1366.10.05: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1366 |نام = 1366.10.05 |نام دیگر=پنج دی |روز=5 دی 1366 |تاریخ شمسی= 1366.10.05 |تاریخ میلادی=26 دسامبر 1987 |تاریخ قمری= 4 جمادی‌الاول 1408 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.10.05</div> <div class="bootstrap-btn">136...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۲۵: سطر ۲۵:




==گزارش - 1==
 
== گزارش- 501 ==
در شمال غرب، بارش برف به شدت ادامه دارد؛ امروز حدود سه برابر روز گذشته برف آمده و كارهاي يگان‌ها را در عقبه‌هاي دور و نزديك سخت دچار مشكل كرده است.<ref>سند شماره 1575 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه راوي قرارگاه نيروي زميني (مجيد مختاري)، صص 24 و 25.</ref> مهم‌ترين جاده ارتباطي كه بانه را به خط مقدم متصل مي‌كند، بسته شده است.<ref>همان، ص 42.</ref> سعي فرماندهان مهندسي آن است كه وزارت راه را در اين زمينه فعال سازند.<ref>همان، ص 39.</ref> با آن‌كه از دو روز قبل در ميان فرماندهان نياز به حضور وزارت راه مطرح شده، هنوز از اقدامي در اين زمينه خبري نيست. شدت برف مانع انتقال مجروحان و نيز سبب ايجاد ترديد در ذهن فرماندهان در خصوص امكان اجراي عمليات، شده است. برادران "محمدعلي جعفري" و "نورعلي شوشتري" فرماندهان قرارگاه‌هاي قدس و نجف، با اندك تفاوتي، انجام شدن عمليات را منتفي و يا در اوضاع كنوني ناممكن مي‌دانند؛ به خصوص حمله به ارتفاع قميش از نظر آنان شدني نيست. از ديد آنان، حل مسائل منطقه شمال، زمان بيش‌تري لازم دارد. فرماندهان احتمال نمي‌دادند اوضاع جوّي چنين دگرگون شود،<ref>همان، صص 30 تا 32.</ref> لذا اوضاع كنوني را تجربه‌اي تازه مي‌دانند.<ref>همان، ص 53.</ref> برف‏روبي جاده نيز بي‌فايده است، چون باز بي‌درنگ از برف سفيد مي‌شود.<ref>همان، صص 29 و 30.</ref>
به گزارش شاهدان، در دو طرف جاده، ديوار برفي تشكيل شده و ماشين‌هاي سبك با زنجير هم به سختي تردد مي‌كنند، به ويژه هنگامي كه از روبه‌رو، خودرو ديگري مي‌آيد، تردد، دشوارتر مي‏شود و اغلب يكي از آن‌ها از جاده منحرف مي‌شود و در انبوه برف از حركت بازمي‌ماند. اخبار حاكي از آن است كه تعدادي از خودروها از پريشب در جادة "كاگر" متوقف هستند. براي ماشين‌هاي سنگين نيز تردد ناممكن مي‌باشد. علاوه بر اين، عدم امكان انتقال سوخت به جلو، باعث نگراني در مورد حفظ نيروها از سرما، شده است، به ويژه پس از آن‌كه يكي از نيروها بر اثر گرفتار شدن در برف و يخ‌زدن، به شهادت رسيده است.<ref>سند شماره 1571 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه راوي قرارگاه قدس در عمليات بيت‏المقدس2 (علي مژدهي)، صص 47 تا 49.</ref>
اوضاع نامناسب جو همچنين سبب شده كه فرماندهان قرارگاه‌هاي قدس و نجف از دو شب گذشته نتوانند قرارگاه‌هاي مركزي را به مقصد قرارگاه خود ترك كنند، لذا براي تصميم‌گيري، از فرماندهان يگان‌ها خواستند كه به قرارگاه‌ مركزي (شهيد بروجردي) بيايند، اما آنان نيز نتوانسته‌اند از جاده بگذرند و ناچار در مقرهاي خود مانده‌اند.<ref>مأخذ 1، ص 51.</ref> به‌گفتة فرماندهان، غذا به سختي به نيروها رسانده مي‌شود و آذوقة موجود به خصوص كنسرو، بسيار كم است. از اين رو يگان‌ها مواد غذايي را جيره‌بندي كرده‌اند تا بتوانند اوضاع كنوني را سپري كنند و با بحران غذا مواجه نشوند. براي غلبه بر وضع موجود، فرماندهان حاضر در قرارگاه مركزي، جلسات متعددي را به بحث درباره اوضاع كنوني گذرانده‌اند، اما تصميم خاصي كه راه‌گشا باشد، اتخاذ نشده است.<ref>مأخذ 1، صص 44 و 46.</ref> سرانجام فرمانده نيروي زميني سپاه برادر "علي شمخاني" تصميم گرفت شخصاً به داخل منطقه عملياتي برود تا شايد با مشاهده اوضاع و بسيج امكانات، چاره‌اي بيابد. آنچه در اين ميان جلب توجه مي‌كرد، توقف تعداد بسياري ماشين و رانندگان آن‌ها بود كه گرسنگي خود را اظهار مي‌كردند. به نوشته برادر "مجيد مختاري" راوي قرارگاه نيروي زميني سپاه, ماشين‌هاي حامل آذوقه يكي پس از ديگري درصدد بازگشت به عقب بودند. خودروهاي حامل مهمات نيز متوقف بودند، در عين حال، رانندگان آن‌ها با خواسته مسئولان امر مبني بر بازگشت به عقب، مخالفت مي‌كردند و مي‌گفتند كه حتماً بايد محموله‌هاي خود را به خط برسانند. به گفته آنان، سه روز است كه غذا و آب براي‌شان نرسيده و با خوردن مقداري نان خشك ـ كه همراه داشته‌اند ـ صبر كرده‌اند.<ref>مأخذ 1، صص 47 و 49.</ref> برادر شمخاني در تماسي با فرمانده كل سپاه برادر "محسن رضايي"، ايشان را در جزئيات مسائل قرار داد: «... وضع خيلي بد است! غذا هم نمي‌توانند برسانند؛ جاده‌ها بسته است و برف هم ادامه دارد؛ چه كنيم؟» برادر رضايي: «شما آخرين تلاش خود را بكنيد تا ما برسيم.»<ref>مأخذ 1، ص 40.</ref> فرمانده كل سپاه قرار است فردا صبح از تهران عازم منطقه شمال غرب شود. به نظر مي‌رسد عمليات كه در مورخ 5/10/1366 مي‌بايست انجام مي‌شد، به تأخير افتاده است.
 
==  گزارش- 502 ==
در جبهه جنوب، براي اجراي عمليات فاو، يك گام به جلو برداشته شد و فرماندهان با اجتماع در قرارگاه‌ عملياتي، به بررسي پيشرفت كار پرداختند. در شرق اروند، در محل جديد، فرماندهان نيروي زميني سپاه، قرارگاه‌ كربلا و برخي يگان‌هاي سپاه، طرح مانور، عملكرد و آمادگي يگان‌ها، شناسايي‌هاي انجام شده و نيز وضعيت دشمن را بررسي كردند.<ref>سند شماره 1616 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه راوي قرارگاه كربلا در عمليات منتفي فاو [فرهاد (عبدالله) درويشي]، ص 27.</ref>
گزارش عملكرد يگان‌ها، بيش‌تر ناظر بر شناسايي منطقه و چگونگي اوضاع دشمن مقابل آن‌ها، بود. فرمانده لشكر41 ثارالله برادر "قاسم سليماني"، ضمن بيان شناسايي انجام شده، گفت كه فرماندهان گردان را به داخل منطقه برده و از نزديك آن‌ها را با سمت و سوي حمله يگان آشنا كرده است.<ref>سند شماره 1612 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه راوي قرارگاه مقدم نيروي زميني در جنوب: خاتم1 (جواد زمان‌زاده دربان)، صص 67 و 68.</ref> آقاي سليماني افزود: «شناسايي ما كامل است.»<ref>مأخذ 12، ص 38.</ref> وي از 5 گردان خود، يك گردان را در عقب گذاشته و چهار گردان را براي حمله به خط اول، در نظر گرفته است، همچنين يك گروهان تانك و مهمات موجود لشكر را نيز به داخل منطقه عملياتي انتقال داده است. ايشان سپس گفت كه سه روز مانده به شروع عمليات، نيروهاي خط‌شكن را در خط مستقر خواهد كرد.<ref>مأخذ 13، صص 67 و 68.</ref>
برادر "غلامرضا جعفري" فرمانده "لشكر17 علي‌بن‌ابي‌طالب" نيز به بيان وضعيت يگان خود پرداخت و درباره شناسايي گفت: «ما تا نزديكي دشمن به شناسايي پرداخته و در برخي راه‌كارها اعلام كرده‌ايم كه اقدام ديگري صورت نگيرد، مبادا دشمن حساس شود.» نكته مهم در گزارش وي اين بود كه استعداد دشمن در خط، بسيار و سنگرهاي‌شان به هم فشرده است.<ref>مأخذ 13، صص 66 و 67.</ref> ساير فرماندهان نيز از عملكرد يگان خود گزارش‌هايي ارائه كردند.
در اين ميان، به‌رغم دستور فرمانده قرارگاه كربلا (برادر احمد غلامپور)، به فرمانده و معاون لشكر8 نجف مبني بر انجام ندادن شناسايي، نيروهاي اين يگان شب گذشته به شناسايي پرداخته‌اند كه ظاهراً در معرض ديد نيروهاي كمين و گشت عراق قرار گرفته‌اند و مورد تعقيب آن‌ها واقع شده‌اند. اين ماجرا موجب نگراني قرارگاه شده است.<ref>مأخذ 12، ص 59.</ref>
 
