1362.06.04

روزشمار جنگ سال 1362 1362.06.04
نام‌های دیگر	چهار شهریور
تاریخ شمسی	1362.06.04
تاریخ میلادی	26 اوت 1983
تاریخ قمری	17 ذیقعده 1403

1359.06.04

1360.06.04

1361.06.04

1363.06.04

1364.06.04

1365.06.04

1366.06.04

گزارش - 51

گزارش‌های اطلاعاتی رده‌های عملیاتی ارتش و سپاه مستقر در بانه و مریوان از تقویت نیروهای دشمن در منطقه دهانه شیلر حکایت دارد. براساس گزارش واحد اطلاعات‌ - ‌عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا، در جبهه مقابل مریوان، ارتش عراق امروز تعدادی از نیروهای جیش‌الشعبی و کماندو با هویت نامعلوم را به پنجوین اعزام و یک ستون زرهی را با تعداد زیادی تانک، نفربر و خودرو از منطقه گولی به مقابل مریوان منتقل کرده است. در جبهه مقابل بانه نیز دشمن در منطقه کوره، روبه‌روی سرداب در قسمت مرزی تا تخته‌نادر، ضمن استقرار نیرو، از حدود ده روز پیش، اقدام به مین‌گذاری کرده است. علاوه‌براین، گزارش‌ها حاکی است نیروهای دشمن در کانی‌مانگا بین پنجوین و نالپاریز، مشغول ایجاد سنگر بوده و بلدوزرهای آنها در منطقه ممه‌خلان نیز درحال احداث جاده می‌باشند. لشکر28 ارتش نیز در گزارشی اعلام کرد: «[امروز] دو گروهان از گردان تانک قادسیه از راه سیدصادق - شاندری وارد پنجوین و در آبادی‌های رشان و کانی‌مانگا زیر شاخ‌وبرگ به‌طور استتار گسترش یافته است.» طبق همین گزارش، ارتش عراق سنگرهای انفرادی و اجتماعی خود را به‌صورت زیرزمینی و با استفاده از چوب درختان چنار باغ‌های آبادی متروکه گولی ساخته است.

گزارش - 52

جنگنده‌های عراقی امروز سه بار با تجاوز به حریم هوایی مریوان قصد بمباران این شهر را داشتند. از سوی دیگر، ارتش عراق سردشت را نیز زیر آتش توپخانه قرار داد. براساس گزارش ژاندارمری کردستان، ساعت 9:30 صبح امروز، یک فروند هواپیمای عراقی وارد حریم هوایی منطقه مریوان شد و پس از آنکه براثر آتش پدافند هوایی مجبور به ترک منطقه گردید، قریه نی در چهار کیلومتری این شهر را بمباران کرد. این بمباران تلفات جانی در بر نداشت. در ساعت 10:15 امروز، منطقه مریوان بار دیگر شاهد تجاوز یک هواپیمای عراقی بود که این‌بار نیز آتش پدافند هوایی ایران، جنگنده عراقی را متواری ساخت. 10 دقیقه بعد، برای سومین بار یک هواپیمای عراقی با ورود به حریم هوایی مریوان اطراف پادگان و قسمتی از شهر را بمباران کرد. براثر این حمله یک کودک چهارساله شهید و نوجوانی پانزده‌ساله به‌شدت مجروح شد، 6 نفر دیگر نیز به طور سطحی زخمی شدند و خساراتی هم به چندین ساختمان وارد آمد. درپی این حادثه و همچنین باتوجه‌به تهدیدهای مکرر رادیوی عراق مبنی‌بر بمباران مجدد مریوان، اکثر مردم، درحال ترک شهر هستند و به روستاهای اطراف ‌پناه می‌برند. ارتش عراق در اطلاعیه نظامی خود، که امشب از رادیو صوت ‌الجماهیر پخش شد، اعلام کرد: «جنگنده‌ها و هلیکوپترهای تیزپرواز ما طی روز جاری حملات کوبنده‌ای را بر روی مواضع و یگان‌های دشمن در بخش شمالی جبهه انجام داده و تلفات و ضایعات قابل‌توجهی به آنها وارد آورد[ند]... .» امروز همچنین براثر حملات توپخانه‌ای عراق به شهر سردشت 3 نفر زخمی شدند. علاوه‌براین، 2 خودرو در داخل شهر و 5 خودرو نیز در محور سردشت - برده منهدم شد.

