1364.05.12: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''<big>روزشمار جنگ</big>''' '''<big>پنجشنبــــــه</big>''' '''<big>16 آبان 1364</big>''' '''<big>23 صفر 1406</big>''' '''<big>7 نوامبر 1985</big>''' == 1 == در تلاش برای ادامه طرح‌ریزی و آماده‌سازی عملیات گسترده سپاه پاسداران در سال جاری در منطقه فاو عراق (که منطقه عملیاتی فدک نام‌گذا...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۱: سطر ۱:
'''<big>روزشمار جنگ</big>'''
{{جعبه زندگینامه
|عنوان = روزشمار جنگ سال 1364
|نام = 1364.05.12
|نام دیگر=  دوازده مرداد
|روز= 12 مرداد 1364
|تاریخ شمسی= 1364.05.12
|تاریخ میلادی= 3 اوت 1985
|تاریخ قمری= 15 ذیقعده 1405
|اسامی عملیات=
|اسامی شهدا=
|اسامی اسرا=
}}
  <div class="bootstrap-btn">[[1359.05.12]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1360.05.12]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1361.05.12]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1362.05.12]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1363.05.12]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1365.05.12]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1366.05.12]]</div>


'''<big>پنجشنبــــــه</big>'''


'''<big>16 آبان  1364</big>'''
<div style="text-align:justify">


'''<big>23 صفر    1406</big>'''


'''<big>7 نوامبر 1985</big>'''
==  گزارش- 477 ==


== 1 ==
سيزده فروند جنگندة دشمن به منطقة سايت و رادار دزفول حمله كردند كه تلفات چنداني درپي نداشت. يكي از جنگنده‌ها سرنگون و خلبان آن كشته شد.<ref>سند شمارة 1097 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچة ثبت جنگ، راوي قرارگاه خاتم‌الانبياء(ص) (محسن رخصت‏طلب)، 12/5/1364، ص132.</ref>
در تلاش برای ادامه طرح‌ریزی و آماده‌سازی عملیات گسترده سپاه پاسداران در سال جاری در منطقه فاو عراق (که منطقه عملیاتی فدک نام‌گذاری شده است)، امروز در قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران جلسه‌ای با حضور فرماندهان ارشد سپاه پاسداران: رحیم صفوی فرمانده نیروی زمینی سپاه، غلامعلی رشید مسئول معاونت عملیات نیروی زمینی سپاه، عزیز جعفری فرمانده قرارگاه قدس سپاه، عباس محتاج فرمانده قرارگاه سلمان و فرمانده ناحیه 4 سپاه، احمد غلامپور (جانشين قرارگاه كربلا) و... تشکیل شد. در این جلسه مسئولان نیروی زمینی سپاه، باتوجه‌به مشکلات بسیاری که در سر راه عبور از اروندرود و اجرای عملیات در منطقه فاو وجود دارد، مخالفت جدی خود را با اجرای عملیات در این منطقه اعلام کردند و برای اجرای عملیات در مناطق دیگر پیشنهادهایی دادند.
در اين حال، خبرگزاري آلمان‌غربي به نقل از بيانية نظامي عراق گزارش داد: «عراق با انتشار بيانية شمارة 1916 اعتراف كرد كه اين كشور طي درگيري‌هاي روز شنبه 12/5/1364 در جبهه‌هاي جنگ، يكي از هواپيماهاي خود را از دست داده‏است.»<ref>روزنامة كيهان، 15/5/1364، ص18.</ref>
[[رده:1]]
خبرگزاري جمهوري‌اسلامي يادآور شده‏است كه پس از قطع حملات هوايي عراق به مناطق مسكوني شهرهاي كشورمان، اين چهارمين جنگندة دشمن است كه با آتش پدافند تقويت شدة رزمندگان اسلام سرنگون مي‌شود. حكومت عراق فقط به سقوط دو فروند از جنگنده‌هايش اعتراف كرده‏است. سه فروند از جنگنده‌هاي دشمن در خاك ايران و يك فروند آن در خاك عراق سرنگون شده‏است. دو تن از خلبانان اين هواپيماها نيز به اسارت درآمده‌اند.<ref>همان. </ref>
خلاصه‌ای از گزارش امروز راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه مرکزی سپاه، درباره دیدگاه‌های مسئولان نیروی زمینی سپاه چنین است:
همچنين به گزارش خبرنگار كيهان از اروميه، چند فروند جنگندة‌ عراقي در ساعت‌هاي 15:30 و 15:45 در آسمان اروميه و در ساعت15:05 در آسمان سلماس ديوار صوتي شهر را شكستند.<ref>روزنامة كيهان، 13/5/1364، صص 1 و 3.</ref>


پس از یک‌ روز وقفه در بررسی طرح‌‌های عملیاتی ـ که صرف پیگیری کار مهندسی در مناطق عملیاتی هور و فدک (منطقه عملیاتی فاو) گردید ـ از اوایل امروز بار دیگر مباحث اصلی عملیات آغاز شد. در طول روز مسئولان نیروی زمینی سپاه گفت‌وگو‌های بسیاری کردند و درباره مطالب متعددی ازجمله تأمین شرایط لازم برای اجرای عملیات تبادل‌نظر شد. به‌تدریج مباحث گسترده‌تر و موضوعات جدیدی مطرح شد تا جایی که غلامعلی رشید مسیر بحث را تغییر داد و گفت:
==  گزارش- 478 ==


«اصلاً بیاییم پیشنهاد بدهیم که امسال در جنوب، عملیات وسیع انجام ندهیم. تا عید 15 عملیات قدس [عملیات محدود] می‌توانیم انجام دهیم و در این فاصله دو الی سه منطقه را از هر نظر آماده کنیم و در سال آینده عملیات بزرگ انجام دهیم. امر غافلگیری برای ما مهم است. با نیرویی که حداکثر تا 70 گردان می‌رسد می‌توانیم در شمال‌غرب عملیاتی نسبتاً خوب انجام دهیم.»
عراق اعلام كرد كه نيروي دريايي اين كشور امروز دوبار پياپي به حوزة نفتي "نوروز" در رأس شمالي خليج‌فارس حمله كرده و به‌طور دقيق دو چاه و يك پمپاژ نفت را مورد اصابت قرار داده‏است.<ref>Streedhar –Kailkoul، tanker war (New Delhi: A.B.C Publishing house) p.38</ref> يك اطلاعية نظامي ارتش عراق زمان دو حمله را 6:40 و 6:55 بامداد ذكر كرده‏است.<ref>واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري‌اسلامي ايران، بولتن "راديوهاي بيگانه"، 14/5/1364، ص1، راديو بغداد.</ref> از سوي ديگر، به نوشتة خبرگزاري جمهوري‌اسلامي: «اولين گزارش‌ها وقوع انفجار در حوزة نفتي نوروز را تأييد مي‌كرد، اما با گزارش‌هاي تكميلي واصله از جزيرة خارك، مشخص گرديد نيروهاي عراق موشكي را به طرف سكوي نفتي نوروز رها كرده‌اند كه موشك در حوالي اين حوزه در آب منفجر شده و خوش‏بختانه هيچ‌گونه خسارتي در بر نداشته‏است.»<ref>خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشرية "گزارش‌هاي ويژه"، شمارة 138 (14/5/1364)، ص7، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، 13/5/1364.</ref>


حاضران در جلسه با این پیشنهاد که پیش‌ازظهر و بدون حضور محسن رضایی مطرح شد، موافقت و هریک به‌نوعی آن را تصدیق ‌کردند. در ادامه بحث مزیت‌هایی برای این طرح پیشنهادی بیان شد:
==  گزارش- 479 ==


