1363.02.26: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1363 |نام = 1363.02.26 |نام دیگر= بیست و شش اردیبهشت |روز=26 اردیبهشت 1363 |تاریخ شمسی=1363.02.26 |تاریخ میلادی=16 مه 1984 |تاریخ قمری=14 شعبان 1404 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1360.02.26</div> <div class="boot...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۲۶: سطر ۲۶:
==گزارش - 1 ==
==گزارش - 1 ==


1. صبح امروز یک فروند نفتکش عربستان سعودی در خلیجفارس هدف حمله هوایی قرار گرفت و دچار آتشسوزی شد. این نفتکش که ینبع پراید نام دارد، هنگام حرکت در آبهای ساحلی عربستان در نزدیکی تنومه بهوسیله یک هواپیمای ناشناس هدف قرار گرفت.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 58، 27/2/1363، صص 9 - 7، لندن - خبرگزاری کویت، 26/2/1363.</ref>       
دولتهای کویت و عراق جمهوری اسلامی ایران را به انجام حملات علیه نفتکشها در خلیجفارس متهم کردند.<ref>همان.</ref> وزارت امور خارجه عربستان با احضار کاردار ایران، به این حملات اعتراض و پیام نسبتاً ملایم ملک فهد مبنیبر خودداری از حمله به کشتیها را تحویل وی داد.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 58، 27/2/1363، صص 9 - 7، لندن - خبرگزاری کویت، 26/2/1363.</ref> تاکنون جمهوری اسلامی ایران در موضعگیری در قبال این حملات اعلام کرده است که «یا خلیجفارس برای همه امنیت دارد یا برای هیچکس امنیت ندارد.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 26/2/1363، ص11. </ref>
دراینحال، دولت کویت امروز با صدور بیانیهای بهصورت رسمی جمهوری اسلامی ایران را عامل حمله دو روز پیش به نفتکش کویتی معرفی کرد. در بیانیه دولت کویت آمده است: «هواپیماهای ایرانی مسئول حمله علیه دو نفتکش کویتی در خلیج [فارس] در اوایل هفته جاری بودهاند.» این بیانیه که در پایان نشست هیئت دولت کویت انتشار یافت مدعی شده است ایران در روز یکشنبه به نفتکش کویتی امالقصبه و روز دوشنبه به نفتکش بحره حمله کرده است. بیانیه مذکور با تشریح وقایع این حملات افزوده است: این عملیات بهوسیله یک فروند هواپیمای ایرانی که از یکی از فرودگاههای این کشور به پرواز درآمده بود، انجام شده است. دولت کویت درصدد برگزاری جلسه وزرای امور خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس است تا از این طریق موضوع حملات به نفتکشهای این کشور مورد بررسی قرار گیرد. بیانیه دولت کویت با تصریح بر اینکه این حملات نقض قوانین بینالمللی و اصول همجواری است اعلام کرد که دولت کویت بههمراه برادران و دوستان خود در جستوجوی محدودکردن اینگونه حملات است.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 58، 27/2/1363، صص 6، 11 و 12، کویت - خبرگزاری کویت، 26/2/1363.</ref>
==گزارش - 2 ==
2. حملات اخیر به کشتیهای تجاری و نفتکشها در خلیجفارس، موجب نگرانی صاحبان کشتیها و دولتهای غربی شده است. خبرگزاری کویت در گزارشی از لندن با اشاره به نگرانیهای موجود دراینزمینه اعلام کرد: در گذشته، مالکان کشتیها دربرابر حملات پراکنده واکنش نشان میدادند، اما مداومت حملات در چند روز گذشته آنها را درمورد اعزام کشتی به این منطقه دچار تردید کرده است. آنها هشدار دادهاند که اگر این وضعیت غیرقابل اطمینان گسترش یابد، میتواند تأثیر جدی بر روند کشتیرانی در خلیجفارس بگذارد.<ref>همان، صص 9 - 7، لندن - خبرگزاری کویت، 26/2/1363.</ref>
شرکت تجاری نفت ژاپن به صاحبان نفتکشهای ژاپنی توصیه کرد بارگیری نفت از نیمه شمالی خلیجفارس را به حال تعلیق درآورند. درعمل نیز نفتکشهای ژاپنی از نزدیکشدن به جزیره خارک که پایانه اصلی نفت ایران به شمار میآید، خودداری میکنند. شرکتهای ژاپنی قرارداد خرید روزانه 200 هزار بشکه نفت از ایران را دارند و قسمت عمده این نفت بهوسیله نفتکشهای خارجی حمل میشود.<ref>همان، صص 6 و 7، بحرین - خبرگزاری رویتر، 26/2/1363. </ref>
از سوی دیگر، اجارهدهندگان کشتی در لندن نیز اعلام کردند حملات علیه نفتکشها در خلیجفارس در خارج از منطقه جنگی تأثیر شدیدی بر افزایش نرخ حق بیمه گذاشته است. مالکان کشتیها از تداوم حملات بدون تبعیض علیه نفتکشها در خلیجفارس نگران هستند.<ref>اکبر هاشمی رفسنجانی، به‌سوی سرنوشت (کارنامه و خاطرات سال 1363)، به اهتمام محسن هاشمی، تهران: نشر معارف انقلاب، چاپ پنجم 1386، ص68.</ref>
درهمینحال، روزنامه واشنگتن پست در صفحه اول امروز خود به نقل از مقامات امریکایی مدعی شد که جمهوری اسلامی ایران مسئول حمله به نفتکشهای کویت و عربستان است. این روزنامه نوشت: همچنان که عراق در هفتههای گذشته به چنین عملیاتی مبادرت میورزید، حالا این ایران است که به کشتیهای بینالمللی حمله میکند. افزایش این قبیل اقدامات و مشارکت ایران در این نوع جنگ دریایی ممکن است بهطور مؤثری باعث توقف مبادلات بازرگانی نفتی گردد. واشنگتن پست با اشاره به افزایش نرخ حق بیمه کشتیها در خلیجفارس و تعهد امریکا به بازنگهداشتن خلیجفارس برای آمدوشد کشتیها اضافه کرد: مقامات امریکایی اظهار میدارند پاکسازی تنگه هرمز از مینها مقابله با نوعی حملات چریکی دریایی است که ازسوی ایران و عراق انجام میگیرد.<ref>همان، ص17، واشنگتن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 26/2/1363.</ref>
==گزارش - 3 ==
3. تحرکات ایذائی عناصر گروههای مسلح غیرقانونی و اقدامات نیروهای خودی در مقابله با آنان امروز نیز در مناطق کردنشین ادامه داشت.
افراد مسلح گروههای ضدانقلاب ساعت 22:30 به روستای ملحم در نزدیکی سلماس حمله کردند. مهاجمان که بالغبر 40 نفر و مسلح به کلاشینکف و آر.پی.جی7 بودند با مقاومت نیروهای مستقر در پایگاه روبهرو شدند. درپی اعزام یگان ضربت جندالله سلماس به محل، مهاجمان از منطقه متواری شدند. در این درگیری که حدود 2 ساعت طول کشید، افراد ضدانقلاب ضمن بهشهادترساندن یکی از نیروهای پایگاه مزبور، 4 عضو دیگر پایگاه را ربوده و با خود بردند.<ref>سند شماره 392663 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای عملیاتی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن3) به فرماندهی نزاجا (معاونت عملیات و اطلاعات)، شماره 58، 27/2/1363، ص3.</ref>
