1364.10.30

روزشمار جنگ سال 1364 1364.10.30
نام‌های دیگر	سی دی
تاریخ شمسی	1364.10.30
تاریخ میلادی	20 ژانویه 1986
تاریخ قمری	9 جمادی‌الاول 1406

1359.10.30

1360.10.30

1361.10.30

1362.10.30

1363.10.30

1365.10.30

1366.10.30

گزارش -1

1 قرارگاه خاتم‌الانبیای(ص) سپاه پاسداران امروز در چند جلسه به بررسی پیشرفت كار و وضعیت آمادگی لشكرهای ولی‌عصر(عج)، عاشورا و كربلا برای اجرای عملیات در منطقه فاو پرداخت و فرماندهان گردان‌های عمل‌كنندة این لشكر‌ها نیز وضعیت و طرح مانور گردان خود را به‌طور مشروح بیان كردند. جلسه پایانی نیز به هماهنگی دو لشكر25 كربلا و 8 نجف اختصاص یافت. در اولین جلسه، فرماندهان و مسئولان لشكر7 ولی‌عصر(عج) اقدامات این لشكر برای اجرای مأ‌موریت و مشكلات باقیمانده را تشریح كردند.* ابتدا فرمانده لشكر7 گفت 70 تا 80 درصد اقدامات لازم انجام ‌شده است و سه معبر برای عبور غواصّان خط‌شكن شناسایی شده است. در منطقه مأموریت لشكر، ساحل دشمن سه رده موانع (دو رده سیم‌خاردار توپی و یك رده خورشیدی) دارد. از هر گردان خط‌شكن فرمانده، معاون و 10 غواص از اروند عبور كرده‌اند و به مسیرها، ساحل دشمن و موانع آشنا شده‌اند. برای شكستن خط اول دشمن 3 گردان مأموریت دارند كه هر گردان یك گروهان 60 نفره غواص دارد. برای پیشروی و پاك‌سازی خط دوم 4 گردان مأموریت دارند كه پس از شكسته‌ شدن خط، از چپ و راست منطقه مأموریت لشكر وارد عمل می‌شوند. درمجموع خیز اول عملیات لشكر با 7 گردان اجرا می‌شود و برای پیشروی در عمق در خیز دوم 3 گردان وارد عمل می‌شوند. در خط حدّ لشكر ولی‌عصر(عج) در شرق اروند 11 نهر وجود دارد که این نهرها میان 3 گردانی كه مأموریت پیشروی در عمق را دارند، تقسیم شده است. عبدالمحمد رئوفی در ادامه به كمبودهای لشكر7 برای عملیات اشاره كرد: فقط 6 قبضه سلاح پدافند هوایی داریم كه كافی نیست. لباس غواصی 90 دست داریم كه فقط 45 دست آن اندازه‌شان مناسب و تكمیل است و بقیه نامناسب و ناقص هستند. سلاح آر.پی.‌جی. در نخلستان كارایی ندارد و سلاح مناسب تفنگ40 میلی‌متری است كه برای هر گردان 10 تا 15 قبضه نیاز است. وی افزود مواضع توپ‌های كمك مستقیم لشكر را قرار بوده فرماندهی توپخانه نیروی زمینی احداث كند که هنوز كار نشده است. رحیم صفوی دراین‌باره تأكید كرد كه این كار به‌عهده خود لشكر است، امّا مسئول مهندسی لشكر ‌گفت لشكر امكانات این كار را ندارد. در ادامة جلسه، فرماندهان گردان‌های عمل‌كننده، هریك به بیان مشروح طرح اجرای مأموریت خود پرداختند و مسئولان نیروی زمینی سپاه و قرارگاه كربلا درباره ابهام‌ها سؤال كرده و اشكالات را مطرح و آنان را برای رفع آن راهنمایی كردند. از مشكلاتی كه فرماندهان گردان‌ها مطرح كردند دشواری عبور از بخش باتلاقی ساحل غربی اروندرود بود كه علاوه‌بر طول كشیدن و احتمال نفوذ گِل در سلاح‌ها و از كار افتادن آنها؛ سروصدای حركت در باتلاق احتمال هشیاری افراد دشمن قبل از شروع درگیری غواصان خط‌شكن را درپی خواهد داشت. از سوی دیگر، فرمانده قرارگاه كربلا با اعلام اینكه قرار شده در زمانی‌كه جریان آب اروندرود "جزر راكد" است، غواصان از این رودخانه عبور كنند، گفت اما بروز چنین وضعیتی بستگی به فاصله نقاط مختلف اروندرود با دهانه خلیج ‌فارس دارد، مثلاً شروع جزر راكد در منطقه لشكر7 ولی‌عصر(عج) (جناح چپ قرارگاه كربلا) با شروع جزر راكد در منطقه لشكر5 نصر (جناح راست قرارگاه كربلا) 45 دقیقه فاصله دارد كه هماهنگی غواصان یگان‌های مختلف برای حملة هم‌زمان به خط دشمن را دشوار می‌کند. دراین‌باره بحث شد و پیشنهادهایی داده شد، ازجمله غواصانی كه زودتر به ساحل غربی اروند می‌رسند، صبر كنند تا غواصان یگان‌های دیگر نیز برسند، سپس هم‌زمان حمله را آغاز كنند. اما مسئولان لشكر ولی‌عصر(عج) می‌گفتند توقف غواصان تا رسیدن سایر یگان‌ها مشكلاتی درپی دارد ازجمله احتمال هشیاری دشمن و شروع درگیری بدون غافلگیری؛ وجود سرمای شدید كه توقف غواصان موجب كاهش كارایی و حتی خواب‌آلودگی آنان خواهد شد. به‌هرصورت این موضوع به بررسی بیشتر نیاز داشت و دراین‌باره تصمیم قطعی اتخاذ نشد. در این جلسه همچنین استفاده از طناب برای حفظ سازمان نیروهای غواص عبوركننده از اروندرود و جلوگیری از انحراف از مسیر و پراكندگی آنان مطرح و اشكالات آن بیان شد. فرمانده نیروی زمینی سپاه نیز بر اهمیت جناح راست لشكر ولی‌عصر(عج) و ضرورت توجه و پیش‌بینی توان لازم برای این جناح تأكید كرد. وی همچنین گفت كه سكانی‌های (رانندگان قایق‌ها) قایق‌هایی كه بعد از غواصان، نیروهای رزمنده را به ساحل غربی اروند می‌برند باید افراد شجاعی باشند تا در وضعیت آتش‌ و درگیری بتوانند نیروها را به ساحل برسانند. 2 وضعیت آمادگی لشكر31 عاشورا برای اجرای عملیات در منطقه فاو و نیز طرح مانور گردان‌های این لشكر در دومین جلسه امروز قرارگاه خاتم‌الانبیای(ص) سپاه بررسی شد.* در آغاز جلسه، فرمانده لشكر عاشورا به بیان اقدامات این لشكر برای اجرای مأموریت خود پرداخت. وی گفت منطقه مأموریت ما میان دو لشكر5 نصر و لشكر25 كربلا واقع شده است. برای رسیدن به هدف تعیین‌شده 4 گردان از محور راست و 3 گردان در محور چپ خط‌شكنی و پیشروی می‌كنند و 3 گردان نیز برای استقرار در خط پدافندی مشخص شده است. امین شریعتی افزود كه علاوه‌بر فرماندهان گردان‌ها و معاونان آنها، فرماندهان گروهان‌ها و برخی فرماندهان دسته‌ها به طرح مانور توجیه شده‌اند و طرح مانور به‌طور جزءبه‌جزء بحث شده است. اكثر فرماندهان نیز با حضور در منطقه عملیاتی به منطقه نیز توجیه شده‌اند و فرماندهان دسته‌ها هم در چند روز آینده به منطقه توجیه می‌شوند. وی گفت كه كارهای مهندسی به‌خوبی پیش رفته و به‌زودی تمام می‌شود. آموزش‌ها ادامه دارد و باتوجه‌به اتمام كار نیروهای اطلاعات، این نیروها درجهت تكمیل آموزش غواصان خط‌شكن بسیج شده‌اند. كمبود لباس غواصی و ناقص بودن برخی لباس‌ها موجب تأخیر در اتمام آموزش غواصی