1367.01.18
| روزشمار جنگ سال 1367 1367.01.18 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | هجده فروردین |
| تاریخ شمسی | 1367.01.18 |
| تاریخ میلادی | 7 آوريل 1988 |
| تاریخ قمری | 19 شعبان 1408 |
گزارش - 68
494 چند فروند هواپيماي جنگنده‌ي نيروي هوايي ارتش، امروز مراكز نظامي و اقتصادي بغداد و يك پادگان نظامي در اطراف پايتخت عراق و تأسيسات نظامي شهر اربيل را به طور مؤثر بمب‌باران كردند. سرتيپ منصور ستاري فرمانده نيروي هوايي ارتش اعلام كرد: خلبانان ايراني ابتدا در ساعت 6:05 بامداد، با چند فروند هواپيما وارد حريم هوايي بغداد شدند و با دقت اهداف اقتصادي و نظامي در پايتخت عراق از جمله پالايشگاه الدوره را هدف بمب‌هاي خود قرار دادند. وي افزود: در حالي كه دشمن از اجراي عمليات هوايي روي بغداد كاملاً غافل‌گير شده بود، چند فروند ديگر از هواپيماهاي نيروي هوايي در ساعت 6:15 پادگان خفاجي در حومه‌ي بغداد را به‌شدت بمب‌باران كرده، ضمن انهدام تأسيسات و امكانات نظامي اين پادگان ده‌ها تن از نظاميان بغداد را به هلاكت رسانده يا مجروح كردند. اين دو گروه از خلبانان پس از اجراي موفقيت‌آميز عمليات‌ها، سالم به پايگاه‌ها بازگشتند. فرمانده نيروي هوايي ارتش اضافه كرد: عمليات خلبانان قهرمان نيروي هوايي در نوع خود كم‌نظير و از نظر نظامي بسيار باارزش است.(1) علاوه بر اين دو عمليات، تأسيسات نظامي شهر اربيل عراق نيز در ساعت 6:45 صبح هدف بمب‌باران شديد قرار گرفت.(2) ستاد مشترك ارتش نيز در اطلاعيه‌ي 3165 اعلام كرد: جنگنده بمب‌افكن‌هاي نيروي هوايي ارتش از ساعت 6:05 بامداد تا ساعت 16:35 امروز در 8 نوبت پالايشگاه الدوره بغداد، تأسيسات اقتصادي و نظامي شهرهاي اربيل، قلعه‌ديزه و شهرك خفاجي را به‌شدت بمب‌باران كردند و همگي سالم به پايگاه‌هاي خود بازگشتند.(3) خبرگزاري جمهوري اسلامي در خبري اعلام كرد: پس از اين بمب‌باران، جلسه‌يي با حضور صدام حسين، عبدالجبار شنشل وزير مشاور در امور نظامي صدام، عدنان خيرالله جانشين فرمانده كل نيروهاي مسلح و وزير دفاع عراق برگزار شد.(4) بمب‌باران بغداد در رسانه‌هاي گوناگون بازتاب داشت؛ تلويزيون تركيه صحنه‌هايي از پرواز هواپيماهاي ايراني بر فراز بغداد را نمايش داد. اين صحنه‌ها را فيلم‌بردار تلويزيون تركيه كه در بغداد حضور داشت به طور اتفاقي تصويربرداري كرده بود. خبرنگار تلويزيون تركيه همچنين از بغداد گزارش داد: به دنبال عمليات جنگنده بمب‌افكن‌هاي ارتش جمهوري اسلامي ايران بر فراز شهر بغداد، انفجارهاي مهيبي اين شهر را به لرزه درآورد، طوري كه گفته مي‌شود تأسيسات پتروشيمي و يك مركز نظامي رژيم بعث مورد اصابت راكت‌هاي پرتاب‌شده‌ي جنگنده‌هاي ايراني قرار گرفته است.(5) پاتريك تايلر نويسنده‌ي روزنامه‌ي امريكايي واشنگتن پست كه در بغداد حضور دارد، در اين باره نوشت: ساعت 6:30 بامداد پنجشنبه، صداي آژيرهاي اعلام خطر هوايي و آتش واحدهاي ضد هوايي در كناره‌ي رودخانه‌ي دجله و بر بام ده‌ها ساختمان شهر، ساكنان بغداد را تكاني ناگهاني داد. اين حمله‌ي هوايي به بغداد براي اولين بار در سه سال گذشته انجام شده است. تحليل‌گران نظامي غربي در لندن اظهار كردند: حمله‌ي بي‌نظير هوايي به بغداد نشانه‌ي تجديد قواي نيروي هوايي ايران است.(6) راديو امريكا نيز اعلام كرد: اين اولين حمله‌ي هوايي ايران در سه سال گذشته به بغداد بوده است. مقامات عراقي گفته‌اند موشك‌هاي ايران به يك منطقه‌ي صنعتي شامل انبارها اصابت كرد و ستوني عظيم از دود و آتش به آسمان سركشيد و آمبولانس‌ها و بلدوزرها براي مبارزه با حريق و نجات آسيب‌ديدگان به طرف محل روانه شدند. اين منطقه‌ي صنعتي به يك منطقه‌ي مسكوني پرجمعيت شامل آپارتمان‌هاي چند طبقه و همچنين به عمارات چند وزارت‌خانه‌ي عراق نزديك است.(7) 495 در آستانه‌ي اجراي عمليات بيت‌المقدس5 در ارتفاعات مرزي منطقه‌ي پنجوين عراق به همت ارتش جمهوري اسلامي، امروز تيمسار علي صياد شيرازي آخرين آمادگي‌هاي ارتش را در سه روز مانده به عمليات با محسن رضايي فرمانده كل سپاه پاسداران در ميان گذاشت. وي در اين گفت و گو بر هماهنگي با واحدهايي از سپاه براي پشتيباني از عمليات ارتش تأكيد مي‌كرد. قسمت‌هايي از گفت و گوي اين دو فرمانده به شرح زير است: «تيمسار علي صياد شيرازي: بنده پيشرفت اين‌جا [عمليات پنجوين] و آخرين وضعيت را مي‌گويم. آخرين اطلاعات ديروز بايد به دست شما مي‌رسيد كه فكر كنم رسيده باشد. آن گزارش وضعيت در مورد فعال شدن دشمن بود كه بيش‌تر هم بچه‌هاي خودتان تهيه كرده بودند. از نظر پيشرفت كار بايد بگويم الحمدلله عواملي كه بتواند بازدارنده باشد ديگر نيست و وضع خوب است. توپ‌خانه از همه بيش‌تر عقب بود كه الآن آقاي رستگار را از سنندج آورديم اين‌جا در لشكر28 كردستان و گفت آخرين كارهاي باقي‌مانده را من دنبال مي‌كنم. تقريباً كار زيادي در زمينه‌ي توپ‌خانه انجام نداديم، فقط تعدادي گلوله به آن‌ها تحويل داديم، پس توپ‌خانه را دارند تكميل مي‌كنند كه ان‌شاءالله اگر بتوانند كارش را تمام كنند. پدافند هوايي سايت از همه كارش جلوتر است و از پريروز آماده بود. الآن به فكر سايت يدك [دوم] هستند و الآن هيچ مشكلي ندارد. راجع به مهندسي رزمي هم بگويم كه تقريباً از 4، 5 روز پيش تقويت شد و آن‌جاده‌يي را كه اين‌ها مي‌گفتند 25 روز يا 22 روز طول دارد، ديشب آماده شد. برادر محسن رضايي: احتمالاً فكر بارندگي را مي‌كردند. صياد شيرازي: [جاده] ديشب رسيده بود زير پاي دشمن، 300 متر با دشمن فاصله بود. البته، 4، 5 تا بلدوزرشان گلوله خورد، از رده خارج شدند. البته، يك جاده‌ي جديدي به آن‌ها دادند از جناح راست به نام جاده‌ي حمزه كه مي‌رود به طرف پنجوين و يك خاكريز 2، 3 كيلومتري هم به آن‌ها دادند، چون جناح راست با توجه به رودخانه‌ي