1361.08.24
روزشمار جنگ سال 1361 1361.08.24 | |
---|---|
نامهای دیگر | بیست و چهار آبان |
تاریخ شمسی | 1361.08.24 |
تاریخ میلادی | 15 نوامبر 1982 |
تاریخ قمری | 28 محرم 1403 |
گزارش -395
در ادامه عمليات مسلمبنعقيل(ع) (كه در 9 مهر 1361 در جبهه مياني و مقابل شهر مندلي اجرا شد)، نيروهاي خودي بهمنظور پاكسازي تنگه "ميانتنگ" و برخي ارتفاعات مقابل اين شهر ازجمله ارتفاعات200 و كلهقندي و نيز كاهش آتش دشمن روي خطوط پدافندي خودي، عمليات محدودي را با رمز يا "زينالعابدين(ع)" و به فرماندهي قرارگاه نجف آغاز كردند.[۱] طبق طرح مانور اين عمليات، مقرر شد نيروهاي خودي پس از تصرف اهداف تعيينشدة فوق و با اصلاح خطوط دفاعي عمليات مسلمبنعقيل(ع)، در آخرين تپههاي دامنه ارتفاعات "گيسكه" و "كهنهريگ" در نخلستانهاي اطراف شهر مندلي پدافند كنند. در ساعتهاي اوليه عمليات، همه اهداف پيشبينيشده بهجز قسمتهاي پايين ارتفاعات200، به تصرف نيروهاي خودي درآمد.[۲] همزمان با پيشروي نيروهاي اصلي عملكننده، 3 گروه چريكي نيز به جاده شمالي منتهي به شهر مندلي اعزام شدند كه 2 گروه از آنان با بخشي از نيروهاي عراقي در اين منطقه درگير شده، ضمن واردآوردن خساراتي ازجمله انهدام چند دستگاه تانك و نفربر و بههلاكترساندن و مجروحكردن بالغبر 500 تن از آنان، 18 نفر را نيز به اسارت گرفتند.[۳] گروه سوم باتوجهبه تأمين جاده، وارد شهر مندلي شد و با واردآوردن ضرباتي به نيروها و تجهيزات ارتش عراق و پخش اطلاعيه، به ساير نيروهاي خودي در بيرون شهر ملحق گرديد.[۴] در اين عمليات، 85 درصد از گردانهاي 1و 2 و 40 درصد از گردان3 تيپ40 منهدم شدند. در بين كشتهشدگان عراقي 12 افسر و 2 فرمانده گردان وجود داشت.[۵] باوجود موفقيتهاي بهدستآمده در اين عمليات، نيروهاي عراقي بهدليل تأميننشدن محور چپ عمليات (محدودة عمليات تيپ21 امام رضا(ع)٭ و قسمتهاي پايين ارتفاعات 200)، موفق به رخنه در قسمتي از ارتفاعات 200 شدند و از ساعت 10:30 صبح، بار ديگر تنگه ميانتنگ و قسمتهايي از ارتفاعات گيسكه را تصرف كردند. به همين دليل، نيروهاي خودي ناگزير در چند نقطه به مواضع قبلي خود بازگشتند.[۶] درپي اجراي اين عمليات، فرماندهي قرارگاه نجف بهعنوان قرارگاه مشترك ارتش و سپاه پاسداران، اطلاعيهاي به اين شرح صادر كرد: رهروان خط خميني، حماسهاي ديگر آفريدند و درجهت تكميل طرح عمليات مسلمبنعقيل(ع) با رمز "يا زينالعابدين(ع)" با يك يورش، به پاكسازي ارتفاعات و محورهاي اطراف شهر مندلي پرداختند و با نابودسازي بيش از 70 درصد از ادوات دشمن و بههلاكترسانيدن چند تن از فرماندهان مزدور عراقي ازجمله فرمانده گردان "مالك"، بار ديگر قدرت اسلام را نشان دادند. آنها به كفار بعثي و رژيم صهيونيستي حاكم بر ملت عراق فهماندند كه ما براي گرفتن حقوق حقه خود هر اقدامي را در هر زمان كه مقتضي بدانيم، انجام خواهيم داد. رزمآوران كفرستيز اسلام متشكل از دلاوران ارتش جمهوري اسلامي و جانبركفان بسيج و سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، در اين عمليات هماهنگ ـ ضمن واردشدن يك گروه از رزمندگان اسلام به داخل شهر مندلي ـ ضربات سنگيني را بر پيكر پوسيده و روبهزوال دشمن وارد آوردند و در مواضع جديد راهبردي قابل پدافند، مستقر شدند.[۷] بهدنبال اجراي اين عمليات، فرماندهي كل نيروهاي مسلح عراق همانند موارد قبل اعلام كرد كه حمله نيروهاي ايراني را سركوب كرده است. در بخشي از اطلاعيه 905 اين فرماندهي آمده است: دشمن در ساعت 21:30 (15/11/1982 مطابق با 24 آبان 1361)، به واحدهاي ما در منطقه مقابل مندلي در بخش مركزي ميدان عمليات تعرض كرد و واحدهاي شجاع ما با نيروهاي دشمن مقابله كردند و نبرد سختي درگرفت كه واحدهاي ما با شجاعت به مقاومت پرداختند و توانستند حمله دشمن را سركوب و نيروي مهاجم را نابود كنند. خسارات مشهود شمارششدة دشمن، 2652 كشته و تعداد بسياري مجروح و اسير و بهغنيمتگرفتن چند تانك قابل استفاده ميباشد.[۸]
گزارش -396
شهرهاي آبادان و خرمشهر همانند اغلب روزهاي گذشته، هدف آتش سنگين نيروهاي عراقي قرار داشتند. در شهر آبادان، آتش متناوب دشمن موجب تخريب 2 منزل مسكوني و يك مغازه شد.[۹] درنتيجه اين اقدام، يك نفر شهيد و 12 نفر نيز مجروح شدند و در 3 نقطة شهر آتشسوزي رخ داد.[۱۰] علاوهبراين، چند هواپيما و يك بالگرد عراقي چندين نوبت به حريم هوايي اين شهر تجاوز كردند كه با آتش پدافند هوايي مستقر در منطقه، نتوانستند اقدامي انجام دهند.[۱۱] در خرمشهر نيز براثر آتش نيروهاي عراقي كه در منطقه گمرك، اسكله و حوالي راهآهن شدت بيشتري داشت با اصابت گلوله به مناطق مسكوني، يك نفر به شهادت رسيد، 7 نفر مجروح شدند و به تعدادي منزل و مغازه آسيب وارد شد.[۱۲]
گزارش -397