شده است. فرمانده لشكر عاشورا گفت كه قایق‌های موجود لشكر و مهمات به منطقه عملیاتی منتقل و استتار شده است و سایر امكانات درحال انتقال به منطقه عملیاتی است. وی ضمن اشاره به كمبود لباس غواصی، مشكل اصلی را كمبود نیرو اعلام كرد و گفت حداقل به هزار نفر نیروی كیفی نیاز داریم كه پیگیری كرده‌ایم و قرار است روز پنجشنبه (3 بهمن) از آذربایجان‌شرقی نیرو اعزام شود. در ادامة جلسه مسئول اطلاعات لشكر عاشورا به بیان نتایج شناسایی‌ها ازجمله مشخص شدن 4 معبر برای عبور از اروند، وضعیت ساحل غربی اروندرود در نقاط مختلف منطقه مأموریت لشكر عاشورا و نیز انواع موانع در حدفاصل رودخانه تا خط دشمن پرداخت و به پرسش‌های حاضران دراین‌باره پاسخ داد. سپس فرماندهان گردان‌های لشكر عاشورا طرح مانور هر گردان را جزءبه‌جزء تشریح كردند و به ابهام‌ها پاسخ گفتند، حاضران نیز با بیان اشكال‌ها و ابهام‌ها و دشوارهای این طرح‌ها، ضمن راهنمایی آنان، بر دقت و توجه بیشتر در طرح‌ریزی و اجرا تأكید كردند. بخش پایانی این جلسه به توضیحات مسئولان مهندسی و ادوات لشكر اختصاص یافت. مسئول مهندسی لشكر اقدامات انجام‌شده در محدودة این لشكر در شرق‌ اروندرود ازجمله جاده‌سازی، تلاش برای آماده‌سازی مواضع توپ‌های كمك مستقیم و... را شرح داد و تمهیدات عبور از زمین‌های باتلاقی و احداث اسكله در دو ساحل اروندرود، پیش‌بینی تجهیزات لازم برای انتقال وسایل سنگین (لودر، بلدوزر، تانك و...) و كمبودها و نیازهای این كار را بیان كرد. مسئول واحد ادوات لشكر عاشورا نیز ازجمله اقدامات این واحد را آماده‌سازی موضع برای 18 خمپاره‌انداز81 میلی‌متری، 15 خمپاره‌انداز120 میلی‌متری، 6 دستگاه مینی‌كاتیوشا برای اجرای آتش منحنی و نیز آماده‌سازی موضع برای 6 تفنگ106 میلی‌متری و 6 قبضه دوشكا برای اجرای آتش مستقیم اعلام كرد. وی توضیح داد كه برای اجرای آتش طرح‌ریزی‌های لازم انجام شده و نیز برای هر گردان پیاده یك تیم دید‌بان برای هدایت آتش در نظر گرفته شده است. در این جلسه به لشكر عاشورا تأكید شد كه علاوه‌بر طرح مانور لشكر كه تهیه‌ شده، طرح پدافند از منطقه تصرف‌شده نیز تهیه ‌شود و یكی از مسئولان لشكر عهده‌دار مسئولیت پدافند شود و همه نكات آن را پیگیری كند. در پایان نیز بر ضرورت آمادگی لشكر برای اجرای مانور آزمایشی در تاریخ مشخص‌شده تأكید گردید. 3 اقدامات لشكر25 كربلا برای آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات در منطقه فاو به‌ویژه طراحی مانور گردان‌های این لشكر برای شكستن خط و تصرف شهر فاو در جلسه شامگاهی قرارگاه خاتم‌الانبیای(ص) سپاه تشریح شد.* مسئول واحد اطلاعات لشكر25 كربلا در این جلسه طی گزارشی از فعالیت‌های ارتش عراق در منطقه فاو گفت كه در دو هفته اخیر، تغییرات اساسی در منطقه رخ نداده بجز اینكه 20 اتوبوس وارد شهر فاو شدند و چند تانك به خط مقدم منتقل شده است. ارتش عراق همچنین رادار مستقر در منطقه را تعویض و رادار بزرگ‌تری نصب کرده است تا بخش وسیع‌تری از منطقه خودی را تحت نظر بگیرد. وی گفت با افزایش كمپرسی‌ها و دیگر خودروهای سنگین خودی كه به حدود 500 دستگاه رسیده، حفاظت كاهش یافته و دشمن حساس‌تر شده است. وی با بیان اینكه عراقی‌ها بیشتر به منطقه خسروآباد حساس شده‌اند، گفت كه درمجموع دشمن تاكنون به هدف‌ ما پی‌ نبرده و موفق به تشخیص حركات ما نشده است و به نظر ما عراقی‌ها تصور می‌كنند كه ما مشغول انجام فعالیت‌های زمستانی خود هستیم. مسئول اطلاعات لشکر کربلا در تشریح وضعیت ساحل دشمن، موانع آن را شامل سیم‌خاردار و موانع خورشیدی و نبشی آهنی برشمرد و فاصله ساحل تا خط دشمن را فقط 10 تا 15 متر اعلام كرد و افزود كه بیشترین موانع در اطراف اسكله‌هاست. در ادامة جلسه، فرماندهان محورها و گردان‌های لشكر25 كربلا به تشریح مأموریت و طرح مانور خود برای نیل به اهداف تعیین‌شده پرداختند. این لشكر برای اجرای عملیات، گردان‌های رزمی‌اش را در سه محور سازمان داده كه هر محور شامل سه گردان است. گردان‌های محورهای 1 و 2 مأموریت شكستن خط و پیشروی به‌سوی شهر فاو، تصرف شهر و پاك‌‌سازی آن را به عهده دارند و مأموریت اول گردان‌های محور3 احتیاط و پشتیبانی از عملیات گردان‌های دو محور 1 و 2 و مأموریت اصلی‌شان پیشروی در عمق، رسیدن به جاده ام‌القصر و پایگاه موشكی دشمن است. در این جلسه فرماندهان محورها و گردان‌ها به‌طور مشروح به چگونگی اجرای مأموریت‌های خود ازجمله چگونگی شكستن‌ خط و تصرف و پاك‌سازی شهر فاو پرداختند و به سؤال‌ها و ابهام‌ها پاسخ گفتند و به راهنمایی حاضران برای اجرای دقیق مأموریت خود گوش دادند. در ادامة جلسه، مسئولان لشكر كربلا چگونگی انتقال تدریجی تجهیزات به منطقه عملیاتی را توضیح دادند، سپس مسئول واحد مهندسی اقدامات انجام‌شده و نیز تمهیدات پیش‌بینی‌شده برای آماده‌سازی ساحل و انتقال تجهیزات سنگین از اروندرود را بیان كرد. در پایان نیز مسئول ادوات لشكر طرح اجرای آتش پشتیبانی ازجمله خمپاره‌اندازها و موشك‌ها را توضیح داد و درمورد كمبود مهمات هشدار داد. در پایان این جلسه فرمانده كل سپاه رضایت خود را از عملكرد این یگان چنین ابراز كرد: «جداً ما از لشكر25 كربلا راضی هستیم. ... ما جداً راضی هستیم از زحمات برادرها و امیدواریم كه خداوند ان‌شاءالله اجر این كارها را به شما عنایت بفرماید.» 4 آخرین جلسه امروز قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) سپاه حدود ساعت 21 با حضور فرمانده كل سپاه، فرمانده قرارگاه كربلا و فرماندهان لشكر8 نجف و لشكر25 كربلا به بررسی درخواست‌های فرمانده لشكر8 نجف جهت آمادگی برای عملیات در منطقه فاو گذشت. فرمانده لشكر8 نجف در جلسه‌های یك‌ماهة اخیر با فرمانده كل سپاه و فرمانده نیروی زمینی با بیان مشكلات متعددی كه این لشكر با آن مواجه است (ازجمله كمبود نیرو و مناطق پشتیبانی‌كننده)، چندان رغبتی به پذیرش مأموریت در منطقه فاو نشان نمی‌داد، هرچند در عمل برای آماده‌ كردن لشكرش تلاش فراوانی می‌كرد. امّا در جلسه امشب ضمن اعلام آمادگی و اشتیاق برای اجرای عملیات،* می‌كوشید تا نظر فرمانده كل سپاه را برای واگذاری نهر و منطقه‌ای مستقل در شرق اروندرود جلب كند و هرچه سریع‌تر با آماده‌سازی منطقه، نیروها، تجهیزات و امكانات پشتیبانی خود را منتقل كند.