1366.01.10: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۱۱۰: سطر ۱۱۰:
|+ جدول 2: روند افزايش نيروهاي نظامي ايران و عراق (1987 - 1980)  
|+ جدول 2: روند افزايش نيروهاي نظامي ايران و عراق (1987 - 1980)  
|-
|-
!  !! 1981   1980 !! 1987   1986
!  !! 1981 !!  1980 !! 1987 !! 1986
|-
|-
|موضوع || عراق || ایران || عراق || ایران
|موضوع || عراق || ایران || عراق || ایران

نسخهٔ کنونی تا ‏۱ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۴۹

روزشمار جنگ سال 1366
1366.01.10
نام‌های دیگر ده فروردین
تاریخ شمسی 1366.01.10
تاریخ میلادی 30 مارس 1987
تاریخ قمری 29 رجب 1407
1360.01.10
1361.01.10
1362.01.10
1363.01.10
1364.01.10
1365.01.10
1367.01.10



گزارش- 399

يگان‌هاي مأمور در عمليات مشترك نيروهاي منظم و نامنظم سپاه، اقدامات عملي را براي فراهم آوردن مقدمات اجراي عمليات آغاز كرده‌اند. اين عمليات قرار است به نام‌هاي "كربلاي10" و "فتح5" در جبهه شمال غرب در منطقه عمومي سليمانيه اجرا شود. دو قرارگاه نامنظم "رمضان" و منطقه "نجف" امروز در جلسه‌اي به بررسي مسائل مربوط به اين عمليات پرداختند، از جمله حساس شدن دشمن در منطقه قرارگاه نجف كه تردد فراوان نيروهاي خودي بدون رعايت اصول حفاظتي، يكي از عوامل برانگيختن حساسيت دشمن، شناخته شد.[۱] مشكلات مهم نيروهاي خودي براي اجراي اين عمليات عبارت است از: فشار شديد آب رودخانه "چومان" كه عبور را بسيار دشوار مي‌كند. نقشه مين‌هاي جلو خط خودي - كه آن‌ها را قبلاً نيروهاي يگاني كه پيش از سپاه در اين منطقه مستقر بوده‌اند، كار گذاشته‌اند - ناشناخته است، به همين سبب نيروهاي شناسايي خودي ممكن است از اين بابت آسيب ببينند، چنان‌كه يك‌بار در هنگام بازگشت از منطقه دشمن، روي مين رفتند و حدود هشت تن از آنان مجروح شدند. دشمن تردد خود را در منطقه افزايش داده و حضور بيش‌تري دارد. ارتفاع معروف به "تپه منافقين" قبلاً خالي بوده، ولي اكنون دشمن روي آن نيرو گذاشته است.[۲] طبق گزارش قرارگاه رمضان، حفاظت در عقبه نيروهاي خودي در كردستان ايران، رعايت نشده و به سبب شلوغ شدن منطقه، دشمن حساس شده و نيروهاي خود را افزايش داده‌است: يك گردان نيروي تازه نفس در ارتفاعات "گامو" و يك گردان ديگر با چند دستگاه تانك در ارتفاع "بسن" مستقر ساخته‌است. نيروهاي جاش مستقر در منطقه نيز تعويض شده‌اند. از سوي ديگر، يگان‌هاي خودي با كمبود نيرو مواجه هستند. اين كمبود و به كار نگرفتن يگان‌هاي كار آزموده، تمايل يگان‌هاي قرارگاه نجف را به اجراي عمليات كاهش

نقشه منطقه عمومي عمليات‌هاي كربلاي10 و فتح5 داده‌است. "برادر استوار" فرمانده "تيپ35 امام حسن(ع)" در گزارش خود به فرمانده قرارگاه نجف (برادر محتاج) در اين باره گفت: «اعزام كل استان فارس 300 نفر بوده‌است كه از اين بين تنها 25 نفر نيروي جديد براي يگان ما آمده، آن هم با مأموريت 45 روزه، لذا نتيجه‌گيري مي‌شود كه با اين وضعيت در اين منطقه اجراي عمليات ميسر نيست.»[۳]