در ادامـة اعزام نيرو به مناطق عملياتي، مردم شهرهاي مختلف ايران بار ديگر مشاركت گستردة خود را در اين امر به نمايش گذاشتند. امروز نيروهاي داوطلب بسيجي از شهرستانهاي تربت حيدريه، خرمآباد، پلدختر، گناباد، ارسنجان، بيجار و 70 نفر از استادان و طلاب حوزة علمية شهيد مطهري، عازم جبهههاي جنگ شدند. همچنين، 205 نفر از نيروهاي فني و تداركاتي و رانندگان پايه يك نيز از شهرستانهاي كاشان و خمين عازم مناطق عملياتي شدند. مردم رودبار، دامغان و ساوجبلاغ نيز 32 كارتن دارو، 500 كارتن كمپوت و كنسرو و 450 هزار ريال وجه نقد به ستاد كمكرساني جبهههاي جنگ اهدا كردند.[۱۳] همچنين به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، درپي فتواي اخير امام خميني درباره حضور اقشار گوناگون مردم در جبهههاي نبرد حق عليه باطل، كاركنان سفارت و كنسولگريهاي جمهوري اسلامي ايران در تركيه در تماسهايي با خبرگزاري جمهوري اسلامي در آنكارا، آمادگي خود را براي حضور در جبهههاي جنگ اعلام كردند. به گزارش خبرنگار جمهوري اسلامي از آنكارا، يكي از كاركنان سفارت دراينباره گفت: حضور در جبهههاي جنگ، يك وظيفة شرعي است و درصورت لزوم، با دستور دولت، ما آمادگي خود را براي پيوستن به رزمندگان اسلام در جبههها اعلام ميكنيم.[۱۴]
گزارش -398
آخرين مرحله از آزادسازي محور 97 كيلومتري پيرانشهر ـ سردشت، امروز با پاكسازي مناطقي در شمال سردشت، بدون درگيري به پايان رسيد و نيروهاي خودي در حركتي نمادين، در ميان استقبال مردم سردشت وارد اين شهر شدند. درطول عمليات پاكسازي اين محور راهبردي كه از اول انقلاب در دست عناصر مسلح غيرقانوني بود، 25 روستا آزاد گرديد و 400 نفر از افراد وابسته به گروههاي مسلح غيرقانوني، بهويژه حزب دمكرات كردستان كشته، 500 نفر زخمي و 97 تن اسير شدند.[۱۵] قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) درباره اين عمليات اطلاعيهاي منتشر كرد كه در بخشي از آن آمده است: «رزمندگان دلاور لشكر اسلام در آخرين مرحله از عمليات آزادسازي محور سردشت ـ پيرانشهر، شب گذشته با ياريگرفتن از امدادهاي غيبي خداوند و به نام سردار نامي اسلام شهيد ناصر كاظمي، موفق شدند در اولين ساعات بامداد امروز، جاده مهم و راهبردي سردشت ـ پيرانشهر را كه از بدو انقلاب اسلامي تاكنون تحت سلطه مزدوران اجنبيپرست بود، از لوث وجود كثيفشان پاك ساخته و به دامان ميهن اسلامي بازگرداند.» در اين اطلاعيه، نتايج عمليات آزادسازي محور سردشت ـ پيرانشهر به اين شرح بيان شده است: 1. تأمين 97 كيلومتر جاده مرزي سردشت ـ پيرانشهر. 2. تصرف و كنترل كامل مركز فرماندهي حزب منحله دمكرات در آلواتان، هنگآباد، واوان و ميرآباد و نيز تصرف مركز راديو دمكرات در "شيرجو". 3. متلاشيكردن مركز فرماندهي و تشكيلاتي حزب منحله دمكرات در محلهاي يادشده و انهدام مركز گروهكهاي منافقين در "چاكو" و قطع محور تداركاتي آنان از عراق به داخل ميهن اسلامي ايران. 4. واردكردن تلفات سنگين به ضدانقلابيون وابسته و بهدستآوردن غنائم و اسناد و مدارك فراوان از آنان كه در بين آنها 3 قبضه توپ105 ميليمتري، 2 دستگاه بولدوزر، تعداد زيادي جنگافزار و مقادير فراواني خواربار مشاهده ميشود. 5. آزادي نيروهاي مردمي منطقه كه در مدت 3 سال، زير سلطه گروههاي مسلح، همه آزاديهاي اجتماعي و فردي خود را از دست داده بودند.[۱۶] پس از انعكاس خبر آزادسازي كامل محور سردشت ـ پيرانشهر در رسانهها، خبرگزاري رويتر از لندن اعلام كرد كه فردي به نام "حسن قاضي" كه سخنگوي حزب دمكرات كردستان ايران ناميده شده، در يك تماس تلفني در پاريس به رويتر گفته است: ايستگاه راديويي حزب، سالم است و براي مخالفان ايراني برنامه پخش ميكند. در ادامه اين خبر، بدون اشاره به آزادسازي محور راهبردي سردشت ـ پيرانشهر آمده است: قاضي گفته است كه جنگ در منطقه ادامه دارد و چريكها هنوز قسمتهايي از مناطق مرزي ايران با تركيه و عراق را در دست دارند. وي تأكيد كرد كه پاسداران در درگيريها بر آنها برتري داشتهاند.[۱۷]
گزارش -399
امروز درگيريهاي پراكندهاي نيز در مناطق شمالغرب كشور رخ داد كه به اين شرح گزارش شده است: دو گروه رزمي از نيروهاي خودي در جنوب محور بانه ـ سردشت بهمنظور اجراي عمليات پاكسازي وارد روستاهاي "سياه هرمه"، "حمزه لون"، "دارينه"، "كاني پيرملكان"، "كاني هلوجه" و "هالو" شدند و مورد استقبال مردم اين روستاها قرار گرفتند. در اين عمليات، 3 تن از عناصر مسلح حزب دمكرات دستگير شدند.[۱۸] به گزارش قرارگاه حمزه، يك دستگاه وانت نيسان حامل 15 نفر از افراد بارزاني كه با نيروهاي خودي همكاري ميكردند، در جاده پيرانشهر ـ سردشت با افراد حزب دمكرات و نيروهاي جلال طالباني درگير شدند كه در اين درگيري، 12 تن از نيروهاي بارزاني كشته و 2 نفر مجروح شدند.[۱۹] امروز نيروهاي حزب دمكرات، يكي از افراد بومي منطقه را در روستاي صالحآباد (از توابع بانه) بهدليل همكاري با سپاه پاسداران به شهادت رساندند.[۲۰] همچنين در جاده ابراهيمآباد از توابع ديواندره، يك دستگاه خودرو سپاه پاسداران كه حامل 16 تن از نيروهاي بسيجي و ژاندارمري و جهادسازندگي بود، با ميني كه افراد ضدانقلاب كار گذاشته بودند برخورد كرد.[۲۱] براثر انفجار مين، 10 نفر از نيروهاي بسيج، 2 سرباز ژاندارمري و يك نفر از نيروهاي جهادسازندگي شهيد و 2 نفر مجروح شدند و خودرو مذكور نيز كاملاً منهدم شد.[۲۲] يكي از سربازان واحد مهندسي لشكر64 اروميه نيز به روي مين تعبيهشده بهدست عناصر ضدانقلاب رفت و به شهادت رسيد. در اين حادثه 2 نفر نيز جراحات سطحي برداشتند. [۲۳] در حوالي پايگاه محمودكان (مهاباد) هم يك سرباز اين پايگاه براثر برخورد با مين كاشتهشده بهدست ضدانقلاب مجروح شد.[۲۴] افراد ضدانقلاب يك نفر از افراد بسيج را نيز در قرية مراغان (سردشت) به شهادت رساندند.