1367.01.09
| روزشمار جنگ سال 1367 1367.01.09 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | نه فروردین |
| تاریخ شمسی | 1367.01.09 |
| تاریخ میلادی | 29 مارس 1988 |
| تاریخ قمری | 10 شعبان 1408 |
گزارش - 307
از اولين ساعات امروز عمليات تصرف ارتفاعات باني‌بنوك، كاني‌اسكان و دره‌گلان در شرق شهر شاندري عراق (در شمال شهر سيدصادق) در شمال منطقه‌ي عملياتي والفجر10 آغاز شد.(1) براي اجراي اين عمليات كه با هدف ترميم جناح شمالي عمليات والفجر10 و تسهيل در عمليات‌هاي بعدي آغاز شده، مأموريت تصرف ارتفاع باني‌بنوك به عهده‌ي لشكر52 قدس و تصرف ارتفاع كاني‌اسكان به تيپ23 بعثت سپرده شده است. بر اساس برنامه، قرار است هر دو يگان هم‌زمان وارد عمل شوند. همچنين به دليل مشكلات عقبه‌ي يگان‌هاي عمل‌كننده بايد هوانيروز عمليات را پشتيباني كرده، در انتقال شهدا و مجروحان به آن‌ها كمك كند.(2) نيروهاي لشكر52 قدس در ساعت 2:15 صبح با نيروهاي دشمن درگير شدند، اما به دليل وجود استحكامات بسيار دشمن؛ وسعت منطقه و وجود موانع سيم خاردار ميدان مين عميق و 3 رديف كانال، تصرف و پاك‌سازي منطقه به طول انجاميد. در نهايت، رزمندگان تا ساعت 4 صبح موفق به تصرف ارتفاع باني‌بنوك و ارتفاع كناري آن موسوم به كله‌اسبي شدند و حدود 30 نفر از نظاميان عراقي را در اين مكان اسير كردند. نيروهاي تيپ بعثت كه حركت خود را با تأخير آغاز كرده بودند در ساعت 6 صبح كاني‌اسكان را تصرف كردند.(3) عراق به دليل از دست دادن باني‌بنوك و ارتفاعات اطراف آن قبضههاي ادوات خود را عقب برد و از ساعت 6 صبح اقدام به گلوله‌باران وسيع باني‌بنوك كرد و از ساعت 9 صبح نيز بدون وقفه به شليك گلوله‌هاي شيميايي پرداخت و منطقه را آلوده كرد. همچنين به طور گسترده به وسيله‌ي بال‌گرد و هواپيماهاي پي.سي7 با موشك خطوط يگان‌هاي حمله‌كننده را هدف قرار داد. بنا به گفته‌ي برادر علي عبداللهي فرمانده لشكر قدس، درك دشمن از عمليات اين لشكر و تيپ بعثت، تصرف اين ارتفاعات و سپس بستن تنگه‌ي شاندري (حد فاصل ارتفاعات سورن تا روستاي شاندري) و تصرف شهرهاي شاندري و سيدصادق بود؛ لذا حجم آتش توپ‌خانه، كاتيوشا، بال‌گرد و هواپيما را به كارگرفت و منطقه را در ابعاد وسيعي بمب‌باران و گلوله‌باران شيميايي كرد. از سوي ديگر، پشتيباني رزمندگان نيز به عنوان يك معضل پيش رو بود و نيروها ضمن مقابله با دشمن، با كمبود تجهيزات و امكانات مواجه شدند. با اجراي آتش شديد دشمن و بالا رفتن تعداد مجروحان و شهدا، نياز رزمندگان به مهمات و تداركات بيش‌تر شد، لكن دور بودن عقبه؛ نبود جاده و وارد نشدن هوانيروز سبب شد پشتيباني مناسبي از نيروها انجام نشود و پيكر شهدا و مجروحان عمليات از شب گذشته بر زمين بماند.(4) به دليل وجود يخ و برف زياد و نبود جاده، يگان‌ها امكانات خود را با بلدوزر تا حدود 700 متري ارتفاع سورن آورده، از آن‌جا تا خط به وسيله‌ي نيروي پياده حمل مي‌كردند. اين مسير طولاني آن قدر نامناسب بود كه امكان استفاده از قاطر نيز وجود نداشت و لشكر قدس حدود 900 نفر را براي تدارك رساني به كارگرفت. البته، مقداري امكانات و تجهيزات به خط رسيد كه كفاف نيروها را نمي‌داد، طوري كه تا ساعت 18 امروز مهمات رزمندگان تمام شد و نيروها از باقي‌مانده‌ي مهمات عراقي‌ها استفاده كردند. به دليل استفاده‌ي وسيع دشمن از آتش توپ‌خانه و گلوله‌باران شيميايي مواضع نيروهاي لشكر قدس و تيپ بعثت؛ فراهم نشدن زمينه براي تدارك رزمندگان و افزايش تدريجي تعداد شهدا و مجروحان، مسئولان لشكر52 قدس به عزيز جعفري فرمانده قرارگاه قدس اعلام كردند كه قادر به حفظ مواضع تصرفشده نيستند. شدت آتش دشمن در خط و مسير تردد و تدارك به حدي بود كه فرمانده لشكر قدس اعلام كرد از يك گردان كه براي كمك به نيروهاي در خط اعزام شد و نفرات آن 260 نفر بود، زماني كه گردان به خط رسيد تنها 110 نفر باقي‌مانده بود و فرمانده گردان و معاون وي نيز در خط شهيد شدند. فرمانده قرارگاه قدس به‌اجبار به اين يگان‌ها اعلام كرد كه از نقاط تصرفشده عقب بيايند؛ لذا باقي‌مانده‌ي نيروها از حدود نيمه‌شب عقب‌نشيني خود را آغاز كردند و حدود 35 شهيد نيز در منطقه روي زمين ماند.(5) برادر اسدالله احمدي راوي قرارگاه نيروي زميني سپاه پاسداران در يادداشت خود به نقل از برادر حجازي قائم‌مقام نيروي مقاومت بسيج دلايل حفظ نكردن ارتفاعات تصرفشده را در اين عمليات اين گونه يادداشت كرده است: 1. نيروها امكان حركت و مانور نداشتند در حالي كه تمركز فرماندهي و آتش روي اين ارتفاعات بود. 2. دشمن قبل از عمليات آرايش مناسب و آمادگي خوبي داشت. 3. دشمن حساسيت ويژه روي ارتفاع باني‌بنوك داشت و دليل آن تونلي** بود كه از وجود آن اطلاع داشت و اين را مقدمه‌ي عمليات ديگري براي تنگه‌ي شاندري مي‌دانست. 4. دشمن دو روز قبل از عمليات روي باني‌بنوك گلوله‌ي شيميايي مي‌ريخت. 5. نداشتن عقبه و دور بودن منطقه‌ي درگيري كه نيروها مي‌بايستي مسير زيادي را پياده طي مي‌كردند و امكان باز شدن تونل هم به دليل نياز به برف‌روبي و انفجار كوه وجود نداشت. برادر حجازي همچنين در مورد نظر فرماندهان سپاه پاسداران براي اجراي عمليات در اين دو ارتفاع افزود: آقا رحيم (صفوي) به دليل زياد شدن خط با عمليات در اين‌جا مخالف بود. نظر ما هم همين بود. البته، تيپ بيت‌المقدس در حين عمليات والفجر10 در اين‌جا عمل كرد و 60، 70 نفر هم اسير گرفت، اما ما نظرمان اين بود كه عراق به اين خط حساس شده است؛ بنابراين، خط پدافندي را زياد مي‌كند و حفظ آن مشكل است، اما آقاي محسن رضايي مي‌گفت اجراي عمليات در اين قسمت تضمين خط را بالا مي‌برد.(6)
گزارش - 308
