1362.07.01: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1362 |نام = 1362.07.01 |نام دیگر= یک مهر |روز=1 مهر 1362 |تاریخ شمسی= 1362.07.01 |تاریخ میلادی= 23 سپتامبر 1983 |تاریخ قمری=15 ذیحجه 1403 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.07.01</div> <div class="bootstrap-btn">1360.07.0...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۲۹: سطر ۲۹:




== گزارش - 500 ==
امروز تعدادی از نیروهای اطلاعات - عملیات لشکر14 درحال شناسایی روی ارتفاع کله‌اسبی با یک گروهان از نیروهای دشمن که از محدوده بانی‌بنوک به ارتفاعات سورن نفوذ کرده بودند مواجه شدند.<ref>سند شماره 12915/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ارزیابی موقعیت سورن، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 2/7/1362، نوار شماره 12915)، صص 8 - 3.</ref> این عده گروهی از نیروهای تیپ424 ارتش عراق بودند که درقالب گشت شناسایی رزمی، حرکت خود را به‌طور مشخص پس از تک در محدوده چپ دزلی و کمانگر* آغاز<ref>سند شماره 20349 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد طرح و عملیات قرارگاه خاتم‌الانبیا به طرح و عملیات ستاد مرکزی، 4/7/1362.</ref> كرده و بدون آگاهی از حضور نیروهای خودی در ادامه‌ حرکت خود، با استفاده از شکاف 4 الی 5 کیلومتری بین نیروهای خودی، ضمن تصرف سمت چپ چاله‌سبز ازطرف بانی‌بنوک و تپه کله‌اسبی، در بالای ارتفاع کله‌اسبی به‌سمت سورن مستقر شدند.<ref>سند شماره 12915/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ارزیابی موقعیت سورن، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 2/7/1362، نوار شماره 12915)، صص 8 - 3.</ref> نیروهای دشمن سپس، با اعزام دیده‌بان نفوذی، جاده سیاناو - چاله‌سبز در شرق سورن را زیر آتش توپخانه قرار دادند، درپی این اقدام، چهار اتوبوس ارتش** هنگام عبور از این جاده، براثر اصابت گلوله‌های توپخانه دشمن زمینگیر شدند.<ref>همان.</ref>
پس از مشاهده گروهان عراقی یکی از نیروهای خودی برای گزارش نفوذ ارتش عراق به سورن، به مقر لشکر14 امام حسین(ع) بازگشت و چهار تن دیگر نیز به‌صورت نامحسوس، دشمن را تعقیب و سه تن از نیروهای جامانده عراقی را اسیر کردند.<ref>سند شماره 12915/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 8 - 3.</ref> براساس اعتراف این اسرا، مأموریت گروهان گشتی عراق تأمین قله سورن برای استقرار گردان3 تیپ424* در این منطقه بوده است.<ref>گزیده اسناد عملیات والفجر4، جلد3، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات - عملیات لشکر14 امام حسین(ع) به فرمانده لشکر14 و اطلاعات - عملیات قرارگاه حمزه، ص30.</ref>
درپی تصرف بخشی از ارتفاعات سورن توسط ارتش عراق حسین خرازی فرمانده لشکر14 امام حسین(ع) با تأكید بر اینكه «باید اینجا حمله بکنیم چون دشمن می‌خواهد بیاید منطقه را از دست ما بگیرد»، ارزیابی گزارش‌های شناسایی را به‌منظور انجام اقدام جدی برای بازپس‌گیری سورن در دستور كار قرار داد.<ref>سند شماره 12762/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ارزیابی مانور عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 3/7/1362، نوار شماره 12762)، صص 4 - 1.</ref>
== گزارش - 501 ==
فرماندهان ارشد قرارگاه‌های خاتم‌الانبیا(ص) و مقدم حمزه در ادامه جلسات خود به‌منظور بررسی مشکلات قرارگاه‌های تاكتیكی حمزه برای اجرای عملیات والفجر4 در دهانه‌ شیلر، امروز به ارزیابی مشکلات لشکرهای 41 ثارالله(ع) (حمزه5)، 25 کربلا (حمزه3) و تیپ44 قمربنی‌هاشم(ع) (حمزه2) در قرارگاه مقدم حمزه** پرداختند.
در ابتدای این جلسه رزم‌حسینی معاون لشكر41 ثارالله(ع)، از فعالیت‌های این لشکر در منطقه عملیاتی دهانه‌ شیلر گزارش داد. وی در تشریح طرح مانور، مشخص‌نبودن مأموریت لشکر41 را از مشکلات اساسی پیش روی این یگان عنوان کرد و گفت: «[لشکر41 ثارالله] در روز اول احتیاط قرارگاه حمزه، روز دوم احتیاط لشکر امام حسین(ع)، روز سوم احتیاط تیپ قمر بنی‌هاشم(ع) و روز چهارم احتیاط کانی‌مانگا[است].» در ادامه جلسه با توضیحات رشید و شمخانی این مشكل تقریباً حل شد و مقرر گردید لشکر41 ثارالله(ع) کار شناسایی خود را روی پنجوین به‌عنوان احتیاط تیپ44 قمر بنی‌هاشم(ع) ادامه دهد. پس از آن کوسه‌چی فرمانده لشكر25 كربلا، ضمن بیان گزارشی از اقدامات این لشكر در منطقه‌ دهانه شیلر، افزود: غیر از مسئله پشتیبانی لشکر، مشکل عمده‌ای وجود ندارد و کار شناسایی نیز انجام شده است. در این نشست قرار شد لشکر25 کربلا محور نهنی به روی محور سربلاله و بلاله را شناسایی کند تا درصورت امكان و صلاحدید فرماندهان، از این محور وارد عمل شود.
سپس کریم نصر فعالیت‌های تیپ44 قمر بنی‌هاشم(ع) در منطقه عملیاتی دهانه‌ شیلر را تشریح و مسائل ادغام نیرو، کمبودهای پشتیبانی و زرهی را از مشکلات پیش روی این تیپ در اجرای عملیات والفجر4 عنوان کرد.<ref>سند شماره 12914/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ارزیابی شناسایی لشکر41 ثارالله، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 31/6/1362، نوار شماره 12914)، صص 29 - 13.</ref>
== گزارش - 502 ==
شهرهای آبادان و خرمشهر در 48 ساعت گذشته نیز همچون روزهای قبل، زیر آتش سلاح‌های سبک و سنگین دشمن قرار داشتند.
شهربانی استان خوزستان گزارش داد: علاوه‌بر تبادل آتش بین دوطرف، دشمن در ساعات مختلف مناطق پل نو، شلمچه، پاسگاه زید، جزیره مینو، کوت ‌شیخ، دیرفارم، نیروی دریایی، گمرک و راه‌‌آهن را زیر سلاح‌های دوربرد خود قرار داد، که براثر آن 18 نفر از نیروهای بسیج، سپاه، ارتش و ژاندارمری و یک غیرنظامی مجروح شدند. براساس گزارش مذکور، از ساعت 21 الی 22:45 دیروز، هم‌زمان با برگزاری مراسم دعای کمیل، مناطق مختلف شهر زیر آتش سلاح‌های دوربرد عراق قرار داشتند. در جریان این حملات چند باب منزل مسکونی ویران شد.<ref>سند شماره 291156 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان خوزستان به استانداری خوزستان، 2/7/1362.</ref>
گزارش شهربانی خوزستان از آبادان نیز حاکی است براثر تداوم گلوله‌باران این شهر در 48 ساعت گذشته به درمانگاه شماره 1 و 6 باب منزل مسکونی خساراتی وارد شده و تعدادی نخل و حصارِ باغِ چند منزل طعمه حریق شدند.<ref>سند شماره 291155 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان خوزستان به استانداری خوزستان، 2/7/1362.</ref>
== گزارش - 503 ==
امروز در آذربایجان‌غربی درگیری‌هایی میان نیروهای خودی و عناصر مسلح غیرقانونی رخ داد كه خسارات و تلفاتی در پی داشت.
به گزارش اداره اطلاعات شاجا در درگیری نیروهای خودی با عناصر ضدانقلاب در پایگاه بردوک محال صومای ارومیه، 8 تن از نیروهای ژاندارمری و 35 نفر از بسیجیان مجروح شده و 4 تن هم به شهادت رسیدند.<ref>سند شماره 44550 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شهربانی جمهوری اسلامی ایران به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 2/7/1362.</ref> طبق اعلام یک نشریه داخلی سپاه پاسداران از مهاجمان نیز 27 نفر کشته شدند.<ref>دفتر فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منطقه 3، بولتن اخبار و رویدادهای هفته، شماره 3، 3/8/1362، ص7.</ref>
امروز همچنین در اطراف سلماس، عده‌ای از نیروهای خودی که برای اجرای کمین به منطقه اورتونوس رفته بودند با گروهی از عناصر مسلح غیرقانونی درگیر شدند و پس از عقب‌نشینی مهاجمان، تا ارتفاعات کری‌گان آنها را تعقیب کردند. در این درگیری 2 تن از افراد ضدانقلاب کشته و عده‌ای زخمی شدند.<ref>سند شماره 12914/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ارزیابی شناسایی لشکر41 ثارالله، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 31/6/1362، نوار شماره 12914)، صص 29 - 13.</ref>
علاوه‌براین، گروهی از مهاجمان مسلح شب‌هنگام به روستای دیدان از توابع محال براندوزچای آذربایجان‌غربی حمله کرده و افراد یک خانواده را که چند تن از آنها عضو واحد بسیج مستضعفین بودند، ربودند.<ref>گزیده اسناد مناطق کردنشین (ارومیه)، جلد2، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، ص153.</ref>
== گزارش - 504 ==
با گذشت بیش از چهار سال از تأسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و درحالی‌که با وقوع جنگ دامنه مأموریت‌های این ارگان از سطح اقدامات امنیتی و مقابله با ضدانقلاب فراتر رفته و این سازمان به یكی از دو ارگان اصلی نظامی و دفاعی كشور تبدیل شده است، مسئولان این نهاد تصویب و اجرای مجموعه‌ای از موارد انضباطی را ضروری تشخیص و تهیه طرح‌ها و آیین‌نامه‌های مربوط به آن را در دستور كار قرار داده‌اند. دراین‌زمینه امروز، فرمانده کل سپاه پاسداران"طرح بنیان مرصوص" را به واحدهای تابعه ابلاغ كرد.
این طرح که هدف از آن «تحکیم و تقویت نظم و انضباط در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» عنوان شده است، شامل دستورالعمل‌هایی درباره انضباط ظاهری پاسداران؛ مراسم صبحگاه؛ مراسم رژه؛ انضباط محیط؛ انضباط اتومبیل‌های سازمان رزمی و منضم به یک آیین‌نامه انضباطی است.
در طرح مذکور، در بخش مربوط به انضباط ظاهری پاسداران پس از ذکر احادیث و روایات مختلف از پیامبر اسلام(ص) و ائمه(ع) راجع به اهمیت و جایگاه نظم و نظافت در اسلام آمده است: «بلندی موی سر به‌گونه‌ای باشد که روی گوش و یقه نیامده و حداقل آن نیز از نمره 4 کمتر نبوده و همواره مرتب باشد. بلندی محاسن از حد متعارف (حدود 2 سانتی‌متر) تجاوز نکرده و حداقل آن نیز از میزان شرعی کمتر نشود و همواره مرتب باشد. آقایان روحانیون مستثنی هستند. [درمورد] شارب، حد شرعی رعایت شده و روی لب نباشد.»
همچنین درخصوص مراسم صبحگاه و رژه مقرر شده است: «متناسب با ساعت کار سپاه در فصول مختلف سال هرروز صبح به‌مدت 25 دقیقه مراسم صبحگاه» برگزار شود. مراسم رژه نیز «جهت آمادگی مداوم نیروها در هر ماه در یکی از روزها پس از انجام مراسم صبحگاه به‌مدت حداقل نیم‌ساعت» اجرا شود.<ref>سند شماره 262076 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نامه فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به کلیه واحدها، دفاتر، ستاد مرکز و مناطق یازده‌گانه و پایگاه‌های سراسر کشور، 1/7/1362، صص 5 - 1.</ref>
== گزارش - 505 ==
نمازجمعه این هفته تهران به امامت هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، اقامه شد. مباحث مربوط به عدالت در استان‌های محروم، گزارش بازدید از استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کرمان، اقدامات انجام‌شده در مناطق محروم، وضعیت بنادر کشور، هفته جنگ، علل نپذیرفتن آتش‌بس ازسوی ایران، جنگ روانی علیه ایران در ماجرای تحویل سوپراتانداردها و مهار نشت نفت از چاه نوروز، مهم‌ترین محورهای سخنان خطیب نمازجمعه تهران بود.
