1363.05.26

روزشمار جنگ سال 1363 1363.05.26
نام‌های دیگر	بیست و شش مرداد
تاریخ شمسی	1363.05.26
تاریخ میلادی	17 اوت 1984
تاریخ قمری	19 ذیقعده 1404

1359.05.26

1360.05.26

1361.05.26

1362.05.26

1364.05.26

1365.05.26

1366.05.26

گزارش- 1

1. باوجود رکود در جبهه‏‏های جنگ و سطوح عملیاتی، جلسات و رایزنی‏ها در میان فرماندهان ارشد نظامی با مقامات عالی‏رتبه سیاسی بهمنظور تعیین تکلیف طرح عملیات آتی ادامه دارد. دراینزمینه، حجتالاسلاموالمسلمین هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی و نماینده امام در شورایعالی دفاع، نوشته است: «عصر، آقای صیاد آمد. راجع به طرح سپاه و طرح خود نظریاتی ارائه کرد. ... عصر با آقایان صیاد و [محسن] رضایی جلسه داشتیم. برای بررسی پیشنهاد [طرح عملیات] و نزدیککردن نظرها؛ به جای روشنی نرسیدم. آقای رضایی به سؤالات آقای صیاد [شیرازی] درمورد طرح خودشان، جواب روشنی نداد. ٧٢ ساعت مهلت [برای تصمیم‏گیری نهایی] تعیین کردیم.»

