1361.12.19: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1361 |نام = 1361.12.19 |نام دیگر= نوزده اسفند |روز=19 اسفند 1361 |تاریخ شمسی= 1361.12.19 |تاریخ میلادی= 10 مارس 1983 |تاریخ قمری= 24 جمادی‌الاول 1403 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.12.19</div> <div class="boo...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۲۹: سطر ۲۹:




== گزارش - 257 ==
پس از قطعی‏شدن عملیات در ارتفاعات حمرین و فوقی در شمال استان ایلام و استقرار تدریجی قرارگاه‌ها و یگان‌های عملیاتی که افزایش نقل‏وانتقالات در عقبه‌های منطقه عملیاتی را درپی داشت، ضرورت کنترل ترددها باعث شد تا در کنار سایر اقدامات حفاظتی قرارگاه‌های عملیاتی، قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) تصمیم بگیرد وضعیت امنیتی منطقه عمومی عین‌خوش - دهلران را از عقبه‌های دور تا جبهه‌ها تحت کنترل درآورد. به همین منظور، "کمیسیون تأمین منطقه" امروز در قرارگاه کربلا تشکیل شد و تصمیماتی را اتخاذ کرد.*
در این جلسه مقرر شد:
- کلیه ترددهای پیاده و سواره در منطقه کنترل شود تا هیچ تردد غیرمجازی به جنوب جاده سه‌راهی قهوه‌خانه، دشت‏عباس، عین‌خوش، دهلران، مهران (به‏سمت منطقه عملیاتی) انجام نشود، ژاندارمری از پل‌های مهم منطقه روی رودخانه دویرج حفاظت کند.
- تمامی راه‌های فرعی عقبه منطقه کنترل شود.
- ژاندارمری دهلران از تردد چوپانان، عشایر و ایلات ناشناس به‏طرف منطقه عملیاتی جلوگیری کند و ایلات و عشایر غیربومی به شمال جاده عین‌خوش، دهلران و مهران کوچ داده شوند.
- فرمانداری و سپاه با همکاری افراد محلی به شناسایی افراد ستون پنجم دشمن در منطقه اقدام کنند.
همچنین مقرر شد برای اشراف بر وضعیت عقبه منطقه، این کمیسیون هر پانزده روز تشکیل جلسه دهد.<ref>سند شماره 18645 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه کربلا (رکن2)، 20/12/1361، ص159.</ref>
از سوی دیگر، قرارگاه‌های کربلا و نجف رأساً کنترل حفاظتی منطقه عملیاتی را بر عهده داشتند.
گماردن دژبان برای جلوگیری از ترددهای بی‌مورد توسط قرارگاه‌های اصلی و فرعی؛ صدور کارت تردد محدود برای رفت‏وآمدهای ضروری؛ جابه‌جایی نیرو و امکانات در شب با استتار کامل؛ ممنوعیت تردد موتورسیکلت، تویوتا لندکروز (وانت استیشن) و خودروهای با بی‌سیم آنتن‌دار؛ جلوگیری از ورود خودروهای حامل کمک‌های مردمی به منطقه و تحویل آن در مقرهای عقب لشکرها؛ جلوگیری از تردد افراد غیرنظامی در منطقه استقراری سپاه‌های 7 حدید و 11 قدر؛ جلوگیری از نزدیک‏شدن چوپانان و افراد بومی به 5 کیلومتری مواضع استقرار یگان‌ها ازجمله تصمیمات برای کنترل وضعیت امنیتی منطقه عملیاتی در این دوره بود.<ref>سند شماره 068707 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه سپاه 11 قدر (فرماندهی) به فرماندهی قرارگاه مرکزی خاتم‏الانبیا(ص)، 29/11/1361، ص149؛ و- سند شماره 018495 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه تاکتیکی لشکر21 حمزه (رکن2) به دژبان لشکر،10/12/1361، ص153؛ و- سند شماره 068686 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی مشترک نجف به کلیه یگان‌های تابعه قرارگاه (ارتش، سپاه پاسداران)، 12/12/1361، ص156؛ و- سند شماره 018727 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه خاتم‏الانبیا(ص) به سپاه7 حدید و 11 قدر، 25/12/1361، ص161.</ref>
همچنین قرارگاه خاتم در ابلاغیه‌ای به همه یگان‌های مستقر در منطقه اعلام کرد هر لشکر موظف است دراسرع‏وقت، محدوده مربوط به لشکر خود را از افراد بومی، روستاییان و عشایر تخلیه کند.<ref>سند شماره 18645 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.</ref>
== گزارش - 258 ==
جنگنده‏ های ارتش عراق، امروز در دو اقدام جداگانه، ضمن حمله به یک کاروان کشتی تجاری در خلیج‏فارس، یک مقر ارتش در سومار را نیز بمباران کردند.
یک کاروان تجاری شامل 6 فروند کشتی که ازطریق خور موسی جهت تخلیه بار عازم بندر ماهشهر بود، در بین راه هدف حمله موشکی هواپیماهای عراقی قرار گرفت. در این حمله انبار یک کشتی تجاری به نام "ایران جنان" که حامل برنج و ابزار نظامی بود، مورد اصابت موشک قرار گرفته، آسیب دید و 4 تن از کارکنان آن ازجمله کاپیتان انگلیسی کشتی زخمی شدند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 356، 20/12/1361، ص10، اهواز، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/12/1361؛ و- سند شماره 79419 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به نخست‌وزیری (دفتر اطلاعات و تحقیقات)، 21/12/1361، سند تک‏برگی؛ و- سند شماره 089215 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن شماره 193 - 12 - 2، اخبار داخلی مربوط به ضدانقلاب، 21/12/1361، ص2؛ و- سند شماره 79430 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه8 (مرکز فرماندهی) به مرکز فرماندهی (ستاد مرکزی)، 21/12/1361، سند تک‏برگی.</ref> ارتش عراق در اطلاعیه نظامی امروز خود به شماره 1024 ضمن اشاره به این اقدام، مدعی شد که واحدهایی از نیروی دریایی ارتش این کشور، شش هدف دریایی ایران را منهدم و غرق کرده‏اند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 356، 20/12/1361، ص1، به نقل از اطلاعیه نظامی شماره 1024 فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق، مورخ 10/3/1983.</ref>
به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، ظهر امروز چهار فروند از جنگنده‌های ارتش متجاوز صدام، تیپ30 نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران را در منطقه سومار بمباران کردند. از میزان تلفات و خسارات این حادثه گزارشی مخابره نشده است.<ref>همان، ص2، تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/12/1361.</ref>
== گزارش - 259 ==
هم‏زمان با اعزام تعدادی نیروی رزمی و فنی از مناطق شمالی کشور، کمک‌های مردمی این مناطق نیز به جبهه‌های جنگ ارسال شد.
23 تن از نیروهای داوطلب مردمی بندرترکمن پس از پایان دوره آموزشی عازم جبهه‌های جنگ شدند.<ref>سند شماره 228092 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه خبرها و گزارش‌ها، ستاد خبر سپاه منطقه3، شماره 44، 19/12/1361، ص3.</ref> همچنین 58 تن از نیروهای مردمی ازطریق جهاد نوشهر، چالوس، کلاردشت، تنکابن و محمودآباد با تخصص‌های معمار، بنا، مهندس کشاورزی و... جهت بازسازی سوسنگرد عازم این شهر شدند. یادآوری می‌شود که 23 تن از این افراد از اهالی روستایی در نزدیکی محمودآباد نور بودند.<ref>همان، صص 3 و 4.</ref>
کمک‌های مردمی شهرهای بابل، رامسر و فریدون‏کنار برای ارسال به جبهه‌های جنگ به ستاد کمک‌های مردمی استان مازندران تحویل داده شد. فهرست شهرهای اهداکننده و اقلام اهدایی به این شرح است:
«بابل: مبلغ یک میلیون و دویست و چهل هزار ریال وجه نقد و 5 حلقه انگشتری و گوشواره طلا و همچنین ازسوی دانش‌آموزان مبلغ یک میلیون ریال وجه نقد و کمک‌های جنسی ازقبیل برنج 1200 کیلو، پرتقال 900 کیلو، پتو 15 عدد، مربا 125 شیشه، پسته 100 بسته و همچنین مقادیری قند و چای و شکر، پیاز و سیب ‏زمینی، دارو، بلوز و شال‌گردن.
رامسر: مرکبات 421 صندوق، برنج 200 کیلو، پتو 60 تخته، فانوس 120 عدد، پیاز و سیب زمینی 20 گونی، قند 200 کیلو، گونی خالی 80 عدد، تلفن مغناطیسی 4 عدد به‏ همراه وسایل دیگر ازقبیل آب‏لیمو، آب نارنج، مربا و غیره.
فریدون‏کنار: برنج 3180 کیلو، پرتقال 14 صندوق، قند 760 کیلو، کلاه کاموایی 111 عدد، بلوز شلوار کاموایی 37 عدد، پودر رخت‌شویی 350 بسته، صابون 420 قالب، لباس 9 کیسه، اورکت 3 عدد، شال‌گردن 53 عدد، نخود و لوبیا 30 کیلو، گونی خالی 345 عدد، جارو 80 عدد، مربا 52 شیشه، خوراک لوبیا 100 قوطی، خوراک بادمجان 109 قوطی، کمپوت 121 قوطی، بیسکویت 4 کارتن، پیاز و سیب‌زمینی 4 کیسه، پاکت نامه یک بسته، چای یک کارتن، پتو 50 تخته و...»<ref>سند شماره 18645 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه کربلا (رکن2)، 20/12/1361، ص159.</ref>
== گزارش - 260 ==
امروز در چند عملیات نیروهای امنیتی، علاوه‏بر پاک‌سازی تعدادی روستا در اشنویه، نقده، سردشت و سلماس، تلفات فراوانی هم به گروه‏های مسلح غیرقانونی وارد شد.
سپاه اشنویه با به‏دست‏آوردن اطلاعاتی درباره تجمع افراد وابسته به حزب دمکرات کردستان ایران در روستاهای حلبی، کهریزه و یونسلو در شمال‏غربی نقده (محور اشنویه - نقده)، عملیاتی را برای پاک‌سازی این روستاها طرح‌ریزی کردند و در ساعت 2:30 بامداد، با همکاری نیروهای حزب دمکرات کردستان عراق (بارزانی‌ها) با رعایت کامل اصل غافلگیری وارد عمل شدند. در این عملیات که حدود 20 ساعت طول کشید، مناطق تجمع نیروهای حزب دمکرات محاصره و 35 تن از افراد این حزب کشته شدند که 10 نفرشان از فرماندهان رده‌های مختلف عملیاتی حزب بودند، همچنین 4 نفر از نیروهای این حزب زخمی و 20 نفر نیز دستگیر شدند. در این عملیات 3 نفر از نیروهای خودی شهید و 7 تن زخمی شدند.<ref>سند شماره 349839 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای، از ستاد منطقه11 سپاه پاسداران (مرکز فرماندهی) به مرکز فرماندهی ستاد مرکزی، شماره 487، 22/12/1361، ص5؛ و- سند شماره 79514 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای، از ستاد منطقه11 سپاه پاسداران (مرکز فرماندهی)، به مرکز فرماندهی ستاد مرکزی، شماره 463، 23/12/1361، ص3؛ و- سند شماره 350038 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای عملیاتی، از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (رکن3) به فرماندهی نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 208، 20/12/1361، ص3؛ و- سند شماره 212314 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن ویژه مناطق کردنشین غرب کشور، دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 26/12/1361، ص2؛ و- سند شماره 79514 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای، از ستاد منطقه11 سپاه پاسداران (مرکز فرماندهی) به مرکز فرماندهی ستاد مرکزی، شماره 463، 23/12/1361، ص3.</ref>
حزب دمکرات کردستان ایران در بیانیه‌ای که دراین‏باره انتشار داد بدون اشاره به عملیات نیروهای خودی، فقط به کشته‏شدن 10 نفر از افراد خود اعتراف کرد.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 1، 1/1/1362، ص9، رادیو بغداد، 29/12/1361.</ref>
در شمال سردشت نیز در عملیات مشترک نیروهای سپاه، ارتش و پیش‏مرگان مسلمان کرد در روستای ورگل، ضمن پاک‌سازی این روستا تعدادی از عناصر مسلح غیرقانونی کشته و 6 نفر هم دستگیر شدند.<ref>سند شماره 79503 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 356، 22/12/1361، ص1؛ و- سند شماره 79514 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین؛ و- سند شماره 350038 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص4.</ref>
امروز همچنین در جنوب‏غربی سلماس، در ساعت 7 صبح، عوامل حزب دمکرات قصد حمله به پایگاه براسپی را داشتند که با هوشیاری نیروهای خودی ناکام ماندند. درپی این اقدام، نیروهای سپاه به تعقیب آنها پرداختند و در ساعت 17 با مهاجمان درگیر شدند.
طبق گزارش فرماندهی سپاه سلماس، در این عملیات اهالی روستاهای اطراف کمک فراوانی به نیروهای سپاه کرده‌اند.<ref>سند شماره 350040 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای عملیاتی، از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (رکن2)، به فرماندهی نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 207، 19/12/1361، ص2؛ و- سند شماره 79600 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه11 سپاه پاسداران (مرکز فرماندهی) به ستاد مرکزی سپاه پاسداران (مرکز فرماندهی)، 24/12/1361، ص2؛ و- سند شماره 349831 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده سپاه سلماس به فرمانده قرارگاه بعثت، 19/12/1361، صص 1 و 2؛ و- سند شماره 350024 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای عملیاتی، از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (رکن3) به فرماندهی نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 214، 26/12/1361، ص2.</ref>
نیروهای سپاه پاسداران 2 تن از افراد وابسته به حزب دمکرات را در روستای اوزون دره در غرب مهاباد، دستگیر کردند؛ یکی از این افراد عضو تشکیلات شهری حزب بود و فرد دیگر هم 3 بسته تی.ان.تی، تعدادی چاشنی باروتی و الکتریکی و تعدادی اسناد و مدارک سازمانی در اختیار داشت.<ref>سند شماره 79505 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 357، 23/12/1361، ص1؛ و- سند شماره 350036 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای عملیاتی، از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (رکن3) به فرماندهی نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 209، 21/12/1361، ص2؛ و- سند شماره 79541 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای، از منطقه7 به ستاد مرکزی (اطلاعات)، شماره 698، 23/12/1361، سند تک‏برگی.</ref>
== گزارش - 261 ==
حمله به نیروهای تأمین جاده ارومیه - سلماس، اقدام به بستن جاده مذکور و اخاذی از مسافران و ترور یکی از اهالی بوکان ازجمله اقدامات امروز گروه‏های مسلح غیرقانونی در منطقه شمال‏غرب کشور بود.
نیروهای ژاندارمری که مسئولیت تأمین جاده ارومیه - سلماس را بر عهده داشتند ساعت 6 صبح عازم محل مأموریت بودند که در حدفاصل امام کندی و کارخانه قند هدف حمله عوامل حزب دمکرات کردستان و سازمان مجاهدین خلق (منافقین) قرار گرفتند. در این درگیری که 2:30 ساعت طول کشید 3 تن از نیروهای ژاندارمری و 2 تن از اهالی بومی منطقه مجروح شدند و به یک کامیون ازنوع گاز نیز خساراتی وارد شد.*<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 356، 20/12/1361، ص9، ارومیه، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/12/1361؛ و- سند شماره 79514 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین؛ و- سند شماره 350040 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص3.</ref>
عناصر مسلح غیرقانونی در ساعت 17:30، با بستن جاده در گردنه قوشچی در کیلومتر 48 جاده ارومیه - سلماس و متوقف‏کردن یک اتوبوس قصد اخاذی از مسافران را داشتند، اما با مقاومت راننده اتوبوس و سررسیدن نیروهای انتظامی، مهاجمان گریختند. در این حادثه راننده اتوبوس زخمی شد.<ref>سند شماره 53175 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به نخست‌وزیری (ستاد مرکزی اطلاعات و تحقیقات)، 20/12/1361، سند تک‏برگی.</ref>
افراد مسلح غیرقانونی یکی از اهالی بوکان را به‏جرم همکاری با نیروهای جمهوری اسلامی ترور کرده و به شهادت رساندند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 358، 22/12/1361، ص6؛ و- سند شماره 103930 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه واحد اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شماره 257، 25/12/1361، ص7.</ref>
== گزارش - 262 ==
حزب دمکرات کردستان ایران به مناسبت سالگرد صدور منشور خودمختاری ازطرف رژیم عراق، پیام تبریکی به صدام حسین ارسال کرد.
به گزارش رادیو صوت‌الجماهیر: حزب دمکرات کردستان در پیامی که برای صدام حسین رهبر و رئیس‌جمهور عراق فرستاده است، حمایت و پیروی از انقلاب 17 ژوئیه عراق به رهبری صدام حسین را اعلام کرده است. به مناسبت نهمین سالگرد صدور منشور خودمختاری کردستان عراق، دفتر سیاسی حزب دمکرات این پیام را برای صدام ارسال کرده است. حزب دمکرات تجاوز حکومت ایران به عراق (!) را محکوم و آمادگی شرکت افراد حزب را به‏عنوان سربازان قادسیه اعلام کرده است.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 356، 20/12/1361، ص10، رادیو صوت‌الجماهیر، 19/12/1361.</ref>
== گزارش - 263 ==
عوامل سازمان مجاهدین خلق (منافقین) علاوه‏بر ترور یکی از مسئولان ژاندارمری در مراسم صبحگاه نیروهای انتظامی در اهواز، چند نفر از مردم عادی را نیز در تهران شهید و زخمی کردند. در همین حال، تعدادی از افراد این سازمان ظرف دیروز و امروز در مناطق شمال و شمال‌غربی کشور دستگیر شدند.
در مراسم صبحگاه گروه‌های مشترک ژاندارمری، شهربانی و کمیته که با حضور سرهنگ کوچک‌زاده فرمانده کل ژاندارمری و تنی چند از مقامات استان در شهر اهواز برگزار می‌شد، هنگام اجرای رژه، یکی از سربازان درحالی‏که تیراندازی می‌کرد به‏سمت جایگاه هجوم برد. در این حین، سرهنگ سپهری معاون ناحیه ژاندارمری خوزستان به‏ شخص مهاجم حمله کرد و تعادل وی را به هم زد. با پیش‏آمدن این وضعیت افراد حاضر در جایگاه موفق به دستگیری مهاجم شدند. در این حادثه سرهنگ سپهری براثر اصابت گلوله به شهادت رسید و 3 تن دیگر زخمی شدند.*
شخص ضارب در بازجویی‌ها اعتراف کرد که از وابستگان به سازمان مجاهدین خلق (منافقین) بوده و قصد داشته است فرمانده کل ژاندارمری، مسئول دایره سیاسی ایدئولوژی ناحیه ژاندارمری و دادستان انقلاب اسلامی خوزستان را ترور کند.<ref>سند شماره 125524 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای اطلاعاتی، از ستاد ناحیه ژاندارمری خوزستان، شماره 434، 19/12/1361، ص1؛ و- خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 356، 20/12/1361، صص 8 و 9، اهواز، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/12/1361؛ و- سند شماره 192921 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه8 سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ( ا ط ت) به ستاد مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (ا ط)، 29/12/1361، صص 2 و 3؛ و- خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 361، 25/12/1361، صص 5 و 6، اهواز، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 24/12/1361.</ref>
امروز همچنین دو تن از اعضای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) ساعت 22:30 در خیابان طالقانی حوالی میدان فلسطین تهران، دکتر حسین رضایی را هنگام خروج از مطبش ترور کرده و به شهادت رساندند. در این حادثه مهاجمان به‏سمت یکی از کارگران شهرداری نیز که قصد داشت مانع کارشان شود، تیراندازی و او را زخمی کردند. دکتر رضایی از همکاران بنیاد شهید بود.<ref>سند شماره 089215 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص1؛ و- سند شماره 218081 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن عملیاتی، روابط عمومی کمیته مرکزی انقلاب اسلامی، شماره 26، 18/1/1362، ص37؛ و- سند شماره 53153 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره شاجا به نخست‌وزیری (دفتر اطلاعات و تحقیقات)، 19/12/1361، سند تک‏برگی.</ref>
در آستانه اشرفیه نیز یکی از وابستگان به سازمان مجاهدین خلق (منافقین) که به‏جرم ترور یکی از نیروهای سپاه تحت تعقیب بود دستگیر شد. در بازرسی از منزل وی چندین قبضه کلت و ژ3 به دست آمد.<ref>سند شماره 228092 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص9.</ref>
همچنین در لاهیجان، 4 تن از افراد وابسته به این سازمان که قبلاً دستگیر شده بودند و با اظهار ندامت از اعمال گذشته خود مورد عفو قرار گرفته و آزاد شده بودند، بار دیگر به‏جرم همکاری با این سازمان دستگیر شدند.<ref>همان.</ref>
دیروز نیز نیروهای سپاه میانه یک خانه تیمی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) را کشف و افراد ساکن در آن را دستگیر کردند. هنگام دستگیری این افراد یکی از نیروهای سپاه شهید شد. در بازجویی از دستگیرشدگان معلوم شد که این افراد اجرای عملیات‌های دیگری ازجمله انفجار محل برگزاری نمازجمعه، ترور‌ امام‏جمعه، دادستان انقلاب اسلامی و فرمانده سپاه میانه و... را نیز در دستور کار خود داشته‌اند.<ref>سند شماره 103851 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه واحد اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شماره 253، 21/12/1361، ص2؛ و- سند شماره 56208 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن اطلاعات داخلی اخبار مربوط به ضدانقلاب، دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، شماره 195، 26/12/1361، ص1.</ref>
== گزارش - 264 ==
شورای عالی دفاع به ریاست آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور و رئیس این شورا تشکیل جلسه داد.
در این جلسه، هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس و نماینده امام در شورای عالی دفاع، سرتیپ ظهیرنژاد رئیس ستاد مشترک ارتش، سرهنگ سلیمی وزیر دفاع، محسن رفیق‌دوست وزیر سپاه، شمخانی قائم‏مقام سپاه پاسداران، دکتر خرازی رئیس ستاد تبلیغات جنگ و نظران دبیر شورای عالی دفاع نیز حضور داشتند.<ref>روزنامه کیهان، 21/12/1361، ص2.</ref>
آقای هاشمی درباره این جلسه نوشته است: «... شب، جلسة شورای عالی دفاع داشتیم. وضع جبهه‌ها راکد است و امروز دو کشتی در راه‌ بندر امام موشک خورده که یکی از آنها آسیب جدی دیده.»<ref>کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی (پس از بحران)، 1361، به‏اهتمام فاطمه هاشمی، تهران: دفتر نشرمعارف انقلاب، چاپ سوم، 1386، ص298.</ref>
== گزارش - 265 ==
آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی دفاع امروز در یک مصاحبه مطبوعاتی و رادیو تلویزیونی شرکت کرد. مهم‌ترین محورهای سخنان رئیس‌جمهور در این گفت‏وگو چنین بود:
