1367.01.11

روزشمار جنگ سال 1367 1367.01.11
نام‌های دیگر	یازده فروردین
تاریخ شمسی	1367.01.11
تاریخ میلادی	31 مارس 1988
تاریخ قمری	12 شعبان 1408

1359.01.11

1360.01.11

1361.01.11

1362.01.11

1363.01.11

1364.01.11

1365.01.11

1366.01.11

گزارش - 355

امام خميني در پيامي پرشور و حماسي، خطاب به ملت ايران با يادآوري دوران سخت دفاع، بر ضرورت پر كردن جبهه‌هاي جنگ براي تداوم بخشيدن به عمليات‌ها و وارد كردن ضربات پي در پي به دشمن تأكيد كردند. امام در اين پيام، اين روزها را روز عاشورا، روز فداكاري و روز حضور در ميادين نبرد براي احقاق حق و ندادن فرصت به دشمن خوانده، درنگ و تعلل در اين مهم را مواجه شدن با فرداي اسارت‌بار دانستند. پيام امام در حالي صادر شد كه بسياري از يگان‌هاي رزمي شركت‌كننده در عمليات‌هاي بيت‌المقدس3، والفجر10 و بيت‌المقدس4 كه در سه هفته‌ي اخير انجام شد، براي بازسازي به محل هاي استقرار خود بازگشته‌اند و فرماندهان نيز بر اعزام نيروهاي جديد تأكيد دارند. در قسمتي از اين پيام آمده است: «ملت شهيدپرور ايران بدانند كه اين روزها روز امتحان الهي است. روز پرخاش عليه كساني است كه با اسلام كينه‌ي ديرينه دارند. روز انتقام از كفر و نفاق است. روز فداكاري است. امروز روز عاشوراي حسيني است. امروز ايران كربلاست، حسينيان آماده باشيد. "جهزوا انفسكم بالصلاح و السلاح" نهراسيد، كه نمي‌هراسيد، كمربندهايتان را محكم كنيد. اي آزادگان و احرار بپاخيزيد. قدرت‌هاي بزرگ شرق و غرب مي‌خواهند شما را در زير چكمه‌ها و چنگال‌هاي كثيف و خونين خود خرد كنند كه حتي آخ هم نگوييد. امروز روز مقاومت است. چنان بر صدام و امريكا و استكبار غرب سيلي بزنيد كه برق آن چشمان استكبار شرق را كور كند. امروز روز درنگ نيست. امروز روز صيقل انسانيت انسان‌هاست. روز جنگ است. روز احقاق حق است. و حق را بايد گرفت. و انتظار آن‌كه جهانخواران ما را ياري كنند بي‌حاصل است. امروز روز حضور در حجله جهاد و شهادت و ميدان نبرد است. روز نشاط عاشقان خداست. روز جشن و سرور عارفان الهي است. امروز روز نغمه‌سرايي فرشتگان در ستايش انسان‌هاي مجاهد ماست.» امام خميني در بخش ديگري از اين پيام نتيجه‌ي درنگ و تعلل در پر كردن جبهه را ذلت‌بار و ضمانت گرفتن امان از دشمن را هجوم بردن به جبهه‌ها دانستند و گفتند: «درنگ امروز فرداي اسارت‌باري را به دنبال دارد. امروز بايد لباس محبت دنيا را از تن بيرون نمود، و زره جهاد و مقاومت پوشيد و در افق طليعه فجر تا ظهور شمس به پيش تاخت و ضامن بقاي خون شهيدان بود. فرزندانم، دشمن در بمب‌باران شيميايي مناطق مسكوني نهايت قساوت و درندگي خود را نشان داده است؛ و با حمله شيميايي به مردم بي‌دفاع عراق حتي پايه‌هاي حمايت حاميان خود را نيز سست نموده است. به سوي جبهه‌ها هجوم بريد تا ضربات پي در پي شما توان و امان او را بگيرد، كه ان‌شاءالله پيروز خواهيد شد.»(1)

گزارش - 356

چند روز از عمليات بيت‌المقدس4 سپري شده، اما ناقص بودن خط دفاعي و آسيب‌پذير بودن مواضع رزمندگان و از سوي ديگر نامناسب بودن جاده‌ي تداركاتي منتهي به خط دفاعي در ارتفاعات جنوب درياچه‌ي دربنديخان، سبب شده است كه همچنان ضرورت اجراي عمليات تكميلي براي رفع اين نواقص احساس شود. صبح امروز فرمانده كل سپاه پاسداران فرماندهان لشكرهاي 10 سيدالشهدا(ع)، 25 كربلا و برخي فرماندهان ديگر را براي مشورت در اين باره فراخواند و با آنان درباره‌ي ادامه‌ي عمليات در ارتفاعات شاخ سورمر، شاخ شميران و برددكان بحث و گفت و گو كرد. در ابتدا محسن رضايي با اشاره به شكل ناقص خط دفاعي رزمندگان، ضرورت اصلاح و تكميل اين خط را يادآور شد و بر اهميت تصرف يال زبانه‌يي و ارتفاعات غرب شاخ شميران تأكيد كرد. وي معتقد بود تصرف يال زبانه‌يي و ارتفاعات غرب قله‌ي ارتفاع شاخ شميران موجب تسلط رزمندگان بر جاده‌هاي عقبه دشمن از سمت سد دربنديخان به اين سمت مي‌شود و در پي آن نيروهاي عراقي ناگزير تا ارتفاع برددكان عقب خواهند نشست. فرمانده كل سپاه همچنين توصيه كرد كه نيروهاي لشكر محمد رسول‌الله(ص) و سيدالشهدا(ع) ارتفاعات غرب شاخ شميران را تصرف كنند و تيپ الغدير نيز يال زبانه‌يي را تصرف كند. وي در عين حال به دليل نامناسب بودن جاده‌ي چم سراژين كه عقبه‌ي خشكي يگان‌ها در اين منطقه است، ضرورت بهسازي و تأمين آن را مطرح كرد. به ‌رغم تأكيدات فرمانده كل سپاه پاسداران، برادر رسول ياحي درباره‌ي وضعيت جاده توضيح داد كه در حال حاضر جهاد لرستان كه روي جاده‌ي چم سراژين كار مي‌كند، با وجود گذشت 7 روز از شروع عمليات، تا كنون نتوانسته جاده را كامل كند و به دليل بارندگي و وجود گل و لاي فراوان، فقط وانت‌هاي سبك تويوتا با بستن زنجير چرخ به‌سختي مي‌توانند از اين جاده عبور كنند. جاده‌ي دشت تولبي (از ساحل جنوبي درياچه‌ي دربنديخان به سمت ارتفاع برددكان) نيز شن‌ريزي نشده است و پيچ و خم و شيب زيادي دارد و به همين دليل ماشين‌ها در اين جاده ليز مي‌خورند و تعدادي هم به داخل آب درياچه افتاده‌اند. علاوه بر آن، به علت وسعت حملات شيميايي عراق، تعدادي از نيروهاي جهاد مصدوم و از رده خارج شده‌اند. در حال حاضر، جهاد آذربايجان فقط يك دستگاه سالم دارد و بقيه به دليل اصابت تركش قابل استفاده نيستند و در عمل، جاده‌سازي و ترميم آن متوقف مانده؛ لذا پشتيباني رزمندگان بسيار مشكل شده است. ضمن آن‌كه نيروهاي عراقي با اجراي آتش اين جاده‌ها را هم ناامن كرده‌اند.(2) درباره‌ي ادامه‌ي عمليات براي ترميم خطوط دفاعي و عقب راندن ارتش عراق تا ارتفاع برددكان نيز فرماندهان يگان‌ها اعلام كردند كه دشمن از سلاح‌هاي شيميايي در سطح گسترده‌يي استفاده كرده و آنان متحمل تلفات بسياري شده‌اند و به علت نداشتن نيرو قادر به ادامه‌ي عمليات نيستند. برادر ياحي اعلام كرد كه عراق مواضع خود را با آوردن نيرو و تجهيزات بسيار، تقويت كرده است؛ بنابراين، براي ادامه‌ي عمليات به 6 تا 7 گردان نيرو نياز است و يگان‌هاي مستقر در اين منطقه نيرويي در اختيار ندارند و دليل ناكامي روز گذشته‌ي تيپ الغدير براي تصرف روستاي رزين در غرب ارتفاع شاخ شميران نيز كمبود نيرو بوده و عراقي‌ها اصلا اجازه‌ي نزديك شدن رزمندگان به اهداف را نداده‌اند.(3) قسمتي از گفت و گوهاي فرمانده كل سپاه با رسول ياحي و فرماندهان لشكر محمد رسول‌الله(ص) و سيدالشهدا(ع) كه از طرفي نشان‌دهنده‌ي اوضاع منطقه و از سوي ديگر بيان‌كننده‌ي مشكلات يگان‌ها از نظر نيروي انساني، تأمين و تدارك يگان‌ها مي‌باشد، در ضميمه آمده است. اين جلسه در نهايت به دلايل فوق به نتيجه‌ي عملي نرسيد و ارتش عراق نيز با احداث موانع به حفظ وضع موجود رضايت داد. در ميدان نبرد نيز نيروي هوايي ارتش مواضع دشمن را در جنوب غربي منطقه‌ي عملياتي بيت‌المقدس4 بمب‌باران كرد. در اطلاعيه‌ي شماره 3158 ستاد مشترك ارتش در اين باره آمده است: خلبانان نيروي هوايي ارتش در ساعت‌هاي 8:05، 8:15 و 16:15 با چند فروند هواپيماي شكاري و بمب‌افكن مراكز تجمع نيروهاي عراقي در منطقه‌ي شرق بصره و جنوب سد دربنديخان را بمب‌باران كردند. بر اساس همين گزارش، در ساعت 8:45 صبح يك فروند هواپيماي سوخوي22 عراقي كه قصد بمب‌باران مواضع رزمندگان در منطقه‌ي عملياتي والفجر10 را داشت، هدف آتش پدافند يگان‌هاي نيروي هوايي ارتش قرار گرفت و سرنگون شد.(4)

گزارش - 357

در دومين روز از حضور آيت‌الله خامنه‌اي در منطقه‌يي عملياتي حلبچه، تعدادي از فرماندهان سپاه پاسداران صبح امروز در جلسه‌يي در خصوص عمليات بيت‌المقدس4 در ارتفاعات جنوب درياچه‌ي دربنديخان به رئيس‌جمهور گزارش دادند. در اين جلسه رسول ياحي كلياتي درباره‌ي مانور تيپ91 بقيةالله(عج)، تيپ44 قمر بني‌هاشم(ع) و لشكر11 اميرالمؤمنين(ع) در جريان عمليات والفجر10 در اين منطقه و تصرف نشدن بخشي از اهداف و ضرورت تصرف آن براي تأمين اهداف تصرف‌شده در منطقه‌ي حلبچه بيان كرد و سپس به‌ترتيب، حسين پروين جانشين فرمانده لشكر10 سيدالشهدا(ع)، محمد كوثري فرمانده لشكر27 محمد رسول‌الله(ص) و رضا صادقي فرمانده گروه توپ‌خانه‌ي 63 خاتم‌الانبيا(ص) عملكرد يگان‌ها و واحدهاي تحت امر خود را در عمليات تشريح كردند و به سؤالات رئيس‌جمهور پاسخ دادند. اين فرماندهان مهم‌ترين مشكلات حال حاضر خود را تلفات بسيار در بمب‌باران وسيع شيميايي دشمن؛ كمبود نيرو؛ سختي تدارك كردن نيروهاي در خط و ناقص بودن خط دفاعي به دليل تكميل نشدن تصرف اهداف عنوان كردند. با اتمام گزارش فرماندهان، رئيس‌جمهور كه در بازديد خود از منطقه در 3 جلسه‌ي جداگانه، به‌ترتيب از چگونگي اجراي عمليات‌هاي بيت‌المقدس3 در گوجار، والفجر10 در حلبچه و بيت‌المقدس4 در ارتفاعات جنوب درياچه‌ي دربنديخان مطلع شده و از منطقه‌ي عمومي دشت زور نيز بازديد كرده بود، ساعت 7 صبح به اتفاق هم‌راهان براي بازديد از اردوگاه‌هاي پناه‌جويان حلبچه به وسيله‌ي بال‌گرد عازم هرسين شد.(5)

