1366.08.03

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
نسخهٔ تاریخ ‏۱۷ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۴۱ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1366
1366.08.03
نام‌های دیگر سه آبان
تاریخ شمسی 1366.08.03
تاریخ میلادی 25 اکتبر 1987
تاریخ قمری 1 ربيع‌الاول 1408




گزارش- 582

در حالي كه لشكر32 انصارالحسين(ع) آماده مي‌شد تا شب هنگام مواضعي از اين لشكر در شرق ماووت را كه 10 روز قبل ]ر.ك.به روزشمار 24/7/1366[ نيروهاي دشمن به اشغال درآورده بودند، بازپس‌گيرد، بامداد امروز عراقي‌ها به مواضعي از تيپ48 فتح واقع در مجاورت مواضع لشكر32 انصار‌الحسين(ع) در جنوب ارتفاعات برده‌هوش حمله و آن را اشغال كردند. درگيري و اجراي آتش تا صبح ادامه يافت و از صبح آتش ديده‌باني شده روي مواضع دشمن ريخته شد.[۱] با توجه به آمادگي لشكر32 براي اجراي عمليات، مقرر شد كه تيپ48 نيز هماهنگ با اين يگان، شب هنگام به دشمن حمله كند. قبل از شروع عمليات، واحد شنود در ساعت 20 اعلام كرد كه دشمن قصد تك شيميايي دارد كه در پي آن ارتش عراق روي ارتفاعات قشن و همچنين مواضع تيپ48 گلولـه‌هاي شيميايي ريخت. پس از اين اقدام دشمن، به يگان‌هاي مستقر در منطقه و همچنين واحد پدافند و اورژانس "ش.م.ه" آماده‌باش داده شد. سرانجام در ساعت 22:10 درگيري لشكر32 و تيپ48 با قواي عراقي شروع شد و هماهنگ با آنها، توپخانه خودي نيز اجراي آتش روي دشمن را آغاز كرد. قرارگاه نجف به هر دو يگان دستور داد كه در جريان عمليات از نيروهاي دشمن اسير بگيرند. درگيري و پيشروي ادامه يافت تا اينكه قبل از ساعت 23 هر دو يگان به مواضع قبلي خود دست يافتند و براي الحاق با يكديگر به تلاش پرداختند. تا اين ساعت فقط ارتفاع 1505 به علت بُعد مسافت در دست دشمن باقي‌مانده است كه پيشروي به سوي آن ادامه دارد. در همين حال واحد شنود نيز از عقب‌نشيني دشمن خبر داد. فرمانده قرارگاه نجف در ساعت 23:15 به توپخانه دستور داد: 1- اجراي آتش را به صورت سبك‌تر ادامه دهد. 2- به قبضه‌هاي توپ رسيدگي شود و آنها را آماده كنند. 3- نيروها استراحت كنند و آماده مقابله با پاتك دشمن شوند. 4- اجراي آتش ضد آتشبار ادامه يابد. 5 - روي شاخ آمدين تمركز آتش داده شود و سپس سبك شود. واحد شنود نيز در ساعت 23:47 اعلام كرد: 1- نيروهاي دشمن درخواست مهمات و نيروي كمكي كرده‌اند. 2- گروهان سوم دشمن سقوط كرده و تماس يك دسته نيز با فرماندهي‌اش قطع شده است. 3- دشمن اعلام كرده كه ارتفاع 1505 سقوط كرده است. با توجه به دست‌يابي لشكر32 انصارالحسين(ع) و تيپ48 فتح به اهداف تعيين شده، اقدام براي تثبيت مواضع و انتقال مجروحان آغاز گرديد و به اين دو يگان و ساير يگان‌هاي مستقر در منطقه و همچنين واحدهاي پشتيباني تأكيد شد كه آماده مقابله با پاتك دشمن باشند.[۲]

گزارش- 583

يگان‌هاي قرارگاه رمضان كه براي عمليات به داخل عراق رفته‌اند، امروز براي استقرار در نقاط مناسب تا زمان شروع عمليات، برنامه‌ريزي كردند. نيروهاي لشكر بدر و تيپ ويژه پاسداران در "چالاوه" مستقر هستند كه قرار شد فردا با تراكتور از چالاوه به "كاني‌تو" منتقل شوند. همچنين مقرر شد كه بخشي از نيروهاي لشكر بدر به قره‌داغ بروند و بخشي نيز در منطقه "كركر" با بر پا كردن چند چادر و همچنين خانه نايلوني در آنجا مستقر شوند. در تأمين آذوقه نيز اتحاديه ميهني كردستان عراق همكاري لازم را با نيروهاي خودي مي‌كند و به جز كمبود پتو و كيسه خواب، فعلاً مشكل اساسي براي نيروها وجود ندارد. نيروهاي شناسايي يگان‌ها نيز قرار است با همراهي راهنماهاي اتحاديه، به شناسايي منطقه عملياتي بپردازند.[۳] امروز در جلسه‌اي كه سران يكي ديگر از گروه‌هاي معارض عراقي با فرمانده قرارگاه فتح (برادر جعفري) داشتند، براي مبارزه با رژيم عراق درخواست سلاح و تجهيزات مي‌كردند كه فرمانده قرارگاه ضمن تأكيد به آنها براي اجراي عمليات‌هاي چريكي به خصوص ايجاد ناامني در مسيرهاي تردد قواي عراقي، قول مساعد داد كه در حد مقدورات به آنها كمك شود.[۴]

