1362.06.22: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1362 |نام = 1362.06.22 |نام دیگر= بیست و دو شهریور |روز=22 شهریور 1362 |تاریخ شمسی= 1362.06.22 |تاریخ میلادی= 13 سپتامبر 1983 |تاریخ قمری=5 ذیحجه 1403 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.06.22</div> <div class="bo...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| سطر ۲۸: | سطر ۲۸: | ||
<div style="text-align:justify"> | <div style="text-align:justify"> | ||
== گزارش - 349 == | |||
فرماندهان قرارگاه‌های خاتم‌الانبیا(ص) و نجف در ادامه مباحث روز گذشته خود درخصوص تنظیم و تکمیل طرح عملیات والفجر5، امروز نیز در گیلان‌غرب جلسه‌ای تشكیل داده* و به بررسی زمان اجرای عملیات، آخرین اقدامات انجام‌شده، مشکلات موجود، وضعیت پیشرفت امور و میزان آمادگی یگان‌های تحت امر قرارگاه نجف در منطقه دربندیخان پرداختند. | |||
در ابتدای این جلسه فرماندهان یگان‌های تحت امر قرارگاه نجف گزارشی از آخرین وضعیت مناطق خود ارائه دادند. مهدی باکری فرمانده لشکر31 عاشورا، که قرار است در منطقه شاخ بمو و شاخ کیله به‌عنوان قرارگاه تاکتیکی نجف2 وارد عمل شود، درمورد اقدامات انجام‌شده گفت: نیروهای اطلاعات - عملیات لشکر ما تا الآن، دو بار روی قله شاخ بمو شناسایی عمیقی داشتند که پس از سه شبانه‌روز اعلام کردند که عناصر دشمن روی قله حضور ندارند. درحال‌حاضر، 70 درصد شناسایی پایان یافته، ولی رفت‌وآمد بی‌ضابطه جاسوسان و قاچاقچیان و عده‌ای از افراد رانده‌شده در این منطقه کار را برای نیروهای اطلاعات - عملیات ما دشوار كرده است؛ بااین‌حال دو راهکار برای عملیات در این محور پیدا شده است. وی ضمن اشاره به توجیه نیروها و اتمام تقریبی كار احداث پایگاه‌ها و اورژانس، استعداد یگان خود را درمجموع 4 گردان ذكر كرد و افزود: ازجمله مشکلات ما کمبود نیرو است که تقریباً به یک تیپ آماده سپاه احتیاج داریم.<ref>سند شماره 283/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا در عملیات والفجر4، داوود رنجبر و محسن رخصت‌طلب، 15/6/1362 تا 30/6/1362، صص 44 - 43.</ref> | |||
فرمانده لشكر31 عاشورا محدودیت و دشواری راهکارهای موجود، نبود عقبه و اتکا به یک جاده را ازجمله عوامل دشواری عملیات در این منطقه برشمرد و خاطرنشان كرد: درصورتی‌که دشمن به این منطقه حساس شود با اندکی تقویت منطقه، کار را برای حرکت نیروهای ما دشوار خواهد ساخت. مهدی باکری در تکمیل این بخش از اظهارات خود گفت: براساس آرایش فعلی ارتش عراق در این منطقه، نیروهای ما در همان شب اول خرج خواهند شد. چون از یک‌طرف نیروهای خودی ضمن راه‌پیمایی طولانی در صخره‌ها و کوه‌ها، باید مناطق را پاک‌سازی کنند و از طرف دیگر باید با مشکلات تدارکاتی 24 ساعت اول عملیات نیز کنار بیایند، در روز دوم عملیات نیز باتوجه‌به مسافت طولانی، می‌توان با اتکا به نیروی احتیاط کاملاً آماده و سرمایه‌گذاری روی بالگرد با خلبان‌های توجیه‌شده و پای‌کار، عملیات را ادامه داد.<ref>سند شماره 12736/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه بررسی وضعیت منطقه بمو و ارزیابی نیروها، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 22/6/1362، نوار شماره 12736)، ص4.</ref> | |||
پس از آن فرمانده لشکر27 محمد رسول‌الله(ص) که باید در منطقه زیمناکوه درقالب قرارگاه تاکتیکی نجف1 وارد عمل شود به تشریح اقدامات انجام‌شده پرداخت و شناسایی‌های صورت‌گرفته را بسیار خوب توصیف کرد<ref>سند شماره 283/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا در عملیات والفجر4، داوود رنجبر و محسن رخصت‌طلب، 15/6/1362 تا 30/6/1362، صص 44 - 43.</ref> و گفت: از آق‌داغ و بالای سد دربندیخان شناسایی داشتیم و نیروهای شناسایی تمام این ارتفاعات را تا عمق رفته و اطلاعات خوبی از مناطق استقرار دشمن، استعداد نیروها و ادوات ارتش عراق جمع‌آوری کرده‌اند.<ref>سند شماره 12736/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه بررسی وضعیت منطقه بمو و ارزیابی نیروها، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 22/6/1362، نوار شماره 12736)، ص4.</ref> ابراهیم همت در گزارش خود از اتمام تقریبی امور آماده‌سازی عملیات خبر داد، وی با اشاره به كمبود نیرو و استعداد فعلی لشکر27 كه 7 گردان می‌باشد، اعلام کرد درصورت واگذاری نیروی جدید، لشکر27 از آمادگی کامل برای اجرای عملیات برخوردار است.<ref>سند شماره 283/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 47 - 45.</ref> | |||
فرمانده لشکر27 محمد رسول‌الله(ص) در ادامه سخنان خود سختی جنگ در کوهستان، حضور ضدانقلاب در منطقه و تغذیه آن ازسوی عراق، رفت‌وآمد جاسوسان و قاچاقچیان و وابستگی ارتفاعات به یکدیگر را از مشکلات نبرد در این منطقه برشمرد و برای رفع آن دو راه‌حل پیشنهاد کرد: یکی اجرای عملیات به‌صورت سراسری و دیگری تأمین جاده و عقبه مناسب.<ref>سند شماره 12736/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 5 - 4.</ref> وی در پایان گزارش خود به‌منظور حفظ و افزایش ضریب غافلگیری دشمن خواستار رعایت مسائل حفاظتی در منطقه عملیاتی والفجر5 شد. | |||
سپس فرمانده لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) که قرار است در منطقه شاخ خشیک به‌عنوان معاون قرارگاه تاکتیکی نجف1 عمل كند، گفت: ما با منطقه آشنا شده‌ایم و شناسایی‌ها انجام شده است، ولی نیروها و ادوات ما به‌علت نبود لوازم تدارکاتی ازقبیل اتوبوس و کمرشکن هنوز به این منطقه منتقل نشده‌اند. وی همچنین گفت درحال‌حاضر 7 گردان داریم که بیشتر آنها با کمبود نیرو مواجه‌اند.<ref>سند شماره 283/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 49 - 48.</ref> | |||
در ادامه جلسه مرتضی قربانی فرمانده لشکر5 نصر به‌عنوان احتیاط عملیات در قرارگاه تاکتیکی نجف3 گزارشی از وضعیت یگان خود ارائه کرد که از عدم آمادگی مناسب آنان حکایت داشت. | |||
پس از گزارش فرماندهان لشکرها، عزیز جعفری فرمانده قرارگاه نجف، در ارزیابی میزان آمادگی این قرارگاه برای اجرای عملیات والفجر5 در منطقه دربندیخان گفت: لشکرهای27، 31 و 17 از آمادگی نسبتاً خوبی برخوردارند. وی در ادامه، سختی‌های نبرد در این منطقه را ازجمله دلایل اصلی ناممكن بودن تحقق تمام اهداف عملیات دانست و افزود: ما نمی‌توانیم سد دربندیخان و نیروی پشت سرش را هم تأمین کنیم، لذا مجبوریم با استقرار در لب دریاچه، این منطقه را در کنترل بگیریم و نیرویی را برای انهدام تأسیسات سد به‌خصوص برق (زیر سد) بفرستیم. جعفری وضعیت خاص آب‌وهوای این منطقه، کثرت و گستردگی اهداف عملیات، نیاز به مهمات زیاد، محدودیت زمان، کمبود نیرو و تضمین پوشش هوایی به‌خصوص بالگرد را از مشکلات جدی این عملیات ذكر کرد. فرمانده قرارگاه نجف در این نشست برای حل مهم‌ترین مشکلِ منطقه یعنی نبود جاده‌های تدارکاتی، بر آمادگی و پای‌کار بودن بالگردهای هوانیروز تأکید داشت.<ref>سند شماره 283/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 49 - 48.</ref> | |||
امروز همچنین جلسه دیگری با حضور فرماندهان ارشد سپاه و ارتش در قرارگاه‌های خاتم‌الانبیا(ص) و نجف* به‌منظور بررسی نهایی وضعیت قرارگاه نجف و تعیین زمان عملیات والفجر5 در منطقه دربندیخان برگزار شد. در این جلسه پس از بحث‌های طولانی میان فرماندهان و مسئولان قرارگاه‌های خاتم‌الانبیا(ص) و نجف، سرانجام سازمان رزم قرارگاه نجف به این شرح تعیین شد: | |||
جدول مشخصات قرارگاه‌های تاکتیکی نجف | |||
نام مختصات مأموریت استعداد (سپاه) استعداد (ارتش) | |||
نجف1 تأمین دربندیخان تا سرتک لشکر27 محمد رسول‌الله(ص) | |||
با 10 گردان، | |||
لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) | |||
با 7 گردان تیپ30 گرگان با 5 گردان | |||
نجف2 تأمین بمو و شاخ کیله لشکر31 عاشورا با 8 گردان تیپ30 گرگان با 3 گردان | |||
نجف3 احتیاط نجف1 لشکر5 نصر با 7 گردان - | |||
نجف4 احتیاط نجف2 تیپ10 سیدالشهدا(ع) با 3 گردان - | |||
علاوه‌براین باتوجه‌به نگرانی فرمانده قرارگاه نجف درمورد تضمین هوانیروز، در بخش دیگری از جلسات امروز درباره تأمین پوشش هوایی (توپخانه،<ref>سند شماره 12738/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه بررسی تحرکات قرارگاه نجف، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 22/6/1362، نوار شماره 12738)، صص 8 - 1.</ref> ضدهوایی و بالگرد) بحث و تبادل‌نظر شد. همچنین مقرر شد برای افزایش سطح غافلگیری دشمن و جلوگیری از تمرکز قوای ارتش عراق در منطقه دربندیخان، عملیات فریبی هم‌زمان با عملیات والفجر5 اجرا شود؛ بدین‌ترتیب كه پس از انجام هماهنگی با لشکر81 ارتش، در جلوی تنگاب (منطقه روبه‌روی قصرشیرین - سرپل‌ذهاب)، این عملیات طرح‌ریزی و اجرا گردد و نیروهای خودی با احداث یک خاکریز به‌سمت دشمن، بر حساسیت ارتش عراق بر روی خانقین افزوده و از فشار منطقه دربندیخان بکاهند.<ref>سند شماره 12739/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ارزیابی توپخانه و هوانیروز، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 22/6/1362، نوار شماره 12739)، صص 10 - 1؛ و - سند شماره 283/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 65 - 64.</ref> | |||
== گزارش - 350 == | |||
درپی تغییرات خطوط پدافندی منطقه عملیاتی والفجر4 به‌خصوص تخلیه برخی ارتفاعات شمال دهانه شیلر، تقویت ارتفاعات جنوبی این منطقه و بمباران عقبه عملیاتی خودی توسط جنگنده‌های عراق، امروز فرماندهان قرارگاه‌های خاتم‌الانبیا(ص) و مقدم حمزه* برای بررسی این مسئله - که نشانه هوشیاری بیش‌ازپیش دشمن در طول یک هفته گذشته است - در باختران تشکیل جلسه دادند. | |||
در ابتدای جلسه، علی رضائیان فرمانده قرارگاه مقدم حمزه، به تشریح وضعیت کلی دشمن در منطقه دهانه شیلر پرداخت و گفت: براساس گزارش اطلاعات - عملیات قرارگاه مقدم حمزه، دشمن از حدود سه روز پیش، تقویت خطوط خود را آغاز کرده و حدود دوازده هزار نیرو* به سرپرستی فرمانده سپاه چهارم عراق با دو ماشین مستشارهای خارجی از منطقه کرکوک، سلیمانیه، سیدصادق و پنجوین حرکت داده و در منطقه پنجوین، سرسوراب و جاده نالپاریز تا پل کرکوک مستقر کرده است. وی با اشاره به استقرار دو گردان تانک در این منطقه گفت: الآن دشمن همه جاهایی را که خالی بوده می‌پوشاند و درحال‌حاضر نیروهای عراق در دشت‌ها هستند** درمجموع ارتش عراق از ارتفاعات مارو تا جلوی توتمان دو تیپ زرهی و چهار تیپ پیاده مستقر کرده و روی کانی‌مانگا را که قبلاً نیرویی نداشت، به‌شدت تقویت كرده است. رضائیان در ادامه حجم فعالیت دشمن را زیاد توصیف کرد و درمورد تغییر خطوط پدافندی و فعالیت شدید هوایی عراق در منطقه افزود: ارتش عراق علاوه‌بر تخلیه مواضع خود در شمال رودخانه آب شیلر تپه شهدا را هم تخلیه و بمباران کرده در مقابل هفت‌توانان، جشنی‌آباد و قلقله را نیز گرفته و منطقه پر از خبرچین‌های دشمن است. وی با بیان اینكه از ابتدای شهریورماه تا دیروز (21/6/1362) کل منطقه بیش از 60 بار بمباران شده است، گفت: که واحد تعاون ما در پنج روز اخیر43 شهید تخلیه کرده است. | |||
پس از آن خرازی فرمانده لشکر14 امام حسین(ع)، ضمن ارائه گزارشی از روند احداث جاده چاله‌سبز به تشریح حملات دشمن در محور مریوان، ورود چند گردان تانک از سیدصادق، ترددهای شبانه، انتقال نیروی جدید به این منطقه و هماهنگی دیده‌بانی و استراق‌سمع دشمن اشاره و حمله ارتش عراق را قریب‌الوقوع پیش‌بینی کرد. | |||
در ادامه جلسه، کاظمی فرمانده لشکر8 نجف، به تشریح وضعیت دشمن در محور بانه پرداخت و گفت: ارتش عراق گله‌گم، پنج انگشتان، چمپاروا، تخته‌نادر، برکچل و سرکچل را تخلیه کرده، ولی یک طرف سورکوه در قسمت جاده را تقویت کرده است. وی افزود: گردان تانک قرطبه و صلاح‌الدین هم وارد منطقه شده است. دیروز بالگردهای عراقی تا نزدیکی خط ما آمدند و دشمن دو شب پیش 15 منور روی کنگرک انداخت. کاظمی کمبود نیرو، مشكلات مهندسی و تدارکات را ازجمله مشکلات لشکر8 نجف ذكر کرد. | |||
در این نشست خرازی و کاظمی با بیان مواردی از لورفتن اطلاعات*** خواستار رعایت بیشتر مسائل حفاظتی درزمینه عملیات والفجر4 در منطقه شیلر شدند؛ فرمانده لشکر8 نجف ضمن اظهار ناراحتی از بی‌توجهی به عملیات شیلر که موجب عقب‌نشینی و فرار عراق از شمال دهانه شیلر شد،<ref>سند شماره 12740/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ارزیابی عقب‌نشینی عراق، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 22/6/1362، نوار شماره 12740)، صص 62 - 1.</ref> گفت: «ما فکر نمی‌کنیم اینجا عملیات بشود چون [شما فرماندهان قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)] هیچ اهمیتی نمی‌دهید.» فرماندهان لشکرهای14 امام حسین(ع) و 8 نجف همچنین اعلام کردند که درصورتی‌که مشکل کمبود نیروی آنها رفع شود، بیست روز دیگر عملیات می‌کنند و قائم‌مقام فرماندهی کل سپاه این زمان را به یک هفته تقلیل داد.<ref>سند شماره 283/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 73 - 72.</ref> این دو فرمانده در پایان پیشنهاد دادند که عملیات والفجر4 فقط از محور بانه یعنی از روی سورکوه و کنگرگ به‌سوی کانی‌مانگا اجرا شود تا با بستن عقبه نیروهای عراق، دشمن در مارو دور بخورد، اما شمخانی و رشید با این پیشنهاد مخالفت کردند.<ref>سند شماره 12741/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ارزیابی عقب‌نشینی عراق، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 22/6/1362، نوار شماره 12741)، صص 18 - 1.</ref> | |||
== گزارش - 351 == | |||
مریوان به‌عنوان یکی از نقاط کانونی عملیاتی و تدارکاتی در عملیات آتی، در روزهای اخیر همواره مورد حمله هواپیماهای عراقی قرار گرفته است و دراین‌میان، پادگان شهر ازجمله اهداف اصلی جنگنده‌های دشمن بوده است. | |||