گزارش- 2

2. فرمانده کل سپاه امروز در جمع فرماندهان این نهاد، ضمن اشاره به عوامل موفقیت نیروهای خودی در سلسله عملیات‏های پیروز، تغییر رویکرد دشمن پس از عملیات بیت‏المقدس، دلایل ادامه جنگ و راهبرد نظامی فعلی جمهوری اسلامی ایران را تشریح کرد. محسن رضایی فرمانده کل سپاه، در گردهمایی فرماندهان سپاه با اشاره به برخی مسائل مرتبط با جنگ، ابتدا به مسئله مبانی وابستگی در دنیا و تشریح عواملی همچون فرهنگ، نیاز و ترس از قدرت‏ها پرداخت. فرمانده کل سپاه در ادامه، با ذکر این نکته که «در دنیا همیشه یک سری آدم‏های ابرقدرت و وابستگان آنها و یکسری ملت‏های مظلوم و مستضعف بوده‏اند»، «قدرت‏طلب‏ها» را بهدلیل «روش توسعهطلبی» آنها آغازگر جنگ‏ها معرفی کرد و «عدم توانایی ابرقدرت‏ها» و «خروج نیروهای انقلابی از دین و از آن تعهد اولیه که دارند» را دو عامل خاتمهیافتن جنگ‏ها برشمرد. وی گفت: «اگر نیروهای انقلابی از تعهد اولیه خود و از دین خارج شوند، جنگ تمام میشود این ناتوانی و این خروج هر کدامشان تحقق پیدا بکند یا ترکیبی از هر کدام از اینها انجام بشود، جنگها تمام میشود.» محسن رضایی سپس با استناد به مبانی دینی و سیره پیامبر اسلام(ص)، به تبیین خصوصیات مبارزه و مسئله صدور انقلاب پرداخت و با اشاره به ضرورت بهره‏گیری از تبلیغ، منطق، عقل و هدایت و ارشاد گفت: «اولین قدم ما در شکل مبارزه، القاء مبارزه، صدور انقلاب، تبلیغ، آگاهیدادن و روشنکردن مردم است. باید مردم دنیا را روشن بکنیم. ما باید اسلام را برایشان روشن بکنیم. ...» وی در ادامه، با اشاره به جنگ‏های صدر اسلام ازجمله جنگ احد و فتح مکه، اصل غافلگیری را یکی از مهم‏ترین اصولی دانست که پیامبر اسلام در جنگ‏ها بیشترین اهمیت را برای آن قائل شده است و از این رهگذر ضرورت رعایت اصول راهبرد نظامی را به فرماندهان حاضر در جلسه یادآور شد و افزود: «وقتی اصول را رعایت نکنیم، بهترین طرح را هم که بدهیم موفق نمی‏شویم.» فرمانده سپاه در تبیین اصل غافلگیری در وضعیت کنونی جنگ به تناقض مهمی که بر روند ادامه جنگ تأثیرگذار است اشاره و اظهار کرد: «از یک طرف باید سر دشمن کلاه بگذاریم و دشمن را فریب بدهیم، از طرف دیگر باید مردم را بسیج و تهییج کنیم. این نشان‏دهنده این است که ما باید در فرمول‏های بسیج و تهییج و ترغیب مردم تغییر بدهیم. ... مسائل سیاسی منطقه و مسائل دیگر را بگوییم که اول فرمانده گردانها را آدم‏های معتقد و محکمی بار بیاوریم؛ یعنی فاصله‏ها را کمتر بکنیم، تبلیغات را نزدیک‏تر بکنیم. به جای تهییج سعی کنیم از منطق، از دلایل قطعی عقیدتی برای ادامه نبرد استفاده کنیم.» رضایی پس از ذکر مباحث مقدماتی، وارد بحث اصلی یعنی مسئله جنگ و بررسی عوامل موفقیت نیروهای ایرانی شد. وی در بررسی وضعیت دشمن از آغاز جنگ تا زمان اجرای عملیات بیت‏المقدس، زمین‏گیر شدن ١٠٠ هزار نیروی سپاه، ارتش و ژاندارمری در کردستان در طول ٥ سال گذشته را یکی از معیار‏های محاسباتی عراق دانست که موجب گردید دشمن با این فرض که ایران نمی‏تواند از قوای مذکور استفاده کند در ابتدای جنگ «هر چه در دست داشت در زمین فرو برد.» رضایی ادامه داد: «نتیجه این شد وقتی‏که ما در عملیات فتح‏المبین می‏جنگیدیم، دشمن از یک احتیاط قوی برخوردار نبود، نیروهای ما در عینخوش یک جاده آنها را بسته بودند، یک جاده دیگر ازطرف دهلران شاید ٢٠٠، ٣٠٠ متر یا ٥٠٠ متر بیشتر با خاکریز فاصله نداشت. اصلاً به مرز چسبیده بود، اما دشمن، از یک توان قوی که مثلاً بیاید یک لشکر زرهی آنجا پیاده بکند و یک آتش قوی آنجا بریزد، برخوردار نبود.» باوجوداین به گفته محسن رضایی، پس از عملیات بیت‏المقدس اوضاع تغییر کرد و «نیرویی که دشمن در زمین داشت، بسیار کمتر از نیرویی که دشمن در اول جنگ در زمین داشت بود.» فرمانده کل سپاه خاطرنشان کرد: در خلال عملیات‏های طریق‏القدس، فتح‏المبین، بیت‏المقدس و رمضان «دشمن ٧ لشکر را از دست ما فراری داده است. خب این ٧ لشکر سالم فرار کردند. از طرف دیگر، زمینی که الآن و از عملیات رمضان در دست دشمن بود، زمینی است که طول پدافندش بسیار کمتر از طول پدافند اول جنگ بود، نیروی کمی می‏خورد.» وی با اشاره به این تحولات، "فرار نیروها، کم‏شدن منطقه دفاعی و ایجاد استحکامات" را موجب آزادترشدن توان دشمن دانسته و آزادکردن نیروها را عاملی ارزیابی کرد که در راهبرد نظامی دشمن «از عملیات رمضان به این طرف هست و قبلاً نبود.» محسن رضایی سپس اشتباهات فاحش نظامی دشمن در ابتدای جنگ را دومین عامل موفقیت نیروهای ایرانی دانست و درباره دلیل ارتکاب این اشتباهات ازسوی دشمن گفت: «این به همین دلیل است که قادر به شناخت مردم ما و شناخت اسلام نیستند، شناخت آنها براساس فرهنگ‏های غربی و شرقی است. ... مثلاً تحلیل عراق این بود که ایرانی‏ها تا ٢٠ سال دیگر نمی‏توانند کاری بکنند. ... اشتباهات فاحش نظامی رژیم عراق، براساس عدم اسلامشناسی و براساس عدم اطلاعات صحیح از وضعیت فرهنگ جامعه ما باعث شد که عراق اشتباهات بزرگی بکند.» وی همچنین از رخنهپذیری و جناحدادن بهعنوان نتایج اشتباهات نظامی فاحش عراق نام برد. فرمانده کل سپاه با بیان اینکه نیروهای ایرانی