گزارش - 53

ارسال کمک‌های مردمی (اعم از نقدی و جنسی) و همچنین اعزام نیروهای رزمی و فنی از نقاط مختلف کشور به جبهه‌های جنگ همچنان ادامه دارد. براساس گزارش روزنامه جمهوری اسلامی، در روزهای اخیر، شماری از بسیجیان برازجان، بروجن و اراک؛ تعدادی نیروی مکانیک از مسجدسلیمان؛ چندین گروه نیروی رزمنده از استان‌های گیلان و مازندران، شهرستان‌های طبس، نورآباد ممسنی، خمینی‌شهر و نیز تعدادی نیروی فنی، تبلیغاتی و فرهنگی از استان چهارمحال و بختیاری و 20 نفر راننده ماشین‌های سنگین عمرانی از برازجان؛ به جبهه‌های جنگ عزیمت کردند. گزارش روزنامه اطلاعات نیز حاکی است که در دو روز اول شهریورماه، گروه‌های متعددی از شهرهای اصفهان، مشهد، کاشان، گناباد، مهربان، داراب، نورآباد لرستان، میانه، چناران، فومن، کلیبر، خوی، بناب، هریس و... به جبهه‌های جنگ اعزام شده‌اند. بنا بر همین گزارش، چندین گروه امدادگر و کادر درمانی ازجمله تعدادی پزشک، پرستار، جراح، بهیار، تکنسین دارویی و... نیز از اصفهان برای کمک به رزمندگان عازم جبهه‌‌ها شدند. علاوه‌براین، در چند روز گذشته، کمک‌های مردم شهرها و روستاهای مختلف کشور، ازجمله لواسانات (مواد غذایی و پوشاک)، یزد (5 وانت نیسان و یک دستگاه آمبولانس)، مسجدسلیمان (وجه نقد و مواد خوراکی)، روستاهای نورآباد ممسنی (وجه نقد و مواد غذایی)، بابل و مازندران (نیروی خدماتی جهت بازسازی سوسنگرد، وجه نقد، میوه و دارو)، روستاهای برازجان (وجه نقد، مواد خوراکی و 2 حلقه گوشواره)، روستاهای سرخس (وجه نقد و مواد غذایی)، اراک (وجه نقد و پوشاک)، شهرکرد و روستاهای آن (خواربار، میوه و همچنین یک جفت گوشواره طلا) و شازند اراک و گناباد به جبهه‌های جنگ فرستاده شد.

گزارش - 54

امروز دو روستا در منطقه دیواندره پاک‌سازی شد. براثر کمین و حملات گروه‌های مسلح غیرقانونی در استان‌های کردستان و آذربایجان‌غربی نیز تعدادی از نیروهای خودی شهید یا زخمی شدند. در عملیات امروز نیروهای جندالله در منطقه دیواندره، ضمن پاک‌سازی 2 روستا، حدود 40 نفر از عناصر حزب دمکرات کردستان ازجمله چند تن از مسئولان این حزب کشته یا زخمی شدند. همچنین مقادیری مواد منفجره و اسناد درون‌گروهی نیز به ‌دست نیروهای خودی افتاد. در یك درگیری در محور سقز - مریوان 3 سرباز از نیروهای تأمین این محور شهید شدند و 2 نفر به اسارت افراد ضدانقلاب درآمدند. در محور بانه - سردشت نیز 6 نفر به‌دست افراد مسلح غیرقانونی به شهادت رسیدند. عناصر ضدانقلاب با کمین در ورودی شهر نقده، 3 تن از نیروهای بسیجی را شهید کرده و اسلحه و مهمات آنها را به سرقت بردند. در درگیری نیروهای سپاه با عناصر حزب دمکرات در اطراف روستای خسروآباد بیجار هم 3 نفر از افراد بسیج زخمی شدند. امروز همچنین محاصره پایگاه شهید محمودی (چهار ستون) در بیست کیلومتری سلماس، با اعزام نیروی کمکی از پایگاه‌های مجاور پایان یافت. در جریان درگیری با عناصر ضدانقلاب که این پایگاه را به محاصره درآورده بودند، یکی از نیروهای خودی مجروح شد. از سوی دیگر، برخی پایگاه‌های ژاندارمری در مناطق کردنشین ازجمله پایگاه ملاشیخ سردشت و گاومیشان سنندج با گروه‌های ضدانقلاب درگیر شدند که این درگیری‌ها بدون تلفات خاتمه یافت.