قزلچه بايد يك پوشش بدهند كه دور نخورند. مهندسي آخرين گزارشي را كه داد اين بود كه مشغول هستند. در ضمن، هوا هم بسيار عالي است و هيچ مشكلي ندارند و ما فقط آقاي ورشابي را گفتيم بيايد، چون دستگاه كم داريم ايشان براي زمان شروع حمله بيايد و در قرارگاه باشد كه الآن از اروميه راه افتاده است و تا ظهر هم مي‌رسد. در قسمت پزشكي كار خيلي به هم پيچيده شده بود، چون اين‌ها مي‌خواستند براي اولين بار خيلي گسترده آماده كنند و متأسفانه سخت بود كه الحمدلله [كار بهداري] پريشب تمام شد. بيمارستان كولان لشكر را خود نيروي زميني [ارتش] و بيمارستان الله‌اكبر و توحيد را استانداري اداره مي‌كند و با تقويت [آن توسط] سپاه مديريت تخليه‌ي شهدا [انجام مي‌شود] و تشكيلات آن براي بردن [مجروحان و شهدا] به شهرستان‌ها با سپاه است. تيم لجستيكي نيروي زميني هم مي‌آيد كنارشان كه آن‌ها را گذاشتيم كه برود خط جلو تا ترابري تخليه را انجام دهد. رضايي: خيلي زياد مي‌خواهد. راستي چه طوري مي‌خواهند اين همه مجروح را تخليه كنند شما يادتان است كه در ميمك چه قدر مجروح بردند؟ صياد شيرازي: حالا بحث‌هاي عجيب‌ترش است كه مي‌گويم. البته، عمليات طولاني مي‌شود، چون خود استانداري خانه‌ها را به مدت يك روز جهت نقاهت آماده مي‌كند. در سنندج تابش (استاندار كردستان) خيلي هم‌كاري كرد و گفت ما خودمان نقاهت‌خانه را اداره مي‌كنيم و شما فقط به ما مقداري سرباز بدهيد كه از لحاظ خدمه تأمين باشيم كه حدوداً 200 تا نيرو، ژاندارمري كمك كرد، خود لشكر هم 200 سرباز آموزشي به عنوان خدمات پشتيباني به آن‌ها مي‌دهند. پس بنابراين، كار بيمارستان هم تمام شد. من ديشب آخرين يادداشت را نوشتم كه برويد دنبال كار تا كار نماند، يك كار خوبي را هم نيروي زميني كرد و آن اين‌كه دكتر سيف‌الله از آن‌جايي كه آدم حزب‌اللهي و خوبي است آمده تمام پزشك‌هاي طرح را به كار كشيده و حدود 36 نفر پزشك عمومي را در سنندج پاي كار آورده. ما گفتيم چه قدر زود اين‌ها را آوردي؟ چون برنامه عقب افتاده بود، مجبور شديم كه اين‌ها را تحت حفاظت و با ماشين فرستاديم پايگاه همدان كه با هواپيما بروند تهران. اين‌ها هم ترسيدند هواپيما سوار شوند با همان ميني‌بوس رفتند تهران. رضايي: مگر عمليات‌شان عقب افتاده؟ صياد شيرازي: نه! چون چند روزه اين‌ها بايد عوض شوند. از لحاظ پزشك وضع‌شان خوب است. بهياران همه‌ي آموزشگاه‌هاي‌شان را تعطيل كرده‌اند، حتي براي بيمارستان الله‌اكبر و اين‌ها پيش‌بيني كرده‌ايم كه اگر لازم داشته باشند خبر بدهند. مقداري هم دستگاه‌هاي جراحي احتياج داشتند كه اين‌ها را تقبل كردند كه طبق همين صورت‌جلسه به آن‌ها بدهند. درمورد رفع آلودگي شيميايي قسمت پدافند هم وضع خوب است و در آن‌جا بهترين كار نظامي شده و بچه‌ها تجهيزات را منتقل كردند و به مريوان آمدند. آقاي شاهوردي از طرف آقاي دكتر صدر خيلي هماهنگ و خوب امكانات را سازمان داده‌اند. در مورد آموزش هم همين طور دستورالعمل داده‌اند، ولي از لحاظ درمان يك دفعه متوجه شده‌ايم كه اين‌ها هيچ كاري نكرده‌اند، يعني پدافند خوب بوده، ولي درمان را با پزشكي قاطي كرده‌اند و بعد ديديم كه فقط يك اورژانس در مريوان است كه گفتيم اگر يك مجروح شيميايي از خط بيايد تلف مي‌شود و اصلاً آن را پيش‌بيني نكرده بودند. رضايي: بله بايد [اورژانس را] در خط بزنند. صياد شيرازي: توجه نداشته‌اند و فقط چند تا چادر زده بودند كه البته با چادر زير آتش نمي‌شود كار كرد. رضايي: احداث اورژانس در خط يك كار اصولي است. صياد شيرازي: چون بهداري كارهايش از همه جلوتر بود لذا [گفتم] كمك كنيد 3 تا سوله براي هر كدام از 3 تيپ فعال در منطقه‌ي عملياتي احداث شود كه البته اگر اين‌ها بتوانند موفق بشوند خيلي خوب است. از طرف ديگر، چون اورژانس پيش‌بيني نشده بود، تيم درماني هم پيش‌بيني نشده بود. تيم تخليه هم از تخليه‌هاي ديگر جدا نشده بود. اين‌ها را گفتيم و تذكر داديم و رفتند دنبال آن كه حل كنند. يك نقص بزرگي هم داريم كه روي مسئله‌ي شيميايي است. مطالب بعدي راجع به خود اطلاعات است كه در حال مبادله هستند كه ان‌شاءالله امروز كامل‌تر شود.»(8) 496 تحركات نظامي عراق در منطقه‌ي عمومي فاو و ارجاع گزارش وزارت اطلاعات به ستاد كل سپاه پاسداران درباره‌ي گزارش فعاليت‌هاي عراق در اين منطقه كه از آن با عنوان "شايعه" نام برده شده است، از جمله اخبار امروز درباره‌ي منطقه‌ي فاو است. در روز جاري، ميزان تحركات نظامي عراق در منطقه‌ي فاو همانند چند روز گذشته قابل توجه است. به گزارش ديد‌باني توپ‌خانه‌ي تيپ مستقل42 يونس و ديد‌بان‌هاي لشكر33 المهدي(عج)، تردد خودروهاي نظامي عراق در جاده‌ي فاو ـ بصره، جاده‌ي البحار (نخلستان) و آمد و شد شناورهاي عراقي در خور عبدالله نسبتاً زياد بوده و نسبت به روزهاي قبل افزايش يافته است.(9) تعداد منورهاي پرتاب‌شده روي خط دفاعي لشكر امام حسين(ع) و فعاليت‌هاي مهندسي عراق روي خط اول و دوم نيز زياد گزارش شده است.(10) همچنين به رغم وجود گزارش‌هاي روزانه از منابع اطلاعاتي و ديد‌بان‌ها و نيروهاي مستقر در جلو يگان‌ها در خط‌هاي دفاعي، درباره‌ي تحركات نيروهاي عراقي در خط و عمق منطقه‌ي فاو، امروز حجت‌الاسلام دكتر حسن روحاني رئيس ستاد قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) نامه‌ي وزارت اطلاعات را درباره‌ي وجود شايعاتي مبني بر ديده شدن غواصان عراقي در منطقه فاو براي سپاه پاسداران ارسال كرد. در قسمتي از نامه‌ي وزارت اطلاعات كه ضميمه‌ي نامه‌ي آقاي روحاني شده چنين آمده است: «به دنبال شايعاتي مبني بر وجود جاسوسان و غواصان دشمن كه در سطح وسيعي در فاو پخش شده و مدت زيادي است كه اين روند ادامه دارد و اين شايعه اثرات منفي در سطح منطقه به وجود آورده است و باعث متزلزل شدن امنيت منطقه گرديده كه در همه جا صحبت از جاسوسي و… مي‌باشد، به صورتي كه ترس شديدي در بين نيروها عارض شده و حتي بعضي از نيروها از تردد تنهايي در منطقه‌ي فاو وحشت دارند يا تيراندازي بي‌مورد نگهبانان مقرهاي مختلف كه بي‌جهت به طرف اشخاص در شب شليك مي‌نمايند و در مجموع ادامه‌ي اين جريان وضعيت نامطلوبي را در پي خواهد داشت كه عدم كنترل آن موجب اثرات و لطماتي به روحيه‌ي رزمندگان مي‌گردد.» آقاي روحاني در اين نامه خواسته است تا سپاه پاسداران توضيح دهد كه آيا اصل موضوع حضور جاسوسان و غواصان عراقي در منطقه‌ي فاو صحت دارد يا نه و در صورت صحت وجود شايعه، با آن مقابله شود.