* درمجموع، علاوه‌بر بحث‌های كوتاهی كه در این جلسه یك‌ساعته درباره عملیات و شیوه اجرای آن شد، موضوع اصلی تأكید فرمانده لشكر8 نجف بر دراختیار داشتن منطقه و نهری مستقل در منطقه بود و پیشنهاد دیگر فرماندهان بر استفاده مشترك دو لشكر 8 و 25 از یكی از نهرها را نشدنی و موجب اختلال در كار عملیات هر دو یگان اعلام كرد و گفت كه ما باید محل و نهری مستقل داشته باشیم كه بتوانیم مهندسی‌مان، دریایی‌مان، اورژانسمان، قایق‌هایمان، تشكیلاتمان و زندگی‌مان را بیاوریم و بتوانیم عملیات كنیم، عملیات را پشتیبانی كنیم و با نیروهای یگان دیگر در هم نپیچیم. احمد كاظمی استفاده مشترك دو یگان از یك محور و یك نهر را در اوضاع شب اول عملیات در آن تاریكی، شلوغی، وجود آتش سنگین دشمن و مشکلات دیگر، نشدنی خواند. وی گفت: «پریروز رفتم توی خط، پیاده راه افتادم همه‌جا را بررسی كردم به این نتیجه رسیدم كه ما باید یك ساحل [اسكله] درست كنیم برای [انتقال] تانك و تجهیزات مهندسی و وسایل سنگین و یك نهر هم باید داشته باشیم برای [انتقال] نیروهای پیاده [با قایق].» فرمانده لشكر نجف که در بررسی شبانگاهی منطقه عملیات مجذوب حالت روحانی آن شده بود، گفت: «شب‌ها تشریف بیاورید ببینید چه خبر است. ... اصلاً آدم‌ عاشق جنگ اینجا می‌شود. جداً كه من خیلی چیز شدم. ماه آمده بود بالا، مهتاب افتاده بود [روی اروند] بین خودمان و دشمن. رودخانه یك حالت خیلی چیزی پیدا كرده بود. تصور كنید بسیجی‌ها دارند می‌روند. ... اینجا یک معنویتی دارد.» به‌هرصورت، بعد از اصرار فراوان احمد كاظمی و بحث‌های بسیار، سرانجام در این جلسه تقریباً پذیرفته شد كه علاوه‌بر واگذاری مكان مستقل به لشكر نجف در شرق اروند، نهر مستقلی هم به این لشكر واگذار شود. احمد كاظمی همچنین درخواست كرد پشتیبانی بیشتری از لشكر نجف بشود: «برادر محسن! محض رضای خدا مقداری مشكلات ما را حل كنید. بنویسید به ما مهمات و ادوات بدهند. مشكلات تداركات ما را حل كنید. این‌همه نیرو و بچه‌های مردم را به فرماندهان لشكرها می‌سپارید، امكانات هم بدهید.» از سوی دیگر، فرمانده لشكر نجف برای تسریع در آمادگی لشكرش برای عملیات، امروز لغو كلیه مرخصی‌ها را اعلام كرد: «سلام‌علیكم. محترماً بدین‌وسیله به كلیه فرماندهان گردان‌ها و مسئولین واحدها ابلاغ می‌گردد از این تاریخ كلیه مرخصی‌ها اعم از شهر و شهرستان لغو می‌باشد. به امید پیروزی نهایی رزمندگان اسلام بر كفر جهانی. فرماندهی لشكر8 نجف - برادر شما احمد كاظمی - 30/10/1364» 5 فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیای(ص) سپاه پاسداران با این فرض كه دشمن درمورد منطقه فاو حساس شده و به‌احتمال‌زیاد آن را منطقه عملیاتی می‌‌داند، امروز طرح مشروحی برای فریب دشمن و رفع حساسیت او درمورد این منطقه تهیه كرد. این طرح شامل چند بخش: اصول، روش، اجرا، زمان‌بندی و ترتیب انتقال یگان‌ها است كه هر بخش دارای بندهای متعددی است. الف) اصول: ازجمله بندهای این بخش: 1. دشمن نسبت به منطقه فدك حساس شده و به‌احتمال‌زیاد آن را منطقه عملیاتی می‌داند. 2. امكان منحرف كردن ذهن دشمن نسبت به این منطقه وجود دارد. 3. منطقه فریب باید نزدیك به منطقه فاو باشد؛ امكان كار مهندسی پرحجم در آن باشد و دشمن آن را جدی بگیرد. 4. اگر طرح فریب اجرا نشود، منطقه لو خواهد رفت. 5. طرح فریب درصورتی موفق است كه همة اقداماتی كه ذهن دشمن را مشغول می‌كند، اجرا شود ازجمله: اقدامات مهندسی سنگین؛ شناسایی مداوم؛ تقسیم خط میان یگان‌ها؛ اجرای مانورهای مناسب با منطقه فریب. ب) روش: 1. انتخاب یك منطقه اصلی فریب و انتخاب منطقه‌ای محدود جهت فریب این منطقه؛ طوری‌كه دشمن تصور كند منطقه فریب، منطقه اصلی عملیاتی و منطقه فریب محدود، فریب آن منطقه است. 2. انتخاب چند محل فریب چسبیده به این منطقه. 3. برای اجرای صحیح و ضمانت طرح، باید یك قرارگاه متصدی آن شود. ج) اجرا: بخش اجرایی طرح برای منطقه فریب اصلی شامل 24 بند و مجری آن قرارگاه سلمان مشخص شده است كه شامل اقدامات شناسایی، نصب 10 دكل دیدبانی، تلاش‌های گسترده مهندسی، فعال ‌شدن سیستم‌های مخابراتی، ثبت تیر، اجرای مانور آموزشی، افزایش قایق‌ها و شلوغ كردن منطقه، فعال‌ كردن بیمارستان‌های منطقه و... همچنین پخش شایعات ازجمله شایعه اجرای عملیات در منطقه دهلران، شایعه فشار روی مردم اطراف سوسنگرد و شط‌علی برای تخلیه منطقه و... . در این بخش همچنین در نظر گرفتن منطقه شلمچه به‌عنوان منطقه فریب اصلی و اجرای اقداماتی كه این تصور دشمن را كه شلمچه منطقه فریبِ منطقه اصلی است تقویت كند ازجمله فعالیت‌های مهندسی، نصب دكل‌های دیدبانی، فعالیت‌های شناسایی و اجرای مقررات تردد. د) زمان‌بندی و ترتیب انتقال یگان‌ها: 1. از هم‌اكنون عقبه كلیه یگان‌ها به منطقه عمومی فتح‌المبین منتقل گردد. 2. تعدادی از جلسات و سمینارهای فرماندهان در دزفول برگزار شود. 3. فعال‌كردن سه قرارگاه و آمدن عناصر ستادی به این قرارگاه‌ها. 4. انتقال فرماندهی به قرارگاه نصرت و... . 