1365.12.17

روزشمار جنگ سال 1365 1365.12.17
نام‌های دیگر	هفده اسفند
تاریخ شمسی	1365.12.17
تاریخ میلادی	8 مارس 1987
تاریخ قمری	7 رجب 1407

1359.12.17

1360.12.17

1361.12.17

1362.12.17

1363.12.17

1364.12.17

1366.12.17

گزارش- 209

نتايج عمليات "كربلاي7" كه از چهار روز پيش در منطقه حاج‌عمران شروع شده‌است، اعلام شد.ارتش جمهوري اسلامي ايران با صدور اطلاعيه‌اي نتايج عملياتي، تلفات انساني و ضايعات لجستيكي دشمن را بدين شرح اعلام كرد: الف) عملياتي: ارتفاع 2519 به تصرف نيروهاي خودي درآمد. تصرف اين ارتفاع، عمليات آتي را به منظور تصرف ارتفاع "شهدا" تسهيل مي‌سازد. ب) تلفات پرسنلي دشمن: كشته و زخمي شدن بيش از 3000 نفر و اسارت 272 نفر. پ) ضايعات لجستيكي دشمن: انهدام چندين دستگاه تانك، نفربر و خودرو. ت) غنائم: تعداد 8 دستگاه تانك و تعدادي جنگ‌افزار انفرادي و اجتماعي به غنيمت نيروهاي خودي درآمد. در مورد اهميت غافل‌گيري، يكي از فرماندهان اسير عراقي به نام ستوان‌يكم "صباح مليه" از فرماندهان گردان دوم تيپ104 ارتش عراق در مصاحبه‌اي با خبرنگار كيهان در اروميه گفت: «با توجه به موقعيت جغرافيايي و برودت هواي منطقه، هرگونه حمله‌اي از سوي رزمندگان اسلام در اين منطقه دور از پيش‌بيني و انتظار ما بود. نيروهاي اسلام با پيشروي خود در مناطق صعب‌العبور و كوهستاني و تصرف ارتفاعات استراتژيك منطقه ثابت كردند كه از هر نقطه و مكاني كه بخواهند مي‌توانند ضرباتي بر ماشين جنگي عراق وارد آورند.» امروز در ساعت 17 آخرين پاتك دشمن به ارتفاع 2519 سركوب شد. در اين پاتك كه با استفاده از فضاي مه‌آلود منطقه انجام شد، ضمن سركوب نيروهاي دشمن تلفاتي نيز بر آن‌ها وارد شد و يك تن هم به اسارت نيروهاي خودي درآمد.

گزارش- 210

منطقه عملياتي كربلاي5 امروز شاهد تداوم عمليات شيميايي عراق بود. هلي‌كوپتر‌هاي دشمن با شليك گلوله‌هاي شيميايي بر مواضع آتشبارهاي خودي، منطقه شلمچه را آلوده كردند كه با پيش‌گيري به‌موقع، فقط سه تن مجروح و به بيمارستان منتقل شدند.

گزارش- 211

امروز سپاه پاسداران (قرارگاه رمضان ستاد جنگ‌هاي نامنظم سپاه) و حزب دمكرات عراق عمليات نفوذي مشتركي در شهر دهوك (مركز استان دهوك عراق) و شهرك‌هاي كاني ماسي (از توابع همين استان) و مرسيكا (از توابع موصل) انجام دادند كه ضمن آن خسارت‌هاي مهمي بر دشمن وارد آمد. در اطلاعيه ستاد قرارگاه رمضان در خصوص اين عمليات آمده‌است: «نيروهاي سه‌گانه سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ايران و نيروهاي حزب دمكرات كردستان عراق در حمله به شهر دهوك مركز استان دهوك عراق، مراكز نظامي - اداري عراق در اين استان، ساختمان استانداري، سازمان امنيت و مقر افسران را منهدم ساخته و جمع كثيري از نيروهاي حفاظتي و مزدوران عراق را نيز به هلاكت رسانده و يا زخمي كردند. هم‌زمان با اين عمليات، مركز مهم و استراتژيك رادار شهرك مرسيكا از توابع شهر موصل مورد هجوم قرار گرفت و پس از يك درگيري شديد، به تصرف درآمد. به علاوه مقر حزب بعث و مقر پليس اين شهرك منهدم شد و 23 تن از نيروهاي حزب بعث به اسارت درآمدند. در ادامه اين عمليات نيروهاي حزب دمكرات با يورش به مقرهاي قواي رژيم عراق در شهرك "كاني ماسي" از استان دهوك، ضمن كشته و زخمي كردن تعدادي از نيروهاي امنيتي، براي مدتي كنترل اين شهر را به دست گرفته و سپس به پايگاه‌هاي خود بازگشتند.»