(11) 497 عراق امروز 11 موشك به 5 شهر ايران شليك كرد كه از اين تعداد 4 موشك به تهران؛ يك موشك به قم؛ 3 موشك به اصفهان؛ 2 موشك به كرج و يك موشك به تبريز اصابت كرد و 73 نفر شهيد و 459 نفر مجروح شدند و خسارت فراواني به بار آمد. اولين موشك شليك‌شده به تهران در ساعت 9:06، سه شهيد و 65 مجروح برجاي گذاشت. در اين حادثه، 4 واحد مسكوني واقع در خيابان بهبهاني كوچه‌ي شهيد حق‌گو در جنوب خيابان پيروزي به‌كلي تخريب شد. همچنين به 10 واحد مسكوني 2 يا 3 طبقه بين 30 تا 80 درصد آسيب و به 10 دستگاه اتومبيل حدود 50 درصد خسارت وارد آمد. 6 باب مغازه هم دچار خسارت شد و تا شعاع 500 متري از كانون حادثه شيشه‌هاي منازل و اماكن تجاري خرد و در و پنجره‌ها تا فاصله‌ي 200 متري از جا كنده شد. و يكي از منازل كه صددرصد تخريب شده متعلق به خانواده‌ي شهيد حق‌گو است. اهالي محل مي‌گويند ساكنان اين خانه در محل اصابت حضور داشته‌اند.(12) دومين موشك در ساعت 12:23 در حياط يك هنرستان در كوچه‌ي باقي واقع در خيابان فخرآباد (شمال ميدان بهارستان) فرود آمد و گودالي به قطر 3 و عمق 2 متر ايجاد كرد و در شعاع 500 متري شيشه‌ي همه‌ي منازل و مغازه‌ها از جمله شيشه‌هاي ساختمان بازرگاني، سفارت روماني و بيمارستان طرفه خرد شد. در اين حادثه يك نفر شهيد و 41 نفر مجروح شدند كه بيش‌ترين آن بر اثر برخورد شيشه بوده است. همچنين به يك منزل، ساختمان سازمان تبليغات اسلامي، اداره‌ي كل تربيت بدني استان تهران و 3 خودرو نيز خسارت وارد آمد. موشك بعدي در ساعت 17:45 به محوطه‌ي باغ سفارت انگليس واقع در خيابان شريعتي اصابت كرد و گودالي به عمق 3 متر به وجود آورد. در اين حادثه 14 نفر از جمله 3 كارمند سفارت مجروح شدند و به يك ساختمان دو طبقه در اين باغ خسارت وارد آمد و درختان باغ نيز شكست.(13) آخرين موشك عراقي نيز در ساعت 21:02 روي يك مسافرخانه‌ي سه طبقه به نام اسلام‌پناه، جنب تقاطع خيابان‌هاي بهداري و كارگر در شمال ميدان راه آهن فرود آمد و 22 شهيد و 60 مجروح برجاي گذاشت. در اين حادثه ساختمان مسافرخانه و خانه‌ي مجاور آن و 5 نمايشگاه اتومبيل كاملاً منهدم گرديد و به 3 منزل نيز حدود 60 درصد خسارت وارد شد. شيشه‌هاي اطراف محل انفجار تا شعاع حدود 500 متر از جمله همه‌ي پنجره‌هاي ساختمان 5 طبقه‌ي اداري راه‌آهن هم خرد شد و اتومبيل‌هاي 5 نمايشگاه خسارت كلي ديدند.(14) انهدام 9 خودرو و 6 موتور سيكلت از پيامدهاي ديگر اين حمله بود.(15) در حمله‌ي موشكي به شهر قم، يك موشك در ساعت 13:52 در نقطه‌‌يي مسكوني در كوچه‌ي پارس در خيابان دور شهر واقع در يك كيلومتري حرم حضرت معصومه(س) فرود آمد و موجب شهادت 7 نفر از اعضاي يك خانواده و مجروح شدن 40 نفر ديگر گرديد كه جراحت اكثر آنان سطحي است. همچنين به 10 واحد مسكوني 80 تا 100 درصد خسارت وارد شد و 7 واحد تجاري تخريب و 4 خودرو نيز منهدم گرديد.(16) يك مدرسه‌ي علميه‌ي مربوط به طلاب پاكستاني، يك دبستان پسرانه و يك واحد آموزشي امور تربيتي نيز حدود 60 درصد متحمل خسارت شدند. نقطه‌ي اصابت موشك نزديك‌ترين محل به حرم حضرت معصومه(س) بوده كه تا اين زمان هدف حمله‌ي موشكي قرار گرفته است.(17) پس از اين حمله، بسياري از مردم كه هنوز در محلات مركزي شهر مانده بودند، به‌مرور شهر را ترك كردند و به مناطق امن روستايي رفتند. به همين دليل، پمپ بنزين‌هاي شهر براي ساعاتي شلوغ شد و ماشين‌هاي زيادي براي تأمين سوخت در جايگاه‌ها تجمع كردند.(18) خبرگزاري جمهوري اسلامي امروز در گزارشي درباره‌ي وضعيت عمومي شهر قم و روستاهاي اطراف آن پس از اصابت موشك در روزهاي گذشته آورده است: در روزهاي گذشته جمعيت قم پس از هر حمله‌ي موشكي به‌تدريج از نظر كمي و كيفي رو به نقصان نهاده است. اگرچه هنوز هيچ يك از مراجع عالي‌رتبه‌ي مذهبي، اين شهر را ترك نكرده‌اند، در روستاهاي قم جمعيت موج مي‌زند. از سوي ديگر، در اين مدت فعاليت‌هاي بازار قم با ركود متناوب هم‌راه بوده است و تعداد مغازه‌هايي كه در سطح شهر باز هستند زياد نمي‌باشد. هنوز در گوشه و كنار شهر كساني هستند كه در شهر باقي مانده‌اند. در عين حال، تأثير حملات موشكي در مراسم نيمه‌شعبان امسال كه چند روز قبل برگزار شد كاملاً مشهود بود و از چراغاني‌ها و مراسم جشن و سرور سال گذشته خبري نبود. بر اساس اين گزارش، مواد غذايي به اندازه‌ي كافي در شهر وجود دارد و كمبودي در اين باره مشاهده نمي‌شود.(19) امروز همچنين 3 موشك به اصفهان اصابت كرد كه يك فروند آن عمل نكرد و از 2 موشك ديگر يكي در ساعت 13:05 به بيابان‌هاي شرق شهر اصابت كرده خسارت و تلفاتي نداشته است. دومين موشك ساعت 18:59 در حوالي محله‌ي طوقچي در شمال شرقي اصفهان فرود آمد و موجب شهادت 2 نفر و مجروح شدن 28 نفر ديگر شد كه تعدادي از آن‌ها به طور سرپايي مداوا شدند. در اين حادثه 4 واحد مسكوني و 2 مغازه نيز تخريب و به 4 منزل ديگر خسارت وارد شد.(20) شهرهاي كرج و تبريز نيز براي اولين بار هدف حمله‌ي موشكي قرار گرفتند.