گزارش - 358

آخرين وضعيت مناطق تحت تصرف كردهاي معارض عراقي و نيروهاي قرارگاه رمضان در استان‌هاي سليمانيه و اربيل پس از حمله‌ي عراق به مواضع معارضين و ارتباط پنهاني گروه‌هاي معارض كرد عراقي با گروه‌هاي كرد ضد انقلاب ايراني در جلسه‌ي فرمانده كل سپاه پاسداران با برادر ايرج مسجدي مسئول ستاد قرارگاه رمضان، برادر رحماني از مسئولان واحد اطلاعات قرارگاه رمضان و اصغر مقدم از نيروهاي اطلاعات قرارگاه حمزه(ع) بررسي شد. در قسمتي از اين جلسه ايرج مسجدي مسئول ستاد قرارگاه رمضان آخرين وضعيت منطقه و مواضع افراد معارض در قره‌داغ و تركيب نيروهاي قرارگاه رمضان و اكراد معارض را توضيح داد. بر اساس اين گزارش، از قرارگاه رمضان، حدود 140 نفر از نيروهاي قرارگاه فجر به فرماندهي برادر رضوي؛ 200 نفر از نيروهاي لشكر9 بدر به فرماندهي برادر ابوعلي بصري و حدود 80 نفر از نيروهاي تيپ75 ظفر به فرماندهي برادر محمد مقدم به هم‌راه نيروهاي اتحاديه‌ي ميهني كردستان (طالباني‌ها) و نيروهاي حزب دمكرات كردستان عراق (بارزاني‌ها) در قسمت‌هايي از منطقه‌ي قره‌داغ و در غرب درياچه‌ي دربنديخان حضور دارند. اين گزارش حاكي از آن بود كه نيروهاي قرارگاه رمضان به دليل آن‌كه آموزش جنگ‌هاي منظم نديده‌اند، نمي‌توانند با يگان‌هاي ارتش عراق در اين منطقه به طور مؤثر بجنگند. ارتش عراق نيز در چند روز گذشته تا امروز قسمت‌هايي از اين منطقه را بمب‌باران شيميايي كرده و حدود 4 تيپ خود را در پادگان سنگاو در مرز استان سليمانيه با استان تميم مستقر كرده است و با توجه به فشارهاي فزاينده‌ي نظاميان عراقي، مردم روستاهاي اين منطقه به‌سرعت در حال تخليه‌ي محل‌هاي سكونت خود هستند. مسئولان قرارگاه رمضان معتقد بودند بر اساس شواهد موجود، دشمن تا 3، 4 روز ديگر به مواضع اكراد معارض و نيروهاي قرارگاه رمضان در منطقه‌ي قره‌داغ حمله خواهد كرد. مسئولان اطلاعاتي قرارگاه رمضان همچنين اشاره كردند البته معلوم نيست عراق بتواند منطقه‌ي قره‌داغ را تصرف كرده، در آن‌جا مستقر شود، اما نيروهاي اتحاديه‌ي ميهني كردستان عراق (طالباني‌ها) در حال تخليه‌ي منطقه‌ي قره‌داغ و پخش شدن در روستاها هستند. فرمانده كل سپاه معتقد است كه با توجه به وسعت منطقه، ارتش عراق قادر به گماردن نيروي ثابت در كل منطقه نيست و پاك‌سازي عبوري انجام خواهد داد. بنابراين، نيروهاي قرارگاه رمضان در مدتي كه عراق عمليات انجام مي‌دهد، يعني حدود يك ماه و تا فراهم شدن شرايط مناسب‌تر، بايد خود را در قسمت‌هايي از منطقه پنهان كنند و از سوي ديگر بايد در منطقه‌ي قره‌داغ و شيخ محمد (غرب ارتفاع گوجار) در منطقه‌ي ماووت با اجراي عمليات‌هاي جنگ و گريز ارتش عراق را درگير نگه دارند تا با مناسب شدن اوضاع بار ديگر عمليات‌هاي خود را شروع كنند.(6) برادر رحماني از مسئولان اطلاعات قرارگاه رمضان آخرين وضعيت منطقه‌ي ياغسمر در شمال استان اربيل را تشريح كرد. وي توضيح داد كه ارتش عراق در آن‌جا قبل از حمله به ياغسمر در دو نوبت به مواضع اكراد در باليسان حمله كرده كه به دليل شرايط جوي زمستان چندان موفق نبوده است. پس از بيان اين توضيحات، فرمانده كل سپاه پيشنهاد كرد در منطقه‌ي قره‌داغ تعدادي از نيروهاي 3 قرارگاه فرعي بدر، ظفر و فجر كه تحت امر قرارگاه رمضان هستند هر كدام 50 نفر نيرو در منطقه نگاه دارند و با مشاركت اكراد معارض به روش جنگ و گريز درگيري با دشمن را ادامه دهند. بدين ترتيب كه با موافقت و هم‌كاري طالباني‌ها حدود 100 تا 150 نفر از نيروهاي قرارگاه رمضان سپاه پاسداران با حدود 70 تا 80 نفر از طالباني‌ها و بارزاني‌ها در دسته‌هاي 15 تا 20 نفره در حدود 10 قسمت مختلف اين منطقه مخفي شوند و به صورت جنگ و گريز با عراقي‌ها بجنگند و با شناسايي پايگاه‌هاي ضعيف ارتش عراق به آن‌ها حمله كنند.(7) در بخش ديگري از اين جلسه ارتباط و هم‌كاري دوجانبه‌ي اتحاديه‌ي ميهني كردستان عراق (طالباني‌ها) با كردهاي مسلح ضد انقلاب ايراني بررسي شد. مسئولان قرارگاه رمضان گزارش دادند كه نيروهاي حزب دمكرات ايران با طالباني‌ها هم‌كاري دوجانبه دارند كه اين هم‌كاري در زمان اجراي عمليات والفجر10 نيز ادامه يافته تا جايي كه بر اساس اطلاعات به دست آمده از مسئول انتشارات حزب دمكرات كردستان ايران ـ كه در حين اجراي عمليات والفجر10 خود را تسليم رزمندگان كرده است ـ نيروهاي اتحاديه‌ي ميهني قبل از عمليات والفجر10 در چند نوبت تصميم ايران مبني بر اجراي عمليات در حلبچه را به آنان اطلاع داده بودند و از آن‌ها خواسته بودند تا منطقه‌ي بياره را تخليه كنند، اما مسئولان حزب دمكرات ايران به نيروهاي خود اطمينان داده بودند كه تا زماني كه ارتفاعات منطقه به‌ويژه ملخور از سلسله جبال حمرين پوشيده از برف است، ايران در اين منطقه عمليات نخواهد كرد و برف‌ها حداقل تا 2 ماه ديگر در اين ارتفاعات باقي خواهد بود. اين گزارش‌ها همچنين حاكي از آن است كه پس از شروع عمليات والفجر10، نيروهاي حزب دمكرات ايران هنگام عقب‌نشيني و فرار از منطقه‌ي نوسود و بياره اسلحه و تجهيزات نظامي از جمله چندين قبضه خمپاره‌انداز، تيربارهاي سنگين و چند خودرو و مقاديري اسلحه و مهمات خود را كه قادر به حمل آن‌ها نبودند به نيروهاي اتحاديه‌ي ميهني كردستان عراق (بارزاني‌ها) ـ كه در اين منطقه حضور داشتند ـ تحويل دادند تا بعداً در زمان مناسب معادل آن را پس بگيرند. همچنين پس از شروع عمليات ايران در محور نوسود ـ بياره كه مقر گروهان ضد انقلاب ايراني بود، حدود 250 نفر از عناصر حزب دمكرات ايران با رفتن به عمق منطقه‌ي حلبچه عقب‌نشيني كردند كه در حال حاضر هيچ اثري از آنان نيست. مسئولان اطلاعات قرارگاه رمضان با اطمينان معتقد بودند كه طالباني‌ها اين افراد را با پوشش نيروهاي خودشان به سمت شهر سليمانيه فراري داده‌اند.(8)

گزارش - 359

به گزارش خبرگزاري عراق، سپهبد عدنان خيرالله معاون فرمانده كل نيروهاي مسلح و وزير دفاع عراق، با هم‌راهي سپهبد عبدالجبار شنشل وزير مشاور در امور نظامي و گروهي از فرماندهان ارتش عراق از منطقه‌ي عملياتي سپاه يكم ارتش عراق در جبهه‌هاي شمالي بازديد كرد. در جريان اين بازديد، آخرين وضعيت خطوط ارتش عراق بررسي شد.(9) يادآوري مي‌شود كه پس از عمليات والفجر10 در منطقه‌ي حلبچه، فرماندهان ارشد ارتش عراق در جلسات متعددي با حضور صدام حسين به بررسي آخرين وضعيت جبهه‌هاي جنگ در مناطق گوناگون عملياتي پرداختند. خبرگزاري عراق خبر اين جلسات را در روزهاي 27 و 30/12/1366 و 3 و 4/1/1367 بدون اشاره به جزئيات مذاكرات منتشر كرد.

گزارش - 360

امروز تعدادي از مديران و مسئولان صنايع وزارت سپاه به هم‌راه استاندار آذربايجان غربي با فرمانده كل سپاه پاسداران در محل قرارگاه خاتم(ص) ديدار و گفت و گو كرده و آمادگي خود را براي تأمين بخش‌هايي از نيازهاي تسليحاتي سپاه پاسداران از جمله تانك و نفربر اعلام كردند. در اين ديدار، برادر عليزاده معاون وزارت سپاه با اشاره به امكانات موجود در كشور به ظرفيت‌هاي خالي كارخانه‌هاي كشور اشاره كرد و گفت: در حال حاضر، حدود 10 درصد ظرفيت كارخانجات به ساختن برخي ادوات نظامي از جمله خمپاره‌انداز و… اختصاص يافته است. وي آمادگي صنايع اين وزارت را براي اجرا كردن برنامه‌ها و سياست‌هاي فرماندهي سپاه اعلام كرد و افزود: در زمينه‌ي هواپيما، پدافند هوايي، زرهي و ساير اقلام نظامي مي‌توان از ظرفيت كارخانه‌هاي كشور استفاده كرد، ولي بايد نوع تجهيزات مورد نياز به اين وزارت اعلام شود. وي همچنين وعده داد چنانچه بعضي از كارخانه‌هاي كشور مثلاً در بخش خودرو كه در حال حاضر بي‌كار هستند، در اختيار وزارت دفاع قرار بگيرند توان تحويل 5 هزار تانك و نفربر را بعد از 2 سال خواهند داشت.(10)

گزارش - 361

امروز تعداد قابل‌توجهي از نيروهاي رزمي و تخصصي استان خراسان در قالب 18 گردان سراسر بعد از ظهر امروز از مشهد راهي جبهه‌هاي جنگ شدند. همچنين 4 گردان نيرو براي گذراندن دوره‌ي آموزش نظامي عازم پادگان‌هاي آموزش شدند. در مراسم بدرقه‌ي اين نيروها، امام‌جمعه‌ي مشهد، استاندار خراسان، فرماندهان نظامي و انتظامي و جمع زيادي از مردم حضور داشتند. همچنين چند گروه نيروي مهندسي ـ رزمي و فني ـ خدماتي و آموزشي و گروه‌هاي پزشكي از سمنان، همدان، مازندران و گيلان عازم جبهه‌هاي جنوب و غرب كشور شدند.(11) از تبريز، شيراز و بيرجند هم گروه‌هايي از نيروهاي رزمي و آموزشي با عنوان كاروان سپاهيان امام حسين(ع) ره‌سپار جبهه‌ها شدند.(12)

گزارش - 362

حملات موشكي امروز عراق به شهرهاي قم و اصفهان و بمب‌باران شهرهاي دزفول، همدان و روستاهاي اطراف مريوان موجب شهادت 14 نفر و مجروح شدن حداقل 55 نفر گرديد. مقارن ساعت 14:22 بعد از ظهر، هم‌زمان 2 فروند موشك عراقي به سوي شهر اصفهان شليك شد كه يكي از آن‌ها در منطقه‌ي ارغوانيه و موشك ديگر به بيابان‌هاي اطراف شهر خوذراسكان در شمال شرقي اصفهان اصابت كرد. و بر اثر آن 5 نفر شهيد و 14 نفر مجروح شدند و 10 منزل نيز ويران گرديد.(13) يك دقيقه‌ي بعد موشك شليك‌شده به سوي قم در آسمان اين شهر منفجر شد و سقوط كرد و قطعات آن خسارت جزئي به يك خانه وارد آورد.(14) هواپيماهاي عراقي همچنين با تجاوز به آسمان خوزستان، در ساعت 22:17، چهار نقطه‌ي مسكوني شهر دزفول را بمب‌باران كردند كه در نتيجه 4 تن شهيد و بيش از 40 نفر مجروح شدند. در اين حمله ميدان شيخ‌انصاري، بلوار جديد و بيابان‌هاي اطراف شهر هدف اصابت بمب قرار گرفت. همچنين ساختمان اداره‌ي بيمه‌ي تأمين اجتماعي دچار خسارت كلي شد و بر اثر موج انفجار، شيشه‌ي ساختمان‌هاي فرمانداري، شهرداري و بنياد 15 خرداد دزفول شكست.(15) هواپيماهاي عراقي اطراف روستاهاي بهرام‌آباد و دزلي از توابع مريوان را نيز بمب‌باران شيميايي كردند كه سبب شهادت 5 نفر و مجروح شدن تعداد ديگري از مردم شد.(16) در حمله به روستاهاي مريوان يك فروند هواپيماي سوخوي22 دشمن هدف پدافند ضد هوايي اين مناطق قرار گرفت و سرنگون شد و خلبان و كمك‌خلبان آن دست‌گير شدند.(17) يك فروند هواپيماي دشمن در ساعت 23:16 حد فاصل دو روستاي خضر و قاسم‌آباد در دو كيلومتري شمال شرقي همدان را نيز بمب‌باران كرد و با پرتاب 4 بمب به اراضي كشاورزي اين روستاها موجب جراحت يك نفر و شكسته شدن شيشه‌هاي منازل مسكوني در اين دو روستا شد. هم‌زمان با بمب‌باران اطراف همدان، هواپيماهاي عراقي ديوار صوتي را بر فراز شهرهاي نهاوند، تويسركان و ملاير شكستند.(18) ارتش عراق در اطلاعيه‌ي شماره 3107 با اعلام حمله به همدان و دزفول به سقوط يك فروند هواپيماي خود اعتراف كرد.(19)

