1366.07.09
| روزشمار جنگ سال 1366 1366.07.09 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | نه مهر |
| تاریخ شمسی | 1366.07.09 |
| تاریخ میلادی | 1 اکتبر 1987 |
| تاریخ قمری | 7 صفر 1408 |
گزارش- 145
در جلسه امروز فرمانده نيروي زميني سپاه‌پاسداران و فرماندهان قرارگاه‌هاي قدس و رمضان، مباحث روز گذشته دربارة عمليات در منطقه شمال غرب ادامه يافت. در اين جلسه عزيز جعفري فرمانده قرارگاه قدس با تأكيد بر نظر قبلي خود مبني بر ضرورت تصرف ارتفاعات گرده‌رش، دو دليل براي اهميت اين اقدام ذكر كرد: فراهم شدن زمينه گسترش يگان‌هاي خودي در منطقه، برانگيخته نشدن حساسيت دشمن. وي بر اين اعتقاد بود كه تصرف ارتفاعات گوجار، الاغلو و دولبشك، موجب مي‌شود كه دشمن در صدد اشغال تعدادي از ارتفاعاتي كه در تصرف اتحاديه ميهني كردستان عراق است، برآيد و اين اقدام دشمن، پيشروي‌هاي بعدي قواي خودي را سد خواهد كرد و همچنين خط پدافندي خودي در چنين وضعيتي ناقص و آسيب‌پذير خواهد بود. از سوي ديگر، محمدباقر ذوالقدر فرمانده قرارگاه رمضان بر اين نظر بود كه اگر ارتفاعات الاغلو، دولبشك و گوجار را تصرف كنيم، چون زمستان است، عراق در مقابل ما گسترش نيرو نمي‌دهد و سرمايه‌گذاري نمي‌كند؛ اگر هم بخواهد نيرو بياورد چون جاده ندارد، اقدام مهمي نمي‌تواند بكند و با آتش مؤثر مي‌توانيم حركتش را كُند كنيم و جلويش را بگيريم. علي شمخاني نيز معتقد بود در صورت اجراي عمليات روي گرده‌رش، دشمن تمركز آتش مي‌دهد و تلفات بسياري به ما تحميل مي‌كند.[۱]
گزارش- 146
فرمانده سپاه‌پاسداران ناحيه كردستان و فرماندهان سپاه چند شهرِ اين استان امروز در جلسه با جانشين فرمانده كل سپاه، گزارشي از اوضاع منطقه ارائه كردند. افزايش فعاليت گروه‌هاي ضد انقلاب به ويژه حزب دمكرات و گروه كومه‌له و موفقيت آنها در جذب نيرو از جمله مسائل مطرح شده در اين جلسه بود. از دلايل اين موفقيت ضد انقلاب، برخورد بعضاً نامناسب و ناهماهنگ نيروهاي خودي با مردم منطقه و به خصوص اعزام سربازانِ وظيفة آموزش نديده و مسئله‌دار به منطقه و برخورد غلط آنها و همچنين كمبود نيروي رسمي، ذكر شد. فرمانده سپاه كردستان، رضا عسكري، يادآور شد كه تنها با وجود يك سياست واحد و هماهنگ و دادن اختيار لازم به سپاه، مسئله ضد انقلاب و همچنين جذب مردم منطقه ميسّر مي‌شود و گرنه مشكلات لاينحل باقي خواهد ماند. وي افزود: «در حال حاضر پنج‌هزار نيرو در كردستان كم داريم. نيروهايي هم كه به اين منطقه اعزام مي‌شوند بايد آموزش ديده باشند؛ ما توان و امكانات آموزش نيروهاي اعزامي را نداريم.» مسئول اطلاعات سپاه كردستان نيز ضمن بررسي فعاليت گروه‌هاي ضد انقلاب، با توجه به نزديك بودن فصل سرما گفت: «حزب دمكرات خود را آماده مي‌كند از مرز عبور كرده و در عراق مستقر شود. گروه كومه‌له نيز به دليل ضرباتي كه خورده است، مصمم است تا قبل از بازگشت به عراق عمليات‌هايي اجرا كند.» در پايان اين جلسه علي شمخاني ضمن تحليل اوضاع جنگ و خليج فارس و حضور گسترده نظامي امريكا و كشورهاي پيمان ناتو، گفت: «امريكا صرفاً براي ايجاد رعب و وحشت به خليج فارس نيامده است.» وي همچنين ضمن تأييد وجود ناهماهنگي در سياست‌گذاري و ادارة منطقه و كمبودها و مشكلات، از فرماندهان سپاه منطقه خواست تا به منظور كمك به يگان‌هاي رزمي براي استقرار در منطقه و كمك به قرارگاه رمضان حداكثر همكاري را كرده و با ايجاد تحول در سازمان خود بيش‌ترين بهره‌برداري را از حداقل امكانات بنمايد. وي اظهار اميدواري كرد كه مشكل بودجه تا هفتة بعد حل شود.[۲]
گزارش- 147
چند واحد از تأسيسات عمومي پيرانشهر، يك پل در اطراف مريوان، يك پايگاه روستايي و دو پايگاه نظامي در سرپل ذهاب و ميمك، امروز هدف حمله عوامل گروه‌هاي ضد انقلاب قرار گرفت. عوامل حزب دمكرات كردستان امروز با شليك چند گلولـه آر.پي.جي7 به نيروگاه برق و پمپ بنزين پيرانشهر و نيز واحد مهندسي رزمي سپاه‌پاسداران پيرانشهر حمله و خساراتي به اين تأسيسات وارد كردند و پس از نيم ساعت درگيري متواري شدند.[۳] در غرب مريوان هم شب هنگام 8 تن از افراد سازمان مجاهدين خلق به همراه 20 تن از چته‌هاي علي مريواني پل بين دو روستاي ني و كاني‌سانان را منفجر كردند.[۴] همچنين عناصر ضد انقلاب به دو پايگاه از پاسگاه ربط كه يكي از آنها داخل روستا استقرار داشت، حمله كردند و با شليك حدود هفتاد گلولـه آر.پي.جي به پايگاه داخل روستا آن را به سقوط كشاندند. در مقر اصلي، نيروهاي خودي در مقابل اين حمله مقاومت كردند كه با رسيدن نيروهاي كمكي، عناصر ضد انقلاب متواري شدند. در اين درگيري از نيروهاي خودي دو تن شهيد، سه تن زخمي و سه تن مفقود شدند.[۵] عناصر سازمان مجاهدين خلق (منافقين) نيز در منطقه سرپل ذهاب به يكي از پايگاه‌هاي تيپ3 لشكر81 ارتش حمله كردند كه در نتيجه آن سه سرباز شهيد و هجده تن اسير شدند. در منطقه ميمك هم يك پاسگاه ژاندارمري هدف حمله عناصر اين گروه قرار گرفت كه بر اثر آن دو تن مجروح شدند و يك تن اسير گرديد.[۶]