[۲۵] همچنين در روستاي قلات در محور نقده ـ اشنويه، درباره نحوه گرفتن ماليات، خراج يا كمك مالي از مردم اين روستا، بين نيروهاي حزب دمكرات و كومهله اختلافنظر و درگيري مسلحانه رخ داد كه درنتيجه 7 نفر ازطرفين و يك زن از اهالي روستا مجروح شدند.[۲۶] نيروهاي كومهله و چريكهاي فدايي خلق نيز در حوالي روستاي بسطام در بخش ديواندره با هم درگير شدند كه در اين حادثه، 11 تن ازطرفين زخمي شدند. اعتراض به اقدام گروه كومهله در مينگذاري راههاي روستايي و كشتهشدن افراد سازمان چريكهاي فدايي خلق، علت اصلي درگيري گزارش شده است.[۲۷] بنابر گزارشي، 4 نفر از اعضاي حزب دمكرات با تحويل 4 قبضه سلاح (2 كلاشينكف، يك قبضه ام1 و يك كلت) و مهمات مربوط به آنها، خود را به سپاه بوكان تسليم كردند.[۲۸]
گزارش -400
برخي فعاليتهاي گروههاي تروريستي و نيروهاي امنيتي در برخورد با آنها، مهمترين اخبار امنيتي كشور است كه بدين شرح ميباشد: براثر انفجاري در "ازنا" ـ كه بهدست عناصر سازمان مجاهدين خلق (منافقين) انجام شد ـ 2 نفر شهيد و 6 نفر مجروح شدند. به گزارش سپاه پاسداران، عاملان انفجار كه چاشني مواد را از يك شركت سنگ معدن تهيه كرده بودند، پس از مدت كوتاهي شناسايي و دستگير شدند.[۲۹] در 3 اقدام نيروهاي سپاه و دادستاني، 2 خانه تيمي كشف شد و 7 تن از عناصر سازمان مجاهدين خلق (منافقين) دستگير شدند.[۳۰] در شيراز نيز يك نفر از افراد سازمان چريكهاي فدايي خلق بهدليل ارتباط و فعاليتهاي تشكيلاتي دستگير شد. فرد مذكور قبلاً نيز بهدليل فعاليتهاي سازماني دستگير و با تعهد آزاد شده بود.[۳۱] در مشهد نيز 11 تن از وابستگان به سازمان مجاهدين خلق (منافقين) در دادگاه انقلاب اسلامي محاكمه شدند و احكام آنان كه از 6 ماه حبس تا حبس ابد را شامل ميشود، صادر شد. فعاليت در فاز نظامي، دراختيارداشتن اسلحه و مهمات، تهيه اسلحه براي سازمان، كمك مالي و تداركاتي به سازمان، فعاليتهاي تبليغاتي به نفع سازمان، تلاش براي جذب افراد براي پيوستن به سازمان و... از جرايم اين افراد بود.[۳۲] همچنين از صبح امروز، محاكمه 8 تن از سلطنتطلبان در دادگاه انقلاب اسلامي ارتش به رياست حجتالاسلام ريشهري آغاز شد. اين افراد، متهم به اقدام عليه امنيت كشور و فراريدادن افراد از مرز هستند و اطلاعيههاي خود را تحت عناوين مختلف ازجمله "فرزندان كاوة آهنگر" "ايران خونين"، "جمعيت دفاع از حقوق دانشگاهيان" و... منتشر ميكردند.[۳۳]
گزارش -401
حجتالاسلام سيدحسين موسوي تبريزي در يك مصاحبه با خبرنگاران داخلي و خارجي درباره عملكرد دادستاني كل انقلاب در برخورد با گروههاي مسلح غيرقانوني توضيحاتي داد. وي به خبرنگاران گفت: ازنظر امنيتي باتوجهبه هجوم ضدانقلاب در 30 خرداد 1360 و بعد از آن به كشورمان و باتوجهبه ترورها و جنايتهاي منافقين، دادسراهاي انقلاب توانستند با همكاري سپاه پاسداران، كميته، نهادها و مردم حزبالله، اين جوّ ضدانقلابي و تروريستي را در سطحي وسيع كنترل و امنيت را در شهرها برقرار كنند. دراينزمينه، تلاشهاي دادسراها بسيار ستودني است و در شهرستانها مدتي است جز چند ترور، چيز ديگري وجود نداشته و در تهران هم قدمهاي مؤثري برداشته شده است. وي با اشاره به كوربودن ترورهاي اعلامشده در تهران افزود: مردم حزبالله درعينحال بايد توجه داشته باشند كه افراد سپاه و كميتهها تلاش شبانهروزي ميكنند و امنيت خوبي را ايجاد كردهاند و در تهران از 29 شهريور تا 24 آبانماه الحمدلله در سطح وسيعي جو ترور افت كرده و جلوي ترورها گرفته شده است. در اين مدت 3 الي 4 ترور انجام شده است كه آن هم مردم بيدفاع را ترور كردهاند. دادستان كل انقلاب دربارة تأثير اجراي طرح مالك و مستأجر بر محدودكردن فعاليتهاي سازمان مجاهدين و ساير گروهها گفت: اين طرح بسيار مفيد بوده است. با اجراي اين طرح، مردم بيشتر هوشيار شدند و به آنها خانه ندادند و در همين نقلوانتقالها، عدة زيادي از آنها دستگير شدند.[۳۴]
گزارش -402
آيتالله خامنهاي رئيسجمهور، در ديدار با عبدالحميد عجلي سفير كشور الجزاير در ايران، ضمن اظهار خرسندي از هماهنگي بين دو كشور ايران و الجزاير، درباره اجلاس سران كشورهاي غيرمتعهد گفت: اميدواريم در اجلاس آتي غيرمتعهدها، اين اجلاس بتواند موضع قاطعي دربرابر هجوم اقتصادي، سياسي و نظامي شيطان بزرگ ـ امريكا ـ به منطقه خاورميانه و شمال افريقا اتخاذ كند. در اين ديدار، سفير الجزاير پيام كتبي شاذليبنجديد رئيسجمهور الجزاير را به رئيسجمهور تقديم كرد.[۳۵]
گزارش -403