در خطبه اول، هاشمی رفسنجانی از سفر اخیر خود به سه استان جنوبی کشور (سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کرمان) گزارش داد. وی با تأکید بر هماهنگی کامل نیروهای مسلح و سایر ارگان‌ها در چابهار، زاهدان و بندرعباس، درخصوص آمادگی این نیروها برای بستن تنگه هرمز، درصورت لزوم، گفت: «ما تا نزدیکی تنگه هرمز رفتیم و با خیال راحت بازگشتیم و با اطلاعاتی که من از مسائل نظامی دارم، هیچ‌گونه ناراحتی دراین‌مورد وجود ندارد و اگر مسئله‌‌ای پیش بیاید نیروهای ما کاملاً مهیا و مسلط می‌باشند و هر لحظه که نیروهای ما تصمیم بگیرند، مانند دری که روی پاشنه خود بگردد، وارد عمل می‌شوند.»
خطبه دوم نمازجمعه تهران به مسائل سیاسی روز ازجمله هفته جنگ، ماجرای تحویل سوپراتانداردها، لبنان و... اختصاص یافت. رئیس مجلس شورای اسلامی ابتدا به مناسبت هفته جنگ، تاریخچه‌ای تحلیلی از سه سال جنگ عراق و ایران بیان کرد؛ هاشمی رفسنجانی هدف از حمله عراق به ایران را «ساقط‌کردن و خفه‌کردن انقلاب و جمهوری اسلامی» دانست و آن را «توطئه[ای] وسیع» توصیف كرد که «امریکا و شوروی و ارتجاع منطقه با مشورت‌ها یا با قرارداد با آنها همراه بوده‌اند و یا جداگانه عمل می‌کردند.» وی درخصوص منافع حاصل از هجوم عراق به ایران برای دو ابرقدرت جهان و نیز کشورهای منطقه گفت: «درمورد شوروی که مشخص بود به‌خاطر اسلامی‌بودن رژیم کشور ما، ایران نمی‌توانست عامل آنها باشد و با پیروزی عراق محققاً به خیال آنها سیستان و بلوچستان در جنوب و در شمال نیز تا آن‌طرف البرز از آنها می‌شد. امریکا هم که وضعش روشن است چون ما آنها را مثل مگس از کشور بیرون کردیم و لانه جاسوسی‌اش را هم خراب کردیم و با آن جو ضدامریکایی که در ایران به وجود آمده بود، معلوم بود که امریکا حتماً کاری خواهد کرد. ارتجاع منطقه نیز که از ما می‌ترسید و هنوز هم می‌ترسند. هرچند وحشتناک نیستیم و فقط از آنها می‌خواهیم که امریکایی نباشند و در خدمت مردم باشند، در مسئله‌ نفت و مسئله‌ اسرائیل موضع درست بگیرند و خیانت نکنند و در اصل آنها از وحشتی که نسبت به صدور انقلاب داشتند و وحشتی که از مردم خودشان داشتند می‌ترسیدند.» هاشمی افزود: «احتمال صدور انقلاب به عراق از همه‌جا بیشتر بود چون از نزدیک‌ترین پایگاه اصلی مخالفین آنها کربلا است و اصولاً ما مبارزه بی‌امان علیه طغیان را از آنجا شروع کردیم و نمی‌شود آنجایی که امام حسین(ع) آرمیده و علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) مرکز حکومتش آنجا بود، در دست حکومت فاسد صدام باشد. بنابراین، این عراقی‌ها طبیعتاً باید می‌ترسیدند و کشورهای مرتجع دیگر منطقه را نیز تحریک می‌کردند.»
رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه افزود: عراق در وهله نخست قصد داشت با حمله‌ای غافلگیر‌‌کننده جمهوری اسلامی را ساقط کند، اما تقویت مواضع دفاعی درپی عملیات‌های نیروی هوایی و ایستادگی نیروهای زمینی و دریایی ایران تصمیم‌گیران عراقی را بر آن داشت تا قسمت دوم طرح خود را به اجرا درآورند. وی فرستادن میانجی‌ها برای وادارساختن ایران به پذیرش آتش‌بس را قسمت دوم نقشه عراق خواند و هدف آن را تجزیه خوزستان و کردستان اعلام کرد. هاشمی رفسنجانی درباره شروط عراق برای آتش‌بس گفت: «شرایط صدام برای صلح در روزهای اول این بود که سه جزیره را به آنها پس بدهیم، شط‌العرب مال آنها باشد، ارتفاعاتی که گرفته‌اند مال آنها باشد. خرمشهر تبدیل به محمره شود و اصلاً جزیره آبادان به آنها تعلق گیرد، چون این‌طرف اروند بوده‌اند.» رئیس مجلس پذیرش شرایط عراق را ذلت‌بار و خطرناک توصیف و اظهار كرد: مسئولان ایران با هدایت امام خمینی نه‌تنها از پذیرش شروط عراق خودداری ورزیدند، سه شرط نیز برای پذیرش آتش‌بس تعیین کردند:
1. خروج بدون قیدوشرط نیروهای عراق از خاک ایران.
2. پذیرش پرداخت خسارت جنگ ازسوی عراق قبل از خروج نیروهای این کشور از خاک ایران.
3. پرداخت غرامت، بازگشت رانده‌شدگان عراقی به کشورشان و محاكمه متجاوز.
نماینده امام در شورای عالی دفاع سپس به مواجهه هیئت‌های صلح با شروط ایران و نیز مشکلات دوران ریاست‌جمهوری ابوالحسن بنی‌صدر به‌عنوان جانشین فرمانده کل قوا اشاره كرد و ضمن مرور اجمالی عملیات‌های موفق بعد از عزل بنی‌صدر، عملیات‌های ایران تا عملیات والفجر3 را ادامه روند بازپس‌گیری سرزمین‌های اشغالی برشمرد. وی درمورد راهبرد عراق در این مرحله گفت: «در این مرحله سیاست عراقی‌ها و سیاست استکبار جهانی در کل این بود که ما را جنگ‌طلب معرفی کنند و عراق را صلح‌طلب و از ناحیه بین‌المللی ما را تحت فشار قرار دهند. این سیاست را هنوز هم ادامه می‌دهند. طرز کارشان این بود که هیئتی را به ایران می‌فرستادند و چون ما می‌گفتیم با شرایط شما صلح نمی‌کنیم، این هیئت‌‌ها بعد از برگشتن از ایران اعلام می‌کردند که ایران صلح را قبول نمی‌کند و عراق حرفی ندارد و این کار چون تکرار می‌شد مردم می‌گفتند که چه لجباز‌هایی در ایران هستند که باوجود این‌همه خونریزی حاضر به مصالحه نیستند و ما چون دیدیم که اینها ضرر دارند، به این‌گونه هیئت‌‌ها اعلام کردیم که از این به بعد اگر حرف تازه‌ای و شرایط تازه‌ای برای صلح ندارید به ایران نیایید، ولی بعضی هیئت‌ها به دروغ اعلام می‌کردند که حرف تازه‌ای دارند، ولی در حین مذاکرات ما متوجه می‌شدیم که اینها حرف تازه‌ای ندارند و این مسئله‌ ناشی‌از این بی‌شخصیتی آنها بود و ما کاملاً صادقانه عمل می‌کردیم. این جریان تا حالا ادامه دارد و حیله‌ای بین‌المللی بود که می‌خواستند چهره ایران را خشن و جنگ‌طلب که به ارزش انسا‌ن‌ها توجهی ندارد به جهانیان معرفی کنند. درحالی‌که می‌دانستند که خرمشهر و بسیاری از مناطق ما در تیررس عراق قرار دارد و در مرزهای ما درحدود 1200 روستا در اشغال عراق بود و ما اگر صلح را قبول می‌کردیم، بایستی برای همیشه این دو میلیون مهاجر جنگی را روی دست داشته باشیم و با سقوط اخلاقی و ازدست‌دادن هیجان جنگی ملتمان را هم از دست بدهیم و آن موقع ذلیلانه قربانی شویم و طرحشان تا این حد نیز روشن بود و این درحالی بود که ما حرف‌هایمان را می‌زدیم، ولی تمام روزنامه‌ها و رادیوهای دنیا حرف آنها را نقل می‌کردند. ولی ما کار خودمان را می‌کردیم زیرا بنا بود ما به همه جریان شرق و غرب و ارتجاع طرف باشیم و از اول مهر، جنگ ما با اینها بود و لذا خود را برای هرگونه جنگ تبلیغاتی آماده کرده بودیم.»
هاشمی رفسنجانی ماجرای اعطای سوپراتانداردها به عراق و تبلیغات رسانه‌ای درباره آن را نیز تداوم جریان تبلیغاتی و جنگ روانی علیه ایران برای بین‌المللی‌کردن جنگ ایران و عراق خواند و گفت: «... مدتی است دارند تبلیغ می‌کنند که فرانسه می‌خواهد آنها را دراختیار عراق قرار دهد و مخصوصاً می‌گویند که اگر اینها به عراق تحویل شود و مورد استفاده قرار گیرد جزیره خارک ایران از کار خواهد افتاد. درحالی‌که عمده این قضیه یک جنگ تبلیغاتی است و مخصوصاً عنوان می‌شود که ما وحشت کنیم و قضیه به سطح جهان کشیده شود که اگر نفت جزیره قطع شود، ایران عکس‌العمل نشان خواهد داد. زیرا ما قبلاً گفته بودیم که اگر روزی نتوانیم از نفت خود استفاده کنیم، دریای خلیج‌فارس دیگر ارزشی برای ما ندارد زیرا این دریا وقتی برای ما ارزش دارد که ما نفت داشته باشیم و بتوانیم در قبال آن جنس بخریم و وارد ایران کنیم، ولی روزی که نفت نداشته باشیم بنادر ما کلاً بی‌ارزش‌اند و ما درِ دروازه آنها را خواهیم بست که همه یک‌دفعه محروم شویم و اینها این قضیه را علم کردند و ما مجدداً تهدید خود را تکرار کردیم و دراین‌رابطه اینها اعلام کردند که با دادن این هواپیماها خلیج‌فارس بسته خواهد شد. منظره بسته‌شدن خلیج‌فارس برای دنیای صنعتی خیلی وحشتناک است.»
نماینده امام در شورای عالی دفاع در ادامه راجع به قدرت ایران در بستن تنگه هرمز و ناتوانی قدرت‌های بزرگ در بازگشایی آن گفت: «اینجا اگر خراب شد هزار نفر آدم جان‌فدا که حاضر باشند جان خود را فدا کنند اگر برنامه‌ریزی کنند چند سال ‌می‌توانند این تنگه را بسته نگه دارند، این مردم آیا نمی‌توانند همیشه هزار نفر آدم حاضر در آنجا داشته باشند و از طرفی علاوه‌بر اینکه این نیروها را در شمال خود داریم این نیروها را در جنوب هم داریم؛ یعنی این مردم را علاوه‌بر اینکه در شمال داریم در جنوب هم داریم و روزی اگر لازم شود از همان کشورهای خلیج‌فارس این‌قدر آدم حسابی وجود دارد که از آن‌طرف به کمک ما بیایند و از آن‌طرف آنجا را ناامن کند و حالا چون ما نمی‌خواهیم امن است و ما بنا داریم اینجا را امن نگه داریم. بنابراین آنها می‌فهمند که معنای بسته‌شدن خلیج‌فارس یعنی چه و زود فکر کنند که امریکا می‌آید اینجا، حتی اگر شوروی از امریکا دعوت کند به اینجا بیاید، امریکا به اینجا نخواهد آمد زیرا امریکا از ما می‌ترسد. حتی اگر شوروی و امریکا باهم بیایند، هیچ کاری از پیش نخواهند برد. البته ممکن است بتوانند بنادر را از کار بیندازند و کشتی‌ها را غرق کنند و شهرها را بمباران کنند، ولی این مقصود آنها نیست و این آن چیزی است که ما می‌خواهیم، یعنی این کار را کردند، آنجا ناامن و ناامن‌تر خواهد شد.»
هاشمی افزود: «اگر قصد تبلیغاتی و جنگ روانی نبود این را جلوتر اعلام نمی‌کردند چون طبعاً سه چهار ماه پیش گفتند خوب ما هم بی‌کار نیستیم جزیره خارک را مسلح می‌کنیم. لوله‌هایمان و منابعمان را حفاظت می‌کنیم از فضایمان حمایت می‌کنیم سه چهار ماه فرصت داشتیم. آنها اگر می‌خواستند این کار [را] بکنند چیزی نمی‌گفتند، می‌دادند و یک‌وقت صدای موشک‌هایشان را می‌شنیدیم. ... بنابراین، جنگ، جنگ روانی است. می‌خواستند بگویند که اینجا بین‌المللی می‌شود ما را تحت فشار قرار بدهند که ما تجدیدنظر بکنیم ما هم که حرفمان را و راهمان را و حقمان این‌قدر روشن بود که چیزی برای بخشش نداشتیم و جایی برای قدم به عقب گذاشتن نداشتیم و خودمان را برای بیشتر از اینها آماده کردیم. دوره‌های سخت‌تری را هم پیش‌بینی کردیم، ممکن هم هست یک روز جنگ بین‌المللی بشود. ولی کسی که برای حق قیام می‌کند از بین‌المللی‌شدن جنگ نمی‌ترسد.»
رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه خطبه‌ها، به تشریح مسئله تعمیر چاه شماره 3 حوزه نفتی نوروز و توقف نشت نفت آن با تلاش متخصصان ایرانی پرداخت و با اشاره به نیت عراق از حمله به چا‌ه‌های نفت ایران و بهره‌برداری از آن به‌عنوان یک حربه برای تحمیل آتش‌بس به جمهوری اسلامی، شرایط سنگین مالی شرکت‌های بین‌المللی برای ترمیم چاه‌های آسیب‌دیده را یادآور شد و افزود: «به نظر من این کار که بچه‌های ما توی دریا کردند اعتبار انسانی و علمی و فنی‌اش و سیاسی‌اش و استعمارشکنی آن به اندازه یکی از عملیات[های] بزرگ ماست.»