گزارش- 400

پيش‌مرگان كرد عراقي در جاده اربيل- موصل يك عمليات كمين عليه نيروهاي حكومت عراق انجام دادند - به گزارش سپاه پنجم رمضان، دسته‌اي از پيش‌مرگان كرد عراقي، طي اجراي كمين در جاده اربيل - موصل، ضمن به هلاكت رساندن 10 تن از نيروهاي انتظامي از جمله "شهباز زراعيل" فرمانده يكي از گروهان‌ها، يك تن از آنان را اسير كردند و سلاح‌ها و تجهيزاتي از قبيل چند دستگاه خودرو سواري و تعدادي اسلحه كلاشينكف نيز به غنيمت گرفتند.[۴] از سوي ديگر، تركيه مرز خود با ايران را تقويت كرده‌است. به گزارش قرارگاه حمزه(ع)، تركيه يك گردان نيرو به استعداد 100 تن با چند قبضه توپ و خمپاره به مركز گروهان مرزي "كراتو" حوزه مقابل شهرستان سلماس آورده و بعد از مستقر شدن اين نيروها، صداي شليك چند توپ نيز شنيده شده‌است.[۵] نشرية نظامي "جينز ديفنس" وضعيت گروه‌هاي كرد مخالف حكومت عراق و تلاش‌هاي جديد آن‌ها به‌ويژه در جهت هم‌كاري با ايران را مورد بررسي قرار داده‌است: «چريك‌هاي كرد عراق حملات خود عليه حكومت اين كشور را افزايش داده‌اند و تقريباً هر روز به نيروهاي نظامي، تأسيسات نفتي، مراكز ارتباطي، تأسيسات رادار و هدف‌هاي ديگر ضربه وارد مي‌كنند. كردها كه اكنون به سلاح‌هاي سنگين نيز مجهز شده‌اند، تهديد فزاينده و خطرناكي براي رژيم عراق به شمار مي‌روند. كردها همچنين به فعاليت خود در جنوب تركيه شدت بخشيده‌اند تا آن‌جا كه تركيه اخيراً عليه آن‌ها از نيروي هوايي استفاده كرد. در حالي كه حكومت عراق قادر نيست جنگ‌جويان پرطاقت كوهستان معروف به پيش‌مرگ را كنترل كند، دولت تركيه كماندوهاي خود را با هواپيما به منطقه آورد تا با عمليات كردها مقابله نمايند. دو گروه عمده چريكي در كردستان، يعني اتحاديه ميهني كردستان به رهبري "جلال طالباني" و حزب دمكرات كردستان متعلق به "مسعود بارزاني"، سال گذشته با وساطت ايران به يكديگر پيوستند. اين موضوع به تشديد فشار كردها به رژيم عراق انجاميد به‌طوري كه رژيم بغداد مجبور شد نيروهايش را با دفاع هوايي و نيروي زرهي به منطقه اعزام كند. كردها اكنون به محاصره شهرهاي عراق مي‌پردازند و طي ماه‌هاي اخير به واحدهاي نظامي عراق در حد گردان، حمله كرده و آن‌ها را خلع سلاح مي‌نمايند. كردها همچنين خط لوله اصلي [نفت] بغداد - تركيه و بزرگراه اصلي اين منطقه را - كه تانكرها با استفاده از آن، نفت عراق را به تركيه حمل مي‌كنند - مورد تهديد قرار مي‌دهند. اگر كردها بتوانند خط لوله نفتي و اين بزرگراه كه شريان اصلي تجاري بين عراق و تركيه است را به دست آورند، اين مسئله مي‌تواند اثر قطعي در روند جنگ ايران و عراق بگذارد زيرا صدور نفت براي عراق جهت ادامه جنگ ضرورت بسيار دارد. حكومت عراق به تلافي اين حملات، شهرك‌هاي مسكوني و دهكده‌هاي كردنشين را از طريق هوا و زمين مورد حمله قرار داد.[۶]

گزارش- 401

در پي تجاوز يك هواپيماي عراقي به حريم هوايي جزيره خارك و شكستن ديوار صوتي بر فراز آن،[۷] دفتر فرماندهي نيروي دريايي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي اعلام كرد كه يك فروند هواپيماي دشمن در ساعت 14:50 با آتش پدافند هوايي سپاه پاسداران مستقر بر كشتي "ايران صداقت" در جزيره خارك در سمت جنوب غربي سرنگون شد.[۸] در مورد اقدامات نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران در طول يك سال گذشته، ناخدا "ملك‌زادگان" فرمانده نيروي دريايي گفت: «واحدهاي شناور در نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران با قدرت و قاطعيت كامل ضمن استقرار در آب‌هاي خليج‌فارس و درياي عمان، هرگونه حركت مذبوحانه دشمنان انقلاب اسلامي را دفع خواهند كرد.» فرمانده نيروي دريايي با اشاره به اين كه سال گذشته بيش از يك هزار فروند كشتي تجاري و نفت‌كش در آب راه تنگه هرمز مورد بازرسي و بازپرسي يا توقيف نيروي دريايي قرار گرفته‌اند، افزود: «در اين راستا مقدار زيادي وسايل، سلاح و مهمات - كه در افزايش توان نظامي دشمن تأثير داشت - توقيف شد.» ناخدا ملك‌زادگان ضمن اعلام اين مطلب كه روزانه چندين فروند ناو نيروي دريايي به‌طور مستمر در آب‌هاي منطقه حضور دارند، گفت: «حفظ و صيانت دريايي در منطقه، از مهم‌ترين مأموريت‌هايي بوده كه نيروي دريايي موفق شد در سال 1365 به‌طور كامل انجام دهد.»[۹]

