1364.02.26: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان = روزشمار جنگ سال 1364 |نام = 1364.03.26 |نام دیگر= بیست و شش خرداد |روز= 26 خرداد 1364 |تاریخ شمسی= 1364.03.26 |تاریخ میلادی= 26 رمضان 1405 |تاریخ قمری= 16 ژوئن 1985 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1360.03.26</div> <div class="bootstra...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
سطر ۲۷: سطر ۲۷:
==  گزارش- 23 ==
==  گزارش- 23 ==


در دومين روز عمليات "قدس1" صبح امروز رخنة بين نيروهاي خودي در جنوب بركه مختار، پوشانده شد و خط خودي در اين منطقه شكلي منسجم گرفت. دشمن نيز تا ظهر دو پاتك در محور آب‏راه مشروع انجام داد كه با مقابلة به موقع نيروهاي خودي دفع شد.<ref>سند شماره 0628 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش عمليات قدس 1 و 2، راوي: محسن رخصت‏طلب، تيرماه 1364، ص 37.</ref> به اين ترتيب با تثبيت پيروزي و پايان موفقيت‌آميز عمليات، منطقه‌اي به وسعت 180 تا 200 كيلومتر از تصرف دشمن خارج شد و نيروهاي خودي از شمال به جنوب در پنج كيلومتري الحسان، چهار كيلومتري دجله و الزجيه، شش كيلومتري اتوبان بغداد - بصره و در جنوبي‌ترين قسمت در دو كيلومتري البيضه استقرار يافتند. در اين حال روحيه نيروهاي خودي بسيار شاداب و استوار است چندان‏كه همچنان درخواست تداوم عمليات مي‌كنند.
دربارة نتايج كلي عمليات قدس1، گزارش سپاه حاكي است كه 4 قبضه توپ ضدهوايي، 6 قبضه خمپاره‏انداز از انواع مختلف، 20 قطعه پل خيبري، 10 قطعه پل دوبه‌اي و تعداد فراواني سلاح سبك به غنيمت گرفته شد. همچنين يك گردان از" تيپ2 حطين" منهدم شد و تعدادي از عناصر تيپ‌هاي 506 و 114 و لشكر25 ارتش عراق كشته يا اسير شدند. در مجموع از نيروهاي دشمن 200 تن كشته، 200 تن مجروح و حدود 100 تن اسير شدند و 15 فروند قايق، 1 فروند هواپيماي پي.‌سي - 7 و 2 فروند هلي‌كوپتر آن‌ها نيز منهدم گرديد.<ref>همان، صص 39 و 40.</ref>


هور‌الهويزه ـ يكي از آبراه‌هاي انتخابي نيروهاي خودي در عمليات قدس1
از نيروهاي خودي 40 تن شهيد، 30 تن مجروح و 3 تن مفقود شدند. از تجهيزات خودي يك قبضه توپ 106 با قايق آن و يك قايق دوشكا منهدم شد و به چند قايق ديگر هم بر اثر اصابت تركش آسيب قابل ترميم وارد آمد.<ref>همان ص39.</ref>


== <big>منابع و مآخذ روزشمار 1364
== گزارش- 24 ==
== متن عنوان ==
 
/03/26 </big> ==
به گزارش قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص)، نيروهايي از لشكر30 گرگان و تيپ1 لشكر88 تحت امر لشكر30، در محورهاي منطقه ماماخلان، چمپاله، دوكان، و باني بنوك(از جبهه شمال‌غرب) اقدام به يك عمليات انهدامي و ايذايي كردند. در اين عمليات حدود 150 تن از نيروهاي دشمن كشته يا زخمي شدند و 50 سنگر اجتماعي و انبار مهمات و قبضه‌هايي از توپخانه و تعدادي خودرو سبك و سنگين آن‏ها منهدم گرديد.<ref>سند شماره 09350. مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي عملياتي شماره 4، قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص)، 6/4/1364، ص20.</ref>
به گزارش ركن2 لشكر30 گرگان، اين عمليات در ساعت24 با نام "صبر3" و با رمز "يا مولاي متقيان ادركني" به منظور انهدام پايگاه‌هاي دشمن انجام شده است.<ref>- روزنامه كيهان، 26/3/1364.</ref>
 
==  گزارش- 25 ==
 
يكي از پايگاه‌هاي سپاه مستقر در روستاي "رشده" واقع در 7 كيلومتري مريوان مورد هجوم ضدانقلاب قرار گرفت. مهاجمان كه قبلاً اين پايگاه و ميزان توانايي و پشتيباني آن را شناسايي كرده بودند با ابتكار عمل و برتري پايگاه را به تصرف درآوردند. از اين حمله، 12 شهيد - كه همگي مثله شده بودند‌ - و6 مجروح بر جاي ماند و 2 تن نيز اسير شدند.<ref>مأخذ 4، ص7.</ref>
همچنين در يكي از خيابان‌هاي سقز چند پاسدار وظيفه مورد هجوم قرار گرفتند و براثر انفجار يك نارنجك كه به سوي‏شان پرتاب شده بود، 3 تن از آنان مجروح شدند.<ref>سند شمارة 226054، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اسناد سياسي، 26/3/1364، ص 17.</ref>
 
==  گزارش- 26 ==
 
امروز هواپيماهاي عراقي وارد حريم هوايي شهرهاي باختران و اسلام‌آباد غرب شدند<ref>روزنامه اطلاعات، 26/3/1364، ص2.</ref> اما هيچ حمله هوايي و موشكي صورت نگرفت. به اين ترتيب عراق برخلاف آنچه اعلام كرده بود، شروط اعلام شده خويش را نقض كرد و جنگ شهرها را ادامه نداد. در واقع با اين نحوه پايان جنگ شهرها، موضع برتري كه عراق به آن نياز داشت و به آن تظاهر مي‌كرد به‏شدت متزلزل شده است. در اين‌باره يك مفسر بي.‌بي.‌سي. گفت: «ايران حداقل يكي از سه شرطي كه عراق در هنگام اعلام تضمينش مبني بر متوقف ساختن بمباران شهرهاي ايران ذكر كرد را هم رعايت نكرده است. نيروهاي ايران به خاك عراق تجاوز كرده‌اند، شهرهاي عراق زير آتش توپخانه قرار گرفته و پيشنهاد صلح عراق مشخصاً از طرف رهبران ايران رد شده است. عراق تهديد كرده بود كه اگر شرايطي كه اين كشور پيشنهاد كرده، رعايت نشود، بمباران‌ها را بلافاصله شروع خواهد كرد ولي تاكنون اين كار را نكرده است.»<ref>خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، شماره 91 (29/3/1364)، ص37، راديو "بي.‌بي.‌سي."</ref>
درباره واكنش ايران در خصوص احتمال آغاز مجدد جنگ شهرها به‌وسيلة عراق، خبرگزاري فرانسه گزارش داد: «"كمال خرازي" مديريت ستاد عالي اطلاعات جنگ‌، امروز هشدار داد ايران با حداكثر نيرو به هر گونه از سرگيري بمباران شهرها توسط عراق پاسخ خواهد داد. آقاي خرازي اولين عكس‌العمل رسمي اظهار‏شده در تهران از آغاز اجراي قطع دو هفته‌اي جنگ شهرها كه عراق تصميم آن را اتخاذ كرده، اعلام نمود كه ايران تا آن‏جا تلافي خواهد كرد كه عراق از اعمالش متأسف شود. وي از سازمان‌هاي بين‌المللي خواست تا به عراق براي محترم شمردن ميثاق‌هاي جنگي فشار آورند. وي اظهار عقيده كرد اين قطع حملات به شهرها توسط عراق مديون اهميت تظاهرات جمعه در تهران است كه طي آن مردم نشان دادند كه از مقاومت در مقابل تجاوز عراق حمايت مي‌كنند.»<ref>خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشريه"گزارش‌هاي ويژه"، شماره 89 (27/3/1364)، ص13، خبرگزاري فرانسه.</ref>
در مورد واكنش كشورهاي منطقه درخصوص اعلام توقف جنگ شهرها، خبرگزاري قطر گزارش داد: «روزنامه‌هاي كشورهاي حوزه خليج‌فارس امروز ضمن تجليل از اقدام عراق در متوقف ساختن حمله به شهرهاي ايران، ابراز اميدواري كردند كه اين اقدام به متوقف شدن سيل خون‏ريزي و پايان گرفتن اين جنگ طولاني منجر گردد.»<ref>همان، ص13، خبرگزاري قطر.</ref> درباره انگيزه عراق در اعلام توقف جنگ شهرها راديو بي.بي.سي. نيز به نقل از هفته‌نامه "ساندي تايمز" گفت:«صدام‌حسين هدفش اين است كه مردم ]ايران[ را به واكنش عمومي برانگيزد چنان كه هم در برابر آيت‌الله خميني بايستند و هم موقعيت مقامات را متزلزل كنند و در نتيجه ايران راه صلح در پيش گيرد.»<ref>همان، ص30، راديو "بي.‌بي.‌سي."</ref>
 