گزارش- 212

افرادي از سازمان مجاهدين خلق (منافقين) در منطقه مرزي سردشت به يك پايگاه ارتش جمهوري اسلامي ايران شبيخون زدند. به گزارش قرارگاه رمضان سپاه، در اين حمله تعدادي از نيروهاي ارتشي مستقر در پايگاه "گرم‌آباد" شهيد يا مجروح شدند و تعدادي نيز به اسارت درآمدند. مهاجمان پس از مدتي از منطقه عقب‌نشيني كردند. همچنين حزب دمكرات كردستان ايران در پلنوم چهارم خود تصميم گرفته عقبه‌هاي نظامي قواي مسلح ايران را ناامن كند. پلنوم چهارم كميته مركزي كنگره هفتم كه از سه روز پيش شروع شده‌بود، امروز پايان يافت. در اطلاعيه پاياني اين پلنوم بر اين موارد تأكيد شده‌است: «1- عميق‌تر شدن بحران اقتصادي، سياسي، اجتماعي و نظامي جمهوري اسلامي شرايط مناسبي را جهت سرنگوني رژيم ايجاب كرده‌است. 2- وظيفه اساسي حزب دمكرات كردستان به ويژه در سال 1366 سرعت بخشيدن به مبارزه مسلحانه عليه رژيم در كردستان و تلاش جهت هر چه منظم كردن تشكيلات حزب و شركت دادن هرچه بيش‌تر مردم كردستان در شيوه‌هاي گوناگون مبارزه مي‌باشد. 3- برقراري ارتباط نزديك‌تر با افراد و سازمان‌هاي مبارز ايراني به منظور هم‌كاري و مبارزه مشترك در جهت سرنگوني رژيم و استقرار حكومت خلقي و دمكرات و همچنين فعاليت بين‌المللي به منظور شناساندن ماهيت رژيم جمهوري اسلامي. 4- . . . اقدامات تخريبي عليه مراكز اقتصادي از جمله مراكز جهاد سازندگي، پمپ بنزين‌ها و انبارهاي ذخيره و كاروان‌هاي آذوقه‌رساني، دستگاه‌هاي جاده‌سازي كه در امور نظامي به كار گرفته مي‌شود، تخريب وسايل نقليه، آتش زدن اموال شركت‌هاي دولتي مي‌تواند به رژيم در شرايط كنوني از نظر اقتصادي ضربه‌هاي كاري وارد سازد.»

گزارش- 213

كشورهاي شوراي هم‌كاري خليج‌فارس طرح‌هاي جديدي را براي حمايت بيش‌تر از عراق در دستور كار خود قرار داده‌اند. روابط عمومي فرماندهي كل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي اعلام كرد: «به دنبال سفر يك مقام عالي‌رتبه عراقي - كه احتمالاً نظامي بوده‌است - به كويت، مذاكرات محرمانه‌اي (نظامي) بين مقامات كويتي و عراقي آغاز شده‌است. در اين مذاكرات عراقي‌ها اعلام كرده‌اند كه مجبورند به هر شكل ممكن نيروهاي ايراني را از فاو بيرون كنند و تقاضاي كمك تداركاتي از كويت نموده‌اند. در اولين مرحله از كمك‌ها طبق اطلاع، پنج روز قبل هشت كاميون حاوي بمب‌هاي ناپالم از پايگاه هوايي "علي سالم" كويت به عراق حمل شده‌است.» از سوي ديگر، "ابراهيم الصبحي" معاون دبيركل شوراي هم‌كاري خليج‌فارس در امور سياسي، به روزنامه كويتي "الوطن" گفته‌است: «علي‌رغم تشديد عمليات جاري جنگ ميان ايران و عراق و انعكاسات آن بر منطقه، كشورهاي شوراي هم‌كاري موفق شدند از گسترش دامنه جغرافيايي جنگ و انتشار آن جلوگيري نمايند. اين كشورها در حال حاضر خود را از لحاظ نظامي آماده مي‌سازند و در اين چارچوب يك طرح استراتژيك نظامي در دست دارند كه براساس آن قادر خواهند بود يك قدرت بازدارنده نظامي تشكيل دهند و از منطقه دفاع كنند.»