با توجه به محدوديت توان يگان‌ها و در اختيار نداشتن نيروي تازه‌نفس براي توسعه‌ي مناطق تصرفشده در عمليات والفجر10 در ارتفاعات جنوب درياچه‌ي دربنديخان، قرارگاه فتح تصميم گرفت اهداف اين عمليات را به تكميل تصرف ارتفاع شاخ شميران و تثبيت آن محدود كند. مأموريت اجراي عمليات در اين منطقه به تيپ18 الغدير واگذار شد. اين تيپ از شب گذشته و امروز 3 گردان نيرو وارد منطقه كرده، پس از شناسايي و كسب آمادگي براي ساعت 23 امشب اعلام آمادگي كرد. تيپ الغدير مأموريت داشت يال زبانه‌يي ارتفاع شاخ شميران ـ كه اين ارتفاع را به ارتفاع برددكان متصل مي‌كند ـ و روستاي رزين را تصرف كند.(7) امروز همچنين درباره‌ي نحوه‌ي اقدام توپ‌خانه حين اجراي عمليات تيپ الغدير و براي مقابله با ضد حمله‌هاي دشمن هماهنگي شد. تصميم ديگر آن است كه هم‌زمان، نيروهاي تيپ انصارالرسول(ص) كه مسئوليت ايجاد امنيت جاده‌ي چم سراژين (به عنوان عقبه‌ي خشكي ارتفاع شاخ سورمر و شاخ شميران) را عهده‌دار بودند، اقدام به پيشروي به سمت يال زبانه‌يي كرده، در نقاط مسلط به جاده‌ي چم سراژين مستقر شوند و موقعيت خود را در دفاع از اين جاده بهبود ببخشند. در عين حال، لشكرهاي 27 محمد رسول‌الله(ص) و 10 سيدالشهدا(ع) نيز بايستي با كمك جهاد سازندگي و آوردن تانك و قبضههاي ادوات، خطوط دفاعي خود را در دشت تولبي اصلاح و تقويت كنند. در ساعاتي كه نيروهاي تيپ الغدير در حال كسب آخرين آمادگي و هماهنگي براي اجراي عمليات بودند و هنوز رزمندگان راهي مواضع دشمن نشده بودند، نيروهاي عراقي از ساعت 17 و از دو مسير به سمت مواضع تيپ18 الغدير و لشكر57 ابوالفضل(ع) در ارتفاع شاخ شميران پاتك كردند و توپ‌خانه‌ي دشمن نيز هم‌زمان آتش سنگيني را روي جاده‌ي چم سراژين اجرا كرد به طوري كه تردد خودروها را بر روي اين جاده مختل كرد و چند ماشين حامل مهمات مورد اصابت قرار گرفته، منهدم شدند. نيروهاي عراقي علاوه بر اين حركت، به خطوط دفاعي لشكر27 محمد رسول‌الله(ص) نيز فشار آوردند.(8) همين موضوع سبب شد تا تمركز فرماندهي و نيروهاي تيپ18 الغدير كه از روز قبل مسئوليت پدافند در شاخ شميران را به عهده گرفته بود، متوجه دفع ضد حمله‌ي دشمن شود. با دفاع رزمندگان اين يگان و اجراي آتش روي نيروهاي عراقي به‌مرور از فشار دشمن كاسته شد.(9) به رغم پاتك عراق، پس از آن‌كه فشار نيروهاي عراقي كاهش يافت. تيپ18 الغدير به استعداد 4 دسته در ساعت 23، حركت خود را به سمت دشمن آغاز كرد. روشن بودن منطقه زير نور ماه سبب شد فرمانده گردان عمل‌كننده با احتياط و كندي نيروهاي خود را به جلو حركت دهد. تدبير فرمانده گردان آن بود كه رزمندگان زماني به زير پاي دشمن برسند كه هوا كاملاً تاريك باشد و اين خود سبب تأخير در آغاز عمليات شد و نيروهاي اين يگان نتوانستند در زمان اعلام شده با دشمن درگير شوند.(10)
گزارش -309
گزارش‌هاي دريافتي امروز از منابع اطلاعاتي قرارگاه نوح و قرارگاه كربلا همچنان از فعاليت رو به افزايش عراقي‌ها در مناطق عملياتي جنوب خبر مي‌دهد. در گزارش نوبه‌يي واحد اطلاعات قرارگاه نوح آمده است كه ارتش عراق فعاليت‌هاي عمومي خود شامل فعاليت‌هاي پياده، زرهي، توپ‌خانه، موتوري، دريايي و هوايي را در منطقه‌ي فاو همچنان ادامه مي‌دهد. همچنين در محور ام‌القصر اقدام به احداث و توسعه‌ي چندين كانال كرده و گاه به اجراي آتش تهيه‌ي توپ‌خانه روي مواضع يگان‌ها مي‌پردازد. امروز صبح نيز چند تن از نيروهاي دشمن در حال توجيه شدن به منطقه در محور ام‌القصر مشاهده شده‌اند. معاونت اطلاعات قرارگاه نوح با جمع‌بندي فعاليت‌هاي ارتش عراق در اين منطقه، حمله‌ي دشمن در فاو را محتمل اعلام كرده است.(11) گزارش‌هاي دريافتي از منطقه‌ي فاو گاه متناقض و در مواردي موجب نگراني است. صبح امروز به فرمانده كل سپاه گزارش شد كه برادر سيدعلي حسيني‌تاش جانشين فرماندهي نيروي دريايي سپاه از جنوب خبر داده كه عراق در فاو تحركاتي داشته است كه فرمانده كل سپاه پرسيد تجمع نيرو داشته يا حمله كرده است كه پس از پي‌گيري تلفني، احمد غلامپور فرمانده قرارگاه كربلا بدون اشاره به جزئيات يا دلايل اعلام اين خبر اعلام كرد موضوع خاصي نبوده است.(12)
گزارش - 310
تشكيل اولين جلسه‌ي سياست‌گذاري ستاد تبليغات جنگ؛ اعلام اجراي مانور در تهران؛ تجهيز و آموزش كاركنان چندين واحد نظامي و انتظامي و اتخاذ تصميمات مشابه در استان‌هاي گوناگون از جمله اقدامات امروز دستگاه‌هاي تبليغاتي و اجرايي كشور براي مواجه شدن با حملات شيميايي احتمالي عراق به شهرهاي كشور است. امروز جلسه‌ي سياست‌گذاري ستاد تبليغات جنگ با موضوع تعيين سياست خبري داخلي و وظيفه‌ي دستگاه‌هاي تبليغاتي كشور در صورت حملات شيميايي عراق به شهرها تشكيل شد. در اين جلسه، حاضران پس از گفت و گو درباره‌ي حملات شيميايي به مناطق مسكوني مرزي ايران سياست خبري زير را درباره‌ي تهديدهاي اخير عراق به بمب‌باران شيميايي شهرهاي بزرگ و مناطق مسكوني كشور تصويب كردند: 1. سياست خبري داخل كشور با اطمينان‌بخشي كامل توأم باشد. 2. كار آموزش عمومي پدافند شيميايي جدي‌تر دنبال شود و آموزش مردم تسريع شود. 3. اخبار حملات شيميايي دشمن به مواضع رزمندگان در جبهه‌ها و نيز روستاي مرزي منتشر شود. البته، ارائه‌ي آمار و اطلاعات با توجه به محدوديت يا گستردگي حجم حملات دشمن باشد. 4. در پخش اخبار به عمليات نظامي رزمندگان، فعاليت‌هاي نيروي هوايي و… توجه شود و بازتاب فاجعه‌ي حلبچه در اولويت بعدي قرار گيرد.(13) همچنين مقرر شد به آموزش كاركنان و تجهيز سازمان‌هاي تابعه و مأموران كلانتري‌هاي تهران به تجهيزات كامل دفاع شيميايي نيز توجه شود. سپاه پاسداران نيز امروز اعلام كرد با هم‌كاري دستگاه‌هاي امدادي پايتخت از جمله فرمانداري، كميته، شهرباني، ژاندارمري، آتش‌نشاني، هلال احمر، شهرداري و بهداري، مانور مقابله با حملات شيميايي در مناطق مختلف شهر برگزار خواهد شد. يكي از اين مانورها روز 25 فروردين در شميرانات اجرا مي‌شود. سپاه پاسداران از مردم دعوت كرد در كلاس‌هايي كه از 20 فروردين در مساجد، ادارات و كارخانه‌هاي تهران آغاز خواهد شد شركت كنند.(14)
گزارش - 311
