1364.09.12
| روزشمار جنگ سال 1364 1364.09.12 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | دوازده آذر |
| تاریخ شمسی | 1364.09.12 |
| تاریخ میلادی | 3 دسامبر 1985 |
| تاریخ قمری | 20 ربیع‌الاول 1406 |
گزارش - 611
تیپ114 امیرالمؤمنین(ع) سپاه پاسداران اواخر شب گذشته، در شمال مهران عملیاتی نفوذی را آغاز کرد که در اوایل بامداد امروز با موفقیت به پایان رسید. براساس دستور فرماندهی نیروی زمینی سپاه پاسداران به تیپ114 امیرالمؤمنین(ع) مبنی‌بر اجرای عملیاتی نفوذی در هفته بسیج، این تیپ شناسایی‌های خود را در منطقه شمال مهران آغاز کرد* و برپایه نتایج به‌دست‌آمده از سه بار شناسایی مواضع دشمن در غرب ارتفاعات کانی‌سخت، عملیاتی طراحی شد. تیپ114 امیرالمؤمنین مأموریت داشت با به‌کارگیری سه دسته از نیروهای رزمی خود ضمن نفوذ به عمق شش کیلومتری، دو پایگاه دشمن را در منطقه شمال مهران، قسمت غربی ارتفاعات کانی‌سخت (غرب پاسگاه شور شیرین جدید) منهدم و نفرات آن را کشته یا اسیر کند. ارتش عراق با به‌کارگیری تیپ17 زرهی (از لشکر2) از منطقه عمومی کانی‌سخت پدافند می‌کرد و دو پایگاه هدف در فاصله 1500 متری جلوتر از مواضع اصلی عراقی‌ها قرار داشت و درمجموع با 45 نفر پدافند می‌شد. این منطقه به‌دلیل ذوعارضه‌بودن و فعالیت‌نکردن نیروهای خودی، نسبتاً ساکت بود و تحرک خاصی از دشمن مشاهده نمی‌شد. در این عملیات یک دسته (پنج تیم ششنفره) مأموریت تأمین مسیر حرکت را به‌عهده داشت و دو دسته دیگر مأمور انهدام دو پایگاه بودند. نیروها در آغاز تاریکی هوا (شامگاه 11 آذر 1364) از نقطه رهایی (جلو مواضع خودی) به‌سوی هدف‌های تعیین‌شده حرکت کردند و پس از دو ساعت و نیم پیاده‌روی به انتهای شیار و ابتدای دشت منتهی به پایگاه‌ها رسیدند و پس از مدتی استراحت به‌طرف هدف‌ها حرکت کردند و در ساعت 23 به پشت پایگاه‌های هدف رسیدند و پس از آرایش‌گرفتن، با آغاز روشنایی ماه، در ساعت 23:30 هم‌زمان دو پایگاه دشمن را از فاصله حدود صد متری هدف حمله قرار دادند. تا ساعت 1 بامداد 12 آذر 1364، درگیری نسبتاً شدید ادامه داشت که با انهدام دو پایگاه و خاموش‌شدن آتش آنها، رزمندگان به مواضع خود بازگشتند.[۱] در گزارش تیپ امیرالمؤمنین(ع) از این عملیات، ویژگی‌های مهم این عملیات چنین برشمرده شده است: غافلگیری کامل دشمن؛ مناسب‌بودن توان با هدف انتخاب‌شده؛ شناسایی‌های* دقیق و کیفی نیروهای اطلاعات عملیات.[۲] گفتنی است که تیپ114 امیرالمؤمنین(ع) قبل از اجرای تک با یگان ارتش جمهوری اسلامی مستقر در منطقه، هماهنگ کرد تا در زمان اجرای عملیات توپخانه‌های ارتش و سپاه مستقر در منطقه رزمندگان را پشتیبانی کنند. درمجموع یک قبضه مینی‌کاتیوشا، دو قبضه خمپاره‌انداز120 میلی‌متری، سه قبضه کاتیوشا و سه قبضه توپ 130 میلی‌متری و توپ 105 میلی‌متری، نیروهای عمل‌کننده را حمایت کردند که توپ‌های 130 و 105 میلی‌متری متعلق به یگان ارتش بود. پس از اعلام رمز عملیات، توپ‌های خودی با اجرای آتش روی مواضع دشمن؛ یعنی ارتفاعات اصلی، معبر نیروهای عراقی در پشت منطقه عملیاتی و جاده‌های تدارکاتی، فعالیت توپخانه دشمن را کاهش داده و تلفات و ضایعات زیادی را بر دشمن وارد کردند.[۳] ستاد سپاه پاسداران منطقه 2 نجف در گزارشی از این عملیات آورده است: در هنگام تک رزمندگان اسلام، بیشتر نیروهای عراقی در داخل کیسه‌های خواب بودند و تنها توپخانه با شلیک منورهای پیاپی و حجم آتش کم روی نیروهای خودی عکس‌العمل نشان داد. پس از اجرای موفقیت‌آمیز عملیات، نیروهای خودی بنا به دستور فرماندهی یک شهید و مجروحان را با قاطر به عقب منتقل کردند و مجدداً پایگاه‌های دشمن را زیر آتش سنگین خود قرار دادند. رزمندگان منطقه عملیاتی را تا ساعت 2 بامداد 12 آذر 1364، به‌طور کامل تخلیه کردند و ساعت 4 صبح به خط خود برگشتند. تیپ امیرالمؤمنین(ع) در این عملیات متحمل شش مجروح، یک شهید و یک مفقودالاثر شد.[۴] واحد اطلاعات قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) سپاه در گزارشی، تلفات ارتش عراق را در این عملیات حدود 100 نفر اعلام کرد.[۵]
گزارش - 612
عراق که احتمالاً از حمله نفوذی نیروهای ایران در شمال مهران تصور دیگری داشته است، در گزارشی که امروز از رادیو صوت‌الجماهیر درباره این حمله منتشر کرد آورده است: یک یگان دشمن در ناحیه مرکزی جبهه جنگ، برای نزدیک‌شدن به مواضع خودی تلاش کرد که جنگجویان ما آنان را زیر آتش خود قرار دادند و براثر آن بیش از 50 نفر از افراد دشمن فرار کردند.[۶] خبرگزاری فرانسه نیز از بغداد گزارش داد: «یک سخنگوی نظامی در بغداد امروز [سه‌شنبه] اعلام کرد نیروهای عراقی تلاش دوشنبه‌شب واحدهای ایرانی برای نفوذ در بخش مرکزی جبهه را با شکست مواجه ساخته‌اند. سخنگوی مذکور افزود طی این نبردها بیش از پنجاه سرباز ایرانی کشته و تعداد دیگری مجروح شدند.»[۷]
گزارش - 613
کویت اعلام کرد که هفته آینده مانور دریایی برگزار می‌کند و عراق ادعا کرد که به یک هدف بزرگ دریایی حمله کرده است. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، وزارت دفاع کویت اعلام کرده است که یگان‌های نیروی دریایی این کشور از 16 تا 27 آذر 1364، در آب‌های منطقه جنوب‌شرقی جزیره کویتی فیلکه، با استفاده از مهمات واقعی(جنگی) مانورهایی برگزار خواهد کرد. براساس بیانیه وزارت دفاع کویت، منطقه مانور منطقه ممنوعه اعلام شده و تردد هرگونه وسایل حمل‌ونقل دریایی و هوایی در این منطقه در دوره اعلام‌شده مطلقاً ممنوع است.[۸] ظاهراً درپی تشدید بحران حاصل از افزایش حملات عراق به جزیره خارک، پایانه‌های نفتی ایران و نفتکش‌های حامل نفت ایران و تهدید ایران مبنی‌بر اینکه اگر نتواند نفت خود را صادر کند، صدور نفت از تنگه هرمز امکان‌پذیر نخواهد بود، چنین تصمیمی گرفته شده است. فرماندهی ارتش عراق با صدور اطلاعیه نظامی شماره 2041 اعلام کرد که هواپیماهای عراقی ساعت 12:55 امروز، یک هدف بزرگ دریایی را در نزدیکی سواحل ایران هدف حمله قرار داده و سالم به پایگاه‌های خود بازگشته‌اند.[۹] منابع داخلی و رسانه‌های خارجی خبری درباره این ادعای عراق منتشر نکردند.