6 فرماندهی قرارگاه كربلا درپی صدور طرح فریب قرارگاه خاتم سپاه، با اشاره به تراكم نقل‌وانتقال‌ها در منطقه عملیاتی فدك (جزیره آبادان و شرق اروندرود) و فعالیت‌های گسترده تیم‌های مهندسی در این منطقه، احتمال هشیاری دشمن را درمورد این منطقه متصور دانسته و بر این مبنا طرحی را برای فریب دشمن تهیه و امروز برای اجرا به یگان‌های تحت امر ابلاغ كرد. این ابلاغیه بخش‌های متعددی دارد كه در هر بخش اقداماتی كه یگان‌ها باید اجرا كنند درج شده و خلاصه آن چنین است: الف) تجمع نیرو: هر یگان با استفاده از نیروهای موج سوم و احتیاط، مركز پشتیبانی خود را پشت سیل‌بند هور، جاده‌های برزگر و صاحب‌الزمان(عج) در منطقه تبوك و حنین با احداث چادر به استعداد 2 گردان فعال نموده و درصورت امكان یك شب در آن محل تجمع نمایند و... پس از آن به منطقه فدك منتقل كنند. ب) انتقال نیرو: برای انتقال نیرو به منطقه فدك، طرحی پوششی برای فریب دشمن اجرا شود. مثلاً نیروها را در روز با اتوبوس و كامیون با نصب روبان قرمز و پرچم‌های مختلف از مسیر حمیدیه، سوسنگرد، بستان، هویزه و جاده صاحب‌الزمان و جفیر حركت داده و به مراكز تعیین‌شده منتقل نمایند. سپس نیروها را در شب با كامیون‌ و درصورت ناچاری با اتوبوس به تعداد محدود با شرایط استتار و چراغ خاموش و باتوجه‌به مقررات دژبانی به منطقه منتقل كنند. پ) ایجاد بنه‌های تداركات و تجمع نیرو: برای پشتیبانی طرح فریب كلیه یگان‌ها پشتیبانی خود مثل چادرها، آشپزخانه‌ها و مراكز تداركاتی را در منطقه تبوک و حنین فعال نمایند و درصورتی‌كه چنین مراكزی ندارند، در منطقه تجمع مورد نظر (جاده برزگر، جاده صاحب‌الزمان(عج)، پشت سیل‌بند هورالهویزه) چنین محل‌هایی را با ایجاد چادر به استعداد 2 گردان دایر نمایند. در بندهای بعدی این ابلاغیه از یگان‌ها خواسته شده كه برای طبیعی جلوه‌ دادن این طرح فریب، فركانس‌های مخابراتی خود را در حد طبیعی فعال كرده و چند روز كارهای خود را با تماس بی‌سیمی انجام دهند. همچنین توپ‌ها و سلاح‌های ادوات به ثبت تیر روی مراكز تجمع، بنه‌ها، جاده‌ها و خطوط مقدم دشمن بپردازند. فرماندهان نیز حتی‌‌المقدور هفته‌ای دو بار در منطقه تبوك و حنین حضور یافته به مسائل یگان خود رسیدگی كنند. همچنین واحد بهداری قرارگاه بیمارستان‌های امام رضا(ع) و خاتم‌الانبیا(ص) را با اعزام پزشك و بسیج 50 آمبولانس فعال كرده و مسئولان بهداری با حضور فعال، آمادگی بیمارستان را برای عملیات پیگیری كنند. واحد مخابرات هماهنگ با یگان‌های مستقر در منطقه تبوك و حنین فعال‌ شده، دفترچه كد و رمز تهیه كند و میان مخابرات قرارگاه و یگان‌های در خط پیام ردوبدل كند. در پایان طرح تأكید شده كه اجرای این طرح باید طبیعی جلوه كند و در طول یك هفته به اجرا درآید. 7 گروهان شناسایی ثارالله سپاه پاسداران - كه مأموریت آن كسب اطلاعات نظامی از دشمن در جبهة میانی است - نتایج بررسی اقدامات و تحركات ارتش عراق را در دورة ده‌روزة 20 تا 30 دی 1364 چنین اعلام كرد: «1. در منطقه مهران دشمن مشغول تعویض یا تقویت نیرو می‌باشد. 2. دشمن با شدت‌ بخشیدن به فعالیت‌های مهندسی و افزایش موانع و ایجاد مواضع زرهی جدید در محور چنگوله، قصد آماده‌ شدن برای مقابله با حركت احتمالی قوای اسلام را داشته و با این عمل ضمن محكم‌ نمودن دیوار دفاعی شیخ‌سعد، امكان تهدید این منطقه را از بین می‌برد. 3. دشمن علاوه‌بر تحكیم مواضع خود و احداث مواضع جدید، دست به انجام تحركات و مانورهای زرهی زیادی در منطقه میمه تا فكه زده است و دلایل احتمالی این مانورها می‌تواند چنین باشد: جلوگیری از به‌كارگیری یگان‌های خودی در محل‌های دیگر؛ كسب خبر از وضعیت كلی منطقه و برآورد قدرت مقابلة نیروهای خودی؛ كسب آمادگی برای مقابله با قوای اسلام در این مناطق. 4. دشمن با انجام دستبرد قصد گرفتن اسیر برای خبرگیری و به دست‌ آوردن اطلاعاتی درمورد اهداف و حركت‌های قوای اسلام را دارد و احتمالاً دست به اجرای تك محدود در محورهای جنوب میمه تا فكه خواهد زد. 5. دشمن نسبت به منطقه عملیاتی شرهانی حساسیت خاصی را نشان داده كه این واكنش به‌صورت تقویت‌ سنگرهای پدافندی و ایجاد سنگرهای استراق‌سمع و دیدبانی متعدد ظاهر شده است. 6. فعالیت شدید هواپیماهای دشمن برای انجام شناسایی و بمباران در منطقه نمی‌تواند جدای از حركات زمینی او توجیه شود، ولی هدف قطعی دشمن از این تحركات مشخص نیست. به امید زیارت كربلا و قدس عزیز مسئول گروهان شناسایی ثارالله - حسین ‌الله‌كرم» 8 مدیریت اطلاعات نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی در گزارش نوبه‌ای مربوط به دورة زمانی 23 تا 30 دی 1364 اقدامات و تحركات ارتش عراق را در مناطق مأموریت نیروی زمینی ارتش چنین جمع‌بندی كرده است: «از مجموع حركات انجام‌شده در طول دوره چنین استنباط می‌گردد: 1. برداشت نیروی معادل یك تیپ پیاده از یگان‌های مستقر در منطقه عمومی العماره و اعزام آن به منطقه سپاه 6 (شرق دجله) به‌منظور تقویت رده دوم پدافندی. 2. تعویض نیرویی معادل یك تیپ احتمالاً از یگان‌های لشكر1 مكانیزه مستقر در منطقه فكه. 3. اجرای مانور و تمرین طرح پاتك با نیرویی معادل یك گردان تانك در منطقه فكه. 4. در طول دوره نیرویی معادل یك تیپ در منطقه عمومی كانی‌شیخ جابه‌جایی داشته كه به ‌نظر می‌رسد یك تیپ در این منطقه تعویض گردیده تا بتواند در فرصت مناسب به منطقه عملیات جنوب اعزام كند.» در بخش شرح فعالیت‌های زمینی دشمن در گزارش نوبه‌ای مذكور، درباره اقدام بامداد امروز ارتش عراق چنین آمده است: «در ساعت 3:30 بامداد مورخه 30/10/1364 افراد گشتی دشمن به استعداد یك گروهان حوالی مختصات (6200 - 55200) نقشه یبیس [شرق رودخانه دویرج و شمال‌شرقی فكه] قصد نفوذ به مواضع یگان‌های خود را داشتند كه با هشیاری و اجرای آتش به‌موقع نیروهای خودی متواری شدند.» از سوی دیگر، فرماندهی نیروهای مسلح عراق در اطلاعیه‌ امروز (شماره 2090) ادعا كرد كه حدود یك گردان از نیروهای ایران در ساعت 3:20 بامداد امروز (30 دی) در ناحیه مركزی جبهه جنگ سعی كردند به مواضع نیروهای عراق نزدیك شوند كه با آتش سلاح‌های مختلف مواجه شدند كه بیشتر نیروهای این واحد كشته یا زخمی شدند و بقیه فرار كردند. ظاهراً دو خبر مذكور دو روایت از یك واقعه است چون زمان و مكان آن خیلی به‌هم نزدیك است و گزارش دیگری نیز از یگان‌های خودی درباره اقدام برای حمله به ‌دشمن در این منطقه در دست نیست و به‌ نظر می‌رسد ارتش عراق كه در تلاش برای نفوذ به مواضع خودی ناكام مانده است، دراین‌باره گزارشی معكوس منتشر كرده است. 9 درپی حمله بامداد 16/10/1364 ارتش عراق