1. رعایت غافلگیری.
در سير مراحل آماده‏سازي عمليات بزرگ (فاو)، امروز نيز جلسه‌اي در قرارگاه خاتم‌الانبياء(ص) با حضور علي شمخاني و رحيم صفوي و چند تن از مسئولان واحدهاي ستادي اين قرارگاه تشكيل شد. در اين جلسه پيشرفت امور مهندسي در منطقة حاشيه اروند و نيز خارج كردن مردم از اين منطقه باز هم مورد بحث قرار گرفت و در اين موارد توافق شد:
- ضرورت احداث چند جاده همراه با خاكريز.
- احداث خاكريز روي همة جاده‌هاي در ديد.
- زيرسازي مواضع توپخانه.
- ساخت چهار پل دوبه‌اي.
- خارج كردن مردم از منطقة حاشية اروند.<ref>سند شماره 16701 / ن مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: جلسه قرارگاه خاتم، راوي محسن رخصت‏طلب 12/5/1364.</ref>
همچنين قرار شد به منظور رعايت مسائل حفاظتي، خارج كردن مردم در دو مرحله انجام شود؛ در مرحلة اول - كه يك ماه بعد اقدام مي‌شود - از شهر آبادان تا اول پيچ بهمن‌شير و در مرحلة بعدي - كه دو ماه بعد خواهد بود - منطقة دوم كه در پايين منطقة اول واقع شده‏است، تخليه شود.<ref>مأخذ 1، صص 134 و 135.</ref>
اما در كنار اين طرح، جهت عادي كردن وضعيت منطقه و منحرف ساختن ذهن دشمن از تحولاتي كه شاهد آن است، اين تصميم نيز گرفته شد كه نه تنها فعلاً از اخراج مردم خودداري شود، بلكه حضور آنان را تا حواشي اروندرود نيز گسترش دهند و "خرماچيني" بهانه و عامل و زمينه‌ساز و پوشش اين حضور باشد. حفاظت موظف گرديد طرح مورد نياز براي اجراي اين اهداف را آماده كند و به مورد اجرا گذارد. اين آثار در تصميم‏گيري امروز قرارگاه مدنظر بوده‏است:
1- عادي ساختن وضعيت منطقه.
2- ايجاد پوشش براي فعاليت‌هاي مهندسي و تردد يگان‌ها.
3- به‏‏كارگيري مردم جهت كمك به فعاليت‌هاي مهندسي از قبيل لايروبي نهرها، ترميم سواحل اروند و]...[. البته حضور مردم بي‌اشكال نيست و پيش‌بيني مي‌شود كه تردد‌هايي نيز در اروند و ارتباط با دشمن صورت بگيرد، با اين حال اين امر ضروري تشخيص داده شد، اما براي جلوگيري از پي‏آمدهاي منفي آن، واحد اطلاعات موظف شده كه قوانين و آيين‏نامه‌هاي ضروري را تنظيم كند؛ از جمله اين‌كه مردم را با شناسايي و صدور كارت‌هاي مشخص، به منطقه راه بدهند. گفتني است كه سپاه بعد از تحويل گرفتن خط از ارتش و ژاندارمري، دوازده پست دژباني جهت كنترل تردد مردم و عبور وسايل نقليه احداث كرده‏است.
به نظر حاضران در جلسه، خرماچيني به‏وسيلة مردم با توجه به اين فصل - كه هنگام برداشت خرما است - بيش‏ترين تأثير را در عادي‌سازي دارد.<ref>سند شمارة 0634 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "انتخاب منطقه عملياتي فدك (فاو)"، (از مجموعه گزارش‌هاي نبرد بزرگ والفجر 8)، گزارش راوي قرارگاه خاتم در عمليات والفجر8 (داود رنجبر)، ص 55.</ref>


2. آماده‌کردن سه منطقه فدک (فاو)، حیدر (روطه ـ قرنه) در هور و شمال منطقه عملیاتی بدر.
==  گزارش- 480 ==


3. آمادگی تجهیزات.
در پي دعوت فرماندهي سپاه از همة فرماندهان يگان‌ها و قرارگاه‌ها (در 23/2/1364) براي انجام دادن "عمليات محدود"، تيپ الغدير نيز اجراي يك تك محدود در "هور" با هدف تصرف پاسگاه "اليج" عراق را در نظر گرفت كه امروز آخرين شناسايي‌هاي خود را در اين خصوص به پايان رساند. در گزارش مربوط به اين شناسايي‏ها آمده‏است:
«جهت كسب اطمينان بيش‏تر به راه‌كارهاي عمليات، آخرين شناسايي صورت گرفت كه [راه‏كارهاي مورد نظر] مسئله خاصي نداشت، اما مشاهده شد كه دشمن مقداري مهمات اضافي در پاسگاه اليج آورده و بر تعداد بشكه‌هاي انفجاري افزوده است. به نظر مي‌رسد احتياط لازم براي حفاظت در امور شناسايي، نقل و انتقال نيرو و عكس‌ هوايي رعايت نشده. درهرحال، تدبير نيروهاي شناسايي و انتخاب آب‌راه‌هاي فرعي (غير از آب‌راه‌هاي اصلي) اين بوده‏است كه چنانچه دشمن عمليات را فهميده، بتوان از آب‏راه‌هاي فرعي استفاده كرد.»<ref>سند شمارة 0631 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "عمليات قدس 5"، گزارش راوي عمليات قدس5 (سيدمحمد فاطمي)، ص 7.</ref>
يادآوري مي‌شود شناسايي منطقه اين عمليات از 14/4/1364 آغاز شده‏است و به اين ترتيب حدود يك ماه طول كشيده است. اين مدت براي شناسايي يك عمليات محدود زمان كمي نيست، اما وقتي كه به ويژگي‌هاي منطقة عملياتي و سابقة حضور يگان عمل‏كننده در آن توجه شود، مشخص مي‌گردد كه فعاليت‌هاي شناسايي با قوت و سرعت خاصي انجام مي‌شده‏است.
سابقة حضور تيپ الغدير در هور به 11/4/1364 برمي‌گردد. قبل از اين و پس از عمليات بدر، تيپ الغدير با توجه به تلفات و ضايعاتي كه در اين عمليات متحمل شده‏بود، در منطقة شلمچه و تحت امر قرارگاه نوح به بازسازي مشغول بود. در تاريخ 11/4/1364 در پي ابلاغ مأموريت از قرارگاه خاتم‌الانبياء(ص)، اين تيپ جهت اجراي عمليات در هورالهويزه و تصرف پاسگاه اليج، زير امر قرارگاه سلمان [قرارگاه فرماندهي هور] قرار گرفت، به همين دليل خط پدافندي تيپ ويژة شهدا در محور "شط علي" تحويل اين يگان گرديد تا هرچه سريع‏تر براي عمليات آماده شود.
قبل از واگذاري اين منطقه به تيپ الغدير، لشكر25 كربلا در دو عمليات قدس 1 و 2 با تصرف چند پاسگاه آبي خاكي دشمن، مواضع خودي را به پاسگاه اليج و منطقة حساس "البيضه" نزديك‌تر كرده‏بود. مأموريت تيپ الغدير در واقع ادامه و تكميل اين دو عمليات است. در اجراي عمليات روي پاسگاه "اليج" اين مقاصد نيز در نظر گرفته شده‏است:
1- نزديك‌تر شدن به البيضه؛ (پاسگاه اليج در سمت چپ پاسگاه بلاله و نزديكي البيضه قرار دارد).
2- تأمين بيش‏تر جادة خندق.
3- تأمين بيش‏تر جناح راست خط پدافندي كه احتمال دارد دشمن با اتكا به خشكي‌هاي موجود در اين محور با نزديك شدن به مواضع خودي، آن را به خطر بيندازد.
4- محدودتر شدن خط پدافندي خودي و تقليل پاسگاه‌هاي روبه‏روي آب.
منطقة عمليات واقع در هورالهويزه، در شمال منطقة عملياتي بدر و در شرق البيضه قرار دارد.<ref>همان، ص 3.</ref>


4. امکان فراهم‌آوردن نیروی بیشتر برای جنوب در زمستان آینده.
==  گزارش- 481 ==


5. تکمیل و تثبیت تشکیلات نیروی زمینی سپاه تا سال آینده.
در اين خصوص كه ايران سلاح‌هاي مورد نياز جنگ را چگونه تأمين مي‌كند، روزنامة كويتي "الانباء" نوشته است: «ايران اخيراً به يك محمولة بزرگ موشك‌هاي زمين به هوا دست يافته‏است.» اين روزنامه به نقل از منابع وزارت خارجة ايتاليا افزوده‏است: «ايران از موشك‌هاي مورد ذكر، در عمليات جنگي اخير در جبهه‌هاي شمالي استفاده كرده‏است.]...[ هدف ايران از خريداري اين موشك‌ها، آماده ساختن نيروهاي ايران جهت انجام يك رشته عمليات گسترده در پايان ماه جاري مي‌باشد.» به نوشتة اين روزنامه، اين عمليات با نام "قدس5" انجام خواهد شد.<ref>خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشرية "گزارش‌هاي ويژه"، شمارة 137 (13/5/1364)، ص 5 ، روزنامة كويتي "الانباء"، 12/5/1364.</ref>
روزنامة ‌"نيويورك تايمز" نيز با اشاره به ماجراي اخير محاكمة افرادي كه درصدد قاچاق سلاح به ايران بودند، نوشته‏است: «ظاهراً ايران در تلاش خود جهت به دست آوردن سلاح‌هاي امريكايي تا آن‌جا پيش رفته‏است كه يك مقام رسمي براي خريد اسلحة قاچاق به امريكا فرستاده است. "حسين .م. آذر" - كه ادعا مي‌شود يك مقام رسمي ايران است - يكي ازشش نفري است كه توسط مأموران فدرال دست‏گير شده‌اند و دولت امريكا گفته است كه آن‏ها نقشة قاچاق بيش از 75 ميليون دلار موشك‌هاي پيشرفته و ديگر سلاح‌ها به ايران را داشته‌اند. گفته مي‌شود كه آذر خود را يك مقام رسمي دولت ايران معرفي كرده‏است. مقامات فدرال موقعيت رسمي آذر را به‌طور علني تأييد نكرده‌اند، ولي به‌طور خصوصي شواهدي به دادستاني ارائه داده‌اند كه ادعاي آذر را تأييد مي‌كند.»<ref>مأخذ 7، صص 11 و 12، خبرگزاري كويت از واشنگتن.</ref>