امروز مهندس ميرحسين موسوي نخستوزير، بهاتفاق 3 نفر از وزيران جديد كابينه (آقايان محسن رفيقدوست وزير سپاه، سيدمحمد خاتمي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي و اژهاي وزير بهزيستي) با امام خميني ديدار كردند. در پايان اين ديدار، نخستوزير درباره اين جلسه گفت: امام امت تأكيد كردند كه دولت بايد قدر اين نعمت بزرگ را كه اتحاد، اتفاق و رويآوردن مردم به اسلام است، بداند و خدمتگزار خوبي براي مردم باشد. وي افزود: امام امت همچنين ضمن تأكيد بر حمايت از مستمندان و رسيدگي به حال آنان، درباره 3 وزارتخانه رهنمودهايي ارائه دادند و درباره برادران سپاهي ـ كه افتخاراتي را براي انقلاب آفريده و جوشيده از متن تودههاي ميليوني مردماند و در كنار ارتش غيور ما نقش بزرگي ايفا كردهاند ـ به برادر رفيقدوست توصيههايي كردند. ميرحسين موسوي با تأكيد بر رابطه محكم سپاه و دولت اظهار كرد: ما اميدواريم با معرفي اولين وزير سپاه، رابطه اين نهاد انقلابي و جوشيده از مردم با دولت بار ديگر برقرار شود و يقيناً اين امر، رابطه دولت و سپاه را محكمتر خواهد كرد. نخستوزير درباره وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي نيز ضمن اشاره به آگاهي حجتالاسلام خاتمي به سياست خارجي و تسلط وي بر موضوعات فرهنگي و تبليغاتي، اظهار اميدواري كرد كه هماهنگي لازم بين وزارت امور خارجه و وزارت ارشاد و نهادهاي ديگر مانند سازمان تبليغات به وجود آيد. وي درباره وزارت بهزيستي نيز گفت: اين وزارتخانه بايد بهمنظور تحقق اصل 29 قانون اساسي كه موضوع بيمه و رسيدگي به مستمندان و ازكارافتادگان جامعه را شامل ميشود، گامهاي اساسي بردارد.[۳۶] درپي رأي اعتماد مجلس شوراي اسلامي به وزير سپاه، برخي اعضاي "شوراي ملي مقاومت" كه افراد اصلي آن را نظريهپردازاني تشكيل ميدهند كه بر ضرورت انحلال ارتش در اوايل انقلاب تأكيد ميكردند، با انتشار اطلاعيهاي، ارتش را به اقدام براي خلعسلاح و انحلال سپاه فراخواندند. در بخشي از اين اطلاعيه كه از راديو بغداد پخش شد، از وزارت سپاه بهعنوان تشكيلاتي نام برده شده است كه مأموريت صدور تروريست به خارج از كشور را بهعهده خواهد داشت.[۳۷]
گزارش -404
حجتالاسلام واعظ طبسي نماينده امام در مشهد، توليت آستان قدس و نماينده استان خراسان در بازسازي هويزه، امروز با امام خميني ديدار كرد. وي در گفتوگو با خبرنگار روزنامه كيهان درباره اين ملاقات اظهار كرد: در بازگشت از جبهههاي جنگ و منطقه عملياتي محرم و همچنين هويزه، به حضور حضرت امام رسيدم تا ضمن عرض سلام رزمندگان جبهههاي حق عليه باطل، گزارش چگونگي بازسازي هويزه را به حضورشان تقديم كنم. در اين گزارش عرض كردم كه باوجود كمبود امكانات و ميادين بزرگ مين، كار، خوب و سريع پيشرفت كرده و تاكنون 90 ميليون تومان براي بازسازي اين شهر قهرمان هزينه شده است. همچنين عرض كردم كه در سال اول، يك هزار دستگاه از منازل تحويل مردم شهر خواهد شد و در سال دوم نيز هزار دستگاه ساختمان ديگر كه همراه با امكانات رفاهي و خدمات شهري خواهد بود، تحويل ميشود. وي سپس ادامه داد: همچنين به حضور امام امت عرض كردم كه در مدت 5/3 سالي كه در آستان قدس رضوي انجام وظيفه ميكنم، در مقايسه با 50 سال حكومت پهلوي، 30 برابر بيشتر كارهاي عمراني انجام شده است. حضرت امام ضمن سلام به رزمندگان اسلام فرمودند: من خوشحالم اين كارها بهدست شما انجام ميشود تا منافقان و ديگر گروهها بدانند يك روحاني علاقهمند ميتواند منشأ خدمات باشد.[۳۸]
گزارش -405
درپي سفر هيئتي از ايران به سرپرستي مشاور رئيسجمهور به مسكو براي مراسم تدفين برژنف رهبر شوروي، تعدادي از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي به اعزام اين هيئت ازسوي رئيسجمهور اعتراض كردند. آقاي هاشمي دراينباره در خاطرات خود مينويسد: «در مجلس، اعتراضي ازطرف بعضي از نمايندگان درخصوص اعزام هيئتي ازطرف رئيسجمهوري به مسكو براي تشييع جنازه برژنف وجود دارد.»[۳۹]
گزارش -406
سرهنگ سليمي وزير دفاع، در مصاحبه با واحد مركزي خبر، درباره اقدامات اين وزارتخانه در خودكفايي صنايع الكترونيك و ابتكاراتي كه دراينباره انجام شده است، گفت: ما درجهت تأمين و رسيدگي به نقطه خودكفايي در بخش صنايع نظامي، اقداماتي بنيادي انجام دادهايم. بدينترتيب كه همه ارگانها، شركتها و مؤسسات وابسته به اين وزارتخانه را با لايحهاي كه ازطريق مجلس شوراي اسلامي به تصويب رسيد، يكپارچه كردهايم تا براي رسيدن به خودكفايي از همه امكانات موجود استفاده كنيم. وي افزود: دراينزمينه، بخشها و ارگانهاي تسليحاتي، سياسي و تحقيقاتي به وجود آوردهايم كه اين موضوع، كمك شاياني در رسيدن به خودكفايي دراينزمينهها خواهد كرد. سرهنگ سليمي گفت: راهاندازي پروژههايي كه از كار افتاده بود، موجب ازدياد بخشهاي توليد و اضافهشدن راندمان و توليدات خطوط مهماتي ما شده است، طوريكه هماينك نيازمنديهاي جبههها را در بخشهايي كه مربوط به توليدات داخلي است، تأمين ميكند. وزير دفاع درباره برنامههاي آينده دولت براي گسترش صنايع الكترونيك نيز گفت: اقداماتي براي تجهيز نيروهاي مسلح در دست اجراست و از آنجا كه امروزه همه نبردها و جنگها، جنگهاي الكترونيكي است و الكترونيك نقش عمدهاي در بهثمررسانيدن نبردها دارد، برادران مسئول در صنايع الكترونيك استان فارس، اقدامات و پژوهشهاي ارزشمندي انجام دادهاند. وزير دفاع كشور در پايان، ضمن تقدير از كادر فني ارتش جمهوري اسلامي ايران، به كارايي آنان اشاره كرد و گفت: اين برادران درزمينة آماده كردن هواپيماها و بالگردها پيشرفتهاي چشمگيري داشتهاند. برادران متخصص و دلسوز ايراني، رادارهايي را كه راهاندازي آنها غيرممكن بود، تعمير كرده و مورد بهرهبرداري قرار دادهاند. اين امر در بالابردن كارايي نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران بسيار مؤثر بوده است.[۴۰]
گزارش -407