گزارش- 402

معاون اول نخست‌وزير عراق (طه ياسين رمضان) در مصاحبه‌اي با مجله "الدستور" چاپ انگلستان، در تفسيري از "سال سرنوشت" ادعا كرد: «بايد اولاً بفهميم مقصود ايراني‌ها از سال سرنوشت و هدفي كه براي تحقق آن دست هم‌كاري به سوي چند كشور عربي و غيرعربي دراز كرده‌اند، چيست. مسلماً حداقل هدف آن‌ها، اشغال بصره و اطراف آن و تهديد كشورهاي خليج [فارس] بود. بسيج و آماده‌سازي جنگ‌جويان حدود يك سال به طول انجاميد و در اين مدت هم‌كاري‌هايي با امريكايي‌ها و اسرائيلي‌ها در زمينه دريافت اطلاعات و سلاح و تجهيزات انجام گرفت تا از برتري عراق در زمينه تجهيزات كاسته شود. علاوه بر اين، آن‌ها با ترويج اين مطلب كه تضميني براي مقامات عراقي وجود ندارد، سعي كردند اضطراب و نگراني در دل‌هاي برادران و دوستان ما به وجود آورند.» وي همچنين در مورد موقعيت جبهه‌هاي عراق گفت: «من با اطمينان مي‌گويم كه نيروهاي ما در طول جبهه به‌ويژه در منطقه شرق بصره از موقعيت ممتازي برخوردار مي‌باشند. نكته ديگري كه بايد تأكيد كنم اين است كه ما هدف اصلي توطئه را از زمان تكوين آن نقش بر آب ساختيم. ما براي تقويت بنيه اقتصادي و تأمين نيازهاي جبهه و بازسازي داخلي كشور بايستي همواره هشيار باشيم و با احتياط عمل كنيم.» "طه ياسين رمضان" سپس در مورد آينده جنگ گفت: «بي‌اندازه خوش‌بين هستم. ما مرحله حساس و دقيق‌تري را نسبت به گذشته پشت سر گذاشتيم و بر توطئه ناموفقي كه در آن چند كشور عربي و غيرعربي شركت جستند، فايق آمديم. بنابراين چنانچه ايراني‌ها بازهم دست به اقدماتي از اين قبيل بزنند، نتايج تجاوزشان به عراق در انتظار آنان خواهد بود. با وجود اين كه بعد از افشاي تماس‌هاي ايران با صهيونيسم و امريكا، واكنش‌هاي مطلوب و در خور توجهي در جهان عرب ظاهر شد، مسلماً نتايج حاصل از اين قضيه بر كشورهاي عربي بي‌تأثير نبوده‌است. برخي تصور مي‌كردند مي‌توان با ايجاد پيوندهايي با ايران، به پايان يافتن جنگ كمك كرد، ولي نتايج، خلاف تصورات آنان را ثابت نمود؛ به عبارت ديگر، رژيم ايران را بر ادامه تجاوز خود جدي‌تر ساخت. علاوه بر اين، رژيم‌هاي "اسد" و "قذافي" را در ادامه تجاوز آن كشور عليه عراق، ياري نمودند.»[۱۰] معاون اول نخست‌وزير عراق در مورد موضع امريكا نيز گفت: «موضع دولت امريكا پر از تضاد است، زيرا امريكايي‌ها ظاهراً وانمود مي‌كنند كه مخالف ادامه جنگ هستند ولي در واقع ايران را به سلاح مجهز مي‌كنند و اين امر در نوع خود مبين انحطاط اخلاقي سياسي است. امريكا وجهه خود را حتي در بين دوستان عرب خود از دست داده است، اما اينك به تعبير خود براي پايان دادن به جنگ تلاش مي‌كند، ولي من شخصاً نمي‌توانم به اين سخن اعتماد كنم مگر اين‌كه اتفاق تازه‌اي رخ دهد و ذهنم را از شك و ترديد نسبت به موضع‌گيري‌هاي دولت امريكا بزدايد. به همين خاطر امريكا سعي مي‌كند به دوستانش بفهماند كه به بي‌راهه رفته‌است و مسئوليت اين اشتباه را تحمل مي‌كند اما اين امر براي نشان دادن صداقت آن كشور و هدف‌هايش كافي نيست.»[۱۱]

گزارش- 403

نيروي انساني و تسليحات از اركان اساسي نبرد هستند. در اين روزها هر دو كشور در حال جنگ (ايران و عراق) در مورد تأمين نيروي انساني با مشكلاتي مواجه شده‌اند. در اين خصوص "آنتوني كردزمن" در كتاب "جنگ ايران و عراق و امنيت غرب" با ارائه جدول‌هاي آماري به بررسي و مقايسه نيروهاي انساني و امكانات و تجهيزات دو كشور پرداخته است. وي در اين بررسي نشان مي‌دهد كه ايران از جهت نيروي انساني رزمي نسبت به عراق به‌طور قابل توجهي برتري دارد، اما مشكلاتي كه در عمل با آن مواجه است، اين است كه فاقد سيستم مناسب تداركاتي و پشتيباني و احتمالاً بهداشتي و . . . جهت استفاده از نيروها به‌طور مؤثر مي‌باشد. به نوشته كردزمن، عراق نيز با توجه به مشكلاتي كه دارد، امكانات بهتري را از نظر آموزشي، تجهيزاتي، پشتيباني، زيستي و خدمات پزشكي براي نيروهايش فراهم ساخته است ( ضميمه دارد). اين مقايسه همچنين بين نخستين سال جنگ با سال ششم آن نيز صورت گرفته‌است. خاطرنشان مي‌شود كه اين مقايسه براي تجزيه و تحليل وضعيت فعلي جنگ حائز اهميت است. ايران از نظر تأمين تسليحات نيز داراي محدوديت و مشكلات است. "آنتوني كردزمن" در كتاب خود در اين‌باره نوشته است: «ايران برخي از سلاح‌هاي خود را در جنگ از دست داده و با كاهش تسليحات در سال 1987 نسبت به آغاز جنگ روبه‌رو شده‌است، در حالي كه عراق با آن‌كه بسياري از تسليحات خود را در جنگ از دست داده‌بود، ولي در بسياري از موارد با افزايش تسليحات روبه‌رو بوده‌است؛ براي نمونه، تانك‌هاي اصلي ايران از 1740 تانك در سال اول جنگ به 1250 تا 900 تانك در اين سال كاهش يافته‌است در حالي كه تانك‌هاي اصلي عراق از 2750 دستگاه در سال اول جنگ به 4600 تا 6000 دستگاه در سال 1987 رسيده‌است.»[۱۲]