هواپیماهای عراقی امروز نیز در سه نوبت در ساعات 8:30، 9:30 و 10:10 در آسمان مریوان ظاهر شده و اقدام به بمباران پادگان شهر كردند.<ref>سند شماره 343872 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی مریوان به استانداری کردستان، 23/6/1362.</ref> قرارگاه حمزه در گزارشی ضمن تأکید بر اینکه تعداد هواپیماهای مهاجم در این حمله 10 فروند و از نوع میراژ بوده، اعلام كرد كه بمباران پادگان صددرصد مؤثر واقع شده است. براساس این گزارش میزان تلفات و خسارات واردشده به این شرح می‌باشد: | |||
«براثر اصابت و انفجار بمب، 3 کانکس که حاوی مواد سوختنی بودند دچار حریق شد و تا ساعت1 بعدازظهر به‌طوری‌که اثری از آنها برجای نماند، سوختند و همچنین 3 دستگاه ساختمان پنج‌طبقه که در آنها مواد منفجره و مهمات سبک و سنگین بود براثر اصابت بمب، مهمات‌های این سه ساختمان منفجر شد. ... درنتیجه این انفجار یکی از سه ساختمان به‌کلی منهدم شد و کلاً فروریخت و به دو ساختمان دیگر هریک حدوداً 80% خسارت وارد شده و منهدم شدند.» در ادامه این گزارش آمده است: «مهمات‌هایی (موشک‌ها) که از این ساختمان‌ها به اطراف پرتاب می‌شدند به ساختمان‌های دیگر اصابت کرده و آسیب جزئی وارد نموده‌اند و همچنین تا ساعت 1 بعدازظهر آسمان پادگان پوشیده از گردوغبار حاصله از انفجار مهمات‌ها و دود حاصله از کانکس‌ها بود.» گزارش مذکور، در پایان، با تأكید بر ضعف پدافند هوایی منطقه افزوده است: «پوشش هوایی منطقه (پدافند هوایی) قادر به جلوگیری یا ممانعت از هیچ‌گونه عملیات هوایی نمی‌باشد و چنانچه تدابیر بهتری برای پوشش هوایی در نظر نگیریم عملیات‌های هوایی در آینده موجب تلفات و ضایعات جبران‌ناپذیر خواهد شد.»<ref>سند شماره 20154 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات - عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا به قرارگاه خاتم‌الانبیا، 23/6/1362.</ref> اداره اطلاعات شاجا تلفات انسانی این بمباران را یک شهید و 5 مجروح اعلام کرد.<ref>سند شماره 44853 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به نخست‌وزیری، 23/6/1362.</ref> | |||
ارتش عراق در اطلاعیه نظامی شماره 1217 خود راجع به حمله هوایی امروز اعلام کرد: «تعدادی از هواپیماهای ما به تجمعات و ادوات جنگی و تدارکات دشمن در عمق خاک دشمن در منطقه شمال حمله کردند و به اهداف خود دست یافتند و آتش ناشی‌از بمباران دیده شد و هواپیماها صحیح و سالم به پایگاه‌های خود بازگشتند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 178، 23/6/1362، ص1، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 22/6/1362.</ref> | |||
== گزارش - 352 == | |||
دشمن علاوه‌بر تحرکات نظامی در منطقه عملیاتی آتی، اقدامات و عملیات جنگ روانی را نیز در مناطق و شهرهای مرزی واقع در جبهه شمال‌غرب در دستور کار خود قرار داده است. | |||
امروز تعدادی از هواپیماهای عراق با پرواز در آسمان سردشت اعلامیه‌هایی را در این شهر پخش كردند. در این اعلامیه‌ها که با جمله «ای مستضعفین ایران به‌پا خیزید برعلیه خمینی و پاسداران ...» آغاز می‌شود، از مردم خواسته شده علیه نیروهای خودی قیام کنند.<ref>سند شماره 44855 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به نخست‌وزیری، 23/6/1362.</ref> | |||
همچنین، به گزارش سپاه کردستان، دولت عراق «به ضدانقلاب و اهالی شهرهای بانه، مریوان و سردشت اعلام نموده تا تاریخ 25/6/1362، شهرها را تخلیه نمایند.»<ref>سند شماره 354520 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه کردستان به قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 22/6/1362.</ref> | |||
== گزارش - 353 == | |||
نیروهای خودی با اجرای دو عملیات، موفق به پاك‌سازی چندین روستا در اشنویه و محور بانه - سردشت شدند. | |||
سپاه اشنویه گزارش داد: امروز «عملیاتی در روستاهای باب خالدآباد، قلاتیان، کانی‌رش، صوفیان، دوآب، ده شمس، حسن نوران و قره‌سقل متشکل [به‌همت نیروهای خودی] از گردان جندالله و برادران کرد مسلمان عراق به استعداد چهل نفر صورت گرفت.» كه در جریان آن 4 تن از چته‌های حزب دمکرات کشته، 3 نفر از آنان دستگیر و تعدادی نیز درحالی‌که زخمی شده بودند، متواری شدند. در این علمیات 3 قبضه اسلحه ژ3 و کلاشینکف، مین ضدنفر و مین ساعتی و نیز تعدادی از پرونده‌های درون‌گروهی همراه با یک رأس اسب به غنیمت گرفته شد و نیروهای خودی بدون هیچ‌گونه تلفاتی به پایگاه بازگشتند.<ref>سند شماره 354225 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه اشنویه به قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 23/6/1362.</ref> | |||
امروز همچنین در محور بانه - سردشت در منطقه منیجلان حدفاصل پایگاه کوخان و روستای منیجلان نیز یک عملیات پاک‌سازی اجرا شد. به گزارش واحد طرح و عملیات تیپ ویژه شهدا، این عملیات با هدف انهدام گروهی از عناصر مسلح غیرقانونی که در جریان پاک‌سازی‌های اخیر متواری و در این منطقه مستقر شده بودند انجام گرفت. اما گروه مزبور قبل از حضور نیروهای خودی، از محل گریخته بودند. نیروهای خودی پس از تصرف کلیه ارتفاعات منطقه و پاك‌سازی روستاهای سفید دره، میشه بالا و پایین، شهینان و منیجلان سالم به پایگاه خود بازگشتند. طبق گزارش مذکور، در طول این عملیات، نیروهای خودی با تعداد معدودی از عناصر مسلح ضدانقلاب درگیر شدند كه براثر آن چند تن از مهاجمان کشته یا مجروح شدند.<ref>سند شماره 354502 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد طرح و عملیات تیپ ویژه شهدا به طرح و عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 28/6/1362.</ref> | |||
== گزارش - 354 == | |||
امروز نیز در برخی مناطق بحرانی شمال‌غرب و غرب کشور درگیری با عناصر مسلح غیرقانونی ادامه داشت که درنتیجه آن تلفاتی به دوطرف وارد آمد. در عین‌حال گزارش برخی منابع خودی از احتمال حمله عناصر ضدانقلاب به شهرهای بوكان و مهاباد حكایت دارد. | |||
به گزارش قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاجا، در ساعت 18 نیروهای تأمین گروهان سِرو با گروهی از ضدانقلابیون درگیر شدند. درپی اعزام نیروی کمکی، عناصر ضدانقلاب متواری شدند. بااین‌حال، دقایقی بعد در ساعت 18:45، خودروی تویوتای نیروهای سپاه پاسداران در سه‌راهی قریه نوجوان محور چره به سرو (در حومه ارومیه) به کمین مهاجمان افتاد که براثر آن یك پاسدار به نام بهادر محرمی به شهادت رسید.<ref>سند شماره 354407 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاجا به فرماندهی ژاجا، 23/6/1362، ص2.</ref> | |||
در همین حال، طبق گزارش اداره اطلاعات شاجا، یک درگیری نیز در قریه محمد نورالدین و خرم‌آباد در محال قوشچی و صومای بین نیروهای خودی و گروهی از عناصر «دمکرات، کومه‌له و سازمان منافقین که اخیراً گروهی را تشکیل داده‌اند» به وقوع پیوست و براثر آن 2 نفر از نیروهای خودی شهید و 4 نفر از عناصر مسلح غیرقانونی کشته شدند.<ref>سند شماره 44881 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به نخست‌وزیری، 23/6/1362.</ref> | |||
ستاد ناحیه کردستان نیز اعلام كرد: «گروه ضربت بسیج همراه با تدارکاتی که می‌خواستند به تنگ‌سر و نیر ببرند در بین راه با ضدانقلاب درگیر [می‌شوند] که مسئول تدارکات تنگ‌سر به نام محمدحسن عزالدین و رضا بابایی که بسیجی بودند، شهید می‌شوند.»<ref>سند شماره 354377 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد اطلاعات ستاد ناحیه کردستان به واحد اطلاعات ستاد منطقه 11، 26/6/1362.</ref> | |||
همچنین، براساس اعلام قرارگاه حمزه سیدالشهدا، «در ساعت 18:30، یک دستگاه تویوتای سپاه در محور عباس‌آباد و نهنی به روی مین رفته که بلافاصله یک تویوتای ارتشی جهت کمک به او می‌شتابد درنتیجه خودروی فوق هم روی مین رفته و تعداد 19 نفر از پرسنل ارتش و سپاهی مجروح و یک نفر شهید شدند.»<ref>سند شماره 356683 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تلفنگرام ستاد قرارگاه حمزه سیدالشهدا به ستاد مرکزی، 27/6/1362، ص2.</ref> | |||
از سوی دیگر، قرارگاه حمزه در تلفنگرامی به سپاه مهاباد و بوکان درمورد تحرکات گروه‌های مسلح غیرقانونی هشدار داد: «ضدانقلاب به مقدار زیاد در منطقه کوه‌های چکش اطراف جاده بوکان - مهاباد، جهت عملیات احیاناً روی جاده و شهر مهاباد تجمع کرده‌اند که درصورت امکان باید هرچه سریع‌تر نیروهای منطقه علی‌الخصوص جندالله تقویت شوند. طبق اخبار رسیده ضدانقلاب خود را آماده حمله به شهر بوکان کرده است.»<ref>سند شماره 351288 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: پیام قرارگاه حمزه سیدالشهدا به سپاه مهاباد و بوکان، 22/6/1362.</ref> | |||
علاوه‌براین، سماجا نیز گزارش داد: «اخیراً تعداد 60 نفر از عناصر حزب منحله دمکرات و کومه‌له وارد شهر مهاباد شده و امکان دارد به پایگاه‌ها و تأسیسات شهر حمله نمایند.»<ref>سند شماره 351286 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: پیام قرارگاه حمزه سیدالشهدا به سپاه مهاباد، 22/6/1362.</ref> | |||
== گزارش - 355 == | |||
قرارگاه حمزه سیدالشهدا در گزارشی با عنوان "آخرین وضعیت ضدانقلاب" از دیدار عزالدین حسینی و عده‌ای از سران حزب دمکرات کردستان ایران با یکی از معاونین صدام «در قصبه زمقس در نزدیکی طویله» خبر داد. براساس گزارش مذکور، «درحدود 20 وانت‌بار اسلحه آماده شده که ازطریق مرز حلبچه و طویله به سران اکراد مخالف تحویل بدهند.»<ref>سند شماره 113729 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی قرارگاه حمزه سیدالشهدا منطقه 11، (آخرین وضعیت نیروهای ضدانقلاب)، 28/7/1362، ص13. </ref> | |||
== گزارش - 356 == | |||
به‌دنبال بمباران‌های مکرر شهر مریوان و بروز مشکلات امنیتی و معیشتی برای مردم، برخی ارگان‌های دولتی مبادرت به انجام مجموعه‌ای از اقدامات حمایتی كرده‌اند تا ضمن تأمین نیازهای روزمره ساکنان شهر، از مهاجرت بی‌رویه آنان جلوگیری كنند. | |||
براساس گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، هم‌اکنون در شهر مریوان تعمیر اتومبیل، ارسال تلگراف و توزیع ارزاق و مایحتاج عمومی بین مردم به‌صورت رایگان انجام می‌گیرد. مسئول ستاد پشتیبانی جهاد سازندگی چهارمحال و بختیاری مستقر در مریوان دراین‌باره گفت: پس از بمباران مریوان با ایجاد یک «تعمیرگاه صلواتی» در شهر، برادران بر تلاش خویش بیش‌ازپیش افزودند. همچنین جمعیت هلال‌احمر مریوان با همکاری فرمانداری و بنیاد امور مهاجرین جنگ، به میزان مصرف یک‌ماهه خانوارها، ارزاق ازقبیل آرد، روغن، برنج، قند و شکر را رایگان بین مردم توزیع می‌کنند. مسئول اداره ارشاد مریوان نیز گفت: برای جلوگیری از هرگونه کمبودی در شهر، این اداره ضمن همکاری با سایر ارگان‌ها اقدام به پذیرایی صلواتی از رزمندگان و دیگران کرده است و هرروز گروه زیادی از مردم در محل این اداره پذیرایی می‌شوند. اداره مخابرات مریوان نیز بخش «تلگراف صلواتی» دایر کرده است و از این طریق روزانه حدود 4 هزار نفر پیام خود را به‌طور رایگان ارسال می‌کنند.<ref>روزنامه اطلاعات، 22/6/1362، ص4.</ref> | |||
گفتنی است درپی بمباران‌های اخیر شهر مریوان و مناطق اطراف آن تعدادی زیادی از خانواده‌های مریوانی وارد شهر سنندج شده‌اند، ازاین‌رو مشکلاتی درزمینه اسکان، تأمین «ارزاق عمومی و اساسی خصوصاً نان» در این شهر به وجود آمده است.<ref>سند شماره 351287 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا به فرماندهی کل سپاه، 22/6/1362.</ref> | |||
== گزارش - 357 == | |||
هفته‌نامه الجهاد ارگان مجاهدین عراقی، از كشته‌شدن 5 تن از مقامات سیاسی و نظامی محلی دولت عراق به‌دست معارضین مسلح عراقی خبر داد. | |||
براساس گزارش نشریه مذکور، كه در شماره امروز روزنامه اطلاعات درج شد، مجاهدین عراقی با اجرای چند عملیات رئیس سازمان امنیت استان حله، امیر ناجی عضو پارلمان ملی عراق و عبدالمهدی محمد معاون فرمانده ارتش خلقی شهرستان بلد از توابع تکریت، مدیرکل کشاورزی منطقه سلیمانیه و معاونش اسماعیل جاف یکی از اعضای حزب بعث را به هلاكت رساندند.<ref>روزنامه اطلاعات، 22/6/1362، ص2.</ref> | |||
== گزارش - 358 == | |||
آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی دفاع، امروز بار دیگر بر موضع جمهوری اسلامی مبنیبر ادامه مقاومت و دفاع تا حصول پیروزی نهایی تأکید کرد. | |||
رئیس‌جمهور که در مراسم پایانی سی‌وسومین دوره آموزشی سپاه پاسداران منطقه 10 تهران شرکت کرده بود، در سخنانی، ابتدا با اشاره به ضرورت تشکیل سپاه آن را «یکی از دست‌پرورده‌ها و جزء لاینفک انقلاب» خواند و گفت: «نباید تصور شود که این نهاد موقتی است. بلکه یک نهاد دائمی جمهوری اسلامی است و ان‌شاءالله تا حضور حضرت مهدی(عج) با قدرت و قوت به پیش خواهد رفت.» وی در ادامه جهاد را رسالت اصلی سپاه برشمرد و با تأكید بر لزوم دفاع و مقاومت افزود: «شما برادران بدانید ما باید آن‌قدر دفاع کنیم و مقاومت نماییم تا قدرت‌های بزرگ از ما ناامید شوند و دست از توطئه بردارند.» وی خاطرنشان كرد: «ما از زبان همه رزمندگان جبهه‌ها و یکایک ملت ایران که به اسلام و امام و اهداف انقلاب اسلامی از صمیم قلب معتقدند به امریكا و شوروی و همه قدرت‌های استکباری و کشورهای وابسته به آنها اعلام می‌کنیم که جمهوری اسلامی ایران تا حصول پیروزی کامل یک لحظه از موضع خود عقب نخواهد نشست.» رئیس شورای عالی دفاع در پایان، درباره جنگ و ادامه آن گفت: «اختناقی که بر کشور همسایه ما توسط رژیم سفیهان عراق حاکم است، رنج بسیار بزرگی است و مردم این کشور منتظرند تا رزمندگان اسلام به کمک آنان بشتابند و ما امیدواریم که بتوانیم ملت برادرمان عراق را از شر این اهریمنان نجات دهیم و خواهیم داد.»<ref>روزنامه اطلاعات، 23/6/1362، ص2؛ و - روزنامه کیهان، 23/6/1362، ص22.</ref> | |||
== گزارش - 359 == | |||
محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، که به‌منظور تمهید مقدمات طرح "لبیک یا خمینی"، بررسی چگونگی اجرای این طرح و نیز تشکیل "ارتش بیست میلیونی" از مدتی پیش با همراهی هیئت مرکزی سپاه سفر به مناطق مختلف کشور را آغاز کرده است، امروز در جلسه‌ای در همین راستا با حضور فرمانده سپاه منطقه 8 و برخی مسئولان استان‌های خوزستان و لرستان شركت كرد. | |||
