1365.12.19
| روزشمار جنگ سال 1365 1365.12.19 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | نوزده اسفند |
| تاریخ شمسی | 1365.12.19 |
| تاریخ میلادی | 10 مارس 1987 |
| تاریخ قمری | 9 رجب 1407 |
گزارش- 228
در ادامه پاتك‌هاي عراق به منطقه عملياتي كربلاي7 (حاج‌عمران)، امروز نيز يك گردان از نيروهاي دشمن كوشيدند ارتفاع 2519 را بازپس گيرند كه حمله آن‌ها دفع گرديد. در دفع حمله امروز عراق يك تن از نيروهاي دشمن به اسارت درآمد[۱] و شماري از نفرات باقي‌مانده تيپ96 از لشكر23 عراق كشته يا مجروح شدند. يك پايگاه دشمن و مقادير قابل توجهي سلاح و ادوات جنگي آن‌ها نيز به آتش كشيده شد.[۲] همچنين در گلوله‌باران تيپ106 عراق به وسيله نيروهاي خودي، 77 سرباز و درجه‌دار كشته و 12 افسر و 47 سرباز و درجه‌دار زخمي شدند.[۳] با پايان يافتن عمليات كربلاي7، تفاسير متعددي در مورد اهداف، نتايج و اهميت آن مطرح شده است. براي نمونه راديو "بي.بي.سي" در گزارشي دلايل حمله ايران از شمال‌غرب كشور (منطقه عملياتي كربلاي7) را چنين برشمرد: «يكي از دلايل حملات ايران در كردستان عراق، مشغول نگاه داشتن نيروهاي عراقي در سرتاسر مرز هزار كيلومتري اين كشور است تا به اين ترتيب ارتش عراق نتواند سربازاني را كه در جبهه شمالي مستقرند، به خطوط مهم‌تر در بخش مركزي و جنوبي منتقل نمايد. اما به عقيده كارشناسان نظامي دليل ديگر حمله ايران در منطقه كردستان احتمالاً اين است كه عدم توفيق در عمليات اطراف بصره را جبران كند.»[۴]
گزارش- 229
يك هواپيماي عراقي يكي از روستاهاي توابع شهرستان دهلران را بمباران كرد كه بر اثر آن، يك تن از اهالي روستا شهيد شد، دو تن زخمي شدند و به واحدهاي مسكوني نيز خساراتي وارد آمد.[۵] ستاد كل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي اعلام كرد: «يك فروند ميگ-23 عراقي در ساعت 12:10 در منطقه عملياتي شرق بصره هدف آتش پدافند نيروي زميني سپاه پاسداران انقلاب اسلامي قرارگرفت و در پشت مجتمع پتروشيمي عراق سرنگون شد.»[۶] راديو "صوت‌الجماهير" هم ادعا كرد: «نيروهاي ايراني ظهر امروز مجتمع مسكوني شاندري را به وسيله توپخانه دوربرد گلوله‌باران كرده كه بر اثر آن خساراتي به مجتمع مسكوني و دارايي‌هاي شهروندان غيرنظامي وارد شد.»[۷]
گزارش- 230
رئيس‌جمهور اسلامي ايران در ديدار با اعضاي گروه تلويزيوني جهاد سازندگي و گردانندگان برنامه "روايت فتح" بر لزوم استفاده از هنر براي حفظ فضاي معنوي جبهه‌ها تأكيد كرد: «تنها با كارهاي هنري و حركت‌هاي هنرمندانه است كه مي‌توان فضاي معنوي جبهه‌ها را به تصوير كشيد. در جبهه‌هاي جنگ حماسه‌هاي تاريخي فراواني وجود دارد كه جست‌وجو، ثبت و برجسته‌كردن آن‌ها جز با بيان هنري امكان‌پذير نيست.» رئيس شوراي‌عالي انقلاب فرهنگي با اشاره به مجموعه خوب تلويزيوني "روايت فتح" گفت: «وقتي مشاهده مي‌شود دوربين با حركت هنرمندانه به ميدان جنگي رفته و فضاي معنوي هزاران رزمنده از اقشار مختلف را به تصوير مي‌كشد، انسان به آن حقيقتي كه اقشار مختلف مردم [را] علي‌رغم دريافت‌هاي متفاوت اجتماعي، در جبهه به دور هم جمع كرده‌است، بهتر پي مي‌برد زيرا جبهه‌هاي جنگ ما مانند جبهه‌هاي جنگ كلاسيك شناخته شده در دنيا نيست و از ماهيت معنوي خاصي برخوردار است.»[۸]