گزارش - 614
در درگیری‌های امروز مناطق شمال‌غرب کشور چند نفر کشته یا مجروح شدند و یکی از افراد مجاهدین خلق که قصد ترور داشت در تهران دستگیر شد. 1. نیروهای خودی در یکی از روستاهای حوالی سردشت با افراد حزب دمکرات درگیر شدند. در این درگیری یک نیروی خودی مجروح شد و از افراد ضدانقلاب چند نفر زخمی و 2 نفر کشته شدند.[۱۰] 2. در محور سقزـ بوکان در درگیری نیروهای خودی با افراد ضدانقلاب، 2 تن از نیروهای خودی شهید و 4 تن مجروح شدند. از تلفات ضدانقلاب اطلاعی به دست نیامد.[۱۱] 3. با پیگیری‌های اطلاعاتی، امروز در تهران یکی از عناصر عملیاتی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) که نارنجک و سیانور و اسناد درون‌گروهی همراه خود داشت، دستگیر شد. این فرد در اوایل سال جاری دوره آموزش نظامی را در منطقه کردستان عراق گذرانده بود و با تجهیزاتی که در شکم‌بند و پاشنه کفش جاسازی کرده بود، قصد اجرای 3 ترور را داشت.[۱۲]
گزارش - 615
اهمیت و آثار طرح تسلیح عشایر مناطق کردنشین درمقابله با گروه‌های ضدانقلاب و صرفه‌جویی در نیروی انسانی و هزینه‌ها تشریح شد. خبرگزاری جمهوری اسلامی از ارومیه گزارش داد: «امروز معاون سیاسی استانداری آذربایجان‌غربی طی جلسه‌ای با شرکت 12 تن از نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی، از طرح تسلیح عشایر مناطق کردنشین دفاع کرد و این طرح را مفید و سازنده خواند. وی خصوصیات طرح تسلیح عشایر و روستاییان مناطق کردنشین را ـ که زیرنظر شورایی مرکب از استانداری، قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، سپاه پاسداران و اداره کل اطلاعات آذربایجان‌غربی و کردستان اداره می‌شود ـ تشریح کرد و ویژگی‌ها و منافعی را که از آن به دست می‌آید برشمرد. وی گفت: با اجرای این طرح و با مسلح‌شدن مردم روستاهای کردنشین و ایجاد پایگاه‌هایی در منطقه، از اعزام نیروی بیشتر از شهرهای مختلف کشور به‌سوی کردستان کاسته می‌شود و منافع اقتصادی و اجتماعی این طرح نیز قابل‌توجه است، زیرا پایگاه‌ها هزینه‌های زیادی را در بر دارند. از سوی دیگر، احزاب منحله و گروهک‌ها با پی‌بردن به اجرای این طرح به وحشت افتاده‌اند و از تبلیغات و عملکرد آنها نیز معلوم است که این طرح ضربه محکمی بر پیکر گروه‌ها وارد کرده است. براساس این گزارش یکی از مسئولان سپاه در قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) نیز با اشاره به اینکه اجرای این طرح در بیرون مرزها در ترکیه و عراق امیدواری‌هایی را برای اکراد مسلمان و نگرانی‌هایی را برای ضدانقلاب به بار آورده است، این شایعه را که تسلیح عشایر، تسلیح فئودال‌ها و اربابان است رد کرد و گفت: فرماندهی و سازماندهی و مخابرات عشایر و اکراد مسلح را برادران سپاه به عهده دارند و مسئولیتی به خود آنها واگذار نشده است. این گزارش حاکی است اخیراً مسئول بسیج مستضعفین قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی اعلام کرد که تاکنون بیش از 400 روستای آذربایجان‌غربی و کردستان برای دفاع از اسلام و انقلاب اسلامی بسیج و مسلح شده‌اند.»[۱۳]
گزارش - 616
نیروهای معارض عراقی، امروز چند اقدام علیه ارتش عراق انجام دادند: 1. در کمینی که پیش‌مرگان کرد مسلمان امروز در منطقه قره‌خنجر از توابع استان کرکوک علیه نیروهای ارتش عراق اجرا کردند، از افراد دشمن چند تن کشته و تعدادی اسیر شدند.[۱۴] 2. یک واحد از پیش‌مرگان معارض عراقی در شهر دوکان به‌مدت نیم‌ساعت با شلیک موشک آر.پی.جی7 و رگبار مسلسل، ساختمان قرارگاه تیپ15 هورامان (از واحدهای ارتش خلقی) را هدف قرار دادند و تلفات و خساراتی را به دشمن وارد کردند.[۱۵] 3. براثر انفجار مین ضدنفر در مسیر جاده شقلاوه ـ روستای جایانی عراق دو سرباز گشتی دشمن کشته شدند و یک نفر به‌شدت مجروح شد.[۱۶] 4. در مسیر جاده دیره‌لوک یک خودرو ایفای ارتش عراق براثر عبور از روی مین منهدم شد و سرنشینان آن کشته یا زخمی شدند.[۱۷]
گزارش - 617
رئیس ستاد مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (محمدباقر ذوالقدر)، پیرو دستورالعمل‌های قبلی مربوط به کاروان‌های راهیان کربلا، امروز در دستورالعملی به مناطق پنج‌گانه سپاه پاسداران و قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، بر این موارد تأکید کرد: «الف) کاروان‌های اعزامی می‌بایست در ناحیه با حضور و نظر مسئولین یگان مربوطه رزمی به‌صورت گردان‌های احتیاط سازماندهی شوند؛ برای این کار می‌بایست از نیروهای واجد صلاحیت سپاه و بسیج که سابقه فعالیت‌های رزمی درحد فرماندهی را دارا می‌باشند برای تأمین کادر گردان‌های کربلا استفاده شود. ب) مسئولیت جذب و اعزام گردان‌های یادشده از پایگاه تا منطقه عملیاتی برعهده نواحی می‌باشد. پس از آن مسئولیت اداره و به‌کارگیری این گردان‌ها برعهده یگان رزمی مربوط می‌باشد. ناحیه و منطقه می‌بایست به یگان رزمی مربوطه ازجهت واگذاری امکانات نظیر خودرو و نیروی انسانی کادر کمک نمایند. یگان‌های رزمی نیز می‌بایست پیگیری‌های لازم را برای تأمین امکانات و تجهیزات نیروهای اعزامی از‌طریق قرارگاه‌های خود به عمل آورند. ج) از اعزام نیروهای کمتر از 17 سال و بیشتر از 45 سال و همچنین نیروهای پشتیبانی و خدماتی صرف که توانایی کار رزمی را ندارند جداً خودداری شود. د) مجدداً تأکید می‌گردد که کلیه کاروان‌ها می‌بایست تا 25/9/1364 به یگان مربوط رسیده باشند. ضمناً هر ناحیه موظف است زمان اعزام کاروان خود را با سقف نیرویی که به‌همراه دارند، درصورتی‌که عازم تهران باشند، یک هفته قبل و در غیر این صورت حداقل 72 ساعت قبل، جهت هماهنگی‌های لازم به رئیس ستاد مرکزی اطلاع دهند.»[۱۸]
گزارش - 618
درپی دعوت آقای هاشمی رفسنجانی فرمانده عالی جنگ و نماینده امام در شورای عالی دفاع، از نیروهای مردمی برای حضور در جبهه‌های جنگ، امروز نیز گروه کثیری از نیروهای داوطلب شامل طرح لبیک، اعزام مجدد، آموزشی، تخصصی، دانشگاهی و... عازم جبهه‌های نبرد حق علیه باطل شدند. جامعه روحانیت مبارز نیز با انتشار اطلاعیه‌ای که با آیه"و قاتلوهم حتی لاتکون فتنه" آغاز شده است، از مردم استان تهران دعوت کرد تا برای اعزام به جبهه‌های نبرد به مراکز ثبت‌نام مراجعه کنند.[۱۹] گزارش‌هایی که از اعزام امروز رزمندگان و کمک‌های مردمی به جبهه‌ها منتشر شده، چنین است: عده‌ای از دانشجویان دانشگاه امیرکبیر تهران؛[۲۰] داوطلبانی از شهرهای تهران، کرج، ورامین، دماوند، فیروزکوه، ری و اسلام‌شهر؛[۲۱] کاروانی به سرپرستی حجت‌الاسلام عمادی امام‌جمعه گنبد؛ مسئولان دفتر امام‌جمعه، سرپرست عقیدتی سیاسی ژاندارمری، مسئولانی از اداره ارشاد اسلامی و نهضت سوادآموزی، دادیار دادگستری و صدها تن از نیروهای آموزش‌دیده و اعزام مجدد و نیروهای متخصص شهرستان کازرون با هدایای مردمی شهر و روستاهای کازرون شامل 15 دستگاه کامیون و وانت‌بار؛ بیش از یک تیپ از نیروهای آموزش‌دیده عضو بسیج آباده و نیروهای متخصص و آموزشی این شهر؛[۲۲] نیروهای سپاه، بسیج هلالاحمر و جهاد سازندگی، عده‌ای از روحانیان سمیرم با ده‌ها کامیون کمک‌های مردم سمیرم و 2 میلیون و 400 هزار ریال هدیه کارکنان دولت در سمیرم؛ عده بسیاری از نیروهای مردمی بسیج شهرستان درگز؛ نیروهای رزمنده شهرستان اقلید به سرپرستی امام‌جمعه این شهر؛ جمعی دیگر از روحانیان و وعاظ شهر گنبد؛ 14 نفر از روحانیان و ائمه جماعات شهر بابل؛ عده بسیاری از رزمندگان شهرستان رودبار؛ کاروان راهیان کربلا از آشتیان؛[۲۳] کاروان راهیان کربلا از شهرستان کاشان (رزمی مهندسی جهاد سازندگی، امدادگران هلالاحمر، طلاب و روحانیان)؛ یک گردان نیروی مردمی از شهرستان خمینی‌شهر با ده‌ها کامیون از هدایای مردمی؛[۲۴] گردانی از نیروهای رزمنده نی‌ریز فارس با هدایای مردمی به سرپرستی مدرس مرکز تربیت معلم شهید مدنی نی‌ریز؛ رزمندگان بسیاری از سروستان استان فارس و رزمندگان بسیجی شهر کوار این استان، با چندین کامیون کمک‌های مردمی؛ جمع فراوانی از مردم شهرستان مرودشت فارس؛ گروهی از نیروهای مردمی و اعضای بسیج با هدایای مردمی؛ کاروان راهیان کربلا در کرمان به‌همراه نماینده امام و امام‌جمعه کرمان، روحانیان و نماینده امام و ائمه جمعه شهرهای رفسنجان، زرند، بم، کهنوج، سیرجان، جیرفت، بردسیر، رابر، سرچشمه شهداد، کوه‌بنان راور، رایل، شهربابک، بافت، گلبافت، طغرل جرد رباط، ماهان، حجک و انار و سایر شهرهای استان به‌همراه استاندار کرمان و تعدادی از فرمانداران و فرماندهان سپاه، مسئولان ادارات، دانش‌آموزان، معلمان، اصناف، کارگران کارخانجات، [۲۵] همراه با هدایای مردمی شامل 300 دستگاه کامیون، تریلر، اتوبوس، مینی‌بوس(مواد غذایی و...)؛[۲۶] دانش‌آموزان و دبیران دبیرستان شهید چمران و بسیجیان دهبید؛ 2500 تن از نیروهای بسیجی استان همدان؛[۲۷] نیروهای بسیج شهرستان سبزوار، بیرجند و جهرم؛ گروهی از برادران شهرستان‌های فردوس و شیروان همراه با تعدادی از کمپرسی‌داران جهاد سازندگی؛ جمع کثیری از بسیجیان شهرستان‌های قوچان، طبس و تربت جام؛ نیروهای متخصص و رزمی با کمک‌های مردمی آذربایجان‌شرقی؛ بسیاری از بسیجیان خلخال؛[۲۸] گروهی از کارکنان دفتر عمران فرمانداری خلخال برای فعالیت‌های راه‌سازی؛ گروهی از دانش‌آموزان و فرهنگیان کامیاران و بسیجیان ایثارگر منطقه نقده؛ کاروانی از راهیان کربلای حسینی با عنوان "لشکر خاتم‌الانبیا(ص)" از شهر سنندج و شهرهای مختلف استان کردستان؛[۲۹] عده‌ای از مردم شهرستان اسلام‌آباد غرب[۳۰] و شهرستان‌های مختلف استان ایلام[۳۱] و شهرستان اهواز؛ تعداد بسیاری از نیروهای مردمی سرآبله، بردسکن، آذرشهر، سعادت‌شهر و 270 نفر از نیروهای آموزش‌دیده و... عازم جبهه‌های نبرد شدند.[۳۲]
گزارش - 619
اداره نظام وظیفه عمومی به همه کارفرمایان و صاحبان کارگاه‌ها و مؤسسات خصوصی و کسبه اخطار کرد ظرف یک هفته مشمولان غایب را به این اداره معرفی کنند. در این اخطار تأکید شده است که کارفرمایانی که خلاف ماده 62 قانون خدمت وظیفه عمومی رفتار کنند علاوه‌بر مجازات شرعی، کارگاهشان نیز تعطیل خواهد شد.[۳۳]
گزارش - 620
قانون"وضع خدمتی داوطلبان غیرنظامی" که در مناطق عملیاتی با نیروهای مسلح همکاری می‌کنند، در جلسه امروز مجلس شورای اسلامی به تصویب اکثریت 182 تن نماینده حاضر در جلسه رسید. متن قانون چنین است: «ماده واحده: آن عده از داوطلبان غیرنظامی که از کارکنان دولت نبوده و به‌منظور همکاری با ارتش، ژاندارمری و شهربانی جمهوری اسلامی ایران براساس ضوابطی که ازطرف وزارت دفاع تعیین و به تصویب شورای عالی دفاع می‌رسد، در مناطق عملیاتی قبول خدمت نموده و یا می‌نمایند؛ مادامی که خدمت آنان در طول مدت عملیات جنگی موردتأیید و نیاز باشد ازنظر برقراری حقوق و مزایای زمان خدمت و اسارت و مفقود‌شدن و حقوق وظیفه و مستمری وراث و همچنین امور کیفری و انضباطی و بیمه حوادث مشمول قوانین و مقرراتی خواهند بود که درباره سربازان احتیاط مجری است. تبصره1. از حقوق داوطلبان موضوع این قانون کسور بازنشستگی برداشت نخواهد شد. تبصره2. به داوطلبان فوق‌الذکر که قبل از تصویب این قانون در مناطق عملیاتی با نیروهای مسلح همکاری نموده‌اند مابه‌التفاوت مربوط به کسورات مذکور در تبصره1 حسب مورد از صندوق بازنشستگی مربوطه پرداخت خواهد شد. تبصره3. تا زمانی‌که جنگ ادامه دارد کلیه هزینه‌های مربوط به اجرای این قانون منحصراً از محل اعتبارات بودجه جنگی هرسال پرداخت خواهد شد و پس از خاتمه جنگ آن قسمت از هزینه‌هایی که به‌صورت حقوق وظیفه و مستمری پرداخت می‌شود با ذکر مورد به بودجه جاری وزارتخانه مربوطه منتقل خواهد شد. تبصره4. قانون از تاریخ 15/10/1363 لازم‌الاجرا می‌باشد.»[۳۴]
گزارش - 621
صدام حسین در یک سخنرانی ضمن اعلام آمادگی عراق برای مقابله با حمله آتی ایران، تهدید کرد که به میدان نبرد اکتفا نخواهد کرد و به همه هدف‌های داخل ایران حمله خواهد شد. به گزارش رادیو صوت‌الجماهیر بغداد، صدام در مراسم اعطای نشان به تعدادی از خانواده‌های کشته‌شدگان در جنگ ایران، با گفتن اینکه «می‌شنویم که رژیم ایران دانش‌آموزان را بسیج کرده تا به عراق حمله کنند.» تهدید کرد که درصورت حمله، رزمندگان را طوری نابود می‌کند که چیزی از جسدشان برای شناسایی باقی نماند. صدام افزود: «هربار که ما از صلح سخن گفتیم، آنها گمان کردند که شاید عراقی‌ها ضعیف شده‌اند، زهی خیال باطل! اگر آنها فکر می‌کنند قادر به پیشروی حتی به‌اندازه یک وجب در خاک عراق هستند در اشتباه‌اند؛ زیرا عراقی‌ها در صحنه حضور داشته و برای مقابله با دشمن آماده هستند. و کسی که می‌خواهد به کار احمقانه جدیدی دست بزند، این کار را بکند، خواهد دید که چه فاجعه‌ای بر سرش و سر مردمش خواهد آمد و آنها خواهند دید که چگونه کبوتران صلح و زنبوران عراق به هدف‌های موجود در میدان نبرد اکتفا نخواهند کرد و تمام هدف‌های داخل ایران را موردحمله قرار خواهند داد.[۳۵] [...] قبل از اینکه بمیرید شر را برپا نکنید. چون این دفعه غیر از دفعات قبل است به یاری خدا.»[۳۶]
گزارش - 622
یک روزنامه کویتی استفاده ارتش عراق از سلاح‌های شیمیایی را حق حکومت عراق دانست و یک روزنامه امریکایی مدعی شد که ایران دارای توانایی تولید سلاح شیمیایی است. عراق نیز از یک شرکت تولید سلاح شیمیایی درخواست راه‌اندازی کارخانه‌ای را در حومه بغداد کرد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی: «روزنامه کویتی الوطن در مقاله‌ای در شماره امروز خود با اشاره به اعلامیه‌های ایران که عراق را متهم به کاربرد سلاح‌های شیمیایی در جنگ علیه ایران کرده، نوشته است: آیا ایران توقع داشت عراقی‌ها با گل و عطر به استقبال نیروهای اشغالگر ایران بشتابند؟»[۳۷] از سوی دیگر، خبرگزاری کویت در گزارشی از واشنگتن به نقل از روزنامه واشنگتن تایمز آورده است: «گفته می‌شود که ایران درحال به وجود آوردن امکانات و توانایی‌هایی برای تولید سلاح‌های شیمیایی است و این نگرانی به وجود آمده است که ایران ممکن است با عراق در نخستین جنگ سلاح‌های گازی پس از جنگ جهانی اول درگیر شود. این روزنامه از قول مقامات دولتی نوشته است که ایران هم‌اکنون توانایی‌هایی را برای انجام جنگ شیمیایی دارا می‌باشد. یک مقام دولتی در پاسخ این سؤال که آیا ایران سلاح‌های شیمیایی دارد یا نه، گفت: جواب این سؤال مثبت است. واشنگتن تایمز از قول یک مقام دیگر سیاسی نوشته است: ما عقیده داریم که ایرانی‌ها دارای بعضی توانایی‌های جنگ شیمیایی هستند و ما معتقدیم که آنها قصد دارند یک قدرت تولیدی پیدا کنند. همین مقام گفت که خیلی مشکل است که بتوان از تولید سلاح‌های شیمیایی توسط یک کشور جلوگیری کرد زیرا مواد مشابه و تاحدودی تجهیزات وسایل مشابه در تولید مواد شیمیایی سمی تجاری مثل حشره‌کش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.»[۳۸] روزنامه کیهان نیز به نقل از بولتن راه کربلا (صدای انقلاب اسلامی عراق) نوشته است: «وزارت صنایع رژیم عراق از شرکت امریکایی"ایدسینکال" که در تولید سلاح‌های شیمیایی شهرت دارد، درخواست کرده است که یک کارخانه تولید سلاح‌های شیمیایی به‌طور محرمانه تحت عنوان تولیدات کودهای شیمیایی و آمونیاک در حومه بغداد بسازد.»[۳۹]