گزارش- 214

لايحه بودجه سال 1366 در جلسه امروز مجلس شوراي اسلامي پس از چند روز اظهار نظر نمايندگان مخالف و موافق، با اكثريت آرا به تصويب رسيد. در اين لايحه، از بودجه 000/754/301/368/7 ريالي سال 1366، مبلغ 660 ميليارد ريال به جنگ و هزينه‌هاي دفاعي اختصاص يافته‌است. وزير برنامه و بودجه (روغني زنجاني) در جلسه امروز مجلس شوراي اسلامي در مورد روند فزاينده بودجه جنگي كشور گفت: «قسمت هزينه‌هاي دفاعي در كل بودجه در سال‌هاي 1360 تا 1366 گوياي وزن هزينه‌هاي جنگ در بودجه عمومي است. در سال 1359 كه آغاز جنگ تحميلي هست ما حدود 18% بودجه كشور را به جنگ تحميلي تخصيص داديم؛ در سال 1365 به 32% و در سال 1366 كه لايحه بودجه را داديم، 34% از بودجه عمومي كشور به هزينه‌هاي جنگ تحميلي تخصيص داده شده‌است.» "ميرحسين موسوي" نخست‌وزير نيز در جلسه هيئت وزيران در ارزيابي وضعيت جنگ ايران و عراق در سال 1365 و حركت‌هاي بعدي در جبهه‌هاي نبرد، گفت: «برنامه‌ريزي‌هاي اصولي كه در زمينه قطع ريشه‌هاي تجاوز از يك سال گذشته آغاز شده‌بود، با ايثارگري رزمندگان اسلام و با هماهنگي و هم‌دلي تمام نيروها، مرحله به مرحله در حال ثمردهي است. اين تصور كه برنامه‌ريزي‌هاي مزبور تنها براي كسب پيروزي‌هاي سرنوشت‌ساز در سال 1365 بوده‌است و با آغاز سال جديد از شدت حملات رزمندگان اسلام كاسته خواهد شد، فكر خامي است كه ما آن را از ذهن دشمن بيرون خواهيم كرد. زمان حملات كوبنده ما را صرفاً ملاحظات نظامي تعيين خواهد كرد. براي حركات آتي، سرمايه، انرژي و دقت عظيمي صرف شده‌است و اميد دشمن به اين است كه با شتاب‌زدگي ما، تمام اين برنامه‌ريزي‌ها را از نتيجه‌دهي كامل بازدارد.» در خصوص سخنان نخست‌وزير، راديو امريكا در گزارشي گفت: «"ميرحسين موسوي" نخست‌وزير جمهوري اسلامي ايران، مي‌گويد در سال آينده از شدت حملات ايران عليه عراق كاسته نخواهد شد. تاكنون رهبران جمهوري اسلامي علناً ادعا كرده‌اند كه ايران پيش از نوروز حمله نهايي و سرنوشت‌ساز خود را عليه عراق به ثمر مي‌رساند. اما تاكنون كه چند روز بيش‌تر به عيد نوروز باقي نمانده‌است، نخست‌وزير جمهوري اسلامي مي‌گويد ايران در اين كار عجله‌اي ندارد.»