==  گزارش- 27 ==
 
روزنامه "كريستين ساينس مانيتور" چاپ امريكا، در شماره امروز خود خبر داد كه مهندس مهدي بازرگان در تماسي با اين روزنامه مواضع خود را در مورد مخالفت با ادامه جنگ، مطرح كرده است. در گزارش اين روزنامه دربارة جنگ ايران و عراق آمده است: «تا‏كنون مخالفت با جنگ، در تهران فقط به طور خصوصي ابراز مي‌شد، اما اكنون يكي از بنيان‏گذاران رژيم جمهوري‌اسلامي - مهدي بازرگان - آشكارا مخالفت خود را بيان مي‌دارد. مهدي بازرگان طي يك تماس تلفني به خبرنگار ما گفت: "اكثريت مردم از جنگ خسته و بيزار شده‌اند و من معتقدم تعدادي از رهبران كشور از واقعيت آگاه‏اند و با من هم عقيده هستند كه ما بايد براي صلحي شرافت‏مندانه با عراقي‌ها كوشش كنيم. اما آن‏ها جرأت آن را ندارند كه اين حرف را آشكارا بگويند".»
گزارش‌گر اين روزنامه در پايان نوع مخالفت‌هاي بختيار و بازرگان با نظام جمهوري‌اسلامي ايران را با هم مقايسه كرده است: «بازرگان نه با حكومت ملايان بلكه فقط با سياست‌هاي دولت مخالف است، در حالي كه بختيار از بازگشت سلطنت مشروطه به ايران حمايت مي‌كند.»<ref>مأخذ 7، صص26 و 27، روزنامه "كريستين ساينس مانيتور"، چاپ امريكا.</ref>
 
==  گزارش- 28 ==
 
حضور عجيب و تحسين‌برانگيز مردم در اوضاع به‏شدت مبهم و تهديدآميز روز قدس - كه براي جهان غيرمنتظره بود - علاوه بر بازتاب وسيع خارجي، در مباحث محافل داخلي نيز دامنة گسترده‌اي يافته است‌؛ از جمله در جلسه امروز مجلس شوراي اسلامي، دو تن از سخن‏رانان پيش از دستور و نيز رئيس مجلس به ايراد سخناني در مورد اين راه‏پيمايي پرداختند.
"مرتضي رضوي" نماينده تبريز، به‏عنوان سخن‏ران قبل از دستور گفت: «ملتي كه با اين فداكاري، با اين ايثارگري كه مي‌آيد در مقابل تمامي تحليل‌ها و تبليغات سوء ده‌ها راديوي خارجي اين‏گونه مي‌ايستد و همة ادعاهاي دشمنان داخلي و خارجي را پاسخ مي‌گويد، حجت را بر ما، مخصوصاً بر ما مجلسي‌ها تمام مي‌كند كه در تصويب قوانين، لايحه و طرح‏مان طوري نشود كه به نفع فراريان سرمايه‌دار كله گنده بوده باشد يا به نفع ارباب ظالم بوده باشد. اين مسئوليتي كه قبلاً داشتيم با اين حركت عظيم روز قدس سنگين‌تر و عظيم‌تر شده است.»
"سيدابوالقاسم موسوي دامغاني" نماينده رامهرمز نيز به عنوان ديگر سخن‏ران قبل از دستور گفت: «مسئولان جمهوري‌اسلامي، همة آن كساني كه به يك نحوي در تشكيلات جمهوري‌اسلامي نقش دارند بايد توجه بكنند كه ملت ايران پس از گذشتن پنج سال از جنگ و يكي دو سه سال جنگ شهرها و جنايات جنگي صدام، اين چنين در صحنه حضور پيدا كرد، حجت خودش را بر ما تمام كرد. امروز نوبت مسئولين است كه پاي به پاي اين ملت ما به پيش بتازيم تا ان‌شاء‌الله به پيروزي قطعي و نهايي برسيم.»
سپس "هاشمي‌رفسنجاني" رئيس مجلس، گفت: «به حق بايد راه‏پيمايي روز قدس و روز جمعه گذشته را ما به‏عنوان يكي از حوادث مهم تاريخي به حساب بياوريم. آنچه كه انسان از مجموعه حوادث احساس مي‌كند اين است كه يك توطئه حساب شده همگاني عليه جمهوري‌اسلامي طراحي شده بود كه پايِ ابرقدرت غرب و شرق و ارتجاع منطقه و عوامل‏شان و اسرائيل، همه در كار بود. همة ابزاري كه لازم بود براي ارعاب مردم ما و دور كردن مردم ما از صحنه به كار گرفته شد و از هيچ چيز اين‏ها دريغ نكردند ]به اضافة[ سكوت بي‌سابقه مجامع جهاني و مراكز خبري دنيا از اين همه جنايت و تأييدهاي ضمني و بزرگ كردن حوادث در مسير منافع بعث عراق.» آقاي هاشمي در آخر از حضور مردم در روز قدس در آن اوضاع تهديدآميز، نتيجه‌گيري كرد: «اگر دشمنان اسلام يك ذره شعور داشته باشند، به قول همان مخبرهاي غربي ديگر حماقت است كه باز هم به فكر باشند كه به اين ملت ضربه بزنند.»<ref>اداره كل تندنويسي مجلس شوراي اسلامي، روزنامه رسمي مشروح مذاكرات مجلس شوراي اسلامي، جلسه علني مجلس، شماره146 (26/3/1364).صص21ـ20.</ref>
 