==  گزارش- 503 ==
گزارش وضعيت دشمن در منطقه عمومي جنوب نيز در نشست فرماندهان تجزيه و تحليل شد. آقاي "محرابي" مسئول اطلاعات قرارگاه كربلا، در مورد اقدامات و اولويت حساسيت‌هاي دشمن در خصوص محورهاي جنوب، گفت: «شرق دجله اكنون بعد از بصره، حساس‌ترين منطقه است. در منطقه هورالهويزه ظرف چند روز گذشته 12 هلي‌كوپتر پرواز شناسايي داشته‌اند. حدود تردد آن‌ها از بالاي پد "خندق" تا جزيره جنوبي بوده است.» به نظر وي، اين حركت احتمالاً به منظور توجيه فرماندهان عراقي صورت گرفته است. محرابي افزود كه هلي‌كوپترهاي عراق در هور بيش از شلمچه و فاو پرواز داشته‌اند. وي نتيجه‌گيري كرد كه احتمال حمله عراق به جزاير مجنون وجود دارد.<ref>مأخذ 12، ص 28.</ref> مسئول اطلاعات قرارگاه كربلا دربارة تحرك دشمن در جزاير، به تقويت ضلع شرقي جزيره جنوبي اشاره كرد و افزود كه فعاليت مهندسي دشمن در جزيره جنوبي پايان يافته و روي دهانة نهرها نيز ثبت تير كرده است. به گفتة وي، در منطقه شرق بصره ارتش عراق به ترميم مواضع بين كانال زوجي تا خط پرداخته است و ترددهاي دشمن از طرف تنومه به منطقه، بيش‌تر از ساير محورها است. وي نتيجه‌گيري كرد كه اقدامات دشمن در خصوص نقاطي كه نيروهاي خودي فعاليت دارند، بيش‌تر است.<ref>مأخذ 13، صص 63 و 65.</ref> برادر "جواد زمان‏زاده" راوي مركز مطالعات در قرارگاه نيروي زميني سپاه در جنوب، در جمع‏بندي اخبار مربوط به دشمن، اشاره كرده كه حساسيت عراقي‏ها در شلمچه نسبت به فاو افزايش يافته و به طور كلي ميزان آتش آن‏ها در منطقه بسيار شديد شده و نيز تردد دشمن در منطقه به ميزان 40% افزايش داشته است.<ref>سند شماره 1614 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه راوي قرارگاه خاتم1 (جواد زمان‌زاده دربان)، صص 107 تا 111.</ref>
آنچه در مورد وضع عمومي منطقه به چشم مي‌خورد، افزايش نيروها و تجهيزات يگان‌هاي سپاه در منطقه فاو و عقبه منتهي به آن است كه حساسيت دشمن را برانگيخته است، به گونه‌اي كه آقاي "صفوي" جانشين فرمانده نيروي زميني سپاه، خطاب به فرماندهان حاضر در نشست فاو گفت: «اين طور كه پيش مي‌رود، عمليات لو رفته است!» در عين حال وي توصيه كرد كه براي پيشگيري از تمركز ذهن دشمن بر اقدامات انجام شده در فاو، كار شناسايي در هورالهويزه و شلمچه از سر گرفته شود.<ref>مأخذ 12، ص ‌65.</ref>
اولين مرحله از طرح اعزام شش‏ماهه دانشجويان به جبهه ـ تجمع دانشجويان در دانشگاه تهران براي اعزام ـ 5/10/1366
 
==  گزارش- 504 ==
قايق‌هاي تندرو در هدف‌گيري دقيق‌تر از هواپيماهاي عراقي عمل مي‌كنند، هر چند كه ميزان تخريب سلاح‌هاي آن‏ها كم‌تر از بمب‌هاي عراقي است. به گزارش آسوشيتدپرس، هواپيماهاي عراق يك كشتي را در خليج فارس هدف قرار داده‌اند.<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، 7/10/1366، شماره 282، ص 9، تهران - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 6/10/1366، منامه - خبرگزاري آسوشيتدپرس.</ref>
چنان‏كه در خبرها آمده، تعداد حمله‏ها به نفت‌كش‌ها و كشتي‌هاي تجاري در خليج فارس بسيار افزايش يافته است. تلويزيون اسپانيا در برنامه خبري خود گفت: «ايران و عراق طي يك ماه گذشته با حمله به 26 كشتي با پرچم‌هاي خارجي، متشنج‌ترين اوضاع در خليج‌فارس را پس از آغاز جنگ نفت‌كش‌ها در سال 1984، به وجود آوردند.»<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، 6/10/1366، شماره 282، ص 9، مادريد - خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، 5/10/1366.</ref> راديو بي.بي.سي. نيز ضمن اشاره به افزايش حملات، گفت: «به نظر مي‌رسد كه هدف‌گيري نيروهاي ايران دقيق‌تر بوده و ايران ظاهراً با استفاده گسترده‌تر از تسليحات و حملات مؤثرتر عليه اهداف خود، درصدد وارد آوردن تلفات و خسارات عمده‌تري بوده است. همچنين به نظر مي‌رسد كه نيروهاي دريايي خارجي مستقر در خليج‌فارس به خصوص نيروي دريايي امريكا و بريتانيا كمك‌هاي اضطراري و هوايي به دريانوردان و استفاده از قايق‌هاي گشتي خود به منظور كمك به كشتي‌هاي هدف حمله را به وظايف رسمي خود كه عبارت است از هم‏راهي و محافظت از كاروان كشتي‌هاي تجارتي، افزوده‌اند.»<ref>همان، ص 4، راديو بي.بي.سي.، 5/10/1366.</ref>
به عبارت ديگر، حضور ناوگان‌هاي دريايي خارجي سبب شده كه حمله به كاروان كشتي‌هاي تجاري افزايش يابد و ساير كشتي‌ها نيز از خطر هجوم قايق‌هاي تندرو در امان نباشند. اين حملات اعتراض‏هايي در پي داشته است، از جمله پس از حمله به يك كشتي كره جنوبي، وزارت امورخارجه اين كشور اعلام كرد سئول به كشوري كه مسئول حمله روز گذشته به كشتي باري "هيونداي ـ 87" در خليج‌فارس شناخته شود، شديداً اعتراض خواهد كرد. به سفارت كره جنوبي در امارات عربي متحده و كشورهاي هم‏جوار آن دستور داده شده تا اطلاعات بيش‌تري در مورد جزئيات اين حمله كسب كنند. بر اثر اين حمله، 4 تن از خدمه كشتي مجروح شده‌اند كه جراحات 2 تن از آنان شديد است.<ref>همان، ص 2، سئول - خبرگزاري فرانسه، 5/10/1366.</ref>
 