گزارش- 231
امروز در ادامه مذاكرات نمايندگان مجلس شوراي اسلامي براي تصويب بودجه سال 1366، موضوع چگونگي تهيه اقلام دفاعي و نظامي وزارت‌خانه‌هاي دفاع و سپاه پاسداران مورد بحث و بررسي قرار گرفت و بند "ب" تبصره 45 قانون بودجه سال 1364 - كه به تهيه اقلام دفاعي و نظامي وزارت دفاع و وزارت سپاه پاسداران مربوط مي‌شود - بدين شرح اصلاح شد: «به منظور هماهنگي در خريدهاي خارجي، وسايل و تجهيزات نظامي و اقلام عمده دفاعي وزارت‌خانه‌هاي دفاع و سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و نيروهاي سه‌گانه ارتش جمهوري اسلامي ايران، كليه خريدهاي مذكور بايد زير نظر هيئتي مركب از نمايندگان شوراي‌عالي دفاع و وزارت‌خانه‌هاي دفاع و سپاه پاسداران انقلاب اسلامي با كسب مجوز از شوراي‌عالي دفاع در حدود و اعتبارات مصوب انجام گيرد. يك نفر از نمايندگان مجلس (موضوع بند "ز" تبصره 45 قانون بودجه سال 1364 كل كشور) جهت نظارت در امر خريد شركت خواهد نمود و همچنين نمايندگان نخست‌وزير، وزير اطلاعات و وزير امورخارجه مي‌توانند به‌عنوان ناظر در هيئت بررسي خريد شركت نمايند. خريد هرگونه اقلام دفاعي قابل توليد در داخل، از خارج، در موعد مقرر مورد نياز نيروها، منوط به تأييد سازمان صنايع دفاع داير بر عدم ساخت يا عدم توان ساخت در مدت تحويل كالا از خارج مي‌باشد.»[۹] مجلس همچنين پيشنهاد افزايش 45 ميليارد ريال به هزينه جنگ در لايحه بودجه 1366 را مورد بحث و بررسي قرار داد و نمايندگان موافق و مخالف درباره آن صحبت كردند. در پايان مذاكرات با توجه به اين‌كه اكثر نمايندگان با افزايش 40 ميليارد ريال براي رديف جنگ در لايحه بودجه موافق بودند، اين پيشنهاد تصويب شد.[۱۰]
گزارش- 232
اخبار رسيده از داخل عراق بيان‌گر افزايش فشارهاي امنيتي عليه مخالفان حكومت صدام است. تلويزيون عراق ضمن اعلام مرگ "حمد العبدالله" وزير سابق صنايع سبك عراق، ادعا كرد كه علت مرگ وي بيماري و افسردگي است در حالي كه شاهدان عيني در عراق گفتند قبل از اعلام خبر مرگ حمدالعبدالله، صداي شليك چند گلوله را از منزل مسكوني وي شنيده‌اند. به نوشته هفته‌نامه "العمل‌الاسلامي"، وي پيش از تصدي وزارت صنايع سبك، مقام دبيري كاخ رياست‌جمهوري عراق را به عهده داشت و مردم عراق او را هم‌دست اصلي صدام در مسموم كردن "احمد حسن‌البكر" مي‌دانند كه همانند ديگر نزديكان صدام كه در جنايات مخفيانه وي شريك بوده‌اند، سرانجام در يك حادثه ناگهاني جان خود را از دست‌داد.[۱۱] هفته‌نامه عربي "لواء الصدر" نيز در مورد اقامت اجباري "ميشل عفلق" يكي از بنيان‌گذاران حزب بعث در عراق، نوشته‌است: «صدام‌حسين، ميشل عفلق مؤسس حزب بعث را به منظور جلوگيري از فرار وي، وادار به اقامت اجباري در عراق كرده‌است. صدام براي راضي كردن ميشل عفلق به ماندن در عراق، اخيراً چند بار با وي در خانه‌اش ملاقات كرده‌است. در بغداد شايع است كه ميشل عفلق براي مصون ماندن از خطراتي كه از جانب صدام متوجه مقامات عراقي است، قصد دارد در اولين فرصت ممكن عراق را ترك كند.