هاشمی رفسنجانی عقب‌نشینی ارتش عراق از برخی مواضع خود و تخلیه برخی ارتفاعات مرزی در قسمتی از جبهه شمال‌غرب (منطقه شمال مریوان) را نوعی فرار توصیف کرد و گفت: «اینها از دستپاچگی انبارهای مهماتشان را جا گذاشتند و بعضی را آتش زدند و بعضی را رها کردند و از قله‌های استراتژیک خاک خودشان فرار کردند. این فرار وقتی اسنادش منتشر بشود که مردم بفهمند که هیچ توجیهی ندارد و فرار از دشت ممکن است قابل‌توجیه باشد، اما بالای کوه‌ها و قله‌ها اگر نیروها وفادار باشند، ‌می‌توانند ایستادگی کنند.»
امام‌جمعه موقت تهران درخصوص توانایی ایران برای زیرآتش‌گرفتن مناطق مرزی (مسکونی) عراق در طول مرز مشترک گفت: «از حاج‌عمران تا فاو همه را ما می‌توانیم لااقل تا مسافت 30 کیلومتری آتش بریزیم، اتفاقاً منطقه آباد عراق هم همین بخش شرقی آن است، اما ما این کارها را نمی‌کنیم. می‌خواهیم به حالت انسانی این جنگ را تمام بکنیم و به این خاطر دستمان بسته است.» وی بار دیگر در سخنانی تهدیدآمیز خطاب به فرانسه به‌دلیل اعطای سوپراتانداردها به عراق گفت: «ما فرانسه را دشمن می‌دانیم و او هم از ما و هم آینده تاریخ هم از ملت خود می‌ترسد. او می‌ترسد زیرا می‌داند که ما از آنها انتقام می‌گیریم.»<ref>اکبر هاشمی رفسنجانی، خطبه‌های نمازجمعه 1362، جلد5 (18/6/1362 - 19/12/1362)، زیر نظر محسن هاشمی، تهران: سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، چاپ اول، بهار 1376، صص 81 - 43؛ و - روزنامه کیهان، 2/7/1362، صص 18 و 19 مکرر.</ref>
== گزارش - 506 ==
سرهنگ صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، به‌عنوان سخنران قبل از خطبه‌های نماز‌جمعة این هفته تهران در سخنانی ضمن تحلیل وضعیت جنگ در سه سال گذشته و تشریح اوضاع کنونی جبهه‌ها، جنگ را مسئله‌ اول کشور خواند و بر تداوم جنگ تا تحقق شعار "جنگ جنگ تا پیروزی" تأکید کرد.
فرمانده نیروی زمینی ارتش با تأکید بر تبدیل‌شدن جنگ به نعمتی كه ازطریق آن خیر و برکت بسیاری شامل حال ملت ایران شده است، گفت: «امروز به برکت این جنگ ما آماده‌ شده‌ایم برای تداوم انقلاب اسلامی با دشمنانمان که در کاخ‌های سربه‌فلک‌کشیده نشسته‌اند و مزدورانی چون صدام را به سراغ ما می‌فرستند بجنگیم و این تحرک و آمادگی ما امیدی قوی در قلب‌هایمان ایجاده کرده است.»
صیاد شیرازی سه سال جنگ عراق و ایران را به سه مرحله تقسیم و اظهار كرد: «مرحله اول جنگمان را مرحله توقف نام گذاشتیم و وقتی می‌بینیم چه بهره‌ای از آن گرفتیم خدا را شکر می‌کنیم. در این مرحله آثار ظهور آفت را دیدیم. آفت در مقدم قراردادن تخصص نسبت به تعهد، آفت غرور و سرکشی در رهبریت جبهه‌ها، آفت غافل‌شدن از قدرت خداوند و متأثرشدن از قدرت‌های غیر خدا و این آفت‌ها موجب شده بود که ما را به توقف بکشاند و این آفتِ تخصص، آفت بزرگی بود و موقعی که این آفت در جبهه جنگ ریشه‌کن شد مرحله توقف خاتمه یافت به مرحله بعدی که مرحله تحرک بود راه یافتیم. درحالی‌که زاغه‌های مهمات ما را در مرحله توقف، دشمن خالی کرده بود و مهمات کمی برای ما مانده بود، چگونه شد که نبرد ثامن‌الائمه جرقه نور خدا در قلب‌های دل‌شکسته گردید و این جرقه نور به رزمندگان اسلام قوت بخشید. سدی که در مقابل حضور مردم در جبهه‌های جنگ بود در هم شکست و در این نبرد دیدیم که چگونه محاصره آبادان شکسته شد و با این حضور خدا در صحنه‌های نبرد و حضور تعهد و حضور ملت رزمنده ما تحرک آغاز شد. بعد از آن، نبرد طریق‌القدس بود که بستان آزاد شد. سپس مطلع‌الفجر در باختران، پس از آن نبرد محمد رسول‌الله(ص) در منطقه شمال‌غرب کشور که قدرت و جسارت رزمندگان اسلام را در صعب‌العبورترین ارتفاعات که مسدود از برف بود، نشان داد که با حداقل تلفات در داخل خاک دشمن رزمندگان ما دشمن را نابود کردند. آن‌گاه نبرد فتح‌المبین در غرب کرخه برای آزادسازی منطقه غرب کرخه و ارتفاعات سایت تا نزدیکی فکه آغاز شد. ... در مرحله تحرک ما صحنه‌های بی‌شماری از امدادهای غیبی خدا را داریم که بسیار از این امدادها را هم نفهمیدیم و فقط به‌صورت نصرت بر ما مجسم شد. در نبرد بیت‌المقدس که بیش از 6 هزار کیلومتر مربع از خاک میهن اسلامی‌مان آزاد شد و صدها تانک و نفربر و خودرو به غنیمت گرفتیم. در این عملیات وارد مرحله جدید و خطرناکی از جنگ شدیم. در این مرحله دوباره آفت ظاهر شد که آن آفت غرور بود. ما هروقت که دچار غرور می‌کنیم [می‌شدیم] کیفیت کار پایین می‌آمد. در عملیات رمضان جنگ به مرحله تأخر رسید و جنگ‌هایمان از گستردگی درآمد و تبدیل به جنگ‌های محدود شد مثل مسلم‌بن‌عقیل. در عملیات والفجر مقدماتی ما خود را با تحلیل‌های نظامی توجیه می‌کردیم و گفتیم برای حمله قوی‌تر تعداد را بیشتر کنیم و امکاناتی را به کار گیریم. در این عملیات دشمن از آخرین تجاربش استفاده کرده بود و پیشروی ما در عمق کند شد و نتیجه آن مراجعه به خط اول بود. پس از آن در 22 بهمن نصیحت پیر جماران ابلاغ شد که مواظب باشید غرور در شما راه نیابد و شیطان بین شما راه پیدا نکند که اگر راه یافت خدا را فراموش می‌کنید. ما خدا را شکر می‌کنیم که این نصیحت چنان در اعماق وجود رزمندگان ما نفوذ کرد که به خودسازی پرداختیم و پس از مدت‌ها تأخیر به والفجریک رسیدیم که به‌ظاهر عملیات ناکام بود، ولی برای ما که نتیجه بازسازی خود را دیدیم مرحله شکوفایی خودمان بود و این عملیات برای ما بسیار سرنوشت‌ساز بود و باز توانستیم نقص خود را پیدا کنیم و خداوند باز ما را به تحرک رساند که شکوفایی آن را در والفجر2 و والفجر3 دیدیم و آن بازگشتن عنایت مقدس خداوند به ما بود. در این عملیات دیدیم که رزمندگان ما بهترین الگوهای سربازان اسلام در جنگی که ما داریم هستند و اسوه زمان هستند. ما در ادامه این والفجرها دنبال طراحی و تدبیر هستیم.»
وی در ادامه با تأکید بر لزوم وحدت و یکپارچگی ملت، درمورد وحدت و همدلی نیروهای مسلح گفت: «ما ارگان‌ها و نهادهای مختلفی برای جنگیدن داریم که نیروهای مسلح جمهوری اسلامی نام گرفته‌اند و هریک از آنها نهاد مستقلی دارند، ولی از دو طریق به وحدت می‌رسند؛ یکی در میدان‌های جنگ و زیر پوشش قرارگاه مقدسی که ایجاد شده و یکی ازطریق شما مردم. نیروهای ما از متن شما می‌آیند گردان‌های قدس که درحال سازمان‌یافتن هستند از بین شما می‌آیند. طرح لبیک یا خمینی به‌وسیله شما اجرا می‌شود و ارتشی که باید میلیون‌ها سرباز را در خدمت اسلام سازماندهی و تجهیز کند، از بین شماست و ما این را عامل وحدت می‌دانیم و حق داریم که خود را سعادتمند بدانیم که توسط مردممان این‌گونه آماده بشویم و می‌بینیم از دولت جمهوری اسلامی برخورداریم که نخست‌وزیر و وزرای کابینه‌اش این‌گونه دنبال رهبر را گرفته‌اند و در صحنه جنگ کار می‌کنند.»
صیاد شیرازی با تأکید بر اینکه جنگی که اکنون بین ایران و عراق جریان دارد نه جنگ میان دو کشور «بلکه جنگ بین اسلام و استکبار جهانی» است، به موضوع اعطای هواپیماهای سوپراتاندارد فرانسوی به عراق اشاره کرد و افزود: «فرانسه اگر بخواهد این منطقه را به آتش بکشاند [و] با امکاناتی که دراختیار دشمن می‌گذارد منابع اقتصادی ما را منهدم کند، مطمئن باشد که دودش به چشم خودش می‌رود. آنها بیشتر به این منافع وابسته هستند تا ما، آنها بهتر است به فکر خودشان باشند. همان‌طورکه امام امت فرمودند: اگر آنها از این اقدامات بکنند ما مصمم هستیم تنگه هرمز را با قاطعیت ببندیم.»
فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران در پایان به‌صراحت تأکید کرد «مسئله‌ اول ما مسئله‌ جنگ است و برای تحقق به این شعار "جنگ جنگ تا پیروزی نهایی" به این جنگ ادامه خواهیم داد و دشمنان اسلام نیز بدانند که اگر به توطئه‌های خود ادامه دهند، ما نیز کاری خواهیم کرد که آنها به ذلت و بدبختی کشانده شوند.»<ref>روزنامه کیهان، 2/7/1362، ص18 مکرر.</ref>
== گزارش - 507 ==
برخی رسانه‌های جهان با پخش قسمت‌هایی از پیام دیروز امام خمینی و بخش‌هایی از خطبه‌های امروزِ رئیس مجلس شورای اسلامی در مراسم نمازجمعه، تهدیدات ایران مبنی‌بر بستن تنگه هرمز را بازتاب دادند.
رادیو صدای امریکا گفت: «ایران بار دیگر تهدید کرد که اگر عراق جنگ سه‌ساله دو کشور را شدت بخشد، تنگه هرمز را خواهد بست و راه تمامی محموله‌های نفتی خلیج‌فارس را سد خواهد کرد. این آخرین تهدید در بیانیه‌ای که ازسوی آیت‌الله خمینی صادر شده عنوان گشته و آیت‌الله انتقادهای خود را متوجه فرانسه کرده است.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 2/7/1362، ص5، رادیو صدای امریکا، 1/7/1362.</ref>
رادیو بی‌بی‌سی نیز اعلام كرد: «ایران علناً اخطار کرده است که اگر فرانسه به عراق جنگنده سوپراتاندارد مسلح به موشک‌های اگزوست تحویل دهد، دسترسی به میدان‌های نفتی منطقه را ناممکن خواهد ساخت. در پیامی به مناسبت سومین سالگرد جنگ خلیج‌فارس، رهبر ایران آیت‌الله خمینی گفته است نیروهای ایران تنگه هرمز را مسدود خواهند [کرد] و قطره‌ای نفت را اجازه عبور نخواهند داد.»<ref>همان، ص8، رادیو بی‌بی‌سی، 1/7/1362.</ref>
خبرگزاری آلمان نیز از منامه گزارش داد: «آیت‌الله روح‌الله خمینی رهبر ایران، در هفته جاری هشدار داد که درصورتی‌که عراق حوزه‌های نفتی ایران را بمباران کند، وی تنگه هرمز را خواهد بست.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 188، 2/7/1362، ص8، منامه - خبرگزاری آلمان‌غربی، 1/7/1362.</ref>
به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، روزنامه گونش (چاپ ترکیه) هم نوشته است: «امام خمینی رهبر انقلاب اسلامی ایران، درپیامی که به مناسبت سومین سالروز جنگ ارسال داشتند یک‌ بار دیگر دولت فرانسه را تهدید کردند و یادآور شده‌اند که درصورت ادامه کمک نظامی فرانسه به عراق، ایران تنگه هرمز را مسدود خواهد کرد.»<ref>همان، ص5، آنکارا - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1/7/1362.</ref>
رادیو اسرائیل نیز ضمن اشاره به سفر اخیر هاشمی رفسنجانی به سه استان جنوبی کشور گفت: «به موجب پاره‌ای گزارش‌های تأییدنشده [وی] به‌وسیله یک ناو جنگی موقعیت تنگه هرمز را از نزدیک مشاهده کرد.» این رادیو افزود: «حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی امام‌جمعه موقت تهران، در مراسم نمازجمعه امروز تهران بار دیگر امکان بستن تنگه هرمز را مطرح ساخت و ضمن اشاره به تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد ازطرف فرانسه به عراق گفت: اگر جمهوری اسلامی لازم بداند می‌تواند با هزار نفر تنگه هرمز را برای چندین سال مسدود نماید و افزود دراین‌صورت اگر امریکا و شوروی هم مشترکاً وارد شوند کاری از دستشان برنمی‌آید.»<ref>همان، صص 30 - 29، رادیو اسرائیل، 1/7/1362.</ref>
هم‌زمان با انتشار این اخبار و تحلیل‌ها، خبرگزاری آلمان‌غربی از منامه گزارش داد شورای همکاری خلیج‌فارس طرح‌هایی برای ساخت یک خط لوله انتقال نفت که از صحرای عربستان عبور کرده و تا دریای عرب امتداد پیدا می‌کند، تنظیم کرده است. این خبرگزاری افزود: درصورت عملی‌شدن این طرح «این خط لوله از تنگه استراتژیک هرمز مستقل خواهد بود. چنین خط لوله‌ای کشورهای نفت‌خیز را قادر می‌سازد که بدون اینکه مجبور باشند از تنگه هرمز بگذرند نفت خود را صادر کنند.» گزارش مذکور به نقل از منابع مطلع اعلام كرد: «پروژه دیگری برای ساختن یک خط لوله از عراق که ازطریق عربستان به بندر ینبع در دریای سرخ می‌رسد نیز مورد موافقت اعضای شورای همکاری خلیج‌فارس قرار گرفته است.»<ref>همان، ص8، منامه - خبرگزاری آلمان‌غربی، 1/7/1362.</ref>
