مهمات و آذوقه با اتكا به بالگرد انجام می‌شود. گفتنی است یكی از مباحث مطرح‌شده در جلسات قرارگاه‌های تاکتیکی نجف1 و 2 برای حل کوتاه‌مدت معضل نبود جاده تدارکاتی، به‌کارگیری و نصب قر‌قره و کابل‌کشی روی ارتفاعات است.[۱]

گزارش - 482

پس از جلسه دیروز فرماندهان ارشد قرارگاه‌های خاتم‌الانبیا(ص) و مقدم حمزه به‌منظور بررسی مشکلات اساسی پیش‌رو در اجرای عملیات والفجر4، امروز نیز قائم‌مقام فرماندهی کل سپاه و برخی فرماندهان ارتش و سپاه* با حضور در محور شمال دهانه‌ شیلر از نزدیک به بررسی مشکلات عملیات و مناطق تخلیه‌شده این محور پرداختند. در جریان این گشت شناسایی، احمد کاظمی فرمانده لشکر8 نجف، ضمن بیان گزارش مبسوطی از ارتفاعات تخلیه‌شده شمال دهانه شیلر به‌خصوص ارتفاعات سورکوه، آسمان‌بین، تخته‌نادر، پنج انگشتان و گله‌گم، باردیگر درباره استقرار و اقدام مشترک ارتش و سپاه در منطقه دهانه‌ شیلر ابراز نگرانی کرد. وی با تأکید بر ضرورت تکمیل هرچه سریع‌تر طرح مانور عملیات والفجر4، به علی شمخانی قائم‌مقام فرماندهی کل سپاه، گفت: اگر منتظر ارتشی‌ها بشویم که نیرو بیاورند دیر می‌شود. چون «اگر دشمن اینجا را محکم کند ما دیگر نمی‌توانیم عملیات کنیم.» شمخانی نیز در تأیید اظهارات فرمانده لشکر8 نجف، طولانی‌شدن فرایند جابه‌جایی را موجب تأخیر در اجرای عملیات والفجر4 در منطقه دهانه شیلر و غیرقابل قبول دانست. در همین حال، برخی فرماندهان ارتش نیز ضمن اشاره به زمان‌بر بودن فرایند آزادسازی یگان‌های ارتش، بر تعجیل در اجرای عملیات والفجر4 در منطقه دهانه‌ شیلر تأکید داشتند.[۲]

گزارش - 483

گزارش‌های نوبه‌ای ‌- ‌اطلاعاتی چهار روز اخیر یگان‌های مستقر در جبهه‌ شمال‌غرب، از اقدامات پی‌درپی ارتش عراق با هدف جلوگیری از اجرای عملیات آتی ایران در منطقه‌ دهانه‌ شیلر (محدوده‌ عملیاتی والفجر4) حکایت دارد. براساس این گزارش‌ها در این مدت دشمن به‌طور مستمر علاوه‌بر تحکیم و تقویت یگان‌ها،[۳] به تثبیت مواضع پدافندی[۴] و تکمیل موانع و میدان‌های مین اقدام كرده و ضمن اجرای آتش‌های ایذایی، انجام شناسایی‌های هوایی و عکس‌برداری از مناطق عملیاتی درصدد كسب اطلاع از استعداد و نحوه گسترش نیروهای خودی برآمده است. دراین‌‌زمینه ارتش عراق در منطقه‌ عملیاتی پنجوین فعالیت چشمگیری داشته و طبق گزارش اداره دوم ستاد مشترك ارتش، «تردد آنها به شهر پنجوین در محور سیدصادق - پنجوین افزایش یافته و فعالیت‌های یگان‌های زرهی دشمن در منطقه روکان و بوبن بیش از سایر نقاط بوده است.»[۵] گزارش یگان‌های خودی حاكی است در بین ارتش عراق شایعه شده که ایران از منطقه بانه حمله خواهد کرد و براین‌اساس جابه‌جایی‌های دشمن در منطقه نسبت به دوره‌های قبل افزایش یافته است.[۶] علاوه‌براین، به‌احتمال‌قوی دشمن از رادار رازیت برای کشف هرگونه پیشروی نیروهای ایران به‌سمت مواضع خودش در توتمان و سورن استفاده می‌کند.[۷] گزارش‌های مزبور با اشاره به افزایش اقدامات مهندسی ارتش عراق از کاشت مین، نصب سیم‌های خاردار و احداث سه کانال در ارتفاعات هرگنه به‌سمت هفت‌توانان و خلوزه خبر داده‌اند.[۸] براساس اعلام منابع مذکور، در این مدت تحركات هوایی دشمن با هدف شناسایی و بمباران مواضع خودی و همچنین فعالیت توپخانه عراق بیش‌ازپیش افزایش یافته است و ارتش عراق روی ارتفاعات صاحب زمان، قوچ ‌سلطان، هاجر و دیگر مناطق در اغلب مواقع آتش شدیدی اجرا می‌كند. در همین حال، واحدهای توپخانه دشمن در چند روز اخیر به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای تقویت شده است.[۹] قرارگاه عملیاتی حمزه در گزارشی اقدامات اخیر ارتش عراق در منطقه‌ دهانه‌ شیلر را چنین ارزیابی كرد: دشمن با تقویت بیش‌ازپیش نیروهای خود و تشدید فعالیت‌های مهندسی (ایجاد موانع و استحکامات) سعی دارد میزان آسیب‌پذیری خود را كاهش دهد. به ‌همین منظور و باتوجه‌به آگاهی از تأخیر عملیات نیروهای ایران، ارتش عراق می‌كوشد نیروهای کارآمد و باتجربه‌ خود در خطوط مقدم را با نیروهای تازه‌وارد و کم‌تجربه جایگزین کرده[۱۰] و با اجرای یک سری حرکات ایذایی، از اجرای عملیات احتمالی ایران در منطقه‌ دهانه‌ شیلر پیشگیری کند. براین‌اساس خانه‌های سازمانی واقع در منطقه سراب سبحان‌آقا میان سیدصادق و عربت، درحال‌حاضر پر از نیروهای جیش‌الشعبی است که چند روز قبل از سلیمانیه به آنجا منتقل شده‌اند. مقر تیپ4 در این منطقه قرار دارد و شایع شده که ارتش عراق قصد دارد از چهار طرف* به منطقه مریوان حمله کند، به همین دلیل تمام بیمارستان‌های استان سلیمانیه، شهرستان حلبچه، شهرک شانه‌دری و استان کرکوک تخلیه شده است و تمام یگان‌های عراقی مستقر در مناطق سلیمانیه، کرکوک، حلبچه، نالپاریز، شانه‌دری و سراب سبحان‌آقا در حالت آماده‌باش به سر می‌برند. تعداد این نیروها بالغ‌بر 2000 نفر می‌باشد. علاوه‌براین ارتش عراق با گروه‌های ضدانقلاب در منطقه خورمال، حلبچه و طویله برای اجرای یک سری تحركات ایذایی با هدف سرگرم‌ساختن نیروهای ایران هماهنگی‌هایی را به عمل آورده است.[۱۱] از سوی ‌دیگر، واحد اطلاعات - عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا در گزارشی با بیان اینكه دشمن تاریخ حمله احتمالی نیروهای ایران به منطقه‌ پنجوین را در روز عید قربان (27/6/1362) اعلام کرده بود، افزوده است: «دشمن از شایعه‌ای که بین کردهای ایران رواج دارد مبنی‌بر اینکه ایران از 29/6/1362 تا 31/6/1362 به مناطق پنجوین و چوارته حمله خواهد کرد، باخبر است.» درواقع دشمن تصور می‌کند نیروهای ایران به مناطق پنجوین و چوارته و گروه‌هایی که در جبهه جود با ایران همکاری می‌کنند و مناطق شیرمر و خورمال و دره‌ زلم حمله خواهد کرد. این گزارش همچنین، به احتمال حمله‌ گسترده‌ نیروها در منطقه‌ نوسود، حلبچه و احمدآوا در تاریخ 31/6/1362 اشاره كرده و درمورد اقدامات ارتش عراق برای پیشگیری از حملات ایران در مناطق عملیاتی والفجر4 (دهانه‌ شیلر) و شمال والفجر5 (دربندیخان) آورده است: «دشمن سعی دارد با اعزام گروه‌های گشتی و کمین و توجیه‌نمودن نیروهای هشداردهنده جلوی نیروها و گروه‌های نفوذی ما [ایران] را بگیرد.»[۱۲]

گزارش - 484

به‌دنبال حملات اخیر توپخانه‌ای عراق به شهرها و مناطق مرزی، برخی گزارش‌ها از احتمال استفاده عراق از نوعی سلاح‌ شیمیایی حکایت دارد. دراین‌باره، رکن2 لشکر21 حمزه در گزارش نوبه‌ای خود (از تاریخ 15/6/1362 تا 31/6/1362) اعلام كرد: «در طول دوره، دشمن یک مورد با چند گلوله توپ منطقه‌ای را در شمال سردشت مورد اصابت قرار داد که پس از انفجار بوی نفتالین به مشام رسیده و اثر آن شامل خشکی لب و گلو، سوزش گلو و حالت تهوع بوده است. در طول دوره دشمن در منطقه عملیاتی والفجر2 چند مورد اقدام به بمباران مناطق با بمب‌های شیمیایی نمود که اثر آن حالت تهوع، سرگیجه، سرخی صورت، تاول، سوزش چشم و ریزش اشک بوده است. یک مورد نیز در مورخه 24/6/62 با یک گلوله شیمیایی منطقه‌ای را در خرمشهر مورد هدف قرار داد که دراثر آن تعداد 5 نفر به حالت تهوع، سردرد و سوزش گلو [دچار] و بلافاصله به بیمارستان تخلیه شدند.»[۱۳]

گزارش - 485

استانداری کردستان در گزارشی، آمار تلفات انسانی و خسارات واردشده به شهر مریوان براثر بمباران‌های هوایی عراق در شهریورماه جاری و نیز میزان درگیری‌ها و تلفات نیروهای خودی و ضدانقلاب را در ماه‌های مرداد و شهریور بدین شرح اعلام کرد: «براثر بمباران هواپیماهای عراقی بر روی شهر مریوان و اطراف آن بیش از 61 نفر شهید، 92 نفر زخمی و به 1500 واحد مسکونی خساراتی وارد آمد. همچنین چندین ماشین سبک و یک بیمارستان، ساختمان آتش‌نشانی و درحدود 200 مغازه و 1 گله گاو در رابطه با بمباران خسارات کلی دیدند.» براساس گزارش مذکور، میزان درگیری‌ها و تلفات نیروهای خودی و ضدانقلاب در کردستان در ماه‌های مرداد و شهریور جاری نیز مطابق جدول زیر می‌باشد:[۱۴]