روزنامه امريكايي نيويورك تايمز با يادآوري شرايط جنگي و وجود آوارگان و برخي ناآراميها، اقتصاد ايران را موفق ارزيابي كرد. راديو امريكا به نقل از اين روزنامه گزارش داده است: امروز، اوضاع اقتصاد ايران بهدليل جنگ ايران و عراق و از سوي ديگر بهعلت تحريمهاي اقتصادي، پيچيده و پر از موضوعات ضدونقيض است. صادرات نفت كه منبع اصلي درآمد ايران است، ماهيانه حدود 2 ميليارد دلار به ذخيره بانكي اين كشور افزوده است. بانكداران اروپايي، ذخيره ارزي ايران را تاكنون بالغبر 15 ميليارد دلار تخمين ميزنند. به اعتقاد ديپلماتهاي خارجي و مفسران امور اقتصادي، حكومت ايران باوجود مشكلات جنگ و ميليونها آواره جنگ و خرابي شهرهاي ايران و نداشتن كمكهاي خارجي، در تلاش براي ايجاد تحول در بنيادهاي اجتماعي و امور اقتصادي، با موفقيتهايي روبهرو بوده است. در ادامه، خبرنگار اين روزنامه، به نقل از افرادي كه آنان را اقتصاددانان ايراني خوانده است، بخش اعظم مشكلات اقتصادي ايران را متأثر از فرار برخي سرمايهداران و صاحبان صنايع از كشور، ازدستدادن درآمد توريسم و ركود فعاليتهاي ساختماني دانسته و افزوده است: در بحبوبة ناآراميهاي ايران، برخي شركتهاي خارجي به فعاليتهاي خود در ايران ادامه ميدهند، ازجمله بيش از 2 هزار كارگر ايتاليايي در پروژه بندرعباس همچنان مشغول به كار هستند و شركت دارويي هوخست، شركت سوئدي اتومبيلسازي ولوو و شركت آلماني بي.ام.و. همچنان در ايران فعاليت ميكنند. موضوع جالبتوجه فعاليت كارخانه مونتاژ اتومبيل پيكان است كه با استفاده از قطعات يدكي ساختهشده در ايران و انگليس، همچنان با توليد كمتري به كار خود ادامه ميدهد. نيويورك تايمز درباره بازرگاني خارجي ايران نيز نوشته است: مبادلات بازرگاني انگليس و ايران در اوج تشنج و كدورت سياسي، ميزان خود را همچنان حفظ كرده است. دولت تركيه كه در جنگ عراق و ايران جنبة بيطرفي را پيش گرفت، موفق به افزايش مبادلات خود با ايران شد. در رأس كشورهاي صادركننده مواد غذايي به ايران، استراليا و زلاندنو قرار دارند كه بيشترين ميزان گوشت موردنياز ايران را تأمين ميكنند. همچنين ايران هماكنون با كشورهاي سوئد و اسپانيا روابط خوب بازرگاني دارد.[۴۱]
گزارش -408
اعلام موضع رسمي مسئولان ايران مبنيبر عقبراندن ارتش عراق از مناطق اشغالي و اصرار ايران به دستيابي به حقوق خود ازجمله معرفي متجاوز و پرداخت غرامت، چند روز پس از اجراي موفقيتآميز عمليات محرم، صدام حسين را كه به نظر ميرسد به درك جديدي از اجتنابناپذير و طولانيبودن جنگ رسيده است، مجبور به موضعگيري كرد. صدام در جلسه اعطاي نشان شجاعت به تعدادي از نظاميان اين كشور، از ضرورت اتخاذ يك راهبرد جديد در ارتش عراق سخن گفت. وي با ترسيم تفاوت در نقش و مأموريت نيروهاي نظامي در "جنگهاي كوتاهمدت" و "جنگهاي بلندمدت"، از ضرورت "بازسازي توان ارتش" و "ايجاد تشكيلات و سازماندهي جديد و اضافي" براي شركت در جنگ طولانيمدت صحبت و در آن، از اصل "آموزش"، "انضباط شديد نظامي" و "ايجاد آمادگي فكري و روحي فرماندهان براي دستيافتن به موفقيت" دفاع كرد. به گزارش راديو صوتالجماهير از بغداد، وي در اين مراسم خطاب به حاضران گفت: «من در آغاز اين سؤال را مطرح ميكنم [كه] آيا واحدهايي كه شما جزئي از آن هستيد، روزانه تمرين و آموزش ندارند؟ به نظر ميرسد كه تمامي واحدها بر حسب شرايط، عليرغم حضور در جبهه و تماس مستقيم با دشمن، آموزشهايي داشته باشند. ميخواهم بگويم زماني وجود ندارد كه يك فرد نظامي بگويد من در اين زمان قادر به انجام تمرين و آموزش نيستم. بنابراين، بايد پس از خاتمه درگيري، هرگونه فرصتي را براي تمرين فراهم آوريم. از قوانين جنگهاي درازمدت اين است: ارتشي كه بتواند عناصر آموزشديده و زبده بيش از ارتش مقابل جهت جبران تلفات فراهم آورد، [اين] يكي از عوامل اصلي پيروزي اين ارتش بر ارتش مقابل خواهد بود. بنابراين، هر اندازه كه سطح عناصر جبرانكننده بهجاي سربازاني كه شهيد يا زخمي شدهاند، پايين باشد، اين امر بر نتيجة جنگ درازمدت اثر خواهد گذاشت. در جنگ كوتاهمدت، جنگ، سريع شروع [ميشود] و خاتمه ميپذيرد، بدون آنكه ارتش نيازي به جبران توان خود با عناصر بيشتري داشته باشد، حتي اگر جنگي در سطح پايين و يا در سطح دسته باشد، بايد فرمانده دسته با فرمانده گروهان به مشورت پرداخته و شيوهها و تمرينات لازم را مورد بررسي قرار دهد. هر فرماندهي كه پس از انجام جنگ، با فرماندهان زيردست و تابعة خود ملاقات نكند و به جمعبندي آنچه كه گذشته است، نپردازد و از درسهاي صحيح الهام نگيرد و از آن استفاده و بهره نبرد، به نظر من فرمانده ناموفقي است. خصوصيات موفقيتآميز و برتري در نيروهاي مسلح بر 3 عامل اساسي استوار است. 1. آموزش. 2. آموزش مكرر و مكرر. 3. آمادگي فكري و روحي فرماندهان. بنابراين، اگر اين خصوصيات در هر يگان و ارتشي باشد، آن واحد و ارتش موفق خواهد بود. جنگ درازمدت بهويژه جنگ تدافعي، مستلزم تشكيلات و سازماندهي اضافي علاوهبر واحدهاي اصلي ارتش است. چنانچه اين واحدها و سازماندهيهاي جديد ازنظر آموزش و آمادگي فكري و روحي به سطح خوبي نرسند، اثر منفي بر ارتش خواهد گذارد. من وقتي از آموزش سخن ميگويم، به انضباط شديد نظامي بر ديگر امور اولويت ميدهم. اگر انضباط نباشد، فرماندهان، قدرت فرماندهي و صدور دستورات را از دست خواهند داد كه درنهايت، فرماندهي و سيطره از بين خواهد رفت و يگاني كه از اين نوع باشد، نبرد را ميبازد. بنابراين، هر فرمانده كه بتواند شرايط ذكرشده را در واحدهاي تابعه خود فراهم آورد، مطمئناً اين فرمانده موفق و خوششانس است. ما نميتوانيم به پيروزي در نبرد نائل آييم مگر [اينكه] سربازان آموزشديدة زبدهاي داشته باشيم.»[۴۲] گزارشگر بيبيسي در انعكاس سخنان صدام حسين گفت: صدام حسين به مردم عراق هشدار داد كه بايد خود را براي يك دوره طولاني جنگ آماده كنند كه در آن به رزمآوران كارآزموده نياز است. وي در مراسم اعطاي مدال گفت: براي يك جنگ طولاني، تشكيلات جديد نظامي مورد احتياج است، بهخصوص در شرايطي كه عراق از خود دفاع ميكند.[۴۳]