گزارش- 215

در پي دعوت ايران از سازمان يونسكو براي بازديد از مناطق فرهنگي و تاريخي كشور كه هدف حملات هوايي و موشكي عراق قرار گرفته‌است، فرستا‌ده ويژه اين سازمان، پروفسور "لومار" با "كمال خرازي" سرپرست ستاد تبليغات جنگ ديدار و گفت‌وگو كرد. آقاي خرازي در اين ملاقات با تشريح نتايج و آثار حملات هوايي و موشكي عراق به شهرهاي ايران، تأكيد كرد كه در اين حملات يكي از هدف‌هاي ارتش عراق بمباران مراكز فرهنگي و باستاني ايران بوده‌است. وي گفت: «در جريان بمباران‌هاي اخير شهرهاي ايران، ده‌ها مدرسه، مسجد و ابنيه تاريخي و اماكن فرهنگي و باستاني ايران كه تعلق به بشريت دارد، توسط رژيم جنايت‌كار عراق بمباران شد و آسيب كلي و جزئي ديد. آثار تاريخي شهر شيراز كه در حمله ايلخان مغول مصون ماند، در جريان حملات هوايي رژيم عراق آسيب ديد. بافت شهري در برخي شهرهاي ايران مثل دزفول بر اثر حملات رژيم عراق از بين رفته‌است.» سرپرست ستاد تبليغات جنگ از فرستاده مديركل سازمان يونسكو خواست كه اين سازمان تمام امكانات خود را براي بازداشتن حكومت عراق از حمله به مراكز فرهنگي و باستاني ايران كه نتيجه حمله به شهرهاست، به كار گيرد و افكار عمومي را با اقدامات ضدانساني و ضدفرهنگي حكومت عراق بيش از پيش آشنا سازد. سپس پروفسور لومار گفت: «ما از تمام امكانات يونسكو كه مهم‌ترين آن بسيج افكار عمومي است، استفاده مي‌كنيم تا آن‌ها را از واقعيات مطلع سازيم. ما از بازديدهاي خود گزارش‌هايي را تهيه و به "مختار امبو" مديركل يونسكو و ديگر مقامات اين نهاد فرهنگي تسليم خواهيم كرد.» وي افزود: «مديركل يونسكو نگران حمله به آثار فرهنگي است چرا كه اين آثار نه تنها متعلق به شما بلكه متعلق به ماست و نهايتاً به بشريت تعلق دارد و ما هنگامي كه به پاريس بازگرديم مسلماً اقداماتي را براي روشن ساختن افكار عمومي جهانيان به عمل خواهيم آورد.» در همين حال راديو و تلويزيون عراق با انتشار خبر برگزاري اجلاس اعضاي فرماندهي كل نيروهاي مسلح و شوراي رهبري اين كشور به رياست صدام‌حسين جهت بررسي تحولات جبهه‌هاي جنگ بغداد، امكان از سرگيري جنگ شهرها را اين چنين عنوان كرد: «عراق كه موقتاً جنگ شهرها را متوقف كرده‌است، از نو براي تنبيه متجاوز - برخلاف ميل باطني خود - بمباران شهرها را از سر خواهد گرفت و حتي اگر لازم باشد از سلاح‌هايي استفاده خواهد كرد كه قدرت تخريبي آن سلاح‌ها وحشتناك است. ادامه جنگ و ادامه تجاوزات از جانب خميني انجام امور عمراني را در عراق دچار وقفه خواهد ساخت و مردم متنفر و خسته از جنگ عراق دچار زيان‌هاي ناشي از اين هجوم‌ها خواهند شد، اين است كه عراق پيروز، براي هرچه زودتر پايان گرفتن جنگ، در صورت لزوم از سلاح‌هايي استفاده خواهد نمود كه ويران‌گرند.»

