1362.01.12

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
نسخهٔ تاریخ ‏۲ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۶:۳۲ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1362
1362.01.12
نام‌های دیگر دوازده فروردین
تاریخ شمسی 1362.01.12
تاریخ میلادی 1 آوریل 1983
تاریخ قمری 17 جمادی‌الثانی 1403






گزارش - 510

براساس جدول زمانی اجرای مانور آزمایشی یگان‌های تحت امر قرارگاه کربلا، امروز این یگان‏ها در حضور برخی فرماندهان ازجمله سرهنگ صیاد شیرازی، سرهنگ حسنی سعدی، غلامعلی رشید، سرهنگ سلیمانجاه، احمد کاظمی و احمد غلامپور در زمین‌های منطقه شیخ قوم (در عقبه منطقه عملیات)، مانورهای خود را اجرا کردند. از ساعت 6 بامداد تا حدود ساعت 14، به‏ترتیب یگان‌های تحت امر قرارگاه‌های کربلای1، کربلای2 و کربلای3 در زمین‌هایی که مشابه زمین منطقه عملیاتی آماده شده بود، به اجرای مانور پرداختند. در این مانور که براساس رهنمودهای قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) و با طراحی و برنامه‌ریزی یگان‌ها اجرا شد، نیروهای عملیاتی پس از اجرای آتش، اقدام به گشودن معبر از میان موانع و میدان‌های مین خطوط اولیه دشمن فرضی کردند. دراین‏میان، مانور یگان‌های قرارگاه عملیاتی کربلای3 (تیپ33 المهدی(عج) سپاه + تیپ3 لشکر21 حمزه ارتش) به‏عنوان بهترین مانور مورد توجه فرماندهان قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) قرار گرفت.[۱] پس از اتمام مانورها، فرماندهان قرارگاه خاتم(ص) که بر اجرای مانورها نظارت داشتند، با تشکیل جلسه‏ای به بررسی و تحلیل نقاط قوت و ضعف مانورها پرداختند. نتیجه این بررسی به‏صورت مکتوب و با امضای مشترک محسن رضایی و علی صیاد شیرازی به قرارگاه کربلا ابلاغ شد تا در مانور آزمایشی بعدی که قرار است در تاریکی شب (مشابه موقعیت زمانی عملیات) اجرا شود، لحاظ گردد. اصلی‏ترین و مهم‏ترین محورهای این ارزیابی که در 26 بند تنظیم شده، بدین شرح است: - نبود پیش‌بینی لازم جهت طرح‌ریزی دقیق عملیات شامل طرح مانور و طرح آتش پشتیبانی. - کم‏بودن عمق میدان‌های مین احداث‌شده. - کم‏بودن تعداد قبضه‌های آتش پشتیبانی. - چیدمان اشتباه و بدون استتار جنگ‏افزارها. - ناهماهنگی گردان‌های ادغامی مأمور ایجاد رخنه. - ناهماهنگی ارتباطات مخابراتی عناصر مانورکننده و عوامل پشتیبانی‌کننده. - عدم پوشش کامل آتش پشتیبانی در همه منطقه هدف. - پیش‌بینی نشدن افرادی برای پاک‌سازی میدان‌های مین جهت عریض‏کردن معابر. - سهل‌انگاری در نصب علائم قراردادی و بی‌توجهی عناصر عمل‌کننده به این علائم. - بی‌توجهی نیروها به مسائل حفاظتی در مکالمات بی‌سیم و... . در انتهای این ارزیابی به قرارگاه‌ها توصیه شده است که در مانور آزمایشی، هنگام فعالیت نیروهای خودی برای توسعه رخنه، آتش پشتیبانی نزدیک و آتش توپخانه تداوم داشته باشد و نیروها نیز برای حفظ جان در استفاده از سنگرهای دشمن پس از تصرف آنها یا حفر سنگر‌های جدید جدیت به خرج دهند.*[۲] پس از ابلاغ ایرادهای موجود در مانور آزمایشی، در جلسه دیگری که ساعت 20:30 برگزار شد، حاضران پس از مشورت بار دیگر تأیید کردند که بهترین مانور اجراشده مربوط به یگان‌های قرارگاه کربلای3 بوده است؛ بر همین اساس از این قرارگاه عملیاتی درخواست شد تا مجدداً در ساعت 14 روز 13 فروردین 1361 (فردا) و در حضور همه فرماندهان یگان‌های تحت امر قرارگاه‌های خاتم‌الانبیا(ص)، کربلا و نجف و عناصر اصلی این قرارگاه‌ها** مانور خود را اجرا کند. ضمناً قرار شد در این مانور آزمایشی مجدد، دو تیم از هوانیروز با مأموریت حمایت از آفند نیروهای مانوری، شرکت کنند.[۳]

گزارش - 511

آتشباری نیروهای خودی روی مواضع دشمن در منطقه تمرچین، حمله به یک پایگاه نیروهای عراقی در منطقه بالاسور و تداوم گلوله‏باران آبادان و سرپل ذهاب، از مهم‏ترین اخبار نظامی امروز است. نیروهای خودی در منطقه مرزی تمرچین در جنوب پیرانشهر، با اجرای آتش سنگین و دقیق توپخانه روی مواضع و یگان‌های دشمن، یک ساختمان که محل تجمع نیروهای عراقی بود، 3 خودرو و چندین لشکر عراق را منهدم کردند. طبق اطلاعیه نظامی ارتش جمهوری اسلامی ایران، در این اقدام بیش از 40 تن از افراد دشمن کشته یا زخمی شده‏اند.[۴] همچنین در آخرین ساعات امروز، یک گروه از نیروهای پاسدار و بسیجی جوانرود در عملیاتی نفوذی در منطقه عملیاتی شیخ‏سله به یک پایگاه نیروهای عراقی در منطقه بالاسور حمله کردند. در این درگیری که یک ساعت و نیم طول کشید، یک سنگر اجتماعی و یک دستگاه بلدوزر دشمن منهدم شد و چند نفر از افراد حاضر در پایگاه عراقی کشته شدند.[۵] در ادامه گلوله‌باران شهرهای آبادان و سرپل ذهاب، 5 خانه در این دو شهر ویران شد و یک تن نیز در آبادان زخمی شد.[۶] دیروز نیز گلوله‌باران آبادان به‏مدت دو ساعت ادامه داشت. در این حملات بخشی از پالایشگاه این شهر آتش گرفت که با تلاش نیروهای آتش‌نشانی شرکت ملی نفت در مرحله اول از گسترش حریق جلوگیری و سپس آتش به‏طور کامل مهار شد.[۷]