گزارش - 363

عراق اعلام كرد تصميم گرفته است بمب‌باران شهرهاي ايران را از نيمه‌شب امشب (پنجشنبه) تا 6 ساعت پس از پايان ديدار اوزال نخست‌وزير تركيه از عراق متوقف كند. به گزارش خبرگزاي عراق، اين سخن‌گو افزود: براي احترام به سنت مهمان‌نوازي و با توجه به ديداري كه تورگوت اوزال نخست‌وزير تركيه از عراق خواهد داشت، از نيمه‌شب پنجشنبه تا 6 ساعت پس از پايان ديدار وي از عراق جنگ شهرها را قطع خواهيم كرد(!)(20) ايران نيز با توقف آتش‌بس موقت موافقت كرد. يك مقام مسئول در سفارت ايران در آنكارا گفت: ايران آتش‌بس موقت اعلام‌شده از جانب عراق را در جنگ شهرها رعايت خواهد كرد. خبرگزاري نيمه‌رسمي آناتولي به نقل از رضا باقري سخن‌گوي سفارت ايران، گفت: در صورتي كه عراق جنگ شهرها را متوقف كند، ايران خود به خود به اين حملات پايان خواهد داد. اوزال در سفر ماه گذشته‌ي خود به تهران شاهد بمب‌باران پايتخت ايران بود.(21) ساعاتي پس از اعلام آتش‌بس موقت عراق، 2 موشك به اصفهان و يك موشك به قم شليك شد. ايران نيز به تلافي حملات عراق، 2 موشك به سوي شهر كركوك پرتاب كرد.(22)

گزارش - 364

پس از آن‌كه كويتي‌ها روز گذشته مدعي شدند ‌ايران به جزيره‌ي بوبيان در اين كشور حمله كرده است، امروز وزير دفاع كويت از اين جزيره بازديد كرد. ايران ادعاي حمله را توطئه خواند و شوراي اتحاديه‌ي عرب از كويت اعلام پشتيباني كرد. دولت‌هاي عراق، بحرين و قطر نيز ايران را محكوم كردند و شوروي از وقوع آن ابراز نگراني كرد. بازتاب‌ رسانه‌يي اين ادعا امروز ادامه يافت. به گزارش خبرگزاري كويت، شيخ نواف الاحمد وزير دفاع كويت، در بازديد از مواضع ارتش كويت در جزيره‌ي بوبيان با تقدير از نيروهاي كويتي گفت: دستورات واضحي در برخورد فوري با هر گونه هدف ناشناس به نيروهاي مسلح كويت داده شده است. تلويزيون كويت امشب فيلمي از آنچه كه آن را آثار حمله‌ي قايق‌هاي مسلح ايراني عليه مواضع نظامي ارتش كويت در جزيره‌ي بوبيان خواند، نمايش داد. در اين فيلم بازديد وزير دفاع و رئيس ستاد ارتش كويت از دو تن نظامي كويتي بستري در بيمارستان به نمايش گذاشته شد. علاوه بر اين، انجمن‌ها و جمعيت‌هاي وابسته به دولت با صدور بيانيه‌هاي شديداللحني ايران را مسئول حمله به جزيره‌ي بوبيان معرفي كرده، اين اقدام را به‌شدت محكوم كردند.(23) به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، سخن‌گوي ستاد تبليغات جنگ در واكنش به ادعاي مقامات كويتي، آن را يك داستان خيالي براي طراحي يك توطئه‌ي تبليغاتي خواند و گفت: حوزه‌ي دريايي خور عبدالله محل گشت روزانه‌ي رزمندگان اسلام است تا با هر گونه شرارت و توطئه‌ي دشمنان انقلاب مقابله كنند. روز حادثه نيز رزمندگان به طور عادي به گشت دريايي خود ادامه دادند و آنچه كويتي‌ها مطرح مي‌كنند، بافته‌هاي ذهني حكام اين شيخ‌نشين است. سخن‌گوي ستاد تبليغات جنگ در تشريح اهداف كويت از طرح اين ادعا گفت: شيوخ كويت از طرح اين موضوع دو هدف را دنبال مي‌كنند؛ هدف اول كويتي‌ها از طرح اين ادعاها تحت‌الشعاع قرار دادن فاجعه‌ي حلبچه است. وي هدف بعدي كويتي‌ها را تداوم بخشيدن به تلاش‌هاي قبلي آن حكوت براي مشروعيت بخشيدن به حضور نظامي امريكا در خليج فارس ذكر كرد، زيرا براي توجيه حضور نظامي امريكا نياز به ارائه‌ي تصويري ناامن از خليج فارس وجود دارد. وي به حكام كويت هشدار داد كه هنگام اجراي اين گونه طرح‌هاي توطئه‌آميز در فكر عواقب سخت آن نيز باشند.(24) شوراي اتحاديه‌ي عرب نيز در حاشيه‌ي اجلاس خود در تونس در بيانيه‌يي حمايت خود را از كويت در برابر ايران اعلام كرد.(25) به گزارش خبرگزاري فرانسه، طارق عزيز وزير خارجه‌ي عراق با محكوم كردن اين حادثه تأكيد كرد كه عراق به پيمان مشترك ميان كشورهاي عضو اتحاديه‌ي عرب متعهد است و هر گونه تجاوز عليه يك كشور عربي را حمله به خود تلقي مي‌كند. وي مدعي شد ايران مي‌خواهد عراق را از كشورهاي خليج فارس جدا سازد تا جنگ خود را عليه عراق منزوي ادامه دهد و سپس ساير كشورهاي خليج فارس را اشغال كند(!)(26) به گزارش خبرگزاري كويت، قطر و بحرين نيز با صدور اطلاعيه‌هايي با طرح ادعاي تعرض ايران به مواضع نظامي كويت در جزيره‌ي بوبيان آن را محكوم كردند.(27) مطبوعات كويت نيز امروز با راه انداختن جار و جنجال‌هاي تبليغاتي در اين باره، ايران را يك كشور تجاوزگر در منطقه معرفي كردند. در اين چارچوب راديو كويت در صدر بخش خبري صبح امروز اعلام كرد: كويت با ارسال يادداشت شديداللحني به سازمان ملل، اقدام ايران را در حمله به جزيره‌ي بوبيان به‌شدت محكوم كرد.(28) در اين ميان، روزنامه‌ي كويتي الراي‌العام ـ كه منعكس‌كننده نظرهاي دولت اين كشور است ـ بر خلاف لحن غالب رسانه‌هاي كويتي در سرمقاله‌يي با عنوان "پيامي به ايران" با اعلام تأسف از اين حادثه مدعي شد، هدف تلاش‌هاي پي‌گير كويت صرفاً توقف جنگ ميان ايران و عراق و استقرار صلح و امنيت در منطقه بوده است. الراي‌العام حمله به بوبيان را اقدامي به دور از منطق و عقل خواند و نوشت: ايران بهتر بود به جاي اين اقدام، حاكميت و موضع بي‌طرفانه‌ي كويت را محترم مي‌شمرد و از سياست حكيمانه‌ي اين كشور در برابر جنگ و اوضاع منطقه تبعيت مي‌كرد.(29) خبرنگار خاورميانه‌يي روزنامه‌ي واشنگتن پست نيز در مصاحبه با راديو بي‌بي‌سي درباره‌ي آينده‌ي آنچه كه تهاجم ايران به كويت توصيف مي‌شود، پيش‌بيني در اين باره را مشكل خواند و نوشت: راه عبور به سوي بوبيان يك آبراه بسيار كوچك است كه قايق‌هاي توپ‌دار ايران توانسته‌اند از آن طريق خود را به نقطه‌يي براي اين درگيري برسانند و مي‌توان گفت اين تهاجم جزئي از برنامه‌ي ايران براي تهديد و ارعاب كشورهاي عرب حامي عراق است.(30)

گزارش - 365

در واكنش به تهديد حكومت عراق مبني بر استفاده از سلاح‌هاي شيميايي در جنگ شهرها، ستاد تبليغات جنگ شوراي عالي دفاع دستورالعمل مربوط به فعاليت‌هاي رسانه‌يي را در زمان حمله‌ي شيميايي دشمن، به صدا و سيما و استان‌هاي در معرض حمله ابلاغ كرد. در قسمت‌هايي از اين دستورالعمل اقداماتي كه براي كاهش آثار حملات شيميايي و ميكروبي بايستي انجام شود به شرح زير اعلام گرديده است: 1. برنامه‌هاي آموزش شيوه‌هاي ابتدايي پدافند شيميايي به طور مكرر از صدا و سيما پخش شود و در تبليغات آموزشي پدافند شيميايي بر اين نكته تأكيد فراوان گردد كه مردم پس از حمله‌ي شيميايي دشمن بايد بلافاصله از پناهگاه‌ها خارج شوند و بر خلاف جهت باد به نقاط مرتفع بروند. 2. مسئولان پدافند شيميايي شيوه‌ي مقابله با تك شيميايي دشمن عليه شهرها را به زبان ساده با مردم در ميان بگذارند. در آموزش‌ها تأكيد شود كه راه‌هاي مقابله با حمله‌ي شيميايي دشمن بسيار ساده و در عين حال مؤثر است و تجهيزات پيچيده‌ي ضد شيميايي فقط به رزمندگان اسلام در جبهه‌ها كه بايد در صحنه‌ي نبرد باقي بمانند و نيز امدادگران اختصاص دارد. 3. استانداري‌ها سيستمي را تنظيم كنند كه انعكاس لحظه به لحظه‌ي اخبار و توصيه‌ها را از محل تك شيميايي به مراكز صدا و سيما ميسر سازد. 4. مانورهاي پدافند شيميايي در اسرع وقت در هجده استان در معرض حمله و شهرهاي بزرگ و كوچك اين استان‌ها به تناسب توان و آمادگي نيروهاي برگزار شود و صدا و سيما نيز براي تمرين وظايف خود به هنگام حادثه در اين مانور شركت جسته، با پخش آژير و اطلاع‌رساني لحظه به لحظه به مردم نقش خود را ايفا كند. 5. صدا و سيما پس از پخش آژير تك شيميايي و اعلام محل و منطقه‌ي آلوده تا قبل از رسيدن اطلاعات و توصيه‌هاي لحظه به لحظه از محل حادثه‌، نواري را كه حاوي توصيه‌هاي عمومي به مردم است پخش كرده، مردم را دعوت به خون‌سردي كند. پخش برنامه‌ها و گفته‌هاي آرام‌بخش در اين مرحله حائز اهميت است. 6. صداي جمهوري اسلامي ايران چند تن از گويندگان خود را براي فراگيري نكات آموزشي پدافند شيميايي و تسلط بر ظرايف كار پدافند شيميايي در اسرع وقت به ستادهاي امداد و كنترل حوادث شيميايي ميكروبي در مراكز استان‌ها معرفي كند. 7. اقدامات لازم براي احداث يك اتاق ضد شيميايي در ساختمان‌هاي پخش مراكز صدا و سيما در هجده استان در معرض حمله انجام شود و ماسك و لباس ضد شيميايي براي مجري برنامه تهيه گردد. (ضميمه دارد) (31) امروز همچنين ستاد كنترل حوادث و رويدادهاي ش.م.ه. استان لرستان با حضور نمايندگان ادارات، ارگان‌ها و نهادهاي ذي‌ربط تشكيل و مقرر شد كميته‌هاي ستاد فعاليت خود را آغاز كنند و فرماندهي نيروهاي امداد استان در محل نقاهتگاه مستقر شود و اداره‌ي هواشناسي نيز اطلاعات روزانه درباره‌ي وضعيت آب و هوا و مسير باد را در اختيار ستاد قرار دهد.(32)

گزارش - 366

امام خميني امروز در پيامي خطاب به مردم بر لزوم شركت در انتخابات سومين دوره‌ي مجلس شوراي اسلامي به‌ويژه در شرايط ويژه‌ي جنگ شهرها و ضرورت حفظ شئونات اسلامي و اخلاقي در تبليغات نامزدها تأكيد كردند. رهبر انقلاب در بخشي از پيام خود اهميت شركت در انتخابات در شرايط خاص جنگ شهرها را يادآور شدند و گفتند: «بعيد به نظر نمي‌رسد كه اين روزها يكي از اهداف شرارت‌هاي اخير صداميان در تهديد و ارعاب و ادامه بمب‌باران‌ها و موشك‌باران مناطق مسكوني، علاوه بر سرپوش نهادن بر شكست‌هاي پياپي خود در صحنه‌هاي نبرد، رسيدن به اين هدف باشد كه حضور مردم را تحت‌الشعاع اين جنايات قرار دهد و از هم‌اكنون هم بايد مطمئن باشيم رسانه‌هاي استكباري از عدم حضور مردم در صحنه انتخابات سخن‌ها خواهند گفت؛ و با تحليل‌‌هاي موذيانه و القائات توأم با تهديد و ارعاب تلاش خواهند نمود ذهن‌ها را به مسائل ديگر معطوف نمايند. غافل از آن‌كه امت اسلامي ايران سال‌هاست نشان داده‌اند كه از اين هياهوها نمي‌ترسند، و مقاوم و استوار در مقابل تمام ابرقدرت‌ها و قدرت‌ها مي‌ايستند؛ و به ياري خداوند متعال، ملت شريف ايران با حضور گسترده خود انتخابات را در موعد مقرر و با قدرت و قاطعيت برگزار مي‌كنند؛ و مطمئناً در زير موشك و بمب هم اگر قرار بگيرند، به پاي صندوق‌ها مي‌روند و به تكليف شرعي و الهي خود عمل خواهند نمود.»(33) امام خميني ضمن تأكيد بر مسلم بودن قدرت تشخيص در مردم ايران و انتخاب كانديداي اصلح ويژگي كانديداي مطلوب را اين گونه برشمردند: «مردم شجاع ايران با دقت تمام به نمايندگاني رأي دهند كه متعبد به اسلام و وفادار به مردم باشند و در خدمت به آنان احساس مسئوليت كنند و طعم تلخ فقر را چشيده باشند و در قول و عمل مدافع اسلام پابرهنگان زمين، اسلام مستضعفين، اسلام رنج‌ديدگان تاريخ، اسلام عارفان مبارزه‌جو، اسلام پاك‌طينتان عارف و در يك كلمه، مدافع اسلام ناب محمدي ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ باشند و افرادي را كه طرف‌دار اسلام سرمايه‌داري، اسلام مستكبرين، اسلام مرفهين بي‌درد، اسلام منافقين، اسلام راحت‌طلبان، اسلام فرصت‌طلبان، و در يك كلمه اسلام امريكايي هستند طرد نموده و به مردم معرفي نمايند. و از آن‌جا كه مجلس خانه همه مردم و اميد مستضعفين است، در شرايط كنوني نبايد كسي انتظار داشته باشد كه حتماً نمايندگان بايد از گروه و صنف خاصي باشند. بايد توجه داشت كه هنوز خيلي از مسائل وجود دارد كه به نفع محرومين بايد حل و فصل شود. و تميز بين كساني كه در تفكر خود خدمت به اسلام و محرومان را اصل قرار داده‌اند، با ديگران كار مشكلي نيست.»(34)