گزارش - 55

حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی در خطبه‌های نمازجمعه امروز تهران، ضمن اشاره به موضوعاتی همانند شرایط تصدی مسئولیت‌های اجتماعی در جامعه اسلامی، رسیدگی به تخلفات اداری و نیز عملکرد سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، به تحلیل وضعیت کنونی جبهه‌ها پرداخت و از مردم عراق خواست برای به‌دست‌گرفتن سرنوشت خود، به مقابله با حزب بعث برخیزند. رئیس مجلس در خطبه اول نمازجمعه با تأکید براینکه عدالت اجتماعی مکمل عدالت فردی است، مطالبی را درخصوص ارزش‌های اخلاقی، مراحل نظام اخلاقی، امتیاز فضائل اخلاقی از منظر اسلام و جایگاه تقوا در اسلام، قرآن و نهج‌البلاغه بیان کرد. خطیب نمازجمعه تهران در ادامه با پرداختن به شرایط اخذ مسئولیت‌های اجتماعی در جامعه اسلامی، عدالت را مهم‌ترین شرط برای تولیت امور اجتماعی برشمرد و گفت: متصدی مسئولیت‌های اجتماعی «باید در درجه اول عادل باشد و اگر فاسق بود، حق تولّی در این‌گونه امور را ندارد، مگر هنگام ضرورت.» هاشمی رفسنجانی «مسائلی که سروکارش با مردم و زندگی مردم است» را «مسائل ولایتی» نامید و از این رهگذر، «عنصر تقوا» را از شرایط اساسی و ضروری برای کارکنان دولت معرفی كرد. وی ضمن اشاره به مسئله مهم «تعهد و تخصص» گفت: «اگر ما انسان متعهدِ متخصص داشته باشیم و برویم سراغ انسان متخصص غیرمتعهد، این مسئله ولایت اسلامی مخدوش است.» وی همچنین افزود کارگزاران دولتی باید «خودشان را با جمهوری اسلامی منطبق» ساخته و با دقت و سرعت بیشتری به امور ارباب‌رجوع رسیدگی کنند. رئیس مجلس شورای اسلامی، با اشاره به مشکل‌تراشی برخی کارمندان برای مردم، لزوم اصلاح این رویه را در ادارات دولتی متذکر شد و برای مقابله با این مسئله از دیگر کارکنان و مردم درخواست کرد تا افراد ناصالح را معرفی کنند. وی با یادآوری ضرورت تشکیل دادگاه‌های اداری به‌منظور تصفیه ادارات ازطریق تربیت این کارمندان ناصالح، بر پیگیری جدی تخلفات اداری تأکید کرد. مهم‌ترین موضوعاتی که حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی در خطبه دوم نمازجمعه به آنها پرداخت چنین بود: برگزاری کنفرانس گوادلوپ* در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی، برنامه ترور شخصیت‌های انقلاب و علل ناکامی این برنامه، تحلیلی از عملکرد سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، برداشت اشتباه این سازمان درباره همراهی آیت‌الله طالقانی با آنان، فرازوفرود روابط این سازمان با بنی‌صدر، خدمات اطلاعاتی و جاسوسی سازمان برای صدام حسین و حرکت آن در مسیر خواسته‌های دولت‌های غرب به‌ویژه فرانسه و امریکا، مناظره (اعترافات) تلویزیونی اعضای این سازمان و جنایات سازمان مذکور. وی علت اصلی ناکامی برنامه ترور شخصیت‌های انقلاب را این‌گونه تشریح کرد: «آن برنامه هم به ادله فراوانی شکست خورد ... اینها موفق نشدند که چهره‌های بسیج‌کننده را از میدان به در کنند که البته اگر هم موفق می‌شدند اشتباه عمده‌شان باقی بود و آن اشتباه این بود که این ملت عقیم نیست و چهره بسیج‌کننده، خود این مردم هستند.» خطیب نمازجمعه تهران افزود: «اینها منافقین باید مأمور باشند. باید همان‌طورکه میتران حرکت می‌کند، اینها هم حرکت کنند. آن‌جوری که ریگان حرکت می‌کند، اینها هم حرکت کنند ... یک روز گفتند با بنی‌صدر باشید؛ یک روز گفتند جاسوسی کنید؛ یک روز گفتند این‌جوری بکنید! خودشان را در یک جریانی انداختند که درست به‌صورت آلت دست، دراختیار آنها هستند.» هاشمی رفسنجانی در آخرین بخش سخنان خود در خطبه دوم نمازجمعه تهران، ضمن تحلیل وضعیت جبهه‌ها گفت: «این ما هستیم که حرف محکم و اساسی و ان‌شاءالله نهایی را داریم در منطقه می‌زنیم. دشمنان از همه امکانات استفاده کردند، برای اینکه این حزب بعث عفلقی را به جایی برسانند، اما موفق نشدند و حالا می‌بینید که به چه فلاکتی افتاده‌اند.» وی سپس ضمن نصیحت افراد کارشکن، به اعضای زندانی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) نیز اطمینان داد: «روزی که جمهوری اسلامی مطمئن بشود که شماها اگر بیرون بیایید، مثل بعضی دیگر از منافقین خیانت نمی‌کنید، ما از شما بیشتر عجله داریم که شماها در جامعه بیایید و با مردم باشید.» رئیس مجلس همچنین خطاب به مخالفان مقیم خارج از کشور گفت: «اگر جنایت بزرگی مرتکب نشدید، خودتان را بیشتر آلوده نکنید.» امام‌جمعه موقت تهران در پایان، خطبه‌ای را به زبان عربی ایراد کرد و با اشاره به وضعیت وخیم عراق براثر سیاست‌های حزب بعث، از مردم این کشور خواست تا خودشان مقدرات امور کشورشان را به دست بگیرند.