پاسخ به گفته‌های اخیر مقامات عراقی در دهلی‌نو، نگاه ایران به جنبش عدم‏تعهد، بیان دیدگاه‌های ایران در قبال پیشنهادهای صلح و تأکید بر ایستادگی ایران بر مواضع اعلام‌شده دراین‏باره، توصیه به اجلاس غیرمتعهدها برای موضع‌گیری در قبال حوادث لبنان، تأکید بر اینکه بغداد محل مناسبی برای برگزاری هشتمین اجلاس سران عدم‏تعهد نیست، بی‏اعتباری مصر برای ایفای هرگونه نقش میانجیگرانه در جنگ ایران و عراق، لزوم استقلال بیشتر جنبش عدم‏تعهد از نفوذ قدرت‌های جهانی و ضرورت مستقل‏بودن اوپک و تثبیت قیمت جهانی نفت.
گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از این مصاحبه بدین شرح است:
رئیس شورای عالی دفاع جمهوری اسلامی ایران مطالبی را که دیشب ازسوی هیئت عراقی در هفتمین اجلاس سران جنبش عدم‏تعهد در دهلی‌نو درخصوص جنگ تحمیلی مطرح شده بی‌اعتبار دانست و تأکید کرد دشمن با طرح این‏گونه مسائل درصدد ایجاد آتش‌بس و بازسازی مجدد نیروهایش برای تجاوز دیگر به ایران اسلامی است.
آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهوری که در یک مصاحبه مطبوعاتی و رادیو تلویزیونی به سؤالات خبرنگاران داخلی پاسخ می‌گفت، همچنین مسائل هفتمین اجلاس سران کشورهای عضو جنبش عدم‏تعهد را تشریح کرد و گفت: ما به‏طورکلی به آینده جنبش خوش‌بین هستیم و معتقدیم که جریان عدم‏تعهد واقعی و حفظ جانب ملت‌ها و کشورهای مستضعف که روح اصلی جنبش است عاقبت در این جنبش حاکم خواهد شد.
رئیس‌جمهوری در این نشست مطبوعاتی سیاست‌های کشورهایی را که برای سرپوش گذاشتن بر نابسامانی‌هایشان مسئله جنگ تحمیلی را مطرح و عمده می‌کنند محکوم کرد.
آیت‌الله خامنه‌ای درمورد موضع ایران در قبال جنبش عدم‏تعهد گفت: جنبش عدم‏تعهد جریان و حرکتی است که ما و بسیاری از ملت‌های جهان به آن خوش‌بین هستیم، البته شک نباید کرد که قدرت‌های بزرگ به‏وسیله عواملشان سعی دارند موضع‌گیری‌هایی را در اجلاس سران به دیگران تحمیل کنند و امیدواریم که جنبش عدم‏تعهد و به‏ویژه این اجلاس که حائز اهمیت نیز می‌باشد بتواند در مقابل این کوشش‌ها و تلاش‌ها مقاومت کند و همان موضعی را اتخاذ کند که امید ملت‌های مستضعف بر آن است.
رئیس شورای عالی دفاع درباره مطالب مطرح‌شده ازسوی رئیس هیئت عراقی در اجلاس سران جنبش عدم‏تعهد در دهلی‌نو درزمینه جنگ تحمیلی گفت: حدود سی ماه است که عراقی‌ها درمورد جنگ مطالبی را خلاف واقع مطرح می‌کنند و آنچه در این اجلاس توسط هیئت عراقی ابراز شده سخنی بر روی آن سخن‌هاست و مطلب تازه‌ای گفته نشده است.
ما درباره جنگ یک موضع‌گیری روشن و مشخصی داشته‌ایم که متکی بر واقعیت‌ها و حقایق انکارنشدنی بوده است.
وی افزود: در همان زمانی‏که هیئت عراقی دم از صلح‌طلبی در اجلاس غیرمتعهدها می‌زد، آبادان و خرمشهر و بعضی از نقاط مرزی دیگر به‏وسیله عراقی‌ها کوبیده شد و غیرنظامیان و خانه‌های مسکونی مورد حمله وحشیانه قرار گرفتند و در همان حالی که آنها دم از عدم تعرض و صلح می‌زدند شهر معروف نفت‌شهر ما در تصرف آنها است، از ابتدای جنگ هم زمانی‏که بیش از یازده هزار کیلومتر از اراضی ما در اشغال آنها بود دشمن دم از صلح‌دوستی و عدم تجاوز می‌زد. بنابراین آنچه عراقی‌ها می‏گویند از اعتبار برخوردار نیست و تمامی دست‏اندرکاران و کسانی که از نزدیک شاهد قضیه بودند، از این مسئله مطلع هستند.
آیت‌الله خامنه‌ای درباره طرح‌هایی که احتمال دارد ازسوی جنبش عدم‏تعهد درباره خاتمه جنگ تحمیلی به‏طور یک‌جانبه تصویب شود گفت: ما تصور نمی‌کنیم که جنبش طرح‌های یک‌جانبه را بپذیرد و مورد تصویب قرار دهد، البته کشورهای وابسته به امریکا و متحدان سیاست‌های امریکایی در منطقه تلاش زیادی در این اجلاس دارند و از ابتدا هم ما اظهار امیدواری کردیم و هم‏اکنون نیز می‌کنیم که جنبش و مسئولان جنبش تحت‏تأثیر این سیاست‌ها قرار نگیرند و جنبش عدم‏تعهد را از نفوذ ابرقدرت‌ها آزاد نگه دارند و به مسئله جنگ عراق علیه ایران مانند همه مسائل دیگر واقع‌بینانه بنگرند و این امید و نظر خوش‌بینانه ما نسبت به این جنبش است، اما اگر هر دستگاهی مثل شورای امنیت سازمان ملل نظرات غیر واقع‌بینانه، ناحق و جانب‏دارانه از باطل ابراز بکنند طبیعی است که ملت ایران خود را ملزم به پذیرش چنین نظراتی نخواهد کرد. ما به چیزی تسلیم می‌شویم که حق باشد. جوسازی و کارهای غیرمتکی به حق، از قدرت‌ها و افراد بانفوذ بین‌المللی نمی‌تواند ما را از موضع حقمان تنزل بدهد.
آیت‌الله خامنه‌ای در پاسخ به این سؤال که نماینده رژیم بعث عراق در هفتمین اجلاس سران جنبش عدم‏تعهد مشخصاً پیشنهادهایی را برای خاتمه جنگ ارائه داده‌، موضع جمهوری اسلامی ایران دراین‏زمینه چیست، گفت: البته عراق از هر اقدامی که به آن کمک کند تا از درگیری کنونی نجات پیدا کند و خود را برای یک حمله مجدد به ایران آماده کند، استقبال خواهد کرد. اصراری را هم که دشمن امروز بر آتش‌بس و به قول خود آنها صلح (که حقیقت آن صلح نیست) دارند به همین دلیل است. دشمن می‌خواهد درگیری فعلاً متوقف بماند و با سلاح‌های فراوانی که از شرق و غرب گرفته‌اند تجدیدقوا کند و نیروهای ضربه‌خورده‌شان را بازسازی کنند و با آمادگی کامل مجدداً به مرزهای ما حمله کنند و این پیشنهادهایی هم که ازسوی عراق در اجلاس مطرح شده به همین منظور است.
رئیس‌جمهوری سپس با مطرح‏کردن پیشنهادهای عراق که خواستار تعیین کمیته‌ای از اعضای جنبش عدم‏تعهد برای مشخص‏کردن طرف مسئول شروع تجاوز و جنگ و مسئول ادامه جنگ شده است، گفت: کیست که نداند متجاوز چه کسی است و کیست که تجاوز عراق به ایران اسلامی را نداند و کیست که ادامه‌دهنده جنگ را نداند. ما امروز هنوز مقدار زیادی از سرزمین‌هایمان در اشغال نیروهای متجاوز عراقی است بنابراین متجاوز، آغازکننده و ادامه‌دهنده جنگ مشخص است و به این ترتیب، هیچ چیز دیگری عامل و انگیزه عراقی‌ها برای مطرح‏کردن این پیشنهادها نیست جز اینکه فرصت و قدرتی پیدا کنند و مانند گذشته حملات خود را از سر بگیرند.
رئیس‌جمهوری درباره اینکه هم‏اکنون احساس می‌شود خط سازشی بر هفتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد حاکم است گفت: ما از آغاز گفتیم که برای اجلاس غیرمتعهدها گستاخی و شجاعت یک ضرورت است و معتقدیم که در قطعنامه این اجلاس باید سخن معارضه با ابرقدرت‌ها به‏خصوص با امریکا، لحن صریح‌تری داشته باشد.
آیت‏الله خامنه‏ای با اشاره به این مطلب که اگر اجلاس درمورد قضیه افریقای جنوبی و نامیبیا اعلام موضع می‌کند باید مشخص کند که عامل اصلی در گستاخی و اعمال سیاست‌های نژادپرستانه افریقای جنوبی چه قدرتی است، گفت: همچنین اگر راجع به فلسطین اشغالی و فجایع جنوب لبنان در اجلاس سران موضع‌گیری می‌شود بایستی مشخصاً بگویند که چه عامل و نیرویی به اشغالگران قدس این قدرت و دلگرمی را بخشید که بتوانند خاک یک کشور عربی را تصرف کنند، تا پایتخت آن پیش بروند و بازهم محکم بگویند ما بیرون نمی‌رویم و برای بیرون‏راندنشان مذاکرات چندماهه‌ای لازم باشد و بالاخره هم ما تصور نمی‌کنیم که اینها به زبان خوش حاضر باشند از آن کشور خارج شوند.
رئیس‌جمهوری مجدداً تأکید کرد چه کسی پشت صهیونیست‌ها به‏عنوان عامل دلگرم‌کننده حضور دارد، آیا غیر امریکا و قدرت‌های بزرگ غربی چه کسانی هستند. این مسئله را باید قطعنامه اجلاس مشخص بکند. بنابراین ما معتقدیم که اجلاس بایستی از هرگونه محافظه‌کاری در تنظیم قطعنامه خودداری کند و صریحاً و شجاعانه حقایق را بیان کند و این موجب افزایش امید ملت‌ها نسبت به این اجلاس است.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه مجموعه گزارش‌های هفتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد و بازتاب جهانی آن، شماره 9، 20/12/1361، صص 24 تا 27، تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/12/1361.</ref>
آیت‌الله خامنه‌ای سپس درمورد هفتمین اجلاس سران جنبش عدم‏تعهد که هم‏اکنون در دهلی‌نو جریان دارد گفت: «راجع به این کنفرانس هم‌اکنون پیش‌بینی نمی‌کنم، لکن الآن شرق و غرب (ابرقدرت‌ها) سعی دارند در جنبش جای‌ پا باز کنند و در مواردی هم هر دو ابرقدرت به نتایج واحدی می‌رسند. در قضیه جنگ تحمیلی و در مسئله عراق متأسفانه ما مشاهده می‌کنیم که هم ابرقدرت غرب و هم ابرقدرت شرق در کنفرانس خط حمایت از عراق را می‌دهند و طرف‏داران خود را به تعقیب این خط وا می‌دارند، لکن بااین‏حال، ما نمی‌توانیم پیش‌بینی قاطعی بکنیم و امیدوار هستیم که منطق حقگرای هیئت ایران که با مبانی اصولی و متین همراه است بتواند ذهن‌ها را به خودش متوجه کند و آنچه که بالاخره از این کنفرانس صادر خواهد شد به حقیقت نزدیک‌تر باشد.»
رئیس‌جمهوری افزود: «مسائلی که باید در این کنفرانس از اهمیت خاصی برخوردار باشد و برروی آن تکیه شود، یکی مسئله اشغال کشور افغانستان به‏وسیله یک نیروی نظامی مهاجم است که بسیار هم می‌باشد. قضایای مربوط به افریقا، قضیه نامیبیا که مسئله بسیار مهمی است و درخور این است که کنفرانس بر روی آن مطالعه و تصمیم‌گیری کند. همچنین مسائل خاورمیانه و فلسطین نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.»
آیت‏الله خامنه‏ای در ادامه خاطرنشان کرد: «مسئله بسیار قابل‏توجهی که می‌تواند در اجلاس مورد بررسی قرار گیرد این است که امکانات نفت، ثروت و نفوذ کشورهای مرتجع منطقه ما در خدمت کسانی به کار گرفته می‌شود که درحقیقت آوارگی ملت فلسطین از ناحیه آنها است و اگر هرکدام از این مسائل به‏طور واقعی مطرح شود بسیاری از صاحبان این سیاست‌ها محکوم خواهند شد.»
رئیس‌جمهوری افزود: «تکیه بر روی جنگ تحمیلی در اجلاس غیرمتعهدها برای آن بود که جنایات استکبار جهانی پوشانده شود که فعلاً آن را عمده کردند و در کنفرانس به‏صورت یکی از مهم‏ترین مسائل مطرح می‌کنند. البته ما به اهمیت مسئله بیش از همه واقفیم و حدود سی ماه است که درگیر این جنگ هستیم و این جنگ را در اصل قدرت‌های مخالف با انقلاب اسلامی بر ما و ملت عراق تحمیل کردند و بیش از همه، رنج این جنگ را ما و ملت عراق بردیم، پس ما حق داریم که نسبت به این مسئله حساس باشیم نه آنهایی که برای جان انسان‏ها ارزشی قائل نیستند و نه آنهایی که کشتار جمعی صبرا و شتیلا را به‌راحتی تحمل می‌کنند و نه آنهایی که حاضرند با قاتلین با کمال گرمی پشت میز بنشینند و صحبت بکنند و اعلام همبستگی می‌کنند.»
رئیس شورای‏عالی دفاع در ادامه این نشست مطبوعاتی گفت: «امروز مسئله اساسی کشورهای متحد امریکا در منطقه مسئله بقای رژیم موجود عراق است و احساس می‌کنند که بقای این رژیم به خطر افتاده است و به همین دلیل، سعی می‌کنند به هر قیمتی که شده او را نگهداری و راه حفظ این رژیم متوقف‏کردن جنگ است نه‌ به‏معنای اینکه طالب صلح هستند و از کشتار انسان‏ها بیزارند، بلکه خود آنها این کشتار را به وجود آوردند. بلکه به این معنا که آنها فعلاً می‌خواهند یک نفسی رژیم عراق بکشد تا بتواند این تجاوز و ظلم را از سر بگیرد.»
رئیس‌جمهوری درزمینه سفر هیئت اعزامی جمهوری اسلامی ایران به‌ سرپرستی مهندس موسوی به هفتمین اجلاس سران جنبش عدم‏تعهد در دهلی‌نو ضمن مفید و پربار خواندن این سفر و اشاره به تماس‏های هیئت ایران با سران و مسئولان کشورهای دوست و مترقی در منطقه و نتیجه‏بخش دانستن این تماس‏ها گفت البته چنین انتظاری از این سفر می‌رفت که این‏گونه باشد و نطق مهندس موسوی نیز مطالب بسیار مفید و خوبی برای روشن‌شدن اذهان حاضران و همه کسانی از سراسر دنیا متوجه این کنفرانس هستند خواهد بود.
رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در این نشست مطبوعاتی تلاش‌هایی را که ازسوی برخی کشورهای انجام می‌گیرد تا مسئله تغییر محل هفتمین اجلاس سران جنبش عدم‏تعهد از بغداد به دهلی‌نو را، که به‌همت فعالیت‌های سیاسی و دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران و دلاوری‌های رزمندگان اسلام صورت گرفته، خواست رژیم مزدور عراق قلمداد کنند به‌شدت محکوم کرده و گفتند همه دنیا می‌دانند که این تغییر مکان براثر تلاش‏های دولت جمهوری اسلامی ایران بوده است. بدین معنا که ما توانسته‌ایم به رئیس قبلی جنبش و به همه کسانی که در جنبش مؤثر بودند ثابت کنیم که بغداد محل مناسبی برای این اجلاس نیست و لذا باید مکان آن تغییر یابد و مکان بعدی را ما اصرار نداشتیم که کجا باشد و هند اظهار آمادگی کرد و قرار شد هفتمین اجلاس در دهلی نو برگزار شود.
رئیس‌جمهوری سپس درمورد تلاش‌هایی که برای تعیین بغداد به‌عنوان مکان برگزاری هشتمین اجلاس سران کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها انجام می‏شود گفت: ما قاطعانه اعلام می‌کنیم که به‏هیچ‌وجه بغداد جای مناسبی برای برگزاری هشتمین اجلاس نیست و دلایلی که موجب شد هفتمین اجلاس در این کشور برگزار نشود همان دلایل ایجاب می‌کند که هشتمین اجلاس نیز در بغداد برپا نشود. البته این درصورتی است که رژیم کنونی عراق تا سه سال دیگر بر سر کار باشد و ما در این شرایط معتقدیم که نباید در بغداد باشد.
رئیس‌ شورای عالی دفاع پیشنهاد رژیم امریکایی مصر برای میانجیگری در جنگ تحمیلی را تلاش برای مطرح‏شدن رژیم حسنی‌ مبارک دانسته و اظهار کرد: «هم‌اکنون رژیم کنونی مصر در دنیای اسلام جایی ندارد تا چه رسد به اینکه بخواهد میانجیگری برای کار دیگری کند و اظهاراتی ازاین‏قبیل اصولاً برای مطرح‏شدن بیان می‌شود و این سخنان را کسانی که می‌خواهند مصر مطرح شود بزرگ و در دنیا پخش می‌کنند و اصولاً قابل‏توجه نیست.»
آیت‌الله خامنه‌ای سپس درزمینه چگونگی مقابله جنبش عدم‏تعهد با سیل تهاجمات امپریالیسم جهانی گفت: «در همه اتحادیه‌ها و حرکت‌های جهانی راز قدرت، مقاومت در مقابل قدرت‏های نفوذی و سلطه‌طلب است و اگر جنبش غیرمتعهدها بخواهند کاری قدرتی که از او انتظار می‌رود باشد و یا بشود تنها راهش مقاومت در مقابل نفوذ قدرت‌های سلطه‌‌گر جهانی یعنی ابرقدرت‌هاست و باید خودش را از آنها هرچه بیشتر مستقل نگه ‏دارد و ما درباره کلیه اتحادیه‌های جهانی و واحدهای سیاسی و اقتصادی جهان ازجمله اوپک نیز همین عقیده را داریم.»
رئیس‌جمهوری آن‌گاه درزمینه نقش جمهوری اسلامی ایران در هفتمین اجلاس سران غیرمتعهدها افزود: «حضور جمهوری اسلامی ایران جناح نیروهای مترقی و کشورهای مستقل را تقویت می‌کند و این نقش بزرگی است و ما با عدم‏تعهد واقعی که به آن ملزم هستیم می‌توانیم در این اجلاس نقش سازنده و مؤثری داشته باشیم و خوشبختانه تاکنون هم این نقش را داشتیم و این در کنفرانس محسوس بوده است.»
آیت‏الله خامنه‏ای پایان درمورد پیشنهاد انقلابی جمهوری اسلامی ایران در اوپک مبنی‌بر اینکه ایران برای تثبیت قیمت پایه 34 دلار در هر بشکه حاضر است تولید خود را کاهش دهد، گفت: «ماهیت و جوهر اصلی پیشنهاد ما تثبیت قیمت اوپک است. ما به‌روشنی احساس می‌کنیم که سیاست‌های مسلط بر بعضی از کشورهای عضو اوپک می‌خواهند اوپک را تضعیف کنند و می‌خواهند که در خدمت کشورهای صنعتی غرب و مصرف‌کنندگان نفت اوپک قرار بگیرند.» وی افزود: «ما می‌گوییم اوپک باید مستقل باشد و درپی راه‏هایی باشد که منافع کشورهای عضو تأمین شود و نفت کشورهای عضو اوپک باید در خدمت مردمشان باشد نه در خدمت قدرت‏های بزرگ که مصرف‌کننده و خریدار این نفت هستند و حضور و سیاست شجاعانه ایران باعث شد که قیمت نفت اوپک بالا رود و به‏تبع آن، قیمت نفت همه جهان ترقی کرد و ما با‌توجه‏به فشاری که بر اوپک وارد می‌شود ما اعلام کنیم که از تثبیت قیمت اوپک دفاع می‌کنیم و تنزل قیمت را که در خدمت امریکا و متحدان امریکاست تحمل و قبول نمی‌کنیم.»
رئیس‌جمهوری در پایان با تأکید خطاب به کشورهای مترقی اوپک گفت: «سیاست تنزل قیمت را به‏هیچ‌وجه نپذیرید و قیمت اوپک را حفظ کنید و برای عدم شکستن بازار اوپک اعلام کردیم که حاضریم میزان تولید نفت خود را کاهش دهیم.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 21/12/1361، ص12.</ref>
== گزارش - 266 ==
آقای ‌هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس، امروز با گروهی از جانبازان بسیج سپاه پاسداران و اعضای شورای مرکزی خانه‌های کارگر سراسر کشور به‏طور جداگانه دیدار کرد. قدردانی از ایثارگران بسیج، اشاره به عملکرد گروه‌های چپ در اوایل انقلاب در محیط‌های کارگری و سپاسگزاری از هوشیاری کارگران در بی‌اثر کردن این اقدامات ازجمله موضوعات سخنان آقای هاشمی در این دیدار بود.
وی در دیدار با جانبازان گفت: شما که عضوی از بدن خود را از دست داده‌اید به‏جای اینکه افسرده باشید با نشاط به نظر می‌رسید و این نشان می‌دهد که شما می‌دانید چه از دست داده‌اید و چه گرفته‌اید، زیرا در غیر این صورت این‌طور با نشاط نبودید و نهایتاً سعادت ما نیز موقعی خواهد بود که رضایت خدا را جلب کنیم.
رئیس مجلس افزود: کسی نمی‌تواند در دنیا شادتر از فردی باشد که سلامت و آسایش و بخشی از لذات و امیدهای خود را در راه خدا قربانی کرده است و جانبازی که نقص عضو دارد هر لحظه‌ای که این کمبود را احساس می‌کند به خاطر می‌آورد که به‏جای نقص عضو خدا را دارد.<ref>روزنامه کیهان، 21/12/1361، ص17.</ref>
آقای هاشمی رفسنجانی در دیدار با اعضای شورای مرکزی خانه‌های کارگر گفت: اکثر گروه‌های چپ‏گرا می‌گفتند باید از احساسات کارگران برای پیشبرد اهدافمان استفاده کنیم و با تحلیل‌های غلط شعار "انقلاب در انقلاب" می‌دادند، زیرا مارکسیست‌ها این مطلب را نمی‌فهمند که مکتب اسلام چه اثری در روحیه مردم دارد.
رئیس مجلس شورای اسلامی ضمن قدردانی از ایثار و فداکاری کارگران گفت: قشر زحمتکش جامعه کارگران هستند و ما نیز خوب تشخیص می‌دهیم که خانه‌های کارگر در این مقطع حساس چه خدماتی به انقلاب اسلامی کرده‌اند و کارگران در عرض دو سال جنگ، با تحمل مشکلات و با استفاده از امکانات موجود تولید را افزایش داده‌اند و درعین‏حال در کمک‌رسانی به جبهه و پشت جبهه نیز فعال بوده‌اند و لذا این حرکت‌های سازنده کارگران در جمهوری اسلامی است که تحلیل‌های مارکسیستی را به‏صورت کلاف سردرگمی درآورده است.<ref>همان، ص2.</ref>
== گزارش - 267 ==
نخست‌وزیر صبح امروز در هفتمین اجلاس سران کشورهای عضو جنبش عدم‏تعهد در دهلی‌نو سخنرانی کرد. موضوع محوری سخنان آقای موسوی مناقشه ایران و عراق بود. وی همچنین در حاشیه این اجلاس، در یک مصاحبه‌ مطبوعاتی شرکت کرد.
نخست‌وزیر در سخنرانی خود به تشریح تجاوز نظامی عراق و اهداف آن کشور از لشکرکشی به ایران، رد درخواست برخی کشورها و مجامع بین‌المللی از ایران برای قبول صلح بدون قیدوشرط با عراق و برشماری کمک‌های مالی و تسلیحاتی کشورهای بزرگ و برخی کشورهای منطقه به صدام حسین پرداخت و بار دیگر شرایط ایران را برای برقراری صلح با عراق (عقب‌نشینی ارتش عراق از تمامی اراضی اشغال‌شده ایران، محکومیت و تنبیه متجاوز، پرداخت غرامت به ایران) بیان کرد.
آقای میرحسین موسوی همچنین با اشاره به نقش امریکا در حمایت از رژیم صهیونیستی و تهدیدهای آن کشور مبنی‏بر قطع کمک به سازمان ملل درصورت اخراج آن رژیم، پیشنهادهایی را برای تأمین بودجه مورد نیاز این سازمان مطرح کرد. گزیده مهم‌ترین بخش از سخنان نخست‌وزیر به نقل از گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، چنین است:
«شیطان بزرگ از نخستین روزهای پیروزی انقلاب بر آن بوده است تا ما را از این باور استقلال‌آفرین و آزادی‌بخش پشیمان کند و لذا انواع مشکلات را بر ما فرو باریده است که محاصره اقتصادی، حمله مستقیم نظامی، به‏صورت انبار اسلحه درآوردن منطقه و ایجاد یک حرکت تبلیغاتی سراسری بر علیه ما، جزئی از آن است. اما آشکارا می‌گوییم هیچ‏یک از این تهاجمات همانند حمله نظامی گسترده‌ای که توسط همسایه غربی ما علیه ما آغاز شد، برای ملت ما سنگین‌تر و زیان‏بارتر نبوده است. ما از امریکا شیطان بزرگی که مستقیماً هدف تهاجم انقلاب ما بود همه چیز را انتظار می‌بردیم، اما از دستگاهی که بر یک کشور همسایه و هم‌کیش و هم‌فرهنگ ما با 1200 کیلومتر مرز مشترک حکومت می‌کرد و دم از ترقی‌خواهی می‌زد، انتظار نداشتیم که بازویی برای انجام خواسته‌های امریکا شود.
ریاست محترم و حضار گرامی، اجازه بدهید اندکی از جنگ بگویم که اکنون سی ماه است که ملت ایران و عراق را زیر فشار قرار داده و بزرگ‌ترین خسارت‌های اخیر را بر ملت‌های ما وارد آورده است. شما از بلندگوهای شبکه جهانی تبلیغات که یک‌جا دراختیار امپریالیسم و زبان گویای امریکا و یاران آن است، مطالبی درباره این جنگ شنیده‌اید، اما بگذارید از زبان نماینده ملتی که فقط به‏جرم انقلاب بزرگش در معرض چنین جنگ سنگینی قرار گرفته است نیز سخنی به سمع شما برسد.
این جنگ هنگامی آغاز شد که ما نه‏فقط قدرت حمله، بلکه قدرت دفاع نیز نداشتیم. هنوز از انقلاب بزرگ ما زمان زیادی نگذشته بود و ما به مسائل داخلی سرگرم بودیم، ترمیم ویرانی‌های قبل و بعد از انقلاب آن‏قدر نیرو و پول و همت می‌خواست که ما را از اقدام به یک عمل پرخرج و نیروطلب جدید باز دارد.
آری ما نه‏تنها قصد تهاجم به هیچ کشوری نداشتیم، بلکه امکان آن را هم نداشتیم. به‏علاوه به صلح و روابط سالم با همسایگان نیاز مبرم نیز داشتیم و مهم‌تر از این‏همه، آنکه راه‏انداختن چنین جنگی با اهداف اسلامی ما سازگاری نداشت.