تاریخ تعداد درگیری شهدای درگیری مجروحان خودی تلفات ضدانقلاب زخمی‌های ضدانقلاب مین‌گذاری اجرای کمین تسلیم‌شدگان مرداد 74 53 85 116 34 11 30 4 شهریور 42 77 70 67 12 8 14 17

گزارش - 486

درپی حملات هواییِ مکرر جنگنده‌های عراقی به شهرهای مریوان، سردشت، پیرانشهر و مناطق اطراف آنها در روزهای اخیر، کاردار موقت هیئت نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد امروز در نامه‌ای خطاب به دبیرکل این سازمان ضمن تشریح برخی تهاجمات عراق به مناطق مسکونی ایران، بر محفوظ‌بودن حق جمهوری اسلامی در توسل «به هر نوع ابزار تلافی‌جویانه» تأکید کرد. در نامه مذکور پس از اشاره به حمله توپخانه‌ای عراق به آبادان و سردشت، راجع به حملات هوایی اخیر عراق به شهرهای مریوان، سردشت، پیرانشهر و مناطق حومه آنها آمده است: «در 7 سپتامبر [16 شهریور]، جنگنده‌های عراق به شهر مریوان حمله کرده و حومه و دشت‌های اطراف آن را از ساعت 12:15 الی 12:30 به وقت محلی هدف قرار دادند که باعث مجروح‌شدن یک چوپان و تخریب چند خانه گردید. شهر مریوان مجدداً در 8 سپتامبر [17 شهریور] در ساعت 9:30 و 10:30، ازسوی متجاوزان عراقی مورد حمله قرار گرفت که این حمله وحشیانه به کشته‌شدن 6 غیرنظامی منجر شد و 20 خانه مسکونی تخریب گردید، به تعدادی خانه نیز خسارت وارد شد. صبح 9 سپتامبر [18 شهریور]، چند هواپیما به بمباران مناطق مسکونی مریوان در ساعت 9:30 و 10:30 ادامه داده و باعث کشته‌شدن 8 نفر و مجروح‌شدن 27 نفر شدند و نیز چند خانه دچار آتش‌سوزی گردید. مریوان مجدداً در 10 سپتامبر [19 شهریور]، هدف حمله هوایی قرار گرفت. ... شهر سردشت در 11 سپتامبر [20 شهریور] مجدداً گلوله‌باران شد و یک خودروی راه‌سازی متعلق به جهاد، بمباران شد که دراثر آن 3 نفر از کارگران جهاد کشته شدند. متجاوزان عراقی در جدیدترین سری حملات وحشیانه خود در 12 سپتامبر [21 شهریور]، مناطق اطراف شهر پیرانشهر را در ساعت 12:30، درحالی‌که کارگران در زمین‌هایشان مشغول کار بودند با دو هواپیمای عراقی به‌طور وحشیانه هدف قرار دادند که دراثر آن 6 کشاورز کشته و تعداد زیادی مجروح شدند. یک‌صد رأس دام متعلق به روستائیان بومی در طی این حملات نیز تلف شدند.» کاردار ایران در ادامه افزوده است: «دولت جمهوری اسلامی ایران یادآور می‌شود که وظیفه خود می‌داند که از مردم مسلمان علیه این قبیل تجاوزات شیطانی دفاع نماید و حق خود را در متوسل‌شدن به هر نوع ابزار تلافی‌جویانه طبق اصول اسلامی در انجام وظیفه محفوظ می‌دارد.» در پایان این نامه تأکید شده است: «تازه‌ترین سری حملات عراق این اعتقاد را در موضع دولت متبوعم تقویت می‌کند که جامعه بین‌المللی خصوصاً سازمان ملل به‌طور آگاهانه نسبت به این اقدامات وحشیانه رژیم بعثی عراق، اغماض می‌کند.»[۱۵]

گزارش - 487

در ادامة اقدامات پاك‌سازی نیروهای خودی در مناطق غرب و شمال‌غرب كشور، امروز نیز سه عملیات پاك‌سازی با موفقیت‌ به پایان رسید. نیروهای خودی در ادامه عملیاتی که از سه روز پیش (28/6/1362) در منطقه منگور آغاز كرده بودند، امروز با حمله به مراکز فرار و تجمع عناصر مسلح غیرقانونی در این منطقه، «روستاهای کانی‌کیله، کانی خلیل، کرد مراد بیگی، سیب‌گدای بالا، سیب‌گدای پایین، کانی‌کیسالان و کانی‌نوبتیمان را پاک‌سازی کردند.» درپی این عملیات، عناصر ضدانقلاب که شب قبل از عملیات از تمام سنگرهای خود رانده شده بودند و «با تلفات و خسارات نامشخص و با به‌جاگذاشتن مقداری از سلاح‌ها و تجهیزات خود گریخته بودند، ... به ارتفاعات عمقی منطقه عملیات پناه بردند که با آتش سنگین نیروهای خودی از آن ارتفاعات نیز متواری گشتند.» در این عملیات همچنین، 4 تن از افراد وابسته به اتحادیه جوانان حزب دمکرات دستگیر و تحویل سپاه منطقه شدند.[۱۶] علاوه‌براین، عملیات شهید بهادر محرمی نیز که از دو روز پیش (29/6/1362)، در روستاهای خرابه و چیزمسکین شروع شده بود، با جمع‌آوری 45 قبضه سلاح از روستاها پایان یافت و در این محل یک پایگاه مشترک سپاه و ژاندارمری مستقر گردید. در جریان این عملیات یك نفر از نیروهای خودی شهید و یك تن نیز مجروح شد.[۱۷] همچنین به گزارش فرماندهی سپاه بوکان امروز، «با استفاده ‍[از] باقیمانده جندالله، روستاهای نوبار، عرباوی [احتمالاً عرب اِولی] آق‌تپه، پیریونس، کانی‌چاشنی مورد پاک‌سازی قرار گرفت.»[۱۸]

گزارش - 488

عناصر و گروه‌های معاند با نظام برای دستیابی به مقاصد خود از حربه‌های مختلفی بهره‌ می‌گیرند، یکی از روش‌هایی كه به‌تازگی این عناصر با هدف ضربه‌زدن به نظام ازطریق بدبین ساختن و سلب اعتماد مردم از نیروهای امنیتی به‌ كار گرفته‌اند، سوء‌استفاده از لباس فرم نظامیان به‌ویژه پاسداران و بسیجیان می‌باشد. به گزارش واحد اطلاعات - حفاظت ستاد مرکزی سپاه پاسداران، سازمان مجاهدین خلق (منافقین) «اخیراً اقدام به تهیه و خریداری لباس پاسداران و آرم و پوتین نموده و همچنین خرید لباس سربازی را نیز مد نظر دارند. باتوجه‌به مفاد فوق به نظر می‌رسد سازمان منافقین [قصد دارد] گروهی از اعضا و هواداران خود را با لباس پاسداران و سربازی به مراکز و یگان‌های انقلابی و نظامی نفوذه داده و یا از آنان در تردد به شهرها و ترور افراد و بمب‌گذاری و... استفاده نماید.»[۱۹] در همین‌ زمینه، گزارشی از خرم‌آباد حاكی است صبح امروز شخصی با لباس بسیجی به پایگاه مقاومت شهید باهنر واقع در مسجد امام حسین خرم‌آباد، وارد شده و با حمله به مسئول شب پایگاه به‌وسیله سرنیزه وی را زخمی کرده است. چند روز پیش نیز در یکی از روستاهای ازنا (استان لرستان) چند سارق مسلح ملبس به لباس سپاه پاسداران اقدام به سرقت چندین رأس گوسفند كرده‌اند.[۲۰]