گزارش- 148
رژيم عراق هزاران روستا در مناطق كردنشين اين كشور را با خاك يكسان كرده است. خبرگزاري آسوشيتدپرس در گزارشي از بغداد به بررسي عمليات كردها در شمال عراق، واكنش بغداد و تأثير آن بر جنگ تحميلي پرداخته و به نقل از ديپلمات‌هاي مقيم اين كشور نوشته است: «اين عمليات (حملات رژيم عراق به روستاها و مناطق كردنشين) از ماه مارس كه چريك‌ها حملات خود را تشديد كردند، توسط "علي حسن المجيد" پسرعموي صدام رهبري شده است. ديپلمات‌ها - كه به شرط ناشناس ماندن صحبت مي‌كردند - گفتند كه به عقيده آنان تعداد كشته‌ها در اين عمليات نسبتاً كم بود، چون به روستاييان قبل از اينكه خانه‌هايشان منفجر شود يا با بولدوزر خراب گردد، دستور خروج داده مي‌شود. اما جناح‌هاي كُرد مدعي هستند هواپيماهاي عراقي به روستاهاي مظنون به پناه دادن به چريك‌ها، حمله مي‌كنند و در اين حملات اغلب از بمب‌هاي شيميايي استفاده مي‌شود. بعضي فرماندهان نظامي در شمال عراق مي‌گويند: اين عمليات نتيجه عكس داشته چون موجب كينه روستاييان شده و آنان را به پيوستن به صفوف چريك‌ها كشانده است. به عقيده ديپلمات‌ها اين تعرض موجب بروز شكاف بين مقام‌هاي ارشد دولتي بغداد شده است. يكي از آنان مي‌گويد: "عزت ابراهيم" معاون رهبر شوراي فرماندهي انقلاب حاكم بر عراق براي محدود كردن برنامه كوچ دادن، فشار مي‌آورد. طبق گزارش‌ها حملات چريك‌ها موجب شده كه عراق 30 هزار سرباز را از جبهه جنگ خود عليه ايران به كوهستان‌هاي كردستان منتقل كند. جنگ كوهستان در شمال مسئله‌اي رو به رشد براي رئيس‌جمهور عراق است و رسانه‌هاي رسمي ايران تقريباً هر روز از عمليات كردها با حمايت پاسداران انقلاب ايران عليه ستون نظامي و پادگان‌هاي عراق گزارش مي‌دهند. مبارزات چريك‌ها حوزه‌هاي نفتي بزرگ كركوك عراق و دو خط لولـه منتهي به ترمينال‌هاي مديترانه‌اي در تركيه را كه روزانه حدود 5/1 ميليون بشكه نفت منتقل مي‌كنند، تهديد مي‌نمايد. اين دو ستون صادرات نفتي عراق است كه درآمد مورد نياز بغداد را براي جنگي كه بنا به برآورد اقتصاددانان غرب حدود 10 ميليارد دلار در سال براي عراق هزينه دارد، تأمين مي‌كنند. اين تعرض نظامي بغداد نشانة گردشي تند در سياست بغداد دربارة 5/3 ميليون كرد عراقي يعني يك پنجم جمعيت اين كشور است.»[۷]
گزارش- 149
حجت‌الاسلام سيدمحمود هاشمي سخنگوي مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق در مصاحبه با روزنامه رسالت فعاليت و برنامه‌هاي نيروهاي اسلامي عراق در داخل عراق و مناطق آزاد شده شمال اين كشور را تشريح كرد. وي درباره آثار اين مبارزات گفت: «آنها در گسترش سرپيچي مردم از حكومت و شورش مردم عليه نظام حاكم نقش اساسي به عهده داشته‌اند و حركتي را كه گروه‌هاي مبارز كرد هدايت مي‌كنند به شكل وسيعي انقلاب را در نقاط مختلف سرزمين عزيزمان رشد و گسترش داده و مي‌دهد. سياست مجلس اعلا براي مبارزه اسلامي به طور كلي بر اساس انقلاب و تحرك از داخل عراق استوار است. ... به همين علت تعداد زيادي از گروه‌هاي مبارز فعال را براي نابودي رژيم و دستگاه‌هاي وابسته به آن به داخل عراق گسيل كرده‌ايم. ... علاوه بر اين مي‌توان از نقش فعال نظاميان در جبهه‌هاي جنگ و مناطق آزاد شده نام برد. مجلس اعلا نيروهاي نظامي خاصي را كه مسئوليت امور نظامي را در جبهه‌هاي جنگ عهده‌دار هستند در اختيار دارد كه از آن جمله گردان جهادي "نهم بدر" است كه از مهم‌ترين واحدهاي نظامي مبارز مي‌باشد و همچنين گروهان‌هاي سيدالشهدا كه ويژه عمليات نظامي در داخل عراق است.» سيدمحمود هاشمي با اشاره به عمليات‌هاي انجام شده در طول سال گذشته افزود: «سال گذشته مجموعه‌اي از فعاليت‌هاي نظامي مهم را پشت سر گذاشتيم كه در خلال آن توانستيم چندين گروه از افراد نظامي را به داخل خاك عراق بفرستيم كه وظيفه آنها مقابلة مؤثر با دستگاه‌هاي دولتي و مراكز حياتي دولت بود. از جمله اين فعاليت‌ها مي‌توان عمليات در استان العماره، بصره و در بغداد را نام برد. در عين حال نيروهاي نظامي مجلس اعلا در عمليات نظامي مهمي ازجمله عمليات كربلاي2 و كربلاي5 مشاركت داشتند. از سوي ديگر، گروه‌هاي مبارز كرد با هدايت قرارگاه رمضان و با مشاركت نيروهاي تحت امر اين قرارگاه به عمليات‌هاي وسيع عليه مراكز نظامي حزب بعث در شمال عراق دست زدند كه مي‌توان از سلسله عمليات فتح و ظفر نام برد.»[۸]
