1364.09.13
| روزشمار جنگ سال 1364 1364.09.13 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | سیزده آذر |
| تاریخ شمسی | 1364.09.13 |
| تاریخ میلادی | 4 دسامبر 1985 |
| تاریخ قمری | 21 ربیع‌الاول 1406 |
گزارش - 637
در جلسه امروز قرارگاه نیروی زمینی سپاه پاسداران که با حضور فرمانده نیروی زمینی سپاه، مسئول ستاد قرارگاه خاتم‌الانبیای سپاه و مسئولان قرارگاه کربلا برگزار شد، * درباره سازمان رزم، مأموریت یگان‌ها و طرح مانور قرارگاه کربلا، تک پشتیبانی و سرپل‌گیری، جاده‌سازی و عقبه‌سازی، وضعیت شهر فاو و... بحث و گفت‌وگو شد. در این جلسه بحث درباره این موضوعات به نتیجه قطعی نرسید، اما بسیاری از ابهامات مطرح و مشخص شد که برای دستیابی به طرح مانور قطعی نیاز به تفکر، تلاش و اطلاعات بیشتری است. راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در گزارش خود درباره تلاش‌هایی که تا این زمان برای تعیین مأموریت یگان‌های زیر امر قرارگاه کربلا انجام شده، نوشته است: «در مدتی که طراحی عملیات والفجر8 انجام می‌گرفت، خط حد و طرح مانور یگان‌ها به‌طور مکرر دستخوش تغییرات می‌شد. ازجمله عوامل مؤثر در این تغییرات: کیفیت و توان کمی یگان‌ها؛ توانایی فرماندهان یگان‌ها؛ موقعیت و وضعیت زمین منطقه عملیات؛ اقدامات احتمالی دشمن؛ طرح‌های جانبی؛ طرح‌های فریب و... بود.» در ادامه این گزارش آمده است: «فرماندهی قرارگاه کربلا پس از بررسی‌های طولانی، سرانجام روز 12 آذر 1364 سازماندهی یگان‌های تحت‌امر را چنین اعلام کرد: - یگان‌های خط‌شکن از پایین به بالا (از جنوب به‌سمت شمال) به‌ترتیب: لشکر7 ولی‌عصر(عج)، لشکر25 کربلا، لشکر31 عاشورا، لشکر8 نجف. - یگان‌های دنبال پشتیبان از پایین به بالا به‌ترتیب: لشکر5 نصر، لشکر21 امام رضا(ع)، لشکر27 محمد رسول‌الله(ص)، لشکر14 امام حسین(ع). - یگان‌هایی که مأموریت گرفتن سرپل را به عهده دارند، از پایین به‌سمت بالا: لشکر17 علی‌‌بن‌ابی‌طالب(ع)، تیپ44 قمربنی‌هاشم(ع). - یگان‌هایی که دنبال پشتیبان یگان‌های سرپل هستند، از پایین به بالا: تیپ10 سیدالشهدا(ع)، تیپ32 انصارالحسین(ع).[۱] درپی اعلام این سازماندهی، این موضوع در جلسه امروز قرارگاه نیروی زمینی سپاه موردبحث قرار گرفت. فرمانده قرارگاه کربلا دراین‌باره گفت: خط حدی که مشخص شده، براساس خط حد ابلاغی قرارگاه خاتم است. در این سازماندهی، در محورهایی که نیاز به نیروی زرهی دارد، یگان‌هایی مثل لشکر14 امام حسین(ع) و لشکر27 محمد رسول‌الله(ص) را گذاشتیم که در مرحله دوم و بعد از اینکه یگان‌های خط‌شکن خط اول را شکستند، یگان‌هایی که واحد زرهی دارند وارد عمل شده، پیشروی را ادامه دهند. عباس محتاج افزود: یگان‌های دنبال پشتیبان که بعد از یگان‌های خط‌شکن وارد عمل می‌شوند، در مرحله اول نقش نیروی احتیاط یگان‌های خط‌شکن را دارند. همچنین وقتی یگان‌های مرحله دوم وارد عمل شدند، یگان‌های مرحله اول، نقش نیروی احتیاط را ایفا می‌کنند. رحیم صفوی در بحث سازماندهی و تعیین مأموریت یگان‌ها تأکید می‌کند که: «مانورهای حساس و محورهای مهم را به لشکرهایی که تردید و مشکل دارند، * نباید بسپاریم؛ مثلاً لشکر8 نجف و لشکر14 امام حسین(ع) را که تردید دارند در مرحله اول عملیات و برای خط‌شکنی مأموریت ندهیم. روزه شک‌دار نباید بگیریم. لشکرهایی که هم داوطلب‌اند و هم علاقه دارند، در مرحله اول و برای خط‌شکنی بگذارید و آنها که شک دارند را برای احتیاط و پشتیبانی.»[۲] احمد غلامپور دراین‌باره می‌گوید: «مطلبی که شما درباره لشکرهای 8، 14 و 27 گفتید، در تعیین مأموریت و طرح‌ریزی مانور دست ما را می‌بندد و مشکل ایجاد می‌کند.»[۳] در ادامه جلسه، موضوع "طرح مانور یگان‌های قرارگاه کربلا" مطرح شد. رحیم صفوی دراین‌باره گفت: برای طرح‌ریزی مانور دو موضوع مهم را در نظر بگیرید: هماهنگی در گرفتن هدف و پاک‌سازی منطقه. در شب اول نمی‌توانیم به همه اهداف برسیم، اما اهدافی هست که باید حتماً در شب اول به آن برسیم و در روز اول پاک‌سازی کنیم؛ مثل پایگاه موشکی. تصرف پایگاه موشکی را به یک یگان واگذار کنید که آن را سریع پشت سر بگذارد یا اصلاً دور بزند. اگر در شب و روز اول به اهداف مشخصشده نرسیم، مشکل ایجاد می‌شود. چگونگی پاک‌سازی شهر فاو و منطقه تانک‌فارم‌ها را پیش‌بینی کنید.[۴]
جانشین فرمانده قرارگاه کربلا دراین‌باره چنین توضیح داد: طرح مانور لشکر25 کربلا برای تصرف شهر فاو، مانور احاطه‌ای است؛ شهر را دور می‌زند و از پشت وارد شهر می‌شود. در مدتی که نیروها مشغول دورزدن شهر هستند، آتش پرحجمی روی شهر اجرا می‌کنیم. در محورهای دیگر پیش‌بینی ما این است که یگان‌ها حدود ساعت 4 تا 5 صبح به جاده سوم می‌رسند که اینجا خط هماهنگی برای ادامه عملیات است.
مسئول اطلاعات قرارگاه کربلا درباره وضعیت شهر فاو گفت: با بررسی آخرین عکسی که از منطقه فاو در تاریخ 23 فروردین 1364 برداشته شده، مشخص شد که عراقی‌ها در این شهر فقط 8 خیابان باقی گذاشته‌اند و بقیه شهر را کاملاً صاف کرده‌اند.[۵]
رحیم صفوی در ادامه نکاتی که درباره طرح‌ریزی مانور گفت، افزود: ما حتماً باید خط اول دشمن را شب اول پاک‌سازی کنیم و در آن نیرو مستقر کنیم که دشمن نیاید سنگرهایش را پس بگیرد و رودخانه را ناامن کند و مانع عبور نیروها و یگان‌های پشتیبانی شود. ما درصورتی می‌توانیم توسعه وضعیت دهیم که ساحل رودخانه دستمان باشد.
غلامرضا محرابی در اینجا دو موضوعی که در آغاز عملیات می‌تواند مشکل‌ساز باشد مطرح می‌کند: باتوجه‌به بتونی‌بودن سنگرهای ساحلی دشمن، ما نمی‌توانیم خط اول را با آتش بشکنیم و پاک‌سازی کنیم، خط اول باید با تلاش نیروها پاک‌سازی شود. مسئله دیگر، همه تلاش‌ها برای پشتیبانی و رساندن امکانات باید در زمان مدّ آب اروندرود انجام شود که طول مدت مد فقط 6 ساعت است. پس از آن، 6 ساعت جزر داریم که نهرها خالی می‌شود و امکان تردد قایق در نهرها نیست.
