1361.06.23

روزشمار جنگ سال 1361 1361.06.23
نام‌های دیگر	بیست و سه شهریور
تاریخ شمسی	1361.06.23
تاریخ میلادی	14 سپتامبر 1982
تاریخ قمری	25 ذیقعده 1402

1359.06.23

1360.06.23

1362.06.23

1363.06.23

1364.06.23

1365.06.23

1366.06.23

گزارش- 332

حملات عراق به مناطق مسکونی، بندرها و پایانه‌های نفتی ایران همچنان ادامه دارد. به گزارش واحد اطلاعات سپاه آبادان امروز آبادان آماج گلوله‌باران توپخانه‌های ارتش عراق بود که در نتیجۀ آن شش نفر مجروح شدند. همچنین به ‌گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی در ساعت 8:35 صبح امروز هواپیماهای عراقی جزیرۀ خارک را مورد هدف قرار دادند. اما بنابه گفتۀ معاون عمرانی استانداری بوشهر، به تأسیسات نفتی جزیره آسیبی نرسیده است. خبرگزاری جمهوری اسلامی همچنین به نقل از بخشدار جزیرۀ خارک اعلام کرد که در حملۀ امروز فقط دو موشک از فاصلۀ دور شلیک شد که هیچ‌کدام به هدف مشخصی اصابت نکرده‌اند. این حمله تلفات جانی نیز نداشته است. رادیو صوت‌الجماهیر نیز به نقل از سخن‌گوی نظامی عراق دراین‌باره گفت: هواپیماهای عراقی در یک عملیات هوایی تأسیسات نفتی و مراکز حیاتی جزیرۀ خارک را بمباران کرده و خسارت‌های فراوانی به آن وارد کرده‌اند. این رادیو افزود: عراق به اقدامات خود در آینده نیز ادامه خواهد داد.

گزارش- 333

عراق در جنگ با ایران از حمایت و پشتیبانی کشورهایی مانند فرانسه برخوردار است و کشورهای قدرتمند دنیا، سلاح‌ها و تجهیزات مورد نیاز ارتش این کشور را تأمین می‌کنند. "نشریه میدل ایسترن کارنتس" چاپ لندن دربارۀ نقش فرانسه در فعال شدن اخیر عراق در حمله به مناطق نفتی ایران نوشت: «دولت سوسیالست فرانسه، اخیراً علاوه‌بر تحویل سلاح‌ها و هواپیماهای جنگنده به صدام، نیروی هوایی عراق را به موشک‌های مدرن هوا به دریای اگزوسه نیز مجهز ساخته است. در همین ارتباط، دولت مصر و اردن نیز تعدادی خلبان را به عراق اعزام کرده‌اند.» روزنامه کیهان به نقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز دربارۀ کمک‌های نظامی آلمان به عراق و اعتراض‌ سازمان‌های مخالف تجارت اسلحه در این کشورنوشت: علاوه‌بر تریلی‌های حمل‌کنندۀ تانک، خودروها، کامیون‌ها و تریلی‌های نظامی، دو نوع کامیون نظامی جدید ساخت کارخانۀ "دایملر بنز" نیز هم‌اکنون در بندر "برمن" آلمان در صف بارگیری برای صدور به عراق هستند. 35 دستگاه از این کامیون‌ها برای استفادۀ نیروی هوایی عراق ارسال می‌شوند و برچسب‌های آنها مؤید این امر است. دو کامیون دیگر نیز که حامل تجهیزات پیچیدۀ بی‌سیم هستند و از مراکز ارتباطات نظامی به شمار می‌روند، در میان این وسایل دیده می‌شوند. بر اساس این گزارش، مخالفان تجارت اسلحه در آلمان، ضمن صدور یک اعلامیۀ مطبوعاتی با استناد به برچسب‌های آلمانی این وسایل، نظیر نیروی هوایی عراق ـ بغداد ـ طریق ترانزیت به بغداد و...، اعلام کردند که مقامات گمرک و دادستانی آلمان، علی‌رغم مطلع بودن از این امر مدعی هستند که این وسایل غیرنظامی هستند و صدور آنها به عراق مانعی ندارد. در این اطلاعیه همچنین آمده است: مقامات گمرک و دادستانی آلمان مدعی هستند که تریلی حمل‌کنندۀ تانک، یک وسیلۀ غیرنظامی است. علاوه‌براین، امروز 17 تریلی حامل مهمات از طریق "نویسیب" کویت با اسکورت از مرز عبدلی وارد عراق شد.

گزارش- 334

امروز نیروی دریایی ایران،‌ مجوز حرکت تعدادی از کشتی‌هایی که محمولة خود را تخلیه کرده بودند و از هفته دوم شهریور در انتظار ترک بندر امام خمینی بودند، صادر کرد. این کشتی‌ها بندر امام را به مقصد کشورهای خود ترک کردند. خبرگزاری جمهوری اسلامی با انتشار این خبر اعلام کرد: نیروی دریایی ایران به‌دلیل تهدیدات موجود از خروج 10 الی 12 کشتی از بندر امام خمینی ممانعت به عمل آورده بود، اما اکنون تنها چند کشتی دیگر در بندر امام باقی مانده‌اند که در فرصت مناسب آنجا را ترک خواهند کرد. روزنامۀ‌ "تایمز مالی" در مورد تصمیم ایران مبنی‌بر بیمۀ کشتی‌هایی که عازم بندرهای ایران هستند، به نقل از محسن نوربخش، رئیس بانک مرکزی ایران نوشت: شرکت بیمۀ دولتی جمهوری اسلامی حاضر است کشتی‌های نفت‌کشی را که به جزیرۀ خارک می‌روند، با نرخ سابق بیمه کند. ایران تعهد کرده است، در صورت انهدام این کشتی‌ها توسط نیروی هوایی عراق، فوراً تمام خسارت‌ها را نقداً از طریق بانکی در لندن به صاحب کشتی بپردازد.