به جزیرة جنوبی مجنون كه به اشغال بخشی از مواضع خودی در این منطقه انجامید و نگرانی از ادامة حملات دشمن و اشغال كامل جزایر مجنون و مطرح شدن این نگرانی در جلسه ستاد قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) در حضور آقای هاشمی، سپاه پاسداران پذیرفت كه دفاع از جزیره جنوبی را به‌طور كامل عهده‌دار شود. هماهنگی این اقدام در جلسه فرمانده قرارگاه نجف سپاه پاسداران با فرمانده قرارگاه عملیاتی جنوب ارتش انجام گرفت و دستور اجرای آن را امروز فرمانده قرارگاه عملیاتی جنوب ارتش به فرمانده لشكر92 ابلاغ كرد: «برابر هماهنگی انجام‌شده با برادر جعفری فرمانده قرارگاه نجف سپاه، دستور فرمایید ضلع ‌شرقی جزیره جنوبی را ظرف روز جاری به یگان‌های سپاه مستقر در جزیره تحویل نمایند. ضمناً تا 48 ساعت آینده یگان‌های آن لشكر مستقر در ضلع مركزی نیز توسط برادران سپاه یادشده تعویض خواهند شد. لازم است كه پیشرفت‌ كار مرتباً گزارش شود. فرمانده قرارگاه عملیاتی جنوب - سرهنگ ستاد سلیمانجاه» 10 اعلام آماده‌باش ارتش عراق به برج‌های دیدبانی منطقه هورالهویزه، ادامه اقدامات مهندسی دشمن و فعالیت‌ توپخانه‌ خودی در این منطقه ازجمله تحركات نظامی در منطقه هورالهویزه است. مركز فرماندهی ستاد مشترك ارتش جمهوری اسلامی اعلام كرد: «در ساعت 16:30 امروز، تعدادی از فرماندهان دشمن در عماره حاضر شده و به كلیه برج‌های دیدبانی مستقر در این منطقه از هورالهویزه تا شمال جزایر مجنون، آماده‌باش كامل داده، احتمال دارد دشمن قصد عملیات برعلیه نیروهای خودی در این منطقه را داشته باشد. ضمناً كلیه مرخصی‌های واحدهای دشمن مستقر در شرق عماره تا اطلاع ثانوی لغو گردیده است.» واحد اطلاعات نظامی قرارگاه نجف نیز در گزارش نوبه‌ای 24 تا 30 دی‌ماه از فعالیت‌های مهندسی ارتش عراق (سنگرسازی، احداث خاكریز، جاده‌سازی، ایجاد موانع در جلو مواضع دفاعی) و ادامه فعالیت‌های زرهی، توپخانه و اقدامات هوایی (شناسایی، عكس‌برداری و بمباران) در منطقه هورالهویزه خبر داده است. از سوی دیگر، گروه توپخانه 63 خاتم‌الانبیای(ص) سپاه كه پشتیبانی یگان‌های خودی مستقر در جزایر مجنون و هورالهویزه را به‌ عهده دارد از فعالیت‌های یگان‌های خودی در این منطقه در دوره 20 تا 30 دی‌ماه چنین گزارش داد: 1. اجرای آتش مؤثر روی یگان‌های مهندسی و آتشبارهای فعال و مواضع زرهی دشمن. 2. اجرای آتش مؤثر روی منطقه عمومی شرق دجله به‌ویژه پد الهویدی، القرنه، پل شهید باكری و اتوبان العماره - بصره. 3. خاموش كردن آتش جنگ‌افزارهای سنگین و ادوات دشمن در جنوب جزیره جنوبی و منطقه پدافندی. 4. مختل یا تعطیل‌كردن فعالیت‌های مهندسی دشمن در كل منطقه به‌ویژه در جنوب پل شهید باكری، حدفاصل كانال سویب تا پد شرقی. 5. تنظیم تیر روی مواضع توپخانه جزیره جنوبی، مواضع تانك و محل فعالیت‌های مهندسی. 6. بر پا كردن دكل دیدبانی جدید روی پد1 جزیره جنوبی به‌جای دكل دیدبانی گروه توپخانه كه با تیر مستقیم تانك دشمن سقوط كرده بود. این یگان در گزارش خود افزوده كه دو هلیكوپتر دشمن به‌وسیله بلندگو نیروهای ایران را به پناهنده ‌شدن یا عقب‌‌نشینی از جزیره جنوبی ترغیب می‌كردند. 11 فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) (آقای هاشمی رفسنجانی) امروز در نامه‌ای به فرمانده قرارگاه مهندسی خاتم‌الانبیا(ص) (محمد فروزنده) بر ساخت یك نوع خمپاره‌انداز و تولید مهمات انواع خمپاره‌اندازها تأكید كرد. متن‌‌ نامه چنین است: «پیشنهاد شما مبنی‌بر ساخت و تولید اقلام زیر باتوجه‌به نیاز مبرم مطرح‌شده ازسوی فرماندهان رزمی سپاه مورد موافقت و تأكید است. لذا مقتضی است موضوع را به كمیسیون ویژه پشتیبانی مهندسی - فنی دولت دراسرع‌وقت ابلاغ و نسبت به پیشرفت كار، پیگیری و نظارت نمایید.» در ادامة نامه 10 قلم انواع گلوله‌های خمپاره‌اندازها، یك نوع گلوله 40 میلی‌متری آر.پی.جی و یك قبضه خمپاره‌‌انداز كماندویی ذكر شده است. نامه با امضای آقای هاشمی پایان یافته است. 12 تصمیم‌ها و توافق‌های كمیسیون ش.م.ر سپاه پاسداران در تاریخ 26 دی برای مقابله با حملات شیمیایی دشمن را رئیس ستاد نیروی زمینی سپاه امروز برای اقدام به واحدهای آموزش نظامی، بهداری، تداركات و خدمات ابلاغ كرد. ازجمله موارد این ابلاغیه: 1. واحد آموزش نظامی، دستگاه آشكارساز مگسی و تولید آن را از مركز پیگیری كند. 2. واحد بهداری 100 دستگاه آشكارساز سوئیسی از واحد تداركات درخواست كند. 3. واحد آموزش نظامی فیلمی آموزشی درباره استفاده از ماسك و دیگر وسایل دفاع در مقابل حملات شیمیایی تهیه كند. 4. واحد بهداری طرح تقسیم ماسك را به واحد تداركات اعلام كند. 5. واحد بهداری فهرست یگان‌هایی را كه حمام رفع آلودگی ندارند به واحد تداركات جهت تأمین اعلام كند. از این پس نیز 30 درصد حمام‌های ساخته‌شده دراختیار واحد بهداری قرار گیرد. 13 فرماندهی كل سپاه پاسداران امروز با ارسال تلكسی برای فرماندهی نیروی هوایی ارتش، بمباران پادگان حریر عراق را موفقیت‌آمیز و بسیار مؤثر اعلام كرد و خواستار بمباران مقر فرماندهی لشكر5 ارتش عراق شد. متن تلكس چنین است: «قرارگاه رمضان طی پیامی اعلام نموده است كه به گزارش ناظران عینی این قرارگاه، بمباران پادگان حریر در عقبه‌ رواندوز بسیار موفق بوده و عده‌ خیلی زیادی از نیروهای دشمن را به هلاكت رسانده است و آتش‌سوزی وسیعی در پادگان ایجاد شده است. ضمناً مقر فرماندهی لشكر5 [ارتش عراق] كه در كنار جاده اربیل - دیانا واقع است هنوز بمباران نشده است. بمباران‌های اخیر روی پادگان‌های شمال عراق تأثیر بسیار زیادی در روحیه‌ یافتن مردم و رزمندگان مسلمان كرد گذاشته است.» 14 نیروهای داوطلب و کاروان كمك‌های مردمی از نقاط مختلف كشور عازم جبهه‌ها شدند. از سپاه‌های شهرهای مسیر تهران - اهواز درخواست شد كه از كاروان كمك‌های اعزامی پشتیبانی كنند. از سوی دیگر، واحد بسیج قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) از ناهماهنگی‌ها و