گزارش - 512

در ادامه پاک‌سازی محور مهاباد - بوکان و منطقه سرو در شمال‏غربی ارومیه، نیروهای خودی ضمن کسب موفقیت‌هایی توانستند بیش از 60 تن از افراد وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی را کشته و یا زخمی و دستگیر کنند. نیروهای سپاه و گردان 101 هوابرد، عملیاتی را برای پاک‌سازی ارتفاعات مشرف به جاده مهاباد - بوکان آغاز کردند و پس از چندین ساعت درگیری موفق شدند روستاهای خراسانه و کانی‌طومار در جنوب‏شرقی مهاباد را پاک‌سازی کنند و بر ارتفاعات صعب‌العبور این منطقه مسلط شوند. درپی این اقدام، 7 کیلومتر از جاده مهاباد - بوکان از زیر دید و تیر عناصر حزب دمکرات و گروه کومه‌له خارج شد و نیروهای خودی موفق به ایجاد پایگاه در این منطقه شدند. تلفات افراد مسلح غیرقانونی در این عملیات، که در شرایط دشواری اجرا شد، 25 کشته و حدود 30 زخمی بود. از نیروهای خودی نیز 6 تن شهید و 15 تن زخمی شدند.[۸] در عملیات پاک‌سازی منطقه سرو در شمال‏غربی ارومیه نیز، نیروهای سپاه، بسیج عشایر و ارتش روستاهای قصریک و منگول را پاک‌سازی کردند. در این عملیات 2 نفر از افراد مسلح ضدانقلاب کشته و 5 تن دستگیر شدند، 2 قبضه اسلحه و تعدادی مدارک درون‌گروهی نیز به دست نیروهای خودی افتاد.[۹] در روستای ملک‌آباد سردشت، عوامل مسلح غیرقانونی به یک پایگاه خودی حمله کردند. با مقاومت افراد پایگاه مهاجمان که متحمل تلفاتی شده بودند به‏ناچار عقب‌نشینی کردند. در این اقدام یک تن از افراد خودی شهید و 3 تن دیگر زخمی شدند.[۱۰] امروز همچنین در بانه یکی از افراد حزب دمکرات با تحویل‏دادن یک قبضه اسلحه تسلیم نیروهای خودی شد.[۱۱]

گزارش - 513

تانیوگ خبرگزاری رسمی یوگسلاوی و رادیو بی‌بی‌سی در گزارش‌های امروز خود شدت‏گرفتن درگیری‌ها در کردستان را مورد توجه قرار داده‌اند. این رسانه‌ها بدون اشاره به تلاش‏های گروه‌های معارض برای ایجاد شکاف بین نیروهای نظامی جمهوری اسلامی در زمان رویارویی با تجاوز عراق و نیز حمایت این کشور از گروه‌های مذکور، صرفاً به جنبه تاکتیکی این درگیری‌ها پرداخته‌اند. تانیوگ گزارش داد: «دولت ایران از آنجایی که جنگ بی‏صدا با ضدانقلابیون کرد طولانی‌تر از جنگ با عراق شده است، برای حل مشکل کردها، اهمیت استثنایی قائل است. کردها در یک استان غربی ایران که با عراق هم‌مرز است زندگی می‌کنند. وجود پایگاه‌های شورشیان در پشت نیروهای ایرانی یک خطر بالقوه و مستمر به شمار می‌رود. چند هفته قبل، یک واحد قوی متشکل از پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش عملیات جست‏وجو و انهدام شورشیان کرد را آغاز نمودند. براساس گزارشات منتشره در تهران، چنین برآورد می‌شود که یک جنگ سنگین و سختی در جریان بوده است. 60 ضدانقلاب فقط در 3 روستا به قتل رسیدند که اغلب آنها از اعضای کومه‌له گروه مارکسیست و حزب غیرقانونی کرد دمکرات بودند. براساس گزارشات، 13 روستایی که شورشیان از آن به‏عنوان پایگاه استفاده می‌کردند تا سه‌شنبه 29 مارس گذشته، [9 فروردین 1362] پاک‌سازی شده بود. نیروهای دولتی همچنین پایگاه‌های شورشیان در بلندی‌های اطراف را منهدم کردند.»[۱۲] رادیو بی‏بی‏سی که همانند گذشته با پرداختی عاطفی و به‏نوعی همدردی با گروه‏های مسلح غیرقانونی، خط سیاسی خود را دنبال می‏کند، در برنامه امروز خود اعلام کرد: «ظرف دو هفته گذشته، منابع رسمی ایران و هم منابع گروه‌های مخالف گزارش‌هایی درباره تشدید نبرد در مناطق کردنشین غرب ایران منتشر کرده‌اند. ظاهراً دهات اطراف مهاباد، بوکان، بانه و سردشت، یعنی نواحی جنوب استان آذربایجان غربی که از قدیم پایگاه فعالیت ناسیونالیست‌های کرد بوده، صحنه اصلی این نبردها بوده است. حمله جدید نیروهای ایرانی به نواحی مزبور درست قبل از عید نوروز آغاز گردیده و مانند حملات سابق رسماً به آن عنوان عملیات پاک‌سازی داده شده است. اما چریک‌های کرد که از همان ابتدای انقلاب ایران؛ یعنی از چهار سال پیش، برای کسب خودمختاری مبارزه می‌کردند، نشان دادند که پاک‌سازی آنها کاری است بسیار دشوار. نواحی کوهستانی خارج شهرها، مناسب‌ترین محل برای عملیات چریکی است و چریک‌های کرد بدون شک از حمایت اکثر مردم محل نیز برخوردار هستند. ظاهراً نیروهای دولتی ایران که از سربازان ارتش، پاسداران و نیروهای بسیج تشکیل شده و به توپخانه و هلیکوپتر مجهز هستند نیز به همین علت حملات خود را بر دهکده‌ها متمرکز کرده‌اند. در آخرین بیانیه دولت درمورد عملیات عمده نیروهای ایرانی که در اوایل این هفته توسط رادیو ایران پخش شده، آمده است که در نبرد و زدوخوردهایی که 48 ساعت طول کشید، 3 دهکده از عوامل ضدانقلابی پاک شد، 25 چریک کشته و حداقل 20 چریک دیگر نیز طی عملیات مشابهی در جاده سردشت - مهاباد کشته یا زخمی شده‌اند. از سوی دیگر، چریک‌های کرد می‌گویند از آنجا که نیروهای دولتی موفق نشدند مخفیگاه‌های چریک‌ها را در نواحی کوهستانی منهدم کنند، حملات خود را متوجه هدف‌های غیرنظامی ساخته است.»[۱۳]

