1364.10.22

روزشمار جنگ سال 1364 1364.10.22
نام‌های دیگر	بیست و دو دی
تاریخ شمسی	1364.10.22
تاریخ میلادی	12 ژانویه 1986
تاریخ قمری	1 جمادی‌الاول 1406

1359.10.22

1360.10.22

1361.10.22

1362.10.22

1363.10.22

1365.10.22

1366.10.22

گزارش -627

قرارگاه مركزی سپاه پاسداران در جلسه شامگاه امروز به بررسی منطقه اروندرود در محور جزایر ام‌الرصاص، ام‌البابی و بوارین و چگونگی نفوذ به جنوب اروندرود و پیشروی به‌سوی منطقه ابوالخصیب و نزدیك ‌شدن به بصره از این محور پرداخت.* در آغاز، عزیز جعفری فرمانده قرارگاه نجف1، گزارشی از چگونگی و نتایج اقدامات شناسایی نیروهای اطلاعات تیپ10 سیدالشهدا(ع) و تیپ18 الغدیر بیان كرد و توضیح داد كه ارتش عراق در ساحل جنوبی جزیره ام‌الرصاص سنگرهای آماده دارد و موانعی كه جلو این سنگرها مشاهده شده سه رشته سیم‌خاردار حلقوی (دو رشته زیر و یك رشته روی آنها) بوده است. در یكی از شناسایی‌ها كه از جزیره بوارین انجام شده، نیروهای شناسایی شب‌هنگام به این جزیره رفته و در روز داخل نیزارها در چند متری یك سنگر دشمن پنهان می‌شوند كه صدای نیروهای عراقی را هم می‌شنیده‌اند. جای نامناسبی بوده است. این دو نیروی شناسایی شب بعد برمی‌گردند. وی با اشاره به دشواری‌های كار شناسایی گفت كه در یك اقدام دیگر، معاون اطلاعات تیپ10 سیدالشهدا(ع)، ناچار شده است چهار ساعت داخل آب بماند و با قرار دادن شاخه‌ای روی سرش از پی‌بردن دشمن مصون بماند. محسن رضایی در ادامه جلسه موضوع گرفتن سرپل در جنوب اروندرود (در محور ام‌الرصاص) و پیشروی به‌سوی ابوالخصیب را مطرح كرد و پرسید اگر سرپلی آنجا بگیریم فشارهای دشمن و پاتك‌هایش از كجاهاست. غلامعلی رشید دراین‌باره گفت كه دشمن وقتی درمورد منطقه ابوالخصیب احساس خطر كرد، دست به هر كاری برای نجات خود می‌زند و با محكم‌ كردن خط بعدی خود و آب‌اندازی در جلو آن به مقابله شدید اقدام می‌كند. رحیم صفوی و علی شمخانی نیز احتمال فشار دشمن ازسمت جزیره مینو را مطرح كردند. پیشروی در جنوب اروندرود تا جاده آسفالت دشمن در این منطقه كه به‌سمت ابوالخصیب می‌رود، اقدام مهم و پرقدرتی است. غلامعلی رشید می‌گوید اگر ما به این جاده آسفالت برسیم به دشمن چنین القا می‌شود كه ما از چنین توانی برخورداریم كه باید از این منطقه دست بكشد. محسن رضایی نیز رسیدن رزمندگان به این جاده را برای دشمن خیلی خطرناك توصیف می‌كند. بحث در‌بارة چگونگی پیشروی به‌سوی ابوالخصیب، عوارض منطقه و نحوه دفاع از منطقه درصورت تصرف آن و واكنش‌های شدید دشمن به چنین حمله و پیشروی ازجمله حمله دشمن به‌سمت جزیره مینو ادامه یافت. همچنین بیان شد كه با طرح‌ریزی عملیات‌های فریب از محورهای مختلف مثلاً یك محور ازسمت جزیره بوارین، محور دیگر از جزیره مینو به‌سمت ام‌القصر و نیز حمله از محور شلمچه با كمك ارتش می‌توان فرماندهی ارتش عراق را فریب داد و گیج كرد تا زود متوجه عملیات اصلی نشود و با تأخیر دربرابر آن واكنش نشان دهد. محسن رضایی گفت برای اینكه اجرای عملیات در این منطقه به نتیجه برسد، باید: «1. حملات ما پی‌درپی باشد. 2. عقبه‌های نزدیك و دور دشمن در منطقه عملیات مورد هجوم قرار گیرد. 3. قوای پاتك‌كننده دشمن تجزیه شوند. 4. صرفه‌جویی در قوا رعایت شود.» در مباحث این جلسه تأكید بر این است كه برای گرفتن سرپل در جنوب اروندرود و پیشروی تا جاده اسفالت و ادامه پیشروی به‌سوی ابوالخصیب، خطوط دشمن در جزایر ام‌الرصاص، ام‌البابی و بوارین و ساحل جنوبی اروند با تلاش تعداد انبوهی از نیروهای غواص شكسته شوند و بلافاصله رزمندگان قایق‌سوار با عبور از سرپل ساحل جنوبی اروند به‌سمت هدف پیشروی كنند. برای رسیدن به هدف نهایی، اجرای این عملیات در چهار مرحله پیش‌بینی شد. باتوجه‌به وضعیت پیچیده اروندرود در محور جزایر ام‌الرصاص و بوارین و وجود خطوط دفاعی متعدد دشمن در این جزایر تا ساحل جنوبی اروندرود، درباره چگونگی عبور انبوه نیروهای غواص و نیز عبور انبوه نیروهای قایق‌سواری كه باید بعد از شكستن خطوط دشمن به‌همت نیروهای غواص، خود را به ساحل جنوبی اروند برسانند، بحثی مفصل انجام شد. ازجمله موضوع طولانی‌ بودن مسیر و وجود سواحل و خطوط متعدد، احتمال گم‌ شدن نیروهای غواص در تاریكی و انحراف آنان مطرح شد. از سوی دیگر، نیروی مورد نیازی كه باید درپی شكسته‌ شدن خط با قایق عبور كنند، 12 گردان برآورد شد كه اینها برای عبور نیاز به 600 تا 700 قایق دارند. محل استقرار این قایق‌ها - كه نیروها باید سوار بر آنها و كاملاً آماده برای عملیات باشند - و نیز چگونگی عبور آنها و طی‌كردن مسیری طولانی در دو سه ساعت در همان شب اول عملیات، موضوع بحث‌های دیگری دراین‌زمینه بود. محسن رضایی محل استقرار قایق‌ها را قبل از عملیات، نهر عرایض، رود كارون و رود بهمنشیر اعلام كرد. اما تهیه، خرید و استقرار این‌همه قایق حساسیت دشمن را برمی‌انگیخت و احتمال هشیاری او را درباره عملیات و اهداف آن افزایش می‌داد. همچنین پیمودن مسیر طولانی بهمنشیر و نیز مسیر كارون تا منطقه درگیری در زمان كوتاه پیش‌بینی‌شده با حفظ سازمان و پیچیدگی مسیر از دشواری‌هایی بود كه در وهله اول به نظر می‌رسید. پیشنهاد عبور قایق‌ها در سه ستون و نیز همراهی فرمانده یا كادر فرماندهی یگان‌ها ازجمله راه‌های كاهش مشكلات و افزایش اطمینان به عبور سالم قایق‌ها با حداقل ضایعات بود. پیش‌بینی واكنش‌های مختلف دشمن به چنین عملیاتی و چگونگی مقابله با آن از دیگر مباحث این جلسه بود. سهولت بهره‌گیری دشمن از توان فراوان توپخانه‌ای، موشكی و هوایی خود در این منطقه و دشواری و پیچیدگی استفاده از توپخانه خودی برای مقابله با دشمن در این منطقه از موضوعات مطرح در این بخش بود. تمركز تلاش‌های دشمن برای جلوگیری از تثبیت سرپلی كه رزمندگان در ساحل جنوبی اروند تصرف می‌كنند از مهم‌ترین واكنش‌هایی بود كه پیش‌بینی می‌شد دشمن اقدام به آن كند و در مقابله با این واكنش، تدبیر سرعت عمل و تأكید محسن رضایی بر اجرای هر چهار مرحله عملیات در شب اول بود كه فرماندهان دیگر آن را كاری دشوار و نشدنی می‌دانستند. موضوع پایانی جلسه، زمان اجرای چنین عملیاتی و نیز تأثیر این طرح روی طرح عملیاتی صف بود. چون این طرح هنوز در مرحله ابتدایی و خام خود بود و نیاز به اندیشه و بحث و بررسی بسیاری داشت تا پختگی لازم را كسب كند. محسن رضایی به فرماندهان گفت كه دو سه روز دراین‌باره فكر كنند تا شاید بتوان دراین‌زمینه كار كرد.