در این جلسه که علاوه‌بر رضایی فرمانده کل سپاه و مرتضایی فرمانده سپاه منطقه 8، حجت‌الاسلام دین‌پرور مسئول سیاسی سپاه، حجت‌الاسلام موسوی جزایری امام‌جمعه اهواز، حجت‌الاسلام میانجی نماینده امام در لرستان، امام‌جمعه پلدختر، استاندار خوزستان، عابدینی استاندار لرستان، امام‌جمعه رامهرمز و حجت‌الاسلام خالصی نیز حضور داشتند، ضمن بحث درخصوص طرح "لبیک یا خمینی" مسائلی نظیر کیفیت اعزام نیرو و عوامل مؤثر در نوسانات جذب و اعزام نیروی انسانی بررسی و راهکارهایی برای بهبود آن مطرح شد. | |||
محسن رضایی در آغاز جلسه ضمن بیان توضیحاتی درمورد طرح "لبیک یا خمینی"، «نیازهای اجرای این طرح اعم از ساختن پادگان‌ها و امکانات ساختن آن را مطرح کرد» و از ائمه جمعه، استانداران و مسئولان جهاد سازندگی خواست در اجرای این طرح همكاری و مشارکت كنند. یكی از مشکلاتی که درزمینه عملیاتی‌ساختن این طرح ذكر شد، مسئله زمین برای احداث پادگان‌ها بود و پیشنهادهایی برای رفع این مشکل مطرح گردید. | |||
در ادامه جلسه، مسئله اعزام نیرو محور گفت‌وگوها قرار گرفت. استاندار لرستان دلیل اصلی كاهش جذب نیرو در جبهه‌ها را تأمین‌نشدن نیازی‌های معیشتی نیروهای اعزامی عنوان کرد و گفت: «در مدتی که نیرو در جبهه است خانواده آنها تأمین نمی‌شوند و طوری است که ازنظر مادی به فقر کشانده می‌شود که این مسئله در کل شهر و روستا تأثیر می‌گذارد.» امام‌جمعه شوش «کمبود تبلیغات مثبت» و «تبلیغات دشمن» را دلایل اصلی فروکش جذب و اعزام نیروی انسانی عنوان کرد. با طرح این بحث، برخی از حضار برای رفع مشکلات به‌ویژه مسئله جذب بیشتر نیرو، پیشنهادهایی مطرح کردند كه اغلب آنها بر حمایت‌های مادی و معنوی از رزمندگان و جانبازان جنگی تأكید داشت. | |||
در پایان این جلسه فرمانده سپاه توافقات حاصل‌شده را این‌گونه جمع‌بندی کرد: | |||
«... در هر شهری یک پادگان قدس چند صد نفری (500) باشد و در هر مرکز نواحی یک پادگان 3000 نفری و در خوزستان یک پادگان 3000 نفری می‌خواهیم و خود تقویت مرکز منطقه است که برادران می‌توانند کمک کنند و ائمه جمعه در شهرها می‌توانند در ساخت پادگان‌های قدس کمک کنند و مسئله آخر تشکیلاتی برای رسیدگی به جانبازان انقلاب که کمیته‌هایی تشکیل شود برای انجام خدمات به خانواده‌ها حالا به هر شکل که بهتر عمل کرد.» درخصوص بند آخر عابدینی اضافه کرد: «کمیته‌ای از معاونین عمرانی استانداری، دفتر فنی سپاه، دفتر فنی جهاد، اداره راه‌وترابری زیر نظر امام‌جمعه مراکز استان تشکیل شود و در شهرستان‌ها به همین صورت عمل شود.»<ref>سند شماره 39084 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: خلاصه صورت‌جلسه کمیسیون خارجی، 22/6/1362، صص 5 - 1.</ref> | |||
همچنین فرمانده كل سپاه پاسداران در حاشیه برگزاری گردهمایی دوروزه «طرح لبیک یا خمینی و سازماندهی ارتش بیست میلیونی» درباره این طرح گفت: «برای حفظ و اشاعه انقلاب اسلامی در سراسر جهان باید با انفاق، جهاد و شهادت، جنگ را تا نابودی دشمنان اسلام با قدرت هرچه تمام‌تر ادامه داد و جهت پیاده‌شدن طرح لبیک یا خمینی باید سرمایه‌گذاری بسیار کرد تا ان‌شاءالله بتوانیم رهنمودهای امام امت را در رابطه با تشکیل ارتش بیست میلیونی تحقق بخشیم.» وی در ادامه با اشاره به استقبال مردم از این طرح افزود: «ما امیدواریم با سازماندهی ارتش بیست میلیونی با تهدیدات امریکای جنایتکار مقابله کنیم و به دنیا ثابت کنیم که علی‌رغم جنگ با دست‌نشاندگان امریکا نیز می‌توانیم با تهدیدات ابرجنایتکاران شرق و غرب در هر گوشه کشور اسلامی‌مان مبارزه کنیم.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 24/6/1362، ص4.</ref> | |||
== گزارش - 360 == | |||
براساس برنامه اعلام‌شده ازسوی ستاد تبلیغات جنگ، امسال، آخرین روز هفته جنگ به نام «روز نبرد اقتصادی علیه کفر جهانی» نام‌گذاری شده است؛ بر همین اساس، امروز وزرا و مسئولان پنج وزارتخانه کشاورزی، صنایع، معادن و فلزات، صنایع سنگین و کار پیامی خطاب به کلیه کشاورزان، کارگران، صنعتگران و مدیران واحدهای صنعتی درخصوص برگزاری مراسم مربوط به آن روز منتشر کردند. | |||
در قسمتی از این پیام آمده است: «در آستانه چهارمین سال آغاز جنگ تحمیلی، در هفتمین روز هفته جنگ (6 مهرماه، روز نبرد اقتصادی علیه کفر جهانی) از شما کشاورزان، کارگران، صنعتگران و همه دست‌اندرکاران، می‌خواهیم به هر نحو و شکل این توان و قدرت رزمندگی در سنگرهای نبرد اقتصادی علیه کفر جهانی را به نمایش بگذارید.» در این پیام همچنین، تصریح شده است که در هریک از وزارتخانه‌های مذکور ستادهایی برای هماهنگی‌های لازم در برگزاری مراسم مربوط به آخرین روز هفته جنگ تشکیل شده است.<ref>روزنامه اطلاعات، 22/6/1362، ص3.</ref> | |||
== گزارش - 361 == | |||
دیدار با وزرای اقتصاد و علوم چین و بازدید از مجتمع اسلامی این کشور برنامه دومین روز سفر وزیر امور خارجه ایران به چین بود. | |||
علی‌اكبر ولایتی صبح امروز با جو مو جی وزیر علوم جمهوری خلق چین، دیدار و گفت‌وگو کرد. در این دیدار که با حضور جواد منصوری معاون فرهنگی و کنسولی وزارت امور خارجه، سفیر ایران در پکن، مشاور وزیر علوم چین و عده‌ای از مقامات چینی برگزار شد، پس از بحث و گفت‌وگو، درباره كلیات پیش‌نویس قرارداد فرهنگی، علمی و فنی بین دو کشور توافقاتی به عمل آمد. براساس توافقات انجام‌شده کمیته‌های ویژه‌ای برای بحث و بررسی راجع به جزئیات پیش‌نویس قرارداد مذکور تشکیل شد. این کمیته‌ها که ازطرف ایران جواد منصوری و ازطرف دولت چین مشاور وزیر علوم این کشور عهده‌دار ریاست آن هستند موافقت‌نامه مربوطه را تنظیم و برای امضا به وزرای امور خارجه تحویل خواهند داد.<ref>روزنامه کیهان، 23/6/1362، ص2؛ و - روزنامه اطلاعات، 23/6/1362، ص3.</ref> | |||
پیش‌ازظهر امروز نیز وزیر امور خارجه ایران ضمن بازدید از مجتمع اسلامی چین با مسئولان این مرکز اسلامی گفت‌وگو كرد. در این دیدار، ولایتی با تأکید بر سیاست جمهوری اسلامی مبنیبر نفی «سلطه‌جویی» و «سلطه‌پذیری»، علاقه‌مندی ایران را به برقراری روابط بهتر با سایر مسلمانان اعلام کرد و گفت: «ما درحالی‌که خواستار رابطه با کلیه ملت‌های جهان هستیم رابطه ویژه‌ای با مسلمانان داشته و خواهیم داشت.» وی افزود: «اگر مسلمین به وظیفه خودشان عمل کرده بودند هیچ‌گاه اسرائیل این‌چنین بر قبله اول مسلمین مسلط نمی‌شد و اکنون نیز وظیفه همه مسلمین جهان است که این دشمن غدار اسلام و مسلمین را از میان بردارند و هرگونه راه‌حل سازش‌کارانه را کنار بگذارند؛ زیرا تجربه نشان داده اسرائیل جز زبان زور زبان دیگری نمی‌فهمد.» یکی از مسئولان مجتمع اسلامی چین نیز «با اشاره به روابط خارجی بین مسلمانان چین و ایران اظهار داشت: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مسلمانان چین و ایران دوستی سنتی خود را تحکیم کرده‌اند.» وی ضمن اظهار خرسندی از دیدار با امام خمینی در جریان سفر خود به تهران و مخالفت مسلمانان چین با تجاوزات رژیم اشغالگر قدس به سرزمین‌های اسلامی، افزود: «ما حمایت قاطع خود را از مبارزه استقلال‌طلبانه ملت ایران و حفظ حاکمیت ارضی آن اعلام می‌کنیم.» | |||
سومین ملاقات امروز وزیر امور خارجه ایران، بعدازظهر، با وزیر اقتصاد و روابط تجارت خارجی چین انجام شد. ولایتی در این دیدار سیاست اقتصادی جمهوری اسلامی ایران را مرتبط با سیاست خارجی این کشور معرفی کرد. وی ضمن تشریح نحوه مبادلات بازرگانی و همکاری‌های اقتصادی ایران با جهان سوم قبل و بعد از پیروزی انقلاب، به مقایسه حجم مبادلات تجاری ایران و چین در چند سال گذشته پرداخت و اظهار امیدواری کرد روابط بین دو کشور براساس احترام متقابل همچنان مثبت و سازنده پیش برود. وزیر اقتصاد و روابط تجارت خارجی چین هم با ابراز خرسندی از حضور ولایتی در چین، زمینه‌های مختلف همکاری بین دو کشور را شرح داد و آمادگی جمهوری خلق چین برای هرگونه همکاری در زمینه‌های آموزش کارشناس و انتقال تکنولوژی صنایع سبک را اعلام کرد. در پایان این دیدار وزیر امور خارجه ایران خواستار افزایش «روابط بین دو کشور در چارچوب ضوابط کشورهای جهان سوم» شد.<ref>همان.</ref> | |||
== گزارش - 362 == | |||
امروز حدود صد هزار تن از حجاج ایرانی در محاصره مأموران امنیتی و پلیس عربستان با برگزاری یک راه‌پیمایی گسترده مراسم «برائت از مشرکین» را به جا آوردند؛ خبرنگار روزنامه کیهان این مراسم را «عظیم‌ترین و پرشکوه‌ترین و بی‌سابقه‌ترین تظاهرات و راه‌پیمایی حجاج ایرانی» خواند. | |||
در این مراسم که صبح امروز با تجمع زائران ایرانی در اطراف بعثه امام خمینی آغاز شد ابتدا حجاج شعارهای "لا اله الله الا اله"، "الله‌اکبر"، "خمینی رهبر"، "مرگ بر امریكا"، "مرگ بر شوروی" و "مرگ بر اسرائیل" سردادند. سپس، حجت‌الاسلام موسوی خوئینی‌ها نماینده امام و سرپرست حجاج ایرانی، با ایراد سخنانی این راه‌پیمایی را «نمونه‌ای از اتحاد مسلمانان انقلابی» توصیف کرد و گفت: «تا زمانی‌که اسلام، قرآن و کعبه را داریم دشمنان نمی‌توانند برای همیشه بر سر مسلمین مسلط شوند.» پس از سخنرانی سرپرست حجاج ایرانی، زائرین درحالی‌که شعارهای «انقلابی و اسلامی» سر می‌دادند به‌سوی کعبه حرکت کردند. به نوشته روزنامه کیهان، در این راه‌پیمایی مسلمانانی از دیگر کشورها ازجمله کشورهای افریقایی نیز حضور داشتند «و در طول مسیر جمع کثیری از مسلمانان و زائران غیرایرانی که در مکه به سر می‌برند از راه‌پیمایان ایرانی استقبال می‌کردند.»<ref>روزنامه کیهان، 22/6/1362، ص2.</ref> | |||
راه‌پیمایی امروز حجاج ایرانی درحالی انجام گرفت که عبدالوهاب عبدالواسع وزیر حج و اوقاف عربستان سعودی، در مصاحبه‌ای با روزنامه المدینه، برجدایی دین از سیاست تأکید كرده و گفته بود: «با کسانی که از مراسم حج بهره‌برداری‌های سیاسی کنند به‌شدت مقابله می‌شود.» وی حج را امری عبادی توصیف کرده و خاطرنشان ساخته بود: «استفاده سیاسی از مناسک حج به‌هیچ‌وجه جایز نیست و کسانی که بخواهند اقدام به برگزاری تظاهرات و ایجاد نگرانی برای سایر حجاج بنمایند به‌شدت با آنان مقابله می‌شود.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 178، 23/6/1362، ص7، مکه - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 22/6/1362.</ref> | |||
در حاشیه تظاهرات امروز، درگیری‌هایی بین مأموران امنیتی عربستان و حجاج ایرانی به وجود آمد؛ به گزارش خبرنگار روزنامه اطلاعات، در آغاز مراسم یک زن ایرانی مورد حمله پلیس عربستان قرار گرفت و از ناحیه سر مجروح شد.<ref>روزنامه اطلاعات، 22/6/1362، ص3.</ref> در طول مسیر راه‌پیمایی نیز مأموران سعودی به چند تن از زائرین حمله كرده و با ضربات باتون آنها را مصدوم كردند.<ref>روزنامه کیهان، 22/6/1362، ص2.</ref> همچنین، پس از پایان مراسم، پلیس عربستان بعثه امام خمینی در مکه را محاصره کرد و عکس رهبر انقلاب ایران را از سر در بعثه پایین کشید، به‌دنبال این اقدام درگیری‌ها تجدید شد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از مکه، هم‌زمان با این اقدام مأموران سعودی، حجاج ایرانی شعارهای "مرگ بر امریكا" و "مرگ بر اسرائیل" سر دادند. پلیس عربستان نیز به آنان حمله کرده و با خشونت آنها را متفرق ساخت.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 178، 23/6/1362، ص6، مکه - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 22/6/1362.</ref> درپی پایین‌کشیدن عکس امام از سر در بعثه و پس از درخواست مقامات وزارت امور خارجه ایران از مقامات سعودی، بعدازظهر امروز، پلیس عربستان از حجاج عراقی خواست عکس‌های صدام حسین را از روی اتومبیل‌های خود بردارند.<ref>سند شماره 283/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا در عملیات والفجر4، داوود رنجبر و محسن رخصت‌طلب، 15/6/1362 تا 30/6/1362، صص 44 - 43.</ref> | |||
به‌دنبال اقدامات پلیس عربستان در ضرب‌وجرح حجاج ایرانی، موسوی خوئینی‌ها درخواست ملاقات معاون استاندار مکه را رد کرد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، ظهر امروز معاون استاندار مکه به بعثه امام مراجعه کرد و خواستار ملاقات با سرپرست حجاج ایرانی شد، اما به وی اطلاع داده شد که حجت‌الاسلام خوئینی‌ها به‌دلیل ضیق وقت از پذیرفتن وی معذور است.<ref>همان، ص6، مکه - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 22/6/1362.</ref> | |||
خبرگزاری آلمان با انتشار خبر مربوط به راه‌پیمایی حجاج و درگیری پلیس عربستان با حجاج ایرانی، تعداد مجروحان این حادثه را 25 تن اعلام کرد و نوشت: «این واقعه به‌دنبال سخنرانی توسط حجت‌الاسلام موسوی خوئینی‌ها رهبر زائرین ایرانی و هنگام راه‌پیمایی اعتراض‌‌آمیز جهت تقبیح امریكا، شوروی و اسرائیل به وقوع پیوست.»<ref>سند شماره 283/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 47 - 45.</ref> | |||
== گزارش - 363 == | |||
هم‌زمان با قوت‌گرفتن اخبار مربوط به نزدیک‌شدن زمان واگذاری هواپیماهای سوپراتاندارد فرانسوی به عراق، رسانه‌ها و مطبوعات جهان ضمن پرداختن به این موضوع، از نگرانی کشورهای دیگر به‌ویژه امریكا درمورد تأثیر این اقدام در گسترش دامنه جنگ خبر می‌دهند. | |||
روزنامه گاردین (چاپ لندن) با اشاره به پایان دوره آموزشی ویژه چهارده‌هفته‌ای خلبانان و مهندسان عراقی در فرانسه، نوشت: «علی‌رغم هشدارهای ایالات متحده امریكا به فرانسه درمورد عواقب ارسال جنگنده‌های سوپراتاندارد مجهز به موشک‌های اگزوست به عراق، این هواپیماها طی هفته جاری به عراق تحویل داده خواهد شد.» گاردین در ادامه از امکان اقدام دولت فرانسه به فروش هواپیماها به عراق به‌جای واگذاری عاریتی آنها خبر داده و این تصمیم را نتیجه هشدار امریكا درزمینه تأثیر جنگنده‌های سوپراتاندارد در سرایت جنگ به سایر کشورهای خلیج‌فارس دانسته است. این روزنامه در پایان درباره انگیزه فرانسه از واگذاری این هواپیماها به عراق آورده است: «دولت فرانسه هیچ‌گاه توضیح علنی درمورد انگیزه ارسال سوپراتانداردها نداده است، ولی بنا بر گزارشات رسیده، فشارهای عربستان سعودی بر فرانسه مبنیبر کمک به عراق در تصمیم این کشور بی‌تأثیر نبوده است. فرانسه معتقد است تحویل جنگنده‌ها آن‌چنان خواهد بود که جمهوری اسلامی را وادار به قبول مذاکرات صلح کند.»<ref>همان، ص21، رادیو ایران، 22/6/1362.</ref> | |||