در آن روزها تصور حمله نظامی عراق به ما که براثر تجاوزهای مرزی مکرر و رو به تزایدش در دل ما قوت می‌گرفت به همچون کابوسی بر روح ما سنگینی می‌کرد. ما سعی می‌کردیم این تصور را علی‏رغم قرائن روزافزونش از خود برانیم؛ حتی آن روزی که پس از 117 بار تجاوز مرزی در عرض سه ماه، اولین حمله زمینی عراق در شمال‏غربی ما آغاز شد، از ما یک حرکت دفاعی قابل‏ملاحظه مشهود نگشت، به‏طوری‏که قوای زرهی و پیاده عراق در عرض 15 روز بعد از آنکه از سراسر مرزهای ما از اروندرود تا قصرشیرین به یک حمله بزرگ سراسری دست زدند، توانستند در هر نقطه بدون مقاومت چشمگیری ده‌ها کیلومتر به خط مستقیم پیشروی کنند و چند شهر مرزی مانند مهران، قصرشیرین و نفت‌شهر را تصرف کنند و در همان حال نیروی هوایی عراق نیز توانست چندین شهر بزرگ مانند اصفهان، تبریز، دزفول و حتی تهران را بمباران کند. این ناآمادگی به چه معنی است. نیروهای ایرانی که بعد از گذشت چند ماه؛ یعنی هنگامی‏که پس از اولین ضربه غافلگیرانه، خود را بازمی‌یافتند، توانستند همه این متجاوزان را قدرتمندانه از بیشترین بخش‌ اشغال‌شده خارج سازند.
در اولین روزهای جنگ، حتی یک روز هم قدرت دفاع جدی نیافتند. این همان ناآمادگی و عدم تصور حمله ناجوانمردانه ازسوی همسایه نزدیک ما بود. البته پس از اولین روزهایی که این حمله انجام گرفت و همان هنگامی‏که چند هزار کیلو‌متر شامل ده‌ها شهر و صدها روستای کوچک و بزرگ ما در اشغال عراقی‌ها بود، ما به‏وسیله رژیم عراق و با پشتیبانی همان شبکه سراسری تبلیغات که همه می‌شناسید متهم به تجاوز شدیم. درست است که هیچ‏کس از دست‏اندرکاران جهانی این تهمت را هرگز باور نکردند و میانجی‌های صلح بارها اعتقاد خود به تجاوز عراق را به زبان آوردند، اما اظهارات جهانی و سیاست کشورهای تابع قدرت‌های بزرگ همواره بر نادیده‏گرفتن حقیقت استوار بود.
ملت ما مظلومانه خساراتی را تحمل کرد که برای هیچ کشوری قابل‏تحمل نیست. هزاران روستای ما ویران شد، چندین شهر و ازجمله شهرهای بزرگی چون خرمشهر، شوش، دزفول، آبادان، گیلان‌غرب، نفت‌شهر و مهران به‏کلی تخریب شد و شهرها و روستاهایی مانند هویزه به‏کلی از نقشه جغرافیا محو شد، هزاران معلول و مجروح برجای ماند و هزاران جوان کارآمد قربانی شدند و همه اینها بدین خاطر انجام گرفت که رژیم حاکم بر کشور همسایه ما به تحریک ایادی امریکا می‌خواست انقلاب بزرگ ما پابرجای نباشد.
رژیم عراق هدف‌های توسعه‌طلبانه خود از این تجاوز را در آغاز کار پنهان نیز نمی‌کرد و حتی آن را در نطق‌ها، کتاب‌ها و در نقشه‌های جغرافیایی رسمی علناً ابراز می‌داشت. نامیدن استان مرکزی خوزستان ایران به عربستان، تغییر نام شهرهایی که به تصرف آنان در آمده بود، تعیین فرمانداران دست‌نشانده از عراقی‌ها یا جنایتکاران فراری رژیم پهلوی در بعضی از آن شهرها، نهادن نام سردار قادسیه و فاتح کشور مجوس بر خود، نشانه‌های آشکاری از این اندیشه تجاوزطلبانه هستند.
اکنون به ما می‌گویند که به دشمن متجاوز کینه‌توز و حیله‌گر [که] عربده‌های مستانه‌اش به استغاثه بدل شده است، رحم کنید. ما این را یک خیانت می‌دانیم، خیانت به ملت خود و خیانت به همه دولت‌های منطقه که هر روز ممکن است در معرض چنین تهاجمی قرار گیرند. ما می‌خواهیم متجاوز از تجاوز خود طرفی نبندد. همان سیاست‌هایی که این جنگ پرخسارت را بر ما تحمیل کردند و هنوز به‏قدر توان خود رژیم متجاوز را یاری می‌دهند، امروز بر آن‌اند تا صلحی پرخسارت و نیز توأم با ذلت بر ما تحمیل کنند.
دشمن متجاوز در تهاجم علیه ملت ایران و تجاوز به تمامیت ارضی آن پیوسته از انواع کمک‌های تسلیحاتی قدرت‌ها و ابرقدرت‌ها برخوردار بوده و هست. گذشته از ایالات متحده امریکا، قدرت‌های دیگر جهانی نیز با ارسال انواع تسلیحات و به‏ویژه موشک‌های زمین‏به‏زمین و هوابه‏هوا و جنگنده‌های فوق مدرن او را در این تجاوز کمک و تشویق کرده و بعضی از آنها مانند دولت فرانسه از تظاهر به این کمک ابا نیز نورزیده‌اند و همچنین برخی از کشورهای مرتجع منطقه با ارسال انواع کمک‌های مالی، انسانی و تسلیحاتی در ادامه این جنگ تحمیلی و تشویق متجاوز نقش مؤثری داشته‌اند، بااین‏همه، ما هیچ‌گاه طالب ادامه جنگ نبوده و نیستیم. تاکنون بارها در مذاکرات خود با هیئت‌های صلح که به کشور ما آمده‌اند تأکید کرده‌ایم که خواستار صلحی عادلانه هستیم. صلحی که با شرافت انسانی منافات نداشته باشد. به اعتقاد ما، صلح واقعی و عادلانه و شرافتمندانه زمانی تحقق خواهد یافت که نیروهای اشغالگر از تمامی نقاط تحت اشغال در خاک جمهوری اسلامی ایران خارج گردند. تمامی خسارات ناشی از تجاوز تأدیه و متجاوز محکوم و مجازات شود. مطمئن باشید که اگر این جنگ بدون محکوم‏ساختن متجاوز و تنبیه متجاوز قطع شود، نه‏تنها ریشه تجاوز قطع نخواهد شد، بلکه متجاوز همانند صهیونیست‌های اشغالگر و غاصب، به نقض بیشتر قوانین انسانی و اصول بین‌المللی تشویق خواهد گردید و خود را برای هجوم دیگری به ایران با کمک‌های دیگران و اغوای امریکا آماده خواهد کرد. بگذارید تا ریشه تجاوز یک بار برای همیشه در این منطقه خشکانده شود و ملت‌ها با خاطری آسوده و ایمن از تعرض و تجاوز به زندگی خود ادامه دهند و ملت‌های کوچک‌تر اطمینان یابند که تجاوز، پیروزی به‏همراه نخواهد داشت، بگذارید درس عبرت به متجاوزان داده شود که کشتن انسان‌ها و تخریب شهرها بی‌مجازات نخواهد ماند. نپذیرند که صلحی ظالمانه‌تر از جنگ به ملتی متعهد به موازین بین‌المللی و معتقد به اصول انسانی، تحمیل شود. باید جهان مطمئن گردد که نهضت عدم‏تعهد حامی مظلومان و مخالف متجاوزان است.
ما نظرات خود را درباره شرایط متارکه جنگ پیش از این، به هیئت‌های مختلف اعلام داشته‌ایم. از این ملت بزرگ رعایت اصول اسلامی و انسانی را انتظار باید داشت، اما ننگ و خفت تن‏دردادن به صلحی تحمیلی را نه. آنان که به‏جای الزام متجاوز به قبول و اجرای اصول انسانی از ملتی مظلوم و زیان‌دیده انتظار صرف‏نظر از حقوق خویش را دارند، بدانند که این منطق به‏هیچ‏وجه آنان را به منظورشان که برقراری صلح و آرامش است نخواهد رساند. ما این حرف را امروز که خود را قادر به دفع و سرکوب دشمن متجاوز می‌بینیم، نمی‌زنیم، آن روز هم که دشمن شهرهای آباد ما را در تصرف داشت و خود را پیروز می‌پنداشت حرف ما همین بود.
هنگامی‏که پیشنهاد پاره‌ای از کشورهای عضو جنبش عدم‏تعهد مبنی‏بر اخراج حکومت صهیونیسم از سازمان ملل متحد و مؤسسات وابسته به آن در سی‏وهفتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد مطرح گردید، شاهد اظهاراتی دررابطه‏با احتمال قطع پرداخت سهمیه و کمک‌های مالی امریکا به سازمان ملل متحد بودیم. برای آنکه سازمان ملل متحد به‏تدریج از شر نفوذ مخرب امریکا خلاصی یابد و در چهارچوب اصول منشور ملل متحد قادر به حفظ صلح و جلوگیری از تجاوز به حقوق ملل دیگر و اعمال محدودیت‌های اقتصادی و سیاسی علیه متجاوزان گردد لازم است دول غیرمتعهد با تأمین هزینه‌های ضروری سازمان ملل متحد آن را از زیر سلطه امریکا خارج کنند.
براین‏اساس، پیشنهاد می‌کنم صندوق ویژه‌ای توسط جامعه غیرمتعهدها ایجاد گردد که درصورت مواجه‏شدن سازمان ملل متحد و سایر جوامع بین‌المللی با این‌گونه تهدیدات ازسوی ابرقدرت‌ها از عهده جبران آن برآید تا وقفه‌ای در فعالیت‌های مجامع بین‌المللی ایجاد نشود و سازمان ملل از شر قیمومیت قدرت‌های استکباری خلاصی یابد. هرچند تا هنگامی‏که حق وتوی دولت‌های بزرگ در شورای امنیت - که غیرعادلانه‌ترین امر است - باقی است، سازمان ملل به‏طور کامل در خدمت ملت‌ها و دولت‌های مظلوم در نخواهد آمد. بااین‏حال این یک تدبیر عملی برای کاستن از نفوذ قدرت‌هایی است که بیشتر با ابهت و هیبت خود زندگی می‌کنند تا با امکانات مادی خود. اگر ملت‌های جهان سوم قادر باشند این ابهت کاذب را بشکنند، درحقیقت سد بزرگی را از برابر خود برداشته‌اند. این باوری است که ملت ایران برمبنای تعالیم اسلامی به آن گرویده و در مقابله با توانایی فرضی قدرت‌های متجاوز جهانی و کسب و حفظ استقلال خود از آن سود جسته است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه مجموعه گزارش‌های هفتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد و بازتاب جهانی آن، شماره 9، 20/12/1361، صص 18 - 5، دهلی‌نو، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/12/1361.</ref>
نخست‌وزیر همچنین در حاشیه اجلاس سران عضو جنبش عدم‏تعهد در یک مصاحبه مطبوعاتی شرکت کرد.* وی در پاسخ به پیشنهاد عراق برای پایان‏دادن به جنگ گفت:
«خاتمه جنگ بستگی به تحقق شرایط برحق ایران دارد و این شرایط نیز منطبق با اصول منشور جنبش عدم‏تعهد بوده و تغییر نکرده است؛ چراکه ما براساس اعتقاد به آرمان و مکتب خود حرکت می‌کنیم و سیاست‌بازی را نمی‌پسندیم. نخست‌وزیر کشورمان ضمن اشاره به سخنان خود در مجمع عمومی کنفرانس سران کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها گفت: پیشنهاد جدید بغداد سخن تازه‌ای نیست و این مسئله بارها ازسوی صدام مستمسک تبلیغات قرار گرفته، ولی صدام به هیچ‏یک از حرف‌های خود پایبند نیست و این را در طول جنگ نشان داده است. مهندس موسوی در پاسخ به سؤالی گفت، هنوز 930 کیلومتر مربع از نقاط استراتژیک مرزی ایران در اشغال متجاوزان عراقی است و یادآور شد که بخشی از خاک عراق دراختیار نیروهای ایران قرار دارد. نخست‌وزیر درمورد دستگیری عده‌ای از سران حزب توده گفت، آنها درارتباط‏با جاسوسی بازداشت شده‌اند و سخنان و اعترافات آنها نیز پس از محاکمه در معرض افکار عمومی جهان قرار خواهد گرفت و درمورد مجازات آنها قوه قضاییه تصمیم خواهد گرفت.
وی درمورد محل برگزاری هشتمین کنفرانس سران جنبش عدم‏تعهد به خبرنگاران گفت: محل این کنفرانس مورد بحث و گفت‏وگوی زیاد بوده و ما دراین‏زمینه انتقادات و نظرات خود را بیان داشته‌ایم و مسلماً دراین‏زمینه کشورهایی داوطلب برگزاری هشتمین کنفرانس هستند که ما از کشور لیبی حمایت می‌کنیم. آقای نخست‌وزیر درمورد روابط ایران و فرانسه اظهار داشت: فرانسه با کشور ما روابط خصمانه‌ای دارد و از ابتدای جنگ و به‏طور فزاینده‌ای همه‏گونه سلاح دراختیار رژیم عراق قرار داده است که ازجمله این سلاح‌های پیچیده می‌توان موشک‌های اگزوست و هلیکوپترهای سوپر فرلئون و رادارهای پیشرفته را نام برد. همچنین دررابطه‏با قراردادهایی که از زمان رژیم سابق با فرانسه داشتیم این کشور کاملاً غیرعادلانه با ما رفتار می‌کند و من در اینجا برای شما خبرنگاران محترم درمورد یک میلیارد دلار طلبی که ما از فرانسه داریم صحبت می‌کنم. آقای نخست‌وزیر همچنین گفت: حکومت وقت ایران در زمان شاه معدوم این یک میلیارد دلار را به فرانسه داد و اطاق بازرگانی پاریس حکم داده است که این یک میلیارد دلار با بهره کم به دولت جمهوری اسلامی ایران مسترد شود، ولی به همین دلیل سیاسی و بازی‌های سیاسی فرانسه هنوز این پول به ما پرداخت نشده است و با سندسازی، کاغذبازی قصد دارند از پرداخت این به ما خودداری کنند، درصورتی‏که خود دولت فرانسه بازپرداخت این یک میلیارد دلار را تضمین کرده است. آقای موسوی در همین باره سپس افزود: فرانسه در منطقه عمیقاً منافع خود را به عراق وابسته کرده و ما یقین داریم با ضرباتی که رژیم عراق به‏خاطر همدستی با ابرقدرت‌ها از طرف انقلاب اسلامی ایران و ملت خودش خورد بر این منافع اثرات تعیین‌کننده‌ای خواهد گذاشت.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه مجموعه گزارش‌های هفتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد و بازتاب جهانی آن، شماره 10، 21/12/1361، صص 7 - 5، تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/12/1361.</ref>
== گزارش - 268 ==
سخنان نخست‌وزیر در اجلاس سران جنبش عدم‏تعهد، بلافاصله در رسانه‌های بین‌المللی ازجمله خبرگزاری فرانسه، خبرگزاری رویتر و رادیو امریکا بازتاب یافت.
خبرگزاری فرانسه در بازتاب سخنان میرحسین موسوی با اشاره به برخی تلاش‌های صورت‏گرفته در اجلاس غیرمتعهدها برای پایان‏دادن به جنگ، مواضع نخست‌وزیر ایران را مانع به‏ثمررسیدن این تلاش‌ها قلمداد کرد.
به گزارش این خبرگزاری: «ایران امروز کمترین بارقه امیدی [را] که برای پایان جنگ خلیج [فارس] در اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد وجود داشت با تأکید بر اینکه ایران به عراق اجازه بهره‌مندی یا خشنودی از پایان جنگ را نخواهد داد از بین برد.
میرحسین موسوی نخست‌وزیر ایران، در چهارمین روز این اجلاس گفت که بغداد قصد دارد یک صلح خسارت‌بار و تحقیرآمیز را [در] پایان این جنگ سی‏ماهه به تهران تحمیل کند. وی گفت ایران باید هیچ نوع رحمی به یک دشمن متجاوز، مکار و بی‌رحمی که فریادهای مستانه آن حالا به التماس مبدل گردیده است، نکند: ما مصمم هستیم نگذاریم متجاوز از تجاوز خود خشنود و بهره‌مند گردد.
اظهارات آقای موسوی یک روز بعد از اینکه طه محی‌الدین معروف معاون رئیس‌جمهوری عراق، پیشنهاد کرد یک کمیته حکمیت برای حل جنگ ایجاد گردد و ادعا کرد که بغداد نتیجه بررسی‌های آن کمیته را از قبل می‌پذیرد، بیان شد. علی‏رغم تلاش‌های شدید پشت صحنه توسط هند میزبان کنفرانس و الجزایر، عکس‌العمل ایران (ظاهراً هرنوع) شانس را در دهلی‌نو برای اتمام جنگ بین دو کشور عضو جنبش عدم‏تعهد از بین برد، گفته می‌شود که مسئله غرامت اساسی‌ترین مانع در هر مذاکره‌ای است.»
از سوی دیگر، خبرگزاری رویتر از دهلی‌نو گزارش داد: «آقای موسوی نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران، امروز در اجلاس سران جنبش عدم‏تعهد گفت ما مصمم هستیم که به تجاوزگر اجازه ندهیم هیچ‏گونه سودی از این تجاوز عایدش بشود. وی گفت شروط قبلی ایران برای پایان‏گرفتن این جنگ سی‏ماهه، که ماه گذشته بار دیگر با یک حمله جدید ایران و حملات عراق علیه تأسیسات نفتی ایران شعله‌ور شد، تغییر نیافته است.
نخست‌وزیر از جنبش عدم‏تعهد خواست با نشان‏دادن این موضوع که جنبش حامی سرسخت مستضعفین و مخالف قاطع متجاوزین است، حمایت خود را از موضع ایران به عمل آورد. موسوی گفت بگذارید ما صلحی را که مضرتر از این جنگ تحمیلی بر ملت واقعاً متعهد به اصول بشردوستانه و بین‌المللی است، نپذیریم.
انتظار می‌رود اجلاس سران درخواست شدیدی را جهت پایان‏دادن به جنگ به عمل آورد. تقریباً تمامی سخنرانان در این کنفرانس که قرار است فردا به کار خود پایان دهد، از ادامه این جنگ اظهار تأسف نموده‌اند. کشورهای عضو جنبش عدم‏تعهد همچنین احتمال دارد هیئت صلح این جنبش را که تلاش‌هایش طی دو سال گذشته برای میانجیگری در این جنگ موفقیتی به‏همراه نداشته، مجدداً فعال سازند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه مجموعه گزارش‌های هفتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد و بازتاب جهانی آن، شماره 9، 20/12/1361، صص 33 - 32، تهران، خبرگزاری فرانسه و خبرگزاری رویتر، 19/12/1361.</ref>
رادیو امریکا نیز با اشاره به سخنان امروز میرحسین موسوی در اجلاس سران غیرمتعهدها گفت: نخست‌وزیر ایران از تغییر موضع حکومت اسلامی درمورد پایان‏دادن به جنگ با عراق خودداری کرد و پیشنهاد دیروز عراق را مبنی‌بر میانجیگری نهضت کشورهای غیرمتعهد برای پایان‏دادن به جنگ سی‏ماهه دو کشور، رد کرد.<ref>همان، ص43، رادیو امریکا.</ref>
== گزارش - 269 ==
باوجود تأکید فراوان دولت عراق و کشورهای حامی آن برای برگزاری هشتمین اجلاس غیرمتعهدها در بغداد، امروز خبرگزاری فرانسه به نقل از منابع سیاسی، مطالبی را اعلام کرد که از ناکامی عراق در دستیابی به این امر حکایت می‌کند.
به گزارش این خبرگزاری، منابع سیاسی گفتند امروز گفت‏وگوهای پشت پرده درمورد انتخاب هشتمین کشور میزبان برای برگزاری اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد با کاندیداتورای تانزانیا به‏عنوان یک آلترناتیو در دهلی‌نو همچنان ادامه داشت. منابع دیگر گفتند که حمایت کشورها از عراق برای برگزاری اجلاس بعدی غیرمتعهدها رو به تحلیل است، یادآوری می‌شود عراق مجبور شد به‏علت جنگ با ایران از میزبانی برای اجلاس فعلی منصرف شود. همین منابع گفتند امکان دارد تصمیم‌گیری درباره این موضوع به وزرای خارجه واگذار شود.<ref>همان، ص29، دهلی‌نو، خبرگزاری فرانسه، 19/12/1361، به نقل از منابع سیاسی.</ref>
== گزارش - 270 ==
در مراسم چهلمین روز شهادت چند تن از فرماندهان سپاه،* محسن رفیق‌دوست وزیر سپاه، درباره پیشرفت نظامی سپاه پاسداران و راهبرد این نهاد در ابعاد بین‌المللی مطالبی را بیان کرد. در ادامه این مراسم حسن روحانی نیز درباره استقلال تسلیحاتی نیروهای جمهوری اسلامی ایران از یک سو و پشتیبانی قدرت‌های نظامی و اقتصادی از عراق از سوی دیگر و استقلال سیاسی و ایستادگی ایران در مقابل زورگویی‌های نظام بین‌الملل و نقش اساسی مردم در جنگ تحمیلی سخنانی ایراد کرد.
وزیر سپاه در مراسمی که بعدازظهر امروز به مناسبت اربعین چند تن از فرماندهان شهید سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و دیگر شهدای سپاه در عملیات والفجر در مدرسه عالی شهید مطهری برگزار شد، درمورد پیشرفت‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فنون جنگ گفت: خبرگان نظامی جهان شگفت‌زده هستند که این پاسداران که در هیچ دانشگاه نظامی درس نخوانده و بیش از یکی دو سال سابقه در امور نظامی ندارند، چگونه یک لشکر را فرماندهی می‌کنند. کاری که به بیش از بیست سال سابقه و تجربه نیاز دارد و کشورهای دوست طالب فراگیری شیوه جنگ از کشور اسلامی هستند. رفیق‏دوست خطاب به مرتجعین منطقه گفت: ما در ادامه این نبرد نه‏تنها حق خود را می‌گیریم، بلکه به دنیا ثابت خواهیم کرد که فلسفه و بساط زورگویی را در دنیا جمع می‌کنیم و به‏زودی ملت فلسطین و لبنان را از یوغ صهیونیسم آزاد خواهیم کرد و صهیونیسم این لکه ننگ را از صفحه تاریخ پاک خواهیم کرد.
در ادامه مراسم، حجت‌الاسلام حسن روحانی نماینده مجلس شورای اسلامی، درباره جنگ تحمیلی عراق علیه ایران صحبت کرد و یادآور شد که بعد از جنگ جهانی دوم تاکنون، 141 جنگ و برخورد بین کشورهای مختلف صورت گرفته که در تمامی این جنگ‌ها در یک طرف جنگ اسلحه‌های غرب و در طرف دیگر اسلحه و کمک‌های شرق به‏وضوح مشهود است. حتی در جنگ‌هایی که از جنگ‌های مردمی نیز به شمار می‌روند، این قضیه کاملاً حس می‌شود، لکن در جنگ تحمیلی عراق بر ایران در یک طرف هم کمک‌های شرق و هم غرب وجود دارد و در طرف دیگر فقط نیروی ایمان و نیروهای مردمی قرار دارند.
وی افزود: از یک طرف، فرانسه هواپیماهای میراژ، امریکا هلیکوپترهای توپ‏دار مدرن، عربستان سعودی دلارهای امریکایی به عراق می‌دهد و از طرف دیگر روسیه تانک‌های فوق مدرن تی‌72 و میگ‌25 به عراق می‌دهد و این چیزی است که تاکنون در دنیا سابقه نداشته است که هم شرق و هم غرب در یک جنگ در یک قطب به کشور ثالثی کمک کنند.
حجت‌الاسلام روحانی در ادامه سخنان خود گفت: برای ما خیلی ساده بود که در ماه‌های اول جنگ را تمام کنیم و خیلی ساده بود که اصلاً جنگ شروع نشود، اما این قضیه یک شرط هم داشت و آن پذیرش شرطی بود که چیزی جز ذلت نبود. اگر دربرابر یکی از ابرقدرت‌ها با یک قدم عقب‌نشینی سر تسلیم فرود می‌آوردیم، ظاهراً خیلی از مسائل حل می‌شد، ولی همراه با نکبت‌های بعدی بود.
وی افزود: جنگ ما جنگ شرف است. جنگی که یک ملت در مقابل تمام ابرقدرت‌ها ایستاده است و جنگ ما نبرد سرنوشت است هم برای مستضعفین و هم برای مستکبران. سپس حسن روحانی به کمک‌های همه‌جانبه مردم اشاره کرد و گفت: در این جنگ درحقیقت ارتش و سپاه به کمک مردم آمده‌اند نه مردم به کمک آنها؛ چون افراد بسیج نوک پیکان حملات ما در جبهه‌ها هستند و گرچه در بعضی جنگ‌ها مردم به نیروهای مسلح کمک‌ کرده‌اند، اما ازخودگذشتگی خانواده شهدا و ایثار دیگر اقشار در این جنگ بعد از جنگ‌های انبیا در دنیا بی‌نظیر است.<ref>روزنامه کیهان، 21/12/1361، ص8 مکرر.</ref>
== گزارش - 271 ==
طه یاسین رمضان معاون نخست‌وزیر و عضو شورای فرماندهی حزب بعث عراق در گفت‏وگویی با نشریه الوطن العربی (چاپ فرانسه) شرکت کرد. محورهای اصلی سخنان وی در این مصاحبه چنین است: ایجاد تحول در روابط اقتصادی با ترکیه، امضای قرارداد برای افزایش 40 درصدی صدور نفت از خاک ترکیه، غیرقابل پیش‌بینی بودن اقدام دولت سوریه در بستن راه صدور نفت عراق و تأثیر این اقدام در اقتصاد این کشور، درخواست مقامات عراقی از شرکت‌های خارجی طرف قرارداد برای تعویق طلب‌های سررسید شده و تهدید به قطع همکاری درصورت رد این درخواست، ادعای اتکا به اقتصاد ملی برای پرداخت هزینه‌های جنگ، اذعان به برآورده‏نشدن انتظار عراق از همه کشورهای عربی برای کمک به این کشور در حمله به ایران و انتقاد شدید از سوریه و لیبی دراین‏باره و... . بخش‌هایی از مصاحبه یاسین ‌رمضان با الوطن‌العربی به این شرح است:
سؤال: شما در رأس یک هیئت بلندپایه عراقی به ترکیه سفر کردید و گفت‏وگوهایی با مقامات آن کشور به عمل آوردید که موجب تعبیر و تفسیرها و پیش‌گویی‌های متفاوتی در سطح جهان شد. ممکن است از واقعیت امر در مذاکرات با همسایه‌تان ترکیه توضیحاتی بدهید.
جواب: دیدار من از کشور همسایه‌مان ترکیه در چهارچوب ادامه دیدارهای بین مقامات دو کشور به‏منظور افزایش همکاری دوجانبه برای ایجاد فرصت‌های هرچه بیشتر و بهتری که دربردارنده مصالح مشترک ما و ترکیه است، خلاصه می‌شود. البته عوامل مشترک بی‌شماری وجود دارند که می‌توانند موقعیت‌های مناسب‌تری را برای تحول‏بخشیدن به روابط بین دو کشور فراهم سازند.
سؤال: آیا با این مذاکرات توانستید موقعیت‌هایی را که آرزو می‌کردید به دست آورید؟
جواب: بله، می‌توانم بگویم که به نتایج مثبت و رضایت‌بخش رسیدیم، خصوصاً دررابطه‏با جنبه اصلی مذاکرات؛ یعنی تحول‏بخشیدن به زمینه‌های همکاری دوجانبه بین دو کشور، خواه درحال‏حاضر یا آینده، به تفاهم بیشتری نائل گشتیم. تصور می‌کنم که دراین‏زمینه به ایده‌آل خود دست یافتیم و سعی کردیم که باوجود موقعیت‌های کنونی عراق به‏علت ادامه جنگ، عواملی به وجود آوریم تا بتواند تقویت روابط تجاری بین دو کشور را تضمین کند.