گزارش - 514

درپی درگیری نیروهای سپاه و عناصر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در جنگل‌های سوادکوه در 27 اسفند 1361 که به کشته‏شدن چند تن از آنان انجامید، امروز نیز نیروهای خودی موفق شدند یکی از مخفیگاه‌های این سازمان را کشف کنند. با آغاز درگیری، افراد سازمان مزبور به‏سرعت محل را ترک کردند. از این مخفیگاه تعداد فراوانی اسلحه و مقداری مهمات به دست آمد.[۱۴]

گزارش - 515

در پنجمین سالروز استقرار نظام جمهوری اسلامی که با روز جمعه و برگزاری نمازجمعه مصادف شده است، مردم تهران به‏سمت دانشگاه تهران (محل برگزاری نمازجمعه) راه‏پیمایی کردند. در پایان مراسم راه‌پیمایی سیداحمد خمینی پیام امام خمینی را قرائت کرد. مهم‌ترین محورهای این پیام عبارت‌اند از: تبریک به مناسبت فرارسیدن پنجمین سال استقرار نظام جمهوری اسلامی؛ یادآوری پیروزی‌های سال 1361؛ تأکید بر اهمیت همبستگی ملی و آسیب‌ناپذیر خواندن نظام در سایه همدلی ملت و نظام جمهوری اسلامی؛ گوشزدکردن خطرهای ناشی از گسست در پیوند مردم و نظام؛ نصیحت به کسانی که در سودای مبارزه به دام گروه‌هایی افتاده‌اند که در کشورهایی مثل فرانسه علیه منافع ملی ایران فعالیت می‌کنند یا دست اتحاد و دوستی با رژیم عراق داده‌اند و به نفع کشور متجاوز جاسوسی می‌کنند؛ توصیه به کشورهای منطقه برای دست‏برداشتن از حمایت حکومت عراق و روی‌گردانی از سیاست‌های منطقه‏ای امریکا و روی‏آوردن به روابط سالم سیاسی با جمهوری اسلامی و یادآوری خطرهای عظیم غفلت از مطامع و نقشه‌های رژیم اشغالگر قدس در منطقه. متن پیام امام خمینی بدین شرح است: «آغاز پنجمین سال رسمیت جمهوری اسلامی را به ملت شریف ایران و ملت‌های مظلوم تحت فشار ستمگران بومی و اجنبی تبریک می‌گویم و نجات ملت‌های در بند را از خداوند قادر متعال خواستارم. تبریک برای آنکه سال‌هایی که پشت سر گذاشتیم خصوصاً سال قبل شاهد پیروزی‌های عظیم سیاسی، نظامی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بوده‌ایم و بحمدالله تعالی ملت و مجلس و دولت و قوة قضائیه و قشرهای متعهد روحانی و دانشگاهی با سرافرازی و روسفیدی در نزد خداوند متعال و جهانیان با قامتی افراشته از بوتة امتحان پیروزمندانه خارج و امید جهانیان تحت ستم را به اسلام و قدرت معنوی و ظاهری آن در هر قدم بیش‏ازپیش جلب نموده‌اند و با همة نشیب‏وفرازها و رجزخوانی‌های جهان‏خواران و ریزه‌خواران پیوسته به آنان، بر جهانیان ثابت نمودند که "ماالنصر الا من عندالله" و "ان تنصروا الله ینصرکم و یثبت اقدامکم". ... همه می‌دانید و باید بدانیم مادامی‏که ملت پشتیبان مجلس و دولت و قوای مسلح هستند و دولت و مجلس و قوای مسلح در خدمت ملت به‏ویژه قشرهای محروم می‌باشند و جلب رضای خداوند را در این خدمت متقابل، می‌نمایند، هیچ قدرتی توانایی آسیب‏رساندن به این نظام مقدس را ندارد و اگر خدای‏نخواسته یکی از این دو یا هر دو از خدمت متقابل دست بردارند شکست جمهوری اسلامی و اسلام بزرگ، اگرچه در درازمدت، حتمی است. بنابراین ترک این خدمت متقابل که به شکست اسلام و جمهوری اسلامی منتهی می‌شود از بزرگ‏ترین گناهان کبیره است که باید از آن اجتناب شود، چنانچه این خدمت از واجبات بزرگ است که باید به آن قیام نمایند. برادران عزیز و خواهران محترم، در این هنگام که ابرقدرت‌ها و قدرت‌ها از هر طرف برای نابودی جمهوری اسلامی و اسلام عزیز بر ما یورش کرده‌اند، با غفلت از وظیفه و سهل‌انگاری، دین و دنیای این ملت مظلوم در خطر است. برای حفظ نوامیس و شرف خود صبر را پیشه کنید و به‏خاطر بعضی کمبودها و گرانی اجناس سستی به خود راه ندهید. گران‏فروشان و محتکران بی‌انصاف گمان نکنند که این ظلم درحال‏حاضر