فرمانده نیروی زمینی سپاه دراین‌باره می‌گوید که مهندسی باید فکری برای حل این مشکل بکند، نمی‌شود که در مدت 6 ساعت جزر، پشتیبانی نیروها قطع شود. وی همچنین بر سرعتدادن به کار جاده‌سازی‌های ضروری تأکید می‌کند. فرمانده قرارگاه کربلا با بیان اینکه لشکر25 کربلا، 45 کیلومتر شن‌ریزی و جاده‌سازی انجام داده و 30 کیلومتر جاده خاکی دیگر به ارتفاع 2 متر هم باید احداث کند، افزود که یگان‌ها خودشان می‌توانند جاده‌سازی کنند، اما امکانات ندارند. باید تجهیزات مهندسی بدهیم تا عقبه و جاده‌های لازم را بسازند.[۶]
تک پشتیبانی از دیگر مباحث مهم جلسه امروز بود. فرمانده قرارگاه کربلا دراین‌باره گفت: «برای تک پشتیبانی منطقه‌ای نزدیک به منطقه اصلی عملیات، یعنی در محل پیچ اروندرود، مقابل کارخانه نمک و شمال منطقه اصلی عملیات را انتخاب کرده‌ایم. این منطقه نزدیک‌ترین جایی است که می‌توانیم به جاده اول (جاده البحار، غرب اروندرود) برسیم. تیپ‌های32 انصارالحسین(ع)، 44 قمربنی‌هاشم(ع)، 10 سیدالشهدا(ع) و لشکر17 مأموریت گرفتن این سرپل را دارند. این سرپل تهدیدی است برای دشمن و درگیر‌کردن بخشی از توان او و گرفتن فرصت از دشمن است که بتوانیم منطقه اصلی را تثبیت کنیم.»[۷]
رحیم صفوی با بیان اینکه دراین‌باره باید بیشتر کار شود، اشکالاتی به این طرح می‌گیرد: «اینکه ما اینجا را به‌عنوان عملیات پشتیبانی بگیریم و بعد از دو سه روز خالی کنیم، مناسب نیست؛ یگان‌هایی که برمی‌گردند ازجنبه روحی آمادگی برای ادامه عملیات در جای دیگر ندارند. مسئله دیگر چگونگی حفاظت سرپل تصرف‌شده درمقابل پاتک‌های دشمن است.»
فرمانده و جانشین فرمانده قرارگاه کربلا که بر اجرای این طرح اصرار دارند، دراین‌باره چنین توضیح می‌دهند: اولاً این عملیات پشتیبانی، هم‌زمان با عملیات اصلی و هنگام غافلبودن دشمن انجام می‌شود. برای حفظ منطقه تصرف‌شده نیز پدافند دورتادور و مستقل تشکیل می‌شود و می‌کوشیم که این منطقه را به منطقه اصلی عملیات وصل کنیم. اجرای این عملیات برای تثبیت منطقه اصلی هم مناسب‌تر است تا اینکه نیروی دنبال پشتیبان برای ادامه عملیات در نظر بگیریم؛ چون به‌طور معمول یگان‌های دنبال پشتیبان زمانی وارد عملیات می‌شوند که دشمن درحال پاتک است، که در این وضعیت خسارت می‌بینند.[۸]
احمد غلامپور درباره نیروی موردنیاز برای اجرای تک پشتیبانی می‌گوید که برآورد کلی برای اجرای عملیات در منطقه فاو 258 گردان بود، ولی در بررسی‌ها به این رسیدیم که مجموع استعداد یگان‌هایی که برای منطقه فاو درنظرگرفته شده‌اند، حدود 160 گردان است، لذا برآورد اولیه 50 گردان که برای سرپل پیش‌بینی کرده بودیم کاهش دادیم و حدود 23 گردان درنظرگرفتیم.[۹]
"طرح‌ریزی آتش" موضوع دیگری بود که در این جلسه مطرح شد، فرمانده نیروی زمینی دراین‌باره بر نکاتی تأکید کرد: «در طرح‌ریزی آتش، آتش‌ها باید روی گره‌ها (تقاطع‌ها و چهارراه‌ها و محل‌های اصلی تجمع دشمن) متمرکز شود. برای طرح‌ریزی آتش باید منطقه عملیات را از شلمچه تا فاو فرض بگیریم و در این منطقه گسترده کار دید‌بانی، پدافند هوایی، توپخانه و... بکنیم تا این خود طرحی برای فریب دشمن باشد. دشمن می‌داند ما به حاشیه اروند آمده‌ایم، در جزیره مینو کار مهندسی کرده‌ایم، در خسروآباد فعالیم. در جزیره ام‌الرصاص از ما یک اسیر گرفته است. این گستردگی کار دشمن را درمورد یک منطقه خاص دچار تردید می‌کند و همین کمک بزرگی برای فریب دشمن است.»[۱۰]
گزارش - 638
نیروهای عراقی امروز در جزیره جنوبی مجنون تک محدودی اجرا کردند. ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران با صدور اطلاعیه نظامی شماره 2310 اعلام کرد: «تلاش امروز عناصری از دشمن که با چهار فروند قایق در حوالی جزیره جنوبی مجنون به مواضع خودی حمله کردند. پس از دو ساعت درگیری ناکام ماند و تلفات و خساراتی به دشمن وارد شد.» در ادامه این اطلاعیه آمده است که در طول 24 ساعت گذشته، شهرهای آبادان و خرمشهر زیر آتش‌های پراکنده و دوربرد دشمن قرار داشتند که خسارتی به بار نیامد.[۱۱]
گزارش - 639
حمله هوایی امروز عراق به جزیره خارک خسارتی نداشت. خبرگزاری جمهوری اسلامی گزارش داد که یک جنگنده عراقی در ساعت 10:50 با تجاوز به منطقه خلیج‌فارس، چهار بمب به‌سوی جزیره خارک پرتاب کرد. یک مقام آگاه در استانداری بوشهر دراین‌باره گفت: دو بمب در فاصله پنجاه متری مخازن نفتی به زمین اصابت کرد و محل اصابت دو بمب دیگر هنوز مشخص نشده است. خوشبختانه این حمله هیچ‌گونه تلفات جانی و خسارت مالی در بر نداشته است.[۱۲] خبرگزاری جمهوری اسلامی همچنین گزارش داد: «ادعای عراق درزمینه حمله موفقیت‌آمیز هواپیماهایش به یک هدف بزرگ دریایی در سواحل ایران، تاکنون ازسوی هیچ‌یک از منابع مستقل دریایی موردتأیید واقع نشده است.»[۱۳] از سوی دیگر، ارتش عراق با صدور اطلاعیه نظامی شماره 2042 اعلام کرد که در حمله ساعت 10:20 هواپیماهای این کشور به جزیره خارک، هدف‌های تعیین‌شده به‌طور دقیق مورد اصابت قرار گرفته است.[۱۴] خبرگزاری فرانسه نیز گزارش داد: «یک سخنگوی نظامی در بغداد اعلام کرد که نیروی هوایی عراق بامداد روز چهارشنبه دو حمله، یکی بر ترمینال اصلی نفت ایران در جزیره خارک و دیگری بر یک هدف مهم دریایی در نزدیکی سواحل ایران انجام داد.»[۱۵]
گزارش - 640
امروز در مناطق شمال‌غرب کشور چندین درگیری میان نیروهای خودی و افراد گروه‌های ضدانقلاب رخ داد: 1. سپاه پاسداران سردشت گزارش داد: امروز نیروهای گردان حضرت رسول(ص) که برای گشت وارد یکی از روستاهای سردشت شده بودند به کمین هیز مینه (از واحدهای نظامی حزب دمکرات) افتادند. در این کمین 6 تن از نیروهای خودی شهید و 2 تن مجروح شدند. از تلفات ضدانقلاب خبری در دست نیست.[۱۶] 2. شهربانی کردستان گزارش داد: در یکی از روستاهای شهرستان بوکان بین نیروهای خودی و عناصری از گروه کومه‌له درگیری رخ داد. در این درگیری 2 تن از افراد ضدانقلاب کشته و تعدادی زخمی شدند.[۱۷] 3. به گزارش شهربانی کردستان، در منطقه مریوان با اجرای کمین علیه نیروهای ضدانقلاب، 2 تن از آنها کشته شدند.[۱۸] 4. در عملیات پاک‌سازی یکی از روستاهای اطراف مهاباد، نیروهای خودی با افراد ضدانقلاب درگیر شدند که این درگیری بدون تلفات خاتمه یافت.[۱۹] 5. براثر برخورد یک خودرو ارتش با مین و انفجار آن در اطراف سردشت، 2 تن از برادران شهید و 2 تن دیگر مجروح شدند.[۲۰] 6. به گزارش شهربانی استان کردستان، در جاده نوسود ـ پاوه، یک خودرو خودی با مین برخورد کرد که با انفجار مین یکی از سرنشینان خودرو مجروح شد.[۲۱]