== گزارش- 29 ==
 
آقاي هاشمي‌رفسنجاني ‌- ‌كه بعد از امام، در عمل، شخصيت اصلي جمهوري‌اسلامي در سياست خارجي و فرماندهي عالي جنگ محسوب مي‌شود - امروز در مصاحبه با تلويزيون ژاپن آخرين مواضع ايران را در برخي زمينه‌هاي سياست خارجي و نيز دربارة جنگ تشريح كرد. مهم‌ترين اظهارات وي در مورد اكتفاي ايران به محاكمه صدام به‌عنوان متجاوز بود و اين‏كه "نتيجه محكمه هرچه باشد، ما مي‌پذيريم".
در اين گفت‌وگو خبرنگار تلويزيون ژاپن با اشاره به بهبود روابط ايران و اتحاد جماهير شوروي و نيز تعويق تشكيل كميته مشترك براي همكاري‌هاي اقتصادي كه دلالت بر وجود اختلاف‌نظرهاي بين دو كشور دارد، پرسشي را با توجه به عواملي كه مانع بهبود روابط است، مطرح كرد. آقاي ‌رفسنجاني عدم تمايل ايران در تيره شدن روابط بين دو كشور را با توجه به داشتن همسايه‌اي نيرومند، هزاران كيلومتر منافع مشترك، رودخانه‌هاي مشترك، سد مشترك، احداث نيروگاه و كارخانه، طرق مواصلاتي و مبادلات تجاري و فني، متذكر شد و موارد اختلافي بين ايران و شوروي را چنين برشمرد: حضور نظامي شوروي در افغانستان، حمايت شوروي از عراق و ارسال تسليحات پيشرفته چون "ميگ25" به اين كشور و نيز حمايت از حزب توده. وي افزود: «اين مسئله آخري [حزب توده] با توجه به عدم اجازه دخالت كشورهاي خارجي در ايران و با دست‏گيري آن‏ها و انحلال اين حزب و محاكمه آن‏ها حل شد ولي دو مورد قبلي (افغانستان و عراق) حل نشده است كه البته نمي‌تواند مانع بهبود روابط دو كشور باشد و لذا جهت بهتر شدن روابط‏مان تلاش مي‌كنيم.»<ref>روزنامه كيهان، 26/3/1364.</ref>
آقاي هاشمي در پاسخ به اين پرسش خبرنگار كه عراق تهديد كرده است تا زمان پذيرش صلح كامل توسط ايران به حملات عليه شهرها ادامه دهد، گفت: «فكر مي‌كنم حل اساسي جنگ در جبهه زميني است و در مورد مقابله به مثل به لحاظ انساني و اسلامي محدوديت داريم و اين موجب مي‌شود تا در جبهه سرعت عمل بيش‏تري به خرج دهيم و در صورت عادي بودن وضعيت، صبر مي‌كنيم تا اين كه زمينه يك انقلاب در عراق فراهم شود و آن موقع جهت نجات عراق حمله مي‌كنيم.»<ref>همان.</ref>
وي سپس دربارة ميزان خسارات به جزيره خارك و مجتمع پتروشيمي ايران و ژاپن گفت: «خسارات چنداني وجود نداشته است و اين جزيره با همان ظرفيت بالايي كه داشته الآن هم آماده صدور نفت هست ولي ما نياز به آن ظرفيت بالا نداريم، از طرف ديگر، دفاع ما در آن‏جا قوي است و صدماتي هم كه به مجتمع پتروشيمي وارد شده است غيرقابل جبران نبوده است.»<ref>همان.</ref>
در مورد قراردادهاي عراق با تركيه و عربستان جهت ايجاد خطوط جديد انتقال نفت كه عراق را قادر مي‌سازد در چند سال آينده بيش از سه ميليون بشكه نفت در روز صادر كند و اين امر امتياز بزرگي براي اين كشور است و بر ادامه جنگ تأثير خواهد داشت، گفت: «در حال حاضر عراقي‌ها به اندازه سهميه‌اي كه در اوپك دارند، نفت صادر مي‌كنند و اگر خودشان كم‏تر هم صادر بكنند، كويت و عربستان سعودي به نيابت از عراق نفت مي‌فروشند. ما فكر نمي‌كنيم حتي اگر لوله‌ جديدي دست عراق بيفتد، عراق بتواند نفت بيش‏تري را صادر بكند مگر اين كه بخواهد مقررات اوپك را زير پا بگذارد، البته حزب بعث عراق تابع مقررات نيست ولي ما هم نخواهيم گذاشت و از قدرت‏مان استفاده مي‌كنيم و جلو صدور بي‌حساب نفت را مي‌گيريم چون صدور بي‌حساب نفت به معني از هم پاشيدن اوپك و به هم خوردن بازار است، طبعاً در آن صورت كشورهاي منطقه از ما حمايت خواهند كرد.» وي افزود: «ما همين الآن مي‌گوييم كه اگر روزي اين لوله‌ها تكميل بشود و بخواهد از سهميه‌اش تجاوز بكند، تحقيقاً جلو اين لوله‌ها را مي‌بنديم و آن كشورهايي را هم كه اجازه مي‌دهند بي‌حساب نفت صادر بشود با آن‏ها هم برخورد غيردوستانه‌اي خواهيم داشت.»
آقاي هاشمي در ادامه اعلام كرد: «ايران الآن تكنولوژي ساخت موشك را دارد و فرمول سوخت موشك و مخازن تحت فشار زياد را - كه از عناصر مهم هستند - و نيز سيستم هدايت و به دست آوردن آلياژهاي لازم براي پرواز موشك‌ها را توانستيم حل بكنيم و خوش‏بختانه اين موشك‌ها كاملاً ايراني است يعني ما از طريق تعمير موشك‌هاي پيشرفته‌اي كه در اختيار داشتيم، نتايج خوبي به‏دست آورديم و در آينده نوع جديدي را خواهيم ديد. تحقيقاً ما متكي به يك نوع موشك نخواهيم بود. ما از همين حالا اعلام مي‌كنيم كه به‏عنوان يك قدرت موشكي نه در سطح ابرقدرت‌ها بلكه در سطح كشورهاي رده دوم و سوم، در منطقه حضور داريم. البته لزومي ندارد كه دنيا از قدرت ما بترسد؛ اگر ما از موشك استفاده بكنيم فقط به‏عنوان قدرت دفاعي و بازدارندگي است.»
مهم‏ترين اظهارات آقاي هاشمي در توضيح شرط سقوط صدام عنوان شد كه آن را به محاكمه صدام تنزل داد. وي در پاسخ به اين پرسش خبرنگار كه "نظر ايران از شرط سقوط صدام جهت دست‏يابي به صلح و نيز راجع به آتش‌بس در جنگ شهرها چيست؟" چنين توضيح داد:
«ما آتش‌بس در مورد شهرها را مي‌پذيريم. به طور كلي در زدن شهرها يا تعرضي به خطوط دريايي يا هوايي يا استفاده از سلاح شيميايي و به طور كلي در موارد تخلف از موازين بين‌المللي جنگ، در هر موردش اگر ما اقدامي مي‌كنيم جنبه مقابله به مثل دارد و آمادگي داريم به محض اين كه عراقي‌ها دست از تخلف‏شان بردارند، آتش‌بس در اين گونه موارد را بپذيريم ولي در مورد اصل جنگ نه، از شرايط خودمان هيچ گونه عدول نخواهيم كرد. شرايطي را كه، مطرح كرديم، شرايط عادلانه‌اي است. ما با موازين بين‌المللي حرف مي‌زنيم ... آن‏ها بسياري از مردم غيرنظامي را در ابتداي جنگ اسير كردند ... قرارداد الجزاير را در تلويزيون پاره كردند ... مردم غيرنظامي را بمباران مي‏كنند ... از سلاح شيميايي استفاده مي‌كنند، تمام موازين را زير پا مي‌گذارند، خوب طبيعي است كه ما نمي‌توانيم با چنين همسايه‌اي در صلح باشيم، چرا كه حقوقي براي ما مقرر است كه بايد تأمين بشود. اگر آن را به سقوط صدام تعبير مي‌كنيم، توضيح داديم كه منظور ما محاكمه صدام به عنوان متجاوز است. ما مي‌گوييم كه بيايند چنين آدمي را محاكمه بكنند، البته معتقديم كه هر دادگاه هر چند كه ضعيف هم تشكيل بشود، صدام را به پرداخت غرائم و خسارات‌ و محكوميت‌هاي اخلاقي و انساني محكوم خواهد كرد... طبعاً چنين كسي استحقاق حكومت بر ملت را ندارد و طبيعي است كه به اين‏جا ختم مي‌شود كه ما حكم محكمه را هر چه باشد، مي‌پذيريم.»<ref>همان.</ref>
 
==  گزارش- 30 ==
 
نمايندة دائمي جمهوري‌اسلامي ايران در سازمان‌ملل متحد، (سعيد رجايي‌خراساني) در نامه‌اي خطاب به دبيركل اين سازمان با ذكر موارد تخلف عراق، لزوم رعايت پروتكل ژنو مبني بر ممنوعيت استفاده از سلاح‌هاي شيميايي و نيز وظايف دبيركل سازمان‌ملل متحد را در اين باره يادآور شد و خواستار رسيدگي جدي گرديد. در اين نامه همچنين يادآوري شده است كه كوتاهي سازمان‌ملل در اين باره مي‌تواند بر اقدامات تلافي‌جويانه ناخواسته‌اي بينجامد كه مورد رضايت هيچ كس نيست. نامه چنين است:
«بنا به اطلاع دولت متبوعم، احتراماً توجه جناب‏عالي را به نكات ذيل جلب مي‌نمايم: در تاريخ 7 مي 1985 [17/2/1364] رژيم جنايت‏كار عراق در ادامه جنگ شيميايي خود عليه نيروهاي جمهوري‌اسلامي ايران، شمال شرقي بصره را با گلوله‌هاي توپ شيميايي گلوله‏باران كرد كه در نتيجه آن چند نفر از مردم مجروح شدند. بعثيان عراق به جنگ شيميايي خود ادامه دادند تا آن‏جايي كه در روز بعد، مورخ 8 مي، منطقه كناره واقع در جنوب غربي سردشت را هدف گلوله‌هاي شيميايي قرار دادند.
علي‌رغم اين حقيقت كه رژيم جنايت‏كار عراق مكرراً به خاطر استفاده از تسليحات شيميايي عليه نيروهاي جمهوري‌اسلامي ايران و علي‌رغم فشارهاي سياسي بين‌المللي وارده، به همين خاطر محكوم شده است، حكام عراق هنوز پروتكل 1925 ژنو مبني بر ممنوعيت استفاده از عوامل شيميايي در جنگ را آشكارا نقض مي‌نمايند بنابراين از جناب عالي درخواست مي‌گردد با اقدامات لازم به استفاده عراق از سلاح‌هاي شيميايي پايان دهيد تا از احتمال اقدامات تلافي‌جويانه ناخواسته جلوگيري شود. اين گام از سوي جناب عالي اميدي تازه به اعتبار و اقتدار اين سازمان‌ بين‌المللي خواهد بخشيد.»<ref>همان.</ref>
 