گزارش -409
مجله لبناني النهار العربي و الدولي در آخرين شماره خود خبر داد صدام از سفر به مراكش منصرف شده است. اين مجله اعلام كرد: درپي پيروزيهاي اخير نيروهاي ايراني در عمليات محرم، صدام برنامه سفر خود را به كشور پادشاهي مراكش كه از قبل تنظيم شده بود، لغو كرد. در ادامه اين خبر آمده است: مقرر شد "محمد بوستا" وزير خارجه پادشاهي مراكش، در آيندهاي نزديك بهمنظور آگاهكردن صدام از نتايج گفتوگوهاي كميتة هفتگانة عرب با مقامات امريكا، راهي بغداد شود.*[۴۴]
گزارش -410
درپي اعلام راهبرد عراق بهمنظور ورود به شرايط جديد و تحليل مسئولان اين كشور براي ايجاد ظرفيتهاي جديد و گسترش سازمان رزم در ارتش اين كشور، وزارت دفاع عراق اقدام به احضار افراد 34 سالة اين كشور براي انجام خدمت سربازي كرد. به گزارش خبرگزاريها، وزارت دفاع عراق با انتشار اطلاعيهاي، از همه مشمولان دوره احتياط متولد سال 1984 ميلادي اين كشور خواست تا 3 روز ديگر خود را به واحدهاي مربوطه معرفي كنند. اين مهلت براي اتباع عراقي مقيم خارج اين كشور، 15 روز تعيين شد. در اين اطلاعيه خاطرنشان شده است، اين احضار، شامل افرادي كه بهجاي گذراندن دوره سربازي، پول پرداخت كردهاند نيز ميشود. چندي قبل نيز ارتش عراق، دانشجويان مقيم خارج از كشور را براي گذراندن دوره سربازي احضار كرده بود.[۴۵]
گزارش -411
روزنامه تايمز چاپ لندن در مقالهاي، به بررسي وضعيت كنوني نظامي عراق و اوضاع عمومي نظامي بين دو كشور ايران و عراق پرداخته است. در اين مقاله همچنين به مشكلات رژيم عراق درباره 3 ميليون كُرد ناراضي در شمال اين كشور؛ عقبافتادن توسعه اقتصادي؛ محدوديت در صدور نفت و كمك كشورهاي همسايه همچون عربستان سعودي به عراق نيز اشاره شده است. تايمز همچنين به كمبود نيروي انساني در عراق پرداخته و از اقدام ايران در جلوگيري از برگزاري اجلاس جنبش عدمتعهد در بغداد ياد كرده كه ضربه سختي به سياست خارجي عراق وارد كرده است. اين روزنامه نوشته است: پرزيدنت صدام، بعد از دو سال جنگ كه براي عراق خيلي گران تمام شده و به هيچيك از اهداف خود نرسيده است، چگونه ميتواند همچنان بر سر قدرت باقي بماند؟ احتمالاً تاكنون تعدادي در حدود 000,25 نفر عراقي در اين جنگ مردهاند و مخارج جنگ در ماه، حدود 600 ميليون پوند ميباشد. از زمان سقوط خرمشهر در اكتبر 1980 (آبان 1359) كه بعداً در ماه مه سال جاري (خرداد 1361) ايران آن را بازپس گرفت، هيچ پيروزياي بهدست نيامده است، درعينحال، ضدحملههاي ايرانيان، صدام را چنان ضعيف نكرده است. وي ماهرانه، روحية نظاميان خود را حفظ كرده است و بهعنوان جبران مافات، به خانواده سربازان كشتهشده خانههاي مجاني و مزاياي ديگر ميدهد. آثار جنگ، بين مردم محسوس نيست. گزارشهاي رسيده حاكي است كه شورش در شمال عراق، جايي كه 3 ميليون كُرد به مبارزه چريكي خود ادامه ميدهند، نسبت به جنوب كه در ماه ژوئيه هدف حمله ايرانيان قرار گرفت، بيشتر است. در بغداد، لطمه چنداني به پروژههاي ساختماني بزرگ وارد نشده و خيابانهاي شهر بصره كه صداي شليك گلوله در آنها به گوش ميرسد، همچنان شلوغ و در شبها روشن است. در همين حال، صدام اعتراف كرده است كه توسعه اقتصادي عراق، بهدليل وقوع جنگ لطمه ديده است. سوريه كه در اين جنگ از ايران حمايت ميكند، خط لوله نفت عراق را بسته است و اين بدان معني است كه عراق فقط ميتواند روزي 400 هزار تا 600 هزار بشكه نفت، آن هم تماماً ازطريق خط لوله تركيه، صادر كند. كشورهاي خليج (فارس) و عربستان سعودي درحاليكه از سرايت قيام ناگهاني مذهبي بيمناكاند، در هر 6 ماه، 4 ميليارد پوند وام با شرايط آسان به عراق ميدهند. عراق بهدليل كمبود نيروي انساني، عقب مانده است٭ و از آنجا كه افراد زيادي در جبههها حضور دارند، كارگران خارجي به پايتخت هجوم آوردهاند. فكر صدام اين است كه مثل ناصر و نهرو، رهبر جنبش عدمتعهد بشود، ولي تشكيلنشدن اجلاس سران كشورهاي غيرمتعهد كه قرار بود ماه سپتامبر در بغداد برگزار شود، ضربـة سنگيني بر اميدهاي صدام وارد آورد. به نظر ميرسد كه صدام هنوز از يكطرف با ازسرگرفتن روابط با شوروي، بعد از انتقاد وي از اشغال افغانستان و تشويق آنها براي ازسرگرفتن ارسال مستقيم اسلحه و از طرف ديگر متقاعدكردن امريكا به اينكه (صدام) براي منافع غرب مفيد است، قادر باشد با قدرت، استقلال كنوني را حفظ كند. پرزيدنت صدام، در سپتامبر 1980 (شهريور 1359) به ايران تجاوز كرد كه علت آن هم تا اندازهاي خواست آيتالله خميني براي سرنگوني وي و تا اندازهاي بدين دليل بود كه تبعيديهاي ايران به وي گفته بودند كه گرفتاريهاي ايران بهقدري است كه يك تجاوز، حكومت را سرنگون خواهد كرد. در ضدحملهاي كه آيتالله خميني انجام داد، اميدوار بود كه شيعيان عراقي عليه صدام قيام كنند. در هر دو حمله ثابت شد كه نژاد و مليت قويتر از مذهب و عقيده است.[۴۶]