==  گزارش- 505 ==
رسانه‌هاي خبري، جزيره ابوموسي را پايگاه نيروي دريايي سپاه خوانده‏اند و حملات قايق‌هاي تندرو را از اين جزيره دانسته‏اند. به گزارش راديو بي.بي.سي. : «امروز قايق‌هاي ايران به يك كشتي تجاري در خليج‌فارس حمله كرده‌اند. هدف اين حمله، يك تانكر نفت‌كش متعلق به عربستان سعودي به نام "مجمس" [يا مجمل] بود كه در نزديكي "رأس‏النجمه" قايق‌هاي ايران به طرفش شليك كردند و آتش گرفت. اين حمله ايران همانند حملات گذشته در نزديكي جزيره ابوموسي روي‏ داد كه پايگاه نفرات سپاه پاسداران در جنوب خليج‌فارس است. اين منطقه از خليج‌فارس اكنون به صورت محل پرخطري درآمده است كه ناوهاي نيروي دريايي و قايق‌هاي مسلح ايران در كمين كشتي‌هاي بازرگاني گشت مي‌دهند.»<ref>واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، بولتن "راديوهاي بيگانه"، 6/10/1366، ص10، راديو بي.بي.سي.، 5/10/1366.</ref> رسانه‌هاي خبري انگلستان در انعكاس اخبار حملات قايق‌هاي تندرو به كشتي‌ها در خليج‌فارس، اخيراً به گونه‌اي كاملاً محسوس بر سازمان‌دهي اين حملات در جزيره ابوموسي, بسيار تأكيد مي‌كنند.<ref>مأخذ 23, ص 33، لندن - خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، 5/10/1366.</ref> خبرگزاري فرانسه در گزارشي با عنوان "تشديد عمليات تلافي‏جويانه ايران در خليج‌فارس" آورده است: «عمليات عليه كشتي‌هاي "بي‌طرف" در جنوب خليج‌ [فارس] طي روزهاي اخير تشديد يافته و كشتي‌هاي جنگي بامداد امروز در اين بخش فعاليت شديد داشتند. پس از حملات ناوچه‌هاي سريع‌السير در بعدازظهر روز گذشته [جمعه] عليه يك كشتي باري كره جنوبي به نام "هيونداي ـ 87" و سپس در شب عليه يك كشتي تداركاتي عربستان سعودي, يك ناو جنگي ايران امروز در حوالي ستون گشتي‌هاي انگليسي و فرانسوي و همچنين ناو موشك‌انداز "گالري" امريكا كه در حدود 20 مايلي (49 كيلومتري) شمال غربي "شارجه" (امارات متحده عربي) قرار داشت، ديده شده است. از هنگام حمله نيروي هوايي عراق در سه‌شنبه گذشته عليه نفت‌كش‌هاي بزرگ كرايه شده توسط ايران, در مجموع به چهار نفت‌كش يا كشتي باري بي‌طرف حمله كرده‌اند كه صدمات خفيفي ديده‌اند. دور جديد عمليات تلافي‌جويانه ايران تنها چند ساعت پس از حمله هوايي عراق در روز چهارشنبه عليه كشتي "استناكنكورديا"ي ليبريايي شروع شد و سپس نوبت نفت‌كش بزرگ نروژي "برژبيگ" حامل نفت خام سعودي بود كه هدف شليك مسلسل و راكت‌هاي "آر. پي. ‌جي" قرار گرفت.» حمله قايق‌هاي تندرو، هم‏زمان با اجلاس سران كشورهاي حوزه جنوبي خليج‌فارس، بازتاب گوناگوني در پي داشته است به گزارش خبرگزاري فرانسه، ناوچه‌هاي ايراني جمعه شب چند ساعت مانده به گشايش هشتمين اجلاس سران شش كشور شوراي هم‌كاري خليج فارس در پايتخت سعودي، كشتي عربستاني "نجمه الپترول" را مورد اصابت خفيف قرار دادند.<ref>مأخذ 23، صص 32 و 33، منامه - خبرگزاري فرانسه، 5/10/1366.</ref>
خبرگزاري رويتر نيز گزارش داد: «ايران در آستانه تشكيل اجلاس شوراي هم‌كاري خليج‌فارس كه قرار است امروز در پايتخت عربستان سعودي گشايش يابد، به حملات خود به وضوح شدت بخشيده است.»<ref>اداره كل مطبوعات و رسانه‌هاي خارجي وزارت ارشاد اسلامي، نشريه "گزيده رويدادهاي ايران"، 30/9/1366 تا 6/10/1366، شماره 56، ص 6.</ref> از سوي ديگر، به گزارش راديو (عربي) هلند، رهبران كشورهاي شوراي هم‌كاري امروز وارد "رياض" شده‏اند تا در كنفرانس سران اين شورا شركت كنند. در ادامه اين گزارش آمده است: «پيش‌بيني مي‌شود كه اين رهبران كوشش‌هاي سازمان‌ملل براي پايان دادن به جنگ عراق و ايران را مورد تأييد قرار داده و ايران را به علت حمله عليه كشتي‌ها در خليج [فارس] مورد نكوهش قرار دهند. با اين حال، شيخ "زايد بن سلطان" رئيس دولت امارات، حضور بيش از هشتاد فروند ناو جنگي خارجي در خليج [فارس] را مورد انتقاد قرار داده و گفت حضور خارجيان در اين منطقه براي نفع اعراب و يا جهانيان نيست بلكه براي منافع همان كشورهاي اعزام كننده اين ناوها مي‌باشد.»<ref>مأخذ 26، ص 2، راديو هلند (عربي)، 5/10/1366.</ref>
 
==  گزارش- 506 ==
در سطح منطقه، خبر مهم، آغاز به كار اجلاس شوراي هم‌كاري خليج‌فارس در رياض، است. در اين اجلاس، ملك "فهد" پادشاه عربستان، در نطق افتتاحيه ضمن هشدار به ايران، در مورد ادامه جنگ با عراق، گفت: «اين جنگ با توسل به زور حل نخواهد شد. از آن بدتر آن‌كه برخي كشورها ممكن است از ديگر قدرت‌ها درخواست كمك كنند.» فهد از ايران و عراق با عنوان كشورهاي برادر و دولت‌هاي اسلامي همسايه نام برد و تأكيد كرد: «جنگ آن‌ها بالاخره روزي پايان خواهد يافت، اما بهتر است كه بدون تأخير به جنگ پايان داده شود و منتظر نمانيم كه همه در كام شعله‌هاي آن فرو روند.» وي افزود: «شرايط ايران براي خاتمه جنگ، غيرمنطقي و غيرقابل قبول است.»<ref>مأخذ 22، صص 12 و 13، رياض - خبرگزاري آسوشيتدپرس، 6/10/1366.</ref>
راديو بي.بي.سي. درباره اجلاس گفت: «رهبران شش كشور عضو شوراي هم‌كاري خليج ـ كه در "رياض" جمع شده‌اند ـ اميدوارند كه جامعه بين‌المللي را به خطير بودن جنگ ايران و عراق هر چه بيش‌تر متوجه كنند.»<ref>مأخذ 23، ص 18، راديو بي.بي.سي.، 5/10/1366.</ref> اما مسئله‏اي اساسي‌ كه [سران شش كشور] با آن مواجه هستند اين است كه در صورت تشديد خارج از كنترل جنگ ايران و عراق، به كجا روي آورند.<ref>مأخذ 29، ص 7.</ref> روزنامه "تشرين" چاپ سوريه، نوشت: «هشتمين اجلاس شوراي هم‌كاري، تحولات خليج‌فارس و تأثير جنگ عراق و ايران بر امنيت كشورهاي شوراي هم‌كاري و همچنين اوضاع كلي جهان عرب را مورد بررسي قرار خواهد داد.» اين روزنامه ادعا كرد كه تماس‌هاي دولت‌هاي خليج‌فارس با تهران قطع نشده است و بعيد نيست در اين اجلاس مقرر شود هيئتي براي گفت‌وگو درباره امكان كاهش بحران در منطقه، به تهران گسيل شوند. به نوشتة تشرين، موضوع اين اجلاس، دنباله مباحث اجلاس سران عرب در "امان" مبني بر تقويت همبستگي عربي، خواهد بود.<ref>مأخذ 23، صص 16 و 17، دمشق - خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، 5/10/1366.</ref>
خبرگزاري آسوشيتدپرس اعلام كرد كه "سعودالفيصل" وزير خارجه دولت "آل‌سعود"، در آخرين لحظات شب شنبه كنفرانس مطبوعاتي خود را لغو كرده است. اين خبرگزاري افزوده: «به گفته ديپلمات‌ها، اين تغيير مي‌تواند به اين مفهوم باشد كه اجلاس مقدماتي وزيران خارجه شش كشور عضو شورا نتوانسته است اختلاف موجود ميان آنان را حل نمايد. رژيم سعودي و كويت خواهان اين هستند كه اجلاس سران موضع سختي عليه ايران اتخاذ نمايد، در حالي كه ساير كشورهاي عضو مانند عمان و امارات به نظر مي‌رسد كه با اين گونه اعمال تحريك‌آميز مخالف باشند.»<ref>روزنامه جمهوري اسلامي، 7/10/1366، ص 3، خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، به گزارش يونايتدپرس.</ref>
به گزارش راديو اسرائيل، تهديدهاي حكومت اسلامي عليه كويت و عربستان سعودي، مهم‌ترين موضوع‌هايي است كه در اجلاس سران كشورهاي عضو شوراي هم‌كاري خليج‌فارس مورد بحث قرار مي‌گيرد. اين راديو ادعا كرد: «حكومت اسلامي در ماه‌هاي اخير در حدود 10 موشك زمين به زمين به سوي سواحل كويت پرتاب كرده و چندين كشتي و نفت‌كش مربوط به عربستان سعودي و كويت را در خليج‌فارس مورد حمله قرار داده است.» <ref>مأخذ 23، صص 17 و 18، راديو اسرائيل، 5/10/1366.</ref>
خبرگزاري فرانسه نيز اعلام كرد: «وزراي امورخارجه كشورهاي عضو شوراي هم‌كاري چنين نتيجه گرفتند كه جنگ عراق و ايران حداقل در كوتاه مدت ادامه خواهد داشت و بايد يك اقدام جمعي در برابر خطرات ناشي از گسترش جنگ كه از اين پس براي آن‌ها تهديدي مستقيم است، اتخاذ كنند.»<ref>مأخذ 29، ص 6.</ref> اين خبرگزاري همچنين افزوده است: «ولي كشورهاي عرب حوزه خليج‌فارس قصد ندارند كه درهاي گفت‌وگوي احتمالي با ايران را كاملاً ببندند. شوراي هم‌كاري خليج‌ [فارس] با اين آگاهي كه ادامه جنگ عراق و ايران شديداً بودجه كشورهاي عضو را تحت تأثير قرار مي‌دهد، بنابراين به عمان و امارات اجازه خواهند داد تا به مساعي ميانجي‌گري خود نزد ايران ادامه دهند.»<ref>مأخذ 23، صص 13 و 14، رياض - خبرگزاري فرانسه، 5/10/1366.</ref>
به گزارش خبرگزاري امارات متحده عربي، شيخ "‌زايد" حاكم اين كشور، در اين باره گفته است: «جنگ مي‌تواند با اعزام 3 تن از رهبران اتحاديه عرب كه حقوق هر دو طرف را تضمين كنند، فيصله داده شود. زماني كه پيشنهاد تضمين حقوق دو طرف پذيرفته شد، دو كشور متخاصم بايد نيروهايشان را عقب بكشند و پس از آن يك كميسيون تحقيق، كار تشخيص متجاوز را آغاز كند.» در ادامه گزارش آمده است: «شيخ‌ زايد اين طرح را در كنفرانس سران عرب در امان ـ كه ماه گذشته انجام گرفت ـ مطرح ساخت اما گفت كه رهبران عرب تصميم گرفتند از تلاش‌هاي شوراي امنيت حمايت كنند. با اين حال، شيخ ‌زايد در مصاحبه‌اي كه اندكي قبل انجام داده بود، گفته است كه همچنان به طرح پيشنهادي خود پاي‏بند است و اگر از وي خواسته شود، آن را در اجلاس سران شوراي هم‌كاري خليج فارس ارائه خواهد كرد.»<ref>مأخذ 23، ص 14، ابوظبي - خبرگزاري امارات متحده عربي، 5/10/1366.</ref>
همچنين راديو امريكا درباره ميانجي‌گري ميان ايران و عراق و نقش سوريه در آن، گفت: «"فاروق‌الشرع" وزير خارجه سوريه، امروز به طور غيرمنتظره‌اي به رياض رفت تا ملك‌فهد را در جريان گفت‌وگوهاي اخيرش با رهبران ايران در تهران، بگذارد. وي به سرعت به دمشق بازگشت. سوريه، متحد اصلي ايران در ميان كشورهاي عرب است و از اين رو، كشورهاي عضو شورا از سوريه خواسته‌اند كه براي پايان بخشيدن به جنگ خليج‌فارس پادرمياني كند.» اين راديو از قول خبرگزاري رويتر افزود: «عمان و امارات متحدة عربي ـ كشورهاي جنوبي خليج‌فارس كه با ايران پيوندهاي ديرينه دارند ـ در گردهم‏آيي رياض از كشورهاي شركت‌كننده خواسته‌اند كه باب مذاكره با تهران را بگشايند.»<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، 8/10/1366، شماره 284، ص 20, راديو امريكا، 7/10/1366. </ref> در برابر كشورهاي ميانه‏رو عرب كه خواستار گفت‌وگو با تهران هستند، مصر از مخالفان سرسخت ايران محسوب مي‌شود. هم‏زمان با آغاز كار اجلاس شوراي هم‌كاري، مجلس مصر نيز به اتخاذ موضع عليه ايران پرداخت: به گزارش راديو صوت‌الجماهير (راديو بغداد)، مجلس خلق مصر تلاش‌هاي ايران را براي توسعه دامنه جنگ ـ كه به گفته اين راديو خطرهاي آن امنيت و صلح جهاني را تهديد مي‌كند ـ محكوم كرده است. اين مجلس تلاش براي وحدت صف عربي و هماهنگي سياست اين كشورها در مورد مسائل سرنوشت‌ساز و ضرورت تلاش جدي براي فراهم ساختن فضاي تضمين‌كننده حداقل همبستگي و وحدت في‏مابين را خواستار شده است.<ref>مأخذ 23، ص 10، بخش عربي راديو صوت‌الجماهير، 5/10/1366.</ref>
 