سؤال: طبعاً به مسئله گسترش لوله‌های نفتی که از خاک ترکیه می‌گذرد یا عبور محموله نفتی به وزن 700 هزار تن اشاره کردید، نظر شما دراین‏مورد چیست؟
جواب: این موضوع را از ماه‌ها قبل با مقامات ترکیه طرح و بررسی کرده و در خلال گفت‏وگوهای اخیرم با آنها، قراردادی مبنی‏بر افزایش حجم لوله‌ها در حدود 40 درصد ظرفیت فعلی خود را امضا کردیم و فردا یک هیئت ترک جهت امضای قراردادی مبنی‏بر پایان‏بخشیدن به عملیات گسترش در ماه (آوریل) سال آینده به بغداد وارد می‌شود و همچنین درمورد کشیدن لوله‌های گاز ازطریق ترکیه و پیوند شبکه نیروی برق قوی ترکیه - عراق مذاکراتی انجام شد. ما همان‌طورکه ملاحظه می‌کنید در طول این مذاکرات به خواسته‌های خودمان در سطح رشد و توسعه و تحول‏بخشیدن به روابط با همسایه‏مان ترکیه، نائل گشتیم.
سؤال: بعد از گذشت دو سال و نیم از جنگ مداوم، وضع اقتصادی عراق آشفته به نظر می‌رسد ... شما با این اوضاع چگونه مقابله می‌کنید و چه طرح‌های جایگزینی برای کمک به اقتصاد جنگ به‏جای اقتصاد صلحی که در مدت قبل از جنگ گام‌های مؤثری برداشت، اتخاذ کردید؟
جواب: ما در آغاز اتفاق‏نظر داشتیم که جنگ دارای سازوبرگ‌ها و هزینه‌های استثنائی است و کلاً کشش جنگ به‏مدت طولانی باری اضافی است، ولی چیزی که ازلحاظ اقتصادی بیشتر در ما اثر گذاشت این بود که سوریه از عبور نفت عراق از خاکش جلوگیری کرد، شما همانند سایرین می‌دانید یک‏سوم نفتی که عراق صادر می‌کند ازطریق این کانال‌ها و لوله‌ها عبور می‌کند و درآمد آن بخش مهمی از بودجه عراق را تشکیل می‌دهد. ...
بنابراین بسته‏شدن این خط لوله در زمانی‏که ما صدور نفت را از بندر بصره به‏علت موقعیت‌های جنگی متوقف ساخته‌ایم و خط لوله ترکیه تاب تحمل بیش از 700 هزار تن نفت را ندارد، ما را در بن‌بست بزرگی قرار داده است و از طرف دیگر، سوریه بالاترین خدمت را به حکومت ایران کرده که همانا شرکت ارتش سوریه دوشادوش دشمن ما است.
بعد از اینکه برای ما محرز شد که سوریه به سیاست خصمانه خود علیه ما ادامه خواهد داد، به بررسی‌های گسترده‌ای درمورد طرح‌های عمرانی که قبل از جنگ و در نخستین سال‌های شروع آن، اجرا می‌کردیم پرداختیم و بعد از رسیدن به چند طرح اقتصادی بلادرنگ آنها را اجرایی کردیم که در رأس آنها دادن اولویت‌هایی به امکانات جنگی بود. همچنین برای مثال به چند طرح عمرانی وسیع برخوردیم که در سال‌های اول جنگ اجرا می‌شد، ولی بعد از جنگ سرعت بیشتری نسبت به قبل از آن به خود گرفت و ما دریافتیم که حرکت رشد و توسعه بیش از امکانات شخصی ما است، بنابراین یک سری طرح‌های تضمینی برای تحقق ادامه این رشد و توسعه اتخاذ کردیم، ولی به‏خاطر موقعیت‌ها و شرایطی که ادامه جنگ و طول مدت آن برای ما پیش آورد، مجبور شدیم که دراین‏زمینه گام‏به‏گام پیش برویم.
سؤال: من از این مسئله چنین استنباط می‌کنم که طرح‌هایی وجود دارد که شما از اجرای آن درحال‏حاضر به‏علت ناتمام‏نشدن جنگ صرف‏نظر کرده‌اید، نظرتان دراین‏مورد چیست؟
جواب: من در اینجا به شما تأکید می‌کنم که قبل از جنگ درمورد اجرای هر طرحی در نقاط مختلف کشور توافقی حاصل شده بود و ما درجهت اجرای آن با روشی که قبلاً اعمال می‌شد آمادگی داریم و هر مسئله‌ای که پیش آید ما با شرکت‌های خارجی که درخصوص اجرای این طرح‌ها در برنامه‌های جدید اقدام می‌کنند، توافقی به عمل آورده‌ایم که به‏موجب آن تأخیر در بازپرداخت مالی برای مدت مناسبی صورت بگیرد که مورد توافق دو طرف است.
سؤال: آیا تمامی شرکت‌های فعال در عراق دراین‏مورد موافقت کرده‌اند؟
جواب: اغلب آنها، بله. ...
سؤال: موضع‌گیری شما در قبال شرکت‌هایی که با تأخیر بازپرداخت مخالف‌اند چگونه است؟
جواب: اگر شرکتی با ما توافق نداشته باشد و ما احساس کنیم که اجرای طرح درحال‏حاضر ضروری نیست، آن را متوقف می‌سازیم. وی سپس با قاطعیت اضافه کرد: به‏هرحال شرکتی که درحال‏حاضر با ما توافقی نکند بعد از جنگ جایی در کشور ما نخواهد داشت.
سؤال: به اوضاع اقتصادی داخلی باز می‌گردیم، اجازه بدهید از شما درمورد موج گرانی که عراق در ایام اخیر شاهد آن بوده است سؤال بکنم، من در اینجا از برخی شنیدم که این وضع دولت را برآن داشته است که زمینه بخش خصوصی را توسعه دهد و از حمایت مصرف‌کننده عادی دست بردارد و این بدان علت است که تجار بخش خصوصی کالاها را در بازار پنهان کنند.
جواب: این سؤال بسیار مهمی است ...، ولی اجازه بدهید آنچه در عراق و دراین‏خصوص جریان دارد برایتان توضیح دهم. کشور ما درحال جنگ به سر می‌برد و ما اینک وارد سومین سال آن می‌شویم و همچنان که قبلاً گفتم جنگ دارای هزینه‌های سنگینی است و ما به چیزی جز امکانات شخصی خود متکی نیستیم، بنابراین اوضاع و احوال اقتصادی که اینک شهروندان عراقی با آن دست‏به‏گریبان هستند، یک اوضاع استثنائی است. هریک از شهروندان عراقی به ابعاد رفاه و آسایشی که قبل از جنگ در آن به سر می‌بردند به‏خوبی واقف‌اند. آنها درک می‌کنند که موقعیت‌های اقتصادی کنونی، موقتی و ناپایدار است و عامل دیگری غیر از جنگ ندارد. البته کشورهایی وجود دارند که وضع اقتصادی آنها به‏مراتب وخیم‌تر از اوضاع اقتصادی کنونی عراق است، بااینکه در جنگ پر هزینه و خسته‌کننده‌ای همانند جنگ ما شرکت ندارند. برادرم، من در اینجا به شما تأکید می‌کنم که عراق باوجود جنگ ازنظر اقتصادی بهترین موقعیت را در منطقه داراست و هنگامی‌که این جنگ تمام شود، نتایج و ثمرات طرح‌های عمرانی که درحال‌حاضر اجرا می‌شود ظاهر خواهد شد، این طرح‌ها درحال‌حاضر شامل کارخانجات و مؤسسات تولیدی است.
سؤال: شاید گفت‏وگو درمورد ارز و فراهم‌کردن آن، ما را به مسئله کمک مالی برخی کشورهای عربی ثروتمند به عراق درحال جنگ بکشاند. سؤال من این است که آیا این کمک خواسته‌های ارزی شما را تأمین نمی‌کند؟
جواب: شما اینک مرا به گفت‏وگویی که مایل به آن نیستم می‌کشانید. خواهش می‌کنم که از این موضوع بگذریم، من حقیقتاً نمی‌خواهم دراین‏مورد صحبت کنم. عراق برنامه‌های اقتصادی و طرح‌های عمرانی خود را در پرتو امکانات شخصی‌اش قرار می‌دهد و ما مطمئنیم که این مرحله دشوار را که درحال‏حاضر بدون نیاز به کسی آن را سپری می‌کنیم، پشت سر خواهیم گذاشت و هر فرد عراقی به‏خوبی با این واقعیت آشنا است.
سؤال: شهروندان عربی در هر کشور عربی می‌خواهند از واقعیت امر سر در بیاورند و می‌خواهند بدانند که چه کسانی از شما حمایت می‌کنند و چه کسانی علیه شما در جنگتان با دشمن غیرعربی به طراحی مشغول‌اند؟
جواب: حال که اصرار دارید واقعیت را از زبان من بشنوید به شما می‌گویم که ما در عصر عدم همبستگی عربی زندگی می‌کنیم. شما از من می‌خواهید برایتان چه بگویم؟ ما از تمام موضع‌گیری‌های عربی خواه ازحیث جنگمان با ایران و خواه ازحیث مسئله فلسطین غصه در گلو داریم. اگر جهان عرب را از نظر بگذرانیم خواهیم دید عده‌ای هستند که از ما جانب‌داری می‌کنند و عده‌ای سکوت اختیار کرده‌اند و عده‌ای می‌گویند ما بی‌طرفیم. اخیراً با تأسف شدید، معلوم شد که کشورهای عربی تمامی امکانات نیروهای نظامی و تبلیغاتی خود را دراختیار دشمن قرار می‌دهند و عجیب اینکه دیگر کشورهای عربی به‌دنبال آنها به ‌راه می‌افتند و چیزی را دریغ نمی‌ورزند.
سؤال: طبعاً مقصود شما سوریه و لیبی است؟
جواب: بله، ولی من نمی‌دانم کشورهای عربی طرف‌دار ما یا ساکت و بی‌طرف چطور با سوریه و لیبی که از بیگانه‌ای در جنگ علیه ملت عرب طرف‌داری می‌کنند، وارد همکاری می‌شوند. ...
سؤال: اجازه بدهید اضافه کنم که سوریه و لیبی با امضای قراردادی سه‌جانبه در دمشق، اوج همکاری صریح خود را با حکومت ایران ثابت کردند. ...
جواب: برادر من، آیا قرارداد سه‌جانبه تنها دلیل و نشانه جانب‌داری سوریه و لیبی از ایران است؟
سؤال: ولی ...
جواب: ولی چه؟ من تصور نمی‌کنم که حتی یک مقام عربی بر این موضوع واقف نباشد که سوریه و لیبی ایران را برای کشتن برادران عرب در مرز عراق و ایران به سلاح مجهز می‌کنند، ولی ارتش عراق اینک در مرزها چه کار می‌کند؟ آیا غیر از این است که با دشمن بیگانه غیرعربی به نبرد مشغول است، دشمنی که صبح و عصر ادعا می‌کند که تنها هدفش اشغال عراق عربی است؟
من با صراحت تمام به شما می‌گویم تمامی حکام عرب به‎خوبی می‌دانند که منابع اطلاعاتی سوریه در خدمت به مصالح ایران تلاش می‌کنند و سوریه مرزهای خود را بر روی ما بسته و از عبور نفت عراق جلوگیری کرده است. ... تمامی این اقدامات ازجانب سوریه و لیبی قبل از امضای پیمان سه‌جانبه‌ای که وجودش تازگی ندارد، انجام می‌شود و این درواقع تبلیغات مکرری از موقعیت شناخته‌شده ما است که تمامی اعراب آن را از دیرباز به‏خوبی می‌دانند.
در آغاز سال 1982، یکی از مسئولان عرب در بغداد نزد ما آمد و گفت: من به نمایندگی ازطرف کشورهای عربی نزد حافظ اسد رفتم که در موضع‌گیری خود در قبال جنگ عراق و ایران تجدیدنظر کند و همچنین امکان استفاده از رابطه‌اش با حکام ایران برای پایان‏دادن به جنگ را به‏همراه او مورد بحث و بررسی قرار دادیم. مقام مذکور افزود: حافظ اسد در تمامی مدت نشست خود با ما، عراق را مورد هجوم و انتقاد قرار داد و در مقابل، از حکام ایران تعریف و تمجید کرد و بالاخره در پایان جلسه گفت تا زمانی‏که عراق از سرزمین‌های ایرانی که در اشغال خود دارد عقب‌نشینی نکند، من حاضر نیستم به آنچه از من می‌خواهید عمل کنم. ...
طه یاسین رمضان اضافه کرد: بسیار خوب، بعد از صدور اطلاعیه (ژوئن) درخصوص عقب‌نشینی از سرزمین‌های ایران و پس از آنکه نیروهای ایرانی در خلال نبردهای شرق بصره و دیگر حملاتشان به سرزمین‌های عراق ما را مورد هجوم قرار دادند، حافظ اسد چه اقدامی صورت داد؟ بدیهی است که موضع‌گیری او بیش‏ازپیش وقیحانه شد و من در اینجا این مسئله را برای برخی برادران عرب که قصد دارند خود را به تجاهل بزنند، خاطرنشان می‌سازم.
از طرف دیگر، برخی اعراب که از موضع‌گیری‌های اسد علیه ما ایراد نمی‌گیرند، آیا فراموش کرده‌اند که او به‏همراه ارتش سوریه که درواقع یک ارتش غیرجنگی است و شایستگی جنگیدن در نبردهای عظیمی همانند نبرد با اسرائیل را ندارد، چه کار کرد؟<ref>اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 324، 25/1/1362، صص 12 - 6، به نقل از الوطن العربی چاپ فرانسه.</ref>
== گزارش - 272 ==
امروز نهمین دور گفت‏وگوهای وزرای نفت کشورهای عضو اوپک در لندن، به‏رغم خوش‌بینی‌های اولیه وزیر انرژی اندونزی، بدون نتیجه پایان یافت.
خبرگزاری یونایتدپرس با اعلام این خبر در گزارشی ضمن ترسیم اوضاع کلی نشست وزرای اوپک اعلام کرد: در خاتمه این مذاکرات وزرایی که محل اجلاس را ترک می‌کردند به خبرنگاران گفتند مذاکرات درحال پیشرفت است، اما هنوز مشکلاتی وجود دارد که باید حل شود.<ref>روزنامه کیهان، 21/12/1361، ص2.</ref>
رادیو کلن نیز در بررسی آخرین نشست اوپک و برخی موانع توافق کشورهای عضو گفت: امروز مذاکرات وزرای نفت اوپک همچنان ادامه یافت و باوجود اظهارنظرهای خوش‌بینانه برخی وزیران نفت کشورهای عضو سازمان اوپک، ناظران کار این اجلاس معتقدند که وزیران نفت کشورهای عضو سازمان اوپک تا حصول توافق‏نظر کامل فاصله زیادی دارند.
براساس گزارش‌های رسیده از لندن، ایران و نیجریه همچنان با پذیرش پیشنهاد اکثر کشورهای عضو سازمان اوپک مبنی‏بر پایین‏آوردن قیمت نفت خام از بشکه‌ای 34 دلار به بشکه‌ای 26 دلار مخالفت می‌کنند.
به گفته منابع اجلاس، دولت‌های کشورهای عضو سازمان اوپک رفته‏رفته، از سیاست نفتی بریتانیا عصبانی می‌شوند؛ به‏خصوص کشورهای عربی حوزه خلیج‏فارس از تلاش بریتانیا برای پایین نگه‌داشتن بهای نفت خام این کشور و حفظ میزان تولید در سطح کنونی انتقاد می‌کنند. بریتانیا در سازمان اوپک عضویت ندارد.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 356، 20/12/1361، ص23، رادیو کلن، 19/12/1361.</ref>
باوجود این اظهارنظرها، خبرگزاری رویتر نیز به نقل از منابع مطلع، درباره تفاهمات به‏دست‏آمده در این دور از گفت‏وگوها اعلام کرد: اوپک به تفاهمی درمورد کاهش قیمت پایه نفت به‏میزان پنج دلار در هر بشکه دست یافته است، لکن این مسئله هنوز به توافق درمورد سهم تولید هریک از اعضای اوپک بستگی دارد.
یک کارگروه ویژه متشکل از سوبروتو وزیر نفت اندونزی و همتایان وی از امارات متحده عربی، کویت و لیبی امروز قبل از برگزاری نشست کامل وزیران تشکیل جلسه داد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز گزارش داد: وزیران نفت اوپک امروز اعلام کردند به توافق نسبی درمورد سیاست‌هایی که هدفش جلوگیری از سقوط قیمت نفت جهان است، دست یافتند، لکن گفتند به زمان بیشتری برای تهیه جزئیات نهایی دراین‏مورد احتیاج دارند. اومبرتو کالدرون برتی وزیر نفت ونزوئلا، به خبرنگاران گفت ما به توافق کلی درمورد قیمت دست یافته‌ایم، لکن هنوز باید درمورد تکمیل آن و مسئله سهم تولید تصمیم‌گیری کنیم. وزیر نفت اکوادور نیز گفت در اصول به توافق رسیده‌ایم.
از سوی دیگر، خبرگزاری یونایتدپرس به نقل از منابع اجلاس اوپک، گفت: وزیران سرگرم بررسی کاهش یک میلیون بشکه نفت از سقف تولید اوپک (که درحال‏حاضر 17 میلیون و 500 هزار بشکه در روز است) به‏منظور مقابله با فشار بر قیمت به‏خاطر تولید اضافی هستند. یونایتدپرس یادآور شد از روزی که مذاکرات آغاز شد ایران و نیجریه در مقابل فرمول پیشنهادی عربستان سعودی مانع ایجاد کرده‌اند. ایران مخالف کاهش قیمت پایه نفت است و نیجریه در مقابل خواست اوپک مبنی‏بر گران‌تر کردن نفت خود به‏منظور ایجاد بازار برای نفت کشورهای خلیج‏فارس مقاومت می‌کند.<ref>سند شماره 231680 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه خبرنامه، واحد خبر مجلس شورای اسلامی، شماره 425، 22/12/1361، ص12، واحد مرکزی خبر، به نقل از خبرگزاری رویتر از لندن.</ref>
== گزارش - 273 ==
به‏دنبال عمل‏نکردن شرکت‌های نفتی ژاپن به تعهدات خود برای خرید مقدار نفت تعیین‌شده در قراردادهایشان با شرکت نفت ایران، روزنامه اقتصادی نیهون کیزایی در شماره اخیر خود به نقل از منابع صنعت نفت ژاپن، از واکنش ایران دراین‏باره خبر داده و نوشته است: شرکت ملی نفت ایران به کمپانی‌های ژاپنی اطلاع داد که ایران ممکن است از ماه آوریل، تأمین نفت براساس قراردادهای جاری را برای کمپانی‌های ژاپنی قطع کند.
این روزنامه همچنین نوشته است: یادداشت ایران را می‌توان نوعی هشدار به کمپانی‌های ژاپنی تلقی کرد که تاکنون حمل محموله‌های نفتی را که مطابق قراردادهای مستقیم از ایران خریداری کرده‌اند به تعویق می‌اندازد. به گفته منابع، اطلاع شرکت ملی نفت ایران به این مضمون است که کمپانی‌های ژاپنی نمی‌توانند انتظار داشته باشند که ایران لزوماً آن میزان از محموله‌های نفتی که کمپانی‌های ژاپنی از حمل آن خودداری کرده‌اند را پس از پایان مهلت قراردادها که در ماه آوریل است، تأمین کند. به نوشته نیهون کیزایی، کمپانی‌های ژاپنی مانند شواویل و یا دایکواویل سال گذشته قراردادهایی را برای خرید مستقیم نفت از ایران به‏میزان مجموعاً 000,322 بشکه در روز از جولای 1982 تا پایان مارس 1983، امضا کردند. ضمن آنکه قرارداد دیگری نیز برای خرید روزانه 000,65 بشکه نفت در ماه‌های ژانویه 1983 تا پایان مارس 1983 بعداً امضا شد. این روزنامه ژاپنی سپس افزوده است: اما با پایین‏آمدن قیمت نفت به‏خصوص در بازار آزاد، کمپانی‌های ژاپنی حمل محموله‌های نفتی براساس قراردادهای مستقیم با ایران را کاهش دادند، به‏طوری‏که در ماه جاری این کمپانی‌ها در نظر دارند به‏جای 000,368 بشکه در روز موضوع قراردادها، تنها 000,170 بشکه در روز نفت مستقیماً از ایران وارد کنند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 356، 20/12/1361، صص 13 و 14، توکیو، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/12/1361، به نقل از روزنامه اقتصادی نیهون کیزایی به نقل از منابع صنعت نفت ژاپن.</ref>
== گزارش - 274 ==
کمپانی‌های ژاپنی با تقاضای بغداد برای به‏تعویق‏انداختن پرداخت بدهی‌های 68/1 میلیارد دلاری‌اش بابت سفارش‌های ساختمانی عراق به این کمپانی‌ها موافقت خواهند کرد.
به نوشته آساهی شیمبون، وزارت تجارت بین‌المللی و صنعت ژاپن پس از مطالعه درخواست عراق به این نتیجه رسیده است که لازم است ژاپن با تقاضای بغداد موافقت کند. این وزارتخانه از کمپانی‌های ژاپنی خواهد خواست تا مذاکرات با عراق را آغاز کرده و درخواست بغداد را بپذیرند.
آساهی می‌نویسد: گفته می‌شود که مجموع مبالغ درخواستی عراق به حدود 400 میلیارد ین (68/1 میلیارد دلار) بالغ خواهد شد. این روزنامه اضافه می‌کند عراق تقاضای مشابهی را با کمپانی‌های فرانسه، آلمان‏غربی و کره جنوبی مطرح کرده و کمپانی‌های ژاپنی پس از تبادل اطلاعات با این کمپانی‌ها با بغداد وارد مذاکره خواهند شد.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 358، 22/12/1361، ص8، به نقل از روزنامه ژاپنی آساهی شیمبون؛ و- خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه مجموعه گزارش‌های هفتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد و بازتاب جهانی آن، شماره 9، 20/12/1361، ص20، دهلی‌نو، خبرگزاری جمهوری اسلامی - 19/12/1361.</ref>
== گزارش - 275 ==
پس از اقدام عراق به بمباران چاه‌های نفتی نوروز در یازدهم اسفندماه جاری، کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‏فارس واکنش جدی از خود نشان ندادند، ولی به‏تازگی با مشاهده برخی نشانه‌ها مبنی‏بر احتمال پیشروی لکه‌های نفتی به‏سمت جنوب خلیج‏فارس و احتمال آسیب‏دیدن تأسیسات آب شیرین‌کن، این کشورها اقداماتی را هرچند با تأخیر و کندی آغاز کرده‌اند. اولین خبر منتشرشده دراین‏باره به نقل از آسوشیتدپرس چنین است: کشورهای نفت‌خیز حوزه خلیج‏فارس جلسه خود را برای بررسی مسئله نشت نفت یکی از چاه‌های نفت ایران - که روزانه حدود 2000 بشکه نفت خام تولید می‌کرده است - به تعویق انداختند. در بیانیه‌ای که در کویت انتشار یافت، آمده است جلسه سازمان محیط زیست کشورهای حوزه خلیج‏فارس که قرار بود روز شنبه با شرکت ایران و کشورهای عربی، تشکیل شود، به تعویق افتاده است. همین گزارش حاکیست زمان جدید برگزاری جلسه فوق و دلیل تعویق آن اعلام نشده است، لکن گزارش‌های اولیه حاکی‏از آن بود که جهت باد تاکنون از گسترش نشت نفت از آب‌های ایران به عربستان جلوگیری کرده است. میزان نفت نشت‏یافته تاکنون بالغ‏بر 50 هزار بشکه تخمین زده شده. نشت نفت ابتدا براثر بمباران هواپیماهای عراقی که در ماه گذشته صورت گرفته رخ داده است. در همین حال، گفته می‌شود که عراقی‌ها همین محل را چهارشنبه گذشته نیز بمباران کرده‌اند که این اقدام نشت بیشتری از نفت چاه مذکور را به‏دنبال داشته است.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 356، 20/12/1361، ص14،کویت، خبرگزاری آسوشیتدپرس، 19/12/1361.</ref>
ضمیمه گزارش شماره267: مشروح گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از پخش یک آلبوم با عنوان "دفاع علیه تجاوز" در میان خبرنگاران در دهلی‌نو
«آلبوم یادشده محتوی 205 قطعه عکس رنگی و سیاه و سفید از صحنه‌های جنگ، پیامدها و نتایج تجاوز رژیم عراق به ایران، خرابی شهرها، زندگی جنگ‌زدگان و آوارگان جنگی، جنایات بعثیون علیه مردم غیرنظامی، بمباران شهرها، مساجد، مدارس، بیمارستان‌ها و کارخانجات میهن اسلامی و همچنین نقشه‌های دقیق از میزان اراضی اشغالی و سرزمین‌های آزادشده ایران و عراق و خیل عظیم اسرای عراقی، از نحوه مراقبت و چگونگی مواظبت از آنان همراه با تصویرهای بسیار زنده‌ای از دلاوری‌های بی‏نظیر رزمندگان اسلام در جبهه‌ها و حضور امت در تمام صحنه‌ها و ایثار بی‌سابقه آنان درج شده است.
روی جلد آلبوم دفاع علیه تجاوز، جنگ تحمیلی که ازسوی ستاد تبلیغات جنگ منتشر شده، عکس رنگی بسیار جلب توجه‌کننده یک رزمنده گمنام در خون‌تپیده در یکی از جبهه‌های جنوب اختصاص یافته که به‏وسیله کاظم اخوان خبرنگار عکاس خبرگزاری جمهوری اسلامی که در تابستان گذشته در لبنان ربوده شد و تاکنون از وی خبری به دست نیامده تهیه شده است. یادآوری می‌شود در جریان برگزاری کنفرانس سران در دهلی‌نو، یک بولتن خبری به زبان انگلیسی ازسوی خبرگزاری جمهوری اسلامی در 300 نسخه روزانه و در میان خبرنگاران توزیع می‌شود. در این بولتن علاوه‏بر اخبار کنفرانس و گفت‏وگوهای مقامات ایران درمورد جنبش عدم‏تعهد، انقلاب اسلامی ایران، مسائل جنگ و اخبار آن و همچنین گزارش‌هایی درباره اسرا، معاودین و پناهندگان عراقی به ایران و تحلیلی درمورد اوضاع عراق پس از روی‏کارآمدن حزب بعث در کودتای 1986 و نقطه‌نظرهای مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق درج می‌شود. در این بولتن همچنین [درباره] پیشرفت‌های اقتصادی، فرهنگی، صنعتی و اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران و همچنین معرفی تروریسم در ایران و لزوم سرکوب آنان مطالبی درج می‌شود. از این آلبوم استقبال کاملاً چشمگیری شد، به‏طوری‏که تا مدت‌ها پس از پایان توزیع آن، گروه‌هایی از خبرنگاران و نویسندگان که موفق به دریافت آن نشده بودند برای دستیابی به آن به مسئولان ایرانی مراجعه می‌کردند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه مجموعه گزارش‌های هفتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد و بازتاب جهانی آن، شماره 9، 20/12/1361، ص20، دهلی‌نو، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/12/1361.</ref>





