1362.07.14

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
نسخهٔ تاریخ ‏۱۷ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۰۳ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1362
1362.07.14
نام‌های دیگر چهارده مهر
تاریخ شمسی 1362.07.14
تاریخ میلادی 6 اکتبر 1983
تاریخ قمری 28 ذیحجه 1403





گزارش - 723

اجرای عملیات والفجر6 در منطقه‌ شمال خلیج‌فارس به‌منظور حفظ موازنه‌ قدرت به نفع ایران در خلیج‌فارس و مقابله با تلاش بی‌وقفه عراق جهت اختلال در صدور نفت ایران و مسیرهای ارتباطی آن ازطریق به‌کارگیری هواپیماهای سوپراتاندارد و موشک‌های اگزوسه ازسوی فرماندهان ارشد نظامی ایران درحال پیگیری است. در این راستا امروز مباحث مربوط به عملیات‌ انهدامی ساحلی فاو و عملیات دریایی روی اسکله‌های البکر و العمیه و نیز احداث اسکله‌های نظامی چهارگانه در خلیج‌فارس، در جلسات مشترک فرماندهان ارتش و سپاه* در باختران و تهران مورد بررسی قرار گرفت. سرهنگ علی صیاد شیرازی فرمانده‌ نیروی زمینی ارتش، در جلسه‌‌ای كه امروز در باختران برگزار شد اعلام كرد: قرارگاه کربلا عملیات والفجر6 را در محدوده‌ شمال خلیج‌فارس و در دو محور اجرا می‌كند؛ بدین‌ترتیب که در یک محور به شکل غیرمستقیم، توسط قرارگاه تاکتیکی واقع در قفاص، عملیات دریایی را به‌منظور انهدام یا اشغال سکوهای البکر و العمیه اجرا خواهد كرد و در محور دیگر به شکل مستقیم، عملیات ساحلی فاو را با نفوذ در این منطقه برای انهدام سکوهای موشکی به مرحله‌ اجرا درخواهد آورد. علاوه‌براین، در این عملیات از نیروهای هوایی و دریایی نیز استفاده خواهد شد.[۱] وی افزود: درصورت موفقیت این اقدام و تأمین هدف عملیات یعنی «تصرف این دو هدف (العمیه و البکر)، دشمن نمی‌تواند از اگزوسه استفاده کند و کشتی‌های ما راحت می‌توانند رفت‌وآمد کند و استفاده‌ دشمن از اگزوسه به تعویق می‌افتد.» در ادامه جلسه، فرمانده‌ نیروی زمینی ارتش ضمن تأکید بر برآورد ادوات و تجهیزات عملیاتی، از نیروهای سپاه خواست با اعزام دیده‌بان نفوذی در منطقه شعیبیه، مناطق حساس را شناسایی کنند تا نیروهای خودی بتوانند در عملیات آتی در این منطقه با اجرای آتش توپخانه‌ای مؤثر روی پایگاه‌های هوایی ارتش عراق، از میزان نوبت‌های پروازی هواپیماهای عراقی بکاهند. وی همچنین درمورد زمان آمادگی برای اجرای عملیات در این منطقه گفت: «زمان آمادگی [را] 10 روز دیگر اعلام بکنید.» بااین‌حال، سرهنگ حسنی سعدی فرمانده ارتش در قرارگاه کربلا، با بیان اینكه در موقعیت کنونی، اجرای عملیات محدود والفجر در خلیج‌فارس و اروند، امکان اجرای عملیات گسترده در آینده را غیرممکن می‌سازد، افزود: «این عملیات... چه موفق باشد و چه بزنیم و برگردیم این در هر دو صورت باعث خواهد شد که توجه عراق به‌طور کامل به آنجا جلب بشود و هر نقطه ضعفی را که در این ساحل دارد بپوشاند، یعنی اگر در آینده بخواهیم عملیات بکنیم در طول اروندرود انجام بدهیم، من می‌خواهم عرض بکنم که تا 90 درصد غیرممکن است. ... چه خوب بود که این عملیات هم‌زمان با عملیات کلی انجام می‌شد که آنجا اشغال می‌گردد تا لااقل ازطریق ام‌القصر کار می‌شد؛ یعنی از همان‌جا ادامه می‌دادیم و بندر ام‌القصر را می‌گرفتیم.» وی در تکمیل اظهارات خود با ارائه شواهد و مستندات قابل‌توجهی تصریح کرد: «پناهنده‌ای که آمده بود می‌گفت: عملیاتی که ایران در قسمت بالا (یعنی والفجر2، 3 و4) انجام می‌دهد عملیات فریب است هدف اصلی این عملیات‌ها، گرفتن منطقه فاو است. الآن عراق در ساحل دور اروند عملیات مهندسی را شروع کرده و نیروهایش را تقویت می‌کند، میادین و موانع مینی که در عملیات رمضان داشت تقویت و تعمیر می‌کند.» در پایان این جلسه سرهنگ صیاد شیرازی فرمانده‌ نیروی زمینی ارتش و شمخانی قائم‌مقام فرماندهی کل سپاه، بازتاب‌ها و پیامدهای سیاسی و اقتصادی اجرای عملیات شمال خلیج‌فارس را برای فرماندهان حاضر در جلسه تشریح کردند.[۲] گفتنی است امروز جلسه‌ دیگری هم با حضور فرماندهان* یگان‌های دریایی و معاونت مهندسی سپاه در پادگان شهید بهشتی تهران برگزار شد كه در آن ضمن بررسی مشکل کمبود بودجه، درخصوص محل احداث اسکله‌های چهارگانه‌ سپاه در مناطق بندرامام، بندر عباس، بوشهر و چابهار نیز بحث و گفت‌وگو شد.[۳]