گزارش- 150
يك ايستگاه ارتباطي در استان ايلام و تأسيسات خطوط لولـه مارون - اصفهان از جمله اهداف حملات هوايي امروز عراق بود. چهار هواپيماي دشمن در ساعت 11:06 بخشي از تأسيسات فرستنده راديو تلويزيون كوه نور و سايت نخجير در كيلومتر 20 محور ايلام - صالح‌آباد را بمباران كردند.[۹] در اين حمله خساراتي به مراكز فوق وارد گرديد و چند تن از كاركنان سايت نخجير مجروح شدند ولي بمباران تأسيسات رادار كوه نور واقع در16 كيلومتري بخش كرند غرب در همين ساعت تلفاتي در برنداشت.[۱۰] گزارش خبرگزاري‌جمهوري‌اسلامي همچنين حاكيست در جريان بمباران منطقه عملياتي سومار يكي از نيروهاي مستقر دراين منطقه شهيدشد. در حملات هوايي امروز دشمن در غرب‌كشور طي دو نوبت جمعاً يازده هواپيما شركت‌داشتند كه پنج فروند آن در استان ايلام و شش فروند دراستان باختران اجراي عمليات كردند.[۱۱] همچنين در ساعت 15:54 امروز يك هواپيماي عراقي تلمبه‌خانه شماره 3 خطوط لولـه نفت مارون - اصفهان را با شليك دو راكت هدف قرار داد كه يكي در پشت مخزن سوخت در شمال تلمبه‌خانه به زمين اصابت كرد و راكت دوم نيز در بيابان‌هاي اطراف فرود آمد اين حمله هيچ خسارت جاني و مالي نداشت.[۱۲]
گزارش- 151
امروز در خليج فارس دو كشتي هدف حمله قرار گرفتند. نخستين هدف يك كشتي صيادي استراليايي به نام "جانتان بلاك" بود كه در اجاره ايران قرار داشت. اين كشتي در آب‌هاي ساحلي ايران هدف حملة موشكِ اگزوسه هواپيماي عراقي واقع شد. موشك به اتاق فرمان كشتي اصابت كرد و ناخداي استراليايي آن را كشت و چهار خدمه كشتي را مجروح كرد. اين كشتي هم‌اكنون در حال سوختن و غرق شدن است. در طول هفته جاري اين دومين بار است كه جنگنده‌هاي عراقي به كشتي‌هاي صيادي حمله مي‌كنند.[۱۳] راديو بي‌بي‌سي با اعلام خبر فوق افزود: «عراق قبلاً اعلام كرده بود كه يك هدف دريايي بزرگ را - كه معمولاً يك كشتي نفتكش يا سكوي حفاري است - زده است، اما اگر اين همان حمله باشد معلوم مي‌شود كه يا عراق در ادعاي خود مبالغه كرده و يا اينكه دقيقاً نمي‌داند هواپيمايش چه نوع هدفي را زده است.»[۱۴] وزارت نفت نيز با تأييد خبر حمله عراق اعلام كرد: «طي روز گذشته مجموعاً 7 بار در جزيره خارك وضعيت قرمز اعلام شد و 15 بار نيز وضعيت قرمز تمديد گرديد.»[۱۵] امروز همچنين يك نفتكش پاكستاني به نام "جوهر" هدف حمله قايق‌هاي توپدار قرار گرفت. اين نفتكش كه از كراچي رهسپار "رأس التنوره" در عربستان بود، پس از عبور از تنگه هرمز از قسمت آسايشگاه كاركنان مورد حمله واقع شد و آسيب ديد.[۱۶] ناخداي پاكستاني نفتكش جوهر در اين‌باره گفت: «دو قايق شركت كننده در اين حمله قبل از آغاز حملة خود بدون تحريك و سوء‌ظن از كنار دو رزم‌ناو فرانسوي و روسي عبور كردند و سپس روي نفتكش جوهر آتش گشودند.» اين ناخدا افزود: «آنها روي مسلسل‌هاي خود را با پارچه پوشانده بودند و به محض نزديك شدن به نفتكش، پارچه ها را از روي مسلسل‌ها كنار زده و شروع به تيراندازي كردند. قايق‌هاي حمله كننده كه حامل هيچ پرچم يا نوشته روي بدنه خود نبودند، پنج راكت به بخش خوابگاه نفتكش شليك كرده و به وسيله تيربار تيراندازي زيادي كردند.» وي گفت: «يكي از قايق‌ها 60 فوتي بود، ولي قايق ديگر كوچك‌تر به نظر مي‌رسيد و ارتفاع آن از سطح آب كم بود.» خبرگزاري رويتر با مخابره اين خبر و با اشاره به اينكه ايران در عرض 16 ساعت سه نفتكش را با قايق‌هاي توپدار مورد حمله قرار داده است، به نقل از ديپلمات‌ها نوشت: «به نظر مي‌رسد ايران در پاسخگويي به حملات اخير عراق عليه نفتكش‌ها در خليج فارس يك استراتژي دوگانه را تعقيب كرده و در اين رابطه هم از زمين و هم از قايق‌هاي توپدار براي حمله به كشتي‌ها و نفتكش‌ها استفاده مي‌كند.»[۱۷]
گزارش- 152