نسخهٔ کنونی تا ‏۲ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۴۹

روزشمار جنگ سال 1361
1361.12.19
نام‌های دیگر نوزده اسفند
تاریخ شمسی 1361.12.19
تاریخ میلادی 10 مارس 1983
تاریخ قمری 24 جمادی‌الاول 1403






گزارش - 257

پس از قطعی‏شدن عملیات در ارتفاعات حمرین و فوقی در شمال استان ایلام و استقرار تدریجی قرارگاه‌ها و یگان‌های عملیاتی که افزایش نقل‏وانتقالات در عقبه‌های منطقه عملیاتی را درپی داشت، ضرورت کنترل ترددها باعث شد تا در کنار سایر اقدامات حفاظتی قرارگاه‌های عملیاتی، قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) تصمیم بگیرد وضعیت امنیتی منطقه عمومی عین‌خوش - دهلران را از عقبه‌های دور تا جبهه‌ها تحت کنترل درآورد. به همین منظور، "کمیسیون تأمین منطقه" امروز در قرارگاه کربلا تشکیل شد و تصمیماتی را اتخاذ کرد.* در این جلسه مقرر شد: - کلیه ترددهای پیاده و سواره در منطقه کنترل شود تا هیچ تردد غیرمجازی به جنوب جاده سه‌راهی قهوه‌خانه، دشت‏عباس، عین‌خوش، دهلران، مهران (به‏سمت منطقه عملیاتی) انجام نشود، ژاندارمری از پل‌های مهم منطقه روی رودخانه دویرج حفاظت کند. - تمامی راه‌های فرعی عقبه منطقه کنترل شود. - ژاندارمری دهلران از تردد چوپانان، عشایر و ایلات ناشناس به‏طرف منطقه عملیاتی جلوگیری کند و ایلات و عشایر غیربومی به شمال جاده عین‌خوش، دهلران و مهران کوچ داده شوند. - فرمانداری و سپاه با همکاری افراد محلی به شناسایی افراد ستون پنجم دشمن در منطقه اقدام کنند. همچنین مقرر شد برای اشراف بر وضعیت عقبه منطقه، این کمیسیون هر پانزده روز تشکیل جلسه دهد.[۱] از سوی دیگر، قرارگاه‌های کربلا و نجف رأساً کنترل حفاظتی منطقه عملیاتی را بر عهده داشتند. گماردن دژبان برای جلوگیری از ترددهای بی‌مورد توسط قرارگاه‌های اصلی و فرعی؛ صدور کارت تردد محدود برای رفت‏وآمدهای ضروری؛ جابه‌جایی نیرو و امکانات در شب با استتار کامل؛ ممنوعیت تردد موتورسیکلت، تویوتا لندکروز (وانت استیشن) و خودروهای با بی‌سیم آنتن‌دار؛ جلوگیری از ورود خودروهای حامل کمک‌های مردمی به منطقه و تحویل آن در مقرهای عقب لشکرها؛ جلوگیری از تردد افراد غیرنظامی در منطقه استقراری سپاه‌های 7 حدید و 11 قدر؛ جلوگیری از نزدیک‏شدن چوپانان و افراد بومی به 5 کیلومتری مواضع استقرار یگان‌ها ازجمله تصمیمات برای کنترل وضعیت امنیتی منطقه عملیاتی در این دوره بود.[۲] همچنین قرارگاه خاتم در ابلاغیه‌ای به همه یگان‌های مستقر در منطقه اعلام کرد هر لشکر موظف است دراسرع‏وقت، محدوده مربوط به لشکر خود را از افراد بومی، روستاییان و عشایر تخلیه کند.[۳]

گزارش - 258

جنگنده‏ های ارتش عراق، امروز در دو اقدام جداگانه، ضمن حمله به یک کاروان کشتی تجاری در خلیج‏فارس، یک مقر ارتش در سومار را نیز بمباران کردند. یک کاروان تجاری شامل 6 فروند کشتی که ازطریق خور موسی جهت تخلیه بار عازم بندر ماهشهر بود، در بین راه هدف حمله موشکی هواپیماهای عراقی قرار گرفت. در این حمله انبار یک کشتی تجاری به نام "ایران جنان" که حامل برنج و ابزار نظامی بود، مورد اصابت موشک قرار گرفته، آسیب دید و 4 تن از کارکنان آن ازجمله کاپیتان انگلیسی کشتی زخمی شدند.[۴] ارتش عراق در اطلاعیه نظامی امروز خود به شماره 1024 ضمن اشاره به این اقدام، مدعی شد که واحدهایی از نیروی دریایی ارتش این کشور، شش هدف دریایی ایران را منهدم و غرق کرده‏اند.[۵] به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، ظهر امروز چهار فروند از جنگنده‌های ارتش متجاوز صدام، تیپ30 نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران را در منطقه سومار بمباران کردند. از میزان تلفات و خسارات این حادثه گزارشی مخابره نشده است.[۶]

گزارش - 259

هم‏زمان با اعزام تعدادی نیروی رزمی و فنی از مناطق شمالی کشور، کمک‌های مردمی این مناطق نیز به جبهه‌های جنگ ارسال شد. 23 تن از نیروهای داوطلب مردمی بندرترکمن پس از پایان دوره آموزشی عازم جبهه‌های جنگ شدند.[۷] همچنین 58 تن از نیروهای مردمی ازطریق جهاد نوشهر، چالوس، کلاردشت، تنکابن و محمودآباد با تخصص‌های معمار، بنا، مهندس کشاورزی و... جهت بازسازی سوسنگرد عازم این شهر شدند. یادآوری می‌شود که 23 تن از این افراد از اهالی روستایی در نزدیکی محمودآباد نور بودند.[۸] کمک‌های مردمی شهرهای بابل، رامسر و فریدون‏کنار برای ارسال به جبهه‌های جنگ به ستاد کمک‌های مردمی استان مازندران تحویل داده شد. فهرست شهرهای اهداکننده و اقلام اهدایی به این شرح است: «بابل: مبلغ یک میلیون و دویست و چهل هزار ریال وجه نقد و 5 حلقه انگشتری و گوشواره طلا و همچنین ازسوی دانش‌آموزان مبلغ یک میلیون ریال وجه نقد و کمک‌های جنسی ازقبیل برنج 1200 کیلو، پرتقال 900 کیلو، پتو 15 عدد، مربا 125 شیشه، پسته 100 بسته و همچنین مقادیری قند و چای و شکر، پیاز و سیب ‏زمینی، دارو، بلوز و شال‌گردن. رامسر: مرکبات 421 صندوق، برنج 200 کیلو، پتو 60 تخته، فانوس 120 عدد، پیاز و سیب زمینی 20 گونی، قند 200 کیلو، گونی خالی 80 عدد، تلفن مغناطیسی 4 عدد به‏ همراه وسایل دیگر ازقبیل آب‏لیمو، آب نارنج، مربا و غیره. فریدون‏کنار: برنج 3180 کیلو، پرتقال 14 صندوق، قند 760 کیلو، کلاه کاموایی 111 عدد، بلوز شلوار کاموایی 37 عدد، پودر رخت‌شویی 350 بسته، صابون 420 قالب، لباس 9 کیسه، اورکت 3 عدد، شال‌گردن 53 عدد، نخود و لوبیا 30 کیلو، گونی خالی 345 عدد، جارو 80 عدد، مربا 52 شیشه، خوراک لوبیا 100 قوطی، خوراک بادمجان 109 قوطی، کمپوت 121 قوطی، بیسکویت 4 کارتن، پیاز و سیب‌زمینی 4 کیسه، پاکت نامه یک بسته، چای یک کارتن، پتو 50 تخته و...»[۹]

گزارش - 260

امروز در چند عملیات نیروهای امنیتی، علاوه‏بر پاک‌سازی تعدادی روستا در اشنویه، نقده، سردشت و سلماس، تلفات فراوانی هم به گروه‏های مسلح غیرقانونی وارد شد. سپاه اشنویه با به‏دست‏آوردن اطلاعاتی درباره تجمع افراد وابسته به حزب دمکرات کردستان ایران در روستاهای حلبی، کهریزه و یونسلو در شمال‏غربی نقده (محور اشنویه - نقده)، عملیاتی را برای پاک‌سازی این روستاها طرح‌ریزی کردند و در ساعت 2:30 بامداد، با همکاری نیروهای حزب دمکرات کردستان عراق (بارزانی‌ها) با رعایت کامل اصل غافلگیری وارد عمل شدند. در این عملیات که حدود 20 ساعت طول کشید، مناطق تجمع نیروهای حزب دمکرات محاصره و 35 تن از افراد این حزب کشته شدند که 10 نفرشان از فرماندهان رده‌های مختلف عملیاتی حزب بودند، همچنین 4 نفر از نیروهای این حزب زخمی و 20 نفر نیز دستگیر شدند. در این عملیات 3 نفر از نیروهای خودی شهید و 7 تن زخمی شدند.[۱۰] حزب دمکرات کردستان ایران در بیانیه‌ای که دراین‏باره انتشار داد بدون اشاره به عملیات نیروهای خودی، فقط به کشته‏شدن 10 نفر از افراد خود اعتراف کرد.[۱۱] در شمال سردشت نیز در عملیات مشترک نیروهای سپاه، ارتش و پیش‏مرگان مسلمان کرد در روستای ورگل، ضمن پاک‌سازی این روستا تعدادی از عناصر مسلح غیرقانونی کشته و 6 نفر هم دستگیر شدند.[۱۲] امروز همچنین در جنوب‏غربی سلماس، در ساعت 7 صبح، عوامل حزب دمکرات قصد حمله به پایگاه براسپی را داشتند که با هوشیاری نیروهای خودی ناکام ماندند. درپی این اقدام، نیروهای سپاه به تعقیب آنها پرداختند و در ساعت 17 با مهاجمان درگیر شدند. طبق گزارش فرماندهی سپاه سلماس، در این عملیات اهالی روستاهای اطراف کمک فراوانی به نیروهای سپاه کرده‌اند.[۱۳] نیروهای سپاه پاسداران 2 تن از افراد وابسته به حزب دمکرات را در روستای اوزون دره در غرب مهاباد، دستگیر کردند؛ یکی از این افراد عضو تشکیلات شهری حزب بود و فرد دیگر هم 3 بسته تی.ان.تی، تعدادی چاشنی باروتی و الکتریکی و تعدادی اسناد و مدارک سازمانی در اختیار داشت.[۱۴]

گزارش - 261

حمله به نیروهای تأمین جاده ارومیه - سلماس، اقدام به بستن جاده مذکور و اخاذی از مسافران و ترور یکی از اهالی بوکان ازجمله اقدامات امروز گروه‏های مسلح غیرقانونی در منطقه شمال‏غرب کشور بود. نیروهای ژاندارمری که مسئولیت تأمین جاده ارومیه - سلماس را بر عهده داشتند ساعت 6 صبح عازم محل مأموریت بودند که در حدفاصل امام کندی و کارخانه قند هدف حمله عوامل حزب دمکرات کردستان و سازمان مجاهدین خلق (منافقین) قرار گرفتند. در این درگیری که 2:30 ساعت طول کشید 3 تن از نیروهای ژاندارمری و 2 تن از اهالی بومی منطقه مجروح شدند و به یک کامیون ازنوع گاز نیز خساراتی وارد شد.*[۱۵] عناصر مسلح غیرقانونی در ساعت 17:30، با بستن جاده در گردنه قوشچی در کیلومتر 48 جاده ارومیه - سلماس و متوقف‏کردن یک اتوبوس قصد اخاذی از مسافران را داشتند، اما با مقاومت راننده اتوبوس و سررسیدن نیروهای انتظامی، مهاجمان گریختند. در این حادثه راننده اتوبوس زخمی شد.[۱۶] افراد مسلح غیرقانونی یکی از اهالی بوکان را به‏جرم همکاری با نیروهای جمهوری اسلامی ترور کرده و به شهادت رساندند.[۱۷]

گزارش - 262

حزب دمکرات کردستان ایران به مناسبت سالگرد صدور منشور خودمختاری ازطرف رژیم عراق، پیام تبریکی به صدام حسین ارسال کرد. به گزارش رادیو صوت‌الجماهیر: حزب دمکرات کردستان در پیامی که برای صدام حسین رهبر و رئیس‌جمهور عراق فرستاده است، حمایت و پیروی از انقلاب 17 ژوئیه عراق به رهبری صدام حسین را اعلام کرده است. به مناسبت نهمین سالگرد صدور منشور خودمختاری کردستان عراق، دفتر سیاسی حزب دمکرات این پیام را برای صدام ارسال کرده است. حزب دمکرات تجاوز حکومت ایران به عراق (!) را محکوم و آمادگی شرکت افراد حزب را به‏عنوان سربازان قادسیه اعلام کرده است.[۱۸]

گزارش - 263

عوامل سازمان مجاهدین خلق (منافقین) علاوه‏بر ترور یکی از مسئولان ژاندارمری در مراسم صبحگاه نیروهای انتظامی در اهواز، چند نفر از مردم عادی را نیز در تهران شهید و زخمی کردند. در همین حال، تعدادی از افراد این سازمان ظرف دیروز و امروز در مناطق شمال و شمال‌غربی کشور دستگیر شدند. در مراسم صبحگاه گروه‌های مشترک ژاندارمری، شهربانی و کمیته که با حضور سرهنگ کوچک‌زاده فرمانده کل ژاندارمری و تنی چند از مقامات استان در شهر اهواز برگزار می‌شد، هنگام اجرای رژه، یکی از سربازان درحالی‏که تیراندازی می‌کرد به‏سمت جایگاه هجوم برد. در این حین، سرهنگ سپهری معاون ناحیه ژاندارمری خوزستان به‏ شخص مهاجم حمله کرد و تعادل وی را به هم زد. با پیش‏آمدن این وضعیت افراد حاضر در جایگاه موفق به دستگیری مهاجم شدند. در این حادثه سرهنگ سپهری براثر اصابت گلوله به شهادت رسید و 3 تن دیگر زخمی شدند.* شخص ضارب در بازجویی‌ها اعتراف کرد که از وابستگان به سازمان مجاهدین خلق (منافقین) بوده و قصد داشته است فرمانده کل ژاندارمری، مسئول دایره سیاسی ایدئولوژی ناحیه ژاندارمری و دادستان انقلاب اسلامی خوزستان را ترور کند.[۱۹] امروز همچنین دو تن از اعضای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) ساعت 22:30 در خیابان طالقانی حوالی میدان فلسطین تهران، دکتر حسین رضایی را هنگام خروج از مطبش ترور کرده و به شهادت رساندند. در این حادثه مهاجمان به‏سمت یکی از کارگران شهرداری نیز که قصد داشت مانع کارشان شود، تیراندازی و او را زخمی کردند. دکتر رضایی از همکاران بنیاد شهید بود.[۲۰] در آستانه اشرفیه نیز یکی از وابستگان به سازمان مجاهدین خلق (منافقین) که به‏جرم ترور یکی از نیروهای سپاه تحت تعقیب بود دستگیر شد. در بازرسی از منزل وی چندین قبضه کلت و ژ3 به دست آمد.[۲۱] همچنین در لاهیجان، 4 تن از افراد وابسته به این سازمان که قبلاً دستگیر شده بودند و با اظهار ندامت از اعمال گذشته خود مورد عفو قرار گرفته و آزاد شده بودند، بار دیگر به‏جرم همکاری با این سازمان دستگیر شدند.[۲۲] دیروز نیز نیروهای سپاه میانه یک خانه تیمی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) را کشف و افراد ساکن در آن را دستگیر کردند. هنگام دستگیری این افراد یکی از نیروهای سپاه شهید شد. در بازجویی از دستگیرشدگان معلوم شد که این افراد اجرای عملیات‌های دیگری ازجمله انفجار محل برگزاری نمازجمعه، ترور‌ امام‏جمعه، دادستان انقلاب اسلامی و فرمانده سپاه میانه و... را نیز در دستور کار خود داشته‌اند.[۲۳]

گزارش - 264

شورای عالی دفاع به ریاست آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور و رئیس این شورا تشکیل جلسه داد. در این جلسه، هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس و نماینده امام در شورای عالی دفاع، سرتیپ ظهیرنژاد رئیس ستاد مشترک ارتش، سرهنگ سلیمی وزیر دفاع، محسن رفیق‌دوست وزیر سپاه، شمخانی قائم‏مقام سپاه پاسداران، دکتر خرازی رئیس ستاد تبلیغات جنگ و نظران دبیر شورای عالی دفاع نیز حضور داشتند.[۲۴] آقای هاشمی درباره این جلسه نوشته است: «... شب، جلسة شورای عالی دفاع داشتیم. وضع جبهه‌ها راکد است و امروز دو کشتی در راه‌ بندر امام موشک خورده که یکی از آنها آسیب جدی دیده.»[۲۵]