گزارش - 489

به مناسبت سومین سالروز آغاز جنگ عراق علیه ایران، امام خمینی با صدور پیامی سهم صدام را از این جنگ «شکست‌های پی‌درپی و جنایت‌هاى وحشیانه نسبت به مردم مرزنشین» و نصیب قدرت‌های بزرگ را «شایعه‌سازی‌هاى واضح‌البطلان» برشمردند و ضمن تقبیح همسویی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) با دولت عراق و مساعدت این سازمان به رژیم صدام، بر ادامه جنگ برای «دفاع از اسلام و از دو كشور اسلامى عراق و ایران» «تا سقوط حزب بعث عفلقى عراق» تأکید كردند. در این پیام آمده است: «سه سال از حمله وحشیانه و احمقانه سردار قادسیه گذشت. تجربه سه‌ساله و مطالعه اوضاع نظامى، سیاسى، اقتصادى ایران، كه به خیال پوچ عفلقیان و منافقان و حزب توده وابسته و دلباخته شوروى و دیگر گروه‌ها و دسته‌هاى نوكرمآب در همان هفته اول و یا ماه‌هاى اول شكست ایران و سقوط جمهورى اسلامى و اسلام حتمى بود، كه اكنون بر جهانیان خلاف آن ثابت شده است، خوب است چشم كوردلان را باز كند و از كارهاى جنون‌آمیزى كه تاكنون كرده‌اند و امروز جز حربه دروغ و گزاف چیزى برایشان به جاى نمانده است، توبه كنند و در پیشگاه خداى متعال، اگر اعتقاد دارند، عذر تقصیر بخواهند و در پیشگاه ملت بزرگ ایران به جهالت و كوتاه‌اندیشى‌شان اعتراف كنند. اكنون على‌رغم دروغ‌پردازی‌ها و عربده‌كشیدن‌ها، آنچه براى صدام مانده است شكست‌هاى پى‌درپى و جنایت‌هاى وحشیانه نسبت به مردم مرزنشین، به‌خصوص مناطق عرب‌نشین و كردنشین و همچنین دیگر شهرهاى ایران و به‌شهادت‌رساندن زنان و كودكان و مردان بی‌گناه مى‌باشد. و آنچه براى دشمنان اسلام و انقلاب، چه آنان كه در رأس كشورهاى كفر و دولت‌هاى الحادى هستند و چه آنهایى كه به این دولت‌ها پناه برده‌اند، مانده است شایعه‌سازی‌هاى واضح‌البطلانى است كه جز عده‌اى بى‌خبر از اوضاع ایران و منطقه كسى باور نمى‌كند. بى‌تردید باید براى صدامیان و وابستگان آن در داخل كشور ثابت شده باشد كه كمك‌هاى همه‌جانبه ابرقدرت‌ها و وابستگان به آنها و بوق‌هاى تبلیغاتى شبانه‌روزى آنان تاكنون به حال آنان مفید نبوده و پس از این نیز به خواست خداوند تعالى مفید نخواهد بود و اگر چشم خود را باز كنند، براى آنها واضح شده است كه قدرت‌هاى بزرگ یعنى امریكا و شوروى از بى‌عقلى آنان استفاده نموده و مى‌خواهند با دست آنان، ولو به احتمال بسیار ضعیف، در منطقه یا در ایران به خیال واهى خود، ناراحتى ایجاد كنند. تمام این مسائل و رسوایى‌هایشان به‌خاطر آن است كه اسلام و نفوذ معنوى آن را در توده‌هاى میلیونى مردم نشناخته‌اند و چشم و گوش خود را از شناخت حقیقت‌ها بسته‌اند. اینان آیا ندیده‌اند كه در ظرف مدت كوتاهى جوانان غیور ایران در سایه معنویت اسلام از پرتگاه‌هایى كه قدرت‌هاى نفت‌خوار و مفت‌خوار براى سقوط آنان ایجاد كرده بودند به‌صورتى معجزه‌آسا نجات یافته و به قله بلند ایمان و تعهد به اسلام صعود نموده‌اند و با شجاعت و شهامت كم‌نظیر بر كفر جهانى و عفلقیان تاخته و آنان را از كشور عزیز خود بیرون رانده‌اند و میهن اسلامى خود را از دست چپاولگران شرق و غرب نجات داده و تفاله‌هاى وابسته و پیوسته آنان را به جاى خود نشانده‌اند و به عمر ننگین آنان خاتمه داده‌اند. و آیا تجربه چندساله كافى نیست تا این مدعیان قدرت و شناخت مسائل نظامى، سیاسى و تشكیلاتى را به خود آرد و از خواب غفلت بیدار كند، تا از وعده‌هاى پوچ ابرقدرت‌ها بازى نخورند و خود را آلت بى‌اراده دست آنان قرار ندهند؟ مضحك آن است كه صدام در ملاقات با ارتشیان خود، كه طعم تلخ شكست‌هاى خود را از جوانان شجاع ایران چشیده‌اند و از زاغه‌هاى مملو از اسلحه مدرن و مهمات بى‌پایان فرار نموده‌اند، گفته است ما امروز بیشتر از هر وقت دیگر مجهز به سلاح‌هاى پیشرفته هستیم و جنگ را تا سال‌ها ادامه مى‌دهیم! مطلب او نسبت به سلاح‌هاى پیشرفته‌اى كه از قدرت‌ها یا به دریوزگى و یا دربرابر اموال مردم بى‌پناه عراق به دست آورده است مورد تصدیق است، لكن این نویدى است براى رزمندگان ما كه بدون ازدست‌دادن مخازن كشور و آبروى خود این سلاح‌ها را از چنگال ارتش فرارى عراق به دست آورده و علیه‌ آنها به كار مى‌برند و ما از این شیوه خوشحالیم و اكنون نیز سربازان فداكار اسلام با سلاح‌ها و خودروها و تانك‌هاى دشمن بر او مى‌تازند.» امام خمینی در پیام خود با تأکید بر اینکه ابتکارعمل در دست ایران است، راجع به ادامه جنگ افزودند: «تا سقوط حزب بعث عفلقى عراق، دفاع از اسلام و از دو كشور اسلامى عراق و ایران ادامه دارد و پس از آنكه مقدرات كشور به دست ملت رنج‌دیده عراق افتاد، جنگ خاتمه یافته است.» در ادامه این پیام درمورد دولت‌های منطقه آمده است: «اكثر دولت‌هاى منطقه سرگرم سازش با اسرائیل یا تأیید دولت لبنان هستند و یا سرگرم نقشه براى تأیید جنایات صدام و كمك نظامى یا مالى به او براى ادامه جنایات به دو ملت عراق و ایران مى‌باشند. و آنها گمان مى‌كنند كه صدام را با این كمك‌ها مى‌شود نجات داد و اگر نجات پیدا كرد، دست آنان را به گرمى مى‌فشارد. غافل از آنكه با آن خوى سلطه‌جویى و بلندپروازى و سبعیتى كه در او هست فرصت نفس‌كشیدن به آنان را نخواهد داد و با بهانه‌هاى واهى به كشورهاى آنان تجاوز خواهد كرد.» امام خمینی همچنین دربارة مسئله اعطای هواپیماهای سوپراتاندارد فرانسوی به عراق گفتند: «اكنون كه [عراق] از جمهورى اسلامى سیلى خورده و امیدى برایش نمانده است، به دولت فرانسه نیز متشبث شده است تا با كمك سلاح‌هاى مخرب به منابع اقتصادى ایران ضربه بزند و برگى بر جنایات خود بیفزاید. اینجانب به همه كشورهاى منطقه و كشورهایى كه به‌نحوى از نفت استفاده مى‌كنند هشدار مى‌دهم كه دولت ایران با تمام قدرت در مقابل این جنایت ایستادگى مى‌نماید و مصمم است تا درصورت وقوع‌ چنین جنایتى، با تمام قدرت تنگه هرمز را مسدود كند و اجازه ندهد حتى یك قطره نفت از آنجا صادر شود. مسئول پیامدهاى این حادثه بزرگ دولت فرانسه است.» نزدیکی رهبران سازمان مجاهدین خلق (منافقین) به عراق از دیگر مواردی است که امام خمینی در پیام خود به آن اشاره كردند: «سقوط صدام تاحدى است كه حتى با منافقین فرارى، كه خود از او مفلوك‌تر و شكست‌خورده‌تر هستند، دست اخوت مى‌دهد و منافقین نیز كه براى ترمیم ننگ و بى‌آبرویى خود به هر حشیشى متشبث مى‌شوند و تنها براى اینكه رادیو بغداد اسمى از این مدعیان نجات خلق بَرَد با كمال وقاحت با صدام جانى، كه با خمپاره‌ها و موشك‌ها هزاران زن و مرد و كودك و بزرگ و كوچك این مرزوبوم را شهید كرده است و هرروز شهرهاى این خلق بی‌گناه را با توپ‌هاى دوربرد بر سرشان خراب مى‌كند، دست اخوت و برادرى مى‌دهند و رسماً براى آنان جاسوسى مى‌كنند و باآنكه سران منافقین در دامن امریكا و فرانسه مشغول عیاشى و خوش‌گذرانى هستند، مع‌الأسف عده‌اى نوجوان را با حیله و تزویر گول زده و قدرت تفكر را از آنان سلب نموده‌اند. امیدوارم نوجوانان فریب‌خورده با دیدن این جنایات و روشن‌شدن همدستى آنان با صدام، دیگر كوركورانه از آنان تبعیت نكنند.» در پایان پیام امام خمینی آمده است: «اینك كلمه‌اى نصیحت‌آموز با جوانان عزیزى كه در جبهه‌ها و پشت جبهه‌ها براى اقامه عدل الهى فداكارى مى‌كنند و عزیزانى كه به‌نحوى براى هدف الهى آسیب دیده‌اند و بازماندگان شهداى معظّم كه در راه قرآن كریم به شهادت، بزرگ‌ترین فیض الهى رسیده‌اند و به پدران و مادران و همسران و نزدیكان شهداى زنده و به كسانى كه در پشت جبهه‌ها به‌نحوى كمك به برادران مدافع خود مى‌كنند؛ توجه كنید كه غرور پیروزی‌ها و شهرت‌ها و جوانمردی‌ها در قلب شما رخنه نكند، كه این مرض نفسانى از دام‌هاى شیطان است كه بندگان خدا را از توجه به او بازمى‌دارد، و از مكاید نفس امّاره بالسوء است كه انسان‌ها را به شرك و عبودیت بت‌ها و خصوص مادر بت‌ها، كه بت نفس است، مى‌كشاند. زنهار كه جز او را - جلّ‌وعلا - كه ولىّ نصر است و هیچ نصرى جز از او نیست، مؤثر بدانید كه مَا رَمَیتَ إِذ رَمَیتَ وَلَكِنَّ الله رَمى هرچه دارید و داریم و دارند از اوست و "ما عدم‌هاییم، هستى‌ها نما". ...»[۲۱]