گزارش - 56

وزیر امور خارجه ایران و هیئت همراه، عصر امروز پس از آخرین رایزنی‌ها در سوریه، از دمشق عازم آنكارا شدند و گفت‌وگوهای خود را با مقامات تركیه آغاز کردند. علی‌اکبر ولایتی پیش‌ازظهر امروز، در دمشق با چند تن از ائمه جمعه و جماعات منطقه بقاع لبنان دیدار و درمورد موضوعاتی همانند تحولات لبنان، چگونگی مواجهه با نیروهای رژیم اشغالگر قدس و هماهنگی در نحوه مقابله با «برنامه‌های امپریالیسم و صهیونیسم» گفت‌وگو کرد. وی هنگام ترک دمشق در یک مصاحبه تلویزیونی در فرودگاه این شهر، دیدارهای خود را در سوریه مثبت ارزیابی کرد و نتایج مطلوب این سفر را ناشی‌از روابط اصولی و راهبردی دو کشور دانست. وزیر امور خارجه ایران سوریه را یک کشور اسلامی پیشرو خواند که ضمن عدم سازش با رژیم صهیونیستی همچنان از مبارزان لبنانی و فلسطینی پشتیبانی می‌کند. هیئت دیپلماتیک ایرانی به سرپرستی وزیر امور خارجه پس از ترک سوریه، عصر امروز وارد آنکارا شده و مورد استقبال وزیر امور خارجه ترکیه قرار گرفت. ایلتر ترکمن در مراسم استقبال از هیئت ایرانی، ضمن ابراز امیدواری درمورد گسترش روابط دوستانه دو کشور، توسعه روابط ایران و ترکیه را پس از پیروزی انقلاب اسلامی بسیار چشمگیر دانست. وی درخصوص نقش ایران در منطقه گفت: «ایران برای تثبیت ثبات و امنیت در منطقه سهم بسیار مؤثری را دارد و در حکم کلید صلح در منطقه می‌باشد.» ولایتی نیز در این مراسم، همبستگی‌های دینی و اشتراكات تاریخی و فرهنگی بین دو ملت را عاملی تأثیرگذار در تداوم و توسعه روابط دوجانبه برشمرد.