در مخالفت با اجرای عملیات در منطقه فاو نیز دلایل زیر برشمرده شد:
==  گزارش- 482 ==


1. رعایت غافلگیری ناممکن است.
آقاي "امامي‌كاشاني" عضو شوراي نگهبان و رئيس هيئت مركزي نظارت بر انتخابات، در آستانة انتخابات رياست‌جمهوري در يك مصاحبة مطبوعاتي به چگونگي گزينش و چگونگي رد صلاحيت نامزدهاي رياست‌جمهوري اشاره كرد و باقي ماندن تنها سه نفر واجد صلاحيت را ناشي از نقص قانون اعلام و اظهار اميدواري كرد كه اين نقص را مجلس در آينده رفع كند. وي در اظهارات خود گفت: «انتخابات رياست جمهوري در اصل 98 قانون اساسي نظارتش به عهدة شوراي نگهبان است، همچنين در اصل 115 و 110 اشاره به نظارت شوراي نگهبان شده‏است. قانون اساسي در اصل 110 كه مربوط به اختيارات رهبر و مقامات رهبري است، در يكي از بندها مي‌گويد: " صلاحيت كانديداي رياست‏جمهوري را وقتي شوراي نگهبان نيست، رهبر تأييد مي‌كند و وقتي كه شوراي نگهبان تشكيل شد، شوراي نگهبان تأييد مي‌كند" يعني در اصل، شوراي نگهبان قائم‌مقام رهبر است. در تعيين صلاحيت‌ها، در اصل 98 و 115 نظارت به عهدة شوراي نگهبان است و براساس وظيفه‌اي كه دارد، دو نفر را طبق قانون به هيئت مركزي انتخابات كه هفت نفر مي‌باشند، معرفي مي‌كند. شوراي نگهبان اين‏جانب و آقاي بيژني كه از حقوق‏دان‌ها مي‌باشد را انتخاب كرده‏است و بعد هم آقايان گلپايگاني و فيضي كه در ديوان عدالت اداري هستند و آقايان لباني، ‌نژادحسينيان و اشعري را شوراي نگهبان تعيين كرده كه جمعاً اين هفت نفر نظارت بر انتخابات را به عهده گرفته‌اند.»
وي افزود: «نكته‌اي كه بايد عرض كنم اين‌كه آراء ملّت همان طور كه هست، در محدودة قانون اساسي انعكاس پيدا كند؛ يعني اگر بخواهند مردم به كسي رأي دهند كه در قانون اساسي واجد شرايط نيست، شوراي نگهبان جلو اين رأي را مي‌گيرد و آراء ملّت را حفظ مي‌كند، لذا از اول، صلاحيت كانديداها را تأييد مي‌كند و تا به آخر كه رسيدگي به وضع شكايات مي‌باشد، ادامه مي‌دهد.»
وي در پاسخ به سؤال يكي از خبرنگاران در مورد علت انتخاب سه نفر از ميان 50 كانديداي رياست جمهوري، پاسخ داد:
«دليل اساسي اين را نقص قانون مي‌دانم، براي اين كه در قانون آمده اعضاي شوراي نگهبان، شوراي عالي قضايي، دولت و مجلس اگر مي‌خواهند كانديد شوند، بايد استعفا دهند. اين استعفا دادن محظوراتي پيش مي‌آورد، زيرا اگر در انتخابات رياست جمهوري انتخاب نشوند، به‏سادگي نمي‌توانند به كار خود بازگردند [...] از سوي ديگر، قانون اساسي مي‌گويد كساني كه مي‌خواهند كانديداي رياست جمهوري شوند بايد از "رجال سياسي و داراي حسن سابقه و [...] باشند،" از آن‏جايي كه كساني كه خود را سياسي - مذهبي نشان داده‌اند و سابقة خوب هم دارند، بر سر كارهاي مهم هستند كه در صورت كانديدا شدن بايد استعفا دهند، اين مادة قانون از علت‌هاي مهمي بود براي اشخاصي كه سرشناس بودند و براي شوراي نگهبان نيز مشخص است كه صلاحيت رياست جمهوري دارند، ولي به خاطر همان نقص قانون، نتوانستند كانديد شوند. من فكر مي‌كنم دره دورة آينده، مجلس چنين قانوني را حذف كند. از سوي ديگر، اشخاصي نيز آمدند كه غالب آن‏ها شناخته نشده بودند، ممكن است ثبوتاً صلاحيت هم داشته‏باشند ولي به علت معلوم نبودن حسن سابقه، صلاحيت آن‏ها براي شوراي نگهبان محرز نشده‏است.»
وي تأكيد كرد: «مردم بايد توجه كنند كه رياست‏جمهوري و تأييد آن غير از تأييد نمايندة مجلس است. در انتخابات نمايندگان مجلس، شوراي نگهبان اگر نقطة تاريكي نديد، بنابر صحت مي‌گذارد ولي در رياست جمهوري ده شرط در قانون اساسي دارد كه يكي از آن‏ها حسن سابقه است كه بايد براي شوراي نگهبان و ملّت محرز شود.»
امامي‌كاشاني در پاسخ به سؤال خبرنگار كيهان عربي در مورد علل رد صلاحيت مهندس بازرگان، گفت: «شوراي نگهبان تمام نقاط مثبت و منفي آقاي بازرگان را رسيدگي كرده و بعد از جمع‌بندي در شورا مطرح و بحث نمود و آنچه را كه قانون اساسي تكليف كرده، طبق شرايطي كه كانديداها بايد داشته‏باشند، با توجه به سابقه و مطالب ايشان رأي نياوردند و اگر لازم باشد براي ملّت منعكس مي‌كنيم.» وي در پاسخ به سؤال خبرنگار كيهان در مورد مطالب وزير كشور (آقاي ناطق‏نوري) در خصوص بازرگان، گفت: «من به وزير كشور تلفن كردم، وي گفت در جمعي - كه فكر مي‌كنم از بخشداران يا فرمانداران بوده - سؤال كردند و آن‌جا گفته‌اند كه براي چه بازرگان تأييد نشده. اين كه روزنامه نقل كرده، تا چقدر جامع بوده و يا نبوده، استنباط وزير كشور بوده‏است و ما در اختيار كسي نگذاشته‌ايم.»
خبرنگار كيهان پرسيد: «با توجه به سوژه دادن دست ضدانقلاب، بهتر نبود بازرگان را تأييد مي‌كرديد؟» آقاي امامي كاشاني: «همان طور كه امام در پيام 22 بهمن در مورد شوراي نگهبان فرمودند، تا به حال تحت تأثير جوّ قرار نگرفته‏است؛ فقه اسلام و قانون اساسي را جلوش مي‌گذارد و جلو مي‌رود؛ در قانوني هم كه در مجلس تأييد مي‌كنند، كار به جوّ ندارد؛ اصولاً شوراي نگهبان مصلحت‏انديشي نمي‌كند.»<ref>مأخذ 4، صص 1 و 2.</ref>