سرنشينان 2 شناور نظامي عراقي و 3 قايق كويتي كه در پوشش ماهي‌گيري در حال شناسايي و جمع‌آوري اطلاعات در خور عبدالله در منطقه‌ي عمومي فاو بودند به كمين شناورهاي سپاه برخوردند و 9 نفر از آنان دست‌گير شدند. به گزارش نيروي دريايي سپاه پاسداران، ساعت 6:30 صبح امروز، 2 فروند از شناورهاي مسلح واحد طرح و عمليات نيروي دريايي به تعدادي قايق نظامي از نوع گشت ساحلي و چند قايق ماهي‌گيري برخورد كردند كه به محض نزديك شدن نيروهاي خودي 2 قايق نظامي فرار كردند و سرنشينان 3 فروند شناور ديگر كه ظاهراً ماهي‌گيري مي‌كردند بعد از يك درگيري مختصر در حالي كه قصد فرار داشتند، دست‌گير شدند و قايق‌هاي آن‌ها نيز به داخل منتقل شد. در اين گزارش آمده است كه همه‌ي دست‌گيرشدگان مصري هستند.(15) امروز همچنين يك قايق سرگردان ايراني در نزديكي سواحل جنوبي تنگه‌ي هرمز به وسيله‌ي ناوچه‌هاي كشور عمان كنترل و به مسقط برده شد. اين قايق كه سه روز قبل ساعت 6 صبح به منظور گشت‌زني از قشم حركت كرده بود، پس از آخرين تماس راديويي در ساعت 9 صبح و اعلام اشكال در سيستم ارتباطي و يكي از موتورهاي شناور، ارتباطش قطع شد و به پايگاه خود مراجعت نكرد.(16) در پي اين واقعه، مقامات وزارت دفاع امريكا ادعا كردند در اين قايق توپ‌دار ايران ـ كه عمان آن را توقيف كرده ـ منازعه‌يي روي داده و فرمانده قايق كشته شده است. همين مقامات گفتند يك خدمه‌ي باقي‌مانده‌ي اين قايق در دست عماني‌ها است و جسد فرمانده نيز يافت شده است. اين منابع تأكيد كردند كه جزئيات حادثه همچنان مبهم است و عمان هنوز اطلاعات كافي ارائه نكرده است. يك منبع اعلام كرد: اين حادثه را يك واقعه‌ي خاص تلقي مي‌كنيم، اما به نظر ما يك واقعه‌ي ويژه و جالب توجه است. اين حادثه در يك قايق گشتي "بوگامار" ساخت شوروي روي داده است. اين قايق‌ها 13 متر طول دارند و ايران در آن‌ها مسلسل و برخي سلاح‌هاي ديگر نصب كرده است. از اين قايق‌ها به طور گسترده در حمله به كشتي‌ها استفاده مي‌شود.(17)
گزارش - 312
هواپيماهاي عراقي به 4 شهر و 7 روستاي كشور و تأسيسات نفتي جزيره‌ي لاوان حمله كردند. در اين حملات 29 نفر شهيد و 158 نفر مجروح شدند و خساراتي هم به بار آمد. در يكي از اين حملات، ساعت 16:03 امروز دو فروند هواپيماي ميراژ عراقي خرم‌آباد را بمب‌باران كردند. در اين اقدام انتهاي خيابان ناصرخسرو مورد اصابت قرار گرفت و 2 مدرسه و چند واحد مسكوني تخريب شد. يك مسجد و يك واحد آموزشي نيز در پشت پمپ‌بنزين شهر هدف بمب قرار گرفت و تخريب شد. همچنين 25 نفر از اهالي شهر شهيد و 115 نفر مجروح شدند.(18) از سوي ديگر، هواپيماهاي عراقي در چند نوبت حداقل 7 روستاي اطراف شهر مريوان را در استان كردستان بمب‌باران كردند. در اولين اقدام، در دو نوبت در ساعت‌هاي 8:30 و 8:40 روستاهاي ذلكه، بهرام‌آباد و دره‌ناخي و همچنين پل سه‌راه ويسه ـ سيانا بمب‌باران شد. در اين حملات، 7 راكت به سوي اين مناطق پرتاب شد و در نتيجه 3 نفر از اهالي شهيد و تعدادي مجروح شدند.(19) در ساعت 16:45 نيز روستاي درگاه شيخان بمب‌باران شيميايي شد. در اين بمب‌باران كه از عوامل تاول‌زا و خردل استفاده شده است، 15 نفر مصدوم شدند و چند خانه نيز آسيب ديد.(20) غرب شهر باختران هم در ساعت 12:57 به وسيله‌ي يك فروند هواپيماي عراقي بمب‌باران شد كه يكي از4 بمب عمل نكرد. بر اثر انفجار بمب‌ها كه يكي از آن‌ها به درب تعميرگاه ترابري سنگين سپاه در ديزل‌آباد اصابت كرد، يك نفر شهيد و 20 نفر مجروح شدند و به چند منزل مسكوني و تجاري و چند دستگاه خودرو نيز آسيب وارد شد.(21) در حمله به شهر همدان كه ساعت 14 انجام شد، ساختمان تأسيسات سازمان آب شهر و 4 نقطه‌ي مسكوني در حوالي پارك شهيد مدني هدف قرار گرفت كه بر اثر آن 2 نفر مجروح شدند و به اين مكان‌ها و 2 دستگاه اتومبيل خساراتي وارد آمد.(22) در استان ايلام، ساعت 16:10، دو فروند هواپيماي عراقي با تجاوز به حريم هوايي استان، 8 نقطه‌ي شهر آبدانان را هدف قرار دادند كه بر اثر آن يك نفر شهيد و 5 نفر مجروح شدند و 11 واحد مسكوني و تجاري تخريب شد.(23) به تأسيسات نفتي جزيره‌ي لاوان نيز در دو نوبت حمله شد. در اولين اقدام، ساعت 00:25 بامداد، 2 موشك به سوي جزيره شليك شد كه يكي در آب و ديگري در انتهاي جزيره منفجر شد و تلفات و خسارتي در بر نداشت. حمله‌ي بعدي ساعت 14:16 انجام شد. در اين حمله به ساختمان آتش‌نشاني، يك دستگاه ماشين آتش‌نشاني و برخي تجهيزات اين واحد صدماتي وارد شد. به ايستگاه سيلندر پركني گاز مايع؛ 2 مخزن نفت و يك منبع آب شيرين نيز خسارات جزئي وارد شد و 2 نفر دچار گازگرفتگي شدند.(24) عراق در اطلاعيه‌ي نظامي 3103 اذعان كرد كه به شهرهاي همدان، كرمانشاه و خرم‌آباد حمله كرده است و مدعي شد در شب گذشته دو هدف بسيار بزرگ دريايي را به طور مؤثر هدف قرار داده است.(25) منابع آگاه ايراني در استان بوشهر ادعاي عراق در حمله به هدف‌هاي دريايي را تكذيب كردند.(26)
گزارش - 313
بخش‌هاي آسيب‌ديده‌ي پالايشگاه تبريز كه در نتيجه‌ي حملات هوايي عراق آسيب ديده بود بازسازي و از امروز راه‌اندازي شد. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، اين پالايشگاه در طول جنگ تحميلي به دفعات هدف حملات هواپيماهاي عراقي قرار داشته است كه آخرين بار در 18 دي 1365 به وسيله‌ي چند فروند هواپيما بمب‌باران شده است و قسمت‌هاي مختلف تصفيه و لوله‌هاي انتقال مواد آن خسارات ديده‌اند. پالايشگاه تبريز از زمان بمب‌باران با حدود 30 درصد ظرفيت كار مي‌كرد كه با تلاش شبانه‌روزي كاركنان و متخصصان، قسمت‌هاي آسيب‌ديده‌ي پالايشگاه بازسازي و راه‌اندازي شد. بمب‌باران پالايشگاه تبريز مشكلاتي را در تأمين مواد سوختي به‌ويژه گاز مايع براي مردم ايجاد كرده بود كه با راه‌اندازي قسمت‌هاي آسيب‌ديده، توزيع اين مواد به حالت عادي خود بازگشته است و گاز مايع نيز به گونه‌يي مطلوب در شهر تبريز توزيع مي‌شود.(27)
گزارش - 314
امريكا با وجود آوردن 60 كشتي جنگي و 20 هزار سرباز به منطقه‌ي خليج فارس هنوز قادر نيست جلو حملات به نفت‌كش‌ها از جمله نفت‌كش‌هاي امريكايي كه با پرچم ليبريا، انگلستان يا فرانسه حركت مي‌كنند را بگيرد. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي از كويت، ژنرال والري سيبرگييف فرمانده واحدهاي نيروي دريايي شوروي مستقر در خليج فارس، در گفت و گويي با روزنامه‌ي كويتي الانباء كه در شماره‌ي امروز اين نشريه چاپ شد، با اعلام مطلب فوق حضور ناوگان‌هاي جنگي بيگانه در آب‌هاي منطقه را عامل تشنج خواند و گفت: اوضاع در منطقه با حضور گسترده‌ي اين كشتي‌هاي جنگي بحراني‌تر شده است. وي افزود: وجود ناوگان‌ها ميزان برخورد ميان اين نيروها را افزايش داده و ممكن است در نهايت به كشمكش خطرناكي ميان اين كشتي‌ها بينجامد و خسارات جاني سنگيني بر جاي گذارد. وي تعداد كشتي‌هاي جنگي شوروي در آب‌هاي خليج فارس را تنها 4 فروند ذكر كرد و گفت شوروي از زمان برخورد مين با كشتي ژنرال جيكوف درصدد برآمد كه چند كشتي از جمله دو "مين‌ياب" به منطقه اعزام كند. وي با تأكيد بر اين‌كه شوروي در نظر ندارد تعداد كشتي‌هاي جنگي خود را در منطقه افزايش دهد، گفت: حضور كشتي‌هاي جنگي در منطقه با ميزان فعلي، امنيت منطقه را به خطر انداخته است. فرمانده واحدهاي نيروي دريايي شوروي در منطقه با اشاره به پيش نيامدن برخورد‌هايي ميان كشتي‌هاي جنگي روسي و غربي در آب‌هاي منطقه ظرف يك سال گذشته گفت: شوروي در سال 1972 و سال 1986 به‌ترتيب با امريكا و انگلستان قراردادهايي مبني بر جلوگيري از وقوع هرگونه برخورد ميان نيروهاي كشورهاي مذكور در آسمان و دريا امضا كرده است. اين ژنرال روسي در پاسخ به سؤالي درباره‌ي شيوه‌ي واكنش مسكو در برابر حمله‌ي احتمالي ايران عليه كويت گفت: نيروي دريايي شوروي در آب‌هاي منطقه اهداف مشخص و معدودي براي اسكورت نفت‌كش‌هاي روسي در راه‌هاي بين‌المللي منطقه دارد و در نظر ندارد از مرز مأموريت تعيين‌شده‌ي خود پا را فراتر بگذارد.(28)
گزارش - 315
حجت‌الاسلام سيدعلي‌اكبر محتشمي‌پور وزير كشور پس از بازديد از مناطق تصرفشده در عمليات والفجر10 و شركت در صبحگاه مشترك نيروهاي نظامي و انتظامي، در مصاحبه‌ي مطبوعاتي در سنندج درباره‌ي حادثه حلبچه و سامان‌دهي اهالي حلبچه گفت: محافل جهاني بمب‌باران شيميايي حلبچه را با حمله‌ي امريكا به دو شهر هيروشيما و ناكازاكي مقايسه مي‌كنند، اما ما معتقديم اين جنايت در تاريخ بي‌سابقه است، چراكه اين دو شهر در ژاپن توسط يك كشور بيگانه و استعمارگر كه كاري جز جنايت ندارد، بمب‌باران اتمي شدند، حال آن‌كه اين جنايت در شهر حلبچه به دست خود حكومت عراق انجام شد. وي در مورد رسيدگي به مصدومان و مهاجران شهرها و مناطق آزادشده گفت: با توجه به اين‌كه اطبا و كادر درماني ايران در طول جنگ تحميلي بهترين تجربه‌ها را در زمينه‌ي درمان مصدومان شيميايي كسب كرده‌اند، اين بار نيز با مهارت و ايثار و ازخودگذشتگي مصدومان را تحت درمان قرار دادند، طوري كه تا كنون بسياري از مصدومان شيميايي از بيمارستان‌ها مرخص شده‌اند. وزير كشور همچنين به پذيرايي و اسكان حدود 500 هزار مهاجر و پناهنده‌ي عراقي در طول 7 سال جنگ تحميلي اشاره كرد و گفت: مردم عراق به صورت موقت به جمهوري اسلامي ايران مهاجرت كرده‌اند و آن‌هايي كه توانايي لازم را دارند پس از سازمان‌دهي به هم‌راه نيروهاي اسلام به جنگ با صدام خواهند رفت. آقاي محتشمي خاطرنشان كرد: پس از آزادسازي شهرهاي حلبچه و خرمال و دوجيله حدود 50 هزار نفر از مردم مسلمان استان سليمانيه به ايران اسلامي مهاجرت كرده و در مكان‌هاي امن در استان‌هاي باختران و كردستان و ساير مناطق اسكان داده شده‌اند و امكانات وسيعي از سوي همه دستگاه‌ها براي پذيرايي هر چه بيش‌تر از آنان به كارگرفته شده است. در اين بين نبايد از پذيرايي گرم مردم مسلمان اين مناطق چشم‌پوشي كرد، چراكه با تمام توان و امكانات شخصاً پذيراي ميهمانان عزيز و مهاجر عراقي بوده و هستند.(29)
گزارش - 316
خاوير پرز دكوئيار در اطلاعيه‌يي كه امروز انتشار يافت، از انتقادهاي شديد طارق عزيز وزير امور خارجه‌ي عراق عليه او و سازمان ملل، به دليل محكوم كردن كاربرد سلاح‌هاي شيميايي اظهار تأسف كرد. با اين حال، رسانه‌هاي عراق همچنان به نوشتن مطلب عليه دبيركل و شوراي امنيت مي‌پردازند. به گزارش خبرگزاري فرانسه، دبيركل سازمان ملل در اطلاعيه‌ي خود كه سخن‌گوي وي آن را قرائت كرد، يادآور شد هدف اساسي او پايان دادن فوري به جنگ ويران‌گر ميان ايران و عراق بر اساس قطع‌نامه‌ي598 شوراي امنيت بوده است. دكوئيار مراتب تأسف خود را در مقابل تشديد اخير جنگ به رغم درخواست‌هاي جامعه‌ي بين‌المللي ابراز داشت و خاطرنشان كرد: آيا اكنون وقت آن نيست كه در خصوص اوضاع به يك بحث و جدل عمومي تن در داد. در ادامه‌ي گزارش خبرگزاري فرانسه آمده است: وي اعلام كرد كه بيش از هر زمان وقت آن فرارسيده كه به جنگ خاتمه داده شود و به همين دليل بار ديگر سخنان 22 مارس (دوم فروردين 1367) خود را كه در آن از طرفين جنگ خواسته بود از شدت يافتن جنگ جلوگيري كرده، جو مناسبي را براي ازسرگيري مذاكرات صلح فراهم آورند، متذكر شد.(30) از سوي ديگر، رسانه‌هاي عراقي به انتقادهاي خود از دبيركل و شوراي امنيت ادامه دادند. به گزارش خبرگزاري تانيوگ يوگسلاوي، روزنامه‌ي الثوره ارگان حزب بعث عراق، در شماره‌ي امروز خود نوشت: شوراي امنيت با روش غير قاطع كه در تعويق اجراي تحريم عليه ايران به سبب امتناع آن از اجراي قطع‌نامه‌ي598 مشهود است، در واقع تهران را به ادامه‌ي تجاوز به عراق تشويق مي‌كند. اين روزنامه در تفسير خود نوشته است كه در تصويب قطع‌نامه براي پايان دادن به جنگ اشتباهي شده و آن تعيين نكردن مهلتي براي پايان دادن به جنگ است و اين موضوع سبب شده است تا تهران بتواند به بهانه‌هاي گوناگون از توقف جنگ امتناع كند.(31) روزنامه‌ي القادسيه ارگان وزارت دفاع عراق نيز در سرمقاله‌ي امروز خود ضمن حمله به دبيركل سازمان ملل متحد و برخي طرف‌ها كه استفاده‌ي عراق از سلاح‌هاي شيميايي را محكوم كرده‌اند، نوشت: سخنان اين عده ظالمانه، مرموز و غير عادلانه است. اظهار نظرهاي اين عده برخلاف حقيقت است و حمايت آشكار از ايران براي ادامه‌ي تجاوز و توسعه‌طلبي‌اش مي‌باشد.(32)
گزارش - 317
سي زن و كودك از كرد‌هاي عراقي كه پس از بمب‌باران حلبچه در بيمارستان‌هاي تهران بستري شده‌اند، امروز براي مداوا به كشورهاي اتريش، آلمان غربي، سوئيس، انگليس و امريكا اعزام شدند. هواپيماي حامل مجروحان ابتدا وارد فرودگاه وين شد و يك جراح پلاستيك اتريشي به معاينه‌ي سرنشينان پرداخت. اين جراح تأكيد كرد: اين افراد در معرض گاز خردل و گاز فلج‌كننده قرار گرفته و مجروح شده‌اند و جراحات شديد و متوسط روي پوست و ريه‌هاي‌شان وجود دارد.(33) به گزارش واحد مركزي خبر، اين هواپيما 7 نفر را در وين پياده كرد و سپس راهي سوئيس شد. در ژنو (سوئيس) نيز 6 نفر شامل 2 مرد و يك زن و 3 كودك پياده شدند كه 3 كودك به شهر لوزان انتقال يافتند و 2 مرد و يك زن در شهر زوريخ بستري شدند. مقامات سوئيسي عنوان كردند اين افراد به دلايل انساني ويزاي ورود گرفته‌اند و هزينه‌ي معالجه‌ي به عهده‌ي دولت ايران است. هواپيما سپس به سوي فرانكفورت، لندن و نيويورك پرواز كرد تا مجروحان را در بيمارستان‌هاي اختصاصي اين شهرها بستري كند. يك تن از مجروحان كه يك زن 45 ساله است، هنگام انتقال به فرودگاه به شهادت رسيد.(34) اين در حالي است كه دانمارك به دليل نداشتن كاركنان ماهر درخواست سفارت ايران را در كپنهاك مبني بر پذيرش قربانيان كرد سلاح‌هاي شيميايي ـ كه عراق به‌كارگرفته است، رد كرد. يك سخن‌گوي بيمارستان ديدور توضيح داد كه اين نخستين بار است كه سرويس‌هاي وي ناگزير به رد كردن بيماران مي‌شوند كه در يك جنگ به شدت زخمي شده‌اند. اين گونه بيماران نياز به يك درمان ويژه‌ي طولاني و توأم با توجه دارند.(35)