رادیو بی‌بی‌سی نیز از موافقت عراق با طرح شورای همکاری خلیج‌فارس درمورد ایجاد خط لوله زمینی برای کنارگذاشتن تنگه هرمز خبر داد. این رادیو به نقل از وزیر نفت عراق - که با روزنامه الجمهوریه (چاپ بغداد) گفت‌وگو کرده است - گفت: «عراق حاضر است به این طرح کمک کند چون مفید و قابل‌مطالعه است.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 2/7/1362، ص8، رادیو بی‌بی‌سی، 1/7/1362.</ref>
== گزارش - 508 ==
درحالی‌که انتشار اخبار مربوط به اعطای قریب‌الوقوع هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق و تهدیدات ایران مبنی‌بر بستن تنگه هرمز و نیز زمزمه‌های دخالت نظامی ابرقدرت‌ها در خلیج‌فارس، این منطقه راهبردی را در وضعیت حساس‌تری قرار داده است، شش کشور عضو شورای همکاری خلیج‌فارس درحال تدارك مقدمات اجرای یک مانور نظامی مشترک می‌باشند.
دراین‌رابطه امروز، شیخ خلیفه بن زاید ولیعهد و معاون فرمانده کل نیروهای مسلح امارات متحده عربی، اعلام کرد کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در ماه آینده قصد اجرای یک مانور نظامی را دارند. به گزارش خبرگزاری کویت از ابوظبی، این مانور به‌مدت سه هفته با اسم رمز «سپر جزیره» و با مهمات جنگی واقعی در صحرای امارات متحده عربی اجرا خواهد شد، در این مانور «واحدهای برگزیده‌ای از نیروهای پیاده عربستان، امارات، کویت، عمان، قطر و بحرین با همکاری نیروهای هوایی امارات که نقش حمایتی ایفا خواهند کرد، شرکت می‌کنند.»
ولیعهد امارات متحده عربی درباره مانورهای کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس گفت: «این مانورها جهت توانایی شورای همکاری به تشکیل نیروی واکنش سریعی که شورای عالی شورای همکاری خلیج [فارس] تصمیم به تشکیل [آن] گرفته است برگزار می‌شود.» وی افزود: «این نیروی واکنش سریع قرار است دفاع مشترک شش کشور خلیج [فارس] را علیه هرگونه تهدیدی تأمین کند و سهمی در ثبات منطقه استراتژیک خلیج [فارس] و تقویت استراتژی صلح عربی و جهانی داشته باشد.»
وی «مانور سپر جزیره» را نشان‌دهنده عزم شورای همکاری خلیج‌فارس برای حفاظت از هویت و حق حاکمیت خود و تعهد کامل آن برای دفاع از منافع خود و محافظت از ثروت ملی اعضایش در مقابل همه جاه‌طلبی‌ها‌ توصیف کرد و درمورد هدف آن افزود: «هدف از این مانور آن است که نشان داده شود مسئولیت امنیت خلیج [فارس] فقط به عهده کشورهای منطقه بدون نیاز به سرپرستی، مداخله یا حمایت خارجی است.»<ref>همان، ص6، رادیو صدای امریکا، 1/7/1362؛ و - خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 188، 2/7/1362، ص8، ابوظبی - خبرگزاری کویت، 1/7/1362.</ref>
== گزارش - 509 ==
فرانسه به‌عنوان یکی از قدرت‌های جهانی، ازطریق تأمین سلاح برای برخی کشورها به‌ویژه دولت‌های عربی منطقه خلیج‌فارس و نیز دخالت در بحران‌های داخلی بعضی از کشورها نظیر لبنان و چاد در معادلات بین‌المللی نقشی قابل‌ملاحظه یافته است. ازاین‌رو تحرکات سیاسی نظامی این کشور در عرصه روابط بین‌الملل و به‌طور خاص نقش فرانسه در جنگ ایران و عراق مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته است.
به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، روزنامه گون‌آیدین (چاپ ترکیه) در شماره امروز خود ضمن بررسی میزان صدور جنگ‌افزارهای فرانسوی به کشورهای عربی چنین نتیجه‌گیری كرده است که فرانسه برنده اصلی جنگ ایران و عراق است. این روزنامه با درج نموداری از میزان فروش سلاح‌های فرانسوی در فاصله زمانی 1351 تا 1361 نوشت: میزان صادرات تسلیحاتی فرانسه در یک دهه اخیر از 4/5 میلیارد فرانک به 33 میلیارد فرانک افزایش یافته است.
گون‌آیدین افزود: «بهترین مشتریان فرانسه را کشورهای عربی تشکیل می‌دهند که بیش از 80 درصد از کل صادرات اسلحه فرانسه به این کشورها روانه می‌شود.» دراین‌میان عراق مقام اول را داراست. به ‌نوشته این روزنامه،‌ «ظرف دو سال اخیر، فروش سلاح‌های فرانسوی به کشورهای عربی افزایشی بالغ‌بر 43 درصد را نشان می‌دهد و به بیش از 5/5 میلیارد دلار بالغ شده است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 188، 2/7/1362، ص2، آنکارا - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1/7/1362.</ref>
هفته‌نامه نوول آبزرور (چاپ پاریس) نیز در شماره این هفته خود در مقاله‌ای، خطرهای حمایت فرانسه از عراق را برای آن کشور مورد بررسی قرار داد. آبزور ضمن یادآوری تهدیدات ایران مبنی‌بر بستن تنگه هرمز در مقابل تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق و اظهار نگرانی برخی از کشورهای غربی دراین‌خصوص، نوشت: «فرانسه احتیاط‌های لازم را کرده است؛ زیرا اولاً این سوپراتانداردها احتمالاً به‌صورت قطعات مجزا تحویل داده خواهد شد تا زمان تحویل طولانی‌تر شود و به دیپلماسی فرانسه فرصت داده شود تا مذاکرات احتمالی بین طرفین متخاصم آغاز شود. ثانیاً فرانسه این حق را برای خود محفوظ داشته که قطعات یدکی این هواپیماها را ازنظر تعداد و زمان‌بندی به میل خود تحویل دهد که این یک وسیله فشار دائمی روی عراقی‌ها ازسوی فرانسه است. کاخ الیزه همچنین به متحدانش اطمینان داده است که عراقی‌ها را متقاعد ساخته که از سوپراتانداردها و اگزوست‌ها به‌عنوان یک سلاح بازدارنده استفاده کنند تا به این ترتیب ایران را متوجه کنند که بدون تحمیل خسارت مهم ازجمله انهدام ترمینال نفتی جزیره خارک به‌هیچ‌روی برنده جنگ نخواهد شد. طبق این استدلال کاملاً به سود ایران خواهد بود که مذاکره نماید.» هفته‌نامه مذكور «ضمن برشمردن اهداف فرانسه از کمک‌هایش به عراق و خطراتی (تروریسم ارمنی، سوء‌قصدها) که به این علت با آنها روبه‌رو است» آورده است: «کاخ الیزه این خطرات را تقبل می‌کند و حتی روی احتمال حمله نیروی دریایی و شکاری‌های ایران به یک نفتکش فرانسوی کار می‌کنند آیا دراین‌صورت باید دخالت (نظامی) نمود؟ چنین دخالتی حاوی مسئولیت‌های سنگینی خواهد بود.»<ref>همان، صص 9 - 8، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1/7/1362.</ref>
رادیو کلن هم در تفسیری به بررسی موضع فرانسه در قبال درگیری‌های چاد، بحران لبنان و جنگ ایران و عراق پرداخته است. در این گزارش ضمن اینکه به مخالفت افکار عمومی با دخالت‌های نظامی فرانسه در چاد و لبنان اشاره شده درمورد جنگ ایران و عراق آمده است: «ازنظر داخلی و خارجی فعالیت‌ها و اقدامات فرانسه در رابطه با عراق موجب بروز اختلاف‌نظرهای شدید شده است. دولت در پاریس بعد از مدتی اکنون مصمم است که هواپیماهای نظامی سوپراتاندارد را به عراق تحویل دهد. تذکرات و نداهای هشداردهنده برخی از همسایگان [احتمالاً متحدان یا دوستان] غربی فرانسه بدون نتیجه باقی‌ مانده زیرا دولت فرانسه اعتقاد دارد که باید به تعهدات خود به طبق قراردادهای منعقده عمل کند تا میزان اعتماد به این کشور به‌عنوان تحویل‌دهنده اسلحه در جهان محفوظ بماند. مقامات دولتی فرانسه بااین‌وجود تاکنون از هرگونه اظهارنظر و واکنشی نسبت به تهدید دوگانه ایران که درصورت تحویل هواپیماها، فرانسه خصم ایران محسوب شده و ایران تنگه هرمز را مسدود خواهد کرد، خودداری نموده‌اند. ... در محافل سیاسی فرانسه این استنباط قوت می‌گیرد که دولت تشدید اقدامات تروریستی علیه فرانسه را ازجانب ایران در سطح بین‌المللی قبول می‌کند ولی تهدید بسته‌شدن تنگه هرمز را چندان جدی تلقی نمی‌کند.»
در پایان این گزارش در جمع‌بندی موضع فرانسه آمده است: «دولت فرانسه با مداخلات و روشی که دربرابر سه کانون بحران پیش‌گفته [چاد، لبنان و جنگ ایران و عراق] اتخاذ کرده به‌احتمال فراوان امیدوار است که به این ترتیب امکانات جدیدی برای حل اختلاف‌ها ازطریق انجام مذاکرات در چاد و لبنان به وجود آید و تهران مجبور شود حداقل درمورد قرارداد آتش‌بس به تفکر بپردازد. با این نظر و هدف، که عاری از رویاپردازی نیست، فرانسه قصد دارد به استقرار صلح خدمتی کرده باشد.»<ref>همان، صص 29 - 27، رادیو کلن، 1/7/1362.</ref>
هفته‌نامه افریقای جوان نیز در مطلبی تحت عنوان "فرانسه در جبهه عراق" ضمن بررسی روابط فرانسه و ایران نوشت: سوسیالیست‌های فرانسه قبل از پیروزی انقلاب ایران طرف‌دار مخالفان شاه این کشور بودند، اما پس از پیروزی انقلاب و باتوجه‌به شعارها و رفتارهای ضدفرانسوی ایران به‌تدریج بین دو کشور فاصله افتاد.<ref>همان، صص 34 - 33، رادیو ایران، 1/7/1362.</ref>
== گزارش - 510 ==
به‌دنبال تظاهرات عراقی‌های مقیم ایران در مقابل سفارت فرانسه در تهران، امروز گروهی از عراقی‌های مقیم سوریه نیز با تجمع در مقابل سفارت فرانسه در دمشق اقدام به تظاهرات کردند.
گزارش «فرماندهی [سپاه] مستقر در سوریه و لبنان» حاكی است شرکت کنندگان در این تظاهرات، که علیه صدام حسین رئیس‌جمهور عراق و دولت فرانسه شعار می‌دادند، قصد تسخیر سفارت را داشتند، اما با ممانعت پلیس مواجه شدند. همچنین نمایندگان تظاهركنندگان یادداشتی را به سفیر فرانسه در دمشق تسلیم كردند که در آن ضمن اعتراض به تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق «تهدید کرده بودند که ملت عراق پس از سقوط صدام هیچ‌یک از بدهکاری‌های صدام را نخواهند پرداخت.» این گزارش افزوده است: «در این جریان سفیر فرانسه که کاملاً وحشت‌زده شده و بهانه گرفته بود [اظهار كرده] که من هم با این کار مخالفم، مطمئن باشید که فرانسه چنین کاری را نخواهد کرد و من یادداشت شما را به دولت متبوعم خواهم رساند.»<ref>گزیده اسناد عملیات والفجر4، جلد3، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات - عملیات لشکر14 امام حسین(ع) به فرمانده لشکر14 و اطلاعات - عملیات قرارگاه حمزه، ص30.</ref>
رادیو صدای امریکا و بی‌بی‌سی با نقل خبر مذکور شرکت‌کنندگان در این تظاهرات را «سوری‌ها و ایرانی‌های مقیم سوریه» اعلام کردند.<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 2/7/1362، صص 7 - 6، رادیو صدای امریکا و رادیو بی‌بی‌سی، 1/7/1362.</ref> رادیو صدای امریکا گفت: «تظاهرات امروز درمورد سیاست فرانسه در لبنان متعاقب حملات دیروز جت‌های فرانسوی علیه آتشبارهای توپخانه نیروهای ضددولتی در پشت صفوف ارتش سوریه انجام گرفت.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 188، 2/7/1362، ص21، رادیو امریکا، 1/7/1362.</ref> بااین‌حال رادیو ایران، که به مخالفت با نظام جمهوری اسلامی شهرت دارد، تظاهركنندگان را «مأموران رژیم جمهوری اسلامی که به‌عنوان مزدور به استخدام سازمان اطلاعات و امنیت رژیم حافظ اسد درآمده‌اند به‌همراه گروهی از مأموران سوری» معرفی کرد.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 189، 3/7/1362، ص20.</ref>





نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۵۱

روزشمار جنگ سال 1362
1362.07.01
نام‌های دیگر یک مهر
تاریخ شمسی 1362.07.01
تاریخ میلادی 23 سپتامبر 1983
تاریخ قمری 15 ذیحجه 1403





گزارش - 500

امروز تعدادی از نیروهای اطلاعات - عملیات لشکر14 درحال شناسایی روی ارتفاع کله‌اسبی با یک گروهان از نیروهای دشمن که از محدوده بانی‌بنوک به ارتفاعات سورن نفوذ کرده بودند مواجه شدند.[۱] این عده گروهی از نیروهای تیپ424 ارتش عراق بودند که درقالب گشت شناسایی رزمی، حرکت خود را به‌طور مشخص پس از تک در محدوده چپ دزلی و کمانگر* آغاز[۲] كرده و بدون آگاهی از حضور نیروهای خودی در ادامه‌ حرکت خود، با استفاده از شکاف 4 الی 5 کیلومتری بین نیروهای خودی، ضمن تصرف سمت چپ چاله‌سبز ازطرف بانی‌بنوک و تپه کله‌اسبی، در بالای ارتفاع کله‌اسبی به‌سمت سورن مستقر شدند.[۳] نیروهای دشمن سپس، با اعزام دیده‌بان نفوذی، جاده سیاناو - چاله‌سبز در شرق سورن را زیر آتش توپخانه قرار دادند، درپی این اقدام، چهار اتوبوس ارتش** هنگام عبور از این جاده، براثر اصابت گلوله‌های توپخانه دشمن زمینگیر شدند.[۴] پس از مشاهده گروهان عراقی یکی از نیروهای خودی برای گزارش نفوذ ارتش عراق به سورن، به مقر لشکر14 امام حسین(ع) بازگشت و چهار تن دیگر نیز به‌صورت نامحسوس، دشمن را تعقیب و سه تن از نیروهای جامانده عراقی را اسیر کردند.[۵] براساس اعتراف این اسرا، مأموریت گروهان گشتی عراق تأمین قله سورن برای استقرار گردان3 تیپ424* در این منطقه بوده است.[۶] درپی تصرف بخشی از ارتفاعات سورن توسط ارتش عراق حسین خرازی فرمانده لشکر14 امام حسین(ع) با تأكید بر اینكه «باید اینجا حمله بکنیم چون دشمن می‌خواهد بیاید منطقه را از دست ما بگیرد»، ارزیابی گزارش‌های شناسایی را به‌منظور انجام اقدام جدی برای بازپس‌گیری سورن در دستور كار قرار داد.[۷]

گزارش - 501

فرماندهان ارشد قرارگاه‌های خاتم‌الانبیا(ص) و مقدم حمزه در ادامه جلسات خود به‌منظور بررسی مشکلات قرارگاه‌های تاكتیكی حمزه برای اجرای عملیات والفجر4 در دهانه‌ شیلر، امروز به ارزیابی مشکلات لشکرهای 41 ثارالله(ع) (حمزه5)، 25 کربلا (حمزه3) و تیپ44 قمربنی‌هاشم(ع) (حمزه2) در قرارگاه مقدم حمزه** پرداختند. در ابتدای این جلسه رزم‌حسینی معاون لشكر41 ثارالله(ع)، از فعالیت‌های این لشکر در منطقه عملیاتی دهانه‌ شیلر گزارش داد. وی در تشریح طرح مانور، مشخص‌نبودن مأموریت لشکر41 را از مشکلات اساسی پیش روی این یگان عنوان کرد و گفت: «[لشکر41 ثارالله] در روز اول احتیاط قرارگاه حمزه، روز دوم احتیاط لشکر امام حسین(ع)، روز سوم احتیاط تیپ قمر بنی‌هاشم(ع) و روز چهارم احتیاط کانی‌مانگا[است].» در ادامه جلسه با توضیحات رشید و شمخانی این مشكل تقریباً حل شد و مقرر گردید لشکر41 ثارالله(ع) کار شناسایی خود را روی پنجوین به‌عنوان احتیاط تیپ44 قمر بنی‌هاشم(ع) ادامه دهد. پس از آن کوسه‌چی فرمانده لشكر25 كربلا، ضمن بیان گزارشی از اقدامات این لشكر در منطقه‌ دهانه شیلر، افزود: غیر از مسئله پشتیبانی لشکر، مشکل عمده‌ای وجود ندارد و کار شناسایی نیز انجام شده است. در این نشست قرار شد لشکر25 کربلا محور نهنی به روی محور سربلاله و بلاله را شناسایی کند تا درصورت امكان و صلاحدید فرماندهان، از این محور وارد عمل شود. سپس کریم نصر فعالیت‌های تیپ44 قمر بنی‌هاشم(ع) در منطقه عملیاتی دهانه‌ شیلر را تشریح و مسائل ادغام نیرو، کمبودهای پشتیبانی و زرهی را از مشکلات پیش روی این تیپ در اجرای عملیات والفجر4 عنوان کرد.[۸]

گزارش - 502

شهرهای آبادان و خرمشهر در 48 ساعت گذشته نیز همچون روزهای قبل، زیر آتش سلاح‌های سبک و سنگین دشمن قرار داشتند. شهربانی استان خوزستان گزارش داد: علاوه‌بر تبادل آتش بین دوطرف، دشمن در ساعات مختلف مناطق پل نو، شلمچه، پاسگاه زید، جزیره مینو، کوت ‌شیخ، دیرفارم، نیروی دریایی، گمرک و راه‌‌آهن را زیر سلاح‌های دوربرد خود قرار داد، که براثر آن 18 نفر از نیروهای بسیج، سپاه، ارتش و ژاندارمری و یک غیرنظامی مجروح شدند. براساس گزارش مذکور، از ساعت 21 الی 22:45 دیروز، هم‌زمان با برگزاری مراسم دعای کمیل، مناطق مختلف شهر زیر آتش سلاح‌های دوربرد عراق قرار داشتند. در جریان این حملات چند باب منزل مسکونی ویران شد.[۹] گزارش شهربانی خوزستان از آبادان نیز حاکی است براثر تداوم گلوله‌باران این شهر در 48 ساعت گذشته به درمانگاه شماره 1 و 6 باب منزل مسکونی خساراتی وارد شده و تعدادی نخل و حصارِ باغِ چند منزل طعمه حریق شدند.[۱۰]

گزارش - 503

امروز در آذربایجان‌غربی درگیری‌هایی میان نیروهای خودی و عناصر مسلح غیرقانونی رخ داد كه خسارات و تلفاتی در پی داشت. به گزارش اداره اطلاعات شاجا در درگیری نیروهای خودی با عناصر ضدانقلاب در پایگاه بردوک محال صومای ارومیه، 8 تن از نیروهای ژاندارمری و 35 نفر از بسیجیان مجروح شده و 4 تن هم به شهادت رسیدند.[۱۱] طبق اعلام یک نشریه داخلی سپاه پاسداران از مهاجمان نیز 27 نفر کشته شدند.[۱۲] امروز همچنین در اطراف سلماس، عده‌ای از نیروهای خودی که برای اجرای کمین به منطقه اورتونوس رفته بودند با گروهی از عناصر مسلح غیرقانونی درگیر شدند و پس از عقب‌نشینی مهاجمان، تا ارتفاعات کری‌گان آنها را تعقیب کردند. در این درگیری 2 تن از افراد ضدانقلاب کشته و عده‌ای زخمی شدند.[۱۳] علاوه‌براین، گروهی از مهاجمان مسلح شب‌هنگام به روستای دیدان از توابع محال براندوزچای آذربایجان‌غربی حمله کرده و افراد یک خانواده را که چند تن از آنها عضو واحد بسیج مستضعفین بودند، ربودند.[۱۴]

گزارش - 504

با گذشت بیش از چهار سال از تأسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و درحالی‌که با وقوع جنگ دامنه مأموریت‌های این ارگان از سطح اقدامات امنیتی و مقابله با ضدانقلاب فراتر رفته و این سازمان به یكی از دو ارگان اصلی نظامی و دفاعی كشور تبدیل شده است، مسئولان این نهاد تصویب و اجرای مجموعه‌ای از موارد انضباطی را ضروری تشخیص و تهیه طرح‌ها و آیین‌نامه‌های مربوط به آن را در دستور كار قرار داده‌اند. دراین‌زمینه امروز، فرمانده کل سپاه پاسداران"طرح بنیان مرصوص" را به واحدهای تابعه ابلاغ كرد. این طرح که هدف از آن «تحکیم و تقویت نظم و انضباط در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» عنوان شده است، شامل دستورالعمل‌هایی درباره انضباط ظاهری پاسداران؛ مراسم صبحگاه؛ مراسم رژه؛ انضباط محیط؛ انضباط اتومبیل‌های سازمان رزمی و منضم به یک آیین‌نامه انضباطی است. در طرح مذکور، در بخش مربوط به انضباط ظاهری پاسداران پس از ذکر احادیث و روایات مختلف از پیامبر اسلام(ص) و ائمه(ع) راجع به اهمیت و جایگاه نظم و نظافت در اسلام آمده است: «بلندی موی سر به‌گونه‌ای باشد که روی گوش و یقه نیامده و حداقل آن نیز از نمره 4 کمتر نبوده و همواره مرتب باشد. بلندی محاسن از حد متعارف (حدود 2 سانتی‌متر) تجاوز نکرده و حداقل آن نیز از میزان شرعی کمتر نشود و همواره مرتب باشد. آقایان روحانیون مستثنی هستند. [درمورد] شارب، حد شرعی رعایت شده و روی لب نباشد.» همچنین درخصوص مراسم صبحگاه و رژه مقرر شده است: «متناسب با ساعت کار سپاه در فصول مختلف سال هرروز صبح به‌مدت 25 دقیقه مراسم صبحگاه» برگزار شود. مراسم رژه نیز «جهت آمادگی مداوم نیروها در هر ماه در یکی از روزها پس از انجام مراسم صبحگاه به‌مدت حداقل نیم‌ساعت» اجرا شود.[۱۵]