ضميمة گزارش 480: گزارشي از شناسايي در هور
در مورد سابقه و چگونگي انجام دادن شناسايي‌ها، اين مطالب گفتني است:
چند روز بعد از ابلاغ مأموريت به تيپ الغدير، در تاريخ 14/4/1364 واحد اطلاعات و عمليات اين تيپ كار شناسايي در هور را مورد بررسي قرار داد و در نهايت چهار آب‏راه مهم و قابل استفاده براي عمليات در نظر گرفته شد، به اين ترتيب كه از تاريخ 15/4/1364 كار خود را روي دو آب‏راه "حضرت رسول(ص)" و "آب‏راه حمزه سيدالشهدا(ع)" آغاز كرد، سپس از 27/4/1364 "آب‏راه تبوك" را مورد شناسايي قرار داد و پس از آن با توجه به عكس هوايي و مشخص شدن يك آب‏راه ديگر"(آب‏راه امام علي(ع))"، شناسايي در اين چهار محور صورت گرفت:
در محور محمدرسول‌الله(ص) با استفاده از بلم و سلاح‌هاي سبك از قبيل كلت، نيروهاي شناسايي تا سيصد متري دشمن رفتند و براي توجيه و آشنا شدن نيروهاي غواص، آن‏ها را به همراه خود به جلو مي‌بردند. كلاً اين محور حدود ده بار شناسايي شد.
در محور حمزه سيدالشهداء(ع)، وضعيت شناسايي به لحاظ دفعات و مدت زمان شناسايي، مشابه محور محمدرسول‌الله(ص) بود.
محور امام علي(ع)، محور بسيار حساسي است، زيرا با استفاده از زبره‌اي كه در سمت چپ محور حمزه و پاسگاه اليج قرار داشت، مي‌توان دشمن را دور زد و از يك كيلومتري پشت پاسگاه اليج بيرون آمد. حداقل ده بار شناسايي در اين محور صورت گرفت.
محور آب‏راه تبوك معروف به "فاطمه‌زهرا"(س) به لحاظ اين‌كه مقابل پاسگاه "ترابه" واقع شده و انتهاي آن به پاسگاه اليج مي‌رسد، حساسيت ويژه‌اي داشت و چون دشمن احتمال تك را به آن جا مي‌داد، همواره بر روي آن ثبت تير و اجراي آتش داشت، لذا استفاده از نيروهاي پشتيباني و تخريب را در اين محور به دقت مورد نظر قرار دادند و از طرفي جهت انجام دادن شناسايي، از نيروهاي عرب‏زبان نيز استفاده شد.
شناسايي‌هاي انجام شده نشان مي‌داد: همة موانع دشمن در آب‏راه تبوك قرار دارد، چرا كه دشمن احتمال هجوم از ساير آب‏راه‌ها را نمي‌داد. اين موانع عبارت بود از: شش‌تا هفت رديف سيم‏خاردار خصوصاً در انتهاي آب‏راه، نزديك پاسگاه دشمن؛ حدود هفت‌صد متر ميدان مين و بشكه‌هاي دويست ليتري حاوي مواد آتش‏زا (فوگاز).
همچنين تجهيزات تعبيه شده در پاسگاه اليج چنين بود: دو دستگاه تك لول ضدهوايي؛ دو قبضه خمپاره‌انداز 81 و 82 ميلي‌متري و مهمات كافي جهت 48 ساعت مقاومت. به لحاظ نيرو، گردان سوم از تيپ701 كماندويي "حذيفه" در منطقه مستقر بود.<ref>مأخذ 11، صص 6 و 7.</ref>


2. شرایطی که فرماندهان برای اجرای عملیات مشخص کرده‌اند، تأمین نشده است.


3. زمان کافی برای آماده‌کردن زمین ازجنبه مهندسی دراختیار نیست.


4. نیروی موردنیاز تأمین نشده است.


5. هماهنگی در فعالیت‌هایی که برای تأمین امکانات می‌شود وجود ندارد.


6. اجرای تک پشتیبانی در جزیره مینو میسر نیست.


درمجموع هرچه مباحث عمیق‌تر می‌شد، انگیزه اصلی و دلیل انتخاب منطقه عملیاتی فاو با ابهام بیشتر مواجه و حتی گفته می‌شد که منطقه فاو براثر فشارهای سیاسی برای عملیات انتخاب شده است.
== <big>منابع و مآخذ روزشمار 1364/05/12 </big> ==


درنهایت رحیم‌ صفوی، غلامعلی ‌رشید، عزیز جعفری، احمد ‌غلامپور و... برای دادن پیشنهادهای جدید و مخالفت با اجرای عملیات در منطقه فاو به نتیجه قطعی رسیدند و قرار شد در جلسه‌ای با فرمانده کل سپاه دراین‌باره به بحث بپردازند.<ref>سند شماره 0634/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: انتخاب منطقه عملیاتی فدک (فاو)، گزارش راوی قرارگاه خاتم، در عملیات والفجر8، داوود رنجبر، صص 92 ـ 91.</ref>
{{پانویس}}


== 2 ==
<references/>
[[رده:2]]
در ادامه بحث درباره طراحی عملیات در منطقه فاو، بعدازظهر امروز جلسه‌ای با حضور محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، و برادرانی که در جلسه صبح حضور داشتند. در قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران تشکیل شد. نخست رحیم صفوی شروع به صحبت کرد:


برادران حاضر در این جلسه از ابتدای جنگ، در جنگ بوده‌اند و فلسفه وجودی‌شان در جنگ یک فلسفه محکم زیربنایی و عقیدتی است و براساس پایبندی به مقام ولایت آمدند در جنگ و با اعتقاد به اینکه این جنگ، جنگ بین حق و باطل است و جبهه حسینی‌ها علیه یزید‌ی‌هاست و اینکه هر زمانی هم که امام تکلیف کند، حاضر به ریختن خونشان به پای درخت ایمان و عقیده‌شان هستند... .


... برادران با یک دید واقع‌بینانه می‌خواهند روی مسئله جنگ فکر و کار کنند. ما دید واقع‌بینانه را از این نظر می‌گوییم که اگر به یک چیزهایی که می‌دانیم آماده نمی‌شود و در زمان لازم امکان فراهم‌شدن آن نیست توجه نکنیم، این یک دید غیرواقع‌بینانه است. من اساس تردید را عدم واقع‌بینی مسائل می‌دانم؛ اگر کسی واقع‌بینانه وارد یک صحنه و یک عملی بشود، در او هیچ تردیدی نیست.


ما از عملیات‌های رمضان تا والفجرها و حتی خیبر و بدر به این نتیجه قطعی رسیده‌ایم که با مقدورات و امکانات موجود نمی‌توانیم عملیات گسترده‌ای داشته باشیم. البته عملیات گسترده در توان جمهوری اسلامی هست ولی در توان سپاه پاسداران نیست. الآن هیچ‌کدام از شرایط اجرای عملیات حاصل نیست. شما از شرایط اجرای عملیات را "حفظ غافلگیری" اعلام کرده‌اید. خوب ما چشممان را ببندیم و بگوییم دشمن نفهمیده؟ این‌همه اقدامات مهندسی شده، این‌همه جاسوس‌های دشمن در منطقه‌ هست. شما گفته بودید که از شرایط اجرای عملیات این است که "ما 150 گردان نیرو" داشته باشیم. فرماندهان مناطق ما می‌گویند که این نیرو فراهم نمی‌شود. شورای عالی سپاه می‌گوید این نیرو حاصل نمی‌شود و از 76 هزار بسیجی که باید داشته باشیم الآن حدود 26 هزار نفر موجود داریم، یعنی یک‌سوم؛ این دوسوم نیروی دیگری که به‌صورت بسیجی باید بیاید، با این مسائلی که الآن هست و باتوجه‌به زمان و آموزش و... نمی‌آیند. ما می‌گوییم وقتی نیرو آمد 55 الی 60 روز وقت لازم است تا برای عملیات آماده بشوند.


می‌گوییم مهمات‌ در وضع بسیار بدی است، ما حدود یک‌چهارم، یک‌پنجم، مهمات لازم را داریم و این چیزی نیست که در یک‌ ماه یا دو ماه آینده دست ما برسد. آمار برخی از اقلام مهمات یک‌دهم و یک‌ششم تعداد لازم است. ما اگر بخواهیم اینها را نادیده بگیریم که همان عملیات بدر می‌شود. آن مقدار تجهیزات موردنیاز که برآورد شده برای عملیات، برخی تا شش ماه و یک سال دیگر قابل‌تهیه‌شدن نیست. ...


برای این عملیات‌ها ما قرارگاه‌ها و لشکرهایمان هنوز هیچ شکلی نگرفته است.
</div>


مسئله‌مان الآن عملیات گسترده آینده است؛ بیشتر فرماندهان از آقای مرتضی قربانی و احمد کاظمی تا دیگر برادران به ما اعتراض می‌کنند که اینجا نمی‌توانیم عمل کنیم.


از شرایط دیگر برای عملیات این بود که در جزیره مینو تک پشتیبانی انجام بگیرد که 50 درصد موفقیت در این است؛ این شرط هم آماده نیست.