گزارش - 641
امروز از شهرهای گوناگون کشور نیروهای داوطلب و کمک‌های مردمی به جبهه‌های نبرد اعزام شدند. کاروان عظیم راهیان کربلا شامل نیروهای رزمی و تخصصی و هدایای مردمی از استان اصفهان؛ بسیجیان اعزام مجدد شهرستان دلیجان؛ جمع کثیری از بسیجیان شهرستان‌های ساوه، فسا و داراب؛ کاروان راهیان کربلا از کرمان (کهنوج به‌همراه امام‌جمعه، مسئولان شهرستان و کمک‌های مردمی)؛ بسیجیان شهرستان بافت به‌همراه کمک‌های مردمی و سه میلیون ریال وجه نقد؛ نیروهای مردمی شهر اردل (استان چهارمحال و بختیاری)؛ کاروان راهیان کربلا از شهرستان‌ها، بخش‌ها و روستاهای استان آذربایجان‌غربی (شهرستان‌های میاندوآب نقده، خوی، سلماس، ارومیه، صائین‌دژ، تکاب، ماکو) به‌همراه کمک‌های مردمی این استان؛ بیش از صد تن از رزمندگان شهر بابک به‌همراه 9 کامیون حامل مواد غذایی، پوشاک و وسایل موردنیاز رزمندگان و نیز سه میلیون ریال وجه نقد؛[۲۲] چندین هزار نفر از راهیان کربلا از شیراز به‌همراه بیش از صدها تن مایحتاج رزمندگان؛ صدها نفر رزمنده بسیجی به‌همراه کمک‌های نقدی از شهرستان خمین و حومه آن؛ هزاران نفر از نیروهای آموزش‌دیده استان فارس به‌همراه کمک‌های مردمی و کاروان راهیان کربلا از استان کردستان عازم جبهه‌های نبرد شدند.[۲۳] همچنین روزنامه کیهان در شماره امروز خود نوشته است: «کاروان راهیان کربلا به‌همراه نیروهای تخصصی و مجاهدین عراقی روز 18 آذرماه جاری طی مراسمی از شهرستان کرج رهسپار جبهه‌های جنگ می‌شود.»[۲۴] ستاد جذب و هدایت کمک‌های مردمی نیز اعلام کرد، کمک‌های مردمی استان تهران در آینده نزدیک در قالب کمک‌های راهیان کربلا به جبهه‌های نبرد ارسال خواهد شد.[۲۵]
گزارش - 642
دکتر محمد فرهادی وزیر فرهنگ و آموزش عالی در پیامی از دانشگاهیان دعوت کرد که با حضور خود در جبهه‌ها بر صلابت صفوف امت حزب‌الله بیفزایند. متن پیام چنین است: «اکنون که کاروان عظیم کربلا، این مؤمنان عازم جبهه‌های نور علیه ظلمت و عاشقان لقاء‌الله از شهرها و روستاها و از اقصا نقاط مملکت بسیج شده‌اند تا طومار رژیم جنگ‌افروز بعث و مزدور استکبار جهانی را درهم بپیچند و باتوجه‌به تقاضای مکرر دانشجویان عزیز جهت اعزام به جبهه‌ها، بر ما دانشگاهیان (استادان، دانشجویان و کارکنان) فرض است دوشادوش امت حزب‌الله و با بهره‌گیری از تخصص‌ها و امکانات و اطلاعات ذی‌قیمت دانشگاهی خود بر شکوه و عظمت کاروان راهیان کربلا بیفزاییم و بدین مقصود، وزارت فرهنگ و آموزش عالی ضمن هماهنگی با نهادهای ذی‌ربط از شما دانشگاهیان و دانشجویان عزیز دعوت می‌کند با حضور فعال خود در جبهه‌ها بر صلابت صفوف توده‌های میلیونی امت حزب‌الله بیفزایید. بدیهی است برای دانشگاهیان عزیزی که در این حرکت مشارکت می‌کنند با همکاری مسئولان محترم دانشگاه‌ها و جهاد دانشگاهی تسهیلاتی فراهم خواهد شد تا به‌لحاظ آموزش تحصیلی و سازماندهی اعزام مشکلی نداشته باشند.»[۲۶]
گزارش - 643
محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، امروز با حضور در اجتماع کاروان راهیان کربلای استان فارس در صحن مطهر حضرت احمدبن‌موسی(ع)، به بررسی اهداف دشمنان از تحمیل جنگ به ایران و نتایج آن در موقعیت کنونی پرداخت و به تغییر مواضع شورای همکاری خلیج‌فارس اشاره کرد. محسن رضایی در این اجتماع گفت: «دشمنان انقلاب اسلامی جنگ را برای دستیابی به سه هدف عمده به ملت ما تحمیل کردند: اول، زدن یک ضربه ناگهانی و شکست قطعی ما بود که به نتیجه نرسید. دوم، فشار سیاسی و نظامی برای بیعت [ما] با امریکا و سازش با استکبار جهانی بود که دشمن به این هدف نیز دست نیافت و هدف سوم این بود که ما را و اسلام و انقلاب را متوقف کنند تا در یک زمان مطلوب بتوانند با بسیج امکانات و توانایی‌های خود با انقلاب و اسلام یک مقابله جدی کنند و پیام و ندای اسلام را خاموش نمایند.» وی افزود: «با شکست هدف اول در سال دوم جنگ با فتح خرمشهر و شکست هدف دوم براثر مقاومت مردم دربرابر فشارهای سیاسی و نظامی، اکنون دشمنان ما هدف نهایی خود را دنبال می‌کنند که محدود‌کردن ما ازطرق مختلف است؛ ولی به لطف الهی هم‌اکنون دنیایی که به‌دنبال این می‌گشت که ما کمر خم کنیم و درمقابل بت امریکا سجده کنیم، امروز با دید دیگری به ملت ما می‌نگرد و این تنها به‌دلیل مقاومت مردم و مسئولین و برخورد قاطع ما در صحنه سیاست داخلی و خارجی است.» فرمانده کل سپاه با اشاره به فرموده حضرت امام ـ که امسال را سال مقاومت خوانده‌اند ـ گفت: «اینکه امروز دنیا دارد می‌آید به‌سمت جمهوری اسلامی به‌دلیل مقاومت بی‌نظیر ملت ماست.»[۲۷] وی افزود: «شورای همکاری خلیج‌فارس امروز به اشتباه خود پی برده است و دیگر پشتیبان صدام نیست. این کشورها در آخرین جلسه این شورا دیگر از صدام پشتیبانی نکرده‌اند.»[۲۸]
گزارش - 644
سرهنگ صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، امروز در مراسم بیست‌وهشتمین دوره فارغ‌التحصیلی خلبانی و فنی هلیکوپتر هوانیروز با اشاره به وابستگی نیروهای ارتش در زمان طاغوت به اجانب گفت: این پایگاه توسط امریکایی‌ها تأسیس شد و نیروهای هوانیروز در اینجا زیر نظر مستشاران امریکایی دوره می‌دیدند و با پیروزی انقلاب اسلامی و بیرون‌راندن مستشاران امریکایی پرسنل تلاشگر هوانیروز همگام با سایر نیروهای مردمی دست‌به‌دست هم دادند و روزبه‌روز گام‌های مفیدتر و مؤثری در رفع وابستگی برداشتند. در این مراسم، فرمانده مرکز آموزش هوانیروز نیز در سخنانی به نحوه تأسیس و شروع به کار این مرکز در سال 1352 به‌دست امریکایی‌ها و چگونگی بیرون‌راندن مستشاران امریکایی پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و ادامه فعالیت این مرکز به‌همت نیروهای جان‌برکف و پرتلاش هوانیروز پرداخت. سپس فرمانده دانشکده هوانیروز از پایان دوره فنی خلبانی این دانشکده گزارش داد.[۲۹]
گزارش - 645
ارتشبد ستاد عدنان خیرالله معاون فرمانده کل نیروهای مسلح و وزیر دفاع عراق، امروز از بخش عملیاتی شرق دجله (منطقه عملیاتی سپاه ششم ارتش عراق) و تعدادی از مواضع خط مقدم بخش عملیاتی شرق میسان (منطقه عملیاتی سپاه چهارم ارتش عراق) بازدید کرد و در ملاقات با افسران و فرماندهان واحدهای سپاه ششم، اوضاع خطوط رویارویی و آمادگی یگان‌های عراقی را برای مقابله با حمله ایران بررسی و برای تحکیم خطوط دفاعی و آمادگی رزمی نیروها توصیه‌هایی کرد. عدنان خیرالله در این بازدید به خبرگزاری عراق گفت: نتایج هرگونه تعرضی که حکام ایران در هریک از نقاط مرزی دست به آن بزنند تلخ و شدید خواهد بود. وی افزود: عراق با تمامی تمایل خود به تحقق‌یافتن صلح و جلوگیری از ریخته‌شدن خون‌ها، تمایل بیشتری دارد تا امنیت ملت و سلامتی و حاکمیت خاک خود را حفظ کند.[۳۰]