توانستند علاوهبر استفاده از اشتباهات دشمن، با بهره‏گیری از ابتکارات خودی در عملیات‏ها به موفقیت برسند، تصریح کرد: «ما علاوهبر اینکه از این اشتباهات خوب استفاده کردیم، از ابتکارات حداکثر استفاده را کردیم. حالا از ابتکارات جزئی، ابتکارات در شناسایی و در طرح‏ریزی که بگذریم، از ابتکارات بزرگ صحبت می‏کنیم، ابتکار زدن تنگه زلیجان، اگر تنگه زلیجان نبود عملیات فتح‏المبین بههیچوجه موفق نمی‏شد. ... یعنی کلید تعیینکننده وضعیت فتحالمبین، عملیات زلیجان بود که برادرها با تانک و نفربر در رمل‏ها، نیروها را عبور دادند.» وی در ادامۀ تشریح عوامل موفقیت نیروهای ایرانی پس از ذکر عامل ابتکارات، به مسئله روحیه اشاره کرد و درباره نقش آن گفت: «روحیه ما روحیه بسیار جوان و شادابی بود، روحیه برنده‏ای بود. روحیهای بود که واقعاً بچه‏ها هرجا میرفتند، زمین را می‏گرفتند.» محسن رضایی شناختنداشتن دشمن از تاکتیک جنگ خودی را یکی دیگر از عوامل موفقیت نیروهای خودی برشمرد و افزود: «دشمن نمی‏دانست که شیوه جنگ و تاکتیک جنگ ما چیست. تا بیتالمقدس هنوز دشمن از زرهی استفاده می‏کرد. ... از بیتالمقدس به این طرف دیگر تاکتیک دشمن ضدپیاده شد. یعنی فهمید و درک کرد که جایی که الآن دارد می‏خورد کجاست؟ مسئله پیاده است، لذا کانال، سیمخاردار، کانال‏های چندرده بهخاطر بههمپاشیدن سازمان شما همه تشکیلاتی که درست کردید ضد پیاده شد.» وی همچنین درباره تقویت شبکه‏های اطلاعاتی گفت: «دشمن شبکه‏های اطلاعاتی خود را خیلی قوی کرد ... دنیا به او کمک کرد. خودش هم سرمایهگذاری کرد. ... دشمن غافلگیری را از ما معمولاً گرفته بود و ما با این مجموعه دشمن برخورد می‏کردیم.» فرمانده سپاه سپس با اشاره به پیبردن دشمن به نقش و اثر عامل آتش و بهره‏گیری فراوان عراق از عامل مذکور از مقطع عملیات والفجر١ به بعد، ضرورت واکنش صحیح به این رویکرد دشمن را متذکر شد و دراینزمینه به تشریح طرح حدید (بهکارگیری صحیح اسلحه و آتش) پرداخت. وی با تأکید بر بهره‏گیری بهینه از تسلیحات، از ناهماهنگی فرماندهان گردان با فرماندهان گردان‏های ادوات اظهار نارضایتی کرد و مهندسی و آتش را دو عنصر بسیار مؤثر در جنگ برشمرد که «حداقل در جنوب باید جزو ارکان جنگ باشند.» وی لزوم استفاده بهینه از آتش را یادآوری و اضافه کرد: «حداکثر استفاده از آتشهایتان باید صورت بگیرد. باید حداکثر استفاده از ادوات و توپخانه‏تان بشود. فرمانده گردان‏ها با گردان‏های ادوات باید هماهنگی داشته باشند.» به گفته فرمانده کل سپاه از زمان عملیات خیبر تاکنون، بهمنظور فراهمکردن امکانات، حدود ٩٠ طرح در دست اجرا، ساخت و تولید است؛ وی دراینزمینه به هواپیماهای کوچک که نسبت به قبل از مواضع دشمن عکس‏های باکیفیت‏تری تهیه می‏کنند و نیز دستگاه‏های مین‏روب اشاره کرد. محسن رضایی با تأکید بر ضرورت تغییر در سیستم و استفاده بهینه از ابزارهای خودی، تأمیننشدن لودر و بلدوزر را یکی از مشکلات بزرگ عملیات رمضان و خاکریزنزدن را نیز از عوامل ناکامی این عملیات برشمرد. فرمانده کل سپاه در ادامه سخنان خود در گردهمایی فرماندهان سپاه، جنگ کنونی را یک جنگ دفاعی خواند و دلایل جمهوری اسلامی ایران برای ادامه جنگ را این‏گونه ذکر کرد: «اولین دلیل جنگ ما قصاص است. دومین دلیلمان دفاع و سومین دلیلمان صدور انقلاب است. ... تا زمانی که این دلایل وجود دارد معنایی ندارد که تسلیم بشویم و تسلیم هم نمی‏شویم. ... ما راهی غیر از ادامه جنگ نداریم.» فرمانده کل سپاه اعلام موضع صلحطلبی و اسلام واقعی را در کنار ادامه جنگ از وظایف جمهوری اسلامی برشمرد و به منظور مقابله با تبلیغات سوء بین‏المللی علیه ایران، ضرورت صحبت با دنیا و بیان عقاید جمهوری اسلامی را یادآور گردید. وی همچنین درمورد نگاه چندبعدی اسلام به مسئله مبارزه گفت: «ما در هر میدانی باید حضور داشته باشیم، در میدان جامعه بشریت، در میدان انقلاب، در میدان جنگ و در میدان سیاست باید حضور فعال داشته باشیم.» محسن رضایی در ادامه سخنان خود، راهبرد نظامی ایران را به دو مقوله اصلی جنگ‏های نامنظم و منظم تقسیم و ارتباط این دو مقوله را چنین تشریح کرد: «درحقیقت، هدف جنگ‏های نامنظم کمک به جنگ منظم است، این کار از زمان عملیات خیبر به این طرف بهصورت جدی در سراسر کشور شروع شده است.» وی همچنین با تأکید بر همکاری بین رده‏های مختلف فرماندهی سپاه، بهمنظور حفظ آمادگی یگان‏های عملیاتی و در اختیار داشتن ابتکارعمل و استفاده صحیح از اصل غافلگیری خطاب به فرماندهان مناطق و لشکرها اظهار کرد: «باید ... فرماندهان مناطق ... یک ماه قبل از اینکه نیروها مهلتشان تمام شود، نیروهای بعدی را آماده کنند، یعنی وقتی که نیرو برگشت، بلافاصله نیروی دیگری به جایش برود و همیشه لشکرهای ما پر باشند و هیچگاه بدون نیرو نباشند.» فرمانده کل سپاه همچنین بر استفاده بیشتر از شیوه‏های حضوری برای فراخوان نیروهای بسیج تأکید کرد و گفت: «باید ازطریق ارتباطات طرح لبیک [یا خمینی]، یا پایگاههای مقاومت یا امکانات دیگری که داریم ارتباط حضوری را بیشتر کنیم که هم اصل غافلگیری را بهتر رعایت کنیم و هم بتوانیم مردم را همیشه در میدان جنگ داشته باشیم.»