گزارش -412
باوجود پايينبودن دستاوردهاي اجلاس سران كشورهاي حاشيه خليجفارس در اتخاذ تصميمي عملي درخصوص جنگ ايران و عراق، روزنامه الرياض (چاپ عربستان سعودي) از ابتكارات جديد شوراي همكاري خليجفارس درباره پايانبخشيدن به جنگ خبر داد. به گزارش خبرگزاري آسوشيتدپرس از عربستان سعودي، اين روزنامه در شماره امروز خود نوشته است: تلاشهاي كشورهاي نفتخيز خليج (فارس) براي خاتمهدادن به جنگ 25 ماهة ايران و عراق ادامه دارد و شوراي همكاري خليجفارس به عربستان و كويت اين اختيار را داده است كه دراينخصوص به ابتكار تازهاي دست بزنند. و قرار است اين دو كشور براي رسيدن كشورها به يك اتفاق جهت خاتمة جنگ خليج (فارس) به واشنگتن، مسكو و ديگر پايتختهاي بزرگ سفر كنند. اين روزنامه به نقل از منابع مطلع در شوراي همكاري افزود: تماسهايي در سطوح بالا در چند كشور عربي در شرف انجام است تا ايران براي آغاز مذاكرات با هدف دستيابي به يك راهحل نهايي جهت خاتمه جنگ تحت فشار قرار داده شود.[۴۷]
گزارش -413
پس از انتشار اخباري مبنيبر توافق تركيه و امريكا درباره بازسازي دو پايگاه هوايي در "لندروم" و "باتمان" و ايجاد پايگاهي ديگر در شهر "موش" تركيه و مواضع ضدونقيض برخي مسئولان سياسي تركيه دراينباره، امروز سفير امريكا در آنكارا، در مصاحبهاي با روزنامة انگليسيزبان تركيه ديلينيوز اعلام كرد: بين امريكا و تركيه، موافقتنامهاي امضا شده كه براساس آن، در برخي فرودگاههاي تركيه تجهيزات نظامي كه ممكن است مورد استفادة سازمان پيمان آتلانتيك شمالي (ناتو) قرار گيرد، انبار ميشود. از سوي ديگر، وزير دفاع تركيه در گفتوگو با خبرگزاري فرانسه، با تأكيد بر بازسازي 10 فرودگاه اين كشور گفت: بازسازي اين فرودگاهها از مدتها پيش مدّنظر بوده و در برنامه پنجسالـه اين كشور زير نظر صندوق (تأمين) زيرساخت قرار داشته است كه هزينه اين بازسازيها را پرداخت ميكند. به گفته برخي مقامات امريكايي، اعتبارات واشنگتن به دولت تركيه در سال 1983، به ميزان 62 درصد افزايش خواهد يافت و نيازهاي ارتش تركيه نيز مورد توجه دولت امريكا قرار دارد.[۴۸]
گزارش -414
امروز نيروهاي جيشالشعبي ارتش عراق، با پشتيباني 3 فروند بالگرد جنگي، به روستاهاي "تقيان" و "واكوان" در منطقه "رواندوز" حمله كردند كه با مقاومت پيشمرگان حزب دمكرات كردستان عراق (بارزانيها)، حزب سوسياليست و اتحاديه ميهني كردستان عراق (طالبانيها) مواجه شدند. نيروهاي ارتش عراق پس از يك درگيري سنگين، با بهجاگذاردن 16 كشته و 11 اسير، مجبور به عقبنشيني شدند. در اين عمليات، 12 قبضه تفنگ كلاشينكف، 15 صندوق فشنگ، 2 تفنگ برنو و 2 دستگاه بيسيم بهدست نيروهاي معارض افتاد.[۴۹] در يك اقدام نظامي ديگر، تعدادي از پيشمرگان كُرد عراقي، به نيروهاي ارتش در مناطق "شاندري" و "نالپاريز" حمله كردند كه درنتيجه آن، 10 نفر از نيروهاي ارتش عراق كشته و 9 نفر از آنان مجروح شدند.[۵۰]
منابع و مآخذ روزشمار 1361/08/24
- ↑ سند شماره 324456 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از قرارگاه عمليات ظفر (ركن3) به فرماندهي ظفر1 (ركن3)، 24/8/1361؛ و ـ سند شماره 330328 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبهاي عملياتي، از قرارگاه عمليات ظفر (ركن3) به فرماندهي قرارگاه نجف (ركن3)، شماره 53، تاريخ 25/8/1361.
- ↑ سند شماره 346737 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبهاي، از طرح و برنامه عمليات سپاه منطقه7 (اطلاعات عمليات) به فرماندهي (منطقه7)، شماره 30، تاريخ 29/8/1361، ص2.
- ↑ سند شماره 79364 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش وضعيت روزانه، از سماجا3 (مركز فرماندهي) به نزاجا ـ معاونت عمليات و اطلاعات (مد عمليات)، شماره 241، تاريخ 27/8/1361، ص2.
- ↑ روزنامه كيهان، 25/8/1361، ص2.
- ↑ سند شماره 32182 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از شنود قرارگاه كربلا مستقر در سومار به اطلاعات عمليات قرارگاه مركزي كربلا، 25/8/1361.
- ↑ سند شماره 270403 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي لشكر مستقل5 نصر به ستاد منطقه4 فرماندهي، 29/9/1361، ص1؛ و ـ سند شماره 176640 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: 26/8/1361، صص 1 و 2؛ و ـ سند شماره 324597 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از اطلاعات عمليات تيپ21 امام رضا(ع)، به فرماندهي تيپ21 امام رضا(ع)، 25/8/1361؛ و ـ سند شماره 32182 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از شنود قرارگاه كربلا مستقر در سومار به اطلاعات عمليات قرارگاه مركزي كربلا، 25/8/1361.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 25/8/1361، ص3؛ و ـ روزنامه جمهوري اسلامي، 26/8/1361، ص2.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارشهاي ويژه، شماره 242، تاريخ 26/8/1361، ص5، بخش عربي راديو صوتالجماهير، 25/8/1361.