گزارش - 505

نمازجمعه این هفته تهران به امامت هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، اقامه شد. مباحث مربوط به عدالت در استان‌های محروم، گزارش بازدید از استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کرمان، اقدامات انجام‌شده در مناطق محروم، وضعیت بنادر کشور، هفته جنگ، علل نپذیرفتن آتش‌بس ازسوی ایران، جنگ روانی علیه ایران در ماجرای تحویل سوپراتانداردها و مهار نشت نفت از چاه نوروز، مهم‌ترین محورهای سخنان خطیب نمازجمعه تهران بود. در خطبه اول، هاشمی رفسنجانی از سفر اخیر خود به سه استان جنوبی کشور (سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کرمان) گزارش داد. وی با تأکید بر هماهنگی کامل نیروهای مسلح و سایر ارگان‌ها در چابهار، زاهدان و بندرعباس، درخصوص آمادگی این نیروها برای بستن تنگه هرمز، درصورت لزوم، گفت: «ما تا نزدیکی تنگه هرمز رفتیم و با خیال راحت بازگشتیم و با اطلاعاتی که من از مسائل نظامی دارم، هیچ‌گونه ناراحتی دراین‌مورد وجود ندارد و اگر مسئله‌‌ای پیش بیاید نیروهای ما کاملاً مهیا و مسلط می‌باشند و هر لحظه که نیروهای ما تصمیم بگیرند، مانند دری که روی پاشنه خود بگردد، وارد عمل می‌شوند.» خطبه دوم نمازجمعه تهران به مسائل سیاسی روز ازجمله هفته جنگ، ماجرای تحویل سوپراتانداردها، لبنان و... اختصاص یافت. رئیس مجلس شورای اسلامی ابتدا به مناسبت هفته جنگ، تاریخچه‌ای تحلیلی از سه سال جنگ عراق و ایران بیان کرد؛ هاشمی رفسنجانی هدف از حمله عراق به ایران را «ساقط‌کردن و خفه‌کردن انقلاب و جمهوری اسلامی» دانست و آن را «توطئه[ای] وسیع» توصیف كرد که «امریکا و شوروی و ارتجاع منطقه با مشورت‌ها یا با قرارداد با آنها همراه بوده‌اند و یا جداگانه عمل می‌کردند.» وی درخصوص منافع حاصل از هجوم عراق به ایران برای دو ابرقدرت جهان و نیز کشورهای منطقه گفت: «درمورد شوروی که مشخص بود به‌خاطر اسلامی‌بودن رژیم کشور ما، ایران نمی‌توانست عامل آنها باشد و با پیروزی عراق محققاً به خیال آنها سیستان و بلوچستان در جنوب و در شمال نیز تا آن‌طرف البرز از آنها می‌شد. امریکا هم که وضعش روشن است چون ما آنها را مثل مگس از کشور بیرون کردیم و لانه جاسوسی‌اش را هم خراب کردیم و با آن جو ضدامریکایی که در ایران به وجود آمده بود، معلوم بود که امریکا حتماً کاری خواهد کرد. ارتجاع منطقه نیز که از ما می‌ترسید و هنوز هم می‌ترسند. هرچند وحشتناک نیستیم و فقط از آنها می‌خواهیم که امریکایی نباشند و در خدمت مردم باشند، در مسئله‌ نفت و مسئله‌ اسرائیل موضع درست بگیرند و خیانت نکنند و در اصل آنها از وحشتی که نسبت به صدور انقلاب داشتند و وحشتی که از مردم خودشان داشتند می‌ترسیدند.» هاشمی افزود: «احتمال صدور انقلاب به عراق از همه‌جا بیشتر بود چون از نزدیک‌ترین پایگاه اصلی مخالفین آنها کربلا است و اصولاً ما مبارزه بی‌امان علیه طغیان را از آنجا شروع کردیم و نمی‌شود آنجایی که امام حسین(ع) آرمیده و علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) مرکز حکومتش آنجا بود، در دست حکومت فاسد صدام باشد. بنابراین، این عراقی‌ها طبیعتاً باید می‌ترسیدند و کشورهای مرتجع دیگر منطقه را نیز تحریک می‌کردند.» رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه افزود: عراق در وهله نخست قصد داشت با حمله‌ای غافلگیر‌‌کننده جمهوری اسلامی را ساقط کند، اما تقویت مواضع دفاعی درپی عملیات‌های نیروی هوایی و ایستادگی نیروهای زمینی و دریایی ایران تصمیم‌گیران عراقی را بر آن داشت تا قسمت دوم طرح خود را به اجرا درآورند. وی فرستادن میانجی‌ها برای وادارساختن ایران به پذیرش آتش‌بس را قسمت دوم نقشه عراق خواند و هدف آن را تجزیه خوزستان و کردستان اعلام کرد. هاشمی رفسنجانی درباره شروط عراق برای آتش‌بس گفت: «شرایط صدام برای صلح در روزهای اول این بود که سه جزیره را به آنها پس بدهیم، شط‌العرب مال آنها باشد، ارتفاعاتی که گرفته‌اند مال آنها باشد. خرمشهر تبدیل به محمره شود و اصلاً جزیره آبادان به آنها تعلق گیرد، چون این‌طرف اروند بوده‌اند.» رئیس مجلس پذیرش شرایط عراق را ذلت‌بار و خطرناک توصیف و اظهار كرد: مسئولان ایران با هدایت امام خمینی نه‌تنها از پذیرش شروط عراق خودداری ورزیدند، سه شرط نیز برای پذیرش آتش‌بس تعیین کردند: 1. خروج بدون قیدوشرط نیروهای عراق از خاک ایران. 2. پذیرش پرداخت خسارت جنگ ازسوی عراق قبل از خروج نیروهای این کشور از خاک ایران. 3. پرداخت غرامت، بازگشت رانده‌شدگان عراقی به کشورشان و محاكمه متجاوز. نماینده امام در شورای عالی دفاع سپس به مواجهه هیئت‌های صلح با شروط ایران و نیز مشکلات دوران ریاست‌جمهوری ابوالحسن بنی‌صدر به‌عنوان جانشین فرمانده کل قوا اشاره كرد و ضمن مرور اجمالی عملیات‌های موفق بعد از عزل بنی‌صدر، عملیات‌های ایران تا عملیات والفجر3 را ادامه روند بازپس‌گیری سرزمین‌های اشغالی برشمرد. وی درمورد راهبرد عراق در این مرحله گفت: «در این مرحله سیاست عراقی‌ها و سیاست استکبار جهانی در کل این بود که ما را جنگ‌طلب معرفی کنند و عراق را صلح‌طلب و از ناحیه بین‌المللی ما را تحت فشار قرار دهند. این سیاست را هنوز هم ادامه می‌دهند. طرز کارشان این بود که هیئتی را به ایران می‌فرستادند و چون ما می‌گفتیم با شرایط شما صلح نمی‌کنیم، این هیئت‌‌ها بعد از برگشتن از ایران اعلام می‌کردند که ایران صلح را قبول نمی‌کند و عراق حرفی ندارد و این کار چون تکرار می‌شد مردم می‌گفتند که چه لجباز‌هایی در ایران هستند که باوجود این‌همه خونریزی حاضر به مصالحه نیستند و ما چون دیدیم که اینها ضرر دارند، به این‌گونه هیئت‌‌ها اعلام کردیم که از این به بعد اگر حرف تازه‌ای و شرایط تازه‌ای برای صلح ندارید به ایران نیایید، ولی بعضی هیئت‌ها به دروغ اعلام می‌کردند که حرف تازه‌ای دارند، ولی در حین مذاکرات ما متوجه می‌شدیم که اینها حرف تازه‌ای ندارند و این مسئله‌ ناشی‌از این بی‌شخصیتی آنها بود و ما کاملاً صادقانه عمل می‌کردیم. این جریان تا حالا ادامه دارد و حیله‌ای بین‌المللی بود که می‌خواستند چهره ایران را خشن و جنگ‌طلب که به ارزش انسا‌ن‌ها توجهی ندارد به جهانیان معرفی کنند. درحالی‌که می‌دانستند که خرمشهر و بسیاری از مناطق ما در تیررس عراق قرار دارد و در مرزهای ما درحدود 1200 روستا در اشغال عراق بود و ما اگر صلح را قبول می‌کردیم، بایستی برای همیشه این دو میلیون مهاجر جنگی را روی دست داشته باشیم و با سقوط اخلاقی و ازدست‌دادن هیجان جنگی ملتمان را هم از دست بدهیم و آن موقع ذلیلانه قربانی شویم و طرحشان تا این حد نیز روشن بود و این درحالی بود که ما حرف‌هایمان را می‌زدیم، ولی تمام روزنامه‌ها و رادیوهای دنیا حرف آنها را نقل می‌کردند. ولی ما کار خودمان را می‌کردیم زیرا بنا بود ما به همه جریان شرق و غرب و ارتجاع طرف باشیم و از اول مهر، جنگ ما با اینها بود و لذا خود را برای هرگونه جنگ تبلیغاتی آماده کرده بودیم.» هاشمی رفسنجانی ماجرای اعطای سوپراتانداردها به عراق و تبلیغات رسانه‌ای درباره آن را نیز تداوم جریان تبلیغاتی و جنگ روانی علیه ایران برای بین‌المللی‌کردن جنگ ایران و عراق خواند و گفت: «... مدتی است دارند تبلیغ می‌کنند که فرانسه می‌خواهد آنها را دراختیار عراق قرار دهد و مخصوصاً می‌گویند که اگر اینها به عراق تحویل شود و مورد استفاده قرار گیرد جزیره خارک ایران از کار خواهد افتاد. درحالی‌که عمده این قضیه یک جنگ تبلیغاتی است و مخصوصاً عنوان می‌شود که ما وحشت کنیم و قضیه به سطح جهان کشیده شود که اگر نفت جزیره قطع شود، ایران عکس‌العمل نشان خواهد داد. زیرا ما قبلاً گفته بودیم که اگر روزی نتوانیم از نفت خود استفاده کنیم، دریای خلیج‌فارس دیگر ارزشی برای ما ندارد زیرا این دریا وقتی برای ما ارزش دارد که ما نفت داشته باشیم و بتوانیم در قبال آن جنس بخریم و وارد ایران کنیم، ولی روزی که نفت نداشته باشیم بنادر ما کلاً بی‌ارزش‌اند و ما درِ دروازه آنها را خواهیم بست که همه یک‌دفعه محروم شویم و اینها این قضیه را علم کردند و ما مجدداً تهدید خود را تکرار کردیم و دراین‌رابطه اینها اعلام کردند که با دادن این هواپیماها خلیج‌فارس بسته خواهد شد. منظره بسته‌شدن خلیج‌فارس برای دنیای صنعتی خیلی وحشتناک است.» نماینده امام در شورای عالی دفاع در ادامه راجع به قدرت ایران در بستن تنگه هرمز و ناتوانی قدرت‌های بزرگ در بازگشایی آن گفت: «اینجا اگر خراب شد هزار نفر آدم جان‌فدا که حاضر باشند جان خود را فدا کنند اگر برنامه‌ریزی کنند چند سال ‌می‌توانند این تنگه را بسته نگه دارند، این مردم آیا نمی‌توانند همیشه هزار نفر آدم حاضر در آنجا داشته باشند و از طرفی علاوه‌بر اینکه این نیروها را در شمال خود داریم این نیروها را در جنوب هم داریم؛ یعنی این مردم را علاوه‌بر اینکه در شمال داریم در جنوب هم داریم و روزی اگر لازم شود از همان کشورهای خلیج‌فارس این‌قدر آدم حسابی وجود دارد که از آن‌طرف به کمک ما بیایند و از آن‌طرف آنجا را ناامن کند و حالا چون ما نمی‌خواهیم امن است و ما بنا داریم اینجا را امن نگه داریم. بنابراین آنها می‌فهمند که معنای بسته‌شدن خلیج‌فارس یعنی چه و زود فکر کنند که امریکا می‌آید اینجا، حتی اگر شوروی از امریکا دعوت کند به اینجا بیاید، امریکا به اینجا نخواهد آمد زیرا امریکا از ما می‌ترسد. حتی اگر شوروی و امریکا باهم بیایند، هیچ کاری از پیش نخواهند برد. البته ممکن است بتوانند بنادر را از کار بیندازند و کشتی‌ها را غرق کنند و شهرها را بمباران کنند، ولی این مقصود آنها نیست و این آن چیزی است که ما می‌خواهیم، یعنی این کار را کردند، آنجا ناامن و ناامن‌تر خواهد شد.» هاشمی افزود: «اگر قصد تبلیغاتی و جنگ روانی نبود این را جلوتر اعلام نمی‌کردند چون طبعاً سه چهار ماه پیش گفتند خوب ما هم بی‌کار نیستیم جزیره خارک را مسلح می‌کنیم. لوله‌هایمان و منابعمان را حفاظت می‌کنیم از فضایمان حمایت می‌کنیم سه چهار ماه فرصت داشتیم. آنها اگر می‌خواستند این کار [را] بکنند چیزی نمی‌گفتند، می‌دادند و یک‌وقت صدای موشک‌هایشان را می‌شنیدیم. ... بنابراین، جنگ، جنگ روانی است. می‌خواستند بگویند که اینجا بین‌المللی می‌شود ما را تحت فشار قرار بدهند که ما تجدیدنظر بکنیم ما هم که حرفمان را و راهمان را و حقمان این‌قدر روشن بود که چیزی برای بخشش نداشتیم و جایی برای قدم به عقب گذاشتن نداشتیم و خودمان را برای بیشتر از اینها آماده کردیم. دوره‌های سخت‌تری را هم پیش‌بینی کردیم، ممکن هم هست یک روز جنگ بین‌المللی بشود. ولی کسی که برای حق قیام می‌کند از بین‌المللی‌شدن جنگ نمی‌ترسد.» رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه خطبه‌ها، به تشریح مسئله تعمیر چاه شماره 3 حوزه نفتی نوروز و توقف نشت نفت آن با تلاش متخصصان ایرانی پرداخت و با اشاره به نیت عراق از حمله به چا‌ه‌های نفت ایران و بهره‌برداری از آن به‌عنوان یک حربه برای تحمیل آتش‌بس به جمهوری اسلامی، شرایط سنگین مالی شرکت‌های بین‌المللی برای ترمیم چاه‌های آسیب‌دیده را یادآور شد و افزود: «به نظر من این کار که بچه‌های ما توی دریا کردند اعتبار انسانی و علمی و فنی‌اش و سیاسی‌اش و استعمارشکنی آن به اندازه یکی از عملیات[های] بزرگ ماست.» هاشمی رفسنجانی عقب‌نشینی ارتش عراق از برخی مواضع خود و تخلیه برخی ارتفاعات مرزی در قسمتی از جبهه شمال‌غرب (منطقه شمال مریوان) را نوعی فرار توصیف کرد و گفت: «اینها از دستپاچگی انبارهای مهماتشان را جا گذاشتند و بعضی را آتش زدند و بعضی را رها کردند و از قله‌های استراتژیک خاک خودشان فرار کردند. این فرار وقتی اسنادش منتشر بشود که مردم بفهمند که هیچ توجیهی ندارد و فرار از دشت ممکن است قابل‌توجیه باشد، اما بالای کوه‌ها و قله‌ها اگر نیروها وفادار باشند، ‌می‌توانند ایستادگی کنند.» امام‌جمعه موقت تهران درخصوص توانایی ایران برای زیرآتش‌گرفتن مناطق مرزی (مسکونی) عراق در طول مرز مشترک گفت: «از حاج‌عمران تا فاو همه را ما می‌توانیم لااقل تا مسافت 30 کیلومتری آتش بریزیم، اتفاقاً منطقه آباد عراق هم همین بخش شرقی آن است، اما ما این کارها را نمی‌کنیم. می‌خواهیم به حالت انسانی این جنگ را تمام بکنیم و به این خاطر دستمان بسته است.» وی بار دیگر در سخنانی تهدیدآمیز خطاب به فرانسه به‌دلیل اعطای سوپراتانداردها به عراق گفت: «ما فرانسه را دشمن می‌دانیم و او هم از ما و هم آینده تاریخ هم از ملت خود می‌ترسد. او می‌ترسد زیرا می‌داند که ما از آنها انتقام می‌گیریم.»[۱۶]