==  گزارش- 507 ==
موضع ايران درخصوص خروج ناوگان دريايي امريكا از خليج‌فارس، با مواضع متحدان شوروي، مشترك است. امروز دكتر "ولايتي" وزير امورخارجه ايران، در ملاقات با دبير كميته مردمي روابط خارجي ليبي تأكيد كرد كه هدف اصلي امريكا و قدرت‌هاي استعماري از حضور در خليج فارس، جلوگيري از سقوط صدام مي‌باشد. آقاي "جارالله عزوز الطلحي" دبير كميته‌هاي مردمي ليبي نيز حضور نيروهاي خارجي در خليج‌فارس را محكوم كرد. وي افزود: «ما شاهد افزايش حضور غاصبانه امريكا و هم‌پيمانان او در منطقه (خليج‌فارس) هستيم و بايد بگويم كه جهان اسلام اكنون مواجه با يك تهاجم صليبي است و اين تهاجم اكنون گسترش زيادي يافته است.»<ref>روزنامه اطلاعات، 6/10/1366، ص 3، تهران - خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران.</ref>
همچنين به گزارش خبرگزاري تاس، به درخواست سفير ايران در مسكو، وي با "يولي‏ورنتسف" معاون اول وزير خارجه شوروي، ديدار كرد و مسائل مورد علاقه دو طرف مورد بحث قرار گرفت.<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، 5/10/1366، شماره 281، ص 24، مسكو - خبرگزاري تاس، 4/10/1366.</ref>
مواضع شوروي در برابر جمهوري اسلامي ايران تابع عوامل مختلفي است. به گزارش روزنامه واشنگتن‌پست، خبرگزاري تاس مقاله شديد‌اللحني را در نشريه ارگان حزب كمونيست ارمنستان عليه ايران به چاپ رسانده است كه هيچ يك از روزنامه‌هاي مهم شوروي مانند "پراودا" و "ايزوستيا" آن را منعكس نكرده‌اند. واشنگتن‌پست به نقل از يك ديپلمات غربي نوشته كه ممكن است هدف از اين مقاله، ساكنان جمهوري‌هاي جنوبي شوروي باشند كه در معرض تبليغات راديويي ايران قرار دارند.<ref>مأخذ 23، صص 6 و 7، راديو امريكا، 5/10/1366.</ref>
اما شوروي‌ها از حضور امريكا در خليج‌فارس سخت نگران مي‌باشند. راديو مسكو در تفسيري حضور امريكا در خليج‌فارس را نه تنها براي ايمني كشتي‌راني مفيد ندانست بلكه آن را عامل افزايش تشنج ناميد. به گزارش اين راديو، اتحاد شوروي به طور مداوم در راه خروج ناوهاي كشورهاي غيرساحلي از خليج‌فارس و تشكيل نيروهاي دريايي سازمان‌ملل متحد، تلاش مي‏كند. راديو مسكو افزود: «اجراي پيشنهاد شوروي جريان اجراي قطع‌نامه شوراي امنيت سازمان‌ملل‌متحد را كه متوجه تأمين قطع جنگ ايران و عراق و عادي كردن اوضاع در خليج‌فارس مي‌باشد، تسريع خواهد كرد. اين كار، نيروهاي سياسي را كه در مقابل حل و فصل مسالمت‌آميز مسئله، مقاومت مي‌ورزند و براي تأمين مقاصد محدود خود وخامت اوضاع در منطقه را شدت مي‌دهند، از آتويي كه دارند، محروم خواهد نمود.»<ref>مأخذ 23، صص 34 و 35، راديو مسكو، 5/10/1366.</ref>
 
==  گزارش- 508 ==
چين كمونيست حمايت تسليحاتي از ايران را تكذيب كرد. به گزارش خبرگزاري فرانسه از پكن، يك سخن‌گوي دولت چين فروش موشك‌هاي جديد پيشرفته‌تر به ايران را تكذيب كرد. به گزارش خبرگزاري كويت نيز "دنگ‌شيائوپينگ" رهبر چين، در ديدار با "علي‌عبدالله‌صالح" رئيس‌جمهور يمن‌شمالي، اعلام كرد كه چين از يك سياست بي‏طرفانه در مورد جنگ خليج‌فارس پيروي مي‌كند. وي همچنين براي اجراي كامل قطع‌نامه سازمان‌ملل ـ كه خواستار پايان يافتن جنگ مي‌باشد ـ ابراز اميدواري كرد.<ref>روزنامه جمهوري اسلامي، 6/10/1366، ص 1، خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، به گزارش خبرگزاري فرانسه از پكن و خبرگزاري كويت.</ref>
 
 




نسخهٔ کنونی تا ‏۲۱ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۲۸

روزشمار جنگ سال 1366
1366.10.05
نام‌های دیگر پنج دی
تاریخ شمسی 1366.10.05
تاریخ میلادی 26 دسامبر 1987
تاریخ قمری 4 جمادی‌الاول 1408