گزارش- 584

ارتش عراق بخشي از مناطق شمال شرقي استان اربيل را كه با جمهوري اسلامي ايران هم مرز است، تخليه كرده است و گردان‌هاي "خفيفه" (سبك) را جايگزين نيروهاي سازماني خود كرده است. سپاه پانزدهم رمضان در گزارشي به نقل از قرارگاه عملياتي شمال غرب ارتش جمهوري اسلامي ايران اعلام كرد: «در تاريخ 3/8/1366 يگان‌هاي نظامي ارتش عراق مستقر در مناطق حيات (نقشه ديانا)، دراو (نقشه سيدكان)، ليكان، دشت هرت و بيلاكوله (نقشه مرگسور)، گاروتا (نقشه شقلاوه)، اين مناطق را تخليه كرده‌اند و به جاي آنان گردان‌هاي خفيفه از عشاير دل‌و‌مري، مزوري، بالك، بلاوكاكي و خيراني مستقر شده‌اند. همچنين گردان‌هاي خفيفه قادربيك و سعيدبيك در حال حاضر در ارتفاعات مشرف به "دراو" مستقر هستند و ارتش عراق كليه راه‌هاي منتهي به دراو را مين‌گذاري كرده است.»[۵]

گزارش- 585

امروز سه جلسه براي بررسي و طرح‌ريزي چگونگي حفاظت از سواحل و جزاير جمهوري اسلامي ايران در منطقه خليج فارس و درياي عمان تشكيل گرديد. در اولين جلسه با حضور محسن رضايي، غلامعلي‌ رشيد، سيد‌علي‌ حسيني‌تاش و علي فدوي ضمن بررسي تهديداتي كه در اين منطقه متوجه ايران است، ميزان امكانات و نيرويي كه براي سپاه مقدور است جهت مقابله با اين تهديدات به كارگيرد، برآورد شد. همچنين مقرر گرديد كه تشكيل 30 گردان دريايي به وسيله سپاه و تأمين تجهيزات و بودجه آن به قرارگاه خاتم پيشنهاد گردد. براي تأمين نيروي مورد نياز اين منطقه استان‌هاي فارس، كرمان، اصفهان، هرمزگان و بوشهر پيش‌بيني شد.[۶] جلسه دوم، جلسه ستاد قرارگاه خاتم بود كه با حضور حجت‌الاسلام حسن روحاني، غلامعلي‌رشيد، سيد‌علي حسيني‌تاش، علي‌فدوي، علي صياد‌شيرازي، ابراهيم سنجقي در ساعت 8:45 در محل مجلس شوراي اسلامي تشكيل گرديد. در اين جلسه ضمن بررسي ضرورت افزايش مواضع و نيرو در سواحل، بر اولويت تقدم حفاظت از سواحل جاسك تا بندرعباس تأكيد شد و طرح حفاظت سكوهاي نفتي ارائه و بررسي گرديد. همچنين با توجه به اينكه سپاه اعلام كرد امكان تأمين بخشي از تجهيزات پيش‌بيني شده براي دفاع از جزاير تحت مسئوليت خود را ندارد، قرار شد سپاه آنچه خارج از توانش مي‌باشد، رسماً اعلام كند تا درباره اولويت خط پدافندي در زمين يا جزاير تصميم‌گيري شود. همچنين ضمن تأكيد بر اهميت منطقه چابهار، گفته شد كه هواپيماهاي امريكايي از بندرهاي گوادر و كراچي پاكستان براي گشت‌زني در خاك ايران استفاده مي‌كنند. علاوه بر اين، برادر رشيد از ستاد قرارگاه خاتم خواست تا به سپاه و ارتش برآورد اطلاعاتي زمين و جوّ منطقه ميناب و جاسك و اطراف آن تا عمق 100 كيلومتري، ابلاغ شود. همچنين آقاي روحاني برآورد نيازهاي مهندسي منطقه را ابلاغ كرد. آقاي رشيد نيز خواستار توجه مسئولان به اين مهم شد كه فشارهاي جنگ دريايي به نيرو و امكانات، جنگ زميني را تحت تأثير قرار داده است. در ادامه جلسه وضعيت سكوهاي نفتي و تهديداتي كه متوجه آنهاست بررسي شد. در نهايت قرار شد كه سپاه نيرو و تجهيزاتي براي حفاظت ساحل از جاسك تا بندرعباس مستقر نمايد.[۷] جلسه سوم در ساعت 11:15 در پادگان ولي‌عصر(عج) تهران با حضور فرماندهان و مسئولان نيروي هوايي سپاه و چند تن از مسئولان نيروي دريايي سپاه براي بررسي چگونگي استفاده از امكانات و تجهيزات نيروي هوايي سپاه، تشكيل شد. در اين جلسه ابتدا مسئول اطلاعات نيروي دريايي، علي‌فدوي، وضعيت كلي منطقه خليج فارس، مشكلات پدافندي، تهديدات و عمليات‌ها و درگيري‌هاي اين منطقه را تشريح كرد. سپس فرمانده نيروي هوايي، موسي ‌رفان، توانايي‌ها و امكانات نيروي هوايي سپاه كه امكان به كارگيري آن در منطقه خليج فارس وجود دارد، از جمله سيستم‌هاي موشكي و هواپيماهاي بدون سرنشين را تشريح كرد. پس از آن نيز توانايي، محدوديت‌ها و چگونگي استفاده از اين تجهيزات بررسي شد.[۸]