گزارش- 335

خبرگزاری جمهوری اسلامی در گزارشی از وضعیت بارگیری و صدور نفت خارک اعلام کرد: عملیات بارگیری و حمل نفت از خارک همچنان بدون وقفه ادامه دارد و پیش از ظهر امروز چهار نفت‌کش عظیم به نام‌های "سی سانگ" به ظرفیت 357 هزار تن، "ورلد ویکتوریا" با ظرفیت 225 هزار تن، "کینگ آگامنون" با ظرفیت یک‌صد هزار تن و "لاکونیان" با ظرفیت 104 هزار تن، پس از بارگیری نفت خام سبک و سنگین، اسکله‌های نفتی جزیرۀ خارک را ترک کردند و دو کشتی دیگر به نام‌های "گولار کانتو" به ظرفیت 220 هزار تن و "مونتانا" به ظرفیت 130 هزار تن در حال بارگیری نفت خام از تأسیسات نفتی جزیرۀ خارک می‌باشند. خبرگزاری "فرانس پرس" نیز از لندن، به نقل از منابع گروه بیمۀ لویدز گزارش داد: به‌رغم تهدیدات اخیر عراق، در حال حاضر حدود 20 کشتی از کشورهای مختلف در منطقۀ جنگی خلیج فارس حضور دارند که به‌تدریج به آب‌های ایران نزدیک می‌شوند. بر اساس این گزارش‌، نمایندۀ بیمۀ ملی عراق در لندن نیز با هشدار به کشتی‌های عازم بندرهای ایران، به کمک ارتش این کشور شتافته و درصدد است تا شرکت‌های حمل‌ونقل را از اعزام کشتی به این منطقه منصرف نماید. سمیر عبدالاحمد نماینده بیمه ملی عراق در این زمینه گفت: حتی با حق بیمه 5 تا 5/7 درصد هم، ریسک بزرگی برای شرکتهای نفتی است که به بندرهای ایران بروند. به خلبانان عراقی دستور داده شده است به هر کشتی که در منطقه جنگی دیده شد، از هر ملیتی که باشد، حمله کنند.

گزارش- 336

سرهنگ سیدرضا نیک‌نژاد رئیس پلیس تهران در گفتگوئی اختصاصی با روزنامه جمهوری اسلامی نظرات خود را دربارۀ ترورها و انفجارات اخیر تهران بیان کرد. وی گفت: «آنچه را که مردم باید در بدو امر بدانند این است که چنین عملیاتی نشان‌دهنده قدرت و مهارت ضدانقلاب نیست، بلکه بیانگر ضعف و زبونی آنان است. زیرا معمولی‌ترین کار در دنیا بمب‌گذاری است و حتی چندی پیش در مقابل مقر پلیس فرانسه نیز بمبی منفجر شد و در اغلب شهرهای دنیا روزی نیست که انفجاری رخ ندهد و این نشان می‌دهد که چنین اعمالی مهارت زیادی نیاز ندارد. در مورد ترورها نیز این موضوع صادق است و هر فردی می‌تواند چنین کارهایی را بکند، منتها تنها شرط موفقیت خون‌خواری و بی‌وجدانی است! زیرا کسی که اسلحه به دست دارد و سراغ سبزی فروش می‌رود، طبعاً فرد مسلح در برابر یک فرد عادی موفق خواهد بود و این نه اسمش عملیات نظامی است و نه چریکی.» سرهنگ نیک‌نژاد سپس افزود: «سه بمبی که اخیراً در تهران منفجر شد هیچ کدام کار فوق العاده‌ای به حساب نمی‌آید. موج انفجار آن سبب رعب و وحشت شد، نه عمل بمب‌گذاری. در خیابان خیام سی کیلو تی.ان.تی (معادل 60 پوند) منفجر شد و دومی و سومی که در خیابان لاله‌زار و انقلاب منفجر شد نیز مواد قابل توجهی نداشت. این‌گونه بمب‌ها با توجه به موقعیت و محلی که کارگذشته می‌شود اهداف ضدانقلاب را به خوبی بیان میکند.» سرهنگ نیک‌نژاد در رابطه با اقدامات پلیس تهران برای جلوگیری از این‌گونه اعمال اظهار داشت: «برنامه‌های مختلفی در دست تهیه است که بخشی از آن به مورد اجرا گذاشته شده و بخشی از آن نیز آخرین مراحل بررسی خود را می‌گذارند و عن‌قریب به مرحله اجرا در می‌آید.» وی هیچ‌گونه توضیح بیشتری در مورد جزئیات این برنامه‌ها نداد و علت آن را مسائل امنیتی اعلام کرد. وی سپس گفت: «لازم به ذکر است که هوشیاری مردم هم باید پیش از پیش بشود، زیرا هوشیاری مردم در خنثی‌سازی اعمال ضدانقلاب بسیار مؤثر خواهد بود.»

