1359.09.25
| روزشمار جنگ سال 1359 1359.09.25 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | بیست و پنج آذر |
| تاریخ شمسی | 1359.09.25 |
| تاریخ میلادی | 16 دسامبر 1980 |
| تاریخ قمری | 8 صفر 1401 |
گزارش - 596
انهدام دو نفربر عراقي توسط مين در نوار مرزي مهمترين خبر جبهه جنوب در اين روز بود. اين مينها روز پيش توسط يك گروه عملياتي از سپاه هويزه، حوالي پاسگاه برزگري تعبيه شده بودند. [۱]
گزارش - 597
ستاد عملياتي سپاه پاسداران در غرب كشور ضمن ارسال گزارشي، وضعيت و استعداد نيروهاي عراقي مستقر در محور قصرشيرين و سرپل ذهاب را بصورت زير تشريح كرد : برابر اخبار رسيده ارتش عراق از آغاز تصرف قصرشيرين، بخش قره خاندره را كه بين قصرشيرين و خسروي است، بصورت پادگان در آورده است. استعداد نيروي مستقر در آن، يك گردان با تجهيزات كامل است كه از نظر تداركات از مرزباني قصرشيرين تغذيه مي‌شوند. برابر گزارش ژاندارمري، واحدهايي كه در اطراف قصرشيرين مستقر هستند، حدود سه گردان تخمين زده مي‌شوند كه مقر فرماندهي آنها در هتل فرهاد قصرشيرين و شهرباني اين شهر است. يك گروهان ارتش عراق بين سرپل ذهاب و قصرشيرين مستقر شده است. يك واحد توپخانه سنگين ارتش عراق در سرقزن مستقر است كه داراي 12 بولدوزر و گريدر و 56 تانك و 52 دستگاه زيل و 10 آمبولانس و 4 آشپزخانة صحرايي است و اكثر توپهايي كه به طرف جبهه سرپل ذهاب و بالاطاق شليك مي‌شود، از آن واحد است. در سرآب ذهاب، يك گردان دشمن در داخل ساختمانها
مستقرند. برابر گزارش مركز اطلاعات و بررسيهاي سپاه غرب، ارتش عراق توپخانه خود را بالاي بازي دراز برده است تا پادگان اباذر را هدف قرار دهد. برابر گزارش ناحيه ژاندارمري، يك گردان ارتش عراق در تپه رش، منطقه سر قلعه ذهاب، مستقر است كه 11 تانك و دو خودروي حامل مهمات و دو بلدوزر و 15 ذيل دارد. يك گردان ارتش عراق در سر قلعه ذهاب مستقر است. [۲]
گزارش - 598
در جبهه شمالي، حدود 60 نفر از نيروهاي ضدانقلاب با تجهيزات و مهمات خود به يكي از روستاهاي اطراف پاوه رفته‌اند و طبق گزارش شهرباني اين شهر قصد حمله به نيروهاي مستقر در اطراف پاوه را دارند. [۳]
گزارش - 599
رئيس ستاد مشترك ارتش در يك مصاحبه مطبوعاتي شركت كرد و به برخي مسائل مطرح شده پاسخ داد. وي مراحل مختلف نظامي را كه از شروع تهاجم عراق تا به آن روز گذشته، بر شمرد و تدابير نيروهاي خودي را توضيح داد. تيمسار فلاحي گفت : در شيوه‌هاي نظامي، آغاز تعرض شرايطي دارد. يعني در حالي كه ارتش عراق در حال تعرض است، اگر تعرض متقابلي بر او هدايت بشود، يك نبرد تصادفي است و در نبرد تصادفي، تلفات و ضايعات فراوان خواهد بود. اين است كه در مرحله اول ما بايد ارتش عراق را متوقف
رئيس ستاد مشترك ارتش (تيمسار فلاحي « شهيد »)
مي‌كرديم كه چنين كرديم. در مرحله دوم تثبيت و زمين‌گير كرديم. در مرحله سوم، توان رزمي
دشمن را تا آن حد كاهش بدهيم كه ما قادر به آغاز تعرض و تداوم اين تعرض باشيم. بايد توجه
داشت كه در تعرض، هدف انهدام نيروهاي دشمن است، وگرنه اگر منظور دور كردن خطر و
بيرون راندن دشمن بود، ممكن بود اين كار را به تدريج از هفته‌هاي پيش آغاز كنيم. [۴]
گزارش - 600
امروز در پايان سمينار فرماندهان سپاه، قطعنامه‌اي توسط فرماندهان امضاء شد و در