گزارش - 57

درحالی‌که وزارتخانه‌های امور خارجه فرانسه و امریکا، هنوز حاضر به اعلام مواضع رسمی خود در قبال طرح تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد فرانسوی به عراق نیستند، بحث و تفسیر دراین‌باره در رسانه‌های مختلف خبری همچنان ادامه دارد. به گزارش خبرگزاری آلمان‌غربی از پاریس، امروز وزارت امور خارجه فرانسه درخصوص طرح تحویل پنج فروند هواپیمای سوپراتاندارد فرانسوی به عراق، بدون ذکر هیچ‌گونه جزئیاتی اعلام کرد: «خبر مربوط به تحویل این جنگنده‌ها تاکنون هیچ‌گاه به‌طور رسمی اعلام نشده است.» روزنامه لوموند (چاپ پاریس) نیز طرح مذکور را اقدامی خطرناک توصیف کرد. در گزارش خبرگزاری آلمان‌غربی همچنین آمده است که ناظران در پاریس از احتمال شکست عراق در جنگ با ایران نگران هستند؛ چراکه باتوجه‌به فعالیت شش هزار کارشناس فرانسوی در عراق و نیز بدهی حداقل پنج میلیارد دلاری این کشور به فرانسه، پیروزی ایران می‌تواند «ازنظر مالی ضربه مهلکی به فرانسه وارد سازد.» رادیو امریکا نیز ضمن پرداختن به طرح فرانسه برای واگذاری پنج فروند هواپیمای سوپراتاندارد به عراق، به نقل از یک سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا گزارش داد: این کشور در گفت‌وگو با فرانسه و همه طرف‌های ذی‌نفع در جنگ خلیج‌فارس، «خطرات ناشی‌از گسترش جنگ را برای آنها روشن ساخته است.» وی درعین‌حال با تکرار ادعای بی‌طرفی واشنگتن در این جنگ اذعان کرد که ایالات متحده «درزمینه انتقال هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق موضعی اتخاذ نکرده است.» از سوی دیگر، روزنامه لوموند در شماره امروز خود مقاله‌ای را به نگرانی ایالات متحده از تهدیدهای ایران درمورد مسدودکردن خلیج‌فارس اختصاص داد. به نوشته این روزنامه، واشنگتن با جدی‌گرفتن تهدید ایران مبنی‌بر جلوگیری از عبور هرنوع کشتی از خلیج‌فارس، از توقف صادرات نفتی کشورهای عربی منطقه نگران است. لوموند ضمن اینکه مدعی شد «به‌دنبال آزادی گروگان‌های امریکایی روابط واشنگتن و تهران تاحدودی بهبود یافته است»، افزود به زعم مقامات امریکایی ایران همچنان مانع از توسعه‌طلبی‌های شوروی است. براساس مقاله لوموند، مقامات کاخ سفید با تأکید بر «بی‌طرفی شدید خود در جنگ ایران و عراق معترف‌اند که نمی‌دانند چگونه می‌توانند مذاکره بین طرفین را تسریع ببخشند.» از سوی دیگر، کاخ سفید باوجود اظهار نگرانی راجع به طرح فرانسه برای واگذاری هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق، «قصد ندارد کوچک‌ترین فشاری روی پاریس اعمال نماید.»