(21) در كرج 2 موشك به شهر اصابت كرد. موشك اول در ساعت 9:50 در محله‌ي اسلام‌آباد (خيابان علي بن ابي‌طالب(ع) كوچه‌ي شهيد كرمي)، فرود آمد و به شهادت 38 نفر و مجروح شدن 208 نفر انجاميد كه حدود 80 درصد آنان را زنان و كودكان تشكيل مي‌دهند. بر اثر انفجار موشك 20 منزل مسكوني و 15 مغازه كاملاً منهدم شد و به حدود 50 منزل ديگر خساراتي به ميزان 50 درصد وارد آمد. شيشه‌هاي منازل نيز تا شعاع هزار متري شكست و در و پنجره‌ها تا شعاع 500 متري از جا كنده شد. دومين موشك در ساعت 16:11 در ضلع غربي بلوار شهيد چمران ورودي اتوبان كرج به تهران در محوطه‌ي يك باغ در فضاي باز فرود آمد كه تنها 3 مجروح برجاي گذاشت و به چند خودرو نيز آسيب وارد كرد.(22) موشك عراقي كه به سوي تبريز شليك شد، در ساعت 13:37 به پشت كوه‌هاي عون بن علي واقع در شمال شرق تبريز اصابت كرد. مخزن سوخت موشك نيز در پشت جاده‌ي كمربندي تبريز فرود آمد كه خسارت و تلفاتي نداشت.(23) عراق در اطلاعيه‌ي نظامي 3121 حملات موشكي به اين شهرها را اعلام كرد.(24) 498 در حمله‌ي هواپيماهاي عراقي به شهرهاي دزفول، مسجدسليمان، شوشتر، هنديجان، همدان، كوهدشت، پل‌دختر، باختران و ايلام 103 نفر شهيد و 251 نفر مجروح شدند و خسارات فراواني به بار آمد. در استان خوزستان، نقاط مسكوني شهرهاي دزفول، در ساعت‌هاي 8:46 و 15:38؛ مسجد سليمان در ساعت 10:30 و شوشتر در ساعت 10:35 هدف حمله‌ي وسيع هواپيماهاي عراقي قرار گرفت. در مسجد سليمان در حالي كه وضعيت سفيد بود، به چند منطقه‌ي مسكوني حمله شد كه بر اثر آن60 نفر از مردم به شهادت رسيدند؛ 75 نفر مجروح شدند و چندين خانه منهدم گرديد(25) در حمله به شهر شوشتر به يك امامزاده و چند واحد مسكوني و مغازه خساراتي وارد شد و 6 نفر مجروح شدند.(26) دزفول نيز 2 بار هدف حمله قرار گرفت كه در نوبت صبح 4 نفر مجروح شدند و در حمله‌ي نوبت بعد از ظهر يك نفر شهيد و 6 نفر مجروح شدند و به چند منزل مسكوني خسارت وارد آمد.(27) هواپيماهاي عراقي همچنين در ساعت 20:13، چهار نقطه‌ي بخش هنديجان از توابع شهرستان ماهشهر را براي اولين بار بمب‌باران كردند كه به شهادت 16 نفر و مجروح شدن 70 نفر انجاميد.(28) شهر همدان نيز در دو نوبت در ساعت‌هاي 13:20 و 21:20، هدف حمله‌ي هوايي قرار گرفت. در اين حملات 23 نفر شهيد و بالغ بر 80 نفر مجروح شدند. در جريان حمله‌ي اول، 4 نقطه در منطقه‌ي حصار امام خميني بمب‌باران شد كه بر اثر آن چند واحد مسكوني و تجاري تخريب و بيمارستان كودكان قائم(عج) دچار خسارت شد. در حمله‌ي دوم، چهارراه تختي و دو نقطه از محوطه‌ي شركت فرش و تپه‌ي مصلي هدف قرار گرفتند كه در نتيجه چندين واحد مسكوني تخريب شد و به چند واحد تجاري نيز خسارت وارد آمد.(29) در بمب‌باران ساعت 10:28 امروز شهر كوهدشت در استان لرستان، 3 نفر شامل يك زن و دو فرزند دو ساله و هشت ماهه‌اش شهيد و 6 نفر مجروح شدند. به چند منزل و مغازه نيز خساراتي وارد آمد.(30) در همين ساعت، 4 نقطه‌ي شهر پل‌دختر نيز به وسيله‌ي 3 فروند هواپيماي عراقي بمب‌باران شد كه بر اثر آن 4 نفر مجروح شدند و به چند واحد مسكوني و مغازه خساراتي وارد گرديد.(31) چهار نقطه از شهر باختران در منطقه‌ي ديزل‌آباد نيز به وسيله‌ي يك فروند هواپيماي عراقي در ساعت 15:15 بمب‌باران شد كه 4 مجروح برجاي گذاشت.(32) در ساعت 13:30، چند فروند هواپيماي عراقي شهر ايلام را نيز بمب‌باران كردند كه بر اثر آن چند واحد مسكوني منهدم و به چند واحد تجاري و مسكوني خسارت وارد شد.(33) به گزارش سپاه پاسداران، يك فروند هواپيماي مهاجم با آتش پدافند مستقر در شهر ايلام سرنگون شد.(34) ارتش عراق در اطلاعيه‌ي نظامي 3121 حمله به اين شهرها را اعلام كرد.** (35) 499 امروز دومين دور مذاكرات ايران با دبيركل سازمان ملل در مقر اين سازمان در نيويورك برگزار گرديد و در خصوص آتش‌بس در جنگ ايران ـ عراق و كاربرد سلاح‌هاي شيميايي بحث و گفت و گو شد.(36) به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي از واشنگتن، در اين ملاقات محمدجواد لاريجاني معاون وزير امور خارجه، ضمن گفت و گو در مورد طرح اجرايي دبيركل درباره‌ي قطع‌نامه‌ي598 شوراي امنيت، به تشريح مواضع جمهوري اسلامي در اين باره پرداخت و اظهار كرد: تجاوز عراق فقط يك موضوع حقوقي نيست، بلكه تجاوزي است در همه‌ي ابعاد كه ملت ايران با پوست و خون خود هر لحظه با آن مواجه بوده و قرباني داده است. وي تأكيد كرد: حكومت متجاوز عراق با جنايات بزرگي كه مرتكب شده و آخرين آن قتل عام مردم حلبچه مي‌باشد، يك جنايت‌كار جنگي است. آقاي لاريجاني گفت: برخورد صحيح با تجاوز عراق بايد بر مبناي دو اصل انجام شود: "تأمين عدالت" و "تنبيه متجاوز" كه هر دو آن بر اساس وظايفي است كه منشور سازمان ملل براي شورا تعيين كرده است. وي افزود: اما برخورد شوراي امنيت از ابتداي تجاوز عراق تا كنون شرم‌آور بوده و شورا هم از طريق اتخاذ مواضع سياسي غلط، مشوق ادامه‌ي تجاوز عراق بوده و با سكوت و ناديده گرفتن اين جنايات بيش‌ترين زمينه را براي ادامه‌ي آن فراهم كرده است. آقاي لاريجاني به قطع‌نامه‌ي598 شوراي امنيت و برداشت امريكا و ديگر حاميان عراق از آن اشاره كرد و گفت: امريكا علاقه‌مند به اجراي قطع‌نامه نمي‌باشد، بلكه مي‌خواهد از آن همچون اهرم فشاري عليه جمهوري اسلامي استفاده كند و در حقيقت يك نوع هماهنگي ميان فشارهاي امريكا در شوراي امنيت و حملات عراق به مناطق مسكوني و كاربرد سلاح شيميايي وجود دارد. فرستاده‌ي ارشد جمهوري اسلامي ايران در ادامه افزود: مذاكرات جمهوري اسلامي ايران با دبيركل از روي ضعف نيست و اين منطق غلطي است كه تصور شود ايران تحت فشار تسليم خواهد شد. وي اظهار كرد: حكومت عراق ديروز فاو، امروز حلبچه و فردا سرزمين‌هاي ديگري را از دست خواهد داد و اين پاسخ قاطع ملت ما به فشارهاي دولت امريكا در تحريم و موشك‌ها و بمب‌هاي شيميايي عراق است و تا وقتي كه آن‌ها تسليم عدالت نشوند دفاع عادلانه و برحق ما ادامه خواهد داشت. دكتر لاريجاني در خاتمه تأكيد كرد كه حكومت عراق و حاميانش بايد كاملاً بفهمند كه اين مذاكرات راه فراري براي اين حكومت جنايت‌كار نيست، بلكه نتيجه‌ي آن بايد تحقق عدالت و تنبيه متجاوز باشد.