گزارش -628

قرارگاه نوح(ع) سپاه پاسداران بعدازظهر و شامگاه امروز با تشكیل سه جلسه به پیگیری آماده‌سازی منطقه عملیاتی برای اجرای عملیات در منطقه فاو و نیز بررسی اقدامات آمادگی برای عملیات روی اسكله العمیه پرداخت. اولین جلسه ساعت 15 با حضور فرمانده قرارگاه نوح(ع)، فرمانده تیپ33 المهدی(عج) و چند تن از مسئولان مهندسی سپاه و جهاد تشكیل شد. در این جلسه حسین علایی ضمن گلایه از تأخیر در اجرای اقدامات مهندسی و آماده‌سازی، بر تسریع كارها، به‌خصوص احداث سكو و سنگر برای تانك‌ها در نقاط مناسبی كه بتوان با استقرار تانك در آن، خط و مواضع دشمن در غرب اروندرود را زیر آتش گرفت، تأكید كرد. فرمانده تیپ33 و مسئولان مهندسی مشكلات گرفتن مجوز تردد و نیز تأخیر در واگذاری امكانات مهندسی را از دلایل تأخیر ذكر كردند. فرمانده تیپ33 همچنین با معرفی فرمانده یكی از گروهان‌هایش به مسئولان قرارگاه مهندسی به‌عنوان پیگیری‌كننده كارهای مهندسی و نیز قرار دادن امكانات مهندسی تیپ33 زیر نظر مسئولان مهندسی قرارگاه، خواستار تسریع كارها شد. مسئول مهندسی جهاد مأمور به قرارگاه نوح(ع) هم گفت كه ما كارها را شروع كرده‌ایم. در این جلسه نقاط مناسب برای احداث سكوی تانك مشخص شد و البته مسئولان مهندسی احداث سكوی تانك را به‌دلیل نیاز به كار و تجهیزات و مصالح زیاد، كاری دشوار اعلام كردند. همچنین گفته شد كه در محور نهر قاسمیه پد مناسبی وجود دارد كه دید خوبی روی منطقه دشمن دارد و می‌توان روی آن دو تا سه تانك مستقر كرد. جلسه دوم قرارگاه نوح(ع)، ساعت 17 با حضور فرمانده این قرارگاه، فرمانده ناوتیپ كوثر، مسئول اطلاعات و چند تن از دیگر مسئولان این ناوتیپ تشكیل شد كه گزارش شناسایی‌های نیروهای اطلاعات ناوتیپ كوثر از دهانه اروندرود، خور عبدالله و... بیان شد. حسین الموتی از نیروهای اطلاعات منطقه سوم دریایی سپاه گزارش داد یكی از شناسایی‌ها در ساعت 12 شب از نهر حاج‌علی تا بویه3 با قایق موتور روشن انجام شده و این فاصله در هوای مهتابی و مسیر شناخته‌شده حدود 20 دقیقه طی شده است و نیروهای شناسایی صبح به مقر خود بازگشته‌اند. علیرضا تنگسیری جانشین فرمانده ناوتیپ كوثر نیز گزارش داد كه سنگرهای روبه‌روی نهر قاسمیه، مواضع اطراف سنگرها و نوع پوشش گیاهی ساحل دشمن، پنج‌ بار از نزدیك شناسایی شده است. وی گفت: شناسایی‌های ما در جزر كامل انجام می‌شد كه از بویه1 با قایق‌های كانوی بادی تا نزدیك ساحل عراق می‌رفتیم و بعد از ساحل تا سیم‌خاردارها كه حدود 1400 متر بود، پیاده می‌رفتیم. سیم‌خاردارها تا سنگر دشمن حدود 70 متر فاصله داشتند و نگهبان بالای سنگر دیده می‌شد. زمین اطراف سنگر سفت و به‌سادگی قابل‌تردد بود. نزدیك ساحل چولان‌ها با ارتفاع حدود 50 سانتی‌متر روییده است و زمین باتلاقی است. سنگرهای بزرگ دشمن باهم حدود 100 متر فاصله دارند كه میان آنها سنگرهای كوچك نگهبانی است. دشمن فعالیت مهندسی زیادی در منطقه دارد. مأموریت دیگر این ناوتیپ شناسایی خورها بوده است كه تنگسیری دراین‌باره گفت: «از چهار پایه اول خور عبدالله تا چهار پایه سوم رفتیم، 800 متر هم چوب زدیم، اما خورها را پیدا نكردیم.» در ادامه گزارشی نیز از عمق‌یابی مسیرهای مختلف آبی داده شد، در این گزارش گفته شد كه عمق دهانه اروندرود و نیز عمق دهانه رودخانه بهمنشیر به‌دلیل وجود گل‌ولای كم است ولی عمق داخل هر دو رود برای تردد شناورها مناسب است. فرمانده نیروی دریایی در این بخش تأكید كرد كه دیگر مسیرهای عملیاتی نیز هرچه سریع‌تر عمق‌یابی شود. وی همچنین با مشخص‌كردن نقاطی، دستور داد كه چگونگی تردد به آن نقاط با قایق كانو آزمایش شود. جلسه سوم قرارگاه نوح(ع) ساعت 18:30 برای پیگیری اقدامات آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات روی سكوی العمیه تشكیل شد.* در این جلسه گزارش‌هایی از اقدامات شناسایی سكوی العمیه و نیز طرح‌های پیشنهادی برای عملیات روی این سكو بیان شد. ازجمله طرح‌ها برای انتقال رزمندگان به العمیه، استفاده از قایق كانو است كه به این منظور تمرین‌هایی انجام شده است و مشخص شده كه حركت با كانو در آب با حركت موجی امكان‌پذیر است. با این قایق فاصله جزیره خارك تا جزیره خاركو در 30 دقیقه طی شده است و رادار مستقر در شناور طارق در شب نتوانسته قایق كانو را ردیابی كند، ولی در روز ردیابی شده است. در این گزارش گفته شد كه تاكنون تردد در فاصله 14 كیلومتر با قایق كانو تمرین شده است و ازجمله طرح‌ها برای عملیات العمیه این است كه رزمندگان با قایق‌های كانو تا نزدیكی هدف بروند و بقیه مسیر را با استفاده از لباس غواصی و طناب طی كنند. پیشنهاد دیگر این بود كه در طرح مذكور 2 غواص در قایق می‌مانند و 2 غواص دیگر طناب را می‌گیرند و به‌سمت هدف می‌روند. همچنین تأكید شد اگر نیروهای عمل‌كننده با قایق كانو تا زیر اسكله بروند، نیروهای دشمن حتماً آنان را خواهند دید. وضعیتی كه هنگام پیشروی قایق‌ها از نقطه رهایی به‌سوی هدف ممكن است موجب هشیاری دشمن و لورفتن عملیات شود، تركیب فسفری آب است كه شب‌هنگام موقع تكان ‌خوردن آب، حالتی شفاف و نورانی به وجود می‌آید كه از دور مشخص است. در پایان این جلسه، تجهیزات مهندسی مورد نیاز ناوتیپ كوثر چنین اعلام شد: سوله و ورق‌های پلیت، كمپرسی، لودر، سنگر بتونی، موتور جوش.

گزارش -629

درپی دستور آقای هاشمی رفسنجانی فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) در روز 19/10/1364 به نیروی زمینی ارتش مبنی‌بر واگذاری 15 گردان توپخانه به نیروی زمینی سپاه پاسداران، فرمانده نیروی زمینی ارتش امروز به قرارگاه عملیاتی ارتش در جنوب چنین ابلاغ كرد: «در اجرای امریه واصله از قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، دستور فرمایید به یگان‌های كنترل عملیاتی آن قرارگاه ابلاغ نمایند یگان‌های توپخانه زیرین طوری رها و به مناطق مورد نظر اعزام گردند كه تا تاریخ 27/10/1364 در كنترل عملیاتی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار و در مواضع پیش‌بینی‌شده مستقر گردند. درضمن به‌منظور راهنمایی و هدایت یگان‌ها به مواضع، افسر توپخانه قرارگاه هماهنگی‌های لازم را با مسئول توپخانه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عمل آورد.» در این ابلاغیه آمده است كه از لشكر21 دو گردان توپ105 و 155 میلی‌متری، از لشكر77 سه گردان توپ105 و 155 و 203 میلی‌متری، از لشكر30 یك گردان توپ130 میلی‌متری، از تیپ55 هوابرد یك گردان توپ105 میلی‌متری، از لشكر16 یك گردان توپ155 میلی‌متری، از لشكر81 یك گردان توپ155 میلی‌متری، از لشكر92 یك گردان توپ155 میلی‌متری، از گروه22 توپخانه دو گردان توپ130 میلی‌متری، از گروه33 توپخانه دو گردان توپ130 و 122 میلی‌متری و درمجموع 14 گردان توپخانه در كنترل عملیاتی سپاه پاسداران قرار گیرد. در این ابلاغیه اضافه شده كه به قرارگاه غرب نیروی زمینی ارتش نیز ابلاغ شده كه یك گردان توپ155 میلی‌متری از توپخانه لشكر81 رها و به منطقه مورد نظر اعزام شود. ابلاغیه مذكور را سرهنگ جمالی جانشین فرمانده نیروی زمینی ارتش، امضا كرده است.