گزارش- 3

3. ارتش عراق به حملات خود علیه مناطق غیرنظامی ایران درقالب تجاوز هوایی یا گلوله‏باران توپخانه‏ای همچنان ادامه می‏دهد. به گزارش خبرنگار روزنامه کیهان، ساعت ٩:٣١ صبح امروز، دو فروند هواپیمای توپولف و میگ٢٣ ارتش عراق وارد حریم هوایی خرم‏آباد شدند، ولی قبل از هرگونه اقدامی با اجرای آتش پدافند هوایی منطقه را ترک کردند. همچنین در ادامه حملات ارتش عراق به آبادان، امروز براثر شلیک گلوله‏های دوربرد دشمن به ١٤ واحد منزل مسکونی و یک مدرسه خساراتی وارد آمد.

گزارش- 4

4. امروز درگیری‏های محدودی در مناطق کردنشین به ‏وقوع پیوست. عوامل ضدانقلاب امشب راکتی را به شهر پاوه شلیک کردند. در این حادثه یک نفر شهید و ٢ نفر مجروح شدند. همچنین امشب افراد پایگاه قلستون از هنگ ژاندارمری سقز، حدود یکساعت با مهاجمان مسلح درگیر شدند که این درگیری در نهایت بدون تلفات نیروهای خودی خاتمه یافت.