گزارش- 216

اقدامات و تلاش‌هاي گسترده محافل بين‌المللي و منطقه‌اي نظير سازمان ملل متحد، كنفرانس اسلامي و همچنين برخي از سران حكومت‌ها و شخصيت‌هاي سياسي براي پايان دادن به جنگ، همچنان ادامه دارد. در اين‌باره راديو اسرائيل در خبري از نيويورك، گفت: «"خاوير پرز دكوئيار" دبيركل سازمان ملل تصميم دارد تلاش‌هاي خود را به منظور پايان دادن به جنگ ايران و عراق از سر گيرد، لذا انتظار مي‌رود دبيركل به‌زودي از تهران و بغداد بازديد كند تا از مواضع رهبران دو كشور پيرامون امكان پيش‌برد صلح آگاه گردد. دكوئيار در مصاحبه‌اي كه در روزنامه "البيان" چاپ امارات متحده عربي، انتشارات يافت، گفت آماده است دوباره به منطقه سفر كند ولي اين مسافرت بايد با احتياط كامل و تداركات كافي صورت گيرد.» روزنامه "الاتحاد" چاپ امارات نيز نوشته‌است: «بنابر اطلاعات واصله، ايران اخيراً از كويت به‌عنوان رئيس دوره كنوني كنفرانس اسلامي خواسته‌است تا با ارسال كميته‌اي متشكل از كشورهاي عضو كنفرانس اسلامي به ايران، در مورد حملات اخير عراق به شهرها و مراكز تجمع غيرنظامي تحقيق به‌عمل آورد.» به نوشته الاتحاد، محافل سياسي گفته‌اند كميته حسن نيت كنفرانس اسلامي - كه همچنان بر جاي خود باقي است - به عراق نيز سفر خواهد كرد تا در خصوص حملات ايران به شهرهاي اين كشور هم تحقيق كند. اين تصميم در اجلاس اخير وزيران خارجه كشورهاي عضو شوراي هم‌كاري خليج‌فارس در رياض اتخاذ شده‌است. همچنين روزنامه "السياسه" چاپ كويت، به نقل از منابع سياسي نوشته‌است: «دولت‌هاي شوراي هم‌كاري اطلاع يافته‌اند كه ايران عملاً شرط سابق خود را در خصوص سرنوشت رژيم عراق - كه از نظر ملي و بين‌المللي مردود شمرده مي‌شود - را از ديگر شرايط خود براي پايان بخشيدن به جنگ حذف كرده‌است، ليكن ايران همچنين در مورد شرط مالي خود اصرار مي‌ورزد و غرامتي بالغ بر حدود 50 ميليارد دلار مطالبه مي‌كند. بنابراين تنها شرطي كه براي قبول آتش‌بس و شروع مذاكره مانده، همان شرط مالي است. ايران در ابتدا غرامتي در حدود 150 ميليارد دلار مطالبه مي‌كرد، ولي در حال حاضر مبلغ 50 ميليارد دلار را پذيرفته‌است.» السياسه سپس به نقل از همان منابع افزوده‌است: «وزير امورخارجه الجزاير در ديدار اخير خود از دولت‌هاي منطقه، موضوع ميانجي‌گري در جنگ ايران و عراق را در دو مرحله، مطرح كرده‌است. مرحله اول آن تحقق اهداف زير مي‌باشد: عدم گسترش دامنه جنگ، حفظ امنيت و سلامت آبراه‌هاي بين‌المللي، عدم حمله به مناطق مسكوني هر دو كشور متخاصم. مرحله دوم ميانجيگري كه پس از موافقت منطقه‌اي و بين‌المللي، با ايجاد صندوق بين‌المللي بازسازي با سرمايه 50 ميليارد دلار آغاز خواهد شد.» از سوي ديگر، كميته بازار مشترك اروپا، ايران را مسئول ادامه جنگ دانسته و نگراني شديد خود را از مخالفت ايران با ابتكارات صلح‌آميز به منظور توقف جنگ از راه مذاكره، ابراز كرده‌است. در همين خصوص خبرگزاري عراق به دنبال ديدار رسمي "طه ياسين رمضان" معاون اول نخست‌وزير اين كشور از بلغارستان، به نقل از بيانيه‌اي كه هم‌زمان در بغداد و صوفيه انتشار يافته، گزارش داد: «بلغارستان بر موضع قاطع و اصولي خود مبني بر حمايت از كوشش‌هايي كه در جهت پايان دادن به كشمكش ايران و عراق براساس منشور سازمان ملل و حقوق بين‌المللي به عمل مي‌آيد، تأكيد كرد.»

گزارش- 217

با وجود ابراز تمايل بيش‌تر امريكا به عراق پس از افشاي ماجراي مك فارلين، بغداد همچنان از امريكا ناراضي است. اين در حالي است كه در مواضع دو هم‌پيمان ايران، يعني سوريه و ليبي چرخش به‌نفع عراق ايجاد شده و عراق از حمايت شديد كشورهاي مرتجع عرب بهره‌مند است. "طارق عزيز" وزير خارجه عراق، امروز در مصاحبه‌اي با مجله لبناني "الصياد الاسبوع العربي" درباره موضع امريكا گفته‌است: «ما بايد موضع كنگره (امريكا) را در قبال اين رسوايي مورد بررسي قرار دهيم، ولي هم‌زمان عقيده داريم كه امريكا از پشت به عراق خنجره زده‌است.» با اين حال وي اعلام كرد كه دولتش از اين موضع امريكا كه ايران را مسئول ادامه جنگ شناخته‌است، استقبال مي‌كند. طارق عزيز سپس افزوده‌است: «ولي دولت امريكا بايد اين موضع خود را به نحو يك سياست محسوس تشريح كند.» در ادامه مصاحبه وي در مورد گزارش‌هاي منتشر شده مبني بر اين‌كه امريكا و شوروي هر دو خواهان شكست ايران نيستند، گفته‌است: «ما همچنين چيزي را نمي‌خواهيم، ولي قصد داريم از سياست توسعه‌طلبانه ايران جلوگيري كنيم و به نظر من دو ابرقدرت با چنين چيزي موافق‌اند.» طارق عزيز درباره سوريه نيز گفته‌است كه عراق از تلاش‌هاي اعراب براي حل اختلاف اين كشور با سوريه حمايت مي‌كند. عزيز در اين مصاحبه همچنين از موضع تازه ليبي در برابر جنگ خليج‌فارس كه ايران را مسئول ادامه رويارويي مسلحانه با عراق دانسته‌است، استقبال كرد. "ملك حسين" شاه اردن نيز براي ملاقات با مقام‌هاي حكومت عراق و حمايت از آن‌ها در جنگ با ايران، سفر يك روزه خود را به عراق آغاز كرد. به گزارش راديو بغداد، ملك‌حسين امروز وارد بغداد شده و با صدام‌حسين مذاكره كرده‌است. به گفته راديو بغداد «صدام در اين مذاكرات اوضاع مستحكم جبهه‌هاي جنگ و قدرت و توانايي نيروهاي مسلح عراق را در نابودي تجاوزات ايران و حمايت از عزت و سربلندي و كرامت عراق عليه دشمن و نقش بزرگ عراق را در پايداري و سربلندي امت عرب ستود. راديو بغداد افزود كه شاه حسين نيز بار ديگر بر تأييد و پشتيباني دولت و ملت اردن از عراق كه از سرزمين و عزت خود و از كرامت امت عرب دفاع مي‌كند، تأكيد نمود.» يمن شمالي نيز صريحاً حمايت خود را از عراق اعلام كرده‌است. "قاضي عبدالكريم العرشي" معاون رئيس‌جمهوري و رئيس مجلس جمهوري يمن (يمن شمالي) امروز در ديدار با سفير عراق در صنعا بار ديگر موضع ثابت دولت و ملت يمن را در كنار عراق در جنگ عليه ايران، اعلام كرده و ملت‌هاي عرب را به پشتيباني از عراق در اين جنگ فراخوانده است. العرشي تأكيد كرده كه هدف ايران از ادامه اين جنگ، يك خطر استراتژيك نه فقط بر ضد عراق، بلكه بر ضد تمامي امت عرب است.