گزارش- 337

عناصر مسلح سازمان مجاهدین خلق در تهران با سو‌ءقصد به یکی از پرسنل نیروی هوایی، وی را مجروح کردند. سوء‌قصد‌کنندگان در ساعت 21:40 که نامبرده قصد ورود به منزل مسکونی خود واقع در خیابان قصر فیروزه را داشت، وی را هدف گلوله قرار داده و مجروح کردند و پس از این اقدام متواری شدند. در یکی از کوچه‌های خیابان آزادی نیز دو تن از عناصر سازمان مجاهدین خلق در درگیری با نیروهای کمیته نارنجکی را به طرف آنان پرتاب کردند که با انفجار نارنجک در نزدیک خودشان یکی از آنها مجروح شد. فرد مجروح به کمک همراه خود به داخل خانه‌ای رفت و در آنجا با خوردن سیانور خودکشی کرد و نفر دیگر از راه پشت بام متواری شد. همچنین در خیابان ستارخان یکی از نیروهای سپاه هدف سوءقصد عناصر سازمان مجاهدین خلق قرار گرفت و زخمی شد. وی درحالی‌که مجروح بود، با کلت کمری خود به سوی تروریست‌ها تیراندازی کرد و مانع از فرار آنها شد، در این هنگام نیروهای گشت وارد صحنه شدند و سه تن از اعضای این سازمان را دستگیر کردند. 50 تن از عناصر فعال سازمان مجاهدین خلق و سازمان پیکار در راه آزادی طبقه کارگر در رامهرمز با کمک اطلاعاتی مردم، در عملیاتی با عنوان شهید رجایی دستگیر شدند. در این عملیات 3 خانۀ تیمی سازمان مجاهدین خلق و 10 خانۀ ارتباطی آنان نیز کشف شد. فرمانده سپاه پاسداران رامهرمز با اعلام این خبر به خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت: با دستگیری این عده90 درصد تشکیلات سازمان مجاهدین خلق و گروه پیکار در رامهرمز متلاشی شد.

گزارش- 338

اصلاح مجرمان و بازگرداندن آنها به جامعه و فراهم کردن زمینۀ توبه برای افراد گناهکار بخش‌های مهمی از سخنان آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار با سید اسدالله لاجوردی، دادستان انقلاب و عده‌ای از مسئولان دادگستری مرکز بود. به گزارش روزنامۀ کیهان آیت‌الله خامنه‌ای در قسمتی از سخنان خویش با اشاره به توقع مردم از ارگان‌های انقلابی، گفت: «اگر یک ارگان انقلابی از اصول پذیرفته‌شدۀ اسلام، ندانسته تخطی کند، این برای انسانی که این مسئله را بفهمد، سنگین و ثقیل خواهد بود. ... دستگاه قضای اسلامی، دستگاه انتقام‌گیری نیست، بلکه دستگاه اصلاح است و متکفل امور مسلمین است که برای حفظ انتظام اسلامی مراقب امور است. شما باید آن‌چنان با مجرمین برخورد داشته باشید که آنها را اصلاح‌شده به جامعه بازگردانید. ملاک عمل شما در تمام مراحل کارتان، باید اصلاح کردن باشد.» رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه یک انسان کافر و حتی منافق نیز با ارشاد می‌تواند به‌سوی خدا بازگردد گفت: «قضاوت اسلامی آن‌چنان خشک نیست که هر دو آنها را به یک چشم بنگرد، حتی اگر مجازات دنیوی آنها یکی باشد، برخورد با آنها دوگانه است.» آیت‌الله خامنه‌ای ضمن توصیه به دوری از احساسات هنگام قضاوت و اجرای قضاوت با خونسردی و تسلط بر اعصاب، با اشاره به اینکه در هیچ کشور دنیا به اندازۀ حجم و کیفیت تروریسم در ایران، تروریسم نبوده است گفت: «وقتی تروریسم وجود دارد، این میزان کار لازم است و باید انجام گیرد. البته شما با کار فرهنگی و سیاسی درست، در کنار کار اجرایی، می‌توانید معالج این افراد باشید و باید این‌گونه تلاش‌ها نیز در کنار کارهایتان انجام گیرد.»

گزارش- 339

آقای هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، در دیدار با سفیر ژاپن در ایران امکان استفادۀ ایران از خلیج‌ فارس را شرط اصلی برقراری امنیت در خلیج فارس دانست. وی ضمن ابراز علاقه به توسعۀ روابط با کشور ژاپن، به وضعیت جنگ اشاره کرد و گفت: «عراق دروغ می‌گوید که صلح می‌خواهد و از کشور ما بیرون رفته است. ... او فقط به مناطق امن عقب‌نشینی کرده است و طبعاً ما هم باید وارد [خاک] عراق شویم تا حاضر به تخلیۀ کامل خاک ما شود و حقوق ما را بپردازد. رژیم عراق باید بفهمد که ما جدی هستیم، و از طرفی ما فکر می‌کنیم، به نفع صلح جهانی است، متجاوزی که این‌همه خسارات وارد آورده، تنبیه شود.» وی دربارۀ امنیت خلیج فارس گفت: «امنیت خلیج ‌فارس به نفع ماست و ما آنجا را امن نگه می‌داریم، مگر روزی که نگذارند ما از این امنیت استفاده کنیم و اگر برای ما امن نباشد، ما هم اجازه نخواهیم داد که برای دیگران امن باشد و این را یک عمل منطقی می‌دانیم.» هوتارو تاکاهاشی سفیر ژاپن در این دیدار از نقش ایران در حفظ امنیت خلیج‌ فارس تشکر کرد و اظهار امیداواری کرد که مذاکرات دربارۀ مجتمع پتروشیمی بندر امام به نتیجه برسد. وی همچنین خواستار استقرار صلح و خاتمه جنگ عراق و ایران شد. خبرگزاری فرانسه درباره دلیل دیدار سفیر ژاپن با آقای هاشمی رفسنجانی گزارش داد: ژاپن در درخواستی از ایران خواستار تضمین عبور آزاد کشتی‌های ژاپنی از تنگۀ هرمز شد. خبرگزاری ژاپنی "کیودو" از تهران گزارش داد، این درخواست را هوتارو تاکاهاشی سفیر ژاپن در ایران به حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس ایران تسلیم کرد. خبرگزاری فرانسه اعلام کرد که ایران پس از تهدیدهای لفظی عراق و سپس حملۀ این کشور به کشتی‌های خارجی که از خلیج ‌فارس بسوی بندرهای ایران رهسپار بودند، تهدید کرد که تنگۀ هرمز را خواهد بست. در هفته‌های گذشته، عراق ادعا کرده که چند کشتی تجاری متعلق به کشورهای خارجی را منهدم کرده است.