1359.10.05
1360.10.05
1361.10.05
1362.10.05
1363.10.05
1364.10.05
1365.10.05



گزارش- 501

در شمال غرب، بارش برف به شدت ادامه دارد؛ امروز حدود سه برابر روز گذشته برف آمده و كارهاي يگان‌ها را در عقبه‌هاي دور و نزديك سخت دچار مشكل كرده است.[۱] مهم‌ترين جاده ارتباطي كه بانه را به خط مقدم متصل مي‌كند، بسته شده است.[۲] سعي فرماندهان مهندسي آن است كه وزارت راه را در اين زمينه فعال سازند.[۳] با آن‌كه از دو روز قبل در ميان فرماندهان نياز به حضور وزارت راه مطرح شده، هنوز از اقدامي در اين زمينه خبري نيست. شدت برف مانع انتقال مجروحان و نيز سبب ايجاد ترديد در ذهن فرماندهان در خصوص امكان اجراي عمليات، شده است. برادران "محمدعلي جعفري" و "نورعلي شوشتري" فرماندهان قرارگاه‌هاي قدس و نجف، با اندك تفاوتي، انجام شدن عمليات را منتفي و يا در اوضاع كنوني ناممكن مي‌دانند؛ به خصوص حمله به ارتفاع قميش از نظر آنان شدني نيست. از ديد آنان، حل مسائل منطقه شمال، زمان بيش‌تري لازم دارد. فرماندهان احتمال نمي‌دادند اوضاع جوّي چنين دگرگون شود،[۴] لذا اوضاع كنوني را تجربه‌اي تازه مي‌دانند.[۵] برف‏روبي جاده نيز بي‌فايده است، چون باز بي‌درنگ از برف سفيد مي‌شود.[۶] به گزارش شاهدان، در دو طرف جاده، ديوار برفي تشكيل شده و ماشين‌هاي سبك با زنجير هم به سختي تردد مي‌كنند، به ويژه هنگامي كه از روبه‌رو، خودرو ديگري مي‌آيد، تردد، دشوارتر مي‏شود و اغلب يكي از آن‌ها از جاده منحرف مي‌شود و در انبوه برف از حركت بازمي‌ماند. اخبار حاكي از آن است كه تعدادي از خودروها از پريشب در جادة "كاگر" متوقف هستند. براي ماشين‌هاي سنگين نيز تردد ناممكن مي‌باشد. علاوه بر اين، عدم امكان انتقال سوخت به جلو، باعث نگراني در مورد حفظ نيروها از سرما، شده است، به ويژه پس از آن‌كه يكي از نيروها بر اثر گرفتار شدن در برف و يخ‌زدن، به شهادت رسيده است.[۷] اوضاع نامناسب جو همچنين سبب شده كه فرماندهان قرارگاه‌هاي قدس و نجف از دو شب گذشته نتوانند قرارگاه‌هاي مركزي را به مقصد قرارگاه خود ترك كنند، لذا براي تصميم‌گيري، از فرماندهان يگان‌ها خواستند كه به قرارگاه‌ مركزي (شهيد بروجردي) بيايند، اما آنان نيز نتوانسته‌اند از جاده بگذرند و ناچار در مقرهاي خود مانده‌اند.[۸] به‌گفتة فرماندهان، غذا به سختي به نيروها رسانده مي‌شود و آذوقة موجود به خصوص كنسرو، بسيار كم است. از اين رو يگان‌ها مواد غذايي را جيره‌بندي كرده‌اند تا بتوانند اوضاع كنوني را سپري كنند و با بحران غذا مواجه نشوند. براي غلبه بر وضع موجود، فرماندهان حاضر در قرارگاه مركزي، جلسات متعددي را به بحث درباره اوضاع كنوني گذرانده‌اند، اما تصميم خاصي كه راه‌گشا باشد، اتخاذ نشده است.[۹] سرانجام فرمانده نيروي زميني سپاه برادر "علي شمخاني" تصميم گرفت شخصاً به داخل منطقه عملياتي برود تا شايد با مشاهده اوضاع و بسيج امكانات، چاره‌اي بيابد. آنچه در اين ميان جلب توجه مي‌كرد، توقف تعداد بسياري ماشين و رانندگان آن‌ها بود كه گرسنگي خود را اظهار مي‌كردند. به نوشته برادر "مجيد مختاري" راوي قرارگاه نيروي زميني سپاه, ماشين‌هاي حامل آذوقه يكي پس از ديگري درصدد بازگشت به عقب بودند. خودروهاي حامل مهمات نيز متوقف بودند، در عين حال، رانندگان آن‌ها با خواسته مسئولان امر مبني بر بازگشت به عقب، مخالفت مي‌كردند و مي‌گفتند كه حتماً بايد محموله‌هاي خود را به خط برسانند. به گفته آنان، سه روز است كه غذا و آب براي‌شان نرسيده و با خوردن مقداري نان خشك ـ كه همراه داشته‌اند ـ صبر كرده‌اند.[۱۰] برادر شمخاني در تماسي با فرمانده كل سپاه برادر "محسن رضايي"، ايشان را در جزئيات مسائل قرار داد: «... وضع خيلي بد است! غذا هم نمي‌توانند برسانند؛ جاده‌ها بسته است و برف هم ادامه دارد؛ چه كنيم؟» برادر رضايي: «شما آخرين تلاش خود را بكنيد تا ما برسيم.»[۱۱] فرمانده كل سپاه قرار است فردا صبح از تهران عازم منطقه شمال غرب شود. به نظر مي‌رسد عمليات كه در مورخ 5/10/1366 مي‌بايست انجام مي‌شد، به تأخير افتاده است.

گزارش- 502

در جبهه جنوب، براي اجراي عمليات فاو، يك گام به جلو برداشته شد و فرماندهان با اجتماع در قرارگاه‌ عملياتي، به بررسي پيشرفت كار پرداختند. در شرق اروند، در محل جديد، فرماندهان نيروي زميني سپاه، قرارگاه‌ كربلا و برخي يگان‌هاي سپاه، طرح مانور، عملكرد و آمادگي يگان‌ها، شناسايي‌هاي انجام شده و نيز وضعيت دشمن را بررسي كردند.[۱۲] گزارش عملكرد يگان‌ها، بيش‌تر ناظر بر شناسايي منطقه و چگونگي اوضاع دشمن مقابل آن‌ها، بود. فرمانده لشكر41 ثارالله برادر "قاسم سليماني"، ضمن بيان شناسايي انجام شده، گفت كه فرماندهان گردان را به داخل منطقه برده و از نزديك آن‌ها را با سمت و سوي حمله يگان آشنا كرده است.[۱۳] آقاي سليماني افزود: «شناسايي ما كامل است.»[۱۴] وي از 5 گردان خود، يك گردان را در عقب گذاشته و چهار گردان را براي حمله به خط اول، در نظر گرفته است، همچنين يك گروهان تانك و مهمات موجود لشكر را نيز به داخل منطقه عملياتي انتقال داده است. ايشان سپس گفت كه سه روز مانده به شروع عمليات، نيروهاي خط‌شكن را در خط مستقر خواهد كرد.[۱۵] برادر "غلامرضا جعفري" فرمانده "لشكر17 علي‌بن‌ابي‌طالب" نيز به بيان وضعيت يگان خود پرداخت و درباره شناسايي گفت: «ما تا نزديكي دشمن به شناسايي پرداخته و در برخي راه‌كارها اعلام كرده‌ايم كه اقدام ديگري صورت نگيرد، مبادا دشمن حساس شود.» نكته مهم در گزارش وي اين بود كه استعداد دشمن در خط، بسيار و سنگرهاي‌شان به هم فشرده است.[۱۶] ساير فرماندهان نيز از عملكرد يگان خود گزارش‌هايي ارائه كردند. در اين ميان، به‌رغم دستور فرمانده قرارگاه كربلا (برادر احمد غلامپور)، به فرمانده و معاون لشكر8 نجف مبني بر انجام ندادن شناسايي، نيروهاي اين يگان شب گذشته به شناسايي پرداخته‌اند كه ظاهراً در معرض ديد نيروهاي كمين و گشت عراق قرار گرفته‌اند و مورد تعقيب آن‌ها واقع شده‌اند. اين ماجرا موجب نگراني قرارگاه شده است.[۱۷]