به دنبال افزايش نيروهاي نظامي غرب در خليج فارس، حمله امريكا به كشتي "ايران - اجر"، انتشار خبرهاي تهديدآميز مبني بر حمله به مراكز نظامي و اقتصادي ايران و احتمال مين‌گذاري و اشغال جزاير ايراني، دبيرخانه شوراي عالي دفاع در نامه‌اي به ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران، دستور تقويت جزاير ايران در خليج فارس را صادر كرد. در اين نامه آمده است: «امكان تحركات نظامي دشمن عليه سه جزيره ابوموسي، تنب بزرگ و كوچك و اشغال آنها بسيار زياد مي‌باشد، لذا مقرر فرماييد سريعاً اقدامات لازم را در خصوص حفاظت و دفاع از جزاير مزبور به عمل آورند.»[۱۸] همچنين در تلفنگرام گروه اطلاعات ژاندارمري‌كل‌كشور به وزارت اطلاعات آمده است: «قرار است مزدوران امريكايي مستقر در آب‌هاي خليج فارس در آينده شهرها و مراكز نظامي جمهوري اسلامي ايران را مورد هدف موشك‌هاي ميان‌برد خود قرار داده و اين طور وانمود كنند كه اين موشك‌ها توسط نيروهاي عراقي پرتاب شده است.»[۱۹]
گزارش- 153
كشتي‌هاي مين‌ياب كشورهاي غربي همچنان به فعاليت‌هاي خود در خليج فارس با تأكيد بر همكاري و هماهنگي بيش‌تر ادامه مي‌دهند. ستاد نيروي دريايي فرانسه با صدور بيانيه‌اي اعلام كرد كه كشتي‌هاي مين‌ياب اين كشور موفق شدند يك مين دريايي را در نزديكي "خورفكان" كشف و خنثي كنند.[۲۰] يونايتدپرس نيز به نقل از "گلف ديلي‌نيوز" گزارش داد: «در نزديكي مسير جزيره فارسي در شمال خليج [فارس] و در راه ترمينال نفت الاحمدي كويت يك منطقه مين‌گذاري كشف شده است. نيروي دريايي امريكا در منطقه مذكور وجود مين را رديابي كرده و به كشتي‌ها اخطار نموده است كه به اين ناحيه نزديك نشوند.»[۲۱]
گزارش- 154
در پي حمله نيروهاي نظامي امريكا به كشتي "ايران - اجر" در خليج فارس و رفتار ناشايست با كاركنان اين كشتي، وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران، كاردار سفارت سوئيس در تهران - حافظ منافع امريكا در ايران - را به وزارت امور خارجه فراخوانده و يادداشت اعتراض‌آميز جمهوري اسلامي ايران را به وي تسليم كرد. در قسمتي از اين يادداشت آمده است: «علي‌رغم ادعاي بي‌طرفي رژيم امريكا در جنگ تحميلي عراق عليه جمهوري اسلامي ايران، رژيم امريكا هيچ‌گونه دليل و انگيزه‌اي براي ارتكاب اين جنايت زشت و هولناك كه مغاير با اصول، قواعد و عرف بين‌المللي مي‌باشد در اختيار ندارد و در اين رابطه كارگزاران امريكا علي‌رغم كليه موازين شناخته شده بين‌المللي با خدمه كشتي ايران - اجر رفتاري ناشايست و غيرانساني داشته و … دولت جمهوري اسلامي ايران ضمن اعتراض شديد نسبت به اين گونه اعمال غيرقانوني و غيرانساني، شديداً آن را محكوم نموده و حق مقابله به مثل و مطالبه غرامات و خسارت وارده را براي خود محفوظ مي‌دارد.»[۲۲] همچنين وزير امورخارجه جمهوري اسلامي ايران، علي‌اكبر ولايتي با ارسال پيامي به دبيركل سازمان كنفرانس اسلامي، شريف‌الدين پيرزاده به تشريح عملكرد امريكا در خليج فارس و نقض مقررات بين‌المللي به وسيله اين كشور پرداخته و با خطرناك خواندن اوضاع منطقه، درخواست كرده است كه سازمان كنفرانس اسلامي، اقدامات امريكا را محكوم نمايد. در قسمتي از نامة دكتر ولايتي آمده است: «سياست آتش‌افروزي در خليج فارس تمام منطقه را به وضع خطرناك و انفجارآميزي سوق داده است. دولت ايالات متحده از هيچ كوششي جهت ايجاد موانع بر سر راه تلاش‌هاي دبيركل دريغ نورزيده و حتي رايزني‌هاي دبيركل در تهران به پايان نرسيده بود كه دولت امريكا اعلام داشت اين مشورت‌ها بي‌نتيجه بوده است. مقامات امريكايي در حقيقت در صدد استفاده از سيستم سازمان ملل جهت دنبال كردن سياست خصمانه خود عليه جمهوري اسلامي ايران مي‌باشند. ايالات متحده در اين روند از اعمال فشار بر ديگر كشورها جهت هماهنگي در جلوگيري از تلاش‌هاي دبيركل خودداري نورزيده است. حضور ناوگان جنگي امريكا در خليج فارس و دست يازيدن به اعمال نظامي تحريك‌آميز به ويژه حمله به يك كشتي غيرنظامي ايراني و كشتن و زخمي كردن خدمه و منفجر نمودن آن نقض صريح حاكميت ملي جمهوري اسلامي ايران است و تهديد بزرگي را متوجه امنيت كل منطقه نموده و بدون شك تجاوز به صلح به‌شمار مي‌آيد. جمهوري اسلامي ايران طبق ماده 51 منشور ملل متحد، حق دفاع از خود را براي خويش محفوظ داشته و اعلام مي‌دارد كه امريكا مسئول كليه عواقب اين ماجراجويي تجاوزكارانه خواهد بود. اين‌گونه اقدامات مغاير بند 1، 2 و 4 اصول منشور سازمان كنفرانس اسلامي است و اگر قرين موفقيت گردد راه‌حل نظامي را به عنوان تنها راه قابل علاج پيش پاي قرار خواهد داد. از اين رو براساس بند چهارم اهداف منشور سازمان كنفرانس اسلامي مسئوليت جدي و بدون ترديدي براي سازمان مزبور به‌وجود آورده و اين اقدام تجاوزكارانه امريكا را محكوم ساخته و تدابير لازم براي خاتمه دادن به اين نوع اقدامات جنايت‌كارانه را به عمل آورد.»[۲۳]