در حادثه مشابهی، عناصر گروههای مسلح غیرقانونی به پایگاه قویر در منطقه عمومی صائیندژ هجوم بردند، اما با واکنش بهموقع و اجرای آتش پرحجم نیروهای پایگاه بدون دستیابی به اهداف خود مجبور به ترک منطقه شدند.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 26/2/1363، ص11. </ref>
همچنین امروز در جنوبغرب دیواندره، 18 نفر از عناصر مسلح حزب دمکرات وارد روستای جیران شده و پس از آزار و شکنجه، خانواده شخصی به نام حاج طالب را بههمراه مینیبوس وی با خود بردند. سرپرستی مهاجمان را شخصی به نام صدیق مشهور به شورش بر عهده داشت.<ref>سند شماره 315126 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از لشکر28 سنندج به استاندار کردستان، 28/2/1363.</ref>
نیروهای خودی نیز درپی درگیری نسبتاً شدید روز گذشته در روستای عرب اوغلو در شمال سقز و برای مقابله با اقدامات عناصر گروههای مسلح غیرقانونی امروز عملیات پاکسازی روستاهای منطقه مزبور را شروع کردند. در این عملیات روستاهای عرب اوغلوی پائین و بالا و سلمانکندی پاکسازی و 3 نفر از پیشمرگان مسلمان کرد و 2 نفر از نیروهای بسیج شهید و 5 نفر از پیشمرگان مسلمان کرد مجروح شدند. از عناصر گروههای مسلح ضدانقلاب نیز یک نفر کشته و یک نفر دستگیر شد. این عملیات تا پایان روز ادامه داشت.<ref>سند شماره 392712 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از عملیات سپاه بوکان به طرح و عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 26/2/1363.</ref>
درهمینحال، برخی گزارشها حاکی است که امروز حزب دمکرات کردستان ایران 3 نفر از افراد هیز پیشوا را که قصد داشتند خود را تسلیم نیروهای جمهوری اسلامی ایران کنند، در روستای کانیزرد واقع در شمالغربی سردشت، اعدام کرد.<ref>سند شماره 402141 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پیرانشهر به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 10/3/1363.</ref>
==گزارش - 4 ==
4. در آستانه برگزاری مرحله دوم انتخابات دومین دوره مجلس شورای اسلامی، برخی گزارشها حاکیاز تلاش عناصر ضدانقلاب و نیروهای عراقی برای کارشکنی و خرابکاری در روند برگزاری انتخابات در استانهای شمالغرب کشور است.
ستاد منطقه11 سپاه به قرارگاه شهید بروجردی و سپاه ناحیه کردستان اعلام کرد: حزب منحله دمکرات از امروز به نیروهای خود در تمامی مناطق کردستان و آذربایجانغربی آمادهباش داده است.<ref>سند شماره 392711 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه11 سپاه به قرارگاه شهید بروجردی، 26/2/1363.</ref>
گزارش ناحیه ژاندارمری کردستان نیز حاکی است در منطقه کامیاران، تعداد قابلتوجهی از چتههای حزب دمکرات وارد منطقه شدهاند و در نظر دارند در روز انتخابات با اجرای کمین در جادهها نظم منطقه را به هم ریخته و در برگزاری انتخابات اخلال ایجاد کنند.<ref>سند شماره 314647 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان (رکن2) به استاندار کردستان، 27/2/1363.</ref>
درهمینحال، براساس برخی گزارشها، از یک هفته پیش 30 نفر از افراد مسلح حزب دمکرات در نزدیکی ارومیه به سایر عناصر این گروه پیوستهاند و قصد دارند به دره شهدا رفته و انتخابات را بر هم بزنند.<ref>سند شماره 392673 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن2) به فرمانده قرارگاه عملیاتی حمزه سیدالشهدا(ع)، 26/2/1363.</ref>
اطلاعات شهربانی جمهوری اسلامی ایران نیز در خبری اعلام کرد که تعدادی از افراد کردزبان مناطق کردستان عراق که به حزب بعث عراق وابسته هستند، قصد دارند، با لباس محلی وارد مناطق کردنشین ایران شده و در روند برگزاری انتخابات ایجاد اخلال کنند.<ref>سند شماره 95237 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 26/2/1363.</ref>
==گزارش - 5 ==
5. تصمیم دولت مرکزی عراق مبنیبر اعزام اجباری دانشجویان دانشگاههای عراق به جبهههای جنگ موجب بروز ناآرامی در شهرهای بزرگ کردستان عراق شده است، این ناآرامیها که از چند روز پیش با اعتراض دانشجویان به این تصمیم دولت عراق شروع شده، پس از چند روز درگیری و دستگیری تعداد زیادی از دانشجویان و اعتصاب آنها همچنان ادامه دارد. فردی به نام علی عارف گزارشی دراینباره تهیه کرده که در آن آمده است: درحالحاضر، اوضاع کردستان عراق بسیار ناآرام است و رژیم بعثی عراق بیش از 500 تن از دانشجویان دانشگاه صلاحالدین را از دانشگاه اخراج و 84 تن از آنها را زندانی کرده است. این موضوع اعتراض دانشجویان در شهرهای دهوک، سلیمانیه و اربیل را به دنبال داشته است. آنها خواستار آزادی زندانیان سیاسی و بازگرداندن دانشجویان اخراجی به دانشگاه هستند. در درگیری بین نیروهای رژیم بعثی عراق و مردم کرد این کشور تعدادی از مردم کشته شدهاند.
در بخش دیگری از این گزارش، فعالیت و جایگاه گروههای سیاسی مختلف کرد درمیان مردم این منطقه مورد توجه قرار گرفته و درخصوص نگرش مردم کردستان به آنها آمده است: مردم این منطقه به جلال طالبانی بهعنوان عامل رژیم صدام مینگرند. نگاه آنها به حزب دمکرات کردستان عراق نیز خوب نیست. آنها میگویند رهبران این حزب چرا در کرج هستند و به مناطق آزادشده کردستان برنمیگردند. بین گروههای سیاسی کردستان اختلافات زیادی وجود دارد. حزب سوسیالیست کردستان (حسک) درمیان مردم طرفداران زیادی ندارد. آنها افراد سادهای هستند و در شهرهای سلیمانیه و کرکوک هیچگونه فعالیتی ندارند. گروههای اسلامی مانند حزب عمل یا حزب الدعوه و مجلس اعلای انقلاب اسلامی نیز هیچگونه تحرکی ندارند. درهمینحال، یک گروه اسلامی به سرپرستی فردی به نام ملااحمد در شهر سلیمانیه در میان جوانان خیلی نفوذ کرده و بدون هیچگونه ترسی به تبلیغات اسلامی میپردازد. گروههای اسلامی کوچک دیگری هم وجود دارند که در دانشگاههای این منطقه و برخی شهرها مانند سیدصادق و حلبچه فعالیت میکنند، اما تأثیر زیادی در تحولات منطقه ندارند.<ref>سند شماره 503711 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش داخلی عراق، 26/2/1363، صص 3 - 1. </ref>
==گزارش - 6 ==
6. محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، در نامهای به رئیس شورایعالی دفاع با اشاره به نقش و اهمیت یگان هوایی سپاه در جابه جایی سریع نیروها و انتقال آنها به مناطق عملیاتی، انتقال سریع مسئولان به محلهای مورد نیاز، پشتیبانی عملیات زمینی با ترابری و تدارک نیروها، پشتیبانی آتش یگانهای عملکننده، تخلیه سریع مجروحان، تکمیل شناساییهای زمینی ازطریق انجام شناساییهای هوایی، خواستار تأمین نیازهای این یگان شد.