روزنامه تایمز (چاپ لندن) نیز نوشت: «امریكا، انگلیس و بسیاری از کشورهای خلیج‌فارس نگرانی خود را درمورد ارسال جنگنده‌های سوپراتاندارد مجهز به موشک هوابه‌دریای اگزوست به عراق ابراز داشته‌اند.»<ref>همان، ص21، رادیو ایران، 22/6/1362.</ref> لوکوتیدین هم درباره نگرانی امریكا نوشت: «منابع دیپلماتیک فرانسه اظهار داشته‌اندکه عراق حتی بدون سوپراتاندارد قادر به بمباران جزیره خارک می‌باشد و تحویل جنگنده‌ها تأثیری در این مورد نخواهد داشت.»<ref>سند شماره 283/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 49 - 48.</ref> لوموند (چاپ فرانسه) نیز با اعلام خبر تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد تا پایان هفته جاری افزود: «عراق از فرانسه خواسته بود تا در این هواپیماها تغییراتی به‌گونه‌ای که قادر به پرتاب موشک‌های ای.ام39 باشد داده شود.» لوکوتیدین دو‌پاری دیگر روزنامه چاپ فرانسه هم، با اشاره به پایان دوره آموزشی خلبانان عراقی در فرانسه درمورد نگرانی امریكا از تحویل سوپراتانداردها نوشت: «امریكا که چندی پیش عکس‌العملی درمورد تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق ابراز نکرده بود، اکنون بیم آن دارد که ارتش عراق از این هواپیماها برای بمباران تأسیسات نفتی خارک استفاده کرده و موجب شود که جمهوری اسلامی ایران نیز عکس‌العمل نشان دهد و راه عبورومرور نفتکش‌ها را در تنگه هرمز مسدود کند.»<ref>همان، صص 23 - 22. رادیو ایران، 22/6/1362.</ref> | |||
در همین حال، رادیو بی‌بی‌سی، با پخش گزارشی تحلیلی ضمن تأیید اخبار مربوط به تحویل سوپراتانداردها در آخر هفته جاری و اتمام دوره آموزشی خلبانان و مهندسان عراقی، به بررسی تأثیر این اقدام در سرنوشت جنگ ایران و عراق پرداخت. به‌گفته این رادیو: «... تأثیر موشک‌های اگزوست چنانچه به‌وسیله جت‌های سوپراتاندارد مورد استفاده قرار گیرند بیشتر خواهد بود زیرا هم شعاع حمله این موشک‌ها بیشتر خواهد شد و هم آنکه کمتر در معرض خطر حملات ضدهوایی قرار خواهند داشت.» بی‌بی‌سی به هشدارهای عراق درمورد ایجاد اختلال در صدور نفت ایران و تحت فشار قراردادن این کشور برای خاتمه جنگ اشاره کرد و افزود: «این بدان معناست که عراق یا به تأسیسات نفتی ایران حمله خواهد کرد و یا به نفتکش‌هایی که برای بارگیری عازم بنادر ایران‌اند [حمله می‌كند].»<ref>همان، ص13، رادیو بی‌بی‌سی، 22/6/1362.</ref> | |||
== گزارش - 364 == | |||
صدام حسین رئیس‌جمهور عراق، امروز در سخنانی ادعا کرد ایران هم عامل آغاز جنگ بوده و هم باعث تداوم آن، اما پیروز نهایی این جنگ عراق خواهد بود. | |||
صدام حسین امروز در سخنرانی خود در هفتمین اجلاس شورای متحده سندیکاهای کارگران در عراق با بیان اینکه با گذشت سه سال از جنگ، بغداد چهره جنگی به خود نگرفته و آثاری از خرابی در این شهر به چشم نمی‌خورد، گفت: «ملت عراق و ارتش کارآمد آن توانست از سه سال پیش تاکنون، این جنگ را در مرزها محصور نماید. هواپیماهای ایران در سه سال پیش چون امواج ملخ به بغداد می‌آمدند، ... پیران و کودکان ما حتی روی پشت‌بام‌ها با هواپیماهای رژیم ایران جنگیدند و بدین‌سان هواپیماهای آنان تمام شد. به همین علت اکنون بغداد را که صد و چند کیلومتری از مرز فاصله ندارد در کمال امنیت مشاهده می‌کنید.» | |||
صدام در ادامه، ایران را آغازگر جنگ معرفی کرد و افزود: «این جنگ دراثر وجود طرز تفکر حاکم بر ایران برپا شد و این طرز تفکر درست با زندگی نوین و معنا و مفهوم آن متباین است.» وی مسئولیت تداوم جنگ را نیز متوجه ایران دانست و اظهار كرد: «ما تلاش کردیم و هنوز هم می‌کنیم که تمام مساعی صلح‌دوستانه و کلیه تصمیم‌های بین‌المللی را که در سطح شورای امنیت اتخاذ شد پذیرفته و بدان پاسخ مثبت داده‌ایم، ولی حکمرانان ایران آن را رد کرده‌اند که به نظر ما جنگ به‌مثابه یک قانون فوق‌العاده‌ای در جریان زندگی و نه یک قانون اساسی و قانون عمده و اساسی زندگی از این قرار است که انسان‌ها در سایه صلح و آزادی از عهده انجام نقش خود برآیند، درحالی‌که حکم‌فرمایان ایران جنگ را به‌مثابه یک قانون اساسی زندگی داشته‌اند؛ بلکه جنگ در این سال‌‌های اخیر در چهارچوب یک بازی داخلی قرار گرفته است تا دراثر آن به موازنه قوا در ایران بپردازند و حتی کسی که از جزئیات امر اطلاعی نداشته باشد می‌تواند دریابد که کدام طرف آتش جنگ را شعله‌ور ساخت و کدام جهت خواهان ادامه جنگ است و به این امر ازطریق درک معنای این سؤال که چه کسی می‌سازد و چه کسی ویران می‌نماید می‌توان واقف گردید.» | |||
رئیس‌جمهور عراق مدعی شد عراق درحال سازندگی و «ایران فقط مشغول ویرانگری است.» وی انقلاب فرهنگی و تعطیلی دانشگاه‌ها را گواه و مؤید ادعاهای خود دانست و گفت: «ما در عراق برنامه‌های پیش از جنگ خود را نه‌فقط درزمینه ادامه ساختن مدارس و دانشکده‌ها و آموزشگاه‌ها ادامه داده‌ایم بلکه به برنامه‌های مبارزه با بی‌سوادی و محو بی‌سوادی نیز ادامه دادیم»، درحالی‌كه «در ایران تمام کانون‌ها و مراکز دانش و مدارس و دانشکده‌ها و آموزشگاه‌ها از چهار سال پیش به بهانه‌ای که این کانون‌ها و مراکز در حکم لانه‌های شیطان‌سازی هستند بسته شده‌اند.» | |||
وی درمورد پایان جنگ اظهار كرد: «به‌هرحال حتماً هر چیزی پایانی دارد، ولی این جنگ مانند هر پایان دیگری متوقف نخواهد شد، بلکه این جنگ با پیروزی اراده حق علیه باطل با پیروزی چراغ فروزان علیه تیرگی با پیروزی عناصر خیرخواه بر عوامل شر و بدبختی با پیروزی زندگی جدید بر عوامل بازگشت به قرون وسطی پایان خواهد یافت.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 23/6/1362، صص 7 - 3، رادیو بغداد، 22/6/1362.</ref> | |||
صدام همچنین، امروز در جمع افرادی كه رادیو بغداد آنها را «گروهی دیگر از اهداکنندگان پول و طلا در شهر اربیل» خواند، سخنرانی کرد. وی در این سخنرانی، بارزانی‌ها را به خیانت متهم كرد و درمورد کردها و کردستان عراق گفت: «[ایرانی‌ها] تصور می‌کردند که فرزندان کردستان در قله‌های کوه‌ها به تماشای یورش آنها خواهند نشست و به آنها گفتند فرزندان کردستان جزئی از اشغالگران برای تصرف کردستان خواهند بود، ولی بحمدالله نقشه آنها با شکست روبه‌رو گردید چون فرزندان کردستان فرزندان غیور عراق هستند. ... فرزندان مصطفی بارزانی در خیانت غوطه‌ور شدند و تا جایی رسیدند که نتوانستند از این امر بازگردند و این خیانت را به دیگر خانواده خود رساندند و مرتکب جنایت شدند که راهنمای ارتش فارس برای اشغال خاک عراق گردند. ...» | |||
صدام مدعی شد ایران در مقایسه با قبل، اکنون در تأمین نیروی انسانی در جبهه‌ها دچار مشکل شده است. وی ادعا كرد: «[امام] خمینی درحال‌حاضر ناتوان است، قبلاً هر ده روز یک بار دست به حمله می‌زدند، داوطلب می‌خواستند، هزارها نفر داوطلب می‌شدند و حمله انجام می‌گرفت، ولی الآن یک ماه و حتی بیشتر برای جمع‌آوری مردم احتیاج دارند تا حمله‌ای انجام دهند. ...»<ref>همان، ص7، رادیو بغداد (بخش عربی)، 22/6/1362.</ref> | |||
== گزارش - 365 == | |||
نمایندگی عراق در سازمان ملل متحد امروز در واکنش به نامه‌های اخیر نمایندگی دائمی ایران در سازمان ملل متحد به دبیرکل این سازمان،* ادعاهایی را مطرح کرد. | |||
نماینده عراق در نامهای به دبیركل سازمان ملل متحد که در پنج بند به نگارش درآمده است ابتدا با اشاره به نامه مورخ 3 آگوست نمایندگی ایران به دبیرکل،* ادعای ایران «مبنیبر اینکه عملیات‌های نظامی ایران در جولای گذشته [والفجر 2 و 3] به‌منظور خاموش‌کردن آتش توپخانه» عراق انجام شده است را "دروغ" خواند و مدعی شد مدارک مستندی از اطلاعیه‌های نظامی و اظهارات مقامات ایرانی وجود دارد که نشان‌دهنده تجاوز ایران علیه عراق و دخالت صریح در امور داخلی آن کشور می‌باشد. | |||
وی در بند دوم نامه خود نیز با اشاره به نامه ایران به دبیرکل، برداشت ایران را از گزارش هیئت تحقیق مبنیبر اینکه عراق باعث حملات نظامی به مناطق مسکونی شده است، «نادرست» توصیف کرد. | |||
در بند سوم این نامه با ادعای اینكه عراق «نگرش مثبت و مشارکت فعال» در روند جدید صلح انجام داده، جمهوری اسلامی ایران به «کارشکنی» دراین‌رابطه متهم گردیده است. | |||
نماینده عراق در سازمان ملل در بند چهارم نامه خود انتقادهای ایران به جامعه بین‌المللی و سازمان ملل درخصوص اهمال و بی‌تفاوتی در موضوع جنگ ایران و عراق را رد کرده و نوشته است: «درواقع نه جامعه بین‌المللی و نه شورا نسبت به وضعیت درگیری نظامی میان ایران و عراق بی‌‌تفاوت نیستند. در فواصل مختلف شورا، بدون نیاز به مجمع عمومی و سایر مجامع بین‌المللی به‌طور مکرر درخواست کرده است که به جنگ پایان داده و مناقشه را با ابزارهای صلح‌جویانه حل‌وفصل نمایند.» وی در ادامه ضمن متهم کردن ایران به آغاز جنگ افزوده است: «عراق به‌وضوح و بدون قیدوشرط به کلیه این درخواست‌ها پاسخ مثبت داد، درحالی‌که ایران به‌طور قاطع اینها را رد کرده است. بر همین اساس ایران به‌تنهایی مسئول ادامه جنگ و ضایعات ناشی‌از آن از تاریخ نخستین درخواست جهت آتش‌بس ازطرف شورای امنیت [كه] به‌اتفاق آرا قطعنامه 479 را تصویب کرد، می‌باشد.» | |||
نماینده عراق درباره آغاز عملیات‌های نظامی قبل از صدور قطعنامه 479، نیز آورده است: «دراین‌باره مایلم موضع دولت متبوعم را درمورد این فرضیه تکرار نمایم که جدالی در رابطه با دوره شروع عملیات‌های نظامی تا تصویب قطعنامه 479 وجود دارد و عراق آماده است این مواضع را به داوری واگذار کند تا مشخص شود که چه طرفی مسئول شروع آن عملیات‌ها بوده و چه خساراتی را تا آن تاریخ به‌دنبال داشته است، اما شکی نمی‌تواند وجود داشته باشد که ایران پس از تاریخ مذکور کاملاً مسئول بوده است.» | |||
در بند پایانی نامه نیز ایران به بدرفتاری با اسرای جنگی و نقض حقوق بشر متهم شده و خطاب به نماینده ایران آمده است: «آیا او می‌تواند درمورد نقض ... حقوق بشردوستانه که توسط دولتش در رفتار با اسیران عراقی جنگ به‌صورتی‌که کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ منتشر ساخته، پاسخ قانع‌کننده‌ای بدهد. به‌علاوه چه جوابی می‌تواند به کمیسیون فرعی منع تبعیض نژادی و حفظ حقوق اقلیت‌ها بدهد که از ایران در مورخ 5 سپتامبر گذشته درخواست کرده بود که به تعهدات بین‌المللی پایبند بوده و از اعزام سربازان نوجوان به جنگ تجاوزگرانه‌اش علیه عراق خودداری ورزد؟»<ref>مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد، جلد دوم، ترجمه محمدعلی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، چاپ اول 1387، صص 111 - 108.</ref> | |||
== گزارش - 366 == | |||
احمد سکوتوره رئیس‌جمهوری گینه، که سرگرم دیدار از عربستان سعودی است، امروز با حبیب شطی دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی، ملاقات کرد. به گزارش رادیو ابوظبی، شطی پس از این ملاقات اظهار داشت که وی با رئیس‌جمهوری گینه که ریاست کمیته صلح کنفرانس اسلامی را بر عهده دارد درخصوص تحولات جنگ عراق و ایران و تلاش‌های انجام‌شده برای پایان‌دادن به این جنگ گفت‌وگو کرده است. شطی افزود: کمیته صلح کنفرانس اسلامی تصمیم دارد به‌منظور برقراری صلح میان دو کشور اسلامی به تلاش‌های خود ادامه دهد.<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 23/6/1362، صص 10 - 9، رادیو ابوظبی، 22/6/1362.</ref> | |||
در همین حال، ابوبکر عبدالرحمن وزیر مشاور در امور خارجه هند، که کشورش ریاست کشورهای غیرمتعهد را به عهده دارد، از تلاش وسیع و مداوم هند برای پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق خبر داد. وی در گفت‌وگویی با روزنامه عکاظ (چاپ عربستان سعودی) ادامه جنگ را بسیار خطرناک توصیف کرد و گفت: «کشورش سعی می‌کند تا راهی برای حل مسئله لبنان و منطقه پیدا کند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 177، 22/6/1362، ص32، رادیو مسقط، 21/6/1362.</ref> | |||
دراین‌زمینه، به گزارش رادیو قطر، امروز شاذلی بن قلیبی دبیرکل جامعه کشورهای عربی، با وزیر امور خارجه ترکیه - که در تونس به سر می‌برد - دیدار و گفت‌وگو کرد. درمورد محتوای مذاكرات انجام‌شده «منابع جامعه عرب گفتند که مذاکرات طرفین پیرامون جنگ ایران و عراق و اوضاع کنونی خاورمیانه [غرب آسیا] دور زده است.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 23/6/1362، ص9، رادیو قطر، 22/6/1362.</ref> | |||
رادیو صدای امریكا نیز اعلام كرد که قرار است فردا شیخ صباح احمد الصباح وزیر امور خارجه کویت، در دیداری با رهبران سوریه «پیرامون بحران لبنان و نیز پایان‌بخشیدن به جنگ ایران و عراق تبادل‌نظر کند.» این رادیو افزود: «دیدار وزیر امور خارجه کویت از سوریه بخشی از تمهیدات مقدماتی تشکیل کنفرانس سران کشورهای عربی تلقی شده است که قرار است به درخواست شورای همکاری خلیج [فارس] در ماه نوامبر آینده در عربستان سعودی برگزار گردد.»<ref>همان، ص10، رادیو صدای امریکا، 22/6/1362.</ref> | |||
== گزارش - 367 == | |||
امروز هم‌زمان با پایان‌یافتن سفر سه‌روزه وزیر امور خارجه برزیل به عراق، برخی رسانه‌ها اخبار و تحلیل‌های کوتاهی از محتوا و نتایج مذاکرات انجام‌شده بین هیئت برزیلی و مقامات عراقی منتشر کردند. | |||
رادیو اسرائیل بر توافقات تسلیحاتی و مالی طرفین تأکید کرد و گفت: «امروز در پایان دیدار وزیر خارجه برزیل از بغداد اعلام شد که برزیل تعهد کرده از فروش اسلحه به ایران خودداری ورزد و در مقابل به فروش اسلحه به عراق ادامه دهد. عراق در مقابل دریافت این اسلحه، روزانه دویست هزار بشکه نفت دراختیار برزیل قرار خواهد داد. برزیل درضمن موافقت کرد یک وام 700 میلیون دلاری برای احداث خط‌آهن بین بغداد و بصره به دولت عراق اعطا کند.»<ref>همان، ص12، رادیو اسرائیل، 22/6/1362.</ref> | |||
رادیو بغداد نیز با اشاره به مصاحبه وزیر امور خارجه برزیل با خبرگزاری عراق به نقل از وی گفت: «مذاکراتی که طی این دیدار با آقایان مقامات مسئول عراق انجام داده بسیار مثبت و موفقیت‌‌آمیز بود و پیرامون آینده مناسبات بازرگانی و اقتصادی و فنی میان دو کشور و شیوه‌های گسترش دامنه آن برای خدمت به منافع و خلق دوست دور زد.»<ref>همان، ص12، رادیو اسرائیل، 22/6/1362.</ref> | |||