گزارش- 5

5. رئیس مجلس شورای اسلامی در خطبه‏های امروز نماز جمعه تهران با تفسیر آیه قصاص به تشریح و دفاع از عملکرد جمهوری اسلامی ایران در حوزه‏های امنیتی و دفاعی داخلی و خارجی پرداخت و ضمن تأکید دوباره بر شروط همیشگی ایران برای خاتمه جنگ، اعلام کرد ایران در تمام مسائل امنیتی خود ازجمله جنگ، حمله به مناطق مسکونی، کاربرد سلاح شیمیایی و ناامن‏سازی آبراهها، براساس اصل قصاص، دست به مقابلهبهمثل خواهد زد. حجت‏الاسلاموالمسلمین هاشمی رفسنجانی در خطبه دوم نماز جمعه تهران، سیاست اصلی جمهوری اسلامی را نیل به صلح پایدار و آرامش مطمئن در منطقه برشمرد و ابلاغ «پیام الهی و رسالت اسلام» به مسلمین و سپس مستضعفین جهان را راهکار اصلی صدور انقلاب معرفی کرد. رئیس مجلس شورای اسلامی در تشریح ابعاد مختلف عملکرد جمهوری اسلامی ایران در حوزه‏های امنیت داخلی و خارجی، با استناد به آیه ١٧٩ سوره بقره "و لکم فی ‏القصاص حیاۀ یا اولی الالباب"، «سیاست قصاص و مقابلهبهمثل [را] برای حرکت‏هایی که می‏خواهند آرام و مطمئن مسیر خود را پیش ببرند وسیله لازمی» خواند. نماینده امام در شورایعالی دفاع برخوردهای جمهوری اسلامی با گروههای تروریستی داخلی را براساس اصل قصاص و مقابلهبهمثل دانسته و درمورد عملکرد ایران دربرابر جنگ تحمیلی بر همین مبنا گفت: «درمورد جنگ اصلاً در فکر و ذهن ما خطور نمی‏کرد که ما روزی نیرویی تجهیز کنیم تا با کشور همسایه‏ای بجنگیم. [نبرد] با عراق یا همسایه شرق با غرب یا جنوب اصلاً در ذهن ما نبود و در آینده هم نخواهد آمد. چنین فکری اصلاً وجود نداشت. این جنگ بر ما تحمیل شد و از اهرمی استفاده شد که سالها با شعار دروغ سوسیالیستی و طرفدار مستضعفان، خود را جریان مترقی در مقابل امپریالیزم معرفی می‏کرد. در اینجا نیز ما همان قصاص به معنای اعم را دنبال می‏کنیم.» امامجمعه موقت تهران با بیان اینکه گذشت دربرابر جرائمی که به جامعه و بشریت ضربه میزنند، خود نوعی جرم است، خاطرنشان کرد: «قرآن قصاص را موجب حیات می‏داند» و سیاست جمهوری اسلامی ایران دربرابر ضربات و تعدی‏ها «ضربه مقابلهبهمثل» میباشد. وی همچنین به برخی کشورهای همسایه ازجمله کشورهای حوزه خلیجفارس، شوروی و مصر هشدار داد که جمهوری اسلامی «تا آنجا که قدرت داشته باشد، به‏عنوان یک وظیفه اسلامی ضربه‏های ظالمانه‏ای که متوجهش بشود، در حد قدرت خود و با حفظ عدالت پاسخ می‏دهد.» به گفته نماینده امام در شورایعالی دفاع، جمهوری اسلامی از ابتدا بااینکه حزب بعثِ حاکم بر عراق را قبول نداشت، با آن سر جنگ نیز نداشت، ولی پس از تجاوز ارتش بعثی عراق و جنایات آن، دراینمورد نیز بر مبنای سیاست قصاص و مقابلهبهمثل نمی‏تواند از مجازات «جریان متجاوز عراق و حزب بعث و صدام» صرف‏نظر کند. وی با اظهار اینکه مدتی است به نظر می‏رسد دنیا و کشورهای همسایه سر عقل آمده‏اند، بار دیگر بر محاکمه و سرنگونی حزب بعث در عراق تأکید کرد و افزود: «ماندن صدام و حاکمیت حزب بعث به این معناست که جریان حاکم آنجا بخواهد از سیاست خود دفاع کند و این محال است که در سایه چنین سیاستی در منطقه صلح پایدار به وجود بیاید و ما باید ریشه این تشنج را بکنیم.» وی گفت: درصورت موافقت کشورهای همسایه درمورد سرنگونی حزب بعث و رویکارآمدن یک "حکومت مطلوب اسلامی" در عراق، ایران حاضر به چشم‏پوشی از دریافت غرامت خواهد شد، ولی در غیر این ‏صورت، جمهوری اسلامی «حقوق تضییع‏شده مالی، سیاسی و همه حقوق خود را از کسانی که جنگ افروخته‏اند»، مطالبه خواهد کرد. رئیس مجلس شورای اسلامی درمورد جنگ شهرها نیز تصریح کرد: ایران پس از دو، سه سال خویشتن‏داری، براساس اصل مقابلهبهمثل عمل کرده است. وی درمورد دست‏یازی عراق به سلاح‏های شیمیایی و موضع جمهوری اسلامی ایران اظهار کرد: «ما اسلحه شیمیایی به کار نبرده‏ایم، تاکنون هم یک قطره از آنها به کار نبرده‏ایم و بنا هم نداشتیم. اما اینجور نخواهد بود اگر تا ابد اینطور بود و تا هر وقت هم که ادامه پیدا کند اسلام به ما اجازه بدهد در مقابل چنین جنایتی همیشه دستبسته بنشینیم و به دشمن اجازه بدهیم که در این میدان هرچه می‏خواهد بتازد، روزی [اجرای] سیاست مقابلهبهمثل را مجبور می‏شویم و قصاص را دراینمورد اجرا می‏کنیم.» نماینده امام در شورایعالی دفاع ورود ایران به جنگ نفتکش‏ها در خلیج‏فارس را نیز بر مبنای اصل قصاص و مقابلهبهمثل اعلام کرد و سپس ضمن تکذیب هرگونه نقش ایران در حادثه مین‏گذاری‏های اخیر در کانال سوئز آن را توطئه پیچیده امریکایی‏ها و انگلیسی‏ها برشمرد و در واکنش به تهدیدات مصر درباره متوقفساختن و بازرسی از کشتی‏های ایرانی در کانال سوئز، بااستناد به همین اصل گفت: «ما این را به مصری‏ها می‏گوییم، اگر شما کانال حساس سوئز را در اختیار دارید و ما هم از آنجا باید عبور کنیم، تنگه هرمز هم در اختیار ماست و خیلی‏ها باید از آن عبور کنند. ... اگر کشتی‏های ما در کانال سوئز به‏عنوان تفتیش معطل شود و کالاهای مورد نیاز ما معطل شود، به‏عنوان قصاص یک کشتی از باند شما در تنگه هرمز معطل خواهد شد.» امامجمعه موقت تهران در پایان سخنان خود، برقراری صلح پایدار را در منطقه غرب آسیا منوط به ازبینرفتن رژیم صهیونیستی و سرنگونی حزب بعث دانست و با اشاره به برنامه جمهوری اسلامی درزمینه تلاش برای اخراج رژیم صهیونیستی از سازمان ملل متحد، خواستار همکاری دیگر کشورها بهمنظور نیل به این هدف شد.