گزارش - 646
دبیر شورای عالی دفاع و رئیس کمیسیون اداره اسرای عراقی این شورا، اعلام کرد: «ایران کلیه اسرای مزدور سودانی را که در جنگ عراق با ایران دوشادوش متجاوزین عراقی علیه ایران اسلامی وارد جنگ شده‌اند، درصورت اظهار ندامت و پشیمانی و تعهد دولت سودان به خارج‌کردن نیروهایش از عراق، به کشورشان بازمی‌گرداند.» آقای نظران ضمن اعلام این مطلب و با اشاره به تقاضای لیبی برای میانجیگری میان ایران و سودان دراین‌باره، افزود: «یک هیئت سودانی نیز به همین منظور از ایران دیدار کرد، لیکن هیئت مزبور در برخورد با مزدوران سودانی آن صداقتی که جمهوری اسلامی انتظار داشت بروز نداد و به‌منظور بهره‌برداری تبلیغاتی بعدی از این موضوع و باوجود اعتراف صریح مزدوران دربرابر هیئت سودانی مبنی‌بر دریافت پول از رژیم عراق و عزیمت داوطلبانه به میادین جنگ با ایران، به آنان تلقین می‌کردند که شما کارگر هستید و به‌زور وارد جنگ شده‌اید.» رئیس کمیسیون اداره اسرای عراقی افزود: «جمهوری اسلامی علی‌رغم اینکه طبق عرف بین‌المللی و قوانین ژنو، مزدور حکم و حالت اسیر را ندارد و "مهدور‌الدم" می‌باشد، اما به‌حکم وظیفه اسلامی و انسانی خویش هریک از مزدوران سودانی را که اظهار ندامت و پشیمانی کنند، درصورت تعهد دولت سودان به خارج‌کردن نیروهایش از عراق و جلوگیری از درگیری مزدوران سودانی در میادین جنگ با ایران و همچنین عدم بهره‌برداری تبلیغاتی این کشور از این موضوع، آنان را آزاد ساخته و به موطن خود بازمی‌گرداند.»[۳۱]
گزارش - 647
مصر، پاکستان و عراق برای گسترش همکاری‌های اتمی توافق کردند و فرانسه به عراق قول بازسازی مرکز آزمایش هسته‌ای این کشور را داد. روزنامه الاتحاد چاپ امارات، نوشته است: «مصر، پاکستان و عراق اخیراً درمورد توسعه همکاری‌های اتمی با یکدیگر به توافق رسیده‌اند.» به گزارش این روزنامه: «مذاکرات اصولی جهت اجرای همکاری‌ها که شامل مبادله تکنولوژی پیشرفته، همکاری‌های علمی و مبادله تجربیات و اعزام گروه‌های فنی و علمی می‌باشد، به عمل آمده است.»[۳۲] همچنین نشریه کانارآنشته چاپ فرانسه، در شماره امروز خود (4 دسامبر 1985) نوشته است: «عراقی‌ها با نگرانی در انتظار نتایج انتخابات فرانسه هستند و حق هم به‌جانب آنهاست، زیرا شیراک به آنها قول داده است که درصورت پیروزی و درصورت احراز مقام نخست‌وزیری، اجازه بازسازی "مرکز آزمایش هسته‌ای تموز" را ـ که در ماه ژوئن 1981 به‌وسیله اسرائیلی‌ها بمباران گردید ـ به شرکت‌های فرانسوی بدهد. این مرکز با استفاده از تکنولوژی فرانسوی، نیروی برق هسته‌ای تولید می‌نماید، اما قادر به تولید مقدار کمی پلوتونیوم نیز می‌باشد. دولت فرانسه موفق شده تاکنون از دادن پاسخ به عراق دراین‌مورد طفره برود و هم‌زمان روابط خود را به‌ویژه درمورد تحویل اسلحه به بهترین وجهی با عراق حفظ نماید. شیراک، پیشاپیش، وعده و وعیدهایی دراین‌مورد داده و این امر طبیعی است، زیرا وی به دوستی با رهبران عراق وفادار مانده است. عراقی‌ها متقابلاً به دوستی او پاسخ می‌دهند.»[۳۳] رادیو اسرائیل نیز دراین‌باره گفت: «پرزیدنت صدام حسین اخیراً گله کرده بود که پرزیدنت میتران رئیس‌جمهوری فرانسه، تاکنون حاضر نشده این کوره را از نو بسازد. کارشناسان نظامی می‌گویند اگر عراق با تأسیس کوره اتمی موفق به ساختن بمب هسته‌ای شود، در درجه اول اهالی ایران موردتهدید قرار خواهند گرفت.»[۳۴]
گزارش - 648
وزیر امور خارجه ایران به دعوت همتای سعودی‌اش، شنبه آینده عازم عربستان خواهد شد. امروز درپی اعلام این خبر، رسانه‌های خارجی به تفسیر این موضوع و بررسی رابطه این سفر با سفر هیئت سوری به ایران و نیز ارتباط آن با مواضع جدید شورای همکاری خلیج‌فارس پرداختند. روزنامه کیهان با اعلام خبر سفر دکتر ولایتی به عربستان به دعوت رسمی سعود الفیصل، نوشته است: «این دیدار در پاسخ دیدار سال گذشته وزیر خارجه عربستان از تهران انجام می‌گیرد.» خبرگزاری رویتر دراین‌باره گزارش داد: «مقامات ایرانی به‌طور خصوصی گفته‌اند که هدف اصلی ولایتی از این دیدار تلاش در ترغیب عربستان سعودی جهت فاصله‌گرفتن از صدام حسین رئیس‌جمهوری عراق می‌باشد. عربستان سعودی یکی از حامیان مالی عمده عراق در جنگ پنجسالهاش با ایران بوده است. شرط اصلی ایران برای صلح، برکناری صدام از قدرت می‌باشد. مقامات آگاه می‌گویند اگر صدام حسین به طرق صلح‌آمیز از قدرت کنار نرود ایران که اخیراً نیروهای خود را در جبهه جنگ خلیج [فارس] تقویت کرده است، به‌منظور پایان‌دادن به جنگ دست به عملیات عمده‌ای خواهد زد.»[۳۵] خبرگزاری یوگسلاوی نیز گزارش داد: «مقامات ایرانی پس از نشست سران شش کشور عرب در عمان، در ارزیابی خود تاکنون بر این مدعا هستند که این شش کشور عرب موضع خصمانه خود نسبت به جمهوری اسلامی را تغییر داده‌اند. تهران مساعدت مالی و سیاسی دربار سعودی به بغداد را به‌عنوان مانع عمده در ایجاد روابط حسنه ایران ـ سعودی قلمداد می‌کند. مع‌هذا تبادل دیدار وزیران خارجه دو کشور به‌وضوح بیانگر تمایل طرفین به پرکردن این شکاف است که جنگ پنج‌ساله خلیج [فارس] میان آنها ایجاد کرده است.»[۳۶] رادیو اسرائیل نیز دراین‌باره گفت: «گزارش‌های قبلی حاکی‌از آن بود که نخست‌وزیر سوریه به درخواست عربستان سعودی به تهران رفته تا سران حکومت اسلامی را متقاعد سازد به جنگ با عراق پایان بخشند.»[۳۷]
گزارش - 649
طارق عزیز معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه عراق، که روز گذشته به دعوت دولت انگلیس وارد لندن شده است، امروز با مارگارت تاچر نخست‌وزیر انگلیس، گفت‌وگو کرد. روابط دوجانبه، صلح خاورمیانه، جنگ ایران و عراق، آزادی خطوط کشتیرانی در خلیج‌فارس و حمایت‌های سیاسی ـ اقتصادی انگلیس از عراق از موضوعات موردتوجه در این سفر است. به گزارش خبرگزاری کویت: «وزیر خارجه عراق که پس از یک توقف کوتاه در فرودگاه بلگراد و گفت‌وگو با مقامات رسمی یوگسلاوی وارد لندن شده است، در یک جلسه بحث و مذاکره مجلس عوام انگلیس شرکت کرد و با تعدادی از نمایندگان عمده پارلمان گفت‌وگو کرد.» خبرگزاری کویت افزود: «بنا به اظهار منابع انگلیسی در مذاکرات عزیز و رهبران انگلیس مسائل عمده و متعددی ازقبیل روابط دوجانبه، جنگ ایران و عراق، آخرین تحولات منطقه به‌ویژه اوضاع لبنان و کوشش‌هایی که برای ازسرگیری پیشرفت تدریجی صلح در خاورمیانه صورت می‌گیرد مطرح خواهد شد. منابع انگلیسی همچنین گفتند که انتظار می‌رود عزیز به اصرار از دولت انگلیس و هم‌پیمانان غربی‌اش بخواهد تا فشارهای جدیدی را برای جلب موافقت ایران با پایان‌دادن به جنگ و یافتن یک راه‌حل صلح‌آمیز بر این کشور وارد آورند.»