در این نامه با اذعان به مسائل و مشکلات سالهای گذشته درزمینه هماهنگی با نیروی هوایی ارتش برای تأمین نیازهای رزمندگان آمده است: «تجربه کار در سالهای اخیر بهخوبی روشن نموده است ایجاد هماهنگی با دیگر ارگانها و نهادهای نظامی و غیرنظامی درجهت رفع نیاز [های تدارکاتی و عملیاتی] و دراختیارگرفتن این امکانات در همه موارد و بهموقع میسر و امکانپذیر نیست و اغلب این هماهنگیها باعث ازدسترفتن زمان میگردد. حال آنکه درصورت دراختیاربودن این امکانات کارایی آنها بهشدت بالا رفته و توان سپاه نیز درجهت انجام مأموریتها [تقویت] میگردد.»
محسن رضایی در ادامه نامه توان فعلی یگان هوایی سپاه را یک فروند هواپیمای فالکن، 3 فروند هواپیمای سسنای دوموتوره و 5 فروند هواپیمای سسنای یکموتوره، یک فروند توربوکماندر و 4 فروند بالگرد اعلام کرده و افزوده است: بخشی از این توان بهدلیل کمبود قطعات، فعال نیستند. ازنظر نیروی انسانی نیز یگان هوایی سپاه 80 نفر پاسدار فعال دارد و 207 نفر نیز درحال گذراندن دوره آموزش نظامی میباشند و پس از اتمام دوره در این یگان مشغول به کار میشوند که بههیچوجه با امکانات موجود همخوانی ندارد.
فرمانده کل سپاه امکانات مورد نیاز یگان هوایی سپاه پاسداران را 3 فروند هواپیمای فالکن، 2 فروند هواپیمای سبک پی.سی6، 10 فروند هواپیمای سی172 (سسنا)، 4 فروند بالگرد214، 8 فروند بالگرد205، 10 فروند بالگرد206 و 5 فروند بالگرد کبری یا مشابه آن اعلام کرد و خواستار دستور شورایعالی دفاع برای تأمین موارد مذکور از سازمانهای دیگر یا اختصاص بودجه لازم برای خرید آنها شد.<ref>سند شماره 443584 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی کل سپاه به ریاست شورای‌عالی دفاع، 26/2/1363، صص 3 - 1.</ref>
==گزارش - 7 ==
7. حجت الاسلام والمسلمین هاشمی رفسنجانی نماینده امام در شورایعالی دفاع، از کارخانهها و تأسیسات فنی سازمان صنایع دفاعی بازدید و با کارگران و مسئولان قسمتهای مختلف این سازمان گفتوگو کرد.
رئیس مجلس شورای اسلامی از قسمتهای مهم صنایع فشنگسازی، گلولهسازی، تولید توپ و جنگافزارهای انفجاری دیدار کرده و در جریان روند تولید سلاح و مشکلات آن قرار گرفت. وی در سخنانی در جمع کارگران و کارکنان سازمان صنایع دفاعی کشور ضمن اشاره به اقدامات ابرقدرتها برای درانحصارگرفتن تولید تسلیحات و تلاشها و ابتکارات صورتگرفته برای تولید جنگافزارهای مورد نیاز در داخل کشور گفت: «ما امروز در این سازمان باتوجهبه نیاز مبرم، شاهد ساختن نوعی از مینهای دریایی هستیم که باتوجه به برنامه ریزیهای انجام شده، ما هیچگاه توقع نداشتیم که این تحولات بهزودی انجام شود. البته این جنگ برای نابودی ما طرحریزی شده بود، اما به لطف خدا این جنگ برای ما وسیله حیات و تکامل انقلاب و صدور [انقلاب] قرار گرفت.»
نماینده امام در شورایعالی دفاع در بخش دیگری از سخنان خود به حملات اخیر عراق در خلیجفارس و واکنش دولتهای عربی اشاره و درمورد سیاست جمهوری اسلامی ایران اظهار کرد: اگر قرار است راه انتقال نفت از جزیره خارک تأمین نباشد، پس هیچ راهی در خلیجفارس تأمین نخواهد داشت و ما قدرت این را داریم که در مقابل توطئه ابرقدرتها بایستیم. اگر ما به امید خدا، این جنگ را با پیروزی کامل به پایان ببریم، مطمئن باشید باوجود کمبودهای فراوان در موارد مختلف ما یک ملت نمونه تاریخی برای بسیاری از ملل جهان خواهیم بود.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 29/2/1363، ص14.</ref>
==گزارش - 8 ==
8. با تشدید حملات هوایی در منطقه خلیج فارس، رادیو بی بی سی در برنامه ای به بررسی قدرت هوایی ایران و عراق و میزان استفاده دو کشور از این نیرو در پیشبرد اهداف نظامی خود پرداخت. کارشناس امور نظامی بیبیسی دراینباره گفت: «ایران از نیروی هوایی خود بهطور گسترده استفاده نمیکند. از سوی دیگر، عراق نیز بهطور کامل از جنگندههای خود استفاده نکرده است.» وی افزود: باوجود صدور صدها اطلاعیه نظامی درباره عملیات هوایی مستقیم و مؤثر، کسانی که از جبهه های جنگ دیدن کردهاند، کمتر صدای جنگنده های عراقی را شنیده اند؛ زیرا عراق جنگنده های خود را به صورت یک قدرت ذخیره نگه میدارد. این موضوع در حملات عراق به میدانهای نفتی ایران در خلیج فارس نیز روشن است. عراق در سال گذشته، پنج هواپیمای سوپراتاندارد مجهز به موشکهای اگزوسه، به دست آورد. این هواپیماها میتوانند میدانها و پایانه های نفتی ایران را در خلیجفارس هدف حملات شدید قرار دهند، اما موفقترین حملات عراق در ماههای گذشته با بالگرد و در قسمت شمالی خلیجفارس و نزدیکی بندر امام خمینی بوده است. در ماه گذشته، 3 کشتی که قصد ورود به بندر امام خمینی را داشتند، با بالگرد مورد حمله قرار گرفتند. به نظر میرسد عراق قدرت هوایی خود را برای مقابله با حملات ایران در منطقه مردابی شمال بصره نگه داشته است.
کارشناس بیبیسی در ادامه با طرح این ادعا که نیروی هوایی ایران نقش فعالانهای در جنگ نداشته است، گفت: در آغاز جنگ، جنگنده های ایران دست به حمله های پرجرئت و پیروزمندانه ای زدند و بارها در ارتفاع پائین در آسمان بغداد و بر فراز تأسیسات مهم عراق به پرواز درآمدند، اما در این حملات خسارات زیادی را متحمل شدند و از آن هنگام ایران در تأمین قطعات یدکی هواپیماها با مشکلات زیادی روبه رو شد. باوجوداین، نیروی هوایی این کشور توانسته است چندین هدف در نزدیکی بغداد را در حملات اخیر بمباران کند. درحالحاضر، ایران بین 30 تا 40 فروند هواپیمای جنگنده دارد که آنها را قبل از انقلاب از امریکا خریداری کرده است. نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران علاوهبر قطعات یدکی با مشکل کمبود خلبان نیز مواجه است. تعدادی از خلبانان ایران در جریان انقلاب تصفیه شده یا فرار کردهاند. این گزارش با بیان اینکه هر قدرت هوایی برای انجام مأموریتهای خود نیاز به تربیت خلبانان جدید دارد، اضافه کرد: «هنوز هیچگونه نشانهای از اینکه ایران خلبانان مورد نیاز را برای خود فراهم کرده باشد، وجود ندارد.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 61، 30/2/1363، صص 63 - 61، رادیو بی‌بی‌سی عربی، 26/2/1363.</ref>
==گزارش - 9 ==
9. مؤسسه بروکینگز یکی از مراکز پژوهشی بانفوذ امریکا، درباره جنگ ایران و عراق و تأثیرات آن بر وضعیت انرژی در جهان هشدار داد.