گزارش- 6

6. رئیس دیوانعالی کشور درباره متوقفساختن کشتی‏های ایرانی و بازرسی از آنها در کانال سوئز و دریای سرخ هشدار داد. آیت‏‏الله موسوی اردبیلی رئیس دیوانعالی کشور، در جمع مردم و خانواده شهدا در مسجد جامع بخش زاویه شهرستان زرند، با اشاره به اینکه انقلاب اسلامی به هیچ دسته و گروه خاصی متعلق نیست و «فقط مال خداست»، اظهار کرد: «اگر بخواهیم غیر از خدا برای کسی یا گروهی سهمی در این انقلاب قائل شویم، به عقیده من این سهم فقط متعلق به خانواده شهداست زیرا اینها عزیزان و ثمره عمر خود را داده‏اند تا این انقلاب حفظ و تثبیت شود.» وی همچنین درمورد لزوم حفظ آمادگی و حضور در صحنه گفت: «مادامی که این آمادگی در ما وجود داشته باشد اگر تمام نیروهای شیطانی دنیا هم دست ‏به ‏دست داده و به ما حمله کنند، کوچک‏ترین صدمه‏ای نمی‏توانند به انقلاب ما وارد کنند.» رئیس دیوانعالی کشور ماجرای مین‏‏گذاری‏های اخیر در دریای سرخ و کانال سوئز را توطئه‏ای علیه جمهوری اسلامی بهمنظور متوقف‏ساختن کشتی‏های ایرانی و بازرسی از آنها در دریای سرخ خوانده و راجع به تبعات و واکنش جمهوری اسلامی به این اقدام گفت: «این آخرین توطئه‏ای بود که علیه ما چیدند تا ما را از استفاده از کانال سوئز محروم کنند. البته درصورت عملیشدن این توطئه ما هم در مقابل، همین کار را با کشتی‏های آنها در تنگه هرمز می‏کردیم. اما قبل از آنکه ما به این مرحله برسیم خودشان دریافتند که این توطئه عملی نیست و آن را کنار گذاردند.»

گزارش- 7

7. پایان سفر هیئت اقتصادی ترکیه به ایران و دیدار مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه با معاون سیاسی وزارت امور خارجه کلمبیا مهم‏ترین اخبار مربوط به تعاملات دیپلماتیک و اقتصادی ایران در روز جاری را تشکیل می‏دهند. اسماعیل اوزداغلار وزیر مشاور در امور اقتصادی ترکیه، که دو روز پیش (٢٤ مرداد) در رأس یک هیئت اقتصادی وارد ایران شده بود، بعدازظهر امروز پیش از ترک تهران با اشاره به سفر قبلی خود به ایران در ماه آوریل (اردیبهشت) و انعقاد یک موافقت‏نامه اقتصادی بزرگ با مسئولان جمهوری اسلامی ایران، هدف از دیدار کنونی خود را پیگیری موافقت‏نامه پیشین و حل برخی مشکلات کوچک و جزئی باقیمانده از آن عنوان کرد و از موفقیت در رفع تمام مشکلات موجود بر سر راه اجرای آن موافقت‏نامه خبر داد. گفتنی است وزیر مشاور در امور اقتصادی ترکیه روز گذشته با سفر به اصفهان از خط تولید کارخانه ذوب آهن این شهر بازدید و با اعضای هیئت مدیره این کارخانه گفتوگو کرد. وی همچنین در مدت اقامت خود در ایران، با حسین نیلی وزیر معادن و فلزات و هادی نژادحسینیان وزیر راهوترابری نیز دیدار داشته است. امروز همچنین، سیدمحمد صدر مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه، در کلمبیا با معاون سیاسی وزارت امور خارجه این کشور، دیدار کرد و درزمینه روابط دوجانبه و دیگر مسائل مورد علاقه دوطرف به بحث و تبادلنظر پرداخت. در این دیدار معاون سیاسی وزارت امور خارجه کلمبیا با اشاره به نقش مهم جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین‏المللی، تحکیم و گسترش روابط دو کشور را خواستار شد. درعینحال، به مناسبت فرارسیدن سالروز استقلال اندونزی، وزیر امور خارجه ایران پیامی را به همتای اندونزیایی خود ارسال کرد. در این پیام اظهار امیدواری شده است که با «الهام و پیروی از دستورات دین مبین اسلام» روابط دوستانه دو کشور هرچه بیشتر گسترش یابد.