[۳۸] خبرگزاری فرانسه هم در گزارشی از این سفر آورده است: «... چندین نهاد مدافع حقوق بشر به سفر طارق عزیز به انگلستان اعتراض کردند و خانم اوهانا مک‌دونالد نماینده حزب کارگر انگلستان، ابراز عقیده کرد که مارگارت تاچر می‌بایست اختناق ملت عراق و اعدام‌های دسته‌جمعی و اعمال شکنجه علیه زندانیان را تقبیح می‌کرد.»[۳۹] رادیو بی‌بی‌سی نیز به تفسیر این سفر پرداخت: «مذاکرات وزیر خارجه عراق با دولت بریتانیا درباره وضع کلی خاورمیانه، جنگ ایران و عراق و روابط عراق با بریتانیا خواهد بود. روابط عراق با بریتانیا درحال‌حاضر روی‌هم‌رفته خوب است. مثلاً تجارت بین دو کشور اخیراً بازار گرمی به خودگرفته، دولت بریتانیا به میزان 575 میلیون لیره استرلینگ اعتبار دراختیار عراق نهاده و وزیر بازرگانی بریتانیا در هفته گذشته گفت که در سال آینده هنگامی‌که عراق از تمام آن پول استفاده کرده باشد، بریتانیا به‌احتمال‌زیاد مقادیر بیشتری دراختیارش خواهد نهاد. در سال گذشته، صادرات بریتانیا به عراق تقریباً 300 میلیون لیره ارزش داشت و امسال این مبلغ چهل درصد بالا رفته است. درعین‌حال، بریتانیا در سال گذشته به ارزش 90 میلیون لیره از عراق جنس وارد نمود، اما احتمالاً وزیر خارجه سر جفری‌هاو و نخست‌وزیر خانم تاچر، یک موضوع مورد اختلاف را هم با وزیر خارجه عراق مطرح خواهند نمود و آن سرنوشت دو نفر انگلیسی است که دولت عراق چند سال است به‌اتهامات رشوه‌پردازی و جاسوسی آنها را در زندان نگه‌داشته است. [...] دولت بریتانیا همچنین در مذاکراتشان با طارق عزیز اظهار امیدواری خواهند کرد که جنگ ایران و عراق هرچه زودتر به پایان برسد. حملات اخیر عراق به جزیره خارک ایران و توسل ایران به توقیف کشتی‌هایی که فکر می‌کند برای عراق کالا حمل می‌کنند این نگرانی را ایجاد کرده که جنگ حتی پای کشورهای دیگری را هم به میان بکشاند. وزیر خارجه عراق نیز به‌احتمال‌زیاد شکایت خواهد کرد که دولت بریتانیا در سال گذشته اجازه داد یک کشتی مهمات‌رسانی و دو کشتی دیگر که توانایی حمل سرباز دارند به ایران تحویل داده شوند. جواب معمول دولت بریتانیا درمقابل این انتقاد آن است که گرچه می‌گذارد وسایلی مانند کامیون، تحویل نیروهای مسلح دو کشور داده شود، هرگز نمی‌گذاشته وسایل ساخت بریتانیا به دست آنها برسد که باعث شود جنگ بیش از این ادامه یابد و درنتیجه بریتانیا کاملاً در این جنگ بی‌طرف است. دولت بریتانیا درواقع بر این عقیده است که اگر همه دولت‌های دیگر این‌چنین روشی در پیش گیرند جنگ ایران و عراق زودتر پایان خواهد گرفت.»[۴۰]
گزارش - 650
ولیعهد اردن، ایران را مسئول جنگ دانست؛ رئیس مجلس تونس خواستار تلاش برای برقراری صلح عادلانه شد و رهبر حرکت توحید اسلامی لبنان، حکومت عراق را متجاوز خواند. خبرگزاری فرانسه گزارش داد: حسن بن طلال ولیعهد اردن و همسرش که در سفری رسمی به سوئد رفته‌اند، امروز در کاخ سلطنتی هاگاه واقع در نزدیکی استکهلم گفت: اردن، تهران را مسئول این جنگ پنج‌ساله می‌داند. وی افزود: از شواهد امر برمی‌آید که ایران تمایلی به صلح ندارد.[۴۱] محمود المسعدی رئیس مجلس امت تونس در گفت‌وگو با مجله الفبا چاپ بغداد، خواستار همبستگی اعراب شد. به گزارش خبرگزاری عراق: «وی ضمن هشدار درمورد خطرات ادامه جنگی که هرروز امت عربی را تضعیف می‌کند، افزود: عراق به‌دلیل مشغول‌شدن به دفع تجاوز از سرزمین‌های خود، از ایفای نقش مطلوب برای آزادی، وحدت و پیشرفت اعراب بازمانده است. وی با تأکید بر اینکه تلاش امت عربی و اسلامی باید صرف رسیدن به صلح عادلانه گردد، از سازمان‌ها و شخصیت‌های عربی و اسلامی خواست تا برای بستن درهای منطقه بر روی قدرت‌های فتنه‌انگیزی که از ادامه این جنگ سوءاستفاده می‌کنند با یکدیگر متحد شوند. وی گفت: اگر امت عربی تمام نیروهای خود را جمع کند می‌تواند در هر جنگی پیروز شود، زیرا این نیروها یک قدرت کامل و حساب‌شده در ابعاد سیاسی و اقتصادی را تشکیل می‌دهند.»[۴۲] از سوی دیگر، شیخ سعید شعبان رهبر"حرکت توحید اسلامی لبنان" در گفت‌وگو با خبرنگاران در پاکستان حکومت عراق را متجاوز اعلام کرد و افزود: کشورهای کمک‌دهنده به صدام مسئول ادامه جنگ هستند و درحقیقت منافع ابرقدرت‌ها را تأمین می‌کنند. وی با حمایت از مواضع ایران در جنگ، گفت: «ادامه جنگ ازسوی ایران قابل‌توجیه است، زیرا این کشور برای استقرار حق می‌جنگد.»[۴۳]
گزارش - 651
مهندس میرحسین موسوی نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران، امروز در پایان جلسه هیئت دولت درباره مواضع کمیته حقوق بشر علیه ایران و دست‌های پنهان در این موضع‌گیری‌ها، سکوت این‌گونه سازمان‌ها دربرابر تحرکات و اقدامات قدرت‌های بزرگ و ابرقدرت‌ها و نیز اهدافی که در پشت این تحرکات وجود دارد، گفت: «موضع‌گیری‌های غیرمنصفانه سازمان‌های جهانی که داعیه دفاع از حقوق بشر و مردم را دارند، اما درحقیقت از فرقه‌های صهیونیستی و جاسوسی حمایت می‌کنند نمی‌توانند تأثیری در سیاست جمهوری اسلامی ایران داشته باشند و انقلاب هرگونه تحرکی که قصد براندازی نظام را داشته باشد سرکوب خواهد کرد.» نخست‌وزیر در تشریح توطئه‌هایی که علیه کشورمان و با هدف بد جلوهدادن انقلاب اسلامی انجام می‌شود، به فعالیت کمیته حقوق بشر و سازمان عفو بین‌المللی اشاره کرد و با تأکید بر اینکه عناصری از صهیونیسم بین‌الملل در این سازمان‌ها دخالت دارند، گفت: اینها فعالیت‌های گسترده‌ای را در موقعیتی که ما در تدارک یک آمادگی عمومی بودیم و هفته وحدت در کشور ما برپا بود علیه ما تدارک دیدند. نخست‌وزیر با بیان اینکه منابع خبری این سازمان‌ها منافقین، سلطنت‌طلب‌ها و تروریست‌های آدمکش هستند، خاطرنشان کرد که همه این اقدامات برای اعمال فشار بر جمهوری اسلامی انجام می‌شود. آقای موسوی گفت درحالی‌که جنایات امریکا و فرانسه و سایر ابرقدرت‌ها در جهان نادیده گرفته می‌شود و حقوق مسلمانان جنوب فرانسه پایمال می‌شود و آزادی‌طلبان جهان زیر فشار چکمه‌های زورگویان له می‌شوند، چرا باید کشوری که علیه امریکا و امپریالیسم می‌جنگد موردتهاجم قرار گیرد. وی تأکید کرد روشن است این تعارض‌ها به‌دلیل سیاست‌های ضدنژادپرستانه، ضدصهیونیستی و ضدامپریالیستی انقلاب اسلامی می‌باشد و طبیعی است سیاست دولت براساس آرمان‌های بلند مردم و رهبری امام بر این اساس استوار باشد که به این داوری‌ها