گزارش- 340

شورای عالی بازسازی مناطق جنگ‌زده با حضور میرحسین موسوی نخست‌وزیر، حجت‌الاسلام ناطق نوری وزیر کشور، حجج اسلام سید‌هاشم رسولی محلاتی و عبدالله نوری نمایندگان امام در بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و جهاد سازندگی و همچنین اعضای شورای مرکزی جهاد سازندگی تشکیل جلسه داد. به گزارش خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی در این جلسه آئین‌نامه اجرائی چگونگی شرکت جهاد در بازسازی روستاهای جنگ‌زده به تصویب رسید به موجب این آئین‌نامه نمایندگان جهاد سازندگی در استان‌ها می‌توانند در ستادهای پشتیبانی بازسازی مناطق جنگ‌زده که با حضور ائمه جمعه و استانداران تشکیل می‌شود شرکت نمایند. در همین جلسه بازسازی مناطقی که به وزارت دفاع مربوط می‌شود به این وزارتخانه محول گردید.

گزارش- 341

چنانچه حملۀ تازه‌ای از سوی ایران، باعث یک تغییر اساسی در عراق شود، موقعیت فلسطینی‌ها در خاورمیانه مستحکم خواهد شد. این نظر بخشی از مقالۀ نشریه "میدل ایسترن کارنتس" است که در لندن منتشر می‌شود. این نشریه که خود را مستقل و صاحب نظر در امور خاورمیانه می‌داند، ضمن درج اخباری مبنی‌بر تقویت نظامی رژیم صدام توسط کشورهای غربی، نوشت: چنانچه حملۀ تازه‌ای از سوی ایران، باعث یک تغییر اساسی در عراق و سقوط رژیم حاکم در این کشور شود، موقعیت فلسطینی‌ها در خاورمیانه مجدداً مستحکم شده و اثر مستقیم روی استراتژی مشترک امریکا و اسرائیل در لبنان دارد و این امر موجب برهم خوردن محاسبات سیاسی امریکا در خاورمیانه خواهد شد.