گزارش- 404

"ابواياد" قائم‌مقام ياسر عرفات، در خصوص خريدهاي تسليحاتي جمهوري اسلامي به روزنامه "القبس" چاپ كويت، گفت: «ايران سلاح‌هاي مورد نياز خود را از انگليس، ايتاليا، آلمان، بلژيك و اغلب كشورهاي اروپاي غربي به اضافه كره شمالي و چين تأمين مي‌كند. ايران از كره شمالي موشك‌هاي "هاوك" و "تاو" خريداري نموده است. سلاح‌هاي ارسالي از سوي امريكا به ايران، به تنهايي خطري را ايجاد نمي‌كند بلكه خطر حقيقي در اين است كه ساير كشورها كه از ارسال سلاح به ايران خودداري مي‌كردند، پس از ارسال سلاح‌هاي امريكايي اقدام به صدور سلاح به ايران كرده‌اند.»[۱۳] از سوي ديگر، در مورد ارسال غيرقانوني اسلحه از شركت سوئدي "بوفورس" به كشورهاي خليج‌فارس، خبرگزاري سوئد (T.T) تصريح كرد: «"اندرس كارلبرگ" مدير كل گروه تسليحاتي نوبل سوئد، براي اولين بار پذيرفت كه يك شعبه شركت بوفورس حداقل در دو نوبت اسلحه و مهمات به كشورهاي خليج‌فارس به‌طور غيرقانوني صادر كرده‌است.»[۱۴] خبر ديگري نيز آمده‌است كه دو مدير كارخانه ايتاليايي "وسيدت" كه قرار بود به دليل صدور ده‌ها تن از يك ماده شيميايي سمي به عراق، محاكمه شوند، قبل از تشكيل دادگاه، به دستور مقام‌هاي قضايي ايتاليا تبرئه شده‌اند. اين مديران ادعا كرده‌اند كه مواد شيميايي ارسالي به عراق پس از اطلاع كارخانه از منع قانوني صدور آن، به ايتاليا برگشت داده شده‌است.[۱۵]

گزارش- 405

اخيراً تغييراتي سريع و ناگهاني در كابينه "صدام حسين" صورت گرفته‌است. "رويتر" در اين مورد به نقل از خبرگزاري رسمي عراق گزارش داد: «وزراي صنايع و حمل و نقل و ارتباطات كابينه صدام به دستور خود وي از كار بركنار شده‌اند. وزير نفت عراق نيز تغيير كرده‌است.» خبرگزاري رسمي عراق هيچ‌گونه اشاره‌اي به دليل اين بركناري نكرده و فقط اعلام كرده كه اين كار به دستور شخص صدام صورت گرفته‌است. به گزارش رويتر، "عصام عبدالرحيم الشبلي" رئيس شركت ملي نفت عراق، با حكم صدام به‌عنوان وزير جديد نفت به‌جاي "قاسم احمد تقي" منصوب شده و قاسم احمد تقي جايگزين وزير بركنار شده صنايع شده‌است. همچنين "صبحي ياسين خدير" وزير صنايع، به سمت مشاور رئيس حكومت بغداد منصوب شده‌است. "محمد حمزه الزبيدي" از افراد مورد اطمينان صدام كه عضو فرماندهي ناحيه‌اي حزب بعث حاكم بر عراق است نيز به‌عنوان وزير ارتباطات و حمل و نقل وارد كابينه صدام خواهد شد. خبرگزاري كويت نيز به نقل از منابع وابسته به سفارت عراق گزارش داد كه "نظار حمدون" سفير حكومت عراق در واشنگتن، به سمت معاونت وزير خارجه اين كشور ارتقاي مقام يافته‌است و ظرف چند ماه آينده واشنگتن را ترك خواهدكرد.[۱۶]