نارسایی‌هایی كه در پذیرایی و پشتیبانی از كاروان راهیان كربلای این قرارگاه بروز كرده، شدیداً گلایه كرد. در ادامه اعزام نیروهای داوطلب و كمك‌های مردمی به جبهه‌ها، روابط عمومی شركت ملی فولاد ایران اعلام كرد كه 80 نفر از نیروهای ستاد مقاومت ناحیه معدن البرز غربی عازم جبهه‌ها شدند. همچنین كاركنان معادن ذغال‌سنگ البرز شرقی و البرز غربی معادل یك روز حقوق خود، جمعاً مبلغ 329,336,9 ریال را برای كمك به جبهه‌ها اختصاص داده‌اند. ستاد مركزی سپاه پاسداران در پیامی به ستاد سپاه پاسداران منطقه3 كربلا اطلاع داد كه باتوجه‌به اینكه امروز (30 دی) كاروان عاشورای2 شامل صد دستگاه خودرو حامل وسایل پشتیبانی رزمندگان از تهران عازم اهواز است، هرچه سریع‌تر به سپاه پاسداران شهرهای قم، اراك، خرم‌آباد، بروجرد، اندیمشك و اهواز كه در مسیر این كاروان هستند ابلاغ شود كه غذا و امكانات استراحت برادران این كاروان را كه 130 نفرند، فراهم كنند. كاركنان چند واحد بنیاد مستضعفان نیز طی ماه گذشته علاوه‌بر كمك نقدی نزدیك به دو میلیون ریال، 10 تن سیب و 4 هزار گونی خالی به جبهه‌ها ارسال كرده‌اند و 9 تن از كاركنان این بنیاد در گنبد عازم جبهه‌ها شده‌اند. همچنین طی هفته گذشته اهالی بوانات فارس مبلغ 500 هزار ریال و مقداری طلا، اهالی بندر گز و حومه مقدار قابل‌توجهی طلا، اهالی آرادون گرمسار مبلغ 600 هزار ریال، اهالی صومعه‌سرا مقداری طلا، اهالی خوراسگان اصفهان مبلغ 500 هزار ریال و 4 قطعه طلا برای تقویت جبهه‌ها كمك كردند كه امامان جمعه این شهرستان‌ها هدایا را تقدیم آیت‌الله منتظری كردند. از سوی دیگر، واحد بسیج قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) طی گزارشی به ستاد مركزی سپاه پاسداران اعلام كرده است كه تلاش‌های فراوانی با كمك همه مسئولان و ائمه جمعه و جماعات منطقه كردستان و شهرهای مرزی شمال‌غرب به عمل آمد تا كاروان راهیان كربلای قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) متشكل از 760 تن از سلحشوران و غیرتمندان منطقه كه اغلب از روستاهای مستضعف و درعین‌حال مسلمان و انقلابی منطقه هستند به خیل دیگر راهیان كربلا پیوستند. واحد بسیج در ادامه گزارش از مشكلاتی كه برای این كاروان به‌خصوص در تهران و پادگان‌ امام حسن(ع) از جنبه‌های اسكان، تغذیه، ترابری و دیگر امكانات لازم بروز كرده و مهم‌تر از آن رفتارهای سرد و بی‌روح غیرمسئولانه و بی‌تجربگی مسئولان این پادگان در برنامه‌ریزی گلایه كرده و درمورد تأثیرات نامناسبی كه این رفتارها خواهد داشت، هشدار داده است. درباره تأثیر تبلیغات منفی بر مشمولان خدمت وظیفه، اداره اطلاعات خراسان امروز در گزارشی از دو روستای این استان نوشته است كه این دو روستا 70 نفر مشمول فراری دارد كه تاكنون چندین‌بار با تلاش پاسگاه به خدمت اعزام شده‌اند، اما از مراكز آموزشی فرار كرده‌اند. دلیل این موضوع تبلیغات مولوی‌های آن منطقه است كه می‌گویند انقلاب متعلق به شیعیان است و به مشمولان گوشزد می‌كنند كه به سربازی نروند. 15 درباره اقدامات سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، حزب دمكرات و حزب توده در شمال‌غرب كشور، امروز 3 گزارش در دست است: اداره اطلاعات آذربایجان‌شرقی امروز اعلام كرد: «به‌ گزارش شهربانی جمهوری اسلامی مستند به‌ گزارش قرارگاه حمزه، اخیراً تعداد 60 الی 70 نفر از عوامل و هواداران منافقین به سرپرستی شخصی به نام امین‌علی زرین‌پور از منطقة قطور وارد كشور شده و پس از تقسیم‌ شدن به گروه‌های چند نفری به‌ طرف شهرهای بزرگ ایران حركت كرده، قصد دارند در ایام دهة فجر دست به یك ‌سری عملیات تروریستی بزنند.» قرارگاه حمزه سیدالشهدا امروز اعلام كرد: «خبر واصله از قرارگاه شمال‌غرب (ركن2) حاكی است كه دو واحد از یگان‌های نظامی حزب منحله دمكرات به سرپرستی محمدامین معروفی و قادر شریف قصد دارند به یكی از پایگاه‌های نظامی مستقر در روستای ناوه از توابع بانه حمله كنند.» قرارگاه حمزه سیدالشهدا در گزارشی به ستاد مركزی سپاه اعلام كرد: «خبر واصله حاكی است كه در مورخه 30/10/1364، حزب توده در سردشت به‌طور خیلی مخفیانه شروع به فعالیت نموده است. روزها در منزل یك نفر از آنها تشكیل جلسه می‌دهند.» 16 تلاش رژیم عراق برای راه‌اندازی تأسیسات اتمی، اعزام نیرو به یك كشور بلوك شرق برای آموزش استفاده از تسلیحات شیمیایی و كمبود شدید نیرو در عراق ازجمله خبرهای امروز عراق است. هفته‌نامه فرانسوی لوپوئن در شماره 20 ژانویه (30/10/1364) خود نوشته است: «دولت عراق یك بار دیگر از فرانسه خواست جهت راه‌اندازی "تأسیسات اتمی تموز" تكنیسین‌ها و مهندسان ورزیده خود را به عراق اعزام كند.» به‌ نوشته روزنامه الاتحاد چاپ امارات، مصر و پاكستان و عراق اخیراً درمورد همكاری‌های اتمی به توافق رسیده‌اند. نشریة كرسنت اینترنشنال نوشته است كه نیروهای عراقی در یكی از كشورهای بلوك شرق نحوه جدید استفاده از سلاح‌های شیمیایی را فرامی‌گیرند. به‌ نوشته این نشریه، هم‌اكنون چندین گروه از نیروهای عراق در كشور مذكور مشغول فراگیری رزم شیمیایی و شیوه‌های جدید استفاده از این سلاح‌ها هستند و این كشور سال‌ها است كه دراین‌زمینه با عراق همكاری می‌كند. از سوی دیگر، وزیر كشاورزی عراق اخیراً در مصاحبه با روزنامه كویتی السیاسه گفت كه عراق به‌دلیل جنگ فرسایشی با ایران، با كمبود شدید نیروی انسانی مواجه است و هم‌اكنون بیشتر كار مزارع و دامداری در عراق به زنان خانه‌دار واگذار شده است و 60 درصد كشاورزان و كارگران مزارع را زنان تشكیل می‌دهند. 17 درباره وضعیت كنونی جنگ ایران و عراق و دیدگاه‌ رژیم عراق درمورد ادامة جنگ، نشریة امریكایی كریستین ساینس مانیتور نوشته است: «مقامات عراقی معتقدند كه با جمعیتی برابر یك‌سوم جمعیت ایران نمی‌توانند به یك جنگ فرسایشی ادامه دهند. تحلیلگران غربی معتقدند عراق قبلاً نیز بارها تهدیدات گوناگونی دائر بر تشدید حملاتش كرده بود، اما هرگز نتوانسته است به این