گزارش - 367

در پي اجراي موفقيت‌آميز عمليات والفجر10، ميرحسين موسوي نخست‌وزير جمهوري اسلامي امروز پيامي به اين شرح به فرمانده كل سپاه پاسداران ارسال كرد: سلام بر فرزندان حسين(ع). سلام بر طلايه‌داران جبهه‌ي نور. سلام بر شيران صحنه‌ي مصاف و عابدان تنهاي شب؛ پيروان راستين مولا اميرمؤمنان(ع). به‌راستي ياوران اسلام اينان‌اند كه خواب را بر حراميان بعثي حرام كرده‌اند. به مناسبت فتح عظيم لشكريان اسلام در عمليات ظفرمند والفجر10، سلام گرم و درودهاي اين جانب و هيئت دولت را به رزمندگان عزيز ابلاغ فرماييد. اجر معنوي دفاع از كيان اسلام و مستضعفين در نزد خداوند است. ان تنصر الله ينصركم و يثبت اقدامكم.(35)

گزارش - 368

مدير كل سياسي وزارت خارجه‌ي آلمان فدرال امروز در تهران با مهندس ميرحسين موسوي ديدار و پيام هلموت كهل صدر اعظم اين كشور را درباره‌ي گروگان آلماني در لبنان، تسليم نخست‌وزير ايران كرد. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، وي ضمن اعلام تسليت خود به مناسبت شهادت شماري از افراد بي‌گناه در حملات شيميايي و جنگ شهرها، نظر دولت خود را در محكوميت اين گونه روش‌هاي غير انساني اعلام كرد. وي گفت: اين جنگ در صورتي مي‌تواند خاتمه يابد كه به نظرهاي جمهوري اسلامي توجه شود. سپس نخست‌وزير ضمن تشكر از پيام صدر اعظم جمهوري فدرال آلمان با اشاره به مخالفت ايران با جنگ شهرها و استفاده از سلاح‌هاي شيميايي در مورد موضوع گروگان‌ها با اشاره به سپاس‌گزاري صدر اعظم آلمان از مساعدت ايران در آزادي گروگان‌هاي آلماني در لبنان اظهار كرد: ما در لبنان نفوذ داريم، ولي معلوم نيست كه در مورد گروگان‌ها بتوانيم حرف آخر را بزنيم. گروگان‌گيري در لبنان به دليل بي‌عدالتي و مشكلات سياسي است كه با پايان يافتن آن‌ها اين موضوع نيز به پايان خود خواهد رسيد و ما اميدواريم كه روزي اين روش‌هاي خشونت‌آميز پايان پذيرد.(36) خبرگزاري آلمان اعلام كرد: منابع دولتي در آلمان گفته‌اند كه هلموت كهل نماينده‌يي را به ايران و سوريه فرستاده است تا از دو كشور بخواهد براي آزادي رودولف كوردوز در لبنان تلاش كنند. منابع دولتي بن افزودند: رئيس بخش سياسي وزارت خارجه‌ي آلمان غربي و يك كارشناس امور خاورميانه به منظور تسليم پيام كهل به مقامات ايراني قبل از تهران در دمشق با مقامات سوري ملاقات و درخواست كهل را به آنان منتقل كرده بودند.(37) در همين حال، راديو دولتي لندن در بخش انگليسي صبح امروز با اعلام رضايت ايران از اقدام انگليس در محكوم كردن احتمالي عراق به دليل استفاده از سلاح‌هاي شيميايي و ارتباط آن با آزادي گروگان‌هاي انگليسي در لبنان، به نقل از جان تمپسون خبرنگار خود كه به‌تازگي از تهران به اين كشور بازگشته، آورده است: اين اعتراض مي‌تواند در آينده‌ي دو اسير انگليسي در لبنان كه به دست گروه شيعه به اسارت گرفته شده‌اند، مؤثر واقع شود. جهان آگاه است كه ايرانيان روابط بسيار نزديكي با ربايندگان تري ويت، جان مكارتي و ديگران دارند و آن‌ها احساس مي‌كنند كه ايرانيان حتي قادرند اسرا را آزاد كنند، ولي آنان اين كار را بدون دريافت چيزي در برابر اين آزادي انجام نخواهند داد. بريتانيا تصميم گرفته است تا نظرهاي جهاني را درباره‌ي ممنوعيت استفاده از سلاح‌هاي شيميايي جلب كند و مقامات مي‌گويند چنانچه بريتانيا عراق را بدون قيد و شرط به دليل استفاده از گاز اعصاب و خردل در شهر حلبچه محكوم كند روابط با ايران اتوماتيك‌وار بهبود خواهد يافت.(38)

گزارش - 369

وزير امور خارجه‌ي ايران كه براي شركت در اجلاس خلع سلاح يك روزه به ژنو سفر كرده است، امروز در سخن‌راني خود در اين اجلاس و پس از آن در ديدار با رئيس صليب سرخ جهاني و همچنين در مسير بازگشت از سفر، در ديداري كوتاه با وزير خارجه‌ي ايتاليا در فرودگاه رم، مواضع ايران را درباره‌ي استفاده‌ي عراق از سلاح‌هاي شيميايي و قطع‌نامه‌ي598 شوراي امنيت سازمان ملل تشريح كرد. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، علي‌اكبر ولايتي در سخن‌راني خود در اجلاس خلع سلاح اظهار كرد: حلبچه اولين شهري نبود كه آماج حملات شيميايي عراق قرار گرفت، ولي با 5000 شهيد و 000,10 مصدوم كه 75 درصد آنان را زنان و كودكان تشكيل مي‌دهند، جنايت‌بارترين آن‌ها بود. ولايتي سپس با اشاره به تهديد رسمي عراق در خصوص به‌كارگيري سلاح‌هاي شيميايي عليه شهرهاي ايران، اتخاذ مواضع ملايم و حتي شديداللحن را كافي ندانست و تأكيد كرد كه در چنين شرايطي فقط با اقدامات گسترده‌ي عملي مي‌توان به دست كشيدن عراق از ادامه‌ي اين جنايات اميد داشت. وزير امور خارجه سپس با اشاره به كاربرد سلاح شيميايي عليه كشورمان متذكر شد كه به ‌رغم همه‌ي هشدارهاي ايران تا كنون حركت مفيدي براي اجبار عراق به قطع حملات انجام نشده است و در نتيجه حكام بغداد با دست هر چه بازتر حلبچه را آماج حملات شيميايي خود قرار دادند. هنگام سخن‌راني وزير امور خارجه‌ي ايران در اجلاس، آلبوم عكس، بروشور و يك نوار ويديويي از آثار بمب‌باران شيميايي حلبچه و روستاهاي اطراف در بين افراد حاضر توزيع شد كه حاضران را تحت تأثير قرار داد. آقاي ولايتي همچنين بعد از ظهر امروز در يك كنفرانس مطبوعاتي در محل دفتر اروپايي سازمان ملل در ژنو شركت كرد و به سؤالات خبرنگاران كه بيش‌تر درباره‌ي كاربرد سلاح شيميايي و عمل مقابله به مثل ايران در اين زمينه بود پاسخ داد. وي به‌صراحت ادعاي مقامات وزارت دفاع امريكا را مبني بر استفاده‌ي ايران از سلاح‌هاي شيميايي رد كرد. ولايتي در پاسخ به سؤالي ضمن تكذيب شايعه‌ي صرف نظر ايران از شرط تنبيه متجاوز گفت: مردم جهان به‌تدريج بر حقانيت شروط ايران براي خاتمه‌ي جنگ پي برده‌اند. فاجعه‌ي حلبچه ثابت كرد كه حكومت عراق حتي به مردم خود نيز رحم نمي‌كند و در چنين وضعيتي اگر جهان خواهان بازگشت آرامش باشد، بهتر است كه منطقه از شر چنين متجاوزي خلاص شود. وزير امور خارجه‌ درباره‌ي مواضع جمهوري اسلامي در برابر قطع‌نامه‌ي598 و وضعيت مذاكرات در نيويورك گفت: هر نوع راه حلي كه درباره‌ي جنگ مطرح شود و شامل معرفي حكومت عراق به عنوان متجاوز و تنبيه آن كشور نباشد، ايران آن را نمي‌پذيرد و اين موضوع اولين شرط ايران براي آغاز مذاكرات است. وي در پاسخ به سؤالي ديگر در مورد مفهوم تنبيه متجاوز اضافه كرد: تعيين نحوه‌ي تنبيه متجاوز به عهده‌ي يك محكمه‌ي قضايي مي‌باشد.(39) به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، سخنان وزير امور خارجه‌ي ايران درباره‌ي استفاده نكردن از سلاح‌هاي شيميايي در نشريات انگليسي از جمله گاردين و ديلي‌تلگراف انعكاس يافت.(40) آقاي ولايتي همچنين با سوماروگا رئيس صليب سرخ جهاني و 2 تن ديگر از مقامات اين سازمان در محل اقامتگاه سفير ايران ديدار و گفت و گو كرد. در اين ديدار كه امام‌جمعه‌ي حلبچه و چند تن از اعضاي مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق نيز حضور داشتند، رئيس صليب سرخ با اظهار تأسف از وقوع فاجعه‌ي غم‌انگيز بمب‌باران شيميايي و محكوم كردن آن، بمب‌باران مناطق مسكوني شهرها را بر خلاف قوانين بين‌المللي خواند و براي خدمات‌رساني در زمينه‌ي پزشكي اعلام آمادگي كرد. وي سپس خواستار اجراي مفاد كنوانسيون سوم ژنو در مورد اسراي جنگي شد و بر ضرورت اعلام اسامي آنان به اين كميته تأكيد كرد. سوماروگا همچنين يادداشتي تسليم كرد كه در آن آمده است براي بررسي مشروح گزارش بازديد كميته‌ي صليب سرخ جهاني از اسراي ايران و عراق و ثبت نام اسراي طرفين؛ فراهم آوردن شرايط بازديد؛ پي‌گيري اسراي مفقودالاثر و استرداد اسراي مصدوم، هيئتي به ژنو سفر خواهد كرد تا در خصوص روابط دوجانبه‌ي جمهوري اسلامي ايران و صليب سرخ جهاني مذاكراتي مفصل انجام شود. آقاي دكتر ولايتي نيز ضمن بيان هم‌كاري‌ها و مذاكرات مقامات جمهوري اسلامي با مسئولان صليب سرخ جهاني، موضع صريح اين سازمان را درباره‌ي محكوم كردن عراق به دليل استفاده از سلاح‌هاي شيميايي ستود و اظهار اميدواري كرد كه اين ارگان بين‌المللي بتواند گام‌هاي اساسي‌تري بردارد تا عراق بار ديگر به سلاح‌هاي شيميايي متوسل نشود.(41) ولايتي همچنين ضمن انتقاد شديد از رعايت نشدن قوانين بين‌المللي در مورد اسراي ايران در عراق از دبيركل صليب سرخ جهاني خواست كه با اتخاذ تدابير لازم از نقض مقررات بين‌المللي از جانب بغداد جلوگيري كند.(42) وزير امور خارجه‌ي ايران در بازگشت به ايران در توقف كوتاهي در فرودگاه رم با جوليو آندره ئوتي وزير خارجه‌ي ايتاليا ديدار و گفت و گو كرد. وي ضمن تشريح جزئيات بمب‌باران شيميايي حلبچه خواستار اتخاذ مواضع قاطع‌تري از سوي ايتاليا در اين باره شد و اقدامات ايران براي مداواي مصدومان؛ اعزام تعدادي از آنان به برخي كشورهاي اروپايي و مواضع ايران را در برابر فعاليت‌هاي شوراي امنيت و طرح اجرايي دبيركل تشريح كرد. در اين ديدار، وزير خارجه‌ي ايتاليا با اظهار تأسف از اين فاجعه به اعزام نمايندگان دبيركل به ايران براي بازديد از مجروحان شيميايي اشاره كرد و آمادگي كشورش را براي پذيرش مجروحان شيميايي؛ اعزام پزشك به تهران و تهيه و ارسال داروهاي مورد نياز اعلام كرد و گفت بايد اقداماتي انجام شود كه بمب‌باران شيميايي و جنگ شهرها متوقف گردد. وي افزود: اميدوارم يك توافق دوجانبه بتواند به توقف آن كمك كند. توضيحات مقامات عراق اين بود كه چون عمليات زميني شروع شد بمب‌باران شهرها را دوباره آغاز كردند، در حالي كه توافق براي متوقف كردن حمله به شهرها بود و نه خودداري از حمله‌ي زميني. آندره ئوتي از ايران خواست نمايندگاني را به كنفرانسي كه درباره‌ي بررسي منع كاربرد سلاح‌هاي شيميايي در رم تشكيل مي‌شود، اعزام كند كه با استقبال‌ آقاي ولايتي مواجه شد.(43)