(37) 500 وزارت امور خارجه‌ي عراق اعلام كرد: يك هيئت از سازمان ملل امروز براي تحقيق و بررسي اتهامات عراق به ايران در مورد به‌كارگيري سلاح‌هاي شيميايي وارد بغداد شد. يك مقام رسمي اين وزارت‌خانه گفت: اين هيئت به بررسي ادعاي عراق در مورد استفاده‌ي ايران از سلاح‌هاي شيميايي در روزهاي 30 الي 31 مارس (10 و 11 فروردين) در جريان درگيري‌هاي نزديك حلبچه خواهد پرداخت. عراق ادعا مي‌كند ايران گازهاي شيميايي خردل را به وسيله‌ي گلوله‌هاي توپ و بمب‌هاي هواپيما عليه سربازان عراقي به كار گرفته است.(38) راديو بي‌بي‌سي درباره‌ي مأموريت اين هيئت اعلام كرد: مقام‌هاي سازمان ملل مي‌گويند، هيئت دو نفره‌ي اين سازمان سه روز در عراق اقامت خواهد كرد. تا كنون قرار نشده است كه هيئت غير از بغداد به جاي ديگري از عراق سفر كند. اعضاي اين هيئت همان افرادي هستند كه به دنبال حمله‌ي شيميايي عراق در حلبچه و كشته يا مجروح شدن هزاران نفر به تهران رفته بودند. حمله‌ي شيميايي عراق به حلبچه اندكي پس از تصرف اين منطقه به دست نيروهاي ايراني انجام شد.(39) راديو لندن امروز در گزارش ديگري درباره‌ي واكنش ايران به اقدام سازمان ملل در فرستادن اين هيئت به بغداد گفت: آقاي ولايتي در نامه‌يي به دبيركل سازمان ملل متحد ادعاهاي عراق را مطلقاً رد كرده است. وزير خارجه‌ي ايران در يادداشت خود نوشته است: هنگامي كه هنوز باقي‌مانده‌هاي مواد شيميايي سلاح‌هاي عراق در حلبچه پيدا مي‌شد، عراق از هيئت سازمان ملل نخواست كه از اين شهر ديدن كند.(40) 501 سعدون حمادي رئيس مجلس ملي عراق، "جنبش عدم تعهد" را براي آنچه كه وي آن را ناتواني در پيشبرد صلح جهاني خواند، سرزنش كرد. به گزارش خبرگزاري كويت، حمادي در گفت و گو با خبرنگاران در دهلي نو گفت: جنبش عدم تعهد به صورت يك نهاد بي‌خاصيت درآمده زيرا در گذشته‌ي نزديك هيچ نقش مثبتي براي كاهش تشنج در جهان ايفا نكرده است. اين نهاد در مأموريت خود براي پايان بخشيدن به خصومت‌ها ميان ملل عضو اين جنبش شكست خورده است. رئيس مجمع ملي عراق كه سرگرم يك ديدار 5 روزه از كشور هندوستان است، مدعي شد عراق از حمله به نواحي غير نظامي خودداري خواهد كرد و اين در صورتي است كه ايران پيشنهاد در اين خصوص را قبول كند. وي مدعي شد: اين ايران بود كه نخستين بار به مناطق غير نظامي حمله كرد و صدها اسير جنگي را در حضور كادر صليب سرخ بين‌المللي به قتل رساند! اين اعمال نقض صريح حقوق بشر بين‌المللي است.(41) 502 فرانسوا ميتران رئيس‌جمهور فرانسه، در برنامه‌ي انتخاباتي خود كه امروز در پاريس منتشر شد، تأكيد كرد كه به تجهيز نظامي عراق پاي‌بند است. در قسمتي از اين برنامه كه در شماره‌ي امروز روزنامه‌ي ليبراسيون چاپ شد، درباره‌ي سابقه‌ي ارتباط تسليحاتي فرانسه با عراق و تأثير آن در تيره شدن روابط سياسي پاريس با تهران، با ادعاي اين‌كه قصد فرانسه از تسليح حكومت عراق جلوگيري از برهم خوردن توازن بين جهان اعراب در مقابل جهان فارس بوده، آمده است: ديپلماسي فرانسه راهي را كه از همتاهاي قبلي به دست من رسيده بود ادامه داده است. فرانسه هيچ دشمني در خاورميانه نداشت، ولي پس از دادن سلاح به عراق با اين كشور هم‌بستگي پيدا كرد كه از شروع جنگ تا كنون نيز ادامه دارد و از اين جهت ايران نتيجه گرفت كه ما مبارزه با اين كشور را انتخاب كرده‌ايم. ما در مقابل به‌هم خوردن توازن بين جهان فارس و جهان عرب نمي‌توانستيم بي‌تفاوت بنشينيم و شاهد نابودي آنان باشيم. محاصره‌ي سفارت‌خانه‌هاي‌مان در تهران؛ توهين خشونت‌آميز؛ بمب‌گذاري‌هاي تروريستي؛ گروگان‌گيري از طريق لبناني‌ها و قطع روابط ديپلماتيك در نتيجه‌ي اين بحران‌ها بوده است. ميتران ضمن اشاره به ثبات سياست فرانسه در مورد موضوع لبنان، ليبي و جنگ خليج فارس گفت: تروريسم بين‌المللي مدت زيادي كوشيد جلو آزادي عمل فرانسه را بگيرد. من در اين مورد سكوت كردم، اما هرگز هيچ تروريستي را آزاد نكردم. سكوت و سخت برخورد كردن بهترين سلاح‌هاي ما هستند. دولت اين خط مشي را حفظ كرده است.(42) 503 مقامات مصري از چين خواستند تا از ارسال موشك‌هاي ساحل به دريا به نام كرم ابريشم به ايران خودداري كند. روزنامه‌ي الاتحاد چاپ ابوظبي در اين باره نوشته است: مذاكرات فرمانده نيروي هوايي چين ـ كه در حال ديدار از مصر است ـ با مسئولان اين كشور بر چند موضوع مهم سياسي و نظامي منطقه‌ي خاورميانه و خليج فارس متمركز است: از جمله موضوع فروش موشك‌هاي چيني به عربستان سعودي و تهديد شدن عربستان از جانب اسرائيل؛ تحولات جنگ خليج فارس و بررسي امكان هم‌كاري دو كشور با يك‌ديگر براي توليد سلاح. مقامات مصري از فرمانده نيروي هوايي چين خواسته‌اند تا از ارسال موشك‌هاي كرم ابريشم به ايران كه به گفته‌ي آن‌ها آزادي كشتي‌راني در خليج فارس را به خطر انداخته است، خودداري كند و با اين اقدام زمينه را براي توسعه‌ي مناسبات خود با كشورهاي منطقه مساعد سازد.