گزارش - 724

پس از آنکه اجرای عملیات پاک‌سازی و انهدام عناصر ضدانقلاب در منطقه آلان و بژوه* به‌منظور پشتیبانی از عملیات والفجر4، در روز دوازدهم مهر ازسوی فرماندهان ارشد سپاه و ارتش به قرارگاه حمزه سیدالشهدا (ارومیه) ابلاغ شد، امروز فرماندهان این قرارگاه در جلسه‌ای با حضور فرمانده‌ نیروی زمینی ارتش، قائم‌مقام فرماندهی کل سپاه و مسئولان قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)** اجرای عملیات مرزی (ارتفاعات بژوه، دولکان، کاسه‌شکن، بلیس، لک‌لک) در سردشت را بررسی کردند. در این جلسه مصطفی ایزدی فرمانده‌ قرارگاه حمزه‌ سیدالشهدا، با پرداختن به وضعیت کنونی ضدانقلاب در منطقه‌ سردشت گفت: «کلاً از سردشت به بانه و پیرانشهر به‌علت سرازیرشدن ضدانقلاب به این سمت خیلی آلوده شده است و کاری که دشمن در سردشت و اینها انجام می‌دهد با دیده‌بان نفوذی روی پایگاه‌های کچل‌آباد و موصلان با 130 آتش می‌ریزد که چند روز گذشته 300 گلوله توپ رفته روی موصلان که بچه‌ها تکان نمی‌توانستند بخورند.» فرمانده‌ قرارگاه حمزه سیدالشهدا در ادامه راهبرد عملیاتی این قرارگاه، یعنی انسداد خط مرزی و تجزیه ضدانقلاب را مؤثر ارزیابی کرد و درمورد تداوم این سیاست افزود: درحال‌حاضر، اجرای عملیات پاک‌سازی در مناطق دیوالان، آلان و دوله‌تو در دستور کار قرارگاه حمزه سیدالشهدا قرار دارد و کار بستن مرز فقط در منطقه آلان و بژوه و دوله‌تو باقی مانده است. مصطفی ایزدی همچنین عقیده داشت که با اجرای عملیات بر روی ارتفاعات دوپازا می‌توان به‌راحتی شهر قلعه‌دیزه عراق را تهدید کرد.[۴]

گزارش - 725

درپی حذف ارتفاعات سورن از مرحله اول طرح مانور عملیات والفجر4 در منطقه‌ دهانه‌ شیلر، امروز فرمانده‌ لشکر14 امام حسین(ع) در جلسه‌ای با فرماندهان ارشد ارتش و سپاه*** به این تغییر اعتراض کرد. در این جلسه حسین خرازی فرمانده‌ لشکر14 امام حسین(ع)، كه سابقه شناسایی‌های کلی در اکثر مناطق جبهه‌ مریوان را دارد، باتوجه‌به تغییرات ناشی‌از تخلیه‌ ارتفاعات محور بانه و همچنین تقویت و تحکیم خطوط پدافندی دشمن، بر پیوستگی پنجوین و سورن و اصل‌بودن این دو فلش در عملیات جبهه‌ مریوان تأکید و سورن را اولویت اصلی ذكر كرد. وی همچنین اعتراض خود را به جایگزینی پنجوین با سورن و حذف آن اعلام كرد. فرمانده لشكر14 امام حسین(ع) به فرماندهان ارشد حاضر در جلسه پیشنهاد داد که لشکر14 امام حسین(ع) در مرحله‌ اول عملیات بر روی ارتفاع سورن و پیروزی1 عمل کند.[۵] صیاد شیرازی در پاسخ به انتقاد خرازی، یادآور شد که از چندی پیش هم به شکل غیرمستقیم ازطریق محسن رضایی و هم به‌صورت مستقیم به خود حسین خرازی راجع به بی‌فایده بودن سورن بدون پنجوین، تذکر داده است. وی همچنین درمورد جبهه‌ای‌بودن برخی محورهای عملیات و پیشنهاد مانور احاطه‌ای خرازی گفت: «مانور احاطه‌ای امکان‌پذیر نیست و جاده بستن هم هیچ‌وقت فقط از یک طرف مقدور نیست، باید کاملاً دو طرفش را گرفت و به گرفتن عمق داد. ... ازنظر دید قرارگاه هم قرارگاه رده‌ خودتان و رده‌ بالاتر مانور سورن با این امکانات و نیرویی که ما داریم هیچ موفقیتی ندارد. بنابراین آمدیم یک خط عقب‌تر عمل بکنیم.»[۶] فرمانده‌ لشکر14 امام حسین(ع) همچنین در مصاحبه با راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه ضمن بیان مطالبی برای اطلاع فرماندهی کل سپاه، از جابه‌جایی دائم و سرگردانی و عوض‌شدن مأموریتش از سورن به پنجوین اظهار ناراحتی كرد و افزود: «باید با دید واقعی‌تری به عملیات بنگرید. ما حاضریم با تی [تیپ] 2 ل [لشكر] 21 روی سورن عمل کنیم. ... تا روشن‌شدن این مسائل و ابهامات از عملیات معذوریم. از روی وظیفه‌ شرعی این مسائل را گفتم و اگر با تردید عمل شود دوباره می‌رویم زیر سؤال.»[۷] از سوی دیگر، به‌دنبال بروز اختلالاتی در روند آماده‌سازی مشترک یگان‌های ارتش و سپاه مستقر در جبهه‌ بانه برای اجرای عملیات والفجر4 در دهانه‌ شیلر، امروز پس از جلسات فرماندهان ارشد قرارگاه مقدم حمزه با یگان‌های حاضر* در منطقه، به‌ویژه سرهنگ کروندی فرمانده‌ تیپ2 لشکر28 کردستان و احمد کاظمی فرمانده لشکر8 نجف، موانع پیش روی اجرای اقدامات مشترک مرتفع گردید.[۸]

گزارش - 726

جنگنده‌های عراقی در ادامه تجاوزات و حملات هوایی خود به مناطق مرزی غرب كشور، كه درطول یك هفته اخیر به‌ویژه در محدوده شهر بانه تا پاوه از افزایش چشمگیری برخوردار بود، امروز نیز شهرهای مریوان و پاوه را هدف قرار دادند. گردان مریوان در گزارشی اعلام كرد: هواپیماهای عراقی امروز در ساعات مختلف نقاطی از شهر مریوان را بمباران کردند که براثر آن 3 نفر شهید و 8 نفر به‌شدت مجروح شدند. همچنین در ساعات 21:32 و 22:07، هواپیماهای عراقی پس از اجرای عملیات شناسایی در ارتفاع بسیار زیاد در شهر مریوان، با شلیک ضدهوایی متواری شدند.[۹] به گزارش اداره اطلاعات شاجا، ساعت 10:21 امروز، دو هواپیمای ارتش عراق ارتفاعات اطراف پاوه را بمباران کردند. هم‌زمان با این اقدام عراق، صدای انفجار شدیدی در شهر باختران شنیده شد که احتمالاً براثر عبور هواپیماها و واکنش پدافند هوایی ایجاد شده است.[۱۰] قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب نیز در گزارشی هشدار داد: «اخیراً رادیو عراق اعلام نموده است که درصورت حمله نیروهای ایران متقابلاً عراق اقدام به بمباران شهرهای غربی خواهد نمود. دستور فرمایید به یگان‌های پدافند زمین‌به‌هوا و جهت مقابله با هرگونه تهدیدات احتمالی دستورات لازم را صادر فرمایند.»[۱۱] امروز همچنین براثر شلیک توپ‌های دشمن به اطراف دریاچه و ژاندارمری مریوان خسارات جزئی به منازل مسکونی اطراف وارد آمد.[۱۲]