گزارش- 155
سفير ايران در مسكو در يك كنفرانس مطبوعاتي در محل سفارت‌خانه، روابط ايران و شوروي و شرايط ايران براي پذيرش قطعنامه 598 را تشريح كرد. نوبري گفت: «بهبود روابط ايران و شوروي در واقع منحصر به دو ماه گذشته نيست. البته در دو ماه گذشته توسعه چشمگيري پيدا كرده است. ما دو همسايه هستيم و روابط طبيعي داريم. اين خواست هر دو كشور است و منحصر به مقاطع خاصي نيست. ما با شوروي مذاكرات خوبي در مورد قطعنامه داشتيم. در حال حاضر ديدگاه‌هاي نزديكي بين دو طرف در رابطه با مسئله مربوط به شوراي امنيت وجود دارد. ما و آنها امكانات زيادي براي همكاري‌هاي اقتصادي داريم و مذاكراتي در اين زمينه صورت گرفته و به‌زودي عمليات لازم براي همكاري‌هاي مربوط به نفت و گاز شروع خواهد شد.» نوبري با بيان اينكه جمهوري اسلامي قطعنامه 598 را رد نكرده است، افزود: اما يك ماده اين قطعنامه بايد در جهت محكوم كردن عراق به عنوان متجاوز در جنگ تغيير يابد. وي گفت: «ما عقيده داريم كه اگر قطعنامه شوراي امنيت تصحيح شود، آماده پذيرفتن آن خواهيم بود.»[۲۴]
گزارش- 156
به رغم شكست امريكا در تصويب تحريم‌هاي بين‌المللي عليه جمهوري اسلامي ايران، "جورج شولتز" وزير امورخارجه امريكا بار ديگر با تأكيد بر ضرورت هم‌زماني آتش‌بس و عقب‌نشيني نيروها، از ايران به عنوان اشغالگر نام برد و تهديد كرد كه اگر درخواست شوراي امنيت براي آتش‌بس رد شود تلاش‌ها براي اعمال تحريم تسليحاتي جهاني عليه ايران صورت خواهد گرفت. شولتز مسئولان جمهوري اسلامي را دروغگو خطاب كرد و برخلاف تأكيد صريح دبيركل بر سازنده بودن مواضع ايران، ادعا كرد: «اظهارات هيچ يك از سران ايران اعتبار ندارد و هر كدام يك حرف مي‌زنند و در سفر اخير دبيركل سازمان ملل به ايران هر يك از مقامات ايران موضع متفاوتي در قبال آتش‌بس گرفته و هيچ‌گونه پاسخ صريح و واضح به وي ارائه نداده‌اند.»[۲۵] وي درباره تحريم تسليحاتي ايران ادعا كرد حتي بدون كمك همه‌جانبه كشورهاي مختلف نيز تحريم تسليحاتي مؤثر خواهد بود؛ زيرا اگر چه به قطع كامل فروش سلاح منجر نخواهد شد ولي دسترسي ايران را به سلاح بسيار مشكل‌تر و بهاي آن را براي اين كشور بسيار گران‌تر خواهد كرد و اين بدان معني خواهد بود كه ايران نمي‌تواند هر آنچه را كه مي‌خواهد تهيه كند. وي با اشاره به اين مطلب كه ديگر اعضاي سازمان ملل اندكي بيش از امريكا درباره پذيرش آتش‌بس به وسيله ايران خوش‌بين هستند، گفت: «امريكا براي حفظ وحدت در شوراي امنيت وقت بيشتري به ايران مي‌دهد ولي نه براي مدت خيلي زياد.» شولتز درباره احتمال موافقت چين و شوروي با اعمال تحريم تسليحاتي عليه ايران گفت: «يك احتمال در بين است و آن اينكه اين دو كشور فكر نمي‌كنم مايل باشند در اين رابطه منزوي شوند در حالي كه شواهد مشخص و روشن دال بر غيرممكن بودن مذاكره با ايران وجود دارد.»[۲۶] وي افزود: «شوروي و چين هر دو در مورد اصل تحريم تسليحاتي موافق هستند، اما مايلند كه به دبيركل، فرصت بيشتري داده شود تا ايران را به پذيرش قطعنامه راضي كند.» وي همچنين موضع عراق را كه خواهان هم‌زماني آتش‌بس و خروج نيروها مي‌باشد تأييد كرد.[۲۷]
گزارش- 157
با آغاز رياست ايتاليا در شوراي امنيت، كشورهاي عضو دائم شوراي امنيت توافق كردند دور جديد از فعاليت شورا را براي پايان دادن به جنگ ايران و عراق آغاز كنند. توافق ايران با قبول آتش‌بس غيررسمي و هم‌زمان با آن شروع كار يك كميسيون بي‌طرف براي شناسايي آغازگر جنگ، يك مرحله پيشرفت را نشان مي‌دهد.[۲۸] در دور جديد سازمان ملل بايد دو اقدام به موازات هم انجام دهد: تعيين دستورالعمل كار مذاكرات مجدد دبيركل با طرفين متخاصم و تعيين زمان مذاكرات روي قطعنامه تحريم نظامي، تا در صورت عدم حصول نتيجه مثبت در مورد قطعنامه اول، قطعنامه دوم را به جريان بيندازد.