رادیو ایران (وابسته به اپوزیسیون خارج از كشور) نیز اعلام كرد: «وی طی اقامت خود با صدام حسین رئیس‌جمهوری و دیگر مقامات بلندپایه عراقی دیدار و گفت‌وگو کرد. در این دیدارها جنگ رژیم جمهوری اسلامی و عراق به تفصیل مورد بررسی قرار گرفت.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 179، 24/6/1362، صص 23 و 24، رادیو ایران، 23/6/1362.</ref> | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۸ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۰۶:۲۴
| روزشمار جنگ سال 1362 1362.06.22 | |
|---|---|
| نامهای دیگر | بیست و دو شهریور |
| تاریخ شمسی | 1362.06.22 |
| تاریخ میلادی | 13 سپتامبر 1983 |
| تاریخ قمری | 5 ذیحجه 1403 |
گزارش - 349
فرماندهان قرارگاه‌های خاتم‌الانبیا(ص) و نجف در ادامه مباحث روز گذشته خود درخصوص تنظیم و تکمیل طرح عملیات والفجر5، امروز نیز در گیلان‌غرب جلسه‌ای تشكیل داده* و به بررسی زمان اجرای عملیات، آخرین اقدامات انجام‌شده، مشکلات موجود، وضعیت پیشرفت امور و میزان آمادگی یگان‌های تحت امر قرارگاه نجف در منطقه دربندیخان پرداختند. در ابتدای این جلسه فرماندهان یگان‌های تحت امر قرارگاه نجف گزارشی از آخرین وضعیت مناطق خود ارائه دادند. مهدی باکری فرمانده لشکر31 عاشورا، که قرار است در منطقه شاخ بمو و شاخ کیله به‌عنوان قرارگاه تاکتیکی نجف2 وارد عمل شود، درمورد اقدامات انجام‌شده گفت: نیروهای اطلاعات - عملیات لشکر ما تا الآن، دو بار روی قله شاخ بمو شناسایی عمیقی داشتند که پس از سه شبانه‌روز اعلام کردند که عناصر دشمن روی قله حضور ندارند. درحال‌حاضر، 70 درصد شناسایی پایان یافته، ولی رفت‌وآمد بی‌ضابطه جاسوسان و قاچاقچیان و عده‌ای از افراد رانده‌شده در این منطقه کار را برای نیروهای اطلاعات - عملیات ما دشوار كرده است؛ بااین‌حال دو راهکار برای عملیات در این محور پیدا شده است. وی ضمن اشاره به توجیه نیروها و اتمام تقریبی كار احداث پایگاه‌ها و اورژانس، استعداد یگان خود را درمجموع 4 گردان ذكر كرد و افزود: ازجمله مشکلات ما کمبود نیرو است که تقریباً به یک تیپ آماده سپاه احتیاج داریم.[۱] فرمانده لشكر31 عاشورا محدودیت و دشواری راهکارهای موجود، نبود عقبه و اتکا به یک جاده را ازجمله عوامل دشواری عملیات در این منطقه برشمرد و خاطرنشان كرد: درصورتی‌که دشمن به این منطقه حساس شود با اندکی تقویت منطقه، کار را برای حرکت نیروهای ما دشوار خواهد ساخت. مهدی باکری در تکمیل این بخش از اظهارات خود گفت: براساس آرایش فعلی ارتش عراق در این منطقه، نیروهای ما در همان شب اول خرج خواهند شد. چون از یک‌طرف نیروهای خودی ضمن راه‌پیمایی طولانی در صخره‌ها و کوه‌ها، باید مناطق را پاک‌سازی کنند و از طرف دیگر باید با مشکلات تدارکاتی 24 ساعت اول عملیات نیز کنار بیایند، در روز دوم عملیات نیز باتوجه‌به مسافت طولانی، می‌توان با اتکا به نیروی احتیاط کاملاً آماده و سرمایه‌گذاری روی بالگرد با خلبان‌های توجیه‌شده و پای‌کار، عملیات را ادامه داد.[۲] پس از آن فرمانده لشکر27 محمد رسول‌الله(ص) که باید در منطقه زیمناکوه درقالب قرارگاه تاکتیکی نجف1 وارد عمل شود به تشریح اقدامات انجام‌شده پرداخت و شناسایی‌های صورت‌گرفته را بسیار خوب توصیف کرد[۳] و گفت: از آق‌داغ و بالای سد دربندیخان شناسایی داشتیم و نیروهای شناسایی تمام این ارتفاعات را تا عمق رفته و اطلاعات خوبی از مناطق استقرار دشمن، استعداد نیروها و ادوات ارتش عراق جمع‌آوری کرده‌اند.[۴] ابراهیم همت در گزارش خود از اتمام تقریبی امور آماده‌سازی عملیات خبر داد، وی با اشاره به كمبود نیرو و استعداد فعلی لشکر27 كه 7 گردان می‌باشد، اعلام کرد درصورت واگذاری نیروی جدید، لشکر27 از آمادگی کامل برای اجرای عملیات برخوردار است.[۵] فرمانده لشکر27 محمد رسول‌الله(ص) در ادامه سخنان خود سختی جنگ در کوهستان، حضور ضدانقلاب در منطقه و تغذیه آن ازسوی عراق، رفت‌وآمد جاسوسان و قاچاقچیان و وابستگی ارتفاعات به یکدیگر را از مشکلات نبرد در این منطقه برشمرد و برای رفع آن دو راه‌حل پیشنهاد کرد: یکی اجرای عملیات به‌صورت سراسری و دیگری تأمین جاده و عقبه مناسب.[۶] وی در پایان گزارش خود به‌منظور حفظ و افزایش ضریب غافلگیری دشمن خواستار رعایت مسائل حفاظتی در منطقه عملیاتی والفجر5 شد. سپس فرمانده لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) که قرار است در منطقه شاخ خشیک به‌عنوان معاون قرارگاه تاکتیکی نجف1 عمل كند، گفت: ما با منطقه آشنا شده‌ایم و شناسایی‌ها انجام شده است، ولی نیروها و ادوات ما به‌علت نبود لوازم تدارکاتی ازقبیل اتوبوس و کمرشکن هنوز به این منطقه منتقل نشده‌اند. وی همچنین گفت درحال‌حاضر 7 گردان داریم که بیشتر آنها با کمبود نیرو مواجه‌اند.[۷] در ادامه جلسه مرتضی قربانی فرمانده لشکر5 نصر به‌عنوان احتیاط عملیات در قرارگاه تاکتیکی نجف3 گزارشی از وضعیت یگان خود ارائه کرد که از عدم آمادگی مناسب آنان حکایت داشت. پس از گزارش فرماندهان لشکرها، عزیز جعفری فرمانده قرارگاه نجف، در ارزیابی میزان آمادگی این قرارگاه برای اجرای عملیات والفجر5 در منطقه دربندیخان گفت: لشکرهای27، 31 و 17 از آمادگی نسبتاً خوبی برخوردارند. وی در ادامه، سختی‌های نبرد در این منطقه را ازجمله دلایل اصلی ناممكن بودن تحقق تمام اهداف عملیات دانست و افزود: ما نمی‌توانیم سد دربندیخان و نیروی پشت سرش را هم تأمین کنیم، لذا مجبوریم با استقرار در لب دریاچه، این منطقه را در کنترل بگیریم و نیرویی را برای انهدام تأسیسات سد به‌خصوص برق (زیر سد) بفرستیم. جعفری وضعیت خاص آب‌وهوای این منطقه، کثرت و گستردگی اهداف عملیات، نیاز به مهمات زیاد، محدودیت زمان، کمبود نیرو و تضمین پوشش هوایی به‌خصوص بالگرد را از مشکلات جدی این عملیات ذكر کرد. فرمانده قرارگاه نجف در این نشست برای حل مهم‌ترین مشکلِ منطقه یعنی نبود جاده‌های تدارکاتی، بر آمادگی و پای‌کار بودن بالگردهای هوانیروز تأکید داشت.[۸] امروز همچنین جلسه دیگری با حضور فرماندهان ارشد سپاه و ارتش در قرارگاه‌های خاتم‌الانبیا(ص) و نجف* به‌منظور بررسی نهایی وضعیت قرارگاه نجف و تعیین زمان عملیات والفجر5 در منطقه دربندیخان برگزار شد. در این جلسه پس از بحث‌های طولانی میان فرماندهان و مسئولان قرارگاه‌های خاتم‌الانبیا(ص) و نجف، سرانجام سازمان رزم قرارگاه نجف به این شرح تعیین شد: جدول مشخصات قرارگاه‌های تاکتیکی نجف
نام مختصات مأموریت استعداد (سپاه) استعداد (ارتش) نجف1 تأمین دربندیخان تا سرتک لشکر27 محمد رسول‌الله(ص) با 10 گردان، لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) با 7 گردان تیپ30 گرگان با 5 گردان نجف2 تأمین بمو و شاخ کیله لشکر31 عاشورا با 8 گردان تیپ30 گرگان با 3 گردان نجف3 احتیاط نجف1 لشکر5 نصر با 7 گردان - نجف4 احتیاط نجف2 تیپ10 سیدالشهدا(ع) با 3 گردان -
علاوه‌براین باتوجه‌به نگرانی فرمانده قرارگاه نجف درمورد تضمین هوانیروز، در بخش دیگری از جلسات امروز درباره تأمین پوشش هوایی (توپخانه،[۹] ضدهوایی و بالگرد) بحث و تبادل‌نظر شد. همچنین مقرر شد برای افزایش سطح غافلگیری دشمن و جلوگیری از تمرکز قوای ارتش عراق در منطقه دربندیخان، عملیات فریبی هم‌زمان با عملیات والفجر5 اجرا شود؛ بدین‌ترتیب كه پس از انجام هماهنگی با لشکر81 ارتش، در جلوی تنگاب (منطقه روبه‌روی قصرشیرین - سرپل‌ذهاب)، این عملیات طرح‌ریزی و اجرا گردد و نیروهای خودی با احداث یک خاکریز به‌سمت دشمن، بر حساسیت ارتش عراق بر روی خانقین افزوده و از فشار منطقه دربندیخان بکاهند.[۱۰]
گزارش - 350
درپی تغییرات خطوط پدافندی منطقه عملیاتی والفجر4 به‌خصوص تخلیه برخی ارتفاعات شمال دهانه شیلر، تقویت ارتفاعات جنوبی این منطقه و بمباران عقبه عملیاتی خودی توسط جنگنده‌های عراق، امروز فرماندهان قرارگاه‌های خاتم‌الانبیا(ص) و مقدم حمزه* برای بررسی این مسئله - که نشانه هوشیاری بیش‌ازپیش دشمن در طول یک هفته گذشته است - در باختران تشکیل جلسه دادند. در ابتدای جلسه، علی رضائیان فرمانده قرارگاه مقدم حمزه، به تشریح وضعیت کلی دشمن در منطقه دهانه شیلر پرداخت و گفت: براساس گزارش اطلاعات - عملیات قرارگاه مقدم حمزه، دشمن از حدود سه روز پیش، تقویت خطوط خود را آغاز کرده و حدود دوازده هزار نیرو* به سرپرستی فرمانده سپاه چهارم عراق با دو ماشین مستشارهای خارجی از منطقه کرکوک، سلیمانیه، سیدصادق و پنجوین حرکت داده و در منطقه پنجوین، سرسوراب و جاده نالپاریز تا پل کرکوک مستقر کرده است. وی با اشاره به استقرار دو گردان تانک در این منطقه گفت: الآن دشمن همه جاهایی را که خالی بوده می‌پوشاند و درحال‌حاضر نیروهای عراق در دشت‌ها هستند** درمجموع ارتش عراق از ارتفاعات مارو تا جلوی توتمان دو تیپ زرهی و چهار تیپ پیاده مستقر کرده و روی کانی‌مانگا را که قبلاً نیرویی نداشت، به‌شدت تقویت كرده است. رضائیان در ادامه حجم فعالیت دشمن را زیاد توصیف کرد و درمورد تغییر خطوط پدافندی و فعالیت شدید هوایی عراق در منطقه افزود: ارتش عراق علاوه‌بر تخلیه مواضع خود در شمال رودخانه آب شیلر تپه شهدا را هم تخلیه و بمباران کرده در مقابل هفت‌توانان، جشنی‌آباد و قلقله را نیز گرفته و منطقه پر از خبرچین‌های دشمن است. وی با بیان اینكه از ابتدای شهریورماه تا دیروز (21/6/1362) کل منطقه بیش از 60 بار بمباران شده است، گفت: که واحد تعاون ما در پنج روز اخیر43 شهید تخلیه کرده است. پس از آن خرازی فرمانده لشکر14 امام حسین(ع)، ضمن ارائه گزارشی از روند احداث جاده چاله‌سبز به تشریح حملات دشمن در محور مریوان، ورود چند گردان تانک از سیدصادق، ترددهای شبانه، انتقال نیروی جدید به این منطقه و هماهنگی دیده‌بانی و استراق‌سمع دشمن اشاره و حمله ارتش عراق را قریب‌الوقوع پیش‌بینی کرد. در ادامه جلسه، کاظمی فرمانده لشکر8 نجف، به تشریح وضعیت دشمن در محور بانه پرداخت و گفت: ارتش عراق گله‌گم، پنج انگشتان، چمپاروا، تخته‌نادر، برکچل و سرکچل را تخلیه کرده، ولی یک طرف سورکوه در قسمت جاده را تقویت کرده است. وی افزود: گردان تانک قرطبه و صلاح‌الدین هم وارد منطقه شده است. دیروز بالگردهای عراقی تا نزدیکی خط ما آمدند و دشمن دو شب پیش 15 منور روی کنگرک انداخت. کاظمی کمبود نیرو، مشكلات مهندسی و تدارکات را ازجمله مشکلات لشکر8 نجف ذكر کرد. در این نشست خرازی و کاظمی با بیان مواردی از لورفتن اطلاعات*** خواستار رعایت بیشتر مسائل حفاظتی درزمینه عملیات والفجر4 در منطقه شیلر شدند؛ فرمانده لشکر8 نجف ضمن اظهار ناراحتی از بی‌توجهی به عملیات شیلر که موجب عقب‌نشینی و فرار عراق از شمال دهانه شیلر شد،[۱۱] گفت: «ما فکر نمی‌کنیم اینجا عملیات بشود چون [شما فرماندهان قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)] هیچ اهمیتی نمی‌دهید.» فرماندهان لشکرهای14 امام حسین(ع) و 8 نجف همچنین اعلام کردند که درصورتی‌که مشکل کمبود نیروی آنها رفع شود، بیست روز دیگر عملیات می‌کنند و قائم‌مقام فرماندهی کل سپاه این زمان را به یک هفته تقلیل داد.[۱۲] این دو فرمانده در پایان پیشنهاد دادند که عملیات والفجر4 فقط از محور بانه یعنی از روی سورکوه و کنگرگ به‌سوی کانی‌مانگا اجرا شود تا با بستن عقبه نیروهای عراق، دشمن در مارو دور بخورد، اما شمخانی و رشید با این پیشنهاد مخالفت کردند.[۱۳]
گزارش - 351
مریوان به‌عنوان یکی از نقاط کانونی عملیاتی و تدارکاتی در عملیات آتی، در روزهای اخیر همواره مورد حمله هواپیماهای عراقی قرار گرفته است و دراین‌میان، پادگان شهر ازجمله اهداف اصلی جنگنده‌های دشمن بوده است. هواپیماهای عراقی امروز نیز در سه نوبت در ساعات 8:30، 9:30 و 10:10 در آسمان مریوان ظاهر شده و اقدام به بمباران پادگان شهر كردند.[۱۴] قرارگاه حمزه در گزارشی ضمن تأکید بر اینکه تعداد هواپیماهای مهاجم در این حمله 10 فروند و از نوع میراژ بوده، اعلام كرد كه بمباران پادگان صددرصد مؤثر واقع شده است. براساس این گزارش میزان تلفات و خسارات واردشده به این شرح می‌باشد: «براثر اصابت و انفجار بمب، 3 کانکس که حاوی مواد سوختنی بودند دچار حریق شد و تا ساعت1 بعدازظهر به‌طوری‌که اثری از آنها برجای نماند، سوختند و همچنین 3 دستگاه ساختمان پنج‌طبقه که در آنها مواد منفجره و مهمات سبک و سنگین بود براثر اصابت بمب، مهمات‌های این سه ساختمان منفجر شد. ... درنتیجه این انفجار یکی از سه ساختمان به‌کلی منهدم شد و کلاً فروریخت و به دو ساختمان دیگر هریک حدوداً 80% خسارت وارد شده و منهدم شدند.» در ادامه این گزارش آمده است: «مهمات‌هایی (موشک‌ها) که از این ساختمان‌ها به اطراف پرتاب می‌شدند به ساختمان‌های دیگر اصابت کرده و آسیب جزئی وارد نموده‌اند و همچنین تا ساعت 1 بعدازظهر آسمان پادگان پوشیده از گردوغبار حاصله از انفجار مهمات‌ها و دود حاصله از کانکس‌ها بود.» گزارش مذکور، در پایان، با تأكید بر ضعف پدافند هوایی منطقه افزوده است: «پوشش هوایی منطقه (پدافند هوایی) قادر به جلوگیری یا ممانعت از هیچ‌گونه عملیات هوایی نمی‌باشد و چنانچه تدابیر بهتری برای پوشش هوایی در نظر نگیریم عملیات‌های هوایی در آینده موجب تلفات و ضایعات جبران‌ناپذیر خواهد شد.»[۱۵] اداره اطلاعات شاجا تلفات انسانی این بمباران را یک شهید و 5 مجروح اعلام کرد.[۱۶] ارتش عراق در اطلاعیه نظامی شماره 1217 خود راجع به حمله هوایی امروز اعلام کرد: «تعدادی از هواپیماهای ما به تجمعات و ادوات جنگی و تدارکات دشمن در عمق خاک دشمن در منطقه شمال حمله کردند و به اهداف خود دست یافتند و آتش ناشی‌از بمباران دیده شد و هواپیماها صحیح و سالم به پایگاه‌های خود بازگشتند.»[۱۷]
گزارش - 352
دشمن علاوه‌بر تحرکات نظامی در منطقه عملیاتی آتی، اقدامات و عملیات جنگ روانی را نیز در مناطق و شهرهای مرزی واقع در جبهه شمال‌غرب در دستور کار خود قرار داده است. امروز تعدادی از هواپیماهای عراق با پرواز در آسمان سردشت اعلامیه‌هایی را در این شهر پخش كردند. در این اعلامیه‌ها که با جمله «ای مستضعفین ایران به‌پا خیزید برعلیه خمینی و پاسداران ...» آغاز می‌شود، از مردم خواسته شده علیه نیروهای خودی قیام کنند.[۱۸] همچنین، به گزارش سپاه کردستان، دولت عراق «به ضدانقلاب و اهالی شهرهای بانه، مریوان و سردشت اعلام نموده تا تاریخ 25/6/1362، شهرها را تخلیه نمایند.»[۱۹]