حاصل‌نشدن این شرایط، برابر است با شکست و این شکست هم دیگر شکست بدر و خیبر نیست، شکستی است که هم فرماندهان ما روحیه‌شان خرد و شکسته می‌شود و هم نسبت به رده‌های بالاتر اصلاً بی‌اعتقاد می‌شوند. الآن بسیجی‌های کاظمی [لشکر8 نجف] به فرمانده‌شان ایرادی ندارند، به مسئولین جنگ و مملکت اعتراض دارند. می‌گویند اینها چه مسئولینی هستندکه نمی‌آیند ببینند چه شده؟ در عملیات قادر چه گذشته؟ یعنی یک اعتراض عمومی را خواهیم داشت، الآن فرمانده لشکرها به قرارگاه‌ها بی‌اعتمادند، این بی‌اعتمادی اوج می‌گیرد.[[پرونده:Rahim-safavi-1.jpg|بندانگشتی|رحيم صفوي فرمانده نيروي زميني سپاه، اجراي عمليات محدود در سال 1364 و آمادگي براي عمليات گسترده در سال 1365 را پيشنهاد مي‌كند.]]رحیم صفوی در ادامه، پیشنهاد خود و دیگر مسئولان نیروی زمینی سپاه را چنین مطرح می‌کند:


«با این نیرو‌هایی که دارند می‌آیند، تا اوایل سال آینده 10 الی 15 عملیات محدود و موفق انجام بدهیم و هم‌زمان با این عملیات‌ها، خودمان را آماده کنیم و برای اوایل سال آینده در منطقه شمال‌غرب بجنگیم و هم‌زمان با آنها منطقه فدک و منطقه حیدر و حتی منطقه بالاتر را یعنی شمال منطقه عملیات بدر را آماده کنیم. یعنی تمام کارهایش آماده بشود و در این سه منطقه بعد از عملیات‌های شمال‌غرب عملیات کنیم. عملیات‌های شمال‌غرب را با نیرویی به‌اندازه 60 تا 70 گردان عمل کنیم، ولی عملیات‌های جنوب را که ارزش و اهمیتش کاملاً روشن است احتیاج به غافلگیری، آماده‌کردن منطقه و آمادگی تجهیزات، وسایل و امکانات دارد، آماده بشوند تا عملیات را جلو ببریم. ما شرایط خودمان را با [عملیات‌های] خیبر و بدر بسنجیم، اگر موفقیتی نمی‌بینیم دست به عملی نزنیم که باعث ناراحتی بشود. برویم محکم به مسئولین بگوییم ما عملیات‌های محدود را ادامه می‌دهیم تا چندین ماه دیگر، بعد هم در شمال‌غرب می‌جنگیم و بعد از آن در جنوب.»<ref>همان، صص 94 ـ 92.</ref>[[پرونده:Mohsen-rezaii-1.jpg|بندانگشتی|فرمانده كل سپاه محسن رضايي، در جلسه قرارگاه مركزي سپاه با اشاره به اهميت اجراي عمليات آتي (فاو)، اين جلسه را تلخ‌ترين جلسه در طول دوران فرماندهي‌اش ناميد.]]پس از سخنان رحیم صفوی، محسن رضایی درحالی‌که ناراحتی در چهره‌اش نمایان بود، پس از چند دقیقه تأمل شروع به صحبت کرد که بخش‌هایی از آن چنین است: «متأسفانه این جلسه برای ما تلخ‌ترین جلسه‌ای است که در تاریخ عمر جنگ دارم. تازه می‌فهمم که عمق ترمزی که الآن در آن پایین و عمق سدی که در بالای ما ایجاد شده، از پایین داریم ترمز می‌کنیم و از بالا یک سدی شده هم آن سد و هم ترمز شما، درست آن بن‌بستی که در جنگ پیدا شده، الآن پیدا کرده است. شما در بدر آمدید گفتید که بیاییم عملیات شماره 2 را، اول انجام بدهیم، گفتیم برادران این حرف را نزنید اگر یک ماه به شما فرصت دادیم، رفتید روی عملیات شماره 2 کار کردید، شاید وسط کار دوباره گفتید که نباید انجام بدهیم... چقدر استدلال شما یا برادرمان رشید آوردید که چرا نباید عملیات شماره 2 را انجام بدهیم؟... الآن تنها راه ما "فاو" است، فاو مهم است. حالا می‌گوییم فاو، اول می‌گویید القرنه بعد از القرنه می‌آیید می‌گویید نخیر، شمال‌غرب. خدا وکیلی همه‌تان می‌توانید بزنید روی قرآن که اگر یک ‌ماه دیگر رفتید روی شمال‌غرب فکر کردید، دوباره نیایید بگویید که نمی‌شود و... زمان دارد می‌گذرد و این دو ضعف که ضعف اساسی است و مبنای ترمز را تشکیل داده از پایین داریم ترمز می‌کنیم، از بالا هم که سد راه رشد توان رزمی و رشد قوه رزمی پیدا شده، حالا این وسط چه باید کرد؟ ما باید بفهمیم می‌خواهیم بجنگیم ولو با 2 نفر، حتی با یک‌گروهان می‌شود جنگید و می‌شود از دشمن تلفات گرفت. با 2 نفر هم می‌شود جنگید. ضعف سومی که هست این است که شما می‌گویید که توان جمهوری اسلامی می‌رسد، توان جمهوری اسلامی می‌رسد یعنی ضعف سوم. این ترمز و آن سد، جنگ را به بن‌بست رساندند، کی می‌گوید توان جمهوری اسلامی می‌رسد جمهوری اسلامی معجونی است از دستاورد انقلاب و رژیم سابق که دست ما مانده، شما صحبت از یک توان بالقوه‌ای می‌کنید که می‌گویید ما می‌توانیم این را به فعل در بیاوریم... مگر توان یک چیز ساده‌ای است، فهم توان پنج سال وقت می‌خواهد شما تا پنج سال دیگر نمی‌توانید بفهمانید. الآن 100 تا کمپرسی در جنگ می‌خواهید. همین الآن اگر بگویید 100 تا کمپرسی، می‌گویند ببینید اینها بهانه آوردند که می‌خواهند نجنگند که 100 کمپرسی را گفتند. چه کسی این را می‌گوید، جز افراد بالای شما این را می‌گویند، چرا؟ با شما لج دارند؟ اینها غیرانقلابی‌اند؟ نه، طبیعی است، ما هم به‌جای آنها بودیم همین حرف را می‌زدیم، برای اینکه در جنگ نیستند ما چه انتظاری داریم؟ چهار سال است خواستیم اینها را در جنگ بیاوریم، اما ورود ناقص اینها در جنگ کار را بدتر کرد. پس این توانی که از جمهوری اسلامی می‌گویید، شما خودتان را دارید بازی می‌دهید، یک ذهنیتی را درست می‌کنید که عذاب وجدانتان را حل کنید بعد آن را می‌گویید نه ما اگر این حرف را می‌زنیم خوب دلیل داریم. می‌گویید توان جمهوری اسلامی باید بیاید جلو، کدام توان؟ کدام کار؟ پس این هم ضعف سوم شما. جمهوری اسلامی یعنی در کل دولت 100 نفر آدم، تازه این 100 نفر که حزب‌اللهی و انقلابی هستند نمی‌دانند جنگ چیست چهار سال و پنج سال دیگر می‌فهمند. باوجوداین باید پیش برویم، پس این توان که می‌گویید، این است. من یک‌مرتبه نسبت به برخورد شما غافلگیر شدم، فکر نمی‌کردم، حالا بعد فکر می‌کنم که چه ضعف‌های دیگری ما داریم باید این ضعف‌ها را در‌آوریم و آنها را حل کنیم. ...» سخنان رحیم صفوی و محسن رضایی در این جلسه آغازی بود برای ادامه بحث: رحیم صفوی: ما می‌گوییم با این توان، نه می‌شود در القرنه بجنگیم و نه در فاو. حال شما هی می‌خواهید فشار بیاورید... اگر شما می‌فرمایید که متناسب با توانمان منطقه تعیین کنیم، الآن این منطقه تناسبی با توانمان ندارد، اگر برویم شکست می‌خوریم. سپاه با این توان قادر به اجرای عملیات گسترده نیست، باید توان بالاتری به دست بیاورد تا بتواند بجنگد. محسن رضایی: این کلی است، این را چه کسی از شما قبول می‌کند؟ شما با استدلال ثابت کنید که اینجا چند گردان می‌خواهد و چند گردان تابه‌حال رسیده. این بحث‌های نارس شما، کار شما را سد کرده و وقتی که این کار سد بشود معلوم است که نمی‌توانید آماده بشوید». در ادامه جلسه یکی دیگر از مسئولان نیروی زمینی سپاه، وارد بحث می‌شود. غلامعلی رشید: ما این‌را به‌وضوح می‌بینیم که اگر 50، 60 گردان نیروی بسیجی بدون امکانات و تجهیزات لازم فراهم شود، دستور عملیات صادر می‌شود؛ چشم‌پوشی می‌شود از غافلگیری؛ چشم‌پوشی می‌شود از برآورد مهمات و... ما می‌گوییم ما یک تاجر ورشکسته هستیم، نمی‌توانیم یک معامله بزرگ انجام دهیم. این خیالی است که ما قبلاً می‌کردیم. ما در فتح‌المبین یک تاجر خوب بودیم، می‌توانستیم معامله کنیم. الآن دیگر قادر نیستیم آن معامله بزرگ را بکنیم. ما می‌گوییم با یک‌ نفر هم می‌شود جنگید، اما یک‌ نفر وقتی بجنگد، سه نفر عراقی را بکشد و خودش هم شهید بشود، این پیروزی است، اما مجموعه عملیات‌های بدر و خیبر می‌شود شکست؛ پیروزی نیست. قضیه عاشورا پیروزی است، 72 نفر بودند به 30 هزار نفر. می‌شود جنگید، اما تا یک‌ ماه دیگر این 50، 60 گردان می‌شود قوی‌ترین عامل فشار. رضایی: صحیح است که شما می‌خواهید از من اعتراف بگیرید که اگر همه توان فراهم نشد نجنگید؟ کجای مردانگی این‌طور است؟ غلامعلی رشید: ما نسبت به فرماندهی خودمان اعتمادمان کم نشده، تردید نداریم. ما عقل شما و علم و تدبیر شما را عالی‌ترین تدبیر برای خودمان می‌شناسیم. ما بی‌اعتمادیم به اینکه امکانات نمی‌رسد، این تردید در بچه‌ها به وجود می‌آورد. یکی از علت تردیدها این است که بی‌اعتمادند به امکانات، بی‌اعتمادند به این نیرویی که باید فراهم شود، ... و دیدند هم این فراهم نشده و نیرو می‌آید پای‌کار و بعد می‌گویند عمل کنید و عمل هم کردند. ما می‌گوییم جلوگیری کنیم از این‌کار. ما اگر هم یک مقدار پارسال منطقه 2 را پیشنهاد می‌دادیم، می‌دیدیم که آن‌موقع پذیرای این نیست که بگوییم عملیات گسترده، در جنوب نمی‌توانیم انجام دهیم. ولی الآن به این نتیجه رسیدیم که واقعیات را ببینیم. در این جنوب هدف‌های بسیار ارزشمندی هست که زیر زبان همه مزه می‌کند. تا گفتیم فاو، گفتند: به‌به، چه چیز خوبی است و... اینجا هدف‌هایش ارزشمند است و امکانات و نیرو می‌خواهد و ما سه سال است که در اینجا تلاش می‌کنیم، نتوانستیم یک گام قوی برداریم، ما به‌عنوان یک پیشنهاد می‌گوییم که: تا پایان سال عملیات محدود انجام دهیم، 15تا عملیات محدود انجام می‌دهیم، بعد برویم شمال‌غرب؛ آنجا می‌شود با 50، 60 گردان جنگ کرد، بعد به جنوب برگردیم. در این فاصله کار مهندسی بکنیم که بشود غافلگیری را رعایت کرد. الآن تمام یگان‌های ما در سرزمین جنوب هستند. غافلگیری از بین رفته است، دیگر معنی و مفهوم ندارد. کار مهندسی که ما می‌کنیم فردایش می‌خواهیم عمل کنیم. شما کار مهندسی جزیره آبادان را انجام دهید و یک ‌سال بعد عملیات کنید. این معنای دیگری پیدا می‌کند. غافلگیری، آب حیات ماست.
{{#css:/bootstrap.css}}
 