[۲۹] از سوي ديگر، وزير خارجه عمان طي نطقي در اجلاس مجمع عمومي سازمان ملل متحد گفت: «هرگونه اقدام سازمان ملل متحد براي متوقف كردن جنگ ايران و عراق بايد به طور يكسان در مورد هر دو كشور اجرا شود. عمان در ميان كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج فارس روابط نسبتاً خوبي با جمهوري اسلامي دارد و مقامات اين كشور طي سفرهاي مختلف به جمهوري اسلامي، تلاش كرده‌اند از ايجاد هرگونه تنش ميان دو كشور جلوگيري نمايند.» "يوسف بن علوي" تأكيد كرد: «هر گام ديگري كه توسط شوراي امنيت براي دست‌يابي به آتش‌بس برداشته شود بايد به صورتي باشد كه جو مساعدي را براي استقرار صلح فراهم سازد. سازمان ملل بايد تدابيري اتخاذ كند كه براي هر دو طرف عدالت و انصاف باشد.» وي در مورد مين‌روبي خليج فارس گفت: «اگر اين اقدام به طور مسالمت‌آميز و فارغ از مناقشه منطقه‌اي صورت گيرد، دولت عمان از آن استقبال مي‌كند.»[۳۰] خبرگزاري رويتر با مخابره اين خبر افزود: «كاملاً پيداست كه منظور وزير خارجه عمان معطوف به تحركات واشنگتن براي اعمال مجازات‌هايي عليه ايران است.»[۳۱] روزنامه مصري الوفد در شماره امروز خود نوشت: عمان و الجزاير تلاش مي‌كنند تا ميان ايران و عربستان ميانجيگري كرده و اختلافات اين دو كشور را كه پس از قتل عام مكه به صورت حادي درآمد، حل و فصل نمايند. اين روزنامه افزود: سلطان قابوس پادشاه عمان محتويات پيام كتبي آقاي"علي خامنه‌اي" رئيس‌جمهوري ايران را براي شاه فهد فاش ساخت، كه ادعاشده در اين پيام رئيس‌جمهور ايران علاقه اين كشور به حل و فصل بحران مكه را ابراز داشته است.[۳۲] خبرگزاري رويتر نيز با اشاره به روابط ايران و اعراب و بيانيه‌هاي خشن كويت و عربستان عليه ايران، قطع روابط را بعيد دانسته و گزارش داده است: «كشورهاي عرب حوزه خليج فارس اين نكته را در نظر دارند كه قطع روابط با يك كشور قدرتمند همسايه كه داراي پيوندهاي تاريخي و اقتصادي با آنهاست، در درازمدت به سود آنها نخواهد بود. چهار كشور از شش كشور عرب منطقه از اعضاي اوپك هستند و در زمينه تثبيت بهاي نفت داراي منافع مشتركي با ايران هستند. منابع ديپلماتيك عرب گفتند كه انتظار نمي‌رود در اجلاس امان بر تحريم تجاري ايران تأكيد شود؛ زيرا روابط تجاري ايران با جهان عرب عمدتاً شامل سه كشور ليبي، سوريه و امارات متحده مي‌باشد.»[۳۳]
گزارش- 158
هم‌زمان با تلاش‌هاي بين‌المللي در قالب سازمان ملل و فعاليت‌هاي دبيركل اين سازمان درباره جنگ، تلاش‌هاي انفرادي و دسته‌جمعي كشورهاي منطقه چه از لحاظ سياسي و ديپلماتيك و چه از جنبة نظامي و تبليغاتي، عليه جمهوري اسلامي ايران همچنان ادامه دارد. فعاليت‌هاي سياسي - ديپلماتيك اتحاديه عرب با پافشاري سوريه بر ادامه روابط با ايران نتيجه‌اي نداده و ادعاي ميانجيگري ليبي، به نزديكي اين كشور با عراق منجر شده است. عمان و الجزاير تلاش‌هاي خود را به بهبود روابط ايران و عربستان محدود كرده و تلاش مي‌كنند زمينه را براي موفقيت دبيركل از طريق كاهش تشنج ميان ايران و كشورهاي منطقه فراهم كنند. راديو بي‌بي‌سي به نقل از منابع سياسي در نيويورك اعلام كرد كه "تورگوت اوزال" نخست‌وزير تركيه قصد دارد تلاش‌هاي حسن‌نيت خود را براي متوقف ساختن جنگ خونين ميان عراق و ايران آغاز كند. اين منابع گفتند دولت تركيه علاقه شديد خود را به تلاش‌هاي حسن‌نيت ميان عراق و ايران در مذاكراتي كه هفته گذشته "وحيد خلف اوغلو" وزير خارجه تركيه با مقامات بلندپايه ايران و عراق و دبيركل سازمان ملل داشت، ابراز كرده است. اين منابع گفتند كه نخست‌وزير تركيه احتمال دارد در تلاش براي ميانجيگري، به زودي از تهران و بغداد ديدن كند.[۳۴]
گزارش- 159
در پي افزايش فشارهاي سياسي و تبليغاتي امريكا عليه چين، راديو بي‌بي‌سي گزارش داد: «معاون وزيرخارجه چين امروز براي نخستين‌بار تأكيد كرد در صورتي كه ايران از قبول قطعنامه اخير شوراي امنيت خودداري كند، چين از تحريم جهاني فروش اسلحه به ايران حمايت خواهد كرد. اما وي افزود كه كشورش مايل است به آقاي دكوئيار فرصت بيشتري بدهد تا بلكه بتواند ايران را به قبول آتش‌بس متقاعد كند.»