گزارش - 318
گروه كارشناسان تسليحات شيميايي، اعزامي دبيركل سازمان ملل براي بررسي آثار و نتايج بمب‌باران‌هاي شيميايي عراق، در دومين روز اقامت خود در ايران، امروز از تعداد ديگري از مصدومان شيميايي در نقاهتگاه شهيد مفتح و بيمارستان لقمان‌الدوله ديدن كردند. افراد اين گروه، به‌ترتيب 15 و 25 مصدوم شيميايي را در اين دو مكان معاينه كرده، پس از مطالعه‌ي پرونده‌ي پزشكي افراد بستري‌شده، گزارش‌هاي جداگانه‌يي از وضعيت آنان تهيه كردند. افراد معاينه‌شده عده‌يي از مصدومان شيميايي شهر حلبچه، تعدادي از ساكنان نواحي سردشت و مريوان و شماري از رزمندگان بستري در اين مكان‌ها هستند. كارشناسان سازمان ملل قرار است پس از پايان بازديد و تكميل پرونده‌ي مصدومان عازم مناطق عملياتي شوند و از مناطقي كه هدف حملات شيميايي قرار گرفته‌اند بازديد كرده، گزارش خود را به دبيركل ارائه دهند تا از آن طريق به شوراي امنيت ارجاع داده شود.(36) امروز همچنين ايان وست فرستاده‌ي كميته‌ي حقوق بشر پارلمان انگليس كه رئيس بخش دارويي يك بيمارستان در لندن است، از مصدومان شيميايي حلبچه ديدن كرد. وي مأموريت يافته است تا در مورد استفاده‌ي عراق از سلاح عليه شهروندان عراقي و ايراني و تأثير عوامل شيميايي بر انسان‌ها و محيط گزارش تهيه كرده، به پارلمان انگليس تسليم كند. دكتر اياوست در گفت و گويي به خبرگزاري جمهوري اسلامي گفت كه با توجه به شواهد باليني و كلينيكي موجود، همه‌ي مصدوماني كه از آن‌ها عيادت كرده در معرض عوامل شيميايي گوناگون، از جمله گاز خردل قرار گرفته‌اند و وي مطمئن است كه حكومت عراق از عوامل شيميايي در جنگ استفاده كرده است. فرستاده‌ي ويژه‌ي پارلمان انگليس همچنين گفت كه شواهد كافي حاكي از استفاده‌ي عراق از سلاح‌هاي شيميايي در جنگ با ايران در دست است و وجود هزاران مصدوم نظامي و غير نظامي كه در بيمارستان‌هاي ايران بستري هستند، تأييد مي‌كند كه عراق مقررات كنوانسيون‌هاي بين‌المللي را كه به‌كارگيري سلاح‌هاي شيميايي را ممنوع كرده، به طور كامل نقض كرده است.(37)
گزارش - 319
نخست‌وزير يونان در ديدار با وزير امور خارجه‌ي ايران، استفاده‌ي عراق از سلاح‌هاي شيميايي در حلبچه را محكوم كرد و خواستار پايان يافتن جنگ شد. علي‌اكبر ولايتي در سفر خود به يونان در ديدار با وزير خارجه و نخست‌وزير اين كشور، مواضع جمهوري اسلامي را درباره‌ي شرايط ايران براي پايان يافتن جنگ تشريح كرد. وي ضمن تأكيد بر مخالفت ايران با هر گونه حمله و ضربه زدن به مناطق مسكوني و اهداف غير نظامي در جنگ، تنها راه حل پايان جنگ را معرفي و تنبيه حكومت عراق به عنوان متجاوز اعلام كرد. ولايتي درباره‌ي عملكرد شوراي امنيت و دبيركل نيز افزود: مجامع بين‌المللي به‌ويژه شوراي امنيت تا كنون نتوانسته‌اند در اين راه گامي بردارند. ما به‌صراحت مواضع و ديدگاه‌هاي خود را درباره‌ي اقدامات و ابتكارات دبيركل بيان كرديم و با دبيركل مذاكرات مفصلي انجام داديم و در اين گفت و گو به نتايجي نيز دست يافتيم، ليكن دبيركل پس از مدتي سكوت اختيار كرد و گفت كه تابع نظرات شوراي امنيت مي‌باشد. به نظر مي‌رسد برخي قدرت‌هاي خارجي عضو دائم شوراي امنيت از جمله امريكا و فرانسه دبيركل را تحت فشار قرار داده‌اند تا از خط مشي خود دست بردارد. متأسفانه بعد از ترديدهاي شوراي امنيت در معرفي حكومت عراق به عنوان متجاوز، اين رژيم ترغيب شده است تا جنايات جنگي خود را افزايش دهد. (38) آندره‌ياس پاپاندرئو نخست‌وزير يونان قول داد كه كشورش پس از بر عهده گرفتن رياست جامعه‌ي اقتصادي اروپا در ژوئيه (تير و مرداد) آينده، تلاش‌هاي خود را براي يافتن راه حلي براي جنگ خليج فارس افزايش دهد. وي گفت: منطقه‌ي خليج فارس اينك وارد يك مرحله‌ي بحراني شده و سؤال اصلي اين‌جاست كه جنگ تحميلي كي و چگونه خاتمه خواهد يافت. نخست‌وزير يونان در پايان اين ديدار در گفت و گو با خبرنگاران ضمن بيان اين مطلب كه يونان خواستار پايان جنگ در خليج فارس است، از انقلاب ايران حمايت كرد. آقاي ولايتي نيز به خبرنگاران گفت: نخست‌وزير يونان را از اوضاع جاري خليج فارس؛ جنگ تحميلي عراق عليه ايران و استفاده‌ي عراق از سلاح‌هاي شيميايي عليه شهروندان عراقي و ايراني مطلع كرده است. رئيس مجلس و وزير خارجه‌ي يونان نيز در ديدار با ولايتي كاربرد سلاح شيميايي در جنگ را محكوم كرده، و خواهان آزادي كشتي‌راني در خليج فارس شدند.(39)
گزارش - 320
به رغم افزايش انتقادها و محكوميت عراق به دليل استفاده از سلاح‌هاي شيميايي در حلبچه و نقاط مسكوني مناطق مرزي ايران، عراق امروز تهديد كرد عليه شهرهاي ايران از سلاح‌هاي شيميايي استفاده مي‌كند. به گزارش خبرگزاري آسوشيتدپرس، نوري نايف رئيس دفتر خبرگزاري عراق در قاهره، گفت كه يك سخن‌گوي صلاحيت‌دار عراقي به وي گفته است عراق ممكن است به عنوان يك اقدام بازدارنده و كيفري تعدادي از شهرهاي بزرگ ايران را هدف حملات شيميايي قرار دهد. نايف كه در پايتخت مصر با خبرنگاران سخن مي‌گفت، افزود: اين سخن‌گو توضيح داد كه ايران هفته‌ي گذشته در كردستان از سلاح شيميايي بهره گرفته و عراق ممكن است ايراني‌ها را از تكرار چنين حملاتي بازدارد.(40) راديو اسرائيل نيز در همين باره اعلام كرد: ناظران سياسي منطقه مي‌گويند، عراق احتمالاً به منظور جلوگيري از پيشروي نيروهاي ايران در استان سليمانيه‌ي عراق اين هشدار را داده است. در اين ميان، شيمون پرز قائم‌مقام نخست‌وزير اسرائيل، در مصاحبه با راديو دولتي فرانسه (آر.اس.آي.) اظهار كرد: اسرائيل از عمل عراق و استفاده از موشك‌هايي كه كلاهك شيميايي دارند نگران است، ولي در صورت لزوم براي مقابله با اين سلاح پاسخ نظامي در دست دارد.(41)