گزارش - 623
در بیانیه مشترک پایان دیدار نخست‌وزیر چکسلواکی از عراق، بر آمادگی عراق برای پذیرش راه‌حل پایان‌دادن به جنگ تأکید شده است. نخست‌وزیر چکسلواکی امروز نیز در کویت خواستار پایان‌یافتن جنگ شد. همچنین در دیدار سران امارات متحده عربی و سودان راه‌های پایان‌دادن به جنگ بررسی شد. خبرگزاری فرانسه از بغداد گزارش داد: «در بیانیه مشترکی که امروز در پایان دیدار لوبومیر اشتروگال نخست‌وزیر چکسلواکی از عراق هم‌زمان در پراگ و بغداد انتشار یافت آمادگی عراق برای پذیرش راه‌حلی برای پایان‌بخشیدن به جنگ با ایران به‌گونه‌ای همه‌جانبه و عادلانه موردتأکید قرار گرفته است. این راه‌حل باید توقف کامل عملیات نظامی در تمامی جبهه‌های نبرد، عقب‌نشینی نیروهای مسلح دو کشور به مرزهای بین‌المللی، برگزاری مذاکرات مستقیم یا غیرمستقیم، عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر و مبادله تمامی اسرای جنگی میان دو کشور را در برگیرد.»[۴۰] به گزارش آسوشیتدپرس: «اشتروگال نخست‌وزیر چکسلواکی که از کویت دیدن می‌کند ضمن درخواست فوری برای پایان‌دادن به جنگ پنج‌ساله عراق ـ ایران، گفت: کشورش مایل به ایفای نقش میانجیگری بین دو کشور درحال جنگ نیست. اشتروگال قبل از آغاز گفت‌وگوهایش با شیخ جابر الاحمد الصباح امیر کویت به خبرنگار گفت: من معتقدم این جنگ باید در راستای خطوط سیاسی یک حل‌وفصل عادلانه که متضمن حق حاکمیت و استقلال هر دو طرف درحال جنگ باشد، حل شود.»[۴۱] همچنین رادیو نداءالاسلام در اخبار امروز خود گفت: «شیخ زاید بن سلطان آل نهیان رئیس دولت امارات متحده عربی و ژنرال عبدالرحمن سوارالذهب رهبر نظامی سودان، امروز مذاکرات خود را پیرامون روابط دو‌جانبه و نحوه تحکیم همکاری‌های مشترک درزمینه‌های مختلف، اوضاع کنونی خاورمیانه و مسئله فلسطین و جنگ ایران و عراق و راه‌های متوقف‌کردن آن انجام دادند.»[۴۲]
گزارش - 624
خبرگزاری جمهوری اسلامی وضعیت انتشار اخبار جنگ عراق و ایران را در رادیوهای کشورهای عربی در آذرماه جاری چنین جمع‌بندی کرده است: در تعداد اخبار جنگی رادیوهای کشورهای عرب در آذرماه تغییراتی ایجاد شده است: از ابتدای آذرماه رادیو مسقط تنها دو خبر و سایر رادیوهای عربی‌زبان مانند قاهره، دوبی، امان، ریاض و کویت هیچ‌گونه خبری درباره وقایع جاری جبهه‌های جنگ انتشار نداده‌اند. براساس این جمع‌بندی، رادیوهای مذکور در نیمه اول آذرماه درمورد جنگ، بیشتر به اظهارنظرها و اعلام مواضع وزیر خارجه کویت، ضیاءالحق، پارلمان عربی، پارلمان اروپایی، مقامات یمن شمالی، مقامات بحرین و کره جنوبی، وزیر دفاع سعودی درباره جنگ، میانجیگری استرالیا در جنگ و ملاقات ریچارد مورفی با مقامات حکومت عراق پرداخته‌اند.[۴۳]
گزارش - 625
رادیو بی‌بی‌سی امروز در گزارشی به بررسی بودجه سال 1365 ایران پرداخت و تأکید کرد که نخست‌وزیر ایران در وضعیت کاهش قیمت نفت و رکود بازده صنعتی وظیفه خطیری را به عهده گرفته است. رادیو بی‌بی‌سی در گزارش خود آورده است: «حسین موسوی نخست‌وزیر ایران جهت آماده‌سازی صحنه برای اعلام کمبود بودجه و فقدان دورنمایی برای بهبود در تراز پرداخت‌ها، پنجمین بودجه سالیانه خود را تقدیم مجلس شورای اسلامی کرد. وی سخنرانی مفصلی نیز دراین‌مورد ایراد کرد که طی آن بر نیاز به افزودن بودجه دفاعی جهت ادامه آنچه او موفقیت‌های ارتش برای نیل به پیروزی کامل در جنگ با عراق و دستاوردهای بیشتر در سطح سیاسی نامید، تأکید نمود. [...] آقای موسوی خاطرنشان ساخت که دولت در نظر دارد طی سال مالی آینده هزینه‌های دفاعی را به میزان 5/12 درصد افزایش داده و درعین‌حال مخارج اداری و اجرایی دولت را به میزان 65 درصد تقلیل دهد. رقم دقیق هزینه‌های دفاعی ایران درحال‌حاضر در دست نیست، اما آن‌گونه‌که در تحلیل‌های نظامی غرب تخمین زده شده مخارج نظامی ایران در سال 84 ـ 1983 میلادی حدود 17 میلیارد و 300 میلیون دلار بوده است. از سوی دیگر، منبع اصلی درآمد ایران که صادرات نفت باشد، به گفته آقای موسوی دستخوش تأثیراتی معکوس براثر حملات عراق به تأسیسات نفت صادراتی ایران و بدین‌ترتیب دچار کاهش شده است. او گفت طی 7 ماه گذشته سال مالی جاری ایران فقط 60 درصد از درآمد نفت پیش‌بینی شده‌اش را به دست آورده است. آقای موسوی در ادامه سخنانش گفت: درعین‌حال، دولت موفق شد 83 درصد از مالیات‌ها و 70 درصد از سایر منابع درآمد خود را که عمدتاً از گمرکات و انحصارات تأمین می‌شود، دریافت کند. به نظر آقای موسوی، کاهش میزان رسمی تورم از رقم 20درصد در سال گذشته به رقمی کمتر از 10 درصد، یکی از مهم‌ترین دستـاوردهای اقتصادی دولت است. او گفت دولت امیدوار است که بتواند سطح تورم را در کمتر از 10 درصد حفظ کند. اما در شرایطی که درآمد نفت و رکود بازده صنعتی به‌خصوص در بخش خصوصی مرتباً روبهافول است قاعدتاً وظیفه خطیری است که نخست‌وزیر ایران آن را عهده‌دار شده است.»[۴۴]
گزارش - 626
عبدالرئوف الکسم نخست‌وزیر سوریه که در رأس هیئت بلندپایه سیاسی ـ اقتصادی بعدازظهر روز یکشنبه وارد تهران شده بود، امروز پس از دیدار با رئیس‌جمهور و رئیس مجلس شورای اسلامی و امضای تفاهم‌نامه‌ای فرهنگی، اقتصادی و تجاری با نخست‌وزیر ایران و مخابره تلگرام مشترکی در حمایت از لیبی عازم دمشق شد. نخست‌وزیر سوریه در دیدار با رئیس‌جمهور ایران گفت که ما انقلاب اسلامی ایران را انقلاب خود و تمام ملت‌های مسلمان مبارز و ستیزه‌جو با امپریالیسم می‌دانیم. سپس رئیس‌جمهوری اسلامی ایران گفت: «ما به ارتباطات خود با کشور سوریه به‌صورت استراتژیک می‌نگریم و مسئله فلسطین را آن‌قدر مهم و حساس می‌دانیم که حاضریم بیش از این همه اشتراکات و مناسبات خود را با کشور سوریه گسترش دهیم. ما ایران را به‌عنوان کشور درجه یک در صف مبارزه با رژیم اشغالگر قدس به حساب می‌آوریم و مایلیم که در عمق جبهه‌های مبارزه با اسرائیل حضور داشته باشیم. حقیقت هم همین است؛ چون سیاست تهاجم‌آمیز امریکا و استکبار جهانی در منطقه بسیار جدی است و اگر با جدیت با آن برخورد نشود، استکبار ضربه خود را وارد خواهد کرد.» رئیس‌جمهور ایران با اشاره به حرکت‌های سازش‌کارانه حکومت‌هایی چون مصر و مغرب که همسو با اهداف امریکا هستند، افزود: «تاکتیک جدید سیاست‌های امریکایی زیرفشار قراردادن کشورهای مترقی و پیشرو عرب و شکستن سنگرهای مبارزه با استکبار است و رسالت کنونی ما ایجاب می‌کند که با همکاری هرچه بیشتر با کشورهای مترقی علیه این اقدام جدی امریکا به پا خیزیم.» آیت‌الله خامنه‌ای افزود: «امیدمان به عقب‌نشینی امپریالیسم و جبهه ارتجاع باوجود پشتوانه نیروهای عظیم و مؤمن مردمی بیشتر شده است. نیروهای عظیم انسانی نیرویی است که استکبار جهانی هیچ سلاحی برای مقابله با آن ندارد. [...] در قضیه لبنان ما معتقدیم بهترین بازوی قوی و وسیله‌ای که بتواند در مقابله با اسرائیل مبارزه کند همین نیروهای مؤمن در شمال و جنوب هستند و احساس می‌کنیم که با مقابله جدی دربرابر سیاست‌های تفرقه‌افکنانه استکبار در لبنان باید جهت درگیری‌های داخلی را که درنهایت به نفع صهیونیست‌ها تمام خواهد شد به‌سمت مبارزه با دشمن اصلی یعنی اسرائیل کشاند.» در پایان این دیدار، رئیس‌جمهور ضمن اظهار امیدواری درمورد برخورد قاطع سوریه دربرابر اسرائیل، افزود: «از قول من به آقای حافظ اسد رئیس‌جمهوری سوریه بگویید که ما در بین کشورهای خط مقدم مبارزه با اسرائیل جز شما کسی را نمی‌شناسیم و جمهوری اسلامی ایران و لیبی هر دو آماده هستند که به هر شکلی که ممکن است حیثیت و مقاومت شما را درمقابل اسرائیل بالا ببرند، همکاری و حمایت کنند.»