گزارش - 370

محمدجعفر محلاتي نماينده‌ي ‌ايران در سازمان ملل، در يك مصاحبه‌ي مطبوعاتي با تشريح جزئيات حملات شيميايي عراق در حلبچه، از افكار عمومي امريكا و مجامع بين‌المللي خواست حكومت عراق را براي نقض قوانين بين‌المللي از جمله كنوانسيون ژنو محكوم كنند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، محلاتي همچنين ادعاي وزارت دفاع امريكا را مبني بر استفاده‌ي ايران از سلاح‌هاي شيميايي حاكي از دشمني دولت اين كشور با جمهوري اسلامي و تأييد جنايات عراق خواند و با اشاره به گزارش‌هاي هيئت اعزامي سازمان ملل به منطقه مبني بر استفاده‌ي عراق از سلاح‌هاي شيميايي در جنگ‌ با ايران گفت: سازمان ملل بايد توضيح دهد كه چرا به ‌رغم همه‌ي شواهد موجود تا كنون در معرفي و محكوميت حكومت عراق به عنوان تنها عامل استفاده‌كننده از سلاح شيميايي خودداري كرده است. وي ضمن تأكيد مجدد بر نقش سازمان ملل و شخص دبيركل در نظارت بر اجراي كنوانسيون‌هاي بين‌المللي خواستار برخورد قاطع آقاي خاوير پرز دكوئيار به منظور متوقف كردن جنايات حكومت عراق و همچنين اعزام هيئت كارشناسي به شهر حلبچه شد.(44)

گزارش - 371

نماينده‌ي دائمي اردن در سازمان ملل متحد امروز متن قطع‌نامه‌ي مصوب هفدهمين اجلاس وزيران خارجه‌ي سازمان كنفرانس اسلامي را در خصوص جنگ ايران و عراق ـ كه اول تا پنجم فروردين 1367 در امان برگزار شده بود ـ تسليم سازمان ملل كرد. در بخشي از اين قطع‌نامه كه مربوط به جنگ ايران و عراق مي‌باشد و با نظر كشورهاي حامي عراق در جنگ به‌ويژه عربستان و اردن تهيه شده است، بدون هيچ‌گونه اشاره‌يي به آغاز جنگ توسط عراق و همچنين مذاكرات ايران با دبيركل درباره‌ي جا به جايي بندهاي قطع‌نامه‌ي598، ضمن حمايت از مواضع عراق، از شوراي امنيت خواسته شده است با ايران به دليل نپذيرفتن قطع‌نامه‌ي598 برخورد شود. در قسمتي از اين قطع‌نامه آمده است: با ملاحظه‌ي قطع‌نامه‌هاي شوراي امنيت در خصوص مناقشه‌ي ايران و عراق به‌ويژه قطع‌نامه‌ي598 مصوب 20 جولاي 1987 (30 خرداد 1366) و با توجه به پذيرش اين قطع‌نامه در 23 جولاي 1987(2 تير 1366) از سوي عراق، در حالي كه هنوز ايران از پذيرش آن خودداري مي‌كند، با اعلام هشدار مجدد درباره‌ي تداوم و تشديد جنگ كه به طور جدي تهديدكننده‌ي صلح و امنيت در سطوح منطقه‌يي و بين‌المللي است، با ابراز تشكر از تلاش‌هاي كميته‌ي صلح اسلامي: 1. پشتيباني خود را از قطع‌نامه‌ي598 شوراي امنيت مصوب جولاي 1987 اعلام كرده، بر ضرورت اجراي آن به عنوان يك مجموع لايتجزا و اجراي همه‌ي مفاد آن به گونه‌يي كه در قطع‌نامه طرح شده، تأكيد مي‌كنيم. 2. بر ضرورت توقف فوري همه‌ي عمليات‌هاي نظامي؛ عقب‌نشيني نيروها به مرزهاي شناخته‌شده‌ي بين‌المللي؛ مبادله‌ي كامل اسيران بلافاصله پس از توقف عمليات‌هاي نظامي؛ پايان بخشيدن به رنج‌هاي آن‌ها در اسرع وقت و حل و فصل مناقشه به روش‌هاي صلح‌جويانه از طريق مذاكره تأكيد مي‌كنيم. 3. بر كاربرد اصول و مقررات حقوق بين‌المللي مربوط به حاكميت، تماميت ارضي، مداخله نكردن در امور داخلي و ناروايي تصرف سرزمين با استفاده از زور، تأكيد مي‌شود. 4. يك بار ديگر رضايت خود را از مواضع عراق در پذيرش قطع‌نامه‌هاي سازمان كنفرانس اسلامي و قطع‌نامه‌هاي شوراي امنيت به‌ويژه قطع‌نامه‌ي598 اعلام مي‌كنيم. 5. از شوراي امنيت مصراً درخواست مي‌كنيم كه اقدامات لازم را مطابق با منشور سازمان ملل در مورد ايران به دليل نپذيرفتن قطع‌نامه‌ي598 و نيز طرفي كه اين قطع‌نامه‌ي شورا را رد مي‌كند، انجام دهد تا دو طرف را ملزم ‌سازد مناقشه‌ي خود را از طريق مذاكره به روش صلح‌جويانه حل و فصل كنند. از كشورهاي عضو درخواست مي‌كنيم كه به طور هماهنگ براي پايان بخشيدن به جنگ مطابق با اصول و مفاد مطرح‌شده در اين قطع‌نامه عمل كنند.(45)

گزارش - 372

در پي اعلام تعويق سفر نماينده‌ي ايران به سازمان ملل متحد براي آغاز دور جديد گفت و گوهاي صلح در روز گذشته، سخن‌گوي سازمان ملل امروز اعلام كرد: ايران و عراق موافقت كردند نمايندگاني را به نيويورك بفرستند تا دبيركل سازمان ملل بتواند در ديدار جداگانه درباره‌ي پيشبرد صلح با آنان گفت و گو كند. راديو اسرائيل با اعلام اين خبر از قول منابع سازمان ملل افزود: در هشت ماهي كه از تصويب قطع‌نامه‌ي598 شوراي امنيت مي‌گذرد، اين چهارمين دور گفت و گوهاي دبيركل سازمان ملل با نمايندگان ايران و عراق خواهد بود. نمايندگان 5 كشور عضو دائمي‌شوراي امنيت ديشب به طور خصوصي با دبيركل سازمان ملل درباره‌ي امكان اعلام تحريم تسليحاتي عليه حكومت اسلامي ايران گفت و گو كردند.(46) خبرگزاري آسوشيتدپرس نيز اعلام كرد وزير امور خارجه‌ي ايران گفته است: ايران پيشنهاد دبيركل سازمان ملل را مبني بر اعزام نماينده‌يي به نيويورك براي مذاكره در مورد قطع‌نامه‌ي شوراي امنيت مشتمل بر آتش‌بس و عقب‌نشيني به مرزهاي بين‌المللي و تبادل اسيران مي‌پذيرد. آسوشيتدپرس افزود: اين مقام ايراني احتمالاً محمدجواد لاريجاني معاون وزير خارجه خواهد بود.(47)

گزارش - 373

ضياءالحق رئيس‌جمهور پاكستان در نطق افتتاحيه‌ي اجلاس سازمان"مؤتمر العالم الاسلامي"، از ايران و عراق خواست اختلافات خود را كنار گذاشته، جنگ را خاتمه دهند. وي در اين اجلاس كه در كراچي پاكستان برگزار شد، جنگ ايران و عراق را سبب تثبيت شدن موفقيت دشمنان اسلام خواند.(48) وزير امور مذهبي عراق هم در سخن‌راني خود گفت كه اين اجلاس بايد خواستار اجراي قطع‌نامه‌ي598 شوراي امنيت به منظور پايان دادن به جنگ بشود و در صورتي كه ايران قطع‌نامه را نپذيرد عليه اين كشور اقدام گردد. ساير سخن‌رانان نيز از صلح در جنگ ايران و عراق حمايت كردند. سازمان مؤتمر العالم الاسلامي ـ كه مقر اصلي آن در عربستان و حامي سياست‌هاي حكومت اين كشور است ـ اين اجلاس را برگزار كرده و نمايندگان چند كشور مسلمان از جمله عربستان، عراق و كويت در آن شركت داشتند.(49)

گزارش - 374

فرستادگان ويژه‌ي دبيركل سازمان ملل كه براي تهيه‌ي گزارش از مصدومان بمب‌باران‌هاي شيميايي حلبچه به ايران آمده بودند، پس از اتمام مأموريت خود صبح امروز به نيويورك بازگشتند و اعضاي يك تيم پزشكي سوئيسي براي بررسي نيازهاي دارويي و درماني مجروحان اين حادثه وارد تهران شدند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، گروه اعزامي از سازمان ملل هنگام اقامت خود در ايران ضمن عيادت تعدادي از مصدومان شيميايي ايراني و عراقي به‌خصوص زنان و كودكان كرد حلبچه كه در بيمارستان‌هاي تهران و باختران بستري بودند، گزارش‌هاي جداگانه‌يي تهيه كردند. فرستادگان ويژه‌ي سازمان ملل متحد به تهران، همچنين از شهرهاي ايراني مريوان و نوسود كه حكومت عراق آن‌ها را بمب‌باران شيميايي كرده بود، بازديد كردند و به تهيه‌ي گزارش از اين مناطق پرداختند.(50) راديو اسرائيل اعلام كرد كارشناسان سازمان ملل از مسافرت به شهر حلبچه كه هدف اصلي بمب‌باران شيميايي عراق قرار گرفته بود، به دليل آن‌كه در خاك يك كشور ديگر واقع شده است خودداري كردند.(51) در عين حال، مدير امور هم‌كاري و توسعه‌ي وزارت خارجه‌ي سوئيس به هم‌راه 3 تن از پزشكان داوطلب اين كشور به تهران آمدند. اين هيئت در مدت اقامت يك هفته‌يي خود در تهران از مجروحان شيميايي شهر حلبچه كه در بيمارستان‌هاي تهران بستري هستند بازديد خواهند كرد. اين هيئت مقداري دارو و تجهيزات پزشكي نيز براي كمك به ادامه‌ي معالجات مجروحان شيميايي مردم حلبچه با خود به تهران آورده است.(52)