گزارش - 58

به‌دنبال تهیه و تدوین برنامه اول توسعه اقتصادی - اجتماعی ایران و ارائه آن به مجلس شورای اسلامی،* وضعیت اقتصادی ایران ازجمله بحث خودکفائی اقتصادی، افزایش صدور نفت و تعاملات اقتصادی ایران با کشورهای دیگر، مورد توجه رسانه‌های بین‌المللی قرار گرفته است. رادیو بی‌بی‌سی در برنامه شامگاهی امروز خود، تفسیری از محمدعلی همایون کاتوزیان استاد اقتصاد دانشگاه کانتربوری انگلستان، راجع به موضوع خودکفائی اقتصادی در ایران پخش کرد. کاتوزیان خودکفائی اقتصادی را بحثی دانسته که در چند دهه اخیر در ایران مطرح بوده و پس از انقلاب نیز گهگاه درباره آن بحث و گفت‌وگو می‌شود. وی وضعیت اقتصادی ایران را چنین تشریح کرد: «در دوره پس از انقلاب نیز اوضاع اقتصادی کشور دستخوش ازهم‌گسیختگی‌ها و نابسامانی‌های زیادی بوده که به نظر من فقط قسمتی از آن را می‌توان به حساب احتیاجات اجتناب‌ناپذیر و جنگ ایران و عراق گذاشت، میزان بیکاری در شهرها اکنون از حدود 3 - 4 میلیون نفر نیز گذشته است و تقریباً برابر با 50 درصد از نیروی کار بهره‌ده بیکار شده‌اند، نرخ تورم، ... بسیار زیاد است.» کاتوزیان به‌رغم ابراز امیدواری درباره افزایش تولید غلات، خودکفائی درزمینه کالاهای کشاورزی در آینده نزدیک را «تصوری خام و ساده‌لوحانه» دانست. به گفته وی، مفهوم خودکفائی این است که یک کشور جهان‌سومی بتواند «خود را به مرحله‌ای برساند که از قید اتکا به صادرکردن یکی دو کالا و واردکردن هزاران هزار اقلام غذایی مصرفی و ماشینی خلاص شود.» کاتوزیان وضعیت ایران را دراین‌زمینه بسیار خوب ارزیابی کرد و با اشاره به صادرات نفت و گاز از ایران افزود: «ارز خارجی ناشی‌از آن می‌تواند در مدت ده سال اقتصاد کشور را به‌نحو احسن دگرگون سازد. و آن را حتی از اتکاء دائم به این صادرات نیز رهایی بخشد.» وی خاطرنشان کرد درصورت «سرمایه‌گذاری صحیح و دقیقاً در صنایعی که در رفع نیازمندی‌های داخلی تأثیر زیادی دارد» و «آسوده‌گذاشتن کشاورز از دخالت‌های بی‌جای عوامل دولت با دادن کمک‌های مادی و معنوی به جامعه روستایی» جامعه ایران می‌تواند بخش اعظمی از نیازهای کشاورزی را در داخل تولید کرده و دراین‌زمینه وابستگی خود را کاهش دهد؛ در غیر این صورت، «... اگر درآمدهای نفت را فقط و فقط صرف پرداخت‌های بیجا به این و آن و باقیمانده را به واردکردن اسلحه و اغذیه و امتعه گوناگون مصرفی منحصر سازیم، خودکفائی اقتصادی که سهل است هرگز از مرحله عقب‌ماندگی اقتصادی و اتکا به صدور نفت و گاز و سایر فراورده‌های معدنی فراتر نخواهیم رفت و پس از پایان‌رفتن این منابع خداداد ناگزیر خواهیم بود که به پایین‌ترین سطح خودکفائی اقتصادی نزول کنیم.» رادیو کلن نیز با اشاره به گزارش‌های مرتبط با تولید «روزانه به‌طور متوسط درحدود دو الی دو میلیون و نیم بشکه نفت» در ایران در طول ماه‌های ژانویه تا ژوئیه سال جاری (دی 1361 تا تیر 1362)، این میزان را دوبرابر دوره مشابه سال قبل ارزیابی کرد و همین امر را زمینه‌ساز تهیه و تنظیم نخستین برنامه عمرانی پنج‌ساله پس از انقلاب دانست. براساس گزارش این رادیو درحالی‌که اقتصاد ایران در دو سال نخست پس از پیروزی انقلاب، با 20 درصد رشد منفی مواجه بوده، در سال‌های 1981 و 1982، رشدی 2 درصدی داشته و در سال جاری نیز 7 درصد رشد برای آن پیش‌بینی می‌شود. رادیو کلن در ادامه گزارش خود با نقل مطلبی از روزنامه زودویچه زایتونگ آورده است: این روزنامه باوجود ابراز تردید درمورد تحقق اهداف برنامه عمرانی مذکور، رونق تعاملات بازرگانی خارجی ایران را قابل‌تأمل دانسته و نوشته است: «هواپیماهایی که به‌سوی ایران در پرواز هستند با ظرفیت کامل به آن کشور پرواز می‌کنند و هتل‌های خارجی‌نشین در تهران براثر کثرت میهمان و مسافر جا ندارند.» این روزنامه با اذعان به ازسرگیری روابط اقتصادی ایران و طرف‌های معامله سنتی آن، آلمان فدرال را در رأس کشورهای صادرکننده کالا به ایران معرفی کرده و افزوده است این کشور در سال 1982، «مجموعاً به ارزش 3 میلیارد و 500 میلیون مارک کالا به آن کشور [ایران] صادر کرده است.» روزنامه مذکور همچنین پیش‌بینی کرده است که در سال جاری میلادی، ژاپن با صادراتی معادل 5 میلیارد مارک، در جایگاه نخست کشورهای صادرکننده کالا به ایران قرار بگیرد. براساس گزارش رادیو کلن، روزنامه زودویچه زایتونگ نظام کنونی ایران را به‌حدی تثبیت‌شده دانسته که «امروزه دیگر کمتر گروهی می‌تواند به‌طور مستقیم آن را مورد تهدید قرار دهد.» از سوی دیگر، امروز رادیو اسرائیل با پخش خبر افزایش میزان واردات نفتی ژاپن از ایران به نقل از محافل بازرگانی توکیو، میزان خریدهای نفتی ژاپن از ایران را بالغ‌بر چهارصد و چهل هزار بشکه در روز گزارش کرده است. در ادامه این خبر آمده است: «باتوجه‌به آنکه ایران نفت خود را با قیمت ارزانی در بازار جهانی عرضه می‌کند، دوازده کمپانی نفتی ژاپن قراردادهای خود را با آن کشور تجدید کرده و یا قراردادهای جدید منعقد نمودند.» رادیو اسرائیل بهای نفت سنگین و سبک ایران را به‌ترتیب 26 دلار و 90 سنت و 28 دلار، یعنی حدود 2 دلار ارزان‌تر از بهای رسمی اوپک عنوان کرد. همچنین عصر امروز، رادیو ایران (وابسته به اپوزیسیون خارج از کشور) به نقل از روزنامه تایمز مالی (چاپ لندن) ادعا کرد که موافقت‌نامه تجاری ایران و برزیل به ارزش حدود یک میلیارد دلار با مشکلاتی مواجه شده است؛ زیرا «جمهوری اسلامی از برزیل خواسته است که از یکی از چهارده بانک غربی مورد اعتماد جمهوری اسلامی نامه رسمی اعتبار بانکی بخواهد»، ولی «مقدار بدهی برزیل به بانک‌های بین‌المللی به‌حدی است که هیچ بانکی حاضر به دادن اعتبار به برزیل نخواهد بود.» این رادیو به نقل از تایمز مالی مفاد موافقت‌نامه مذکور را خرید مواد کشاورزی و صنعتی به ارزش 400 میلیون دلار توسط ایران از برزیل و صدور نفت معادل 600 میلیون دلار از ایران به برزیل در سال 1984، بیان کرده است.