[۴۵] نخست‌وزیر ایران در گفت‌وگویی با خبرنگاران، مذاکرات هیئت سوری با مقامات کشورمان را بسیار خوب و مثبت توصیف کرد و گفت: «کلاً مذاکرات در ابعاد مختلف خصوصاً در موارد سیاسی پربار بود و طرفین از آن نتایج خوبی به دست آوردند.» مهندس موسوی افزود: «مجموعه نتایج این مذاکرات در دو سند، یکی بیانیه مشترک دو کشور ـ که قرار است به‌زودی به‌طور هم‌زمان در تهران و دمشق منتشر شود ـ و دیگری یک تفاهم‌نامه دررابطه‌با مسائل فرهنگی ـ اقتصادی و تجاری که مکمل تفاهم‌نامه‌های قبلی میان دو کشور به حساب می‌آید، به امضای طرفین رسید.» نخست‌وزیر همچنین تأکید کرد باتوجه‌به این مذاکرات، آینده روابط دو کشور بسیار خوب پیش‌بینی می‌شود.[۴۶] در پایان سفر رسمی نخست‌وزیر سوریه به تهران، وزیران امور خارجه ایران و سوریه تلگرام مشترکی در حمایت از کشور لیبی برای علی عبدالسلام تریکی وزیر امور خارجه لیبی، مخابره کردند. در این تلگرام دو کشور حمایت قاطع خود را از مواضع اصولی و ثابت کشور لیبی و پایداری و مقاومتش در رویارویی با نقشه‌های امپریالیسم، صهیونیسم و ارتجاع اعلام کردند. در این تلگرام آمده است: «تحرکات اخیر امپریالیسم و ارتجاع علیه لیبی برپایه هدف دور‌کردن افکار عمومی در جهان عرب و اسلام از افزایش مبارزه کلیه ملت‌ها به‌ویژه مبارزه ملت بزرگ مصر، علیه روند توافقنامه کمپ دیوید می‌باشد.»[۴۷]
گزارش - 627
در دیدار صبح امروز هیئت سوری با آقای هاشمی رفسنجانی که دکتر ولایتی وزیر امور خارجه ایران نیز حضور داشت، نخست‌وزیر سوریه بر ضرورت اتحاد دربرابر امپریالیست‌ها تأکید کرد و آقای هاشمی نیز مقابله با تهاجم جدید امپریالیست‌ها را وظیفه‌ای همگانی خواند. در این دیدار، ابتدا نخست‌وزیر سوریه با بیان اینکه هیچ‌گونه اختلافی در دیدگاه‌های دو کشور وجود ندارد بر ضرورت انسجام و اتحاد نیروهای اسلامی، ملی و پیشرو برای مقابله با تهاجم گسترده و سبعانه امپریالیست‌ها تأکید کرد و افزود: «راه ما راه مبارزه‌جویی و جهادخواهی است و پیروزی ما در این راه مشخص و روشن است.» سپس آقای هاشمی رفسنجانی سوریه را همراه و متحدی استراتژیک برای ایران خواند و گفت: «امپریالیست‌ها و صهیونیست‌ها همه تلاش خود را بر این نهاده‌اند تا سد مقاومی را که امروز در منطقه به وجود آمده و تجسم آن در سوریه به چشم می‌خورد بشکنند.» رئیس مجلس شورای اسلامی افزود: «در این مقطع حساس تاریخی لازم است جبهه پایداری همکاری جدی خودش را به دنیا ارائه کند. شما در لبنان باید مواظب باشید که میان نیروهای اسلامی فاصله‌ای نباشد و ما هم به سهم خود علی‌رغم گرفتاری‌هایی که داریم، آماده هرگونه همکاری برای منسجم‌کردن هرچه بیشتر نیروهای مقاومت‌کننده هستیم. البته ممکن است در این مرحله از مقاومت، دشمنان ما مشکلاتی را برای ما فراهم کنند، اما تحقیقاً مقاومت ما می‌تواند دشمن را به عقب براند. [...] ما انتظار داریم که نتیجه سفر شما به تهران به‌گونه‌ای باشد که درنهایت ازلحاظ سیاسی برای نیروهای مقاوم منطقه یک پشتیبانی قوی روحی را به‌همراه داشته باشد و برای دشمنان ما نیز مایه یأس و ناامیدی گردد. [...] و اگر آنها در اینجا موفق شدند که مقاومت را بشکنند، دنیای عرب را فتح کرده‌اند. البته اینکه می‌گویم دنیای عرب مقصود من در سطح دولت‌ها است و الا مردم هم‌اکنون به امید مقاومت شما خاطرجمع هستند، و در غیر این صورت نقش خود را ایفا خواهند کرد.» آقای هاشمی تأکید کرد که وظیفه همه ما است که جلو تهاجم جدید امپریالیست‌ها را بگیریم. اطلاعات نشان می‌دهد که دشمن برای کم‌اثر‌کردن مقاومت سوریه برنامه‌ریزی کرده است و ابعاد قضیه بسیار گسترده است. آنها همچنین تلاش می‌کنند تا لیبی را نیز در مرزهای خودش مشغول کنند. و به این ترتیب تصور می‌کنند در این لحظات چون ایران هم گرفتاری دارد، طبعاً به خارج از مرزهای خودش نخواهد رسید، بنابراین زمینه را برای یک تهاجم سیاسی، ازنظر خودشان مناسب قلمداد می‌کنند.[۴۸]
گزارش - 628
در پایان دیدار هیئت بلندپایه سوری از ایران، دو طرف در بیانیه مشترکی بر لزوم تحکیم مبارزه مشترک علیه امپریالیسم، صهیونیسم و ارتجاع تأکید کرده و تقویت راه‌های همکاری و دوستی دو‌جانبه را موردتوجه قرار دادند. به نوشته روزنامه اطلاعات در بیانیه مشترک ایران و سوریه آمده است: «طرفین در محیطی سرشار از برادری و اعتماد متقابل و تفاهم کامل مذاکراتی درزمینه روابط دو‌جانبه فی‌مابین و مسائل موردعلاقه مشترک و در رأس آن اوضاع خاورمیانه، جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و اوضاع لبنان به عمل آوردند. [...] در چارچوب تحکیم روابط دو‌جانبه بین دو کشور موارد ذیل به امضا رسید: 1. پروتکل مبادلات تجاری و اقتصادی بین دو کشور. 2. یادداشت تفاهم بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری عربی سوریه. طرفین اوضاع خطیر خاورمیانه را که از سیاست‌های ارتجاعی در منطقه و سیاست‌های تجاوزکارانه و توسعه‌طلبانه اسرائیل و امریکا ـ که در چارچوب پیمان استراتژیک آنها علیه امنیت و ثبات منطقه و در کوشش برای بسط سلطه امپریالیستی صهیونیستی خود بر منطقه و تحکیم موجودیت صهیونیسم در فلسطین صورت می‌گیرد ـ ناشی شده است، مورد اهتمام خاص قرار دادند. طرفین مجدداً موافقت‌نامه‌های کمپ دیوید را محکوم و از مبارزات ملت فلسطین برای آزادی سرزمین‌های اشغالی حمایت کردند. ایران حمایت کامل خود را از مبارزه ملت سوریه علیه توطئه‌های امپریالیسم ـ صهیونیسم و دفاع مستمر نسبت به حقوق عربی و فلسطینی درجهت آزادی کلیه سرزمین‌های اشغالی فلسطین موردتأکید قرار داد. طرفین پشتیبانی کامل خود را نسبت به استقلال و حاکمیت و وحدت سرزمین‌های لبنان موردتأکید قرار داده و مراتب قدردانی خود را از پیروزی‌هایی که ملت لبنان به‌وسیله آن نیروهای اسرائیلی را وادار به خروج از اغلب مناطق جنوب لبنان کرد، اعلام داشتند و خواستار عقب‌نشینی کامل، فوری و بدون قیدوشرط نیروهای اسرائیلی از کلیه سرزمین‌های لبنان گردیدند. طرفین نسبت به لزوم ادامه فعالیت برای ایجاد یک صلح بین فرزندان ملت لبنان توافق نمودند. [...] طرفین تحولات جنگ عراق و ایران را موردبررسی قرار داده و یک بار دیگر اقدام رژیم عراق را در به‌راه‌انداختن این جنگ ستمگرانه علیه انقلاب اسلامی ایران که پشتیبان امت عرب در مبارزه خود علیه امپریالیسم است، محکوم نمودند. طرفین جنگ شهرها و حمله به نفتکش‌ها و استفاده از سلاح‌های شیمیایی و کوشش در راه گسترش محدوده جنگ که رژیم فاشیستی بغداد آن را به اجرا درآورده، به‌شدت محکوم ساختند. دو طرف اعتقاد راسخ خود را بر اینکه جنگ جنون‌آمیزی که رژیم فاشیستی عراق علیه انقلاب اسلامی ایران با هدف نابودساختن نقش رهایی‌بخش این انقلاب در منطقه به راه انداخته، باعث محدود‌شدن نقش انقلاب اسلامی ایران و به‌تعطیل‌کشیدن نقش عراق در مبارزه علیه دشمن صهیونیستی شده است، را بیان کردند و اینکه مبارزه با این دشمن، آرمان اصلی و اساسی مبارزات اعراب و مسلمانان را در بر دارد، به همین جهت دو طرف تأکید می‌کنند که روابط آنها با دیگر کشورهای جهان باید با درنظرداشتن این مطلب بیش از هر اعتبار دیگری باشد و همچنین دو طرف پشتیبانی خود را از ملت عراق علیه رژیم فاشیست و خونخوار صدام حسین بیان کرده و تأکید نمودند هیئت عربی سوریه بار دیگر آنچه را طرف ایرانی موردتأکید قرار