گزارش- 218

هفته‌نامه "نوول آبزرواتور" چاپ پاريس، در يك مقاله تحليلي در مورد جنگ تحميلي به بررسي علل حمايت اعراب از صدام و پي‌آمدهاي پيروزي ايران در جنگ پرداخته‌است. در بخشي از اين مقاله آمده: «ايران آرام آرام ولي قاطعانه جنگ را در همه زمينه‌ها مي‌برد و همه قدرت‌هاي بزرگ جهان از هم‌اكنون اين دورنما را در استراتژي‌هاي درازمدت گنجانيده‌اند. از شش سال پيش تاكنون كشورهاي غرب به عراق اميدواري داشته‌اند ولي اكنون همه آن‌ها با اطمينان از پيروزي امكان‌پذير ايران، در برنامه‌هاي استراتژيك خود به‌ناچار تجديدنظر كرده‌اند. تعادل قوا به نحوي قاطع به نفع ايران بر هم خورده است، تقريباً همه اعراب حاضرند از صدام‌حسين سلب حمايت كرده او را ساقط كنند مشروط به آن كه چنين اقدامي به بازگشت آرامش در منطقه و دست‌كم به بي‌طرفي ايران كه رفتاري تهديدآميز دارد، منتهي شود.» اين هفته‌نامه در ادامه با تأكيد مجدد به اين‌كه در درازمدت برنده اين جنگ ايران خواهد بود، با طرح اين پرسش كه پي‌آمدهاي آن براي منطقه و براي جهان چه خواهد بود، سه نظريه را مورد بررسي قرار داده‌است: «نخستين نظريه دورنماي فاجعه‌آميزي را مجسم مي‌سازد. يك ديپلمات غربي پيش‌گويي مي‌كند كه بدون صدام، موج بنيادگرايي اسلامي شيعه در فاصله زماني پانزده روز عراق را فرا خواهد گرفت، زيرا چگونه ممكن است كشوري كه اماكن مقدسه شيعيان در آن قرار دارد و 60% جمعيت شيعه آن همواره مورد ظلم و ستم بوده‌اند، پس از ده سال استبداد بعثي آرام باشد؟! يكي از كارشناسان مي‌گويد ظرف چند ماه پس از پيروزي ايران دست‌كم پنج جمهوري اسلامي وجود خواهد داشت: عراق، لبنان، سوريه، خليج و مصر. دومين نظريه، احتمال پيدايش وضعي شبيه لبنان در عراق است كه براساس آن در صورت سقوط رژيم بغداد در برابر موج اسلامي، تركيه همچون دومين حصارگاه به نام همه اعراب وارد مداخله مي‌شود و خلاصه در صورت مداخله تركيه، جمهوري عراق ممكن است به سه بخش تقسيم گردد: يك جمهوري اسلامي شيعه‌نشين در جنوب، يك جمهوري سني بعثي در مركز، و يك كردستان سني تحت حمايت تركيه در شمال. در چنين صورتي چه دليلي دارد كه سوريه نيز سني، علوي و دروز، چهار لبنان و حتي دو اردن يكي بدوي و ديگري فلسطيني، وجود نداشته‌باشد؟ سومين فرضيه، احتمال رستاخيز اسلام پيش‌رو و نوين است. رهبران عرب فقط در آرزوي چنين احتمالي هستند. آنان به اتفاق به دفاع از تجديد اسلامي در برابر اسلام ظلمت‌خواه و پس‌گرا برخيزند. ولي چگونگي قيام هنوز مبهم مانده‌است. اگر عراق مغلوب شود، كدام كشور عربي به جنگ ايران فاتح خواهد رفت. اگر ايران در جنگ برنده شود، هر كشوري به نوبه خود ضربه خواهد ديد. يكي فرانسه كه مبلغ 24 ميليارد فرانك قراردادهاي نظامي و غيره از عراق طلب دارد. ديگري امريكا كه با ناشي‌گري تمام (همان‌طور كه ماجراي ايران‌گيت نشان داد) براي نزديكي به ايران تلاش مي‌كند و بالاخره اتحاد شوروي به مخمصه افغانستان گرفتار شده و به هيچ‌وجه مايل نيست دايره اين گرفتاري به كشورهاي مجاور وسعت يافته و مسلمانان خودش را نيز در بر گيرد. اما مقصود و هدف نهايي چيز ديگري است: آينده اسلام و بنابراين آينده حداقل يك ميليارد انسان بستگي مستقيم به اين جنگ دارد كه بيش‌تر ايدئولوژيكي است تا نظامي؛ درواقع زير پوشش مذهب و اخلاق دو برداشت از انسان در بر دارد. درحال حاضر شرق و غرب اروپا، جهان عرب و جهان سوم اين جنگ عمده را كه از كنترل و حتي از فهم آن‌ها بيرون است، بدون هيچ‌گونه هيجان و تشويق مي‌نگرند و اين جنگ روزي آنان را در بر خواهد گرفت و از خواب غفلت ناگهان بيدارشان خواهدكرد.»