گزارش - 490

امروز مصادف با سومین سالگرد تهاجم سراسری ارتش عراق به مرزهای ایران نیروهای مسلح ایران اطلاعیه‌ای ویژه صادر كردند، درهمین‌حال و بااینكه ایران و عراق درمورد آغازگر جنگ و زمان شروع رسمی مخاصمه، با یکدیگر اختلاف‌نظر دارند، فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق نیز در اطلاعیه نظامی خود، به‌طور خاص از امروز به‌عنوان زمان آغاز رسمی جنگ یاد كرد. در اطلاعیه مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی آمده است: «سه سال از جنگ تحمیلی استکبار جهانی علیه انقلاب اسلامی را پشت ‌سر می‌گذاریم. ... ابرقدرت‌های جنایتکار که از توطئه‌های رنگارنگ، علیه انقلاب اسلامی طرفی نبسته بودند، مزدور پلید و سرسپرده‌ای چون صدام صهیونیست را با خیال واهی فتح سه‌روزه به تهاجم به سرزمین مقدس انقلاب اسلامی ترغیب نمودند و این عنصر جنایتکار که رویای ژاندارمی خلیج‌فارس را در سر می‌پروراند سه سال پیش با تجاوز نظامی به ایران اسلامی و دست‌زدن به جنایاتی وحشیانه علیه ملت مسلمان ایران، عامل اجرای نقشه‌های شوم کفر جهانی گردید. استکبار جهانی و ارتجاع، جنگ را به‌مثابه بهترین ابزار جهت نابودی انقلاب اسلامی ایران، تقویت رژیم صهیونیستی برای اشغال سرزمین‌های اسلامی و سرکوب ملت مسلمان لبنان و فلسطین و در یک کلام به‌شکست‌کشاندن نهضت جهانی اسلام که می‌رود تا هستی نامشروع قدرت‌های فاسد و تبهکار را به نابودی کشانده و توحید را جایگزین شرک، نفاق و کفر جهانی گرداند می‌دانستند. ... امروز ملت ما پس از پشت‌سرگذاشتن سه سال جنگ امید امریکای جنایتکار، شوروی متجاوز، سوسیال صهیونیست‌های فرانسوی و دیگر شیاطین را به یأس بدل کرده و با پایمردی خویش دربرابر سیل ارسال کمک‌های تسلیحاتی، اقتصادی نیز حمایت سیاسی - تبلیغاتی ابرقدرت‌ها از رژیم پوسیده و رو به نابودی حاکم بر بغداد همچنان ایستاده و از شرافت و استقلال و آزادی خویش پاسداری می‌نماید. ایران اسلامی اینک با دراختیارداشتن قریب به یک میلیون نیروی مردمی آموزش‌دیده که در میدان‌های نبرد حضور یافته و با شیوه‌های نوین خصم زبون جنگیده‌اند، دارای آن‌چنان قدرتی است که کفر جهانی را به ضعف و ذلت و زبونی کشیده و به وحشت و هراسی عمیق دچار کرده است و از سوی دیگر، با پیروزی‌های پیاپی نیروهای اسلام در جبهه‌های جنگ که علی‌رغم وجود پیشرفته‌ترین سلاح‌های جنگی در دست دشمن انجام گرفته و می‌گیرد نور امید در قلوب رنج‌دیده و ستم‌کشیده مستضعفان عالم تابیدن گرفته است. ...» در پایان این اطلاعیه با تأکید بر عزم جدی نیروهای مسلح ایران برای نیل به «پیروزی نهایی» آمده است: «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر تداوم نبرد تا آزادی عراق از سلطه جباران خونخوار، به ابرقدرت‌های جنایتکار که طعم شکست‌های مکرر از انقلاب اسلامی را بارها تجربه کرده‌اند، هشدار می‌دهند حمایت از رژیم صهیونیستی بغداد جز خواری و ذلت بیش‌ازپیش آنان ثمری به بار نخواهد آورد. امت مسلمان ایران همان‌گونه‌که تاکنون نشان داده بر‌آن است جنگ را [تا] دستیابی به اهداف بحق خویش ادامه دهد و حمایت ابرقدرت‌های جنایتکار از رژیم بعثی - صهیونیستی عراق به غرق‌شدن آنان در مردابی که خود به وجود آورده‌اند، خواهد انجامید. ...»[۲۲] در همین ‌حال، فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق نیز در بخشی از اطلاعیه نظامی امروز خود اعلام كرد: «امروز مصادف است با سومین سالگرد پاسخ عادلانه و شجاعانه عراق به تجاوز وحشیانه ایران که رژیم خمینی ... آن را در چهارم سپتامبر 1980 [13 شهریور 1359] علیه عراق عظیم و ملت به‌پاخاسته ما آغاز نموده است و نیروهای مسلح قهرمان با قدرت و پایدار در مرزهای میهن با ارزش خود ایستاد تا از شرافت و حال و آینده عراقی‌ها دفاع و هرگونه تلاش تجاوزکارانه و ناجوانمردانه ایران علیه حاکمیت، حیثیت و عزت عراقی‌ها را خنثی سازند.»[۲۳]

گزارش - 491

در سومین سالروز هجوم سراسری ارتش عراق به ایران و اولین روز از هفته جنگ، مقامات ارشد و برخی شخصیت‌های سیاسی - مذهبی جمهوری اسلامی ایران در مصاحبه‌ها و سخنرانی‌هایی مواضع جمهوری اسلامی درخصوص جنگ را بازگو کردند. آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی دفاع، در مصاحبه‌ای با نشریه پیام انقلاب - که در شماره امروز روزنامه کیهان درج شد - با تأکید بر موضع برتر ایران در جنگ، جنگ را دارای منافع و برکاتی ازجمله تثبیت انقلاب اسلامی خواند. وی با اشاره به درخواست‌های صلحی که از جمهوری اسلامی می‌شود درمورد آینده جنگ گفت: «تا وقتی‌که صدام نرفته است عکس‌العمل ما همان است که هست و درصورت رفتن صدام نیز ملت عراق زیر بار هیچ نظام تحمیلی نخواهند رفت و ما فرض اینکه دولتی که علی‌الظاهر مردمی و باطناً استکباری بخواهد در آنجا حاکم شود را خیلی متصور نمی‌دانیم.» رئیس‌جمهور در ادامه افزود: «ما امروز تجربه‌های جدیدی داریم که فکر می‌کنیم موفقیت ما تا مدتی اجتناب‌ناپذیر است و می‌توانیم پیاپی به دشمن ضربه بزنیم و قصد ما از ورود به داخل خاک عراق همچنان که قبلاً گفته‌ایم دفاع بوده و به نظر من بدون استقرار در بخشی از خاک عراق ما نمی‌توانیم از حق خود دفاع کرده و خسارت‌های هنگفت خود را جبران کنیم.» وی درمورد دخالت‌های کشورهای خارجی و به‌ویژه قدرت‌های بزرگ در جنگ ایران و عراق گفت: «آنان هر کاری که توانسته‌اند انجام داده‌اند و به اعتقاد ما، هر دخالت به‌صورت مستقیم در این جنگ یک خودکشی برای هر قدرتی است که بخواهد به این کار دست بزند.» رئیس شورای عالی دفاع در پایان با تأکید بر موضع امام خمینی مبنی‌بر اصلی‌بودن مسئله جنگ در میان مسائل دیگر کشور، اضافه كرد: «اگر ما به جنگ بپردازیم و آن را به شکل قاطعی حل کنیم، با اندکی تأخیر به همه مسائل دیگر خواهیم رسید، اما اگر چنانچه به جنگ نپردازیم و آن را حل نکنیم نه به جنگ خواهیم رسید و نه به آن مسائل. جنگ چیزی است که می‌تواند ریشه یک ملت، یک کشور و یک انقلاب را خشک بکند.»[۲۴] میرحسین موسوی نخست‌وزیر نیز در سخنانی در جمع اعضای کانون انجمن‌های اسلامی کارخانجات قزوین و شاخه کارگری حزب جمهوری اسلامی این شهر، جنگ را دارای ابعاد مختلف و اهمیت‌های گوناگونی دانست که توانسته است «سیمای منطقه را دگرگون کند و اثرات تعیین‌کننده‌ای در ذهن ملت‌های مسلمان به‌ویژه کشورهای اسلامی بگذارد.» وی درمورد دخالت قدرت‌های بزرگ در جنگ گفت: «امروز همه جهان و قدرت‌های استکباری بسیج شده‌اند تا این جنگ را به نفع صدام پایان دهند و از ما می‌خواهند به صلحی که خواست امریکاست تن در دهیم، اما صدام مار زخمی است و نباید به او امان داد. قدرت‌های بزرگ حمایت‌های همه‌جانبه سیاسی، اقتصادی و نظامی خود را از صدام همچنان ادامه می‌دهند و ما هم تا حصول بر پیروزی نهایی و تحقق آرمان‌های بحق خود به جنگ ادامه می‌دهیم.» موسوی در ادامه با تأکید بر یک‌جانبه‌گرایی خبرگزاری‌ها و منابع سخن‌پراکنی بزرگ جهان به نفع عراق، خاطرنشان كرد: «در مدت این سه سالی که از جنگ گذشته و ما در آستانه چهارمین سال آن قرار داریم اگر به اخبار مخابره شده جهان بنگریم حتی بیست خبر هم به نفع خود نمی‌یابیم.» وی افزود: در چنین وضعیتی «اگر این حقانیت و فریادهای مظلومانه ملت ما نبود، یقیناً همه ملت‌های جهان می‌بایست با ما دشمن باشند، اما این‌طور نیست ما اثرات انقلاب اسلامی را در دوردست‌ها می‌یابیم و مطمئن هستیم که این انقلاب اثرات خودش را خواهد گذاشت.» وی در پایان با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران تاکنون از سیاست «نه شرقی، نه غربی» عدول نکرده راجع به ناكامی قدرت‌های بزرگ در حمایت از دشمنان داخلی و خارجی ایران گفت: «حمایت‌های نظامی قدرت‌های بزرگ جهان صدام را روی پای خود نگه ‌داشته و پیچیده‌ترین سلاح‌ها را که حتی در زمان صلح هم دراختیار کسی قرار نمی‌دهند، ابرقدرت‌ها دراختیار رژیم عراق می‌گذارند، اما آنها با همه این حرکات حتی قادر نخواهند بود کوچک‌ترین ضربه‌ای بر ما وارد آورند. ملت ما در شرایطی که با قدرت‌های استکباری می‌جنگد و در داخل با اذناب امریکا مبارزه می‌کند، ریشه حزب کثیف چهل‌ساله توده را هم از جا درمی‌آورد و پیروز می‌شود.»[۲۵] آیت‌الله منتظری هم در مصاحبه‌ای با مجله پیام انقلاب (مندرج در شماره امروز روزنامه اطلاعات)، جنگ عراق و ایران را جنگ تحمیلی ابرقدرت‌ها علیه ایران به‌دلیل «وحشت ابرقدرت‌ها از رسیدن پیام آسمانی انقلاب اسلامی به گوش جهانیان و جهت‌گیری انقلاب برای حمایت همه‌جانبه از نهضت‌های آزادی‌بخش جهان» خواند و هدف آن را «جلوگیری از آمادگی ایران برای حمایت از ملل عرب و آزادسازی قدس اشغالی و متلاشی‌کردن نیروهای دو کشور مسلمان ایران و عراق و همچنین اعاده حیثیت از دست امپریالیسم و تقویت روحیه سران وطن‌فروش منطقه خاورمیانه اسلامی» عنوان کرد. وی همچنین «با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی قصد خاک دیگران را ندارد» افزود: «هدف از ادامه جنگ، دفع تجاوز رژیم بعثی از ایران و دفع خطر رژیم بعث از مسلمین و نیل به "احدی حسنین" نجات عراق از شر ابرقدرت‌ها و سرانجام به‌دست‌گرفتن سرنوشت عراق توسط مردم آن کشور است.» آیت‌الله منتظری با اشاره به قیام مردم عراق در سال 1920، از عشایر عرب خواست كه «برعلیه جنایات روزافزون رژیم خونخوار و کافر بعث، خصوصاً درمورد بیت شریف آیت‌الله العظمی حکیم قیام کرده و به هر وسیله ممکن پایه پوسیده این حکومت را منهدم سازند.» وی در پایان بار دیگر بر «سقوط صدام و حزب عفلقی بعث و به‌دست‌گرفتن سرنوشت کشور عراق به دست مردم آن برای پایان‌جنگ تأکید کرد و آرزو کرد که با پایان گرفتن هرچه زودتر جنگ نیروهای جمهوری اسلامی با عبور از کربلای حسینی به‌سوی مرزهای اسرائیل حرکت کنند.»[۲۶]