داده است، که ایران هیچ‌گونه چشمداشتی به خاک عراق نداشته و خواستار حسن هم‌جواری و برادری اسلامی با ملت عراق و سایر کشورهای عربی می‌باشد و اینکه تلاش می‌کند که عامل تشنج در منطقه را حذف نماید، موردتأیید قرار دادند. [...] دو طرف خواستار تلاش برای جلوگیری از فعالیت‌های نظامی دریایی کشورهای بیگانه بر آب‌های هم‌جوار ایران و حمایت از برپایی پایگاه‌های نظامی و جلوگیری از تهدید و به‌کارگیری زور و مداخله در امور داخلی آنها گردیدند. طرفین همبستگی کامل خود را با جماهیری عربی مردمی سوسیالیستی لیبی در مقابله با نقشه‌ها و تحریکات اقمار امپریالیستی ابراز داشته و تحریکات امریکا و تمرکز نیروهای مصری در مرزهای جماهیری لیبی را به‌شدت محکوم کرده و تأکید کردند که در کنار ملت لیبی برای مقابله با هر تهاجمی که کشور برادر لیبی با آن مواجه شود، قرار دارند. دو طرف ایستادگی مستمر خود را در کنار ملت مصر در مقابله خود برای ملغی‌کردن موافقت‌نامه کمپ دیوید و تمام موافقت‌نامه‌های خیانت‌باری که بر ملت برادر مصر تحمیل شده است، اعلام داشتند. [...] طرفین پشتیبانی خود را از مبارزه ملت صحرای غربی، ... مبارزه علیه تبعیض نژادی در قاره افریقا، لزوم پایان‌دادن به اشغال نامیبیا، مبارزات ملت نیکاراگوا و ملل امریکای مرکزی دربرابر تجاوزات امپریالیسم امریکا اعلام داشتند. همچنین طرفین نقش بزرگ و مهم جنبش عدم‌تعهد در صحنه بین‌المللی و لزوم کوشش برای تقویت این جنبش را موردتأکید قرار دادند. تا اینکه این جنبش با فعالیت بیشتر بتواند نقش طبیعی و مؤثر خود را در زندگی بین‌المللی ایفا نماید. طرفین رضایت کامل خود را از نتایج به‌دست‌آمده در این دیدار که نمودار پایبندی دو کشور به تحکیم روابط دوستی و همکاری فی‌مابین است، ابراز داشتند. [...] آقای دکتر عبدالرئوف الکسم از همتای خود مهندس میرحسین موسوی نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران، برای دیدار از جمهوری عربی سوریه دعوت به عمل آورد که این دعوت با تشکر پذیرفته شد.»[۴۹]
گزارش - 629
بازدید هیئت بلندپایه سوری از ایران بازتاب‌های گسترده‌ای درپی داشت: رادیو بی‌بی‌سی دراین‌باره گفت: «هیئت نمایندگی سوریه در ایران با حضور خود تنها این پیام را به ایران القا کرده است که سوریه دست از روابط خاص خود با ایران برنداشته است و ضمناً این پیام را به اردن نیز فهمانده است که سوریه به‌خاطر بهبود روابط خود با اردن، خط مشی‌های خود را تغییر نمی‌دهد. اختلاف‌هایی بین سوریه و ایران بوده است، گو اینکه مقامات سوریه اخبار مربوط به این اختلاف‌ها را به‌عنوان تلاش‌هایی در تیره‌کردن روابط دو کشور رد کرده است. این اختلاف‌ها درمورد لبنان ـ که سوریه آن را در شرف افتادن به حوزه نفوذ خود می‌داند ـ بروز کرده و با درنظرگرفتن نبرد در بندر طرابلس در شمال لبنان افزایش یافت. در این نبرد نیروهای سنی توحید به رهبری شیخ شعبان ـ که از حمایت ایران برخوردار است ـ با نیروهای ائتلافی و شبه‌نظامیان تحت حمایت سوریه درگیر شدند، در توازن روابط دوکشور اکنون سوریه در پرداخت‌هایش به ایران در ازای نفت دریافتی از آن کشور تأخیر روا داشته آن هم در موقعی که ایران نمی‌تواند فشار اضافی بر اقتصاد خود را تحمل کند. بعد از مذاکرات تهران، رادیو تهران حمایت سوریه و ایران از لیبی را دربرابر آنچه تهدید مصر خواند، اعلام کرد. ایران در ماه ژوئن گذشته یک پیمان استراتژیک با لیبی به امضا رساند و سوریه، عبدالحلیم خدام معاون رئیس‌جمهور خود را به طرابلس فرستاد تا لیبی را از ادامه حمایت آن کشور از لیبی مطمئن سازد. انتقاد آشکار سوریه از مصر و حمایت بی‌قیدوشرطش از لیبی علیه مصر نشانه آن است که سوریه بعد از آشتی با اردن به ملایم‌کردن خط مشی‌های خود نپرداخته است.»[۵۰] خبرگزاری رویتر نیز دراین‌باره گزارش داده است: «دیپلمات‌ها عقیده دارند که انتظار می‌رود جریان نفت ایران به سوریه بعد از دو ماه وقفه دوباره از سرگرفته شود، اما تاکنون معلوم نشده که آیا تصمیمی دراین‌مورد گرفته شده است یا نه. میرحسین موسوی گفته که درنتیجه این مذاکرات انتظار می‌رود که روابط دو کشور در آینده گسترش فوق‌العاده‌ای بیابد. [...] الکسم با رئیس‌جمهور ایران [آیت‌الله] علی خامنه‌ای و رئیس پرنفوذ پارلمان علی‌اکبر رفسنجانی ملاقات نمود. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، رفسنجانی به الکسم گفته است که تمام شواهد نشان می‌دهد که امپریالیست‌ها به طرح‌ریزی برای خنثی‌کردن فعالیت‌های سوریه پرداخته‌اند. الکسم پاسخ داده بود که در هیچ شرایطی سوریه با دشمنانش توافق نخواهد کرد.»[۵۱] خبرگزاری فرانسه نیز با انتشار اخبار مشابهی افزوده است: «نخست‌وزیر سوریه در ملاقات با [آیت‌الله] علی خامنه‌ای رئیس‌جمهور ایران، تأکید کرد که جمهوری اسلامی ایران ماهیتی ضدامپریالیستی داشته و به ملت‌ها نشان داد که اسلام قوی است و سرانجام، واقعیت پیروز خواهد شد. رئیس‌جمهوری ایران نیز به وی پاسخ داد که ایران برای روابط خود با سوریه اهمیت استراتژیک قائل است و باید ملت‌های مترقی یک ابتکارعمل تازه و تهاجمی علیه ائتلاف طرف‌دار صهیونیسم اتخاذ کنند. همین طرز فکر توسط حجت‌الاسلام رفسنجانی رئیس مجلس نیز بیان شد. او طی ملاقات با الکسم گفت: وظیفه مسلمانان مقابله با استیلای منطقه توسط نیروهای امپریالیستی است. وی به الکسم اطمینان داد که جمهوری اسلامی علی‌رغم جنگ عراق و ایران با کمال میل از ایجاد هرگونه امکان برای شرکت در تقویت نیروهای مقابله علیه امپریالیسم در منطقه استقبال می‌کند.»[۵۲]
گزارش - 630
علی‌محمد بشارتی قائم‌مقام وزیر خارجه ایران که روز گذشته وارد کنیا شده است، امروز در دیدار با فیلیپ لیکلی معاون وزیر خارجه کنیا، پیام دولت ایران برای رئیس‌جمهوری کنیا را تسلیم وی کرد. به گزارش خبرگزاری رسمی کنیا: «لیکلی، ایران و عراق را به شروع مذاکره برای حل مسائل خود براساس قطعنامه‌های سازمان ملل متحد فراخواند. وی به‌ویژه از دولت ایران خواست کوشش‌های دیپلماتیک را برای حل مسئله جنگ عراق و ایران از‌طریق میانجیگری از سر بگیرد.»[۵۳]
گزارش - 631
دولت ایران دعوت از یک هیئت فرانسوی را برای سفر به ایران تکذیب کرد، اما نماینده پارلمان فرانسه بر تصمیم به سفر به ایران در جمعه آینده تأکید کرد و آن را سفری خصوصی با مقاصد اقتصادی و علاقه‌مند به طرح موضوع گروگان‌های فرانسوی در لبنان، اعلام کرد. وزیر خارجه فرانسه گفت که درمورد سرنوشت گروگان‌ها امیدوار شده است. روابط عمومی نخست‌وزیری با انتشار اطلاعیه‌ای ادعای رسانه‌های خارجی درمورد دعوت جمهوری اسلامی ایران از یک هیئت فرانسوی برای دیدار از ایران را تکذیب کرد. این روابط عمومی اعلام کرد هیچ دلیلی برای انجام‌شدن این سفر وجود ندارد. خبرگزاری فرانسه به نقل از یک نماینده پارلمان این کشور گزارش داده بود قرار است به دعوت ایران هیئتی از پارلمان فرانسه در ماه جاری به تهران سفر کند.»[۵۴] از سوی دیگر، خبرگزاری جمهوری اسلامی گزارش داد: «روزنامه فرانسوی لوموند به نقل از یکی از اعضای این هیئت نوشته است: [آیت‌الله] خامنه‌ای رئیس‌جمهوری اسلامی با عزیمت این هیئت به تهران موافقت کرده است.»[۵۵] خبرگزاری جمهوری اسلامی در گزارشی دیگر به نقل از لوموند، گزارش داد: «رولان دوما وزیر خارجه فرانسه که هفته پیش آقای معیری کاردار ایران در پاریس را به حضور پذیرفته بود، به وی اطمینان داده است که پشتیبان هیئت نمایندگی اعزامی به تهران است و خودش نیز امیدوار است بتواند طی ماه‌های آینده به ایران سفر کند.»