گزارش - 506

سرهنگ صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، به‌عنوان سخنران قبل از خطبه‌های نماز‌جمعة این هفته تهران در سخنانی ضمن تحلیل وضعیت جنگ در سه سال گذشته و تشریح اوضاع کنونی جبهه‌ها، جنگ را مسئله‌ اول کشور خواند و بر تداوم جنگ تا تحقق شعار "جنگ جنگ تا پیروزی" تأکید کرد. فرمانده نیروی زمینی ارتش با تأکید بر تبدیل‌شدن جنگ به نعمتی كه ازطریق آن خیر و برکت بسیاری شامل حال ملت ایران شده است، گفت: «امروز به برکت این جنگ ما آماده‌ شده‌ایم برای تداوم انقلاب اسلامی با دشمنانمان که در کاخ‌های سربه‌فلک‌کشیده نشسته‌اند و مزدورانی چون صدام را به سراغ ما می‌فرستند بجنگیم و این تحرک و آمادگی ما امیدی قوی در قلب‌هایمان ایجاده کرده است.» صیاد شیرازی سه سال جنگ عراق و ایران را به سه مرحله تقسیم و اظهار كرد: «مرحله اول جنگمان را مرحله توقف نام گذاشتیم و وقتی می‌بینیم چه بهره‌ای از آن گرفتیم خدا را شکر می‌کنیم. در این مرحله آثار ظهور آفت را دیدیم. آفت در مقدم قراردادن تخصص نسبت به تعهد، آفت غرور و سرکشی در رهبریت جبهه‌ها، آفت غافل‌شدن از قدرت خداوند و متأثرشدن از قدرت‌های غیر خدا و این آفت‌ها موجب شده بود که ما را به توقف بکشاند و این آفتِ تخصص، آفت بزرگی بود و موقعی که این آفت در جبهه جنگ ریشه‌کن شد مرحله توقف خاتمه یافت به مرحله بعدی که مرحله تحرک بود راه یافتیم. درحالی‌که زاغه‌های مهمات ما را در مرحله توقف، دشمن خالی کرده بود و مهمات کمی برای ما مانده بود، چگونه شد که نبرد ثامن‌الائمه جرقه نور خدا در قلب‌های دل‌شکسته گردید و این جرقه نور به رزمندگان اسلام قوت بخشید. سدی که در مقابل حضور مردم در جبهه‌های جنگ بود در هم شکست و در این نبرد دیدیم که چگونه محاصره آبادان شکسته شد و با این حضور خدا در صحنه‌های نبرد و حضور تعهد و حضور ملت رزمنده ما تحرک آغاز شد. بعد از آن، نبرد طریق‌القدس بود که بستان آزاد شد. سپس مطلع‌الفجر در باختران، پس از آن نبرد محمد رسول‌الله(ص) در منطقه شمال‌غرب کشور که قدرت و جسارت رزمندگان اسلام را در صعب‌العبورترین ارتفاعات که مسدود از برف بود، نشان داد که با حداقل تلفات در داخل خاک دشمن رزمندگان ما دشمن را نابود کردند. آن‌گاه نبرد فتح‌المبین در غرب کرخه برای آزادسازی منطقه غرب کرخه و ارتفاعات سایت تا نزدیکی فکه آغاز شد. ... در مرحله تحرک ما صحنه‌های بی‌شماری از امدادهای غیبی خدا را داریم که بسیار از این امدادها را هم نفهمیدیم و فقط به‌صورت نصرت بر ما مجسم شد. در نبرد بیت‌المقدس که بیش از 6 هزار کیلومتر مربع از خاک میهن اسلامی‌مان آزاد شد و صدها تانک و نفربر و خودرو به غنیمت گرفتیم. در این عملیات وارد مرحله جدید و خطرناکی از جنگ شدیم. در این مرحله دوباره آفت ظاهر شد که آن آفت غرور بود. ما هروقت که دچار غرور می‌کنیم [می‌شدیم] کیفیت کار پایین می‌آمد. در عملیات رمضان جنگ به مرحله تأخر رسید و جنگ‌هایمان از گستردگی درآمد و تبدیل به جنگ‌های محدود شد مثل مسلم‌بن‌عقیل. در عملیات والفجر مقدماتی ما خود را با تحلیل‌های نظامی توجیه می‌کردیم و گفتیم برای حمله قوی‌تر تعداد را بیشتر کنیم و امکاناتی را به کار گیریم. در این عملیات دشمن از آخرین تجاربش استفاده کرده بود و پیشروی ما در عمق کند شد و نتیجه آن مراجعه به خط اول بود. پس از آن در 22 بهمن نصیحت پیر جماران ابلاغ شد که مواظب باشید غرور در شما راه نیابد و شیطان بین شما راه پیدا نکند که اگر راه یافت خدا را فراموش می‌کنید. ما خدا را شکر می‌کنیم که این نصیحت چنان در اعماق وجود رزمندگان ما نفوذ کرد که به خودسازی پرداختیم و پس از مدت‌ها تأخیر به والفجریک رسیدیم که به‌ظاهر عملیات ناکام بود، ولی برای ما که نتیجه بازسازی خود را دیدیم مرحله شکوفایی خودمان بود و این عملیات برای ما بسیار سرنوشت‌ساز بود و باز توانستیم نقص خود را پیدا کنیم و خداوند باز ما را به تحرک رساند که شکوفایی آن را در والفجر2 و والفجر3 دیدیم و آن بازگشتن عنایت مقدس خداوند به ما بود. در این عملیات دیدیم که رزمندگان ما بهترین الگوهای سربازان اسلام در جنگی که ما داریم هستند و اسوه زمان هستند. ما در ادامه این والفجرها دنبال طراحی و تدبیر هستیم.» وی در ادامه با تأکید بر لزوم وحدت و یکپارچگی ملت، درمورد وحدت و همدلی نیروهای مسلح گفت: «ما ارگان‌ها و نهادهای مختلفی برای جنگیدن داریم که نیروهای مسلح جمهوری اسلامی نام گرفته‌اند و هریک از آنها نهاد مستقلی دارند، ولی از دو طریق به وحدت می‌رسند؛ یکی در میدان‌های جنگ و زیر پوشش قرارگاه مقدسی که ایجاد شده و یکی ازطریق شما مردم. نیروهای ما از متن شما می‌آیند گردان‌های قدس که درحال سازمان‌یافتن هستند از بین شما می‌آیند. طرح لبیک یا خمینی به‌وسیله شما اجرا می‌شود و ارتشی که باید میلیون‌ها سرباز را در خدمت اسلام سازماندهی و تجهیز کند، از بین شماست و ما این را عامل وحدت می‌دانیم و حق داریم که خود را سعادتمند بدانیم که توسط مردممان این‌گونه آماده بشویم و می‌بینیم از دولت جمهوری اسلامی برخورداریم که نخست‌وزیر و وزرای کابینه‌اش این‌گونه دنبال رهبر را گرفته‌اند و در صحنه جنگ کار می‌کنند.» صیاد شیرازی با تأکید بر اینکه جنگی که اکنون بین ایران و عراق جریان دارد نه جنگ میان دو کشور «بلکه جنگ بین اسلام و استکبار جهانی» است، به موضوع اعطای هواپیماهای سوپراتاندارد فرانسوی به عراق اشاره کرد و افزود: «فرانسه اگر بخواهد این منطقه را به آتش بکشاند [و] با امکاناتی که دراختیار دشمن می‌گذارد منابع اقتصادی ما را منهدم کند، مطمئن باشد که دودش به چشم خودش می‌رود. آنها بیشتر به این منافع وابسته هستند تا ما، آنها بهتر است به فکر خودشان باشند. همان‌طورکه امام امت فرمودند: اگر آنها از این اقدامات بکنند ما مصمم هستیم تنگه هرمز را با قاطعیت ببندیم.» فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران در پایان به‌صراحت تأکید کرد «مسئله‌ اول ما مسئله‌ جنگ است و برای تحقق به این شعار "جنگ جنگ تا پیروزی نهایی" به این جنگ ادامه خواهیم داد و دشمنان اسلام نیز بدانند که اگر به توطئه‌های خود ادامه دهند، ما نیز کاری خواهیم کرد که آنها به ذلت و بدبختی کشانده شوند.»[۱۷]

گزارش - 507

برخی رسانه‌های جهان با پخش قسمت‌هایی از پیام دیروز امام خمینی و بخش‌هایی از خطبه‌های امروزِ رئیس مجلس شورای اسلامی در مراسم نمازجمعه، تهدیدات ایران مبنی‌بر بستن تنگه هرمز را بازتاب دادند. رادیو صدای امریکا گفت: «ایران بار دیگر تهدید کرد که اگر عراق جنگ سه‌ساله دو کشور را شدت بخشد، تنگه هرمز را خواهد بست و راه تمامی محموله‌های نفتی خلیج‌فارس را سد خواهد کرد. این آخرین تهدید در بیانیه‌ای که ازسوی آیت‌الله خمینی صادر شده عنوان گشته و آیت‌الله انتقادهای خود را متوجه فرانسه کرده است.»[۱۸] رادیو بی‌بی‌سی نیز اعلام كرد: «ایران علناً اخطار کرده است که اگر فرانسه به عراق جنگنده سوپراتاندارد مسلح به موشک‌های اگزوست تحویل دهد، دسترسی به میدان‌های نفتی منطقه را ناممکن خواهد ساخت. در پیامی به مناسبت سومین سالگرد جنگ خلیج‌فارس، رهبر ایران آیت‌الله خمینی گفته است نیروهای ایران تنگه هرمز را مسدود خواهند [کرد] و قطره‌ای نفت را اجازه عبور نخواهند داد.»[۱۹] خبرگزاری آلمان نیز از منامه گزارش داد: «آیت‌الله روح‌الله خمینی رهبر ایران، در هفته جاری هشدار داد که درصورتی‌که عراق حوزه‌های نفتی ایران را بمباران کند، وی تنگه هرمز را خواهد بست.»[۲۰] به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، روزنامه گونش (چاپ ترکیه) هم نوشته است: «امام خمینی رهبر انقلاب اسلامی ایران، درپیامی که به مناسبت سومین سالروز جنگ ارسال داشتند یک‌ بار دیگر دولت فرانسه را تهدید کردند و یادآور شده‌اند که درصورت ادامه کمک نظامی فرانسه به عراق، ایران تنگه هرمز را مسدود خواهد کرد.»[۲۱] رادیو اسرائیل نیز ضمن اشاره به سفر اخیر هاشمی رفسنجانی به سه استان جنوبی کشور گفت: «به موجب پاره‌ای گزارش‌های تأییدنشده [وی] به‌وسیله یک ناو جنگی موقعیت تنگه هرمز را از نزدیک مشاهده کرد.» این رادیو افزود: «حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی امام‌جمعه موقت تهران، در مراسم نمازجمعه امروز تهران بار دیگر امکان بستن تنگه هرمز را مطرح ساخت و ضمن اشاره به تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد ازطرف فرانسه به عراق گفت: اگر جمهوری اسلامی لازم بداند می‌تواند با هزار نفر تنگه هرمز را برای چندین سال مسدود نماید و افزود دراین‌صورت اگر امریکا و شوروی هم مشترکاً وارد شوند کاری از دستشان برنمی‌آید.»[۲۲] هم‌زمان با انتشار این اخبار و تحلیل‌ها، خبرگزاری آلمان‌غربی از منامه گزارش داد شورای همکاری خلیج‌فارس طرح‌هایی برای ساخت یک خط لوله انتقال نفت که از صحرای عربستان عبور کرده و تا دریای عرب امتداد پیدا می‌کند، تنظیم کرده است. این خبرگزاری افزود: درصورت عملی‌شدن این طرح «این خط لوله از تنگه استراتژیک هرمز مستقل خواهد بود. چنین خط لوله‌ای کشورهای نفت‌خیز را قادر می‌سازد که بدون اینکه مجبور باشند از تنگه هرمز بگذرند نفت خود را صادر کنند.» گزارش مذکور به نقل از منابع مطلع اعلام كرد: «پروژه دیگری برای ساختن یک خط لوله از عراق که ازطریق عربستان به بندر ینبع در دریای سرخ می‌رسد نیز مورد موافقت اعضای شورای همکاری خلیج‌فارس قرار گرفته است.»[۲۳] رادیو بی‌بی‌سی نیز از موافقت عراق با طرح شورای همکاری خلیج‌فارس درمورد ایجاد خط لوله زمینی برای کنارگذاشتن تنگه هرمز خبر داد. این رادیو به نقل از وزیر نفت عراق - که با روزنامه الجمهوریه (چاپ بغداد) گفت‌وگو کرده است - گفت: «عراق حاضر است به این طرح کمک کند چون مفید و قابل‌مطالعه است.»[۲۴]

گزارش - 508

درحالی‌که انتشار اخبار مربوط به اعطای قریب‌الوقوع هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق و تهدیدات ایران مبنی‌بر بستن تنگه هرمز و نیز زمزمه‌های دخالت نظامی ابرقدرت‌ها در خلیج‌فارس، این منطقه راهبردی را در وضعیت حساس‌تری قرار داده است، شش کشور عضو شورای همکاری خلیج‌فارس درحال تدارك مقدمات اجرای یک مانور نظامی مشترک می‌باشند. دراین‌رابطه امروز، شیخ خلیفه بن زاید ولیعهد و معاون فرمانده کل نیروهای مسلح امارات متحده عربی، اعلام کرد کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در ماه آینده قصد اجرای یک مانور نظامی را دارند. به گزارش خبرگزاری کویت از ابوظبی، این مانور به‌مدت سه هفته با اسم رمز «سپر جزیره» و با مهمات جنگی واقعی در صحرای امارات متحده عربی اجرا خواهد شد، در این مانور «واحدهای برگزیده‌ای از نیروهای پیاده عربستان، امارات، کویت، عمان، قطر و بحرین با همکاری نیروهای هوایی امارات که نقش حمایتی ایفا خواهند کرد، شرکت می‌کنند.» ولیعهد امارات متحده عربی درباره مانورهای کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس گفت: «این مانورها جهت توانایی شورای همکاری به تشکیل نیروی واکنش سریعی که شورای عالی شورای همکاری خلیج [فارس] تصمیم به تشکیل [آن] گرفته است برگزار می‌شود.» وی افزود: «این نیروی واکنش سریع قرار است دفاع مشترک شش کشور خلیج [فارس] را علیه هرگونه تهدیدی تأمین کند و سهمی در ثبات منطقه استراتژیک خلیج [فارس] و تقویت استراتژی صلح عربی و جهانی داشته باشد.» وی «مانور سپر جزیره» را نشان‌دهنده عزم شورای همکاری خلیج‌فارس برای حفاظت از هویت و حق حاکمیت خود و تعهد کامل آن برای دفاع از منافع خود و محافظت از ثروت ملی اعضایش در مقابل همه جاه‌طلبی‌ها‌ توصیف کرد و درمورد هدف آن افزود: «هدف از این مانور آن است که نشان داده شود مسئولیت امنیت خلیج [فارس] فقط به عهده کشورهای منطقه بدون نیاز به سرپرستی، مداخله یا حمایت خارجی است.»[۲۵]