گزارش- 342

وزیر اطلاعات سوریه، ضمن تشریح دیدار حافظ اسد با صدام حسین، امکان نزدیکی سوریه و عراق را محال دانست. وی که روز گذشته برای تسلیم پیام حافظ اسد به رئیس‌جمهور کشورمان به ایران آمده بود، امروز هنگام ترک تهران در مصاحبه‌ای، با اشاره به انتشار اخبار ملاقات صدام و حافظ اسد در کنفرانس فاس گفت: «حافظ اسد و صدام در میهمانی ناهاری که شاه حسن پادشاه مراکش در منطقه‌ای به نام افران، خارج از فاس ترتیب داده بود شرکت کردند و اصلاً ملاقات و مذاکرۀ سیاسی میان آنها صورت نگرفت و آنچه که در مورد مصالحه میان سوریه و عراق گفته شده است به هیچ وجه صحت ندارد و اصولاً زخم‌هایی که عراق براثر خرابکاری‌هایش در سوریه ایجاد کرده است، زخم‌های بسیار عمیقی است که بهبود آن نیاز به وقت زیادی دارد و اینک ما با رژیم عراق در ستیزیم و امیدواریم که این رژیم هرچه زودتر سرنگون شود.» احمد اسکندر احمد دربارۀ ملاقات‌هایش با رئیس‌جمهوری و رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: «در دیدار با آقای [آیت‌الله] خامنه‌ای نامه آقای حافظ اسد را که پیرامون جریانات کنفرانس اخیر سران کشورهای عربی در فاس و نتایج آن بود، به ایشان تسلیم کردم. ... در دیدار با آقای هاشمی رفسنجانی نیز پیرامون کنفرانس سران عرب در فاس، اوضاع منطقه و تحولات جهانی مذاکره و تبادل نظر شد.» نماینده ویژه حافظ اسد با اشاره به روابط دو کشور ایران و سوریه گفت: «مقامات سوریه همواره در هر مناسبتی اظهار داشته‌اند که انقلاب اسلامی ایران مهم‌ترین رویدادی است که در نیمة دوم قرن بیستم به وقوع پیوسته است و در جلسات کنفرانس فاس نیز مجدداً به وضوح بیان کردیم که انقلاب اسلامی ایران نوری است که تاریکی زمان شاه و هم‌پیمانانش را شکافت. در این جلسات به هنگام مذاکره پیرامون جنگ عراق با ایران، از سوی سوریه گفته شد که انقلاب اسلامی ایران دوست اعراب است، انقلابی است مترقی و مردمی که جهان اسلام می‌تواند شجاعت، مبارزه و حکمت را از آن الهام بگیرد.» وزیر اطلاعات سوریه درباره به رسمیت شناختن تلویحی رژیم صهیونیستی در کنفرانس فاس گفت: «کنفرانس پیرامون کشمکش میان اعراب و اسرائیل از شورای امنیت سازمان ملل خواسته است که امنیت کشورهای منطقه را تضمین نماید و این به مفهوم به رسمیت شناختن اسرائیل نیست هرچند که در آن پایان یافتن جنگ در منطقه نیز خواسته شده است.» وی دربارۀ مواضع متفاوت جبهه پایداری درباره کنفرانس فاس گفت: «هیچ اختلافی میان اعضای جبهه پایداری وجود ندارد و مواضع جبهه پایداری تا حدود زیادی هماهنگ بود و میان هیأت‌های سوریه، الجزایر و یمن دمکراتیک همکاری در کنفرانس صورت گرفت و رئیس‌جمهور یمن دمکراتیک در جلسه گشایش کنفرانس شرکت کرد و روز دوم جهت معاینات پزشکی عازم چکسلواکی شد.» احمد اسکندر احمد درباره نظر سرهنگ قذافی مبنی‌بر خیانت‌آمیز دانستن تصمیمات کنفرانس فاس گفت: «سرهنگ قذافی می‌تواند آنچه را که بدان معتقد است بگوید، ولی ما معتقد نیستیم که تصمیمات کنفرانس سران عرب که در فاس اتخاذ شد و ما با آن موافقت کردیم خیانت‌آمیز است. طبیعتاً ما کارهای کنفرانس را دنبال نمی‌کردیم اما به هر حال به خاطر شرایط و هدف های آن رضایت کامل ما را برآورده نساخت، ولی با این وجود با افتخار اعلام می‌کنیم که آقای پرزیدنت حافظ اسد با شجاعت و کوشش و درایت و صبری که در کنفرانس از خود نشان داد توانست از ارائه امتیازات و گذراندن طرح ریگان و بازگرداندن مصر به اتحادیه عرب جلوگیری به عمل آورد.» وی در پایان این مصاحبه درباره خروج نیروهای سوریه از لبنان گفت: «مادامی که نیروهای اسرائیلی به اشغال سرزمین‌های لبنان ادامه می‌دهند، نیروهای ما در این کشور به دفاع از برادران لبنانی و فلسطینی خواهند پرداخت و در برابر نیروهای اسرائیلی ایستادگی خواهند کرد.» به‌‌رغم سخنان قاطع وزیر اطلاعات سوریه در پایان سفر خود به ایران، رادیو بی.بی.سی ضمن بررسی و مقایسة روابط اقتصادی سوریه با عراق و ایران در بخش نفت، همچنان از سردی روابط سیاسی میان ایران و سوریه خبر می‌دهد. بی.بی.سی گفت: با توافقی که در ماه آوریل میان ایران و سوریه در مورد نفت به عمل آمد، سوریه خط لولة نفت عراق به دریای مدیترانه را که از خاک آن کشور می‌گذرد، قطع کرد و این شدیداً به اقتصاد عراق ضربه وارد ساخت. اما چنین پیداست که ظرف ماه‌های اخیر، حرارت سوریه در اتحاد با ایران به سردی گراییده و در مورد آیندۀ عراق اختلاف‌نظر عمیقی بین آنها به وجود آمده است. سوریه امیدوار بود که فشار ایران به عراق، باعث سرنگونی پرزیدنت صدام حسین گشته و بجای دولت او یک دولت بعثی طرف‌دار سوریه سر کار آید، درحالی‌که ایران امیدوار است، یک رژیم اسلامی زمام امور عراق را در دست گیرد. سوریه هشدار داد، چنانچه ایران از مرز عراق بگذرد، حمایت کامل این کشور را از دست خواهد داد. اکنون، به نظر می‌رسد، چنین امری تحقق یافته است.

گزارش- 343

خاویر پرز دکوئیار دبیرکل سازمان ملل متحد، در مصاحبه‌ای با خبرگزاری فرانسه، از احتمال تلاش‌های جدید سازمان ملل برای پایان دادن به جنگ عراق علیه ایران خبر داد. وی گفت: احتمال ازسرگیری مأموریت اولاف پالمه نخست‌وزیر سابق سوئد را که تا کنون چندبار به دو کشور سفر کرده است، بررسی خواهد کرد. خبرگزاری جمهوری اسلامی با اعلام این مطلب نوشت: در حال حاضر، علاوه‌بر سازمان ملل متحد، جنبش عدم تعهد و سازمان کنفرانس اسلامی و اخیراً نیز اتحادیۀ عرب پس از اجلاس فاس، برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق ـ که تأمین نفت کشورهای غربی را تهدید می‌کند ـ در تلاش هستند. خبرگزاری رویتر نیز از واکنش نمایندگان مجلس شورای اسلامی ایران ـ که در کنفرانس بین‌المجالس حاضر بودند ـ درخصوص احتمال تلاش جدید عراق برای صلح با ایران گزارش داد: «روز سه‌شنبه نمایندگان ایران که در کنفرانس بین‌المللی بین‌المجالس شرکت دارند، نسبت به این گزارش که عراق قصد دارد برای پایان دادن به جنگ دوساله دست به ابتکار جدیدی بزند، واکنش سردی از خود نشان دادند. آنها از آخرین تلاش صلح عراق اظهار بی‌اطلاعی کرده و مجدداً اعلام نمودند، امکان مذاکرات صلح بدون آنکه عراق رهبران کنونی خود را به‌عنوان جانیان جنگ محاکمه کند، وجود ندارد. به گفتۀ این نمایندگان، عراق باید غرامت‌های قابل ملاحظه‌ای بپردازد و باقیماندۀ نیروهای خود را از خاک ایران خارج کند.»