==  گزارش- 31 ==
 
شيخ "صباح" امير كويت، در ملاقات با يك هيئت اعزامي از ايران كه اخيراً به كشورهاي منطقه خليج‌فارس سفرهايي داشته، گفته است كه صدام در تلاش براي رسيدن به توافق‌هايي با شوروي دربارة جنگ است.<ref>مأخذ 7، ص42.</ref> روزنامه "مليت" چاپ تركيه نيز امروز نوشت، اتحاد جماهير شوروي كه با عراق قرارداد دوستي امضا كرده است، براي جلوگيري از اقدامات سوريه و كمونيست‌هاي عراقي تلاشي از خود نشان نمي‌دهد. به نوشته اين روزنامه، كمونيست‌هاي عراقي و سوري همكاري نزديك با هم دارند و با كمك كردها خواستار افزايش فشار بر صدام‌حسين هستند. آن‏ها معتقدند جنگ ايران و عراق در سال جديد وارد مرحله حساسي خواهد شد و صدام قدرت خود را از دست خواهد داد. در اين روزنامه همچنين آمده است: «در اوايل ماه مه آخرين محموله سلاح شوروي متشكل از موشك‌هاي سام 7، كلاشينكف، تيربار و مسلسل دوشكا از راه سوريه و ايران براي كردها فرستاده شده است.»<ref>اداره كل مطبوعات و رسانه‌هاي خارجي وزارت ارشاد اسلامي، نشريه "بررسي مطبوعات جهان"، شماره 866 (24/4/1364)، ص31، روزنامه "مليت".</ref>
 
==  گزارش- 32 ==
 
"طه‌ياسين‌رمضان" معاون اول نخست‌وزير عراق، در يك اقدام تبليغاتيِ نمايش قدرت اعلام كرد كشورش ديگر تمايلي به استفاده از خط لوله مسدود خود در سوريه، ندارد و حتي پس از پايان جنگ با ايران، قرارداد اين خط لوله را لغو شده محسوب مي‌كند و توسعه تسهيلات جايگزين اين خط لوله بدين معناست كه عراق در عمل نيز پس از پايان جنگ با ايران به خط لوله سوريه نياز نخواهد داشت. وي افزود كه قرار است خط لوله نفتي جديد عراق از طريق عربستان در دهم شهريور آينده بهره‌برداري شود و با وجود خط لوله ديگري كه از طريق تركيه قرار است از اواخر سال 1986 شروع به كار كند، صدور نفت عراق از طريق كانال‌هاي امن و خارج از تأثيرات جنگ تضمين خواهد شد.<ref>مأخذ 7، ص 35 و 36.</ref>
 
==  گزارش- 33 ==
 
روزنامه ژاپني "نيهون كيزايي" در گزارشي دربارة تشكيل نيروهاي واكنش سريع توسط كشورهاي شوراي همكاري خليج‌فارس در قبال ادامه كمك‌هاي مالي اقتصادي به عراق، نوشته است: «كشورهاي شوراي همكاري خليج‌فارس به‏تدريج به اين فكر مي‌كنند كه عاقلانه‌تر خواهد بود آن‏ها جاي كمك به عراق در جنگ با ايران، سيستم دفاعي مشترك خود را تقويت نمايند ... كشورهاي حوزه جنوبي خليج‌فارس از ابتداي جنگ تا كنون حدود 45 ميليارد دلار به عراق در جنگ عليه صدور انقلاب اسلامي، كمك كرده‌اند. اين كمك‌ها از نظر اين كشورها بهاي تضمين امنيت آن‏ها بوده است، اما با طولاني شدن جنگ و وضعيت مالي دشوار ناشي از كاهش درآمد نفتي، اين كشورها فكر مي‌كنند كه كمك به عراق بار سنگيني به دوش آن‏هاست، در حالي كه تشكيل نيروهاي واكنش سريع اين شورا براي آن‏ها شش ميليارد دلار هزينه داشته است.» اين روزنامه به نقل از يك كارشناس نظامي غرب افزوده است: «آشكار است كه نيروي واكنش سريع شوراي همكاري قدرت كافي براي مقابله مستقيم با ايران را ندارد.» نيهون كيزايي در خاتمه پيش‌بيني كرده است: «تشكيل نيروي واكنش سريع، به طور غيرمستقيم بيان‏گر آن است كه وضعيت خليج‌فارس از يك مقابله دو طرفه ايران در مقابل عراق و شوراي همكاري، به يك مقابله سه طرفه ايران، عراق و شوراي همكاري تغيير مي‌يابد.»<ref>مأخذ 7، ص10. </ref>
 
==  گزارش- 34 ==
 
دربارة ماجراي اخير ربودن يك هواپيماي امريكايي، خبرنگار خبرگزاري فرانسه از بيروت گزارش داد: «امروز يك گروه از حزب‌الله لبنان براي همكاري با چريك‌هاي امل وارد فرودگاه بيروت شده‌اند.»<ref>روزنامه اطلاعات، 27/3/1364، ص آخر.</ref>
همچنين خبرنگاران محلي ضمن مطرح كردن ديدار هواپيماربايان با دوستان و اعضاي خانواده‌هاي خود كه در حومه جنوب بيروت در نزديكي فرودگاه بين‌المللي پايتخت لبنان زندگي مي‌كنند، گزارش دادند: «ديشب هواپيماربايان سرحال بودند و گاهي هم با چريك‌هاي امل - كه در برج كنترل فرودگاه مستقر شده‌اند - شوخي مي‌كردند. يكي از آن‏ها از اين‏كه به موقع شامش را به هواپيما نمي‌بردند، شكايت كرد و گفت: "در فاصله اين مدت مي‌توانستم به خانه‌ام بروم و براي همه كساني كه در هواپيما هستند، غذا تهيه كنم".»<ref>همان.</ref>
از سوي ديگر، در پاسخ به اظهارات برخي مقام‏هاي رسمي و نيمه‏رسمي امريكا و تهديدات آن‏ها عليه ايران - كه برخي اروپاييان نيز آن را تكرار مي‌كنند - سخن‏گوي وزارت امور خارجه ايران هرگونه دخالت ايران را در ربودن هواپيماي امريكايي تكذيب كرد و آن را هياهوي تبليغاتي امريكا در واكنش به تظاهرات گسترده ملت مسلمان ايران و ديگر مسلمانان جهان براي حمايت از ادامه نبرد تا پيروزي نهايي، دانست.<ref>مأخذ 8، ص3.</ref> خبرگزاري يونايتدپرس نيز به نقل از سخن‌گوي وزارت خارجه ايران انتشار گزارش‏هايي مبني‏بر دست داشتن ايران در ربودن هواپيماي امريكايي را زمينه‌سازي حمله امريكا به ايران اعلام كرد.<ref>مأخذ 10، ص19، يونايتدپرس، 26/3/1364.</ref>
در اين حال "جيم آندرسن" خبرنگار ديپلماتيك خبرگزاري يونايتدپرس، در گزارشي دربارة هواپيماي ربوده شدة امريكايي، به مقايسه بين اين ماجرا و گروگان‌گيري امريكاييان در تهران (در سال 1358) پرداخت و نوشت: «از نظر درماندگي و سرخوردگي كه دولت امريكا به خصوص در روزهاي نخست بحران گروگان‌گيري در ايران با آن مواجه بود، مي‌توان اين دو حادثه را با هم مقايسه كرد ولي مشكل بزرگ اينك در اين است كه هيچ كس نمي‌داند اين هواپيماربايان چه كساني هستند، هيچ دليل و مدركي هم در دست نيست كه ارتباط آن را با يك دولت خاصي ثابت كند. كسي نمي‌داند آيا آن‏ها يك گروه بزرگ‏تر شيعه و يا حتي نماينده ايران هستند يا خير.»<ref>خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشريه گزارش‏هاي ويژه شماره 88 (26/3/1364)، ص 39، راديو بي.‌بي.‌سي.، "جيم اندرسن" خبرنگار ديپلماتيك يونايتدپرس.</ref>
 