گزارش - 727

عملیات پاک‌سازی منطقه سردشت که از سه روز پیش به‌همت یگان‌های قرارگاه حمزه سیدالشهدا آغاز شده بود، امروز با موفقیت به پایان رسید. این عملیات با هماهنگی یگان‌های جندالله سلماس، خوی، صائین‌دژ، میاندوآب، بوکان و تیپ110 شهید بروجردی به‌منظور پاک‌سازی عناصر ضدانقلاب منطقه سردشت آغاز شد؛ بدین‌ترتیب که یگان‌های جندالله صائین‌دژ، خوی و سلماس از محور اوزن‌دره - آمین‌آباد؛ یگان‌های جندالله میاندوآب و بوکان از محور قمطره و تیپ110 شهید بروجردی نیز از محور خلیفان، بیرام، برجو در تاریخ 11/7/1362 وارد عمل شدند. درپی عملیات‌ سه‌روزه یگان‌های تحت امر قرارگاه حمزه سیدالشهدا، روستاهای میبرده، برجو، خال دلیل، عین صلان، پیرمکائیل، کرده‌بردان، امین‌آباد، قزلچه پایین، چکش، ملک، قرنی، مستکان، اسکندیان، بستک‌آباد، خانیک، غازان، کله‌خر، کلشین، کانی‌رش، بهارآباد، ارتفاعات الله‌اکبر، کهنه‌ده، شیلان‌آباد و ساروانه آزاد شد و تعداد زیادی از عناصر مسلح غیرقانونی کشته شدند و تجهیزات و تسلیحات آنها به دست نیروهای خودی افتاد.[۱۳] علاوه‌براین، طبق اعلام سپاه پیرانشهر، امروز دو گروهان از نیروهای خودی به‌همراه یکی از افرادی كه تسلیم‌ شده بود، یك عملیات كمین در روستای جلدیان پیرانشهر اجرا و به داخل چته‌های ضدانقلاب نفوذ كردند. درپی این اقدام 2 نفر از افراد ضدانقلاب و یكی از مخبرین حزب کشته، 2 نفر زخمی و 2 نفر نیز به اسارت نیروهای خودی درآمدند. 2 تن از پیشمرگان ضدانقلاب نیز با تحویل سلاح‌های انفرادی، خود را به سپاه معرفی کردند.[۱۴] در همین حال، اقدامات ایذایی عناصر ضدانقلاب علیه نیروهای خودی در مناطق غرب كشور امروز هم ادامه داشت. دراین‌زمینه شهربانی استان کردستان در گزارشی اعلام كرد: «روز 14/7/1362، اتومبیل متعلق به سپاه پاسداران که 2 نفر از پیشمرگان مسلمان کرد سرنشین آن بودند در جاده مریوان - چناره از روی مین ابتکاری که توسط عناصر ضدانقلاب کومه‌له کارگذاشته شده بود عبور نموده و هر دو سرنشین مجروح می‌گردند.» گزارش مذكور همچنین حاكی است: «3 نفر از برادران سپاه پاسداران در ساعت 18 روز 14/7/1362، در بالاتر از سه‌راهی حزب‌الله با کمین عناصر ضدانقلاب برخورد نموده و هر 3 نفر شهید گردیده‌اند.»[۱۵]

گزارش - 728

در ادامه تلاش کشورهای منطقه برای پایان‌دادن به جنگ عراق و ایران، امروز وزیر مشاور در امور خارجی امارات و وزیر امور خارجه افغانستان ضمن تأكید بر لزوم یافتن یك راه‌حل فوری برای خاتمه‌دادن به منازعه دو كشور، تداوم آن را موجب به‌ خطر افتادن امنیت منطقه خلیج‌فارس و دستاویزی جهت مداخله ابرقدرت‌ها در این منطقه دانستند. رادیو کویت اعلام کرد: «راشد عبدالله وزیر مشاور در امور خارجی امارات عربی متحده، از امریکا دعوت کرد تا برای رفع بحران منطقه خاورمیانه [غرب آسیا] تلاش کند. راشد عبدالله مجمع عمومی سازمان ملل متحد را مطلع ساخت که کشورهای اروپای غربی مسئولیت برقراری صلح و رفع بحران منطقه را قبول کرده‌اند. وی از تمامی نیروهای بین‌المللی دعوت کرد تا حاکمیت ارضی منطقه خلیج [فارس] را محترم بشمارند و منطقه را از کشمکش‌های سیاسی ابرقدرت‌ها دور نگه ‌دارند و قبول کنند که مسئولیت امنیت و صلح منطقه به‌عهده کشورهای عربی حوزه خلیج [فارس] است. وزیر مشاور در امور خارجی امارات متحده طرفین را از به درازا کشاندن جنگ برحذر ساخت و گفت: بدون تردید این جنگ امنیت و استقرار منطقه را به خطرات جدی هدایت می‌کند و به درازا کشاندن آن بهانه به دست ابرقدرت‌ها خواهد داد تا در امور داخلی کشورهای عربی منطقه دخالت نمایند. وی آمادگی کشورش [را] برای همکاری با کشورهای همکاری خلیج [فارس] درجهت ایجاد یک راه‌حل مناسب و فوری برای خاتمه‌دادن به جنگ عراق و ایران اعلام کرد.»[۱۶] رادیو صدای امریکا نیز امروز گزارش داد: شاه محمد دولت وزیر امور خارجه افغانستان، ضمن سخنانی در جلسه مجمع عمومی سازمان ملل متحد درمورد جنگ ایران و عراق گفت: مایل هستیم تأسف خود را از تلاش‌های فراوان و گوناگونی که به نیابت ازجانب جامعه بین‌المللی درجهت پایان‌بخشیدن به خصومت و دشمنی میان دو کشور همسایه اسلامی؛ یعنی ایران و عراق به عمل آمده، ابراز داریم. ادامه این خونریزی پوچ و بی‌معنا که تاکنون باعث شده مقادیر معتنابهی تجهیزات نظامی و غیرنظامی و انسان‌های بسیاری نابود شوند، تنها به فراهم‌آوردن زمینه‌ مداخله نظامی در منطقه به نفع امپریالیسم کمک می‌کند. اما امید فراوان داریم که هرچه زودتر برادرکشی میان ایران و عراق پایان پذیرد.[۱۷]