گزارش- 8

8. در ادامه تلاشهای عراق برای گسترش مناسبات دیپلماتیک خود با سایر کشورها، امروز مقاماتی از کشورهای هند و ترکیه به بغداد سفر کردند. رامش بندری معاون وزیر امور خارجه هند، که حامل پیام ایندیرا گاندی نخست‏وزیر این کشور، برای رئیسجمهور عراق است، امروز دهلی‏نو را به مقصد بغداد ترک کرد. به گزارش خبرگزاری کویت از دهلی‏نو، رامش بندری اواخر ماه گذشته میلادی در سفر به تهران با مقامات عالی‏رتبه ایران ازجمله آیت‏الله خامنه‏ای رئیسجمهور، دیدار و راجع به ابعاد مختلف اوضاع منطقه خلیجفارس گفتوگو کرد. براساس این گزارش، منابع آگاه در دهلی‏نو می‏گویند که هند تلاشهای دیپلماتیکی را بهمنظور آغاز مذاکره غیرمستقیم بین ایران و عراق در دست اقدام دارد و دیدارهای رامش بندری از تهران و بغداد نیز می‏تواند به آغاز این ابتکار کمک کند. امروز همچنین، یوسف تورگوت اوزال برادر نخست‏وزیر و مدیرکل سازمان برنامهوبودجه ترکیه، در رأس هیئتی از این سازمان برای دیداری پنج روزه از عراق، وارد بغداد شد.

گزارش- 9

9. مصر که پس از امضای قرارداد کمپ‏دیوید با رژیم صهیونیستی، از دنیای عرب طرد شده است میکوشد با حمایت‏ همه‏جانبه از عراق در جنگ با ایران، زمینه‏های بازگشت خود به جهان عرب را مهیا کند. به نوشته روزنامه کویتی الرای العام، درحالی‏که از سال ١٩٧٧، روابط دیپلماتیک مصر با عراق قطع شده است، ولی مصر از آغاز جنگ تاکنون، سالانه مقادیری سلاح و مهمات به ارزش یک میلیارد دلار در اختیار عراق قرار داده است. مصر همچنین تاکنون صدها خلبان و افسر نظامی را بهمنظور مشارکت در جنگ با ایران به عراق اعزام کرده است. روزنامه مذکور، ضمن تأیید این اقدامات مصر، از اعراب خواست تا با پشتیبانی از جهت‏گیری مصر در قبال جنگ عراق با ایران، زمینه بازگشت مصر به جمع کشورهای عربی را فراهم سازند.

گزارش- 10

10. وزیر امور خارجه سوریه با پیچیدهدانستن وضعیت کنونی جنگ ایران و عراق، لزوم شناسایی متجاوز را بهمنظور نیل به صلح یادآور شد. فاروق الشرع وزیر امور خارجه سوریه، در مصاحبه‏ای با نشریه المجله (چاپ انگلستان)، در پاسخ به سؤالی راجع به جنگ ایران و عراق، آن را یک مسئله «بسیار پیچیده، بغرنج و طولانی» خواند و باتوجهبه طولانیشدن و خسارات و تلفات فراوان این جنگ، متوقفساختن آن را مشکل برشمرد. وی با اشاره تلویحی به ادعای صلح‏طلبی رژیم بعثی عراق گفت: «درحالحاضر کافی نیست کشوری بگوید "خداوند از گذشته‏ها درگذرد، من خواهان برقراری صلح و آشتی هستم"، بلکه بهعکس متجاوز بایستی دربرابر ملت خود و تاریخ اعتراف کند که خطای بزرگی مرتکب شده است.»

