1367.01.24

روزشمار جنگ سال 1367 1367.01.24
نام‌های دیگر	بیست و چهار فروردین
تاریخ شمسی	1367.01.24
تاریخ میلادی	13 آوريل 1988
تاریخ قمری	25 شعبان 1408

1359.01.24

1360.01.24

1361.01.24

1362.01.24

1363.01.24

1364.01.24

1365.01.24

1366.01.24

گزارش - 611

انعكاس اخبار مربوط به عمليات ارتش جمهوري اسلامي در منطقه‌ي پنجوين از سوي ستاد تبليغات جنگ شوراي عالي دفاع به كميته‌هاي تبليغات جنگ سراسر كشور؛ تلگرام فرمانده سپاه اول ارتش عراق به صدام حسين درباره‌ي شكست ايرانيان در عمليات بيت‌المقدس5 و نامه‌ي عراق به سازمان ملل درباره‌ي اين عمليات از جمله اخبار مربوط به عمليات بيت‌المقدس5 است كه امروز منتشر شد. در اطلاعيه‌ي ستاد تبليغات شوراي عالي دفاع به عمليات ارتش در اين منطقه و تصرف بخشي از ارتفاعات مشرف به پنجوين عراق، اشاره شده است.(1) از سوي ديگر، به گزارش خبرگزاري عراق، فرمانده سپاه اول عراق در تلگرامي به صدام حسين اعلام كرد كه نيروهاي تحت امر او در نبردي شديد نيروهاي ايراني را در ارتفاعات جنوب و غرب شهر پنجوين در مدت 60 ساعت كه از سحرگاه يكشنبه (21/1/1367) تا سه‌شنبه شب (23/1/1367) به طول انجاميد، سركوب كرده‌اند.(2) نماينده‌ي عراق در سازمان ملل نيز در نامه‌يي خطاب به دبيركل با اشاره به مذاكرات جاري دبيركل اين سازمان با نمايندگان ايران و عراق درباره‌ي جست و جوي راه حل پايان جنگ، اجراي عمليات بيت‌المقدس5 را به وي اطلاع داده، مدعي شد كه عراق حمله‌ي ايران در منطقه‌ي پنجوين را كه در آن 4 تيپ شركت داشته‌اند، دفع و عده‌يي را نيز اسير كرده است. عراق در اين نامه خواستار اعمال زور عليه ايران براي قبولاندن قطع‌نامه‌ي598 شده است. در قسمتي از نامه‌ي نماينده عراق در سازمان ملل خطاب به دبيركل اين سازمان آمده است: در حالي كه جناب عالي گفت و گوهاي خود را با نمايندگان حكومت ايران درباره‌ي پذيرش قطع‌نامه‌ي598 شوراي امنيت، ادامه مي‌دهيد، نيروهاي مسلح ايران حملاتي را به مقياس وسيع در منطقه‌ي شمالي عراق آغاز كرده‌اند. اين اقدام جديد ايران كه در ادامه‌ي سياست جنگ تجاوزگرانه‌اش عليه عراق انجام شده است، معتبرترين مدرك جديد مبني بر خودداري آن حكومت در پذيرش قطع‌نامه‌ي598 شوراي امنيت مي‌باشد.(3)

گزارش - 612

اخبار فراواني در خصوص تحركات نظامي ارتش عراق در منطقه‌ي عمومي فاو امروز نيز دريافت مي‌شود. بر اساس گزارش منابع اطلاعاتي، صبح امروز تردد خودروهاي نظامي عراقي‌ها در فاو زياد بوده است. همچنين جاده‌ي فاو ـ بصره ترافيك سنگيني داشته است و حداقل 20 قبضه توپ وارد منطقه شده و در نقاط گوناگون مستقر شده‌اند. ميزان ورود خودروهاي مختلف بعد از ظهر افزايش يافته است.(4) به گزارش نيروهاي كمين مستقر در خط، در محل تقاطع ضلع غربي كارخانه‌ي نمك فعاليت مهندسي عراقي‌ها زياد و تردد ماشين‌هاي مهندسي (كمپرسي ـ بلدوزر) نيز قابل توجه است. در مواردي جا به جايي تانك‌هاي دشمن نيز ديده شده است. همچنين 2 تن از نيروهاي عراقي كه قصد نفوذ به مواضع نيروهاي لشكر14 امام حسين(ع) را داشتند با تيراندازي رزمندگان متواري شده‌اند. عراقي‌ها در خط اول خود نيز اقدام به جا به جايي موانع كرده و در برخي نقاط موانع را كم و در نقاطي ديگر آن را زياد كرده‌اند.(5) گزارش ديگري حاكي از آن است كه كويت در غرب جزيره‌ي بوبيان يك اسكله به طول 500 متر احداث كرده است و در حال حاضر تعدادي از ناوچه‌هاي عراقي كه از خور عبدالله خارج شده‌اند در اسكله‌ي مذكور پهلو گرفته‌اند. همچنين مأموران كويتي اطراف جزيره‌ي بوبيان به وسيله‌ي سيم خاردار (به صورت حلقوي) و در فاصله‌ي 10 متري به ارتفاع 2 متر خاكريز ايجاد كرده‌اند و دولت كويت نيز از پالايشگاه الاحمدي مايحتاج مواد سوختي عراق را تأمين و ارسال مي‌كند.(6)

گزارش - 613

ارتش عراق علاوه بر بمب‌باران شيميايي گسترده‌ي مناطق مسكوني شهر حلبچه و روستاهاي اطراف، از اين سلاح‌ها عليه رزمندگان و مواضع نيروهاي ايراني در منطقه‌ي عملياتي والفجر10 نيز استفاده كرده است. تيپ11 والعاديات در نامه‌يي به فرماندهي سپاه هشتم ثامن‌الائمه(ع) درباره‌ي اقدامات گروه‌هاي ش.م.ه. تيپ از ابتداي عمليات والفجر10 تا امروز گزارش داد. بر اساس اين گزارش، عراق 35 نوبت از راكت و گلوله‌هاي شيميايي عليه مواضع يگان‌ها استفاده كرده است. در فهرست تهيه‌شده، مكان و موقعيت حمله‌ي شيميايي، تعداد شهدا و مصدومان نوشته شده است. بر اساس گزارش، عراق در اين حملات 28 نوبت از راكت هواپيما؛ 5 بار از گلوله‌ي توپ و يك بار هم از كاتيوشا عليه مواضع رزمندگان استفاده كرده و يگان‌ها، مقر توپ‌خانه‌ها، آشپزخانه‌ها و جاده‌هاي مواصلاتي و همچنين شهرهاي حلبچه، دوجيله و روستاهاي منطقه را با عوامل شيميايي از جمله عامل اعصاب، خردل تركيب اعصاب و خون، تركيب خردل و اعصاب و تاول‌زا هدف قرار داده است. در اين حملات علاوه بر شهيد يا مصدوم شدن حدود 10 هزار نفر از مردم منطقه، از يگان‌ها، 69 نفر شهيد و 509 نفر مصدوم شده‌اند كه حال 234 نفر از آنان وخيم گزارش شده است.(7) (ضميمه دارد)

گزارش - 614

راديو امريكا در بخش فارسي ساعت 20:30 خود هدف نيروهاي مسلح ايران را از عمليات در منطقه‌ي حلبچه بررسي كرده است. در قسمت‌هايي از اين مطلب كه از روزنامه‌ي كريستين ساينس مانيتور نقل شده، آمده است: فتح حلبچه و روستاهاي اطراف آن بزرگ‌ترين و مهم‌ترين پيشروي نيروهاي ايران در داخل قلمرو عراق در پي اشغال شبه جزيره‌ي استراتژيك فاو در جنوب عراق در سال 1986 است، اما نبرد حلبچه نظير هر پيروزي راهبردي ديگري ارزش سمبوليك ويژه‌يي نيز دارد. مقامات ايران مي‌گويند موفق به فتح مواضع راهبردي عمده‌يي در بلندي‌هاي نزديك به درياچه‌ي دربنديخان شده‌اند. بر اساس گزارش‌ها، نيروهاي ايران در آستانه‌ي دست‌يابي به سدي هستند كه در منتهااليه جنوبي درياچه واقع شده است و قابليت برق‌رساني دارد. اهميت اين منطقه نزد مقامات ايراني از آن روست كه به توپ‌خانه‌ي ايران اين امكان را خواهد داد تا هر گونه جا به جايي تداركاتي را در امتداد جاده‌ي اصلي سليمانيه به شهرهاي جنوبي عراق مختل كند. افسران ايراني مي‌گويند تنها راه موجود ديگر براي رساندن تداركات سليمانيه از مناطقي مي‌گذرد كه در كنترل چريك‌هاي كرد است. به گزارش وارن ريچي در كريستين ساينس مانيتور، نيروهاي ايران در تپه‌يي در شمال غربي حلبچه مستقر شده‌اند و شهر سيدصادق را در محاصره دارند. افسران ايراني پيش‌بيني مي‌كنند كه شهر به‌زودي سقوط خواهد كرد و عراقي‌ها شهر را به‌شدت بمب‌باران كرده‌اند. ايرانيان مي‌گويند تا اشغال سليمانيه مركز ايالت، به پيشروي ادامه خواهند داد. سليمانيه تا شهر كركوك و ميدان‌هاي نفتي پراهميت آن 50 مايل فاصله دارد، اما يك مقام ايراني كه در جنگ حلبچه حضور داشته است، راهبرد گسترده‌تري را ترسيم مي‌كند. وي مي‌گويد از ديد ايران، سه راه براي يك حمله‌ي نهايي كه به سقوط عراق بينجامد وجود دارد: راه نخست از طريق سليمانيه؛ راه دوم بصره و راه ديگر از جبهه‌ي مركزي واقع در شرق بغداد است. به گفته‌ي اين مقام ايراني، در وضعيت كنوني همه‌ي اين راه‌ها بسته است؛ به اين معني كه عراق نيروهاي كافي براي دفع حمله‌ي ايران در اين مناطق مستقر كرده است، اما اگر ايران بتواند پيشروي عمده‌يي انجام دهد، طوري كه مثلاً سليمانيه را تهديد كند، عراق ناگزير بايد نيروهايش را از مناطق ديگر به اين جبهه بفرستد و بدين ترتيب جبهه‌ي بصره تضعيف خواهد شد. به گفته‌ي وي، ايران با دست زدن به ضد حمله‌هاي مكرر در مناطق آسيب‌پذيرتر مي‌تواند از هر نقل و انتقال نيروهاي عراق بهره‌برداري كند. به نوشته‌ي كريستين ساينس مانيتور، تحليل‌گران نظامي بر اين باورند كه عراقي‌ها براي مقابله با تهاجم ايران بار ديگر به استفاده از سلاح‌هاي شيميايي متوسل خواهند شد و اين يكي از دلايل پافشاري ايران براي محكوم كردن عراق به سبب استفاده از سلاح‌هاي شيميايي از سوي مجامع بين‌المللي است.(8)