گزارش- 586

ساعت 17:55 به‌رغم بارندگي و ابري بودن هوا، چند هواپيما به مدت 15 دقيقه بر فراز شهر اهواز به پرواز درآمدند كه اين امر موجب وحشت مردم ‌شد و به دنبال آن شايعاتي درباره امريكايي بودن هواپيماهاي متجاوز، در شهر منتشر گرديد. شايعه‌پراكنان مي‌گفتند اين هواپيماها از نوع اف - 14 بوده‌اند كه براي شناسايي مواضع نيروهاي ايران در منطقه و احتمالاً ايجاد رعب و وحشت بر فراز شهر اهواز به پرواز درآمده‌اند.[۹]

گزارش- 587

امروز نيروهاي رزمنده از استان‌هاي خوزستان، هرمزگان و اصفهان عازم جبهه‌هاي نبرد شدند. گزارش‌ها حاكي است كه نيروهاي مردمي شهرهاي مختلف استان‌هاي خوزستان، هرمزگان، اصفهان و شهرهاي طبس، برازجان، شهركرد، اردكان، گرگان، مهاباد، ميبد، نقده، كاشان، رودان و جهرم پس از برگزاري مراسم و راه‌پيمايي به جبهه‌هاي نبرد اعزام شدند.[۱۰] همچنين دانشجويان و دانش‌آموزان شهرهاي اصفهان، اراك، بندرعباس، زاهدان، سمنان، زابل، اهواز، شيراز و چند شهر ديگر با برگزاري راه‌پيمايي مراتب تنفر و انزجار خود را از حضور نظامي امريكا در خليج فارس ابراز نمودند و آمادگي خود را براي مقابله با آن اعلام كردند.[۱۱] از سوي ديگر، اسيران عراقي اردوگاه سمنان طوماري را با خون خود امضا كردند كه در آن آمادگي خود را براي حضور در منطقه خليج فارس و رويارويي با نيروهاي امريكايي اعلام نمودند.[۱۲] همچنين رئيس مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق امروز با رئيس‌جمهوري اسلامي ايران ديدار و ضمن ارائه گزارشي از وضعيت نيروهاي سازمان يافته مجاهدان عراقي، برنامه‌هاي آينده اين مجلس را تشريح كرد. حجت‌الاسلام محمد‌باقر حكيم درباره حضور ناوگان امريكا در خليج فارس گفت: «اين اقدام به منظور جلوگيري از پيروز‌ي‌هاي جمهوري اسلامي در جبهه‌هاي نبرد با عراق و احساس خطر شديد امريكا از سقوط قريب‌الوقوع صدام انجام گرفته است.»[۱۳]

گزارش- 588

نماينده امام در شوراي عالي دفاع خاتمه جنگ را از راه سياسي امكان‌پذير دانست. آقاي هاشمي‌رفسنجاني هنگام بدرقه رئيس مجلس نمايندگان هند، سفر اين مقام هندي را سفري پرثمر و به موقع اعلام كرد و گفت در مذاكرات، هر دو طرف با حضور نيروهاي خارجي در آب‌هاي منطقه مخالفت كردند و حضور آنان را محكوم نمودند. وي همچنين در پاسخ به سؤالي تأكيد كرد كه ايران تنها پس از تعيين متجاوز، آتش‌بس با عراق را خواهد پذيرفت. آقاي‌هاشمي همچنين تأييد كرد دبيركل سازمان ملل پيام‌هايي حاوي نظرهاي شوراي امنيت و پيشنهادهايي درباره جنگ به تهران فرستاده است كه در اين پيشنهاد‌ها پذيرفته شده كميته‌اي براي تعيين متجاوز تشكيل شود، اما پيشنهاد‌هاي دريافتي، خام است. آقاي هاشمي افزود: «ما هرگز بنا نداريم با قول دادن و حرف زدن، به گفته مدعيان وقت را بكشيم. ما حرف آخرمان را اول زده‌ايم. حرف ما اين است كه تنها دو راه براي پايان جنگ وجود دارد: نخست اينكه رژيم بعثي صدام به وسيله يك اقدام نظامي سرنگون شود كه طبيعي است جنگ تمام شود و ديگر اينكه از طرق سياسي، به جنگ پايان داده شود و حالا هم اگر شوراي امنيت به وظايفش عمل كند معتقديم كه مي‌شود به جنگ از طرق سياسي پايان داد.»[۱۴] آقاي هاشمي در مذاكرات صبح امروز خود با رئيس مجلس هند نيز گفت: «اگر ما به عنوان غيرمتعهد‌ها فعال بوديم، باند ناتو جرئت نمي‌كرد با اين وسعت نيروهايش را به منطقه بياورد.» وي افزود: «تحقيقاً اكثريت كشورهاي غيرمتعهد از اين حركت ناتو ناراحتند ولي سازماني كه افكار آنها را در دنيا مطرح كند به صورت قوي و فعال نيست و هر روز مي‌تواند نوبت يكي از اعضاي غيرمتعهد‌ها باشد.»[۱۵] راديو بي.بي.سي با اشاره به ديدار رئيس مجلس هند از ايران گفت: «دولت ايران درصدد آن است كه كشورهاي عضو جنبش غيرمتعهد‌ها را ترغيب كند تا در يك اجلاس فوق‌العاده، حضور نظامي امريكا را در خليج فارس تقبيح كنند. در اين جهت مذاكراتي با كشورهاي امريكاي لاتين، هندوستان و ديگر دوستان ايران در جهان عرب صورت گرفته است. هاشمي‌رفسنجاني در ملاقاتش با رئيس پارلمان هندوستان از عدم كارآيي جرگه كشورهاي غيرمتعهد شِكوه كرد ... از قول فيدل‌كاسترو نيز نقل شده كه او در بسيج كردن جرگه غيرمتعهدها عليه امريكا با ايران موافق است و گفته است كه كشورهاي غيرمتعهد بايد بسيج شوند تا واكنشي مناسب در مقابل مداخله امريكا نشان بدهند.»[۱۶]