گزارش - 59

بازپرداخت بخشی از بدهی ایران به بانک صادرات واردات امریکا موضوعی است که رادیو صدای امریکا و رادیو مسکو با نگاهی متفاوت آن را مورد بررسی قرار دادند. امروز همچنین خبری درمورد سفر معاون حقوقی نخست‌وزیر ایران به الجزایر و احتمال ارتباط این سفر با موضوع مذکور انتشار یافت. گزارشگر رادیو صدای امریکا به نقل از مقامات وزارت امور خارجه این کشور، تلاش ایران برای حل دعاوی مالی‌اش با ایالات متحده را فاقد هرگونه علاقه سیاسی برای بهبود روابط دو کشور اعلام کرد و افزود براساس اظهارات مقامات مذکور، اقدامات ایران همچنان از خصومت شدید این کشور با امریکا حکایت می‌کند. گواه این مطلب دستورالعمل اخیر وزارت بازرگانی ایران است که طبق آن خریدهای رسمی ایران فقط در مواردی از شرکت‌های امریکایی انجام می‌شود که امکان خرید از کشورهای دیگر فراهم نباشد. از سوی دیگر، به‌دنبال تصمیم ایران برای تبدیل سفارت سابق امریکا به یک مرکز آموزش نظامی، دولت امریکا می‌کوشد تا کنترل این محل به دولت سوئیس یعنی حافظ منافع امریکا در ایران واگذار شود که البته تاکنون تلاش‌های ایالات متحده دراین‌زمینه بی‌نتیجه بوده است. براساس اعلام یکی از مقامات وزارت امور خارجه امریکا، «هرگونه استفاده از سفارت سابق امریکا در تهران بجز قراردادن آن دراختیار سفارت سوئیس، ناقض اصول حقوق بین‌المللی است.» رادیو مسکو نیز با پوشش خبری این رویداد در تفسیر شبانگاهی خود، با استناد به گزارش خبرگزاری یونایتدپرس اصرار ایالات متحده را دلیل بازپرداخت بدهی چهارصد و نوزده میلیون و پانصد هزار دلاری ایران دانسته و آن را این‌گونه تفسیر کرد: «امپریالیست‌های امریکا مانند سابق ثروت‌های ایران را به‌بهانه برآورده ساختن به‌اصطلاح دعاوی مالی و قانونی به یغما می‌برند.» براساس اعلام رادیو مسکو، درپی اقدام ایالات متحده به مسدودساختن سپرده‌های چهارده میلیارد دلاری ایران در بانک‌های امریکا، «سوداگران امریکایی مانند ملخ به این پول‌های ایران هجوم آوردند. در امریکا بیش از دو هزار و پانصد دادخواست به مبلغ هفت میلیارد دلار به دادگاه‌ها تسلیم شد.» این رادیو همچنین ادعا کرد که باوجود توافق دو سال پیش درباره استرداد سپرده‌های ایران در بانک‌های ایالات متحده، «امریکا از اجرای این توافق سرسختانه امتناع می‌ورزد.» رادیو مسکو همچنین به نقل از روزنامه‌های تهران افزود: «ایران نتوانست حتی یک‌پنجم پول‌های خود را بازپس بگیرد.» در همین حال، رادیو اسرائیل در خبری اعلام کرد که جهرمی معاون نخست‌وزیر ایران در امور حقوقی، امشب برای ابلاغ پیام ویژه نخست‌وزیر ایران به نخست‌وزیر الجزایر، وارد این کشور شد. این رادیو ضمن اشاره به انتشارنیافتن مضمون این پیام مدعی شد: «احتمال می‌رود [پیام مذکور] با جریان پرداخت غرامت به شرکت‌های امریکایی در رابطه ‌با مسئله گروگان‌های سفارت ارتباط داشته باشد.»