[۳۵] "مايكل يهودا" كارشناس امور چين در مدرسه عالي اقتصاد لندن در تفسيري از موضع جديد چين گفت: «هنگامي كه قطعنامه 598 به تصويب همه اعضاي شوراي امنيت رسيد، توافق گرديد كه اگر ايران يا عراق از پذيرش قطعنامه خودداري كنند، نوعي تحريم عليه آنان برقرار شود و چين هم كه جزء توافق‌كنندگان بود اينك نمي‌تواند حرفي بزند. امريكا خواستار تحريم فوري ايران است و شوروي خود را عقب كشيده است. بنابراين چين احساس مي‌كند كه بايد موضع مستقل به دور از امريكا و شوروي اتخاذ كند و به جهان اظهار كند كه دو ابرقدرت همواره با يكديگر اختلاف دارند و مواضع آنها باعث ايجاد ناراحتي مي‌شود. در واقع چين مي‌كوشد از نظر ديپلماتيك براي خود وجهه كسب كند. چين برخلاف سابق اينك به طور كامل از موضع سازمان ملل حمايت مي‌كند. چين اينك در خليج [فارس] داراي منافع مستقيمي است. اين كشور با كشورهاي خليج [فارس] مبادلات تجاري دارد، با ايران طي چند سال اخير رابطه برقرار كرده و با عراق هم از قبل داراي روابط حسنه بوده است. در زمينة منافع امنيت ملي چين، اگر هر يك از ابرقدرت‌ها در خليج فارس سلطه‌اي به دست آورند، چين بسيار نگران خواهد شد، زيرا چنين حالتي به محيط امنيتي چين لطمه خواهد زد. فروش سلاح چين به ايران كه از طريق كشورهاي ثالث انجام مي‌شود، آن چنان انجام گرفته كه چين توانسته رسماً اعلام كند كه هيچ سلاحي به ايران نفروخته است. ممكن است اين كشور دست به اقداماتي بزند و مثلاً از كشورهاي ثالث بخواهد بدون اجازه چين به كشور ديگري سلاح نفروشند.»[۳۶]
گزارش- 160
در پي تصويب طرحي در مجلس سناي امريكا مبني بر ممنوعيت ورود كالاهاي ايراني به امريكا، امروز يكي از كميته‌هاي كنگرة اين كشور نيز به ممنوعيت ورود كالاهاي ايران رأي مثبت داد. به گزارش رويتر اين تحريم واردات كالا از ايران تا ختم خصومت‌ها در خليج فارس پا برجا خواهد بود. در همين حال روزنامه پرتيراژ وال استريت ژورنال از نگراني برخي از مقامات امريكا از تحريم كالاهاي ايراني خبر داد و نوشت: «برخي از مقامات امريكايي بيم دارند كه ضمانت اجرايي هرگونه تحريم اقتصادي عليه ايران بسيار دشوار است و احتمال دارد بيش از ايران به امريكا صدمه وارد ساخته و همچنين تمركز تلاش‌هاي اين كشور در سازمان ملل براي تصويب يك تحريم تسليحاتي بين‌المللي عليه ايران در شوراي امنيت را منحرف كند.» اين روزنامه خاطرنشان ساخت كه تعقيب و شناسايي يك منبع خاص نفتي بسيار دشوار است و مقام‌هاي امريكايي بيم دارند كه حتي با تحميل يك تحريم نفتي عليه ايران، اين كشور همچنان بتواند از طريق كشورهاي ديگر نفت خود را به امريكا صادر كند.[۳۷]
گزارش- 161
وزير نفت جمهوري اسلامي ايران، تحريم اقتصادي امريكا عليه ايران را اقدامي تبليغاتي و غيرممكن خواند و افزود: «ما هيچ وقت به صورت مستقيم با امريكا معامله نفتي نداشته‌ايم ولي به شركت‌هاي ثبت شده در كشورهاي اروپايي كه ممكن است مالكيت امريكايي داشته باشند، نفت مي‌فروشيم.» وي اين حركت امريكا را ناشي از شكست در تحريم تسليحاتي دانسته و اضافه كرد: «بسيار بعيد است كه نفت ايران حتي از طريق شركت‌هاي اروپايي به طور ميانگين براي تمام سال به اين ميزان كه اعلام شده به امريكا رسيده باشد.»[۳۸] كارشناسان بازار نفت، فروش غيرمستقيم نفت، اختلاف نظر مقام‌هاي امريكا و عدم همراهي ژاپن با امريكا را از عوامل مهمي مي‌دانند كه اجراي تحريم نفتي عليه ايران را مشكل مي‌سازد. رويتر در اين باره گزارش داد: «تحريم خريد نفت ايران به وسيله امريكا، تأثير زيادي روي ايران نخواهد داشت ولي پيوستن ژاپن و ديگر كشورها به اين تحريم مي‌تواند صدمات اقتصادي سنگين براي ايران در پي داشته باشد. ايران بازار مهمي براي كالاهاي ژاپني به حساب مي‌آيد و انتظار مي‌رود ژاپن براي پيوستن به تحريم نفتي ايران تا آنجا كه ممكن است طفره برود.» رويتر به نقل از "مهدي وزري" كارشناس ارشد نفتي در لندن افزود: «تنها راه برقراري يك تحريم مؤثر آن است كه يك تحريم فيزيكي در تنگه هرمز صورت بگيرد كه اين در عمل به معني اعلام جنگ با ايران است و بسياري از كشورها خواهان جلوگيري از وقوع آن هستند.»[۳۹] واشنگتن‌پست نيز به تصميم امريكا به ديده شك نگريسته و آن را سمبليك دانسته است: «تحريم خريد نفت از ايران بيش‌تر جنبه سمبليك دارد؛ زيرا خريدار ديگري براي نفت ايران پيدا خواهد شد و اثري بر بازار نفت نخواهد داشت. با اين حال تحريم خريد نفت از ايران موجب كاهش بهاي نفت صادراتي ايران خواهد شد و شايد به كاهش بهاي نفت ديگر اعضاي كشورهاي عضو اوپك نيز بينجامد كه در آن صورت براي مصرف كننده خوب و براي توليد‌كنندگان نفت در امريكا بد خواهد بود.»[۴۰]
منابع و مآخذ روزشمار 1366/07/09
- ↑ سند شماره 1515 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه نيروي زميني (اسدالله احمدي)، 31/6 تا 11/7/1366، ص 131 تا 133 و 137و 138.