اختيار رسانه‌هاي گروهي قرار گرفت كه به قسمت‌هايي از آن اشاره مي‌شود : « لازم است جهت ادامه عمليات سپاه، با ايجاد نقاط آمادگاه در سراسر كشور، سلاح و مهمات كافي در اختيار سپاه قرار داده شود تا بتواند كارآيي خود را در مقابله با دشمنان انقلاب به كار گيرد. با توجه به مسئوليت سپاه و سازمان‌دهي بسيج نيروهاي مردمي كه پايه‌هاي آن را سپاه به وجود آورده است و از طرف ملت و نمايندگان محترم مجلس شوراي اسلامي رسماً به سپاه محول شد، لازم است امكانات و تجهيزات كافي در اختيار سپاه قرار گيرد تا به نحو شايسته اين نيروي عظيم مردمي را سازمان دهد و اهداف عالي امام را به نحو احسن اجرا كند … با توجه به اختياراتي كه در قانون اساسي براي ارتش و سپاه پاسداران تعيين شده، هيچ شخص يا گروهي حق تشكيل ستاد يا گروه مسلح را نداشته و مسلح كردن مردم از طريق بسيج سپاه پاسداران انجام خواهد گرفت تا در آينده عناصر فرصت طلب و گروههاي مسلح غير مسئول و جاه طلبان سياست باز با تثبيت موقعيت خود شخصيت كاذب نيابند. [۵]
گزارش - 601
به مناسبت بزر گداشت « روز وحدت روحاني و دانشجو » از سوي شوراي هماهنگي تبليغات، راهپيمايي سراسري اعلام شد كه با توجه به وقايع اخير، اين امر مورد استقبال نيروهاي خط امام قرار گرفت و در نخستين گام، حضرات آيات مدني، امام جمعه تبريز ؛ دستغيب، امام جمعه شيراز ؛ صدوقي، امام جمعه يزد ؛ اشرفي اصفهاني، امام جمعه باختران ؛ بيانيه مشتركي صادر كردند و ضمن اعلام آمادگي براي انجام راهپيمايي خواستار حمايت راهپيمايان از ولايت فقيه و روحانيت خط امام شدند. در پي اين اطلاعيه، اقشار مختلف مردم تهران و شهرستانها و نهادهاي انقلابي اعلام كردند كه در راهپيمايي شركت خواهند كرد. نمايندگان مجلس شوراي اسلامي نيز اعلام كردند كه در راهپيمايي روز پنجشنبه شركت خواهند كرد. متعاقب آن، رياست مجلس شوراي اسلامي گفت : من خبر را ديروز از راديو شنيدم كه گفته شد مجلس تعطيل مي‌شود و آنها در راهپيمايي شركت مي‌كنند، من آن را عمل خوبي تشخيص دادم، زيرا طبعاً جامعه يكپارچه در آن شركت خواهد كرد و درست نيست كه نمايندگان اين جامعه شركت نكنند. بطور كلي اين اقدام نمايندگان در واكنش به بي حرمتي كه به امام شده بود، كار بجايي است و نشان همان حساسيت و هشياري انقلابي مردم است. شايد دشمنان قصد داشته‌اند كه آزمايشي بكنند و اگر جامعه واكنش مناسب نشان نداد، قدمهاي بعد را بردارند و طبعاً بايد با يك خيزش عمومي براي هميشه آنها را مايوس كرد و به دنيا فهماند كه اين امام نه در
زمان حياتشان بلكه قرنها بعد از حياتشان هم در جامعة ايران و بلكه مستضعفين جهان جا خواهند داشت و ايشان به يك شخصيت مقدسي تبديل شده‌اند كه در تاريخ به عنوان عنصر نجات بخش مستضعفين تثبيت شده است و به ايشان نمي‌شود بي حرمتي كرد. [۶]
گزارش - 602