گزارش -630

در جلسه امروز قرارگاه نجف1، فرماندهان تیپ32 انصارالحسین(ع) وضعیت این تیپ، طرح مانور و آمادگی این تیپ را برای اجرای عملیات در منطقه هورالهویزه تشریح كردند.* مهدی كیانی فرمانده تیپ انصارالحسین(ع) در آغاز جلسه نیروهای رزمی این تیپ را 5 گردان اعلام كرد به‌اضافه 2 گردان دیگری كه چندان آمادگی عملیاتی ندارند. وی گفت كه مأموریت دفاعی این تیپ در منطقه هورالهویزه در حوالی پاسگاه معلق از تقاطع جاده تا شرق بركه عظیم است. فرمانده تیپ32 سپس به بیان كلی اقدامات شناسایی در منطقه مأموریت و طرح مانور تیپ و گردان‌ها برای عملیات در این منطقه پرداخت. در ادامه جلسه فرمانده گردان‌ها به تشریح وضعیت گردان خود، میزان آمادگی برای عملیات و طرح مانور آن پرداختند. گردان حضرت ابوالفضل(ع): دارای سه گروهان است كه یك گروهان آن ویژه و از نیروهای باتجربه هستند. برای شكستن خط و تصرف هدف این گروهان ویژه وارد عمل می‌شود كه یك دسته نیروی زبده آن در جلو و نیز جلو این دسته 3 گروه غواص 4 نفره حركت می‌كنند. این گردان درمجموع 331 نیرو دارد كه دوره مأموریت آنان رو به پایان است. فرمانده قرارگاه نجف1 درباره مأموریت این گردان تأكید كرد كه درصورت آماده‌ نبودن تیپ امام حسن(ع) - كه در جناح راست تیپ انصارالحسین(ع) مأموریت دارد - دو گروهان دیگر گردان ابوالفضل(ع) در حد توان باید به پیشروی در جاده ادامه دهند. گردان حضرت علی‌اصغر(ع): این گردان سه گروهان دارد كه یك گروهانش ویژه و شامل نیروهای باتجربه‌تر هستند كه مشغول آموزش غواصی و آموزش‌های ویژه هستند و دو گروهان دیگر مشغول آموزش‌های عمومی و دفاعی هستند. این گردان 355 نیرو ازجمله 21 غواص دارد و دوره زمانی مأموریتش به پایان رسیده است. منطقه مأموریت این گردان در طرح عملیات آفندی سه كیلومتر تعیین شده است. گردان حضرت علی‌اكبر(ع): این گردان سه گروهان، ازجمله یك گروهان ویژه دارد كه درحال آموزش هستند و در خط مستقرند. دو گروهان دیگر آن نیز مشغول آموزش‌های عمومی و دفاعی هستند. این گردان یك دسته نیروی غواص 27 نفره نیز دارد. این گردان 360 نفره فقط 18 روز به پایان دوره زمانی مأموریتش باقی مانده است. مأموریت این گردان در عملیات زدن 5 كمین دشمن در بركه عظیم و پدافند در كنار این بركه است كه دشمن نتواند آن را دور بزند. در هر كمین دشمن در این منطقه 8 تا 10 نیرو مستقر است و این گردان برای تصرف هر كمین 6 نیرو در نظر گرفته است. گردان حضرت قاسم(ع): دارای سه گروهان و درمجموع 300 نیرو است كه بیشتر آنان اعزام مجدد و مشغول آموزش‌های آبی خاكی هستند. از مدت مأموریتشان 70 روز باقی است و دارای روحیه خوبی هستند و نگران‌اند كه مبادا در عملیات شركت داده نشوند. فرمانده تیپ انصارالحسین پس از گزارش فرمانده گردان‌ها، گفت كه یك گروهان با سلاح آر.پی.‌جی7 برای مقابله با پاتك دشمن سازماندهی شده است. فرمانده قرارگاه نجف1 از فرمانده تیپ32 خواست كه برای دفاع بهتر از منطقه مأموریت، نیروهای غواص یا رزمندگان با استفاده از بلم از كناره‌ها و داخل نی‌ها به دشمن ضربه بزنند كه این برای ناامن‌كردن جاده دشمن و به‌ وحشت‌ انداختن او اقدام مهمی است. در ادامه جلسه، مسئول واحد تخریب تیپ32 مأموریت این واحد را در عملیات تشریح كرد، ازجمله ایجاد دو بریدگی در جاده دشمن به عرض 7 متر برای تأخیر و بازداشتن دشمن از پاتك و نیز آماده‌سازی گروه‌هایی برای پاك‌سازی مین‌ها، برداشتن سیم‌خاردارها و همراهی با نیروهای رزمنده جهت پاك‌سازی مین‌ها از مسیر آنها. مسئول واحد توپخانه نیروهای این واحد را 120 تن اعلام كرد كه 90 درصد آنان افراد ثابت هستند و از دو ماه قبل آموزش مجدد آنان شروع شده است. توپخانه این لشكر شامل توپ‌های 122 و 105 میلی‌متری است. واحد ادوات تیپ انصارالحسین دارای انواع خمپاره‌اندازها، تفنگ106 میلی‌متری، مینی‌كاتیوشا و دوشكاست. واحد دریایی این یگان نیز 45 قایق لاور و 40 دست لباس غواصی دارد. مسئول واحد پدافند هوایی تیپ انصار نیز گفت كه این واحد 70 نیروی متخصص ثابت دارد كه آموزش‌های لازم را گذرانده‌اند و هم‌اكنون مشغول آموزش‌های تعمیر و نگهداری هستند. این واحد دارای حدود 13 قبضه سلاح پدافند23 میلی‌متری دولول و 5/14 میلی‌متری چهارلول و دولول و تك‌لول است. فرمانده قرارگاه نجف1 در پایان این جلسه سخنانی ایراد كرد و گفت كه برادر محسن رضایی روز پنجشنبه برای بررسی طرح مانور تیپ32 انصار به محل استقرار این تیپ خواهد آمد.

گزارش -631

فرماندهی قرارگاه نجف سپاه پاسداران امروز با صدور دستورالعملی مقررات حفاظتی منطقه عملیاتی تبوك (هورالهویزه) را به یگان‌هایی كه در این منطقه عملیاتی مأموریت دارند (لشكرهای 27، 17، 14 و 8 و تیپ‌های 32، 9 و 15 سپاه پاسداران) ابلاغ كرد. در این دستورالعمل آمده که عقبه عمومی كلیه یگان‌های تحت امر به منطقه عمومی پاسگاه برزگر - هویزه انتقال پیدا كند و نحوه استقرار با رعایت استتار، پراكندگی و استفاده از وضعیت موجود انجام شود. در این دستورالعمل همچنین مسیر تردد هر یگان مشخص شده و اعلام شده كه هر یگان مجاز است 4 تویوتا وانت، 2 آمبولانس، 2 تانكر آب و 2 وانت نیسان در منطقه داشته باشد و تردد وسایل مهندسی فقط با مجوز فرماندهی قرارگاه و برگه مخصوص امكان‌پذیر است و افراد نیز برای تردد در منطقه باید برگ تردد مخصوص داشته باشند. تردد خودرو استیشن، حركت ستون خودروها و ورود وسایل سنگین در روز مجاز نیست. حركت خودروها در شب فقط با چراغ كوچك و حركت ستون در شب با چراغ خاموش و داشتن مجوز، مجاز است. از محل دژبانی‌ها به داخل منطقه تبوك، منطقه قرمز اعلام شده كه در آن ایجاد هرگونه مقر یا بُنه، تردد افراد متفرقه و غیرنظامی و تجمع بی‌رویه ممنوع اعلام شده است. از محل دژبانی‌ها به بیرون نیز منطقه زرد اعلام و ضمن اجازه استقرار عقبه مختصر برای هر یگان در این منطقه نیز تردد افراد غیرنظامی، تردد ستون خودروها و وسایل سنگین به‌خصوص قایق و پل در روز ممنوع اعلام شده و در شب با رعایت استتار مجاز اعلام و تأكید شده است كه وضعیت پدافندی منطقه نباید تغییر كند و رفتارها باید عادی باشد و یگان‌ها مجاز به ایجاد عقبه جدید نیستند و در موارد استثنا با مجوز فرماندهی قرارگاه انجام شود. این دستورالعمل را عزیز جعفری (فرمانده قرارگاه نجف1) ازطرف مصطفی ایزدی فرمانده قرارگاه نجف امضا كرده است.

گزارش -632

سپاه پاسداران شمال‌غرب مأموریت یافت تا هم‌زمان با عملیات منطقه فاو، ارتفاع موبرا را تصرف كند. درپی بررسی‌هایی كه در جلسه شامگاه روز گذشته درباره نقاط مناسب برای عملیات در جبهه شمال‌غرب انجام شد، امروز فرمانده كل سپاه پاسداران در نامه‌ای به فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران ابلاغ كرد كه سپاه پاسداران شمال‌غرب با به‌كارگیری تیپ‌های امیرالمؤمنین(ع)، نبی‌اكرم(ص) و شهدا، هم‌زمان با عملیات سپاه پاسداران در منطقه فاو، ارتفاع موبرا - واقع در شمال استان سلیمانیه عراق، شرق چوراتا و جنوب‌شرق ماؤوت - را تصرف كند.

گزارش -633

هواپیماهای ارتش عراق برای پنجمین روز متوالی به جزیره خارك حمله كردند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، دو هواپیمای میگ25 عراقی ساعت 12:57 ضمن مانور روی خارك، 4 بمب به‌طرف این جزیره پرتاب كردند كه بمب‌ها به قسمت آبی و خاكی ساحل خارك اصابت كرد، اما خسارتی به بار نیاورد. در این حمله یك فرد نظامی به‌طور سطحی مجروح شد. ارتش عراق در اطلاعیه شماره 2082 خود دراین‌باره آورده است: «عقاب‌های نیروی هوایی ما برای محروم‌ كردن گروه یاغی از درآمدهای نفتی خود كه درجهت ادامه تجاوزش به كار می‌گیرد، امروز حمله جدیدی علیه تأسیسات جزیره خارك اجرا كردند و پس از مورد اصابت دقیق قرار دادن هدف‌های خود و به ‌آتش‌ كشیدن آنها، سالم به پایگاه‌های خود بازگشتند.»

گزارش -634

نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی یك كشتی باری امریكایی را توقیف و پس از بازرسی دوساعته آزاد كرد. سخنگوی وزارت خارجه امریكا این اقدام را نگران‌كننده خواند و نماینده ایران در سازمان ملل آن را اقدامی قانونی اعلام كرد. خبرگزاری جمهوری اسلامی از فرماندهان ارشد نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی كسب اطلاع كرد كه واحدهای گشتی این نیرو صبح امروز به كشتی پرزیدنت تیلور متعلق به یك شركت امریكایی مشكوك شدند و آن را در آب‌های بین‌المللی دریای عمان توقیف كردند. این كشتی پس از دو ساعت بازرسی دقیق و اطمینان از اینكه كالایی برای عراق حمل نمی‌كند، آزاد شد. مقصد این كشتی 39000 تنی بندر فجیره امارات بوده است. خبرگزاری جمهوری اسلامی افزود: «كشتی آلمانی ویل دوشارا كه روز پنجشنبه 19 دی‌ماه توقیف و به یكی از بنادر جنوبی ایران هدایت شده بود، پس از بازرسی كامل و اطمینان از اینكه كالایی برای رژیم جنگ‌افروز بغداد حمل نمی‌كند، عصر امروز (یكشنبه) آزاد شد.» خبرگزاری فرانسه در‌باره توقیف کشتی امریکایی گزارش داد: وزارت امور خارجه امریكا اعلام كرد كه برای اولین‌بار یك كشتی باری امریكایی در آب‌های بین‌المللی مدخل خلیج ‌فارس توسط نیروی دریایی ایران توقیف شده است. این اقدام در چارچوب جست‌وجوی كالاهای مورد استفاده عراق در جنگ صورت گرفته است. پروس امرمن سخنگوی وزارت امور خارجه، افزود كه كشتی پرزیدنت تیلور متعلق به شركت امریكایی پرزیدنت لاینز، پس از تفتیش - كه هیچ‌گونه تلفات و خساراتی در بر نداشت - اجازه یافته است تا به بندر فجیره برود. وی گفت این حادثه نگرانی شدیدی را برانگیخته، ولی ما هنوز نتوانسته‌ایم با ناخدای كشتی تماس بگیریم و از تمامی وضعیت حادثه مطلع بشویم. از سوی دیگر، سعید رجایی خراسانی سفیر ایران در سازمان ملل در مصاحبه‌ای كه از شبكه تلویزیونی سی.‌ان.‌ان. پخش شد، توقیف این كشتی باری امریكایی را مطابق با حقوق بین‌المللی و موجه اعلام كرد و گفت ما نمی‌توانیم انتقال احتمالی اسلحه توسط كشتی به عراق را تحمل كنیم. نیویورك تایمز در ادامه گزارش خود دراین‌باره نوشته است: «به گفته یك مسئول وزارت امور خارجه امریكا، 7 ایرانی (2 افسر و 4 ناوی و...) با رفتاری كه تهدیدكننده نبود وارد كشتی پرزیدنت تیلور شده‌اند. معاون رئیس شركت امریكایی پرزیدنت لاینز كه كشتی باری مزبور را در اجاره خود دارد، اعلام كرد كه این كشتی معمولاً میان بنادر آسیا حبوبات حمل می‌كند. وی گفت كه خدمه این كشتی 42 تن هستند و تنها یك قایق ایرانی آن را توقیف كرده است.»