گزارش - 729

امام خمینی در حکمی مسئولیت تشكیل «ستاد كمك‌رسانى به مردم مناطق بمباران‌شده» را با هدف رسیدگی فوری و ضربتی به مشکلات مردم آسیب‌دیده مناطق جنگی به آیت‌الله مهدوی كنی محول كردند. آیت‌الله مهدوی كنی نیز با انتشار اطلاعیه‌ای از تشكیل این ستاد و اعزام گروهی برای ارزیابی نیازهای خانواده‌های آسیب‌دیده خبر داد. علاوه‌براین رئیس‌جمهور و سایر مقامات کشوری آمادگی خود را برای همکاری با ستاد مذکور اعلام کردند. در حکم امام خمینی آمده است: «بسم‌الله الرحمن‌الرحیم‌ جناب مستطاب حجت‌الاسلام آقاى مهدوى كنى- دامت افاضاته‌ - باتوجه‌به حوادث ناگوار فوق‌العاده ناشى‌از حملات وحشیانه موشكى و بمباران‌هاى مكرر مناطق مسكونى شهرها و روستاها به‌وسیله عوامل استكبار جهانى و حزب بعث عفلقى عراق، ناچار نیاز به كمك‌هاى فورى و ضربتى احساس مى‌شود. دراین‌رابطه لازم است ستادى تشكیل شود كه با اختیارات كامل و فوق‌برنامه نیازهاى تداركاتى و عاطفى مردم محترم مصیبت‌زده و داغدیده را بدون وقفه برآورده سازد. لازم به تذكر است كه به متصدیان و مأموران این امر اسلامى امر و سفارش اكید شود كه با احترامات فایقه با این عزیزان مظلوم برخورد گردد. انتظار دارد كه جناب آقاى رئیس‌جمهور محترم و رئیس محترم دولت، أیدهم الله، در اقدام به این مهم تمام سعى و كوشش لازم را مبذول دارند و تلاش در بهبود وضع این عزیزان محترم را به‌عنوان یك وظیفه شرعى تلقى فرمایند. لازم است این ستاد با تشكیل گروه‌هاى نجات و پشتیبانى و اسكان فورى موقت و تهیه لوازم مورد احتیاج، گوشه‌اى از وظایف انسانى- اسلامى خود را عملى سازد. كلیه ارگان‌هاى دولتى و نهادهاى انقلابى، اعم از وزارتخانه‌ها و ادارات تابعه، خصوصاً وزارت صنایع و بازرگانى، موظف‌اند همكاری‌هاى لازم را مبذول دارند. امید است مردم معظّم و روحانیون و ائمه جمعه و جماعات عظیم‌الشأن در سراسر ایران با یارى و همكارى خود موجب جلب عنایات خاصه خداوند متعال و رضاى حضرت‌ بقیة الله الاعظم - ارواحنا فداه- گردند. لازم است جناب‌عالى اینجانب را از جریان امور و خداى‌نخواسته اگر در تحقق اهداف فوق به مانعى برخوردید، مستحضر نمایید. از خداوند متعال توفیق و تأیید همگان را خواستار است. و‌السلام علیكم و رحمة الله.»[۱۸] درپی صدور این حکم آیت‌الله مهدوی کنی نیز اطلاعیه‌ای بدین‌ شرح منتشر کرد: «پیرو دستور اکید رهبر عالی‌قدر انقلاب اسلامی ایران و امام امت - مدظله العالی - مبنی‌بر تشکیل ستاد جهت امداد و پشتیبانی از هموطنانی که دراثر بمباران و پرتاب موشک خسارت دیده و داغدار شده‌اند، این ستاد از دیروز در تهران شروع به کار کرد و بلافاصله گروهی را جهت ارزیابی نیازهای فوری و ضربتی خانواده‌های مصیبت‌دیده به شهرستان‌های دزفول، اندیمشک اعزام داشت و با اختیارات تام دراین‌رابطه با مسئولان ذی‌ربط اقدامات لازم [را] معمول خواهند داشت. ستاد امداد و پشتیبانی امیدوار است که به یاری خداوند متعال و توجهات حضرت بقیه‌الله الاعظم در انجام این مسئولیت خطیر موفق باشد. ...»[۱۹] آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی دفاع نیز در رابطه با حکم امام خمینی اطلاعیه‌ای بدین‌ شرح منتشر کرد: «حضرت آیت‌الله مهدوی کنی پیرو مأموریت جناب‌عالی ازسوی حضرت امام - مدظله العالی - برای رسیدگی به نیازهای مردم شهرهایی که مورد تهاجم موشکی و هوایی رژیم متجاوز عراق قرار گرفته‌اند، اینجانب آمادگی خود و جناب آقای نخست‌وزیر و دولت جمهوری اسلامی را برای پشتیبانی‌های لازم جهت کمک به آن عزیزان مظلوم اعلام می‌دارم. امید است همت و تلاش جناب‌عالی کلیه نیازهای فوری آن برادران و خواهران را برآورده و مشکلات آنان را حل کند.»[۲۰] همچنین سرپرست بنیاد مستضعفان، وزیر بازرگانی و بنیاد مهاجرین جنگ تحمیلی نیز با انتشار اعلامیه‌هایی برای کمک به این ستاد اعلام آمادگی کردند.[۲۱] رادیو اسرائیل در واكنش به تشكیل ستاد عملیاتی کمک به اهالی شهرهای مرزی که هدف بمباران یا حملات موشکی قرار گرفته‌اند، با اشاره به آخرین حمله موشکی عراق به دو شهر دزفول و اندیمشک گفت: تشکیل ستاد کمک به جنگ‌زدگان، حاكی‌از تلاش دولت ایران برای جلوگیری از افزایش نارضایتی در شهرهای مرزی آن کشور می‌باشد.[۲۲]