گزارش- 406

اوضاع اقتصادي عراق دست‌خوش تغييراتي شده‌است. مهم‌ترين موضوع اقتصادي اين كشور، بدهي‌هاي آن است. هم‌اكنون عراق سرگرم مذاكره در مورد چگونگي بازپرداخت اين بدهي‌ها و تعيين زمان‌بندي جديدي براي آن‌ها است. عراق همچنين در حال مذاكره با كشورهاي عربي است تا كمك‌هاي تسليحاتي آن‌ها را جذب كند. در اين خصوص خبرگزاري فرانسه در گزارشي مفصل، از بغداد خبر داد كه به گفته كارشناسان غربي، ژاپن با حدود پنج ميليارد دلار در صدر اعتبار دهندگان به عراق قرار دارد؛ فرانسه با حدود سه ميليارد دلار (18 ميليارد فرانك فرانسه) در رده دوم جاي دارد و سومين كشور اعتبار دهنده به عراق، يوگسلاوي است كه 2 ميليارد دلار به عراق اعتبار داده است. پس از يوگسلاوي، ايتاليا، آلمان‌غربي و هند قرار دارند. عراق با هر يك از اين كشورها جداگانه درباره بازپرداخت اعتبارها مذاكره مي‌كند. به گزارش خبرگزاري فرانسه، در اوايل ماه مارس پس از پنج ماه مذاكره درباره جدول زمان‌بندي بازپرداخت يك وام اروپايي 500 ميليون دلاري با 37 بانك كه در رأس آن‌ها اتحاديه بانك‌هاي عربي و فرانسوي قرار دارد، اعلام شد كه توافقي در اين زمينه حاصل گرديده‌است . . . خبرگزاري فرانسه سپس افزوده‌است: «از اواسط ماه مارس، عراق به‌طور عادي 5/1 ميليون بشكه در روز (پيش از جنگ در سال 1980، 2/3 ميليون بشكه در روز) نفت صادر مي‌كند. در نيمه دوم سال 1987 با گشايش يك خط لوله نفتي جديد به مقصد تركيه، 500000 (پانصد هزار) بشكه نفت اضافي در روز به صادرات نفتي عراق اضافه خواهد شد. از سوي ديگر، احداث خط لوله "آيپسا-2" در عربستان سعودي، توانايي صادرات نفت خام عراق در اواخر سال 1988 و اوايل 1989 به 1/1 ميليون بشكه در روز افزايش خواهد داد. براي عراقي‌ها اين اقتصاد دوران جنگ به‌ويژه با حذف برخي از كالاهاي مصرفي از قبيل كره مشهود گرديده است. كمك اعراب به‌ويژه عربستان سعودي و كويت به‌طور گسترده‌اي براي خريد سلاح صرف مي‌شود. ارزيابي دقيق و مطمئن اين رقم (كمك‌هاي سعودي) غيرممكن است. به گفته يك ديپلمات غربي اين وجوه به‌طور مرتب بدون استفاده از مدرك و سند و بدون اين‌كه از كانال‌هاي مالي بين‌المللي بگذرد، دريافت مي‌شود.»[۱۷]

گزارش- 407

"فرانسوا ميتران" رئيس‌جمهوري فرانسه، درباره پي‌آمدهاي ادامه جنگ عراق با ايران و اوج‌گيري آن هشدار داد: «چنين مسئله‌اي باعث ايجاد جنگ جهاني مي‌شود كه هيچ‌كس از عوارض آن مطلع نيست. ترس از وقوع اين جنگ جهاني، ايالات متحده و اتحاد شوروي را وادار مي‌سازد تا يك موضع محتاطانه نسبت به جنگ عراق و ايران اتخاذ كنند.» وي منطقه خليج‌فارس را براي جهان پراهميت توصيف كرد و موضع كشورش را در حمايت از تلاش‌هاي ديپلماتيك بين‌المللي به منظور ايجاد يك راه‌حل سياسي براي جنگ عراق و ايران مورد تأكيد قرار داد.[۱۸] ميتران همچنين گفته است: «جنگ ايران و عراق يك جنگ بسيار خطرناك است كه سه بعد دارد: در بدو امر، اين جنگ يك جنگ سياسي است زيرا جنگ در محلي صورت مي‌گيرد كه مرز بين جهان عرب و جهان عجم است. بعد دوم، اين جنگ يك جنگ مذهبي است كه ميان اهل سنت و اهل تشيع صورت مي‌گيرد. بعد سوم اين كه يك جنگ اقتصادي است زيرا خليج‌فارس به‌عنوان يك راه ارتباطي دريايي در اين منطقه قرار دارد. دولت فرانسه در سال 1976 پذيرفت كه به عراق اسلحه بفروشد، اين كشور (فرانسه) حق داشت، من اين سياست را هميشگي كردم چرا كه اگر نهضت اعراب با شكست مواجه شود، در اين صورت اروپا و حوزه درياي مديترانه عواقب بدي را متحمل خواهند شد.»[۱۹]