گزارش - 265

آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی دفاع امروز در یک مصاحبه مطبوعاتی و رادیو تلویزیونی شرکت کرد. مهم‌ترین محورهای سخنان رئیس‌جمهور در این گفت‏وگو چنین بود: پاسخ به گفته‌های اخیر مقامات عراقی در دهلی‌نو، نگاه ایران به جنبش عدم‏تعهد، بیان دیدگاه‌های ایران در قبال پیشنهادهای صلح و تأکید بر ایستادگی ایران بر مواضع اعلام‌شده دراین‏باره، توصیه به اجلاس غیرمتعهدها برای موضع‌گیری در قبال حوادث لبنان، تأکید بر اینکه بغداد محل مناسبی برای برگزاری هشتمین اجلاس سران عدم‏تعهد نیست، بی‏اعتباری مصر برای ایفای هرگونه نقش میانجیگرانه در جنگ ایران و عراق، لزوم استقلال بیشتر جنبش عدم‏تعهد از نفوذ قدرت‌های جهانی و ضرورت مستقل‏بودن اوپک و تثبیت قیمت جهانی نفت. گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از این مصاحبه بدین شرح است: رئیس شورای عالی دفاع جمهوری اسلامی ایران مطالبی را که دیشب ازسوی هیئت عراقی در هفتمین اجلاس سران جنبش عدم‏تعهد در دهلی‌نو درخصوص جنگ تحمیلی مطرح شده بی‌اعتبار دانست و تأکید کرد دشمن با طرح این‏گونه مسائل درصدد ایجاد آتش‌بس و بازسازی مجدد نیروهایش برای تجاوز دیگر به ایران اسلامی است. آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهوری که در یک مصاحبه مطبوعاتی و رادیو تلویزیونی به سؤالات خبرنگاران داخلی پاسخ می‌گفت، همچنین مسائل هفتمین اجلاس سران کشورهای عضو جنبش عدم‏تعهد را تشریح کرد و گفت: ما به‏طورکلی به آینده جنبش خوش‌بین هستیم و معتقدیم که جریان عدم‏تعهد واقعی و حفظ جانب ملت‌ها و کشورهای مستضعف که روح اصلی جنبش است عاقبت در این جنبش حاکم خواهد شد. رئیس‌جمهوری در این نشست مطبوعاتی سیاست‌های کشورهایی را که برای سرپوش گذاشتن بر نابسامانی‌هایشان مسئله جنگ تحمیلی را مطرح و عمده می‌کنند محکوم کرد. آیت‌الله خامنه‌ای درمورد موضع ایران در قبال جنبش عدم‏تعهد گفت: جنبش عدم‏تعهد جریان و حرکتی است که ما و بسیاری از ملت‌های جهان به آن خوش‌بین هستیم، البته شک نباید کرد که قدرت‌های بزرگ به‏وسیله عواملشان سعی دارند موضع‌گیری‌هایی را در اجلاس سران به دیگران تحمیل کنند و امیدواریم که جنبش عدم‏تعهد و به‏ویژه این اجلاس که حائز اهمیت نیز می‌باشد بتواند در مقابل این کوشش‌ها و تلاش‌ها مقاومت کند و همان موضعی را اتخاذ کند که امید ملت‌های مستضعف بر آن است. رئیس شورای عالی دفاع درباره مطالب مطرح‌شده ازسوی رئیس هیئت عراقی در اجلاس سران جنبش عدم‏تعهد در دهلی‌نو درزمینه جنگ تحمیلی گفت: حدود سی ماه است که عراقی‌ها درمورد جنگ مطالبی را خلاف واقع مطرح می‌کنند و آنچه در این اجلاس توسط هیئت عراقی ابراز شده سخنی بر روی آن سخن‌هاست و مطلب تازه‌ای گفته نشده است. ما درباره جنگ یک موضع‌گیری روشن و مشخصی داشته‌ایم که متکی بر واقعیت‌ها و حقایق انکارنشدنی بوده است. وی افزود: در همان زمانی‏که هیئت عراقی دم از صلح‌طلبی در اجلاس غیرمتعهدها می‌زد، آبادان و خرمشهر و بعضی از نقاط مرزی دیگر به‏وسیله عراقی‌ها کوبیده شد و غیرنظامیان و خانه‌های مسکونی مورد حمله وحشیانه قرار گرفتند و در همان حالی که آنها دم از عدم تعرض و صلح می‌زدند شهر معروف نفت‌شهر ما در تصرف آنها است، از ابتدای جنگ هم زمانی‏که بیش از یازده هزار کیلومتر از اراضی ما در اشغال آنها بود دشمن دم از صلح‌دوستی و عدم تجاوز می‌زد. بنابراین آنچه عراقی‌ها می‏گویند از اعتبار برخوردار نیست و تمامی دست‏اندرکاران و کسانی که از نزدیک شاهد قضیه بودند، از این مسئله مطلع هستند. آیت‌الله خامنه‌ای درباره طرح‌هایی که احتمال دارد ازسوی جنبش عدم‏تعهد درباره خاتمه جنگ تحمیلی به‏طور یک‌جانبه تصویب شود گفت: ما تصور نمی‌کنیم که جنبش طرح‌های یک‌جانبه را بپذیرد و مورد تصویب قرار دهد، البته کشورهای وابسته به امریکا و متحدان سیاست‌های امریکایی در منطقه تلاش زیادی در این اجلاس دارند و از ابتدا هم ما اظهار امیدواری کردیم و هم‏اکنون نیز می‌کنیم که جنبش و مسئولان جنبش تحت‏تأثیر این سیاست‌ها قرار نگیرند و جنبش عدم‏تعهد را از نفوذ ابرقدرت‌ها آزاد نگه دارند و به مسئله جنگ عراق علیه ایران مانند همه مسائل دیگر واقع‌بینانه بنگرند و این امید و نظر خوش‌بینانه ما نسبت به این جنبش است، اما اگر هر دستگاهی مثل شورای امنیت سازمان ملل نظرات غیر واقع‌بینانه، ناحق و جانب‏دارانه از باطل ابراز بکنند طبیعی است که ملت ایران خود را ملزم به پذیرش چنین نظراتی نخواهد کرد. ما به چیزی تسلیم می‌شویم که حق باشد. جوسازی و کارهای غیرمتکی به حق، از قدرت‌ها و افراد بانفوذ بین‌المللی نمی‌تواند ما را از موضع حقمان تنزل بدهد. آیت‌الله خامنه‌ای در پاسخ به این سؤال که نماینده رژیم بعث عراق در هفتمین اجلاس سران جنبش عدم‏تعهد مشخصاً پیشنهادهایی را برای خاتمه جنگ ارائه داده‌، موضع جمهوری اسلامی ایران دراین‏زمینه چیست، گفت: البته عراق از هر اقدامی که به آن کمک کند تا از درگیری کنونی نجات پیدا کند و خود را برای یک حمله مجدد به ایران آماده کند، استقبال خواهد کرد. اصراری را هم که دشمن امروز بر آتش‌بس و به قول خود آنها صلح (که حقیقت آن صلح نیست) دارند به همین دلیل است. دشمن می‌خواهد درگیری فعلاً متوقف بماند و با سلاح‌های فراوانی که از شرق و غرب گرفته‌اند تجدیدقوا کند و نیروهای ضربه‌خورده‌شان را بازسازی کنند و با آمادگی کامل مجدداً به مرزهای ما حمله کنند و این پیشنهادهایی هم که ازسوی عراق در اجلاس مطرح شده به همین منظور است. رئیس‌جمهوری سپس با مطرح‏کردن پیشنهادهای عراق که خواستار تعیین کمیته‌ای از اعضای جنبش عدم‏تعهد برای مشخص‏کردن طرف مسئول شروع تجاوز و جنگ و مسئول ادامه جنگ شده است، گفت: کیست که نداند متجاوز چه کسی است و کیست که تجاوز عراق به ایران اسلامی را نداند و کیست که ادامه‌دهنده جنگ را نداند. ما امروز هنوز مقدار زیادی از سرزمین‌هایمان در اشغال نیروهای متجاوز عراقی است بنابراین متجاوز، آغازکننده و ادامه‌دهنده جنگ مشخص است و به این ترتیب، هیچ چیز دیگری عامل و انگیزه عراقی‌ها برای مطرح‏کردن این پیشنهادها نیست جز اینکه فرصت و قدرتی پیدا کنند و مانند گذشته حملات خود را از سر بگیرند. رئیس‌جمهوری درباره اینکه هم‏اکنون احساس می‌شود خط سازشی بر هفتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد حاکم است گفت: ما از آغاز گفتیم که برای اجلاس غیرمتعهدها گستاخی و شجاعت یک ضرورت است و معتقدیم که در قطعنامه این اجلاس باید سخن معارضه با ابرقدرت‌ها به‏خصوص با امریکا، لحن صریح‌تری داشته باشد. آیت‏الله خامنه‏ای با اشاره به این مطلب که اگر اجلاس درمورد قضیه افریقای جنوبی و نامیبیا اعلام موضع می‌کند باید مشخص کند که عامل اصلی در گستاخی و اعمال سیاست‌های نژادپرستانه افریقای جنوبی چه قدرتی است، گفت: همچنین اگر راجع به فلسطین اشغالی و فجایع جنوب لبنان در اجلاس سران موضع‌گیری می‌شود بایستی مشخصاً بگویند که چه عامل و نیرویی به اشغالگران قدس این قدرت و دلگرمی را بخشید که بتوانند خاک یک کشور عربی را تصرف کنند، تا پایتخت آن پیش بروند و بازهم محکم بگویند ما بیرون نمی‌رویم و برای بیرون‏راندنشان مذاکرات چندماهه‌ای لازم باشد و بالاخره هم ما تصور نمی‌کنیم که اینها به زبان خوش حاضر باشند از آن کشور خارج شوند. رئیس‌جمهوری مجدداً تأکید کرد چه کسی پشت صهیونیست‌ها به‏عنوان عامل دلگرم‌کننده حضور دارد، آیا غیر امریکا و قدرت‌های بزرگ غربی چه کسانی هستند. این مسئله را باید قطعنامه اجلاس مشخص بکند. بنابراین ما معتقدیم که اجلاس بایستی از هرگونه محافظه‌کاری در تنظیم قطعنامه خودداری کند و صریحاً و شجاعانه حقایق را بیان کند و این موجب افزایش امید ملت‌ها نسبت به این اجلاس است.[۲۶] آیت‌الله خامنه‌ای سپس درمورد هفتمین اجلاس سران جنبش عدم‏تعهد که هم‏اکنون در دهلی‌نو جریان دارد گفت: «راجع به این کنفرانس هم‌اکنون پیش‌بینی نمی‌کنم، لکن الآن شرق و غرب (ابرقدرت‌ها) سعی دارند در جنبش جای‌ پا باز کنند و در مواردی هم هر دو ابرقدرت به نتایج واحدی می‌رسند. در قضیه جنگ تحمیلی و در مسئله عراق متأسفانه ما مشاهده می‌کنیم که هم ابرقدرت غرب و هم ابرقدرت شرق در کنفرانس خط حمایت از عراق را می‌دهند و طرف‏داران خود را به تعقیب این خط وا می‌دارند، لکن بااین‏حال، ما نمی‌توانیم پیش‌بینی قاطعی بکنیم و امیدوار هستیم که منطق حقگرای هیئت ایران که با مبانی اصولی و متین همراه است بتواند ذهن‌ها را به خودش متوجه کند و آنچه که بالاخره از این کنفرانس صادر خواهد شد به حقیقت نزدیک‌تر باشد.» رئیس‌جمهوری افزود: «مسائلی که باید در این کنفرانس از اهمیت خاصی برخوردار باشد و برروی آن تکیه شود، یکی مسئله اشغال کشور افغانستان به‏وسیله یک نیروی نظامی مهاجم است که بسیار هم می‌باشد. قضایای مربوط به افریقا، قضیه نامیبیا که مسئله بسیار مهمی است و درخور این است که کنفرانس بر روی آن مطالعه و تصمیم‌گیری کند. همچنین مسائل خاورمیانه و فلسطین نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.» آیت‏الله خامنه‏ای در ادامه خاطرنشان کرد: «مسئله بسیار قابل‏توجهی که می‌تواند در اجلاس مورد بررسی قرار گیرد این است که امکانات نفت، ثروت و نفوذ کشورهای مرتجع منطقه ما در خدمت کسانی به کار گرفته می‌شود که درحقیقت آوارگی ملت فلسطین از ناحیه آنها است و اگر هرکدام از این مسائل به‏طور واقعی مطرح شود بسیاری از صاحبان این سیاست‌ها محکوم خواهند شد.» رئیس‌جمهوری افزود: «تکیه بر روی جنگ تحمیلی در اجلاس غیرمتعهدها برای آن بود که جنایات استکبار جهانی پوشانده شود که فعلاً آن را عمده کردند و در کنفرانس به‏صورت یکی از مهم‏ترین مسائل مطرح می‌کنند. البته ما به اهمیت مسئله بیش از همه واقفیم و حدود سی ماه است که درگیر این جنگ هستیم و این جنگ را در اصل قدرت‌های مخالف با انقلاب اسلامی بر ما و ملت عراق تحمیل کردند و بیش از همه، رنج این جنگ را ما و ملت عراق بردیم، پس ما حق داریم که نسبت به این مسئله حساس باشیم نه آنهایی که برای جان انسان‏ها ارزشی قائل نیستند و نه آنهایی که کشتار جمعی صبرا و شتیلا را به‌راحتی تحمل می‌کنند و نه آنهایی که حاضرند با قاتلین با کمال گرمی پشت میز بنشینند و صحبت بکنند و اعلام همبستگی می‌کنند.» رئیس شورای‏عالی دفاع در ادامه این نشست مطبوعاتی گفت: «امروز مسئله اساسی کشورهای متحد امریکا در منطقه مسئله بقای رژیم موجود عراق است و احساس می‌کنند که بقای این رژیم به خطر افتاده است و به همین دلیل، سعی می‌کنند به هر قیمتی که شده او را نگهداری و راه حفظ این رژیم متوقف‏کردن جنگ است نه‌ به‏معنای اینکه طالب صلح هستند و از کشتار انسان‏ها بیزارند، بلکه خود آنها این کشتار را به وجود آوردند. بلکه به این معنا که آنها فعلاً می‌خواهند یک نفسی رژیم عراق بکشد تا بتواند این تجاوز و ظلم را از سر بگیرد.» رئیس‌جمهوری درزمینه سفر هیئت اعزامی جمهوری اسلامی ایران به‌ سرپرستی مهندس موسوی به هفتمین اجلاس سران جنبش عدم‏تعهد در دهلی‌نو ضمن مفید و پربار خواندن این سفر و اشاره به تماس‏های هیئت ایران با سران و مسئولان کشورهای دوست و مترقی در منطقه و نتیجه‏بخش دانستن این تماس‏ها گفت البته چنین انتظاری از این سفر می‌رفت که این‏گونه باشد و نطق مهندس موسوی نیز مطالب بسیار مفید و خوبی برای روشن‌شدن اذهان حاضران و همه کسانی از سراسر دنیا متوجه این کنفرانس هستند خواهد بود. رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در این نشست مطبوعاتی تلاش‌هایی را که ازسوی برخی کشورهای انجام می‌گیرد تا مسئله تغییر محل هفتمین اجلاس سران جنبش عدم‏تعهد از بغداد به دهلی‌نو را، که به‌همت فعالیت‌های سیاسی و دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران و دلاوری‌های رزمندگان اسلام صورت گرفته، خواست رژیم مزدور عراق قلمداد کنند به‌شدت محکوم کرده و گفتند همه دنیا می‌دانند که این تغییر مکان براثر تلاش‏های دولت جمهوری اسلامی ایران بوده است. بدین معنا که ما توانسته‌ایم به رئیس قبلی جنبش و به همه کسانی که در جنبش مؤثر بودند ثابت کنیم که بغداد محل مناسبی برای این اجلاس نیست و لذا باید مکان آن تغییر یابد و مکان بعدی را ما اصرار نداشتیم که کجا باشد و هند اظهار آمادگی کرد و قرار شد هفتمین اجلاس در دهلی نو برگزار شود. رئیس‌جمهوری سپس درمورد تلاش‌هایی که برای تعیین بغداد به‌عنوان مکان برگزاری هشتمین اجلاس سران کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها انجام می‏شود گفت: ما قاطعانه اعلام می‌کنیم که به‏هیچ‌وجه بغداد جای مناسبی برای برگزاری هشتمین اجلاس نیست و دلایلی که موجب شد هفتمین اجلاس در این کشور برگزار نشود همان دلایل ایجاب می‌کند که هشتمین اجلاس نیز در بغداد برپا نشود. البته این درصورتی است که رژیم کنونی عراق تا سه سال دیگر بر سر کار باشد و ما در این شرایط معتقدیم که نباید در بغداد باشد. رئیس‌ شورای عالی دفاع پیشنهاد رژیم امریکایی مصر برای میانجیگری در جنگ تحمیلی را تلاش برای مطرح‏شدن رژیم حسنی‌ مبارک دانسته و اظهار کرد: «هم‌اکنون رژیم کنونی مصر در دنیای اسلام جایی ندارد تا چه رسد به اینکه بخواهد میانجیگری برای کار دیگری کند و اظهاراتی ازاین‏قبیل اصولاً برای مطرح‏شدن بیان می‌شود و این سخنان را کسانی که می‌خواهند مصر مطرح شود بزرگ و در دنیا پخش می‌کنند و اصولاً قابل‏توجه نیست.» آیت‌الله خامنه‌ای سپس درزمینه چگونگی مقابله جنبش عدم‏تعهد با سیل تهاجمات امپریالیسم جهانی گفت: «در همه اتحادیه‌ها و حرکت‌های جهانی راز قدرت، مقاومت در مقابل قدرت‏های نفوذی و سلطه‌طلب است و اگر جنبش غیرمتعهدها بخواهند کاری قدرتی که از او انتظار می‌رود باشد و یا بشود تنها راهش مقاومت در مقابل نفوذ قدرت‌های سلطه‌‌گر جهانی یعنی ابرقدرت‌هاست و باید خودش را از آنها هرچه بیشتر مستقل نگه ‏دارد و ما درباره کلیه اتحادیه‌های جهانی و واحدهای سیاسی و اقتصادی جهان ازجمله اوپک نیز همین عقیده را داریم.» رئیس‌جمهوری آن‌گاه درزمینه نقش جمهوری اسلامی ایران در هفتمین اجلاس سران غیرمتعهدها افزود: «حضور جمهوری اسلامی ایران جناح نیروهای مترقی و کشورهای مستقل را تقویت می‌کند و این نقش بزرگی است و ما با عدم‏تعهد واقعی که به آن ملزم هستیم می‌توانیم در این اجلاس نقش سازنده و مؤثری داشته باشیم و خوشبختانه تاکنون هم این نقش را داشتیم و این در کنفرانس محسوس بوده است.» آیت‏الله خامنه‏ای پایان درمورد پیشنهاد انقلابی جمهوری اسلامی ایران در اوپک مبنی‌بر اینکه ایران برای تثبیت قیمت پایه 34 دلار در هر بشکه حاضر است تولید خود را کاهش دهد، گفت: «ماهیت و جوهر اصلی پیشنهاد ما تثبیت قیمت اوپک است. ما به‌روشنی احساس می‌کنیم که سیاست‌های مسلط بر بعضی از کشورهای عضو اوپک می‌خواهند اوپک را تضعیف کنند و می‌خواهند که در خدمت کشورهای صنعتی غرب و مصرف‌کنندگان نفت اوپک قرار بگیرند.» وی افزود: «ما می‌گوییم اوپک باید مستقل باشد و درپی راه‏هایی باشد که منافع کشورهای عضو تأمین شود و نفت کشورهای عضو اوپک باید در خدمت مردمشان باشد نه در خدمت قدرت‏های بزرگ که مصرف‌کننده و خریدار این نفت هستند و حضور و سیاست شجاعانه ایران باعث شد که قیمت نفت اوپک بالا رود و به‏تبع آن، قیمت نفت همه جهان ترقی کرد و ما با‌توجه‏به فشاری که بر اوپک وارد می‌شود ما اعلام کنیم که از تثبیت قیمت اوپک دفاع می‌کنیم و تنزل قیمت را که در خدمت امریکا و متحدان امریکاست تحمل و قبول نمی‌کنیم.» رئیس‌جمهوری در پایان با تأکید خطاب به کشورهای مترقی اوپک گفت: «سیاست تنزل قیمت را به‏هیچ‌وجه نپذیرید و قیمت اوپک را حفظ کنید و برای عدم شکستن بازار اوپک اعلام کردیم که حاضریم میزان تولید نفت خود را کاهش دهیم.»[۲۷]

گزارش - 266

آقای ‌هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس، امروز با گروهی از جانبازان بسیج سپاه پاسداران و اعضای شورای مرکزی خانه‌های کارگر سراسر کشور به‏طور جداگانه دیدار کرد. قدردانی از ایثارگران بسیج، اشاره به عملکرد گروه‌های چپ در اوایل انقلاب در محیط‌های کارگری و سپاسگزاری از هوشیاری کارگران در بی‌اثر کردن این اقدامات ازجمله موضوعات سخنان آقای هاشمی در این دیدار بود. وی در دیدار با جانبازان گفت: شما که عضوی از بدن خود را از دست داده‌اید به‏جای اینکه افسرده باشید با نشاط به نظر می‌رسید و این نشان می‌دهد که شما می‌دانید چه از دست داده‌اید و چه گرفته‌اید، زیرا در غیر این صورت این‌طور با نشاط نبودید و نهایتاً سعادت ما نیز موقعی خواهد بود که رضایت خدا را جلب کنیم. رئیس مجلس افزود: کسی نمی‌تواند در دنیا شادتر از فردی باشد که سلامت و آسایش و بخشی از لذات و امیدهای خود را در راه خدا قربانی کرده است و جانبازی که نقص عضو دارد هر لحظه‌ای که این کمبود را احساس می‌کند به خاطر می‌آورد که به‏جای نقص عضو خدا را دارد.[۲۸] آقای هاشمی رفسنجانی در دیدار با اعضای شورای مرکزی خانه‌های کارگر گفت: اکثر گروه‌های چپ‏گرا می‌گفتند باید از احساسات کارگران برای پیشبرد اهدافمان استفاده کنیم و با تحلیل‌های غلط شعار "انقلاب در انقلاب" می‌دادند، زیرا مارکسیست‌ها این مطلب را نمی‌فهمند که مکتب اسلام چه اثری در روحیه مردم دارد. رئیس مجلس شورای اسلامی ضمن قدردانی از ایثار و فداکاری کارگران گفت: قشر زحمتکش جامعه کارگران هستند و ما نیز خوب تشخیص می‌دهیم که خانه‌های کارگر در این مقطع حساس چه خدماتی به انقلاب اسلامی کرده‌اند و کارگران در عرض دو سال جنگ، با تحمل مشکلات و با استفاده از امکانات موجود تولید را افزایش داده‌اند و درعین‏حال در کمک‌رسانی به جبهه و پشت جبهه نیز فعال بوده‌اند و لذا این حرکت‌های سازنده کارگران در جمهوری اسلامی است که تحلیل‌های مارکسیستی را به‏صورت کلاف سردرگمی درآورده است.[۲۹]

گزارش - 267

نخست‌وزیر صبح امروز در هفتمین اجلاس سران کشورهای عضو جنبش عدم‏تعهد در دهلی‌نو سخنرانی کرد. موضوع محوری سخنان آقای موسوی مناقشه ایران و عراق بود. وی همچنین در حاشیه این اجلاس، در یک مصاحبه‌ مطبوعاتی شرکت کرد. نخست‌وزیر در سخنرانی خود به تشریح تجاوز نظامی عراق و اهداف آن کشور از لشکرکشی به ایران، رد درخواست برخی کشورها و مجامع بین‌المللی از ایران برای قبول صلح بدون قیدوشرط با عراق و برشماری کمک‌های مالی و تسلیحاتی کشورهای بزرگ و برخی کشورهای منطقه به صدام حسین پرداخت و بار دیگر شرایط ایران را برای برقراری صلح با عراق (عقب‌نشینی ارتش عراق از تمامی اراضی اشغال‌شده ایران، محکومیت و تنبیه متجاوز، پرداخت غرامت به ایران) بیان کرد. آقای میرحسین موسوی همچنین با اشاره به نقش امریکا در حمایت از رژیم صهیونیستی و تهدیدهای آن کشور مبنی‏بر قطع کمک به سازمان ملل درصورت اخراج آن رژیم، پیشنهادهایی را برای تأمین بودجه مورد نیاز این سازمان مطرح کرد. گزیده مهم‌ترین بخش از سخنان نخست‌وزیر به نقل از گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، چنین است: «شیطان بزرگ از نخستین روزهای پیروزی انقلاب بر آن بوده است تا ما را از این باور استقلال‌آفرین و آزادی‌بخش پشیمان کند و لذا انواع مشکلات را بر ما فرو باریده است که محاصره اقتصادی، حمله مستقیم نظامی، به‏صورت انبار اسلحه درآوردن منطقه و ایجاد یک حرکت تبلیغاتی سراسری بر علیه ما، جزئی از آن است. اما آشکارا می‌گوییم هیچ‏یک از این تهاجمات همانند حمله نظامی گسترده‌ای که توسط همسایه غربی ما علیه ما آغاز شد، برای ملت ما سنگین‌تر و زیان‏بارتر نبوده است. ما از امریکا شیطان بزرگی که مستقیماً هدف تهاجم انقلاب ما بود همه چیز را انتظار می‌بردیم، اما از دستگاهی که بر یک کشور همسایه و هم‌کیش و هم‌فرهنگ ما با 1200 کیلومتر مرز مشترک حکومت می‌کرد و دم از ترقی‌خواهی می‌زد، انتظار نداشتیم که بازویی برای انجام خواسته‌های امریکا شود. ریاست محترم و حضار گرامی، اجازه بدهید اندکی از جنگ بگویم که اکنون سی ماه است که ملت ایران و عراق را زیر فشار قرار داده و بزرگ‌ترین خسارت‌های اخیر را بر ملت‌های ما وارد آورده است. شما از بلندگوهای شبکه جهانی تبلیغات که یک‌جا دراختیار امپریالیسم و زبان گویای امریکا و یاران آن است، مطالبی درباره این جنگ شنیده‌اید، اما بگذارید از زبان نماینده ملتی که فقط به‏جرم انقلاب بزرگش در معرض چنین جنگ سنگینی قرار گرفته است نیز سخنی به سمع شما برسد. این جنگ هنگامی آغاز شد که ما نه‏فقط قدرت حمله، بلکه قدرت دفاع نیز نداشتیم. هنوز از انقلاب بزرگ ما زمان زیادی نگذشته بود و ما به مسائل داخلی سرگرم بودیم، ترمیم ویرانی‌های قبل و بعد از انقلاب آن‏قدر نیرو و پول و همت می‌خواست که ما را از اقدام به یک عمل پرخرج و نیروطلب جدید باز دارد. آری ما نه‏تنها قصد تهاجم به هیچ کشوری نداشتیم، بلکه امکان آن را هم نداشتیم. به‏علاوه به صلح و روابط سالم با همسایگان نیاز مبرم نیز داشتیم و مهم‌تر از این‏همه، آنکه راه‏انداختن چنین جنگی با اهداف اسلامی ما سازگاری نداشت. در آن روزها تصور حمله نظامی عراق به ما که براثر تجاوزهای مرزی مکرر و رو به تزایدش در دل ما قوت می‌گرفت به همچون کابوسی بر روح ما سنگینی می‌کرد. ما سعی می‌کردیم این تصور را علی‏رغم قرائن روزافزونش از خود برانیم؛ حتی آن روزی که پس از 117 بار تجاوز مرزی در عرض سه ماه، اولین حمله زمینی عراق در شمال‏غربی ما آغاز شد، از ما یک حرکت دفاعی قابل‏ملاحظه مشهود نگشت، به‏طوری‏که قوای زرهی و پیاده عراق در عرض 15 روز بعد از آنکه از سراسر مرزهای ما از اروندرود تا قصرشیرین به یک حمله بزرگ سراسری دست زدند، توانستند در هر نقطه بدون مقاومت چشمگیری ده‌ها کیلومتر به خط مستقیم پیشروی کنند و چند شهر مرزی مانند مهران، قصرشیرین و نفت‌شهر را تصرف کنند و در همان حال نیروی هوایی عراق نیز توانست چندین شهر بزرگ مانند اصفهان، تبریز، دزفول و حتی تهران را بمباران کند. این ناآمادگی به چه معنی است. نیروهای ایرانی که بعد از گذشت چند ماه؛ یعنی هنگامی‏که پس از اولین ضربه غافلگیرانه، خود را بازمی‌یافتند، توانستند همه این متجاوزان را قدرتمندانه از بیشترین بخش‌ اشغال‌شده خارج سازند. در اولین روزهای جنگ، حتی یک روز هم قدرت دفاع جدی نیافتند. این همان ناآمادگی و عدم تصور حمله ناجوانمردانه ازسوی همسایه نزدیک ما بود. البته پس از اولین روزهایی که این حمله انجام گرفت و همان هنگامی‏که چند هزار کیلو‌متر شامل ده‌ها شهر و صدها روستای کوچک و بزرگ ما در اشغال عراقی‌ها بود، ما به‏وسیله رژیم عراق و با پشتیبانی همان شبکه سراسری تبلیغات که همه می‌شناسید متهم به تجاوز شدیم. درست است که هیچ‏کس از دست‏اندرکاران جهانی این تهمت را هرگز باور نکردند و میانجی‌های صلح بارها اعتقاد خود به تجاوز عراق را به زبان آوردند، اما اظهارات جهانی و سیاست کشورهای تابع قدرت‌های بزرگ همواره بر نادیده‏گرفتن حقیقت استوار بود. ملت ما مظلومانه خساراتی را تحمل کرد که برای هیچ کشوری قابل‏تحمل نیست. هزاران روستای ما ویران شد، چندین شهر و ازجمله شهرهای بزرگی چون خرمشهر، شوش، دزفول، آبادان، گیلان‌غرب، نفت‌شهر و مهران به‏کلی تخریب شد و شهرها و روستاهایی مانند هویزه به‏کلی از نقشه جغرافیا محو شد، هزاران معلول و مجروح برجای ماند و هزاران جوان کارآمد قربانی شدند و همه اینها بدین خاطر انجام گرفت که رژیم حاکم بر کشور همسایه ما به تحریک ایادی امریکا می‌خواست انقلاب بزرگ ما پابرجای نباشد. رژیم عراق هدف‌های توسعه‌طلبانه خود از این تجاوز را در آغاز کار پنهان نیز نمی‌کرد و حتی آن را در نطق‌ها، کتاب‌ها و در نقشه‌های جغرافیایی رسمی علناً ابراز می‌داشت. نامیدن استان مرکزی خوزستان ایران به عربستان، تغییر نام شهرهایی که به تصرف آنان در آمده بود، تعیین فرمانداران دست‌نشانده از عراقی‌ها یا جنایتکاران فراری رژیم پهلوی در بعضی از آن شهرها، نهادن نام سردار قادسیه و فاتح کشور مجوس بر خود، نشانه‌های آشکاری از این اندیشه تجاوزطلبانه هستند. اکنون به ما می‌گویند که به دشمن متجاوز کینه‌توز و حیله‌گر [که] عربده‌های مستانه‌اش به استغاثه بدل شده است، رحم کنید. ما این را یک خیانت می‌دانیم، خیانت به ملت خود و خیانت به همه دولت‌های منطقه که هر روز ممکن است در معرض چنین تهاجمی قرار گیرند. ما می‌خواهیم متجاوز از تجاوز خود طرفی نبندد. همان سیاست‌هایی که این جنگ پرخسارت را بر ما تحمیل کردند و هنوز به‏قدر توان خود رژیم متجاوز را یاری می‌دهند، امروز بر آن‌اند تا صلحی پرخسارت و نیز توأم با ذلت بر ما تحمیل کنند. دشمن متجاوز در تهاجم علیه ملت ایران و تجاوز به تمامیت ارضی آن پیوسته از انواع کمک‌های تسلیحاتی قدرت‌ها و ابرقدرت‌ها برخوردار بوده و هست. گذشته از ایالات متحده امریکا، قدرت‌های دیگر جهانی نیز با ارسال انواع تسلیحات و به‏ویژه موشک‌های زمین‏به‏زمین و هوابه‏هوا و جنگنده‌های فوق مدرن او را در این تجاوز کمک و تشویق کرده و بعضی از آنها مانند دولت فرانسه از تظاهر به این کمک ابا نیز نورزیده‌اند و همچنین برخی از کشورهای مرتجع منطقه با ارسال انواع کمک‌های مالی، انسانی و تسلیحاتی در ادامه این جنگ تحمیلی و تشویق متجاوز نقش مؤثری داشته‌اند، بااین‏همه، ما هیچ‌گاه طالب ادامه جنگ نبوده و نیستیم. تاکنون بارها در مذاکرات خود با هیئت‌های صلح که به کشور ما آمده‌اند تأکید کرده‌ایم که خواستار صلحی عادلانه هستیم. صلحی که با شرافت انسانی منافات نداشته باشد. به اعتقاد ما، صلح واقعی و عادلانه و شرافتمندانه زمانی تحقق خواهد یافت که نیروهای اشغالگر از تمامی نقاط تحت اشغال در خاک جمهوری اسلامی ایران خارج گردند. تمامی خسارات ناشی از تجاوز تأدیه و متجاوز محکوم و مجازات شود. مطمئن باشید که اگر این جنگ بدون محکوم‏ساختن متجاوز و تنبیه متجاوز قطع شود، نه‏تنها ریشه تجاوز قطع نخواهد شد، بلکه متجاوز همانند صهیونیست‌های اشغالگر و غاصب، به نقض بیشتر قوانین انسانی و اصول بین‌المللی تشویق خواهد گردید و خود را برای هجوم دیگری به ایران با کمک‌های دیگران و اغوای امریکا آماده خواهد کرد. بگذارید تا ریشه تجاوز یک بار برای همیشه در این منطقه خشکانده شود و ملت‌ها با خاطری آسوده و ایمن از تعرض و تجاوز به زندگی خود ادامه دهند و ملت‌های کوچک‌تر اطمینان یابند که تجاوز، پیروزی به‏همراه نخواهد داشت، بگذارید درس عبرت به متجاوزان داده شود که کشتن انسان‌ها و تخریب شهرها بی‌مجازات نخواهد ماند. نپذیرند که صلحی ظالمانه‌تر از جنگ به ملتی متعهد به موازین بین‌المللی و معتقد به اصول انسانی، تحمیل شود. باید جهان مطمئن گردد که نهضت عدم‏تعهد حامی مظلومان و مخالف متجاوزان است. ما نظرات خود را درباره شرایط متارکه جنگ پیش از این، به هیئت‌های مختلف اعلام داشته‌ایم. از این ملت بزرگ رعایت اصول اسلامی و انسانی را انتظار باید داشت، اما ننگ و خفت تن‏دردادن به صلحی تحمیلی را نه. آنان که به‏جای الزام متجاوز به قبول و اجرای اصول انسانی از ملتی مظلوم و زیان‌دیده انتظار صرف‏نظر از حقوق خویش را دارند، بدانند که این منطق به‏هیچ‏وجه آنان را به منظورشان که برقراری صلح و آرامش است نخواهد رساند. ما این حرف را امروز که خود را قادر به دفع و سرکوب دشمن متجاوز می‌بینیم، نمی‌زنیم، آن روز هم که دشمن شهرهای آباد ما را در تصرف داشت و خود را پیروز می‌پنداشت حرف ما همین بود. هنگامی‏که پیشنهاد پاره‌ای از کشورهای عضو جنبش عدم‏تعهد مبنی‏بر اخراج حکومت صهیونیسم از سازمان ملل متحد و مؤسسات وابسته به آن در سی‏وهفتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد مطرح گردید، شاهد اظهاراتی دررابطه‏با احتمال قطع پرداخت سهمیه و کمک‌های مالی امریکا به سازمان ملل متحد بودیم. برای آنکه سازمان ملل متحد به‏تدریج از شر نفوذ مخرب امریکا خلاصی یابد و در چهارچوب اصول منشور ملل متحد قادر به حفظ صلح و جلوگیری از تجاوز به حقوق ملل دیگر و اعمال محدودیت‌های اقتصادی و سیاسی علیه متجاوزان گردد لازم است دول غیرمتعهد با تأمین هزینه‌های ضروری سازمان ملل متحد آن را از زیر سلطه امریکا خارج کنند. براین‏اساس، پیشنهاد می‌کنم صندوق ویژه‌ای توسط جامعه غیرمتعهدها ایجاد گردد که درصورت مواجه‏شدن سازمان ملل متحد و سایر جوامع بین‌المللی با این‌گونه تهدیدات ازسوی ابرقدرت‌ها از عهده جبران آن برآید تا وقفه‌ای در فعالیت‌های مجامع بین‌المللی ایجاد نشود و سازمان ملل از شر قیمومیت قدرت‌های استکباری خلاصی یابد. هرچند تا هنگامی‏که حق وتوی دولت‌های بزرگ در شورای امنیت - که غیرعادلانه‌ترین امر است - باقی است، سازمان ملل به‏طور کامل در خدمت ملت‌ها و دولت‌های مظلوم در نخواهد آمد. بااین‏حال این یک تدبیر عملی برای کاستن از نفوذ قدرت‌هایی است که بیشتر با ابهت و هیبت خود زندگی می‌کنند تا با امکانات مادی خود. اگر ملت‌های جهان سوم قادر باشند این ابهت کاذب را بشکنند، درحقیقت سد بزرگی را از برابر خود برداشته‌اند. این باوری است که ملت ایران برمبنای تعالیم اسلامی به آن گرویده و در مقابله با توانایی فرضی قدرت‌های متجاوز جهانی و کسب و حفظ استقلال خود از آن سود جسته است.»[۳۰] نخست‌وزیر همچنین در حاشیه اجلاس سران عضو جنبش عدم‏تعهد در یک مصاحبه مطبوعاتی شرکت کرد.* وی در پاسخ به پیشنهاد عراق برای پایان‏دادن به جنگ گفت: «خاتمه جنگ بستگی به تحقق شرایط برحق ایران دارد و این شرایط نیز منطبق با اصول منشور جنبش عدم‏تعهد بوده و تغییر نکرده است؛ چراکه ما براساس اعتقاد به آرمان و مکتب خود حرکت می‌کنیم و سیاست‌بازی را نمی‌پسندیم. نخست‌وزیر کشورمان ضمن اشاره به سخنان خود در مجمع عمومی کنفرانس سران کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها گفت: پیشنهاد جدید بغداد سخن تازه‌ای نیست و این مسئله بارها ازسوی صدام مستمسک تبلیغات قرار گرفته، ولی صدام به هیچ‏یک از حرف‌های خود پایبند نیست و این را در طول جنگ نشان داده است. مهندس موسوی در پاسخ به سؤالی گفت، هنوز 930 کیلومتر مربع از نقاط استراتژیک مرزی ایران در اشغال متجاوزان عراقی است و یادآور شد که بخشی از خاک عراق دراختیار نیروهای ایران قرار دارد. نخست‌وزیر درمورد دستگیری عده‌ای از سران حزب توده گفت، آنها درارتباط‏با جاسوسی بازداشت شده‌اند و سخنان و اعترافات آنها نیز پس از محاکمه در معرض افکار عمومی جهان قرار خواهد گرفت و درمورد مجازات آنها قوه قضاییه تصمیم خواهد گرفت. وی درمورد محل برگزاری هشتمین کنفرانس سران جنبش عدم‏تعهد به خبرنگاران گفت: محل این کنفرانس مورد بحث و گفت‏وگوی زیاد بوده و ما دراین‏زمینه انتقادات و نظرات خود را بیان داشته‌ایم و مسلماً دراین‏زمینه کشورهایی داوطلب برگزاری هشتمین کنفرانس هستند که ما از کشور لیبی حمایت می‌کنیم. آقای نخست‌وزیر درمورد روابط ایران و فرانسه اظهار داشت: فرانسه با کشور ما روابط خصمانه‌ای دارد و از ابتدای جنگ و به‏طور فزاینده‌ای همه‏گونه سلاح دراختیار رژیم عراق قرار داده است که ازجمله این سلاح‌های پیچیده می‌توان موشک‌های اگزوست و هلیکوپترهای سوپر فرلئون و رادارهای پیشرفته را نام برد. همچنین دررابطه‏با قراردادهایی که از زمان رژیم سابق با فرانسه داشتیم این کشور کاملاً غیرعادلانه با ما رفتار می‌کند و من در اینجا برای شما خبرنگاران محترم درمورد یک میلیارد دلار طلبی که ما از فرانسه داریم صحبت می‌کنم. آقای نخست‌وزیر همچنین گفت: حکومت وقت ایران در زمان شاه معدوم این یک میلیارد دلار را به فرانسه داد و اطاق بازرگانی پاریس حکم داده است که این یک میلیارد دلار با بهره کم به دولت جمهوری اسلامی ایران مسترد شود، ولی به همین دلیل سیاسی و بازی‌های سیاسی فرانسه هنوز این پول به ما پرداخت نشده است و با سندسازی، کاغذبازی قصد دارند از پرداخت این به ما خودداری کنند، درصورتی‏که خود دولت فرانسه بازپرداخت این یک میلیارد دلار را تضمین کرده است. آقای موسوی در همین باره سپس افزود: فرانسه در منطقه عمیقاً منافع خود را به عراق وابسته کرده و ما یقین داریم با ضرباتی که رژیم عراق به‏خاطر همدستی با ابرقدرت‌ها از طرف انقلاب اسلامی ایران و ملت خودش خورد بر این منافع اثرات تعیین‌کننده‌ای خواهد گذاشت.»[۳۱]