گزارش - 730

امروز ائمه جمعه و جماعات و مدرسین تربت حیدریه و علمای اهل سنت و تشیع تایباد، خواف و تربت‌جام به‌همراه آیت‌الله معصومی، امام‌جمعه تربت‌حیدریه و نماینده استان خراسان در مجلس خبرگان، با آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور، دیدار کردند. رئیس‌جمهور در این دیدار با تأکید بر لزوم حفظ وحدت میان مسلمانان جهان و پرهیز از تفرقه‌افکنی گفت: «اگر یک میلیارد مسلمان که در حساس‌ترین و ثروتمندترین نقاط جهان در منطقه خاورمیانه [غرب آسیا]، افریقای شمالی و مرکزی، آسیا و بخشی از اروپا زندگی می‌کنند، باهم متحد شوند، استکبار جهانی اعم از امریکا، شوروی، انگلیس و فرانسه، شهامت ابراز وجود در مقابل چنین قدرت عظیمی را نخواهد داشت. ازاین‌روست که استعمار در تلاش دائم جهت ایجاد تفرقه میان مسلمین بوده است و در این راه هر وسیله ممکن را آزمایش کرده است و در هر نقطه‌ای که استکبار جهانی به مانعی برخورد کرده، قیچی تجزیه را به دست گرفته است.» آیت‌الله خامنه‌ای همچنین، به تفرقه‌افکنی امریکا و رژیم صهیونیستی در میان اقشار مختلف لبنان اشاره و اظهار كرد: «برنامه امریکا و رژیم صهیونیستی در لبنان، تجزیه و تقسیم آن بین اسرائیل، فالانژها و دروزی‌ها می‌باشد تا در کشوری که چند کیلومتر بیشتر وسعت ندارد، بتواند به‌راحتی اعمال قدرت نماید و در هر زمان هم که از ناحیه یکی خطری پیش آمد، بقیه را با آن درگیر کند.» وی افزود: «این برنامه در کشورهای عربی و اسلامی دیگر مشاهده می‌شود. اینها نقشه‌های استعمار است که به ادامه آن امید دارد.» رئیس‌جمهور سپس با اشاره به اینکه استکبار جهانی از توطئه برای ایجاد تفرقه میان شیعه و سنی دست بر نخواهد داشت، تأکید کرد: «مسلمانان نباید تسلیم این توطئه‌ها شوند. ... ما شیعه و سنی، مسلمان و تابع یک قرآنیم و یک پیغمبر ... در کنار اختلافات جزئی ما مشترکات بسیار است. همان‌طورکه از آغاز انقلاب سعی بر حل این اختلاف داشتیم، آن را حل کرده‌ایم. خوشبختانه توانسته‌ایم دل‌ها را به هم نزدیک کنیم. همین‌طور در سطح جهان اسلام باید خدمت بکنیم. ...» آیت‌الله خامنه‌ای در ادامه افزود: «برادران شیعه و سنی باید مراقبت کنند و بدانند امروز اسلام در سطح جهان و به‌خصوص ایران توسط نفاق‌ها ضربه خواهد خورد.» وی همچنین با یادآوری وظایف خطیر علما گفت: «جوانان را هدایت کنید و طلاب اهل تسنن سعی کنند به‌جای اینکه بروند در سرچشمه بعضی کشورهای مغرض درس بخوانند سطح درسشان را در همین‌جا بالا ببرند.» رئیس‌جمهور در بخش دیگری از سخنان خود ضمن اشاره به اهمیت مرزبانی، آن را یکی از وظایف مهم مرزنشینان برشمرد و تأکید کرد که یک بسیج عمومی باید مرزها را حفظ کند. وی در پایان به موضوع قاچاق مواد مخدر پرداخت و گفت همه باید مثل یک ژاندارم، یک بسیجی، پرانگیزه و با حماسه در مبارزه با قاچاق شرکت کنند.[۲۳]