گزارش- 408

تلاش كشورهاي منطقه براي پايان دادن به جنگ ايران و عراق در حال افزايش است و عراق مي‌كوشد از آن به نفع خود بهره‌برداري كند. "تورگوت اوزال" نخست‌وزير تركيه، بعد از ديدار "فهد" پادشاه عربستان با وي در تركيه - كه به‌عنوان تلاشي در جهت پايان دادن به جنگ صورت گرفته‌بود - گفت: «جنگ ايران و عراق كه اكنون بيش از شش سال از آغاز آن مي‌گذرد، به صورت تهديدي جدي براي منطقه درآمده است و طرفين در حال جنگ با مطرح ساختن موضوع شروع جنگ، امكان برقراري صلح در آينده نزديك را غيرممكن ساخته‌اند.» وي افزود كه در ديدارش با "فهد"، هر دو طرف بر اين موضوع كه اگر عراق و ايران كمي بيش‌تر بكوشند (در جهت ختم جنگ)، احتمال پايان جنگ را كه اكنون به نظر دور مي‌رسد، ممكن خواهند ساخت، اشتراك نظر داشته‌اند.[۲۰] همچنين به گزارش خبرگزاري‌ها، "حسين" شاه اردن، در تلاش‌هاي خود براي پايان دادن به جنگ، در سه هفته گذشته امروز براي دومين بار جهت ملاقات با "صدام حسين" وارد عراق شد. ناظران سياسي در اين باره گفته‌اند: «اين ديدار در چارچوب تماس رهبران كشورهاي عربي در رابطه با رايزني‌هايي كه اردن در سطح بين‌المللي از ماه آوريل آينده براي تشكيل كنفرانس صلح بين‌المللي در منطقه در پيش گرفته است، انجام مي‌گيرد.» خبرگزاري كويت نيز در مورد سفر شاه حسين گزارش داد كه وي بلافاصله پس از ورود به بغداد مذاكرات همه‌جانبه‌اي را با صدام‌حسين در حضور مقام‌هاي عالي‌رتبه دو كشور انجام خواهد داد. براساس اين گزارش، شاه حسين و صدام علاوه بر تحولات اوضاع جبهه‌هاي جنگ ايران و عراق و روابط دوجانبه، آخرين تحولات جهان عرب و راه‌هاي از بين بردن اختلافات ميان اعراب را به بحث خواهند گذاشت.[۲۱] از سوي ديگر، در مورد اعلام آمادگي رهبر ليبي براي بحث در مورد جنگ ايران و عراق در كنفرانس سران عرب، روزنامه "الاتحاد" گزارش داد: «رهبر ليبي اعلام آمادگي نموده‌است كه به منظور بحث پيرامون تمامي موضوعات مورد علاقه اعراب از جمله جنگ ايران و عراق، در كنفرانس سران عرب در هر كجا كه تشكيل شود، شركت كند. درخواست قذافي در پي سرد شدن حمايت ليبي از ايران در جنگ شش و نيم ساله اين كشور با عراق، عنوان شده‌است.»[۲۲] "صلاح خلف" معروف به "ابواياد" معاون "ياسر عرفات"، در مورد موضع‌گيري اخير رهبر ليبي [ر.ك. به: 5/1/1366 - 7] در برابر ايران، گفت: «رهبر ليبي اخيراً احساس كرده‌است كه موضع سابق او مبني بر حمايت از ايران در جنگ 7 ساله با عراق، غلط بوده‌است. سرهنگ قذافي اكنون جنگ را جنگ ميان ايراني‌ها و اعراب مي‌داند. بدون شك بين سوريه و ليبي راجع به جنگ ايران و عراق اختلاف وجود دارد. بين مقامات عراق و ليبي تماس‌هاي مخفيانه‌اي با نظارت فلسطيني‌ها براي آشتي جريان دارد. قذافي قبلاً خواستار حمايت از ايران تا سرنگون شدن رژيم صدام‌حسين در عراق شده‌بود، اكنون او پيشنهاد حل صلح‌آميز جنگ را مطرح كرده‌است.»[۲۳] نظر عراق در مورد اين تلاش‌ها، در پيام "طارق عزيز" وزير خارجه اين كشور به "عصمت عبدالمجيد" وزير امورخارجه مصر، آمده‌است. طارق عزيز در اين پيام به تماس‌هاي عراق با كشورهاي متعدد به‌ويژه اعضاي شوراي امنيت سازمان ملل جهت پايان بخشيدن به جنگ نيز اشاره كرده‌است. "عصمت عبدالمجيد" نيز در اين خصوص حمايت مصر از عراق در جنگ و نيز حمايت كامل خود از يك راه‌حل براي جنگ مطابق مفاد حقوق بين‌الملل، ابراز داشته‌است.[۲۴]