براساس نتایج تحقیق این مؤسسه پیروزی ایران در جنگ با عراق میتواند جریان نفت از خلیجفارس به غرب را محدود کرده و ضمن افزایش شدید قیمت این محصول کشورهای جهان را با شوک جدیدی روبهرو کند. در قسمتی از این گزارش پژوهشی آمده است: آمادهشدن ایران برای یک حمله بزرگ در جبهههای جنگ میتواند موجب درهمشکستن خط دفاعی بغداد در لحظهای که در ضعیفترین موقعیت خود در جنگ سه ونیم ساله قرار دارد، بشود. پیروزی قاطع ایران بر عراق، تهران را به قدرت مسلط بر تولید نفت در خلیجفارس تبدیل خواهد کرد و ممکن است عرضه نفت از این منطقه را در اواخر دهه 1980 کاهش دهد. مؤسسه بروکینگز در ادامه تحقیق خود با بیان اینکه تولیدکنندگان نفت خلیجفارس روزانه 1/9 میلیون بشکه نفت تولید کرده و تقریباً 20 درصد نیازهای جهانی را تأمین میکنند، درمورد شکست عراق در جنگ هشدار داده و افزود: اگر ایران عراق را شکست بدهد، ائتلافی از تولیدکنندگان نفت خلیجفارس به رهبری ایران به وجود خواهد آمد که میتواند قیمتگذاری و سیاستهای تولیدی سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) را تعیین کند؛ همان کاری که اکنون کشور محافظهکار عربستان سعودی به عهده دارد.
در این تحقیق سه نتیجه احتمالی برای جنگ میان دو کشور صادرکننده نفت مطرح شده است: اول، این جنگ موازنه قدرت در خلیجفارس را به ضرر عربستان سعودی تغییر خواهد داد؛ اگر جنگ پایان یابد، هر دو کشور ایران و عراق صادرات نفت خود را به زیان عربستان افزایش داده و قیمتهای نفت را در یک فرایند نزولی تحت فشار قرار خواهند داد. در حالت دوم، پیروزی قاطعانه ایران میتواند این کشور را قادر سازد میزان تولید نفت در کشورهای همسایه خود در منطقه خلیجفارس را تعیین و قیمت نفت را ازطریق کنترل عرضه نفت در بازار در سطح بالا حفظ کند. در این حالت ایران عملاً کنترل ظرفیت تولید اضافی نفت را در دست خواهد داشت. در حالت سوم، جنگ فرسایشی ادامه خواهد یافت و بهموازات آن براثر حملات ایران و عراق به نفتکشها در خلیجفارس مخاطرات صدور نفت از منطقه افزایش یافته و جهان بهطور متناوب با کاهش صادرات و کمبود نفت و افزایش قیمتها روبهرو خواهد شد.
این گزارش محتملترین حالت را بنبست طولانی در جنگ عنوان کرده و افزوده است: در این وضعیت غرب تلاش خواهد کرد تا از تداوم جریان نفت به بازارهای جهانی بهصورت ملایم اطمینان یابد و از شدت مخاطرات و تلاطمات بکاهد.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 58، 27/2/1363، صص 26 و 27، نیویورک - خبرگزاری یونایتدپرس، 26/2/1363.</ref>
==گزارش - 10 ==
10. برخی منابع غربی از بروز درگیری میان نیروهای ایران و سوریه در لبنان خبر داده و اعلام کردند که بیشتر نیروهای سپاه پاسداران ایران از شهر بعلبک لبنان خارج شدهاند.
آسوشیتدپرس از بیروت گزارش داد: سربازان سوری و افراد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران با سلاحهای سبک در شهر قدیمی بعلبک در شرق لبنان، درگیر شدند. هنگامی که نیروهای ایرانی درپی برگزاری یک مراسم رژه خیابانی در بعلبک بودند، نیروهای سوری به مقر نیروهای ایرانی در نزدیک هتل این شهر حمله کرده و آنجا را به آتش کشیدند. در این درگیری تعدادی از نیروهای ایرانی مجروح شدند. بهدنبال این حادثه، نیروهای سوری با ایجاد پستهای ایست و بازرسی در تمامی جادهها و نقاط مختلف شهر کنترل بعلبک را در اختیار گرفته و به تفتیش، خلع سلاح و بازداشت پاسداران ایران مبادرت کردند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 61، 30/2/1363، ص51، بیروت - آسوشیتدپرس، 26/2/1363.</ref>
گزارش خبرگزاری فرانسه نیز از وضعیت شهر بعلبک حاکی است: تقریباً تمامی پاسداران انقلاب اسلامی این شهر را ترک کردهاند و افرادی هم که باقی ماندهاند، در شهر بدون اسلحه رفتوآمد میکنند. این خبرگزاری افزود علاوهبر نیروهای سپاه، ناراضیان جنبش امل اسلامی نیز که طرفدار ایران هستند، منطقه را ترک کردهاند. نیروهای ایرانی دو سال پیش و درپی حمله نیروهای اسرائیلی به جنوب لبنان به این منطقه آمده بودند. درحالحاضر، نیروهای ایرانی پادگان شیخ عبدالله، هتل خدام و همچنین بیمارستان (امام) خمینی را تخلیه کردهاند. بعد از این درگیری، در اغلب مناطق جنوب لبنان نیروهای سوری جای نیروهای ایرانی، حزبالله و جنبش امل اسلامی را گرفتهاند و نیروهای جنبش امل اسلامی طرفدار سوریه بهشدت فعال شدهاند. به گزارش خبرگزاری فرانسه، پوسترهای جنبش امل اسلامی جای همه پوسترهای حزبالله و نیروهای ایرانی را گرفته است. «تصاویر امام خمینی کمیاب شده و جای آن را تصاویر حافظ اسد رئیسجمهور سوریه، گرفته است.» نیروهای ایرانی بهمنظور ترک کامل منطقه در شمال شهر بعلبک مستقر شدهاند و به گفته منابع سوری، این نیروها در هفتههای آینده منطقه را بهطور کامل ترک خواهند کرد. سوریه در نظر دارد جنبش امل اسلامی به رهبری نبیه بری را که در دولت جدید لبنان حضور دارد، به ضرر نیروهای طرفدار ایران تقویت کند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 58، 27/2/1363، ص30، بعلبک - خبرگزاری فرانسه، 26/2/1363.</ref>
==گزارش - 11 ==
11. روزنامه امریکایی لوس آنجلس تایمز طرفداری مطلق دولت امریکا از عراق را یک سیاست اشتباه و شکست خورده توصیف کرد. این روزنامه در شماره امروز خود با اشاره به مصاحبه اخیر صدام با مطبوعات امریکا و تمایل بیشتر عراق در گرایش به مسکو نوشت: «صدام حسین محاسبه کرده است که میتواند عملاً کمک بیشتری از روسها دریافت کند تا از امریکاییها.» این روزنامه با تشریح روند بهبود مناسبات دو کشور، اقدام امریکا به حذف نام عراق از فهرست کشورهای حامی تروریسم را یادآور شد و افزود: از زمانی که امریکا اعلام کرد عراق دیگر حامی تروریسم بین المللی به شمار نمیآید، به سوی این کشور متمایل شد، اما این سیاست نیز شکست خورد. عراق بیشازپیش به مسکو نزدیک شده است و ضمن انتقاد از امریکا معتقد است که این کشور با طولانیکردن جنگ ایران و عراق درصدد است تا در کشورهای منطقه پایگاههای نظامی به دست آورد.
لوس آنجلس تایمز با اشاره به حملات هوایی اخیر علیه نفتکشهای کویت و عربستان در خلیجفارس و رد ادعای صدام حسین درمورد حمایت امریکا از تداوم جنگ مدعی شد که کشورهای خارجی بیشتر از هر مسئله دیگری از نتایج این حملات وحشت دارند و حمله به نفتکشهای عربستان و کویت در خارج از منطقه جنگی نشاندهنده مخاطرات زیاد تداوم جنگ است.<ref>همان، صص 27 و 28، لوس‌آنجلس - خبرگزاری کویت، 26/2/1363.</ref>