گزارش- 503

گزارش وضعيت دشمن در منطقه عمومي جنوب نيز در نشست فرماندهان تجزيه و تحليل شد. آقاي "محرابي" مسئول اطلاعات قرارگاه كربلا، در مورد اقدامات و اولويت حساسيت‌هاي دشمن در خصوص محورهاي جنوب، گفت: «شرق دجله اكنون بعد از بصره، حساس‌ترين منطقه است. در منطقه هورالهويزه ظرف چند روز گذشته 12 هلي‌كوپتر پرواز شناسايي داشته‌اند. حدود تردد آن‌ها از بالاي پد "خندق" تا جزيره جنوبي بوده است.» به نظر وي، اين حركت احتمالاً به منظور توجيه فرماندهان عراقي صورت گرفته است. محرابي افزود كه هلي‌كوپترهاي عراق در هور بيش از شلمچه و فاو پرواز داشته‌اند. وي نتيجه‌گيري كرد كه احتمال حمله عراق به جزاير مجنون وجود دارد.[۱۸] مسئول اطلاعات قرارگاه كربلا دربارة تحرك دشمن در جزاير، به تقويت ضلع شرقي جزيره جنوبي اشاره كرد و افزود كه فعاليت مهندسي دشمن در جزيره جنوبي پايان يافته و روي دهانة نهرها نيز ثبت تير كرده است. به گفتة وي، در منطقه شرق بصره ارتش عراق به ترميم مواضع بين كانال زوجي تا خط پرداخته است و ترددهاي دشمن از طرف تنومه به منطقه، بيش‌تر از ساير محورها است. وي نتيجه‌گيري كرد كه اقدامات دشمن در خصوص نقاطي كه نيروهاي خودي فعاليت دارند، بيش‌تر است.[۱۹] برادر "جواد زمان‏زاده" راوي مركز مطالعات در قرارگاه نيروي زميني سپاه در جنوب، در جمع‏بندي اخبار مربوط به دشمن، اشاره كرده كه حساسيت عراقي‏ها در شلمچه نسبت به فاو افزايش يافته و به طور كلي ميزان آتش آن‏ها در منطقه بسيار شديد شده و نيز تردد دشمن در منطقه به ميزان 40% افزايش داشته است.[۲۰] آنچه در مورد وضع عمومي منطقه به چشم مي‌خورد، افزايش نيروها و تجهيزات يگان‌هاي سپاه در منطقه فاو و عقبه منتهي به آن است كه حساسيت دشمن را برانگيخته است، به گونه‌اي كه آقاي "صفوي" جانشين فرمانده نيروي زميني سپاه، خطاب به فرماندهان حاضر در نشست فاو گفت: «اين طور كه پيش مي‌رود، عمليات لو رفته است!» در عين حال وي توصيه كرد كه براي پيشگيري از تمركز ذهن دشمن بر اقدامات انجام شده در فاو، كار شناسايي در هورالهويزه و شلمچه از سر گرفته شود.[۲۱] اولين مرحله از طرح اعزام شش‏ماهه دانشجويان به جبهه ـ تجمع دانشجويان در دانشگاه تهران براي اعزام ـ 5/10/1366

گزارش- 504

قايق‌هاي تندرو در هدف‌گيري دقيق‌تر از هواپيماهاي عراقي عمل مي‌كنند، هر چند كه ميزان تخريب سلاح‌هاي آن‏ها كم‌تر از بمب‌هاي عراقي است. به گزارش آسوشيتدپرس، هواپيماهاي عراق يك كشتي را در خليج فارس هدف قرار داده‌اند.[۲۲] چنان‏كه در خبرها آمده، تعداد حمله‏ها به نفت‌كش‌ها و كشتي‌هاي تجاري در خليج فارس بسيار افزايش يافته است. تلويزيون اسپانيا در برنامه خبري خود گفت: «ايران و عراق طي يك ماه گذشته با حمله به 26 كشتي با پرچم‌هاي خارجي، متشنج‌ترين اوضاع در خليج‌فارس را پس از آغاز جنگ نفت‌كش‌ها در سال 1984، به وجود آوردند.»[۲۳] راديو بي.بي.سي. نيز ضمن اشاره به افزايش حملات، گفت: «به نظر مي‌رسد كه هدف‌گيري نيروهاي ايران دقيق‌تر بوده و ايران ظاهراً با استفاده گسترده‌تر از تسليحات و حملات مؤثرتر عليه اهداف خود، درصدد وارد آوردن تلفات و خسارات عمده‌تري بوده است. همچنين به نظر مي‌رسد كه نيروهاي دريايي خارجي مستقر در خليج‌فارس به خصوص نيروي دريايي امريكا و بريتانيا كمك‌هاي اضطراري و هوايي به دريانوردان و استفاده از قايق‌هاي گشتي خود به منظور كمك به كشتي‌هاي هدف حمله را به وظايف رسمي خود كه عبارت است از هم‏راهي و محافظت از كاروان كشتي‌هاي تجارتي، افزوده‌اند.»[۲۴] به عبارت ديگر، حضور ناوگان‌هاي دريايي خارجي سبب شده كه حمله به كاروان كشتي‌هاي تجاري افزايش يابد و ساير كشتي‌ها نيز از خطر هجوم قايق‌هاي تندرو در امان نباشند. اين حملات اعتراض‏هايي در پي داشته است، از جمله پس از حمله به يك كشتي كره جنوبي، وزارت امورخارجه اين كشور اعلام كرد سئول به كشوري كه مسئول حمله روز گذشته به كشتي باري "هيونداي ـ 87" در خليج‌فارس شناخته شود، شديداً اعتراض خواهد كرد. به سفارت كره جنوبي در امارات عربي متحده و كشورهاي هم‏جوار آن دستور داده شده تا اطلاعات بيش‌تري در مورد جزئيات اين حمله كسب كنند. بر اثر اين حمله، 4 تن از خدمه كشتي مجروح شده‌اند كه جراحات 2 تن از آنان شديد است.[۲۵]

گزارش- 505

رسانه‌هاي خبري، جزيره ابوموسي را پايگاه نيروي دريايي سپاه خوانده‏اند و حملات قايق‌هاي تندرو را از اين جزيره دانسته‏اند. به گزارش راديو بي.بي.سي. : «امروز قايق‌هاي ايران به يك كشتي تجاري در خليج‌فارس حمله كرده‌اند. هدف اين حمله، يك تانكر نفت‌كش متعلق به عربستان سعودي به نام "مجمس" [يا مجمل] بود كه در نزديكي "رأس‏النجمه" قايق‌هاي ايران به طرفش شليك كردند و آتش گرفت. اين حمله ايران همانند حملات گذشته در نزديكي جزيره ابوموسي روي‏ داد كه پايگاه نفرات سپاه پاسداران در جنوب خليج‌فارس است. اين منطقه از خليج‌فارس اكنون به صورت محل پرخطري درآمده است كه ناوهاي نيروي دريايي و قايق‌هاي مسلح ايران در كمين كشتي‌هاي بازرگاني گشت مي‌دهند.»[۲۶] رسانه‌هاي خبري انگلستان در انعكاس اخبار حملات قايق‌هاي تندرو به كشتي‌ها در خليج‌فارس، اخيراً به گونه‌اي كاملاً محسوس بر سازمان‌دهي اين حملات در جزيره ابوموسي, بسيار تأكيد مي‌كنند.[۲۷] خبرگزاري فرانسه در گزارشي با عنوان "تشديد عمليات تلافي‏جويانه ايران در خليج‌فارس" آورده است: «عمليات عليه كشتي‌هاي "بي‌طرف" در جنوب خليج‌ [فارس] طي روزهاي اخير تشديد يافته و كشتي‌هاي جنگي بامداد امروز در اين بخش فعاليت شديد داشتند. پس از حملات ناوچه‌هاي سريع‌السير در بعدازظهر روز گذشته [جمعه] عليه يك كشتي باري كره جنوبي به نام "هيونداي ـ 87" و سپس در شب عليه يك كشتي تداركاتي عربستان سعودي, يك ناو جنگي ايران امروز در حوالي ستون گشتي‌هاي انگليسي و فرانسوي و همچنين ناو موشك‌انداز "گالري" امريكا كه در حدود 20 مايلي (49 كيلومتري) شمال غربي "شارجه" (امارات متحده عربي) قرار داشت، ديده شده است. از هنگام حمله نيروي هوايي عراق در سه‌شنبه گذشته عليه نفت‌كش‌هاي بزرگ كرايه شده توسط ايران, در مجموع به چهار نفت‌كش يا كشتي باري بي‌طرف حمله كرده‌اند كه صدمات خفيفي ديده‌اند. دور جديد عمليات تلافي‌جويانه ايران تنها چند ساعت پس از حمله هوايي عراق در روز چهارشنبه عليه كشتي "استناكنكورديا"ي ليبريايي شروع شد و سپس نوبت نفت‌كش بزرگ نروژي "برژبيگ" حامل نفت خام سعودي بود كه هدف شليك مسلسل و راكت‌هاي "آر. پي. ‌جي" قرار گرفت.» حمله قايق‌هاي تندرو، هم‏زمان با اجلاس سران كشورهاي حوزه جنوبي خليج‌فارس، بازتاب گوناگوني در پي داشته است به گزارش خبرگزاري فرانسه، ناوچه‌هاي ايراني جمعه شب چند ساعت مانده به گشايش هشتمين اجلاس سران شش كشور شوراي هم‌كاري خليج فارس در پايتخت سعودي، كشتي عربستاني "نجمه الپترول" را مورد اصابت خفيف قرار دادند.[۲۸] خبرگزاري رويتر نيز گزارش داد: «ايران در آستانه تشكيل اجلاس شوراي هم‌كاري خليج‌فارس كه قرار است امروز در پايتخت عربستان سعودي گشايش يابد، به حملات خود به وضوح شدت بخشيده است.»[۲۹] از سوي ديگر، به گزارش راديو (عربي) هلند، رهبران كشورهاي شوراي هم‌كاري امروز وارد "رياض" شده‏اند تا در كنفرانس سران اين شورا شركت كنند. در ادامه اين گزارش آمده است: «پيش‌بيني مي‌شود كه اين رهبران كوشش‌هاي سازمان‌ملل براي پايان دادن به جنگ عراق و ايران را مورد تأييد قرار داده و ايران را به علت حمله عليه كشتي‌ها در خليج [فارس] مورد نكوهش قرار دهند. با اين حال، شيخ "زايد بن سلطان" رئيس دولت امارات، حضور بيش از هشتاد فروند ناو جنگي خارجي در خليج [فارس] را مورد انتقاد قرار داده و گفت حضور خارجيان در اين منطقه براي نفع اعراب و يا جهانيان نيست بلكه براي منافع همان كشورهاي اعزام كننده اين ناوها مي‌باشد.»[۳۰]