گزارش - 353
نیروهای خودی با اجرای دو عملیات، موفق به پاك‌سازی چندین روستا در اشنویه و محور بانه - سردشت شدند. سپاه اشنویه گزارش داد: امروز «عملیاتی در روستاهای باب خالدآباد، قلاتیان، کانی‌رش، صوفیان، دوآب، ده شمس، حسن نوران و قره‌سقل متشکل [به‌همت نیروهای خودی] از گردان جندالله و برادران کرد مسلمان عراق به استعداد چهل نفر صورت گرفت.» كه در جریان آن 4 تن از چته‌های حزب دمکرات کشته، 3 نفر از آنان دستگیر و تعدادی نیز درحالی‌که زخمی شده بودند، متواری شدند. در این علمیات 3 قبضه اسلحه ژ3 و کلاشینکف، مین ضدنفر و مین ساعتی و نیز تعدادی از پرونده‌های درون‌گروهی همراه با یک رأس اسب به غنیمت گرفته شد و نیروهای خودی بدون هیچ‌گونه تلفاتی به پایگاه بازگشتند.[۲۰] امروز همچنین در محور بانه - سردشت در منطقه منیجلان حدفاصل پایگاه کوخان و روستای منیجلان نیز یک عملیات پاک‌سازی اجرا شد. به گزارش واحد طرح و عملیات تیپ ویژه شهدا، این عملیات با هدف انهدام گروهی از عناصر مسلح غیرقانونی که در جریان پاک‌سازی‌های اخیر متواری و در این منطقه مستقر شده بودند انجام گرفت. اما گروه مزبور قبل از حضور نیروهای خودی، از محل گریخته بودند. نیروهای خودی پس از تصرف کلیه ارتفاعات منطقه و پاك‌سازی روستاهای سفید دره، میشه بالا و پایین، شهینان و منیجلان سالم به پایگاه خود بازگشتند. طبق گزارش مذکور، در طول این عملیات، نیروهای خودی با تعداد معدودی از عناصر مسلح ضدانقلاب درگیر شدند كه براثر آن چند تن از مهاجمان کشته یا مجروح شدند.[۲۱]
گزارش - 354
امروز نیز در برخی مناطق بحرانی شمال‌غرب و غرب کشور درگیری با عناصر مسلح غیرقانونی ادامه داشت که درنتیجه آن تلفاتی به دوطرف وارد آمد. در عین‌حال گزارش برخی منابع خودی از احتمال حمله عناصر ضدانقلاب به شهرهای بوكان و مهاباد حكایت دارد. به گزارش قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاجا، در ساعت 18 نیروهای تأمین گروهان سِرو با گروهی از ضدانقلابیون درگیر شدند. درپی اعزام نیروی کمکی، عناصر ضدانقلاب متواری شدند. بااین‌حال، دقایقی بعد در ساعت 18:45، خودروی تویوتای نیروهای سپاه پاسداران در سه‌راهی قریه نوجوان محور چره به سرو (در حومه ارومیه) به کمین مهاجمان افتاد که براثر آن یك پاسدار به نام بهادر محرمی به شهادت رسید.[۲۲] در همین حال، طبق گزارش اداره اطلاعات شاجا، یک درگیری نیز در قریه محمد نورالدین و خرم‌آباد در محال قوشچی و صومای بین نیروهای خودی و گروهی از عناصر «دمکرات، کومه‌له و سازمان منافقین که اخیراً گروهی را تشکیل داده‌اند» به وقوع پیوست و براثر آن 2 نفر از نیروهای خودی شهید و 4 نفر از عناصر مسلح غیرقانونی کشته شدند.[۲۳] ستاد ناحیه کردستان نیز اعلام كرد: «گروه ضربت بسیج همراه با تدارکاتی که می‌خواستند به تنگ‌سر و نیر ببرند در بین راه با ضدانقلاب درگیر [می‌شوند] که مسئول تدارکات تنگ‌سر به نام محمدحسن عزالدین و رضا بابایی که بسیجی بودند، شهید می‌شوند.»[۲۴] همچنین، براساس اعلام قرارگاه حمزه سیدالشهدا، «در ساعت 18:30، یک دستگاه تویوتای سپاه در محور عباس‌آباد و نهنی به روی مین رفته که بلافاصله یک تویوتای ارتشی جهت کمک به او می‌شتابد درنتیجه خودروی فوق هم روی مین رفته و تعداد 19 نفر از پرسنل ارتش و سپاهی مجروح و یک نفر شهید شدند.»[۲۵] از سوی دیگر، قرارگاه حمزه در تلفنگرامی به سپاه مهاباد و بوکان درمورد تحرکات گروه‌های مسلح غیرقانونی هشدار داد: «ضدانقلاب به مقدار زیاد در منطقه کوه‌های چکش اطراف جاده بوکان - مهاباد، جهت عملیات احیاناً روی جاده و شهر مهاباد تجمع کرده‌اند که درصورت امکان باید هرچه سریع‌تر نیروهای منطقه علی‌الخصوص جندالله تقویت شوند. طبق اخبار رسیده ضدانقلاب خود را آماده حمله به شهر بوکان کرده است.»[۲۶] علاوه‌براین، سماجا نیز گزارش داد: «اخیراً تعداد 60 نفر از عناصر حزب منحله دمکرات و کومه‌له وارد شهر مهاباد شده و امکان دارد به پایگاه‌ها و تأسیسات شهر حمله نمایند.»[۲۷]
گزارش - 355
قرارگاه حمزه سیدالشهدا در گزارشی با عنوان "آخرین وضعیت ضدانقلاب" از دیدار عزالدین حسینی و عده‌ای از سران حزب دمکرات کردستان ایران با یکی از معاونین صدام «در قصبه زمقس در نزدیکی طویله» خبر داد. براساس گزارش مذکور، «درحدود 20 وانت‌بار اسلحه آماده شده که ازطریق مرز حلبچه و طویله به سران اکراد مخالف تحویل بدهند.»[۲۸]
گزارش - 356
به‌دنبال بمباران‌های مکرر شهر مریوان و بروز مشکلات امنیتی و معیشتی برای مردم، برخی ارگان‌های دولتی مبادرت به انجام مجموعه‌ای از اقدامات حمایتی كرده‌اند تا ضمن تأمین نیازهای روزمره ساکنان شهر، از مهاجرت بی‌رویه آنان جلوگیری كنند. براساس گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، هم‌اکنون در شهر مریوان تعمیر اتومبیل، ارسال تلگراف و توزیع ارزاق و مایحتاج عمومی بین مردم به‌صورت رایگان انجام می‌گیرد. مسئول ستاد پشتیبانی جهاد سازندگی چهارمحال و بختیاری مستقر در مریوان دراین‌باره گفت: پس از بمباران مریوان با ایجاد یک «تعمیرگاه صلواتی» در شهر، برادران بر تلاش خویش بیش‌ازپیش افزودند. همچنین جمعیت هلال‌احمر مریوان با همکاری فرمانداری و بنیاد امور مهاجرین جنگ، به میزان مصرف یک‌ماهه خانوارها، ارزاق ازقبیل آرد، روغن، برنج، قند و شکر را رایگان بین مردم توزیع می‌کنند. مسئول اداره ارشاد مریوان نیز گفت: برای جلوگیری از هرگونه کمبودی در شهر، این اداره ضمن همکاری با سایر ارگان‌ها اقدام به پذیرایی صلواتی از رزمندگان و دیگران کرده است و هرروز گروه زیادی از مردم در محل این اداره پذیرایی می‌شوند. اداره مخابرات مریوان نیز بخش «تلگراف صلواتی» دایر کرده است و از این طریق روزانه حدود 4 هزار نفر پیام خود را به‌طور رایگان ارسال می‌کنند.[۲۹] گفتنی است درپی بمباران‌های اخیر شهر مریوان و مناطق اطراف آن تعدادی زیادی از خانواده‌های مریوانی وارد شهر سنندج شده‌اند، ازاین‌رو مشکلاتی درزمینه اسکان، تأمین «ارزاق عمومی و اساسی خصوصاً نان» در این شهر به وجود آمده است.[۳۰]
گزارش - 357
هفته‌نامه الجهاد ارگان مجاهدین عراقی، از كشته‌شدن 5 تن از مقامات سیاسی و نظامی محلی دولت عراق به‌دست معارضین مسلح عراقی خبر داد. براساس گزارش نشریه مذکور، كه در شماره امروز روزنامه اطلاعات درج شد، مجاهدین عراقی با اجرای چند عملیات رئیس سازمان امنیت استان حله، امیر ناجی عضو پارلمان ملی عراق و عبدالمهدی محمد معاون فرمانده ارتش خلقی شهرستان بلد از توابع تکریت، مدیرکل کشاورزی منطقه سلیمانیه و معاونش اسماعیل جاف یکی از اعضای حزب بعث را به هلاكت رساندند.[۳۱]
گزارش - 358
آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی دفاع، امروز بار دیگر بر موضع جمهوری اسلامی مبنیبر ادامه مقاومت و دفاع تا حصول پیروزی نهایی تأکید کرد. رئیس‌جمهور که در مراسم پایانی سی‌وسومین دوره آموزشی سپاه پاسداران منطقه 10 تهران شرکت کرده بود، در سخنانی، ابتدا با اشاره به ضرورت تشکیل سپاه آن را «یکی از دست‌پرورده‌ها و جزء لاینفک انقلاب» خواند و گفت: «نباید تصور شود که این نهاد موقتی است. بلکه یک نهاد دائمی جمهوری اسلامی است و ان‌شاءالله تا حضور حضرت مهدی(عج) با قدرت و قوت به پیش خواهد رفت.» وی در ادامه جهاد را رسالت اصلی سپاه برشمرد و با تأكید بر لزوم دفاع و مقاومت افزود: «شما برادران بدانید ما باید آن‌قدر دفاع کنیم و مقاومت نماییم تا قدرت‌های بزرگ از ما ناامید شوند و دست از توطئه بردارند.» وی خاطرنشان كرد: «ما از زبان همه رزمندگان جبهه‌ها و یکایک ملت ایران که به اسلام و امام و اهداف انقلاب اسلامی از صمیم قلب معتقدند به امریكا و شوروی و همه قدرت‌های استکباری و کشورهای وابسته به آنها اعلام می‌کنیم که جمهوری اسلامی ایران تا حصول پیروزی کامل یک لحظه از موضع خود عقب نخواهد نشست.» رئیس شورای عالی دفاع در پایان، درباره جنگ و ادامه آن گفت: «اختناقی که بر کشور همسایه ما توسط رژیم سفیهان عراق حاکم است، رنج بسیار بزرگی است و مردم این کشور منتظرند تا رزمندگان اسلام به کمک آنان بشتابند و ما امیدواریم که بتوانیم ملت برادرمان عراق را از شر این اهریمنان نجات دهیم و خواهیم داد.»[۳۲]
گزارش - 359
محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، که به‌منظور تمهید مقدمات طرح "لبیک یا خمینی"، بررسی چگونگی اجرای این طرح و نیز تشکیل "ارتش بیست میلیونی" از مدتی پیش با همراهی هیئت مرکزی سپاه سفر به مناطق مختلف کشور را آغاز کرده است، امروز در جلسه‌ای در همین راستا با حضور فرمانده سپاه منطقه 8 و برخی مسئولان استان‌های خوزستان و لرستان شركت كرد. در این جلسه که علاوه‌بر رضایی فرمانده کل سپاه و مرتضایی فرمانده سپاه منطقه 8، حجت‌الاسلام دین‌پرور مسئول سیاسی سپاه، حجت‌الاسلام موسوی جزایری امام‌جمعه اهواز، حجت‌الاسلام میانجی نماینده امام در لرستان، امام‌جمعه پلدختر، استاندار خوزستان، عابدینی استاندار لرستان، امام‌جمعه رامهرمز و حجت‌الاسلام خالصی نیز حضور داشتند، ضمن بحث درخصوص طرح "لبیک یا خمینی" مسائلی نظیر کیفیت اعزام نیرو و عوامل مؤثر در نوسانات جذب و اعزام نیروی انسانی بررسی و راهکارهایی برای بهبود آن مطرح شد. محسن رضایی در آغاز جلسه ضمن بیان توضیحاتی درمورد طرح "لبیک یا خمینی"، «نیازهای اجرای این طرح اعم از ساختن پادگان‌ها و امکانات ساختن آن را مطرح کرد» و از ائمه جمعه، استانداران و مسئولان جهاد سازندگی خواست در اجرای این طرح همكاری و مشارکت كنند. یكی از مشکلاتی که درزمینه عملیاتی‌ساختن این طرح ذكر شد، مسئله زمین برای احداث پادگان‌ها بود و پیشنهادهایی برای رفع این مشکل مطرح گردید. در ادامه جلسه، مسئله اعزام نیرو محور گفت‌وگوها قرار گرفت. استاندار لرستان دلیل اصلی كاهش جذب نیرو در جبهه‌ها را تأمین‌نشدن نیازی‌های معیشتی نیروهای اعزامی عنوان کرد و گفت: «در مدتی که نیرو در جبهه است خانواده آنها تأمین نمی‌شوند و طوری است که ازنظر مادی به فقر کشانده می‌شود که این مسئله در کل شهر و روستا تأثیر می‌گذارد.» امام‌جمعه شوش «کمبود تبلیغات مثبت» و «تبلیغات دشمن» را دلایل اصلی فروکش جذب و اعزام نیروی انسانی عنوان کرد. با طرح این بحث، برخی از حضار برای رفع مشکلات به‌ویژه مسئله جذب بیشتر نیرو، پیشنهادهایی مطرح کردند كه اغلب آنها بر حمایت‌های مادی و معنوی از رزمندگان و جانبازان جنگی تأكید داشت. در پایان این جلسه فرمانده سپاه توافقات حاصل‌شده را این‌گونه جمع‌بندی کرد: «... در هر شهری یک پادگان قدس چند صد نفری (500) باشد و در هر مرکز نواحی یک پادگان 3000 نفری و در خوزستان یک پادگان 3000 نفری می‌خواهیم و خود تقویت مرکز منطقه است که برادران می‌توانند کمک کنند و ائمه جمعه در شهرها می‌توانند در ساخت پادگان‌های قدس کمک کنند و مسئله آخر تشکیلاتی برای رسیدگی به جانبازان انقلاب که کمیته‌هایی تشکیل شود برای انجام خدمات به خانواده‌ها حالا به هر شکل که بهتر عمل کرد.» درخصوص بند آخر عابدینی اضافه کرد: «کمیته‌ای از معاونین عمرانی استانداری، دفتر فنی سپاه، دفتر فنی جهاد، اداره راه‌وترابری زیر نظر امام‌جمعه مراکز استان تشکیل شود و در شهرستان‌ها به همین صورت عمل شود.»[۳۳] همچنین فرمانده كل سپاه پاسداران در حاشیه برگزاری گردهمایی دوروزه «طرح لبیک یا خمینی و سازماندهی ارتش بیست میلیونی» درباره این طرح گفت: «برای حفظ و اشاعه انقلاب اسلامی در سراسر جهان باید با انفاق، جهاد و شهادت، جنگ را تا نابودی دشمنان اسلام با قدرت هرچه تمام‌تر ادامه داد و جهت پیاده‌شدن طرح لبیک یا خمینی باید سرمایه‌گذاری بسیار کرد تا ان‌شاءالله بتوانیم رهنمودهای امام امت را در رابطه با تشکیل ارتش بیست میلیونی تحقق بخشیم.» وی در ادامه با اشاره به استقبال مردم از این طرح افزود: «ما امیدواریم با سازماندهی ارتش بیست میلیونی با تهدیدات امریکای جنایتکار مقابله کنیم و به دنیا ثابت کنیم که علی‌رغم جنگ با دست‌نشاندگان امریکا نیز می‌توانیم با تهدیدات ابرجنایتکاران شرق و غرب در هر گوشه کشور اسلامی‌مان مبارزه کنیم.»[۳۴]
گزارش - 360
براساس برنامه اعلام‌شده ازسوی ستاد تبلیغات جنگ، امسال، آخرین روز هفته جنگ به نام «روز نبرد اقتصادی علیه کفر جهانی» نام‌گذاری شده است؛ بر همین اساس، امروز وزرا و مسئولان پنج وزارتخانه کشاورزی، صنایع، معادن و فلزات، صنایع سنگین و کار پیامی خطاب به کلیه کشاورزان، کارگران، صنعتگران و مدیران واحدهای صنعتی درخصوص برگزاری مراسم مربوط به آن روز منتشر کردند. در قسمتی از این پیام آمده است: «در آستانه چهارمین سال آغاز جنگ تحمیلی، در هفتمین روز هفته جنگ (6 مهرماه، روز نبرد اقتصادی علیه کفر جهانی) از شما کشاورزان، کارگران، صنعتگران و همه دست‌اندرکاران، می‌خواهیم به هر نحو و شکل این توان و قدرت رزمندگی در سنگرهای نبرد اقتصادی علیه کفر جهانی را به نمایش بگذارید.» در این پیام همچنین، تصریح شده است که در هریک از وزارتخانه‌های مذکور ستادهایی برای هماهنگی‌های لازم در برگزاری مراسم مربوط به آخرین روز هفته جنگ تشکیل شده است.[۳۵]
گزارش - 361