گزارش -635

نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران امروز یك كشتی باری انگلیسی را متوقف و بازرسی كرد. وزارت خارجه انگلیس در واكنش به این اقدام بیانیه‌ای صادر كرد و در آن ضمن ابراز نگرانی از این اقدام، پذیرفته است كه كشورهای درگیر در شرایطی می‌توانند كشتی‌ها را بازرسی كنند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از لندن، بعد از توقیف و بازرسی چندساعته یك كشتی انگلیسی كه روز یكشنبه (22/10/1364) به‌دست نیروهای ایران در نزدیكی تنگه هرمز انجام گرفت، وزارت خارجه انگلیس بیانیه‌ای صادر كرد كه چنین آغاز شده است: «كشتی باربری پرسیوس امروز توسط نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران متوقف شده و مأمورین ایرانی به آن وارد شده‌اند و پس از بازرسی محموله كشتی از خدمه آن به‌خاطر تأخیر ایجادشده عذرخواهی نموده و آن را ترك كرده‌اند.» در بیانیه آمده است كه دولت انگلیس نگران این واقعه است و معتقد است اصول كلی آزادی كشتیرانی در آب‌های بین‌المللی باید رعایت شود. در این بیانیه ضمن اعلام پایبندی به قطعنامه540 شورای امنیت (درمورد جنگ ایران و عراق) مبنی‌بر آزادی كشتیرانی و تأكید بر آن، افزوده شده است: «انگلستان این امر را می‌پذیرد كه كشورهای درگیر در جنگ در شرایط معینی می‌توانند كشتی‌ها را در آب‌های بین‌المللی متوقف و بازرسی كنند.» در ادامه بیانیه ادعا شده است كه: «قوانین بین‌المللی دراین‌زمینه ابهاماتی دارد.» در بیانیه وزارت خارجه انگلیس افزوده شده است: «وقایعی این چنین نیاز به كاهش حجم درگیری ایران و عراق را آشكار می‌سازد و وزیر خارجه انگلستان كه در سفر سه كشور عربی خلیج‌ فارس است دراین‌مورد با مقامات عمان، عربستان و كویت گفت‌وگو خواهد كرد.»

گزارش -636

نیروهای جمهوری اسلامی ایران امروز علاوه‌بر توقیف و بازرسی یك كشتی امریكایی و یك كشتی انگلیسی، 5 كشتی دیگر را متوقف و بازرسی كردند. یك مقام آگاه نظامی ایران به خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت كه روز یكشنبه (22 دی) یك كشتی امریكایی، یك كشتی انگلیسی، دو كشتی یونانی، دو كشتی پانامایی و یك كشتی سریلانكایی توسط دلاوران نیروی دریایی توقیف شدند و پس از بازرسی كامل و كسب اطمینان از اینكه حامل كالایی به مقصد عراق نیستند، آزاد شدند. وی بار دیگر تأكید كرد كه جمهوری اسلامی ایران با قاطعیت و قدرت كامل هر كشتی را كه حامل كالا به مقصد عراق باشد، توقیف خواهد كرد و پس از تخلیه كالاهایی كه به توان نظامی دشمن متجاوز كمك می‌كند، اجازه ادامه حركت خواهد داد.

گزارش -637

فرمانده نیروی دریایی و دفاع ساحلی عراق در مصاحبه‌ای اعلام كرد كه نیروی دریایی عراق با هدف انهدام نیروی دریایی ایران، سرگرم آماده‌ شدن برای فعالیت در مناطق دور دریاها می‌باشد. سرلشكر ستاد عبد محمد در این مصاحبه گفت: «عراق از مرحله دفاع به مرحله تعرض و وارد كردن ضربات و تعقیب واحدهای دریایی دشمن و همچنین گلوله‌باران پایگاه‌ها و هدف‌های حیاتی منتقل شده است.» وی گفت: «عراق درحال‌حاضر در منطقه عملیات دریایی بی‌منازع است و این نیرو دارای قدرت لازم جهت هدف قرار دادن هرگونه هدف برگزیده‌ای می‌باشد و نیروی دریایی ایران قادر نیست كاری را از پیش برد یا با نیروی دریایی ما به مقابله بپردازد.» وی افزود: «نیروی دریایی عراق توانست جلو رژیم ایران جهت استفاده از بنادر اصلی خود در منطقه عملیات را بگیرد و همچنین این نیرو را وادار كرد تا مانور دریایی خود را در مسافت بیش از هزار كیلومتر دورتر از منطقه عملیاتی برگزار نماید.» وی ادعا كرد كه نیروی دریایی عراق توانسته بیش از نیمی از واحدهای ناوگان ایران را منهدم و غرق نماید.

گزارش -638

فرمانده كل سپاه پاسداران باتوجه‌به ضرورت گرم نگه داشتن فضای تبلیغی و معنوی پشتیبانی از جنگ، "طرح فجر" را برای اجرا در دهه فجر به مناطق پنج‌گانه سپاه پاسداران و قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) ابلاغ كرد. مبنای این طرح، نمایش قدرت انقلاب اسلامی با اجرای مراسم رژه 220 لشكر احتیاط قدس در 10 استان كشور در ایام دهه فجر اعلام شده است. هریك از لشكرهای مشخص‌شده در این طرح دارای 9 گردان و هر گردان شامل 212 نیروی بسیجی خواهد بود. در هریك از ایام دهه فجر در مركز یكی از استان‌ها، 22 لشكر استان با سازمان احتیاط قدس با حضور یكی از مسئولان نظامی و كشوری مراسم رژه بر پا خواهند كرد. هدف این طرح تقویت بنیه دفاعی جمهوری اسلامی؛ تقویت حضور و انسجام لشكرهای احتیاط قدس؛ نمایش توان رزمی جمهوری اسلامی در پشت جبهه؛ اعلام آمادگی و حضور گسترده مردم در صحنه دفاع از انقلاب اعلام شده است. برای اجرای این طرح، ستادی با مسئولیت فرمانده هر ناحیه تشكیل خواهد شد و برای استفاده از امكانات دولتی و مردمی در اجرای این طرح، فرمانده هر ناحیه باید جلسه‌ای با حضور استاندار و امام‌جمعه استان تشكیل دهد و طرح توجیه و بر ضرورت همكاری‌ها تأكید گردد. استان‌ها یا شهرهایی كه برای اجرای این طرح تعیین شده‌اند عبارت‌اند از: تهران، كرج، اصفهان، قم، زنجان، آذربایجان‌شرقی، فارس، كرمان، مازندران و خراسان. برای بررسی و تكمیل این طرح، چگونگی تهیه امكانات، جذب نیرو و برگزاری مراسم، پیش‌بینی شده است كه با حضور سرپرستان مناطق سپاه پاسداران و فرماندهان نواحی ده‌گانه مذكور جلسه‌ای در ستاد مركزی سپاه پاسداران تشكیل شود.

گزارش -639

امروز در چند منطقه كردستان درگیری‌هایی میان نیروهای خودی و گروه‌های ضدانقلاب رخ داد كه با تلفاتی توأم بود. به گزارش فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع): «در 22/10/1364 در عملیاتی كه به‌همت برادران گردان خاتم(ص) و گروه ضربت انجام گرفت، انور پیمانوند مسئول تشكیلات ناوچه ساروق، اسیر شد، عباس اكرمی معاون هیز افشار (واحد نظامی حزب دمكرات) كشته شد و احمد نامداری مسئول یكی از لك (گروهان) های هیز افشار مجروح و تعدادی اسناد و مدارك و مقداری پول نقد و یك تفنگ كلاشینكف) به دست رزمندگان اسلام افتاد. از نیروهای خودی 3 تن شهید و 2 تن مجروح شدند. این درگیری در روستای تركمن بلاغ (تكاب) رخ داد. دفتر سیاسی حزب دمكرات عباس اكرمی را اخیراً به‌عنوان امیر هیز افشار انتخاب كرده بود.» امروز در منطقه مریوان نیروهای پاسگاه اسلام‌دشت روستای شاهین‌نشین با افراد ضدانقلاب درگیر شدند. در این درگیری 7 تن از افراد ضدانقلاب كشته و چند تن زخمی شدند. در منطقه سنندج نیز یكی از برادران اطلاعات ستاد ناحیه كردستان در محله جورآباد به 2 نفر ساك‌به‌دست مشكوك شده به تعقیب آنان می‌پردازد كه آنها به‌سوی وی تیراندازی كردند. این برخورد مسلحانه پس از ده دقیقه با فرار افراد ضدانقلاب و به ‌جا گذاشتن 154 فشنگ ام1 خاتمه یافت. در منطقه سقز نیز امروز دو تن از افراد گروه كومه‌له را برادران گشت ستاد امنیت شناسایی و به‌طرف آنها تیراندازی كردند. در این اقدام بهروز كرمی یكی از افراد كومه‌له كشته شد و دیگری مجروح گردید و فرار كرد. در این درگیری به‌طرف نیروهای خودی نارنجكی پرتاب شد كه عمل نكرد.