67 تن از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي طي انتشار نامه‌اي خواستار حفاظت از اسرار مجلس و مجازات عاملين افشاي آن شدند. در اين نامه آمده است : از آنجا كه افشاي اسرار كشور خصوصاً هنگام جنگ، خطراتي عظيم مي‌تواند داشته باشد و مجلس شوراي اسلامي طبيعتاً و به حكم قانون اساسي مخزن اسرار و محور امور مهم كشور است و اصل 69 قانون‌اساسي ناظر بر اين مطلب است، لذا بايد ترتيبي اتخاذ شود كه حفاظت اسرار مجلس شوراي اسلامي تضمين شود. اما بر خلاف قانون اساسي و طبيعت سري بودن جلسات، متاسفانه مشاهده مي‌شود كه يكي از بزرگترين مسئولان و مجريان قانون اساسي، مسائل سري و غير علني مجلس را در چند نوبت، آن هم تحريف شده در روزنامه انقلاب اسلامي، تحت عنوان كارنامه رياست جمهوري افشاء نموده و علاوه بر اينكه دشمن قطعاً از مطالب منتشره استفاده مي‌نمايد، به علت تحريف مسائل مطروحه، ارتش كه از احترام خاص نمايندگان مردم برخوردار است، به مجلس شورا بدبين خواهد شد و بديهي است كه اين موضوع موجب شكاف بين ارتش و ملت گردد و ضربات جبران ناپذيري به انقلاب اسلامي و استقلال كشور وارد آورد. ما امضاء كنندگان ذيل به حكم وظيفه ديني و قانوني خود خواستاريم كه مجلس شوراي اسلامي از شوراي عالي قضايي و شوراي عالي دفاع بخواهد اين نقض آشكار قانون اساسي و افشاي اسرار حياتي كشور به خصوص در زمان جنگ و تضعيف مجلس شوراي اسلامي تحت پيگرد قانوني قرار گيرد تا مسببين آن، از افشا‌كننده تا نشر دهنده، مشخص و مجازات گردند. [۷]
گزارش - 603
در مورد اختلافات داخلي، در سر مقاله روزنامه انقلاب اسلامي به قلم سيد حسين نواب صفوي آمده است : از ماهها پيش به اين سو، رياست جمهوري، بالاترين مقام اجرايي كشور كه از اقبال و آراء كافي عوام برخوردار است، در معرض گستاخي‌ها و استهانت بسيار واقع شده و اين در حالي است كه وي در جبهه‌هاي غرب و جنوب كشور در دفاع از ميهن اسلامي از هيچ تلاشي فروگذار نيست. مخالفين او، و از جمله آقاي نخست وزير كه قاعدتاً تابع مقام رياست جمهوري است، در بي‌پروايي و ناديده گرفتن اختيارات رئيس جمهور، هيچ‌گونه تهاون و سستي به خود راه نمي‌دهند و بي‌آنكه انديشه كنند كه عواقب ناگوار مترتب بر اين اجحافات، هر آينه مي‌تواند اسلام و ايران و انقلاب را با خطر جدي مقابل كند، كه كرده است. [۸] خبرگزاري پارس نيز درباره بازتاب اقدامات دو تن از نمايندگان (سلامتيان و لاهوتي) كه به نفع رئيس جمهور فعاليت مي‌كنند، نوشت : در پي سخنراني دو تن از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي در مشهد، گروههاي چپ كه تا قبل از اين جرأت ظاهر شدن در اجتماعات و تظاهرات را نداشتند، از جوي كه به وجود آمده، استفاده كردند و در پايان سخنراني سلامتيان بصورت گروهي در سطح شهر تظاهرات نموده، شعارهايي چون « مرگ بر بهشتي » و « صدا و سيماي ما از چنگ حزب حاكم آزاد بايد گردد » سر دادند. در ساعات مختلف شبانه روز شهر را به آشوب كشيدند، ولي واكنش مردم، بطور موقت اندكي از بحران كاست. [۹] نشريه رنجبران، ارگان گروه مائويستي رنجبران، نيز بطور ضمني به دفاع از بني‌صدر پرداخته، مي‌نويسد : يكي از مشكلات قابل توجه نيروهاي ايران كه هنوز نتوانسته توانايي‌هاي جنگي خود را به منصه ظهور گذارد، گذشته از لطمات ناشي از انحرافات سياسي گذشته كه باعث تضعيف نسبي نيروهاي مسلح و در مركز آن نيروهاي سه گانه ارتش بوده است، باز هم موضوعي سياسي مربوط به وحدت در هدايت و رهبري جنگ است. [۱۰] در يك بولتن داخلي سپاه كه در تيراژي محدود منتشر مي‌شود، مقاله‌اي تحت عنوان « پشت پرده هياهو » درج شده است كه نارضايتي سياسي موجود در سپاه از رفتار رئيس جمهور و عملاً فرمانده كل قوا در آن