گزارش- 506

در سطح منطقه، خبر مهم، آغاز به كار اجلاس شوراي هم‌كاري خليج‌فارس در رياض، است. در اين اجلاس، ملك "فهد" پادشاه عربستان، در نطق افتتاحيه ضمن هشدار به ايران، در مورد ادامه جنگ با عراق، گفت: «اين جنگ با توسل به زور حل نخواهد شد. از آن بدتر آن‌كه برخي كشورها ممكن است از ديگر قدرت‌ها درخواست كمك كنند.» فهد از ايران و عراق با عنوان كشورهاي برادر و دولت‌هاي اسلامي همسايه نام برد و تأكيد كرد: «جنگ آن‌ها بالاخره روزي پايان خواهد يافت، اما بهتر است كه بدون تأخير به جنگ پايان داده شود و منتظر نمانيم كه همه در كام شعله‌هاي آن فرو روند.» وي افزود: «شرايط ايران براي خاتمه جنگ، غيرمنطقي و غيرقابل قبول است.»[۳۱] راديو بي.بي.سي. درباره اجلاس گفت: «رهبران شش كشور عضو شوراي هم‌كاري خليج ـ كه در "رياض" جمع شده‌اند ـ اميدوارند كه جامعه بين‌المللي را به خطير بودن جنگ ايران و عراق هر چه بيش‌تر متوجه كنند.»[۳۲] اما مسئله‏اي اساسي‌ كه [سران شش كشور] با آن مواجه هستند اين است كه در صورت تشديد خارج از كنترل جنگ ايران و عراق، به كجا روي آورند.[۳۳] روزنامه "تشرين" چاپ سوريه، نوشت: «هشتمين اجلاس شوراي هم‌كاري، تحولات خليج‌فارس و تأثير جنگ عراق و ايران بر امنيت كشورهاي شوراي هم‌كاري و همچنين اوضاع كلي جهان عرب را مورد بررسي قرار خواهد داد.» اين روزنامه ادعا كرد كه تماس‌هاي دولت‌هاي خليج‌فارس با تهران قطع نشده است و بعيد نيست در اين اجلاس مقرر شود هيئتي براي گفت‌وگو درباره امكان كاهش بحران در منطقه، به تهران گسيل شوند. به نوشتة تشرين، موضوع اين اجلاس، دنباله مباحث اجلاس سران عرب در "امان" مبني بر تقويت همبستگي عربي، خواهد بود.[۳۴] خبرگزاري آسوشيتدپرس اعلام كرد كه "سعودالفيصل" وزير خارجه دولت "آل‌سعود"، در آخرين لحظات شب شنبه كنفرانس مطبوعاتي خود را لغو كرده است. اين خبرگزاري افزوده: «به گفته ديپلمات‌ها، اين تغيير مي‌تواند به اين مفهوم باشد كه اجلاس مقدماتي وزيران خارجه شش كشور عضو شورا نتوانسته است اختلاف موجود ميان آنان را حل نمايد. رژيم سعودي و كويت خواهان اين هستند كه اجلاس سران موضع سختي عليه ايران اتخاذ نمايد، در حالي كه ساير كشورهاي عضو مانند عمان و امارات به نظر مي‌رسد كه با اين گونه اعمال تحريك‌آميز مخالف باشند.»[۳۵] به گزارش راديو اسرائيل، تهديدهاي حكومت اسلامي عليه كويت و عربستان سعودي، مهم‌ترين موضوع‌هايي است كه در اجلاس سران كشورهاي عضو شوراي هم‌كاري خليج‌فارس مورد بحث قرار مي‌گيرد. اين راديو ادعا كرد: «حكومت اسلامي در ماه‌هاي اخير در حدود 10 موشك زمين به زمين به سوي سواحل كويت پرتاب كرده و چندين كشتي و نفت‌كش مربوط به عربستان سعودي و كويت را در خليج‌فارس مورد حمله قرار داده است.» [۳۶] خبرگزاري فرانسه نيز اعلام كرد: «وزراي امورخارجه كشورهاي عضو شوراي هم‌كاري چنين نتيجه گرفتند كه جنگ عراق و ايران حداقل در كوتاه مدت ادامه خواهد داشت و بايد يك اقدام جمعي در برابر خطرات ناشي از گسترش جنگ كه از اين پس براي آن‌ها تهديدي مستقيم است، اتخاذ كنند.»[۳۷] اين خبرگزاري همچنين افزوده است: «ولي كشورهاي عرب حوزه خليج‌فارس قصد ندارند كه درهاي گفت‌وگوي احتمالي با ايران را كاملاً ببندند. شوراي هم‌كاري خليج‌ [فارس] با اين آگاهي كه ادامه جنگ عراق و ايران شديداً بودجه كشورهاي عضو را تحت تأثير قرار مي‌دهد، بنابراين به عمان و امارات اجازه خواهند داد تا به مساعي ميانجي‌گري خود نزد ايران ادامه دهند.»[۳۸] به گزارش خبرگزاري امارات متحده عربي، شيخ "‌زايد" حاكم اين كشور، در اين باره گفته است: «جنگ مي‌تواند با اعزام 3 تن از رهبران اتحاديه عرب كه حقوق هر دو طرف را تضمين كنند، فيصله داده شود. زماني كه پيشنهاد تضمين حقوق دو طرف پذيرفته شد، دو كشور متخاصم بايد نيروهايشان را عقب بكشند و پس از آن يك كميسيون تحقيق، كار تشخيص متجاوز را آغاز كند.» در ادامه گزارش آمده است: «شيخ‌ زايد اين طرح را در كنفرانس سران عرب در امان ـ كه ماه گذشته انجام گرفت ـ مطرح ساخت اما گفت كه رهبران عرب تصميم گرفتند از تلاش‌هاي شوراي امنيت حمايت كنند. با اين حال، شيخ ‌زايد در مصاحبه‌اي كه اندكي قبل انجام داده بود، گفته است كه همچنان به طرح پيشنهادي خود پاي‏بند است و اگر از وي خواسته شود، آن را در اجلاس سران شوراي هم‌كاري خليج فارس ارائه خواهد كرد.»[۳۹] همچنين راديو امريكا درباره ميانجي‌گري ميان ايران و عراق و نقش سوريه در آن، گفت: «"فاروق‌الشرع" وزير خارجه سوريه، امروز به طور غيرمنتظره‌اي به رياض رفت تا ملك‌فهد را در جريان گفت‌وگوهاي اخيرش با رهبران ايران در تهران، بگذارد. وي به سرعت به دمشق بازگشت. سوريه، متحد اصلي ايران در ميان كشورهاي عرب است و از اين رو، كشورهاي عضو شورا از سوريه خواسته‌اند كه براي پايان بخشيدن به جنگ خليج‌فارس پادرمياني كند.» اين راديو از قول خبرگزاري رويتر افزود: «عمان و امارات متحدة عربي ـ كشورهاي جنوبي خليج‌فارس كه با ايران پيوندهاي ديرينه دارند ـ در گردهم‏آيي رياض از كشورهاي شركت‌كننده خواسته‌اند كه باب مذاكره با تهران را بگشايند.»[۴۰] در برابر كشورهاي ميانه‏رو عرب كه خواستار گفت‌وگو با تهران هستند، مصر از مخالفان سرسخت ايران محسوب مي‌شود. هم‏زمان با آغاز كار اجلاس شوراي هم‌كاري، مجلس مصر نيز به اتخاذ موضع عليه ايران پرداخت: به گزارش راديو صوت‌الجماهير (راديو بغداد)، مجلس خلق مصر تلاش‌هاي ايران را براي توسعه دامنه جنگ ـ كه به گفته اين راديو خطرهاي آن امنيت و صلح جهاني را تهديد مي‌كند ـ محكوم كرده است. اين مجلس تلاش براي وحدت صف عربي و هماهنگي سياست اين كشورها در مورد مسائل سرنوشت‌ساز و ضرورت تلاش جدي براي فراهم ساختن فضاي تضمين‌كننده حداقل همبستگي و وحدت في‏مابين را خواستار شده است.[۴۱]