(43) 504 با دعوت دفتر نمايندگي ايران در سازمان ملل متحد، تعدادي از خبرنگاران امريكايي با پنج مجروح شيميايي حلبچه كه در بيمارستان سنت جان نيويورك بستري هستند ملاقات و با پزشكان معالج آنان گفت و گو كردند. قبل از اين ديدار، چند تن از پزشكان بيمارستان در يك كنفرانس مطبوعاتي شركت كردند. دكتر برند رئيس بيمارستان گفت: چون پزشكان در امريكا هيچ گاه با بيماران گاز شيميايي تماس نداشته‌اند به‌اجبار به كتاب‌هايي در مورد جنگ با سلاح شيميايي در جنگ جهاني اول رجوع كرده‌اند. وي افزود: يك پروفسور بلژيكي متخصص گاز شيميايي و يك پزشك ديگر كه رياست بخش كودكان بيمارستان را بر عهده دارد، با بيماران در تماس هستند و در ادامه يادآور شد كه بيماران از سوختگي، ناراحتي چشم و به‌ويژه مشكلات تنفسي رنج مي‌برند. به گزارش راديو امريكا، نوع گاز استفاده‌شده در سلاح شيميايي هنوز معلوم نيست، ولي ديپلمات‌هاي هيئت نمايندگي جمهوري اسلامي ايران گفته‌اند كه از گازهاي سيانور اعصاب و خردل استفاده شده است. آقاي امير زماني دبير اول هيئت نمايندگي جمهوري اسلامي در سازمان ملل نيز به خبرنگاران گفت: هدف ما نشان دادن زيان و غير انساني بودن استفاده از سلاح شيميايي است. تا كنون افكار عمومي به نقض پي در پي كنوانسيون 1925 ژنو توجه نكرده و اكنون زمان آن رسيده است كه جنبه‌ي غير انساني بودن سلاح شيميايي نشان داده شود. دولت‌ها و سازمان‌هاي بين‌المللي بايد بار ديگر بر تعهد خود به كنوانسيون 1925 ژنو تأكيد كنند. راديو امريكا در گزارشي از اين برنامه گفت: در آغاز، خبرنگاران حاضر در بيمارستان به جنبه‌ي تبليغاتي كار هيئت نمايندگي جمهوري اسلامي توجه داشتند، ولي به دنبال ديدار از بيماران قرباني سلاح شيميايي جو تغيير كرد و كنجكاوي ما جاي خود را به تأسف بسيار داد.(44) در ادامه‌ي گزارش راديو امريكا آمده است: با 4 تن از اين بيماران ملاقات و صحبت كرديم. يكي از بيماران در وضع خطرناكي به سر مي‌برد و اجازه‌ي ملاقات به وي داده نشده است. با سه دخترك از نه تا يازده ساله نيز صحبت كرديم. اين دختركان همه‌ي افراد خانواده‌شان را در بمب‌باران شيميايي شهر حلبچه در كردستان عراق از دست داده‌اند.(45) 505 نشريه‌ي آبسرواتور چاپ فرانسه، در شماره‌ي امروز خود با چاپ مقاله‌‌يي درباره‌ي نقض پيمان 1925 ژنو در مورد منع كاربرد تسليحات شيميايي از جانب حكومت عراق، با ترسيم گوشه‌هايي از فاجعه‌ي بمب‌باران حلبچه، واكنش مجامع بين‌المللي را در اين باره ضعيف دانسته، فرانسه را به دليل در اختيار قرار دادن تجهيزات نظامي به عراق سرزنش كرد. در بخشي از مطلب اين نشريه درباره‌ي اوضاع حلبچه پس از بمب‌باران شيميايي آمده است: سكوتي مرگبار همچون مرگ شيميايي بر كوچه‌ها حكم‌فرماست. اجساد در گوشه و كنار پراكنده‌اند. جلو در منزلي، پيرمردي در دم جان داده است. پس از عبور از دالاني به يك حياط بزرگ مي‌رسيم، در سمت راست كنار ديوار، اجساد 3 دختر جوان مشاهده مي‌شود و در سمت ديگر 4 نفر زن مسن‌تر روي يك‌ديگر افتاده‌اند. اين زنان چند تن كودكان خود را شايد براي مصون داشتن آنان در ميان چين‌هاي دامن لباس‌هاي خود پيچيده‌اند. در آشپزخانه جسد ديگري بر پشت افتاده است. همه چيز ساكن و بي‌حركت مي‌باشد. اين منزل در حلبچه ـ يك شهر كردنشين در شمال عراق ـ واقع شده است. نخستين شاهداني كه پس از بمب‌باران‌ها به محل رفته‌اند مشابه همين صحنه‌هاي دهشتناك را در همه‌ي كوچه‌ها و خيابان‌ها به چشم ديده‌اند. بمب‌باران‌هاي شيميايي كه به دستور صدام عليه مردم كرد كشورش انجام شده، همچون بمب‌باران‌هاي شيميايي مواضع ايراني‌ها در جبهه‌ي جنوب، در حقوق بين‌الملل، جنايت جنگي خوانده مي‌شود. رعايت استفاده نكردن از سلاح شيميايي بيش از 60 سال در جنگ‌هايي كه بي‌رحمانه‌ترين جنگ‌هاي جهان محسوب مي‌شدند، ادامه داشت. امروزه حكومت صدام آشكارا مي‌كوشد قبح استفاده از اين سلاح را از بين ببرد. اعتراضات بين‌المللي به طور شگفت‌انگيزي كم سر و صدا بوده‌اند. با وجود اين، سازمان ملل متحد با توجه به سابقه‌ي سازمان ملل مي‌توانست تحريمي را در مورد تحويل سلاح به حكومت صدام حسين اعمال كند. فرانسه مي‌بايست در اين زمينه الگو قرار مي‌گرفت، زيرا حافظ پروتكل ژنو بوده است و بي‌ترديد اين هواپيماهاي زيباي ميراژ ساخت كشور خودمان هستند كه بذر مرگ را بر سر غير نظاميان كردستان فرو ريخته‌اند.(12) 506 به منظور تجليل از نيروهاي وظيفه در يگان‌هاي نظامي و بيان نقش آنان در جبهه‌هاي جنگ، از روز 22 تا 28 فروردين سال جاري "هفته‌ي تجليل از سرباز" ناميده شد. بر اساس برنامه‌ي تنظيم‌شده، هر روز از اين هفته با يك عنوان نام‌گذاري شده و طبق اسامي اعلام‌شده، برنامه‌هايي در دستور كار نيروهاي مسلح از جمله سپاه پاسداران قرار گرفته و مقرر شده است فعاليت‌هايي همچون مصاحبه‌ي فرماندهان نواحي در استان‌ها؛ برگزاري مراسم تجليل از سربازان نمونه؛ سركشي به پادگان‌ها، يگان‌ها و محل استقرار نيروهاي وظيفه؛ عيادت از سربازان مجروح و مطرح شدن اين هفته و تجليل از مقام آنان در نمازهاي جمعه انجام شود. به همين منظور، ستاد كل سپاه پاسداران ابلاغيه‌يي به نيروهاي سه‌گانه، معاونت‌ها و مراكز ذي‌ربط ارسال كرد. سرباز و رزم، سرباز و پدافند، سرباز و دريا، سرباز و خودكفايي تسليحاتي، سرباز و امنيت و مردم‌ياري، سرباز و ايثار، سرباز و خودسازي عناوين تعيين‌شده براي اين هفته است.(47) 507 به دنبال پرسش مسؤلان سپاه پاسداران مبني بر تعيين تكليف شركت رزمندگان مستقر در منطقه‌ي دشت زور استان سليمانيه‌ي عراق در انتخابات دوره‌ي سوم نمايندگي مجلس شوراي اسلامي، قائم‌مقام نمايندگي امام در سپاه پاسداران مواردي را در اين باره بدين شرح اعلام كرد: 1. شركت در انتخابات براي رزمندگان نيز مثل ساير مردم از واجبات شرعي است. 2. دادن رأي مي‌بايست با شناخت از نامزدها انجام شود. 3. براي به دست آوردن شناخت از نامزدها در جبهه‌ها و مناطق دور از مراكز شهرها در صورتي كه تحقيق براي همه‌ي برادران مقدور نباشد، با هماهنگي فرماندهان محترم افراد مورد وثوق هر گردان ترخيص شوند تا درباره‌ي سابقه و امتيازات نامزدهاي نمايندگي از اشخاص متعهد و مورد اعتماد تحقيق كنند و مطلب را به ساير رزمندگان انتقال دهند تا رزمندگان عزيز نيز بتوانند با تطبيق معيارهاي مطرح‌شده در پيام حضرت امام نماينده‌ي مورد نظر خود را شخصاً انتخاب كنند. 4. مسئولان تبليغات يگان‌هاي رزم، پيام اخير حضرت امام را در مورد انتخابات به مقدار لازم تكثير كرده، و در اختيار رزمندگان قرار دهند. 5. در هر صورت، طبق فرمان حضرت امام، نيروهاي سپاه و بسيج حق دخالت در مناقشات سياسي و تبليغات انتخاباتي را چه در جبهه و چه در پشت جبهه ندارند.