گزارش - 731

امروز جمعی از علما، روحانیون و ائمه جماعات تهران با رئیس‌جمهور و رئیس مجلس شورای اسلامی دیدار کردند. در این دیدارها رئیس‌جمهور ضمن تكذیب وجود اختلاف بین مسئولان، بر پیروی از خط امام و پرهیز از سلیقه‌گرایی تأکید كرد. رئیس مجلس نیز با اشاره به اوضاع افغانستان و عراق جاری‌بودن احکام اسلام در نظام قانونگذاری ایران را مورد تأکید قرار داد. آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور و دبیرکل حزب جمهوری اسلامی، در این دیدار که به دعوت واحد روحانیت حزب جمهوری اسلامی صورت گرفت، در سخنانی با اشاره به بیانات اخیر امام خمینی و تأکید ایشان بر پرهیز از گرایش‌ به سلایق فردی گفت: «امام امت روز گذشته چیزی گفتند که شاید تفسیرهای گوناگونی در اذهان برانگیزد ولی ازنظر ما بیانات امام کاملاً مشخص است. ... ما خط خود را از این فرمایش امام گرفتیم و خیلی خوشحال و سرافرازیم که از اول هم خط نفی چیزی که باعث اختلاف و جدایی بشود را داشته‌ایم.» دبیرکل حزب جمهوری اسلامی افزود: «اختلاف‌نظرهای سیاسی و اسلامی چیزی نیست که باعث اختلاف در خط شود. ما معتقدیم که اگر در یک مسئله‌ای اختلاف‌نظری بین دو وزیر وجود دارد، این اختلاف خط نیست. ...» آیت‌الله خامنه‌ای در پایان سخنان خود با تأکید بر اینكه موضع حزب جمهوری اسلامی، خط امام و ولایت فقیه است، یادآور شد: «موضع ما خط امام است که دیروز امام فرمودند یعنی خروج از نزاعی که به‌طور خیالی بعضی سعی می‌کنند بین دو گروه از مسئولان فرض کنند و خود را در یکی از دو جناح قرار دهند و جناح دیگر را بکوبند و به‌طورکلی یعنی نفی اختلافی که به هر شکل موجب جدایی می‌شود.»[۲۴] حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی نیز در جمع روحانیون و ائمه جماعات تهران با اشاره به رابطه صمیمی مجلس شورای اسلامی و مسئولان امور شرعی اظهار كرد: در تاریخ قانونگذاری دنیای اسلام هیچ‌گاه رابطه مجلس قانونگذاری و مسئولان امور شرعی تا به این حد صمیمی نبوده است و ما امیدواریم در آینده عملکرد مجلس و علمای اسلام به‌نحوی باشد که این رابطه برقرار بماند. وی افزود: آن روزی که این ارتباطات صمیمی باشد، انقلاب می‌تواند اهداف خود را تأمین کند، در غیر این صورت انقلاب از مسیر خود دور می‌شود. رئیس مجلس در ادامه سخنان خود به مقایسه میان حکومت اسلامی ایران و حكومت مارکسیستی افغانستان پرداخت و با بیان این مطلب که بین ماهیت حزب بعث و کارمل هیچ تفاوتی وجود ندارد، گفت: «اینها مردم سفاکی هستند که صدها هزار نفر از مردم عراق را یا آواره کردند و یا کشتند و اکنون تعداد بی‌شماری از آنان در شهرهای مختلف ما اسکان یافته‌اند.» وی افزود: «دو کشور اسلامی در دو سوی کشور ما اکنون چنین وضعی دارند. بنابراین افتخار ماست که مجلس در محدوده‌ اسلام قانون بگذارد و دولت درجهت اسلام حرکت کند و مردم در راه اسلام شهید شوند.» حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی در پایان سخنانش با بیان اینکه اگر حوزه‌های علمیه از این فرصت استفاده مطلوب نکنند کفران نعمت خدا را کرده‌اند، خاطرنشان كرد: «مجلس شورای اسلامی همه همت خود را به کار می‌برد تا قوانینی که در طول ده‌ها سال بدون توجه به قوانین [اسلامی] تدوین شده را به‌صورت اسلامی درآورده این افتخار برای ما بماند.»[۲۵]

گزارش - 732

طه یاسین رمضان معاون نخست‌وزیر عراق، که در رأس هیئتی به انگلستان سفر کرده است، امروز با مارگارت تاچر نخست‌وزیر انگلیس، دیدار و گفت‌وگو کرد. جنگ ایران و عراق و مسائل اقتصادی از محورهای مذاكرات تاچر و رمضان عنوان شده است. واحد مرکزی خبر دراین‌باره گزارش داد: منابع خبری ملاقات طه یاسین رمضان معاون نخست‌وزیر عراق، با مارگارت تاچر نخست‌وزیر محافظه‌کار انگلیس را دوستانه ارزیابی کرده، خاطرنشان ساختند که در این دیدار یاسین رمضان گزارشی از جنگ عراق علیه ایران به نخست‌وزیر انگلیس ارائه کرده است. درپی این مذاکرات، رسماً اعلام شد که دولت انگلیس تصمیم گرفته است تسهیلات مالی درحدود 250 میلیون لیره استرلینگ دراختیار رژیم عراق قرار دهد.[۲۶] در همین حال، خبرگزاری اوپک از لندن اعلام كرد: توافقنامه اعطای اعتبار به عراق امروز در لندن به امضای حسن علی وزیر بازرگانی عراق و همتای انگلیسی وی رسید. این همکاری‌ها در چارچوب کمیسیون مشترک عراق - انگلیس، که در سال 1981 به‌منظور ارتقای روابط اقتصادی دو کشور تشکیل گردید، انجام شده است. به گزارش این خبرگزاری، وزیر بازرگانی عراق قول داد تا اقدامات ضروری را برای تضمین پرداخت بدهی‌های کمپانی‌های انگلیسی که هم‌اکنون در عراق مشغول اجرای قراردادهای خود هستند، اتخاذ کند. گفتنی است تعدادی از شرکت‌های ساختمانی انگلیسی که در عراق فعالیت می‌کنند به‌دلیل مشکلات پرداخت، فعالیت‌های خود را در طرح‌های مهم توسعه کاهش داده یا حتی متوقف کرده‌اند. هم‌زمان با مذاکرات مقامات عراقی و انگلیسی، گروهی از دانشجویان مسلمان عراقی در لندن با تجمع در مقابل محل ملاقات یاسین رمضان و تاچر، حمایت انگلستان از عراق را محکوم کردند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از لندن، «درپی دیدار معاون نخست‌وزیر عراق و وزیر بازرگانی این کشور با تاچر در لندن و اعلام حمایت همه‌جانبه انگلیس از صدام در این ملاقات، دانشجویان مسلمان عراقی در لندن در مقابل محل مذاکرات دست به تظاهرات زدند. براساس این گزارش، دانشجویان مسلمان عراقی با دادن شعارهایی چون "صدام کافر جنایتکار است،" مرگ بر صدام، "مرگ بر حزب بعث،" "نهضت ما حسینی است، رهبر ما خمینی است" ضمن ابراز انزجار از رژیم عراق سیاست محافظه‌کار[انه] انگلیس در ادامه حمایت همه‌جانبه از رژیم صدام را محکوم کردند.»[۲۷] گفتنی است هیئت عراقی با جفری هاو وزیر امور خارجه و پل شانون وزیر بازرگانی انگلیس نیز مذاکراتی انجام دادند.[۲۸]