آشكارا ابراز گرديده است. اين مقاله، بخصوص به آن دليل كه از ناحيه يك ارگان نظامي انقلابي انتشار يافته است، معرف و بازگو كننده خوبي براي تضاد سهمگيني است كه در شرايط اشغال بخشي از كشور، در مركزيت سياست و نيروهاي مسلح ايجاد شده و از داخل حيات انقلاب را تهديد مي‌كرد. در اين مقاله چنين آمده است : اخيراً شاهد حركاتي برنامه ريزي شده از سوي گروههاي ضدانقلابي هستيم كه بطور گسترده در بعضي نقاط كشور انجام مي‌گيرد. در تاريخ (11/9/59)، زندانيان به رهبري كومله‌ايها و مجاهدين خلقي‌هاي زنداني در وكيل آباد مشهد، دست به اغتشاش مي‌زنند و با اعتراض به دادگاههاي انقلاب خواهان رسيدگي و بازديد علي تهراني و آقاي بني‌صدر مي‌شوند. (13/9/59) ديوارهاي داخلي زندان را خراب كرده و آتش سوزي به راه مي‌اندازند و اين بار با زندانيان مواد مخدر به جبهه متحدي عليه ارتجاع ! تشكيل داده‌اند. در روزهاي 13، 14، 15 آذر، جبهه متحد گروههاي ضدانقلاب از فدائيها، توفانيها و مجاهدين خلق كه در شهرهاي شمالي فعاليت مي‌كنند و پايگاه بيشتري دارند، در آمل در‌گيري‌هاي وسيع همراه با راه بندانها و آتش سوزيها به وجود مي‌آورند. در همين روزها در لاهيجان و رودسر وقايع مشابهي اتفاق مي‌افتد و عده‌اي از مردم بي‌گناه كشته مي‌شوند. حتي مجاهدين خلق و همدستانشان با خانواده مقتول درگير مي‌شوند كه جنازه را به زور بگيرند و به نام تشييع جنازه هوادار شهيد دامنه درگيريها را وسعت بدهند. شعارها عبارتند از : « مرگ بر پاسدار »، « مزدور برو گم شو »، « بني‌صدر حمايتت مي‌كنيم » و نظاير اينها. همزمان در مدارس تهران اغتشاش و درگيري شدت مي‌گيرد و نيروهاي مترقي ! كه دشمن اصليشان ارتجاع ! است و اغلب كار مسلحانه هم مي‌كنند، سازمان دهي لازم را براي بسيج هواداران خود عليه ارتجاع و استبداد حاكم انجام مي‌دهند. معتقدات و طرز تفكر دانش‌آموزان مسلمان كه اغلب برادران و پدرانشان در جبهه به سر مي‌برند يا شهيد شده‌اند، از طريق اعلاميه و به طور شفاهي از سوي اين عناصر مورد ناسزا و فحاشي قرار مي‌گيرند و با كوچكترين اعتراض كار به كتك‌كاري مي‌رسد. در حقيقت دو خط جدا از هم عملاً به نوعي ارتباط متقابل و هماهنگي رسيده‌اند : خط اول تمام گروههاي ضدانقلابي خط امريكا كه دشمن اصليشان ارتجاع ! است و در رأس آنها مجاهدين خلق است كه عملاً به خدمت صدام مشغولند و خط دوم، خط ليبراليستي كه مدتهاست براي به دست آوردن حاكميت بر انقلاب و جانشين كردن خط خود به جاي خط انقلاب، به انحاء مختلف تلاش مي‌كند. اين رابطة متقابل به اين صورت خود را نشان داده كه خط دوم با تمام قوا حمله سختي را شروع مي‌كند و با استفاده از كليه امكانات و نيروهاي قابل استفاده به ضربه زدن(بحث آزاد بدون حريف قطب زاده، راهپيمايي قم و قطعنامة معروف جلوي منزل آقاي پسنديده، مراسم سراي دستمالچي خلق مسلمان در بازار، سخنرانيهاي علي تهراني و لاهوتي در دخانيات عليه سپاه شيطان ! سخنراني عاشورا در ميدان آزادي، مراسم مشهد و شعارهاي فوق انقلابي ! هواداران و يكه تازي كيهان آقاي يزدي و ميزان و …) مشغول است. خط اول در اين ميان با بازارگرمي، سر و صدا و جيغ و كف، نقل و انتقالات اخبار معين، ساختن و انتشار شايعات و مطرح كردن شعارهاي مناسب مشغول است. در اين ميان سخنراني