گزارش - 375

در حالي كه محكوميت روزافزون عراق به دليل استفاده از سلاح‌هاي شيميايي از سوي مجامع بين‌المللي و دولت‌ها ادامه دارد، وزارت دفاع امريكا ادعا كرد كه ايران از سلاح‌هاي شيميايي در عمليات والفجر10 استفاده كرده است. سخن‌گوي ستاد تبليغات جنگ اين سخنان را تكذيب كرد و بازتاب‌هاي رسانه‌يي اين موضوع همچنان ادامه دارد. راديو امريكا با اشاره به پخش تصاوير از غير نظاميان كشته‌شده در حلبچه اعلام كرد: كارشناسان وزارت دفاع امريكا مي‌گويند ترديدي نيست كه اين افراد هنگامي كه نيروهاي ايراني در پيشروي خود به سوي مواضع عراقي‌ها از گاز سمي سيانور استفاده كردند، به هلاكت رسيده‌اند. اين كارشناسان مي‌افزايند: گاز سيانور يا گاز كلراين‌ كه ايران به آن مجهز است، براي مقاصد تعرضي سودمند است، زيرا اين دو نوع گاز با سرعتي نسبتاً زياد پراكنده مي‌شود و از اين رو به نيروهاي زميني ايران اين امكان را مي‌دهد كه در فاصله‌يي كوتاه پس از شليك توپ‌خانه‌ي ايران به مواضع عراقي، تهاجم خود را به سوي اين مواضع آغاز كنند.(53) در پي مطرح شدن اين ادعا، سخن‌گوي ستاد تبليغات جنگ در واكنش به آن، اين سخنان را تلاش امريكا براي كم كردن فشار افكار عمومي جهان عليه عراق خواند. وي با غير مستند دانستن سخنان مقامات امريكايي گفت: هم‌اكنون، 5 مجروح شيميايي از اهالي حلبچه در نيويورك بستري هستند و كارشناسان وزارت دفاع امريكا مي‌توانند ضمن ملاقات با مصدومان اين حادثه از چگونگي بمب‌باران شيميايي حلبچه مطلع شوند و از آنان بپرسند چه هواپيماهايي بر سر آنان بمب شيميايي فروريختند. وي گزارش‌هاي ده‌ها خبرنگار، پزشك و ناظر خارجي را كه از منطقه‌ي حادثه بازديد كرده‌اند، شواهدي انكارناشدني از به‌كارگيري سلاح‌هاي شيميايي از جمله گاز سيانور توسط عراق عليه مردم غير نظامي حلبچه دانست.(54) از سوي ديگر، پس از پخش فيلم آثار بمب‌باران شيميايي شهر حلبچه و روستاهاي اطراف آن در تلويزيون‌هاي دنيا، اين خبر همچنان در صدر اخبار برخي رسانه‌هاي خارجي قرار دارد. گزارش امروز راديو امريكا و مقاله‌ي روزنامه‌ي فارين ريپورت انگلستان از جمله‌ي‌ آن‌هاست. راديو امريكا صبح امروز با پخش گزارشي از مشاهدات خبرنگار خود از فيلم بمب‌باران حلبچه اعلام كرد: مقامات ايران فيلمي را كه تلويزيون ايران از شهرك حلبچه گرفته و حاوي صحنه‌هاي تكان‌دهنده‌يي از قربانيان جنگ است براي خبرنگاران نمايش داد. خبرنگار بخش فارسي صداي امريكا كه در اين جلسه حضور داشت، درباره‌ي مشاهدات خود از اين فيلم مي‌گويد: در آغاز، ورود نيروهاي جمهوري اسلامي را به شهر ديديم و كودكان و زنان و مردان كرد كه به آنان خوش‌آمد مي‌گفتند. تصاوير بعدي بمب‌باران شيميايي شهر و بيش‌تر، كودكان و زنان قرباني گاز شيميايي را نشان مي‌داد. بود تعداد بسياري از زنان و مردان كرد را ديديم كه درصدد فرار از شهر بودند كه در گوشه و كنار شهر يا در كاميون‌هاي‌شان جان خود را از دست دادند.(55) گوينده‌ي راديو امريكا افزود: به دنبال نمايش فيلم حلبچه يكي از ديپلمات‌هاي هيئت نمايندگي جمهوري اسلامي در مورد 5 كرد عراقي كه شب گذشته به بيمارستان سنت جان نيويورك آورده شدند، صحبت كرد. وي گفت آن‌ها عبارت‌اند از: جوان عبدالله دخترك 11 ساله و خواهرش مهنوز عبدالله 9 ساله، محمدحسن عزيز 25 ساله و كبري محمد 10 ساله. امروز گروهي از خبرنگاران براي مصاحبه با قربانيان گاز شيميايي به بيمارستان سنت جان خواهند رفت.(56) نشريه‌ي انگليسي فارين ريپورت نيز در شماره‌ي امروز خود به انتشار مقاله‌يي با نام "گاز سمي عراق" پرداخت. در قسمتي از اين مطلب درباره‌ي امكانات عراق براي ساخت سلاح‌هاي شيميايي آمده است: منابع ما مي‌گويند كه عراق از ماده‌ي تابون (نوعي گاز اعصاب) آن هم به صورت ناخالص استفاده كرده است، زيرا كارخانه‌ي توليد اين گاز واقع در سامرا (60 مايلي شمال غرب بغداد)، فاقد تجهيزات مدرن است. منابع ما مي‌گويند عراق در حال حاضر سالانه حدود 700 تن گاز خردل (فسژن) توليد مي‌كند. جمع توليد تابون، سارين و گاز خردل، عراق را بزرگ‌ترين توليدكننده‌ي سلاح‌هاي شيميايي در خاورميانه خواهد كرد. بخش اعظم اين تجهيزات حاصل تغيير و تعديل دستگاه‌هاي كارخانه‌يي است كه در ابتدا به منظور توليد حشره‌كش در اختيار اين كشور قرار گرفته بود. گفته مي‌شود كه سازندگان اين دستگاه‌ها از امكان تغيير و تبديل اين دستگاه‌ها اطلاع دارند. چندين كارخانه‌ي آلمان غربي به دليل نقشي كه در فروش تجهيزات اين كارخانه داشتند، در بن تحت بازجويي قرار دارند.(57)

گزارش - 376

تعدادي از پيش‌مرگان حزب دمكرات كردستان عراق (بارزاني‌ها) در منطقه‌ي عقره، پس از اجراي آتش ادوات روي مقر يك گردان نيروهاي ارتش عراق به مواضع آن‌ها در نزديكي بخشداري ديرلوك در استان سليمانيه حمله كردند و پس از چند ساعت درگيري، مقر اين گردان و دو پايگاه اطراف آن را به تصرف درآوردند. در اين عمليات، تعدادي از نيروهاي ارتش عراق كشته يا زخمي ‌و 3 نفر اسير شدند. تعدادي اسلحه و مقاديري مهمات و مين ضد نفر نيز به دست پيش‌مرگان افتاد. نيروهاي حزب دمكرات كردستان از چند روز قبل و پس از بمب‌باران شيميايي حلبچه و روستاي اطراف آن به تلافي اين اقدام ارتش عراق، در چند شب متوالي به پايگاه‌هاي ارتش عراق در نقاط مختلف استان سليمانيه حمله كردند. اين حملات كه از نوع عمليات‌هاي چريكي بود، به كشته يا مجروح شدن تعداد زيادي از نظاميان عراقي و اسارت شماري از آنان انجاميد و غنائمي نيز به دست پيش‌مرگان افتاد.(58)

گزارش - 377

هم‌زمان با فعاليت‌هاي دستگاه‌هاي اجرايي كشور براي اجراي انتخابات دوره‌ي سوم مجلس شوراي اسلامي، چگونگي تبليغات انتخاباتي نامزدها در مناطق درگير جنگ و شيوه‌ي اخذ رأي از رزمندگان مناطق عملياتي از موضوعات مطرح‌شده در اين باره است. در جلسه‌يي كه امروز در فرمانداري مهران با حضور نمايندگان يگان‌هاي ارتش، سپاه، ژاندارمري و مسئولان سياسي اين شهرستان تشكيل شد، مقرر گرديد يگان‌ها براي مقابله با تحركات احتمالي دشمن در روز انتخابات آمادگي داشته باشند. همچنين با توجه به مهلت قانوني تبليغات انتخاباتي، نامزدها‌يي كه با مجوز برگه‌ي استانداري ايلام براي تبليغات عازم جبهه‌ها مي‌شوند، بايستي ابتدا به قرارگاه يگان‌ها مراجعه كنند و با هماهنگي و برنامه‌ريزي مسئولان نظامي در مناطق و محل‌هاي مجاز، تبليغات انتخاباتي انجام دهند. فرماندهان يگان‌ها نيز بايد به نيروها اعلام كنند كه رأي به كانديداهاي مورد نظر در مناطق جنگي فقط با شناسنامه انجام مي‌شود و رزمندگان و ساكنان و كساني كه در حوزه‌هاي مذكور مي‌باشند بايستي مانند ساير مردم با شناسنامه رأي دهند. براي هدايت اعضاي شعب و استقرار صندوق‌هاي اخذ رأي در محل‌هاي مناسب جهت اخذ رأي از رزمندگان پيشنهاد شد با توجه به مسير صندوق‌ها و يگان‌هاي مستقر در مسير، براي هر صندوق يك نفر راهنما معرفي و با اعضاي صندوق مأمور و اعزام كنند. علاوه بر آن، مقرر شد به منظور ارتباط ستاد انتخابات شهرستان با اعضاي شعب و مخابره‌ي پيام‌ها و اطلاع از وضعيت و موقعيت صندوق‌هاي رأي‌گيري در مدت اخذ رأي، مخابرات همه‌ي يگان‌ها با تلفن يا بيسيم هم‌كاري مستمر و لازم را داشته باشند. تأمين غذا و امكانات خواب و سوخت مورد نياز خودروهاي شعب اخذ رأي از پنجشنبه شب تا پايان جمعه شب روز اخذ رأي (19/1/1367) به يگان‌هاي مستقر در محدوده‌ي صندوق‌هاي رأي‌گيري واگذار گرديد. با توجه به كثرت خودروهاي مورد نياز شعب اخذ رأي و با توجه به مشكل كمبود وسيله‌ي نقليه در سطح شهرستان، پيشنهاد شد همه‌ي يگان‌هاي نظامي (سپاه، ارتش، ژاندارمري) در حد مقدورات در خصوص تهيه‌ي وسيله‌ي نقليه براي شعب اخذ رأي مساعدت و هم‌كاري كنند.(59)

گزارش - 378

مسئول نمايندگي امام در سپاه پاسداران در اطلاعيه‌يي استفاده از نشانه و عناوين سپاه، رزمندگان و يگان‌هاي رزم در تبليغات انتخاباتي داوطلبان نمايندگي سومين دوره‌ي مجلس شوراي اسلامي را منع كرد. در قسمتي از اطلاعيه كه در روزنامه‌هاي امروز چاپ شده، آمده است: بنا بر گزارش‌هاي دريافتي، متأسفانه از برخي كانديداهاي محترم دوره‌ي سوم نمايندگي مجلس شوراي اسلامي يا طرف‌داران آن‌ها مواردي مشاهده گرديده كه از آرم و عناوين سپاه، رزمندگان و پايگاه‌هاي رزم در تابلوهاي انتخاباتي‌شان استفاده كرده‌اند. از آن‌جا كه طبق فرمان حضرت امام مدظله‌العالي، هر گونه دخالت سپاه در انتخابات ممنوع مي‌باشد، لذا اين‌ گونه بهره‌برداري‌هاي تبليغاتي هيچ‌گونه ارتباطي با سپاه و بسيج ندارد و سوءاستفاده‌كنندگان تحت پي‌گرد قانوني قرار خواهند گرفت. در پايان اطلاعيه نيز تشكيل ستادي براي پي‌گيري تخلفات انتخاباتي تحت نظر مستقيم نمايندگي امام در سپاه با اعلام شماره تلفن به اطلاع همگان رسانده شده است.(60)

گزارش - 379

به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، يك كارشناس نظامي مؤسسه‌ي بين‌المللي تحقيقات استراتژيك در لندن درباره‌ي دلايل افزايش فعاليت نيروي هوايي ارتش ايران گفت: گزارش‌هايي منتشرشده كه ايران از چين هواپيماي نظامي از نوع "ج60" و "ج70" خريداري كرده است. وي همچنين گفت ايران از اتيوپي جنگنده‌هاي قديمي فانتوم خريده و از قطعات آن‌ها براي آمادگي پروازي فانتوم‌هاي خود استفاده مي‌كند. وي ساخت هواپيماي فجر ـ اولين هواپيماي نظامي كه قطعات آن كاملاً در ايران توليده شده است ـ را مهم ندانست و گفت: از اين نوع هواپيماهاي ملخي فقط براي حملات كوچك مي‌توان استفاده كرد. وي كه عكس هواپيماي فجر را در يك نشريه‌ي نظامي انگليس مشاهده كرده است، گفت: به نظر مي‌رسد اين هواپيما از نوع ورزشي است كه به صورت كيت (قطعات مجزا) از كاليفرنيا خريداري و سرهم‌بندي شده است.(61)

گزارش - 380

خروج تعدادي از كارگران خارجي شاغل در بغداد از عراق و ايجاد بحران در پايتخت اين كشور در نتيجه‌ي اصابت موشك‌هاي ايران از جمله اخبار مرتبط با جنگ شهرها در عراق است. يك روزنامه‌ي چاپ يوگسلاوي در اين باره نوشته است:150 كارگر يوگسلاو شاغل در عراق به هم‌راه خانواده‌هاي‌شان به دليل ناامني ايجادشده بر اثر وقوع جنگ شهرها، امروز بغداد را به قصد كشورشان ترك كردند. به نوشته‌ي روزنامه‌ي ويسنيك چاپ زاگرب، اين افراد و خانواده‌هاي‌شان بالغ بر 400 نفر هستند و حدود 6 هزار كارگر يوگسلاو در عراق به سر مي‌برند. روزنامه‌ي كويتي الوطن نيز از تأثير منفي اصابت موشك به بغداد بر مردم و اوضاع اين كشور به‌ويژه در بغداد خبر داده و نوشته است: حملات موشكي ايران عليه بغداد يك بحران جدي براي عراق ايجاد كرده است.(62)

گزارش - 381

ساير خبرهاي امروز عبارت‌اند از: 1. به گزارش قرارگاه عملياتي شمال غرب كشور، تعداد 150 نفر از عناصر سازمان مجاهدين خلق كه 45 نفر آن‌ها زن مي‌باشند، براي اجراي عمليات در يكي از مناطق مرزي از شهر سليمانيه وارد قلعه‌ديزه در شمال درياچه‌ي سد دوكان شده‌اند. آنان مجهز به سلاح‌هاي آرپي‌جي7 و خمپاره‌انداز81 و خمپاره‌ي 60 ميلي‌متري هستند و رنگ لباس آن‌ها به رنگ خاكي و قورباغه‌يي مي‌باشد. فرمانده اين عده به هم‌راه 4 نفر از افراد اطلاعاتي ارتش عراق وارد منطقه‌ي مرزي گناو در شمال سردشت شده و سپس در چند ساعت منطقه را شناسايي كرده‌اند.(63) 2. چهار تن از افراد گروه رزگاري كه 2 نفر از آنان هم‌راه آوارگان منطقه‌ي حلبچه‌ي عراق به ايران آمده و در يكي از اردوگاه‌هاي مريوان حضور داشتند و 2 نفر ديگر كه در شهرداري و مخابرات اين شهرستان شاغل بودند، شناسايي و دست‌گير شدند.(64)