گزارش - 733

معاون نخست‌وزیر عراق امشب در مرکز مطالعات عربی لندن سخنرانی کرد. جنگ ایران و عراق و دلایل ادامه آن محور اصلی سخنان طه یاسین رمضان بود. وی در این جلسه ادعا کرد جنگ خلیج‌فارس درصورت وجود سه عامل ادامه می‌یابد که عبارت‌اند از: «چشمداشت ایران، تفرقه اعراب و توطئه بین‌المللی جهت ادامه جنگ.» طه یاسین رمضان در تشریح این سه عامل مدعی شد که سیاست ایران یک سیاست توسعه‌طلبانه است و ایران نه‌تنها چشم طمع به عراق دوخته، بلکه به کشورهای دیگر در منطقه خلیج‌فارس نیز طمع دارد. وی در ادامه ادعاهای خود اظهار كرد: موضوع جنگ برای تضمین بقای رژیم کنونی ایران حیاتی است، زیرا این رژیم درصورت پایان جنگ سرنگون خواهد شد. معاون نخست‌وزیر عراق در بخش دیگری از سخنان خود تفرقه اعراب و همکاری مستقیم سوریه و لیبی با ایران را عاملی اساسی در تشویق ایران به ادامه جنگ برشمرد. رمضان در ادامه سایر کشورهای عربی را از پیامدهای جنگ برحذر داشت و خاطرنشان كرد كه درصورت شكست عراق، کشورهای عربی بایستی در انتظار عواقب خطرناک این جنگ باشند. وی همچنین ضمن انتقاد از سوریه و لیبی به‌دلیل همکاری با ایران از کمک‌های مقامات مصر به عراق قدردانی کرد. رمضان درپایان با بیان اینكه دو ابرقدرت اگر بخواهند توانایی پایان‌دادن به جنگ خلیج‌فارس را دارند، از آنها به‌دلیل خودداری از تلاش برای خاتمه جنگ، انتقاد و علت این امر را علاقه ابرقدرت‌ها به تضعیف رشد اقتصادی عراق ذکر کرد. گفتنی است درطول سخنرانی طه یاسین رمضان صدای شعارهای تعداد زیادی از تظاهرکنندگان ایرانی که در خارج از ساختمان محل سخنرانی وی گرد آمده بودند، شنیده می‌شد.[۲۹]

گزارش - 734

امریکا که به‌طور همه‌جانبه، اما مخفیانه به عراق در جنگ با ایران کمک می‌کند، از این پس آشکارا حمایت‌های خود را از عراق ادامه می‌دهد. خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از خبرگزاری فرانسه گزارش داد: آلن رامبرگ سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا، امروز اعلام کرد که امریکا هیچ‌گونه دلیلی برای منع صادرات خود به عراق ندارد. وی مدعی شد: عراق دیگر از اعمال تروریسم بین‌المللی حمایت نمی‌کند. به گزارش خبرگزاری فرانسه، ناظران پس از اعلام این تصمیم امریکا پیش‌بینی کردند که ارسال تجهیزات نظامی امریکایی به بغداد ازجمله 60 فروند بالگرد جنگی به‌زودی آغاز شود. یک مقام آگاه در تهران دراین‌زمینه به خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت: «ملاقات‌های برنامه‌ریزی‌شده و مکرر طارق عزیز معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه عراق با جرج شولتز وزیر امور خارجه امریکا، در سال گذشته و امسال و بازدیدهای پیاپی مقامات امریکایی از عراق و سفر مقامات بعث به واشنگتن دلیل روشن و آشکار روابط دو کشور در گذشته است، ولی به این روابط جنبه دیپلماتیک و رسمی داده نشده است.» این مقام در ادامه با برشمردن کمک‌های امریکا به عراق، خاطرنشان ساخت: «بیانیه وزارت امور خارجه امریکا تحقیقاً با نظر نمایندگان طرف‌دار بغداد در کنگره امریکا تهیه شده است.»[۳۰]

گزارش - 735

به‌منظور هماهنگی در اجرای بهتر طرح "لبیک یا خمینی" و تحقق ارتش بیست میلیونی، امروز جلسه مشترکی با حضور مسئولان دفاتر پشتیبانی جبهه‌های جنگ نهادهای انقلاب اسلامی و نمایندگان ارگان‌های دولتی در محل قرارگاه مرکزی قدس تشکیل شد. در این جلسه كه با حضور سیداسماعیل داوودی شمسی معاون نخست‌وزیر در امور نهادهای انقلاب اسلامی، افشار رئیس ستاد مرکزی و علایی جانشین فرمانده کل سپاه در قرارگاه مرکزی قدس برگزار شد، نحوه همکاری ارگان‌های دولتی و نهادهای انقلابی در جبهه‌ها و اجرای گسترده طرح لبیک یا خمینی مورد بررسی قرار گرفت. در این دیدار افشار با تأكید بر ضرورت همکاری متشکل مردم، نهادها و ارگان‌ها افزود: «نهادهای انقلاب اسلامی و ارگان‌های دولتی می‌توانند نیروهای مردمی همراه با تجاربی که دارند را در خدمت جنگ قرار دهند و ضمن اجرای تکلیف شرعی خود که توجه به اصل قراردادن مسئله جنگ است، بهره‌برداری معنوی لازم را از جبهه‌های نبرد برای نهاد و ارگان خود بنمایند. ... نهادهای انقلابی و ارگان‌های دولتی باید دست در دست هم و با همکاری یکدیگر به حل مشکلات بپردازند و تنها از این طریق می‌توان هر مشکلی را در مملکت ریشه‌کن ساخت.» وی در ادامه با اشاره به کمک‌های بی‌دریغ مردمی، لزوم ارتقای کیفیت نهادهای انقلابی را یادآور شد. در بخش دیگر جلسه، علایی جانشین فرمانده‌ سپاه در قرارگاه مرکزی قدس، درمورد طرح لبیک یا خمینی و مانورهای قدس مطالبی را بیان کرد. وی ضمن تشریح تهدیدهای ابرقدرت‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران بر ضرورت آگاهی و آمادگی مردم دربرابر این توطئه‌ها تأکید کرد و گفت: «برای آمادگی هرچه بیشتر اجرای طرح لبیک یا خمینی و ایجاد پادگان‌های قدس در هریک از شهرهای کشور و مانور آزادی قدس باید دنبال شود.» در پایان این جلسه نیز داوودی معاون نخست‌وزیر در امور نهادهای انقلابی، با اشاره به لزوم همکاری نهادهای انقلاب اسلامی و ارگان‌های دولتی گفت: «تشکیل دفاتر پشتیبانی جبهه‌های جنگ تحمیلی باعث خواهد شد که کمک‌ها و پشتیبانی از جبهه‌ها نظم و استمرار بیشتری پیدا کند. ... این دفاتر در اکثر نهادهای انقلاب اسلامی تشکیل شده و برای تشکیل آن در ارگان‌های دولتی نیز آئین‌نامه‌ای به هیئت دولت پیشنهاد شده است.»[۳۱]