امام كه به طور مستقيم راهپيمائي كذايي قم و مراسم (سراي دستمالچي) بازار تهران را بشدت محكوم كرد، برداشتن دكتر يزدي از راس كيهان در همان عصر عاشورا توسط امام قبل از اينكه خاتمي مسئول جديد از ماموريت خارج از كشور برگردد. صراحت و عرياني بيش از حد سخنرانان آزاديخواه ! واكنش وسيع روحانيت و مردم و اظهار نگراني رزمندگان جان بركف در جبهه‌ها و مسائلي ديگر خط دوم را به موضع ضعف مي‌كشاند. ارگان نهضت آزادي نامة سرگشاده‌اي به امام مي‌نويسد كه مملكت دارد به سوي كمونيسم مي‌رود، ما آزادي اين را نداريم كه اعلامية « كانالهاي ارتباطي امام » نوشته مهندس بازرگان را چاپ كنيم (اعلاميه‌اي كه روزنامه‌هاي ديگر به عنوان افشاگري قسمتي از آن را چاپ كردند)، لاهوتي و سلامتيان به پرت و پلاگويي مي‌افتند تا آنجا كه سلامتيان يادش مي‌رود كه ديگري زودتر از او خودش را امام و رهبر خيال كرده و درباره وقايع اصفهان مي‌گويد : « مطمئن هستم و مي‌دانم كه مردم اصفهان اهل كوفه نيستند » (شايد آقاي سلامتيان هم در نوشتن كتاب كيش شخصيت شركت داشته است)، مسأله قانون اساسي مطرح مي‌شود، در مجلس و سخنرانيها، درباره وظايف قانوني و حدود اختيارات هر كدام از مسئولين مملكتي صحبتهايي مي‌شود، خيلي‌ها ياد روزي مي‌افتند كه روزنامة انقلاب اسلامي با طرح كاريكاتور يك مترسك نقش رئيس جمهور را از نظر قانون اساسي بيام كرده بود. خط دوم احساس مي‌كند كه هر چه به حملة مستقيم ادامه دهد، بيشتر ضرر مي‌كند و بيشتر افشاء مي‌شود. حالا وقت آن است كه جاي جبهه و پشت جبهه عوض شود. خط اوليها فعال مي‌شوند و تا آنجا كه مي‌توانند مي‌تازند و خط دومي‌ها به تطهير آنها و آماده كردن ميدان مانور برايشان مي‌پردازند. روزنامة انقلاب اسلامي، علياصغرحاج سيدجوادي را كه مدتها بايگاني شده بود به صفحه اول مي‌آورد. او پس از تسخير لانه جاسوسي به سفر ! اروپا رفت تا اختناق ! كمي كاهش يابد و « توپخانه‌اي كه دروغ شليك مي‌كند » به وسيله آزاديخواهان ! خاموش شود و « شلتاق نازخاتوني » توسط جبهه‌اي متشكل از بختيار و اويسي تا مجاهد و فدايي ضدامپرياليست ! فروكش كند. (« توپخانه‌اي كه دروغ شليك مي‌كند » و « شلتاق نازخاتوني » عناويني است كه علياصغرحاج سيدجوادي به افشاگريهاي دانشجويان مسلمان پيرو خط امام داده بود.) روزنامه انقلاب اسلامي او را به صفحه اول مي‌آورد تا دوباره يادآوري كند « صداي پاي فاشيسم » را و با « محاكمه خياباني » و « از دبيرستان تا اوين » تصوير مي‌كند، بدتر از ساواكيهايي را كه از خيابانها مجاهدين ! و از دبيرستانها مبارزين ! را به قربانگاهي نامعلوم مي‌برند، ولي اصل قضيه را مي‌توان اين طور بيان كرد : متخصصين دكور تلاش مي‌كنند كه صحنه آماده شود براي ورود يك ناجي ! يك سپهسالار ديگر از تبار پارتها و اشكانيان با اين تفاوت كه اين بار جاي اينكه سردار از كوهستان و جنگل با سواران شمشيرزن بيايد، از فرنگ آمده است و مجهز به اسلام علمي و « تبت يدا ابي‌لهب و تب » [۱۱]
گزارش - 604
روزنامه آلماني فرانكفورترالگماينه در بحثي پيرامون بازارهاي تامين سلاح دو كشور