چون سایر احوال است، امروز این نحو جنایات که ممکن است به شکست جمهوری اسلامی منتهی شود، کوشش در تضعیف اسلام است. اینجانب خوف آن دارم که خداوند قهار بر شما غضب فرماید و خدای‏نخواسته، تر و خشک با هم بسوزند و راه گریزی در کار نباشد. ... امید است دختران و پسرانی که گول منحرفان بی‌دین و بی‌وطن را خورده و زندگانی خود را تباه نموده و می‌نمایند، از اعمال خلاف انسانی و ملی و اسلامی گروهک‌ها عبرت گرفته و به خود آیند و توجه کنند که سران پرمدعای این گروهک‌ها در خارج ایران خصوصاً فرانسه مجهز‌کننده صدام عفلقی به سلاح‌های مخرب که در قتل و جرح و تخریب ایران و طبقه مظلوم بلاد عرب‌نشین و غیر آن به کار برده می‌شود، زندگانی مرفهی تشکیل داده و عقد اخوت با حزب کافر بعثی می‌بندند و از قدرت‌های ضداسلام و ایران طرف‏داری می‌نمایند. کمی فکر کنید که آیا از کسانی که منازل خلق بینوا و مظلوم را بر سر زن و بچة بی‌پناهشان خراب می‌کنند می‌شود طرف‏داری کرد؟ آیا از کسانی که دست صدامی را که ایران را به آتش و خون کشیده است می‌فشرند، می‌شود پشتیبانی کرد؟ انسان در حیرت است از انحطاط انسانی و اسلامی و ملی کسانی که برای رسیدن به مقامی موهوم، آن‏همه ادعاهای خود را در طرف‏داری از خلق و دارابودن مغز متفکر و در روشن‌بینی و روشنفکری و استقلال‌خواهی و آزادی‌طلبی و امثال آن، یکباره زیر پا نهاده و به توهم آنکه حزب بعث، ایران را مغلوب و تحت سلطة خود درمی‌آورد و جان و ناموس ایرانیان را از بین می‌برد، به طمع موهومِ "در پناه دشمن ایران به نوائی رسیدن"، به آن پیوسته و پناهنده شود. و حیرت‌انگیزتر آنکه بعضی جوانان که خیانت‌های سران گروهک‏ها را دیده‌اند و نیز به عیان دیده‏اند که در ایران برای آنها جایی و آبرویی نیست، تنها و تنها به لجاجت کودکانه خود ادامه داده و زندگی و جوانی خود را فدای طمع‌های پوچ آنان می‌کنند، غافل از آنکه آنان در فرانسه و کشورهای دیگر به عیش و عشرت و عقد و ازدواج مشغول‏اند و این بازی‌خورده‌ها خود را برای آنها به دام بلا می‌اندازند. امید است ان‌شاءالله خداوند اینان را بیدار و هشیار کند و از این دام بلا برهاند. ... کلام آخر با دولت‌های منطقه است که همچون صدام بدبخت آلت دست امریکا شده‌اند و برای رضای امریکا و اسرائیل و برای حفظ منافع آنها به‏ویژه امریکا می‌خواهند خود را به خذلان اخروی و هلاکت و ننگ دنیوی دچار کنند. نصیحت می‌کنم که شما در این چهار سال که از عمر جمهوری اسلامی می‌گذرد مشاهده کردید که قدرت‌های بزرگ و اکثر دولت‌های منطقه در محو آثار نبوت و قرآن کریم کوشش کردند و با تمام قوای مادی و معنوی از دشمن اسلام حمایت کردند و کردید، ولی جمهوری اسلامی به عنایت خداوند متعال و پشتیبانی ملت عظیم‌القدر ایران با قدرت و بدون اتکال به غیر خداوند متعال به پیش می‌رود و همه کوشش‌های شما و ذخیره‌های ملت‌های مظلومتان به باد فنا رفت. از این کار بیهوده و زیان‏بار دست برداشته و با جمهوری اسلامی که تنها قدرت بزرگ و برومند منطقه است دوستی کنید و مطمئن باشید که امریکا در شدت‌ها و گرفتاری‌ها به شما کمک مؤثر نخواهد کرد و شما را چنانچه از تحلیل دولت امریکا معلوم است، برای منافع خود می‌خواهد و از اسرائیل این دشمن اسلام و عراق جانب‏داری نکنید که این افعی افسرده اگر دستش برسد به صغیر و کبیر شما رحم نمی‌کند. مکرراً دولتمردان ایران در هر فرصتی اعلام نموده‌اند که جمهوری اسلامی مایل است با همه هم‏جواران و دیگران با صلح و صفا زندگی کند و از دولت‌های اسلامی اگر مورد تهاجم واقع شوند پشتیبانی می‌کند، لکن در مقابل کج‌رفتاری‌ها و ستمگری‌ها و اسلام‌شکنی‌ها با قامت بلند ایستاده است و از هیچ قدرتی باک ندارد.»[۱۵]