(48) امروز همچنين با هماهنگي سپاه پاسداران، صندوق‌هاي شعب اخذ رأي مربوط به حوزه‌هاي انتخابيه‌ي باختران (كرمانشاه)، پاوه و جوانرود براي جمع‌آوري آراي رزمندگان ساكن اين مناطق كه در منطقه‌ي عملياتي والفجر10 مستقر هستند، از سوي نمايندگان وزارت كشور به اين منطقه‌ي عملياتي آورده شد.(49) 508 انتخابات سومين دوره‌ي مجلس شوراي اسلامي يك روز مانده به اجراي آن، به وسيله‌ي برخي رسانه‌هاي خارجي تحليل شده است. در بيش‌تر اين تحليل‌ها بر قدرت گرفتن دولت در انتخاب پيش رو تأكيد گرديده است. روزنامه‌ي امريكايي واشنگتن پست انتخابات اين دوره را آغاز مرحله‌ي جديدي در انقلاب اسلامي خوانده كه در آن احتمال به‌كارگيري سياست‌هاي معقول و عملي و تشويق توسعه‌ي اقتصادي و صنعتي وجود خواهد داشت. اين روزنامه همچنين به نقل از ناظران و ديپلمات‌هاي غربي در تهران نوشت: به رغم ركود اقتصادي و تورم مالي، به نظر مي‌رسد اكثر ايرانيان هنوز به‌شدت به آرمان‌هاي انقلاب‌شان پاي‌بند بوده، با ازخودگذشتگي آن را رها نخواهند كرد. در ادامه‌ي مطلب روزنامه آمده است: منابع اروپايي مي‌گويند اين انتخابات آزمايش مهمي درباره‌ي شيوه‌ي فعاليت‌هاي تثبيت‌شده‌ي دولتي در يك كشور انقلابي خواهد بود.(50) روزنامه‌ي يوناني كاتيمريني نيز در مقاله‌‌يي درباره‌ي انتخابات سومين دوره‌ي مجلس شوراي اسلامي خاطرنشان كرد كه با وجود ادامه‌ي جنگ، جمهوري اسلامي ايران انتخابات برگزار مي‌كند و به رغم افراط‌‌گرايي، به‌مراتب نسبت به اكثر همسايگان خود دمكرات‌تر است. اين روزنامه مي‌افزايد: انتخابات فردا مي‌تواند به نفع راديكال‌ها به رهبري موسوي نخست‌وزير باشد كه در اين صورت ايران مي‌تواند يك مدل سوسياليستي را با يك افزايش قدرت متمركز بر اقتصاد كشور تكوين بخشد.(51) راديو بي‌بي‌سي نيز در برنامه‌ي ساعت 19:30 امشب با واهه پطروسيان كارشناس سياسي مجله‌ي اقتصادي خاورميانه در اين باره گفت و گو كرد. در اين مصاحبه موضوعات گوناگوني از جمله تأثير نتيجه‌ي انتخابات بر حدود اختيارات دولت و جنگ با عراق مطرح شد. اين كارشناس درباره‌ي نسبت ميان نتيجه‌ي انتخابات و اختيارات اقتصادي دولت گفت: آيت‌الله خميني چهار ماه پيش روشن ساخت كه دولت اسلامي داراي اختيارات تام است و بدين ترتيب موضوع اختيارات دولت را كه در چند سال گذشته مشكلات زيادي به وجود آورده بود، حل كرد. در مجلس اين تمايل طبيعي وجود دارد كه از بحث درباره‌ي موضوع بسيار حساس، به‌خصوص خود جنگ خودداري شود، زيرا ضرورت ايجاب مي‌كند كه موضع متحدي در مقابل دشمن خارجي اتخاذ شود. بنابراين، در مجلس در عين حال كه بحث‌هاي داغي جريان داشته و در مواردي با برخي سياست‌هاي دولت به‌شدت مخالفت شده است، از بحث درباره‌ي موضوعات مهم، از جمله جنگ خودداري شده است. پطروسيان درباره‌ي مقايسه‌ي مجلس شوراي اسلامي با مجلس قبل از انقلاب نيز گفت: مقايسه‌ي اين دو وضع مشكل است. در زمان شاه، نظام كاملاً متفاوتي حكم‌فرما بود. البته، مي‌شود گفت كه اكنون نيز تمايلات مستبدانه ديده مي‌شود، ولي حكومت فعلي نظامي متكي بر پايگاه مردمي است.(52) 509 سازمان مجاهدين خلق (منافقين) و جمعيت دفاع از آزادي و حاكميت ملت ايران از مردم ايران خواستند كه در انتخابات مجلس شوراي اسلامي شركت نكنند. مسعود رجوي سركرده‌ي منافقين با صدور اطلاعيهيي كه متن آن در راديو مجاهد ارگان تبليغي سازمان خوانده شد، از مردم خواست تا در انتخابات سومين دوره‌ي مجلس شوراي اسلامي رأي ندهند. در اين اطلاعيه ضمن بررسي اوضاع جمهوري اسلامي از نظر اقتصادي و اجتماعي و همچنين عمليات ارتش آزادي‌بخش (شاخه‌ي نظامي سازمان) براي سرنگوني نظام جمهوري اسلامي، تأكيد شده است كه هر كس در انتخابات شركت كند يا براي برگزاري آن اقدامي انجام دهد، خائن به مردم ايران محسوب مي‌شود و از خشم و كيفر محروم نخواهد ماند. در روزهاي اخير حزب توده نيز اطلاعيه‌هايي درباره‌ي تحريم انتخابات مجلس در شهرهاي مختلف پخش كرده است.(53) همچنين تعدادي اعلاميه در شهرهاي مختلف استان مازندران و بندر انزلي در استان گيلان پخش شده كه در آن از مردم اين شهرها خواسته شده است انتخابات را تحريم كنند.(54) جمعيت دفاع از آزادي و حاكميت ملت ايران نيز انتخابات سومين دوره‌ي مجلس شوراي اسلامي را تحريم كرده است. در قسمتي از اطلاعيهيي كه به همين مناسبت انتشار يافته دلايل جمعيت براي شركت نكردن در انتخابات اين طور عنوان شده است: همان گونه كه شركت در يك انتخابات آزاد حق و وظيفه‌ي مردم است، شركت نكردن در انتخابات فرمايشي و به اصطلاح انتخابات نيز حق و وظيفه‌ي مردم بوده، محصول چنين انتخاباتي از نظر ملت ايران مردود است و نشان‌دهنده‌ي حاكميت ملت و رأي مردم نيست. در ادامه‌ي اطلاعيه، وضعيت فعلي كشور كه سبب شده "جمعيت" تصميم به تحريم انتخابات بگيرد، چنين عنوان گرديده است: در شرايطي كه وزارت كشور اجازه‌ي برگزاري هيچ گونه نشست انتخاباتي را به احزاب و دسته‌جات نداده، قانون احزاب پياده نشده است و وزير كشور به صراحت مي‌گويد احزاب حق ندارند در انتخابات شركت كنند. آزادي بيان و نشر عقايد وجود ندارد؛ چاپ‌خانه‌ها از چاپ هر گونه نشريه‌‌يي بدون اجازه ممنوع هستند و يك روزنامه‌ي مخالف در عرصه‌ي مطبوعاتي كشور نيست و رسانه‌ها در انحصار قواي حاكم هستند، حتي وكلاي مجلس حق ابراز عقيده‌ي آزاد ندارند و با كوچك‌ترين نغمه‌ي مخالف بازداشت مي‌شوند.