گزارش -640

"وحشت بغداد از یك جنگ تازه علیه كردها" عنوان گزارشی است در شماره امروز نشریه دی ولت كه در آن آمده است: «افزایش ناآرامی‌ها در منطقه كردستان، ارتش عراق را مجبور كرده تا حضور خود را در این منطقه به‌طور پیوسته تقویت كند و واحدهایی از ارتش را كه در جبهه جنگ علیه ایران مشغول بوده‌اند به این نقطه فراخواند.» در این گزارش هدف این اقدام جلوگیری از قیام‌هایی اعلام شده است كه شبیه آن در پاییز گذشته به آغاز درگیری‌هایی در این مناطق انجامید. به نوشته دی ولت: «این ناآرامی‌ها ازجمله در شهرهای اربیل، دهوك، عقره، قلعه‌دیزه، كوی سنجق، العمادیه و تعدادی از شهرك‌ها و روستاهای این منطقه گسترش یافت و نیروهای امنیتی عراق سعی كردند با توسل به سلاح، ناآرامی‌ها را در نطفه خفه كنند.» این نشریه آلمانی افزوده است: «در بغداد احتمال داده می‌شود فعالیت كردها ازطرف تهران حمایت شده و با شوروی هم تماس‌هایی برقرار كرده باشند. ازاین‌رو علت سفر ناگهانی صدام به مسكو تلاش وی جهت ممانعت از حمایت شوروی از كردها، خوانده شده است.» از سوی دیگر، نشریه فرانسوی لوكوتیدین دوپاری در شماره امروز خود در گزارشی درباره سركوب كردها در سلیمانیه و اربیل و تخریب خانه‌های آنان و موضع سازمان عفو بین‌المللی دراین‌باره نوشته است: «در تاریخ 14 اكتبر (22 مهر) درپی حادثه‌ای كه طی آن دو خلبان عراقی توسط مبارزان كرد كشته شدند، 10 نفر توسط نیروهای امنیتی در شهر سلیمانیه اعدام شدند. نیروهای دولتی سپس شهر را اشغال و چندین خانه را با بولدوزر ویران كردند. نیروهای دولتی عراق همچنین در تاریخ 18 اكتبر وارد اربیل شهر دیگر كردستان شدند و تظاهركنندگان را متفرق كردند. مركز شهر اربیل با بمباران‌های هوایی به‌وسیله هلیكوپتر منهدم گردید و 80 نفر كشته شدند. سازمان عفو بین‌المللی از دولت عراق خواسته كه تحقیقی دراین‌زمینه صورت گیرد. حزب سوسیالیست نیز دیروز در پاریس اعلام كرد كه از سرنوشت خانواده‌های كرد در عراق و به‌ویژه از رفتار بدی كه با گروگان‌ها و نوجوانان می‌شود به‌شدت نگران است.»

گزارش -641

امروز 2000 تن از نیروهای رزمی و تخصصی استان كرمان و 350 تن از رزمندگان شهرستان رودسر (كلاچای، املش، واجارگاه، رحیم‌آباد) به‌همراه امام‌جمعه رودسر عازم جبهه شدند. امروز كاروان راهیان كربلا از شهرستان خمینی‌شهر (طی دو روز متوالی) و گروه كثیری از نیروهای وظیفه از سپاه كوار و 15 تن از نیروهای فنی ارامنه شهرستان اراك نیز به جبهه‌ها عزیمت كردند. همچنین كمك‌های مردمی شامل آبلیمو، مربا، قند و شكر، برنج و... توسط چند كامیون از ستاد پشتیبانی كمك‌های آموزش‌وپرورش شهرستان داراب به جبهه‌های نبرد ارسال شد.

گزارش -642

آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور در آستانه سفر به چند كشور آسیایی و افریقایی ازجمله پاكستان در مصاحبه‌ای با خبرنگاران رادیو و تلویزیون‌های ایران و پاكستان، شرایط ایران برای پایان جنگ را برشمرد و راه‌حل مشكل افغانستان را توجه به مردم این كشور و محور قرار دادن آنها اعلام كرد و روابط جمهوری اسلامی با كشورهای عرب حوزه خلیج‌ فارس و اهداف سفر به پاكستان را تشریح كرد. به نوشته روزنامه جمهوری اسلامی، آیت‌الله خامنه‌ای در پاسخ به سؤال خبرنگار پاكستان گفت: «ما از اولین روزهای شروع این جنگ تحمیلی كه با تجاوز عراق به ایران آغاز شده پیشنهادهای سازنده خودمان را دادیم و چون آنها منطقی بود و نیز به‌دلیل آنكه در هیچ‌یك از گفت‌وگوهایی كه به‌صورت دوجانبه و یا چندجانبه با كسانی كه در این مسئله دخالت می‌كردند، پاسخ قانع‌كننده‌ای نسبت به این پیشنهادات نشنیدیم، همچنان بر آنها پای می‌فشاریم. این پیشنهادات بسیار روشن و شامل قطع تجاوز، تنبیه متجاوز و پشیمان‌ كردن متجاوز از تكرار این عمل بود.» رئیس جمهوری با اشاره به سفرهای هیئت برگزیده سازمان كنفرانس اسلامی به نام هیئت صلح به تهران و مذاكرات این هیئت با وی گفت: «آنها قبول داشتند كه عراق تجاوز كرده است راه‌حل كاملاً روشن است. حالا كه متجاوز شناخته شده باید مورد تنبیه قرار گیرد. امروز نیز كشورهای اسلامی می‌توانند با اعمال فشار بر عراق آن را به قبول این نتیجه منطقی و طبیعی وادار كنند. اگر این فشار ازسوی كشورهای اسلامی در سال اول جنگ انجام می‌گرفت و این موضع عادلانه اتخاذ می‌شد و نشان داده می‌شد، مسلماً جنگ تا این مدت به طول نمی‌انجامید. امروز هم این موضع‌گیری كشورهای اسلامی در مقابل تجاوز رژیم متجاوز عراق هرچه دیر شود باز امكان طولانی ‌شدن جنگ را به دنبال دارد. ... آنها می‌دانند كه متجاوز چه كسی است و بنابراین وقتی متجاوز معلوم است، راه‌حل هم معلوم و مشخص است و امروز هم پیام ما به كشورهای مخلص و مؤمن، كشورهایی كه ایمان به صلح دارند، كشورهایی كه از وقوع چنین حادثه‌ای نگران‌اند همین است. آنها باید همه نیروهای خود را بر روی مركز بیماری متمركز كنند. بایستی بر روی رژیم عراق فشار بیاورند و او را وادار به قبول نتایج حتمی و منطقی تجاوز خودش بكنند. به نظر ما این یك امر اساسی است.» رئیس‌جمهور درباره راه‌حل مسئله افغانستان گفت: «امروز اگر بخواهیم آن حادثه تلخ (تجاوز نیروهای شوروی به افغانستان) را جبران كنیم و این آب رفته را به جوی بازگردانیم، ناگزیر بایستی به مردم افغانستان بها داده شود در مذاكرات، تصمیم‌گیری‌ها، شكل حكومت آینده و تنظیم روابط داخلی و خارجی افغانستان بی‌شك مردم محور اصلی هستند. اگر مردم افغانستان را كه یك ملت مسلمان و مؤمن و علاقه‌مند به موازین و ارزش‌های اسلامی هستند، مورد توجه قرار دهیم بی‌گمان مشكل افغانستان حل خواهد شد.» وی درباره روابط ایران با كشورهای منطقه گفت: «روابط ما با كشورهای همسایه عرب خوب و رو به محكم‌ شدن است. از آغاز انقلاب هم روابط فرازونشیب‌هایی داشته، گاهی تیره و سرد و گاهی خوب و امیدبخش بوده است؛ امروز، از آن روزهایی است كه روابط خوب است.» وی افزود: «البته بعضی كشورهای عرب از ابتدا در یك موضع كاملاً صادقانه و دوستانه با ما قرار داشتند كه كشورهای سوریه، لیبی، الجزایر و یمن جنوبی و برادران ما در صحرا ازجمله این كشورها بودند. البته ما خودمان به مناسبت‌هایی نخواستیم با بعضی از كشورهای عربی مثل مراكش و مصر روابطی داشته باشیم و روابط خود را قطع كردیم.» رئیس‌جمهور درمورد سفر به پاكستان و اهداف آن با اشاره به مشتركات تاریخی و جغرافیایی دو كشور گفت: «می‌توان گفت از بعضی جهات هیچ كشور دیگری در میان كشورهای اسلامی به قدر پاكستان به ما نزدیك نیست. مردم پاكستان برادرانی هستند كه در تاریخ، فرهنگ، زبان، ادبیات و هنر با ملت ما وجوه مشترك زیادی دارند. ... مرزهای طولانی ما با یكدیگر و منافع مشترك، عوامل دیگر این رابطه محسوب می‌شوند. ... در پاكستان علمای بزرگ و مؤلفین و متفكرین بزرگی بوده‌اند و باز هم هستند كه همه روی مسائل اسلامی كار و تحقیق می‌كنند ما با مردم پاكستان احساس برادری می‌كنیم.» رئیس‌جمهوری درمورد رئوس مذاكرات خود با مقامات پاكستانی گفت: «ما در درجه اول مسائل مربوط به دو كشور و روابط فی‌مابین را از جنبه‌های مختلف بررسی خواهیم كرد و راه‌های اعتلا بخشیدن به سطح این روابط را خواهیم سنجید تا ان‌شاءالله سطح روابط را باز هم بالا ببریم و عمیق كنیم، چه از جنبه‌های اقتصادی و سیاسی و چه ازنظر فرهنگی.» رئیس‌جمهوری گفت: «بحث دیگر ما با برادران پاكستانی درباره مسائل جهانی و اتخاذ مواضع مشترك و نزدیك‌ كردن مواضعمان با یكدیگر در این مسائل است. در منطقه هم مسائل مهمی وجود دارد كه باید آنها را مورد بحث قرار دهیم. مسئله افغانستان و مسائل مربوط به منطقه فوق‌العاده حساس اقیانوس هند از همین مسائل است. درزمینه اشتراك مساعی در سازمان‌های بین‌المللی نیز بحث‌هایی خواهیم داشت. همان‌طوركه می‌دانید ما با پاكستان در سازمان ملل، در غیرمتعهدها در یونسكو و بسیاری از مجامع جهانی هر دو سهیم هستیم و می‌توانیم نقش‌های مهمی در آن جوامع داشته باشیم به شرط آنكه مواضعمان را هرچه بیشتر به هم نزدیك كنیم.»