ضميمه‌ي گزارش356: مشكلات پيش رو براي ادامه‌ي عمليات بيت‌المقدس4 در ارتفاعات شاخ شميران و برددكان قسمتي از گفت و گوي محسن رضايي با رسول ياحي (جانشين قرارگاه فتح)، محمد كوثري (فرمانده لشكر27 حضرت رسول(ص) و حسين پروين (جانشين لشكر10 سيدالشهدا(ع)) درباره‌ي ادامه‌ي عمليات در ارتفاعات شاخ شميران و برددكان كه در عين حال نشان‌دهنده‌ي مشكلات اين يگان‌ها براي پذيرش مأموريت جديد در اين منطقه مي‌باشد، به شرح زير است: «برادر محمد كوثري (فرمانده لشكر27 محمد رسول‌الله(ص)): … الآن خدا شاهد است نيرويي كه بخواهيم براي اين‌جا بفرستيم نداريم. … چيزي كه هست، ما نيرو نداريم كه حتي اين نيروي در خط را عوض كنيم، يعني 38 نفر از يك گردان با فرمانده گردانش را اين‌جا فرستاديم. روي اين يال هم به خاطر اين‌كه اين وسط نيايد، از يك گردان به استعداد دو دسته‌ي 60 نفره فرستاديم كه البته اين‌ها كم شدند. اين‌جا هم يك گردان، يك گروهان مانده بود كه الآن به 45 نفر رسيده است. الآن وضعيت ما اين طوري است. برادر محسن رضايي: مگر براي شما اعزام نزده بودند؟ اعزام شما كي است؟ كوثري: نخير، بيست و سوم (فروردين) است. الآن طوري است كه اصلاً نيرو در دست ما نيست. ما خودمان الآن ناراحتيم، چراكه خيلي راحت مي‌توانستيم اين‌جا را در همان شب بگيريم. خط اصلي دشمن اين‌جا بود. موقعي كه از اين‌ موانع رد شديم، اگر نيرو در دست‌مان بود اين مسير را رفته بوديم، چون مانور چيده بوديم و براي گردان‌ها مشخص كرده بوديم. روزي كه مي‌خواستيم عمليات بكنيم، در چادري كه اين‌جا بود طوري [گلوله‌ي توپ] زد كه 4 نفر از بچه‌هاي اطلاعات ما سوختند. خود چادر و كالك‌ها و هر چه كه مي‌خواستيم به گردان‌ها بدهيم سوخت و اصلاً يك وضعيت خاصي به وجود آمد. ما الآن در خود اين مانده‌ايم كه چه طور بتوانيم نيروي اين خط را تأمين بكنيم. رضايي: پس چه ‌طور نمي‌شود اين را تمام كنيد؟ شما كه روي يال زبانه‌يي هستيد. برادر رسول ياحي: دشمن بالاي سر آن تيربار گذاشته است. ديروز بچه‌ها مي‌گفتند كه عراقي‌ها آمدند كنار اين‌جا نشسته بودند و با آر.پي‌.جي. روي سر اين بچه‌ها مي‌زدند. كوثري: با قناسه هم مي‌زنند. ياحي: با تيربار مي‌زند. با گلوله‌ي تانك هم عقبه‌ها را مي‌بندد. چون دشمن در اين بالا است، نمي‌گذارد كسي اين‌جا بماند. با توجه به اين‌كه اين‌جا را هم تقويت كرده است، چيزي در حد يك گردان كماندويي (اگر بيش‌تر نباشد) اين‌جا آورده و كاملاً هوشيار است. آتش خيلي خوبي هم دارد. يعني الآن همين جاده‌ي چم سراژين را مرتب گلوله مي‌زند. كوثري: اين‌جا كه عمليات شده است، دشمن در منطقه حضور نداشت، اما موقعي كه ما به منطقه آمديم كه براي شاخ شميران كار بكنيم، تازه خودش را پيدا كرد و آمد كه هر چه مصيبت بود ديديم. بمب‌باران شيميايي و بمب‌باران هوايي و اين‌ها بود كه برادر رسول كه آن‌جا (در منطقه) بودند، ديدند چه وضعيتي به وجود آمد. … رضايي: پدافند شما ناقص است. لااقل اين يك تپه را به هر قيمتي كه هست عمل كنيد. كوثري: اگر نيرو باشد هيچ مشكلي نداريم. … ياحي: مشكل تصرف نيست، مشكل نيرو است. رضايي: نيروي [لشكر] سيدالشهدا(ع) چه‌ طور است؟ برادر حسين پروين: حدود 60 تا 70 درصد واحدهاي‌مان شيميايي شدند و رفتند. مهندسي ما يك نفر نمانده است. پرسنلي ما كلاً تاول‌زا خوردند و رفتند. رضايي: گردان نداريد؟ برادر حسين پروين: گردان كه بدون واحد پشتيباني كاربرد ندارد. الآن از گردان قمر 60 درصد شيميايي شده‌اند. رضايي: اين وضع خيلي بدي است. شما مرتب تلفات مي‌دهيد و هر لحظه هم ممكن است بيايد همه‌ي شما را بيرون بريزد. لااقل اين ارتفاع (يال زبانه‌يي و غرب شاخ شميران) را بگيريد و تأمين خودتان را بالا ببريد. پروين: از بهداري ما يك نفر هم نمانده است. همه‌ي مسئول قسمت‌هاي آن در بمب‌باران اسكله امام حسين(ع)، شهيد شدند. ياحي: خيلي وحشتناك بود. كوثري: خودمان اين را ناقص مي‌دانيم. رضايي: ناقص مي‌دانيد كه همين فردا، پس فردا ممكن است به خودتان فشار بيايد، نگذاريد اين همه زحمت از بين برود. اولين چيزي كه بايد الآن عمل كنيد اين (غرب شاخ شميران) است كه شما (لشكر27) و سيدالشهدا(ع) اين‌جا را عمل كنيد و تيپ الغدير و لشكر57 ابوالفضل(ع) هم بسيج شوند كه اين (يال زبانه‌يي) را عمل بكنند. كوثري: ما براي اين‌جا [برددكان] رفتيم، ولي آن شب با هلي‌كوپتر اين قدر روي اين‌جا [دشت تولبي] و عقبه‌ي لشكر، شيميايي ريخت كه همه‌ي بچه‌ها تلف شدند. شيميايي هم اين طور نيست كه از پا نيندازد، بدن را سست مي‌كند و يك وضع خاصي را به وجود مي‌آورد. اگر استراحت نكنيم يا نرسيم كه بدتر مي‌شود، اگر هم برسيم كه نيرو حداقل بايد 48 ساعت از منطقه خارج شود.»(65) فرمانده كل سپاه كه نتيجه‌ي مورد نظر خود را از اين گفت و گو‌ها نگرفته است، بار ديگر به طرح موضوع اصلي مي‌پردازد و مي‌گويد: «شما پيشنهاد بدهيد كه چه كار بكنيد. شما اگر اين را عمل كنيد كه عقبه‌ي اين نيرويي كه اين‌جا (روي برددكان) ايستاده به خطر بيفتد، اين‌ها جمع مي‌شوند [عقب مي‌روند]. خود تيپ الغدير هم يك فشار به اين‌ها [يال زبانه‌يي] بياورد و اين را هم عمل بكند. يعني اين‌ها را كه عمل كنيد يك خط صاف پيدا مي‌شود و يك مقدار آرامش مي‌آورد. اين الآن بد است؛ يعني همه بايد صبح تا شب چشم به راه خط باشيد. پروين: الآن از نظر پشتيباني كردن همين نيرويي هم كه در خط داريم مانده‌ايم. الآن دو روز است كه نتوانسته‌ايم به اين‌ها آب و غذا برسانيم. اصلاً هيچي نداريم نه وسيله‌يي داريم و نه امكانات داريم، نه واحد پشتيباني داريم، همه شيميايي شده‌اند و زير بمب‌باران از بين رفته‌اند. ديروز هم كه اين‌جا را زد، كلاً تداركات ما از رده خارج شد. … ياحي: جلو دشمن هيچ مانعي نيست؛ از منطقه‌ي عمليات فيلم‌برداري [هوايي] مي‌كند و مي‌آيد بمب‌باران مي‌كند. … كوثري: قبل از عمليات و حين عمليات اين قدر پرواز داشت و بمب، خصوصاً بمب شيميايي ريخت كه حد ندارد. حالا اگر مثل كربلاي5 هم آتش مي‌ريخت بچه‌ها مي‌پذيرفتند. ما اصلاً از رده خارج نمي‌كرديم، مگر اين‌كه ديگر شهيد و مجروح مي‌شدند، اما اين‌جا اصلاً يك جوّ رواني عجيبي به وجود آورده بود و واقعاً هم همه شيميايي شدند. اين قدر در شيخ‌صله [عقبه يگان‌ها] شيميايي ريخته كه حد و حساب ندارد. رضايي: اين را بايد عمل كنيد. لااقل اين 2، 3 تپه جلو خودتان را بگيريد. … [خطاب به برادر پروين جانشين فرمانده لشكر10 سيدالشهدا(ع)] شما بايد اين تپه را بگيريد. برويد روي اين برنامه‌ريزي بكنيد. پروين: گرفتن آن مطلبي نيست، يك شب مي‌زنيم و مي‌گيريم، ولي نمي‌توانيم نيرو را پشتيباني كنيم. رضايي: حالا شما اين را بگيريد، حضرت رسول(ص) خطش را اين‌جا مي‌آورد. شما خط‌تان را جلو بياوريد. اين‌ها [حضرت رسول(ص)] از شما تحويل مي‌گيرند. كوثري: ما كه چيزي نداريم. رضايي: اگر اين‌ها عمل كنند، خط شما اين‌جا است، جلوتر ببريد. كوثري: ما اگر نيرو داشتيم كه خودمان عمل مي‌كرديم. اصلاً مشكلي نداريم. رضايي: براي پدافند كه داريد. كوثري: خدا شاهد است نداريم. پروين: ما الآن يك خط پدافندي در شاخ سورمر داريم. … دو روز است كه نتوانستيم آب و غذاي اين‌ها را برسانيم. رضايي: اين به خاطر نقص در پدافند است. اگر شما اين خط را كامل بكنيد، هيچ احتياجي نيست كه اين‌جا نيرو داشته باشيد. پروين: مي‌گويم امكانات نداريم. دو شب پيش كه با حاج‌آقا فضلي رفتيم در كي‌بره [نقطه‌يي در ارتفاع شاخ سورمر] نشستيم، رفتيم پيش نيروها نشستيم كه بگوييم ما هم مثل شما چيزي نمي‌خوريم. نمي‌توانيم به آن‌ها امكانات برسانيم؛ يعني اصلاً نداريم. از نظر خودرو، از نظر امكانات چيزي نداريم كه برسانيم؛ يعني توان نداريم. مگر لشكر چه قدر توان دارد؟! ياحي: يك مشكل، حفظ همين خط پدافندي است. با قرار دادن الغدير در اين‌جا يك مقدار مشكلات ما حل است، ولي دشمن دارد شديد پاتك مي‌كند. از ديشب دوباره پاتك كرده است و احتمالاً 3، 4 روز بيش‌تر هم نتواند با اين وضع ادامه بدهد. كار اساسي اين است كه اين‌جا يك عملياتي انجام بگيرد تا ما يك خط پدافندي داشته باشيم و كسي هم نمي‌پذيرد كه ما يك چنين خطي را به او بدهيم. الآن لشكر57 ابوالفضل(ع) تقريباً هيچي نيرو ندارد و ديگر عقب رفت. تيپ11 اميرالمؤمنين(ع) هم كه در جريانش هستيد. تيپ44 قمر بني‌هاشم(ع) و بقيةالله(عج) هم همين طور است. الآن فقط 3 يگان هست كه آقاي پروين، آقاي كوثري و آقاي آقابابايي مي‌باشند. يگان‌هايي كه الآن آن طرف هستند [به جز تيپ18 الغدير] در ارتباط با نگه‌داري خط پدافندي موجودشان مسئله دارند. حالا مهندسي و بقيه هم كه يك بحث مجزا است. اين زمين ارزش دارد كه 5، 6 گردان خرج آن بشود كه هم دشمن نااميد بشود و هم خيال خودمان راحت شود.» گفت و گوي فرمانده كل سپاه با فرماندهان، پاياني اين چنين داشت: «رضايي: برنامه همين است كه اين عمليات ان‌شاءالله تا آخر پيش برود. ياحي: يگان مي‌خواهد. رضايي: يگان كه الآن همه درگير هستند، بايد نيرو اعزام شود. تا آن موقع اين را اصلاح بكنيد، اين دو تپه را بگيريد. آقاي كوثري! شما چه مي‌گوييد؟ كوثري: خودمان مي‌دانيم كه بهترين خط، همان خط سابق خودمان است. اين‌جا بهترين خط است كه حتي از اين جاده‌ها كه اين‌جا بالا مي‌آيد راحت استفاده كنيم و امكانات و همه چيز را براي ادامه‌ي حركت اين‌جا بياوريم. الآن هيچ بحثي روي اين نداريم، چون الآن اين دشت دست ما است و ما خودمان روي زمين هم كار كرده‌ايم، خيلي راحت مي‌شود آمد اين تنگه را بست، اما چيزي هست و خجالت مي‌كشيم كه بگوييم؛ الآن نيرويي در دست‌مان نداريم. ما الآن يك خط در بالا، زير الاغلو داريم كه گردان پاسدار وظيفه گذاشته‌ايم، يك گردان پاسدار وظيفه هم الآن در باختران داريم كه مي‌خواهيم با آن عوض كنيم. اگر شما ديديد نيرويي داريم، بگوييد ما عمل بكنيم. ما در عمل كردن و حفظ خط اصلاً حرفي نداريم. رضايي: آقاي پروين! شما چه مي‌گوييد؟ پروين: الآن اين نيروهايي كه داريم، 4 ماه و 5 روز از مدت مأموريت‌شان مي‌گذرد. چند بار هم اين‌ها را به ارتفاع گرده‌رش** برديم و زير باران صحبت كرديم، اين‌ها را تا اين‌جا كشانديم و اين‌جا هم عمل كرده‌اند. اين از خود نيرو است. از نظر واحدها، واحدهاي ما ديگر چيزي ندارند. اگر بود، مطلب نبود، تا اين‌جا هم مي‌آمديم، ولي ديگر نمي‌توانيم. حتي يك آشپزخانه نداريم. مشكل پشتيباني ما براي يك روز و دو روز نيست، مدتي است كه خط سردشت همين طور روي دست ما مانده و نتوانسته‌ايم كه به آن سر بزنيم. كوثري: بهترين زمان حمله همين الآن است كه ما متأسفانه توان نداريم. اين‌جا حضور داريم، يعني بالا حضور داريم، زمين كاملاً به نفع ماست، ولي متأسفانه نيرو نداريم. رضايي: شما [ياحي] ببينيد كه چه كار مي‌توانيد بكنيد. با برادرها بررسي مجدد بكنيد و شب نتيجه‌اش را به من بگوييد. ياحي: حداقل اين است كه ببينيم چه در دست داريم كه بر اساس آن بتوانيم تصميم بگيريم. رضايي: همين يگان‌هايي است كه الآن هستند. ما يگان عمل‌نكرده اصلاً نداريم.»(66) بدين ترتيب، با توجه به وضعيت موجود و شرايطي كه شرح آن گذشت، ادامه‌ي عمليات در اين منطقه عملي نشد و عراق نيز با ايجاد موانع از جمله سيم خاردار و ميدان مين به وضع موجود تن در داد.