 
 
 
 
== <big>منابع و مآخذ روزشمار 1364/03/26 </big> ==


{{پانویس}}  
{{پانویس}}  

نسخهٔ ‏۱۰ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۴۴

روزشمار جنگ سال 1364
1364.03.26
نام‌های دیگر بیست و شش خرداد
تاریخ شمسی 1364.03.26
تاریخ میلادی 26 رمضان 1405
تاریخ قمری 16 ژوئن 1985



گزارش- 23

در دومين روز عمليات "قدس1" صبح امروز رخنة بين نيروهاي خودي در جنوب بركه مختار، پوشانده شد و خط خودي در اين منطقه شكلي منسجم گرفت. دشمن نيز تا ظهر دو پاتك در محور آب‏راه مشروع انجام داد كه با مقابلة به موقع نيروهاي خودي دفع شد.[۱] به اين ترتيب با تثبيت پيروزي و پايان موفقيت‌آميز عمليات، منطقه‌اي به وسعت 180 تا 200 كيلومتر از تصرف دشمن خارج شد و نيروهاي خودي از شمال به جنوب در پنج كيلومتري الحسان، چهار كيلومتري دجله و الزجيه، شش كيلومتري اتوبان بغداد - بصره و در جنوبي‌ترين قسمت در دو كيلومتري البيضه استقرار يافتند. در اين حال روحيه نيروهاي خودي بسيار شاداب و استوار است چندان‏كه همچنان درخواست تداوم عمليات مي‌كنند. دربارة نتايج كلي عمليات قدس1، گزارش سپاه حاكي است كه 4 قبضه توپ ضدهوايي، 6 قبضه خمپاره‏انداز از انواع مختلف، 20 قطعه پل خيبري، 10 قطعه پل دوبه‌اي و تعداد فراواني سلاح سبك به غنيمت گرفته شد. همچنين يك گردان از" تيپ2 حطين" منهدم شد و تعدادي از عناصر تيپ‌هاي 506 و 114 و لشكر25 ارتش عراق كشته يا اسير شدند. در مجموع از نيروهاي دشمن 200 تن كشته، 200 تن مجروح و حدود 100 تن اسير شدند و 15 فروند قايق، 1 فروند هواپيماي پي.‌سي - 7 و 2 فروند هلي‌كوپتر آن‌ها نيز منهدم گرديد.[۲]

هور‌الهويزه ـ يكي از آبراه‌هاي انتخابي نيروهاي خودي در عمليات قدس1 از نيروهاي خودي 40 تن شهيد، 30 تن مجروح و 3 تن مفقود شدند. از تجهيزات خودي يك قبضه توپ 106 با قايق آن و يك قايق دوشكا منهدم شد و به چند قايق ديگر هم بر اثر اصابت تركش آسيب قابل ترميم وارد آمد.[۳]

گزارش- 24

به گزارش قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص)، نيروهايي از لشكر30 گرگان و تيپ1 لشكر88 تحت امر لشكر30، در محورهاي منطقه ماماخلان، چمپاله، دوكان، و باني بنوك(از جبهه شمال‌غرب) اقدام به يك عمليات انهدامي و ايذايي كردند. در اين عمليات حدود 150 تن از نيروهاي دشمن كشته يا زخمي شدند و 50 سنگر اجتماعي و انبار مهمات و قبضه‌هايي از توپخانه و تعدادي خودرو سبك و سنگين آن‏ها منهدم گرديد.[۴] به گزارش ركن2 لشكر30 گرگان، اين عمليات در ساعت24 با نام "صبر3" و با رمز "يا مولاي متقيان ادركني" به منظور انهدام پايگاه‌هاي دشمن انجام شده است.[۵]

گزارش- 25

يكي از پايگاه‌هاي سپاه مستقر در روستاي "رشده" واقع در 7 كيلومتري مريوان مورد هجوم ضدانقلاب قرار گرفت. مهاجمان كه قبلاً اين پايگاه و ميزان توانايي و پشتيباني آن را شناسايي كرده بودند با ابتكار عمل و برتري پايگاه را به تصرف درآوردند. از اين حمله، 12 شهيد - كه همگي مثله شده بودند‌ - و6 مجروح بر جاي ماند و 2 تن نيز اسير شدند.[۶] همچنين در يكي از خيابان‌هاي سقز چند پاسدار وظيفه مورد هجوم قرار گرفتند و براثر انفجار يك نارنجك كه به سوي‏شان پرتاب شده بود، 3 تن از آنان مجروح شدند.[۷]

گزارش- 26

امروز هواپيماهاي عراقي وارد حريم هوايي شهرهاي باختران و اسلام‌آباد غرب شدند[۸] اما هيچ حمله هوايي و موشكي صورت نگرفت. به اين ترتيب عراق برخلاف آنچه اعلام كرده بود، شروط اعلام شده خويش را نقض كرد و جنگ شهرها را ادامه نداد. در واقع با اين نحوه پايان جنگ شهرها، موضع برتري كه عراق به آن نياز داشت و به آن تظاهر مي‌كرد به‏شدت متزلزل شده است. در اين‌باره يك مفسر بي.‌بي.‌سي. گفت: «ايران حداقل يكي از سه شرطي كه عراق در هنگام اعلام تضمينش مبني بر متوقف ساختن بمباران شهرهاي ايران ذكر كرد را هم رعايت نكرده است. نيروهاي ايران به خاك عراق تجاوز كرده‌اند، شهرهاي عراق زير آتش توپخانه قرار گرفته و پيشنهاد صلح عراق مشخصاً از طرف رهبران ايران رد شده است. عراق تهديد كرده بود كه اگر شرايطي كه اين كشور پيشنهاد كرده، رعايت نشود، بمباران‌ها را بلافاصله شروع خواهد كرد ولي تاكنون اين كار را نكرده است.»[۹] درباره واكنش ايران در خصوص احتمال آغاز مجدد جنگ شهرها به‌وسيلة عراق، خبرگزاري فرانسه گزارش داد: «"كمال خرازي" مديريت ستاد عالي اطلاعات جنگ‌، امروز هشدار داد ايران با حداكثر نيرو به هر گونه از سرگيري بمباران شهرها توسط عراق پاسخ خواهد داد. آقاي خرازي اولين عكس‌العمل رسمي اظهار‏شده در تهران از آغاز اجراي قطع دو هفته‌اي جنگ شهرها كه عراق تصميم آن را اتخاذ كرده، اعلام نمود كه ايران تا آن‏جا تلافي خواهد كرد كه عراق از اعمالش متأسف شود. وي از سازمان‌هاي بين‌المللي خواست تا به عراق براي محترم شمردن ميثاق‌هاي جنگي فشار آورند. وي اظهار عقيده كرد اين قطع حملات به شهرها توسط عراق مديون اهميت تظاهرات جمعه در تهران است كه طي آن مردم نشان دادند كه از مقاومت در مقابل تجاوز عراق حمايت مي‌كنند.»[۱۰] در مورد واكنش كشورهاي منطقه درخصوص اعلام توقف جنگ شهرها، خبرگزاري قطر گزارش داد: «روزنامه‌هاي كشورهاي حوزه خليج‌فارس امروز ضمن تجليل از اقدام عراق در متوقف ساختن حمله به شهرهاي ايران، ابراز اميدواري كردند كه اين اقدام به متوقف شدن سيل خون‏ريزي و پايان گرفتن اين جنگ طولاني منجر گردد.»[۱۱] درباره انگيزه عراق در اعلام توقف جنگ شهرها راديو بي.بي.سي. نيز به نقل از هفته‌نامه "ساندي تايمز" گفت:«صدام‌حسين هدفش اين است كه مردم ]ايران[ را به واكنش عمومي برانگيزد چنان كه هم در برابر آيت‌الله خميني بايستند و هم موقعيت مقامات را متزلزل كنند و در نتيجه ايران راه صلح در پيش گيرد.»[۱۲]