گزارش - 736

انجمن اسلامی پزشکان عراق به‌دنبال برگزاری سومین گردهمایی سالیانه خود با انتشار بیانیه‌ای ضمن محکوم‌كردن جنایات حزب بعث عراق، به فشارهای فزاینده رژیم صدام بر قشر تحصیلکرده و متعهد عراق اشاره و درمورد سرنوشت تعداد زیادی از پزشکان و دیگر متخصصان مؤمن که در زندان‌های بغداد به سر می‌برند ابراز نگرانی کرد. انجمن مذكور در بیانیه‌ خود کلیه سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی و محافل پزشکی جهان را برای نجات جان پزشکان و متوقف‌ساختن فعالیت‌های ضدانسانی در زندان‌های حزب بعث فراخواند. این انجمن در پایان ضمن تجدید عهد با امام خمینی، بر پیروی از راه شهید صدر و پشتیبانی از مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق تأكید و آمادگی خود را برای دراختیارگذاشتن تمام امکانات و به‌كارگیری همه توان خویش برای رهایی سرزمین‌های تحت ستم عراق و برپایی حکومت اسلامی به رهبری امام خمینی اعلام کرد. گفتنی است که انجمن اسلامی پزشکان عراق در تلگرامی به امام خمینی، پیمان وفاداری خود را با ایشان تجدید و بر پیروی از خط امام تأکید کرد.[۳۲]



پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1362/07/14

  1. سند شماره 12801/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ارزیابی انهدام اسکله‌های البکر و العمیه، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 14/7/1362، نوار شماره 12801)، صص 11 - 10.
  2. همان، صص 19 - 7؛ و - سند شماره 285/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا در عملیات والفجر4، داوود رنجبر، 11/7/1362 تا 28/7/1362، صص 88 - 86.
  3. سند شماره 12508/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه طراحی و آماده‌سازی عملیات قرارگاه نوح، عملیات والفجر4، (قرارگاه نوح، 14/7/1362، نوار شماره 12508)، صص 5 - 1؛ و - سند شماره 278/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه نوح در عملیات انجام‌نشده قبل از والفجر4، اسحاقی، 13/7/1362 تا 17/8/1362، ص11.
  4. سند شماره 285/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 93 - 90.
  5. سند شماره 12934/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه طراحی و آماده‌سازی عملیات قرارگاه خاتم‌الانبیا، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 14/7/1362، نوار شماره 12934)، صص 10 - 7؛ و - سند شماره 285/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 97 - 96؛ و - سند شماره 295/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه مقدم حمزه سیدالشهدا در عملیات والفجر4، محمد دیانی، 13/7/1362 تا 29/7/1362، ص3.
  6. همان، صص 19 - 7؛ و - سند شماره 285/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا در عملیات والفجر4، داوود رنجبر، 11/7/1362 تا 28/7/1362، صص 88 - 86.
  7. سند شماره 295/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 3 - 1.
  8. سند شماره 13042/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه بررسی پیشرفت کار قرارگاه تاکتیکی حمزه3، عملیات والفجر4، (قرارگاه مقدم حمزه سیدالشهدا، 14/7/1362، نوار شماره 13042)، صص 14 - 13.
  9. سند شماره 343117 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش استانداری کردستان، 14/7/1362.
  10. سند شماره 12801/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه ارزیابی انهدام اسکله‌های البکر و العمیه، عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا، 14/7/1362، نوار شماره 12801)، صص 11 - 10.
  11. سند شماره 12508/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه طراحی و آماده‌سازی عملیات قرارگاه نوح، عملیات والفجر4، (قرارگاه نوح، 14/7/1362، نوار شماره 12508)، صص 5 - 1؛ و - سند شماره 278/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه نوح در عملیات انجام‌نشده قبل از والفجر4، اسحاقی، 13/7/1362 تا 17/8/1362، ص11.
  12. سند شماره 343117 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  13. سند شماره 13042/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: جلسه بررسی پیشرفت کار قرارگاه تاکتیکی حمزه3، عملیات والفجر4، (قرارگاه مقدم حمزه سیدالشهدا، 14/7/1362، نوار شماره 13042)، صص 14 - 13.
  14. سند شماره 351557 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از طرح و عملیات پیرانشهر به طرح و برنامه عملیات منطقه11، 15/7/1362؛ و - سند شماره 351818 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه پیرانشهر به اطلاعات قرارگاه حمزه، 18/7/1362.
  15. سند شماره 329151 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی کردستان به استانداری کردستان، 21/7/1362.
  16. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 16/7/1362، ص7، رادیو کویت، 14/7/1362.
  17. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه،‌ شماره ‌201، 15/7/1362، ص13، رادیو صدای امریکا، 14/7/1362.
  18. مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام (مجموعه آثار امام خمینی)، جلد‌18، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خیمنی، 1386، صص 182 - 181.
  19. روزنامه اطلاعات، 16/7/1362، ص3.
  20. روزنامه جمهوری اسلامی، 16/7/1362، ص2؛ و - روزنامه صبح آزادگان، 16/7/1362، ص2.
  21. روزنامه جمهوری اسلامی، 16/7/1362، ص2؛ و - روزنامه اطلاعات، 16/7/1362، ص3.
  22. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه،‌ شماره ‌201، 15/7/1362، ص16، رادیو اسرائیل، 14/7/1362.
  23. روزنامه اطلاعات، 16/7/1362، ص3.
  24. همان؛ و - روزنامه کیهان، 16/7/1362، ص22.
  25. روزنامه اطلاعات، 16/7/1362، ص3.
  26. همان، ص16.
  27. روزنامه جمهوری اسلامی، 16/7/1362، ص3.
  28. روزنامه اطلاعات، 16/7/1362، ص16.
  29. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه،‌ شماره ‌202، 16/7/1362، صص 31 - 30، بخش عربی رادیو لندن، 15/7/1362.
  30. روزنامه اطلاعات، 16/7/1362، ص1.
  31. روزنامه کیهان، 16/7/1362، ص21.
  32. روزنامه کیهان، 14/7/1362، ص2.