تهدیدات جامة عمل بپوشد. یك دیپلمات غربی می‌گوید تحلیل‌گران غربی از "جنگ زمینی" ایران نگران هستند؛ ایرانی‌ها تاكنون تسلیم نشده‌اند و پس از هر حمله وقتی همه‌چیز آرام می‌شود، می‌بینید كه ایرانی‌ها توانسته‌اند بخش بیشتری از خاك عراق را به كنترل خود درآورند. عكس‌العمل عراق دراین‌رابطه تمسك جستن به اعراب، غرب و شوروی برای وادار كردن ایران به مذاكره است. یك دیپلمات دیگر می‌گوید درحال‌حاضر آنچه عراقی‌ها به آن امید بسته‌اند "پیروزی در جنگ" نیست، بلكه "نباختن" جنگ است.» 18 "جنگ فراموش‌شده كردستان" عنوان مقاله‌ای است از نشریه‌ آلمانی فرانكفورتر الگمانیه كه در آن به مبارزات مردم كرد عراق علیه رژیم صدام پرداخته شده است. واحد مركزی خبر، این مقاله را چنین نقل می‌كند: «در اكتبر سال گذشته مسیحی (مهرماه)، تقریباً در تمامی شهرهای كردنشین عراق تظاهراتی برپا گردید كه به‌دست ارتش رژیم بعث با خشونت تمام به خاك و خون كشیده شدند.» این نشریه افزوده است: «در پاییز گذشته در سلیمانیه درگیری‌هایی میان كردها و ارتش صورت گرفت. طی این درگیری‌ها حدود 30 هزار سرباز بعثی این شهر را به محاصره خود درآوردند و با اعلام ممنوعیت خروج از منازل در مدت سه روز به جست‌وجوی پیش‌مرگان كرد پرداختند و تمامی خانه‌های شهر را مورد تفتیش قرار دادند. در این عملیات ارتش عراق خانه‌های بسیاری را تخریب كرد و صدها تن از كردها كه در میان آنها كودكان 10 الی 14 ساله بودند، دستگیر شدند. پس از آن، درگیری و تظاهرات تمام شهرهای كردنشین عراق را فراگرفت كه توسط ارتش صدام با خشونت هرچه بیشتر به خاك و خون كشیده شد. به‌دنبال این تظاهرات اعدام‌های دسته‌جمعی از سرگرفته شد و متعاقب آنها 2 هزار تن از اكراد بدون آنكه اثری از آنها باقی بماند، ناپدید شدند؛ چراكه كمیسری به ‌نام محمد هوزر كه ازجانب حزب حاكم بعث برای كنترل منطقه كردنشین اعزام شد بود، تهدید كرد تمامی كردها را نابود خواهد كرد.» 19 وزیر دفاع جمهوری اسلامی در مصاحبه‌ای به تلاش‌ برای تأمین مهمات مورد نیاز جبهه‌ها، پشتیبانی از لیبی درصورت لزوم و تبلیغات عراق برای جنگ روانی علیه كاروان‌های راهیان كربلا اشاره كرد. سرهنگ جلالی وزیر دفاع، طی مصاحبه‌ای در گرگان اعلام كرد كه تلاش وسیعی برای گسترش صنایع نظامی كشور آغاز شده است. وی این تلاش‌ها را درجهت استقلال در تأمین مهمات نظامی مورد نیاز جبهه‌ها توصیف كرد و خاطرنشان ساخت كه گسترش صنایع نظامی جمهوری اسلامی نتیجه نگرش و چرخشی به‌سوی خودكفایی نظامی در حد امكانات موجود است. وی یادآور شد كه هنوز تمامی امكانات موجود در صنایع نظامی به‌ كار گرفته نشده است و با رسیدن به هدف خودكفایی نظامی از تكرار هجوم‌هایی نظیر هجوم وحشیانه ارتش صدام به مرزهای میهن اسلامی‌مان جلوگیری خواهیم كرد. وی درمورد موضع‌گیری جمهوری اسلامی در قبال تحریكات اخیر امریكا علیه لیبی گفت: «به‌دنبال تحریكات اخیر امریكا علیه لیبی در ملاقاتی با نماینده دولت لیبی درباره پشتیبانی ارتش جمهوری اسلامی ایران از ارتش لیبی اطمینان داده شد و بررسی‌هایی نیز دراین‌زمینه انجام گرفت.» وزیر دفاع همچنین گفت: «به‌دنبال اعزام كاروان‌های كربلا، عراق تبلیغات وسیعی را برای خنثی نمودن این حركت آغاز كرد و جنگ تبلیغات و روانی علیه این بسیج نیرو جریان دارد، اما تلاش‌های دشمنان برای مأیوس ساختن مردم بی‌نتیجه مانده است.» سرهنگ جلالی افزود كه وزارت دفاع متعهد به خدمت به تمام نیروهای مسلح كشور است و در این راستا همه نیروها را به یك چشم نگاه می‌كند و هرچه را كه در اولویت نیاز كشور باشد تأمین خواهد كرد.» 20 رئیس‌جمهوری اسلامی ایران كه در ادامه سفر به كشورهای افریقایی عصر روز گذشته وارد آنگولا شده بود، امروز (30دی) در دیداری مجدد با رئیس‌جمهور آنگولا به مذاكره درباره امور سیاسی و اقتصادی پرداختند. آیت‌الله خامنه‌ای پس از پایان سفر یك‌روزه به آنگولا عازم زیمبابوه شد. به ‌گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، خوزه ادواردو دوس سانتوس رئیس‌جمهور آنگولا در این دیدار گفت: «آنگولا نگرانی خود را از ادامة منازعه عراق و ایران - كه هر دو عضو جنبش عدم‌تعهد هستند - اعلام كرده و از تلاش‌هایی كه درزمینه پایان ‌دادن به جنگ صورت می‌گیرد، حمایت می‌كند. مایلیم از دو طرف استمداد جوییم كه به یك راه‌حل مسالمت‌آمیز برای رسیدن به صلح دست یابند.» رئیس‌جمهور ایران در پاسخ رئیس‌جمهور آنگولا گفت: «ما تجاوز رژیم عراق را منازعه نمی‌دانیم؛ جنگی كه بر ما تحمیل شد درحقیقت تجاوز به مرزهای ما نبود، این تجاوز به انقلاب اسلامی ما بود. ملت ما قصد جنگ نداشت و حالا تنها راه برای پایان دادن به این جنگ تحمیلی از میان برداشتن متجاوز است.» خبرگزاری رویتر نیز درگزارشی دراین‌باره آورده است: «رهبران دو كشور در ملاقات خود پیرامون امور سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به تبادل‌نظر پرداختند. دوس سانتوس هنگام عزیمت آقای خامنه‌ای به زیمبابوه خواستار تفاهم بیشتر میان ایران و عراق شد. [آیت‌الله] خامنه‌ای در پاسخی كوتاه گفت: عراق ازسوی چند قدرت امپریالیستی حمایت می‌شود، اما از نام بردن این كشورها خودداری كرد.» 21 رئیس‌جمهوری اسلامی ایران ظهر امروز با استقبال گرم مقامات زیمبابوه، وارد حراره شد. هیئت ایرانی به‌دلیل رعایت نشدن شئون اسلامی در ضیافت شام رئیس‌جمهور زیمبابوه شركت نكرد كه این موضوع بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های غربی داشت. آیت‌الله خامنه‌ای ظهر امروز در رأس هیئتی سیاسی، اقتصادی و نظامی وارد حراره پایتخت زیمبابوه شد. به‌ گزارش آسوشیتدپرس، به افتخار وی 21 توپ شلیك شد و مراسم نظامی و جشن قبیله‌ای اجرا گردید. موگابه نخست‌وزیر زیمبابوه به نمایندگی از رئیس‌جمهور این كشور از رئیس‌جمهور ایران استقبال كرد. هیئت 15 نفره ایرانی به‌دلیل وجود شراب بر سر میزها و حضور خانم‌های بی‌حجاب بر سر میز پذیرایی هیئت ایرانی و نیز حضور گروه موزیك