گزارش- 27

روزنامه "كريستين ساينس مانيتور" چاپ امريكا، در شماره امروز خود خبر داد كه مهندس مهدي بازرگان در تماسي با اين روزنامه مواضع خود را در مورد مخالفت با ادامه جنگ، مطرح كرده است. در گزارش اين روزنامه دربارة جنگ ايران و عراق آمده است: «تا‏كنون مخالفت با جنگ، در تهران فقط به طور خصوصي ابراز مي‌شد، اما اكنون يكي از بنيان‏گذاران رژيم جمهوري‌اسلامي - مهدي بازرگان - آشكارا مخالفت خود را بيان مي‌دارد. مهدي بازرگان طي يك تماس تلفني به خبرنگار ما گفت: "اكثريت مردم از جنگ خسته و بيزار شده‌اند و من معتقدم تعدادي از رهبران كشور از واقعيت آگاه‏اند و با من هم عقيده هستند كه ما بايد براي صلحي شرافت‏مندانه با عراقي‌ها كوشش كنيم. اما آن‏ها جرأت آن را ندارند كه اين حرف را آشكارا بگويند".» گزارش‌گر اين روزنامه در پايان نوع مخالفت‌هاي بختيار و بازرگان با نظام جمهوري‌اسلامي ايران را با هم مقايسه كرده است: «بازرگان نه با حكومت ملايان بلكه فقط با سياست‌هاي دولت مخالف است، در حالي كه بختيار از بازگشت سلطنت مشروطه به ايران حمايت مي‌كند.»[۱۳]

گزارش- 28

حضور عجيب و تحسين‌برانگيز مردم در اوضاع به‏شدت مبهم و تهديدآميز روز قدس - كه براي جهان غيرمنتظره بود - علاوه بر بازتاب وسيع خارجي، در مباحث محافل داخلي نيز دامنة گسترده‌اي يافته است‌؛ از جمله در جلسه امروز مجلس شوراي اسلامي، دو تن از سخن‏رانان پيش از دستور و نيز رئيس مجلس به ايراد سخناني در مورد اين راه‏پيمايي پرداختند. "مرتضي رضوي" نماينده تبريز، به‏عنوان سخن‏ران قبل از دستور گفت: «ملتي كه با اين فداكاري، با اين ايثارگري كه مي‌آيد در مقابل تمامي تحليل‌ها و تبليغات سوء ده‌ها راديوي خارجي اين‏گونه مي‌ايستد و همة ادعاهاي دشمنان داخلي و خارجي را پاسخ مي‌گويد، حجت را بر ما، مخصوصاً بر ما مجلسي‌ها تمام مي‌كند كه در تصويب قوانين، لايحه و طرح‏مان طوري نشود كه به نفع فراريان سرمايه‌دار كله گنده بوده باشد يا به نفع ارباب ظالم بوده باشد. اين مسئوليتي كه قبلاً داشتيم با اين حركت عظيم روز قدس سنگين‌تر و عظيم‌تر شده است.» "سيدابوالقاسم موسوي دامغاني" نماينده رامهرمز نيز به عنوان ديگر سخن‏ران قبل از دستور گفت: «مسئولان جمهوري‌اسلامي، همة آن كساني كه به يك نحوي در تشكيلات جمهوري‌اسلامي نقش دارند بايد توجه بكنند كه ملت ايران پس از گذشتن پنج سال از جنگ و يكي دو سه سال جنگ شهرها و جنايات جنگي صدام، اين چنين در صحنه حضور پيدا كرد، حجت خودش را بر ما تمام كرد. امروز نوبت مسئولين است كه پاي به پاي اين ملت ما به پيش بتازيم تا ان‌شاء‌الله به پيروزي قطعي و نهايي برسيم.» سپس "هاشمي‌رفسنجاني" رئيس مجلس، گفت: «به حق بايد راه‏پيمايي روز قدس و روز جمعه گذشته را ما به‏عنوان يكي از حوادث مهم تاريخي به حساب بياوريم. آنچه كه انسان از مجموعه حوادث احساس مي‌كند اين است كه يك توطئه حساب شده همگاني عليه جمهوري‌اسلامي طراحي شده بود كه پايِ ابرقدرت غرب و شرق و ارتجاع منطقه و عوامل‏شان و اسرائيل، همه در كار بود. همة ابزاري كه لازم بود براي ارعاب مردم ما و دور كردن مردم ما از صحنه به كار گرفته شد و از هيچ چيز اين‏ها دريغ نكردند ]به اضافة[ سكوت بي‌سابقه مجامع جهاني و مراكز خبري دنيا از اين همه جنايت و تأييدهاي ضمني و بزرگ كردن حوادث در مسير منافع بعث عراق.» آقاي هاشمي در آخر از حضور مردم در روز قدس در آن اوضاع تهديدآميز، نتيجه‌گيري كرد: «اگر دشمنان اسلام يك ذره شعور داشته باشند، به قول همان مخبرهاي غربي ديگر حماقت است كه باز هم به فكر باشند كه به اين ملت ضربه بزنند.»[۱۴]