<references />

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۱۲

روزشمار جنگ سال 1364
1364.05.12
نام‌های دیگر دوازده مرداد
تاریخ شمسی 1364.05.12
تاریخ میلادی 3 اوت 1985
تاریخ قمری 15 ذیقعده 1405
1359.05.12
1360.05.12
1361.05.12
1362.05.12
1363.05.12
1365.05.12
1366.05.12



گزارش- 477

سيزده فروند جنگندة دشمن به منطقة سايت و رادار دزفول حمله كردند كه تلفات چنداني درپي نداشت. يكي از جنگنده‌ها سرنگون و خلبان آن كشته شد.[۱] در اين حال، خبرگزاري آلمان‌غربي به نقل از بيانية نظامي عراق گزارش داد: «عراق با انتشار بيانية شمارة 1916 اعتراف كرد كه اين كشور طي درگيري‌هاي روز شنبه 12/5/1364 در جبهه‌هاي جنگ، يكي از هواپيماهاي خود را از دست داده‏است.»[۲] خبرگزاري جمهوري‌اسلامي يادآور شده‏است كه پس از قطع حملات هوايي عراق به مناطق مسكوني شهرهاي كشورمان، اين چهارمين جنگندة دشمن است كه با آتش پدافند تقويت شدة رزمندگان اسلام سرنگون مي‌شود. حكومت عراق فقط به سقوط دو فروند از جنگنده‌هايش اعتراف كرده‏است. سه فروند از جنگنده‌هاي دشمن در خاك ايران و يك فروند آن در خاك عراق سرنگون شده‏است. دو تن از خلبانان اين هواپيماها نيز به اسارت درآمده‌اند.[۳] همچنين به گزارش خبرنگار كيهان از اروميه، چند فروند جنگندة‌ عراقي در ساعت‌هاي 15:30 و 15:45 در آسمان اروميه و در ساعت15:05 در آسمان سلماس ديوار صوتي شهر را شكستند.[۴]

گزارش- 478

عراق اعلام كرد كه نيروي دريايي اين كشور امروز دوبار پياپي به حوزة نفتي "نوروز" در رأس شمالي خليج‌فارس حمله كرده و به‌طور دقيق دو چاه و يك پمپاژ نفت را مورد اصابت قرار داده‏است.[۵] يك اطلاعية نظامي ارتش عراق زمان دو حمله را 6:40 و 6:55 بامداد ذكر كرده‏است.[۶] از سوي ديگر، به نوشتة خبرگزاري جمهوري‌اسلامي: «اولين گزارش‌ها وقوع انفجار در حوزة نفتي نوروز را تأييد مي‌كرد، اما با گزارش‌هاي تكميلي واصله از جزيرة خارك، مشخص گرديد نيروهاي عراق موشكي را به طرف سكوي نفتي نوروز رها كرده‌اند كه موشك در حوالي اين حوزه در آب منفجر شده و خوش‏بختانه هيچ‌گونه خسارتي در بر نداشته‏است.»[۷]

گزارش- 479

در سير مراحل آماده‏سازي عمليات بزرگ (فاو)، امروز نيز جلسه‌اي در قرارگاه خاتم‌الانبياء(ص) با حضور علي شمخاني و رحيم صفوي و چند تن از مسئولان واحدهاي ستادي اين قرارگاه تشكيل شد. در اين جلسه پيشرفت امور مهندسي در منطقة حاشيه اروند و نيز خارج كردن مردم از اين منطقه باز هم مورد بحث قرار گرفت و در اين موارد توافق شد: - ضرورت احداث چند جاده همراه با خاكريز. - احداث خاكريز روي همة جاده‌هاي در ديد. - زيرسازي مواضع توپخانه. - ساخت چهار پل دوبه‌اي. - خارج كردن مردم از منطقة حاشية اروند.[۸] همچنين قرار شد به منظور رعايت مسائل حفاظتي، خارج كردن مردم در دو مرحله انجام شود؛ در مرحلة اول - كه يك ماه بعد اقدام مي‌شود - از شهر آبادان تا اول پيچ بهمن‌شير و در مرحلة بعدي - كه دو ماه بعد خواهد بود - منطقة دوم كه در پايين منطقة اول واقع شده‏است، تخليه شود.[۹] اما در كنار اين طرح، جهت عادي كردن وضعيت منطقه و منحرف ساختن ذهن دشمن از تحولاتي كه شاهد آن است، اين تصميم نيز گرفته شد كه نه تنها فعلاً از اخراج مردم خودداري شود، بلكه حضور آنان را تا حواشي اروندرود نيز گسترش دهند و "خرماچيني" بهانه و عامل و زمينه‌ساز و پوشش اين حضور باشد. حفاظت موظف گرديد طرح مورد نياز براي اجراي اين اهداف را آماده كند و به مورد اجرا گذارد. اين آثار در تصميم‏گيري امروز قرارگاه مدنظر بوده‏است: 1- عادي ساختن وضعيت منطقه. 2- ايجاد پوشش براي فعاليت‌هاي مهندسي و تردد يگان‌ها. 3- به‏‏كارگيري مردم جهت كمك به فعاليت‌هاي مهندسي از قبيل لايروبي نهرها، ترميم سواحل اروند و]...[. البته حضور مردم بي‌اشكال نيست و پيش‌بيني مي‌شود كه تردد‌هايي نيز در اروند و ارتباط با دشمن صورت بگيرد، با اين حال اين امر ضروري تشخيص داده شد، اما براي جلوگيري از پي‏آمدهاي منفي آن، واحد اطلاعات موظف شده كه قوانين و آيين‏نامه‌هاي ضروري را تنظيم كند؛ از جمله اين‌كه مردم را با شناسايي و صدور كارت‌هاي مشخص، به منطقه راه بدهند. گفتني است كه سپاه بعد از تحويل گرفتن خط از ارتش و ژاندارمري، دوازده پست دژباني جهت كنترل تردد مردم و عبور وسايل نقليه احداث كرده‏است. به نظر حاضران در جلسه، خرماچيني به‏وسيلة مردم با توجه به اين فصل - كه هنگام برداشت خرما است - بيش‏ترين تأثير را در عادي‌سازي دارد.[۱۰]