گزارش- 589

نخست‌وزير، وزارت امور خارجه و ستاد تبليغات جنگ به احتمال حمله امريكا و تهديدات وزير دفاع امريكا عليه ملت ايران، پاسخ دادند. نخست‌وزير در پايان جلسه امروز هيئت دولت گفت: «دولت بر اساس تكيه بر نيروهاي مؤمن و انقلابي براي هر شرايطي برنامه‌اي خاص دارد و اينكه واينبرگر وزير جنگ امريكا گفته است كه در صورت تحريم ايران ريشه ملت ايران خشكانده خواهد شد، نشان دهنده جهان بيني و اطلاعات اندك و حماقت سران امريكاست كه نه از معناي ملت و نه از تاريخ آدمكشي‌هاي خودشان در نقاط مختلف جهان اطلاع دارند كه اگر آدمكشي‌ها و حصر اقتصادي و نظامي مي‌توانست ريشه ملت‌ها را خشك كند بايد كشورهايي كه پس از جنگ جهاني دوم سر از زير چتر شوم استعمار برآورده‌اند، هيچ كدام از آنها اكنون در جهان حضور نداشته و تنها ابرقدرت‌ها و چند كشور اروپايي باقي‌مانده باشند.» وي افزود: «ابله بودن و اطلاعات ابتدايي وزير جنگ امريكا چيز خطرناكي است كه ما را مجبور به اتخاذ تدابير لازم مي‌كند.» آقاي موسوي نخست‌وزير درباره طرح9 ماده‌اي اخير دبيركل سازمان ملل براي اجراي قطعنامه 598 كه بر اساس آن اجراي يك آتش‌بس غير‌رسمي و تشكيل محكمه‌اي براي تعيين متجاوز پيش‌بيني شده، گفت: «هر نوع پيشنهادي از جمله طرح9 ماده‌اي دبيركل بايد با معيار طرح ما كه داراي اجزاي بسيار ساده‌اي است محك زده شود و همان طور كه ما بارها اعلام كرده‌ايم كليد قضيه جنگ معرفي متجاوز و گام بعدي مجازات او است.» وي افزود: «ما معتقديم كه حضور امريكا و شرارت‌هاي او در خليج فارس قطعنامه 598 را ملغي كرده و ماده پنجم اين قطعنامه به كرات توسط امريكا نقض و مورد تجاوز قرار گرفته و علاوه بر آن تشنج‌آفريني‌هاي امريكا در خليج فارس حركت به سوي يك جنگ تمام عيار را نشان مي‌دهد.»[۱۷] سخنگوي وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران نيز در واكنش به سخنان واينبرگر در كنگره امريكا، اعلام كرد: تجربه خليج فارس به تجاوزگران امريكايي خواهد فهماند كه مردم ايران چگونه ريشه موجوديت آناني را كه قصد نابودي يك ملت بزرگ را كرده‌اند، خواهند خشكاند. اكنون كه بيش از هر زماني نيات واقعي امريكا براي لشكركشي به خليج فارس روشن شده است … اين اظهارات براي آن دسته از متحدان امريكا كه تصور مي‌كنند همراهي ناوهاي جنگي آنان با ناوهاي امريكايي براي تأمين امنيت منطقه است نيز نبايد ترديدي باقي بگذارد كه امريكا چه دامي براي آنان گسترده و چرا ملت ايران به حضور تجاوزكارانه امريكا اين چنين واكنش نشان مي‌دهد.»[۱۸] دكتر كمال خرازي سخنگوي ستاد تبليغات جنگ نيز درباره سخنان وزير دفاع امريكا گفت: «واينبرگر اين آرزو را به گور خواهد برد. وزير جنگ امريكا هم اكنون بر امواج كف‌آلودي سوار است كه دستگاه‌هاي تبليغي امريكا براي او ساخته است. امواجي كه تنها فرياد رساي ملت مقاوم و نستوه ايران آن را متلاشي خواهد كرد و آن هنگام واينبرگر و امثال او اين گونه جاهلانه و ابلهانه سخن گفتن را به خود راه نخواهند داد.» به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي دكتر خرازي ادعاهاي دستگاه‌هاي خبري امريكا مبني بر حضور تكنسين‌هاي نظامي چين در ايران را به شدت تكذيب كرد و گفت: «امريكا با تمسك به بهانه‌هاي واهي و طرح اين گونه ادعا‌هاي بي‌اساس تلاش مي‌كند كشور چين را براي تمكين به نظراتش در شوراي امنيت تحت فشار قرار دهد.»[۱۹]