گزارش - 492

آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی دفاع در مراسم اولین روز هفته جنگ ضمن تأکید بر متجاوزبودن عراق و موضع تدافعی ایران در جنگ، شروط اساسی جمهوری اسلامی ایران برای پایان‌دادن به جنگ را برشمرد. رئیس‌جمهور در این مراسم، ابتدا با یادآوری نخستین روزهای تجاوز ارتش عراق و اشغال بخش‌های قابل‌توجهی از خاک ایران و سپس آزادسازی سرزمین‌های اشغالی گفت: «... اگر در طول این سه سال مسئولان رژیم سفیهان در بغداد و پشتیبانانشان چه در منطقه و چه در دنیا دیدند که ملت ایران می‌تواند از حق خود دفاع کند، اگر این را دیدند مطامعشان را کم کنند. رویشان را کم کنند. لجاجت به خرج ندهند امید به آن نبندند که رژیم مرده عراق را از زیر دست و پای سلحشوران امت اسلام بخواهند نجات دهند. شرایط ما را بشنوند و برطبق آن شرایط بخواهند عمل کنند.» آیت‌الله خامنه‌ای سپس درمورد شرایط ایران برای پایان‌دادن به جنگ گفت: «... ما از روز اول [تا] امروز شرایطمان را عوض نکرده‌ایم. قدرت و ضعف در این ملت اثر نگذاشت که حرفش را دو تا کند. پاک‌سازی سرزمین‌های اسلامی، خسارت و غرامت جنگی، مجازات شروع‌کننده جنگ و برافروزنده این آتش سه شرط بوده و امروز نیز همان سه شرط را داریم.» وی همچنین بر موضع تغییرناپذیر ایران درمورد رژیم اشغالگر قدس نیز تأکید کرد: «ما با همان روحیه‌ای که در مقابل صدام حسین و اطرافیان دست‌نشانده‌اش می‌ایستیم با همان روحیه در مقابل صهیونیست‌های اشغالگر فلسطین می‌ایستیم. نه آنجا کوتاه می‌آییم و نه اینجا. این روحیه اسلامی ما است و این را از اسلام آموختیم. هرکس مسلمان است در هر جای دنیا باید این روحیه را داشته باشد.» رئیس‌جمهور در ادامه با بیان اینكه برخی از اظهارنظرها و درخواست‌های متعدد برای پایان‌دادن به جنگ از سر دلسوزی و برخی دیگر با غرض مطرح می‌شود، گفت: «من به آنها که دلسوزند می‌گویم آیا شما واقعاً می‌خواهید این جنگ، این آتش خاموش شود؟ اگر عقیده شما این است ببینید برافروزنده این آتش و ادامه‌دهنده آن کیست. چرا صدام که اعتراف کرد این جنگ را شروع کرده مورد توجه قرار نمی‌گیرد؟ اگر مسلمانید پیغمبر اسلام فرمود: "البادی اظلم" شروع‌کننده جنگ باید زیر فشار قرار گیرد و شروع‌کنند جنگ رژیم عراق است.» وی افزود: «جنگ بدون فشارآوردن روی رژیم عراق پایان نخواهد گرفت، این را همه بدانند.» رئیس شورای عالی دفاع در پایان، با اشاره به تدافعی‌بودن موضع ایران در جنگ و تجاوزگری عراق بر لزوم تفکیک بین مدافع و مهاجم تأکید کرد و افزود: «... ما توقع داریم منصفان و هوشمندان علّام فرق بین دفاع و هجوم را بفهمند ما از خودمان دفاع کردیم و الآن هم داریم دفاع می‌کنیم. ما داریم از حیثیت اسلامی‌مان از ملیتمان از انقلابمان از ایمان و قرآن و اسلاممان دفاع می‌کنیم. اگر جلوی این متجاوز گرفته نشود اگر بینی این متجاوز به خاک مالیده نشود، ریشه تجاوز از این منطقه هرگز قطع نخواهد شد.»[۲۷]

گزارش - 493

در نخستین روز از هفته جنگ و درحالی‌که جنگ عراق و ایران وارد چهارمین سال خود می‌شود، در تهران و سایر شهرستان‌ها مراسم‌ گوناگونی در حمایت از موضع دولت جمهوری اسلامی ایران مبنی‌بر «ادامه نبرد تا پیروزی نهایی» برگزار شد. در همین‌ زمینه، مانور عملیاتی والفجر با حضور فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، فرمانده نیروی زمینی ارتش، برخی از مقامات کشوری، گروهی از سفرا و کارداران خارجی مقیم تهران و جمعی از مردم بعدازظهر امروز در محل مصلای تهران اجرا شد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، پیش از شروع این مراسم محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، در سخنانی درمورد سه سال جنگ عراق و ایران گفت: «مردم ما در طول سه سال جنگ تحمیلی، شجاعانه و با تبعیت از رهبر کبیر انقلاب اسلامی جنگ را ادامه داده‌اند. ... مردم ما در این جنگ هیولای دروغین امریکا را از بین بردند و مستضعفین دنیا جان تازه‌ای پیدا کردند. یورش مردم ما به زرادخانه‌های غرب و شرق نشان [داد] که می‌توان به اهداف و آمال خود رسید و از تحقیر و ظلم نجات پیدا کرد.» سرهنگ صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی ارتش ایران نیز با تشریح اهداف هفته جنگ وضعیت نیروهای ایران را این‌طور تبیین كرد: «اکنون بیش از هر زمانی، رزمندگان اسلام قدرتمند هستند و در این هفته باید به گوش تمام دشمنانمان برسانیم که اگر آنها جنگ‌های داخل و خارج را به ما تحمیل کردند، در سالگرد جنگ، ایثارگری رزمندگان اسلام و وفاداری امت اسلام را به دنیا معرفی می‌کنیم و نشان می‌دهیم بلایی که بر سر صدام آمده به سر توطئه‌گران بزرگ نیز خواهد آمد.»[۲۸] امروز همچنین، در بسیاری از شهرهای ایران مراسم رژه نیروهای مسلح در میان استقبال مردم برگزار شد.[۲۹] در تهران نیز ساعت 21 شب، مردم با حضور در پشت‌بام‌ها فریاد الله‌اکبر سردادند.[۳۰] این در حالی است که چند روز قبل علی امینی رهبر "جبهه نجات ایران" (از گروه‌های اپوزیسیون خارج از کشور) با انتشار بیانیه‌ای از مردم ایران خواسته بود در سومین سالروز جنگ به مقاومت منفی دست بزنند. وی در این بیانیه‌ که در پاریس منتشر و از رادیو نجات ایران پخش شد، پیشنهاد کرده بود هم‌زمان با آغاز چهارمین سال جنگ عراق و ایران، «اهالی ایران در ساعت 9 شب همه چراغ‌ها را به‌مدت یک ساعت خاموش کنند.»[۳۱] رادیو اسرائیل با پخش خبر مربوط به تکبیر مردم تهران و پرتاب راکت‌های نورافشان و شلیک توپ‌های ضدهوایی مدعی شد: «مطلعین کوشش مقامات دولتی را برای روشن‌کردن آسمان تهران با درخواست مخالفین برای خاموشی در آن شب مربوط می‌دانند.»[۳۲]