گزارش- 219

در پي بمباران مناطق كردنشين شمال عراق به وسيله نيروي هوايي تركيه و اعتراض جمهوري اسلامي ايران به تركيه، اتحاديه ميهني، حزب دمكرات و نهضت روحانيت كردستان عراق نيز در بيانيه‌هاي جداگانه حمله هوايي تركيه را به مناطق آزاد شده در شمال عراق در نزديكي مرز تركيه و عراق، محكوم كردند. در بيانيه اتحاديه ميهني كردستان عراق آمده‌است: «. . . اين عمل وحشيانه كه باعث به شهادت رسيدن تعداد زيادي زن و كودك و مرد بي‌گناه شد، نشان داد كه رژيم عفلقي بغداد براي حفاظت از مرزهاي خود زبون است و رژيم فاشيستي تركيه نيز با ادامه دادن به حملات خود در كردستان عراق، به اين منطقه و نفت كركوك چشم طمع دارد.» در بخشي از بيانيه نهضت روحانيت كردستان عراق نيز آمده‌است: «. . . دولت تركيه با اهدافي تحركات خود را عليه كردستان عراق آغاز كرده كه براي نمونه مي‌توان از پركردن خلأ نيروهاي بعثي كه ناشي از اعزام همه‌جانبه آن‌ها به جبهه‌هاي جنوب براي پيش‌گيري از پيروزي انقلاب اسلامي مي‌باشد، نام برد تا حتي‌الامكان مأموريت سركوبي مسلمانان كرد عراقي را در غياب صدام عهده‌دار شده‌باشند.» حجت‌الاسلام "حكيم" رئيس مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق نيز در سخناني خطاب به دولت تركيه گفت: «ما به شما نصيحت مي‌كنيم كه دست از اين اعمال برداشته و روابط دوستانه خود با ملت عراق را از بين نبريد و باعث نشويد كه ملت ما اين حركات را كمك به سركوبي مردم مظلوم عراق به حساب آورند.» سفارت تركيه در تهران با صدور بيانيه‌اي برداشت‌هاي اعلام شده از حمله هوايي تركيه را "سوء تعبير" خواند و تكذيب كرد. در قسمتي از اين بيانيه كه در اختيار خبرگزاري جمهوري اسلامي قرار گرفت، آمده‌است: «با كمال تأسف مشاهده شده عمليات نيروي هوايي تركيه در 4 مارس (13 اسفند) 1987 در فراسوي مرز عراق عليه عوامل تروريست مستقر در نقاط معين مجاور مرز مشترك، در برخي كشورها مورد سوء تعبير قرار گرفته‌است. بنابراين نماياندن اين جنايات تأسف‌آور كه منبع آن برون مرزي است به‌عنوان وقايعي كه در داخل تركيه روي داده و ادعاي آن كه تركيه در صدد يافتن بهانه‌اي براي ورود به خاك عراق است، كاملاً بي‌اساس مي‌باشد. سياست خارجي تركيه همواره نمايان‌گر رعايت تماميت ارضي و استقلال كشورهاي جهان سوم و همچنين عدم دخالت در امور داخلي آن‌ها بوده‌است.» روزنامه "ليبراسيون" نيز در تفسيري درباره بمباران نواحي كردنشين به وسيله جنگنده‌هاي تركيه، نوشته‌است: «تركيه از ده‌ها سال پيش تاكنون همواره سعي كرده‌است كردهاي داخلي را با سركوب مرعوب كند ولي امروزه نهضت كردها با برجستگي خودنمايي مي‌كند. در شمال عراق دو نهضت عمده كردهاي مسلح يكي حزب دمكرات كردستان عراق به رهبري "مسعود بارزاني" و ديگري اتحاديه ميهني كردستان عراق به رهبري "جلال طالباني" كه مدت‌ها رقيب يكديگر بودند، يك ماه پيش معاهده دوستي با يكديگر امضا كردند. هر دو نهضت كه مخالف رژيم صدام‌حسين هستند، از روي مصلحت و ضرورت با ايران همراه شده‌اند و به نظر مي‌رسد كردهاي ب.كا.كا. (حزب كارگران كردستان تركيه) نيز به آن‌ها پيوسته‌اند.» ليبراسيون در پايان اعلام كرده‌است: «رهبران آنكارا از تضعيف عراق در جنگ خليج‌فارس نگران شده و از امكان تأسيس يك كردستان خودمختار تحت نظارت و سرپرستي ايران در صورت انهدام رژيم صدام حسين، نوعي وحشت در خود احساس مي‌كنند [زيرا در آنِ صورت] كردها در آن واحد حكومت آنكارا را هم از خارج و هم از داخل مورد تهديد قرار خواهند داد.»