گزارش - 615

در ادامه‌ي عزيمت نيروهاي رزمنده به جبهه‌ها، گروه‌هاي زيادي از نيروهاي بسيج سپاه پاسداران در قالب كاروان حضرت سيدالشهدا(ع) از 7 استان كشور عازم مناطق جنگي شدند. به گزارش روزنامه‌ها، امروز تعداد زيادي نيرو از رامهرمز و 2 گروهان از نيروهاي رزمي، آموزش‌ديده و اعزام مجدد از سوسنگرد عازم جبهه‌هاي نبرد شدند. همچنين تعدادي نيروهاي رزمي، اعزام مجدد و رزمي تخصصي از دامغان و شاهرود تحت عنوان كاروان سپاهيان حضرت امام حسين(ع) عازم مناطق جنگي كشور شدند. پانزده شهر از منطقه‌ي گرگان و شهر رشت نيز شاهد اعزام پرشور نيروهاي رزمي به جبهه بود. بنا به گزارش‌ها، بعد از ظهر امروز، هزاران تن از رزمندگان در قالب كاروان سيدالشهدا(ع) از شهرهاي گرگان، كردكوي، بندر گز، بندر تركمن، گميشان، آق‌قلا، عين‌آباد راميان، آزادشهر، گنبد، كلاله، خان‌ببين، مراوه‌تپه، داشلي‌برون و مينودشت شامل نيروهاي اعزام مجدد، فني تخصصي، طرح مالك اشتر و طرح نوبت‌بندي در حالي كه خانواده‌هاي شهدا و اقشار گوناگون مردم شهرهاي يادشده آنان را مشايعت مي‌كردند، با شعارهاي "جنگ جنگ تا پيروزي"، "مرگ بر امريكا" و "مرگ بر صدام"، پس از عبور از خيابان‌هاي شهرهاي يادشده، راهي جبهه‌هاي نبرد حق عليه باطل شدند. از شيراز هم گروه كثيري از نيروهاي داوطلب فني ـ تخصصي از مؤسسات دولتي و اصناف شهر شيراز عازم مناطق جنگي شدند. همچنين گروه كثيري از برادران اهل تسنن داوطلب عضويت در كاروان حضرت سيدالشهدا(ع) از خنج‌واشكنان در شهرستان لارستان عازم جبهه‌ها شدند. از كرمان نيز كارواني متشكل از شهرهاي سيرجان، بردسير، بافت، جيرفت، كهنوج، زرند، شهر بابك و كرمان در ميان شعارهاي جنگ جنگ تا پيروزي، پس از عبور از ميادين و خيابان‌هاي شهر كرمان براي پيوستن به ديگر رزمندگان اسلام عازم مناطق جنگي شدند. علاوه بر اين، يك گردان از نيروهاي مهندسي و رزمي ستاد پشتيباني جنگ جهاد سازندگي آذربايجان غربي متشكل از اعضاي جهاد سازندگي و نيروهاي مردمي از سراسر استان آذربايجان غربي از شهرستان اروميه عازم ميادين نبرد شد. اعضاي اين كاروان را يك گردان راننده‌ي لودر، بولدوزر، گريدر، راننده‌ي پايه يك و پايه دو، سرويس‌كار و مكانيك ماشين‌آلات سبك و سنگين تشكيل مي‌دادند كه از شهرها و بخش‌هاي گوناگون اين استان داوطلب عزيمت به ميادين نبرد حق عليه باطل شده بودند. نيروهاي متشكل در كاروان مهندسي و رزمي ستاد پشتيباني جنگ جهاد سازندگي آذربايجان غربي كه قبل از عزيمت به جبهه‌ها به مدت 45 روز در پادگان آموزشي شهيد ابوالفتحي اروميه، مهارت‌هاي لازم را براي خدمت در جبهه‌ها كسب كرده بودند، از محل همين پادگان در ميان بدرقه‌ي اعضاي جهاد سازندگي و اقشار گوناگون مردم به مناطق عملياتي عزيمت كردند. از اراك هم كاروان سپاهيان حضرت سيدالشهدا(ع) متشكل از 5 گردان از نيروهاي داوطلب رزمي و تخصصي و يك گردان از پاسداران آموزش‌ديده و وظيفه از نقاط مختلف استان مركزي، از اراك عازم ميادين نبرد شدند. نيروهاي اعزامي كه از شهرهاي اراك، خمين، ساوه، تفرش، آشتيان، سربند، محلات و دليجان به محل اعزام آمده بودند، پس از سازمان‌دهي و حضور در پارك آزادي شهرستان اراك، به وسيله‌ي چند دستگاه اتوبوس راهي سرحدات ميهن اسلامي شدند. از اهواز و سمنان هم تعداد زيادي از نيروهاي بسيجي صبح امروز در قالب سپاهيان حضرت سيدالشهدا(ع) در ميان بدرقه‌ي گرم مردم و خانواده‌هاي رزمندگان عازم مناطق عملياتي شدند.(9) علاوه بر اعزام اين نيروها، فرهنگيان و دانش‌آموزان استان آذربايجان شرقي جمعاً با اهدا مبلغ 235 ميليون و 105 هزار و 228 ريال، هزينه‌ي 1117 رزمنده را به مدت سه ماه تقبل كردند. يك مادر عراقي ساكن در يكي از كشورهاي خليج فارس نيز ضمن گرفتن روزه مبلغ 120 درهم پس انداز خود را به رزمندگان اسلام اهدا كرد.(10)

گزارش - 616

امروز در فاصله‌ي 10 دقيقه، تهران هدف 3 فروند موشك عراقي قرار گرفت. يك روستا در سردشت نيز به وسيله‌ي توپ‌خانه‌ي دشمن گلوله‌باران شد. در نتيجه‌ي اين حوادث 39 نفر شهيد و 88 نفر مجروح شدند. اولين موشك در ساعت 11:57 در خيابان ناصرخسرو مقابل باب همايون، كوچه‌ي امام‌جمعه به ساختمان چاپ‌خانه‌ي آفتاب اصابت كرد. در اين حادثه 20 نفر شهيد و حدود 50 نفر مجروح شدند. در مركز انفجار، حفره‌يي به عمق و قطر 3 متر ايجاد شد. در اين حادثه 6 باب مغازه‌ي دو طبقه، 10 باب منزل و 10 دستگاه اتومبيل به طور كامل تخريب و منهدم شد. پاساژ دو طبقه‌ي رو به روي محل اصابت نيز آسيب ديد و ديوارهاي مغازه‌هاي رو به روي محل انفجار فروريخت و به دليل قديمي بودن ساختمان‌ها امكان فروريختن آن‌ها نيز وجود دارد. درب و پنجره‌ي خانه‌ها و مغازه‌ها در اين منطقه تا شعاع 200 متري نيز از چارچوب درآمد و شيشه‌ها تا شعاع 500 متري شكست.(11) دومين موشك يك دقيقه بعد به محوطه‌ي باز و محل اجراي مراسم صبحگاه پادگان لويزان فرود آمد، اما پس از چند دقيقه تأخير منفجر شد كه به دليل تخليه كردن اطراف موشك، اين انفجار تلفاتي نداشت، اما شيشه‌هاي پادگان و ساختمان‌ها شكست. (12) آخرين موشك پس از آن كه در تهران صداي آژير خطر پخش شد، در ساعت 11:58 در سطح آسفالت محوطه‌ي جنوبي دانشكده‌ي افسري واقع در خيابان امام خميني فرود آمد و در درون كانال آب زير سطح آسفالت منفجر شد. در اين حادثه 16 نفر از دانشجويان شهيد و 38 نفر مجروح شدند(13) و به 2 منزل مسكوني مجاور دانشكده آسيب وارد شد. ساختمان‌هاي پاسدارخانه، اسلحه‌خانه، كارگاه‌ها و آزمايشگاه‌هاي دانشكده و 3 كانتينر هم ويران گرديد و 3 خودرو سواري نيز منهدم شد.(14) عراق در اطلاعيه‌ي نظامي شماره 3133، شليك اين موشك‌ها را هشتاد و نهمين تا نود و يكمين موشك پرتاب‌شده به سوي ايران اعلام كرد.(15) علاوه بر حملات موشكي به تهران، توپ‌خانه‌ي ارتش عراق روستاي كاني‌زرد از توابع سردشت را هدف قرار داد كه به شهادت 3 تن از روستاييان انجاميد.(16) يگان موشكي سپاه پاسداران به تلافي حملات موشكي عراق به تهران، ساعت 22:10 امشب، 2 فروند موشك زمين به زمين به سوي بغداد شليك كرد.(17) عراق در اطلاعيه‌ي نظامي 3136 اصابت موشك به بغداد را اعلام كرد و بدون اشاره به جزئيات مدعي شد موشك در يك نقطه‌ي مسكوني فرود آمده است.(18)

گزارش - 617

وزارت امور خارجه‌ي فيليپين امروز در مانيل اعلام كرد سفارت اين كشور در تهران به دليل جنگ شهرها تخليه‌ي بخشي از كاركنان خود را آغاز كرده است. 6 تن از اعضاي خانواده‌ي ديپلمات‌هاي فيليپيني مقيم تهران قبلاً ايران را ترك كرده‌اند. به گزارش خبرگزاري فرانسه، طبق اعلام وزارت امور خارجه‌ي فيليپين، سفارت اين كشور در تهران آماده است به اتباع فيليپيني شاغل در ايران كمك كند تا ايران را ترك كنند، اما به نظر مي‌رسد كه آنان به دليل اعتماد به اين مطلب كه جنگ براي هميشه ادامه نخواهد يافت عجله‌يي براي عزيمت ندارند. حدود 15 فيليپيني اعم از ديپلمات، بازرگان و كارگر در ايران اقامت دارند. وزارت خارجه‌ي فيليپين تصريح كرد كه اين تصميم جنبه‌ي سياسي ندارد و بر روابط ديپلماتيك ميان دو طرف تأثيري نخواهد داشت.(19)

گزارش - 618

دو تن از خلبانان نيروي هوايي كه در عمليات بمب‌باران پالايشگاه و تأسيسات پتروشيمي بغداد شركت داشتند، امروز در مصاحبه‌يي جزئيات اين عمليات را تشريح كردند. فرمانده گروه پروازي كه اين عمليات را رهبري كرده است، درباره‌ي جزئيات آن مي‌گويد: ساعت 5 صبح به گردان پروازي آمدم و به اتفاق ساير خلباناني كه در اين مأموريت شركت داشتند، مسير پرواز و نقاطي را كه در داخل شهر بغداد بايستي بمب‌باران مي‌شدند را بررسي كرده، همگي با استعانت از خداوند متعال سوار هواپيماهاي مربوط شديم و باند پروازي را به مقصد بغداد ترك كرديم. بعد از عبور از مرز در خاك عراق، ارتفاع خود را كم كرديم و به پرواز خود ادامه داديم تا از ديد هواپيماها و رادارهاي دشمن مصون باشيم. ارتفاع پروازي ما آن قدر كم بود كه كوچك‌ترين غفلت سبب سرنگوني هواپيماها مي‌شد. در شهرهايي كه در مسير پروازها بودند، وضعيت اضطراري اعلام شد و مواضع پدافندي دشمن به سوي ما شليك مي‌كردند. در اين ميان، مواضع پدافند موشكي دشمن كه مجهز به رادار بودند، سعي مي‌كردند روي هواپيماهاي ما قفل كنند كه به دليل ارتفاع بسيار كم هواپيماهاي ما، قادر به اين كار نمي‌شدند. وقتي وارد حومه‌ي بغداد شديم آتش‌بارهاي پدافندي دشمن از هر سو به طرف ما شليك مي‌كردند، اما به دليل ارتفاع كم و سرعت زياد و تاكتيك‌هايي كه خلبانان ما به كار مي‌بردند، نيروهاي مزدور بعثي موفقيتي كسب نكردند. به هر صورت، بالاي اهداف تعيين‌شده در پتروشيمي و پالايشگاه شهر بغداد بمب‌هاي خود را رها كرديم. وقتي به پشت سرمان نگاه كرديم، دود غليظي سراسر شهر بغداد را فراگرفته بود، زيرا پالايشگاه در قسمت جنوب شرقي و پتروشيمي در شمال و تقريباً مركز شهر بغداد قرار دارد. وي افزود: بعد از اين كه ما از سه رديف كابل‌هاي فشار قوي داخل شهر بغداد عبور كرديم، آتش پدافندي دشمن به اوج خود رسيده بود، اما خلبانان ما به كمك خداوند و با استفاده از تاكتيك‌هاي مخصوص بدون اين كه با هيچ گونه مشكلي مواجه شوند به طرف مرز حركت كردند. بعد از اين كه ما هدف‌هاي نظامي و اقتصادي شهر بغداد را بمب‌باران كرديم به وسيله‌ي رادار متوجه شديم كه دشمن بعثي هواپيماهاي ميگ29 را براي درگيري با ما به پرواز درآورده است، اما هواپيماهاي دشمن كه بدون هدف به اين سمت و آن سمت مي رفتند، نتوانستند مسير پرواز ما را شناسايي كنند و ما به سلامتي از مرز عبور كرديم و در پايگاه خود همگي به سلامت فرود آمديم.(20)