گزارش- 344

روزنامۀ صبح آزادگان در شماره امروز خود مقاله‌ای را به نقل از نشریۀ "فارین ریپورت" درباره وضعیت اجتماعی، اقتصادی و سیاست خارجی عراق به چاپ رساند. در این مقاله آمده است: «مردم عادی عراق به‌طور آشکار از استمرار جنگ و به خصوص تلفات زیاد آن انتقاد می‌کنند. بر اساس یک گزارش، تعداد تلفات و مجروحین عراقی به صدهزار نفر بالغ می‌شود و مقامات عراقی نیز بطور خصوصی اذعان می‌دارند که در این جنگ بیست‌ هزار نظامی عراقی کشته شده‌اند. واردات عراق و پروژه‌های عمرانی در بعضی موارد تا 80 درصد کاهش یافته است و تاثیر آن به‌وضوح در پایتخت عراق محسوس است. اکثر اهالی بغداد باید تا مدت 3 ساعت جهت خرید ارزاق در صف معطل شوند ... شکاف در داخل حزب بعث نیز به‌خاطر جنگ با ایران در حال افزایش است. ماه گذشته صدام 8 تن از وزرای کابینه و 9 تن از اعضای شورای فرماندهی انقلاب را که با وی مخالفت می‌کردند، از کار برکنار کرد.» فارین ریپورت در ادامه، ضمن تشریح نظرهای جناح‌های موجود در هیئت حاکمۀ عراق درباره سیاست خارجی آن کشور می‌نویسد: «حکام عراق بر سر نحوه نزدیکی با غرب اختلاف دارند، [جناح اول] جناحی که در رأس آن طه یاسین رمضان، معاون نخست‌وزیر قرار دارد، خواستار ارتباط مستقیم با ایالات متحده امریکا می‌باشد. وی قبلاً طرف‌دار شوروی قلمداد می‌شد. جناح دیگر[دوم] که با عزت ابراهیم معاون شورای فرماندهی انقلاب عراق و معاون دبیرکل حزب بعث آن کشور در ارتباط است، خواستار نزدیکی غیرمستقیم به ایالات متحدۀ امریکا از طریق عربستان می‌باشد و جناح سوم به رهبری صدام و طارق عزیز معاون نخست‌وزیر عراق، درحالی‌که خواستار نزدیکی عراق با ایالات متحده می‌باشند، می‌خواهند هر دو کشور امریکا و شوروی، را برای خود نگهدارند و از تضاد آنها استفاده کنند.» در پایان این گزارش، دربارۀ روابط عراق با امریکا و شوروی آمده است: «موافقت‌نامه‌های دوستی عراق با اتحاد جماهیر شوروی کمکی به پیروزی این کشور در جنگ با ایران نکرده است و به همین علت این کشور توجه خود را به‌سوی غرب، به‌خصوص ایالات متحده افزایش داده است. صدام حسین معتقد است که غرب در بقای رژیم او، که مواجه با موجی از آشوب است، منافعی دارد، چون عراق می‌تواند سدی در مقابل توسعه‌طلبی‌های ایران به طرف میدان‌های نفتی اعراب باشد و همچنین عراق می‌تواند به‌عنوان هم‌پیمان عربستان سعودی در اوپک و بازاری سودآور برای شرکت‌های امریکایی مورد استفاده قرار گیرد. مزیت دیگر ایجاد روابط نزدیک عراق با دولت ریگان، کسب اعتماد کشورهای تولید‌کننده نفت در خلیج [فارس] به عراق جهت برقراری جریان مجدد کمک‌های مالی به این کشور برای ادامة جنگش با ایران است. کمک‌های مالی کشورهای خلیج [فارس] به عراق ـ که در سه ماه پیش به پایان رسید ـ به 25 میلیارد دلار بالغ گردید. عراق به علت کاهش ذخایر ارزی‌اش که در دو سال پیش 30 میلیارد دلار بود و اکنون به 5 میلیارد دلار رسیده است، نیاز فوری به این کمک‌ها دارد.»