گزارش -643

اعلام خبر سفر رئیس‌جمهور ایران به پاكستان، در روزهای اخیر موجب ایجاد شور خاصی در پاكستان شده و علاوه‌بر آماده‌ شدن مردم پاكستان برای استقبال از رئیس‌جمهور، شخصیت‌ها و علمای پاكستان با صدور اعلامیه‌ها و درج آگهی در روزنامه‌ها به رئیس‌جمهور خیرمقدم گفته و خواستار استقبال شایسته مردم پاكستان از ایشان شده‌اند. واحد مركزی خبر از اسلام‌آباد گزارش داد كه مردم مسلمان پاكستان با شور و هیجان خاصی خود را برای استقبال بی‌نظیر از رئیس‌جمهوری اسلامی ایران آماده می‌كنند. هزاران تن از مردم شهرهای مختلف پاكستان با كاروان‌های متعدد برای استقبال از آقای خامنه‌ای و هیئت همراه به شهر اسلام‌آباد وارد شده‌اند. همچنین اقشار مختلف مردم، روحانیون اهل‌تسنن و تشیع، ائمه‌جمعه و جماعات اتحادیه‌های دانشجویی و مدارس علوم دینی، گروه‌ها و سازمان‌های مختلف پاكستان با انتشار بیانیه‌هایی سفر رئیس‌جمهور را گرامی داشته و آن را گامی برای نزدیكی بیشتر مردم دو كشور اسلامی توصیف كرده‌اند. بولتن وزارت امور خارجه ایران نیز دراین‌باره نوشته است: «خبر سفر جناب آقای خامنه‌ای ریاست‌جمهوری به پاكستان با استقبال بی‌سابقه‌ای ازطرف مقامات و علما و مردم پاكستان روبه‌رو گردیده و با چاپ اطلاعیه‌ها و آگهی‌ها در اكثر روزنامه‌های پاكستان به آن خیرمقدم گفته شده كه از آن جمله می‌توان موارد ذیل را نام برد: الف) اطلاعیه آقای حامد علیشاه یكی از علمای معروف كه با تیتر درشت در صفحه اول روزنامه جنگ چاپ گردیده و در آن آمده است كه زیارت و استقبال از حجت‌الاسلام آقای خامنه‌ای ریاست‌جمهوری اسلامی ایران و نماینده خصوصی رهبر مسلمانان جهان و نائب امام زمان امام خمینی بر مسلمانان پاكستان واجب است. ب) دبیر گروه سیدعارف حسینی نیز ضمن خشنودی از سفر ریاست‌جمهوری از طرف‌داران خود خواست تا به‌نحو شایسته‌ای از این سفر استقبال نمایند. پ) فیض علی فیضی امام مسجد جامع راولپندی و پیرسول شریف صدر جمعیت مشایخ پاكستان كه از علمای اهل‌سنت می‌باشد نیز با تجلیل از مقام علمی ریاست‌جمهوری خواستار استقبال شایان از ایشان شده‌اند. ت) تاكنون ازطرف چندین گروه و انجمن اسلامی آگهی‌هایی درجهت استقبال از جناب آقای خامنه‌ای در روزنامه‌ها منعكس گردیده است. ازطرف دیگر، سازمان دانشجویان امامیه پاكستان نیز در یك نشست فوق‌العاده در راولپندی از سفر جناب آقای خامنه‌ای استقبال كرده و از مردم پاكستان خواسته است كه میهمان‌نوازی سنتی خود را به نمایش گذارند و استقبال شایانی از ایشان به عمل آورند. ث) روزنامه نوای وقت سرمقاله‌ای در تجلیل از سفر ریاست‌جمهوری اسلامی ایران منتشر نموده است. ج) سازمان امامیه پاكستان، رئیس شورای امام اعظم پاكستان، انجمن ذوالفقار حیدری، انجمن سادات و مؤمنین منطقه راولپندی، مولانا عبدالغفار بلوچ نائب‌رئیس جماعت اسلامی، سیدرضا حسینی دبیركل كانون وكلای پاكستان و عده كثیری از مقامات و مردم پاكستان طی انتشار بیانیه‌ها و اطلاعیه‌های مختلف كه در اكثر روزنامه‌های پاكستان به چاپ رسیده و همچنین با تشكیل جلسات و انجمن‌هایی از سفر ریاست‌جمهوری ایران به پاكستان تجلیل كرده و از مردم خواسته‌اند كه در هنگام ورود ایشان از این برادر گرامی و عزیز استقبال نمایند.»

گزارش -644

بالی رام باگات وزیر خارجه هند كه روز جمعه وارد تهران شده بود امروز با آقای هاشمی رفسنجانی دیدار و از مواضع ایران در ایجاد صلح و ثبات در منطقه خلیج‌ فارس تقدیر كرد و خواهان گسترش روابط دو كشور شد. وی شامگاه هنگام ترك تهران، سفرش را موفقیت‌آمیز خواند. وزیر خارجه هند عصر امروز در دیدار با آقای هاشمی گفت: «من شخصاً تحت‌تأثیر درایت شخصیت‌های ایرانی قرار گرفته و دریافته‌ام كه مسئولین ایرانی مشتاق هستند كه اقتصاد و سیاست مستقلی داشته و صلح و ثبات را در منطقه خلیج‌ فارس حفظ كنند. همان‌طوركه رئیس‌جمهوری ایران به من گفتند، من هم معتقدم كه ایران و هند تنها دو كشوری در جهان هستند كه بزرگ‌ترین عوامل بالقوه را برای گسترش روابط با یكدیگر دارند و می‌توانند با كمك متقابل یكدیگر را یاری كنند و باهم به صلح و ثبات منطقه كمك نمایند.» وی افزود: «سومین اجلاس مشترك دو كشور با حسن تفاهم دو طرف و توأم با موفقیت بود و ما از شما انتظار داریم كه لطف خاص خود را متوجه گسترش روابط بین دو كشور نمایید.» سپس آقای هاشمی رفسنجانی گفت: «از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی، ما خواهان توسعه روابط با كشور شما بودیم. ما هند را جزء مناسب‌ترین كشورهایی می‌دانیم كه در اكثر صحنه‌ها می‌توانیم با آن همكاری داشته باشیم، ولی متأسفانه طی این مدت هفت سال آن توسعه مورد نظر ما به دست نیامد. درحالی‌كه هیچ مانعی دراین‌زمینه وجود ندارد.» رئیس مجلس شورای اسلامی افزود: «دلیلی ندارد كه كشوری مثل هند از جهان سوم و در رأس غیرمتعهدها امكاناتی داشته باشد و ما برای رفع همان نیازها با كشور دیگری رابطه برقرار كنیم. برای هند هم همین مسئله متقابلاً وجود دارد. شما پس از استقلالتان تجربیاتی به دست آوردید كه می‌تواند برای ما مفید باشد و ما هم امكاناتی داریم كه می‌تواند برای شما مؤثر باشد. ما ازلحاظ سیاست بین‌المللی نیز با شما هیچ مشكلی نداریم. در مسائل منطقه هم نوعاً وحدت نظر داریم.» وزیر امور خارجه هند در ادامه ضمن تأكید بر لزوم حفظ صلح و ثبات در منطقه گفت: «ما طرف‌دار صلح در منطقه اقیانوس هند و خلیج‌ فارس هستیم و معتقدیم كه قدرت‌های بزرگ حق دخالت دراین‌زمینه را ندارند و اگر كشورهای منطقه باهم متحد شوند، قدرت‌های بزرگ ناچار خواهند شد كه منطقه را ترك نمایند.» آقای هاشمی رفسنجانی در پایان اظهار امیدواری كرد كه این خواست بحق به‌زودی محقق گردد. به نوشته نشریه وزارت امور خارجه ایران، سومین اجلاس كمیسیون مشترك وزیران خارجه ایران و هند (برای همكاری‌های اقتصادی، بازرگانی، علمی، فنی و فرهنگی) روزهای 21 و 22 دی در تهران برگزار شد. در پایان این اجلاس رؤسای كمیته‌های فرعی كمیسیون اسناد مربوط را امضا و وزیران خارجه دو كشور نیز تفاهم‌نامه دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت هند را امضا كردند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، وزیر خارجه هند هنگام ترك تهران (شامگاه 22/10/1364) ضمن ابراز خوشوقتی از سفر به ایران گفت: «به گمانم با انجام این سفر، باید انتظارات رهبران دو كشور درزمینه گسترش روابط برآورده شده باشد. ... سومین اجلاس كمیسیون مشترك ایران و هند باید به‌عنوان سنگ زیربنای ساختمان جدید روابط رو به گسترش دو كشور تلقی شود.» وی از اینكه توانسته است با همكاری همتای ایرانی خود یك سند جامع و آینده‌نگر درزمینه همكاری بین دو كشور را تدارك ببیند، از مقامات جمهوری اسلامی ایران سپاسگزاری كرد. وزیر خارجه هند گفت امضای این تفاهم‌نامه، زمینه همكاری دو كشور را فراهم می‌سازد و راه را برای همكاری‌های اقتصادی، صنعتی علمی و فنی بین دو كشور هموار می‌كند. وزیر خارجه ایران نیز گفت كه ایران و هند به‌عنوان دو عضو مهم نهضت عدم‌تعهد همكاری‌های سیاسی گسترده‌ای طی سال‌های اخیر آغاز كرده‌اند كه روند این همكاری‌ها رو به گسترش بوده است. وی افزود: درحال‌حاضر همكاری‌های ثمربخش در زمینه‌های اقتصادی و صنعتی بین دو كشور وجود دارد و كار كمیسیون مشترك وسعت و تنوع‌ بخشیدن به روابط دو كشور است و برنامه مبادلات فرهنگی كه امروز به امضا رسید این همكاری‌ها را فعال‌تر خواهد كرد. دكتر ولایتی افزود در مذاكرات درباره اجلاس آتی وزیران خارجه جنبش عدم‌تعهد و مواضع مشترك دو كشور بحث و تبادل‌نظر شد. وزیر خارجه هند قبل از سفر به تهران به كویت و قطر سفر كرده بود و از تهران عازم دوبی شد. بخش عربی رادیو دولتی هند در گزارشی از این سفر گفت: «وزیر خارجه هند در فرودگاه مهرآباد به خبرنگاران اعلام كرد نتایج این سفر به روابط دو كشور تحكیم می‌بخشد. وی افزود كه نگرانی هند را از ادامه جنگ میان ایران و عراق - كه هر دو از اعضای جنبش عدم‌تعهد هستند - به رهبران ایران ابراز داشته است. وی گفت: هند می‌كوشد تا در منطقه صلح برقرار گردد.»