[۱۲] همچنين به دنبال دست‌گيري شش تن از استادان دانشگاه‌هاي موصل و اربيل در استان كردستان عراق، انجمن علماي اين استان در مورد سرنوشت آن‌ها به‌شدت ابراز نگراني كرده‌اند. به گزارش هفته‌نامه عربي "الجهاد"، اين عده از استادان دانشگاه به اتهام نشر افكار اسلامي دست‌گير شده‌اند و تاكنون هيچ اطلاعي از سرنوشت آن‌ها در دست نيست.[۱۳]
گزارش- 233
معاون وزير نفت عراق به نقل از خبرگزاري اوپك از بغداد اعلام كرد كه دومين خط لوله گاز عراق به كويت در ماه آينده مسيحي مورد بهره‌برداري قرار خواهد گرفت. پايان عمليات احداث دومين خط لوله گاز به كويت، عراق را قادر مي‌سازد كه روزانه 400 ميليون متر مكعب گاز مايع به كويت صادر كند.[۱۴] در اين حال، ارسال نفت عراق از طريق تركيه همچنان متوقف مانده‌است. راديو بي.بي.سي. نيز در گزارشي اعلام كرد: «عمليات تعمير خط لوله نفت عراق كه از تركيه عبور مي‌كند و در اثر ريزش كوه در نزديكي شهرك "جيهان" واقع در ايالت "ادنا" در جنوب تركيه قطع شده‌بود، آغاز شده‌است ولي معلوم نيست كه صادرات نفت از طريق خط لوله مذكور در چه زماني از سر گرفته خواهد شد.»[۱۵]
گزارش- 234
با گذشت هفت سال از جنگ ايران و عراق، دو ابرقدرت امريكا و شوروي نتوانسته‌اند نقش تعيين‌كننده‌اي در سرنوشت جنگ ايفا كنند، اما برخي رسانه‌هاي خبري روابط حاكم بين دو ابرقدرت و مواضع آنان در جنگ را ابتكار عمل آنان اعلام كرده‌اند. راديو امريكا در تحليلي از مواضع دو ابرقدرت گفت: «انديشه دو ابرقدرت نه چندان متوجه جنگ، بلكه متوجه موضع و موقعيت اين دو كشور به‌ويژه ايران در منطقه است. به اين معنا كه تا آن‌جا كه جنگ تهديد و مخاطره‌اي براي امريكا و شوروي نداشته‌باشد، به جنگ اولويت داده نمي‌شود. حتي زماني كه جنگ مخاطره‌آميز مي‌نمايد، روابط دو ابرقدرت با دو كشور متخاصم مقدم بر ملاحظات مربوط به جنگ قرار مي‌گيرد. در اين حال اگرچه رقابت‌هاي امريكا و شوروي انگيزه و محرك جنگ به شمار مي‌رود، آشكار است اين‌گونه رقابت‌ها مانعي است در سر راه اقدام مشترك آن‌ها براي پايان دادن به جنگ. از اين رو به خاطر اهميت حياتي جنگ براي هر دو سو و همسايگان، سياست دو ابرقدرت در قبال جنگ تقريباً همان سياست آن‌ها نسبت به دو كشور در جنگ است. از اين رو سياست اتحاد شوروي در مورد جنگ نه روشن است و نه يك بعدي است، بلكه سياستي است كه در واكنش به رويدادهاي منطقه شكل مي‌گيرد [كه] در آن واحد هم فرصت‌طلبانه است و هم به جبران آسيب توجه‌دارد.» اين راديو سپس افزوده: «شهرام چوبين" سياست شوروي در قبال جنگ ايران و عراق را به سه دوره مشخص مرتبط مي‌دانند: نخستين دوره از اكتبر 1980 تا تابستان 1982، اين مرحله‌اي است كه با حمله عراق به ايران آغاز مي‌شود. شوروي‌ها از تصميم صدام‌حسين به حمله به ايران خشنود