گزارش - 619

آيت‌الله خامنه‌اي رئيس شوراي عالي انقلاب فرهنگي، در ديدار با رؤساي دانشگاه‌هاي كشور كه براي اعلام آمادگي در زمينه‌ي توليد امكانات براي پدافند شيميايي در ساختمان رياست‌جمهوري گرد آمده بودند، درباره‌ي وضعيت دشوار كشور در دوره‌ي جنگ شهرها گفت: دشواري شرايط فقط حملات موشكي نيست و موشك نشانه‌ي عجز دشمن است و معلوم مي‌شود نه تنها رژيم عراق، بلكه دستگاه‌هاي حاكمه و پشتيبان وي راه چاره‌ي ديگري به جز توسل به اعمالي كه در عرف جهاني محكوم است نيافته‌اند و اگر مي‌توانستند راه ديگري را براي فشار بر ما انتخاب مي‌كردند. رئيس‌جمهور در ادامه افزود: ما در برابر خصومت جهاني عليه ارزش‌هاي اسلامي قرار گرفته‌ايم و در واقع استكبار جهاني در برابر حركت اسلام مي‌جنگند و دنياي سرمايه‌داري و ارتجاع و كارتل‌ها و تراست‌ها و قدرت‌ها از موجوديت خود دفاع مي‌كنند و ما در اين شرايط بنا نداريم كه سنگر مبارزه را ترك كنيم، زيرا اسلام چنين اجازه‌يي را به ما نداده است.(21)

گزارش - 620

حجت‌الاسلام و المسلمين ‌هاشمي رفسنجاني رئيس مجلس شوراي اسلامي، امروز در ديدار با جمعي از كاركنان واحد طراحي مركز تحقيقات پشتيباني جنگ جهاد سازندگي اصفهان كه دستگاه‌هاي خنثي‌كننده‌ي گازهاي شيميايي ساخته‌اند، بر ضرورت مجهز شدن كشور به تمام تجهيزات دفاعي از جمله دفاع شيميايي تأكيد كرد. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، آقاي هاشمي در اين ديدار ضمن تكذيب ادعاي عراق و امريكا درباره‌ي استفاده از سلاح‌هاي شيميايي گفت: ما اميدواريم آن قدر در دفاع قوي باشيم كه نيازي به حمله‌ي شيميايي نداشته باشيم، ولي اگر ضرورت ايجاب كرد، ديگر ما مقصر نيستيم. وي افزود: ما با دشمناني مواجه هستيم كه به هيچ اصولي پاي‌بند نيستند و به همين دليل ما بايد خود را به تجهيزات دفاعي مجهز سازيم و اين يكي از كارهايي است كه لازم بود انجام دهيم. نماينده‌ي امام در شوراي عالي دفاع با اشاره به ساخت دستگاه‌هاي خنثي‌كننده‌ي گازهاي شيميايي به همت جهاد سازندگي اصفهان گفت: كاري كه شما كرديد، عملاً خطر سلاح شيميايي در جبهه‌ها را تا حد معقولي تخفيف داده است و اگر اين امكانات را توسعه بدهيم ديگر براي نيروهاي مهاجم صرف نمي‌كند اسلحه‌ي شيميايي به كار برند. وي اضافه كرد: اگر ما براي دفاع شيميايي آماده باشيم و در لحظه‌ي شروع حمله‌ي شيميايي دشمن اين وسايل را به‌كار بگيريم و رزمندگان هم آموزش لازم را ديده باشند، مي‌توانيم خطر شيميايي را در ميدان‌هاي نبرد به ميزان زيادي كاهش دهيم. رئيس مجلس گفت: اگر در مناطق مسكوني هم اين وسايل آماده باشد و مردم تعليمات ضروري را فراگرفته باشند، تهديد شيميايي عملاً بسيار ضعيف مي‌شود. وي علت تلفات زياد در حمله‌ي شيميايي حكومت صدام به حلبچه را آماده نبودن اين شهر ذكر كرد و گفت: بنابراين، ما بايد كار دفاع در مقابل سلاح شيميايي را بسيار جدي بگيريم.(22) امروز همچنين جهاد سازندگي اصفهان براي نمايش توان خود در مقابله با حملات شيميايي دشمن، دستگاه‌هاي پدافند شيميايي ساخت خود را در خيابان‌هاي تهران در معرض ديد عموم قرار داد. شهرهاي اصفهان، ميمه، دليجان و قم نيز پيش از اين پذيراي اين كاروان بودند. يكي از مسئولان جهاد سازندگي اصفهان درباره‌ي شيوه‌ي استفاده از اين دستگاه‌ها گفت: از اين دستگاه‌ها مانند تيم‌هاي آتش‌نشاني در سطح شهرها استفاده مي‌شود و در صورت استفاده‌ي دشمن از سلاح‌هاي شيميايي، تيم‌هاي عملياتي پدافند شيميايي خود را به محل حادثه مي‌رسانند و براي پاك‌سازي منطقه اقدام مي‌كنند.(23)

گزارش - 621

دكتر محمدجواد لاريجاني معاون وزارت امور خارجه‌ي ايران در بازگشت از نيويورك در مصاحبه‌يي مواضع ايران را در مورد مذاكرات اخير با دبيركل؛ نتايج گفت‌ و گو درباره‌ي چگونگي اجراي آتش‌بس در جنگ ايران و عراق؛ سكوت شوراي امنيت در برابر استفاده‌ي عراق از تسليحات شيميايي و طرح تحريم تسليحاتي ايران توسط شوراي امنيت تشريح كرد. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، وي محورهاي مذاكرات خود با دبيركل سازمان ملل را اين گونه بيان كرد: ما ابتدا قطع‌نامه‌ي598 را يك نقد بسيار اساسي كرديم و گفتيم اين قطع‌نامه به سه دليل، قطع‌نامه‌ي ضعيفي است و نمي‌تواند موفق شود. دليل اول اين است كه اين قطع‌نامه متجاوز را معرفي نمي‌كند. قطع‌نامه بايد به‌صراحت بگويد جنگي كه اكنون جريان دارد نتيجه‌ي يك تجاوز آشكار بوده است و مشخص كند ظالم كيست و مظلوم كدام است. دليل دوم ضعف اين قطع‌نامه آن است كه يك برنامه‌ي عملي عادلانه ارائه نمي‌دهد و مثلاً مي‌گويد: «آتش‌بس يا بازگشت به مرزها» اين طور كه نمي‌شود. عراقي كه اين همه جنايت كرده مگر مي‌تواند تاوان جناياتش را نپردازد. دليل سوم ضعف قطع‌نامه اين است كه تضميني براي آينده ندارد. شما فرض كنيد كه امروز جنگ تمام شود و اين حكومت برپا باشد، چه كسي تضمين مي‌كند كه عراق ديگر به ما حمله نكند. البته، نكات مثبتي نيز در آن وجود دارد، ليكن اين نكات مثبت كافي نيست. در عين حال، دبيركل طرحي را به نام "طرح اجرايي" تهيه كرد كه اين طرح تا حدي درصدد جبران اين نقاط ضعف است. در طرح اجرايي دبيركل اعلام متجاوز و مسئول جنگ جزء قدم‌هاي اوليه‌ي كار است. ما گفتيم اين حرف خوبي است، اما طرح اجرايي دبيركل با مخالفت عراق مواجه شد، زيرا اين كشور مي‌كوشد به نحوي خود را سالم از معركه بيرون ببرد و اين امكان‌پذير نيست و هيچ طرح صلحي كه بخواهد راه گريزي براي متجاوز باقي بگذارد امكان موفقيت ندارد. اين سه محور محورهاي اصلي مذاكرات ما با دبيركل بود. وي درباره‌ي موضع منفي امريكا درباره‌ي طرح اجرايي دبيركل افزود: امريكا هيچ علاقه‌يي به طرح اجرايي دبيركل ندارد؛ بنابراين با روش‌هاي گوناگون درصدد تعطيل آن است. به هر صورت، ما در مذاكرات‌مان با دبيركل طرح اجرايي وي را بررسي كرديم و هدف‌مان اين بود كه آن سه نقطه‌ضعف قطع‌نامه به گونه‌يي جبران شود. آقاي لاريجاني موضع منفي عراق و امريكا را دو مانع اصلي براي پيشرفت مذاكرات درباره‌ي آينده‌ي قطع‌نامه‌ي598 و طرح اجرايي دبيركل برشمرد و راه حل برون‌رفت از اين وضعيت را تنبيه متجاوز در جبهه‌هاي جنگ عنوان كرد. وي درباره‌ي بي‌اعتنايي كشورهاي بزرگ به استفاده‌ي عراق از تسليحات شيميايي و همچنين تلاش برخي كشورهاي عضو شوراي امنيت به رهبري امريكا براي تصويب قطع‌نامه‌ي تحريم تسليحاتي ايران اظهار كرد: متأسفانه شوراي امنيت در مورد سلاح شيميايي و حملات به مناطق مسكوني وظيفه‌ي قانوني‌اش را انجام نداده است، اما دبيركل عراق را محكوم كرد و نتيجه‌ي آن فرستادن گروهي به ايران بود كه البته اين گروه از نظر تعداد كاركنانش به اندازه‌يي نبود كه بتواند همه‌ي قراين را ببيند؛ متخصص كافي در اختيار نداشت؛ فقط توانست مصدومان را ببينند و گروهي بود كه بر اساس ملاحظات (به نظر ما بي‌جا) به حلبچه و مناطق مهم آن‌جا نرفت و به هر صورت قراين زيادي را براي تهيه‌ي گزارش ديد، اما بسيار جالب توجه است كه شوراي امنيت هيچ گونه تحركي از خود در اين باره نشان نداده و اين براي شوراي امنيت يك فضاحت است. چگونه مي‌توان تصور كرد كه استفاده از سلاح شيميايي در چنين مقياسي عليه مردم بي‌پناه رايج بشود و قبحش بريزد. به هيچ وجه اين تأخير شوراي امنيت قابل توجيه نيست و ما به طور صريح به اين امر اعتراض كرديم و از دبيركل سازمان ملل خواستيم بار ديگر اعتراض سريع و تند ما را در شورا مطرح كند.(24) در همين حال، روزنامه‌ي سانكي چاپ ژاپن، درباره‌ي جزئيات طرح 5 ماده‌يي تحت عنوان "طرح اجرايي دبيركل" كه به شوراي امنيت پيشنهاد شده، مطلبي را به اين شرح درج كرده است: «روز 13 آوريل (24/1/1367)، دبيركل سازمان ملل با استفاده از حق خود در مقام دبيركلي يك طرح 5 ماده‌يي جديد براي ميانجي‌گري در جنگ ايران و عراق به صورت كتبي به شوراي امنيت ارائه كرد. از ماه ژوئيه‌ي سال گذشته در رابطه با مفاد قطع‌نامه‌ي598 سازمان ملل بين دبيركل و نماينده‌ي ايران و عراق مذاكراتي انجام گرفت. پس از پايان مذاكرات، از سوي دبيركل كتباً به شوراي امنيت ابلاغ گرديد كه اين قطع‌نامه از آراي طرفين بسيار فاصله دارد [و] وي منتظر واكنش آن‌ها در برابر پيشنهادش مي‌باشد. پيشنهاد جديد 5 ماده‌يي دبيركل سازمان ملل از اين قرار مي‌باشد: 1. تعيين روز برقراري صلح توسط دبيركل سازمان ملل. 2. از روز تعيين‌شده، اجراي آتش‌بس كامل براي طرفين ضروري است. 3. از روز مقرر، يك سازمان بي‌طرف بايد منصفانه به تحقيق و بررسي در مورد آغازگر جنگ بپردازد. 4. از روز مقرر، دبيركل سازمان ملل بايد مهلتي براي طرفين تعيين كند تا آن‌ها از مناطقي كه تصرف كرده‌اند، عقب‌نشيني نمايند. 5. پس از انقضاي مدت معين از روز مقرر، بحث و بررسي در مورد اجراي مواد ديگر طرحي كه در سازمان ملل تصويب شده، آغاز شود و طرفين در اسرع وقت به مبادله‌ي اسرا بپردازند.»(25)