گزارش - 494

به‌دنبال اطلاعیه روزگذشته وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران مبنی‌بر مهار چاه شماره 3 حوزه نفتی نوروز، سرپرست گروه مهارکننده این چاه در مصاحبه‌ای مراحل متوقف‌شدن نشت نفت به‌دست متخصصان و کارگران ایرانی را تشریح کرد. برخی رسانه‌ها نیز ضمن انتشار خبر مهار چاه نفت بر اهمیت زیست‌محیطی این اقدام تأکید کردند. ابوالحسنی درمورد مدت زمان صرف‌شده برای اجرای عملیات مهار نشت نفت گفت: «به‌طورکلی 3 ماه و 12 روز برای انجام این عملیات وقت صرف شد. 12 روز بچه‌ها به تمرین فن شنا و غواصی پرداختند؛ چراکه آنها اصلاً با فن شنا و غواصی آشنایی نداشتند. ... فقط 29 روز وقت صرف مهار چاه شماره 3 نوروز شد که از این 29 روز، 12 روز به‌منظور فیلم‌برداری اختصاص یافت و حدود 7 ساعت فیلم از منطقه نشت نفت به دریا فیلم‌برداری شد و بعد از آن طی 17 روز مهار چاه نفت صورت گرفت.» وی در ادامه مصاحبه به مشکلات این عملیات پرداخت و مواردی نظیر متقاعدساختن مهندسان وزارت نفت درمورد توانایی گروه برای انجام این کار، دراختیار نداشتن ابزارآلات مورد نیاز، جنگی‌بودن منطقه، وضعیت دریا، اجبار به استفاده از لنج برای تردد به‌منظور گریز از رادارهای دشمن و آشنا نبودن افراد گروه به فنون شنا و غواصی را از عمده‌ترین مسائل پیش ‌روی گروه در مهار چاه نفت عنوان كرد. سرپرست گروه مهاركننده چاه‌ نفت افزود: «ابتدا روی یک طرح دو ماه کار شد و تصمیم گرفته شد تا از چاه مورد نظر مجدداً بهره‌برداری شود، اما از آنجا که ما روی این‌گونه چاه‌ها کار نکرده بودیم وقتی با آن مواجه شدیم مشاهده کردیم لوله انتقال نفت که در کف دریا افتاده و خم شده است قابل‌بهره‌برداری مجدد نیست و باید فکر دیگری برای آن کرد، به همین منظور در تدارک طرح دیگری برآمدیم که طرح دوم هم در حین عمل با مشکل روبه‌رو شد و خلاصه با کمی تغییر در طرح اول عملیات را دنبال کردیم که به خواست خدای بزرگ به نتیجه رسید.» ابوالحسنی هزینه مالی عملیات را از ابتدا تا انتها ده میلیون تومان اعلام کرد و افزود: «حال اینکه یک شرکت ازطریق شرکت "اسکن بی" یک ربع فیلم تهیه کرد و حدود یک میلیون دلار پول گرفت که آن فیلم هم به درد نخورد چون تار و نامفهوم بود.»[۳۳] وی با اشاره به اینکه علاوه‌بر چاه شماره 3 نوروز، چاه‌های آسیب‌دیده دیگری نیز در خلیج‌فارس، وجود دارد، گفت: «آنها چون درحال سوختن هستند برای منطقه و خلیج‌فارس ضرر ندارد. تنها چاه خطرناک، چاه شماره 3 نوروز بود که طی یک عملیات مداوم و با همت کارگران پالایشگاه تهران مهار شد. درحال‌حاضر دریا به حالت عادی خود برگشته است و دیگر از نشت نفت خبر نیست.» در همین زمینه، رادیو بی‌بی‌سی در تفسیری ضمن بررسی چگونگی آلودگی خلیج‌فارس و میزان آن تأکید کرد که «در این اواخر شواهد قابل‌ملاحظه‌ای حاکی‌از آلودگی شدید خلیج‌فارس دیده نشده [است].» این رادیو درمورد اطلاعیه دیروز وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران درخصوص مهار چاه نفت نوروز افزود: «اطلاعیه دیروز ایران دایر بر مرمت یکی از چاه‌های نفت موجب آسایش فکری تقریباً تمام کشورها و ساکنان منطقه بجز شاید عراق شده باشد.» بی‌بی‌سی در ادامه با اشاره به اینکه در ماه‌های اخیر پیشنهادهای متعددی برای آتش‌بس موقت به‌منظور تعمیر چاه‌های نفت آسیب‌دیده مطرح ‌شده بود، بر مخالفت ایران با آتش‌بس تأكید كرد و طرفین درگیر در جنگ را به‌علت نادیده‌گرفتن ضرورت مرمت چاه‌های مذکور مقصر دانست. این رادیو افزود: «بیانیه دیروز رادیو تهران نشان داد که متخصصان ایرانی سرانجام یکی از چا‌ه‌های نوروز را بدون برقراری آتش‌بس و یا دریافت کمک از متخصصان خارجی مرمت کرده‌اند. بدون تردید این موفقیت بزرگی بوده است.»[۳۴] خبرگزاری رویتر نیز از ژنو گزارش داد: «بنیاد جهانی حیات وحش امروز ضمن استقبال از بیانیه روز گذشته ایران مبنی‌بر مرمت و مسدودساختن یکی از چاه‌های نفت صدمه‌دیده خلیج [فارس] درمورد ادامه تهدید حیات که به زیان این منطقه براثر نشت دیگر چاه‌ها است ابراز نگرانی کرد. سخنگوی بنیاد جهانی حیات وحش گفت جزایر مرجانی از جلبک‌ها و مولکول‌های مرده که به‌طور معمول مرجان‌ها را از جلبک‌ها پاک می‌کنند پوشیده شده است و سبب گسستگی در زنجیره غذایی حلزون‌ها، میگو‌ها و ماهی‌های جوان و همچنین آبزیان بزرگ‌تر گردیده و رشد آنها را تهدید می‌کند.»[۳۵] همچنین، به گزارش رویتر، «رئیس یک سازمان ضد آلودگی خلیج [فارس] امروز در بحرین اعلام داشت عملیات مهارکردن یک چاه نفت ایران موفقیت چشمگیر بوده است.» خالد فخرو رئیس مرکز کمک‌های فوری دوجانبه دریایی، در مصاحبه‌ای با خبرگزاری رویتر گفت: «مهار یکی از چاه‌های نفتی در منطقه نفتی نوروز ایران ثابت کرد که ما در منطقه دانش لازم برای حل این مشکل را داریم.» رویتر افزود: «وی ضمن اینکه از تأیید خبر مهار چاه نفت توسط ایران خودداری کرد، از توانایی ایران در مهار این چاه تعجب نکرد و افزود: اوایل امسال ایران جزئیات تکنیکی جامعی را پیرامون مهار این چاه ارائه کرده بود.»[۳۶] بااین‌حال، رادیو بغداد خبر پخش‌شده درمورد مهار چاه نفت را بی‌اساس دانست و گفت: «ما برای حکمرانان تهران و خلق‌های ایران مؤکد می‌سازیم که این خبر عاری از صحت است. چه، هنوز آتش در این چاه زبانه می‌کشد و اظهارات دیروز سردمداران رژیم خمینی چیزی بجز دروغ نمی‌باشد.»[۳۷]

گزارش - 495

به مناسبت هفته جنگ، سرپرست و قائم‌مقام جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران گزارشی از نحوه و ابعاد عملکرد این ارگان در طول سه سال جنگ عراق و ایران ارائه کردند. سیف‌الله وحیددستجردی سرپرست هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران، در گفت‌وگویی اختصاصی با روزنامه کیهان درخصوص نقش هلال‌احمر در جنگ، با اشاره به تأکید امام خمینی ‌بر اصلی‌بودن مسئله جنگ برای تمام ارگان‌ها، گفت: «هلال‌احمر نیز وظیفه شرعی و قانونی خود می‌داند که در رابطه با جنگ فعال باشد و آنچه که رضایت خدا، امام و مردم است، اعمال کند.» وی با اشاره به وظایف اصلی هلال‌احمر که رسیدگی به امور اسرا، معلولین، مصدومین و مفقودین است راجع به عملکرد این سازمان بعد از شروع جنگ عراق و ایران گفت: «در سال 59[13] جنگ شروع شد و در این بحران هلال‌احمر بااینکه دستخوش گیرودارهای سیاسی بود و به‌خوبی نمی‌توانست ایفای نقش کند، تعداد زیادی از افراد متخصص و کاردان خود را به جبهه‌ها اعزام کرد، که بعد از رفع کشمکش‌های سیاسی، ستاد امداد و جبهه و سایر ستادهای مختلف در هلال‌احمر تشکیل شد و و در رابطه با جنگ مستقیماً وارد عمل شدند که با فعالیت مستمر خود توانسته است 12 هزار نفر امدادگر ماهر را به جبهه‌های جنگ گسیل دارد که تابه‌حال نیز بیش از 200 نفر از این افراد نیز به شرف شهادت نایل آمده‌اند.» سرپرست سازمان هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران در ادامه ضمن اشاره به فعالیت‌های این سازمان در تهیه و ارسال دارو و آمبولانس و کمک‌های مردمی به جبهه‌های جنگ راجع به نحوه فعالیت هلال‌احمر در رابطه با مفقودین، مصدومین و اسرای جنگ گفت: «هلال‌احمر ازطریق صلیب‌سرخ جهانی و معاونت بین‌المللی در ارتباط مستقیم است و با ارتش نیز در رابطه با اسرا در ارتباطیم.» وی افزود: «واحدی در هلال‌احمر وجود دارد که بستگان اسرا و مفقودین با عکس و مشخصات دقیق مراجعه می‌کنند و ما ازطریق صلیب‌سرخ جهانی وارد کار می‌شویم و اطلاعات کسب‌شده را دراختیار بستگان آنان قرار می‌دهیم که البته سپاه پاسداران نیز دراین‌رابطه ما را یاری می‌کند.» وحیددستجردی در ادامه، ضمن تأکید بر تلاش همه‌جانبه هلال‌احمر در امدادرسانی به‌هنگام بروز حوادثی ازقبیل بمباران هوایی و موشک‌باران مناطق مسکونی، به فعالیت‌های اداره‌کل روابط و همکاری‌های امور بین‌الملل در زمان جنگ اشاره كرد و گفت: «وظیفه این اداره در ارتباط با جنگ تحمیلی عراق علیه ایران کسب خبر درمورد مفقودین است که با تلاش مسئولین مربوطه سعی در مشخص‌نمودن وضع آنها دارد و برطبق ماده 33، 70، 71، 72 قرارداد چهارگانه ژنو از بدو اسارت به اسیران جنگی، امکان مستحضرساختن خانواده‌هایشان به کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ داده می‌شود و سپس مجاز خواهند بود که به‌طور منظم با خانواده خود پیام ردوبدل نموده و مرسولات کمکی دریافت دارند، لکن رژیم جنایتکار بعث عراق از بازدیدشدن تعدادی از اسراء ایرانی توسط نمایندگان کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ ممانعت به عمل آورده و قوانین فوق را نقض می‌نماید.» وی در پایان راجع به نقض قرارداد ژنو ازسوی عراق افزود: «قراردادهای ژنو براساس احترام به شخص و حیثیت انسانی بوده و مقرر داشته‌اند به کسانی که مستقیماً در جنگ شرکت ندارند و یا به‌علت بیماری با زخم به اسارت و یا هر دلیل دیگری قادر به جنگیدن نیستند، احترام گذاشته و در مقابل اثرات جنگ حمایتشان نموده و دردمندان را بدون تبعیض پرستاری کنند، ولی متأسفانه دولت متجاوز بعث عراق نه‌تنها در حین جنگ قراردادهای چهارگانه ژنو را رعایت ننموده است بلکه آنها را زیر پا گذاشته است.»[۳۸] قائم‌مقام جمعیت هلال‌احمر در گزارش خود ابتدا راجع به امداد، بسیج نیروهای مردمی، تهیه وسایل امدادی و خدماتی و ارسال آنها به جبهه گفت: «در طول دو سال اخیر، بیش از 14 هزار پزشک امدادگر و نیروهای فنی و خدماتی به جبهه‌ها اعزام شده‌اند و طی این مدت نیز تعدادی از امدادگران این جمعیت در راه خدمت به رزمندگان جبهه‌های نبرد حق علیه باطل شهید و مجروح شده‌اند. تهیه وسایط نقلیه، آمبولانس و تأمین نیازهای پشت جبهه، استفاده از هلیکوپتر و هواپیمای هلال‌احمر برای انتقال و تخلیه مجروحین، ارائه خدمات دیگر در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل است.» وی درمورد تهیه و ارسال دارو به جبهه‌ها نیز افزود: «دراین‌زمینه ازطریق مرکز امداد دارویی، شامل کمک‌های مسلمانان داخل و خارج کشور و داروهای خریداری‌شده و مرکز فوریت‌های دارویی و تجهیزات پزشکی شامل تجهیزات و داروهای کمیاب ازطریق نمایندگی‌های خارج تهیه می‌شود، داروها و تجهیزات مورد نیاز به جبهه‌ها ارسال می‌شود.» وی سپس، با اشاره به اختصاص یک قطار بیمارستانی برای انتقال مجروحان غیراورژانسی به تهران و دیگر مراکز درمانی در طول مسیر جبهه‌های جنوب به تهران، درمورد سایر خدمات و امکانات هلال‌احمر اضافه کرد: «هلال‌احمر همچنین دارای 6 مرکز دست و پا سازی در تهران، اصفهان، مشهد، سنندج و شیراز است که توسط جانبازان اداره می‌شود.» قائم‌مقام جمعیت هلال‌احمر با رضایت‌بخش خواندن وضعیت بهداشتی و سلامت اسرای عراقی از تأسیس چندین درمانگاه‌ در کنار مراکز نگهداری اسرای عراق خبر داد. وی درباره آمار اسرای عراقی که در بیمارستان‌ تختی بستری شده‌اند گفت: «در این بیمارستان تاکنون جمعاً 18918 نفر به‌طور سرپایی درمان، 635 مورد بستری و 214 مورد تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اند.»[۳۹]