گزارش- 480

در پي دعوت فرماندهي سپاه از همة فرماندهان يگان‌ها و قرارگاه‌ها (در 23/2/1364) براي انجام دادن "عمليات محدود"، تيپ الغدير نيز اجراي يك تك محدود در "هور" با هدف تصرف پاسگاه "اليج" عراق را در نظر گرفت كه امروز آخرين شناسايي‌هاي خود را در اين خصوص به پايان رساند. در گزارش مربوط به اين شناسايي‏ها آمده‏است: «جهت كسب اطمينان بيش‏تر به راه‌كارهاي عمليات، آخرين شناسايي صورت گرفت كه [راه‏كارهاي مورد نظر] مسئله خاصي نداشت، اما مشاهده شد كه دشمن مقداري مهمات اضافي در پاسگاه اليج آورده و بر تعداد بشكه‌هاي انفجاري افزوده است. به نظر مي‌رسد احتياط لازم براي حفاظت در امور شناسايي، نقل و انتقال نيرو و عكس‌ هوايي رعايت نشده. درهرحال، تدبير نيروهاي شناسايي و انتخاب آب‌راه‌هاي فرعي (غير از آب‌راه‌هاي اصلي) اين بوده‏است كه چنانچه دشمن عمليات را فهميده، بتوان از آب‏راه‌هاي فرعي استفاده كرد.»[۱۱] يادآوري مي‌شود شناسايي منطقه اين عمليات از 14/4/1364 آغاز شده‏است و به اين ترتيب حدود يك ماه طول كشيده است. اين مدت براي شناسايي يك عمليات محدود زمان كمي نيست، اما وقتي كه به ويژگي‌هاي منطقة عملياتي و سابقة حضور يگان عمل‏كننده در آن توجه شود، مشخص مي‌گردد كه فعاليت‌هاي شناسايي با قوت و سرعت خاصي انجام مي‌شده‏است. سابقة حضور تيپ الغدير در هور به 11/4/1364 برمي‌گردد. قبل از اين و پس از عمليات بدر، تيپ الغدير با توجه به تلفات و ضايعاتي كه در اين عمليات متحمل شده‏بود، در منطقة شلمچه و تحت امر قرارگاه نوح به بازسازي مشغول بود. در تاريخ 11/4/1364 در پي ابلاغ مأموريت از قرارگاه خاتم‌الانبياء(ص)، اين تيپ جهت اجراي عمليات در هورالهويزه و تصرف پاسگاه اليج، زير امر قرارگاه سلمان [قرارگاه فرماندهي هور] قرار گرفت، به همين دليل خط پدافندي تيپ ويژة شهدا در محور "شط علي" تحويل اين يگان گرديد تا هرچه سريع‏تر براي عمليات آماده شود. قبل از واگذاري اين منطقه به تيپ الغدير، لشكر25 كربلا در دو عمليات قدس 1 و 2 با تصرف چند پاسگاه آبي خاكي دشمن، مواضع خودي را به پاسگاه اليج و منطقة حساس "البيضه" نزديك‌تر كرده‏بود. مأموريت تيپ الغدير در واقع ادامه و تكميل اين دو عمليات است. در اجراي عمليات روي پاسگاه "اليج" اين مقاصد نيز در نظر گرفته شده‏است: 1- نزديك‌تر شدن به البيضه؛ (پاسگاه اليج در سمت چپ پاسگاه بلاله و نزديكي البيضه قرار دارد). 2- تأمين بيش‏تر جادة خندق. 3- تأمين بيش‏تر جناح راست خط پدافندي كه احتمال دارد دشمن با اتكا به خشكي‌هاي موجود در اين محور با نزديك شدن به مواضع خودي، آن را به خطر بيندازد. 4- محدودتر شدن خط پدافندي خودي و تقليل پاسگاه‌هاي روبه‏روي آب. منطقة عمليات واقع در هورالهويزه، در شمال منطقة عملياتي بدر و در شرق البيضه قرار دارد.[۱۲]

گزارش- 481

در اين خصوص كه ايران سلاح‌هاي مورد نياز جنگ را چگونه تأمين مي‌كند، روزنامة كويتي "الانباء" نوشته است: «ايران اخيراً به يك محمولة بزرگ موشك‌هاي زمين به هوا دست يافته‏است.» اين روزنامه به نقل از منابع وزارت خارجة ايتاليا افزوده‏است: «ايران از موشك‌هاي مورد ذكر، در عمليات جنگي اخير در جبهه‌هاي شمالي استفاده كرده‏است.]...[ هدف ايران از خريداري اين موشك‌ها، آماده ساختن نيروهاي ايران جهت انجام يك رشته عمليات گسترده در پايان ماه جاري مي‌باشد.» به نوشتة اين روزنامه، اين عمليات با نام "قدس5" انجام خواهد شد.[۱۳] روزنامة ‌"نيويورك تايمز" نيز با اشاره به ماجراي اخير محاكمة افرادي كه درصدد قاچاق سلاح به ايران بودند، نوشته‏است: «ظاهراً ايران در تلاش خود جهت به دست آوردن سلاح‌هاي امريكايي تا آن‌جا پيش رفته‏است كه يك مقام رسمي براي خريد اسلحة قاچاق به امريكا فرستاده است. "حسين .م. آذر" - كه ادعا مي‌شود يك مقام رسمي ايران است - يكي ازشش نفري است كه توسط مأموران فدرال دست‏گير شده‌اند و دولت امريكا گفته است كه آن‏ها نقشة قاچاق بيش از 75 ميليون دلار موشك‌هاي پيشرفته و ديگر سلاح‌ها به ايران را داشته‌اند. گفته مي‌شود كه آذر خود را يك مقام رسمي دولت ايران معرفي كرده‏است. مقامات فدرال موقعيت رسمي آذر را به‌طور علني تأييد نكرده‌اند، ولي به‌طور خصوصي شواهدي به دادستاني ارائه داده‌اند كه ادعاي آذر را تأييد مي‌كند.»[۱۴]