گزارش - 321
با گسترش اعتراض عمومي به استفاده از سلاح‌هاي شيميايي عليه مردم حلبچه، امروز مقامات كشورهاي آلمان، انگليس و شوروي از كاربرد تسليحات شيميايي در جنگ اظهار نگراني كرده، بر منع استفاده از اين سلاح‌ها تأكيد كردند. به گزارش خبرگزاري آسوشيتدپرس، وزير خارجه‌ي آلمان به خبرنگاران خارجي گفت: ما بايد در مذاكرات خود با ابرقدرت‌ها در كنفرانس ژنو، همه‌ي كوشش خود را مبذول داريم تا بدين وسيله استفاده از سلاح‌هاي شيميايي ممنوع اعلام شود. وي در عين حال خاطرنشان كرد كه شوروي پيشنهاد بررسي منع استفاده از سلاح‌هاي شيميايي را كه امريكا دو سال پيش مطرح كرده بود، پذيرفته است.(42) مارگارت تاچر نخست‌وزير انگلستان نيز در مصاحبه‌يي با راديو بي.بي.سي ضمن رد ساخت برخي قسمت‌هاي موشك‌هاي در اختيار عراق توسط كشورش، مدعي شد انگليس در صدور مواد شيميايي كه از آن‌ها مي‌توان در ساختن تسليحات استفاده كرد، دقيق بوده است و افزود: آنچه رخ داده كاملاً متناقض با كنوانسيون سال 1925 ژنو و موضوع بسيار وخيمي است. در واقع، از جنگ اول جهاني به بعد، اين نخستين بار است كه از سلاح شيميايي استفاده شده است. اين امر ضرورت اجراي قطع‌نامه‌ي شوراي امنيت را براي پايان يافتن جنگ ايران و عراق تشديد مي‌كند.(43) در همين حال، رئيس اطلاعات وزارت خارجه‌ي شوروي در كنفرانس مطبوعاتي با ادعاي اين‌كه كاربرد سلاح‌هاي شيميايي در جنگ ايران و عراق موجب نگراني جدي در شوروي شده است، گفت: به نظر ما سخن از نقض پروتكل سال 1925 مصوب در ژنو و همچنين از عملياتي است كه بايد قاطعانه محكوم شود.(44)
گزارش - 322
استفاده‌ي عراق از سلاح‌هاي شيميايي و تأثير آن در كاهش ميزان حمايت قدرت‌هاي جهاني از اين كشور و افزايش محكوميت اين اقدام، موضوع امروز برخي رسانه‌هاي خارجي است. به گزارش راديو امريكا، روزنامه‌ي كريستين ساينس مانيتور نوشته است: استفاده از سلاح‌هاي شيميايي و روش‌هايي تهاجمي كه عراق اخيراً در جنگ با ايران پيش گرفته است، حمايت گسترده‌ي جوامع بين‌المللي را از عراق خدشه‌دار كرده و شانس تحريم تسليحاتي عليه ايران را توسط سازمان ملل متحد كاهش داده است.(45) راديو كلن آلمان نيز در تفسيري با اشاره به اين‌كه بمب‌باران شيميايي حلبچه توجه افكار عمومي جهان را به سوي خود جلب كرده، يادآور شد: از زمان جنگ جهاني اول به بعد تا به حال، در هيچ جايي از دنيا از سلاح‌هاي شيميايي چنان بي‌ملاحظه و بي‌رحمانه استفاده نشده است. ناظران سازمان ملل متحد از كشورهاي بي‌طرف، 3 بار نشانه‌هاي روشن براي حملات شيميايي عليه نيروهاي ايران را به‌ترتيب در سال‌هاي 1984، 1985 و 1986 (از1362 تا 1365) به اثبات رسانده، ولي اين كارشناسان، درباره‌ي استفاده‌كنندگان سلاح‌هاي شيميايي سكوت اختيار كرده‌اند و نامي از هيچ كشوري نبرده‌اند.(46) مجله‌ي آلماني فرانكفورتر الگمانيه نيز با چاپ مطلبي درباره‌ي محكوم كردن اين اقدام عراق توسط مقامات سياسي در چند روز گذشته نوشت: دولت امريكا و همچنين فرانسه افزايش تشنج جديد را محكوم كردند. بعد از آن‌كه تلويزيون امريكا به پخش تصاويري وحشتناك از شهر كردنشين حلبچه اقدام ورزيد، سخن‌گوي كاخ سفيد (فيتز واتر) گفت: ما به‌كارگيري سلاح‌هاي شيميايي و گازهاي سمي را از سوي هر كس و در هر زمان كه باشد، محكوم مي‌كنيم. كميته‌ي بين‌المللي صليب سرخ نيز كاربرد سلاح‌هاي شيميايي را در جنگ خليج فارس به‌شدت محكوم كرد. 12 كشور عضو بازار مشترك و پرز دكوئيار دبيركل سازمان ملل متحد نيز به جمع اعتراض‌كنندگان پيوستند. دبيركل سازمان ملل متحد گفت: دلايل محكمي در دست است كه عراق از سلاح‌هاي شيميايي استفاده كرده و اين امر مغاير قراردادهاي بين‌المللي است.(47)
گزارش - 323
دبيركل اتحاديه‌ي عرب از شوروي و چين خواست تا با شوراي امنيت سازمان ملل براي صدور قطع‌نامه‌يي به منظور تحريم تسليحاتي ايران هم‌كاري جدي كنند. شوروي با اين درخواست پيش از برقراري آتش‌بس در جنگ شهرها به مخالفت پرداخت، اما چين آمادگي خود را براي اين اقدام اعلام كرد. روزنامه‌ي كويتي القبس در شماره‌ي امروز خود با اعلام اين مطلب درباره‌ي جزئيات اين خبر نوشت: شاذلي قليبي دبيركل اتحاديه‌ي عرب در مذاكره‌ي خصوصي خود با ادوارد شوارد نادزه وزير خارجه‌ي شوروي كه در 28 تا 30 اسفندماه گذشته در مسكو انجام شد، اين درخواست را مطرح كرد. اين روزنامه افزود: وزير خارجه‌ي شوروي با اشاره به موافقت اصولي شوروي با قطع‌نامه‌ي598 به دبيركل اتحاديه‌ي عرب اطلاع داد كه مسكو در حال حاضر معتقد است ابتدا بايد جنگ شهرها را ميان ايران و عراق به طور كامل متوقف كرد و سپس كشورهاي عضو شوراي امنيت به بررسي راه‌كارهاي اجراي قطع‌نامه‌ي598 از جمله تحريم تسليحاتي ايران اقدام كنند. القبس همچنين ادعا كرد: مذاكرات مشابهي براي تشويق دولت چين جهت تحريم تسليحاتي ايران ميان دبيركل اتحاديه‌ي عرب و شوچيان وزير خارجه‌ي چين در سفر شاذلي قليبي به پكن انجام شده است و وزير خارجه‌ي چين در اين مذاكرات ضمن اعلام آمادگي كشورش براي موافقت با هر گونه قطع‌نامه‌ي جديد عليه ايران متذكر شد كه چين هرگز به ايران سلاح نخواهد فروخت.(48) سپاه پاسداران در خبرنامه‌ي داخلي خود دليل اتخاذ اين موضع شوروي را كسب امتياز از امريكا در موضوع جنگ ايران و عراق و از سوي ديگر تغيير در موضع ايران در برابر افغانستان عنوان كرده است. در قسمتي از اين تحليل آمده است: با توجه به اين‌كه تداوم شرارت دشمن در استمرار جنگ شهرها منطبق بر تمايلات روس‌ها در اين زمينه است، به نظر مي‌رسد كه مسكو با مشروط كردن طرح تحريم تسليحاتي با پايان جنگ شهرها درصدد است كه همچنان با مقاومت در برابر طرح‌هاي غرب در زمينه‌ي خاتمه‌ي جنگ، امتيازات فراواني را از رقيب خود به دست آورد، به‌ويژه كه روس‌ها در حال حاضر هنوز به هيچ يك از اهداف خود در رابطه با افغانستان و آينده‌ي عراق دست نيافته و امتياز خاصي را در اين باره از ايران و غرب كسب نكرده‌اند. بنابراين، استنباط مسكو اين است كه با كمك به تداوم جنگ شهرها از يك سو به زعم خود مي‌تواند موضع جمهوري اسلامي را برابر قضيه‌ي افغانستان به نفع خويش دگرگون كند و از سوي ديگر برگه‌ي سياسي خاتمه‌ي جنگ را كه تا كنون به طور يك جانبه‌يي در دست امريكا و غرب بوده است با كنترل جنگ شهرها از چنگ رقيب درآورده، حداقل در نتايج و آثار آن خود را شريك كند.(49)