گزارش - 622

امروز نماينده‌ي ايران يك نامه و نماينده‌ي عراق 3 نامه در خصوص موضوعات مرتبط با جنگ؛ درباره‌ي جنگ شهرها و كاربرد سلاح‌هاي شيميايي تسليم سازمان ملل كردند. در نامه‌ي جانشين نمايندگي دائمي جمهوري اسلامي ايران در سازمان ملل، متن مقاله‌ي نشريه‌ي انگليسي آبزرور مورخ 27 مارس 1988 (7 فروردين 1367) با نام "جنگ شيميايي عراق ـ اسناد به دست آمده نشان‌دهنده‌ي طرح‌هاي وحشت‌آوري است"، آورده شده است. در اين مقاله 2 سند مهم از ارتش عراق ارائه شده كه حاكي از استفاده‌ي وسيع عراق از سلاح شيميايي است. يكي از آن‌ها تلگرامي با مهر فوري و ديگري نامه‌يي از فرماندهي توپ‌خانه‌ي عراق است. اين نامه را ژنرال عبدا از قرارگاه اربيل به همه‌ي واحدهاي گردان 24 ارسال كرده است. عنوان نامه "كنترل توزيع سلاح‌هاي بيولوژيك و شيميايي" است. در ثبت اين نامه عبارت كاملاً شخصي و خيلي محرمانه درج شده است و وزارت كشور، وزارت دفاع، دفتر ويژه‌ي رئيس ستاد ارتش و نيروهاي دفاع ملي تأكيد كرده‌اند كه فرماندهي لازم است نياز شش ماهه‌ي خود را از همه‌ي سلاح‌هاي شيميايي و بيولوژيكي براي واحدهاي تحت امر خويش تعيين كند. تلگرام نيز از سرگرد سعدي محمود حسين فرمانده ناحيه‌ي زاخو كردستان به فرمانده الف براي مطلع كردن وي از اقدام حزب دمكرات كردستان براي تهيه‌ي 4000 ماسك گاز است. اين چريك‌ها وقتي در حمله به محل تجمع‌شان از سلاح‌هاي شيميايي استفاده شد، از ماسك گاز استفاده كردند. در ادامه‌ي مقاله درباره‌ي ادامه‌ي استفاده از سلاح‌هاي شيميايي عليه مردم كرد مناطق شمالي عراق آمده است: حملات شيميايي عليه غير نظاميان ادامه دارد. كردها مي‌گويند كه ارتش عراق در چند روز گذشته بار ديگر به استفاده از سلاح‌هاي شيميايي متوسل شده است تا شورشيان كرد را از ارتفاعات كردستان عقب براند. عراق حملات شيميايي عليه كردها را منكر شده، ولي اكنون كاملاً انكار ناشدني است كه با خونسردي ادامه مي‌دهد. از سه نامه‌ي عراق يكي مربوط به سخنان آيت‌الله خامنه‌اي در خطبه‌هاي نمازجمعه‌ي 19/1/1367 مي‌باشد كه عراق آن را دليل روشني بر رد قطع‌نامه‌ي598 از سوي ايران قلمداد كرده است! نامه‌ي بعدي عراق، ادعاي دفع عمليات ايران در منطقه‌ي پنجوين مي‌باشد كه در تاريخ 20/1/1367 آغاز شده است. حكومت عراق در آخرين نامه مدعي شده كه ايران از 22 تا 23/1/1367 مناطقي از استان‌هاي دياله و سليمانيه را با گلوله هدف قرار داده است.(26)

گزارش - 623

دبيركل سازمان ملل متحد در حالي امروز نتيجه‌ي مذاكرات خود را با نمايندگان ايران و عراق درباره‌ي چگونگي اجراي آتش‌بس در جنگ به اطلاع اعضاي شوراي امنيت رساند كه اغلب محافل سياسي و رسانه‌يي بين‌المللي بن‌بست اين مذاكرات را اعلام كردند. به گزارش خبرگزاري‌ها، نمايندگان 5 كشور عضو دائمي ‌شوراي امنيت سازمان ملل متحد امروز به منظور كسب اطلاع از نتايج مذاكرات خاوير پرز دكوئيار دبيركل سازمان ملل متحد با نمايندگان بلندپايه‌ي دو كشور ايران و عراق، با دكوئيار ملاقات كردند. دبيركل سازمان ملل متحد به اميد كسب پيشرفت در مذاكرات صلح، هفته‌ي گذشته با آقاي محمدجواد لاريجاني معاون وزير امور خارجه‌ي ايران و در روزهاي دوشنبه و سه‌شنبه‌ي هفته‌ي جاري با وسام الزهاوي معاون وزير امور خارجه‌ي عراق، گفت‌ و گو كرده بود. پس از اين جلسه خاوير پرز دكوئيار در يك كنفرانس مطبوعاتي با خبرنگاران شركت كرد و گفت: دليل مذاكرات من با نمايندگان دو طرف متخاصم در جنگ ايران و عراق اطلاع يافتن از موضع روشن تهران و بغداد در مورد قطع‌نامه‌ي598 شوراي امنيت و روش به اجرا گذاردن آن بود. من شورا را از مواضع دو دولت درگير آگاه ساختم. دبيركل سازمان ملل افزود: اعضاي شورا بي‌شك گزارش من را به‌دقت بررسي خواهند كرد. من همچنين به اعضاي شورا تأكيد كردم كه متفق‌القول بودن اعضا مهم‌ترين نكته در حل مشكل اين جنگ است. دبيركل همچنين افزود: اكنون بر عهده‌ي شوراي امنيت است كه در مورد گام‌هاي بعدي كه بايستي براي اجراي قطع‌نامه‌ي598 برداشته شود تصميم‌گيري كند.(27) به گزارش راديو امريكا، يكي از سفيران غربي عضو شوراي امنيت سازمان ملل به خبرنگار اين راديو گفت: دبيركل چند نكته‌ي جديد پيشنهاد كرده: اول آن كه از شورا خواسته است در مورد عقب‌نشيني نيروها به شخص وي اختيار بدهند تا تاريخ عقب‌نشيني كامل نيروها يا عقب‌نشيني قسمتي از نيروهاي جمهوري اسلامي را از خاك عراق خود تعيين كند. دبيركل همچنين با تأكيد از اعضاي شورا خواسته است كه در تصميمات‌شان متفق‌القول باشند. اكنون واضح است كه شورا به دو گروه تقسيم شده است. به گفته‌ي منابع نزديك شوراي امنيت، امريكا و فرانسه در يك سو و شوروي، چين، آلمان غربي و ايتاليا در سوي ديگر هستند. اين مقام غربي عضو شوراي امنيت همچنين گفت يكي ديگر از دلايل اختلاف در شورا گسترش اخير جنگ و به‌ويژه استفاده از سلاح شيميايي است. برخي اعضاي شورا معتقدند بايد عراق براي استفاده از سلاح شيميايي محكوم اعلام شود. برخي ديگر به‌ويژه امريكا و فرانسه مصمم هستند به هر ترتيبي كه شده از عراق نام برده نشود و استفاده از سلاح شيميايي به طور كلي محكوم شود. اين ديپلمات غربي همچنين درباره‌ي اين كه آيا امكان بازگشت مذاكرات تحريم اسلحه عليه ايران وجود دارد يا خير، گفت: تا زماني كه در شوراي امنيت اختلاف وجود دارد مشكل مي‌توان به تحريم اسلحه بازگشت.(28) خبرگزاري رويتر نيز به نقل از روزنامه‌ي الخليج چاپ امارات، اعلام كرد كه ايران چون احساس مي‌كند روند مذاكرات گذشته به طور كامل مؤثر نبوده است، در گفت و گوهاي تازه‌ي خود برنامه‌ي مذاكرات منسجم‌تر با دبيركل از طريق تشكيل يك گروه كاري جديد را پيشنهاد كرده است. اين خبرگزاري همچنين اعلام كرد: محمدجواد لاريجاني معاون وزارت خارجه‌ي ايران در مصاحبه با روزنامه‌ي البيان چاپ امارات، درباره‌ي اعضاي اين گروه پيشنهادي گفت: گروه كاري پيشنهادي ممكن است دربرگيرنده‌ي مقامات رسمي از تهران به هم‌راه ديگر اعضاي ايراني باشد. وي گفت: مذاكرات تحت نظارت دبيركل سازمان ملل انجام خواهد شد، ليكن وي درباره‌ي نمايندگي عراق نظري ندارد. لاريجاني گفت: اين به آن‌ها (عراقي‌ها) بستگي دارد، اما هيچ مذاكرات مستقيمي در كار نخواهد بود.(29) اخبار اين مذاكرات و بي‌نتيجه ماندن آن در محافل سياسي و رسانه‌يي بازتاب گسترده‌يي داشت. خبرگزاري فرانسه موضع دو طرف متخاصم را بسيار دور از يك ديگر توصيف كرد.(30) خبرگزاري يونايتدپرس نيز پافشاري عراق را عامل به بن‌بست رسيدن مذاكرات جديد عنوان و اعلام كرد: نماينده‌ي عراق پس از مذاكرات در جمع خبرنگاران گفت: زماني كه شوراي امنيت پذيرش بدون قيد و شرط مصوبه‌ي 598 از جانب ايران را به دست آورد، ما مي‌توانيم گفت‌ و گوها را در مورد جزئيات آن آغاز كنيم. وي افزود: به دكوئيار اطلاع داده است تا زماني كه شوراي امنيت به پذيرش بدون قيد و شرط، صريح و رسمي اين مصوبه از سوي ايران دست نيابد، براي گفت‌ و گو در مورد جزئيات اجراي مصوبه نيز زمان تعيين نمي‌شود.(31) راديو بي‌بي‌سي نيز به ايجاد بن‌بست در مذاكرات و سخنان نماينده‌ي عراق در جمع خبرنگاران درباره‌ي ضرورت پذيرش بدون قيد و شرط قطع‌نامه‌ي598 از جانب ايران به عنوان پيش‌شرط اشاره كرد. مقام‌هاي سازمان ملل گفت‌ و گو با هر دو طرف را سازنده توصيف كرده‌اند، اما ايراني‌ها ضمن اين كه براي چگونگي پيشرفت مذاكرات پيشنهادهاي جديدي مطرح ساخته‌اند، از پذيرش رسمي قطع‌نامه آتش‌بس شوراي امنيت خودداري مي‌ورزند. نظر سازمان ملل اين است كه اجراي قطع‌نامه از پذيرفتن رسمي آن مهم‌تر است و خاطرنشان مي‌كنند كه مذاكره با دبيركل سازمان ملل به اين خاطر است كه ايران تحت شرايطي كه خود وضع مي‌كند قطع‌نامه‌ي يادشده را بپذيرد. در همين حال آقاي زهاوي اظهار مي‌كند كه عراق وارد جزئيات مذاكره براي اجراي قطع‌نامه نخواهد شد مگر اين كه ايران به‌صراحت و بدون قيد و شرط آن را بپذيرد.(32)