گزارش- 482

آقاي "امامي‌كاشاني" عضو شوراي نگهبان و رئيس هيئت مركزي نظارت بر انتخابات، در آستانة انتخابات رياست‌جمهوري در يك مصاحبة مطبوعاتي به چگونگي گزينش و چگونگي رد صلاحيت نامزدهاي رياست‌جمهوري اشاره كرد و باقي ماندن تنها سه نفر واجد صلاحيت را ناشي از نقص قانون اعلام و اظهار اميدواري كرد كه اين نقص را مجلس در آينده رفع كند. وي در اظهارات خود گفت: «انتخابات رياست جمهوري در اصل 98 قانون اساسي نظارتش به عهدة شوراي نگهبان است، همچنين در اصل 115 و 110 اشاره به نظارت شوراي نگهبان شده‏است. قانون اساسي در اصل 110 كه مربوط به اختيارات رهبر و مقامات رهبري است، در يكي از بندها مي‌گويد: " صلاحيت كانديداي رياست‏جمهوري را وقتي شوراي نگهبان نيست، رهبر تأييد مي‌كند و وقتي كه شوراي نگهبان تشكيل شد، شوراي نگهبان تأييد مي‌كند" يعني در اصل، شوراي نگهبان قائم‌مقام رهبر است. در تعيين صلاحيت‌ها، در اصل 98 و 115 نظارت به عهدة شوراي نگهبان است و براساس وظيفه‌اي كه دارد، دو نفر را طبق قانون به هيئت مركزي انتخابات كه هفت نفر مي‌باشند، معرفي مي‌كند. شوراي نگهبان اين‏جانب و آقاي بيژني كه از حقوق‏دان‌ها مي‌باشد را انتخاب كرده‏است و بعد هم آقايان گلپايگاني و فيضي كه در ديوان عدالت اداري هستند و آقايان لباني، ‌نژادحسينيان و اشعري را شوراي نگهبان تعيين كرده كه جمعاً اين هفت نفر نظارت بر انتخابات را به عهده گرفته‌اند.» وي افزود: «نكته‌اي كه بايد عرض كنم اين‌كه آراء ملّت همان طور كه هست، در محدودة قانون اساسي انعكاس پيدا كند؛ يعني اگر بخواهند مردم به كسي رأي دهند كه در قانون اساسي واجد شرايط نيست، شوراي نگهبان جلو اين رأي را مي‌گيرد و آراء ملّت را حفظ مي‌كند، لذا از اول، صلاحيت كانديداها را تأييد مي‌كند و تا به آخر كه رسيدگي به وضع شكايات مي‌باشد، ادامه مي‌دهد.» وي در پاسخ به سؤال يكي از خبرنگاران در مورد علت انتخاب سه نفر از ميان 50 كانديداي رياست جمهوري، پاسخ داد: «دليل اساسي اين را نقص قانون مي‌دانم، براي اين كه در قانون آمده اعضاي شوراي نگهبان، شوراي عالي قضايي، دولت و مجلس اگر مي‌خواهند كانديد شوند، بايد استعفا دهند. اين استعفا دادن محظوراتي پيش مي‌آورد، زيرا اگر در انتخابات رياست جمهوري انتخاب نشوند، به‏سادگي نمي‌توانند به كار خود بازگردند [...] از سوي ديگر، قانون اساسي مي‌گويد كساني كه مي‌خواهند كانديداي رياست جمهوري شوند بايد از "رجال سياسي و داراي حسن سابقه و [...] باشند،" از آن‏جايي كه كساني كه خود را سياسي - مذهبي نشان داده‌اند و سابقة خوب هم دارند، بر سر كارهاي مهم هستند كه در صورت كانديدا شدن بايد استعفا دهند، اين مادة قانون از علت‌هاي مهمي بود براي اشخاصي كه سرشناس بودند و براي شوراي نگهبان نيز مشخص است كه صلاحيت رياست جمهوري دارند، ولي به خاطر همان نقص قانون، نتوانستند كانديد شوند. من فكر مي‌كنم دره دورة آينده، مجلس چنين قانوني را حذف كند. از سوي ديگر، اشخاصي نيز آمدند كه غالب آن‏ها شناخته نشده بودند، ممكن است ثبوتاً صلاحيت هم داشته‏باشند ولي به علت معلوم نبودن حسن سابقه، صلاحيت آن‏ها براي شوراي نگهبان محرز نشده‏است.» وي تأكيد كرد: «مردم بايد توجه كنند كه رياست‏جمهوري و تأييد آن غير از تأييد نمايندة مجلس است. در انتخابات نمايندگان مجلس، شوراي نگهبان اگر نقطة تاريكي نديد، بنابر صحت مي‌گذارد ولي در رياست جمهوري ده شرط در قانون اساسي دارد كه يكي از آن‏ها حسن سابقه است كه بايد براي شوراي نگهبان و ملّت محرز شود.» امامي‌كاشاني در پاسخ به سؤال خبرنگار كيهان عربي در مورد علل رد صلاحيت مهندس بازرگان، گفت: «شوراي نگهبان تمام نقاط مثبت و منفي آقاي بازرگان را رسيدگي كرده و بعد از جمع‌بندي در شورا مطرح و بحث نمود و آنچه را كه قانون اساسي تكليف كرده، طبق شرايطي كه كانديداها بايد داشته‏باشند، با توجه به سابقه و مطالب ايشان رأي نياوردند و اگر لازم باشد براي ملّت منعكس مي‌كنيم.» وي در پاسخ به سؤال خبرنگار كيهان در مورد مطالب وزير كشور (آقاي ناطق‏نوري) در خصوص بازرگان، گفت: «من به وزير كشور تلفن كردم، وي گفت در جمعي - كه فكر مي‌كنم از بخشداران يا فرمانداران بوده - سؤال كردند و آن‌جا گفته‌اند كه براي چه بازرگان تأييد نشده. اين كه روزنامه نقل كرده، تا چقدر جامع بوده و يا نبوده، استنباط وزير كشور بوده‏است و ما در اختيار كسي نگذاشته‌ايم.» خبرنگار كيهان پرسيد: «با توجه به سوژه دادن دست ضدانقلاب، بهتر نبود بازرگان را تأييد مي‌كرديد؟» آقاي امامي كاشاني: «همان طور كه امام در پيام 22 بهمن در مورد شوراي نگهبان فرمودند، تا به حال تحت تأثير جوّ قرار نگرفته‏است؛ فقه اسلام و قانون اساسي را جلوش مي‌گذارد و جلو مي‌رود؛ در قانوني هم كه در مجلس تأييد مي‌كنند، كار به جوّ ندارد؛ اصولاً شوراي نگهبان مصلحت‏انديشي نمي‌كند.»[۱۵]  ضميمة گزارش 480: گزارشي از شناسايي در هور در مورد سابقه و چگونگي انجام دادن شناسايي‌ها، اين مطالب گفتني است: چند روز بعد از ابلاغ مأموريت به تيپ الغدير، در تاريخ 14/4/1364 واحد اطلاعات و عمليات اين تيپ كار شناسايي در هور را مورد بررسي قرار داد و در نهايت چهار آب‏راه مهم و قابل استفاده براي عمليات در نظر گرفته شد، به اين ترتيب كه از تاريخ 15/4/1364 كار خود را روي دو آب‏راه "حضرت رسول(ص)" و "آب‏راه حمزه سيدالشهدا(ع)" آغاز كرد، سپس از 27/4/1364 "آب‏راه تبوك" را مورد شناسايي قرار داد و پس از آن با توجه به عكس هوايي و مشخص شدن يك آب‏راه ديگر"(آب‏راه امام علي(ع))"، شناسايي در اين چهار محور صورت گرفت: در محور محمدرسول‌الله(ص) با استفاده از بلم و سلاح‌هاي سبك از قبيل كلت، نيروهاي شناسايي تا سيصد متري دشمن رفتند و براي توجيه و آشنا شدن نيروهاي غواص، آن‏ها را به همراه خود به جلو مي‌بردند. كلاً اين محور حدود ده بار شناسايي شد. در محور حمزه سيدالشهداء(ع)، وضعيت شناسايي به لحاظ دفعات و مدت زمان شناسايي، مشابه محور محمدرسول‌الله(ص) بود. محور امام علي(ع)، محور بسيار حساسي است، زيرا با استفاده از زبره‌اي كه در سمت چپ محور حمزه و پاسگاه اليج قرار داشت، مي‌توان دشمن را دور زد و از يك كيلومتري پشت پاسگاه اليج بيرون آمد. حداقل ده بار شناسايي در اين محور صورت گرفت. محور آب‏راه تبوك معروف به "فاطمه‌زهرا"(س) به لحاظ اين‌كه مقابل پاسگاه "ترابه" واقع شده و انتهاي آن به پاسگاه اليج مي‌رسد، حساسيت ويژه‌اي داشت و چون دشمن احتمال تك را به آن جا مي‌داد، همواره بر روي آن ثبت تير و اجراي آتش داشت، لذا استفاده از نيروهاي پشتيباني و تخريب را در اين محور به دقت مورد نظر قرار دادند و از طرفي جهت انجام دادن شناسايي، از نيروهاي عرب‏زبان نيز استفاده شد. شناسايي‌هاي انجام شده نشان مي‌داد: همة موانع دشمن در آب‏راه تبوك قرار دارد، چرا كه دشمن احتمال هجوم از ساير آب‏راه‌ها را نمي‌داد. اين موانع عبارت بود از: شش‌تا هفت رديف سيم‏خاردار خصوصاً در انتهاي آب‏راه، نزديك پاسگاه دشمن؛ حدود هفت‌صد متر ميدان مين و بشكه‌هاي دويست ليتري حاوي مواد آتش‏زا (فوگاز). همچنين تجهيزات تعبيه شده در پاسگاه اليج چنين بود: دو دستگاه تك لول ضدهوايي؛ دو قبضه خمپاره‌انداز 81 و 82 ميلي‌متري و مهمات كافي جهت 48 ساعت مقاومت. به لحاظ نيرو، گردان سوم از تيپ701 كماندويي "حذيفه" در منطقه مستقر بود.[۱۶]




منابع و مآخذ روزشمار 1364/05/12

  1. ↑ سند شمارة 1097 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچة ثبت جنگ، راوي قرارگاه خاتم‌الانبياء(ص) (محسن رخصت‏طلب)، 12/5/1364، ص132.
  2. ↑ روزنامة كيهان، 15/5/1364، ص18.
  3. ↑ همان.
  4. ↑ روزنامة كيهان، 13/5/1364، صص 1 و 3.
  5. ↑ Streedhar –Kailkoul، tanker war (New Delhi: A.B.C Publishing house) p.38
  6. ↑ واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري‌اسلامي ايران، بولتن "راديوهاي بيگانه"، 14/5/1364، ص1، راديو بغداد.
  7. ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشرية "گزارش‌هاي ويژه"، شمارة 138 (14/5/1364)، ص7، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، 13/5/1364.
  8. ↑ سند شماره 16701 / ن مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: جلسه قرارگاه خاتم، راوي محسن رخصت‏طلب 12/5/1364.
  9. ↑ مأخذ 1، صص 134 و 135.
  10. ↑ سند شمارة 0634 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "انتخاب منطقه عملياتي فدك (فاو)"، (از مجموعه گزارش‌هاي نبرد بزرگ والفجر 8)، گزارش راوي قرارگاه خاتم در عمليات والفجر8 (داود رنجبر)، ص 55.
  11. ↑ سند شمارة 0631 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "عمليات قدس 5"، گزارش راوي عمليات قدس5 (سيدمحمد فاطمي)، ص 7.
  12. ↑ همان، ص 3.
  13. ↑ خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشرية "گزارش‌هاي ويژه"، شمارة 137 (13/5/1364)، ص 5 ، روزنامة كويتي "الانباء"، 12/5/1364.
  14. ↑ مأخذ 7، صص 11 و 12، خبرگزاري كويت از واشنگتن.
  15. ↑ مأخذ 4، صص 1 و 2.
  16. ↑ مأخذ 11، صص 6 و 7.






برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1364.05.12&oldid=4253»