گزارش - 496

درحالی‌که در جریان سفر هیئت بلندپایه ایرانی به چین - که هفته پیش به ریاست علی‌اکبر ولایتی انجام شد - راجع به مذاکره درخصوص خرید‌های تسلیحاتی هیچ خبری به‌‌طور رسمی انتشار نیافته و وجود این سنخ مذاکرات در حد گمانه‌زنی باقی مانده بود، امروز برخی منابع از مذاکرات تسلیحاتی میان هیئت ایرانی و مقامات چینی خبر دادند. رادیو صدای امریکا به نقل از گزارشگر روزنامه وال ‌استریت ژورنال با اشاره به روابط تسلیحاتی ایران و کره ‌شمالی، این كشور را واسطه انتقال سلاح‌های چینی به ایران دانست و گفت: «هرچند که سلاح‌های شوروی ازطریق کشورهای دیگر به ایران می‌رسد، دراین‌میان چین تصمیم گرفت فروش‌های تسلیحاتی خود را به ایران ازطریق کره شمالی افزایش دهد. ... جزئیات کار در جریان دیدار هیئت بلندپایه ایرانی از پکن مورد بررسی قرار گرفت. باوجوداین چین مایل نبود آشکارا فروش اسلحه به ایران را بپذیرد، زیرا از آن بیم داشت که دوستان عربش به‌ویژه مصر را از خود برنجاند.»[۴۰] هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی و نماینده امام در شورای عالی دفاع نیز در خاطرات امروز خود دراین‌باره نوشته است: «شب، آقای دکتر ولایتی [وزیر امور خارجه] آمد. گزارش سفرش به چین و بنگلادش را داد. از نفوذ انقلاب در میان مردم بنگلادش و لزوم تقویت روابط گفت و اینکه چینی‌ها حاضر شده‌اند به‌طور غیررسمی ازطریق شرکت‌هایی که در هنگ‌کنگ دارند به ما اسلحه بدهند.»[۴۱]

گزارش - 497

رادیو مسقط از تلاش‌های دیپلماتیک و پیگیر امریکا برای پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق خبر داد. به گفته این رادیو، نماینده دائمی امریکا در سازمان ملل متحد امشب در یک مصاحبه مطبوعاتی در محل نمایندگی امریکا در نیویورک، ضمن اعلام این خبر و درحالی‌كه از ذکر جزئیات تلاش‌های امریکا برای برقراری صلح میان عراق و ایران خودداری کرد «تأکید نموده که عصمت کتانی نماینده عراق در سازمان ملل، از دولت امریکا خواسته است به‌طور فعال‌تری در حل اختلاف کشورش با ایران دخالت نماید.»[۴۲] ایندیرا گاندی نخست‌وزیر هند و رئیس دوره‌ای سازمان جنبش عدم‌تعهد نیز در مصاحبه‌ای در نیکوزیا (پایتخت قبرس)، بر ادامه تلاش‌های این سازمان برای برقراری آتش‌بس در جنگ ایران و عراق تأكید كرد. وی افزود: «سفرهای ناراسیما رائو وزیر امور خارجه هند، بخشی از این تلاش‌هاست، ولی هنوز نمی‌توان نتیجه را پیش‌بینی کرد.»[۴۳]

گزارش - 498

امروز هم‌زمان با سومین سالگرد آغاز جنگ عراق و ایران، برخی مطبوعات و رسانه‌های جهان تحلیل‌ها و تفسیرهایی درمورد این جنگ منتشر کردند. دراین‌میان روزنامه ملی (چاپ ترکیه) به‌صراحت عراق را آغازگر جنگ معرفی کرد؛ فرانکفورتر آلگمانیه ایران را متهم کرد كه با لجاجت بر ادامه جنگ اصرار می‌ورزد و رادیو صدای امریکا نیز تحلیلی از اوضاع نظامی و اقتصادی طرفین درگیر جنگ ارائه کرد. روزنامه ملی (چاپ ترکیه) در ابتدای مقاله خود با خطی درشت جملاتی را به نقل از صدام حسین درج کرد که بیانگر اقرار به آغازگری جنگ می‌باشد. این روزنامه نوشته است: «من اولین تیر را به‌سوی ایران شلیک کردم، اولین آتش را من به‌طرف ایران گشودم، شروع‌کننده جنگ من هستم و قسم می‌خورم که از اعتراف اینها هیچ مخالفت نمی‌کنم و افتخار نیز می‌نمایم.» روزنامه مزبور در ادامه، برخی مستندات و گفته‌های مقامات عراقی قبل از آغاز رسمی جنگ را منتشر کرده که از عزم عراق برای تجاوز به ایران حکایت دارد. در میان این مستندات علاوه‌بر اظهارات جنجالی سفیر عراق در بیروت* و سخنان صدام حسین رئیس‌جمهور عراق که در مصاحبه‌ای با لحنی تند ایران را محکوم کرده و گفته بود «برای حل مسئله خود و ایران آماده زور نیز هست»، به نقل از خبرگزاری آسوشیتدپرس آمده است: «آسوشیتدپرس در روزهای قبل از جنگ، از کویت گزارش داده است که عراق برای تحت کنترل خود درآوردن تمامی شط‌العرب (اروندرود) تمامی نیروهای خود را به کار خواهد بست.»[۴۴] رادیو صدای امریکا نیز امروز به نقل از گزارشگر روزنامه وال استریت ژورنال - که مدعی است تابستان امسال به ایران سفر کرده است - تفسیری درمورد معاملات تسلیحاتی ایران با کره شمالی و چین، وضعیت نیروی هوایی و دریایی دو کشور ایران و عراق و نیز اوضاع اقتصادی ایران پخش کرد. این رادیو با اشاره به حجم زیاد خریدهای تسلیحاتی ایران از کره شمالی و چین و تأکید بر نقش واسطه‌گری کره شمالی میان ایران و چین، مدعی شد دستگیری اعضای حزب توده و انحلال این حزب که موجب تیرگی روابط ایران و شوروی شد، از عوامل نزدیکی ایران و چین است. رادیو صدای امریکا با استناد به گزارش وال استریت ژورنال اعلام كرد: «چین فروش تجهیزات نظامی را به‌عنوان بخشی از سیاست‌های خارجی‌اش به کار می‌برد، سلاح‌هایش بیشتر به کشورهایی می‌رود که مایل‌اند یا خود را از مسکو دور نگاه دارند یا موازنه‌ای دربرابر نفوذ شوروی در منطقه به وجود آورند.» به ‌گفتة رادیو امریكا روزنامه مذكور در ادامه با اشاره به ناتوانی ایران از خرید هواپیماهای جنگی از سایر کشورها، افزوده است: «نیروی هوایی ایران ضعیف‌ترین بخش از قدرت دفاعی ایران بوده است، ازدست‌دادن 75 فروند هواپیما در جنگ همراه با نبودن قطعات یدکی برای هواپیماهای نظامی ساخت امریکا تعداد هواپیماهای فعال رزمی ایران را در بهار سال جاری به حدود یک‌صد فروند کاهش داد. دربرابر، عراق درحدود 400 هواپیمای فعال روسی و فرانسوی دراختیار داشت. از سوی دیگر، نیروی دریایی ایران ازنظر نیروی انسانی 5/4 برابر بزرگ‌تر از نیروی دریایی عراق است. از آغاز جنگ دولت ایران ارتش را از یک‌صد هزار تن به حدود سیصد و بیست هزار تن افزایش داده است. علاوه‌براین، یک‌صد و پنجاه هزار تن در سپاه پاسداران خدمت می‌کنند. بخشی از سپاه برای کمک به ارتش در جبهه به کار می‌رود، بقیه وظیفه حفظ امنیت داخلی، مقابله با عملیات خرابکاری و سرکوبی شورش‌های قومی را برعهده دارند. ...»[۴۵] از سوی‌ دیگر، روزنامه فرانکفورتر آلگمانیه (چاپ آلمان) با مطلبی نه‌چندان بی‌طرفانه، به تحلیل اوضاع اقتصادی و داخلی دو کشور ایران و عراق و نیز بررسی امکان پایان‌یافتن جنگ در آینده‌ای نزدیک پرداخته است. این روزنامه با اشاره به گذشت سه سال از آغاز جنگ عراق و ایران مدعی ‌شد: «عراق از یک سال و نیم قبل تاکنون، بارها به ایران پیشنهاد صلح نموده و هر نوع میانجیگری را با آغوش باز پذیرفته است (بدون درنظرگرفتن اینكه این وساطت ازجانب چه کسی صورت می‌گیرد.)» این روزنامه آلمانی سپس با طرح این ادعا که در ایران امام خمینی و اطرافیان وی در اندیشه سقوط صدام و تأسیس یک جمهوری اسلامی در عراق هستند، دولت عراق را دارای ثبات معرفی کرده و دستیابی «به این هدف» را در وضعیت کنونی دور از دسترس دانسته است. فرانکفورتر آلگمانیه در ادامه، به تحلیل اوضاع داخلی و اقتصادی عراق پرداخته و نوشته است: «این موضوع بسیار قابل‌توجه و شگفت‌انگیز است که با وجودی که موقعیت اقتصادی عراق تحت فشار جنگ سخت به وخامت گراییده، اما این محاسبات تحقق نیافته است. شیعیان عراق در درجه اول ماهیت عربی و بعد وابستگی به مذهب خود را مد نظر قرار می‌دهند. صدام حسین به‌خوبی موفق شده است كه حس وطن‌پرستی مردم را تحریک و آنان را [به] انجام خواسته‌های خود ترغیب نماید. هنوز هم عراقی‌ها طلا و زیورآلات خود را به‌خاطر کمک اقتصادی به هزینه‌های جنگی، تقدیم دولت می‌نمایند. علت هم این است که صادرات نفتی عراق در سال گذشته نسبت به زمان قبل از جنگ به میزان زیادی کاهش یافته است. عراق فقط به‌وسیله تنها خط لوله نفتی که برای این کشور باقی مانده می‌تواند نفت تولیدی خود را به خارج صادر نماید.» این روزنامه در پایان چنین نتیجه‌گیری كرده است: «به این ترتیب، جنگ بین متعصبین اسلامی ایران و ناسیونالیست‌ها و سوسیالیست‌های عرب عراق برای به‌دست‌آوردن تسلط و برتری در خلیج [فارس] ادامه خواهد داشت و پایان آن هم معلوم نیست. ایران نه‌تنها حاضر به سازش و تغییر مسیر خود نیست، بلکه خواستار مجازات و گوشمالی رئیس‌جمهور عراق و شناسایی و تعیین متجاوز و دریافت غرامت به میزان بسیار زیاد است.»[۴۶]