گزارش - 624

اتحاديه‌ي ميهني كردستان عراق در نامه‌يي به رهبران كشورهاي ليبي و سوريه با تأكيد بر شهادت و مجروح شدن ده‌ها هزار نفر از مردم كرد عراق در بمب‌باران شيميايي حلبچه و انتقاد از سكوت كشورهاي اسلامي و عربي در اين باره، خواستار محكوميت حكومت عراق از سوي اين دو كشور شد. در قسمتي از نامه‌ي اتحاديه كه يك نسخه‌ي آن در اختيار خبرگزاري جمهوري اسلامي قرار گرفته آمده است: اين جنايت هولناك، به رغم كوشش‌هاي حكومت بغداد و دوستان و اربابانش براي بي‌اهميت جلوه دادن آن، وجدان جهانيان را آزرده كرد و بسياري از كشورها را واداشت كه حكومت سفاك عراق را آشكارا و با صراحت كامل سرزنش و محكوم كنند. همچنين بسياري از سازمان‌ها، شخصيت‌هاي بين‌المللي و در رأس آن‌ها دبيركل سازمان ملل متحد اين جنايت ضد بشري را محكوم كردند. ملت كرد ما كه شما را دوست خود مي‌دانست بي‌صبرانه در انتظار بلند شدن صداي اعتراض شما بود تا جنايت حكام بغداد را محكوم كنيد و در كنار ملت ما باشيد و همه‌ي امكانات خود را براي رساندن صداي ما به افكار عمومي جهان به‌كارگيريد. متأسفانه، در حالي كه صداي اعتراض كشورهاي اروپايي و امريكايي شنيده شد، كشورهاي عربي و اسلامي به جز جمهوري اسلامي ايران، سكوت پيشه كردند و اين جنايت هولناك را كه قصد نابود كردن كردها را داشت محكوم نكردند. امروز جان‌هاي هزاران شهيد اعم از كودك و زن و مرد و جوان از شما مي‌خواهند كه مانند گذشته حسن ظن ملت كرد را به خود جلب كرده، در كنار آن‌ها در اين محنت عظمي باقي بمانيد و در تلاش‌هايي كه مانع تكرار چنين جنايتي شود شريك و سهيم باشيد. ما انتظار داريم كه شما دست كمك به سوي آسيب‌ديدگان اين فاجعه‌ي بزرگ دراز كنيد و حكومت عراق را براي ارتكاب اين جنايت در سطح دنيا مفتضح سازيد. ما همچنان در انتظار اعلام موضع شما هستيم.(33)

گزارش - 625

اخبار متعددي مبني بر فعاليت‌هاي سازمان مجاهدين خلق (منافقين) به‌ويژه در جدار مرزهاي مياني و غربي كشور امروز دريافت شده است. تحليل وزارت اطلاعات درباره‌ي عمليات احتمالي سازمان در يكي از جبهه‌هاي مياني؛ هشدارهاي اين وزارت‌خانه درباره‌ي تجمع گروه‌هايي از نيروهاي سازمان در برخي مناطق مرزي و تصميم به اجراي عمليات براي گرفتن اسير از خطوط دفاعي ايران؛ آزاد كردن تعدادي از افراد اسير در اختيار سازمان و اقدامات پيش‌گيرانه‌ي يگان‌ها ارتش و سپاه براي مقابله‌ با حمله‌ي احتمالي عناصر سازمان و... از جمله‌ي اين اخبار است كه بدين شرح مي‌باشد: 1. وزارت اطلاعات در نشريه‌ي روزانه‌ي خود با تحليل عمليات‌هاي نظامي چندي قبل سازمان مجاهدين خلق (منافقين) و تلاش براي اجراي عمليات در ابعاد وسيع‌تر، استراتژي عمليات نظامي سازمان و روند رشد تشكيلات نظامي آن را در چارچوب سياست‌هاي نظامي عراق بررسي كرده كه در قسمتي از اين تحليل آمده است: «استراتژي عمليات منطقه‌يي كه از اوايل سال گذشته در دستور كار سازمان قرار گرفته است، كماكان به قوت خويش باقي است. اطلاعات به دست آمده از اظهارات و بازجويي‌هاي منافقين نشان‌دهنده‌ي تدارك سازمان جهت عمليات گسترده و وسيع و بازنگري اين مطلب كه ما تا كنون اشتباه مي‌كرديم و از پشت بام [عمليات شهري] وارد مي‌شديم، اما حالا مي‌خواهيم ديوار را خراب كرده و وارد شويم [منظور عمليات در جدار مرز]، مي‌باشد. علاوه بر آن، اطلاعاتي موثق مبني بر آموزش نيروهاي سازمان با ادوات سنگين نظامي از جمله تانك در عراق به دست آمده است.» اطلاعات به دست آمده از منابع حاكي از آن است كه عراق فشار بسياري را براي اجراي عمليات بزرگ به سازمان وارد مي‌كند. لذا تدارك سازمان و جمع‌آوري و سازمان‌دهي نيروهايش براي اجراي عملياتي گسترده و قابل توجه در اين دوره بيش‌تر از گذشته شده است. همه‌ي اين خبرها حاكي از سازمان‌دهي رزمي و نقل و انتقالات رزمي و مانور گسترده بوده و حتي در اوايل سال 1367 عمليات مانور در منطقه با حضور سران و مسئولان درجه يك سازمان انجام شده كه حاكي از برنامه‌ريزي براي دست‌يابي به اهدافي در سطح گسترده است و در طول جدار مرز با استفاده از اطلاعات عراق، شناسايي‌هاي لازم را انجام داده است و به طور فعال به اين كار مبادرت مي‌ورزد. در بخش ديگر بررسي وزارت اطلاعات از عمليات‌هاي سازمان در سال 1366 نتايج عمليات‌هاي سازمان بدين ترتيب جمع‌بندي شده است: اخلال در امر جنگ و ايجاد جو رواني در خطوط مقدم به‌ويژه در سطح ارتش؛ اثبات قدرت و كارايي سازمان به عراق و ابرقدرت‌ها براي جانشيني نظام جمهوري اسلامي؛ به اسارت درآوردن تعداد 1332 نفر از رزمندگان اسلام و تبليغات فراوان حول و حوش اسرا؛ آزاد كردن 170 نفر از اسرا در سال گذشته و اعلام آزادي 200 نفر ديگر از اوايل سال جاري؛ تبليغات وسيع در سطح رسانه‌هاي خارج از كشور؛ مقابله با يأس و نااميدي در درون تشكيلات و دادن روحيه به نيروهاي وابسته و سمپاتيك در داخل و خارج و شهيد يا مجروح كردن بيش از 1800 نفر از نيروهاي خودي.(34) 2. وزارت اطلاعات در دو نامه‌ي جداگانه به قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) درباره‌ي تلاش عناصر نظامي سازمان براي رخنه در صفوف دفاعي رزمندگان براي گرفتن اسير و همچنين طي شدن دوره‌ي ويژه براي يك گردان از نيروهاي نظامي سازمان با هدف اعزام به خطوط نزديك تماس در شرق بصره براي جاسوسي و جمع‌آوري اطلاعات از خطوط مقدم رزمندگان هشدار داده است.(35) 3. وزارت اطلاعات در نشريه‌ي سياسي ـ امنيتي داخلي روزانه‌ي خود از آزادي تعدادي از اسراي در اختيار سازمان خبر داد. در اين خبر آمده است: در پي اعلام خبر آزادي 200 نفر از اسرا به دستور سرگروه منافقين به مناسبت آغاز سال جديد، تعداد 134 نفر از كاركنان نيروهاي نظامي كه در عمليات‌هاي گوناگون به اسارت منافقين درآمده بودند، از طريق مرز خود را به واحدهاي خودي معرفي كرده‌اند. همچنين با توجه به صدور حكم آزادي 200 نفر، ظاهراً 66 نفر از آنان به ارتش آزادي‌بخش منافقين پيوسته و در عراق مانده‌اند.(36) 4. امروز همچنين حداقل چهار گزارش از تحركات عناصر سازمان در مناطق مختلف گزارش شده است از جمله: الف) برابر خبر واصله از سپاه اشنويه و تيپ106 هوابرد (تحت امر قرارگاه رمضان)، حدود 300 الي 600 نفر از عناصر منافقين وارد منطقه‌ي اروميه ـ اشنويه شده‌اند و در منطقه‌ي خاركوك (مرز مشترك عراق ـ تركيه) قصد اجراي عمليات گسترده دارند.(37) ب) بر اساس گزارش نيروي زميني سپاه پاسداران در مناطق فكه و چاي‌قره‌تپه، فعاليت‌هاي ستون‌كشي و نقل و انتقالات؛ افزايش فعاليت‌هاي منافقين در اين مناطق (شمال عماره)؛ اعزام عناصر شناسايي و گشتي رزمي توسط منافقين و نيروهاي عراقي؛ افزايش تردد نيروهاي پياده‌ي دشمن در حوالي ارتفاع130 واقع در مختصات (123 ـ 095) نقشه‌ي ميمه، مقابل پاسگاه شهابي و نيز ايجاد معبر در شرق ارتفاع130 بوده كه نسبت به دوره‌ي گذشته غير عادي عنوان شده است.(38) ج) به گزارش امروز فرماندهي منطقه‌ي شمال غرب، تحركات و تقويت گسترده‌ي برخي پايگاه‌هاي سازمان مجاهدين خلق به اين شرح گزارش شده است: اخيراً منافقين پايگاه خود را در مختصات (86 ـ 29) و (06 ـ 19) تقويت و تعداد 450 نفر از نيروهاي‌شان را در منطقه‌ي باوزه به مختصات (93 ـ 25) مستقر كرده‌اند. علاوه بر آن، نيرويي به استعداد 1500 نفر در روستاهاي بلكه و توموران مقابل ارتفاعات جاسوسان استقرار يافته‌اند.(39) د) به گزارش حفاظت اطلاعات ارتش، طبق گفته‌هاي يك افسر ارتش عراق كه در تاريخ 30/12/1366 در ارتفاعات آهنگران به اسارت نيروهاي اسلام درآمده است، گروهي از منافقين به استعداد 10 نفر در منطقه‌ي تنگه‌ي بوكارا (جنوب تنگِ بيشگان) مستقر هستند و چنانچه قصد فعاليت داشته باشند با يگان‌هاي مستقر در منطقه هماهنگي مي‌كنند. اين تعداد منافق پس از مدتي با عناصر ديگر از خودشان تعويض مي‌شوند و اغلب مأموريت‌هاي آنان گرفتن اسير و نفوذ به پشت خطوط ايراني‌ها مي‌باشد.(40) 5. در ابلاغيه‌ي فرماندهي لشكر81 زرهي ارتش به فرماندهان تيپ‌هاي چهارگانه‌ي تحت امر اين لشكر با اشاره به وجود شواهدي مبني بر احتمال حمله‌ي سازمان مجاهدين خلق به خطوط دفاعي اين لشكر چند دستور احتياطي براي افزايش آمادگي نيروها ابلاغ شده است.(41) 6. در ابلاغيه‌ي قرارگاه عملياتي غرب كشور كه با امضاي سرهنگ ستاد يعقوب علي‌ياري به يگان‌هاي ارتش مستقر در غرب كشور صادر شده، با برشمردن فعاليت‌هاي اخير سازمان مجاهدين خلق، درباره‌ي احتمال اجراي عمليات ديگري از سوي سازمان هشدار داده شده و بر حفظ هوشياري يگان‌ها، ضرورت كنترل و نظارت مستمر فرماندهان بر رده‌هاي پايين‌تر، رفع نواقص احتمالي خطوط دفاعي خودي و توجه بيش‌تر فرماندهان و نيروها به آن بخش از خطوط دفاعي كه به صورت پايگاهي اداره مي‌شود، تأكيد گرديده است.(42)

گزارش - 626

با توجه به ورود حداقل 5000 نفر از مهاجران كرد عراقي شامل معارضين و پناهندگان كه تعدادي از افراد مسلح اتحاديه‌ي ميهني كردستان عراق (طالباني‌ها) در بين آنان حضور دارند و توصيه‌ي نهادهاي اطلاعاتي كشور به اتخاذ تصميمات امنيتي براي كنترل آنان، امروز به منظور اسكان و كنترل تردد اتباع عراقي اعم از معارضين و پناهندگان، جلسه‌يي در قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) تشكيل و تدابير امنيتي به نيروي زميني سپاه پيشنهاد شد. موارد تصويب‌شده در اين جلسه بدين شرح است: 1. تعيين محل‌هاي زير براي براي اسكان خانواده‌هاي رزمندگان عراقي در استان‌هاي آذربايجان غربي و كردستان: الف) سردشت: منطقه‌ي شلماش. ب) بانه: منطقه شيلر نزديكي روستاي نرملاس. ج) پاوه و جوانرود: حد فاصل نوسود و پاوه. 2. براي تمركز و استقرار مالبندهاي يكتي مراكز زير پيشنهاد شد: الف) مالبند1: با نظر سپاه چهارم با اولويت منطقه‌ي شيلر مي‌باشد. ب) مالبند2: منطقه‌ي غرب شيلر. 3. براي اسكان پناهندگان عادي عراقي مناطق زير پيشنهاد مي‌شود: آذربايجان غربي، خليفان مهاباد، زارعان در خوي، شرق جاده‌ي تكاب به مياندوآب و حد فاصل سلماس ـ شبستر.(43)