نسخهٔ کنونی تا ‏۳۰ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۰۶:۲۸

روزشمار جنگ سال 1363
1363.02.26
نام‌های دیگر بیست و شش اردیبهشت
تاریخ شمسی 1363.02.26
تاریخ میلادی 16 مه 1984
تاریخ قمری 14 شعبان 1404
1360.02.26
1361.02.26
1362.02.26
1364.02.26
1365.02.26
1366.02.26
1367.02.26


گزارش - 1

1. صبح امروز یک فروند نفتکش عربستان سعودی در خلیجفارس هدف حمله هوایی قرار گرفت و دچار آتشسوزی شد. این نفتکش که ینبع پراید نام دارد، هنگام حرکت در آبهای ساحلی عربستان در نزدیکی تنومه بهوسیله یک هواپیمای ناشناس هدف قرار گرفت.[۱] دولتهای کویت و عراق جمهوری اسلامی ایران را به انجام حملات علیه نفتکشها در خلیجفارس متهم کردند.[۲] وزارت امور خارجه عربستان با احضار کاردار ایران، به این حملات اعتراض و پیام نسبتاً ملایم ملک فهد مبنیبر خودداری از حمله به کشتیها را تحویل وی داد.[۳] تاکنون جمهوری اسلامی ایران در موضعگیری در قبال این حملات اعلام کرده است که «یا خلیجفارس برای همه امنیت دارد یا برای هیچکس امنیت ندارد.»[۴] دراینحال، دولت کویت امروز با صدور بیانیهای بهصورت رسمی جمهوری اسلامی ایران را عامل حمله دو روز پیش به نفتکش کویتی معرفی کرد. در بیانیه دولت کویت آمده است: «هواپیماهای ایرانی مسئول حمله علیه دو نفتکش کویتی در خلیج [فارس] در اوایل هفته جاری بودهاند.» این بیانیه که در پایان نشست هیئت دولت کویت انتشار یافت مدعی شده است ایران در روز یکشنبه به نفتکش کویتی امالقصبه و روز دوشنبه به نفتکش بحره حمله کرده است. بیانیه مذکور با تشریح وقایع این حملات افزوده است: این عملیات بهوسیله یک فروند هواپیمای ایرانی که از یکی از فرودگاههای این کشور به پرواز درآمده بود، انجام شده است. دولت کویت درصدد برگزاری جلسه وزرای امور خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس است تا از این طریق موضوع حملات به نفتکشهای این کشور مورد بررسی قرار گیرد. بیانیه دولت کویت با تصریح بر اینکه این حملات نقض قوانین بینالمللی و اصول همجواری است اعلام کرد که دولت کویت بههمراه برادران و دوستان خود در جستوجوی محدودکردن اینگونه حملات است.[۵]

گزارش - 2

2. حملات اخیر به کشتیهای تجاری و نفتکشها در خلیجفارس، موجب نگرانی صاحبان کشتیها و دولتهای غربی شده است. خبرگزاری کویت در گزارشی از لندن با اشاره به نگرانیهای موجود دراینزمینه اعلام کرد: در گذشته، مالکان کشتیها دربرابر حملات پراکنده واکنش نشان میدادند، اما مداومت حملات در چند روز گذشته آنها را درمورد اعزام کشتی به این منطقه دچار تردید کرده است. آنها هشدار دادهاند که اگر این وضعیت غیرقابل اطمینان گسترش یابد، میتواند تأثیر جدی بر روند کشتیرانی در خلیجفارس بگذارد.[۶] شرکت تجاری نفت ژاپن به صاحبان نفتکشهای ژاپنی توصیه کرد بارگیری نفت از نیمه شمالی خلیجفارس را به حال تعلیق درآورند. درعمل نیز نفتکشهای ژاپنی از نزدیکشدن به جزیره خارک که پایانه اصلی نفت ایران به شمار میآید، خودداری میکنند. شرکتهای ژاپنی قرارداد خرید روزانه 200 هزار بشکه نفت از ایران را دارند و قسمت عمده این نفت بهوسیله نفتکشهای خارجی حمل میشود.[۷] از سوی دیگر، اجارهدهندگان کشتی در لندن نیز اعلام کردند حملات علیه نفتکشها در خلیجفارس در خارج از منطقه جنگی تأثیر شدیدی بر افزایش نرخ حق بیمه گذاشته است. مالکان کشتیها از تداوم حملات بدون تبعیض علیه نفتکشها در خلیجفارس نگران هستند.[۸] درهمینحال، روزنامه واشنگتن پست در صفحه اول امروز خود به نقل از مقامات امریکایی مدعی شد که جمهوری اسلامی ایران مسئول حمله به نفتکشهای کویت و عربستان است. این روزنامه نوشت: همچنان که عراق در هفتههای گذشته به چنین عملیاتی مبادرت میورزید، حالا این ایران است که به کشتیهای بینالمللی حمله میکند. افزایش این قبیل اقدامات و مشارکت ایران در این نوع جنگ دریایی ممکن است بهطور مؤثری باعث توقف مبادلات بازرگانی نفتی گردد. واشنگتن پست با اشاره به افزایش نرخ حق بیمه کشتیها در خلیجفارس و تعهد امریکا به بازنگهداشتن خلیجفارس برای آمدوشد کشتیها اضافه کرد: مقامات امریکایی اظهار میدارند پاکسازی تنگه هرمز از مینها مقابله با نوعی حملات چریکی دریایی است که ازسوی ایران و عراق انجام میگیرد.[۹]

گزارش - 3

3. تحرکات ایذائی عناصر گروههای مسلح غیرقانونی و اقدامات نیروهای خودی در مقابله با آنان امروز نیز در مناطق کردنشین ادامه داشت. افراد مسلح گروههای ضدانقلاب ساعت 22:30 به روستای ملحم در نزدیکی سلماس حمله کردند. مهاجمان که بالغبر 40 نفر و مسلح به کلاشینکف و آر.پی.جی7 بودند با مقاومت نیروهای مستقر در پایگاه روبهرو شدند. درپی اعزام یگان ضربت جندالله سلماس به محل، مهاجمان از منطقه متواری شدند. در این درگیری که حدود 2 ساعت طول کشید، افراد ضدانقلاب ضمن بهشهادترساندن یکی از نیروهای پایگاه مزبور، 4 عضو دیگر پایگاه را ربوده و با خود بردند.[۱۰] در حادثه مشابهی، عناصر گروههای مسلح غیرقانونی به پایگاه قویر در منطقه عمومی صائیندژ هجوم بردند، اما با واکنش بهموقع و اجرای آتش پرحجم نیروهای پایگاه بدون دستیابی به اهداف خود مجبور به ترک منطقه شدند.[۱۱] همچنین امروز در جنوبغرب دیواندره، 18 نفر از عناصر مسلح حزب دمکرات وارد روستای جیران شده و پس از آزار و شکنجه، خانواده شخصی به نام حاج طالب را بههمراه مینیبوس وی با خود بردند. سرپرستی مهاجمان را شخصی به نام صدیق مشهور به شورش بر عهده داشت.[۱۲] نیروهای خودی نیز درپی درگیری نسبتاً شدید روز گذشته در روستای عرب اوغلو در شمال سقز و برای مقابله با اقدامات عناصر گروههای مسلح غیرقانونی امروز عملیات پاکسازی روستاهای منطقه مزبور را شروع کردند. در این عملیات روستاهای عرب اوغلوی پائین و بالا و سلمانکندی پاکسازی و 3 نفر از پیشمرگان مسلمان کرد و 2 نفر از نیروهای بسیج شهید و 5 نفر از پیشمرگان مسلمان کرد مجروح شدند. از عناصر گروههای مسلح ضدانقلاب نیز یک نفر کشته و یک نفر دستگیر شد. این عملیات تا پایان روز ادامه داشت.[۱۳] درهمینحال، برخی گزارشها حاکی است که امروز حزب دمکرات کردستان ایران 3 نفر از افراد هیز پیشوا را که قصد داشتند خود را تسلیم نیروهای جمهوری اسلامی ایران کنند، در روستای کانیزرد واقع در شمالغربی سردشت، اعدام کرد.[۱۴]