اهمیت ندهد. آقای موسوی اعلام کرد هرنوع تحرکی که قصد براندازی نظام را داشته باشد سرکوب خواهد شد و این سیاست دولت است و منافع جمهوری اسلامی تحت‌تأثیر چنین قضاوت‌هایی قرار نخواهد گرفت. نخست‌وزیر با تأکید بر اینکه برای آشکار‌کردن ماهیت پلید دست‌هایی که پشت سر سازمان‌های بین‌المللی برای ضربه‌زدن به انقلاب حضور دارند باید کارهای گسترده‌ای انجام شود، گفت: «ما چیزی نداریم که از جهانیان مخفی کنیم و کوچک‌ترین نرمشی نشان نخواهیم داد و درعین‌حال وضع این سازمان‌ها را برای ملت‌های جهان سوم و اسلامی روشن خواهیم کرد.» نخست‌وزیر افزود: «مهم است که برای جامعه یک میلیاردی مسلمانان روشن شود که چگونه این سازمان‌ها از یک فرقه صهیونیستی سیاسی ـ که در 150 سال اخیر مشغول دسیسه، توطئه و جاسوسی برای کشورهای بیگانه به‌ویژه انگلیس و اسرائیل بوده است ـ چگونه حمایت می‌شود و ما با هر نوع حرکتی ازاین‌قبیل مقابله خواهیم کرد.» آقای موسوی دلیل طرح چنین مسائلی را یأس دشمنان انقلاب از شکست‌دادن جمهوری اسلامی درزمینه‌های اقتصادی و نظامی دانست و یادآور شد که هدف آنها ایجاد یک نوع بدبینی نسبت به انقلاب است تا از گسترش علاقه مستضعفان و مسلمانان به جمهوری اسلامی جلوگیری کنند. نخست‌وزیر تلاش رسانه‌های جمعی و دستگاه‌های دولتی را برای روشن‌ساختن ماهیت مخالفان انقلاب، ضروری دانست و انحطاط مسائل اخلاقی در رهبری سازمان‌های مخالف انقلاب به‌ویژه منافقین و ترورهای کور آنان را تشریح کرد و متذکر شد که شناخت راه‌هایی که استکبار برای اعمال فشار به جمهوری اسلامی به کار می‌برد می‌تواند سیاست‌های آنها را خنثی کند که دراین‌مورد باید افکار عمومی جهان موردخطاب قرار گیرند و جنایات امپریالیسم برای آنها افشا شود.[۴۴]
گزارش - 652
سفیر آلمان‌غربی در پایان مأموریت خود در جمهوری اسلامی ایران، صبح امروز در ملاقات با آقای هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، ضمن ابراز امیدواری برای گسترش روابط دو کشور، گفت: «پیروزی ایران در این جنگ نمی‌تواند برای غرب بد باشد.» آقای هاشمی نیز به وی گفت: «به نظر ما هراس غربی‌ها از انقلاب اسلامی ایران بی‌مورد است. اگر آنها قبول داشته باشند که باید با جمهوری اسلامی ایران روابط صحیح و عادلانه داشته باشند، ما هیچ برخوردی با آنها نخواهیم داشت. شما در این مدت شاهد روابط جمهوری اسلامی ایران با آلمان بوده‌اید، ما در این روابط هیچ تهدیدی برای منافع مشروع شما نداشته‌ایم. طبعاً اگر دیگران هم درست عمل کنند، با ما روابط خوبی خواهند داشت.»[۴۵]
گزارش - 653
دفتر رئیس مجلس شورای اسلامی امروز ادعای فرانسویان را درباره دعوت از هیئت فرانسوی برای دیدار از ایران تکذیب کرد. به گزارش خبرگزاری فرانسه از تهران: «دفتر حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس ایران در پاسخ به پرسش خبرگزاری فرانسه درمورد دیدار احتمالی یک گروه از نمایندگان فرانسوی از تهران، اظهار داشت: درحال‌حاضر، دعوت رسمی از اعضای پارلمان فرانسه به عمل نیامده است. در همین حال، دفتر نخست‌وزیر ایران که روز دوشنبه دعوت از اعضای پارلمان فرانسه را با ذکر این نکته که هیچ دلیلی برای آمدنشان وجود ندارد، تکذیب کرده بود، روز چهارشنبه به خبرگزاری فرانسه اظهار داشت که دراین‌رابطه تغییر موضع نداده است.»[۴۶]
گزارش - 654
علی‌محمد بشارتی معاون وزیر امور خارجه ایران، در ادامه سفر به کشورهای افریقایی، امروز وارد تانزانیا شد و با وزیر و قائم‌مقام وزارت خارجه این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد. وزیر خارجه تانزانیا با تحسین انقلاب اسلامی گفت: «انقلابی که در ایران به وقوع پیوسته، یک حرکت اجتماعی است و درحالی‌که بر این مردم یک جنگ تحمیل شده، درعین‌حال آنها برای توسعه اجتماعی خود تلاش می‌کنند.» آقای بشارتی نیز ضمن تجلیل از نقش ارزنده آقای نایرره در مبارزات مردم جنوب افریقا علیه استعمار و بالأخص نژادپرستی در جنوب افریقا، به تشریح دستاوردهای انقلاب اسلامی پرداخت.[۴۷] رادیو اسرائیل در گزارشی درباره این سفر گفت: «آقای بشارتی حامل پیامی از حجت‌الاسلام خامنه‌ای برای رئیس‌جمهوری تانزانیا می‌باشد. تانزانیا بابت خرید نفت مبالغ کلانی به ایران بدهکار است و به همین جهت مقامات ایرانی به نفتکش 65 هزار تنی که به بندر دارالسلام رسیده دستور دادند تا اطلاع ثانوی از تخلیه نفت خودداری کند. ایران خواستار آن است که تانزانیا حداقل 10 درصد از بدهی خود را مستهلک سازد و بهای این محموله 65 هزار تنی را نیز نقداً بپردازد.»[۴۸]
گزارش - 655
به‌دلیل بروز اختلاف میان عراق با عربستان و کویت، صدور نفت عراق از بندر ینبع متوقف شد. واحد مرکزی خبر به نقل از نشریه العالم چاپ لندن، گزارش داد: «گزارش‌های سیاسی مخابره‌شده به لندن حاکی است اختلاف عمده میان عربستان و کویت با رژیم عراق، بر سر عایدات ناشی از فروش نفت منطقه بی‌طرف که بین سه کشور مذکور واقع شده است، می‌باشد. به نوشته العالم، کشورهای عربستان و کویت در اعتراض به صدور نفت این منطقه که عایدات ناشی از فروش آن تماماً به رژیم عراق تعلق می‌گرفت، بندر ینبع را به روی صادرات نفتی عراق مسدود کردند. العالم افزوده است: سفر ناگهانی وزیر نفت رژیم عراق به عربستان سعودی و دیدارش با وزیر نفت عربستان سعودی، در همین رابطه صورت گرفته است. به نوشته العالم: «سفر وزیر نفت عراق و تلاش مقامات این کشور کلاً بی‌نتیجه بوده و صدور نفت عراق از دریای سرخ همچنان متوقف مانده است. به عقیده ناظران سیاسی، نظر به اینکه فروش نفت تنها منبع تأمین ارز رژیم عراق می‌باشد، انتظار می‌رود توقف صدور نفت نرخ تورم را در این کشور که درحال‌حاضر نیز رقم بالایی است، افزایش دهد.»[۴۹]
گزارش - 656
وام‌های دریافتی عراق از منابع خارجی به 55 میلیارد دلار رسید. خبرگزاری جمهوری اسلامی از الجزایر گزارش داد: «مجله نفت و گاز عرب ـ که ازسوی مرکز عرب برای پژوهش‌های نفتی منتشر می‌شود ـ در آخرین شماره خود به نقل از اکونومیست انتلیجنس یونیت اعلام کرده است: وام‌های خارجی عراق در پایان سال 1984 به رقم 55 میلیارد دلار بالغ شده است. برپایه این گزارش، وام‌های خارجی عراق در سال 1980 مبلغ 5/2 میلیارد دلار، در سال 1983 مبلغ 4/26 میلیارد دلار و در سال 1984 تا رقم 55 میلیارد دلار افزایش یافت. این مجله افزوده است: بانک رافدین عراق اخیراً بانک بین‌المللی خلیج را مأمور کرده تا مبلغ 500 میلیون دلار از بانک‌های بین‌المللی برای عراق وام بگیرد.»[۵۰]
گزارش - 657