دیدار با وزرای اقتصاد و علوم چین و بازدید از مجتمع اسلامی این کشور برنامه دومین روز سفر وزیر امور خارجه ایران به چین بود. علی‌اكبر ولایتی صبح امروز با جو مو جی وزیر علوم جمهوری خلق چین، دیدار و گفت‌وگو کرد. در این دیدار که با حضور جواد منصوری معاون فرهنگی و کنسولی وزارت امور خارجه، سفیر ایران در پکن، مشاور وزیر علوم چین و عده‌ای از مقامات چینی برگزار شد، پس از بحث و گفت‌وگو، درباره كلیات پیش‌نویس قرارداد فرهنگی، علمی و فنی بین دو کشور توافقاتی به عمل آمد. براساس توافقات انجام‌شده کمیته‌های ویژه‌ای برای بحث و بررسی راجع به جزئیات پیش‌نویس قرارداد مذکور تشکیل شد. این کمیته‌ها که ازطرف ایران جواد منصوری و ازطرف دولت چین مشاور وزیر علوم این کشور عهده‌دار ریاست آن هستند موافقت‌نامه مربوطه را تنظیم و برای امضا به وزرای امور خارجه تحویل خواهند داد.[۳۶] پیش‌ازظهر امروز نیز وزیر امور خارجه ایران ضمن بازدید از مجتمع اسلامی چین با مسئولان این مرکز اسلامی گفت‌وگو كرد. در این دیدار، ولایتی با تأکید بر سیاست جمهوری اسلامی مبنیبر نفی «سلطه‌جویی» و «سلطه‌پذیری»، علاقه‌مندی ایران را به برقراری روابط بهتر با سایر مسلمانان اعلام کرد و گفت: «ما درحالی‌که خواستار رابطه با کلیه ملت‌های جهان هستیم رابطه ویژه‌ای با مسلمانان داشته و خواهیم داشت.» وی افزود: «اگر مسلمین به وظیفه خودشان عمل کرده بودند هیچ‌گاه اسرائیل این‌چنین بر قبله اول مسلمین مسلط نمی‌شد و اکنون نیز وظیفه همه مسلمین جهان است که این دشمن غدار اسلام و مسلمین را از میان بردارند و هرگونه راه‌حل سازش‌کارانه را کنار بگذارند؛ زیرا تجربه نشان داده اسرائیل جز زبان زور زبان دیگری نمی‌فهمد.» یکی از مسئولان مجتمع اسلامی چین نیز «با اشاره به روابط خارجی بین مسلمانان چین و ایران اظهار داشت: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مسلمانان چین و ایران دوستی سنتی خود را تحکیم کرده‌اند.» وی ضمن اظهار خرسندی از دیدار با امام خمینی در جریان سفر خود به تهران و مخالفت مسلمانان چین با تجاوزات رژیم اشغالگر قدس به سرزمین‌های اسلامی، افزود: «ما حمایت قاطع خود را از مبارزه استقلال‌طلبانه ملت ایران و حفظ حاکمیت ارضی آن اعلام می‌کنیم.» سومین ملاقات امروز وزیر امور خارجه ایران، بعدازظهر، با وزیر اقتصاد و روابط تجارت خارجی چین انجام شد. ولایتی در این دیدار سیاست اقتصادی جمهوری اسلامی ایران را مرتبط با سیاست خارجی این کشور معرفی کرد. وی ضمن تشریح نحوه مبادلات بازرگانی و همکاری‌های اقتصادی ایران با جهان سوم قبل و بعد از پیروزی انقلاب، به مقایسه حجم مبادلات تجاری ایران و چین در چند سال گذشته پرداخت و اظهار امیدواری کرد روابط بین دو کشور براساس احترام متقابل همچنان مثبت و سازنده پیش برود. وزیر اقتصاد و روابط تجارت خارجی چین هم با ابراز خرسندی از حضور ولایتی در چین، زمینه‌های مختلف همکاری بین دو کشور را شرح داد و آمادگی جمهوری خلق چین برای هرگونه همکاری در زمینه‌های آموزش کارشناس و انتقال تکنولوژی صنایع سبک را اعلام کرد. در پایان این دیدار وزیر امور خارجه ایران خواستار افزایش «روابط بین دو کشور در چارچوب ضوابط کشورهای جهان سوم» شد.[۳۷]
گزارش - 362
امروز حدود صد هزار تن از حجاج ایرانی در محاصره مأموران امنیتی و پلیس عربستان با برگزاری یک راه‌پیمایی گسترده مراسم «برائت از مشرکین» را به جا آوردند؛ خبرنگار روزنامه کیهان این مراسم را «عظیم‌ترین و پرشکوه‌ترین و بی‌سابقه‌ترین تظاهرات و راه‌پیمایی حجاج ایرانی» خواند. در این مراسم که صبح امروز با تجمع زائران ایرانی در اطراف بعثه امام خمینی آغاز شد ابتدا حجاج شعارهای "لا اله الله الا اله"، "الله‌اکبر"، "خمینی رهبر"، "مرگ بر امریكا"، "مرگ بر شوروی" و "مرگ بر اسرائیل" سردادند. سپس، حجت‌الاسلام موسوی خوئینی‌ها نماینده امام و سرپرست حجاج ایرانی، با ایراد سخنانی این راه‌پیمایی را «نمونه‌ای از اتحاد مسلمانان انقلابی» توصیف کرد و گفت: «تا زمانی‌که اسلام، قرآن و کعبه را داریم دشمنان نمی‌توانند برای همیشه بر سر مسلمین مسلط شوند.» پس از سخنرانی سرپرست حجاج ایرانی، زائرین درحالی‌که شعارهای «انقلابی و اسلامی» سر می‌دادند به‌سوی کعبه حرکت کردند. به نوشته روزنامه کیهان، در این راه‌پیمایی مسلمانانی از دیگر کشورها ازجمله کشورهای افریقایی نیز حضور داشتند «و در طول مسیر جمع کثیری از مسلمانان و زائران غیرایرانی که در مکه به سر می‌برند از راه‌پیمایان ایرانی استقبال می‌کردند.»[۳۸] راه‌پیمایی امروز حجاج ایرانی درحالی انجام گرفت که عبدالوهاب عبدالواسع وزیر حج و اوقاف عربستان سعودی، در مصاحبه‌ای با روزنامه المدینه، برجدایی دین از سیاست تأکید كرده و گفته بود: «با کسانی که از مراسم حج بهره‌برداری‌های سیاسی کنند به‌شدت مقابله می‌شود.» وی حج را امری عبادی توصیف کرده و خاطرنشان ساخته بود: «استفاده سیاسی از مناسک حج به‌هیچ‌وجه جایز نیست و کسانی که بخواهند اقدام به برگزاری تظاهرات و ایجاد نگرانی برای سایر حجاج بنمایند به‌شدت با آنان مقابله می‌شود.»[۳۹] در حاشیه تظاهرات امروز، درگیری‌هایی بین مأموران امنیتی عربستان و حجاج ایرانی به وجود آمد؛ به گزارش خبرنگار روزنامه اطلاعات، در آغاز مراسم یک زن ایرانی مورد حمله پلیس عربستان قرار گرفت و از ناحیه سر مجروح شد.[۴۰] در طول مسیر راه‌پیمایی نیز مأموران سعودی به چند تن از زائرین حمله كرده و با ضربات باتون آنها را مصدوم كردند.[۴۱] همچنین، پس از پایان مراسم، پلیس عربستان بعثه امام خمینی در مکه را محاصره کرد و عکس رهبر انقلاب ایران را از سر در بعثه پایین کشید، به‌دنبال این اقدام درگیری‌ها تجدید شد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از مکه، هم‌زمان با این اقدام مأموران سعودی، حجاج ایرانی شعارهای "مرگ بر امریكا" و "مرگ بر اسرائیل" سر دادند. پلیس عربستان نیز به آنان حمله کرده و با خشونت آنها را متفرق ساخت.[۴۲] درپی پایین‌کشیدن عکس امام از سر در بعثه و پس از درخواست مقامات وزارت امور خارجه ایران از مقامات سعودی، بعدازظهر امروز، پلیس عربستان از حجاج عراقی خواست عکس‌های صدام حسین را از روی اتومبیل‌های خود بردارند.[۴۳] به‌دنبال اقدامات پلیس عربستان در ضرب‌وجرح حجاج ایرانی، موسوی خوئینی‌ها درخواست ملاقات معاون استاندار مکه را رد کرد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، ظهر امروز معاون استاندار مکه به بعثه امام مراجعه کرد و خواستار ملاقات با سرپرست حجاج ایرانی شد، اما به وی اطلاع داده شد که حجت‌الاسلام خوئینی‌ها به‌دلیل ضیق وقت از پذیرفتن وی معذور است.[۴۴] خبرگزاری آلمان با انتشار خبر مربوط به راه‌پیمایی حجاج و درگیری پلیس عربستان با حجاج ایرانی، تعداد مجروحان این حادثه را 25 تن اعلام کرد و نوشت: «این واقعه به‌دنبال سخنرانی توسط حجت‌الاسلام موسوی خوئینی‌ها رهبر زائرین ایرانی و هنگام راه‌پیمایی اعتراض‌‌آمیز جهت تقبیح امریكا، شوروی و اسرائیل به وقوع پیوست.»[۴۵]
گزارش - 363
هم‌زمان با قوت‌گرفتن اخبار مربوط به نزدیک‌شدن زمان واگذاری هواپیماهای سوپراتاندارد فرانسوی به عراق، رسانه‌ها و مطبوعات جهان ضمن پرداختن به این موضوع، از نگرانی کشورهای دیگر به‌ویژه امریكا درمورد تأثیر این اقدام در گسترش دامنه جنگ خبر می‌دهند. روزنامه گاردین (چاپ لندن) با اشاره به پایان دوره آموزشی ویژه چهارده‌هفته‌ای خلبانان و مهندسان عراقی در فرانسه، نوشت: «علی‌رغم هشدارهای ایالات متحده امریكا به فرانسه درمورد عواقب ارسال جنگنده‌های سوپراتاندارد مجهز به موشک‌های اگزوست به عراق، این هواپیماها طی هفته جاری به عراق تحویل داده خواهد شد.» گاردین در ادامه از امکان اقدام دولت فرانسه به فروش هواپیماها به عراق به‌جای واگذاری عاریتی آنها خبر داده و این تصمیم را نتیجه هشدار امریكا درزمینه تأثیر جنگنده‌های سوپراتاندارد در سرایت جنگ به سایر کشورهای خلیج‌فارس دانسته است. این روزنامه در پایان درباره انگیزه فرانسه از واگذاری این هواپیماها به عراق آورده است: «دولت فرانسه هیچ‌گاه توضیح علنی درمورد انگیزه ارسال سوپراتانداردها نداده است، ولی بنا بر گزارشات رسیده، فشارهای عربستان سعودی بر فرانسه مبنیبر کمک به عراق در تصمیم این کشور بی‌تأثیر نبوده است. فرانسه معتقد است تحویل جنگنده‌ها آن‌چنان خواهد بود که جمهوری اسلامی را وادار به قبول مذاکرات صلح کند.»[۴۶] روزنامه تایمز (چاپ لندن) نیز نوشت: «امریكا، انگلیس و بسیاری از کشورهای خلیج‌فارس نگرانی خود را درمورد ارسال جنگنده‌های سوپراتاندارد مجهز به موشک هوابه‌دریای اگزوست به عراق ابراز داشته‌اند.»[۴۷] لوکوتیدین هم درباره نگرانی امریكا نوشت: «منابع دیپلماتیک فرانسه اظهار داشته‌اندکه عراق حتی بدون سوپراتاندارد قادر به بمباران جزیره خارک می‌باشد و تحویل جنگنده‌ها تأثیری در این مورد نخواهد داشت.»[۴۸] لوموند (چاپ فرانسه) نیز با اعلام خبر تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد تا پایان هفته جاری افزود: «عراق از فرانسه خواسته بود تا در این هواپیماها تغییراتی به‌گونه‌ای که قادر به پرتاب موشک‌های ای.ام39 باشد داده شود.» لوکوتیدین دو‌پاری دیگر روزنامه چاپ فرانسه هم، با اشاره به پایان دوره آموزشی خلبانان عراقی در فرانسه درمورد نگرانی امریكا از تحویل سوپراتانداردها نوشت: «امریكا که چندی پیش عکس‌العملی درمورد تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق ابراز نکرده بود، اکنون بیم آن دارد که ارتش عراق از این هواپیماها برای بمباران تأسیسات نفتی خارک استفاده کرده و موجب شود که جمهوری اسلامی ایران نیز عکس‌العمل نشان دهد و راه عبورومرور نفتکش‌ها را در تنگه هرمز مسدود کند.»[۴۹] در همین حال، رادیو بی‌بی‌سی، با پخش گزارشی تحلیلی ضمن تأیید اخبار مربوط به تحویل سوپراتانداردها در آخر هفته جاری و اتمام دوره آموزشی خلبانان و مهندسان عراقی، به بررسی تأثیر این اقدام در سرنوشت جنگ ایران و عراق پرداخت. به‌گفته این رادیو: «... تأثیر موشک‌های اگزوست چنانچه به‌وسیله جت‌های سوپراتاندارد مورد استفاده قرار گیرند بیشتر خواهد بود زیرا هم شعاع حمله این موشک‌ها بیشتر خواهد شد و هم آنکه کمتر در معرض خطر حملات ضدهوایی قرار خواهند داشت.» بی‌بی‌سی به هشدارهای عراق درمورد ایجاد اختلال در صدور نفت ایران و تحت فشار قراردادن این کشور برای خاتمه جنگ اشاره کرد و افزود: «این بدان معناست که عراق یا به تأسیسات نفتی ایران حمله خواهد کرد و یا به نفتکش‌هایی که برای بارگیری عازم بنادر ایران‌اند [حمله می‌كند].»[۵۰]
گزارش - 364
صدام حسین رئیس‌جمهور عراق، امروز در سخنانی ادعا کرد ایران هم عامل آغاز جنگ بوده و هم باعث تداوم آن، اما پیروز نهایی این جنگ عراق خواهد بود. صدام حسین امروز در سخنرانی خود در هفتمین اجلاس شورای متحده سندیکاهای کارگران در عراق با بیان اینکه با گذشت سه سال از جنگ، بغداد چهره جنگی به خود نگرفته و آثاری از خرابی در این شهر به چشم نمی‌خورد، گفت: «ملت عراق و ارتش کارآمد آن توانست از سه سال پیش تاکنون، این جنگ را در مرزها محصور نماید. هواپیماهای ایران در سه سال پیش چون امواج ملخ به بغداد می‌آمدند، ... پیران و کودکان ما حتی روی پشت‌بام‌ها با هواپیماهای رژیم ایران جنگیدند و بدین‌سان هواپیماهای آنان تمام شد. به همین علت اکنون بغداد را که صد و چند کیلومتری از مرز فاصله ندارد در کمال امنیت مشاهده می‌کنید.» صدام در ادامه، ایران را آغازگر جنگ معرفی کرد و افزود: «این جنگ دراثر وجود طرز تفکر حاکم بر ایران برپا شد و این طرز تفکر درست با زندگی نوین و معنا و مفهوم آن متباین است.» وی مسئولیت تداوم جنگ را نیز متوجه ایران دانست و اظهار كرد: «ما تلاش کردیم و هنوز هم می‌کنیم که تمام مساعی صلح‌دوستانه و کلیه تصمیم‌های بین‌المللی را که در سطح شورای امنیت اتخاذ شد پذیرفته و بدان پاسخ مثبت داده‌ایم، ولی حکمرانان ایران آن را رد کرده‌اند که به نظر ما جنگ به‌مثابه یک قانون فوق‌العاده‌ای در جریان زندگی و نه یک قانون اساسی و قانون عمده و اساسی زندگی از این قرار است که انسان‌ها در سایه صلح و آزادی از عهده انجام نقش خود برآیند، درحالی‌که حکم‌فرمایان ایران جنگ را به‌مثابه یک قانون اساسی زندگی داشته‌اند؛ بلکه جنگ در این سال‌‌های اخیر در چهارچوب یک بازی داخلی قرار گرفته است تا دراثر آن به موازنه قوا در ایران بپردازند و حتی کسی که از جزئیات امر اطلاعی نداشته باشد می‌تواند دریابد که کدام طرف آتش جنگ را شعله‌ور ساخت و کدام جهت خواهان ادامه جنگ است و به این امر ازطریق درک معنای این سؤال که چه کسی می‌سازد و چه کسی ویران می‌نماید می‌توان واقف گردید.» رئیس‌جمهور عراق مدعی شد عراق درحال سازندگی و «ایران فقط مشغول ویرانگری است.» وی انقلاب فرهنگی و تعطیلی دانشگاه‌ها را گواه و مؤید ادعاهای خود دانست و گفت: «ما در عراق برنامه‌های پیش از جنگ خود را نه‌فقط درزمینه ادامه ساختن مدارس و دانشکده‌ها و آموزشگاه‌ها ادامه داده‌ایم بلکه به برنامه‌های مبارزه با بی‌سوادی و محو بی‌سوادی نیز ادامه دادیم»، درحالی‌كه «در ایران تمام کانون‌ها و مراکز دانش و مدارس و دانشکده‌ها و آموزشگاه‌ها از چهار سال پیش به بهانه‌ای که این کانون‌ها و مراکز در حکم لانه‌های شیطان‌سازی هستند بسته شده‌اند.» وی درمورد پایان جنگ اظهار كرد: «به‌هرحال حتماً هر چیزی پایانی دارد، ولی این جنگ مانند هر پایان دیگری متوقف نخواهد شد، بلکه این جنگ با پیروزی اراده حق علیه باطل با پیروزی چراغ فروزان علیه تیرگی با پیروزی عناصر خیرخواه بر عوامل شر و بدبختی با پیروزی زندگی جدید بر عوامل بازگشت به قرون وسطی پایان خواهد یافت.»[۵۱] صدام همچنین، امروز در جمع افرادی كه رادیو بغداد آنها را «گروهی دیگر از اهداکنندگان پول و طلا در شهر اربیل» خواند، سخنرانی کرد. وی در این سخنرانی، بارزانی‌ها را به خیانت متهم كرد و درمورد کردها و کردستان عراق گفت: «[ایرانی‌ها] تصور می‌کردند که فرزندان کردستان در قله‌های کوه‌ها به تماشای یورش آنها خواهند نشست و به آنها گفتند فرزندان کردستان جزئی از اشغالگران برای تصرف کردستان خواهند بود، ولی بحمدالله نقشه آنها با شکست روبه‌رو گردید چون فرزندان کردستان فرزندان غیور عراق هستند. ... فرزندان مصطفی بارزانی در خیانت غوطه‌ور شدند و تا جایی رسیدند که نتوانستند از این امر بازگردند و این خیانت را به دیگر خانواده خود رساندند و مرتکب جنایت شدند که راهنمای ارتش فارس برای اشغال خاک عراق گردند. ...» صدام مدعی شد ایران در مقایسه با قبل، اکنون در تأمین نیروی انسانی در جبهه‌ها دچار مشکل شده است. وی ادعا كرد: «[امام] خمینی درحال‌حاضر ناتوان است، قبلاً هر ده روز یک بار دست به حمله می‌زدند، داوطلب می‌خواستند، هزارها نفر داوطلب می‌شدند و حمله انجام می‌گرفت، ولی الآن یک ماه و حتی بیشتر برای جمع‌آوری مردم احتیاج دارند تا حمله‌ای انجام دهند. ...»[۵۲]
گزارش - 365