گزارش- 590

نفتكش 263 هزار تني "تون ‌بريج" را كه يك رزم‌ناو انگليسي اسكورت مي‌كرد، نيروهاي ايران متوقف و بازرسي كردند و پس از اطمينان از آنكه هيچ‌گونه كالاهايي به مقصد عراق حمل نمي‌كند، اجازه دادند تا به راه خود ادامه بدهد. نفتكش تون‌ بريج كه نام قبلي آن "الفيحه" بود، اولين نفتكش كويتي است كه در انگلستان به ثبت مجدد رسيده و پرچم انگليس روي آن افراشته شده است. دومين نفتكش كويتي موسوم به "الجلايه" هفته گذشته پرچم خود را به پرچم انگليس تغيير داد و قرار است يكي ديگر از نفتكش‌هاي اين شيخ‌نشين در هفته جاري در انگليس به ثبت برسد. سخنگوي وزارت دفاع انگلستان ضمن تأييد خبر بازرسي نفتكش تون بريج آن را حق طبيعي جمهوري اسلامي ايران دانست و گفت: «اگر ايران نسبت به محموله يك كشتي ظنين شود، طبق قوانين بين‌المللي حق دارد آن را بازرسي كند. انگليس در عين حال حق عبور از آب‌هاي بين‌المللي خليج فارس را براي كشتي‌هاي داراي پرچم انگليس محفوظ نگه مي‌دارد.»[۲۰]

گزارش- 591

دولت كويت هم‌زمان با تقويت توان دفاعي خود، اسكله‌هاي از كار افتاده را مجدداً به كار گرفته است تا قطع صدور نفت از پايانه "سي‌ايلند" بندر الاحمدي را جبران كند. روزنامه القبس نوشت: «براي جبران ميزان كاهش صدور نفت مقام‌هاي كويتي در نظر دارند اسكله‌اي را كه در نزديكي ترمينال احمدي به عنوان توقفگاه اضطراري نفتكش‌ها استفاده مي‌شد، مجدداً به كار اندازند. از اين اسكله قبلاً در شرايط نامساعد و طوفاني دريا و همچنين براي بارگيري سوپرتانكرها استفاده مي‌شده است. عمليات پاك‌سازي ترمينال نفتي احمدي كويت كه هدف حمله موشكي قرار گرفته بود، براي بررسي ميزان خسارات وارده آغاز شد.»[۲۱] در حال حاضر كارشناسان امور نفتي سرگرم برآورد خسارات وارده به اتاق كنترل ترمينال نفتي بندر الاحمدي مي‌باشند. اعلام شده كه اتاق كنترل ياد شده در پي اصابت موشك به اطراف آن واژگون گرديده است.[۲۲] يك گروه از متخصصان نظامي امريكا براي بررسي راه‌هاي تقويت توان دفاعي كويت در مقابل حملات موشكي در اين كشور به سر مي‌برند. همچنين اعلام شده است كه كويت به منظور مقابله با تهديدات ناشي از موشك‌هاي ساحل به دريا در روزهاي اخير، حدود 30 قبضه موشك ضد هوايي "سوپر هاوك" در جزيره "فيلكه" مستقر كرده است. كارشناسان غربي معتقدند كه موشك "هاوك" براي انهدام كردن موشك كرم ابريشم كه در ارتفاع كم پرواز مي‌كند سلاح مناسبي نيست.[۲۳]