ضميمه‌ي گزارش358: وضعيت گروه‌هاي ضد انقلاب ايراني در منطقه‌ي حلبچه هنگام اجراي عمليات والفجر10 قسمتي از گفت و گوي فرمانده كل سپاه با نيروهاي قرارگاه رمضان و قرارگاه حمزه(ع) درباره‌ي ارتباط و هم‌كاري اتحاديه‌ي ميهني كردستان عراق (طالباني‌ها) و حزب دمكرات كردستان عراق به شرح زير است: «برادر رحماني (از مسئولان اطلاعات قرارگاه رمضان): مسئول انتشارات حزب دمكرات آمد و خودش را پناهنده كرد. روز سوم چهارم آمد و گفت كه از هشت نه روز قبل عمليات، سه چهار بار شوكت به كاوه پيغام داد كه بلند شويد و فرار كنيد و برويد! ايراني‌ها مي‌خواهند در اين‌جا [حلبچه] عمليات بكنند. روز آخر آمد و گفت به كي و كي قسم كه ايران مي‌خواهد عمليات كند. الآن براي هر پايگاه 5 نفري‌تان، 500 نفر گذاشتند، چرا بلند نمي‌شويد كه از اين‌جا برويد. كاوه به برف‌ها اشاره كرد و گفت تا اين برف روي ملخور است ايران نيرويش را پايين نمي‌آورد و اين برف هم تا دو ماه ديگر روي ملخور است، اين‌ها همه حرف است. برادر محسن رضايي: خب. رحماني: كاوه در يك جمع زيادي هم گفته بود كه مثلاً 50، 60 نفر از نيروهاي حزب دمكرات شنيدند كه كاوه چنين حرفي زده است، اما وقتي ايران حمله مي‌كند، كاوه دست‌پاچه مي‌شود و يك سري از نيروهايش را جمع مي‌كند و مي‌گويد اين‌ها (طالباني‌ها) درست مي‌گفتند، رفقاي ما به ما خيانت نمي‌كردند، اين من بودم كه اشتباه كردم و من از حالا به بعد ديگر خود را شايسته‌ي اين نمي‌بينم كه به شما بگويم كه بياييد عراق و برويد ايران. هر كس مي‌خواهد با سلاح يا بي‌سلاح برود، خود را پناهنده كند و هر كس نمي‌خواهد بيايد، به سليمانيه برود، چون الآن ما مي‌خواهيم مقر جديدمان را در سليمانيه برقرار كنيم، بياييد برويم. اتحاديه‌ي ميهني از هشت روز قبل تا شب عمليات و شب عمليات هم رفته با آن‌ها پرخاش كرده كه چرا بلند نمي‌شويد، برويد؛ براي هر پايگاه‌تان 500 نيرو آوردند كه پايگاه‌هاي شما را بگيرند. اين خبر اول بود. بعد [اين پناهنده] مي‌گفت كه عده‌يي همان روز و از لحظات اول رفتند. گفت از 600 نفر لحظات اول 300 نفرشان رفتند و بقيه را اتحاديه برد، ولي بقيه را اتحاديه سريع فرستاد رفتند و يك سري ماندند. رضايي: كجا رفتند؟ رحماني: به سليمانيه رفتند، دوباره يك سري ماندند. رضايي: اتحاديه اين افراد را كجا برد؟ رحماني: مي‌گفت، اتحاديه از ايران نياورده است، از همين جا [منطقه‌ي حلبچه] برده است. برادر …: يا از درياچه [دربنديخان] ردشان كرده يا مثلاً از … رحماني: نه، از درياچه نبرده است. رضايي: اين‌ها كه بهتر از طالباني‌ها مي‌دانند چه طور رد شوند. برادر …: از داخل رد نكرده است. رحماني: … مي‌گفت همان لحظه‌يي كه حمله شروع شد، 200 نفر زن و بچه هم‌راه‌‌شان بوده است؛ از ايران نيامدند. رضايي: از كجا رفتند؟ از داخل خط ما آمدند رفتند؟ برادر اصغر مقدم: سه روز طول كشيد كه (در عمليات والفجر10) خط ما به لب درياچه‌ي دربنديخان رسيد، احتمالاً طي آن سه روز تعدادي از آن‌ها فرار كردند. رضايي: خب، اتحاديه آن‌ها را نبرده است. مقدم: لزومي ندارد، اتحاديه برده باشد. رحماني: الآن شوكت چه گفته است؟ شوكت گفته است كه الآن زن كاوه (فرمانده هيزشان) پهلوي ماست. رضايي: خب. رحماني: گفت ما مي‌خواهيم آن‌ها را ببريم تا بتوانيم زن و بچه خودمان را از اين‌جا منتقل كنيم و اين طرف بياوريم. مثلاً اين ارتباط دارد. عزت مي‌گفت كه اين‌ها به محض اين‌كه حمله‌ي ايران شروع شد، سريع آمدند. حتي 2 دستگاه ماشين سفيد كه الآن يك دستگاه آن دست شوكت است و كل سلاح‌شان را تحويل اتحاديه‌ي ميهني دادند كه بيايد بگيريد، بعد با هم حساب مي‌كنيم. سريع تحويل‌شان دادند و رفتند كه 2 ماشين حزب و 2 خمپاره‌انداز بود، يك كاليبر50 هم بود. خلاصه كل سلاح و مهمات‌شان را تحويل اتحاديه دادند. برادر عسگري شنيد كه نامه‌ها، برگ و جواز عبور خود را آورده بودند. رضايي: اين‌ها كه به هم‌ديگر جواز مي‌دادند! دمكرات‌ها مي‌روند، جواز مي‌گيرند. تاريخ آن در عمليات بود. رحماني: بله، بله در عمليات بود. برادر …: در اين قضيه، جوازها هم دست‌شان بود. بچه‌ها چند بار گفتند بدهيد، گفتند نمي‌دهيم. رضايي: بايد پي‌گيري كرد كه چرا اين افراد را از داخل ايران عبود دادند؛ اين مسئله براي ما مهم است چرا فرار كردند؟ آن‌ها داخل عراق هم قرارداد داشتند. مقدم: الآن اين پيش‌مرگ‌ها چه شدند؟ ما روزي كه به حلبچه رفتيم، بچه‌هاي ما داخل شهر رفتند و گفتند تعداد زيادي پيش‌مرگ مسلح آن‌جاست. 3 نفر از بچه‌هاي برادر شباني را كه آزاد كردند، مي‌گويند وقتي كه اين‌جا [حلبچه] را گرفتند با ستون راه افتادند. رضايي: بله. مقدم: فكر مي‌كردند اين‌جا سقوط نكرده است. گفتند آن 3 نفر از بچه‌ها هم كه آن‌جا بودند به ستون به حلبچه آمدند. نيروهاي نظامي را هم ديديم كه اين بچه‌ها را از آن‌جا آوردند و تحويل يكتي [حزبي‌ها] دادند. گفتند شمرديم 270 تا 300 نفر به ستون با پيش‌مرگ‌ها داخل شهر آمديم. نيروهاي ايراني را هم ديديم. بچه‌هاي ما آن‌ها را ديدند و به آن‌ها گفتند ما يكتي هستيم، لذا كاري به آن‌ها نداشتند. ولي اين ديگر قطعي و مسلم است كه بعد از محاصره‌ي منطقه حدود 250 نفر در اين منطقه بودند كه اين افراد آب شده و در زمين فرو رفته‌اند. ذهبيون: شب هم كه از حلبچه آمده بودند در اَنب خوابيده بودند. رحماني: بله در اَنب خوابيده بودند. برادر …: گويا تا ساعت 10 صبح هم بيدار نشده بودند. مقدم: بچه‌هاي خودمان را ديدند. … يك عده از آن‌ها با پناهنده‌ها دررفتند و يك عده هم به اسم يكتي با بقيه به عقب رفتند. برادر …: شايد خود را در منطقه مخفي كرده باشند، يك سري از بچه‌ها آن‌ها را در منطقه به صورت تك‌تك پيدا كرده بودند. مقدم: اين تعداد نيرو نمي‌تواند مخفي شود؛ تك و توك بله، ولي اين‌كه 200، 250 نفر جايي مخفي شده باشند، نمي‌شود. برادر …: ولي قيافه‌هاي‌شان، نشان مي‌دهد. مقدم: دمكرات و يكتي از هم قابل تشخيص نيستند. رضايي: اگر زن كاوه دست آن‌ها [اتحاديه‌ي ميهني] است، خوب خود كاوه هم است. رحماني: نه، مي‌گويد كاوه رفت. عزت ديده كه رفته است. مقدم: كجا رفت؟ رحماني: الآن سليمانيه است. مقدم: خب، يعني روز اول درگيري رفته است. رحماني: بله، روز اول رفته است. … گفته‌اند اين حرف كاوه، كه "تا برف آب نشود ايران نمي‌آيد" همه پيش‌مرگ‌ها را پيرامون كاوه مسئله‌دار كرده بود كه فلان فلان‌شده تو به ما گفتي كه ايران حمله نمي‌كند، به ما اطمينان دادي. كاوه گفته بود كه حالا اشتباهي كردم، الآن هم به خاطر آن اشتباهم مي‌گويم كه هر كس مي‌خواهد به ايران برود آزاد است، حتي مي‌تواند با سلاح خود را تسليم كند.»(67)

ضميمه‌ي گزارش365: خبر ابلاغيه‌ي ستاد تبليغات شوراي دفاع درباره‌ي حمله‌ي شيميايي عراق متن توصيه‌هايي كه بايستي هنگام حمله‌ي شيميايي از طريق صدا و سيما در استان‌ها پخش شود و شامل مواردي است كه مردم بايد رعايت كنند، به شرح زير است: «توجه توجه! خواهران و برادران عزيز، دشمن با هدف ايجاد رعب و وحشت در شما مبادرت به تك شيميايي نموده است. براي مقابله با اين حمله و جلوگيري از تبعات ناشي از آن توجه شما را به اين توصيه‌ها كه قبلاً نيز در جريان آن‌ها قرار گرفته‌ايد جلب مي‌كنيم. 1. خونسردي خود را حفظ كنيد و به محل حمله نزديك نشويد. 2. اطرافيان خود را از واقعه و محل آن آگاه نموده و به توصيه‌هايي كه از صدا و سيما پخش مي‌شود توجه نماييد. 3. چنانچه انفجار در محل شما رخ نداده است محل خود را ترك نكنيد و با بستن درب‌ها و پنجره‌ها خود را محفوظ نماييد. 4. در صورتي كه انفجار در محل شما اتفاق افتاده است حتي‌الامكان نفس خود را حبس نموده و سپس با يك كيسه پلاستيكي كه جلوي آن به اندازه دهان و بيني باز باشد سر و صورت خود را پوشانده و يك دستمال خيس با باند گاز مرطوب جلو دهان و بيني قرار داده و در خلاف جهت وزش باد محل خود را فوراً ترك كنيد. 5. اگر در داخل خودرو قرار داريد شيشه‌هاي آن را بالا بكشيد و از محل حادثه سريعاً دور شويد. 6. در صورتي كه امكان ترك محل وجود ندارد با استفاده از كيسه‌ي پلاستيكي و دستمال خيس و پوشش كامل بدن به اتاق دربسته و محفوظي برويد. 7. از داخل شدن به محل‌هاي گود و زيرزمين‌ها و دراز كشيدن بر روي زمين خودداري نموده و حتي‌المقدور به نقاط مرتفع و پوشيده برويد. 8. از بو كردن و دست زدن به اشيا بدون دست‌كش در محل آلوده خودداري نماييد. 9. نقاط باز بدن به‌خصوص زخم‌ها را بپوشانيد. 10. در اولين فرصت مناسب چشم‌ها را با آب لوله‌كشي و بدن را با آب و صابون به مدت 20 دقيقه شست و شو نماييد. 11. البسه‌ي آلوده را از بدن خارج كرده و لباس‌هاي نايلوني با بافت ريز بپوشيد. 12. از غذاهاي دربسته مثل كنسرو و از آب لوله‌كشي استفاده نماييد. به‌كارگيري توصيه‌هاي مذكور ضايعات وارده را به حداقل تقليل خواهد داد؛ بنابراين، با دقت به آن‌ها عمل نموده و آرامش خود را حفظ نماييد.»(68)

منابع و مآخذ روزشمار 1367/01/11