گزارش- 29

آقاي هاشمي‌رفسنجاني ‌- ‌كه بعد از امام، در عمل، شخصيت اصلي جمهوري‌اسلامي در سياست خارجي و فرماندهي عالي جنگ محسوب مي‌شود - امروز در مصاحبه با تلويزيون ژاپن آخرين مواضع ايران را در برخي زمينه‌هاي سياست خارجي و نيز دربارة جنگ تشريح كرد. مهم‌ترين اظهارات وي در مورد اكتفاي ايران به محاكمه صدام به‌عنوان متجاوز بود و اين‏كه "نتيجه محكمه هرچه باشد، ما مي‌پذيريم". در اين گفت‌وگو خبرنگار تلويزيون ژاپن با اشاره به بهبود روابط ايران و اتحاد جماهير شوروي و نيز تعويق تشكيل كميته مشترك براي همكاري‌هاي اقتصادي كه دلالت بر وجود اختلاف‌نظرهاي بين دو كشور دارد، پرسشي را با توجه به عواملي كه مانع بهبود روابط است، مطرح كرد. آقاي ‌رفسنجاني عدم تمايل ايران در تيره شدن روابط بين دو كشور را با توجه به داشتن همسايه‌اي نيرومند، هزاران كيلومتر منافع مشترك، رودخانه‌هاي مشترك، سد مشترك، احداث نيروگاه و كارخانه، طرق مواصلاتي و مبادلات تجاري و فني، متذكر شد و موارد اختلافي بين ايران و شوروي را چنين برشمرد: حضور نظامي شوروي در افغانستان، حمايت شوروي از عراق و ارسال تسليحات پيشرفته چون "ميگ25" به اين كشور و نيز حمايت از حزب توده. وي افزود: «اين مسئله آخري [حزب توده] با توجه به عدم اجازه دخالت كشورهاي خارجي در ايران و با دست‏گيري آن‏ها و انحلال اين حزب و محاكمه آن‏ها حل شد ولي دو مورد قبلي (افغانستان و عراق) حل نشده است كه البته نمي‌تواند مانع بهبود روابط دو كشور باشد و لذا جهت بهتر شدن روابط‏مان تلاش مي‌كنيم.»[۱۵] آقاي هاشمي در پاسخ به اين پرسش خبرنگار كه عراق تهديد كرده است تا زمان پذيرش صلح كامل توسط ايران به حملات عليه شهرها ادامه دهد، گفت: «فكر مي‌كنم حل اساسي جنگ در جبهه زميني است و در مورد مقابله به مثل به لحاظ انساني و اسلامي محدوديت داريم و اين موجب مي‌شود تا در جبهه سرعت عمل بيش‏تري به خرج دهيم و در صورت عادي بودن وضعيت، صبر مي‌كنيم تا اين كه زمينه يك انقلاب در عراق فراهم شود و آن موقع جهت نجات عراق حمله مي‌كنيم.»[۱۶] وي سپس دربارة ميزان خسارات به جزيره خارك و مجتمع پتروشيمي ايران و ژاپن گفت: «خسارات چنداني وجود نداشته است و اين جزيره با همان ظرفيت بالايي كه داشته الآن هم آماده صدور نفت هست ولي ما نياز به آن ظرفيت بالا نداريم، از طرف ديگر، دفاع ما در آن‏جا قوي است و صدماتي هم كه به مجتمع پتروشيمي وارد شده است غيرقابل جبران نبوده است.»[۱۷] در مورد قراردادهاي عراق با تركيه و عربستان جهت ايجاد خطوط جديد انتقال نفت كه عراق را قادر مي‌سازد در چند سال آينده بيش از سه ميليون بشكه نفت در روز صادر كند و اين امر امتياز بزرگي براي اين كشور است و بر ادامه جنگ تأثير خواهد داشت، گفت: «در حال حاضر عراقي‌ها به اندازه سهميه‌اي كه در اوپك دارند، نفت صادر مي‌كنند و اگر خودشان كم‏تر هم صادر بكنند، كويت و عربستان سعودي به نيابت از عراق نفت مي‌فروشند. ما فكر نمي‌كنيم حتي اگر لوله‌ جديدي دست عراق بيفتد، عراق بتواند نفت بيش‏تري را صادر بكند مگر اين كه بخواهد مقررات اوپك را زير پا بگذارد، البته حزب بعث عراق تابع مقررات نيست ولي ما هم نخواهيم گذاشت و از قدرت‏مان استفاده مي‌كنيم و جلو صدور بي‌حساب نفت را مي‌گيريم چون صدور بي‌حساب نفت به معني از هم پاشيدن اوپك و به هم خوردن بازار است، طبعاً در آن صورت كشورهاي منطقه از ما حمايت خواهند كرد.» وي افزود: «ما همين الآن مي‌گوييم كه اگر روزي اين لوله‌ها تكميل بشود و بخواهد از سهميه‌اش تجاوز بكند، تحقيقاً جلو اين لوله‌ها را مي‌بنديم و آن كشورهايي را هم كه اجازه مي‌دهند بي‌حساب نفت صادر بشود با آن‏ها هم برخورد غيردوستانه‌اي خواهيم داشت.» آقاي هاشمي در ادامه اعلام كرد: «ايران الآن تكنولوژي ساخت موشك را دارد و فرمول سوخت موشك و مخازن تحت فشار زياد را - كه از عناصر مهم هستند - و نيز سيستم هدايت و به دست آوردن آلياژهاي لازم براي پرواز موشك‌ها را توانستيم حل بكنيم و خوش‏بختانه اين موشك‌ها كاملاً ايراني است يعني ما از طريق تعمير موشك‌هاي پيشرفته‌اي كه در اختيار داشتيم، نتايج خوبي به‏دست آورديم و در آينده نوع جديدي را خواهيم ديد. تحقيقاً ما متكي به يك نوع موشك نخواهيم بود. ما از همين حالا اعلام مي‌كنيم كه به‏عنوان يك قدرت موشكي نه در سطح ابرقدرت‌ها بلكه در سطح كشورهاي رده دوم و سوم، در منطقه حضور داريم. البته لزومي ندارد كه دنيا از قدرت ما بترسد؛ اگر ما از موشك استفاده بكنيم فقط به‏عنوان قدرت دفاعي و بازدارندگي است.» مهم‏ترين اظهارات آقاي هاشمي در توضيح شرط سقوط صدام عنوان شد كه آن را به محاكمه صدام تنزل داد. وي در پاسخ به اين پرسش خبرنگار كه "نظر ايران از شرط سقوط صدام جهت دست‏يابي به صلح و نيز راجع به آتش‌بس در جنگ شهرها چيست؟" چنين توضيح داد: «ما آتش‌بس در مورد شهرها را مي‌پذيريم. به طور كلي در زدن شهرها يا تعرضي به خطوط دريايي يا هوايي يا استفاده از سلاح شيميايي و به طور كلي در موارد تخلف از موازين بين‌المللي جنگ، در هر موردش اگر ما اقدامي مي‌كنيم جنبه مقابله به مثل دارد و آمادگي داريم به محض اين كه عراقي‌ها دست از تخلف‏شان بردارند، آتش‌بس در اين گونه موارد را بپذيريم ولي در مورد اصل جنگ نه، از شرايط خودمان هيچ گونه عدول نخواهيم كرد. شرايطي را كه، مطرح كرديم، شرايط عادلانه‌اي است. ما با موازين بين‌المللي حرف مي‌زنيم ... آن‏ها بسياري از مردم غيرنظامي را در ابتداي جنگ اسير كردند ... قرارداد الجزاير را در تلويزيون پاره كردند ... مردم غيرنظامي را بمباران مي‏كنند ... از سلاح شيميايي استفاده مي‌كنند، تمام موازين را زير پا مي‌گذارند، خوب طبيعي است كه ما نمي‌توانيم با چنين همسايه‌اي در صلح باشيم، چرا كه حقوقي براي ما مقرر است كه بايد تأمين بشود. اگر آن را به سقوط صدام تعبير مي‌كنيم، توضيح داديم كه منظور ما محاكمه صدام به عنوان متجاوز است. ما مي‌گوييم كه بيايند چنين آدمي را محاكمه بكنند، البته معتقديم كه هر دادگاه هر چند كه ضعيف هم تشكيل بشود، صدام را به پرداخت غرائم و خسارات‌ و محكوميت‌هاي اخلاقي و انساني محكوم خواهد كرد... طبعاً چنين كسي استحقاق حكومت بر ملت را ندارد و طبيعي است كه به اين‏جا ختم مي‌شود كه ما حكم محكمه را هر چه باشد، مي‌پذيريم.»[۱۸]

گزارش- 30

نمايندة دائمي جمهوري‌اسلامي ايران در سازمان‌ملل متحد، (سعيد رجايي‌خراساني) در نامه‌اي خطاب به دبيركل اين سازمان با ذكر موارد تخلف عراق، لزوم رعايت پروتكل ژنو مبني بر ممنوعيت استفاده از سلاح‌هاي شيميايي و نيز وظايف دبيركل سازمان‌ملل متحد را در اين باره يادآور شد و خواستار رسيدگي جدي گرديد. در اين نامه همچنين يادآوري شده است كه كوتاهي سازمان‌ملل در اين باره مي‌تواند بر اقدامات تلافي‌جويانه ناخواسته‌اي بينجامد كه مورد رضايت هيچ كس نيست. نامه چنين است: «بنا به اطلاع دولت متبوعم، احتراماً توجه جناب‏عالي را به نكات ذيل جلب مي‌نمايم: در تاريخ 7 مي 1985 [17/2/1364] رژيم جنايت‏كار عراق در ادامه جنگ شيميايي خود عليه نيروهاي جمهوري‌اسلامي ايران، شمال شرقي بصره را با گلوله‌هاي توپ شيميايي گلوله‏باران كرد كه در نتيجه آن چند نفر از مردم مجروح شدند. بعثيان عراق به جنگ شيميايي خود ادامه دادند تا آن‏جايي كه در روز بعد، مورخ 8 مي، منطقه كناره واقع در جنوب غربي سردشت را هدف گلوله‌هاي شيميايي قرار دادند. علي‌رغم اين حقيقت كه رژيم جنايت‏كار عراق مكرراً به خاطر استفاده از تسليحات شيميايي عليه نيروهاي جمهوري‌اسلامي ايران و علي‌رغم فشارهاي سياسي بين‌المللي وارده، به همين خاطر محكوم شده است، حكام عراق هنوز پروتكل 1925 ژنو مبني بر ممنوعيت استفاده از عوامل شيميايي در جنگ را آشكارا نقض مي‌نمايند بنابراين از جناب عالي درخواست مي‌گردد با اقدامات لازم به استفاده عراق از سلاح‌هاي شيميايي پايان دهيد تا از احتمال اقدامات تلافي‌جويانه ناخواسته جلوگيري شود. اين گام از سوي جناب عالي اميدي تازه به اعتبار و اقتدار اين سازمان‌ بين‌المللي خواهد بخشيد.»[۱۹]

گزارش- 31

شيخ "صباح" امير كويت، در ملاقات با يك هيئت اعزامي از ايران كه اخيراً به كشورهاي منطقه خليج‌فارس سفرهايي داشته، گفته است كه صدام در تلاش براي رسيدن به توافق‌هايي با شوروي دربارة جنگ است.[۲۰] روزنامه "مليت" چاپ تركيه نيز امروز نوشت، اتحاد جماهير شوروي كه با عراق قرارداد دوستي امضا كرده است، براي جلوگيري از اقدامات سوريه و كمونيست‌هاي عراقي تلاشي از خود نشان نمي‌دهد. به نوشته اين روزنامه، كمونيست‌هاي عراقي و سوري همكاري نزديك با هم دارند و با كمك كردها خواستار افزايش فشار بر صدام‌حسين هستند. آن‏ها معتقدند جنگ ايران و عراق در سال جديد وارد مرحله حساسي خواهد شد و صدام قدرت خود را از دست خواهد داد. در اين روزنامه همچنين آمده است: «در اوايل ماه مه آخرين محموله سلاح شوروي متشكل از موشك‌هاي سام 7، كلاشينكف، تيربار و مسلسل دوشكا از راه سوريه و ايران براي كردها فرستاده شده است.»[۲۱]