گزارش- 592

بمب‌گذاري در دفتر هواپيمايي "پان‌ امريكن" نشان داد كه كويت نه تنها در مقابل موشك‌هاي كرم ابريشم ناتوان است بلكه از درون نيز ضربه‌پذير است. برخي از روزنامه‌هاي كويت يك روز پس از انفجار دفتر پان ‌امريكن خواستار اخراج كويتي‌هاي ايراني‌الاصل از كويت شده و آنها را ستون پنجم ايران ناميدند. روزنامه الانباء در سرمقاله خود نوشت: «آنهايي كه تنفر آنها از كشور ما كورشان كرده است از سرزمين ما سوء استفاده مي‌كنند و لايق برخوردار شدن از حق اقامت در نزد ما نيستند.» الانباء افزود: «منابع ديپلماتيك بمب‌گذاري اخير در كويت را يك تحول نگران كننده ناميدند كه بيانگر آسيب‌پذير بودن اين كشور است و در امان ماندن از آن بسيار مشكل مي‌باشد.» به نوشته الانباء يك ديپلمات غربي گفت: چنانچه تعداد زيادي از مردم اقدام به ساختن اين بمب‌ها در آشپزخانه‌هاي خود كنند و آنها را در زير ميزهاي غذاخوري در رستوران‌ها كار بگذارند، در آن صورت كويتي‌ها با مشكلات جدي مواجه خواهند شد. الانباء از قول يك ديپلمات ديگر غربي نوشت: «برخي از شيعيان تصوير امير كويت را بر روي ديوار نصب كرده‌اند ولي تصوير (امام)‌خميني را در كشوي ميز خود نگه مي‌دارند. شيعيان كويت اخيراً يك سلسله تظاهرات ضدامريكايي در اين كشور برپا كردند كه تصوير اين تظاهرات در تلويزيون ايران نشان داده شد.» الانباء افزود: «ديپلمات‌ها و كويتي‌ها اعتقاد دارند كه تنها بخش كوچكي از شيعيان كويت به تندروي گرايش دارند و دولت كويت تمامي اقدامات قضايي را براي مهار آنها به عمل آورده است.»[۲۴]

گزارش- 593

طه‌ياسين رمضان معاون نخست‌وزير و طارق عزيز وزير خارجه عراق امروز به طور غيرمنتظره راهي عربستان و كويت شدند. با ورودِ هيئت عالي‌رتبه عراقي وزيران خارجه كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج فارس اجلاس خود را در رياض به مدت يك روز تمديد كردند تا با مقام‌هاي عراقي ديدار و گفت‌وگو كنند.[۲۵] ستاد تبليغات جنگ در يك جمع‌بندي اهداف احتمالي زير را براي سفر عالي‌رتبه‌ترين مقام‌هاي سياسي - نظامي عراق بعد از صدام، به عربستان و كويت چنين بر شمرده است: «الف) هدف از اين سفر مي‌تواند زمينه‌سازي براي انجام دادن يك اقدام نظامي عمده عليه ايران باشد. مسلماً اگر اين اقدام ضربه سنگيني به ايران وارد كند، اقدامات تلافي‌جويانه ايران مي‌تواند عربستان و كويت را شامل شود، لذا ضروري است كه مقام‌هاي عراقي قبلاً هماهنگي لازم را با مقام‌هاي اين دو كشور به عمل آورده باشند. اجراي يك اقدام نظامي عمده عليه ايران با توجه به ركود نظامي چند روز گذشته در خليج فارس و توقف حملات عراق به تأسيسات اقتصادي و نظامي ايران تا حدودي قابل پيش‌بيني است. ب) احتمالاً عراق در پي زمينه‌سازي براي انجام دادن يك درگيري گسترده و جنگ تمام عيار بين ايران و امريكا است و مشاركت كويت و عربستان در اين زمينه ضروري احساس شده است و لذا مقام‌هاي عراقي با هدف انجام هماهنگي بين دو كشور براي مقصود فوق، دست به اين سفر زده‌اند. ج) ممكن است عراق خواستار استقرار نيروهايش در خاك كويت براي دفاع از تماميت ارضي كويت و در نهايت ضربه زدن به ايران باشد. جزاير بوبيان، فيلكه و وربه مناطق قابل دسترسي براي عراق مي‌باشند و مسلماً هماهنگي قبلي ضروري است. د) عراق نياز شديد به كمك‌هاي اقتصادي و نظامي عربستان و كويت دارد و در اين مقوله ترديدي نيست. بنابراين، اين احتمال نيز دور از نظر نخواهد بود كه مقام‌هاي عراقي براي تكدي به عربستان و كويت رفته‌اند. ﻫ) سفر مقام‌هاي عراقي قاعدتاً مي‌تواند موضوع اجلاس آتي سران عرب را نيز شامل شده باشد چرا كه هماهنگي عراق با دو كشور ثروتمند عربي - كه به واسطه همين تموّل مي‌توانند كشورهاي پيشرو را تحت فشار قرار دهند - مي‌تواند منافع سياسي مناسبي را براي عراق به ارمغان داشته باشد.[۲۶] راديو بي.بي.سي نيز در تحليلي در اين‌باره گفت: «تمديد مدت اجلاس وزيران خارجه شوراي همكاري مبين اين بود كه در ميان كشورهاي عضو اختلاف نظر وجود دارد. امارات متحده عربي، عمان و قطر به خصوص خواهان اتخاذ موضع محتاطانه‌تري در برخورد با مسئله ايران هستند. لحن بيانيه ديروز شوراي همكاري ضمناً مي‌تواند موجبات يأس عراق را كه دو نفر از رهبرانش يعني طه‌ياسين رمضان و طارق‌ عزيز در رياض مذاكرات جداگانه‌اي با ملك‌فهد انجام داده‌اند، نيز فراهم آورده باشد.»[۲۷]