گزارش - 60

دبیرکل شورای همکاری خلیج‌فارس و وزیر امور خارجه اردن، امروز به‌طور جداگانه به اظهارنظر درباره جنگ ایران و عراق و دیگر مسائل منطقه‌ای پرداختند. عبدالله بشاره دبیرکل شورای همکاری خلیج‌فارس، با اشاره به اجلاس اخیر اعضای این شورا در طائف، امنیت خلیج‌‌فارس را یکی از مهم‌ترین محورهای اجلاس مذکور برشمرد. وی در مصاحبه با روزنامه کویتی القبس، ضمن اشاره به جنگ ایران و عراق ابراز کرد: «ادامه این جنگ، باعث کشاندن منطقه به درگیری‌های بین‌المللی که هم‌اکنون در نزدیکی مرزهای آن در جریان است می‌شود.» براساس گزارش رادیو بغداد، امروز همچنین مروان القاسم وزیر امور خارجه اردن، هنگام ورود به رباط پایتخت مغرب، درمورد مضامین گفت‌وگوهای خود در این سفر گفت که «مذاکراتی با مسئولان مغربی که به‌طور ویژه بر مسئله عراق و ایران و اوضاع در لبنان تکیه دارد به عمل خواهد آورد.»

گزارش - 61

به‌دنبال بالاگرفتن تنش‌های داخلی در لبنان و اعلام خبر تعویق عقب‌نشینی نیروهای رژیم صهیونیستی از جنوب لبنان، رایزنی‌های دیپلماتیک برای حل‌وفصل این منازعه آغاز شد. گزارش امروز خبرگزاری فرانسه از مصاحبه وزیر دفاع رژیم صهیونیستی با شبکه تلویزیونی ان.‌بی.سی حاکی است که درپی درخواست‌های امریکا، این رژیم خروج نیروهایش از مناطق کوهستانی دروزی‌نشین شوف و عالیه را با تأخیر اجرا می‌کند تا دولت لبنان برای حل‌وفصل اختلافاتش با شبه‌نظامیان دروزی و گسترش حاکمیت خود در این مناطق، فرصت بیشتری به دست آورد. موشه ارنز عقب‌نشینی جزئی نیروهای اسرائیل از مناطق مذکور را آزمونی برای دولت لبنان برشمرد و اعلام کرد: «اگر پس از خروج نیروهای اسرائیلی دولت لبنان بتواند حاکمیتش را گسترش دهد با موفقیت از بوته این آزمایش مهم برآمده است.» به گزارش خبرگزاری رویتر از تل‌آویو، این عقب‌نشینی درطول دو هفته آینده انجام خواهد شد. در همین حال، اقدامات دیپلماتیک برای حل این منازعه نیز آغاز شده است. امروز ولید جنبلاط رهبر دروزی‌های لبنان و رابرت مک فارلین نماینده ویژه امریکا در غرب آسیا، به‌منظور انجام مذاکراتی درباره اوضاع لبنان به‌طور جداگانه وارد پاریس شدند. جنبلاط پس از ورود به پاریس با واد بن حداد فرستاده رئیس‌جمهور لبنان، دیدار کرد. مک فارلین نیز قرار است علاوه‌بر دیدار با طرف‌های درگیر لبنانی، با مقامات فرانسوی هم درمورد وضعیت لبنان گفت‌وگو کند. بنا به گزارش خبرگزاری فرانسه، مک فارلین پیش از ورود به فرانسه، در رم با مقامات ایتالیایی و پرتغالی، گفت‌وگوهایی را درمورد اوضاع لبنان انجام داده است. روزنامه کویتی القبس نیز در شماره امروز خود به نقل از منابع امریکایی نوشت که ریگان رئیس‌جمهور امریکا، از امین جمیل رئیس‌جمهور لبنان، خواسته است که برای رسیدن به توافق با رهبر دروزی‌های لبنان همه تلاش خود را به کار بگیرد.

پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1362/06/04