گزارش - 499

چندی پیش تلویزیون فرانسه با عده‌ای از اسرای ایرانی در یکی از اردوگاه‌های عراق مصاحبه‌ای انجام داد که به‌دلیل اعتراض اسرا به بی‌حجابی خبرنگار زن این تلویزیون، به مصاحبه‌ای جنجالی تبدیل شد. متن و حواشی این مصاحبه - که امشب از صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد - به نقل از روزنامه جمهوری اسلامی، چنین است: برای انجام مصاحبه ابتدا اسرای ایرانی را به یک سالن نسبتاً بزرگ و تمیز منتقل کردند. در آنجا یک گزارشگر زن هندی همراه با گروه خبری تلویزیون فرانسه و چند نفر از مأموران امنیتی و نظامی وارد سالن شدند. فیلمبردار در کنار در ورودی ایستاد و زن خبرنگار بدون حجاب وارد شده، طول سالن را طی کرد، درحالی‌که اسرای ایرانی «سر خود را به زیر افکنده نه به زن نگاه می‌کنند و نه به دوربین‌چی. ... زن پرسشگر در مقابل یک رزمنده بزرگ که در نظر او خردسال می‌آید می‌نشیند و می‌خواهد با او مصاحبه کند. رزمنده بزرگ اسلام پاسخ نمی‌دهد. شخص مزدور به زبان فارسی با طرز تهدیدآمیزی از او می‌خواهد که پاسخ زن را بدهد. ... زن پرسشگر می‌گوید: اجازه می‌دهید که من حجاب سر کنم شما جواب دهید؟ [حجاب سر کرده و سپس می‌پرسد:] - چند سال دارید؟ - 16 سال. - از کدام شهر هستید؟ - اصفهان. - وقتی‌که آقای خمینی گفتند که این بچه‌ها مال ما نیستند، ما نمی‌گیریم، شما چه فکری دراین‌مورد دارید؟ - من به این سؤال جواب نمی‌دهم زیرا سیاسی می‌باشد. او رهبر من است و هر کاری که او گفت، او گفت بروید ما می‌رویم و هرچه ایشان بگویند. - عقیده شما چیست که این‌چنین اسیر شده‌اید و رفتید به ارتش و بدین‌ نحو در اینجا به سر می‌برید، عقیده شما چه بوده است؟ - عقیده و راه اسلام بود و به‌خاطر اینکه اسلام در خطر بود و من وظیفه خودم دانستم که از اسلام و خودم دفاع کنم. - شما آیا می‌خواهید جنگ تمام بشود. آتش‌بس می‌خواهید؟ - ما آتش‌بس نمی‌خواهیم ما پیروزی حق علیه باطل می‌خواهیم.» گزارشگر تلویزیون فرانسه سپس سراغ اسیر دیگری که سن‌وسال بیشتری داشت، رفت. اسیر ایرانی، قبل از اینکه سؤالات آغاز شود، از خبرنگار زن خواست كه حجاب خود را رعایت كند و افزود: «خواهشم از شما این است که در داخل و خارج از آسایشگاه و اردوگاه حجاب خودتان را حفظ کنید و بیایید که من بتوانم با شما مصاحبه کنم.» خبرنگار پرسید: - درباره جنگ چه فکری برای ایران دارید؟ - جنگ هر موقع که خدا بخواهد تمام می‌شود و هر موقعی که مصحلت خداوند می‌باشد تمام خواهد شد.[۴۷]


پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1362/06/31

  1. سند شماره 275/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه نجف در عملیات والفجر4، حسین اردستانی، 15/6/1362 تا 11/7/1362، صص 156 - 154.
  2. سند شماره 12913/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه بررسی عملیات در شیلر، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 31/6/1362، نوار شماره 12913)، صص 13 - 1.
  3. گزیده اسناد عملیات والفجر4، جلد2، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای و اطلاعاتی اطلاعات - عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 30/6/1362 الی 31/6/1362، ص260.
  4. سند شماره 275/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه نجف در عملیات والفجر4، حسین اردستانی، 15/6/1362 تا 11/7/1362، صص 156 - 154.
  5. سند شماره 190992 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای و اطلاعاتی اداره دوم ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، 27/6/1362 الی 30/6/1362، ص1.
  6. گزیده اسناد عملیات والفجر4، جلد2، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای و اطلاعاتی اطلاعات - عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 30/6/1362 الی 31/6/1362، صص 262 - 260.
  7. همان، گزارش نوبه‌ای و اطلاعاتی قرارگاه عملیاتی مقدم حمزه، 28/6/1362 الی 30/6/1362، ص257.
  8. همان، ص257.
  9. همان، صص 259 - 257.
  10. گزیده اسناد عملیات والفجر4، جلد3، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای و اطلاعاتی قرارگاه عملیاتی مقدم حمزه، 30/6/1362 الی 1/7/1362، ص24.
  11. گزیده اسناد عملیات والفجر4، جلد2، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای و اطلاعاتی قرارگاه عملیاتی مقدم حمزه، 28/6/1362 الی 30/6/1362، صص 259 - 257.
  12. همان، گزارش اطلاعات - عملیات قرارگاه مقدم حمزه سیدالشهدا، 26/6/1362، صص 201 - 199.
  13. سند شماره 312699 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش لشکر21 حمزه، 1/7/1362، ص4.
  14. سند شماره 317408 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استاندار کردستان به وزارت کشور، 14/7/1362، ص2.
  15. مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل، جلد2، ترجمه محمدعلی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1387، صص 112 - 111.
  16. سند شماره 354502 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از تیپ ویژه شهدا به قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 7/7/1362، ص1.
  17. سند شماره 354584 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد طرح و عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا به واحد طرح و عملیات ستاد مشترک، 7/7/1362، ص1.
  18. سند شماره 351768 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه بوکان به فرماندهی طرح و عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 1/7/1362.
  19. سند شماره 106968 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تلفنگرام واحد حفاظت - اطلاعات ستاد مرکزی سپاه پاسداران به ستاد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و مناطق یازده‌گانه اطلاعات - حفاظت، 31/6/1362 ص1.
  20. سند شماره 44551 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه8 به فرماندهی کل، صص 2 و 5.
  21. مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام (مجموعه آثار امام خمینی)، جلد18، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1386، صص 149 - 143.
  22. روزنامه جمهوری اسلامی، 31/6/1362، ص4.
  23. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 187، 1/7/1362، ص1، به نقل از رادیو صوت الجماهیر، 31/6/1362، اطلاعیه نظامی شماره 1225 فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق.
  24. گزیده اسناد عملیات والفجر4، جلد3، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای و اطلاعاتی قرارگاه عملیاتی مقدم حمزه، 30/6/1362 الی 1/7/1362، ص24.
  25. روزنامه جمهوری اسلامی، 2/7/1362، ص12.
  26. روزنامه اطلاعات، 31/6/1362، ص2.
  27. روزنامه کیهان، 2/7/1362، ص3؛ و - روزنامه جمهوری اسلامی، 2/7/1362، ص5.
  28. روزنامه اطلاعات، 2/7/1362، ص2.
  29. روزنامه جمهوری اسلامی، 2/7/1362، ص4.
  30. روزنامه اطلاعات، 2/7/1362، ص2.
  31. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 30/6/1362، صص 4 - 3، رادیو اسرائیل، 29/6/1362.
  32. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 3/7/1362، صص 6 - 5، رادیو اسرائیل، 2/7/1362.
  33. روزنامه کیهان، 31/6/1362، ص17.
  34. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 187، 1/7/1362، ص27، رادیو بی‌بی‌سی، 31/6/1362.
  35. همان، ص17، ژنو - خبرگزاری رویتر، 31/6/1362.
  36. همان، ص18، بحرین - خبرگزاری رویتر، 31/6/1362.
  37. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 2/7/1362، ص4، رادیو بغداد، 31/6/1362.
  38. روزنامه جمهوری اسلامی، 31/6/1362، ص2.
  39. روزنامه کیهان، 31/6/1362، ص3.
  40. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 187، 1/7/1362، صص 25 - 24، رادیو صدای امریکا، 31/6/1362.
  41. اکبر هاشمی رفسنجانی، آرامش و چالش (کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی سال 1362)، به اهتمام مهدی هاشمی، تهران: دفتر نشر معارف انقلاب، 1386، ص236.
  42. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 188، 2/7/1362، ص39، رادیو مسقط، 1/7/1362.
  43. مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام (مجموعه آثار امام خمینی)، جلد18، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1386، صص 149 - 143.
  44. همان، ص8، آنکارا - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 31/6/1362.
  45. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 2/7/1362، صص 15 - 12، رادیو صدای امریکا، 31/6/1362.
  46. اداره‌کل مطبوعات خارجی وزارت ارشاد اسلامی، بررسی مطبوعات جهان، شماره 400، 17/7/1362، صص 10 - 8، به نقل از روزنامه فرانکفورتر آلگمانیه.
  47. روزنامه جمهوری اسلامی، 2/7/1362، ص11.