گزارش- 594

عربستان و كويت در اجلاس وزيران خارجه شوراي همكاري خليج فارس - كه به دليل ورود هيئت عالي‌رتبه عراق به عربستان زمان برگزاري آن يك روز تمديد شد - تلاش مي‌كنند كشورهاي عربي ديگر را به اتخاذ موضعي واحد در قبال ايران در اجلاس آتي سران عرب يا قطع روابط سياسي با آن راغب سازند. وزيران خارجه و دارايي شركت كننده شوراي همكاري در بيانيه خود اقدامات ايران را مغاير با نيازهاي حفظ و امنيت و ثبات در منطقه دانسته و اعلام كردند: «اجلاس، تجاوزات ايران را محكوم و تقبيح مي‌كند.» در بيانيه همچنين آمده است: «شورا اوضاع منطقه و توسعه خطرناك جنگ را - كه بر اثر تجاوزات ايران به كويت انجام مي‌شود - بررسي كرده و تأكيد مي‌كند كه از ابتدا نسبت به حفظ امنيت و صلح در منطقه و دور نگه‌داشتن آن از خطرهاي درگيري تمايل شديد داشته و در جهت كاهش تشنج و ايجاد راه‌حل مسالمت‌آميز طبق مصوبات شوراي امنيت به ويژه مصوبه 598 كوشش مي‌نمايد. شورا همچنين روابط اعراب و ايران را در پرتو تصميم اجلاس وزيران خارجه جامعه عرب مورخ 2 اوت (11/5/1366) گذشته مورد بحث قرار داده و مقرر مي‌دارد كه اين موضوع جهت تعيين نحوه روابط به اجلاس آينده سران در "امان" موكول گردد.» در پايان بيانيه ابراز اميدواري شده كه كنفرانس آينده سران عرب به مسئوليت‌هاي خود در قبال تجاوزات مكرر به اين بخش مهم از ميهن عربي عمل كند.[۲۸] شيخ‌ صباح ‌الاحمد‌الصباح معاون نخست‌وزير و وزير خارجه كويت نيز گفت: «طرح قطع روابط سياسي اعراب با ايران، مورد استقبال تمامي كشورهاي عربي در اجلاس آتي سران عرب در امان قرار خواهد گرفت.» وي در سخنان خود كه در شماره امروز روزنامه السياسه منتشر شد، افزود: اجلاس آتي اضطراري سران عرب در امان در پرتو واكنش‌هاي گسترده اعراب و جهان در قبال حملات مكرر ايران بر كويت، مسئله قطع روابط سياسي اعراب با ايران را بررسي خواهد كرد.» وي ضمن اظهار رضايت از حمايت وزيران خارجه شش كشور عضو شوراي همكاري خليج فارس از كويت گفت: «كويت از نتايج كار اجلاس وزيران خارجه و اقتصاد كشورهاي شوراي همكاري كه امشب در رياض به كار خود پايان داد، رضايت كامل دارد.»[۲۹] از سوي ديگر، راديو بي.بي.سي گفت: «عربستان سعودي متحدان خود در شوراي همكاري خليج فارس را كه اكنون در رياض گردهمايي دارند، تحت فشار قرار مي‌دهد تا پيمان دفاعي متقابلي را به اجرا بگذارند كه بر طبق آن كماندوهاي تعليم ديده در غرب بتوانند در كويت مستقر شوند. گفته شده كه عربستان سعودي مي‌خواهد يك گروه شش نفره كماندويي به كويت اعزام كند.» اين راديو افزود: «ممكن است موشك‌هاي استينگر - كه قرار است امريكا فروش آن را به بحرين مورد بررسي قرار دهد - در اختيار اين گروه كماندويي گذاشته شود.»[۳۰]

گزارش- 595

تحرك ديپلماتيك ايران در صحنه‌هاي جهاني براي مقابله با اقدامات امريكا در شوراي امنيت و تهاجمات نظامي در خليج فارس مورد توجه رسانه‌ها و تحليل‌گران سياسي مي‌باشد. روزنامه واشنگتن پست در گزارشي از گسترش روابط ايران و شوروي نوشته است: «ايران در تلاش آشكار در برابر كوشش‌هاي امريكا براي اعمال تحريم فروش اسلحه عليه ايران به گسترش تماس‌هاي ديپلماتيك در شرق و غرب دست زده و چنين مي‌نمايد كه فعاليت گسترده‌اي را براي گسستن روابط شوروي با عراق آغاز كرده است. هم‌زمان تهران بر پافشاري خود براي متجاوز شناخته شدن عراق پيش از برقراري هرگونه آتش‌بس در جنگ هفت سالة دو كشور افزوده است. گفته مي‌شود كه تندروي دگرباره ايران، بر اعتبار مأموريت اخير خاوير پرز دكوئيار، دبيركل سازمان ملل، در منطقه آسيب زده است. اما اخبار مربوط به شوروي هم بازتاب ملايمي داشت و بر اين نظر تأكيد گذاشت كه ايران در گسترش مناسباتش با شوروي احتياط پيشه كرده و به سنجش واكنش مردم نسبت به اين اقدام پرداخته است. هدف ايران در اين زمينه آن است كه موقعيت سياسي‌اش را در برابر غرب تحكيم بخشد، از انزوا به درآيد و ميان عراق و شوروي شكاف ايجاد كند. در اين حال به اعتقاد تحليل‌گران، تندروي‌هاي دوباره و از سرگرفته شدن پافشاري ايران در زمينه متجاوز شناخته شدن عراق در جنگ خليج فارس، احتمال موفقيت مأموريت دوم دكوئيار را با ترديد بيش‌تري همراه كرده است.»[۳۱] يك نشريه داخلي سپاه استقبال شوروي از بهبود و گسترش روابط با ايران را ناشي از نحوه برخورد ايران با امريكا در خليج فارس ‌دانسته و نوشته است: «پس از اصابت يك فروند موشك كرم ابريشم به كشتي امريكايي (با پرچم ليبريا) ]ر.ك. به روزشمار 23/7/1366[ كه يك روز پس از سفر "آقازاده" ]وزير نفت ايران[ به شوروي صورت گرفت، برخورد روس‌ها به‌كلي تغيير كرد و آقازاده را كه در يكي از هتل‌هاي معمولي مسكو به سر مي‌برد، به كاخ مجللي منتقل كردند و با وي در سطح مطلوبي در زمينه نفت وارد مذاكره شدند.»[۳۲]