از شركت در ضیافت شام رئیس‌جمهور زیمبابوه خودداری كرد. این موضوع بازتاب گسترده‌ای به‌خصوص در رسانه‌های غربی داشت كه آن را حادثه‌ای دیپلماتیك خواندند. خبرگزاری رویتر دراین‌باره گزارش داد: «وزیر خارجه زیمبابوه گفت رئیس‌جمهور ایران از حضور در یك ضیافت رسمی كه به افتخارش ترتیب یافته بود به‌دلیل حضور خانم‌ها و وجود مشروب الكلی خودداری كرد. وی گفت: درمورد اختلاف‌نظرهای گوناگون میان میزبانان و میهمانان درمورد چارچوب سنتی ضیافت زیمبابوه به تفاهم قابل‌قبولی دست نیافتیم. وی افزود مسئله قابل‌توجه ابراز مخالفت ایرانیان نسبت به ترتیب پیشنهادی نشستن مدعوین زن و سرو شراب بود.» خبرگزاری رویتر افزود: «این ضیافت كه در جدیدترین هتل حراره ترتیب یافته بود بدون حضور مهمانان ایرانی برگزار شد. هیئت ایرانی كه بیش از یكصد نفر در آن عضویت دارند با دو هواپیمای 707 و دو جت كوچك‌تر سفر می‌كنند. ... در مراسم ورود رئیس‌جمهوری ایران و هیئت همراه از دست‌ دادن با دو خانم‌ (وزیر منابع طبیعی و توریسم و معاون آموزش‌وپرورش كه در صف مستقبلین بودند، خودداری كردند.» در گزارش یونایتدپرس دراین‌باره ضمن اشاره به موارد مذكور آمده است: «هیئت نمایندگی دولت زیمبابوه و دیپلمات‌های دعوت‌شده، قبل از طرح اعتراض و تحریم ازسوی هیئت ایرانی وارد هتل شده بودند. وزیر خارجه زیمبابوه گفت: این ضیافت در راستای سیاست سنتی زیمبابوه ترتیب داده شده بود و زنان به‌دلیل نقش عمده‌ای كه در جنگ آزادی‌بخش زیمبابوه علیه حكومت مستعمراتی سفیدپوستان و درمجموع تحولات این كشور ایفا كردند در این ضیافت شركت داده شدند. وی افزود: علی‌رغم این پیشامد ناخوشایند، پیوندهای دوستی و همبستگی كه مدت‌هاست مردم دو كشور زیمبابوه و ایران را به هم مرتبط ساخته، گرم و برادرانه باقی‌ خواهند ماند.» از سوی دیگر، به‌ گزارش آسوشیتدپرس، یك مقام دولتی زیمبابوه گفت: «به‌احتمال قریب به یقین موگابه در جریان دیدار با رئیس‌جمهور ایران مسئله جنگ را مورد بررسی قرار داده و همة تلاش‌ خود را درجهت برقراری صلح به‌ كار خواهد برد.» همچنین به ‌گفته رادیو امریكا، سفیر عراق در زیمبابوه كه مأموریتش در این كشور پایان یافته، گفت موگابه نخست‌وزیر زیمبابوه، هنگامی‌كه ریاست جنبش عدم‌تعهد را در اواخر سال جاری در دست گیرد، قادر است نقش مهمی در پایان دادن به جنگ شش‌ساله ایران و عراق ایفا كند. 22 آثار سفر رئیس‌جمهور ایران بر اوضاع سیاسی و داخلی پاكستان را دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه در نشریة امروز خود چنین درج كرده است: «به‌ گزارش نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در اسلام‌آباد، برای اولین‌بار بعد از لغو حكومت نظامی در پاکستان، هنگام ورود ریاست‌جمهوری ایران به لاهور، ازطرف عده‌ای از مستقبلین شعارهای ضددولتی و شعارهای تند برعلیه امریكا سر داده‌ شد. بیست‌‌وچهار ساعت بعد از پایان سفر ریاست‌جمهوری اسلامی ایران، جبهه جدیدالتأسیسی به نام "جبهه ضدامپریالیسم" تظاهراتی در لاهور برعلیه امریكا به نفع لیبی برپا داشت و اعضای این جبهه از مقابل دادگاه عالی تا مقابل مركز اطلاعات فرهنگی امریكا در لاهور راه‌پیمایی نمودند و شعارهای تندی علیه امریكا و به نفع لیبی سردادند و ضمن حمل تصویر قذافی و بوتو و امام خمینی، پرچم امریكا را به آتش كشیدند. به‌ قرار اطلاع، احزاب سیاسی درپی ابراز احساسات بی‌شائبه و قلبی مستقبلین ریاست‌جمهوری اسلامی ایران به این نتیجه رسیده‌اند كه می‌توانند برعلیه امریكا اقداماتی مردمی به عمل آورند و به‌فوریت جبهه ضدامپریالیسم را پایه‌گذاری كرده‌اند و تظاهرات روز پنجشنبه (26 دی) را برقرار ساخته‌اند. برگزاری این تظاهرات در لاهور و استان پنجاب كه قلب حكومت فعلی است، حائز اهمیت می‌باشد، چون جنبش احیای دمكراسی عملاً در جریان مبارزات خود علیه دولت كه از سال 1982 آغاز شده بود، نتوانست در پنجاب حركتی ایجاد كند. ملاحظات: 1. تظاهرات ضدامریكایی بعد از سفر رئیس‌جمهور و حمل تصاویر امام خمینی موجب حساسیت امریكا و احتمالاً فشار ازجانب آنها به پاكستان خواهد شد.2. دو روز پس از پایان سفر ریاست‌جمهوری، مشاور وزارت خارجه امریكا برای یك دیدار چهارروزه وارد اسلام‌آباد گردید.» نمایندگی جمهوری اسلامی در اسلام‌آباد در گزارشی دیگر درباره واكنش به سفر رئیس‌جمهور ایران به پاكستان نوشته است: «مولانا عبدالسلام - كه خود را وابسته به حزب جمعیت علمای اسلام می‌داند - با صدور اطلاعیه‌ای ضمن اشاره به استقبال گرم مردمی از ریاست‌جمهوری ایران و با استدلال به اینكه پاكستان عضو كمیته صلح می‌باشد از ضیاء‌الحق خواست برای حفظ تعادل و اینكه این سفر به روابط پاكستان و عراق لطمه‌ای وارد نیاورد از صدام حسین نیز دعوت كند تا از پاكستان دیدار نماید.» 23 دبیرخانه اوپك در وین اعلام كرد كه تولید نفت كشورهای عضو اوپك از سال 1981 تا 1984 تقریباً 28 درصد و صادرات نفت این كشورها نیز در این دوره تا 7/36 درصد كاهش یافته است. از سوی دیگر؛ صادرات فراورده‌های نفتی اعضای اوپك در این چهار سال 20 درصد افزایش یافته است. بولتن اوپك نیز اعلام كرد كه ارزش صادرات نفت اوپك در سال 1984 تقریباً 40 درصد نسبت به سال 1981 كاهش یافته است در سال 1981 ارزش صادرات نفت خام اوپك حدود 258 میلیارد دلار بوده که در سال 1984 به حدود 157 میلیارد دلار كاهش یافته است. خبرگزاری رویتر نیز از لندن گزارش داد نفت خام برنت انگلیس كه حساس‌ترین وسیله ارزیابی روند قیمت نفت در جهان است، روز 30 دی 1364 به كمتر از 20 دلار در هر بشكه معامله شد و این اولین‌بار بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران است - كه به افزایش قیمت نفت انجامیده بود - كه به این قیمت نزول می‌كند. از آغاز ماه گذشته میلادی (10 آذر) تاكنون هر بشكه نفت برنت 9 دلار كاهش یافته است. دلالان پیش‌بینی می‌كنند كه در ماه‌های بعدی قیمت نفت بیش از این كاهش خواهد یافت.

منابع و مآخذ روزشمار 1364/10/30