گزارش - 4

4. در آستانه برگزاری مرحله دوم انتخابات دومین دوره مجلس شورای اسلامی، برخی گزارشها حاکیاز تلاش عناصر ضدانقلاب و نیروهای عراقی برای کارشکنی و خرابکاری در روند برگزاری انتخابات در استانهای شمالغرب کشور است. ستاد منطقه11 سپاه به قرارگاه شهید بروجردی و سپاه ناحیه کردستان اعلام کرد: حزب منحله دمکرات از امروز به نیروهای خود در تمامی مناطق کردستان و آذربایجانغربی آمادهباش داده است.[۱۵] گزارش ناحیه ژاندارمری کردستان نیز حاکی است در منطقه کامیاران، تعداد قابلتوجهی از چتههای حزب دمکرات وارد منطقه شدهاند و در نظر دارند در روز انتخابات با اجرای کمین در جادهها نظم منطقه را به هم ریخته و در برگزاری انتخابات اخلال ایجاد کنند.[۱۶] درهمینحال، براساس برخی گزارشها، از یک هفته پیش 30 نفر از افراد مسلح حزب دمکرات در نزدیکی ارومیه به سایر عناصر این گروه پیوستهاند و قصد دارند به دره شهدا رفته و انتخابات را بر هم بزنند.[۱۷] اطلاعات شهربانی جمهوری اسلامی ایران نیز در خبری اعلام کرد که تعدادی از افراد کردزبان مناطق کردستان عراق که به حزب بعث عراق وابسته هستند، قصد دارند، با لباس محلی وارد مناطق کردنشین ایران شده و در روند برگزاری انتخابات ایجاد اخلال کنند.[۱۸]

گزارش - 5

5. تصمیم دولت مرکزی عراق مبنیبر اعزام اجباری دانشجویان دانشگاههای عراق به جبهههای جنگ موجب بروز ناآرامی در شهرهای بزرگ کردستان عراق شده است، این ناآرامیها که از چند روز پیش با اعتراض دانشجویان به این تصمیم دولت عراق شروع شده، پس از چند روز درگیری و دستگیری تعداد زیادی از دانشجویان و اعتصاب آنها همچنان ادامه دارد. فردی به نام علی عارف گزارشی دراینباره تهیه کرده که در آن آمده است: درحالحاضر، اوضاع کردستان عراق بسیار ناآرام است و رژیم بعثی عراق بیش از 500 تن از دانشجویان دانشگاه صلاحالدین را از دانشگاه اخراج و 84 تن از آنها را زندانی کرده است. این موضوع اعتراض دانشجویان در شهرهای دهوک، سلیمانیه و اربیل را به دنبال داشته است. آنها خواستار آزادی زندانیان سیاسی و بازگرداندن دانشجویان اخراجی به دانشگاه هستند. در درگیری بین نیروهای رژیم بعثی عراق و مردم کرد این کشور تعدادی از مردم کشته شدهاند. در بخش دیگری از این گزارش، فعالیت و جایگاه گروههای سیاسی مختلف کرد درمیان مردم این منطقه مورد توجه قرار گرفته و درخصوص نگرش مردم کردستان به آنها آمده است: مردم این منطقه به جلال طالبانی بهعنوان عامل رژیم صدام مینگرند. نگاه آنها به حزب دمکرات کردستان عراق نیز خوب نیست. آنها میگویند رهبران این حزب چرا در کرج هستند و به مناطق آزادشده کردستان برنمیگردند. بین گروههای سیاسی کردستان اختلافات زیادی وجود دارد. حزب سوسیالیست کردستان (حسک) درمیان مردم طرفداران زیادی ندارد. آنها افراد سادهای هستند و در شهرهای سلیمانیه و کرکوک هیچگونه فعالیتی ندارند. گروههای اسلامی مانند حزب عمل یا حزب الدعوه و مجلس اعلای انقلاب اسلامی نیز هیچگونه تحرکی ندارند. درهمینحال، یک گروه اسلامی به سرپرستی فردی به نام ملااحمد در شهر سلیمانیه در میان جوانان خیلی نفوذ کرده و بدون هیچگونه ترسی به تبلیغات اسلامی میپردازد. گروههای اسلامی کوچک دیگری هم وجود دارند که در دانشگاههای این منطقه و برخی شهرها مانند سیدصادق و حلبچه فعالیت میکنند، اما تأثیر زیادی در تحولات منطقه ندارند.[۱۹]

گزارش - 6

6. محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، در نامهای به رئیس شورایعالی دفاع با اشاره به نقش و اهمیت یگان هوایی سپاه در جابه جایی سریع نیروها و انتقال آنها به مناطق عملیاتی، انتقال سریع مسئولان به محلهای مورد نیاز، پشتیبانی عملیات زمینی با ترابری و تدارک نیروها، پشتیبانی آتش یگانهای عملکننده، تخلیه سریع مجروحان، تکمیل شناساییهای زمینی ازطریق انجام شناساییهای هوایی، خواستار تأمین نیازهای این یگان شد. در این نامه با اذعان به مسائل و مشکلات سالهای گذشته درزمینه هماهنگی با نیروی هوایی ارتش برای تأمین نیازهای رزمندگان آمده است: «تجربه کار در سالهای اخیر بهخوبی روشن نموده است ایجاد هماهنگی با دیگر ارگانها و نهادهای نظامی و غیرنظامی درجهت رفع نیاز [های تدارکاتی و عملیاتی] و دراختیارگرفتن این امکانات در همه موارد و بهموقع میسر و امکانپذیر نیست و اغلب این هماهنگیها باعث ازدسترفتن زمان میگردد. حال آنکه درصورت دراختیاربودن این امکانات کارایی آنها بهشدت بالا رفته و توان سپاه نیز درجهت انجام مأموریتها [تقویت] میگردد.» محسن رضایی در ادامه نامه توان فعلی یگان هوایی سپاه را یک فروند هواپیمای فالکن، 3 فروند هواپیمای سسنای دوموتوره و 5 فروند هواپیمای سسنای یکموتوره، یک فروند توربوکماندر و 4 فروند بالگرد اعلام کرده و افزوده است: بخشی از این توان بهدلیل کمبود قطعات، فعال نیستند. ازنظر نیروی انسانی نیز یگان هوایی سپاه 80 نفر پاسدار فعال دارد و 207 نفر نیز درحال گذراندن دوره آموزش نظامی میباشند و پس از اتمام دوره در این یگان مشغول به کار میشوند که بههیچوجه با امکانات موجود همخوانی ندارد. فرمانده کل سپاه امکانات مورد نیاز یگان هوایی سپاه پاسداران را 3 فروند هواپیمای فالکن، 2 فروند هواپیمای سبک پی.سی6، 10 فروند هواپیمای سی172 (سسنا)، 4 فروند بالگرد214، 8 فروند بالگرد205، 10 فروند بالگرد206 و 5 فروند بالگرد کبری یا مشابه آن اعلام کرد و خواستار دستور شورایعالی دفاع برای تأمین موارد مذکور از سازمانهای دیگر یا اختصاص بودجه لازم برای خرید آنها شد.[۲۰]