گزارش- 596

دو تن از عوامل حزب دمكرات كه با عراق همكاري مي‌كردند و در چندين مورد بمب‌گذاري در تهران شركت كرده بودند، هنگام خروج از مرز در ارتفاعات شهرستان بانه، با همت برادران اطلاعات سپاه دستگير شدند. اين دو تن اخيراً از زندان اوين فرار كرده و درصدد ورود به عراق بودند.[۳۳]




منابع و مآخذ روزشمار 1366/08/03

  1. سند شماره 1522/ د مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه نجف در عمليات انجام نشده نصر8 (نادر نوروزشاد)، 17/7 تا 4/8/1366، ص70
  2. همان، ص72 تا 79.
  3. سند شماره 1547/ د مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه رمضان (مسعود سرمدي)، 2/8/ تا 17/8/1366، ص17 تا 23.
  4. همان، ص2 تا 16.
  5. سند شماره 97786 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي سپاه پانزدهم رمضان، به فرماندهي نيروي زميني سپاه، 14/8/1366.
  6. سند شماره 1555/ د مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه نيروي دريايي سپاه (سعيد سرمدي)، 29/7 تا 10/8/1366، ص101 تا 109.
  7. همان، ص109 تا 124.
  8. مأخذ5، ص125 تا 164.
  9. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه،" شماره221، 5/8/1366، ص2، اهواز - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 4/8/1366؛ و - خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارش‌هاي ويژه شماره220، 4/8/1366، ص2، اهواز - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 3/8/1366.
  10. روزنامه جمهوري اسلامي، 4/8/1366، ص2.
  11. روزنامه اطلاعات، 4/8/1366، ص2.
  12. روزنامه اطلاعات، 6/8/1366، ص18.
  13. روزنامه رسالت، 4/8/1366، ص2.
  14. مأخذ10، ص12.
  15. مأخذ11، ص3.
  16. واحد مركزي خبر، بولتن راديوهاي بيگانه، 6/8/1366، ص9، به نقل از راديو بي.بي.سي، 5/8/1366؛ و - مأخذ9، رديف اول، ص23، راديو بي.بي.سي، 4/8/1366.
  17. مأخذ10، ص12.
  18. روزنامه كيهان، 4/8/1366، ص3، خبرگزاري جمهوري اسلامي.
  19. روزنامه كيهان، 3/8/1366، ص3؛ و - روزنامه رسالت، 3/8/1366، ص2.
  20. روزنامه كيهان، 5/8/1366، ص3.
  21. مأخذ18، ص18، كويت - روزنامه القبس، 3/8/1366.
  22. سند شماره 046293 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از مركز فرماندهي كل سپاه‌پاسداران، به نيروي دريايي سپاه، 3/8/1366، ص1.
  23. همان، ص1.
  24. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه،" شماره 220، 4/8/1366، ص16، كويت - خبرگزاري آسوشيتدپرس، 3/7/1366، به نقل از روزنامه الانباء.
  25. همان، ص18، رياض - خبرگزاري آسوشيتدپرس، 3/7/1366.
  26. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه،" شماره222، 6/8/1366، ص6.
  27. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه،" شماره221، ص22، راديو بي.بي.سي 4/8/1366.
  28. سند شماره 212723 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش‌هاي سياسي خارجي، 5/8/1366.
  29. مأخذ27، ص15، كويت - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 4/8/1366.
  30. مأخذ24، ص10، راديو بي.بي.سي، 3/8/1366.
  31. مأخذ24، ص8، راديو امريكا، 3/8/1366.
  32. مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، نشريه "بررسي جنگ"، شماره 2، 4/8/1366، ص31.
  33. دفتر سياسي نمايندگي امام در سپاه نشريه "رويدادها"، شماره 169، 14/8/1366، ص12.