گزارش -645

ماسایوكی فوجیو نماینده پارلمان و فرستاده ویژه نخست‌وزیر ژاپن كه در رأس یك هیئت پارلمانی به ایران آمده بود پس از سه روز اقامت در ایران و مذاكره با رئیس مجلس شورای اسلامی، نخست‌وزیر، وزیر امور خارجه و وزیر نفت، بعدازظهر امروز ایران را ترك كرد. در این دیدارها بر تحكیم و گسترش روابط تأكید شد. هیئت ژاپنی صبح امروز در مجلس شورای اسلامی با آقای هاشمی رفسنجانی دیدار كرد. آقای هاشمی در كتاب خاطرات خود درباره این ملاقات نوشته است: «هیئت ژاپنی به ریاست فوجیو - ایدئولوگ حزب حاكم ژاپن - و رئیس انجمن دوستی با ایران در پارلمان ژاپن به ملاقات آمد و نامه نخست‌وزیر ژاپن را آورد. درباره توسعه روابط و جنگ و گروگان‌های فرانسوی و امریكا در لبنان صحبت شد.» در پانوشت این یادداشت آقای هاشمی، توضیح بیشتری درباره این دیدار آمده است: «در این ملاقات فرستاده ویژه نخست‌وزیر ژاپن ضمن عظیم توصیف‌ كردن دستاوردهای سفر آقای هاشمی به ژاپن، بر ضرورت تماس‌های مداوم و تقویت انجمن دوستی بین ایران و ژاپن تأكید كرد و آمادگی این كشور درزمینه مبادلات فرهنگی و دانشجو را اعلام نمود. آقای هاشمی نیز از مهمان‌نوازی در سفر گذشته تشكر كرد و اهمیت انجمن دوستی ایران و ژاپن در تحكیم روابط دو كشور را یادآور شد و گفت: پس از بازگشت از ژاپن به كمیته مخصوص گفتم توافق‌های دیدار ما را تعقیب نماید. امیدوارم روزی شاهد دیدار نخست‌وزیر و رؤسای دو مجلس ژاپن از جمهوری اسلامی ایران باشیم.» اعضای هیئت ژاپنی همچنین در مجلس شورای اسلامی درباره تحكیم روابط پارلمانی دو كشور و نقش انجمن دوستی پارلمانی ایران و ژاپن كه در توكیو تشكیل شده است با نمایندگان مجلس شورای اسلامی بحث و تبادل‌نظر كردند. هیئت ژاپنی امروز با آقای غلامرضا آقازاده وزیر نفت نیز دیدار كرد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی در این دیدار اقدامات لازم درجهت گسترش روابط اقتصادی دو كشور كه درپی سفر رئیس مجلس شورای اسلامی به ژاپن مطرح شده بود، مورد بحث و تبادل‌نظر قرار گرفت و به نظر می‌رسد اگر مسئله چندانی دررابطه‌با خرید نفت توسط شركت‌های ژاپنی از ایران وجود نداشته باشد، در آینده می‌تواند شاهد افزایش بیشتر فروش نفت ایران به ژاپن بود. خبرگزاری جمهوری اسلامی افزود: حجم خرید نفت ژاپن از ایران در سه‌ماهه آخر سال گذشته میلادی افزایش قابل‌توجهی یافت. همچنین ژاپن قرار است در اجرای چند پروژه صنعتی ازجمله انتقال تکنولوژی ساخت چند نوع خودرو با ایران همکاری کند که اجرای یکی از آنها یعنی ساخت خودرو "نیسان پاترول" در ایران از اول سال 1365 شروع خواهد شد.

گزارش -646

نشریه وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران گزارشی از سفر سه‌روزه (20 تا 22 دی) فوجیو رئیس انجمن دوستی پارلمانی ایران و ژاپن و هیئت همراه و مذاكرات وی با رئیس مجلس، نخست‌وزیر، وزیر امور خارجه، وزیر نفت و اعضای كمیسیون سیاست خارجی مجلس تهیه كرده كه بخش‌های مهم‌تر آن چنین است: الف) هیئت ژاپنی دو هدف عمده از سفر به ایران داشت: 1. تحكیم روابط مجلس دو كشور و ارزیابی قدرت و نفوذ مجلس شورای اسلامی در تنظیم سیاست خارجی ایران و پیشنهاد تأسیس انجمن مشابه در مجلس شورای اسلامی. 2. تلاش جهت متقاعد كردن ایران برای شركت در جلسات شورای امنیت و یافتن راه‌حل مناسب جهت خاتمه یا حداقل كاهش شدت جنگ ایران و عراق.

ب) نكات مهم سخنان فوجیو با مقامات ایران: 1. سفر آقای رفسنجانی به ژاپن پل محكمی برای دوستی دو ملت است، باید با قدرت نتایج سفر را پیگیری و به توافقات عمل كنیم. 2. خواهش می‌كنم كه به كمپانی‌های ژاپنی شرایط خوبی برای خرید نفت به‌خصوص ازنظر قیمت به آنها پیشنهاد كنید. 3. امیدوارم شرایطی برای شركت ایران در شورای امنیت فراهم شود. اگر ایران وضع برحق خود را با جدیت در شورای امنیت مطرح كند، كشورهایی پیدا خواهند شد كه حرف‌های شما را بشنوند. 4. عراق این جنگ را شروع كرده، به مناطق مسكونی و نفتكش‌ها حمله كرده، سلاح شیمیایی به‌ كار برده و به كارهای غیرانسانی دست زده است. ما مایلیم بدانیم برای خاتمه جنگ چه كارهایی از دست ما ساخته است. 5. سازمان ملل و شورای امنیت تلاش خود را برای استقرار صلح در این منطقه كرده‌اند و واقعیت این است كه كار آنها به نتیجه رضایت‌بخش نرسیده است. 6. از اینكه روابط ایران با كشورهایی چون عربستان و شوروی وارد مرحله جدیدی شده، خوشحالیم.

ج) نكات مهم اظهارات مقامات جمهوری اسلامی در مذاكره با فوجیو: • آقای هاشمی رفسنجانی: 1. درمورد نفت بهتر است براساس روابط عادلانه و قیمت‌های واقعی اقدام شود و نباید از همدیگر درخواست تخفیف‌های بی‌مورد داشته باشیم. 2. ما هم علاقه‌مندیم جنگ تمام شود؛ اگر شما می‌توانید كاری كنید كه متجاوز كیفر ببیند و مظلوم هم به حق خود برسد و حق اجرا شود، ما هم مایلیم كه ژاپن فعال باشد.

• آقای میرحسین موسوی: 1. سیاست ما مبارزه قوی با اشغال افغانستان است و باید در آنجا حكومتی متكی بر خواست مردم روی كار بیاید. 2. ما منتظر سفر قائم‌مقام وزیر امور خارجه شوروی به كشورمان هستیم و همواره با حفظ اصول خودمان خواسته‌ایم با همه كشورها سیاست حسن هم‌جواری داشته باشیم. 3. مشاركت ما در شورای امنیت بستگی به موضع شورا و اصول سازمان ملل دارد كه باید متجاوز محكوم شود. اگر ما موضع مثبتی از شورای امنیت ببینیم طبیعی است راجع‌ به شركت در آن فكر خواهیم كرد. شما تلاش خود را درخصوص برخورد صحیح‌تر شورای امنیت به عمل آورید ما هم یقیناً با این پیشنهاد قوی‌تر برخورد خواهیم كرد.

• آقای ولایتی: 1. در ایران كمیته‌ای برای پیگیری روابط با ژاپن تشكیل داده‌ایم كه كار را با جدیت دنبال می‌كند. امیدواریم در ژاپن هم كمیته مشابهی تشكیل شود. 2. درپی سفر آقای هاشمی به چین و ژاپن، ما با چینی‌ها بیشتر به مراحل عملی رسیده‌ایم و امیدواریم با ژاپن هم همین طور شود. 3. به رابطه با همسایگانمان اهمیت خاصی می‌دهیم، بر این ‌مبنا با شوروی، پاكستان و تركیه روابط خوبی داریم. با كشورهایی نظیر كشورهای جنوب خلیج‌ فارس كه اشتراك مذهب و اشتراك‌های تاریخی و فرهنگی داریم، مجال بیشتری برای گسترش روابط داریم.

• آقای عزیزی: 1. اگر بخواهیم در بلندمدت روابط سالم و محكمی داشته باشیم باید در هماهنگی مواضع سیاسی دو كشور تحولات جدیدی به وجود آید. 2. پاسخ مثبت به پاره‌ای نیازهای ما، به كالاهایی كه برای دفاع از انقلاب مهم است می‌تواند تأثیر خاصی در جنگ و مشاركت سیاسی دو كشور داشته باشد. 3. شما اهرم‌های فشار مؤثر روی عراق دارید كه ادامه تأسیسات پتروشیمی را كه سمبل همكاری‌های دو كشور است، ممكن می‌سازد. باتوجه‌به زمینه گسترش روابط دو كشور، اعمال فشار روی عراق دررابطه‌با نقض مقررات بین‌المللی و ضوابط انسانی، حداقل انتظاری است كه می‌توانیم از ژاپن داشته باشیم. 4. ما احساس می‌كنیم كه خرید نفت ژاپن از ایران با نوسانات مقطعی زیادی همراه بوده كه در روابط بلندمدت ما اثر خواهد گذاشت.

د) نکات مهم سخنان میاکه در كنار ملاقات‌های مذكور، آقای میاكه مدیركل سیاسی وزارت خارجه ژاپن - كه با این هیئت به ایران آمده بود - با معاون بین‌المللی و اقتصادی و نیز مدیركل سیاسی آسیا و اقیانوسیه وزارت خارجه ملاقات‌هایی كرد. نكات مهم سخنان میاكه در این دیدارها چنین بود: 1. باتوجه‌به مواضع ایران و عراق جنگ به این سادگی‌ها پایان نخواهد یافت و هیچ‌كدام از طرفین به‌طور صددرصد پیروز نخواهند شد. 2. مجتمع پتروشیمی هدف مشخصی برای موشك‌های زمین‌به‌زمین عراق است و شروع هر نوع فعالیت در آن موجب تكرار حملات موشكی خواهد شد. ما به آنها گفته‌ایم هر اقدام آنها علیه این پروژه را اقدام خصمانه علیه خود تلقی می‌كنیم ولی این مشروط به راكدماندن عملیات است. 3. مسئله جنگ ایران و عراق چند بار در اجلاس سران كشورهای صنعتی مطرح شده و در اجلاس ماه مه توكیو هم به بحث گذاشته خواهد شد. جو اجلاس‌ها معمولاً به نفع عراق بوده ولی ژاپن سعی در متعادل ‌كردن نظرات داشته است. 4. وضع اقتصادی عراق به‌خصوص با استفاده از دو خط لوله تركیه و عربستان خوب و مستحكم است و رژیم صدام حسین هم با هیچ مشكلی مواجه نیست. 5. شوروی كماكان از عراق حمایت می‌كند و نشانه‌ای از اینكه به عراق اهمیت كمتری بدهند مشاهده نشده است. 6. كشورهای عربی به‌خصوص عربستان به حمایت خود از عراق ادامه می‌دهند. اگر كمك مالی آنها كمتر شده به‌علت مشكلات مالی خودشان است. 7. بهترین راه برای شما این است كه از امكانات سازمان ملل و شورای امنیت استفاده و مواضع خود را به اطلاع جهانیان برسانید و اگر در جلسات رسمی شورای امنیت شركت نمی‌كنید در جلسات غیررسمی شركت نمایید. 8. شورای امنیت شرط تعیین‌شده ازسوی شما یعنی تعیین متجاوز و محكومیت آن را نمی‌پذیرد. 9. ژاپن در مقابل امریكا و اروپای غربی تعهداتی دارد و با آنها دارای منافع مشترك و متقابل است. 10. ژاپن با شوروی درحال بهبود و گسترش روابط است. نشریه وزارت خارجه در پایان این گزارش نوشته است: «هیئت ژاپنی در ملاقات با برادر ولایتی برای اولین‌بار شروع تجاوز توسط عراق و موارد نقض قراردادهای بین‌المللی توسط عراق را اذعان كرد كه این موضع تازه‌ای از مقامات آن كشور می‌باشد.» این هیئت ژاپنی بعد از ایران به قطر، عربستان، سوریه و اردن نیز سفر خواهد كرد.