گزارش - 7

7. حجت الاسلام والمسلمین هاشمی رفسنجانی نماینده امام در شورایعالی دفاع، از کارخانهها و تأسیسات فنی سازمان صنایع دفاعی بازدید و با کارگران و مسئولان قسمتهای مختلف این سازمان گفتوگو کرد. رئیس مجلس شورای اسلامی از قسمتهای مهم صنایع فشنگسازی، گلولهسازی، تولید توپ و جنگافزارهای انفجاری دیدار کرده و در جریان روند تولید سلاح و مشکلات آن قرار گرفت. وی در سخنانی در جمع کارگران و کارکنان سازمان صنایع دفاعی کشور ضمن اشاره به اقدامات ابرقدرتها برای درانحصارگرفتن تولید تسلیحات و تلاشها و ابتکارات صورتگرفته برای تولید جنگافزارهای مورد نیاز در داخل کشور گفت: «ما امروز در این سازمان باتوجهبه نیاز مبرم، شاهد ساختن نوعی از مینهای دریایی هستیم که باتوجه به برنامه ریزیهای انجام شده، ما هیچگاه توقع نداشتیم که این تحولات بهزودی انجام شود. البته این جنگ برای نابودی ما طرحریزی شده بود، اما به لطف خدا این جنگ برای ما وسیله حیات و تکامل انقلاب و صدور [انقلاب] قرار گرفت.» نماینده امام در شورایعالی دفاع در بخش دیگری از سخنان خود به حملات اخیر عراق در خلیجفارس و واکنش دولتهای عربی اشاره و درمورد سیاست جمهوری اسلامی ایران اظهار کرد: اگر قرار است راه انتقال نفت از جزیره خارک تأمین نباشد، پس هیچ راهی در خلیجفارس تأمین نخواهد داشت و ما قدرت این را داریم که در مقابل توطئه ابرقدرتها بایستیم. اگر ما به امید خدا، این جنگ را با پیروزی کامل به پایان ببریم، مطمئن باشید باوجود کمبودهای فراوان در موارد مختلف ما یک ملت نمونه تاریخی برای بسیاری از ملل جهان خواهیم بود.[۲۱]

گزارش - 8

8. با تشدید حملات هوایی در منطقه خلیج فارس، رادیو بی بی سی در برنامه ای به بررسی قدرت هوایی ایران و عراق و میزان استفاده دو کشور از این نیرو در پیشبرد اهداف نظامی خود پرداخت. کارشناس امور نظامی بیبیسی دراینباره گفت: «ایران از نیروی هوایی خود بهطور گسترده استفاده نمیکند. از سوی دیگر، عراق نیز بهطور کامل از جنگندههای خود استفاده نکرده است.» وی افزود: باوجود صدور صدها اطلاعیه نظامی درباره عملیات هوایی مستقیم و مؤثر، کسانی که از جبهه های جنگ دیدن کردهاند، کمتر صدای جنگنده های عراقی را شنیده اند؛ زیرا عراق جنگنده های خود را به صورت یک قدرت ذخیره نگه میدارد. این موضوع در حملات عراق به میدانهای نفتی ایران در خلیج فارس نیز روشن است. عراق در سال گذشته، پنج هواپیمای سوپراتاندارد مجهز به موشکهای اگزوسه، به دست آورد. این هواپیماها میتوانند میدانها و پایانه های نفتی ایران را در خلیجفارس هدف حملات شدید قرار دهند، اما موفقترین حملات عراق در ماههای گذشته با بالگرد و در قسمت شمالی خلیجفارس و نزدیکی بندر امام خمینی بوده است. در ماه گذشته، 3 کشتی که قصد ورود به بندر امام خمینی را داشتند، با بالگرد مورد حمله قرار گرفتند. به نظر میرسد عراق قدرت هوایی خود را برای مقابله با حملات ایران در منطقه مردابی شمال بصره نگه داشته است. کارشناس بیبیسی در ادامه با طرح این ادعا که نیروی هوایی ایران نقش فعالانهای در جنگ نداشته است، گفت: در آغاز جنگ، جنگنده های ایران دست به حمله های پرجرئت و پیروزمندانه ای زدند و بارها در ارتفاع پائین در آسمان بغداد و بر فراز تأسیسات مهم عراق به پرواز درآمدند، اما در این حملات خسارات زیادی را متحمل شدند و از آن هنگام ایران در تأمین قطعات یدکی هواپیماها با مشکلات زیادی روبه رو شد. باوجوداین، نیروی هوایی این کشور توانسته است چندین هدف در نزدیکی بغداد را در حملات اخیر بمباران کند. درحالحاضر، ایران بین 30 تا 40 فروند هواپیمای جنگنده دارد که آنها را قبل از انقلاب از امریکا خریداری کرده است. نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران علاوهبر قطعات یدکی با مشکل کمبود خلبان نیز مواجه است. تعدادی از خلبانان ایران در جریان انقلاب تصفیه شده یا فرار کردهاند. این گزارش با بیان اینکه هر قدرت هوایی برای انجام مأموریتهای خود نیاز به تربیت خلبانان جدید دارد، اضافه کرد: «هنوز هیچگونه نشانهای از اینکه ایران خلبانان مورد نیاز را برای خود فراهم کرده باشد، وجود ندارد.»[۲۲]

گزارش - 9

9. مؤسسه بروکینگز یکی از مراکز پژوهشی بانفوذ امریکا، درباره جنگ ایران و عراق و تأثیرات آن بر وضعیت انرژی در جهان هشدار داد. براساس نتایج تحقیق این مؤسسه پیروزی ایران در جنگ با عراق میتواند جریان نفت از خلیجفارس به غرب را محدود کرده و ضمن افزایش شدید قیمت این محصول کشورهای جهان را با شوک جدیدی روبهرو کند. در قسمتی از این گزارش پژوهشی آمده است: آمادهشدن ایران برای یک حمله بزرگ در جبهههای جنگ میتواند موجب درهمشکستن خط دفاعی بغداد در لحظهای که در ضعیفترین موقعیت خود در جنگ سه ونیم ساله قرار دارد، بشود. پیروزی قاطع ایران بر عراق، تهران را به قدرت مسلط بر تولید نفت در خلیجفارس تبدیل خواهد کرد و ممکن است عرضه نفت از این منطقه را در اواخر دهه 1980 کاهش دهد. مؤسسه بروکینگز در ادامه تحقیق خود با بیان اینکه تولیدکنندگان نفت خلیجفارس روزانه 1/9 میلیون بشکه نفت تولید کرده و تقریباً 20 درصد نیازهای جهانی را تأمین میکنند، درمورد شکست عراق در جنگ هشدار داده و افزود: اگر ایران عراق را شکست بدهد، ائتلافی از تولیدکنندگان نفت خلیجفارس به رهبری ایران به وجود خواهد آمد که میتواند قیمتگذاری و سیاستهای تولیدی سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) را تعیین کند؛ همان کاری که اکنون کشور محافظهکار عربستان سعودی به عهده دارد. در این تحقیق سه نتیجه احتمالی برای جنگ میان دو کشور صادرکننده نفت مطرح شده است: اول، این جنگ موازنه قدرت در خلیجفارس را به ضرر عربستان سعودی تغییر خواهد داد؛ اگر جنگ پایان یابد، هر دو کشور ایران و عراق صادرات نفت خود را به زیان عربستان افزایش داده و قیمتهای نفت را در یک فرایند نزولی تحت فشار قرار خواهند داد. در حالت دوم، پیروزی قاطعانه ایران میتواند این کشور را قادر سازد میزان تولید نفت در کشورهای همسایه خود در منطقه خلیجفارس را تعیین و قیمت نفت را ازطریق کنترل عرضه نفت در بازار در سطح بالا حفظ کند. در این حالت ایران عملاً کنترل ظرفیت تولید اضافی نفت را در دست خواهد داشت. در حالت سوم، جنگ فرسایشی ادامه خواهد یافت و بهموازات آن براثر حملات ایران و عراق به نفتکشها در خلیجفارس مخاطرات صدور نفت از منطقه افزایش یافته و جهان بهطور متناوب با کاهش صادرات و کمبود نفت و افزایش قیمتها روبهرو خواهد شد. این گزارش محتملترین حالت را بنبست طولانی در جنگ عنوان کرده و افزوده است: در این وضعیت غرب تلاش خواهد کرد تا از تداوم جریان نفت به بازارهای جهانی بهصورت ملایم اطمینان یابد و از شدت مخاطرات و تلاطمات بکاهد.[۲۳]