رادیو بی‌بی‌سی نتیجه سفر نخست‌وزیر سوریه به ایران را توافق‌های مهم درباره مسائل سیاسی اعلام کرد و روزنامه البیان هدف این سفر را پایان‌دادن به جنگ عراق با ایران دانست. رادیو بی‌بی‌سی با اشاره به بیانیه مشترک ایران و سوریه گفت: «یکی از نکات مهمی که در این بیانیه مشترک به چشم می‌خورد تأکید بر ادامه جنگ با عراق است. در این بیانیه دولت‌های ایران و سوریه حمایتشان را از تلاش‌های مردم عراق علیه آنچه که رژیم فاشیستی حاکم بر عراق توصیف شده اعلام کرده‌اند بدون آنکه اشاره‌ای به چگونگی رژیم آینده این کشور کرده باشند.» این رادیو درباره توافق ایران و سوریه بر سر تحولات لبنان گفت: «چنین به نظر می‌رسد که سوریه توانسته است درمورد مسئله لبنان به توافق مهمی دست یابد، زیرا برای اولین‌بار جمهوری اسلامی رسماً و علناً کلیه اقدامات سوریه را به‌منظور حفظ و برقراری صلح در میان آنچه که فرزندان ملت لبنان توصیف شده و همچنین ایجاد وحدت در این کشور موردتأیید قرار داده است.» رادیو بی‌بی‌سی در پایان چنین نتیجه‌گیری می‌کند: «باتوجه‌به توافق‌های مهم دو کشور بر سر مسائل سیاسی، ظاهراً اختلاف‌نظرهای دو دولت ایران و سوریه بر سر مسائل اقتصادی و مالی در درجه دوم اهمیت قرار گرفته است. به گفته صاحب‌نظران، بعد از توافق دو کشور بر سر مسائل عمده سیاسی، برخورد دولت ایران درقبال آشکار‌شدن اختلاف‌نظرهای طرفین بر سر مسائل اقتصادی بسیار مسالمت‌آمیز بوده است و ایران دراین‌مورد مشکل سوریه را که ناشی از عدم توانایی این کشور در پرداخت بدهی‌هایش به ارزهای معتبر است درک کرده است.»[۵۱] اما به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریات منطقه تفسیر دیگری از این رویداد منتشر کردند: «روزنامه البیان چاپ امارات به نقل از منابع موثق خود نوشت: هدف از دیدار نخست‌وزیر سوریه از تهران میانجیگری میان ایران و عراق جهت پایان‌دادن به جنگ بوده است. به گزارش البیان، این اقدام تازه سوریه به درخواست کشورهای عربی ـ که توسط دولت اردن به مقامات سوری ابلاغ شده است ـ صورت گرفت. منابع مذکور بر این عقیده‌اند که این تصمیم با موافقت قبلی بغداد اتخاذ شده، زیرا این کشور بارها آمادگی خود را جهت حل مناقشات موجود به‌گونه‌ای عادلانه اعلام کرده است. به گفته این منابع، هدف از به‌تأخیرافتادن دیدار نخست‌وزیر سوریه از امان و موکول‌شدن آن به بعد از بازگشت وی از تهران، این بوده است که وی پس از سفر به اردن مقامات آن کشور را در جریان آخرین نتایج دیدار خود از تهران قرار دهد تا اردن نیز این مطلب را به اطلاع مقامات عراقی برساند. منابع مذکور خاطرنشان کرده‌اند که این اقدام سوریه باب تازه‌ای را در روابط دمشق و بغداد خواهد گشود و دراصل، موفقیت بزرگی برای کمیته آشتی جامعه عرب به ریاست ولیعهد عربستان سعودی محسوب خواهد شد.»
گزارش - 658
یکی از اعضای شورای روابط خارجی امریکا در بررسی اوضاع خاورمیانه و روابط سوریه با ایران، اردن، عراق، عربستان، لبنان و شوروی، هشدار داده است که امریکا نباید سیاست نادیده‌گرفتن حافظ اسد را در دیپلماسی خاورمیانه ادامه دهد، چون ادامه این سیاست می‌تواند به فاجعه بینجامد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه نیویورک تایمز در مقاله‌ای با عنوان"دیپلماسی خاورمیانه نمی‌تواند اسد را نادیده بگیرد" به قلم دنیس مولین از اعضای "شورای روابط خارجی" (از مؤسسات بانفوذ در تعیین سیاست خارجی امریکا)، دلایل ناگزیربودن سوریه به پذیرش دوستی با اردن را برای شرکت در مذاکرات صلح با اسرائیل چنین برشمرده است: «اول آنکه اسد نگران این است که از کنفرانس صلح کنار گذاشته شود. وی می‌خواهد اطمینان یابد که موضوع تپه‌های جولان در دستور کار کنفرانس صلح قرار داشته باشد. همچنین اسد نگران احتمال برقراری مجدد روابط دیپلماتیک شوروی با اسرائیل می‌باشد که درآن‌‌صورت وی احساس می‌نماید شوروی وی را درمقابل اسرائیل تنها خواهد گذاشت. دومین دلیل، همسانی اسد و حسین در تنفر طبیعی و ناسازگاری با عرفات ذکر شده است. [مولین] دلیل سوم را نیاز سوریه به استراتژی جدیدی در مقابله با وقایع خلیج‌فارس برشمرده و می‌نویسد: دشمن بعثی عمده اسد (صدام) آن‌چنانکه اسد امید داشت به‌وسیله جنگ ایران و عراق نابود نشده است. درواقع، عراقی‌ها این اواخر اوضاعشان بهتر نیز شده است و جت‌های آنها جریان صدور نفت ایران از جزیره خارک را قطع نموده‌اند، لذا اسد را از میلیون‌ها دلار کمک نفتی ایران محروم ساخته‌اند. درنتیجه اسد به کمک‌های اقتصادی جدیدی ازجانب عربستان سعودی نیازمند می‌باشد. درعوض، اینک سوریه موافقت نموده که موضع معتدل‌تری را در حمایت خود از تهران اتخاذ نماید و همچنین به شاه حسین اجازه دهد تا زمینه‌های تشکیل یک کنفرانس بین‌المللی را فراهم سازد. چهارم آنکه آقای اسد به‌صورت روبهازدیادی از رشد قدرت جنبش شیعیان در لبنان نگران می‌باشد. ربودن دیپلمات‌های روسی در بیروت به‌صورت ناگواری زنگ خطر را برای دمشق به صدا در‌آورد و منابع تسلیحاتی این کشور از شوروی را موردتهدید قرار داد. دنیس مولین ـ که از نویسندگان نشریه هفتگی اخبار امریکا و گزارشات جهان می‌باشد ـ در ادامه می‌نویسد: برای سوریه سودمند خواهد بود که تشکیل یک کنفرانس بین‌المللی که به مسئله فلسطینی‌ها نیز رسیدگی کند را تشویق نماید و نگذارد که اردن خود به‌تنهایی وارد مذاکرات صلح با اسرائیل شود. نویسنده در پایان هشدار می‌دهد که امریکا نباید سیاست نادیده‌گرفتن اسد در دیپلماسی خاورمیانه را ادامه دهد که این امر می‌تواند منجر به فاجعه شود.»[۵۲]
گزارش - 659
تری ویت فرستاده ویژه کلیسای کانتربری انگلیس در ادامه تلاش برای آزادی گروگانهای امریکایی در لبنان، قصد سفر به کویت و سوریه را داشت که با مخالفت این دو کشور روبه‌رو شد. یونایتدپرس گزارش داد: «انتظار می‌رود تری ویت که اظهار تمایل کرده بود پیرامون مأموریت خود با مقام‌های کویت به مذاکره بنشیند، هفته آینده پس از مشورت‌هایی که در امریکا و سازمان ملل با مقام‌های امریکایی انجام می‌دهد، به بیروت باز گردد. رادیو صدای مسیحیان لبنان به نقل از منابع دیپلماتیک گفت: ویت خواستار سفر به کویت برای بحث درباره سرنوشت گروگانهای امریکایی بود، لکن مقام‌های کویتی به وی گفته‌اند نمی‌توانند به او ویزا بدهند و نمی‌خواهند وی به کویت سفر کند؛ چه، این سفر به‌عنوان نشانه‌ای از تسلیم‌شدن دربرابر خواسته‌های ربایندگان گروگانهای امریکایی تلقی خواهد شد. کویت بارها اعلام کرده است در هیچ‌گونه تلاشی برای تأمین آزادی گروگانهای امریکایی شرکت نخواهد کرد و ارتباطی را بین آزادی آنان و سرنوشت 17 زندانی محبوس در کویت که به‌جرم بمب‌گذاری علیه اهداف امریکایی و فرانسوی در دسامبر 1983 بازداشت شده‌اند، نمی‌پذیرد. رادیو صدای لبنان افزود: سوریه نیز نمی‌خواهد با ویت ملاقات کند، لکن دلایل امتناع سوریه دراین‌مورد ذکر نشده است.»[۵۳]