گزارش- 409

به گزارش خبرگزاري فرانسه، "ريگان" رئيس‌جمهوري امريكا، در جمع كاركنان كاخ سفيد مواضع كشورش در برابر جنگ ايران و عراق، حمايت از عراق و نيز تلاش براي پايان دادن به جنگ را تشريح كرده و افزوده‌است: «نبايد دست روي دست گذاشته و در انتظار گذشت زمان نشست.» وي در سخنان خود اعتراف كرده كه فضاحت برقراري ارتباط با ايران يكي از بدترين ماجراهاي دوران دولتش و يا تمام دولت‌هاي امريكا بوده‌است و به اين دليل دولتش آماج حملات بي‌رحمانه و پايان‌ناپذير شده‌است. ريگان همچنين گفته كه اخيراً نيز دوران سختي را پشت سر گذاشته و ترجيح داده‌است در اين مدت سكوت اختيار كند تا گزارش "تاور" انتشار يابد. وي سپس افزود: «اكنون كه گزارش تاور انتشار يافته‌است مي‌توان به اداره اموري كه بدين جا كشيده است ادامه داد و بهبودهايي كه حاصل شده‌است به صورت قانوني درآورد تا كسي نتواند حوادث را به عقب بازگرداند.»[۲۵] "خبرگزاري رويتر" نيز گزارش داد كه در مورد برخورد امريكا با ايران، سخن‌گوي كاخ سفيد "مارلين فيتز والتر" گفته است: «ما هيچ كس را تهديد نمي‌كنيم، ما صرفاً موضع خود را درباره منافع استراتژيك امريكا در خليج‌فارس توضيح داده‌ايم. ما اين نقطه نظرها را براي ايران و تمام كشورهاي خليج‌فارس روشن ساخته‌ايم، اما ما هيچ تهديدي نكرده‌ايم.»[۲۶]

گزارش- 410

تقاضاي كويت از ايالات متحده امريكا و اتحاد شوروي براي حفاظت از كشتي‌هاي كويتي همچنان مورد بحث محافل سياسي جهان است. خبرگزاري فرانسه از كويت گزارش داد كه وزير خارجه اين كشور - كه در يك جمع مطبوعاتي سخن مي‌گفته - با تأييد حضور نيروهاي امريكايي در منطقه، گفته‌است كه خليج‌فارس يك منطقه انحصاري كويت يا كشور ديگر نيست، بلكه يك آب‌راه در خدمت ملت‌ها و كشورهاي جهان و به‌طور كلي در خدمت بشريت است. روزنامه جمهوري اسلامي به نقل از گزارش روزنامه "واشنگتن پست" درباره تقاضاي كويت و ثبت كشتي‌هاي اين كشور در امريكا، نوشت: «امريكا پذيرش در خواست كويت در اين زمينه را به علت وجود موانع حقوقي" غيرممكن دانست و پاسخ داد كه اين مسئله در صورتي امكان‌پذير است كه خدمه و ناخداي كشتي‌هاي مزبور آمريكايي باشند.» واشنگتن‌پست در ادامه اين گزارش اعلام كرد: «امريكا ضمن رد اين درخواست حقيرانه، درباره كويت دو پيشنهاد جديد را مطرح نموده‌است: نخست آن كه نفت‌كش‌هاي كويتي با پرچم امريكا حركت كنند. دوم اين كه توسط ناوگان دريايي امريكا اسكورت شوند. اگرچه گفته مي‌شود پيشنهادهاي جديد واشنگتن از سوي كويت رد شده است، اما نبايد از اصل موضوع در مورد استمدادهاي عاجزانه كويت از امريكا، غافل شويم. اين‌كه شيخ كويت حاضر شده به اين حقارت تن دهد و پيشنهاد ثبت نفت‌كش‌هاي كويتي در امريكا را مطرح سازد، به اندازه كافي گوياست و ابعاد ذلت‌پذيري حاكميت "آل صباح" را يك بار ديگر مطرح مي‌كند.»[۲۷] روزنامه "الخليج" چاپ شارجه نيز در اين خصوص نوشت: «آن‌هايي كه معتقدند حضور نيروي دريايي امريكا مي‌تواند از آن‌ها حفاظت كند، اشتباه مي‌كنند زيرا اين حضور فقط موجب گسترش جنگ ايران و عراق خواهد گرديد.» اين روزنامه حضور نيروي دريايي امريكا در خليج‌فارس را تحت هر بهانه‌اي كه باشد، غيرقابل قبول اعلام كرد و كشورهاي عربي را به دوركردن قدرت‌هاي خارجي از اين منطقه فراخواند.»[۲۸]

گزارش- 411

درباره بحران اخير خليج‌فارس و امكان مقابله امريكا با ايران، شبكه تلويزيوني ان.بي.سي. امريكا به نقل از يك مقام وزارت دفاع اين كشور گزارش داد: «در صورتي كه ايران خليج [فارس] را مسدود كند، نيروي دريايي امريكا به اين كشور حمله خواهد كرد. امريكا طرح‌هايي اضطراري تهيه نموده‌است كه در آن، يك حمله هوايي با استفاده از ناو هواپيمابر "گيتي هاوك" - كه در همان حوالي متوقف است - پيش‌بيني شده‌است. سكوهاي موشكي، يگانه هدف‌هاي مورد نظر نيستند بلكه در اين طرح، حملاتي به اسكله و پايگاه نظامي بندرعباس نيز پيش‌بيني شده‌است.»[۲۹] در همين خصوص و به دنبال تلاش‌هاي ايالات متحده براي كنترل نفوذ خود در خليج‌فارس، روزنامه "پراودا" از مسكو گزارش داد: «امريكا سعي مي‌كند از اوضاع جاري خليج‌فارس به‌عنوان بهانه‌اي براي تقويت ساختار حضور نظامي خود در منطقه استفاده كند و طرح استراتژيك قديمي امپرياليسم امريكا براي كنترل پر رفت و آمدترين خطوط دريايي حمل و نقل نفت را با استفاده از رزم‌ناوهاي خود به مورد اجرا گذارد. نگراني ساختگي امريكا از مورد تهديد قرار گرفتن منافع كشورهاي عربي حوزه خليج‌فارس، هدفي جز به انحراف كشاندن اذهان عمومي از رسوايي‌اش در قضيه "ايران گيت" را دنبال نمي‌كند.»[۳۰]