گزارش - 509

فرانسه به‌عنوان یکی از قدرت‌های جهانی، ازطریق تأمین سلاح برای برخی کشورها به‌ویژه دولت‌های عربی منطقه خلیج‌فارس و نیز دخالت در بحران‌های داخلی بعضی از کشورها نظیر لبنان و چاد در معادلات بین‌المللی نقشی قابل‌ملاحظه یافته است. ازاین‌رو تحرکات سیاسی نظامی این کشور در عرصه روابط بین‌الملل و به‌طور خاص نقش فرانسه در جنگ ایران و عراق مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته است. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، روزنامه گون‌آیدین (چاپ ترکیه) در شماره امروز خود ضمن بررسی میزان صدور جنگ‌افزارهای فرانسوی به کشورهای عربی چنین نتیجه‌گیری كرده است که فرانسه برنده اصلی جنگ ایران و عراق است. این روزنامه با درج نموداری از میزان فروش سلاح‌های فرانسوی در فاصله زمانی 1351 تا 1361 نوشت: میزان صادرات تسلیحاتی فرانسه در یک دهه اخیر از 4/5 میلیارد فرانک به 33 میلیارد فرانک افزایش یافته است. گون‌آیدین افزود: «بهترین مشتریان فرانسه را کشورهای عربی تشکیل می‌دهند که بیش از 80 درصد از کل صادرات اسلحه فرانسه به این کشورها روانه می‌شود.» دراین‌میان عراق مقام اول را داراست. به ‌نوشته این روزنامه،‌ «ظرف دو سال اخیر، فروش سلاح‌های فرانسوی به کشورهای عربی افزایشی بالغ‌بر 43 درصد را نشان می‌دهد و به بیش از 5/5 میلیارد دلار بالغ شده است.»[۲۶] هفته‌نامه نوول آبزرور (چاپ پاریس) نیز در شماره این هفته خود در مقاله‌ای، خطرهای حمایت فرانسه از عراق را برای آن کشور مورد بررسی قرار داد. آبزور ضمن یادآوری تهدیدات ایران مبنی‌بر بستن تنگه هرمز در مقابل تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق و اظهار نگرانی برخی از کشورهای غربی دراین‌خصوص، نوشت: «فرانسه احتیاط‌های لازم را کرده است؛ زیرا اولاً این سوپراتانداردها احتمالاً به‌صورت قطعات مجزا تحویل داده خواهد شد تا زمان تحویل طولانی‌تر شود و به دیپلماسی فرانسه فرصت داده شود تا مذاکرات احتمالی بین طرفین متخاصم آغاز شود. ثانیاً فرانسه این حق را برای خود محفوظ داشته که قطعات یدکی این هواپیماها را ازنظر تعداد و زمان‌بندی به میل خود تحویل دهد که این یک وسیله فشار دائمی روی عراقی‌ها ازسوی فرانسه است. کاخ الیزه همچنین به متحدانش اطمینان داده است که عراقی‌ها را متقاعد ساخته که از سوپراتانداردها و اگزوست‌ها به‌عنوان یک سلاح بازدارنده استفاده کنند تا به این ترتیب ایران را متوجه کنند که بدون تحمیل خسارت مهم ازجمله انهدام ترمینال نفتی جزیره خارک به‌هیچ‌روی برنده جنگ نخواهد شد. طبق این استدلال کاملاً به سود ایران خواهد بود که مذاکره نماید.» هفته‌نامه مذكور «ضمن برشمردن اهداف فرانسه از کمک‌هایش به عراق و خطراتی (تروریسم ارمنی، سوء‌قصدها) که به این علت با آنها روبه‌رو است» آورده است: «کاخ الیزه این خطرات را تقبل می‌کند و حتی روی احتمال حمله نیروی دریایی و شکاری‌های ایران به یک نفتکش فرانسوی کار می‌کنند آیا دراین‌صورت باید دخالت (نظامی) نمود؟ چنین دخالتی حاوی مسئولیت‌های سنگینی خواهد بود.»[۲۷] رادیو کلن هم در تفسیری به بررسی موضع فرانسه در قبال درگیری‌های چاد، بحران لبنان و جنگ ایران و عراق پرداخته است. در این گزارش ضمن اینکه به مخالفت افکار عمومی با دخالت‌های نظامی فرانسه در چاد و لبنان اشاره شده درمورد جنگ ایران و عراق آمده است: «ازنظر داخلی و خارجی فعالیت‌ها و اقدامات فرانسه در رابطه با عراق موجب بروز اختلاف‌نظرهای شدید شده است. دولت در پاریس بعد از مدتی اکنون مصمم است که هواپیماهای نظامی سوپراتاندارد را به عراق تحویل دهد. تذکرات و نداهای هشداردهنده برخی از همسایگان [احتمالاً متحدان یا دوستان] غربی فرانسه بدون نتیجه باقی‌ مانده زیرا دولت فرانسه اعتقاد دارد که باید به تعهدات خود به طبق قراردادهای منعقده عمل کند تا میزان اعتماد به این کشور به‌عنوان تحویل‌دهنده اسلحه در جهان محفوظ بماند. مقامات دولتی فرانسه بااین‌وجود تاکنون از هرگونه اظهارنظر و واکنشی نسبت به تهدید دوگانه ایران که درصورت تحویل هواپیماها، فرانسه خصم ایران محسوب شده و ایران تنگه هرمز را مسدود خواهد کرد، خودداری نموده‌اند. ... در محافل سیاسی فرانسه این استنباط قوت می‌گیرد که دولت تشدید اقدامات تروریستی علیه فرانسه را ازجانب ایران در سطح بین‌المللی قبول می‌کند ولی تهدید بسته‌شدن تنگه هرمز را چندان جدی تلقی نمی‌کند.» در پایان این گزارش در جمع‌بندی موضع فرانسه آمده است: «دولت فرانسه با مداخلات و روشی که دربرابر سه کانون بحران پیش‌گفته [چاد، لبنان و جنگ ایران و عراق] اتخاذ کرده به‌احتمال فراوان امیدوار است که به این ترتیب امکانات جدیدی برای حل اختلاف‌ها ازطریق انجام مذاکرات در چاد و لبنان به وجود آید و تهران مجبور شود حداقل درمورد قرارداد آتش‌بس به تفکر بپردازد. با این نظر و هدف، که عاری از رویاپردازی نیست، فرانسه قصد دارد به استقرار صلح خدمتی کرده باشد.»[۲۸] هفته‌نامه افریقای جوان نیز در مطلبی تحت عنوان "فرانسه در جبهه عراق" ضمن بررسی روابط فرانسه و ایران نوشت: سوسیالیست‌های فرانسه قبل از پیروزی انقلاب ایران طرف‌دار مخالفان شاه این کشور بودند، اما پس از پیروزی انقلاب و باتوجه‌به شعارها و رفتارهای ضدفرانسوی ایران به‌تدریج بین دو کشور فاصله افتاد.[۲۹]

گزارش - 510

به‌دنبال تظاهرات عراقی‌های مقیم ایران در مقابل سفارت فرانسه در تهران، امروز گروهی از عراقی‌های مقیم سوریه نیز با تجمع در مقابل سفارت فرانسه در دمشق اقدام به تظاهرات کردند. گزارش «فرماندهی [سپاه] مستقر در سوریه و لبنان» حاكی است شرکت کنندگان در این تظاهرات، که علیه صدام حسین رئیس‌جمهور عراق و دولت فرانسه شعار می‌دادند، قصد تسخیر سفارت را داشتند، اما با ممانعت پلیس مواجه شدند. همچنین نمایندگان تظاهركنندگان یادداشتی را به سفیر فرانسه در دمشق تسلیم كردند که در آن ضمن اعتراض به تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق «تهدید کرده بودند که ملت عراق پس از سقوط صدام هیچ‌یک از بدهکاری‌های صدام را نخواهند پرداخت.» این گزارش افزوده است: «در این جریان سفیر فرانسه که کاملاً وحشت‌زده شده و بهانه گرفته بود [اظهار كرده] که من هم با این کار مخالفم، مطمئن باشید که فرانسه چنین کاری را نخواهد کرد و من یادداشت شما را به دولت متبوعم خواهم رساند.»[۳۰] رادیو صدای امریکا و بی‌بی‌سی با نقل خبر مذکور شرکت‌کنندگان در این تظاهرات را «سوری‌ها و ایرانی‌های مقیم سوریه» اعلام کردند.[۳۱] رادیو صدای امریکا گفت: «تظاهرات امروز درمورد سیاست فرانسه در لبنان متعاقب حملات دیروز جت‌های فرانسوی علیه آتشبارهای توپخانه نیروهای ضددولتی در پشت صفوف ارتش سوریه انجام گرفت.»[۳۲] بااین‌حال رادیو ایران، که به مخالفت با نظام جمهوری اسلامی شهرت دارد، تظاهركنندگان را «مأموران رژیم جمهوری اسلامی که به‌عنوان مزدور به استخدام سازمان اطلاعات و امنیت رژیم حافظ اسد درآمده‌اند به‌همراه گروهی از مأموران سوری» معرفی کرد.[۳۳]


پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1362/07/01

  1. سند شماره 12915/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ارزیابی موقعیت سورن، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 2/7/1362، نوار شماره 12915)، صص 8 - 3.
  2. سند شماره 20349 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد طرح و عملیات قرارگاه خاتم‌الانبیا به طرح و عملیات ستاد مرکزی، 4/7/1362.
  3. سند شماره 12915/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ارزیابی موقعیت سورن، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 2/7/1362، نوار شماره 12915)، صص 8 - 3.
  4. همان.
  5. سند شماره 12915/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 8 - 3.
  6. گزیده اسناد عملیات والفجر4، جلد3، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات - عملیات لشکر14 امام حسین(ع) به فرمانده لشکر14 و اطلاعات - عملیات قرارگاه حمزه، ص30.
  7. سند شماره 12762/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ارزیابی مانور عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 3/7/1362، نوار شماره 12762)، صص 4 - 1.
  8. سند شماره 12914/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ارزیابی شناسایی لشکر41 ثارالله، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 31/6/1362، نوار شماره 12914)، صص 29 - 13.
  9. سند شماره 291156 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان خوزستان به استانداری خوزستان، 2/7/1362.
  10. سند شماره 291155 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان خوزستان به استانداری خوزستان، 2/7/1362.
  11. سند شماره 44550 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شهربانی جمهوری اسلامی ایران به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 2/7/1362.
  12. دفتر فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منطقه 3، بولتن اخبار و رویدادهای هفته، شماره 3، 3/8/1362، ص7.
  13. سند شماره 12914/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ارزیابی شناسایی لشکر41 ثارالله، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 31/6/1362، نوار شماره 12914)، صص 29 - 13.
  14. گزیده اسناد مناطق کردنشین (ارومیه)، جلد2، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، ص153.
  15. سند شماره 262076 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نامه فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به کلیه واحدها، دفاتر، ستاد مرکز و مناطق یازده‌گانه و پایگاه‌های سراسر کشور، 1/7/1362، صص 5 - 1.
  16. اکبر هاشمی رفسنجانی، خطبه‌های نمازجمعه 1362، جلد5 (18/6/1362 - 19/12/1362)، زیر نظر محسن هاشمی، تهران: سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، چاپ اول، بهار 1376، صص 81 - 43؛ و - روزنامه کیهان، 2/7/1362، صص 18 و 19 مکرر.
  17. روزنامه کیهان، 2/7/1362، ص18 مکرر.
  18. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 2/7/1362، ص5، رادیو صدای امریکا، 1/7/1362.
  19. همان، ص8، رادیو بی‌بی‌سی، 1/7/1362.
  20. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 188، 2/7/1362، ص8، منامه - خبرگزاری آلمان‌غربی، 1/7/1362.
  21. همان، ص5، آنکارا - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1/7/1362.
  22. همان، صص 30 - 29، رادیو اسرائیل، 1/7/1362.
  23. همان، ص8، منامه - خبرگزاری آلمان‌غربی، 1/7/1362.
  24. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 2/7/1362، ص8، رادیو بی‌بی‌سی، 1/7/1362.
  25. همان، ص6، رادیو صدای امریکا، 1/7/1362؛ و - خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 188، 2/7/1362، ص8، ابوظبی - خبرگزاری کویت، 1/7/1362.
  26. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 188، 2/7/1362، ص2، آنکارا - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1/7/1362.
  27. همان، صص 9 - 8، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1/7/1362.
  28. همان، صص 29 - 27، رادیو کلن، 1/7/1362.
  29. همان، صص 34 - 33، رادیو ایران، 1/7/1362.
  30. گزیده اسناد عملیات والفجر4، جلد3، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات - عملیات لشکر14 امام حسین(ع) به فرمانده لشکر14 و اطلاعات - عملیات قرارگاه حمزه، ص30.
  31. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 2/7/1362، صص 7 - 6، رادیو صدای امریکا و رادیو بی‌بی‌سی، 1/7/1362.
  32. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 188، 2/7/1362، ص21، رادیو امریکا، 1/7/1362.
  33. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 189، 3/7/1362، ص20.