گزارش - 268

سخنان نخست‌وزیر در اجلاس سران جنبش عدم‏تعهد، بلافاصله در رسانه‌های بین‌المللی ازجمله خبرگزاری فرانسه، خبرگزاری رویتر و رادیو امریکا بازتاب یافت. خبرگزاری فرانسه در بازتاب سخنان میرحسین موسوی با اشاره به برخی تلاش‌های صورت‏گرفته در اجلاس غیرمتعهدها برای پایان‏دادن به جنگ، مواضع نخست‌وزیر ایران را مانع به‏ثمررسیدن این تلاش‌ها قلمداد کرد. به گزارش این خبرگزاری: «ایران امروز کمترین بارقه امیدی [را] که برای پایان جنگ خلیج [فارس] در اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد وجود داشت با تأکید بر اینکه ایران به عراق اجازه بهره‌مندی یا خشنودی از پایان جنگ را نخواهد داد از بین برد. میرحسین موسوی نخست‌وزیر ایران، در چهارمین روز این اجلاس گفت که بغداد قصد دارد یک صلح خسارت‌بار و تحقیرآمیز را [در] پایان این جنگ سی‏ماهه به تهران تحمیل کند. وی گفت ایران باید هیچ نوع رحمی به یک دشمن متجاوز، مکار و بی‌رحمی که فریادهای مستانه آن حالا به التماس مبدل گردیده است، نکند: ما مصمم هستیم نگذاریم متجاوز از تجاوز خود خشنود و بهره‌مند گردد. اظهارات آقای موسوی یک روز بعد از اینکه طه محی‌الدین معروف معاون رئیس‌جمهوری عراق، پیشنهاد کرد یک کمیته حکمیت برای حل جنگ ایجاد گردد و ادعا کرد که بغداد نتیجه بررسی‌های آن کمیته را از قبل می‌پذیرد، بیان شد. علی‏رغم تلاش‌های شدید پشت صحنه توسط هند میزبان کنفرانس و الجزایر، عکس‌العمل ایران (ظاهراً هرنوع) شانس را در دهلی‌نو برای اتمام جنگ بین دو کشور عضو جنبش عدم‏تعهد از بین برد، گفته می‌شود که مسئله غرامت اساسی‌ترین مانع در هر مذاکره‌ای است.» از سوی دیگر، خبرگزاری رویتر از دهلی‌نو گزارش داد: «آقای موسوی نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران، امروز در اجلاس سران جنبش عدم‏تعهد گفت ما مصمم هستیم که به تجاوزگر اجازه ندهیم هیچ‏گونه سودی از این تجاوز عایدش بشود. وی گفت شروط قبلی ایران برای پایان‏گرفتن این جنگ سی‏ماهه، که ماه گذشته بار دیگر با یک حمله جدید ایران و حملات عراق علیه تأسیسات نفتی ایران شعله‌ور شد، تغییر نیافته است. نخست‌وزیر از جنبش عدم‏تعهد خواست با نشان‏دادن این موضوع که جنبش حامی سرسخت مستضعفین و مخالف قاطع متجاوزین است، حمایت خود را از موضع ایران به عمل آورد. موسوی گفت بگذارید ما صلحی را که مضرتر از این جنگ تحمیلی بر ملت واقعاً متعهد به اصول بشردوستانه و بین‌المللی است، نپذیریم. انتظار می‌رود اجلاس سران درخواست شدیدی را جهت پایان‏دادن به جنگ به عمل آورد. تقریباً تمامی سخنرانان در این کنفرانس که قرار است فردا به کار خود پایان دهد، از ادامه این جنگ اظهار تأسف نموده‌اند. کشورهای عضو جنبش عدم‏تعهد همچنین احتمال دارد هیئت صلح این جنبش را که تلاش‌هایش طی دو سال گذشته برای میانجیگری در این جنگ موفقیتی به‏همراه نداشته، مجدداً فعال سازند.»[۳۲] رادیو امریکا نیز با اشاره به سخنان امروز میرحسین موسوی در اجلاس سران غیرمتعهدها گفت: نخست‌وزیر ایران از تغییر موضع حکومت اسلامی درمورد پایان‏دادن به جنگ با عراق خودداری کرد و پیشنهاد دیروز عراق را مبنی‌بر میانجیگری نهضت کشورهای غیرمتعهد برای پایان‏دادن به جنگ سی‏ماهه دو کشور، رد کرد.[۳۳]

گزارش - 269

باوجود تأکید فراوان دولت عراق و کشورهای حامی آن برای برگزاری هشتمین اجلاس غیرمتعهدها در بغداد، امروز خبرگزاری فرانسه به نقل از منابع سیاسی، مطالبی را اعلام کرد که از ناکامی عراق در دستیابی به این امر حکایت می‌کند. به گزارش این خبرگزاری، منابع سیاسی گفتند امروز گفت‏وگوهای پشت پرده درمورد انتخاب هشتمین کشور میزبان برای برگزاری اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد با کاندیداتورای تانزانیا به‏عنوان یک آلترناتیو در دهلی‌نو همچنان ادامه داشت. منابع دیگر گفتند که حمایت کشورها از عراق برای برگزاری اجلاس بعدی غیرمتعهدها رو به تحلیل است، یادآوری می‌شود عراق مجبور شد به‏علت جنگ با ایران از میزبانی برای اجلاس فعلی منصرف شود. همین منابع گفتند امکان دارد تصمیم‌گیری درباره این موضوع به وزرای خارجه واگذار شود.[۳۴]

گزارش - 270

در مراسم چهلمین روز شهادت چند تن از فرماندهان سپاه،* محسن رفیق‌دوست وزیر سپاه، درباره پیشرفت نظامی سپاه پاسداران و راهبرد این نهاد در ابعاد بین‌المللی مطالبی را بیان کرد. در ادامه این مراسم حسن روحانی نیز درباره استقلال تسلیحاتی نیروهای جمهوری اسلامی ایران از یک سو و پشتیبانی قدرت‌های نظامی و اقتصادی از عراق از سوی دیگر و استقلال سیاسی و ایستادگی ایران در مقابل زورگویی‌های نظام بین‌الملل و نقش اساسی مردم در جنگ تحمیلی سخنانی ایراد کرد. وزیر سپاه در مراسمی که بعدازظهر امروز به مناسبت اربعین چند تن از فرماندهان شهید سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و دیگر شهدای سپاه در عملیات والفجر در مدرسه عالی شهید مطهری برگزار شد، درمورد پیشرفت‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فنون جنگ گفت: خبرگان نظامی جهان شگفت‌زده هستند که این پاسداران که در هیچ دانشگاه نظامی درس نخوانده و بیش از یکی دو سال سابقه در امور نظامی ندارند، چگونه یک لشکر را فرماندهی می‌کنند. کاری که به بیش از بیست سال سابقه و تجربه نیاز دارد و کشورهای دوست طالب فراگیری شیوه جنگ از کشور اسلامی هستند. رفیق‏دوست خطاب به مرتجعین منطقه گفت: ما در ادامه این نبرد نه‏تنها حق خود را می‌گیریم، بلکه به دنیا ثابت خواهیم کرد که فلسفه و بساط زورگویی را در دنیا جمع می‌کنیم و به‏زودی ملت فلسطین و لبنان را از یوغ صهیونیسم آزاد خواهیم کرد و صهیونیسم این لکه ننگ را از صفحه تاریخ پاک خواهیم کرد. در ادامه مراسم، حجت‌الاسلام حسن روحانی نماینده مجلس شورای اسلامی، درباره جنگ تحمیلی عراق علیه ایران صحبت کرد و یادآور شد که بعد از جنگ جهانی دوم تاکنون، 141 جنگ و برخورد بین کشورهای مختلف صورت گرفته که در تمامی این جنگ‌ها در یک طرف جنگ اسلحه‌های غرب و در طرف دیگر اسلحه و کمک‌های شرق به‏وضوح مشهود است. حتی در جنگ‌هایی که از جنگ‌های مردمی نیز به شمار می‌روند، این قضیه کاملاً حس می‌شود، لکن در جنگ تحمیلی عراق بر ایران در یک طرف هم کمک‌های شرق و هم غرب وجود دارد و در طرف دیگر فقط نیروی ایمان و نیروهای مردمی قرار دارند. وی افزود: از یک طرف، فرانسه هواپیماهای میراژ، امریکا هلیکوپترهای توپ‏دار مدرن، عربستان سعودی دلارهای امریکایی به عراق می‌دهد و از طرف دیگر روسیه تانک‌های فوق مدرن تی‌72 و میگ‌25 به عراق می‌دهد و این چیزی است که تاکنون در دنیا سابقه نداشته است که هم شرق و هم غرب در یک جنگ در یک قطب به کشور ثالثی کمک کنند. حجت‌الاسلام روحانی در ادامه سخنان خود گفت: برای ما خیلی ساده بود که در ماه‌های اول جنگ را تمام کنیم و خیلی ساده بود که اصلاً جنگ شروع نشود، اما این قضیه یک شرط هم داشت و آن پذیرش شرطی بود که چیزی جز ذلت نبود. اگر دربرابر یکی از ابرقدرت‌ها با یک قدم عقب‌نشینی سر تسلیم فرود می‌آوردیم، ظاهراً خیلی از مسائل حل می‌شد، ولی همراه با نکبت‌های بعدی بود. وی افزود: جنگ ما جنگ شرف است. جنگی که یک ملت در مقابل تمام ابرقدرت‌ها ایستاده است و جنگ ما نبرد سرنوشت است هم برای مستضعفین و هم برای مستکبران. سپس حسن روحانی به کمک‌های همه‌جانبه مردم اشاره کرد و گفت: در این جنگ درحقیقت ارتش و سپاه به کمک مردم آمده‌اند نه مردم به کمک آنها؛ چون افراد بسیج نوک پیکان حملات ما در جبهه‌ها هستند و گرچه در بعضی جنگ‌ها مردم به نیروهای مسلح کمک‌ کرده‌اند، اما ازخودگذشتگی خانواده شهدا و ایثار دیگر اقشار در این جنگ بعد از جنگ‌های انبیا در دنیا بی‌نظیر است.[۳۵]

گزارش - 271

طه یاسین رمضان معاون نخست‌وزیر و عضو شورای فرماندهی حزب بعث عراق در گفت‏وگویی با نشریه الوطن العربی (چاپ فرانسه) شرکت کرد. محورهای اصلی سخنان وی در این مصاحبه چنین است: ایجاد تحول در روابط اقتصادی با ترکیه، امضای قرارداد برای افزایش 40 درصدی صدور نفت از خاک ترکیه، غیرقابل پیش‌بینی بودن اقدام دولت سوریه در بستن راه صدور نفت عراق و تأثیر این اقدام در اقتصاد این کشور، درخواست مقامات عراقی از شرکت‌های خارجی طرف قرارداد برای تعویق طلب‌های سررسید شده و تهدید به قطع همکاری درصورت رد این درخواست، ادعای اتکا به اقتصاد ملی برای پرداخت هزینه‌های جنگ، اذعان به برآورده‏نشدن انتظار عراق از همه کشورهای عربی برای کمک به این کشور در حمله به ایران و انتقاد شدید از سوریه و لیبی دراین‏باره و... . بخش‌هایی از مصاحبه یاسین ‌رمضان با الوطن‌العربی به این شرح است: سؤال: شما در رأس یک هیئت بلندپایه عراقی به ترکیه سفر کردید و گفت‏وگوهایی با مقامات آن کشور به عمل آوردید که موجب تعبیر و تفسیرها و پیش‌گویی‌های متفاوتی در سطح جهان شد. ممکن است از واقعیت امر در مذاکرات با همسایه‌تان ترکیه توضیحاتی بدهید. جواب: دیدار من از کشور همسایه‌مان ترکیه در چهارچوب ادامه دیدارهای بین مقامات دو کشور به‏منظور افزایش همکاری دوجانبه برای ایجاد فرصت‌های هرچه بیشتر و بهتری که دربردارنده مصالح مشترک ما و ترکیه است، خلاصه می‌شود. البته عوامل مشترک بی‌شماری وجود دارند که می‌توانند موقعیت‌های مناسب‌تری را برای تحول‏بخشیدن به روابط بین دو کشور فراهم سازند. سؤال: آیا با این مذاکرات توانستید موقعیت‌هایی را که آرزو می‌کردید به دست آورید؟ جواب: بله، می‌توانم بگویم که به نتایج مثبت و رضایت‌بخش رسیدیم، خصوصاً دررابطه‏با جنبه اصلی مذاکرات؛ یعنی تحول‏بخشیدن به زمینه‌های همکاری دوجانبه بین دو کشور، خواه درحال‏حاضر یا آینده، به تفاهم بیشتری نائل گشتیم. تصور می‌کنم که دراین‏زمینه به ایده‌آل خود دست یافتیم و سعی کردیم که باوجود موقعیت‌های کنونی عراق به‏علت ادامه جنگ، عواملی به وجود آوریم تا بتواند تقویت روابط تجاری بین دو کشور را تضمین کند. سؤال: طبعاً به مسئله گسترش لوله‌های نفتی که از خاک ترکیه می‌گذرد یا عبور محموله نفتی به وزن 700 هزار تن اشاره کردید، نظر شما دراین‏مورد چیست؟ جواب: این موضوع را از ماه‌ها قبل با مقامات ترکیه طرح و بررسی کرده و در خلال گفت‏وگوهای اخیرم با آنها، قراردادی مبنی‏بر افزایش حجم لوله‌ها در حدود 40 درصد ظرفیت فعلی خود را امضا کردیم و فردا یک هیئت ترک جهت امضای قراردادی مبنی‏بر پایان‏بخشیدن به عملیات گسترش در ماه (آوریل) سال آینده به بغداد وارد می‌شود و همچنین درمورد کشیدن لوله‌های گاز ازطریق ترکیه و پیوند شبکه نیروی برق قوی ترکیه - عراق مذاکراتی انجام شد. ما همان‌طورکه ملاحظه می‌کنید در طول این مذاکرات به خواسته‌های خودمان در سطح رشد و توسعه و تحول‏بخشیدن به روابط با همسایه‏مان ترکیه، نائل گشتیم. سؤال: بعد از گذشت دو سال و نیم از جنگ مداوم، وضع اقتصادی عراق آشفته به نظر می‌رسد ... شما با این اوضاع چگونه مقابله می‌کنید و چه طرح‌های جایگزینی برای کمک به اقتصاد جنگ به‏جای اقتصاد صلحی که در مدت قبل از جنگ گام‌های مؤثری برداشت، اتخاذ کردید؟ جواب: ما در آغاز اتفاق‏نظر داشتیم که جنگ دارای سازوبرگ‌ها و هزینه‌های استثنائی است و کلاً کشش جنگ به‏مدت طولانی باری اضافی است، ولی چیزی که ازلحاظ اقتصادی بیشتر در ما اثر گذاشت این بود که سوریه از عبور نفت عراق از خاکش جلوگیری کرد، شما همانند سایرین می‌دانید یک‏سوم نفتی که عراق صادر می‌کند ازطریق این کانال‌ها و لوله‌ها عبور می‌کند و درآمد آن بخش مهمی از بودجه عراق را تشکیل می‌دهد. ... بنابراین بسته‏شدن این خط لوله در زمانی‏که ما صدور نفت را از بندر بصره به‏علت موقعیت‌های جنگی متوقف ساخته‌ایم و خط لوله ترکیه تاب تحمل بیش از 700 هزار تن نفت را ندارد، ما را در بن‌بست بزرگی قرار داده است و از طرف دیگر، سوریه بالاترین خدمت را به حکومت ایران کرده که همانا شرکت ارتش سوریه دوشادوش دشمن ما است. بعد از اینکه برای ما محرز شد که سوریه به سیاست خصمانه خود علیه ما ادامه خواهد داد، به بررسی‌های گسترده‌ای درمورد طرح‌های عمرانی که قبل از جنگ و در نخستین سال‌های شروع آن، اجرا می‌کردیم پرداختیم و بعد از رسیدن به چند طرح اقتصادی بلادرنگ آنها را اجرایی کردیم که در رأس آنها دادن اولویت‌هایی به امکانات جنگی بود. همچنین برای مثال به چند طرح عمرانی وسیع برخوردیم که در سال‌های اول جنگ اجرا می‌شد، ولی بعد از جنگ سرعت بیشتری نسبت به قبل از آن به خود گرفت و ما دریافتیم که حرکت رشد و توسعه بیش از امکانات شخصی ما است، بنابراین یک سری طرح‌های تضمینی برای تحقق ادامه این رشد و توسعه اتخاذ کردیم، ولی به‏خاطر موقعیت‌ها و شرایطی که ادامه جنگ و طول مدت آن برای ما پیش آورد، مجبور شدیم که دراین‏زمینه گام‏به‏گام پیش برویم. سؤال: من از این مسئله چنین استنباط می‌کنم که طرح‌هایی وجود دارد که شما از اجرای آن درحال‏حاضر به‏علت ناتمام‏نشدن جنگ صرف‏نظر کرده‌اید، نظرتان دراین‏مورد چیست؟ جواب: من در اینجا به شما تأکید می‌کنم که قبل از جنگ درمورد اجرای هر طرحی در نقاط مختلف کشور توافقی حاصل شده بود و ما درجهت اجرای آن با روشی که قبلاً اعمال می‌شد آمادگی داریم و هر مسئله‌ای که پیش آید ما با شرکت‌های خارجی که درخصوص اجرای این طرح‌ها در برنامه‌های جدید اقدام می‌کنند، توافقی به عمل آورده‌ایم که به‏موجب آن تأخیر در بازپرداخت مالی برای مدت مناسبی صورت بگیرد که مورد توافق دو طرف است. سؤال: آیا تمامی شرکت‌های فعال در عراق دراین‏مورد موافقت کرده‌اند؟ جواب: اغلب آنها، بله. ... سؤال: موضع‌گیری شما در قبال شرکت‌هایی که با تأخیر بازپرداخت مخالف‌اند چگونه است؟ جواب: اگر شرکتی با ما توافق نداشته باشد و ما احساس کنیم که اجرای طرح درحال‏حاضر ضروری نیست، آن را متوقف می‌سازیم. وی سپس با قاطعیت اضافه کرد: به‏هرحال شرکتی که درحال‏حاضر با ما توافقی نکند بعد از جنگ جایی در کشور ما نخواهد داشت. سؤال: به اوضاع اقتصادی داخلی باز می‌گردیم، اجازه بدهید از شما درمورد موج گرانی که عراق در ایام اخیر شاهد آن بوده است سؤال بکنم، من در اینجا از برخی شنیدم که این وضع دولت را برآن داشته است که زمینه بخش خصوصی را توسعه دهد و از حمایت مصرف‌کننده عادی دست بردارد و این بدان علت است که تجار بخش خصوصی کالاها را در بازار پنهان کنند. جواب: این سؤال بسیار مهمی است ...، ولی اجازه بدهید آنچه در عراق و دراین‏خصوص جریان دارد برایتان توضیح دهم. کشور ما درحال جنگ به سر می‌برد و ما اینک وارد سومین سال آن می‌شویم و همچنان که قبلاً گفتم جنگ دارای هزینه‌های سنگینی است و ما به چیزی جز امکانات شخصی خود متکی نیستیم، بنابراین اوضاع و احوال اقتصادی که اینک شهروندان عراقی با آن دست‏به‏گریبان هستند، یک اوضاع استثنائی است. هریک از شهروندان عراقی به ابعاد رفاه و آسایشی که قبل از جنگ در آن به سر می‌بردند به‏خوبی واقف‌اند. آنها درک می‌کنند که موقعیت‌های اقتصادی کنونی، موقتی و ناپایدار است و عامل دیگری غیر از جنگ ندارد. البته کشورهایی وجود دارند که وضع اقتصادی آنها به‏مراتب وخیم‌تر از اوضاع اقتصادی کنونی عراق است، بااینکه در جنگ پر هزینه و خسته‌کننده‌ای همانند جنگ ما شرکت ندارند. برادرم، من در اینجا به شما تأکید می‌کنم که عراق باوجود جنگ ازنظر اقتصادی بهترین موقعیت را در منطقه داراست و هنگامی‌که این جنگ تمام شود، نتایج و ثمرات طرح‌های عمرانی که درحال‌حاضر اجرا می‌شود ظاهر خواهد شد، این طرح‌ها درحال‌حاضر شامل کارخانجات و مؤسسات تولیدی است. سؤال: شاید گفت‏وگو درمورد ارز و فراهم‌کردن آن، ما را به مسئله کمک مالی برخی کشورهای عربی ثروتمند به عراق درحال جنگ بکشاند. سؤال من این است که آیا این کمک خواسته‌های ارزی شما را تأمین نمی‌کند؟ جواب: شما اینک مرا به گفت‏وگویی که مایل به آن نیستم می‌کشانید. خواهش می‌کنم که از این موضوع بگذریم، من حقیقتاً نمی‌خواهم دراین‏مورد صحبت کنم. عراق برنامه‌های اقتصادی و طرح‌های عمرانی خود را در پرتو امکانات شخصی‌اش قرار می‌دهد و ما مطمئنیم که این مرحله دشوار را که درحال‏حاضر بدون نیاز به کسی آن را سپری می‌کنیم، پشت سر خواهیم گذاشت و هر فرد عراقی به‏خوبی با این واقعیت آشنا است. سؤال: شهروندان عربی در هر کشور عربی می‌خواهند از واقعیت امر سر در بیاورند و می‌خواهند بدانند که چه کسانی از شما حمایت می‌کنند و چه کسانی علیه شما در جنگتان با دشمن غیرعربی به طراحی مشغول‌اند؟ جواب: حال که اصرار دارید واقعیت را از زبان من بشنوید به شما می‌گویم که ما در عصر عدم همبستگی عربی زندگی می‌کنیم. شما از من می‌خواهید برایتان چه بگویم؟ ما از تمام موضع‌گیری‌های عربی خواه ازحیث جنگمان با ایران و خواه ازحیث مسئله فلسطین غصه در گلو داریم. اگر جهان عرب را از نظر بگذرانیم خواهیم دید عده‌ای هستند که از ما جانب‌داری می‌کنند و عده‌ای سکوت اختیار کرده‌اند و عده‌ای می‌گویند ما بی‌طرفیم. اخیراً با تأسف شدید، معلوم شد که کشورهای عربی تمامی امکانات نیروهای نظامی و تبلیغاتی خود را دراختیار دشمن قرار می‌دهند و عجیب اینکه دیگر کشورهای عربی به‌دنبال آنها به ‌راه می‌افتند و چیزی را دریغ نمی‌ورزند. سؤال: طبعاً مقصود شما سوریه و لیبی است؟ جواب: بله، ولی من نمی‌دانم کشورهای عربی طرف‌دار ما یا ساکت و بی‌طرف چطور با سوریه و لیبی که از بیگانه‌ای در جنگ علیه ملت عرب طرف‌داری می‌کنند، وارد همکاری می‌شوند. ... سؤال: اجازه بدهید اضافه کنم که سوریه و لیبی با امضای قراردادی سه‌جانبه در دمشق، اوج همکاری صریح خود را با حکومت ایران ثابت کردند. ... جواب: برادر من، آیا قرارداد سه‌جانبه تنها دلیل و نشانه جانب‌داری سوریه و لیبی از ایران است؟ سؤال: ولی ... جواب: ولی چه؟ من تصور نمی‌کنم که حتی یک مقام عربی بر این موضوع واقف نباشد که سوریه و لیبی ایران را برای کشتن برادران عرب در مرز عراق و ایران به سلاح مجهز می‌کنند، ولی ارتش عراق اینک در مرزها چه کار می‌کند؟ آیا غیر از این است که با دشمن بیگانه غیرعربی به نبرد مشغول است، دشمنی که صبح و عصر ادعا می‌کند که تنها هدفش اشغال عراق عربی است؟ من با صراحت تمام به شما می‌گویم تمامی حکام عرب به‎خوبی می‌دانند که منابع اطلاعاتی سوریه در خدمت به مصالح ایران تلاش می‌کنند و سوریه مرزهای خود را بر روی ما بسته و از عبور نفت عراق جلوگیری کرده است. ... تمامی این اقدامات ازجانب سوریه و لیبی قبل از امضای پیمان سه‌جانبه‌ای که وجودش تازگی ندارد، انجام می‌شود و این درواقع تبلیغات مکرری از موقعیت شناخته‌شده ما است که تمامی اعراب آن را از دیرباز به‏خوبی می‌دانند. در آغاز سال 1982، یکی از مسئولان عرب در بغداد نزد ما آمد و گفت: من به نمایندگی ازطرف کشورهای عربی نزد حافظ اسد رفتم که در موضع‌گیری خود در قبال جنگ عراق و ایران تجدیدنظر کند و همچنین امکان استفاده از رابطه‌اش با حکام ایران برای پایان‏دادن به جنگ را به‏همراه او مورد بحث و بررسی قرار دادیم. مقام مذکور افزود: حافظ اسد در تمامی مدت نشست خود با ما، عراق را مورد هجوم و انتقاد قرار داد و در مقابل، از حکام ایران تعریف و تمجید کرد و بالاخره در پایان جلسه گفت تا زمانی‏که عراق از سرزمین‌های ایرانی که در اشغال خود دارد عقب‌نشینی نکند، من حاضر نیستم به آنچه از من می‌خواهید عمل کنم. ... طه یاسین رمضان اضافه کرد: بسیار خوب، بعد از صدور اطلاعیه (ژوئن) درخصوص عقب‌نشینی از سرزمین‌های ایران و پس از آنکه نیروهای ایرانی در خلال نبردهای شرق بصره و دیگر حملاتشان به سرزمین‌های عراق ما را مورد هجوم قرار دادند، حافظ اسد چه اقدامی صورت داد؟ بدیهی است که موضع‌گیری او بیش‏ازپیش وقیحانه شد و من در اینجا این مسئله را برای برخی برادران عرب که قصد دارند خود را به تجاهل بزنند، خاطرنشان می‌سازم. از طرف دیگر، برخی اعراب که از موضع‌گیری‌های اسد علیه ما ایراد نمی‌گیرند، آیا فراموش کرده‌اند که او به‏همراه ارتش سوریه که درواقع یک ارتش غیرجنگی است و شایستگی جنگیدن در نبردهای عظیمی همانند نبرد با اسرائیل را ندارد، چه کار کرد؟[۳۶]