- ↑ سند شماره 141568 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبهاي اطلاعاتي، لشكر21 حمزه، خرمشهر، شماره 45، تاريخ 24/8/1361.
- ↑ سند شماره 017636 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبهاي اطلاعاتي، قرارگاه عملياتي كربلا در جنوب (ركن2)، شماره664، 26/8/1361، ص2؛ و ـ مأخذ 4، ص3.
- ↑ مأخذ 4، ص3.
- ↑ سند شماره 292531 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: بولتن خبري روزانه، از شهرباني خوزستان (اطلاعات) به استانداري استان خوزستان، شماره 188، تاريخ 25/8/1361، صص 1 و 2؛ و ـ مأخذ 3، ص4.
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 24/8/1361، ص4؛ و ـ مأخذ 7، بخش دوم، ص4؛ و ـ روزنامه جمهوري اسلامي، 25/8/1361، ص4؛ و ـ روزنامه جمهوري اسلامي، 27/8/1361، ص4.
- ↑ مأخذ 13، بخش اول، ص12.
- ↑ مأخذ 2، ص1؛ و ـ سند شماره 79349 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش وضعيت روزانه، از سماجا3 (مركز فرماندهي) به نزاجا ـ معاونت عمليات و اطلاعات (مد عمليات)، شماره 240، تاريخ 26/8/1361، ص1؛ و ـ سند شماره79317 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش وضعيت روزانه، از سماجا3 (مركز فرماندهي) به نزاجا ـ معاونت عمليات و اطلاعات (مد عمليات) شماره 239، تاريخ 25/8/1361، ص1.
- ↑ مأخذ 4، ص17؛ و ـ سند شماره 218078 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: خبرنامه سياسي و اطلاعاتي، واحد اطلاعات و تحقيقات كميته مركزي انقلاب اسلامي، نشريه شماره 18، تاريخ 3/9/1361، صص 16 و 17.
- ↑ مأخذ 8، ص8، لندن ـ خبرگزاري رويتر، 25/8/1361.
- ↑ سند شماره 350365 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) (واحد طرح و برنامه) به قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) (ركن3)، 27/8/1361؛ و ـ سند شماره 104801 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: بولتن گزارش روزانه سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، شماره186، تاريخ 27/8/1361، ص4؛ و ـ سند شماره 79320 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي منطقه7 به فرماندهي كل، 25/8/1361.
- ↑ سند شماره 79299 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبهاي عملياتي، از قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) (طرح و برنامه عمليات) به ستاد مركزي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، 24/8/1361؛ و ـ مأخذ 18، بخش دوم، شماره 186، ص2، 27/8/1361.
- ↑ سند شماره 79379 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي منطقه7 به فرماندهي مركز، 29/8/1361.
- ↑ سند شماره 344942 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: وزارت كشور ـ استانداري كردستان، بخشداري ديواندره، 24/8/1361.
- ↑ . سند شماره 58217 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: بولتن خبري از ستاد قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) به ستاد مركزي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، (اطلاعات)، شماره7، تاريخ 30/8/1361؛ و ـ مأخذ 18، بخش دوم، ص3؛ و ـ سند شماره 79322 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبهاي، از ستاد منطقه7 (اطلاعات و عمليات) به ستاد مركزي سپاه (اطلاعات و عمليات)، 25/8/1361؛ و ـ مأخذ 2، ص1.
- ↑ سند شماره 350346 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: بولتن خبري روزانه، قرارگاه مركزي حمزه سيدالشهدا(ع) از واحد اطلاعات و بررسيهاي تأميني قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) به فرماندهي قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع)، شماره6، تاريخ 26/8/1361، ص2.
- ↑ مأخذ 15، بخش دوم، ص2.
- ↑ مأخذ 15، بخش دوم، ص2؛ و ـ مأخذ 16، بخش دوم، ص16.
- ↑ مأخذ 16، بخش دوم، ص13.
- ↑ سند شماره 320856 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ناحيه ژاندارمري كردستان (ركن2) به استانداري كردستان (مشاوره و بررسي)، 24/8/1361.
- ↑ مأخذ 18، بخش آخر؛ و ـ مأخذ 18، بخش دوم، ص4؛ و ـ سند شماره 17616 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: بولتن اطلاعاتي هفتگي، از ستاد مركزي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي (طرح و برنامه عمليات) اطلاعات عمليات به مسئول واحد (دفتر سياسي) ستاد مركزي، شماره 44، تاريخ 24/8/1361، ص5.
- ↑ سند شماره 103839 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش روزانه، سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، بولتن شماره 188، تاريخ 1/9/1361، ص1.
- ↑ مأخذ 16، بخش دوم، صص 3 و 5 و 6.
- ↑ سند شماره 73480 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش روزانه، از سپاه منطقه9 (اطلاعات) به سپاه مركز (اطلاعات)، شماره 2161، تاريخ 8/9/1361.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 24/8/1361، ص13.
- ↑ همان، ص1.
- ↑ مأخذ 4، ص19.
- ↑ مأخذ 7، بخش اول.
- ↑ مأخذ 4، ص18.
- ↑ مأخذ 16، بخش دوم، صص 30 و 31.
- ↑ روزنامه كيهان، 24/8/1361، ص2.
- ↑ كارنامه و خاطرات هاشمي رفسنجاني (پس از بحران)، 1361، به اهتمام فاطمه هاشمي، تهران: دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ اول، 1380، ص306.
- ↑ مأخذ 7، بخش اول، ص4.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارشهاي ويژه، شماره 241، تاريخ 25/8/1361، صص 22 ـ 20، راديو امريكا، 24/8/1361.
- ↑ مأخذ 8، صص 21 و 22، راديو صوتالجماهير، 24/8/1361.
- ↑ مأخذ 8، ص15، راديو بيبيسي، 25/8/1361.
- ↑ مأخذ 7، بخش دوم، ص3.
- ↑ مأخذ 28، بخش آخر، ص8؛ و ـ روزنامه كيهان، 27/8/1361، صآخر.
- ↑ مأخذ 41، ص6، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 24/8/1361.
- ↑ مأخذ 41، ص7، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي 24/8/1361؛ و ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه گزارشهاي ويژه، شماره 246، تاريخ 30/8/1361، ص6، كويت ـ خبرگزاري آسوشيتدپرس، 29/8/1361.
- ↑ مأخذ 4، ص20.
- ↑ مأخذ 28، بخش آخر، ص7.
- ↑ مأخذ 28، بخش آخر، ص7.