گزارش- 507

موضع ايران درخصوص خروج ناوگان دريايي امريكا از خليج‌فارس، با مواضع متحدان شوروي، مشترك است. امروز دكتر "ولايتي" وزير امورخارجه ايران، در ملاقات با دبير كميته مردمي روابط خارجي ليبي تأكيد كرد كه هدف اصلي امريكا و قدرت‌هاي استعماري از حضور در خليج فارس، جلوگيري از سقوط صدام مي‌باشد. آقاي "جارالله عزوز الطلحي" دبير كميته‌هاي مردمي ليبي نيز حضور نيروهاي خارجي در خليج‌فارس را محكوم كرد. وي افزود: «ما شاهد افزايش حضور غاصبانه امريكا و هم‌پيمانان او در منطقه (خليج‌فارس) هستيم و بايد بگويم كه جهان اسلام اكنون مواجه با يك تهاجم صليبي است و اين تهاجم اكنون گسترش زيادي يافته است.»[۴۲] همچنين به گزارش خبرگزاري تاس، به درخواست سفير ايران در مسكو، وي با "يولي‏ورنتسف" معاون اول وزير خارجه شوروي، ديدار كرد و مسائل مورد علاقه دو طرف مورد بحث قرار گرفت.[۴۳] مواضع شوروي در برابر جمهوري اسلامي ايران تابع عوامل مختلفي است. به گزارش روزنامه واشنگتن‌پست، خبرگزاري تاس مقاله شديد‌اللحني را در نشريه ارگان حزب كمونيست ارمنستان عليه ايران به چاپ رسانده است كه هيچ يك از روزنامه‌هاي مهم شوروي مانند "پراودا" و "ايزوستيا" آن را منعكس نكرده‌اند. واشنگتن‌پست به نقل از يك ديپلمات غربي نوشته كه ممكن است هدف از اين مقاله، ساكنان جمهوري‌هاي جنوبي شوروي باشند كه در معرض تبليغات راديويي ايران قرار دارند.[۴۴] اما شوروي‌ها از حضور امريكا در خليج‌فارس سخت نگران مي‌باشند. راديو مسكو در تفسيري حضور امريكا در خليج‌فارس را نه تنها براي ايمني كشتي‌راني مفيد ندانست بلكه آن را عامل افزايش تشنج ناميد. به گزارش اين راديو، اتحاد شوروي به طور مداوم در راه خروج ناوهاي كشورهاي غيرساحلي از خليج‌فارس و تشكيل نيروهاي دريايي سازمان‌ملل متحد، تلاش مي‏كند. راديو مسكو افزود: «اجراي پيشنهاد شوروي جريان اجراي قطع‌نامه شوراي امنيت سازمان‌ملل‌متحد را كه متوجه تأمين قطع جنگ ايران و عراق و عادي كردن اوضاع در خليج‌فارس مي‌باشد، تسريع خواهد كرد. اين كار، نيروهاي سياسي را كه در مقابل حل و فصل مسالمت‌آميز مسئله، مقاومت مي‌ورزند و براي تأمين مقاصد محدود خود وخامت اوضاع در منطقه را شدت مي‌دهند، از آتويي كه دارند، محروم خواهد نمود.»[۴۵]

گزارش- 508

چين كمونيست حمايت تسليحاتي از ايران را تكذيب كرد. به گزارش خبرگزاري فرانسه از پكن، يك سخن‌گوي دولت چين فروش موشك‌هاي جديد پيشرفته‌تر به ايران را تكذيب كرد. به گزارش خبرگزاري كويت نيز "دنگ‌شيائوپينگ" رهبر چين، در ديدار با "علي‌عبدالله‌صالح" رئيس‌جمهور يمن‌شمالي، اعلام كرد كه چين از يك سياست بي‏طرفانه در مورد جنگ خليج‌فارس پيروي مي‌كند. وي همچنين براي اجراي كامل قطع‌نامه سازمان‌ملل ـ كه خواستار پايان يافتن جنگ مي‌باشد ـ ابراز اميدواري كرد.[۴۶]




منابع و مآخذ روزشمار 1366/10/05

  1. ↑ سند شماره 1575 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه راوي قرارگاه نيروي زميني (مجيد مختاري)، صص 24 و 25.
  2. ↑ همان، ص 42.
  3. ↑ همان، ص 39.
  4. ↑ همان، صص 30 تا 32.
  5. ↑ همان، ص 53.
  6. ↑ همان، صص 29 و 30.
  7. ↑ سند شماره 1571 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه راوي قرارگاه قدس در عمليات بيت‏المقدس2 (علي مژدهي)، صص 47 تا 49.
  8. ↑ مأخذ 1، ص 51.
  9. ↑ مأخذ 1، صص 44 و 46.
  10. ↑ مأخذ 1، صص 47 و 49.
  11. ↑ مأخذ 1، ص 40.
  12. ↑ سند شماره 1616 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه راوي قرارگاه كربلا در عمليات منتفي فاو [فرهاد (عبدالله) درويشي]، ص 27.
  13. ↑ سند شماره 1612 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه راوي قرارگاه مقدم نيروي زميني در جنوب: خاتم1 (جواد زمان‌زاده دربان)، صص 67 و 68.
  14. ↑ مأخذ 12، ص 38.
  15. ↑ مأخذ 13، صص 67 و 68.
  16. ↑ مأخذ 13، صص 66 و 67.
  17. ↑ مأخذ 12، ص 59.
  18. ↑ مأخذ 12، ص 28.
  19. ↑ مأخذ 13، صص 63 و 65.
  20. ↑ سند شماره 1614 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه راوي قرارگاه خاتم1 (جواد زمان‌زاده دربان)، صص 107 تا 111.
  21. ↑ مأخذ 12، ص ‌65.
  22. ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، 7/10/1366، شماره 282، ص 9، تهران - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 6/10/1366، منامه - خبرگزاري آسوشيتدپرس.
  23. ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، 6/10/1366، شماره 282، ص 9، مادريد - خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، 5/10/1366.
  24. ↑ همان، ص 4، راديو بي.بي.سي.، 5/10/1366.
  25. ↑ همان، ص 2، سئول - خبرگزاري فرانسه، 5/10/1366.
  26. ↑ واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، بولتن "راديوهاي بيگانه"، 6/10/1366، ص10، راديو بي.بي.سي.، 5/10/1366.
  27. ↑ مأخذ 23, ص 33، لندن - خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، 5/10/1366.
  28. ↑ مأخذ 23، صص 32 و 33، منامه - خبرگزاري فرانسه، 5/10/1366.
  29. ↑ اداره كل مطبوعات و رسانه‌هاي خارجي وزارت ارشاد اسلامي، نشريه "گزيده رويدادهاي ايران"، 30/9/1366 تا 6/10/1366، شماره 56، ص 6.
  30. ↑ مأخذ 26، ص 2، راديو هلند (عربي)، 5/10/1366.
  31. ↑ مأخذ 22، صص 12 و 13، رياض - خبرگزاري آسوشيتدپرس، 6/10/1366.
  32. ↑ مأخذ 23، ص 18، راديو بي.بي.سي.، 5/10/1366.
  33. ↑ مأخذ 29، ص 7.
  34. ↑ مأخذ 23، صص 16 و 17، دمشق - خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، 5/10/1366.
  35. ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 7/10/1366، ص 3، خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، به گزارش يونايتدپرس.
  36. ↑ مأخذ 23، صص 17 و 18، راديو اسرائيل، 5/10/1366.
  37. ↑ مأخذ 29، ص 6.
  38. ↑ مأخذ 23، صص 13 و 14، رياض - خبرگزاري فرانسه، 5/10/1366.
  39. ↑ مأخذ 23، ص 14، ابوظبي - خبرگزاري امارات متحده عربي، 5/10/1366.
  40. ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، 8/10/1366، شماره 284، ص 20, راديو امريكا، 7/10/1366.
  41. ↑ مأخذ 23، ص 10، بخش عربي راديو صوت‌الجماهير، 5/10/1366.
  42. ↑ روزنامه اطلاعات، 6/10/1366، ص 3، تهران - خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران.
  43. ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، 5/10/1366، شماره 281، ص 24، مسكو - خبرگزاري تاس، 4/10/1366.
  44. ↑ مأخذ 23، صص 6 و 7، راديو امريكا، 5/10/1366.
  45. ↑ مأخذ 23، صص 34 و 35، راديو مسكو، 5/10/1366.
  46. ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 6/10/1366، ص 1، خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، به گزارش خبرگزاري فرانسه از پكن و خبرگزاري كويت.






برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1366.10.05&oldid=2400»