گزارش - 627

تطبيق يافتن زندگي مردم تهران با شرايط جنگ شهرها؛ بررسي فعاليت‌هاي روزمره‌ي آنان و عدم تأثير جدي جنگ شهرها بر وضعيت اقتصادي و اجتماعي كشور موضوع گفت‌ و گوي خبرنگار راديو بي‌بي‌سي با جهانگير بهروز روزنامه‌نگار ايراني است كه اخيراً از تهران به انگلستان رفته است. در اين بررسي اين فرد تصريح مي‌كند اصابت موشك‌ها نه در روحيه‌ي مردم تزلزل ايجاد كرده و نه تأثير منفي در دولت براي اداره‌ي امور كشور داشته است، اما رزمندگان ايراني تأكيد مي‌كنند كه بايد پاسخ حملات عراق را در جبهه‌ها بدهند. قسمت‌هايي از گفت‌ و گوي جهانگير بهروز در پاسخ به سؤالات خبرنگار راديو بي‌بي‌سي درباره‌ي تأثير حملات موشكي عراق به تهران بدين شرح است: ترديد نيست كه قرار گرفتن مداوم شهر به مدت طولاني زير آماج موشك تأثير در زندگي مي‌گذارد. مردم تهران برنامه‌ي تازه‌يي براي زندگي خودشان در نظر گرفته‌اند كه هماهنگ با اين وضع جديد باشد؛ به اين معني كه تا حدي كه براي‌شان امكان داشته از شهر خارج شده و كساني كه مجبور بوده‌اند در شهر بمانند خانواده‌هاي‌شان را به خارج از شهر فرستاده‌اند و خانواده‌هايي كه اين امكان را نداشته‌اند در شهر مانده‌اند. وي درباره‌ي خروج بخشي از ساكنان پايتخت و تأثير آن در زندگي روزمره‌ي مردم و اقتصاد كشور گفت: طبعاً وقتي كه خريدار و فروشنده سر جاي‌شان نباشند معاملات بازار تعطيل مي‌شود، اما فكر نمي‌كنم اين تأثير معاملات بازار تأثيراتي در اقتصاد داشته باشد. مؤسسات اقتصادي و دولتي به كارشان ادامه مي‌دهند و كارمندها معمولاً سر كارشان هستند. اين‌كه بعضي غيبت كرده و برخي به مرخصي رفته‌اند، موضوع ديگري است، ولي در كل، كار تعطيل نشده است و فقط فعاليت‌هاي اقتصادي تخفيف يافته و مثل سابق جريان عادي ندارد. جهانگير بهروز درباره‌ي ميزان دوام اين وضعيت افزود: تأثير جنگ شهرها بر زندگي روزمره مردم وقتي معلوم مي‌شود كه لوازم ضروري كه مردم مي‌خواهند در دست‌شان نباشد و الآن اين طور نيست، يعني دولت به هر زحمتي كه هست مواد ضروري زندگي مردم را تهيه مي‌كند. من در تمام مدت حملات موشكي در تهران بودم و احساس نكردم تزلزلي در كار ايجاد شده باشد. تلفاتي كه وارد مي‌شود، خرابي‌هايي كه ايجاد مي‌شود و تزلزلي نه در روحيات مردم و نه در نظم دولتي به وجود نياورده و در ضمن بايد در نظر بگيريد كه فقط عراق نيست كه لطمه مي‌زند، در مقابل، عراق هم به‌شدت لطمه مي‌خورد. بغداد كه در معرض حملات موشكي است و شهرهاي مرزي عراق كه زير آتش توپ‌خانه‌ي ايران هستند، وضع چندان خوبي ندارند، ولي من فكر نمي‌كنم اين وضع ادامه يابد. وي درباره‌ي تأثير موشك‌باران بر رزمندگان جبهه نيز گفت: طبعاً تأثير دارد، يعني نمي‌شود گفت كه آنان بي‌خيال و بدون عكس‌العمل در آن‌جا نشسته‌اند و در فكر شهرهاي‌شان نيستند، ولي واكنشي كه تا كنون نشان داده‌اند مبادرت به حمله‌هاي تازه بوده است. نمونه‌اش همين حلبچه است كه بسيار موفقيت‌آميز بوده، ولي اگر صددرصد بخواهند اين حركت مدت طولاني ادامه يابد در روحيه‌ي آنان هم حتماً تأثير منفي خواهد گذاشت. مقامات ايران پيوسته گفته‌اند كه سرنوشت جنگ در جبهه تعيين مي‌شود، اما آن حمله‌ي سرنوشت‌سازي كه همه منتظرش هستند كه روزي اتفاق بيفتد و در فاصله‌ي يك هفته يا ده روز ورق جنگ را به‌كلي برگرداند، به نظر من در آينده محتمل نيست. اما ايران باز هم حمله و فشارش را در جبهه وارد خواهد كرد، چراكه عراق از حمله به شهرهاي ايران سودي نمي‌برد و من فكر نمي‌كنم عراق هم هيچ گاه به اين نتيجه برسد كه بخواهد پيروزي را از راه حمله به شهرها به دست بياورد.(44)

گزارش - 628

نحوه‌ي شناسايي و تأمين امكانات رفاهي آسيب‌ديدگان در حملات موشكي و بمب‌باران‌هاي مناطق مسكوني؛ تهيه‌ي سرپناه، وسايل اوليه‌ي زندگي و ارزاق آنان به وسيله‌ي دستگاه‌هاي گوناگون اعلام شد. به گزارش سرويس اجتماعي روزنامه‌ي كيهان، مسئول ستاد شناسايي آسيب‌ديدگان استانداري تهران درباره‌ي مسئوليت دستگاه‌هاي اجرايي پايتخت در تأمين نيازهاي اوليه‌ي آسيب‌ديدگان در حملات عراق گفت: به دنبال حمله‌ي موشكي عراق به مناطق مسكوني شهر، گروه‌هاي مشخص‌شده‌ي اين ستاد فوراً به مناطق آسيب‌ديده اعزام و با فرم‌هايي كه در اختيار دارند كساني را كه به خانه، محل كسب و... آنان خسارت وارد آمده، شناسايي و براي رفع نيازمندي‌هاي آنان به محل‌هاي ذي‌ربط از جمله هلال احمر، كميته‌ي امداد امام، استانداري و غيره معرفي مي‌كنند. اين مسئول در ادامه‌ي سخنانش اضافه كرد: هلال احمر مسئوليت اسكان كساني را كه خانه‌هاي‌شان تخريب شده عهده‌دار است و در اين خصوص محل‌هايي را كه در شهرك‌هاي اطراف تهران وجود دارد در اختيار آسيب‌ديدگان قرار مي‌دهد. وي اضافه كرد: چنانچه آسيب‌ديدگان مايل نباشند در اين شهرك‌ها زندگي كنند، به آنان يك‌صد هزار تومان وجه نقد به رسم امانت براي پرداخت وديعه و ماهيانه 5 هزار تومان كرايه‌خانه به طور بلاعوض پرداخت مي‌شود. ضمناً، كساني كه مايل باشند مي‌توانند از چادرهاي هلال احمر استفاده كنند. وي افزود: تأمين لوازم منزل آسيب‌ديدگان به كميته‌ي امداد امام خميني محول شده است. لذا كساني كه وسايل زندگي‌شان از جمله تلويزيون، يخچال، فرش و غيره آسيب‌ ديده است، كميته‌ي امداد امام با تأييد اين ستاد، لوازم منزل در اختيار آنان قرار مي‌دهد. همچنين نيازهاي اوليه از جمله پتو، لباس، خوار و بار و غيره براي چند روز در اختيار آسيب‌ديدگان گذاشته مي‌شود. وي گفت: در اين زمينه با ستاد بسيج اقتصادي هماهنگي شده است تا كوپن ارزاق عمومي آسيب‌ديدگان تأمين شود. وي به مرمت و بازسازي مناطق مورد اصابت موشك اشاره كرد و افزود: بازسازي و مرمت مناطق تخريب‌شده به دو طريق انجام مي‌شود. در صورت تمايل آسيب‌ديدگان استانداري به آنان، مصالح ساختماني و غيره را مي‌دهد تا خود به بازسازي و مرمت اقدام كنند. در غير اين صورت، استانداري خود براي بازسازي و مرمت محل مورد اصابت موشك اقدام خواهد كرد. وي خاطرنشان كرد كه بنياد مسكن انقلاب اسلامي اماكن مسكوني، تجاري، توليدي و غيره را كه زير 40 درصد تخريب شده‌اند مرمت و تعمير خواهد كرد. وي افزود: علاوه بر موارد فوق، ستاد براي تأمين محل كسب اعم از تجاري، توليدي و غيره اقدام خواهد كرد و تا اتمام بازسازي و مرمت محل‌هاي مورد اصابت موشك، مكان مناسب در اختيار خسارت‌ديدگان قرار خواهد داد.(45)

گزارش - 629

روزنامه‌ي امريكايي كريستين ساينس مانيتور در گزارشي تحليلي، حلبچه را به شهر ارواح و يك پادگان نظامي ‌براي نيروهاي سپاه و چريك‌هاي كرد عراقي تشبيه كرده است كه ارزشي استراتژيك و در عين حال سمبليك مانند فاو دارد و ايران با دعوت از مردم اين منطقه با توجه به بمب‌باران شيميايي شهر، از وضعيت پيش‌آمده براي جلب نظر جهانيان و محكوميت و مجازات حكومت عراق استفاده مي‌كند، اما در عين حال، نيروهاي نظامي ايران از اين منطقه سليمانيه را تهديد خواهند كرد. در قسمت‌هايي از مطلب اين نشريه كه راديو امريكا آن را در برنامه‌ي امروز خود پخش كرد، درباره‌ي اوضاع شهر، سفر گزارش‌گران رسانه‌هاي داخلي و خارجي، جنگ نظامي و تبليغاتي ايران با عراق و آينده‌ي جنگ آمده است: از فراز آسمان، حلبچه به شهر ارواح شباهت داشت در خيابان‌هاي خالي شهر فقط آثار خرابي‌هاي باقي مانده از بمب‌باران‌هاي جت‌هاي عراقي ديده مي‌شود. جنازه‌هاي قربانيان بمب‌باران‌ها به خارج شهر منتقل و دفن شده‌اند. تنها معدودي از اهالي اين شهر كردنشين در حلبچه باقي مانده‌اند. اغلب كساني كه از بمب‌باران‌ها و حملات شيميايي عراق جان به در برده‌اند به شمال عراق گريخته‌اند يا در اردوگاه پناهندگان در ايران به سر مي‌برند. به نوشته‌ي گزارش‌گر كريستين ساينس مانيتور، از حلبچه به عنوان پادگان واحدهاي سپاه پاسداران انقلاب و چريك‌هاي كرد استفاده مي‌شود كه در نبرد اواسط ماه مارس (اسفند 1366 ـ فروردين 1367) ايرانيان را عليه عراق ياري داده‌اند. فتح حلبچه و روستاهاي اطراف آن بزرگ‌ترين و مهم‌ترين پيشروي نيروهاي ايران در داخل قلمرو عراق پس از اشغال شبه جزيره‌ي استراتژيك فاو در جنوب عراق در سال 1986 است. اما نبرد حلبچه نظير هر پيروزي استراتژيك ديگري ارزش سمبليك ويژه‌يي دارد. اين نخستين باري است كه عراق سلاح‌هاي شيميايي خويش را عليه جماعت انبوهي از غير نظاميان به كار برده است و ايران درصدد است از اين موقعيت براي جلب نظر جهانيان و محكوميت و مجازات بغداد استفاده كند.