درگير مي‌نويسد : هر دو كشور از شوروي اسلحه دريافت مي‌كنند. ايران مهمات، روغن مخصوص ماشين‌آلات نظامي و ديگر تجهيزات نظامي ساخت بلوك شرق را از طريق لهستان، چكسلواكي، بلغارستان و كره‌شمالي دريافت مي‌دارد. اين لوازم از سوريه به ايران حمل مي‌شوند. عراق از اتحاد جماهير شوروي، تجهيزات سنگين نظامي را براساس قراردادهايي كه قبل از بروز جنگ ايران و عراق منعقد شده، دريافت مي‌دارد. ايران و عراق از بازارهاي اسلحه در كشورهاي بي‌طرف و ممالك عضو ناتو نيز سلاحهاي دست دوم خريداري مي‌كنند. به گزارش اين روزنامة آلماني، وضع تهيه لوازم يدكي براي ايران چنان دشوار شده كه در حال حاضر فقط 15 درصد از نيروهاي هوايي ايران قادر به انجام عمليات نظامي است. [۱۲]
گزارش - 605
دربارة كنفرانس كشورهاي عضو اوپك كه در اندونزي برگزار شد، راديو مسكو اظهار داشت : كنفرانس اوپك در جزيره بالي (در اندونزي) مورد توجه شديد مفسران قرار گرفته است. كنفرانس كشورهاي صادر كننده نفت در سطح وزيران، كه نمايندگان تمامي سيزده كشور نفتي در آن شركت داشتند، به خاطر ادامه درگيري مسلحانه ميان ايران و عراق در محيطي دشوار برگزار شده است. به خاطر اين درگيري صادرات نفتي بازارجهاني مختل شده است. كشورهاي سرمايه‌داري كه مصرف كننده نفت كشورهاي اوپك و نيز وابسته به سازمان بين المللي انرژي هستند، توليدكنندگان نفت را آشكارا مورد حمله قرار داده‌اند .... گزارشهاي رسيده از جزيره بالي حاكي است كه وزيران نفت توانستند يكپارچگي سازمان را با وجود درگيري مسلحانه ايران و عراق حفظ كنند و به دو كشور توصيه نموده‌اند تا به جنگي كه نه تنها به آنها آسيب مي‌رساند، بلكه به تمام اعضاي اوپك لطمه مي‌زند، خاتمه دهند. [۱۳] راديو لندن نيز همزمان با پايان دادن اين كنفرانس، تصميمات نهايي آن را بدين صورت جمع بندي كرده است : كنفرانس اوپك پايان يافت و وزراي نفت اوپك عازم فرودگاه هستند. در بيانيه پاياني اين كنفرانس، قيمت نفت افزايش يافته كه در سه مرحله انجام مي‌گيرد. عربستان سعودي، بزرگترين صادر كننده نفت، قيمت نفت خود را دو دلار افزايش داد و به 32 دلار براي هر بشكه رساند. كشورهاي ديگر خليج فارس قيمت‌هاي جديد كه 36 دلار است، تعيين خواهند كرد و كشورهاي افريقايي سختگير، قيمت نفت خود را به 40 دلار رساندند. [۱۴]
پاورقی‌ها
منابع و مآخذ روزشمار 1359/09/25
- ↑ سند شماره 002257 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ : گزارش واحد اطلاعات سپاه سوسنگرد ، 27/9/1359.
- ↑ سند شماره 047510 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ : گزارش ستاد عملياتي سپاه در غرب كشور ، سر پل ذهاب ، 25/9/1359.
- ↑ سند شماره 047572 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ : ستاد مشترك ارتش ، 25/9/1359.
- ↑ روزنامه انقلاب اسلامي ، 25/9/1359
- ↑ پيشين.
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي ، 26/9/1359.
- ↑ روزنامه انقلاب اسلامي ، 26/9/1359.
- ↑ . ماخذ شماره 4.
- ↑ سند شماره 002257 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ : گزارش واحد اطلاعات سپاه سوسنگرد ، 27/9/1359.
- ↑ نشريه « رنجبر » ارگان حزب رنجبران ، شماره 126 ، 25/9/1359.
- ↑ دفتر سياسي سپاه ، رويدادها و تحليل ، شماره 6 ، 25/9/1359.
- ↑ ماخذ شماره 9 ، راديو كلن.
- ↑ ماخذ شماره 9 ، بخش عربي راديو مسكو ، 25/8/1359.
- ↑ ماخذ شماره 9 ، بخش عربي راديو لندن ، 25/8/1359.