[۵۶] خبرگزاری فرانسه دراین‌باره گزارش داد: «ژان ماری دایه نماینده ناحیه مانش در مجلس فرانسه روز سه‌شنبه (12 آذر 1364) تأکید کرد که علی الاصول روز جمعه آینده برای یک مأموریت دو سه‌روزه به‌منظور بررسی تمایل مقامات ایرانی و فرانسوی به نزدیکی روابطشان عازم تهران خواهد شد. وی طی مصاحبه‌ای در رادیوی فرانسوی اروپا گفت که وی با نمایندگان مجلس ایران ازجمله با آقای هاشمی رفسنجانی گفت‌وگوهایی خواهد داشت و احتمالاً با [آیت‌الله] خامنه‌ای رئیس‌جمهور ایران، ملاقات می‌کند. [...] دایه خاطرنشان کرد که دیدارش از تهران یک سفر خصوصی با مقاصد اقتصادی است، ولی درمورد طرح سرنوشت چهار گروگان فرانسوی در لبنان نیز بی‌علاقه نخواهد بود. دراین‌حال دکتر رعد یک فرانسوی جراح قلب لبنانی‌الاصل، که دوباره به لبنان سفر کرده است تأکید کرد که ربایندگان فرانسوی‌ها گروه‌های طرف‌دار ایران هستند و نوعی تمایل به مذاکره نیز وجود دارد. او افزود: با ربایندگان ملاقات نکرده است. دکتر رعد گفت: من در خانه حزب‌الله (حزب طرف‌دار ایران در لبنان) را زدم، آنها پیشنهاد کردند که یک واسطه وجود داشته باشد.»[۵۷] از سوی دیگر، خبرگزاری رویتر گزارش داد: «رولان دوما وزیر خارجه فرانسه جمعه گذشته ضمن آنکه از تهران، دمشق و بیروت به‌عنوان سه عامل مؤثر دررابطه‌با سرنوشت گروگان‌های مذکور یاد کرد، گفت: ایران تمایل خود را برای تلاش جهت دستیابی به یک راه‌حل درمورد آزادی گروگان‌ها نشان داده است. دوما که درپی بازگشت یک گروه دونفره فرانسوی به پاریس که در تلاش جهت آزادی گروگان‌ها به بیروت سفر کرده بودند سخن می‌گفت، افزود که برای نخستین‌بار نسبت به سرنوشت مارسل کارتون و مارسل فونتن دو دیپلمات فرانسوی، میشل سورا محقق و ژان پل کوفمن روزنامه‌‌نگار فرانسوی ـ که در بیروت نگهداری می‌شوند ـ امیدوار شده است. دیپلمات‌ها در پاریس می‌گویند، از آنجا که گفته می‌شود تمامی این چهار گروگان فرانسوی توسط جهاد اسلامی ـ که یک سازمان اسلامی طرف‌دار ایران می‌باشد ـ نگهداری می‌شوند، بنابراین نقش این کشور می‌تواند از اهمیت بسزایی برخوردار باشد. دیپلمات‌های مذکور اضافه می‌کنند، لکن به نظر نمی‌رسد ایران بدون انجام اقدامی متقابل ازجانب پاریس دست به هرگونه تلاشی بزند و به نظر می‌رسد که این کشور خواستار انجام بررسی و تجدیدنظر بیشتر در روابط بین ایران و فرانسه می‌باشد. تمایل ایران برای دستیابی به یک توافق بیشتر و گسترده‌تر با فرانسه جمعه گذشته ازسوی ریاست هیئت پارلمانی فرانسه که قرار است اواخر هفته جاری بنا به دعوت ایران از این کشور دیدن نماید عنوان گردید. ژان ماری دایه نماینده مجلس فرانسه نیز گفت: ایرانی‌ها اعلام داشته‌اند اگر پاریس درمورد دارایی‌های مسدودشده ایران در پاریس از خود حسن‌نیت نشان دهد این کشور نیز هیئتی را جهت رسیدگی به ماجرای گروگان‌های فرانسوی به لبنان اعزام خواهد کرد. این دارایی‌ها که یک عامل مهم در تیرگی روابط بین ایران و فرانسه محسوب می‌شود، یک وام یک میلیارد دلاری است که در زمان شاه فقید ایران برای کمک به هزینه ایجاد یک کنسرسیوم فرانسوی غنی‌ساختن اورانیوم دراختیار این کشور قرار گرفت.»[۵۸]
گزارش - 632
شرایط آزادی گروگان‌های فرانسوی در لبنان را یک نشریه لبنانی تشریح کرده است. روزنامه النهار چاپ بیروت نوشته است: «شرایط ایران برای انجام تلاش‌هایی دررابطه‌با آزادی این گروگان‌ها به اطلاع نمایندگان فرانسوی که جمعه گذشته پس از یازده روز اقامت در لبنان به پاریس بازگشتند، رسیده است. [...] گزارش النهار حاکی است ایران درقبال انجام اقداماتی برای آزادی گروگان‌ها، خواستار ایجاد یک بهبود کلی در روابط بین دو کشور است و همچنین مشتاق است که مذاکراتی مشترک پیرامون مسائل دیرینه مورد اختلاف دو کشور آغاز شود. مقامات رسمی فرانسه از اظهارنظر پیرامون این موضوع خودداری کردند. یک سخنگوی وزارت خارجه فرانسه گفت: درحال‌حاضر فعالیت‌های بی‌شماری دراین‌رابطه صورت گرفته، لکن این تلاش‌ها بایستی همچنان سرّی باقی بماند.» این نشریه افزوده است: «آزادی چهار کماندویی که سال 1980 به‌اتهام سوءقصد علیه شاهپور بختیار در فرانسه زندانی شدند، ازجمله خواسته‌هایی است که ازسوی گروگانگیرندگان طرف‌دار ایران که این چهار فرانسوی را دراختیار خود دارند مطرح شده است. این گروگانگیرندگان همچنین خواستار آن شده‌اند که فرانسه با ارسال تسلیحات به میزان متساوی به دو کشور ایران و عراق موضع بی‌طرفانه‌تری را در جنگ خلیج [فارس] اتخاذ نماید. بعد از شوروی، فرانسه دومین تأمین‌کننده اصلی تسلیحات عراق به‌‌شمار می‌رود و از عراق در جنگ این کشور علیه ایران حمایت می‌کند.»[۵۹]
گزارش - 633
سفیران ایران و شوروی در آلمان‌شرقی و لهستان در دیداری، از برخی مواضع کشور مقابل گلایه کردند و خواهان گسترش روابط دو کشور شدند. نشریه وزارت امور خارجه نوشته است: «سفیر جمهوری اسلامی ایران در برلین شرقی با سفیر اتحاد جماهیر شوروی مذاکره و گفت‌وگو نمود. سفیر جمهوری اسلامی ایران در این مذاکرات مواضع جمهوری اسلامی ایران درقبال روابط با اتحاد شوروی را مطرح و همچنین نسبت به بعضی مواضع شوروی دربرابر ایران گلایه‌های لازم را مطرح نموده است. در این ملاقات، سفیر شوروی بعضی اقدامات مثبت تبلیغاتی جمهوری اسلامی ایران را گامی مثبت در روابط دو کشور خواند و اضافه نمود جمهوری اسلامی ایران در تبلیغات خود باید تجدیدنظر بیشتری نماید. سفیر شوروی درخصوص مسئله افغانستان اظهار نموده است شما باید به ما کمک کنید ما علاقه‌مند هستیم مسائل را از‌طریق سیاسی حل نماییم. اما امریکا سوءاستفاده خواهد کرد. [...] سفیر شوروی درخصوص کنفرانس ژنو (سران امریکا و شوروی) گفته است: ما در این کنفرانس از جمهوری اسلامی ایران دفاع کرده‌ایم و گفته‌ایم اجازه نمی‌دهیم در این منطقه امریکا دخالت کند. وی گفت که انقلاب اسلامی همواره برای شوروی ارزشمند است. [...] سفیر شوروی درخصوص سفر آقای کورنینکو قائم‌مقام وزیر خارجه شوروی به تهران عنوان نموده است که ایشان فقط به‌خاطر اولویت مذاکرات ژنو تاکنون به ایران سفر نکرده است، اما اکنون همه چیز آماده است و ایشان یا یکی از معاونین دیگر به ایران مسافرت خواهند نمود. امروز همچنین سفیر جمهوری اسلامی ایران در ورشو با سفیر شوروی به‌مدت یک ساعت و نیم مذاکره کرده است. در این ملاقات سفیر شوروی به افزایش تبلیغات علیه شوروی از ماه اوت گذشته در جمهوری اسلامی ایران اشاره کرده و گفته است ما انقلاب اسلامی ایران را یکی از پدیده‌های بزرگ قرن می‌دانیم. وی در پایان تأکید کرده است که رهبران دو کشور علاقه‌مند به گسترش هرچه بیشتر روابط هستند و وظیفه ما دیپلمات‌هاست که این کار را به انجام برسانیم.[۶۰]
گزارش - 634
سفیر لیبی در هند امروز گفت: ربودن جت شرکت هواپیمایی مصر توسط امریکا و مصر برنامه‌ریزی شده و برای توجیه حمله‌ای علیه لیبی به این کشور نسبت داده شده است. وی افزود: این ادعا بهانه‌ای است برای تمرکز بیشتر از صد هزار سرباز مصری در مرز غربی مصر با لیبی و نیز در توجیه استقرار نیروی ضربت ناوگان ششم امریکا در آب‌های ساحلی لیبی در مدیترانه. سفیر لیبی گفت: لیبی هنوز سربازان خود را دربرابر این تمرکز نیروهای مصر بسیج نکرده است.[۶۱]
گزارش - 635
درپی درگیری‌های اخیر لبنان موسوم به جنگ پرچم، امروز هیئتی از جنبش امل به ریاست حسن هاشم رئیس کمیته اجرایی امل با آقای نورانی کاردار جمهوری اسلامی ایران در بیروت، دیدار کرد. در این دیدار دو طرف ضمن تأکید بر جلوگیری از برخوردهای جنبی، لزوم تقویت و گسترش مبارزه علیه اشغالگران صهیونیستی را در صدر وظایف مسلمانان دانستند و بر ایجاد وحدت دراین‌زمینه تأکید کردند.[۶۲]