گزارش - 630

نيروي هوايي عراق امروز آخرين بخش از يك سفارش 80 فروندي هواپيماي آموزشي توكانو ساخت برزيل را كه در كارخانجات سازمان صنعتي عرب در مصر مونتاژ شده است، تحويل گرفت. به گزارش خبرگزاري فرانسه، ژنرال سالم سلطان عبدالله رئيس ستاد نيروي هوايي عراق، در مراسمي كه به همين مناسبت در يكي از كارخانه‌هاي سازمان صنعتي عرب در حومه‌ي صنعتي حلوان در جنوب قاهره برگزار شد، رسماً 3 فروند از آخرين بخش (5 فروند) از اين نوع هواپيما‌ها را تحويل گرفت. توكانو يك موتور و دو محل سرنشين دارد كه مي‌تواند مأموريت‌هاي شناسايي نيز انجام دهد. هر فروند توكانو 6/1 ميليون دلار فروخته مي‌شود. چهار كشور عربي مصر، عربستان سعودي، قطر و امارات متحده‌ي عربي سازمان صنعتي عرب را در سال 1975 (1354 ـ 1353) ايجاد كردند. سه شريك مصر در سال 1979 (1358 ـ 1357)، بعد از امضاي قرارداد صلح مصر و اسرائيل از شركت خارج شدند و از آن زمان به بعد مصري‌ها اين مؤسسه را اداره مي‌كنند. پس از برقراري مجدد روابط ديپلماتيك ميان اين كشورها و مصر، مذاكره براي بازگشت آن‌ها به داخل سازمان جريان دارد.(46) مطبوعات مصر نيز با انتشار اين خبر اعلام كردند: قاهره اخيراً يك موافقت‌نامه‌ي 50 ميليون دلاري براي ارسال موشك‌هاي زمين به زمين كوتاه‌برد سالر به بغداد امضا كرده است.(47)

گزارش - 631

يك بازرگان امريكايي امروز به اتهام مشاركت در فروش موشك‌هاي ضد هوايي ‌هاوگ به ايران دست‌گير شد. به گزارش راديو امريكا، جيمز ميلر كه در شهر بورفوك ايالت ويرجينيا بازداشت شده، متهم است قطعات موشك ضد هوايي ‌هاوگ امريكا را سال گذشته از يكي از مأموران دولت فدرال كه خود را دلال اسلحه معرفي كرده بود، خريده است. گزارش مي‌شود ميلر پس از خريد لوازم يدكي درصدد برآمد در ژنو آن را به يك ايراني بفروشد. عليه اين فرد ايراني و پدرزن ميلر نيز كه در ژنو زندگي مي‌كنند اعلام جرم شده است، اما اين دو بازداشت نشده‌اند ميلر متهم است كه قانون منع فروش اسلحه به ايران را نقض كرده است كه در صورت محكوميت، به پرداخت 250 هزار دلار و تا 5 سال زندان محكوم خواهد شد.(48) روزنامه‌ي كويتي القبس نيز در خصوص آموزش خلبانان سپاه پاسداران توسط سوريه خبري را منتشر كرد و نوشت: منابع موثق و آگاه ايراني فاش كرده‌اند دمشق حدود 90 تن از خلبانان سپاه پاسداران انقلاب اسلامي را با ميگ ساخت چين آموزش داده است. ايران اين هواپيماها را اخيراً از چين و كره‌ي شمالي خريداري كرده است. اين خلبانان 18 ماه است كه در يك پايگاه هوايي نزديك شهر سوري لاذقيه به سر مي‌برند. در همين حال، تهران از دمشق خواسته است هم‌كاري خود را در زمينه‌ي اعزام كارشناسان و دادن برخي سلاح‌هاي ساخت شوروي كه در زاغه‌هاي ارتش سوريه است بيش‌تر كند، ولي سوريه با توجه به قرارداد موجود با شوروي در دادن سلاح به ايران احتياط مي‌كند.(49)

گزارش - 632

مقامات تركيه اعلام كردند نيروهاي نظامي اين كشور امروز 68 تن از نيروهاي سپاه پاسداران را كه در سر راه خود به شمال عراق وارد خاك تركيه شده بودند، دست‌گير كرده‌اند. به گفته‌ي اين مقامات، نيروهاي ايراني مسلح بودند و پس از گرفتار شدن به دست نيروهاي ژاندارمري تركيه ـ كه از مرز صعب‌العبور جنوب شرقي تركيه با دو كشور متخاصم ايران و عراق محافظت مي‌كنند ـ بازجويي شده‌اند. اين افراد در منطقه‌ي قرالودي در نزديكي شهر سند در استان حكاري جايي كه مرز مشترك ايران و عراق و تركيه به هم مي‌پيوندند دست‌گير شدند.(50) به گزارش روزنامه‌ي حريت چاپ آنكارا، گشتي‌هاي ترك اين 68 سرباز مسلح را كه تداركات پزشكي حمل مي‌كردند شناسايي و بدون مقاومت دست‌گير كرده‌اند. علاوه بر اين افراد، 8 نفر از چريك‌هاي كرد اتحاديه‌ي ميهني كردستان عراق نيز دست‌گير شده‌اند. وزارت امور خارجه نيز در نشريه‌ي داخلي خود درباره‌ي سابقه اين نوع دست‌گيري‌ها نوشت: اين چهارمين باري است كه رزمندگان ايراني تحت امر قرارگاه رمضان كه براي ورود به خاك عراق از نقاط مشترك مرزي ايران ـ تركيه ـ عراق استفاده مي‌كنند در خاك تركيه دست‌گير شده‌اند. در شهريور 1366، 96 نفر از افراد قرارگاه رمضان دست‌گير و به‌سهولت آزاد شدند؛ در نوبت دوم افراد دست‌گيرشده با سخت‌گيري بيش‌تر و پس از بازجويي و يك ماه بعد آزاد شدند و مرتبه‌ي سوم، 57 نفر از نيروهاي قرارگاه رمضان كه 10 آذر 1366 دست‌گير شده بودند، با وساطت مقامات سياسي و درخواست‌هاي ‌هاشمي رفسنجاني از تورگوت اوزال در ملاقات با سفير تركيه در ايران آزاد شدند. در موارد قبلي، بازجويي‌ها براي دست‌رسي به اسرار سياسي و نظامي نظام بوده است و به افراد دست‌گيرشده در صورت تقاضاي پناهندگي قول هم‌كاري و مساعدت داده شده بود. مقامات تركيه در ملاقات‌هاي خود با مقامات ايراني عبور نيروهاي سپاه پاسداران از خاك آن‌ها براي رسيدن به عراق را نقض بي‌طرفي تركيه در جنگ خوانده و از امكان وقوع برخوردهاي اشتباهي بين پاسداران و نيروهاي انتظامي تركيه به دليل فعاليت حزب كارگران كردستان (P.K.K) در مناطق جنوب شرقي سخن گفته‌اند. مقامات تركيه اعلام كردند در صورت دست‌گيري افراد سپاه پاسداران در خاك تركيه مي‌توانند آنان را محاكمه كنند و طبق قوانين موجود دست‌گيرشدگان ممكن است به 5 سال زندان محكوم شوند.(51)

گزارش - 633

سرانجام پس از چالش‌هاي فراوان در عرصه‌ي سياسي، اجرايي و نظارتي كشور درباره‌ي انتخابات سومين دوره‌ي مجلس شوراي اسلامي كه موضع‌گيري بسياري از شخصيت‌هاي اجرايي سياسي و حتي مذهبي كشور را در پي داشت، 5 روز پس از اجراي انتخابات، امروز نتايج كامل انتخابات سومين دوره‌ي مجلس شوراي اسلامي اعلام شد. به گزارش مطبوعات كشور، حجت‌الاسلام‌والمسلمين علي‌اكبر محتشمي‌پور وزير كشور، صبح امروز در يك مصاحبه‌ي مطبوعاتي و راديو تلويزيوني، حضور مردم در انتخابات مجلس شوراي اسلامي را بسيار چشمگير خواند. وي ابتدا ضمن اشاره به توطئه‌هاي ابرقدرت‌ها براي به تأخير انداختن انتخابات مجلس گفت: انتخابات سومين دوره‌ي مجلس شوراي اسلامي در حالي آغاز شد كه كم‌تر از 2 ساعت به شروع رأي‌گيري بيش از پنجاه شهر و روستاي كشور ما زير حملات موشكي و بمب‌باران هوايي دشمن صهيونيستي عراق بود. استان‌هاي بسياري در اين حملات آماج بمب‌باران دشمن بودند. وي در خصوص اهميت پيام امام درباره‌ي انتخابات گفت: پيام امام در آستانه‌ي انتخابات مجلس انگشت روي حساس‌ترين موضوعات جهان اسلام گذاشت و به مردم هشدار داد كه بايد نمايندگاني را انتخاب كنند كه حامي محرومان، مستضعفان و پابرهنگان و در يك كلام اسلام ناب محمدي باشند و طرف‌داران اسلام مرفهين و اسلام امريكايي را طرد كنند. حجت‌الاسلام محتشمي تأكيد كرد: پيام امام تير خلاصي بود براي همه‌ي كساني كه برداشتي انحرافي از اسلام داشتند و اين برداشت خود را در جامعه مطرح مي‌كردند. با توجه به اين كه اين قشر سبب يأس و سرخوردگي مردم و رزمندگان و پايگاه‌هاي اصلي انقلاب شده بودند، پيام امام موجب دل‌گرمي محرومان و مستضعفان و انزواي كساني شد كه خواستار اسلام امريكايي بودند. وزير كشور در مورد ويژگي‌هاي اين دوره از انتخابات گفت: انتخابات اين دوره، در سطحي بسيار گسترده و در بيش از 30 هزار شعبه‌ي رأي‌گيري انجام شد و حضور مسئولان در اقصي نقاط كشور و امنيت انتخابات كه با توجه به دوره‌هاي قبلي انتخابات بي‌نظير بود از ويژگي‌هاي انتخابات اين دوره محسوب مي‌شود. وزير كشور با ارائه‌ي آماري وضعيت انتخابات سه دوره‌ي مجلس شوراي اسلامي را به اين شرح اعلام كرد: دوره‌ي اول مجلس 843,833,10 رأي؛ دوره‌ي دوم مجلس 986,815,15 رأي؛ دوره‌ي سوم 799,988,16 رأي (بدون محاسبه‌ي آراي باطله). وي در پايان، تاريخ برگزاري مرحله‌ي دوم انتخابات مجلس اسلامي را روز 23 ارديبهشت‌ماه جاري (روز قدس) اعلام كرد. همچنين بر اساس آمارهاي منتشرشده در تهران، 970,583,1 رأي به صندوق‌ها ريخته شد كه از بين نامزدهاي انتخاباتي، در دور اول 14 نفر به مجلس راه يافتند و 16 نفر ديگر به مرحله‌ي دوم رفتند.(52) بدين ترتيب، با پايان يافتن شمارش آرا، 188 نماينده از سراسر كشور در دور اول به مجلس راه يافتند و 82 نماينده‌ي ديگر از 67 حوزه‌ي انتخابيه در مرحله‌ي دوم انتخاب خواهند شد. اين گزارش همچنان حاكي است به رغم بمب‌باران هوايي و موشكي دشمن، تعداد آراي مأخوذه‌ي سراسر كشور در دوره‌ي سوم نسبت به دوره‌ي دوم حاكي از افزايش حدود يك ميليون و 200 هزار نفري شركت‌كنندگان در انتخابات است.(53) آقاي ‌هاشمي ‌رفسنجاني رئيس مجلس شوراي اسلامي هم درباره‌ي نتايج انتخابات اين دوره نوشته است: نتايج اعلام‌شده‌ي آراي حوزه‌ي انتخابيه‌ي تهران از 2606 صندوق اخذ رأي، نشان‌دهنده‌ي آن بود كه آقاي هاشمي با يك ميليون و 303 هزار و 165 رأي، رتبه‌ي اول را به دست آورده است. همچنين آقاي مهدي كروبي با 971 هزار و 752 رأي، رتبه‌ي دوم؛ آقاي فخرالدين حجازي با 706 هزار و 929 رأي، رتبه‌ي سوم و آقاي هادي غفاري با 678 هزار و 10 رأي، رتبه‌ي چهارم را كسب كردند. در اين انتخابات، نامزدهاي معرفي‌شده‌ي مجمع روحانيون مبارز در اغلب حوزه‌ها پيروز شدند و جامعه‌ي مدرسين حوزه‌ي علميه قم و جامعه‌ي روحانيت مبارز تهران شكست خوردند.(54) اعلام نتايج انتخابات مجلس سوم در برخي رسانه‌هاي خارجي بازتاب داشت. از جمله راديو بي‌بي‌سي در بخش خبري ساعت 19:30 امشب خود درباره‌ي تأثير حملات موشكي عراق به شهرهاي ايران و نتايج انتخابات اعلام كرد: انتخابات در شرايطي برگزار شد كه عراق تقريباً تا ساعتي قبل از شروع رأي‌گيري به حملات موشكي و هوايي خود به تهران و برخي شهرهاي ديگر ادامه داد. از ليست اسامي كانديداهايي كه تا كنون به مجلس راه يافته‌اند مي‌توان دريافت كه طرف‌داران جناح راديكال حكومت يا دست كم كساني كه سازمان‌هاي راديكال و تندرو معرفي كرده بودند، موقعيت خود را تحكيم كرد‌ه‌اند. از 14 كانديدايي كه از حوزه‌ي انتخاباتي تهران به مجلس راه يافتند حداقل 10 نفر نامزدهاي پيشنهادي گروه‌ها و سازمان‌هاي جناح راديكال حكومت هستند. نكته‌ي جالب توجه در ليست آن است كه حتي يكي از نامزدهاي جامعه‌ي روحانيت مبارز تهران ـ كه آن را مي‌توان بخشي از جناح سنت‌گرايان و محافظه‌كار دانست ـ در آن ديده نمي‌شود. با توجه به ليست اسامي كساني كه در انتخابات دور دوم شركت مي‌كنند، مي‌توان پيش‌بيني كرد كه در مجلس آينده تعداد نمايندگان زن بيش‌تر خواهد بود. نتايج دور اول انتخابات از جمله نتايجي است كه منطبق با خواست‌هاي آيت‌الله خميني مي‌باشد كه بنا به گزارش‌هاي مختلف هم‌راه با برخي شخصيت‌هاي تندروتر حكومت از يك مجلس يك‌پارچه‌تر دفاع كرده است. اگر نتايج انتخابات دور دوم هم كمابيش از همين الگو پيروي كند، در آن صورت مي‌توان با اطمينان بسيار گفت كه طرف‌داران دولت آقاي ميرحسين موسوي در مجلس تازه اكثريت مطلق را خواهند داشت.(55)