گزارش - 324
در تحليل‌ها اين احتمال داده مي‌شود كه ايران حاضر است به خاطر شوروي با افغان‌هاي مخالف شوروي گفت و گو كنند تا بلكه شوروي از كمك‌هاي خود به عراق بكاهد. روزنامه‌ي امريكايي كريستين ساينس مانيتور در مقاله‌يي با عنوان "نقش ايران در آينده‌ي افغانستان" به بررسي بخشي از جنبه‌هاي رابطه‌ي تهران و مسكو درباره‌ي افغانستان و تأثير آن در ميزان حمايت شوروي از عراق در جنگ با ايران پرداخته و نوشته است: ايران با علاقه‌مندي به پرخاش‌گري‌ها و ستيزه‌جويي‌هاي امريكا و شوروي بر سر پايان دادن به جنگ افغانستان، چشم دوخته است. با آن‌كه ايران ميزبان دو ميليون تن از پناهندگان افغان است، كمك مالي در اختيار بنيادگرايان مذهبي گروه‌هاي مقاومت افغانستان مي‌گذارد و خواستار خروج بدون قيد و شرط نيروهاي شوروي از افغانستان است. رهبران ايران به اين اشاره مي‌كنند كه حاضرند با استفاده از نفوذ خود و به خاطر شوروي با افغان‌ها به گفت و گو بپردازند كه احتمالاً هدف ايران از اين پيشنهاد آن است كه شوروي ممكن است از كمك‌هاي خود به عراق، دشمن سرسخت ايران، بكاهد. ماه گذشته [آيت‌الله] علي خامنه‌اي رئيس‌جمهوري ايران با ولاديمير پتروفسكي معاون وزارت امور خارجه‌ي شوروي ديدار كرد. بعد از اين ديدار، خامنه‌اي گفت: طرح آينده‌ي افغانستان بايد به گونه‌يي باشد كه از نفوذ امريكا بركنار بماند. به گفته‌ي افغان‌هاي در تبعيد، مسكو مايل است مانع از به قدرت رسيدن چريك‌هاي افغان در پاكستان شود، چراكه آنان از حمايت امريكا برخوردار خواهند شد. در نتيجه، شوروي ممكن است پيشنهاد ايران را در اين مورد بپذيرد. ساينس مانيتور مي‌افزايد: گفت و گو‌هاي ايران و شوروي بخشي از سياست‌هاي ايران در برقراري روابط حسنه با شوروي است. بسياري از مقامات ايران از جمله هاشمي رفسنجاني رئيس مجلس اسلامي ايران، از چنين سياستي حمايت مي‌كنند. در عين حال، بسياري از سياست‌مردان ايران با هر گونه مصالحه و سازش با حكومت بي‌خداي شوروي مخالف‌اند. اين انديشه كه عراق در حمله‌ي موشكي به شهرهاي ايران از موشك‌هاي ساخت شوروي استفاده كرده است بسياري را مي‌آزارد و موجبات برانگيخته شدن احساسات ضد شوروي در ايران شده است.(50)
گزارش - 325
حدود يك هفته پس از ادعاي مقامات تركيه مبني بر بمب‌باران يك نقطه در نزديكي مرز تركيه و عراق به وسيله‌ي هواپيماهاي ايراني، وزير دفاع تركيه اعلام كرد برخي قصد دارند پاي تركيه را به جنگ ايران و عراق بكشانند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، ارجان ورال هان وزير دفاع تركيه، امروز در نشست عمومي پارلمان اين كشور در پاسخ به سخنان نماينده‌ي حزب مخالف سوسيال دمكرات خلق، بار ديگر ايران را متهم كرد كه با نيت قبلي قصد بمب‌باران پل ارتباطي هابور واقع در منطقه‌ي مرزي تركيه و عراق را داشته است. تلويزيون تركيه در بخش خبري امشب خود ضمن اعلام اين خبر گفت: نماينده‌ي حزب مخالف سوسيال دمكرات خلق از استان حكاري، امروز در نشست عمومي پارلمان تركيه با طرح اين ادعا كه جنگنده‌هاي ايراني و هواپيماهاي عراق تا كنون بارها به حريم فضايي تركيه تجاوز كرده‌اند، از دولت اوزال به دليل سكوت در برابر اقدامات اين دو كشور انتقاد كرد. بنابر اين گزارش، وزير دفاع تركيه در پاسخ به سخنان اين نماينده، بار ديگر جمهوري اسلامي ايران را متهم كرد كه با نيت قبلي، روز پنجشنبه‌ي گذشته به قصد بمب‌باران پل ارتباطي هابور بر سر راه ترانزيتي عراق به تركيه اقدام به پرتاب راكت به خاك تركيه كرده است. وي با اشاره به اعتراض رسمي وزارت امور خارجه‌ي تركيه به ايران در پنجشنبه‌ي گذشته و اعلام آماده‌باش هواپيماهاي جنگي در فرودگاه‌هاي تركيه، در عين حال تأكيد كرد كه تركيه سعي خواهد كرد براي جلوگيري از هرگونه بحران احتمالي به تماس‌هاي ديپلماتيك خود با ايران و عراق در اين خصوص ادامه دهد.(51) در همين حال، خبرگزاري بي‌بي‌سي هم از آماده‌باش نيروهاي تركيه در مرزهاي مشترك با ايران و عراق خبر داد و اعلام كرد: منابع رسمي تركيه گفته‌اند كه موشك‌هاي زمين به هواي ارتش اين كشور كه در طول 785 كيلومتر مرز مشترك تركيه با ايران و عراق مستقر شده آماده‌ي بهره‌برداري است. از آن گذشته، واحد سوم نيروي هوايي تركيه نيز كه در شهر دياربكر در جنوب شرقي اين كشور واقع است، به حالت نيمه‌آماده‌باش درآمده است. اين عمليات به دنبال تجاوز ايران و عراق به حريم هوايي تركيه انجام شده كه در طول هفته‌ي گذشته بر شدت آن افزوده شده است. در طول شنبه و يكشنبه‌يي كه گذشت، آقاي تورگوت اوزال نخست‌وزير تركيه اخطار كرد كه اگر بار ديگر به حريم هوايي تركيه تجاوز شود، تركيه نيز احتمالاً دست به اسلحه خواهد برد. وزير دفاع تركيه نيز امروز گفت كه نيروهاي دفاعي اين كشور آماده‌ي مقابله با هر گونه حمله هستند. وي افزود كه ايران منطقه‌ي مزبور را بمب‌باران كرده تا جاده‌ي ميان تركيه و عراق را قطع كند. تركيه همواره بر بي‌طرفي كامل خود در جنگ ايران و عراق تأكيد كرده است، اما ظاهراً اكنون با گسترش دامنه‌ي جنگ به قلمرو اين كشور آماده است براي حفاظت از مرزهاي خود به راه‌هاي نظامي متوسل شود.(52) اين در حالي است كه قرارگاه رمضان اعلام كرد تركيه مرزهاي خود را با ايران بسته است و امكان ورود به خاك اين كشور به جز از مرزهاي رسمي امكان‌پذير نيست.(53)
گزارش - 326