گزارش- 345

روزنامۀ اطلاعات مقاله‌ای تحلیلی را از شماره اخیر نشریه پاکستانی مسلم مدیا به چاپ رساند که در آن، این نشریه به بررسی تأثیر جنگ عراق علیه ایران بر بازار نفت و معاملات کنونی بازار نفت پرداخته است. مسلم مدیا با اشاره به نقش ایران در تحولات بازار نفت می‌نویسد: «دلیل اینکه ایران توافق نامۀ اجلاسیه ماه مارس [اسفند و فروردین] اوپک را تأیید نکرد، این بود که سقف تعیین‌شده برای میزان تولیداتش غیر واقع‌گرایانه بود. در آن زمان، سایر اعضای اوپک نگرانی به خاطر این مسئله را بی‌مورد می‌دانستند، زیرا اعتقاد داشتند که توانایی تکنولوژیکی ایران به این کشور اجازه تولید بیشتر را نمی‌دهد و اگر چنانچه در این زمینه هم موفق شود، بازار فروش برای تولیدات خود نخواهد یافت. سه ماه پس از آن سناریو عوض شد. زیرا ایران با متقاعد نمودن سوریه برای جلوگیری از جریان صدور نفت عراق از طریق خاک آن کشور توانست میزان صدور نفت عراق را به کمتر از نیم میلیون بشکه در روز کاهش دهد. علاوه‌بر آن، پس گرفتن خرمشهر و وارد آمدن ضربه‌های کاری به ارتش عراق امیدهای فعال شدن ترمینال‌های نفتی عراق از طریق خلیج فارس را در کوتاه مدت بر باد داد ... درحالی‌که ذخایر نفتی چند ملیتی‌ها رو به پایان است که به زودی، به هنگام پاییز آینده، تقاضا‌ها رو به افزایش خواهد نهاد.» مسلم مدیا دربارۀ اثرات کاهش صدور نفت عراق بر کشورهای حاشیه خلیج فارس که حامی عراق هستند می‌نویسد: «کاهش فوق‌العاده میزان صدور نفت عراق دارای پیچیدگی‌هایی جدی است. برای اولین‌بار طی سال‌های متمادی کشورهایی مانند کویت، ناگزیر گردیده‌اند که از ذخایر ارزی خود برای ایجاد تعادل و موازنه در بودجه کشور، برداشت کنند. علاوه‌بر آن، اینها مجبورند فشارهای زیادتری را به ذخایر ارزی خود وارد آورند تا بتوانند نیازهای روزافزون اقتصادی عراق را برآورده سازند.» مسلم مدیا دربارۀ نقش عربستان در بازار نفت نیز می‌نویسد: «عربستان سعودی مسئول اصلی این مازاد تولید فعلی در بازار نفت جهانی است. حدود سه سال است که این کشور به طور بی‌وقفه‌ای تولید خویش را افزایش داده است تا خیال اربابان امریکایی خود را از نگرانی مربوط به کاهش تولید نفت ایران به خاطر انقلاب و نیز کاهش دوباره استخراج نفت به دنبال آغاز جنگ عراق و ایران، آسوده سازد. موفقیت آشکار ایران برای استخراج، صدور و یافتن خریدار برای نفتش، عربستان را شدیداً رنجانده و آنان را نسبت به این مسئله هشیار کرده است که ایران بازار از دست رفته عراق را نیز تصاحب نموده است: مسئله مشکل و واضحی که وجود دارد این است که پس از پایان جنگ عراق و ایران و از سرگرفته شدن تولید نفت عراق، عربستان و دیگر کشورهای عرب حوزه خلیج فارس ناگزیرند برای تولیدات عراق جا باز کنند و به نفع این کشور از تولیدات خود بکاهند. تلاش برای تنبیه و تحت فشار قرار دادن ایران در اجلاس اوپک در وین اقدام نومیدانه‌ای بود که توسط سعودی‌ها مطرح گردید تا شاید بتوانند وضع را به حالت سابق بازگردانند، قبل از آنکه ایران بتواند روی بازار مواد خام نفتی آنچنان چنگ بیندازد که غیرقابل جبران شود. در واقع وزیر نفت ایران محمد غرضی صریحاً این موضوع را مطرح کرد که عربستان سعودی، بازار نفت ایران را غصب کرده است و بایستی تولیدش را بیشتر از آنچه تا کنون کاهش داده، بکاهد.»

گزارش- 346

دکتر حامد الگار استاد دانشگاه برکلی امریکا، در پایان سفر چند روزۀ خود به ایران در نشستی مطبوعاتی به سؤال‌های متعدد خبرنگاران داخلی و خارجی پاسخ داد. به گزارش کیهان وی در بخشی از سخنان خود «دلیل وقوع جنگ تحمیلی عراق را ناشی از عمل استعمار امریکا به دست عراق و دیگر کشورهای دست‌نشاندۀ امریکا در منطقه دانست و خاطرنشان ساخت که این جنگ نه تنها علیه ایران، بلکه بر علیه انقلاب اسلامی ایران و شاید هم خود اسلام شروع شده است و مسلماً هدف آن جنگ عرب با عجم یا سنی و شیعه نیست، بلکه هدف از آن، انقلاب اسلامی است و ازاین‌رو امریکا امیدوار بود که با اشغال خوزستان توسط عراق، ایران را از مهم‌ترین ثروت اقتصادی‌اش یعنی نفت محروم سازد تا با ایجاد بحران در کشور و به‌دنبال آن، کودتا، انقلاب را متوقف سازد، ولی غافل از این بود که ایران را که یک کشور اسلامی است، نمی‌توان با عراق که یکی از انواع کفر بر آن مسلط است مقایسه کرد. در واقع هدف از این جنگ در درجۀ اول هدف سیاسی است و هدف نظامی در مرحلۀ دوم قرار دارد.» دکتر حامد الگار در سخنانش با تأکید بر نقش و اهمیت شهید "آیت‌الله سیدمحمدباقر صدر" در عراق گفت: «برژینسکی مشاور کارتر در سفری که یک ماه قبل از شهادت این شهید به بغداد داشت، با سران عراق در رابطه با شهید کردن سیدمحمد‌باقر صدر و زمینه‌سازی تجاوز عراق به ایران مذاکراتی به عمل آورد.» الگار دربارۀ بازدید از جبهه‌های جنگ تحمیلی گفت: در آنجا وقتی با سران سپاه صحبت می‌کردم و پرسیدم، شما خرمشهر را با آن همه تجهیزات و نفراتی که عراق تدارک دیده بود، چگونه بازپس گرفتید، با خونسردی جواب می‌دادند، این خواست خدا بود. یعنی این افراد همه‌چیز را از قدرت خدا می‌دانند. در آنجا می‌دیدم، این افراد درعین‌حال که اهل جنگ هستند، اهل نیاز و دعا هستند و نمونۀ کامل سرباز اسلام می‌باشند. به وجود آمدن این حالت، یکی از مهم‌ترین دستاوردهای انقلاب اسلامی است.»