گزارش - 634

در پي سخنان دو روز گذشته‌ي امام خميني در جمع مسئولان حج جمهوري اسلامي درباره‌ي تصميم ايران به اعزام 150 هزار نفر به مراسم حج سال جاري و برگزاري مراسم برائت از مشركين، هيئت دولت در جلسه‌ي امروز خود درباره‌ي برنامه‌هاي مربوط به اعزام حجاج به بيت‌الله‌الحرام تصميم‌گيري كرد. قبل از اين تصميم، آقاي سيدمحمد خاتمي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي، درباره‌ي ملاقات دست‌اندركاران امور حج با رهبر انقلاب و رهنمودهاي ايشان به هيئت وزيران گزارش داد.(56) تصميم اخير ايران در اين باره و واكنش مقامات سعودي در رسانه‌هاي خارجي انعكاس يافت. راديو بي‌بي‌سي اصرار ايران به برگزاري مراسم برائت از مشركين را نوعي مبارزه‌ي ايدئولوژيك ميان حكومت عربستان و نظام جمهوري اسلامي خواند كه خيال هيچ گونه سازشي با يك‌ديگر را ندارند.(57) خبرگزاري فرانسه نيز از تشكيل كميسيون‌هايي خبر داد كه سعودي‌ها به منظور بررسي تدابير امنيتي در مكه در مراسم حج سال جاري برگزار خواهند كرد و مسئوليت آن‌ها بر عهده‌ي نايف بن عبدالعزيز وزير كشور عربستان خواهد بود. در اين كميسيون‌ها تدابير لازم براي برقراري امنيت و آرامش زائران انديشيده خواهد شد.(58) به گزارش راديو رياض، وزير كشور عربستان در مصاحبه‌يي اعلام كرد: امور امنيتي از جمله موضوعاتي است كه به عهده‌ي وزارت كشور است و اين وزارت‌خانه همه ساله طبق دستورات و رهنمودهاي خادم‌الحرمين‌الشريفين اقدامات لازم را براي حفظ امنيت حجاج، امنيت سرزمين مقدس و امنيت وطن انجام مي‌دهد. شاهزاده نايف افزود: اين يك امر عادي است و هر سال انجام مي‌شود و ما به طور مداوم همه‌ي موضوعات را مد نظر قرار داده، احتياط‌هاي لازم و اقدامات امنيتي را در سطحي گسترده انجام مي‌دهيم. وي همچنين با پوچ خواندن سخنان مسئولان ايراني براي اجراي مراسم برائت از مشركين در سخناني تهديدآميز افزود: سخنان ايراني‌ها در اين زمينه پوچ است و هيچ گونه ارزشي ندارد. تصميم‌گيري در اين‌جا انجام مي‌شود و هر چه اين كشور تصميم بگيرد اجرا مي‌گردد. حفظ امنيت حجاج و حج مسئوليت همه‌ي افراد است و كساني كه با اين امنيت مخالفت مي‌كنند، مجازات خواهند شد.(59)

گزارش - 635

ماجراي ربودن هواپيماي كويتي در نهمين روز خود با خروج از قبرس و فرود در الجزاير اميدهايي را براي پايان مسالمت‌آميز آن ايجاد كرده، اما اين واقعه همچنان دست‌مايه‌ي مطبوعات كويتي و برخي رسانه‌هاي بين‌المللي براي وارد كردن اتهام هم‌كاري ايران با هواپيماربايان و همچنين انعكاس ضعيف مواضع ايران در اين باره است. به گزارش راديو بي‌بي‌سي، فرود آمدن هواپيماي ربوده‌شده‌ي كويتي در خاك الجزاير اكنون به اين اميد قوت بخشيده است كه دولت الجزاير با سوابق موفقيت‌آميزي كه در امر ميانجي‌گري دارد، هر چه زودتر به اين ماجراي 9 روزه پايان دهد. اين راديو با اشاره به رابطه‌ي خوب الجزاير با ايران و عراق و ايفاي نقش مؤثر اين كشور در حل اختلافات ايران و عراق كه به قرارداد 1975 الجزاير انجاميد، ادامه داد: به همين دليل اگر اكنون الجزاير در غائله‌ي هواپيماربايي فعلي علناً وارد ميدان شده، خود مايه‌ي اميدواري است. الجزاير به احتمال زياد متقاعد شده كه مي‌تواند اين فاجعه را بدون خون‌ريزي بيش‌تر به پايان برساند.(60) ايجاد فضاي ضد ايراني از جانب برخي افراد و همچنين رسانه‌هاي كويتي امروز نيز ادامه يافت. به گزارش خبرگزاري فرانسه، ياسر عرفات رئيس كميته‌ي اجرايي سازمان آزادي‌بخش فلسطين، امروز در مصاحبه‌يي با تلويزيون سي.ان.ان، امريكا را متهم كرد كه مسئول ربودن هواپيماي بوئينگ‌747 خطوط هوايي كويت مي‌باشد. عرفات كه در يمن شمالي به سر مي‌برد، در پاسخ به سؤالي در خصوص نقش ايران در اين ماجرا اعلام كرد كه ايراني‌ها پشت اين قضيه هستند. وي در اين مصاحبه‌ي تلفني افزود كه برخي ربايندگان، لبناني و برخي ديگر ايراني هستند.(61) روزنامه‌هاي كويتي هم همچنان با لحني تندتر از گذشته اتهام هم‌كاري ايران با هواپيماربايان را مطرح و ادعاي اضافه شدن دو نفر به جمع ربايندگان هواپيما در فرودگاه مشهد از جمله فردي به نام عماد مقنيه را تكرار كردند.(62) مطبوعات فرانسه نيز اين ادعاها را منعكس كردند و اين اقدام را به جرياناتي در داخل ايران نسبت دادند.(63) راديو بي‌بي‌سي هم در ادعايي، ارتباط هواپيماربايان با ايران را اين گونه اعلام كرد: بخش عمده‌ي اتهاماتي كه در خصوص دخالت ايران در ماجراي هواپيماربايي وجود دارد، از جانب مقامات كويتي مطرح شده كه در جنگ ايران و عراق از عراق حمايت مي‌كنند. ياسر عرفات رهبر سازمان آزادي‌بخش فلسطين هم كه با دولت ايران رابطه‌ي حسنه ندارد، ضمن اشاره به اين كه ربايندگان هواپيما از خارج دستور مي‌گيرند، تلويحاً گفت كه گروه‌هاي هوادار ايران در لبنان سر نخ اقدامات ربايندگان را در دست دارند، با وجود اين، هنوز مدركي علني در اثبات اين ادعا مشاهده نشده است.(64) اين فضاسازي‌ها عليه ايران در حالي انجام مي‌شود كه مواضع ايران درباره‌ي محكوميت اين اقدام انعكاس بسيار محدودي در رسانه‌هاي خارجي از جمله روزنامه‌هاي انگليس داشته است.(65)

گزارش - 636

ساير خبرهاي امروز عبارت‌اند از: 1. معاون وزارت خارجه‌ي عراق امروز بر استفاده‌ي حكومت بغداد از هر نوع سلاح در جنگ عليه ايران تأكيد كرد. راديو بي‌بي‌سي در بخش فارسي امشب اعلام كرد: آقاي نزار حمدون معاون وزارت خارجه‌ي عراق، گفته است دولت متبوعش حاضر است براي دفاع از خاك خود به هر وسيله‌يي كه لازم باشد متوسل شود. خبرنگار راديو بي‌بي‌سي از آقاي نزار حمدون پرسيد: آيا هر وسيله‌ي لازم شامل به‌كارگيري سلاح‌هاي شيميايي هم مي‌شود و او تكرار كرد هر وسيله‌يي كه لازم باشد.(66) 2. با هماهنگي اداره‌ي اطلاعات مريوان و حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران اين شهر، تعدادي از اعضاي هسته‌هاي مخفي گروه‌هاي ضد انقلاب دست‌گير شدند و 18 قبضه اسلحه و و 2 دستگاه بيسيم نيز كشف و ضبط گرديد.(67) امروز همچنين 8 نفر از عناصر گروه كومه‌له در روستاي رشنش و شويته‌دادانه از توابع سنندج دست‌گير شدند.(68) علاوه بر آن، تعدادي از عوامل گروه كومه‌له در روستاهاي تابعه‌ي مريوان، سنندج، كامياران و ديواندره تردد داشته، بعضي از آنان شب را در اين روستاها به سر برده‌اند.(69) 3. هيئت اجرايي جبهه‌ي ملي ايران در اروپا با ارسال تلگرامي به دبيركل سازمان ملل، ضمن محكوم كردن بمب‌باران مجدد شهرهاي ايران و عراق، از دبيركل ـ كه با اقدام سريع از ادامه‌ي اين جنگ بيهوده جلوگيري كرده است ـ خواستند كه اجازه ندهد حكومت‌هاي غاصب ايران و عراق با موشك‌باران شهرها به كشتار مردم بي‌‌گناه ادامه دهند.(70)

ضميمه‌ي گزارش614: دفعات استفاده‌ي عراق از سلاح‌هاي شيميايي از ابتداي عمليات والفجر10 بر اساس گزارش فرماندهي تيپ11 والعاديات، دفعات استفاده‌ي عراق از سلاح‌هاي شيميايي عليه مواضع رزمندگان و برخي اطلاعات مربوط به آن به شرح زير است:(71) یادآوری: يگان گزارش‌دهنده اطلاعات فوق، تيپ11 والعاديات می‌باشد.

منابع و مآخذ روزشمار 1367/01/24