- ↑ همان، ص 134 تا 137.
- ↑ سند شماره 141527 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش "نوبه‌اي اطلاعاتي"، شماره 29، 12/7/1366، ص 9 و 10؛ و- دفتر تبليغات اسلامي حوزة علميه قم، نشريه "گزارش"، شماره 58، 24/7/1366، ص 80.
- ↑ سند شماره 97664 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: سپاه يازدهم امام حسن عسكري(ع) كردستان، "گزارش نوبه‌اي"، ص 3، 16/7/1366.
- ↑ سند شماره 97574 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي قرارگاه حمزه، به فرماندهي كل سپاه، 12/7/1366.
- ↑ مأخذ 3، رديف دوم، ص 80.
- ↑ روزنامة اطلاعات، 11/7/1366، ص آخر، بغداد- خبرگزاري آسوشيتدپرس.
- ↑ روزنامه رسالت، 11/7/1366،
- ↑ سند شماره 97538 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سماجا 2- معاونت اطلاعات، به سماجا 3، 9/7/1366؛ و- واحد سياسي دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم، نشريه "گزارش"، شماره 57، 10/7/1366، ص 20؛ و- سند 97539 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ژاجا- ركن 3، مركز فرماندهي، به دفتر نخست‌وزير، 9/7/1366.
- ↑ سند شماره 97555 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از دفتر فرماندهي سپاه چهارم بعثت، به دفتر فرماندهي كل سپاه، 11/7/1366.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، شماره 196، 10/7/1366، ص 3، باختران- خبرگزاري جمهوري اسلامي، 9/7/1366.
- ↑ همان، ص 4، تهران- خبرگزاري جمهوري اسلامي، 9/7/1366.
- ↑ همان، ص 4، بوشهر- خبرگزاري جمهوري اسلامي، 9/7/1366؛ و- سند شماره 97554 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي نيروي دريايي، به فرماندهي كل سپاه، 11/7/1366؛ و- سند شماره106021 مركزمطالعات و تحقيقات جنگ: نيروي هوايي سپاه، معاونت عمليات، 9/7/1366.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، شماره197، 11/7/1366، ص26، راديو بي.بي.سي، 10/7/1366.
- ↑ همان، ص15، تهران- خبرگزاري جمهوري اسلامي، 10/7/1366.
- ↑ مأخذ 7، ص 14.
- ↑ مأخذ 11، ص 6، دوبي- خبرگزاري رويتر، 9/7/1366.
- ↑ سند شماره 97541 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از دبيرخانه شوراي عالي دفاع، 9/7/1366، به ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران.
- ↑ سند شماره 97540 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ژاجا - ر 2، گروه اطلاعات، به وزارت اطلاعات، 9/7/1366.
- ↑ مأخذ 8، ص آخر، پاريس- خبرگزاري فرانسه.
- ↑ مأخذ 11، ص 43، خبرگزاري يونايتدپرس، 9/7/1366، به نقل از روزنامة اخبار خليج.
- ↑ مأخذ 7، ص 3، خبرگزاري جمهوري اسلامي.
- ↑ روزنامة جمهوري اسلامي، 11/7/1366، ص آخر.
- ↑ روزنامه كيهان، 11/7/1366، ص آخر.
- ↑ مأخذ 14، ص36، واشنگتن- خبرگزاري جمهوري اسلامي.
- ↑ مأخذ 23، خبرگزاري رويتر.
- ↑ مأخذ 7.
- ↑ مأخذ 11، ص 15، تهران- خبرگزاري جمهوري اسلامي، 9/7/1366.
- ↑ مأخذ 7.
- ↑ مأخذ 23، خبرگزاري رويتر.
- ↑ مأخذ 7، خبرگزاري رويتر.
- ↑ مأخذ 14، ص 38، آتن، خبرگزاري جمهوري اسلامي، 10/7/1366 به نقل از روزنامة الوفد.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 9/7/1366، ص آخر، كويت- خبرگزاري رويتر.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، شماره 203، 17/7/1366،ص 10، خبرگزاري خليج.
- ↑ مأخذ 11، ص 20، تهران- خبرگزاري جمهوري اسلامي، 9/7/1366.
- ↑ مأخذ11، ص21، تهران- خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، 9/7/1366.
- ↑ مأخذ 14، ص 35، واشنگتن- خبرگزاري رويتر، 10/7/1366.
- ↑ مأخذ 23، ص 5.
- ↑ مأخذ 11، خبرگزاري رويتر، 9/7/1366.
- ↑ مأخذ 11، ص 27، روزنامة واشنگتن پست، 10/7/1366.