نبودند زيرا جنگ تنها به تفرقه نيروهاي ضدامپرياليسم منجر خواهد شد و توجه را از مسئله اصلي در منطقه اسرائيل منحرف خواهد كرد و به كار تشكيل جبهه متحدي عليه اسرائيل لطمه خواهد زد و بالاخره جنگ، برادركشي، پرهزينه و بيهوده است و بايد از راه مذاكره فيصله يابد. دومين مرحله از اوايل سال 1982 با رانده‌شدن عراقي‌ها از خاك ايران و پيشروي نيروهاي ايران در خاك عراق شروع مي‌شود. پديده‌اي كه براي شوروي‌ها بسيار نگران كننده بود چرا كه گمان مي‌كردند واكنش امريكا به بهانه دفاع از كشورهاي خليج‌فارس را به همراه بياورد. افزون بر اين، پيروزي احتمالي ايران مسائل ديگري براي شوروي ايجاد مي‌كرد، از آن جمله شكست يك متحد شوروي و از آن مهم‌تر افزايش توان و نيروي ايران و اوج‌گيري بنيادگرايي اسلامي در منطقه، در نتيجه سياست شوروي چهره‌اي ديگر گرفت و به سوي عراق گرايش يافت؛ تحويل جنگ‌افزار به عراق از سر گرفته شد؛ درخواست‌هاي مكرر براي پايان دادن به جنگ در معرض انتقاد قرار گرفت. علت اصلي تيرگي روابط شوروي و ايران برخلاف آنچه شايع شد، دست‌گيري و زنداني شدن رهبران حزب توده در ايران با تحويل اطلاعات سري از سوي امريكا به ايران درباره اعمال "ك.گ.ب." در ايران نبود، بلكه علت اين بود كه نيروهاي ايراني از مرز گذشته و به عراق حمله مي‌كردند. از سوي ديگر، سركوبي حزب توده در نتيجه اطلاعاتي كه از واشنگتن و لندن مي‌رسد، آغاز نشد بلكه ناشي از آن بود كه حزب توده خواستار پايان جنگ شده‌بود.» شهرام چوبين در ادامه گفتار خود درباره واكنش اتحاد شوروي در برابر جنگ ايران و عراق، گفته‌است: «ناتواني ايران از تدارك جنگ‌افزار كافي براي سپاهيانش موجب شد كه مقامات جمهوري اسلامي در سال 1984 (1363) به تجديدنظر در سياست‌شان، به دنبال برقراري روابط بهتر با مسكو باشند و مبادله هيئت‌هاي اقتصادي - كه به گمان شوروي راهي براي احياي تماس‌هاي سياسي بود - آغاز شد. با وجود انتقادهاي گه‌گاهي برخي از مقامات ايران از شوروي، مقامات بلندپايه ايران سعي مي‌كردند با حسنه جلوه‌دادن روابط ايران و شوروي آن كشور را دست كم به كاستن از ميزان اسلحه تحويلي به عراق ترغيب كنند. در اين حال، شوروي توانسته‌است با تحويل مستقيم اسلحه به عراق و تحويل غيرمستقيم اسلحه به ايران از طريق كشورهاي بلوك شرق، بر نفوذ خود در هر دو سوي جبهه بيفزايد و علاوه بر جبران نزديكي امريكا به عراق، ايران را از اعمال فشار در زمينه افغانستان باز دارد. به علاوه شوروي‌ها دست امريكايي‌ها را در بسياري از تحولات ايران در كار مي‌بينند. گرايش رژيم به راست، فروش اسلحه توسط اسرائيل به ايران، تحويل اطلاعات محرمانه به ايران و از همه مهم‌تر تلاش امريكا براي فراهم آوردن موجبات حضور استراتژيك در خليج‌فارس، براي منافع و سياست‌هاي شوروي خطري بزرگ به شمار مي‌آيد. مهم‌ترين مسئله كه از نظر ايران مطرح است اين است كه شوروي تا چه اندازه گرايش احتمالي حكومت ايران را از يك موضع ضدغربي اما نه هوادار شوروي در حال حاضر، به يك موضع ضد شوروي اما نه هوادار غرب در آينده، تحمل خواهد كرد. اگر در موازنه دشمني ايران با ابرقدرت‌ها - كه اينك به سود شوروي است - دگرگوني حاصل شود، اتحاد شوروي حاضر به پرداخت چه بهايي براي جلوگيري از چنين پي‌آمدي خواهد بود؟ اگر چه اين مسئله‌اي است كه احتمالاً در ايران پس از [امام] خميني تحقق خواهد يافت، اما در حال حاضر پرسشي بسيار مهم است.»[۱۶]