آغاز دور جديد حمله به مناطق مسكوني و حمله به استان لرستان در 15 اسفند 1366 ابعاد سياسي، اجتماعي و اقتصادي زندگي مردم اين استان را در اسفندماه گذشته تحت‌الشعاع قرار داد. خبرگزاري جمهوري اسلامي در بررسي وضعيت استان لرستان در اسفند 1366 به آثار جنگ شهرها پرداخته و نوشته است: در جريان جنگ شهرها در نيمه‌ي دوم اسفندماه، شهرستان بروجرد، 5 بار؛ خرم‌آباد، 4 بار؛ درود؛ 2 بار؛ كوهدشت، يك بار؛ پل‌دختر و تلمبه‌خانه‌ي تنگ فني هر كدام يك بار به وسيله‌ي هواپيماهاي عراقي بمب‌باران شدند. بر اثر اين بمب‌باران‌هاي وحشيانه در اين مدت، بالغ بر يك‌صد تن از مردم مظلوم و مقاوم اين استان شهيد و نزديك به 300 تن مجروح شدند. بيش‌ترين تعداد شهيد و مجروح و خسارات مالي مربوط به شهرستان بروجرد مي‌باشد. بمب‌باران بروجرد كه در سي‌ام اسفندماه درست يك ساعت بعد از حلول سال جديد انجام شد، حدود 40 تن شهيد برجا گذاشت. در پي بمب‌باران شهرهاي كوهدشت و پل‌دختر، ساكنان اين مناطق از تاريخ پانزدهم ماه گذشته شروع به ترك اين نقاط كردند. برخي از سكنه‌ي استان لرستان با آغاز حملات موشكي به تهران در اوايل اسفندماه، به اين يقين رسيده بودند كه آتش جنگ شهرها متوجه آن‌ها نيز خواهد شد؛ بنابراين تهديدهاي عراق را جدي گرفته و اقدام به ترك شهر كرده بودند. براي نمونه مي‌توان به شهر پل‌دختر اشاره كرد كه ساكنان آن قبل از بمب‌باران 15/12/1366، اقدام به ترك شهر كردند و هنگام بمب‌باران چند تن از آنان مجروح شدند. فرارسيدن فصل بهار و افزايش دما از يك سو و تجربه‌ي حملات سال گذشته به مناطق مسكوني، سبب شد كه مردم مقاوم اين استان به ترك شهرها مانند يك موضوع عادي و تجربه‌شده و طبيعي نگاه كنند. مردم استان به پناهگاه توجه بيش‌تري كرده، حين اعلام وضعيت قرمز با ورود به پناهگاه‌ها اصول ايمني را رعايت مي‌كردند. از سوي ديگر، مردم در بمب‌باران‌هاي امسال به طور خودجوش بسياري از مشكلات را حل كردند و سعي داشتند كه كم‌تر كارها را به دستگاه اجرايي محول كنند. نمونه‌ي اين حركت، نانوايان شهر بودند كه ساعات معيني در صبح‌هاي زود و غروب تا شب را به امر پخت و عرضه‌ي نان به مشتري اختصاص داده بودند. آغاز فعاليت‌هاي تبليغاتي كانديداهاي دور سوم نمايندگي مجلس شوراي اسلامي در استان لرستان با دو دوره‌ي قبل كاملاً متمايز است. در حالي كه شهرها از سكنه خالي شده‌اند، پوسترها و پلاكاردها و ديگر صورت‌هاي تبليغي در شهرها به چشم مي‌خورد كه تنها تعداد كمي از مردم به آن‌ها توجه مي‌كنند. دور جديد بمب‌باران‌ها و حمله به مناطق مسكوني انتخابات دور سوم مجلس شوراي اسلامي را تحت‌الشعاع قرار داده است.(54)
گزارش - 327
موضوع وساطت ايران براي آزادي گروگان‌هاي آلماني و فرانسوي در لبنان از جمله موضوعات انتشاريافته در برخي رسانه‌هاي امروز است. به گزارش خبرگزاري آسوشيتدپرس، در پي ديدار روز گذشته‌ي وزيران امور خارجه‌ي ايران و آلمان در يونان، علي‌اكبر ولايتي در يك مصاحبه‌ي مطبوعاتي در آتن اعلام كرد: ايران به دلايل بشردوستانه پذيرفته است كه در راه آزادي گروگان‌هاي غربي در لبنان اقدام كند. گنشر روز سه‌شنبه‌ي گذشته به مدت يك ساعت با ولايتي در آتن ملاقات كرد و سپس گفت: موضوع گروگان‌ها از جمله موضوعات مورد بحث در اين ملاقات بود.(55) در عين حال، راديو اسرائيل از ورود يك مقام ايراني به بيروت براي گفت و گو با گروه‌هاي لبناني براي آزادي 3 گروگان فرانسوي خبر داد و افزود: گزارش‌هاي رسيده از پاريس نيز حاكيست شايعات مبني بر آزادي قريب‌الوقوع گروگان‌هاي فرانسوي امروز در ميان محافل سياسي پاريس به اوج خود رسيده است. وزير كشور فرانسه امروز با كوتاه كردن ديدار خود از افريقا به پاريس بازگشت. محافل ديپلماتيك اين امر را با رها شدن احتمالي گروگان‌هاي فرانسوي مرتبط مي‌دانند. در روزهاي اخير شايع شده است كه حكومت اسلامي ايران قصد دارد به گروه‌هاي آدم‌ربا در لبنان توصيه كند با نزديك شدن انتخابات رياست‌جمهوري فرانسه گروگان‌هاي خود را آزاد كنند تا آقاي ژاك شيراك شانس بيش‌تري براي احراز پست رياست‌جمهوري فرانسه داشته باشد.(56)
گزارش - 328
به منظور توجيه نيروهاي سپاه پاسداران مبني بر دخالت نكردن در سومين دوره‌ي انتخابات مجلس شوراي اسلامي، امروز يك گردهمايي در ساختمان وزارت سپاه تشكيل شد و جانشين نمايندگي امام در سپاه، وزير سپاه و رئيس ديوان عالي كشور سخن‌راني كردند. ابتدا حجت‌الاسلام محمد محمدي عراقي قائم‌مقام نماينده‌ي امام در سپاه پاسداران در سخناني درباره‌ي ضرورت دخالت نكردن نيروهاي سپاه در مناقشات سياسي و موضع‌گيري له يا عليه نامزد‌هاي انتخابات گفت: دخالت سپاه و نيروهاي مسلح در امر انتخابات حرام است و اين امر با تبليغ اصل شركت در انتخابات كه وظيفه‌ي شرعي است منافاتي ندارد. وي افزود: نيروهاي سپاه و بسيج حق دارند، فرد مورد اطمينان و صالح را انتخاب كنند و به وي رأي دهند، لكن از تبليغات جداً بپرهيزند، زيرا جناح‌بندي و مناقشات سياسي به انسجام سپاه كه بازوي تواناي انقلاب است خدشه وارد مي‌كند و به همين دليل امام امت براي اين‌كه سپاه و ساير نيروهاي مسلح در بين مردم محبوبيت داشته باشند، آنان را از مناقشات سياسي بر حذر داشته‌اند. وي افزود: به منظور حفظ سلامت انتخابات، سپاه فقط مي‌تواند از صندوق‌ها محافظت كند. محسن رفيق‌دوست وزير سپاه و آيت‌الله سيدعبدالكريم موسوي اردبيلي رئيس ديوان عالي كشور نيز در سخنان خود از نيروهاي پاسدار و بسيج خواستند در امر انتخابات حضور گسترده داشته باشند، ولي در زمينه‌ي تبليغات عليه كانديداها به هيچ وجه دخالت نكنند.(57)
گزارش - 329
ساير خبرهاي امروز عبارت‌اند از: 1. به گزارش اداره‌ي كل اطلاعات استان كردستان تعداد زيادي از اعضاي گروه كومه‌له در عمليات والفجر10 در حال عقب‌نشيني از شهر بياره‌ي عراق هدف اصابت بمب‌هاي شيميايي عراق قرار گرفته، كشته يا مصدوم شدند. تعداد دست‌گيرشدگان اين گروه در حال حاضر بيش از 30 نفر مي‌باشد كه عده‌يي از آن‌ها اظهار مي‌كنند خود را قبل از هر گونه اقدامي به رزمندگان تسليم كرده‌اند. چند تن از مسئولان گروه نيز قبل از عمليات سپاه پاسداران به شهر سليمانيه گريختند.(58) 2. به گزارش منابع اطلاعاتي، اخيراً سازمان مجاهدين خلق (منافقين) با هماهنگي ارتش عراق گروه‌هاي گشتي در برخي مناطق حد فاصل نيروهاي خودي و عراقي فعال كرده‌اند كه با نفوذ در خطوط رزمندگان، ديد‌بان‌ها و نگهبانان خط مقدم را براي كسب اطلاعات نظامي اسير كنند.(59) 3. عصمت كتاني نماينده‌ي دائمي عراق در سازمان ملل امروز در نامه‌يي به دبيركل ادعاي جديدي را مبني بر گلوله‌باران مناطق مسكوني استان‌هاي بصره، ميسان، واسط و دياله توسط ايران مطرح كرد. در اين نامه آمده است كه اين اقدام سبب كشته يا مجروح شدن تعدادي غير نظامي شده است.(60) 4. حزب دمكرات امروز 19 تن از گروگان‌هاي خود را آزاد كرد. نيروهاي گشت پايگاه دزلي در غرب مريوان نيز يك نفر از افراد گروه رزگاري را دست‌گير كردند. 11 تن از نيروهاي اين گروه هم تسليم نيروهاي خودي شدند.(61)
منابع و مآخذ روزشمار 1367/01/29