گزارش- 11

11. درحالی‏که اغلب قدرت‏های منطقه‏ای و بین‏المللی به پشتیبانی آشکار از عراق روی آورده‏اند، برخی منابع عربی وابسته به رژیم عراق و متحدان آن همواره ادعاهایی راجع به صدور اسلحه از امریکا و رژیم صهیونیستی به ایران را مطرح می‏‏کنند. روزنامه الوطن العربی (چاپ پاریس) مدعی صدور اسلحه از رژیم صهیونیستی به ایران شد؛ به گزارش رادیو (ضدانقلاب) ایران، این روزنامه نوشته است که روز هجدهم آوریل (٢٩ فروردین)، چند هواپیمای متعلق به ایران، افریقای جنوبی و اسرائیل در فرودگاه فرانکفورت (آلمان‏غربی) فرود آمدند و سپس بسته‏های حامل جنگ‏افزار تحت پوشش مرغ و جوجه به هواپیماهای ایرانی انتقال داده شد. همچنین این روزنامه ادعا کرده است که در روز بیستم آوریل (٣١ فروردین) نیز یک هواپیمای امریکایی و یک هواپیمای اسرائیلی حامل اسلحه، محموله‏های تسلیحاتی خود را در فرودگاه فرانکفورت به هواپیماهای جمهوری اسلامی منتقل کردها‏ند. درهمینحال امروز، خبرگزاری کویت به نقل از روزنامه الوطن (چاپ کویت) گزارش داد که ایالات متحده، دولت ایتالیا را تحت فشار قرار داده است تا چند مأمور اطلاعاتی سازمان سیا را که به اتهام قاچاق اسلحه به ایران، در ایتالیا محاکمه می‏شوند، آزاد کند. به نوشته این روزنامه، ایالات متحده در سال‏های ١٩٨١ تا ١٩٨٤، سلاح‏های سنگین از قبیل تانک ام٦٠ و جنگنده بمب‏افکن اف١٦ به ایران فروخته است. براساس این گزارش، درحالی‏که مقامات ایتالیایی بر محاکمه این مأموران اطلاعاتی امریکا اصرار دارند، دولت ریگان از فاششدن این معاملات تسلیحاتی نگران است؛ چراکه این مسئله ممکن است با پردهبرداشتن از یک منبع مهم تسلیحاتی جمهوری اسلامی، ایالات متحده را دربرابر متحدانش در پیمان ناتو دچار دردسر کند. این ادعاها درحالی مطرح می‏شود که روزنامه امریکایی وال استریت ژورنال در شماره امروز خود از برتری سه به یک عراق بر ایران درزمینه برخورداری از خودروهای زرهی در منطقه مرزی بصره خبر داد. به نوشته این روزنامه، در شش ماه گذشته، وضعیت نظامی عراق در برابر ایران بهنحو قابلتوجهی بهتر شده و براساس ارزیابی تحلیل‏گران وزارت دفاع ایالات متحده (پنتاگون)، عراق مواضعی دفاعی ساخته است که به آن کشور در مقابله با تهاجم بزرگ احتمالی ایران یاری می‏رساند. وال استریت ژورنال افزوده است: حملات عراق به نفتکش‏ها در خلیجفارس از جنبه‏های نظامی و سیاسی موفقیت‏آمیز بوده است، زیرا از یکسو موجب شده است ایران قیمت نفت خود را تاحدی کاهش دهد تا نفتکش‏ها را برای بارگیری نفت از تأسیسات نفتی پرمخاطره خود ترغیب کند و از سوی دیگر، حمله به کشتی‏ها، کشورهای عربی خلیجفارس را متقاعد کرده است که برای جلوگیری از اختلال در صدور نفت، باید فعالانه خواستار پایان جنگ شوند.

گزارش- 12

12. در چارچوب همکاری‏های نظامی کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس، نیروهای هوایی عربستان سعودی و عمان رزمایش مشترک خود را در خلیجفارس آغاز کردند. به گزارش خبرگزاری فرانسه، نیروهای هوایی عربستان و عمان، رزمایش مشترک دوهفته‏ای خود را در پایگاه هوایی ثمریت در جنوبغربی پایتخت عمان از امروز آغاز کردند. در این رزمایش، هواپیماهای شکاری جاگوار و هانتر ساخت انگلیس و متعلق به عمان و جنگنده‏های اف٥ ساخت امریکا متعلق به عربستان، شرکت دارند. این سومین رزمایش مشترک نیروهای هوایی این دو کشور میباشد. خبرگزاری فلسطینی وفا نیز دراینزمینه گزارش داد: در این رزمایش نیروهای هوایی عمان و عربستان در یک عملیات هدف‏گیری، مهمات و موشک‏های واقعی به کار گرفته‏اند. عملیات حفاظت مشترک از نفتکش‏ها در خلیج‏فارس دربرابر حملات هوایی عملیات دیگری بود که در این رزمایش به آن پرداخته شد.

گزارش- 13

13. یک روزنامه امریکایی نوشت تعدادی از مالکان کشتی‏های تجاری، از آسیب‏دیدن کشتی‏هایشان در خلیجفارس سود می‏برند. روزنامه بالتیمورسان به نقل از یکی از مقامات بیمه (لویدز) لندن اعلام کرد: شماری از صاحبان کشتی‏هایی‏که براثر حمله‏های ایران و عراق در خلیجفارس آسیب دیده‏اند بهعلت مقادیر زیادی پول که بابت خسارات واردشده از شرکت‏های بیمه دریافت می‏کنند، این رویدادها را به فال نیک می‏گیرند. به گزارش رادیو امریکا براساس آماری که این مقام مسئول اعلام کرده است تاکنون براثر حملات هوایی عراق و ایران به نفتکش‏ها در خلیجفارس، ١٨ نفر کشته و ٢٧ نفر زخمی شده‏اند.

حجت‏الاسلاموالمسلمین اکبر هاشمی رفسنجانی: ایران در تمام مسائل امنیتی خود ازجمله جنگ، حمله به مناطق مسکونی، کاربرد سلاح شیمیایی و ناامن‏سازی آبراهها، براساس اصل قصاص، دست به مقابله به مثل خواهد زد.

منابع و مآخذ روزشمار 1363/05/26