گزارش- 235
روابط ايران و امريكا در چند ماه گذشته تحت تأثير افشاي ماجراي سفر "مك فارلين" به ايران بوده‌است و افكار عمومي و مقام‌هاي امريكا همچنان با آن درگيرند. نماينده امريكا در سازمان ملل متحد در اين باره گفته‌است: «ماجراي "ايران گيت" يك اشتباه بود، ليكن يك جنايت نيست. هيچ تحقيقي نتوانسته ثابت كند كه در جريان فروش سلاح امريكايي به ايران دولت مقصر است.» وي مطبوعات امريكا را متهم كرد كه بيش از پيش در مورد اين ماجرا - كه در نظر وي تنها مورد علاقه درصدي از مردم امريكاست - پافشاري كرده و مطلب منتشر مي‌كنند. وي گفت كه 20 ميليون دلار تسليحات فروخته شده به ايران براي آن كشور مثل يك شن‌ريزه است و تنها با آن اسلحه‌ها مي‌توان دو ساعت جنگ را ادامه‌داد.[۱۷] يك نشريه انگليسي به نام "ساوت" در مقاله‌اي به قلم "ايدل‌هال" تحولات خليج‌فارس و نقش ابرقدرت‌ها و كشورهاي منطقه را مورد بررسي قرار داده‌است. در اين مقاله با اشاره به طرحي از وزير دفاع امريكا آمده‌است: «"واينبرگر" خلاصه طرح به اصطلاح "سنتكوم" را سال 1982 تهيه كرده و اظهار داشت كه هدف كلي استراتژيك همانا استقرار واحدهايي از نيروي هوايي و دريايي در خط مقدم مقابله با اتحاد جماهير شوروي است. اما اين گفته او هدف عاجل‌تر از آن يعني مهاركردن انقلاب اسلامي را از نظر پنهان كرد. ايالات متحده بايد هرگونه خطري كه ايران پيروز را در صدور انقلاب خود به كشورهاي دوست خليج [فارس] ياري مي‌رساند، مهار مي‌كرد.» اين نشريه در ادامه با اشاره به سرمقاله روزنامه "الاتحاد" چاپ ابوظبي در اوايل سال 1983، افزوده‌است: «كاخ سفيد به ايجاد يك جو جنگ سرد تمايل دارد به بهانه بررسي خط عنوان شده شوروي، به تنش‌ها دامن مي‌زند. اين طرح عبارت است از دعوت امريكا از شوروي تا به‌طور هماهنگ با اين كشور عمل كند. اين قبيل نظريات مانع از آن شد، تا برخي از كشورهاي عرب در اين طرح مشاركت نمايند. بين سال‌هاي 1983 و 1987 دوره استراتژي پنج ساله "واينبرگر"، كشورهاي عرب به صورت جزئي از سيستم يك‌پارچه‌اي از نيروها و تداركات از قبل فراهم شده پايگاه‌ها و اتحادهاي منطقه‌اي و مجهز به پيش‌رفته‌ترين تسليحات و شبكه‌هاي ارتباطي و كسب اطلاعات درآمدند، زيرا ساخت اين سيستم از تركيه تا مراكش و از پاكستان تا سومالي و كنيا را در بر مي‌گرفت. عربستان سعودي به‌عنوان يك واسطه عمل كرد، هر چند احتياط بسيار به خرج مي‌داد تا به‌كارگيري تسهيلات و پايگاه‌هايش جلب نظر نكند. بخش اعظم پول مربوطه توسط خود عرب‌ها و از طريق چرخش مجدد مازاد نفت به اسلحه، تأمين مي‌شد. علي‌رغم اين نظريه كه اين امر نياز به مداخله امريكا يا غرب را كاهش خواهد داد، شبكه مزبور ناگزير به، به‌كارگرفتن هزاران پرسنل نظامي در منطقه است كه تعدادشان تنها در مورد حمايت از نيروي هوايي عربستان سعودي از بيست‌هزار نفر افزون است. طرح "سنتكوم" به استفاده از يك چهارم كل واحدهاي دريايي و زميني فعال امريكا - دست كم دويست هزار تن - نياز دارد.»