  • * *

ضميمه گزارش 403: جدول‌هاي وضعيت نيروي انساني ايران و عراق

جدول 1: نيروي انساني ايران و عراق در اوايل سال 1987 (ميليون نفر)
موضوع ايران عراق
كل جمعيت 49/4 16/5
سنين 49-15 مذكر 11/4 3/8
استعداد نظامي 6/8 2/7
افرادي كه در سال مشمول مي‌شوند (سن 21) 2/7 0/49
جدول 2: روند افزايش نيروهاي نظامي ايران و عراق (1987 - 1980)
1981 1980 1987 1986
موضوع عراق ایران عراق ایران
مجموع نيروي انساني فعال 242250 240000 750000 750000
مناسب رزم 850000 1050000
نيروهاي زميني ارتش فعال 200000 150000 800000 305000
ذخيره 252000 4000000 230000 ---
سپاهيان انقلاب --- --- --- 350000
بسيج نيروي مردمي --- --- 400000 150000
حزب‌الله --- --- --- 2500000
داوطلبان عرب زبان --- --- 6000 ---

منابع و مآخذ روزشمار 1366/01/10

  1. ↑ سند شماره 027432 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش اطلاعاتي شماره 12 نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران، 12/1/1366.
  2. ↑ سند شماره 01454 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه نجف در عمليات كربلاي10 (الياص حضرتي) 26/12/1365 تا 15/1/1366، صص113 و 114.
  3. ↑ مأخذ 2، صص111 و 113.
  4. ↑ سند شماره 097193 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش سپاه پنجم رمضان به فرمانده نيروي زميني سپاه 20/1/1366.
  5. ↑ سند شماره 097196 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش قرارگاه حمزه سيدالشهدا به ستاد مركزي سپاه، 20/1/1366.
  6. ↑ روزنامه كيهان، 10/1/1366، ص3، به نقل از نشريه "جينز ديفنس".
  7. ↑ سند شماره 027477 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: قرارگاه نوح، گزارش اطلاعاتي نوبه‌اي، شماره 19، 15/1/1366.
  8. ↑ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، گزارش دفتر فرماندهي نيروي دريايي سپاه به فرماندهي كل سپاه، 10/1/1366.
  9. ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 11/1/1366، ص آخر.
  10. ↑ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، بولتن بررسي مطبوعات جهان، شماره 1229 (29/1/1366)، ص7، به نقل از نشريه "الدستور"و مصاحبه نشريه الدستور با "طه ياسين رمضان."
  11. ↑ مأخذ 10، ص8، به نقل از مجله "الدستور".
  12. ↑ Antony H.cordsman, The Iran Iraq War and Western Scurity, 1984-87. Iondon: Jone,s , 1987 p. 41.
  13. ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 11، 11/1/1366، ص29، به نقل از روزنامه "القبس".
  14. ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 10/1/1366، ص3.
  15. ↑ مأخذ 6.
  16. ↑ مأخذ 14، ص2.
  17. ↑ مأخذ 14، ص آخر.
  18. ↑ مأخذ 13، ص14، به نقل از راديو كويت.
  19. ↑ مأخذ 13، ص3، به نقل از خبرگزاري فرانسه، 10/1/1366.
  20. ↑ مأخذ 6، ص آخر، به نقل از خبرگزاري جمهوري اسلامي؛ و- روزنامه رسالت، 10/1/1366، ص1، به نقل از خبرگزاري جمهوري اسلامي.
  21. ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 11/1/1366، ص3.
  22. ↑ مأخذ 13، ص40، به نقل از روزنامه "الاتحاد".
  23. ↑ مأخذ 13، ص4، به نقل از يونايتدپرس، ابوظبي، 10/1/1366؛ و- روزنامه جمهوري اسلامي، 10/1/1366، ص3.
  24. ↑ مأخذ 21، ص آخر.
  25. ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 15/1/1366، ص1، به نقل از خبرگزاري جمهوري اسلامي.
  26. ↑ روزنامه اطلاعات، 10/1/1366، ص14، به نقل از خبرگزاري رويتر.
  27. ↑ مأخذ 14، صص1 و12، واشنگتن پست.
  28. ↑ مأخذ 14، ص3، خبرگزاري فرانسه، به نقل از روزنامه "الخليج"، چاپ "شارجه".
  29. ↑ مأخذ 26، به نقل از خبرگزاري فرانسه از شبكه تلويزيوني NBC نيويورك، اظهارات مسئولان دفاع امريكا.
  30. ↑ مأخذ 26، به نقل از خبرگزاري كويت از مسكو.






برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1366.01.10&oldid=2593»