گزارش - 516

اعضای ستاد مرکزی بازسازی مناطق جنگی مرکب از معاونان وزارتخانه‌های کشور، نیرو، کشاورزی، نفت، بازرگانی، اقتصاد و دارایی، دفاع، راه‏وترابری، مسکن، صنایع سنگین، صنایع و معادن، سازمان برنامه‏وبودجه و نمایندگان جهاد سازندگی، سپاه، بنیاد مسکن و بنیاد امور مهاجرین جنگ تحمیلی امروز با آیات عظام گلپایگانی، مرعشی نجفی و منتظری دیدار کردند. روزنامه کیهان در گزارشی از این دیدارها آورده است: «اعضای ستاد بازسازی و نوسازی مناطق جنگ‌زده در دیدار با حضرت آیت‌الله العظمی منتظری گزارشی از کارهای انجام‏شده در این مناطق را به اطلاع ایشان رساندند. این گروه همچنین با آیات عظام گلپایگانی و مرعشی نجفی نیز دیدار کردند. در این ملاقات‌ها پیشرفت‌های بازسازی [مناطق جنگ‏زده] در سال گذشته به استحضار آیات عظام رسید و حضرات ضمن دعا، رهنمودهایی به مسئولان این ستاد درجهت ارشاد مردم نسبت به همکاری در این امر مقدس دادند. در این ملاقات حضرت آیت‌الله العظمی گلپایگانی اجازه فرمودند که یک‏سوم از سهم امام به مصرف بازسازی و نوسازی مناطق جنگ‌زده برسد. لذا ستاد بازسازی و نوسازی مناطق جنگ‌زده شماره حساب 222 بانک ملی و سایر حساب‌های مجاز را به امر بازسازی و نوسازی مناطق جنگ‌زده در سراسر کشور جهت واریز وجوهات مربوطه اعلام داشت.»[۱۶]

گزارش - 517

آیت‌الله موسوی اردبیلی رئیس دیوان عالی کشور و امام‏جمعه موقت تهران در نمازجمعه امروز به این تفسیر که دلیل تن‏ندادن ایران به مصالحه با رژیم عراق ساقط‏شدن حکومت ایران درصورت برقراری صلح است، پاسخ داد. وی همچنین درباره اقدام عراق در بمباران چاه‌های نفتی نوروز، بیانیه‌های کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‏فارس و سوءاستفاده عراق از این امر مطالبی را بیان کرد. امام‏جمعه موقت تهران در بخشی از سخنان خود گفت: «هر روز رنگ تازه‏ای از شیطنت‌های اینها را می‌بینیم. یک روز می‌گویند ایران حیاتش در جنگ است. محال است ایران صلح کند، می‌دانید چرا؟ ایران اگر صلح کند همان روز که صلح کرد همان روز هم نظامش ساقط می‌شود. اینها خودشان به این حرف باورشان می‌آید؟ خوب اگر این‌جور است و حیات ما در جنگ است چرا نمی‌گذارید جنگ را تمام کنیم. ما که می‌خواهیم جنگ را تمام کنیم، چرا نمی‌گذارید؟ کاری ندارد شما به صدام کمک نکنید و کنار بروید، در عرض دو روز جنگ تمام می‌شود. شما هم که عقیده‌تان این است هر روز جنگ تمام شد نظام ایران ساقط می‌شود، روز سوم دیگر جمهوری اسلامی نیست، شما هستید و نفت خلیج [فارس] و کشورهای منطقه خلیج [فارس]، چرا نمی‌گذارید؟ شما راست نمی‌گویید شما آن مردانگی را ندارید. خوب ما که شرایط صلح را گفته‌ایم، آخر این در کجای دنیا مرسوم است بزنند و بکشند و ویران کنند، بعد سبیل‌هایشان را هم چرب کنند. بخواهند بروند یکی بگوید کجا؟ بگوید تو جنگ‌طلب هستی. من می‌خواهم به خانه‌ام بروم. ای‏کاش می‌رفت، نمی‌رود. عراق چاه نفت [نوروز] را زده، چاه نفت که اختیارش دست ما نیست که روی تریلی بگذاریم و این‏طرف و آن‏طرف بکشیم. خدا آن را جوری خلق کرده نزدیک تیررس این نامرد است و او زده است. حالا نفت به دریا می‌ریزد به ما می‌گوید چرا جلویش را نمی‌گیرید، مگر نمی‌بینید آب کویت را دارد آلوده می‌کند. خوب تو زدی! آخر این جنگ نشد، این دزدی دریایی است. تو که دوست و دشمن نمی‌فهمی. تو وقتی‏که می‌زدی نمی‌گفتی این آب و محیط زیست آلوده می‌شود حالا که با ما جنگ می‌کنی آخر آدم در جنگ همه کار می‌کند؟ نه دوست می‌فهمد نه دشمن، بعد می‌آید چاه‌ها را می‌زند و نفت می‌رود آب آلوده می‌شود، بعد از آن‏طرف و این‏طرف دادوفریادشان بلند می‌شود. از کجا باور کنیم. آخر تو تاکنون هیچ کاری مثل کار آدم‌ها کرده‌ای؟! مگر اول که چاه نفت را می‌زدی نمی‌دانستی که می‌خواهی بزنی، یک چنین پیامدی دارد؟ صدام خیال می‌کند چند بشکه نفت ما برود ضرر به ما می‌زند عقلش نمی‌رسد. آنهایی که معین و کمک و دوست و در کنار عراق هستند چه صدماتی به او می‌زند. بازهم که ما حرفی نداریم، می‌گوییم حاضریم اقداماتی کنیم و محیط زیست را آن مقدار که از ما ساخته است آلودگی‌اش را برطرف کنیم، اما مسئله ما با ابرقدرت‌های دنیا این نیست.»*[۱۷]