[۱۸] "فرانسوا ميتران" رئيس‌جمهوري فرانسه نيز درباره روابط تسليحاتي كشورش با ايران در نطقي گفت: «فرانسه فروش اسلحه به ايران را نپذيرفته و اين شايد يكي از دلايل مشكلات عادي‌سازي روابط با تهران و مسئله گروگان‌ها باشد.» وي افزود: «ما به ارسال اسلحه به عراق ادامه مي‌دهيم، ولي دشمن ايران نيستيم. مقاومت عراق قوي‌تر و محكم‌تر از آن است كه برخي از مفسران فكر مي‌كنند.»[۱۹]
منابع و مآخذ روزشمار 1365/12/19
- ↑ سند شماره 27047 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش اطلاعاتي، شماره 354، نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران - معاونت اطلاعات، 19/12/1365.
- ↑ روزنامه كيهان، 20/12/1365، ص1، اروميه - خبرگزاري جمهوري اسلامي.
- ↑ سند شماره 027046 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش شماره 192، قرارگاه خاتم، 19/12/1365.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 1 (1/1/1366)، ص16، به نقل از راديو بي.بي.سي.، 19/12/1365.
- ↑ سند شماره 076552 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش فرمانده سپاه ناحيه ايلام به فرمانده كل سپاه، 20/12/1365.
- ↑ مأخذ 2، ص3، اعلاميه سپاه پاسداران.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 356 (20/12/1365)، ص1، به نقل از راديو صوت الجماهير، 19/12/1365.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 20/12/1365، ص3.
- ↑ اداره تندنويسي مجلس شوراي اسلامي، مشروح مذاكرات مجلس، دوره دوم، جلسه 382 (19/12/1365)، ص39.
- ↑ پيشين، صص43 و 44.
- ↑ روزنامه كيهان، 19/12/1365، ص1، به نقل از هفته‌نامه "العمل‌الاسلامي".
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 19/12/1365، ص3، واحد مركزي خبر، به نقل از نشريه عربي زبان "لواءالصدر".
- ↑ مأخذ 2، ص19، به نقل از هفته‌نامه عربي زبان "الجهاد".
- ↑ معاونت سياسي سپاه، نشريه "بررسي"، مجموعه اخبار و گزارش‌هايي درباره جنگ و مسائل خارجي، شماره 6، (1/1/1366) ص50، خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از خبرگزاري اوپك.
- ↑ واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، بولتن "راديوهاي بيگانه"، 20/12/1365، ص5، به نقل از راديو بي.بي.سي.، 19/12/1365.
- ↑ مأخذ 7، صص7 تا 9، به نقل از راديو امريكا، 19/12/1365.
- ↑ روزنامه رسالت، 19/12/1365، ص آخر، به نقل از خبرگزاري فرانسه.
- ↑ اداره كل مطبوعات و رسانه‌هاي خارجي وزارت ارشاد، بولتن "بررسي مطبوعات جهان"، شماره 1224 (19/12/1365)، صص5 و 6، به نقل از مجله "ساوت"، مارس 1987 (اسفند 1365)
- ↑ مأخذ 7، ص14، به نقل از خبرگزاري فرانسه، 19/12/1365.