گزارش - 10

10. برخی منابع غربی از بروز درگیری میان نیروهای ایران و سوریه در لبنان خبر داده و اعلام کردند که بیشتر نیروهای سپاه پاسداران ایران از شهر بعلبک لبنان خارج شدهاند. آسوشیتدپرس از بیروت گزارش داد: سربازان سوری و افراد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران با سلاحهای سبک در شهر قدیمی بعلبک در شرق لبنان، درگیر شدند. هنگامی که نیروهای ایرانی درپی برگزاری یک مراسم رژه خیابانی در بعلبک بودند، نیروهای سوری به مقر نیروهای ایرانی در نزدیک هتل این شهر حمله کرده و آنجا را به آتش کشیدند. در این درگیری تعدادی از نیروهای ایرانی مجروح شدند. بهدنبال این حادثه، نیروهای سوری با ایجاد پستهای ایست و بازرسی در تمامی جادهها و نقاط مختلف شهر کنترل بعلبک را در اختیار گرفته و به تفتیش، خلع سلاح و بازداشت پاسداران ایران مبادرت کردند.[۲۴] گزارش خبرگزاری فرانسه نیز از وضعیت شهر بعلبک حاکی است: تقریباً تمامی پاسداران انقلاب اسلامی این شهر را ترک کردهاند و افرادی هم که باقی ماندهاند، در شهر بدون اسلحه رفتوآمد میکنند. این خبرگزاری افزود علاوهبر نیروهای سپاه، ناراضیان جنبش امل اسلامی نیز که طرفدار ایران هستند، منطقه را ترک کردهاند. نیروهای ایرانی دو سال پیش و درپی حمله نیروهای اسرائیلی به جنوب لبنان به این منطقه آمده بودند. درحالحاضر، نیروهای ایرانی پادگان شیخ عبدالله، هتل خدام و همچنین بیمارستان (امام) خمینی را تخلیه کردهاند. بعد از این درگیری، در اغلب مناطق جنوب لبنان نیروهای سوری جای نیروهای ایرانی، حزبالله و جنبش امل اسلامی را گرفتهاند و نیروهای جنبش امل اسلامی طرفدار سوریه بهشدت فعال شدهاند. به گزارش خبرگزاری فرانسه، پوسترهای جنبش امل اسلامی جای همه پوسترهای حزبالله و نیروهای ایرانی را گرفته است. «تصاویر امام خمینی کمیاب شده و جای آن را تصاویر حافظ اسد رئیسجمهور سوریه، گرفته است.» نیروهای ایرانی بهمنظور ترک کامل منطقه در شمال شهر بعلبک مستقر شدهاند و به گفته منابع سوری، این نیروها در هفتههای آینده منطقه را بهطور کامل ترک خواهند کرد. سوریه در نظر دارد جنبش امل اسلامی به رهبری نبیه بری را که در دولت جدید لبنان حضور دارد، به ضرر نیروهای طرفدار ایران تقویت کند.[۲۵]

گزارش - 11

11. روزنامه امریکایی لوس آنجلس تایمز طرفداری مطلق دولت امریکا از عراق را یک سیاست اشتباه و شکست خورده توصیف کرد. این روزنامه در شماره امروز خود با اشاره به مصاحبه اخیر صدام با مطبوعات امریکا و تمایل بیشتر عراق در گرایش به مسکو نوشت: «صدام حسین محاسبه کرده است که میتواند عملاً کمک بیشتری از روسها دریافت کند تا از امریکاییها.» این روزنامه با تشریح روند بهبود مناسبات دو کشور، اقدام امریکا به حذف نام عراق از فهرست کشورهای حامی تروریسم را یادآور شد و افزود: از زمانی که امریکا اعلام کرد عراق دیگر حامی تروریسم بین المللی به شمار نمیآید، به سوی این کشور متمایل شد، اما این سیاست نیز شکست خورد. عراق بیشازپیش به مسکو نزدیک شده است و ضمن انتقاد از امریکا معتقد است که این کشور با طولانیکردن جنگ ایران و عراق درصدد است تا در کشورهای منطقه پایگاههای نظامی به دست آورد. لوس آنجلس تایمز با اشاره به حملات هوایی اخیر علیه نفتکشهای کویت و عربستان در خلیجفارس و رد ادعای صدام حسین درمورد حمایت امریکا از تداوم جنگ مدعی شد که کشورهای خارجی بیشتر از هر مسئله دیگری از نتایج این حملات وحشت دارند و حمله به نفتکشهای عربستان و کویت در خارج از منطقه جنگی نشاندهنده مخاطرات زیاد تداوم جنگ است.[۲۶]


منابع و مآخذ روزشمار 1363/02/26

  1. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 58، 27/2/1363، صص 9 - 7، لندن - خبرگزاری کویت، 26/2/1363.
  2. ↑ همان.
  3. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 58، 27/2/1363، صص 9 - 7، لندن - خبرگزاری کویت، 26/2/1363.
  4. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 26/2/1363، ص11.
  5. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 58، 27/2/1363، صص 6، 11 و 12، کویت - خبرگزاری کویت، 26/2/1363.
  6. ↑ همان، صص 9 - 7، لندن - خبرگزاری کویت، 26/2/1363.
  7. ↑ همان، صص 6 و 7، بحرین - خبرگزاری رویتر، 26/2/1363.
  8. ↑ اکبر هاشمی رفسنجانی، به‌سوی سرنوشت (کارنامه و خاطرات سال 1363)، به اهتمام محسن هاشمی، تهران: نشر معارف انقلاب، چاپ پنجم 1386، ص68.
  9. ↑ همان، ص17، واشنگتن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 26/2/1363.
  10. ↑ سند شماره 392663 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای عملیاتی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن3) به فرماندهی نزاجا (معاونت عملیات و اطلاعات)، شماره 58، 27/2/1363، ص3.
  11. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 26/2/1363، ص11.
  12. ↑ سند شماره 315126 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از لشکر28 سنندج به استاندار کردستان، 28/2/1363.
  13. ↑ سند شماره 392712 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از عملیات سپاه بوکان به طرح و عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 26/2/1363.
  14. ↑ سند شماره 402141 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پیرانشهر به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 10/3/1363.
  15. ↑ سند شماره 392711 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه11 سپاه به قرارگاه شهید بروجردی، 26/2/1363.
  16. ↑ سند شماره 314647 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان (رکن2) به استاندار کردستان، 27/2/1363.
  17. ↑ سند شماره 392673 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن2) به فرمانده قرارگاه عملیاتی حمزه سیدالشهدا(ع)، 26/2/1363.
  18. ↑ سند شماره 95237 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 26/2/1363.
  19. ↑ سند شماره 503711 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش داخلی عراق، 26/2/1363، صص 3 - 1.
  20. ↑ سند شماره 443584 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی کل سپاه به ریاست شورای‌عالی دفاع، 26/2/1363، صص 3 - 1.
  21. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 29/2/1363، ص14.
  22. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 61، 30/2/1363، صص 63 - 61، رادیو بی‌بی‌سی عربی، 26/2/1363.
  23. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 58، 27/2/1363، صص 26 و 27، نیویورک - خبرگزاری یونایتدپرس، 26/2/1363.
  24. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 61، 30/2/1363، ص51، بیروت - آسوشیتدپرس، 26/2/1363.
  25. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 58، 27/2/1363، ص30، بعلبک - خبرگزاری فرانسه، 26/2/1363.
  26. ↑ همان، صص 27 و 28، لوس‌آنجلس - خبرگزاری کویت، 26/2/1363.






برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1363.02.26&oldid=4534»