نشست مطبوعاتی دکتر حامد الگار استاد دانشگاه برکلی امریکا در پایان سفرش به ایران وی عراق را عامل امریکا دانست و افزود: این جنگ نه تنها علیه ایران بلکه علیه اسلام شروع شده است. الگار دربارة وضعیت فعلی ایران در مقایسه با سفر قبلی وی گفت: «انگیزه سفر من، برداشت کلی از اوضاع ایران پس از دو سه سال پرحادثه بوده است و در این مدت که به ایران آمده‌ام با بسیاری از مسؤلین دیدار داشته‌ام، به جبهه رفته‌ام و با مردم صحبت کرده‌ام. اما تفاوت‌هایی که من می‌بینم در زمینه سیاسی کاملاً روشن است. در عرض این دو سه سال یک تصفیه کلی در صفوف انقلاب انجام شده است. عناصری که مایل بودند انقلاب اسلامی از مسیر اصلی خود منحرف شود شکست خورده و ناامید شدند و با وجود تمام فشارهای خارجی و کارشکنی‌های داخلی ـ که البته با یکدیگر در ارتباط هستند ـ می‌بینیم که انقلاب خوب پیش آمده است. از نظر اقتصادی، شرایط فوق‌العاده مشکلی که برای ایران ایجاد شده است، از تحریم اقتصادی و جنگ تحمیلی با عراق. اینها را نباید نادیده گرفت، ولی می‌بینیم که برخلاف شایعات و تبلیغات ضدانقلاب در خارج، مواد غذایی به‌عنوان مثال، برای همه فراوان است. در ایران با اینکه کمبودهایی هست، زمینة اقتصادی طوری نیست که ملت واقعاً دچار سختی‌های زیادی باشند و این برای من کاملاً مشهود بوده است.» وی افزود: «برخلاف بعضی از کشورهایی که انقلاب کردند و از وابستگی به یک ابرقدرت رها شدند و به ابرقدرت دیگری وابسته شدند، ایران زیر یوغ استعمار دیگری نرفته و ثابت کرده است که سیاست نه شرقی و نه غربی قابل پیاده شدن است.» استاد دانشگاه برکلی درباره رهبری امام خمینی گفت: «بیاناتی که می‌فرمایند نه تنها راهنمایی برای مسلمانان ایران بلکه برای مسلمانان عالم اسلام می‌تواند باشد. ایشان از محبوب‌ترین شخصیت‌های عالم اسلام هستند.» دکتر الگار با اشاره به انفجار خیابان خیام اظهار داشت: «مسأله شهادت و آمادگی برای شهادت در عصر حاضر یکی از ویژگی‌های خاص انقلاب اسلامی است که در هیچ جای دنیا نمی توان مشابه آن را پیدا کرد.» وی دربارۀ کنفرانس فاس گفت:« نتایج این کنفرانس برای من تعجب‌آور نبود، زیرا این امر تازگی ندارد و امریکا در حال حاضر بر تمام منطقه تسلط کاملی دارد.» حامد الگار دربارۀ ضعف‌ها و معایب انقلاب ایران اظهار داشت: «همان‌طور که امام گفتند تبلیغات ایران ضعیف و نارسا است و کاری برای خنثی کردن تبلیغات [در خارج] انجام نشده است که این از کمبود‌های انقلاب است.» وی دربارۀ روابط خارجی ایران نیز گفت: «در سیاست خارجی ایران نقطه ضعفی وجود دارد. ایران دولتی است که با اسرائیل در حال مبارزه است. ... متأسفانه بعضی از دولت‌ها ظاهراً با اسرائیل مبارزه لفظی می‌کنند ولی در داخل مبارزه عملی با اسلام دارند و انتظار ما این است جمهوری اسلامی در روابط با بعضی کشورهای عربی عضو جبهه پایداری تجدید نظر کند.» استاد دانشگاه برکلی دربارۀ انقلاب فرهنگی نیز گفت: «انقلاب فرهنگی هنوز در جریان است و فکر می‌کنم مشکل باشد دربارۀ آن قضاوت کرد، ولی امیدوارم این دوگانگی میان حوزه‌های علمیه و تحصیل در دانشگاه از بین برود و یک سیستم و نظام فرهنگی جدید که همراه با مبادی اسلام و نیاز نسل جدید باشد به وجود آید.»

گزارش- 347

دفتر حزب کتائب (فالانژها) عصر امروز در شرق بیروت (بخش مسیحی‌نشین) بر اثر انفجار بمبی قوی به‌کلی منهدم شد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی بشیر جُمیّل رهبر این حزب و رئیس‌جمهور جدید لبنان در لحظه انفجار در ساختمان بوده است. گزارش‌های رسیده از بیروت حاکی است که وی هنوز زنده است. بنابر گزارش‌های رسیده به‌دنبال این انفجار که در یک‌صد متری رادیو بیروت صورت گرفت، صدای این رادیو خاموش شد. در لحظه انفجار تعداد زیادی از فالانژیست‌ها در داخل ساختمان بوده‌اند. رادیو و تلویزیون بیروت با اشاره به انفجار وسیع در دفتر حزب فالانژ اعلام کرد، در این انفجار ضمن مجروح شدن چندین نفر سقف ساختمان حزب فرو ریخت و امدادگران جهت نجات قربانیان در محل انفجار سرگرم تجسس هستند. رادیو و تلویزیون بیروت از انتشار جزئیات بیشتر پیرامون حادثه انفجار خودداری کرد.

گزارش- 348

امروز حکومت عربستان، 21 زائر ایرانی را که در راهپیمایی وحدت، چهار روز پیش در مدینه دستگیر کرده بود، به تهران بازگرداند. در تظاهرات ضدامریکایی جمعۀ گذشته، در مجموع 39 نفر دستگیر شده بودند که 21 نفر از آنها در ساعت 11 با هواپیمایی از جده به فرودگاه تبریز بازگردانده شده‌اند.  

منابع و مآخذ روزشمار 1361/06/23