گزارش - 518

میرحسین موسوی نخست‌وزیر، که به استان آذربایجان شرقی سفر کرده است، در بازدید از ستاد عملیات سپاه پاسداران تبریز، درباره نقش پشتیبانی مردم از اقدامات سیاسی و اهمیت حضور نیروهای متعهد همچون سپاه و بسیج در جنگ مطالبی را بیان کرد. وی با اشاره به سربلندی جمهوری اسلامی در دنیا گفت: «این روحیه ایثارگرانه مردم است که اجازه می‌دهد ما در مقابل قدرت‌ها بایستیم. دراین‏زمینه سپاه و بسیج نقش ویژه‏ای دارند. [موسوی] در ادامه سخنان خود افزود: اهمیت سپاه و بسیج در این نیست که در جنگ شرکت می‌کنند و اهمیت جهاد سازندگی در نقش عمرانی آن نیست، بلکه اهمیت اینها به‏خاطر پاسداری از ارزش‌های الهی و اسلامی است و نهادهای انقلابی پرچم‌دار حراست از این ارزش‌ها هستند.» نخست‏وزیر همچنین خاطرنشان کرد: «نقش نهادهای انقلابی بالا نگه‌داشتن ارزش‌های اسلامی و حفظ روحیه ایثارگرانه و عاشق‏بودن در راه خدمت است و اگر این روحیه حفظ شود ملت ما نه‏تنها مدافع حقوق خود، مدافع حقوق همه مستضعفین جهان خواهد بود.»[۱۸]

گزارش - 519

آخرین تحولات سیاسی و فنی برای مهار فوران نفت از چاه‌های نوروز باتوجه‏به خطرهای زیست‏محیطی آن موضوعی است که مورد توجه رسانه‏های خبری جهان قرار گرفته است. خبرگزاری آسوشیتدپرس دراین‏باره اعلام کرد: دولت‌های عرب منطقه خلیج‏فارس، کوشش‌های خود را برای برقراری یک آتش‌بس محدود بین عراق و ایران قبل از اعزام گروه کارشناسان برای مقابله با نشت نفت تشدید کرده‌اند. عبداللطیف آل زیدان رابط ایران و شورای خلیج‏فارس برای حفاظت از محیط زیست دریایی، با بیان اینکه در مرحله اول باید اقدامات را برای بستن چاه‌های نفت نوروز، هماهنگ کرد، گفت: نفتی که درپی بمباران چاه‏های نفتی نوروز به‏وسیله هواپیماهای عراق به هدر رفته متجاوز از 000,25 بشکه برآورد شده است که چیزی درحدود 500 بشکه نیز روزانه به آن اضافه می‌گردد. این خبرگزاری می‏افزاید: گفته می‌شود عراق و ایران به دعوت کویت برای برگزاری اجلاس در سطح وزرای شورای منطقه‏ای خلیج‏فارس برای حفاظت از محیط زیست، واکنش مساعد نشان داده‌اند.[۱۹] روزنامه امریکایی واشنگتن پست نیز در مقاله‏ای به بررسی آخرین وضعیت نشت نفت و خطرهای آن برای کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‏فارس پرداخته است. در بخشی از این مقاله که با استناد به منابع دیپلماتیک، عراق را در بروز بحران زیست‌محیطی منطقه خلیج‏فارس و همچنین ادامه آن مقصر شناخته، آمده است: «بی‌سابقه‌ترین نشت نفت در تاریخ خلیج [فارس] می‏رود تا مصیبت بزرگی برای محیط زیست ایجاد کند، زیرا دو کشور درحال جنگ ایران و عراق نمی‌توانند حتی درمورد آتش‌بس کوتاه‌مدت جهت فراهم‏شدن امکان کار برای تکنسین‌ها موافقت نمایند. یک دیپلمات در کویت گفت: ایران و عراق نشت نفت را برای اهداف خود مورد استفاده قرار می‌دهند. به عقیده کارشناسان، دراثر وزش باد شدید آلودگی نفتی با سرعت 3 مایل در روز به‏سوی جنوب‏شرقی خلیج [فارس] در حرکت بوده و به سواحل قطر و بحرین نزدیک می‌شود و حتی تکه‏ای از آن در نزدیکی امارات عربی متحده مشاهده شده است. دیپلمات کویتی افزود: ازنظر تئوری، نشت نفت می‌تواند تمام خلیج‏فارس را تا ماه "می" فراگیرد. 19 کمپانی نفتی که در خلیج [فارس] فعالیت دارند پس از نشستی فوق‌العاده، اطلاعیه‏ای در بحرین صادر کردند و اخطار دادند که اگر سه چاه صدمه‌دیده فوراً مسدود نشوند، تمام خلیج [فارس] به یک دریاچه وسیع نفت تبدیل خواهد شد. [در این اطلاعیه] همچنین [آمده است] درصورتی‏که چاه‌ها مسدود نگردند، تمام تجهیزات ضدآلودگی دنیا هم برای مقابله با این بحران کافی نخواهد بود.»[۲۰] واشنگتن پست افزوده است: «دیپلمات‌های غربی و برخی مقامات کویت به‏طور خصوصی عمدتاً عراق را مقصر عدم تحرک در حل مشکل نشت می‌دانند و می‌گویند که سازمان منطقه‏ای محیط زیست تضمین لازم برای عملیات مسدودکردن را از عراق دریافت نکردند. یک دیپلمات گفت: عراقی‌ها ظاهراً فکر می‌کنند آلودگی به‏سوی سواحل ایران کشیده می‌شود، ولی باتوجه‏به ریسک روشن آلودگی، علت حمله عراق به چاه‌های دور از ساحل دقیقاً مشخص نیست. منابعی که باید نامشان فاش نشود گفتند: عراقی‌ها سعی می‌کنند یک آتش‌بس محدود در اطراف نوروز به دست آورند تا آن را وسیله‏ای برای حصول یک آتش‌بس وسیع‌تر قرار دهند. به هرحال، ایرانی‌ها همان‏طوری که از گفتار موسوی پیداست، می‌خواهند از این بحران برای ایجاد شکاف بین عراق و حامیان عربش که تاکنون حداقل 20 میلیارد دلار به جنگ عراق کمک کرده‌اند، استفاده کنند.»[۲۱] در همین حال، خبرگزاری فرانسه از دعوت کشورهای عربی از فرانسه برای پاک‌سازی آب‌های خلیج‏فارس و مشارکت این کشور در حل بحران به‏وجودآمده خبر داد. به گزارش این خبرگزاری، مقامات فرانسوی با صاحبان صنایع این کشور وارد مذاکره شده‌اند تا درخواست کمک کشورهای خلیج‏فارس برای مبارزه و مهارکردن سفره نفتی که بخشی از دریا را پوشانده است مورد بررسی قرار دهند. وزارت امور خارجه فرانسه دراین‏باره اعلام کرد: به‏محض اینکه درخواست کمک و ابزار کار و همچنین حمایت فنی کشورهای خلیج‏فارس به این اداره رسید، مقامات صلاحیت‌دار فرانسوی با کارشناسان وارد گفت‏وگو شده‌اند تا به این درخواست‌ها دراسرع‏وقت پاسخ دهند. از روز چهارشنبه گذشته، پیشنهادهایی دراختیار مقامات کشورهای ذی‌نفع قرار داده شده است.[۲۲]