گزارش -647

وزیر خارجه انگلیس كه سفر به كشورهای حوزه خلیج‌ فارس را از روز گذشته آغاز كرده است، امروز با یوسف العلوی وزیر خارجه عمان و سلطان قابوس پادشاه عمان، دیدار كرد. خبرگزاری آسوشیتدپرس اعلام كرد كه جفری هاو در دیدار امروز درباره مسائل گوناگون ازجمله یافتن راه‌حلی برای پایان جنگ ایران و عراق و اختلافات اعراب و اسرائیل مذاكره كرد. روزنامه الخلیج چاپ امارات در شماره امروز خود نوشته كه جفری هاو گفته است انگلیس هیچ عمل جدیدی یا ابتكار تازه‌ای برای پایان ‌دادن به جنگ پنج‌ساله عراق و ایران ندارد و بحران در خلیج‌ (فارس) مهم‌ترین مسئله مورد بحث در ملاقات‌های وی با وزیران خارجه دیگر كشورها است. وی گفته که اتحاد شوروی، طبیعتاً باید نقش بسیار مهمی را در مسائل خلیج (فارس) ایفا كند. به گزارش خبرگزاری عمان، مذاكرات دو طرف شامل اقدام‌های شش كشور شورای همكاری خلیج فارس برای پایان‌ دادن به جنگ پنج‌ساله عراق علیه ایران، اشغال افغانستان و روابط دوجانبه بوده است. رادیو بی‌بی‌سی نیز با اعلام اینكه وزیر خارجه انگلیس فردا به عربستان و روز چهارشنبه به كویت سفر خواهد كرد، افزود: «در صحبت‌های امروز وزیر خارجه بریتانیا با سلطان قابوس پادشاه 45 ساله عمان و وزیر خارجه‌اش یوسف بن علوی روابط نزدیك بریتانیا و عمان بسیار مدنظر بود. اما امروزه نگرانی اصلی عمان نه امنیت داخلی كشور بلكه خطرات بین‌المللی است به‌خصوص خطری كه ادامه جنگ ایران و عراق بر ثبات عمان و سایر كشورهای منطقه خلیج‌ فارس دارد. رهبران عمان در دیدار با وزیر خارجه بریتانیا از كوشش‌های شورای همكاری خلیج برای دریافتن نظر ایران راجع به مذاكره درباره پایان جنگ صحبت كردند. یوسف بن علوی وزیر خارجه عمان گفت كه این كوشش‌ها ادامه خواهد یافت، اما هنوز جواب درستی از ایران نرسیده است. سلطان قابوس نیز به پایان جنگ خوش‌بین نبود.» از سوی دیگر، به نوشته مطبوعات كویت، رئیس اتاق بازرگانی و صنایع كویت در اجلاس اتحادیه بازرگانی كشورهای حوزه خلیج‌ فارس كه امروز در كویت برگزار شد، ایران را به انجام مذاكرات صلح و رفع اختلافات ازطریق گفت‌وگو جهت پایان‌ دادن به جنگ ایران و عراق دعوت كرد. وی از جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان همسایه مسلمان یاد کرد و گفت بازرگانان عرب از تلاش‌های جاری جهت متوقف‌ كردن جنگ میان ایران و عراق پشتیبانی می‌كنند.

گزارش -648

رئیس هیئت پارلمانی فرانسه كه به ایران سفر كرده بود، در مصاحبه با رادیو امریكا نتایج این سفر و روابط ایران با فرانسه و عراق با فرانسه را تشریح كرد. به گفته امروز رادیو امریكا، آقای دایه عضو پارلمان فرانسه درمورد نتایج دیدارش از تهران ضمن تأكید بر اینكه بازگو كردن نتایج سفر به ایران بسیار زود است، افزود رابطه دو كشور بسیار محدود است و شاید با این سفر دری گشوده باشیم تا روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بین ایران و فرانسه از سر گرفته شود. وی درمورد آمادگی ایران برای داشتن روابط نزدیك با غرب به‌خصوص با فرانسه گفت این تمایل را احساس كردم چون ایران در انزوای سیاسی به سر می‌برد. اما رهبران ایران از جانب‌داری ما در جریان جنگ خلیج‌ فارس از عراق صحبت می‌كردند. وی روابط خوب كشورش با عراق را نیز به زمانی‌كه جنگ وجود نداشت اعلام كرد و افزود: «البته من جزء آن دسته از كسانی هستم كه معتقدم فرانسه می‌توانست از یك سیاست بی‌طرفانه در این جنگ پیروی كند. ... البته ما طبق قرارداد مقداری جنگ‌افزار به عراق فروخته‌ایم، اما هیچ احتیاجی نبود كه هواپیماهای بسیار مدرن را به آن كشور قرض بدهیم. این عمل به نظر من مانند یك اعلان جنگ بود و من درك می‌كنم ایران از این كار دولت فرانسه خشمگین شده باشد.» وی ضمن رد تلویحی سیاست میتران افزود: «من بیشتر مایلم از یك سیاست صلح‌جویانه پیروی كنم این جنگ به نفع هیچ‌كسی نیست، دو ملت بسیار زجر كشیدند و دیگر میلی به ادامه آن ندارند. این جنگ حتی به نفع غرب هم نیست.» وی افزود: من فكر نمی‌كنم در این جنگ پیروزی وجود داشته باشد، همه بازنده هستند. ایران هیچ‌گاه نخواهد توانست رژیم صدام حسین را سرنگون سازد و صدام حسین نیز قدرت براندازی رژیم ایران را ندارد. پس این جنگ به نفع كیست؟ خبرنگار ما در اینجا گفت: شاید به نفع فروشندگان جنگ‌افزار. دایه گفت: بله، حق با شماست، ولی به نظر من این غیرقابل‌قبول است باید به‌طرف صلح قدم برداشت. وی افزود: درباره گروگان‌ها صحبتی نكردیم اما آنها ممكن است دست كسانی باشند كه طرف‌دار ایران هستند لذا نزدیك ‌شدن به ایران این امكان را ایجاد می‌كند تا ایران از نفوذش در آزادی گروگان‌ها در لبنان استفاده كند. دایه افزود: «سفر ما به ابتكار چند فرانسوی صاحب صنعت بود كه مایل بودند روابط اقتصادی با ایران داشته باشند و این نیز درست است كه رهبران رژیم تهران از تبلیغات رسانه‌های گروهی فرانسه [درمورد گروگان‌ها] بسیار شوكه شده بودند چون دولت ایران هیچ‌وقت خود را مستقیماً مسئول به گروگان گرفتن چهار فرانسوی ندانسته است به همین دلیل بود كه ما سفر خود را چند روز به تأخیر انداختیم. واضح است آزادی گروگان‌ها با داشتن روابط تیره با ایران و با رفتار غیرمسئولانه وسایل ارتباط جمعی ما به وقوع نخواهد پیوست. ... من شخصاً فكر می‌كنم كه گروگان‌گیری نتیجه روابط تیره میان دو كشور است.» عضو پارلمان فرانسه در پاسخ به این سؤال كه یكی از شرایط آزادی گروگان‌ها، آزاد كردن 5 تروریستی است كه به جان بختیار سوءقصد كردند، گفت: «این سؤال را باید از دولت فرانسه كنید ولی فراموش نكنید كه این 5 تروریست 3 فرانسوی را كشته‌اند و این دیگر مسئله قوه قضاییه است.» دایه درباره امكان برقراری روابط اقتصادی فرانسه با ایران نیز می‌گوید: «من هیچ مانعی نمی‌بینم؛ البته ما به مقامات رژیم گفتیم كه هیچ‌گاه پشت به عراق نخواهیم كرد ولی آماده‌ایم كه نظر بی‌طرفانه داشته باشیم و آنها نیز گفتند چیزی كه ما از شما می‌خواهیم این است كه بی‌طرف باشید.»

گزارش -649

تلاش برای آشتی میان سوریه و عراق و دوركردن سوریه از ایران هنوز به نتیجه نرسیده است. به نوشته روزنامه كویتی الوطن، تاكنون 17 ملاقات محرمانه میان مقامات احزاب بعث سوریه و عراق به‌منظور برقراری آشتی میان دو كشور انجام گرفته است. در این ملاقات‌ها عبدالحفیظ نعمان عضو فرماندهی قومی حزب بعث سوریه شركت داشته است. الوطن افزوده است كه منابع دیپلماتیك عرب گفته‌اند طرفین در ملاقات‌های خود به پیشرفت ملموسی درجهت تهیه مقدمات آشتی میان سوریه و عراق دست نیافته‌اند. عراق برای گشودن راه جهت انجام مذاكرات رسمی و علنی با سوریه شرایطی مانند قطع كمك‌های سوریه به ایران قائل شده است. در مقابل سوری‌ها تأكید دارند كه آماده مذاكره بدون شرایط قبلی هستند.

منابع و مآخذ روزشمار 1364/10/22