گزارش- 32

"طه‌ياسين‌رمضان" معاون اول نخست‌وزير عراق، در يك اقدام تبليغاتيِ نمايش قدرت اعلام كرد كشورش ديگر تمايلي به استفاده از خط لوله مسدود خود در سوريه، ندارد و حتي پس از پايان جنگ با ايران، قرارداد اين خط لوله را لغو شده محسوب مي‌كند و توسعه تسهيلات جايگزين اين خط لوله بدين معناست كه عراق در عمل نيز پس از پايان جنگ با ايران به خط لوله سوريه نياز نخواهد داشت. وي افزود كه قرار است خط لوله نفتي جديد عراق از طريق عربستان در دهم شهريور آينده بهره‌برداري شود و با وجود خط لوله ديگري كه از طريق تركيه قرار است از اواخر سال 1986 شروع به كار كند، صدور نفت عراق از طريق كانال‌هاي امن و خارج از تأثيرات جنگ تضمين خواهد شد.[۲۲]

گزارش- 33

روزنامه ژاپني "نيهون كيزايي" در گزارشي دربارة تشكيل نيروهاي واكنش سريع توسط كشورهاي شوراي همكاري خليج‌فارس در قبال ادامه كمك‌هاي مالي اقتصادي به عراق، نوشته است: «كشورهاي شوراي همكاري خليج‌فارس به‏تدريج به اين فكر مي‌كنند كه عاقلانه‌تر خواهد بود آن‏ها جاي كمك به عراق در جنگ با ايران، سيستم دفاعي مشترك خود را تقويت نمايند ... كشورهاي حوزه جنوبي خليج‌فارس از ابتداي جنگ تا كنون حدود 45 ميليارد دلار به عراق در جنگ عليه صدور انقلاب اسلامي، كمك كرده‌اند. اين كمك‌ها از نظر اين كشورها بهاي تضمين امنيت آن‏ها بوده است، اما با طولاني شدن جنگ و وضعيت مالي دشوار ناشي از كاهش درآمد نفتي، اين كشورها فكر مي‌كنند كه كمك به عراق بار سنگيني به دوش آن‏هاست، در حالي كه تشكيل نيروهاي واكنش سريع اين شورا براي آن‏ها شش ميليارد دلار هزينه داشته است.» اين روزنامه به نقل از يك كارشناس نظامي غرب افزوده است: «آشكار است كه نيروي واكنش سريع شوراي همكاري قدرت كافي براي مقابله مستقيم با ايران را ندارد.» نيهون كيزايي در خاتمه پيش‌بيني كرده است: «تشكيل نيروي واكنش سريع، به طور غيرمستقيم بيان‏گر آن است كه وضعيت خليج‌فارس از يك مقابله دو طرفه ايران در مقابل عراق و شوراي همكاري، به يك مقابله سه طرفه ايران، عراق و شوراي همكاري تغيير مي‌يابد.»[۲۳]

گزارش- 34

دربارة ماجراي اخير ربودن يك هواپيماي امريكايي، خبرنگار خبرگزاري فرانسه از بيروت گزارش داد: «امروز يك گروه از حزب‌الله لبنان براي همكاري با چريك‌هاي امل وارد فرودگاه بيروت شده‌اند.»[۲۴] همچنين خبرنگاران محلي ضمن مطرح كردن ديدار هواپيماربايان با دوستان و اعضاي خانواده‌هاي خود كه در حومه جنوب بيروت در نزديكي فرودگاه بين‌المللي پايتخت لبنان زندگي مي‌كنند، گزارش دادند: «ديشب هواپيماربايان سرحال بودند و گاهي هم با چريك‌هاي امل - كه در برج كنترل فرودگاه مستقر شده‌اند - شوخي مي‌كردند. يكي از آن‏ها از اين‏كه به موقع شامش را به هواپيما نمي‌بردند، شكايت كرد و گفت: "در فاصله اين مدت مي‌توانستم به خانه‌ام بروم و براي همه كساني كه در هواپيما هستند، غذا تهيه كنم".»[۲۵] از سوي ديگر، در پاسخ به اظهارات برخي مقام‏هاي رسمي و نيمه‏رسمي امريكا و تهديدات آن‏ها عليه ايران - كه برخي اروپاييان نيز آن را تكرار مي‌كنند - سخن‏گوي وزارت امور خارجه ايران هرگونه دخالت ايران را در ربودن هواپيماي امريكايي تكذيب كرد و آن را هياهوي تبليغاتي امريكا در واكنش به تظاهرات گسترده ملت مسلمان ايران و ديگر مسلمانان جهان براي حمايت از ادامه نبرد تا پيروزي نهايي، دانست.[۲۶] خبرگزاري يونايتدپرس نيز به نقل از سخن‌گوي وزارت خارجه ايران انتشار گزارش‏هايي مبني‏بر دست داشتن ايران در ربودن هواپيماي امريكايي را زمينه‌سازي حمله امريكا به ايران اعلام كرد.[۲۷] در اين حال "جيم آندرسن" خبرنگار ديپلماتيك خبرگزاري يونايتدپرس، در گزارشي دربارة هواپيماي ربوده شدة امريكايي، به مقايسه بين اين ماجرا و گروگان‌گيري امريكاييان در تهران (در سال 1358) پرداخت و نوشت: «از نظر درماندگي و سرخوردگي كه دولت امريكا به خصوص در روزهاي نخست بحران گروگان‌گيري در ايران با آن مواجه بود، مي‌توان اين دو حادثه را با هم مقايسه كرد ولي مشكل بزرگ اينك در اين است كه هيچ كس نمي‌داند اين هواپيماربايان چه كساني هستند، هيچ دليل و مدركي هم در دست نيست كه ارتباط آن را با يك دولت خاصي ثابت كند. كسي نمي‌داند آيا آن‏ها يك گروه بزرگ‏تر شيعه و يا حتي نماينده ايران هستند يا خير.»[۲۸]



منابع و مآخذ روزشمار 1364/03/26

  1. سند شماره 0628 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش عمليات قدس 1 و 2، راوي: محسن رخصت‏طلب، تيرماه 1364، ص 37.
  2. همان، صص 39 و 40.
  3. همان ص39.
  4. سند شماره 09350. مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي عملياتي شماره 4، قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص)، 6/4/1364، ص20.
  5. - روزنامه كيهان، 26/3/1364.
  6. مأخذ 4، ص7.
  7. سند شمارة 226054، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اسناد سياسي، 26/3/1364، ص 17.
  8. روزنامه اطلاعات، 26/3/1364، ص2.
  9. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، شماره 91 (29/3/1364)، ص37، راديو "بي.‌بي.‌سي."
  10. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشريه"گزارش‌هاي ويژه"، شماره 89 (27/3/1364)، ص13، خبرگزاري فرانسه.
  11. همان، ص13، خبرگزاري قطر.
  12. همان، ص30، راديو "بي.‌بي.‌سي."
  13. مأخذ 7، صص26 و 27، روزنامه "كريستين ساينس مانيتور"، چاپ امريكا.
  14. اداره كل تندنويسي مجلس شوراي اسلامي، روزنامه رسمي مشروح مذاكرات مجلس شوراي اسلامي، جلسه علني مجلس، شماره146 (26/3/1364).صص21ـ20.
  15. روزنامه كيهان، 26/3/1364.
  16. همان.
  17. همان.
  18. همان.
  19. همان.
  20. مأخذ 7، ص42.
  21. اداره كل مطبوعات و رسانه‌هاي خارجي وزارت ارشاد اسلامي، نشريه "بررسي مطبوعات جهان"، شماره 866 (24/4/1364)، ص31، روزنامه "مليت".
  22. مأخذ 7، ص 35 و 36.
  23. مأخذ 7، ص10.
  24. روزنامه اطلاعات، 27/3/1364، ص آخر.
  25. همان.
  26. مأخذ 8، ص3.
  27. مأخذ 10، ص19، يونايتدپرس، 26/3/1364.
  28. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشريه گزارش‏هاي ويژه شماره 88 (26/3/1364)، ص 39، راديو بي.‌بي.‌سي.، "جيم اندرسن" خبرنگار ديپلماتيك يونايتدپرس.