گزارش- 220

در هفته گذشته بار ديگر قيمت نفت خام در بازارهاي جهاني با كاهش عمده‌اي روبه‌رو شد. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، اين كاهش موجب نگراني جدي اعضاي اوپك شده‌است. اعضاي اين سازمان متوجه شده‌اند كه تخلف از مصوبات اوپك به زيان همه آن‌ها است و درآمدهاي اين كشورها را بيش از پيش كاهش خواهد داد. همين توجه باعث شده كه كشورهاي مختلف عضو اوپك دست از تخلف برداشته و ديگر كشورهاي عضو به‌خصوص توليدكنندگان بزرگ آن يعني عربستان سعودي و ايران كه حفظ قيمت بالاي نفت براي آن‌ها نه تنها از نظر اقتصادي، بلكه از نظر حفظ وجهه سياسي نيز مهم است، به كاهش توليد و رساندن آن به ميزاني كم‌تر از سهميه خود مصمم شوند و در نتيجه ميزان توليد اوپك را به زير سقف تعيين شده 8/15 ميليون بشكه در روز برسانند. به گفته رئيس كنفرانس اوپك و وزير نفت نيجريه، در ماه فوريه كشورهاي ايران، عربستان سعودي، نيجريه و قطر كمتر از سهميه‌هاي تعيين شده براي خود نفت توليد كرده‌اند. گفتني است كه پايين بودن توليد اوپك در مقايسه با سقف روزانه 8/15 ميليون بشكه‌اي آن و تأييد اين امر به‌وسيله منابع معتبر، عاملي اساسي در جهت افزايش قيمت نفت در هفته گذشته بوده‌است. در آخرين روز هفته ميلادي (شنبه) در حالي كه حجم معاملات نفتي خيلي كم بود، بهاي هر بشكه از نفت خام سبك "وست تگزاس اينتر ميدييت" تحويلي در ماه آوريل، در بورس نيويورك از مرز 18 دلار فراتر رفت. در اين هفته بهاي نفت خام سبك "وست تگزاس اينتر ميدييت" در بورس نيويورك بالاتر از قيمت بازار آزاد نفت خام سبك "برنت" درياي شمال بود كه خود بالاتر از قيمت نفت خام "دوبي" در بازار آزاد بود. تفاوت قيمت اين انواع نفت خام بيش از هفته‌هاي قبل شد.

منابع و مآخذ روزشمار 1365/12/17