ضمیمه گزارش510: نتایج مانور آزمایشی یگان‏های تحت امر قرارگاه کربلا نتایج ارزیابی فرماندهان قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) از مانور آزمایشی یگان‌های تحت امر قرارگاه‌های عملیاتی کربلای 1، 2 و 3 بدین شرح است: «ضمن سپاس و تقدیر از تلاش معتقدانه کلیه رزمندگان اسلام شرکت‌کننده در تمرینات عملی مورخه 12/1/1362 که شایستگی رزمی جندالله را به‏نحو مطلوب در طرح‌ریزی، اجرا و هدایت عملیات رزمی به معرض نمایش گذارده‌اند، ذیلاً پاره‏ای از نارسایی‌ها و ایرادات مشهوده در بعضی از یگان‌های عمل‌کننده جهت بهره‌برداری و برطرف نمودن معایب موجود یادآوری می‌گردد: 1. بعضی از فرماندهان نیروی مأمور اجرای عملیات رخنه، قبل از اجرای عملیات، اقدامات و پیش‌بینی‌های لازم جهت طرح‌ریزی دقیق عملیات شامل طرح مانور و طرح آتش پشتیبانی به عمل نیاورده بودند. 2. در منطقه هدف یکی از یگان‌ها، مزقل‌هایی جهت تجسم مواضع پدافندی دشمن آماده نشده بود. 3. عمق میدان‌های مین ایجادشده کم و منطبق با واقعیت نبود. 4. جنگ‌افزارهای با خط سیر کشیده و منحنی به‏حد کافی جهت پشتیبانی از عملیات ایجاد رخنه به پای کار نیامده بود. 5. در برخی از یگان‌ها جنگ‌افزارهای با خط سیر کشیده پشتیبانی‌کننده در یک جناح معبر در مبدأ آتش استقرار یافته و از به‏کاررفتن آنها در هر دو جناح معبر خودداری شده بود. بر فراز جنگ‌افزارهای با خط سیر کشیده مبدأ آتش برخلاف تدابیر اعلام‌شده در مقابل محل معبر استقرار یافته و در اجرای آتش پشتیبانی شرکت نکرده بودند. 6. اغلب مواضع جنگ‌افزارها به‏ویژه ... تفنگ 106، توپ23م.م. و 82 م.م. به‏طور کامل تهیه نشده و استتار نگردیده. 7. فرماندهان گدهای [گردان‌های] ادغامی مأمور ایجاد رخنه در برخی از یگان‌ها هماهنگی لازم جهت طرح‌ریزی، اجرا و هدایت عملیات را نداشتند. 8. باوجود آنکه اجرای عملیات رخنه توسط یک گد ادغامی صورت می‌گرفت، لکن در برخی از یگان‌ها مسئولیت هدایت عملیات به‏عهده رده‌های بالا محول شده و فرماندهان گد ادغامی از مسئولیت اصلی خود تقریباً رها شده بودند. 9. باوجود پیش‌بینی وسایل ارتباطی با سیم و بی‏سیم، ارتباط مناسبی جهت کنترل عناصر مانورکننده و عامل پشتیبانی آتش برقرار نگردیده بود. 10. آتش‌های پشتیبانی برای پوشش تمامی منطقه هدف پیش‌بینی نشده و بر روی قسمت‌هایی از منطقه هدف آتش اجرا نگردید. 11. گرچه تراکم و نواخت آتش در آغاز عملیات یگان‌ها خوب بود، لکن با پیشرفت تدریجی عملیات، آتش پشتیبانی استمرار خود را از دست داده و در بعضی از یگان‌ها به‏کلی قطع می‌شد و بدین‏ترتیب نیروهای عمل‌کننده پس از عبور از مواضع تا رسیدن به هدف از آتش پشتیبانی مؤثر محروم بوده‌اند. 12. باوجود دقت آتش بسیاری از جنگ‌افزارها مخصوصاً توپ‌های 57 م.م. و 23 م.م. دقت آتش تعدادی از جنگ‌افزارها کم بود و خدمه مربوطه ورزیدگی لازم را نداشتند. 13. به‏علت عدم انتقال به‏موقع آتش‌های پشتیبانی به جناحین و یا عقب هدف‌های پیش‌بینی‌شده یگان‌های مانوری مجبور به توقف در مناطق مربوطه شده و بدین‏ترتیب عملیات به‏کندی پیشرفت می‌کرد. 14. باوجود آنکه نیروهای مانور ایجاد رخنه به‏صورت مناسبی جهت رزم شامل عناصر ضدکمین، تخریب، توسعه معابر و استفاده از موقعیت سازمان‌ یافته بودند، لکن حرکات عناصر مختلف نیروهای مزبور فاقد هماهنگی‌های لازم و از زمین استفاده صحیح به عمل نیامده و پرسنل تمرینات را جدی تلقی نمی‌کردند. 15. آتش پیش‌بینی‌شده برای ایجاد رخنه کم بود. 16. عناصر مین‌بردار جهت تعریض شکاف داخل میدان‌های مین منظور نشده بود و عملاً اقدام به عریض‏کردن معبر رخنه صورت نمی‌گرفت. 17. نوارهایی که برای مشخص‏کردن معبر داخل میدان مین کشیده می‌شد در اثر باد منحرف شده و مسیر را تغییر می‌داد. 18. سرعت حرکت عناصر مانوری کم بود و توقف‌های غیرضروری به‏صورت تراکم وجود داشت. 19. اجرای آتش و مانور عناصر ضدکمین و عناصر ازبین‏برنده نیروهای تأمینی دشمن ضعیف بود. 20. توسعه رخنه به‌طور کامل انجام نشد و عناصر دشمن در خط تأمین و خط اصلی به‏طور کامل پاک‌سازی نشد و نیروها به‏صورت متراکم در روی هدف متوقف شده بودند. 21. در مرحله تحکیم هدف که عناصر مانوری بایستی به عملیات خود تا آن‏طرف هدف ادامه دهند، حرکت خود را در روی هدف خاتمه داده و مراحل مختلف تحکیم هدف شامل استقرار یگان‌ها در مناطق مربوطه، تغییر مواضع جنگ‌افزارهای پشتیبانی‌کننده و اعزام عناصر تأمینی به جلو صورت نگرفت. 22. باوجود برقراری علائم قراردادی جهت کنترل آتش، عناصر پشتیبانی آتش توجه چندانی به علائم قراردادی نداشته و کنترل آتش در برخی از یگان‌ها ضعیف بود. 23. تطبیق آتش ... و یا آتش ... انجام نمی‌گرفت و اغلب پرسنل رو به هوا تیراندازی می‌کردند. 24. تجدید آماد مهمات و تخلیه مجروحین به‏صورت نمایشی فاقد فعالیت لازم بود. 25. استفاده از ارتباط با سیم ضعیف بود و استفاده از بی‏سیم نیز به‏صورت کشف مکالمات انجام شد. 26. پس از ایجاد گذرگاه (معبر) و آغاز توسعه رخنه توسط نیروهای خط‌شکن نکات زیر را در نظر بگیرند و تمرین نمایند. الف) به‏هنگام توسعه رخنه، نباید آتش‌های پشتیبانی نزدیک و توپخانه قطع گردند، بلکه آتش‌ها با سیر کشیده (تانک - تفنگ106 - توپ23 م.م.) جناح راست و چپ خط اول دشمن را زیر آتش بگیرند، خمپاره‌انداز 120 م.م. و توپخانه [نیز آتشباری] در عمق را ایجاد نمایند. ب) نیروها به‏محض وصول به هدف بایستی از سنگرهای دشمن برعلیه خودشان استفاده نموده و درصورت نیاز با استفاده از بیل انفرادی شروع به احداث جان‌پناه نمایند.»[۲۳]


پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1362/01/12

  1. سند شماره 226/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه کربلا در عملیات والفجر1، (رخصت‌طلب)، 4/1/1362 تا 22/1/1362، ص78.
  2. گزیده اسناد عملیات والفجر1، جلد 2، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) - رکن3 (قرارگاه عملیاتی مشترک نزاجا - سپاه پاسداران) به قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) - رکن3 (سپاه)، 13/1/1362، صص100 - 98.
  3. سند شماره 018991 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی کربلا (رکن3) به فرماندهی کربلای1، 2، 3 و 4 و...، 12/1/1362، صص 79 - 78.
  4. روزنامه اطلاعات، 14/1/1362، ص15.
  5. روزنامه اطلاعات، 14/1/1362، ص15.
  6. روزنامه اطلاعات، 14/1/1362، ص15.
  7. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 14، 14/1/1362، ص2، اهواز، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/1/1362.
  8. سند شماره 226/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه کربلا در عملیات والفجر1، (رخصت‌طلب)، 4/1/1362 تا 22/1/1362، ص78.
  9. سند شماره 94902 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد طرح و عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا به ستاد مرکزی 13/1/1362، سند تک‏برگی؛ و- سند شماره 357545 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص4؛ و- سند شماره 44162 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  10. سند شماره 94962 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا، شماره 72، صص 10 و 11، 14/1/1362تا 17/1/1362، سند تک‏برگی؛ و- سند شماره 44163 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از منطقه11 (طرح و عملیات) به ستاد مرکزی (طرح و عملیات)، 15/1/1362، سند تک‏برگی؛ و- سند شماره 103802 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه واحد اطلاعات سپاه پاسداران، شماره 269، 17/1/1362، ص1؛ و- سند شماره 113233 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی واحد اطلاعات ستاد مرکزی سپاه پاسداران (ویژه قرارگاه حمزه سیدالشهدا) منطقه11، شماره 1، 4/2/1362، ص2.
  11. سند شماره 357505 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه (از بانه - بوکان - سردشت) از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی کردستان (فرماندهی عملیات) به طرح و برنامه قرارگاه حمزه سیدالشهدا، 12/1/1362، سند تک‏برگی.
  12. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 13، 13/1/1362، ص6، تهران، خبرگزاری تانیوگ، 12/1/1362.
  13. همان، ص13، رادیو بی‏بی‏سی، 12/1/1362.
  14. سند شماره 89460 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن هفتگی دفتر فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شماره 23، 28/1/1362، ص4.
  15. روزنامه اطلاعات، 14/1/1362، ص15.
  16. روزنامه کیهان، 14/1/1362، ص13.
  17. روزنامه جمهوری اسلامی، 14/1/1362، ص14.
  18. همان، ص15.
  19. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 13، 13/1/1362، ص4، منامه، خبرگزاری آسوشیتدپرس، 12/1/1362.
  20. همان، ص2، واشنگتن‌پست.
  21. همان، ص2، واشنگتن، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 12/1/1362، واشنگتن‌پست.
  22. همان، ص12، پاریس، خبرگزاری فرانسه، 12/1/1362.
  23. گزیده اسناد عملیات والفجر1، پیشین.