گزارش - 272

امروز نهمین دور گفت‏وگوهای وزرای نفت کشورهای عضو اوپک در لندن، به‏رغم خوش‌بینی‌های اولیه وزیر انرژی اندونزی، بدون نتیجه پایان یافت. خبرگزاری یونایتدپرس با اعلام این خبر در گزارشی ضمن ترسیم اوضاع کلی نشست وزرای اوپک اعلام کرد: در خاتمه این مذاکرات وزرایی که محل اجلاس را ترک می‌کردند به خبرنگاران گفتند مذاکرات درحال پیشرفت است، اما هنوز مشکلاتی وجود دارد که باید حل شود.[۳۷] رادیو کلن نیز در بررسی آخرین نشست اوپک و برخی موانع توافق کشورهای عضو گفت: امروز مذاکرات وزرای نفت اوپک همچنان ادامه یافت و باوجود اظهارنظرهای خوش‌بینانه برخی وزیران نفت کشورهای عضو سازمان اوپک، ناظران کار این اجلاس معتقدند که وزیران نفت کشورهای عضو سازمان اوپک تا حصول توافق‏نظر کامل فاصله زیادی دارند. براساس گزارش‌های رسیده از لندن، ایران و نیجریه همچنان با پذیرش پیشنهاد اکثر کشورهای عضو سازمان اوپک مبنی‏بر پایین‏آوردن قیمت نفت خام از بشکه‌ای 34 دلار به بشکه‌ای 26 دلار مخالفت می‌کنند. به گفته منابع اجلاس، دولت‌های کشورهای عضو سازمان اوپک رفته‏رفته، از سیاست نفتی بریتانیا عصبانی می‌شوند؛ به‏خصوص کشورهای عربی حوزه خلیج‏فارس از تلاش بریتانیا برای پایین نگه‌داشتن بهای نفت خام این کشور و حفظ میزان تولید در سطح کنونی انتقاد می‌کنند. بریتانیا در سازمان اوپک عضویت ندارد.[۳۸] باوجود این اظهارنظرها، خبرگزاری رویتر نیز به نقل از منابع مطلع، درباره تفاهمات به‏دست‏آمده در این دور از گفت‏وگوها اعلام کرد: اوپک به تفاهمی درمورد کاهش قیمت پایه نفت به‏میزان پنج دلار در هر بشکه دست یافته است، لکن این مسئله هنوز به توافق درمورد سهم تولید هریک از اعضای اوپک بستگی دارد. یک کارگروه ویژه متشکل از سوبروتو وزیر نفت اندونزی و همتایان وی از امارات متحده عربی، کویت و لیبی امروز قبل از برگزاری نشست کامل وزیران تشکیل جلسه داد. خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز گزارش داد: وزیران نفت اوپک امروز اعلام کردند به توافق نسبی درمورد سیاست‌هایی که هدفش جلوگیری از سقوط قیمت نفت جهان است، دست یافتند، لکن گفتند به زمان بیشتری برای تهیه جزئیات نهایی دراین‏مورد احتیاج دارند. اومبرتو کالدرون برتی وزیر نفت ونزوئلا، به خبرنگاران گفت ما به توافق کلی درمورد قیمت دست یافته‌ایم، لکن هنوز باید درمورد تکمیل آن و مسئله سهم تولید تصمیم‌گیری کنیم. وزیر نفت اکوادور نیز گفت در اصول به توافق رسیده‌ایم. از سوی دیگر، خبرگزاری یونایتدپرس به نقل از منابع اجلاس اوپک، گفت: وزیران سرگرم بررسی کاهش یک میلیون بشکه نفت از سقف تولید اوپک (که درحال‏حاضر 17 میلیون و 500 هزار بشکه در روز است) به‏منظور مقابله با فشار بر قیمت به‏خاطر تولید اضافی هستند. یونایتدپرس یادآور شد از روزی که مذاکرات آغاز شد ایران و نیجریه در مقابل فرمول پیشنهادی عربستان سعودی مانع ایجاد کرده‌اند. ایران مخالف کاهش قیمت پایه نفت است و نیجریه در مقابل خواست اوپک مبنی‏بر گران‌تر کردن نفت خود به‏منظور ایجاد بازار برای نفت کشورهای خلیج‏فارس مقاومت می‌کند.[۳۹]

گزارش - 273

به‏دنبال عمل‏نکردن شرکت‌های نفتی ژاپن به تعهدات خود برای خرید مقدار نفت تعیین‌شده در قراردادهایشان با شرکت نفت ایران، روزنامه اقتصادی نیهون کیزایی در شماره اخیر خود به نقل از منابع صنعت نفت ژاپن، از واکنش ایران دراین‏باره خبر داده و نوشته است: شرکت ملی نفت ایران به کمپانی‌های ژاپنی اطلاع داد که ایران ممکن است از ماه آوریل، تأمین نفت براساس قراردادهای جاری را برای کمپانی‌های ژاپنی قطع کند. این روزنامه همچنین نوشته است: یادداشت ایران را می‌توان نوعی هشدار به کمپانی‌های ژاپنی تلقی کرد که تاکنون حمل محموله‌های نفتی را که مطابق قراردادهای مستقیم از ایران خریداری کرده‌اند به تعویق می‌اندازد. به گفته منابع، اطلاع شرکت ملی نفت ایران به این مضمون است که کمپانی‌های ژاپنی نمی‌توانند انتظار داشته باشند که ایران لزوماً آن میزان از محموله‌های نفتی که کمپانی‌های ژاپنی از حمل آن خودداری کرده‌اند را پس از پایان مهلت قراردادها که در ماه آوریل است، تأمین کند. به نوشته نیهون کیزایی، کمپانی‌های ژاپنی مانند شواویل و یا دایکواویل سال گذشته قراردادهایی را برای خرید مستقیم نفت از ایران به‏میزان مجموعاً 000,322 بشکه در روز از جولای 1982 تا پایان مارس 1983، امضا کردند. ضمن آنکه قرارداد دیگری نیز برای خرید روزانه 000,65 بشکه نفت در ماه‌های ژانویه 1983 تا پایان مارس 1983 بعداً امضا شد. این روزنامه ژاپنی سپس افزوده است: اما با پایین‏آمدن قیمت نفت به‏خصوص در بازار آزاد، کمپانی‌های ژاپنی حمل محموله‌های نفتی براساس قراردادهای مستقیم با ایران را کاهش دادند، به‏طوری‏که در ماه جاری این کمپانی‌ها در نظر دارند به‏جای 000,368 بشکه در روز موضوع قراردادها، تنها 000,170 بشکه در روز نفت مستقیماً از ایران وارد کنند.[۴۰]

گزارش - 274

کمپانی‌های ژاپنی با تقاضای بغداد برای به‏تعویق‏انداختن پرداخت بدهی‌های 68/1 میلیارد دلاری‌اش بابت سفارش‌های ساختمانی عراق به این کمپانی‌ها موافقت خواهند کرد. به نوشته آساهی شیمبون، وزارت تجارت بین‌المللی و صنعت ژاپن پس از مطالعه درخواست عراق به این نتیجه رسیده است که لازم است ژاپن با تقاضای بغداد موافقت کند. این وزارتخانه از کمپانی‌های ژاپنی خواهد خواست تا مذاکرات با عراق را آغاز کرده و درخواست بغداد را بپذیرند. آساهی می‌نویسد: گفته می‌شود که مجموع مبالغ درخواستی عراق به حدود 400 میلیارد ین (68/1 میلیارد دلار) بالغ خواهد شد. این روزنامه اضافه می‌کند عراق تقاضای مشابهی را با کمپانی‌های فرانسه، آلمان‏غربی و کره جنوبی مطرح کرده و کمپانی‌های ژاپنی پس از تبادل اطلاعات با این کمپانی‌ها با بغداد وارد مذاکره خواهند شد.[۴۱]

گزارش - 275

پس از اقدام عراق به بمباران چاه‌های نفتی نوروز در یازدهم اسفندماه جاری، کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‏فارس واکنش جدی از خود نشان ندادند، ولی به‏تازگی با مشاهده برخی نشانه‌ها مبنی‏بر احتمال پیشروی لکه‌های نفتی به‏سمت جنوب خلیج‏فارس و احتمال آسیب‏دیدن تأسیسات آب شیرین‌کن، این کشورها اقداماتی را هرچند با تأخیر و کندی آغاز کرده‌اند. اولین خبر منتشرشده دراین‏باره به نقل از آسوشیتدپرس چنین است: کشورهای نفت‌خیز حوزه خلیج‏فارس جلسه خود را برای بررسی مسئله نشت نفت یکی از چاه‌های نفت ایران - که روزانه حدود 2000 بشکه نفت خام تولید می‌کرده است - به تعویق انداختند. در بیانیه‌ای که در کویت انتشار یافت، آمده است جلسه سازمان محیط زیست کشورهای حوزه خلیج‏فارس که قرار بود روز شنبه با شرکت ایران و کشورهای عربی، تشکیل شود، به تعویق افتاده است. همین گزارش حاکیست زمان جدید برگزاری جلسه فوق و دلیل تعویق آن اعلام نشده است، لکن گزارش‌های اولیه حاکی‏از آن بود که جهت باد تاکنون از گسترش نشت نفت از آب‌های ایران به عربستان جلوگیری کرده است. میزان نفت نشت‏یافته تاکنون بالغ‏بر 50 هزار بشکه تخمین زده شده. نشت نفت ابتدا براثر بمباران هواپیماهای عراقی که در ماه گذشته صورت گرفته رخ داده است. در همین حال، گفته می‌شود که عراقی‌ها همین محل را چهارشنبه گذشته نیز بمباران کرده‌اند که این اقدام نشت بیشتری از نفت چاه مذکور را به‏دنبال داشته است.[۴۲]

ضمیمه گزارش شماره267: مشروح گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از پخش یک آلبوم با عنوان "دفاع علیه تجاوز" در میان خبرنگاران در دهلی‌نو «آلبوم یادشده محتوی 205 قطعه عکس رنگی و سیاه و سفید از صحنه‌های جنگ، پیامدها و نتایج تجاوز رژیم عراق به ایران، خرابی شهرها، زندگی جنگ‌زدگان و آوارگان جنگی، جنایات بعثیون علیه مردم غیرنظامی، بمباران شهرها، مساجد، مدارس، بیمارستان‌ها و کارخانجات میهن اسلامی و همچنین نقشه‌های دقیق از میزان اراضی اشغالی و سرزمین‌های آزادشده ایران و عراق و خیل عظیم اسرای عراقی، از نحوه مراقبت و چگونگی مواظبت از آنان همراه با تصویرهای بسیار زنده‌ای از دلاوری‌های بی‏نظیر رزمندگان اسلام در جبهه‌ها و حضور امت در تمام صحنه‌ها و ایثار بی‌سابقه آنان درج شده است. روی جلد آلبوم دفاع علیه تجاوز، جنگ تحمیلی که ازسوی ستاد تبلیغات جنگ منتشر شده، عکس رنگی بسیار جلب توجه‌کننده یک رزمنده گمنام در خون‌تپیده در یکی از جبهه‌های جنوب اختصاص یافته که به‏وسیله کاظم اخوان خبرنگار عکاس خبرگزاری جمهوری اسلامی که در تابستان گذشته در لبنان ربوده شد و تاکنون از وی خبری به دست نیامده تهیه شده است. یادآوری می‌شود در جریان برگزاری کنفرانس سران در دهلی‌نو، یک بولتن خبری به زبان انگلیسی ازسوی خبرگزاری جمهوری اسلامی در 300 نسخه روزانه و در میان خبرنگاران توزیع می‌شود. در این بولتن علاوه‏بر اخبار کنفرانس و گفت‏وگوهای مقامات ایران درمورد جنبش عدم‏تعهد، انقلاب اسلامی ایران، مسائل جنگ و اخبار آن و همچنین گزارش‌هایی درباره اسرا، معاودین و پناهندگان عراقی به ایران و تحلیلی درمورد اوضاع عراق پس از روی‏کارآمدن حزب بعث در کودتای 1986 و نقطه‌نظرهای مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق درج می‌شود. در این بولتن همچنین [درباره] پیشرفت‌های اقتصادی، فرهنگی، صنعتی و اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران و همچنین معرفی تروریسم در ایران و لزوم سرکوب آنان مطالبی درج می‌شود. از این آلبوم استقبال کاملاً چشمگیری شد، به‏طوری‏که تا مدت‌ها پس از پایان توزیع آن، گروه‌هایی از خبرنگاران و نویسندگان که موفق به دریافت آن نشده بودند برای دستیابی به آن به مسئولان ایرانی مراجعه می‌کردند.»[۴۳]


پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1361/12/19

  1. سند شماره 18645 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه کربلا (رکن2)، 20/12/1361، ص159.
  2. سند شماره 068707 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه سپاه 11 قدر (فرماندهی) به فرماندهی قرارگاه مرکزی خاتم‏الانبیا(ص)، 29/11/1361، ص149؛ و- سند شماره 018495 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه تاکتیکی لشکر21 حمزه (رکن2) به دژبان لشکر،10/12/1361، ص153؛ و- سند شماره 068686 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی مشترک نجف به کلیه یگان‌های تابعه قرارگاه (ارتش، سپاه پاسداران)، 12/12/1361، ص156؛ و- سند شماره 018727 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه خاتم‏الانبیا(ص) به سپاه7 حدید و 11 قدر، 25/12/1361، ص161.
  3. سند شماره 18645 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  4. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 356، 20/12/1361، ص10، اهواز، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/12/1361؛ و- سند شماره 79419 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به نخست‌وزیری (دفتر اطلاعات و تحقیقات)، 21/12/1361، سند تک‏برگی؛ و- سند شماره 089215 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن شماره 193 - 12 - 2، اخبار داخلی مربوط به ضدانقلاب، 21/12/1361، ص2؛ و- سند شماره 79430 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه8 (مرکز فرماندهی) به مرکز فرماندهی (ستاد مرکزی)، 21/12/1361، سند تک‏برگی.
  5. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 356، 20/12/1361، ص1، به نقل از اطلاعیه نظامی شماره 1024 فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق، مورخ 10/3/1983.
  6. همان، ص2، تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/12/1361.
  7. سند شماره 228092 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه خبرها و گزارش‌ها، ستاد خبر سپاه منطقه3، شماره 44، 19/12/1361، ص3.
  8. همان، صص 3 و 4.
  9. سند شماره 18645 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه کربلا (رکن2)، 20/12/1361، ص159.
  10. سند شماره 349839 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای، از ستاد منطقه11 سپاه پاسداران (مرکز فرماندهی) به مرکز فرماندهی ستاد مرکزی، شماره 487، 22/12/1361، ص5؛ و- سند شماره 79514 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای، از ستاد منطقه11 سپاه پاسداران (مرکز فرماندهی)، به مرکز فرماندهی ستاد مرکزی، شماره 463، 23/12/1361، ص3؛ و- سند شماره 350038 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای عملیاتی، از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (رکن3) به فرماندهی نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 208، 20/12/1361، ص3؛ و- سند شماره 212314 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن ویژه مناطق کردنشین غرب کشور، دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 26/12/1361، ص2؛ و- سند شماره 79514 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای، از ستاد منطقه11 سپاه پاسداران (مرکز فرماندهی) به مرکز فرماندهی ستاد مرکزی، شماره 463، 23/12/1361، ص3.
  11. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 1، 1/1/1362، ص9، رادیو بغداد، 29/12/1361.
  12. سند شماره 79503 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 356، 22/12/1361، ص1؛ و- سند شماره 79514 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین؛ و- سند شماره 350038 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص4.
  13. سند شماره 350040 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای عملیاتی، از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (رکن2)، به فرماندهی نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 207، 19/12/1361، ص2؛ و- سند شماره 79600 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه11 سپاه پاسداران (مرکز فرماندهی) به ستاد مرکزی سپاه پاسداران (مرکز فرماندهی)، 24/12/1361، ص2؛ و- سند شماره 349831 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده سپاه سلماس به فرمانده قرارگاه بعثت، 19/12/1361، صص 1 و 2؛ و- سند شماره 350024 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای عملیاتی، از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (رکن3) به فرماندهی نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 214، 26/12/1361، ص2.
  14. سند شماره 79505 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 357، 23/12/1361، ص1؛ و- سند شماره 350036 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای عملیاتی، از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (رکن3) به فرماندهی نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 209، 21/12/1361، ص2؛ و- سند شماره 79541 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای، از منطقه7 به ستاد مرکزی (اطلاعات)، شماره 698، 23/12/1361، سند تک‏برگی.
  15. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 356، 20/12/1361، ص9، ارومیه، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/12/1361؛ و- سند شماره 79514 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین؛ و- سند شماره 350040 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص3.
  16. سند شماره 53175 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به نخست‌وزیری (ستاد مرکزی اطلاعات و تحقیقات)، 20/12/1361، سند تک‏برگی.
  17. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 358، 22/12/1361، ص6؛ و- سند شماره 103930 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه واحد اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شماره 257، 25/12/1361، ص7.
  18. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 356، 20/12/1361، ص10، رادیو صوت‌الجماهیر، 19/12/1361.
  19. سند شماره 125524 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای اطلاعاتی، از ستاد ناحیه ژاندارمری خوزستان، شماره 434، 19/12/1361، ص1؛ و- خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 356، 20/12/1361، صص 8 و 9، اهواز، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/12/1361؛ و- سند شماره 192921 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه8 سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ( ا ط ت) به ستاد مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (ا ط)، 29/12/1361، صص 2 و 3؛ و- خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 361، 25/12/1361، صص 5 و 6، اهواز، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 24/12/1361.
  20. سند شماره 089215 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص1؛ و- سند شماره 218081 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن عملیاتی، روابط عمومی کمیته مرکزی انقلاب اسلامی، شماره 26، 18/1/1362، ص37؛ و- سند شماره 53153 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره شاجا به نخست‌وزیری (دفتر اطلاعات و تحقیقات)، 19/12/1361، سند تک‏برگی.
  21. سند شماره 228092 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص9.
  22. همان.
  23. سند شماره 103851 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه واحد اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شماره 253، 21/12/1361، ص2؛ و- سند شماره 56208 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن اطلاعات داخلی اخبار مربوط به ضدانقلاب، دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، شماره 195، 26/12/1361، ص1.
  24. روزنامه کیهان، 21/12/1361، ص2.
  25. کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی (پس از بحران)، 1361، به‏اهتمام فاطمه هاشمی، تهران: دفتر نشرمعارف انقلاب، چاپ سوم، 1386، ص298.
  26. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه مجموعه گزارش‌های هفتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد و بازتاب جهانی آن، شماره 9، 20/12/1361، صص 24 تا 27، تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/12/1361.
  27. روزنامه جمهوری اسلامی، 21/12/1361، ص12.
  28. روزنامه کیهان، 21/12/1361، ص17.
  29. همان، ص2.
  30. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه مجموعه گزارش‌های هفتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد و بازتاب جهانی آن، شماره 9، 20/12/1361، صص 18 - 5، دهلی‌نو، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/12/1361.
  31. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه مجموعه گزارش‌های هفتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد و بازتاب جهانی آن، شماره 10، 21/12/1361، صص 7 - 5، تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/12/1361.
  32. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه مجموعه گزارش‌های هفتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد و بازتاب جهانی آن، شماره 9، 20/12/1361، صص 33 - 32، تهران، خبرگزاری فرانسه و خبرگزاری رویتر، 19/12/1361.
  33. همان، ص43، رادیو امریکا.
  34. همان، ص29، دهلی‌نو، خبرگزاری فرانسه، 19/12/1361، به نقل از منابع سیاسی.
  35. روزنامه کیهان، 21/12/1361، ص8 مکرر.
  36. اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 324، 25/1/1362، صص 12 - 6، به نقل از الوطن العربی چاپ فرانسه.
  37. روزنامه کیهان، 21/12/1361، ص2.
  38. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 356، 20/12/1361، ص23، رادیو کلن، 19/12/1361.
  39. سند شماره 231680 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه خبرنامه، واحد خبر مجلس شورای اسلامی، شماره 425، 22/12/1361، ص12، واحد مرکزی خبر، به نقل از خبرگزاری رویتر از لندن.
  40. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 356، 20/12/1361، صص 13 و 14، توکیو، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/12/1361، به نقل از روزنامه اقتصادی نیهون کیزایی به نقل از منابع صنعت نفت ژاپن.
  41. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 358، 22/12/1361، ص8، به نقل از روزنامه ژاپنی آساهی شیمبون؛ و- خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه مجموعه گزارش‌های هفتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد و بازتاب جهانی آن، شماره 9، 20/12/1361، ص20، دهلی‌نو، خبرگزاری جمهوری اسلامی - 19/12/1361.
  42. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 356، 20/12/1361، ص14،کویت، خبرگزاری آسوشیتدپرس، 19/12/1361.
  43. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه مجموعه گزارش‌های هفتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد و بازتاب جهانی آن، شماره 9، 20/12/1361، ص20، دهلی‌نو، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/12/1361.