(55) نهضت آزادي نيز دو روز قبل انتخابات را تحريم كرده بود. (به روزشمار 16/1/1367 مراجعه شود) 510 سومين روز از فرود اجباري هواپيماي ربوده‌شده‌ي كويتي با آزادي 30 مسافر و 2 خدمه‌ي پروازي هواپيما؛ مكاتبه‌ي وزير خارجه‌ي كويت با همتاي ايراني‌اش و اعلام درخواست كشورش مبني بر اجازه ندادن به هواپيما براي ترك فرودگاه مشهد؛ احضار كاردار ايران به وزارت خارجه‌ي كويت و صدور بيانيه‌يي از جانب هواپيماربايان، سپري شد. به گزارش روزنامه‌ها، در پاسخ به تلاش‌ها و پي‌گيري‌هاي هيئت ايراني حاضر در فرودگاه مشهد، ربايندگان هواپيما در ساعت 1:57 بامداد در بيانيه‌يي اعلام كردند مسافراني غير كويتي را آزاد خواهند كرد، اما ساير افراد را زندانيان سياسي تلقي خواهند كرد و اعضاي خانواده‌ي آل صباح كه در ميان مسافران هستند اولين كساني هستند كه بهاي رفتار حكومت اين كشور را خواهند پرداخت. آنان در ساعت 2:30 بامداد، 30 مسافر و دو خدمه‌ي هواپيما را آزاد كردند. ساعت 7 صبح نيز يك عضو خانواده‌ي سلطنتي كويت كه در ميان مسافران است در گفت و گو با هيئت كويتي مستقر در فرودگاه مشهد از آنان درخواست كرد فوراً به كمك آنان بشتابند و 17 زنداني مورد درخواست ربايندگان را آزاد كنند.(56) امروز همچنين وزارت خارجه‌ي كويت، محمد فاروقي كاردار ايران را به اين وزارت‌خانه فراخواند. يك منبع وزارت خارجه‌ي كويت گفت: احضار فاروقي به دليل سوخت‌گيري هواپيماي ربوده‌شده‌ي كويتي در مشهد انجام شده است. وي تأكيد كرد: به اطلاع فاروقي رسيده است كه كويت مخالف هرگونه اقدام در جهت اجازه دادن به هواپيماي كويتي براي ترك فرودگاه مشهد مي‌باشد.(57) امروز نامه‌يي از سوي سعد عبدالله السالم الصباح ولي‌عهد و نخست‌وزير كويت به ميرحسين موسوي نخست‌وزير ايران و نامه‌يي ديگر از جانب صباح الاحمد الصباح معاون نخست‌وزير و وزير امور خارجه‌ي كويت به همتاي ايراني‌اش تسليم شد. درباره‌ي متن نامه‌ي نخست‌وزير كويت مطلبي منتشر نشد، اما در نامه‌ي وزير خارجه‌ي كويت خطاب به علي‌اكبر ولايتي درباره‌ي موافقت نكردن با پرواز هواپيما به كشور ديگر آمده است: «اين‌جانب اطمينان دارم كه شما با نظر ما در رابطه با لزوم عدم تأمين سوخت و جلوگيري از ترك فرودگاه مشهد در هر شرايط و اوضاع و عدم پذيرش درخواست‌هاي ربايندگان هم‌سو مي‌باشيد. … از ذهن اين‌جانب دور نيست كه تمامي قوانين و مقررات بين‌المللي بر لزوم اقدام جدي براي ناكام ساختن طرح‌هاي ربايندگان از جمله جلوگيري از ادامه‌ي پرواز آنان با هم‌كاري كشور صاحب هواپيما تأكيد دارد.»(58) راديو لندن در انعكاس اخبار اين ماجرا چنين گزارش داد: گفته مي‌شود مقامات ايران اعلام كرده‌اند اگر سوخت‌گيري هواپيماي ربوده‌شده از فاجعه‌‌يي جلوگيري كند، حاضرند به هواپيما سوخت برسانند. خبرنگار بي‌بي‌سي در نيكوزيا نيز گزارش داده است: نه ربايندگان هواپيما نشانه‌‌يي از تغيير موضع خود بروز مي‌دهند و نه دولت كويت. كويت مخالف سوخت‌گيري مجدد هواپيما است. معاون نخست‌وزير ايران و هيئتي كه هم‌راه او هستند با هيئت كويتي ملاقات و توافق كرده‌اند كه سعي كنند هواپيماربايي به‌سرعت و بدون خون‌ريزي به پايان برسد. اين حقيقت كه كويتي‌ها و ايراني‌ها كه معمولاً با يك‌ديگر خصومت داشته‌اند در اين زمان با هم هم‌كاري مي‌كنند، يك جنبه‌ي دل‌گرم‌كننده‌ي اين حادثه‌ي خطرناك است. بسياري از مقامات طراز اول ايران كه با روش ربايندگان هواپيما مخالف‌اند ممكن است با هدف آن‌ها موافق باشند، اما به نظر مي‌رسد كه براي ايران قضيه‌ي مهم‌تر آن است كه به جهان خارج نشان دهد در مقابل تروريسم قاطعانه مقاومت مي‌كند.(59) 511 ساير خبرهاي امروز عبارت‌اند از: 1. در پي تهديدهاي مكرر حكومت عراق مبني بر حمله‌ي شيميايي به شهرهاي ايران، به منظور افزايش آمادگي نيروهاي انتظامي و امدادي، مانور مقابله با حملات شيميايي در تبريز برگزار شد. در جريان اين مانور، ابتدا نيروهاي شركت‌كننده اقدام به تك فرضي شيميايي كردند كه بلافاصله پس از آن واحدهاي رفع آلودگي و امداد و درمان با حضور در محل حادثه مصدومان فرضي را به محل‌هاي درمان انتقال دادند. اين مانور با شركت واحدهاي ش.م.ه. سپاه پاسداران، ارتش، كميته، ژاندارمري، شهرباني، هلال‌احمر و شهرداري تبريز برگزار شد.(60) 2. به گزارش قرارگاه رمضان، حدود 450 فروند موشك زمين به زمين كه از لهستان وارد عراق شده است، به وسيله‌ي تريلي از طريق جاده‌ي ناصريه به سمت بغداد حمل گرديد.(61) 3. علي حسن الشاعر وزير اطلاعات عربستان سعودي امروز در مصاحبه با خبرنگاران از كم شدن سهميه‌ي زائران ايراني خانه‌ي خدا در مراسم حج تمتع سال جاري به ميزان يك‌سوم خبر داد و بدون اشاره به كشتار حجاج ايراني در مراسم سال گذشته در مكه گفت: عربستان سعودي تعداد زائران را طبق جمعيت كشورها تعيين خواهد كرد و اين نسبت، هزار زائر براي هر يك ميليون جمعيت خواهد بود. اين به معناي آن است كه حدود 50 هزار ايراني اجازه‌ي انجام حج را خواهند يافت. الشاعر گفت: پروژه‌هاي احيا و بهبود وضعيت اماكن مقدسه‌ي مكه پذيرفتن تعداد زياد زائران را غير ممكن كرده است.(62) 4. جان ليتل نماينده‌ي اسقف اعظم كانتربري رهبر كليساي انگليس در ملاقاتي با كاردار ايران در لندن از سخنان اخير رئيس مجلس شوراي اسلامي (در روز 4/1/1367) درباره‌ي گروگان‌هاي انگليسي در لبنان به‌ويژه تري ويت فرستاده‌ي ويژه اين كليسا تشكر كرد. محمدمهدي آخوندزاده در اين ديدار گفت: مقامات ايراني همواره تأكيد كرده‌اند كه هم‌كاري ايران در اين زمينه، مشروط به اعمال نفوذ كليساي انگليس در ميان مسيحيان لبنان به منظور آزادي گروگان‌هاي ايراني خواهد بود و متأسفانه تا كنون اقدام جدي براي آزادي گروگان‌هاي ايراني در لبنان انجام نشده است. وزارت خارجه‌ي انگليس از ملاقات نماينده‌ي كليساي اين كشور با كاردار ايران اظهار بي‌اطلاعي كرد و گفت: اين تماس هيچ ربطي به سياست دولت انگليس ندارد.(63)
منابع و مآخذ روزشمار 1367/01/18