گزارش - 636
مجله پناهندگان ارگان کمیسیون عالی پناهندگان سازمان ملل در گزارشی از مهاجرت افغان‌ها به ایران نوشته است: «ایران درهای خود را به روی پناهندگان باز گذاشته و شرکت آنها را در امورات اقتصادی فراهم آورده است. مقامات ایران تعداد افغان‌ها را تقریباً بالغ‌بر یک میلیون و هشتصد هزار نفر اعلام کرده‌اند که به نظر می‌رسد آمار پناهندگان خیلی بیشتر از این تعداد باشد. جمهوری اسلامی ایران مدتی طولانی هزینه‌های این هجوم را به‌تنهایی تحمل کرده است.» خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از این مجله می‌افزاید: «در سال 1983 کمیسیون عالی پناهندگان سازمان ملل متحد در این امر دخالت کرده و دفتر نمایندگی خود را در اکتبر سال 1984 افتتاح کرد. ایران پس از پاکستان دومین کشور جهان به‌لحاظ پناهندگان می‌باشد، مع‌ذلک همچنان مسئولیت کمک به اکثر پناهندگان افغان بر دوش ایران بوده و تنها 5/7 میلیون دلار از این سازمان به دفتر کمیسیون عالی پناهندگان در وزارت کشور ایران کمک شده است. براساس این گزارش اکثریت وسیع افغان‌ها در ایران مشغول به کارند و آنهایی که کارت دارند (آزمایش‌های سخت وجود دارد) با همان حقوق ایرانی‌ها کار می‌کنند و بسیاری زندگی خوبی بههم زده‌اند. اکثریت آنها در ساختمان‌سازی، کشاورزی، مغازه‌های کوچک یا صنایع روستایی کار می‌کنند. اما آنهایی که صلاحیت دارند (تکنیسین‌ها، دکترها، معلم‌ها) می‌توانند همچنین حرفه یا پیشه خود را درصورت یافتن کار، انجام دهند. کمک به افراد جوان برای سازگار‌کردن آنها با روش زندگی ایرانی و آماده‌کردن آنها برای مشارکت بعدی در حیات اجتماعی و اقتصادی امر دیگری است. مدارس ایرانی از سال اول مدرسه ابتدایی تا پایان دبیرستان بدون تبعیض به روی آنها باز شده است. آنهایی که می‌خواهند به دانشگاه بروند درصورت داشتن آمادگی می‌توانند این کار را بکنند. در جاهایی که اکثریتی از آنها وجود دارد در محله‌ها، شهرها و روستاهای افغان‌نشین که همه‌جا سر بر آورده‌اند، مدارس مخصوص آنها افتتاح شده است. براساس گزارش مجله پناهندگان، ایرانی‌ها صرفاً به‌خاطر ترس از بیماری‌های مسری، [در معاشرت با] جمعیت افغان‌ها محتاط هستند. مسکن‌های دائمی که مقامات شروع به ساختن برای آنها کرده‌اند هنوز تکمیل نشده‌اند.»[۶۳]
پاورقی‌ها
منابع و مآخذ روزشمار 1364/09/12
- ↑ سند شماره 11031 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از نیروی زمینی سپاه واحد طرح و عملیات، به فرماندهی نیروی زمینی سپاه، 15/9/1364.
- ↑ همان.
- ↑ سند شماره 279309 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه 2 نجف به فرماندهی تیپ نبی‌اکرم(ص)، 20/9/1364.
- ↑ سند شماره 11031 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از نیروی زمینی سپاه واحد طرح و عملیات، به فرماندهی نیروی زمینی سپاه، 15/9/1364.
- ↑ سند شماره 011075 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای، واحد اطلاعات قرارگاه عملیاتی خاتم‌الانبیا سپاه، شماره 150، 18/9/1364، ص2.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 259، 13/9/1364، ص1، به نقل از بخش عربی رادیو صوت‌الجماهیر، 12/9/1364.
- ↑ مأخذ6، ص3، بغداد ـ خبرگزاری فرانسه، 12/9/1364.
- ↑ مأخذ6، صص 38 ـ 37، کویت ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 12/9/1364.
- ↑ سند شماره 148615 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد مشترک ارتش(رکن2) به ستاد مشترک ارتش (رکن3)، 12/9/1364.
- ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 74، 26/9/1364، ص23.
- ↑ . سند شماره 119324 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به فرماندهی کل سپاه، 17/9/1364.
- ↑ سند شماره 200110 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش روزانه، شماره 110، 14/9/1364، ص1.
- ↑ مأخذ6، صص 6 و 7، ارومیه ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 12/9/1364.
- ↑ سند شماره 442263 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان کردستان به استاندار کردستان، 24/9/1364.
- ↑ سند شماره 148614 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا2 به سماجا4، 18/9/1364.
- ↑ همان.
- ↑ سند شماره 148595 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 به سماجا2، 16/9/1364.
- ↑ سند شماره 59313 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از رئیس ستاد مرکزی سپاه پاسداران به‌کلیه مناطق پنج‌گانه و قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 12/9/1364.
- ↑ روزنامه کیهان، 12/9/1364، ص1.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 13/9/1364، ص2.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 12/9/1364، ص4.
- ↑ مأخذ20، ص4.
- ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 74، 26/9/1364، ص23.
- ↑ مأخذ20، ص4.
- ↑ مأخذ23، صص 11 ـ 10.
- ↑ مأخذ19، ص18.
- ↑ مأخذ21.
- ↑ مأخذ23، صص 11 ـ 10.
- ↑ مأخذ20، ص4.
- ↑ مأخذ23، ص11.
- ↑ مأخذ21.
- ↑ مأخذ23، صص 11 ـ 10.
- ↑ مأخذ21، ص18.
- ↑ اداره کل تندنویسی مجلس شورای اسلامی، روزنامه رسمی (مشروح مذاکرات علنی مجلس شورای اسلامی)، شماره 11904، جلسه 201، 12/9/1364، صص30، 31 و 32.
- ↑ مأخذ6، ص11، به نقل از رادیو صوت‌الجماهیر، 12/9/1364.
- ↑ سند شماره 11101 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی، گروهان ثارالله، شماره21، 20/9/1364.
- ↑ مأخذ6، ص5، کویت ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 12/9/1364.
- ↑ مأخذ6، ص4، واشنگتن ـ خبرگزاری کویت، 12/9/1364.
- ↑ مأخذ19، ص20.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 260، 14/9/1364، ص9، بغداد ـ خبرگزاری فرانسه، 13/9/1364.
- ↑ مأخذ6، ص3، کویت ـ خبرگزاری آسوشیتدپرس، 12/9/1364.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیما جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 13/9/1364، ص4، به نقل از رادیو نداءالاسلام، 12/9/1364.
- ↑ مأخذ6، ص4، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 12/9/1364.
- ↑ مأخذ6، صص 23 و 24، به نقل ار رادیو بی‌بی‌سی، 12/9/1364.
- ↑ مأخذ20، ص3.
- ↑ همان.
- ↑ همان، ص1.
- ↑ مأخذ20، ص3.
- ↑ مأخذ20.
- ↑ مأخذ6، ص21، به نقل از رادیو بی‌بی‌سی، 12/9/1364.
- ↑ مأخذ40، صص 19 ـ 18، دمشق ـ خبرگزاری رویتر، 13/9/1364.
- ↑ مأخذ40، صص 19 و 20، تهران ـ خبرگزاری فرانسه، 13/9/1364.
- ↑ مأخذ40، ص8، نایروبی ـ خبرگزاری فرانسه، 13/9/1364.
- ↑ مأخذ19، ص18.
- ↑ مأخذ40، ص14، پاریس ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/9/1364.
- ↑ مأخذ6، ص13، پاریس ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 12/9/1364.
- ↑ مأخذ40، ص13، پاریس ـ خبرگزاری فرانسه، 13/9/1364.
- ↑ مأخذ6، صص 16 ـ 14، پاریس ـ خبرگزاری رویتر، 12/9/1364.
- ↑ مأخذ6، صص 16 و 17، پاریس ـ خبرگزاری رویتر، 12/9/1364.
- ↑ سند شماره 212336 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش مستقیم، شماره 159/3، 16/9/1364، صص 1 و 2.
- ↑ مأخذ20، ص20.
- ↑ مأخذ20، ص1.
- ↑ مأخذ6، صص 35 ـ 31، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 12/10/1364.