نمایندگی عراق در سازمان ملل متحد امروز در واکنش به نامه‌های اخیر نمایندگی دائمی ایران در سازمان ملل متحد به دبیرکل این سازمان،* ادعاهایی را مطرح کرد. نماینده عراق در نامهای به دبیركل سازمان ملل متحد که در پنج بند به نگارش درآمده است ابتدا با اشاره به نامه مورخ 3 آگوست نمایندگی ایران به دبیرکل،* ادعای ایران «مبنیبر اینکه عملیات‌های نظامی ایران در جولای گذشته [والفجر 2 و 3] به‌منظور خاموش‌کردن آتش توپخانه» عراق انجام شده است را "دروغ" خواند و مدعی شد مدارک مستندی از اطلاعیه‌های نظامی و اظهارات مقامات ایرانی وجود دارد که نشان‌دهنده تجاوز ایران علیه عراق و دخالت صریح در امور داخلی آن کشور می‌باشد. وی در بند دوم نامه خود نیز با اشاره به نامه ایران به دبیرکل، برداشت ایران را از گزارش هیئت تحقیق مبنیبر اینکه عراق باعث حملات نظامی به مناطق مسکونی شده است، «نادرست» توصیف کرد. در بند سوم این نامه با ادعای اینكه عراق «نگرش مثبت و مشارکت فعال» در روند جدید صلح انجام داده، جمهوری اسلامی ایران به «کارشکنی» دراین‌رابطه متهم گردیده است. نماینده عراق در سازمان ملل در بند چهارم نامه خود انتقادهای ایران به جامعه بین‌المللی و سازمان ملل درخصوص اهمال و بی‌تفاوتی در موضوع جنگ ایران و عراق را رد کرده و نوشته است: «درواقع نه جامعه بین‌المللی و نه شورا نسبت به وضعیت درگیری نظامی میان ایران و عراق بی‌‌تفاوت نیستند. در فواصل مختلف شورا، بدون نیاز به مجمع عمومی و سایر مجامع بین‌المللی به‌طور مکرر درخواست کرده است که به جنگ پایان داده و مناقشه را با ابزارهای صلح‌جویانه حل‌وفصل نمایند.» وی در ادامه ضمن متهم کردن ایران به آغاز جنگ افزوده است: «عراق به‌وضوح و بدون قیدوشرط به کلیه این درخواست‌ها پاسخ مثبت داد، درحالی‌که ایران به‌طور قاطع اینها را رد کرده است. بر همین اساس ایران به‌تنهایی مسئول ادامه جنگ و ضایعات ناشی‌از آن از تاریخ نخستین درخواست جهت آتش‌بس ازطرف شورای امنیت [كه] به‌اتفاق آرا قطعنامه 479 را تصویب کرد، می‌باشد.» نماینده عراق درباره آغاز عملیات‌های نظامی قبل از صدور قطعنامه 479، نیز آورده است: «دراین‌باره مایلم موضع دولت متبوعم را درمورد این فرضیه تکرار نمایم که جدالی در رابطه با دوره شروع عملیات‌های نظامی تا تصویب قطعنامه 479 وجود دارد و عراق آماده است این مواضع را به داوری واگذار کند تا مشخص شود که چه طرفی مسئول شروع آن عملیات‌ها بوده و چه خساراتی را تا آن تاریخ به‌دنبال داشته است، اما شکی نمی‌تواند وجود داشته باشد که ایران پس از تاریخ مذکور کاملاً مسئول بوده است.» در بند پایانی نامه نیز ایران به بدرفتاری با اسرای جنگی و نقض حقوق بشر متهم شده و خطاب به نماینده ایران آمده است: «آیا او می‌تواند درمورد نقض ... حقوق بشردوستانه که توسط دولتش در رفتار با اسیران عراقی جنگ به‌صورتی‌که کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ منتشر ساخته، پاسخ قانع‌کننده‌ای بدهد. به‌علاوه چه جوابی می‌تواند به کمیسیون فرعی منع تبعیض نژادی و حفظ حقوق اقلیت‌ها بدهد که از ایران در مورخ 5 سپتامبر گذشته درخواست کرده بود که به تعهدات بین‌المللی پایبند بوده و از اعزام سربازان نوجوان به جنگ تجاوزگرانه‌اش علیه عراق خودداری ورزد؟»[۵۳]
گزارش - 366
احمد سکوتوره رئیس‌جمهوری گینه، که سرگرم دیدار از عربستان سعودی است، امروز با حبیب شطی دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی، ملاقات کرد. به گزارش رادیو ابوظبی، شطی پس از این ملاقات اظهار داشت که وی با رئیس‌جمهوری گینه که ریاست کمیته صلح کنفرانس اسلامی را بر عهده دارد درخصوص تحولات جنگ عراق و ایران و تلاش‌های انجام‌شده برای پایان‌دادن به این جنگ گفت‌وگو کرده است. شطی افزود: کمیته صلح کنفرانس اسلامی تصمیم دارد به‌منظور برقراری صلح میان دو کشور اسلامی به تلاش‌های خود ادامه دهد.[۵۴] در همین حال، ابوبکر عبدالرحمن وزیر مشاور در امور خارجه هند، که کشورش ریاست کشورهای غیرمتعهد را به عهده دارد، از تلاش وسیع و مداوم هند برای پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق خبر داد. وی در گفت‌وگویی با روزنامه عکاظ (چاپ عربستان سعودی) ادامه جنگ را بسیار خطرناک توصیف کرد و گفت: «کشورش سعی می‌کند تا راهی برای حل مسئله لبنان و منطقه پیدا کند.»[۵۵] دراین‌زمینه، به گزارش رادیو قطر، امروز شاذلی بن قلیبی دبیرکل جامعه کشورهای عربی، با وزیر امور خارجه ترکیه - که در تونس به سر می‌برد - دیدار و گفت‌وگو کرد. درمورد محتوای مذاكرات انجام‌شده «منابع جامعه عرب گفتند که مذاکرات طرفین پیرامون جنگ ایران و عراق و اوضاع کنونی خاورمیانه [غرب آسیا] دور زده است.»[۵۶] رادیو صدای امریكا نیز اعلام كرد که قرار است فردا شیخ صباح احمد الصباح وزیر امور خارجه کویت، در دیداری با رهبران سوریه «پیرامون بحران لبنان و نیز پایان‌بخشیدن به جنگ ایران و عراق تبادل‌نظر کند.» این رادیو افزود: «دیدار وزیر امور خارجه کویت از سوریه بخشی از تمهیدات مقدماتی تشکیل کنفرانس سران کشورهای عربی تلقی شده است که قرار است به درخواست شورای همکاری خلیج [فارس] در ماه نوامبر آینده در عربستان سعودی برگزار گردد.»[۵۷]
گزارش - 367
امروز هم‌زمان با پایان‌یافتن سفر سه‌روزه وزیر امور خارجه برزیل به عراق، برخی رسانه‌ها اخبار و تحلیل‌های کوتاهی از محتوا و نتایج مذاکرات انجام‌شده بین هیئت برزیلی و مقامات عراقی منتشر کردند. رادیو اسرائیل بر توافقات تسلیحاتی و مالی طرفین تأکید کرد و گفت: «امروز در پایان دیدار وزیر خارجه برزیل از بغداد اعلام شد که برزیل تعهد کرده از فروش اسلحه به ایران خودداری ورزد و در مقابل به فروش اسلحه به عراق ادامه دهد. عراق در مقابل دریافت این اسلحه، روزانه دویست هزار بشکه نفت دراختیار برزیل قرار خواهد داد. برزیل درضمن موافقت کرد یک وام 700 میلیون دلاری برای احداث خط‌آهن بین بغداد و بصره به دولت عراق اعطا کند.»[۵۸] رادیو بغداد نیز با اشاره به مصاحبه وزیر امور خارجه برزیل با خبرگزاری عراق به نقل از وی گفت: «مذاکراتی که طی این دیدار با آقایان مقامات مسئول عراق انجام داده بسیار مثبت و موفقیت‌‌آمیز بود و پیرامون آینده مناسبات بازرگانی و اقتصادی و فنی میان دو کشور و شیوه‌های گسترش دامنه آن برای خدمت به منافع و خلق دوست دور زد.»[۵۹] رادیو ایران (وابسته به اپوزیسیون خارج از كشور) نیز اعلام كرد: «وی طی اقامت خود با صدام حسین رئیس‌جمهوری و دیگر مقامات بلندپایه عراقی دیدار و گفت‌وگو کرد. در این دیدارها جنگ رژیم جمهوری اسلامی و عراق به تفصیل مورد بررسی قرار گرفت.»[۶۰]
پاورقی‌ها
منابع و مآخذ روزشمار 1362/06/22
- ↑ سند شماره 283/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا در عملیات والفجر4، داوود رنجبر و محسن رخصت‌طلب، 15/6/1362 تا 30/6/1362، صص 44 - 43.
- ↑ سند شماره 12736/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه بررسی وضعیت منطقه بمو و ارزیابی نیروها، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 22/6/1362، نوار شماره 12736)، ص4.
- ↑ سند شماره 283/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا در عملیات والفجر4، داوود رنجبر و محسن رخصت‌طلب، 15/6/1362 تا 30/6/1362، صص 44 - 43.
- ↑ سند شماره 12736/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه بررسی وضعیت منطقه بمو و ارزیابی نیروها، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 22/6/1362، نوار شماره 12736)، ص4.
- ↑ سند شماره 283/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 47 - 45.
- ↑ سند شماره 12736/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 5 - 4.
- ↑ سند شماره 283/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 49 - 48.
- ↑ سند شماره 283/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 49 - 48.
- ↑ سند شماره 12738/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه بررسی تحرکات قرارگاه نجف، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 22/6/1362، نوار شماره 12738)، صص 8 - 1.
- ↑ سند شماره 12739/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ارزیابی توپخانه و هوانیروز، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 22/6/1362، نوار شماره 12739)، صص 10 - 1؛ و - سند شماره 283/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 65 - 64.
- ↑ سند شماره 12740/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ارزیابی عقب‌نشینی عراق، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 22/6/1362، نوار شماره 12740)، صص 62 - 1.
- ↑ سند شماره 283/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 73 - 72.
- ↑ سند شماره 12741/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ارزیابی عقب‌نشینی عراق، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 22/6/1362، نوار شماره 12741)، صص 18 - 1.
- ↑ سند شماره 343872 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی مریوان به استانداری کردستان، 23/6/1362.
- ↑ سند شماره 20154 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات - عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا به قرارگاه خاتم‌الانبیا، 23/6/1362.
- ↑ سند شماره 44853 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به نخست‌وزیری، 23/6/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 178، 23/6/1362، ص1، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 22/6/1362.
- ↑ سند شماره 44855 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به نخست‌وزیری، 23/6/1362.
- ↑ سند شماره 354520 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه کردستان به قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 22/6/1362.
- ↑ سند شماره 354225 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه اشنویه به قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 23/6/1362.
- ↑ سند شماره 354502 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد طرح و عملیات تیپ ویژه شهدا به طرح و عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 28/6/1362.
- ↑ سند شماره 354407 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاجا به فرماندهی ژاجا، 23/6/1362، ص2.
- ↑ سند شماره 44881 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به نخست‌وزیری، 23/6/1362.
- ↑ سند شماره 354377 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد اطلاعات ستاد ناحیه کردستان به واحد اطلاعات ستاد منطقه 11، 26/6/1362.
- ↑ سند شماره 356683 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تلفنگرام ستاد قرارگاه حمزه سیدالشهدا به ستاد مرکزی، 27/6/1362، ص2.
- ↑ سند شماره 351288 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: پیام قرارگاه حمزه سیدالشهدا به سپاه مهاباد و بوکان، 22/6/1362.
- ↑ سند شماره 351286 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: پیام قرارگاه حمزه سیدالشهدا به سپاه مهاباد، 22/6/1362.
- ↑ سند شماره 113729 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی قرارگاه حمزه سیدالشهدا منطقه 11، (آخرین وضعیت نیروهای ضدانقلاب)، 28/7/1362، ص13.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 22/6/1362، ص4.
- ↑ سند شماره 351287 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا به فرماندهی کل سپاه، 22/6/1362.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 22/6/1362، ص2.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 23/6/1362، ص2؛ و - روزنامه کیهان، 23/6/1362، ص22.
- ↑ سند شماره 39084 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: خلاصه صورت‌جلسه کمیسیون خارجی، 22/6/1362، صص 5 - 1.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 24/6/1362، ص4.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 22/6/1362، ص3.
- ↑ روزنامه کیهان، 23/6/1362، ص2؛ و - روزنامه اطلاعات، 23/6/1362، ص3.
- ↑ همان.
- ↑ روزنامه کیهان، 22/6/1362، ص2.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 178، 23/6/1362، ص7، مکه - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 22/6/1362.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 22/6/1362، ص3.
- ↑ روزنامه کیهان، 22/6/1362، ص2.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 178، 23/6/1362، ص6، مکه - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 22/6/1362.
- ↑ سند شماره 283/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا در عملیات والفجر4، داوود رنجبر و محسن رخصت‌طلب، 15/6/1362 تا 30/6/1362، صص 44 - 43.
- ↑ همان، ص6، مکه - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 22/6/1362.
- ↑ سند شماره 283/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 47 - 45.
- ↑ همان، ص21، رادیو ایران، 22/6/1362.
- ↑ همان، ص21، رادیو ایران، 22/6/1362.
- ↑ سند شماره 283/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 49 - 48.
- ↑ همان، صص 23 - 22. رادیو ایران، 22/6/1362.
- ↑ همان، ص13، رادیو بی‌بی‌سی، 22/6/1362.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 23/6/1362، صص 7 - 3، رادیو بغداد، 22/6/1362.
- ↑ همان، ص7، رادیو بغداد (بخش عربی)، 22/6/1362.
- ↑ مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد، جلد دوم، ترجمه محمدعلی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، چاپ اول 1387، صص 111 - 108.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 23/6/1362، صص 10 - 9، رادیو ابوظبی، 22/6/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 177، 22/6/1362، ص32، رادیو مسقط، 21/6/1362.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 23/6/1362، ص9، رادیو قطر، 22/6/1362.
- ↑ همان، ص10، رادیو صدای امریکا، 22/6/1362.
- ↑ همان، ص12، رادیو اسرائیل، 22/6/1362.
- ↑ همان، ص12، رادیو اسرائیل، 22/6/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 179، 24/6/1362، صص 23 و 24، رادیو ایران، 23/6/1362.