گزارش - 660
جوانان مسلمان فلسطینی با ابداع شیوه‌های نو در مبارزه، حکومت اشغالگر قدس را به هراس افکنده‌اند. این روش مبارزه رودررو، همگانی و همیشگی است و جوانان فلسطینی با کمترین امکانات ممکن به آن دست می‌زنند. به‌گزارش خبرگزاری رویتر از بیت‌المقدس: «سردبیر روزنامه الفجر چاپ بیت‌المقدس، گفت: احساس می‌شود جوانان فلسطینی از تاکتیک جنگی شیعیان لبنانی در بیروت ـ که به واردآوردن تلفات سنگین به ارتش اسرائیل و سرانجام خروج آنان منجر شد ـ الهام گرفته‌اند. به گزارش رویتر، این جوانان در حملات خود از اسلحه‌های سرد، تفنگ‌های غنیمتی یا نارنجک دستی استفاده می‌کنند. مقامات صهیونیستی ازجمله ژنرال امنون شاهاک فرمانده مرکزی ارتش اسرائیل، معتقدند درمقابل این عملیات ـ که ریشه‌های اعتقادی دارد ـ هیچ راه‌حلی جز افزایش فشار و گسترش تدابیر امنیتی وجود ندارد. در همین زمینه، اسحق رابین وزیر جنگ رژیم صهیونیستی، معتقد به اعمال سیاست مشت آهنین است. وی می‌گوید که خانه شهروندان مظنون باید منفجر شود و فلسطینی‌های ناراضی باید از کشور اخراج شوند. امنون شاهاک جلاد فلسطینیان، ازجمله راه‌های مبارزه با جوانان مسلمان فلسطین را تشدید شکنجه بلافاصله پس از دستگیری مبارزان می‌داند و می‌گوید مجازات برای آنکه مؤثر باشد باید سریع اعمال شود. مقامات اسرائیلی برای شیوه جدید عملیات فلسطینی‌ها اهمیت به‌مراتب بیشتری نسبت به بمب‌گذاری‌ها ـ که ممکن است تلفات بیشتری داشته باشند ـ قائل هستند و به‌شدت از آن نگران‌اند، زیرا این شیوه مبارزه اولاً رودرروست، ثانیاً عوامل آن از بین نسل جوان و نوجوان برخاسته‌اند. نویسنده روزنامه هاآرتص عقیده دارد این حملات در مقایسه با بمب‌گذاری‌ها تلفات کمتری دارد، اما از آنجا که امکان حمله همه‌وقت و همه‌جا وجود دارد، آسایش را از اسرائیلی‌ها گرفته است.»[۵۴]
پاورقی‌ها
منابع و مآخذ روزشمار 1364/09/13
- ↑ سند شماره 637/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش عملیات قرارگاه خاتم‌الانبیا، عملیات والفجر8، مأموریت قرارگاه‌های کربلا و نوح، (جواد زمان‌زاده، محمد درودیان، محسن رشید)، ص8.
- ↑ سند شماره 20956/پ.ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه قرارگاه نیروی زمینی سپاه (13/9/1364، نوار 16886)، جواد زمان‌زاده، صص 4 ـ 3 و 8.
- ↑ سند شماره 21847/پ.ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه قرارگاه نیروی زمینی سپاه، 13/9/1364، نوار 16887)، راوی: جواد زمان‌زاده، ص4.
- ↑ سند شماره 21847/پ.ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه قرارگاه نیروی زمینی سپاه، 13/9/1364، نوار 16887)، راوی: جواد زمان‌زاده، ص4.
- ↑ مأخذ3، ص3.
- ↑ مأخذ2، ص24 ـ 23 و مأخذ3، ص2.
- ↑ مأخذ2، ص7.
- ↑ سند شماره 637/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش عملیات قرارگاه خاتم‌الانبیا، عملیات والفجر8، مأموریت قرارگاه‌های کربلا و نوح، (جواد زمان‌زاده، محمد درودیان، محسن رشید)، ص8.
- ↑ مأخذ3، صص 10 ـ 9.
- ↑ مأخذ2، صص 7 ـ 4.
- ↑ روزنامه کیهان، 16/9/1364، ص3.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 260، 14/9/1364، ص3، بوشهر ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/9/1364.
- ↑ مأخذ12، ص5، لندن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/9/1364.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 14/9/1364، ص1، به نقل از رادیو بغداد، 13/9/1364.
- ↑ مأخذ12، ص4، بغداد ـ خبرگزاری فرانسه، 13/9/1364.
- ↑ سند شماره 424403 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه سردشت به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 24/9/1364.
- ↑ سند شماره 442355 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان کردستان به استانداری استان کردستان، 14/9/1364.
- ↑ سند شماره 442336 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان کردستان به استانداری استان کردستان، 16/9/1364.
- ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 74، 26/9/1364، ص23.
- ↑ همان.
- ↑ سند شماره 442358 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان کردستان به استانداری استان کردستان، 16/9/1364.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 14/9/1364، صص 4 و 19.
- ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 74، 26/9/1364، ص23.
- ↑ روزنامه کیهان، 13/9/1364، ص3.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 13/9/1364، ص3.
- ↑ مأخذ23، ردیف2، ص22.
- ↑ روزنامه ابرار، 14/9/1364، ص1.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 14/9/1364، ص10.
- ↑ مأخذ27، ص17.
- ↑ مأخذ12، صص 10 و 11، به نقل از رادیو صوت‌الجماهیر، 13/9/1364.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 261، 15/9/1364، صص 7 و 8، ساری ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/9/1364.
- ↑ مأخذ12، ص30، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/9/1364.
- ↑ اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، بررسی مطبوعات جهان، شماره 1000، 7/10/1364، ص6.
- ↑ مأخذ31، ص25، به نقل از رادیو اسرائیل، 14/9/1364.
- ↑ مأخذ12، صص 24 و 25، تهران ـ خبرگزاری رویتر، 13/9/1364.
- ↑ مأخذ12، ص24، تهران ـ خبرگزاری یوگسلاوی، 13/9/1364.
- ↑ مأخذ14، ص8، رادیو اسرائیل، 13/9/1364.
- ↑ مأخذ27، ص24.
- ↑ مأخذ31، ص26، لندن ـ خبرگزاری فرانسه، 14/9/1364.
- ↑ مأخذ14، صص 4 ـ 3، به نقل از رادیو بی‌بی‌سی، 13/9/1364.
- ↑ مأخذ31، ص2، استکهلم ـ خبرگزاری فرانسه، 14/9/1364.
- ↑ مأخذ12، ص10، بغداد ـ خبرگزاری عراق، 13/9/1364.
- ↑ مأخذ22، ص4.
- ↑ مأخذ27.
- ↑ مأخذ22، ص2.
- ↑ مأخذ12، ص16، تهران ـ خبرگزاری فرانسه، 13/9/1364.
- ↑ مأخذ22، ص3.
- ↑ مأخذ31، ص17، رادیو اسرائیل، 14/9/1364.
- ↑ مأخذ25، ص20.
- ↑ مأخذ24، ص24.
- ↑ مأخذ14، صص 6 ـ 5، رادیو بی‌بی‌سی، 13/9/1364.
- ↑ مأخذ31، صص 17 و 19، واشنگتن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 14/9/1364.
- ↑ مأخذ22، ص20.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 13/9/1364، ص3، خبرگزاری رویتر.